Karar No - Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı

Karar No
Karar Tarihi
: 143
: 24/01/2014
Kurulumuz Başkanlığına Murat BİRKAN ve Alican EBEDİNOĞLU tarafından
müştereken imzalanarak gönderilen 23/1/2014 tarihli dilekçede; 19/1/2014 tarihinde yapılan
Diyarbakır Tuhafiyeciler ve Parfümericiler Esnaf Odası seçimlerinde, iki ayrı listenin yarıştığı,
kesinleşmemiş seçim sonuçlarına göre, seçimi 15 oy farkla Esat AYDIN başkanlığındaki listenin
kazandığı, 5362 sayılı Kanun’un 50. maddesinde açıkça belirtildiği gibi, genel kurul üyelerinin
başkan, yönetim, denetim ve disiplin kurullarına üye seçilebilmeleri için en az 2 yıldır odaya
kayıtlı bulunmak ve halen çalışıyor olma şartının bulunduğu, Esat AYDIN’ın listesinde yönetim
kurulu üyesi olarak gösterilen Mehmet AYAZ’ın Esnaf ve Sanatkârlar Siciline kayıt tarihinin
30/1/2013, vergi kaydı tarihinin 1/1/2013, Mehmet Ali TEKİN’in Esnaf ve Sanatkârlar Siciline
kayıt tarihinin 16/5/2013, vergi kaydı tarihinin 8/4/2013, Mustafa SOLMAZ’ın Esnaf ve
Sanatkârlar Siciline kayıt tarihinin 7/3/2013, vergi kaydı tarihinin 13/2/2013 olduğu, yönetim
kuruluna aday gösterilen bu kişilerin 5362 sayılı Kanun’a göre seçilme hakları bulunmadığından,
yönetim kurulu üyeliğinden düşürülmeleri gerektiği, 5362 sayılı Kanun’un 8. maddesinin (d)
bendinde açıklandığı üzere, “…vergi mükellefiyetlerini sildirenler 6 ay içinde tekrar vergi
mükellefiyeti tesis ettirmeyenler…”’in üyeliklerinin son bulacağı, Esat AYDIN’ın listesinde
yönetim kurulu üyesi olarak gösterilen Adem ÖZMEN’ın vergi kapatma tarihinin 12/2/2013
olduğu, yönetim ve denetim kuruluna aday gösterilen bu kişinin 5362 sayılı Kanun’a göre
üyeliğinin düşürülmesinin gerektiği, Esat AYDIN’ın yönetim kurulu üyesi olarak gösterilen
Abdullah KIZILAY’ın vergi kaydının başladığı tarihin 23/7/2013 olup, seçimlerin yapıldığı
19/1/2014 tarihinden en az 6 ay önce vergi kaydını açtırıp, sicile kaydını yaptırmadığından ne
seçme ne de seçilme hakkının bulunmadığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın genel kurula
katılacaklar listesinde Abdullah KIZILAY’ın yer almamasının durumu doğruladığı, yine Şahban
KORTAK’ın genel kurula katılacaklar listesinde adı bulunmadığından, denetim kuruluna aday
gösterilen bu kişinin, denetim kurulu üyeliğinden düşürülmesinin gerektiği, Bağlar 1. İlçe Seçim
Kurulu Başkanlığı’na yaptıkları itirazlarının 5362 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (c) bendine
göre, yetkisizlik nedeniyle reddedildiği, anılan seçimde oy kullanan üye sayısının 143 olduğu,
oy farkının 15 olduğu düşünüldüğünde, seçme ve seçilme hakkı bulunmayan bu kişilerin aday
gösterilmesinin oda seçmenleri ve seçimi üzerinde doğrudan etkili olduğunun açık olduğu, bu
nedenlerle Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 22/1/2014 tarihli, 2014/45 sayılı kararının
iptaline, 19/1/2014 tarihinde yapılan Diyarbakır Tuhafiyeciler ve Parfümericiler Odası Olağan
Genel Kurulunun iptal edilerek yenilenmesine, taleplerinin kabul edilmemesi halinde, seçme ve
seçilme hakkı bulunmayan yönetim ve denetim kurulu üyeliklerinin düşürülmesine karar
verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun “Organ ve yönetim
kurulu başkanlarının seçimleri” başlıklı 49. maddesinde;
“Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az yirmi gün önce, genel kurul üyelerini
gösteren Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanından hazırlanmış genel kurul toplantısına
katılacaklar listesi, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde
yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirleyen bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak o yer
ilçe seçim kurulu başkanlığına verilir. Birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan yerlerde görevli
hâkim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.
Hâkim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip inceleme yapmak suretiyle varsa
noksanlıkları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak genel kurul üyelerini belirleyen listeyi ve
diğer hususları onaylar, onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar seçim kurulu ile ilgili
esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşunun merkezinde ve genel kurulun yapılacağı yerde asılmak
suretiyle, ayrıca Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanında yedi gün süre ile ilan edilir.
Yedi günlük ilan süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hâkim tarafından incelenir ve en
geç iki gün içerisinde kesin olarak karara bağlanır.
Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar onaylanarak ilgili esnaf
ve sanatkârlar meslek kuruluşuna gönderilir.
Oy verme işlemi genel kurul görüşmelerinden sonra başlar ve saat 17:00'ye kadar, gizli
oy açık tasnif esaslarıyla devam eder. Seçim süresi sona erdiği halde sandık başında oylarını
vermek üzere bekleyen üyeler de oylarını kullanırlar. Listede adı yazılı bulunmayan üye oy
kullanamaz.
Oylar oy verenin kimliğinin resmî bir kuruluşça verilen belge ile kanıtlanmasından ve
listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır. Oylar, asıl ve yedek üyeler
belirtilerek her türlü şekilde düzenlenen oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü
bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek zarflara konulmak
suretiyle kullanılır. Bunların dışındaki zarflara konulan oylar geçersiz sayılır.
Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki
gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin
olarak karara bağlanır.”
Seçilme şartlarını düzenleyen 50. maddesinde ise;
“Genel kurul üyelerinin esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarına genel başkan, başkan
ve yönetim, denetim, disiplin kurullarına üye olarak seçilebilmeleri için gerekli şartlar şunlardır:
a) Denetim kurulu üyeliği için en az lise, bu şartı taşıyan üye bulunmadığı takdirde sekiz
yıllık ilköğretim veya ortaokul mezunu olmak; Konfederasyon denetim kurulu üyeliğine
dışarıdan seçilecekler için dört yıllık yüksek okul mezunu ve denetim formasyonunu haiz olmak;
disiplin kurulu üyeliği için en az lise mezunu olmak; yönetim kurulu üyeliği için ise en az
ilkokul mezunu olmak,
b) Konfederasyon denetim kuruluna dışarıdan seçilecekler ve yeni kurulan odalar hariç,
en az iki yıldır odaya kayıtlı olmak ve halen çalışıyor bulunmak.
c) Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten
işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar,
Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin
ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi
kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından hapis cezasına mahkum olmamak,
Seçilme şartlarından bir veya birkaçını taşımadığı sonradan anlaşılanlar ile bu şartlardan
en az birini görev süreleri içinde kaybedenlerin üyelikleri kendiliğinden sona erer. Bu durumda
üyeliğin düşmesi ve en fazla oy alan yedek üyeden başlamak üzere yeni üyenin üyeliğe davetine
ilişkin karar ve işlemler yönetim kurulunca yerine getirilir.”
hükümleri yer almaktadır.
Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından verilen 22/1/2014 tarihli, 45 sayılı
kararda; Diyarbakır Tuhafiyeciler ve Parfümericiler Esnaf Odası’na ait hazirun listesi, 5362
sayılı Kanun’un 43. maddesinin 3. bendi gereğince Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’nca
onaylanarak 30/12/2013 Pazartesi günü saat: 08.00’den 5/1/2014 günü saat:17.00’ye kadar
toplam 7 gün askıda kaldığı, askıda bulunan listelere askı süresi içerisinde sadece Abdullah
KIZILAY‘ın hazirun listesine eklenmek için itirazda bulunduğu ve Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu
Başkanlığının, 5/1/2014 tarih ve 2014/5 sayılı kararı ile itirazın reddedildiği, ayrıca yapılan
seçim sonucunda divan heyetine sunulan listede, yönetim kurulu asıl-yedek ile denetim kurulu
asıl-yedek üyeliklerine seçilenlerin 5362 sayılı Kanun’un 49. maddesi gereğince, adaylık
başvuruları Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’na yapılmadığından hüküm kurulmasına yer
olmadığına, 5362 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (c) fıkrasına göre, “Seçilme şartlarından bir
veya birkaçını taşımadığı sonradan anlaşılanlar ile bu şartlarından en az birini görev süreleri
içinde kaybedenlerin üyelikleri kendiliğinden sona erer. Bu durumda üyeliğin düşmesi ve en
fazla oy alan yedek üyeden başlamak üzere yeni üyenin üyeliğe davetine ilişkin karar ve işlemler
yönetim kurulunca yerine getirilir.” hükümlerince, Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları
Birliği’nin seçimin iptaline ilişkin taleplerinin yetkisizlik nedeniyle reddine karar verildiği
anlaşılmıştır.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının organ seçimleri yargı gözetimi altında
yapılmakta olup, seçimin devamı sırasında gerçekleştirilen işlemler ile seçim sonuçlarına ilişkin
olarak, tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde ilçe seçim kurulu başkanına itiraz
edilebilmektedir.
Öte yandan, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları organlarına seçilebilmek için, belirli
düzeyde öğretim görme, iki yıldan fazla bir süreyle oda mensubu olma, ayrıca halen faaliyetini
sürdürme yahut bazı suçlardan mahkum olmama veya belirli süreyi aşan cezalara ilişkin
mahkumiyetin bulunmaması gerekmektedir. Seçilenlerin bu şartlara sahip olmadıklarının
sonradan anlaşılması yahut bu şartlardan en az birinin görev sırasında kaybolması halinde üyelik
görevi kendiliğinden sona ermekte, bu durumda üyeliğin düşmesi ve en fazla oy alan yedek
üyeden başlamak üzere yeni üyenin üyeliğe davetine ilişkin iş ve işlemler yönetim kurulunca
yerine getirilmektedir. “Sonradan anlaşılma” keyfiyetinden söz edilebilmesi için, geçici
sonuçlara dair tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki günlük süre içinde bu hususta ilçe
seçim kurulu başkanı nezdinde bir itirazda bulunulmaması, organlara seçilen kişilerin seçilme
yeterliliğine sahip bulunmadıklarının bu sürenin geçmesinden sonra yetkili organ tarafından
ihbar, şikayet veya re’sen araştırma suretiyle saptanması gerekir. Bu durumda, üyeliği
kendiliğinden düşen kişi yerine yeni üyenin üyeliğe davet işlemini yapma yetkisi oda yönetim
kuruluna aittir.
Ancak, süresi içinde vaki itiraz üzerine, organlara seçilenlerin seçilme yeterliliğine sahip
bulunup bulunmadığını araştırıp belirleme yetkisi ilçe seçim kurulu başkanına ait
bulunduğundan, bu hususu saptayan ilçe seçim kurulu başkanının seçilme yeterliliği bulunmayan
yönetim ve denetim kurulu asıl üyeleri yönünden itirazı kabul ederek tutanağın iptaline ve
liste halinde girilen seçimlerde aldıkları oylara göre sıradaki en fazla oy almış yedek üyenin asıl
üyeliğe davetine ilişkin iş ve işlemleri gerçekleştirmesi gerekir.
Bu nedenlerle; 19/1/2014 tarihinde yapılan Diyarbakır Tuhafiyeciler ve Parfümericiler
Esnaf Odası seçimleri ile ilgili olarak;
5362 sayılı Kanun’un 43. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, Bağlar 1. İlçe Seçim
Kurulu Başkanlığı’nca onaylanarak 30/12/2013 Pazartesi günü saat: 08.00’den 5/1/2014 günü
saat 17.00’ye kadar toplam 7 gün askıda kalan listeler, aynı Kanun’un 49. maddesinin dördüncü
fıkrası gereğince kesinleştiğinden, seçme yeterliliğine ilişkin itirazın reddine,
Her ne kadar, Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından, 5362 sayılı Kanun’un
50. maddesinin (c) fıkrasına göre, “Seçilme şartlarından bir veya birkaçını taşımadığı sonradan
anlaşılanlar ile bu şartlarından en az birini görev süreleri içinde kaybedenlerin üyelikleri
kendiliğinden sona erer. Bu durumda üyeliğin düşmesi ve en fazla oy alan yedek üyeden
başlamak üzere yeni üyenin üyeliğe davetine ilişkin karar ve işlemler yönetim kurulunca yerine
getirilir.” hükmü gereğince, Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’nin seçimin iptaline
yönelik talebi, yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, esnaf ve sanatkarlar meslek
kuruluşları organ seçimlerine süresi içinde yapılan itiraz üzerine, organlara seçilenlerin seçilme
yeterliliğine sahip bulunup bulunmadığını araştırıp belirleme yetkisi ilçe seçim kurulu başkanına
ait bulunduğundan, Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından verilen 22/1/2014 tarihli,
45 sayılı kararın tam kanunsuzluk nedeniyle kaldırılmasına,
19/1/2014 tarihinde yapılan Diyarbakır Tuhafiyeciler ve Parfümericiler Esnaf Odası
seçimlerinde, yönetim ve denetim kurullarına seçilenlerle ilgili hususun yeniden
değerlendirilmesi için dosyanın Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
karar verilmesi gerekmiştir.
S O N U Ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Seçme yeterliliğine ilişkin itirazın reddine,
2- Seçilme yeterliliğine ilişkin itirazın kabulü ile Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı
tarafından verilen 22/1/2014 tarihli, 45 sayılı kararın tam kanunsuzluk nedeniyle kaldırılmasına,
3- 19/1/2014 tarihinde yapılan Diyarbakır Tuhafiyeciler ve Parfümericiler Esnaf Odası
seçimlerinde, yönetim ve denetim kurullarına seçilenlerle ilgili hususun yeniden
değerlendirilmesi için dosyanın Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
4- Karar örneğinin gereği için Bağlar 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına, bilgi için
Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Alican EBEDİNOĞLU ile Genel
Sekreter V. Murat BİRKAN’a gönderilmesine,
5- Karar örneğinin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Kurulumuzun www.ysk.gov.tr
internet sitesinde yayımlanmasına ve il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına Kurum içi
elektronik posta olarak gönderilmesine,
24/1/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan
Sadi GÜVEN
Üye
Nilgün İPEK
Başkanvekili
Turan KARAKAYA
Üye
Muharrem COŞKUN
Üye
Ünal DEMİRCİ
Üye
Mehmet KÜRTÜL
Üye
Ali KAYA