TÜRKÇE ERKEN DİL GELİŞİM TESTİ (TEDİL) UYGULAMA VE

TÜRKÇE ERKEN DİL GELİŞİM TESTİ (TEDİL) UYGULAMA VE PUANLAMA EĞİTİMİ Seyhun Topbaş ve Selçuk Güven TEDİL, Test of Early Language Development (TELD-­‐3) dil gelişim testinin Türkçe’ye uyarlamasıdır. Test, bireysel olarak yönetilen, norm referanslı ve 2 yaş 0 ay ve 7 yaş 11 ay arasındaki çocukların alıcı ve ifade edici sözel dil becerilerini ölçmeyi amaçlayan bir testtir (Hresko ve ark., 1999). Test sonuçları erken dönemde dil bozukluğu olan çocukları tanılayabilme, dil gelişimlerinin zayıf ve güçlü yanlarını gösterme, gelişim sürecine dair bilgi verme ve araştırma yapma gibi amaçlarla kullanılabilmektedir. TEDİL A ve B olmak üzere paralel formlardan oluşmaktadır. Her bir form Alıcı ve İfade Edici olmak üzere iki alt testi içermektedir. Bu alt testler dilin anlambilgisi, biçimbilgisi ve sözdizimi alanlarını ölçen maddelerden oluşmuştur. Her bir formda toplam 76 madde bulunmaktadır. A formu Alıcı Dil alt testinde 24 anlambilgisini ve 13 sözdizimi/biçimbilgisini ölçen madde ve İfade Edici Dil alt testinde 22 anlambilgisini, 17 sözdizimi/biçimbilgisini ölçen madde bulunmaktadır. B formunun Alıcı Dil alt testinde 25 anlambilgisini ve 12 sözdizimi/biçimbilgisini ölçen madde ve İfade Edici Dil alt testinde ise 24 anlambilgisini ve 15 sözdizimi/biçimbilgisini ölçen madde bulunmaktadır. Bu maddelerin bir kısmında resim gösterme veya betimleme diğer bir kısmında ise sözel yönergeleri yerine getirme ve sorulara sözel olarak yanıt verme işlenmektedir. TEDİL’in beş amacı bulunmaktadır: (a) erken dil becerilerinin gelişimi bakımından yaşıtlarından önemli ölçüde geride kalmış çocukları belirlemek ve bu sayede erken bir müdahale almasını sağlamak, (b) bireysel olarak sözel bakımdan kuvvetli ve zayıf olan yanları belirlemek, (c) çocuğun olası alacağı bir dil terapisinde programı ve süreci belirlemek, (ç) erken çocukluk döneminde dil becerilerini araştırma için bir ölçek olarak hizmet etmek ve (d) diğer değerlendirme tekniklerini desteklemek. 2005 yılında Türkçeye uyarlanmaya başlanan ve son hali 2009 yılında verilen TEDİL, erken dönem sözel dil gelişimini ölçmektedir ve dilin beş temel bileşeninden üçünü (anlambilgisi, biçimbilgisi ve sözdizimi) kapsamaktadır. Bunlar test alt maddelerinde, ya anlambilgisini ya da sözdizimi/biçimbilgisini ölçecek şekilde geliştirilmiştir. Doğal ortamda ölçülebilen edimbilgisi ve mevcut birçok ölçme aracı bulunmasından ötürü sesbilgisi bileşeni yazarları tarafından testin orijinalinin kapsamına alınmamıştır. TEDİL, dil gelişimi sorunu olan çocukları belirlemek için kullanışlı bir araçtır. Sorunu belirlemek, uygun bir müdahale programı oluşturabilmek ve ek olarak özel eğitim veya alternatif bir eğitim alıp alınmayacağına ilişkin bilgi sağlaması açısından önemlidir. TEDİL hem çeviri hem de uyarlama konularını kapsamaktadır. Bu nedenle orijinal ve uyarlanmış bir testten elde edilen performanslar doğrudan karşılaştırılamaz. Çeviri esası kaynak testin genel yapısı ve resimlerin korunmasıyla sağlanmıştır. Ancak dil yapısı uyarlama ile farklılaştırılmıştır. Maddeler benzer görünse de, sözcük dağarcığında, cümle yapısında, biçimbilgisinde, sözcük diziminde, özne-­‐yüklem uyumunda, eylem biçimbilgisi ve daha başka konularda dilin yapısından kaynaklanan dilbilgisel farklılıklar bulunmaktadır. Pilot çalışmalar tamamlandıktan sonra geçerlilik ve güvenilirlik ve standardizasyon çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte AERA, APA, NCME (1999)’nın Eğitimde ve Psikolojide Ölçme Standartlarından faydalanılmıştır (Ramos ve ark., 2006). TEDİL güvenirlik çalışmasında iç tutarlılık, istikrarlılık, eşdeğerliliği belirlemek üzere, alternatif formlar analizi ve puanlayıcılar arası güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geçerlik çalışması için, içerik geçerliliği, ölçüt geçerliliği, yapı geçerliği analizleri yapılmıştır. TEDİL, yüksek derecede geçerli, güvenilir ve 1627 katılımcı ile normları saptanmış bir araçtır. Bu kursta TEDİL’i uygulama, puanlama ve yorumlama süreci anlatılacaktır. EĞİTİME DAİR BİLGİLER Tarih ve saat: 11 Ekim 2014 17:00-­‐19:30 saatleri arasında Önemli Notlar: • Bu eğitime katılmak isteyenlerin en geç bir gün öncesine kadar aşağıda verilen iletişim adresini arayarak kayıt olmaları önemle rica olunur. • Katılım ücretleri ödemesi ve materyallerin teslimi, kurs günü doğrudan Detay Yayıncılık standında yapılalacaktır. • Eğitim 40 kişi ile sınırlıdır. Kursa kimler Katılabilir? Tanı ve değerlendirme yetkisi olan aşağıdaki uzmanlara Uygulama ve Puanlama Eğitimi Katılım Sertifikası verilecektir: • Dil ve Konuşma Terapisti • Odyolog • Psikolog • PDR uzmanları • Çocuk Doktoru • Çocuk Psikiyatristi Kurs ve material ücreti ve kapsamı: 400.-­‐ TL Test Bataryası (Kullanım Kılavuzu, Resim Kitapçığı, Test Oyuncakları, 25’er adet Uygulayıcı Formları, Çanta) Kurs ücreti dahildir. KDV Dahildir. İLETİŞİM: DETAY YAYINCILIK 0312 434 09 49 [email protected]