Ders: Coğrafya Konu: Bölgeler Coğrafyası Özet-1 www.soruyurdu.com • Sık sık heyelân olayları görülür. KARADENİZ BÖLGESİ • Uzun kıyılara rağmen kıyı turizmi gelişmemiştir. • Kimyasal ayrışma fazla, orman yangınları azdır. • Kıyılarda yaz kuraklığı isteyen ürünler (pamuk, buğday, mercimek) yetiştirilemez. • Güneşlenme süresi kısadır. Yer şekilleri: Yer şekillerinin esasını kıyıya paralel uzanan Karadeniz sıradağları ile iç kesimdeki çöküntü ovaları oluşturur. Orta bölümde dağlar kıyıdan uzak, yükselti azdır. Nüfus ve Yerleşme: İklim, yer şekilleri ve ulaşım kolaylığı nedeniyle nüfus genellikle kıyılarda toplanmıştır. Doğu bölümünde dağınık yerleşme yaygındır. Doğal ve ekonomik yetersizlik nedeniyle çok göç verir. Yer şekillerinin engebeli olması ve dağların kıyıya paralel uzanması nedeniyle; Ekonomi: Çay, fındık, mısır, keten-kenevir en önemli ürünlerdir. Ulaşım güçlüğü nedeniyle sanayi fazla gelişmemiştir. Demir, çelik, çay, fındık, sigara ve orman ürünleri endüstrisi gelişmiştir. Başlıca yeraltı kaynakları taşkömürü, bakır ve linyittir. • Kıyılarda girinti çıkıntı az, Sinop dışında doğal liman yoktur. • Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım zordur ve geçitlerden (Zigana, Kop, Soğanlı) sağlanır. ÖZETLE • Çay, fındık, keten-kenevir üretiminde ilk sırayı alır. • Deniz etkisi iç kesimlere giremez. Kıyı ile iç kesimler arasında iklim, nüfus ve ekonomik faaliyetler açısından farklılıklar vardır. • Bölgenin tek doğal limanı Sinop hinterlandının (ard bölgesinin) darlığı nedeniyle gelişememiştir. • Ekili-dikili ve makineli tarıma uygun arazi oranı azdır. Tarım toprakları parçalı ve dağınıktır. • Deniz ürünleri üretiminin en fazla olduğu bölgedir. • Nüfus genelde kıyılarda toplanmıştır. • Taşkömürünün çıkarıldığı ve çayın üretildiği tek bölgedir. • Yamaç yağışlarının oranı fazladır. • Batı Karadeniz Bölümünün Türkiye ekonomisine en önemli katkısı taşkömürü çıkarma ve demirçelik üretimi alanındadır. • Karadeniz iklimi, Orta Karadeniz dışında dar kıyı şeridinde etkili olur. • Akarsu rejimi en düzenli bölgemizdir. İklim ve Bitki Örtüsü: Karadeniz iklimi dağların uzanışı nedeniyle dar kıyı şeridinde etkili olur. Yazlar serin, kışlar ılık geçer. Yağışı bol ve düzenlidir. Nemliliğin yüksek olması nedeniyle sıcaklık farkı azdır. Yer şekilleri nedeniyle Orta Karadeniz’de yağış azalır, iç kesimlerde ise iklim karasallaşır. • Heyelân olaylarının en fazla, nadas alanlarının en az olduğu bölgedir. • Yer şekilleri nedeniyle Orta Karadeniz Bölümünde kıyı ile iç kesimler arasında farklılık azdır. Nemli ve bol yağışlı iklime bağlı olarak; • Nisbi nem ve bulutluluk fazla olduğundan, Güneş enerjisinden en az yararlanılan bölgedir. • Orman varlığı en zengin bölgemizdir. • Kimyasal çözülmenin en fazla, rüzgâr erozyonunun en az olduğu bölgedir. • Sıcaklık farkları azdır. • Çay, fındık, mısır gibi bol yağış isteyen ürünler yaygın olarak yetiştirilir. • Yazların serin geçmesi ve engebeli yer şekilleri nedeniyle tarımsal ürün çeşitliliği diğer kıyı bölgelerine oranla azdır. 1 Ders: Coğrafya Konu: Bölgeler Coğrafyası Özet-1 www.soruyurdu.com • Orta Karadeniz’de yer şekillerinin ekillerinin sadeli sadeliği ve yaz yağışlarının azlığıı nedeniyle ürün çeşitliliği çe artmıştr. • Kış sıcaklıkları düşük oldu olduğundan seracılık fazla gelişememiştir. Nüfus, nüfus yoğunluğu ğ ğu ve kentleşme kentle oranının en yüksek olduğuu bölgemizdir. Kırklareli, Kı Bilecik çevresi ile Biga ve Gelibolu yarımadaları dışındaki dı yerler sık nüfuslanmıştır. Şehirleşme Ş şme oranı yüksektir, en fazla göç alan bölgedir. MARMARA BÖLGESİ Ekonomi: Her yönüyle en gelişmiş geli bölgedir. Ekonominin temelini sanayi ve ticaret oluşturur. olu Tarım alanları geniş ve verimlidir. lidir. Tarımsal üretim, kalabalık nüfusun ihtiyacını karşılayamaz. Ayçiçeği, Ayçiçe zeytin, şekerpancarı ile meyve ve sebze en önemli ürünlerdir. Ayçiçeğii üretiminde ilk sıradadır. sıradadı Nüfus fazlalığı nedeniyle nedeniy günlük tüketime yönelik mandıracılık ve kümes hayvancılığı hayvancılı gelişmiştir. Bursa, Bilecik çevresinde esinde ipek böcekçiliği böcekçili yaygındır. Bor mineralleri, doğal al gaz ve volfram ile linyit çıkarımında önem taşır. Demir-çelik çelik dışındaki dış tüm sanayi dalları gelişmiştir. ir. Türkiye’deki sanayi üretiminin yarıdan fazlasını sağlar. lar. Turizm gelirleri en yüksek yük olan bölgedir. Bölgede yer şekillerinin esasını alçak lçak plâtolar ve çöküntü ovaları oluşturur. turur. Bölgenin ortalama yükseltisi az, yer şekilleri sadedir. Yükselti azlığı ve yer şekillerinin ekillerinin sadeliğine sadeli bağlı olarak; ÖZETLE • Ulaşım kolaydır, gelişmiştir. • Sanayi, ticaret, ulaşım ulaş ve bankacılığın en fazla geliştiği bölgedir. dikili arazi oranı yüksektir, tarım arazisi mama • Ekili-dikili kineli tarıma uygundur. • İklimlerin geçiş alanı olması nedeniyle tarım tarı ürünleri ve bitki örtüsünün en fazla çeşitlilik çe gösterdiğii bölgedir. • Kar yağışıı ve donma olayı az, yamaç ya yağışlarının oranı düşüktür. • Akarsuların enerji potansiyeli düşüktür. üktür. • Ayçiçeği üretiminde, timinde, enerji tüketiminde, turizm tu gelirlerinde ve kağıt ğıt endüstrisinde ilk sırayı alır. alı • Akarsular alüvyonları iç kesimlerde bıraktıklabıraktıkla rından deltâ ovası oluşturamamışlardı şlardır. • İpek böcekçiliği, i, kümes hayvancılığı ve mandıracılığın ın en fazla geliş geliştiği bölgedir. İklim ve Bitki Örtüsü: Geçiş iklimine mine sahiptir. Marmara denizi kıyılarında Akdeniz iklimi klimi (bitki örtüsü maki) Karadeniz kıyılarında Karadeniz iklimi, ik (bitki örtüsü tüsü orman) Trakya ve Güney Marmara’nın Marmara’nı iç kesimlerinde ise karasal sal iklim (bitki örtüsü bozkır) bozkı görülür. Hava durumu sık sık değişir. • Çatalca-Kocaeli Kocaeli Bölümünün nüfuslanmasında iklim, yer şekillerinin illerinin elverişliliği, elveri ulaşım kolaylığı, ı, tarım topraklarının verimlili verimliliği ve endüstrinin gelişmişliğii gibi etmenlerin tümü etkili olmuştur. • Bölge akarsuları eğim azlığı nedeniyle yüklerinin büyük kısmını alçak alç kıyı ovalarında bıraktıklarından deltâ ovası oluşturmamışlardır. olu İklim nedeniyle; • Tarladan yılda birden fazla ürün alma şansı ş azdır. • Bitki örtüsü ve tarım ürünleri çeşitlilik itlilik gösterir. • Gerek ulaşıma şıma elveriş elverişli olması, gerekse sanayi ve ticaretin çok gelişmesi şmesi nedeniyle trafik yoğunluğu yo en fazla olan bölgedir. şme devresi isteyen • Yüksek sıcaklık ve uzun yetişme tarım ürünleri yetiştirilemez. • Nüfusu, nüfus artış hızı, nüfus yoğunluğu ve kentsel nüfus oranı en fazla olan bölgedir. 2 Ders: Coğrafya Konu: Bölgeler Coğrafyası Özet-1 www.soruyurdu.com • EGE BÖLGESİ Tarımsal ürün çeşitlili itliliği fazladır. Nüfus ve Yerleşme: Nüfus genelde graben ovalarında toplanmıştır. Buralardaki; • Geniş ve verimli tarım alanları, alanları li iklim özellikleri, • Elverişli • Ulaşım kolaylığı, • Gelişmiş sanayi, ticaret ve turizm faaliyetleri faali nüfusu kendisine çekmiştir. çekmi İç kesimlerde nüfus nisbeten azdır. Ekonomi: Başlıca lıca geçim kaynakları tarım, sana sanayi, ticaret ve turizmdir. dir. Marmara’dan sonra en gelişmiş geli bölgedir. Bölgede yetiştirilen tirilen ürünlerin ü çoğu endüstri bitkisi si ve ihraç ürünüdür. Pamuk, tütün, zeytin, incir, haşhaş ve üzüm önemli ürünler ürünlerdir. Linyit, krom ve mermer önemli madenlerdir. Yer şekilleri: Kıyıda yer şekillerinin ekillerinin esasını kıyıya kıyı dik uzanan dağlar(horstlar) (horstlar) ile aralardaki çöküntü ovaları (grabenler) oluşturur. Bu oluşum nedeniyle; niyle; çıkıntı fazla, denizden yararlanma • Kıyıda girinti-çıkıntı kolaydır, kıyı turizmi gelişmiştir. ÖZETLE • Deniz etkisi içç kesimlere kadar sokulabilir. İç kesimlerde deniz niz iklimi isteyen ürünler yetiştiyeti rilebilir. Kıyı ıyı ile iç kesimler arasındaki iklim farkf lılıkları azalmıştır. • Kıta sahanlığının ğının genişliği geni ve akarsuların bol alüvyon taşıması nedeniyle deltâ ovalarının ovala en yaygın olduğuu bölgemizdir. • Sanayi, ticaret, ulaşım ulaş ve turizm açısından Marmara’dan armara’dan sonra en fazla gelişmiş geli bölgemizdir. • Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım ulaş kolaydır, yollar genelde graben sahalarını izler. • Yamaç yağışlarının oranı azdır. • Fay hatlarının fazlalığ azlalığı nedeniyle bölge, kaplıca, ılıca gibi sıcak su kaynakları bakımından bakımı zengindir. İç kesimlerde plâtolar ve bunlar üzerinde yükselen dağlar yaygındır. dır. Bölgenin güney batısında ise karstik arazinin yaygın olduğu dağlık Menteşe şe Yöresi uzanır. Menteşe yöresinde dağlık lık arazi yapısı ulaş ulaşım ve tarımı olumsuz etkilemiştir. • Zeytin, Üzüm, Haşhaş, Haş Tütün, İncir (ZÜHTİ) üretiminde ilk sırayı alır. alı • Linyitin en fazla çıkarıldığı çı bölgedir. Bu nedenle termik enerji üretiminde ilk sırayı alır. alı İklim ve Bitki Örtüsü: Bölgenin kıyı kesiminde Akdeniz, iç kesimlerinde ise karasal iklim özellikleri görülür. Bitki örtüsü kıyılarda maki, iç kesimlerde ise bozkırdır. Akdeniz iklimine bağlı olarak; • Eğim azlığı ğı nedeniyle akarsular›n çoğu ço menderesler çizerek akar. • Menteşe Yöresi bol yağış ya aldığı halde karstik ve engebeli arazi yapısı nedeniyle az nüfuslanmıştır. nüfuslanmı • Yazlar sıcak ve kurak geçer. • Turizm sezonu uzundur. • Menteşe Yöresinin esinin son yıllarda hızla gelişmegeli sinde turizmin etkisi fazladır. fazladı • Yılda birden fazla ürün alınabilir. • Jeotermal enerji üretiminde birincidir. • Sık sık orman yangınları olur. • mda sulama önemli bir sorundur. • Tarımda 3 daki turizm merkezlerinin nüfusu nüfus yazın fazKıyıdaki la, kışın azdır.
© Copyright 2024 Paperzz
