ELEKTRİK ARABALARI VE AKILLI ŞEBEKELER: ETKİN YÜK YÖNETİMİ, OPTİMİZASYONU, VE KAPASİTE PLANLAMASI ÖZET Son yıllarda petrol fiyatlarında görünen artış, enerjide dışa olan bağımlılık, ve sera gazı emisyonlarına bağlı çevresel kaygılar, batı ülkelerinde tamamen elektrik gücü ile çalışan araçlara olan ilgiyi arttırmıştır. Elektrikli araçların tek şarjda gidebilecekleri mesafeler göze alındığında, önemli oranda yaygınlık hedeflerine (örn. yeni araç satış piyasasının %20-25’i) ulaşabilmek için, yüksek sayıda şarj istasyonlarının, çeşitli kullanıcı isteklerini karşılaması için (hızlı şarj, yavaş şarj vb.) elektrik şebekesine entegre edilmesi gerekmektedir. Yapısı itibari ile, ulusal elektrik şebekelerinin çalışma prensibi Thomas Edison’un Pearl Street zamanından beri pek değişmemiştir. Buna ek olarak, yaşlanan şebeke elemanlarının, çalışma limitleri zorlanan transmisyon ve dağıtım ağı birleşenlerinın, dikkatli kontrol edilmediği takdirde çok sayıdaki elektrik arabasının aynı anda şarj olmasıyla yüksek maliyetli zararlar görmeleri kaçınılmazdır. Elektrik arabası kullanımının artması için şebekeye olan negatif etkilerini minimuma indirilmesi gerekmektedir. Bunun için ise şarj istasyonlarında etkin yük yönetimi yapılması, komşu istasyonlar arasında yükün dengelenmesi ve optimum kapasite yönetimi yapılması gerekmektedir. Zamana ve uzaya göre değişen şebeke koşulları ve kullanıcı talepleri göze alındığında, bahsi geçen problemleri çalışabilmek için kuyruklama, stokhastik ve olasılık teoremleri, oyun teorisi, mikroekonomik modeller, optimizasyon hesapları ve elektrik mühendisliğinden oluşan disiplinlerarası bir çalışma meydana getirilmiştir. Geliştirilmiş olan analatik modeller, içinde bulunduğumuz akıllı şebeke planlaması döneminde birçok probleme ışık tutacaktır. KONUŞMACI HAKKINDA İslam Şafak Bayram, lisans derecesini 2007 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden, yüksek lisans derecesini 2010 yılında University of Pittsburgh Telekominikasyon bölümünden ve doktora derecesini ise 2013 yılında North Carolina State Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği (PhD in Computer Engineering) bölümünden aldı. 2012 yılında düzenlenen Uluslararası IEEE Smart Grid Communications Konferansında kazandığı en iyi makale ödülün yanı sıra, aynı konferansın bir öncesi yılında Amerikan Ulusal Bilim Kurumu tarafından verilen öğrenci seyahat ödülü aldı. Geçtiğimiz aylarda ise, Texas A&M University Qatar kampüsü tarafından verilen doktora sonrası çalışanlar için bilimde mükemmellik seyahat ödülünü aldı. Dr. Bayram halen Texas A&M Üniversitesinde doktora sonrası çalışmasını sürdürmekte olup çalışma alanları, elektrik ve haberleşme ağlarında optimizasyon, control ve matematiksel modellemedir.