Göster - SoruYurdu.com

Ders: Coğrafya
Konu: Türkiye’nin Coğrafi Konumu
www.soruyurdu.com
4.. Ülkemiz Ekvator'un kuzeyinde, başlangıç
ba
meridyeninin doğusunda
ğusunda yer alır.
Türkiye’nin Coğrafi Konumu:
COĞRAFI KONUM
Bir ülkenin, yerin coğrafi
rafi konumu denilince,
- Yerküre üzerinde bulunduğu nokta yer.
- Hangi kıtada bulunduğu ve diğer
er kıtalarla ili
ilişkili
durumu
- Deniz ve okyanuslarla ilişkisi
- Yükselti durumu
- Ticaret yollarına göre durumu
- Ekonomik ve kültürel özellikler bakımından farklılık
gösteren yerlere göre durumu anlaşılır.
6 .Orta kuşakta
akta olması sonucunda;
Kısaca, bir yerin enlem ve boylamlara göre yerküre
üzerindeki yeri ve çevresiyle her türlü ilişkisini sağlayan
sa
coğrafi koşulların tümüne birden 'Coğrafi
ğrafi konum' denir.
7.. Kuzeye gidildikçe gece - gündüz arasındaki zaman
farkı artar ve cisimlerin gölge boyları uzar.
-Dört
Dört mevsim belirgin olarak yaşanır
ya
-Cephesel yağışlar
ğ şlar görülür
-Batı
Batı rüzgarları etkilidir.
-Güneş ışınları
şınları dik gelmez ve bu sebepten gölge
boyu 0 olmaz.
-Deniz
Deniz seviyesinde buzul şekillenmeleri yoktur
8.. Kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı
sıcaklı düşürür. Güneyden
esen rüzgarlar sıcaklığı
ğı yükseltir.
9. Dağların
ların güney yamaçları kuzey yamaçlarından daha
çok ısı alır(bakı faktörü),gölge
),gölge hep kuzeyi gösterir
10. Ülkemizde 30° doğu
ğu boylamı ile 45° do
doğu boylamı
saat dilimleri kullanılmaktadır. 30° doğu boylamı İzmit’
ten geçmektedir.
11.. Deniz turizmi güney sahillerinde daha erken başlar.
ba
Coğrafi konum ikiye ayrılır.
1. Matematik konum
2. Özel konum
Güneyden kuzeye doğru gidildikçe
-Denizlerdeki
Denizlerdeki tuzluluk azalır
-Çizgisel
Çizgisel hız azalır bu sebeple Şafak ve tan
süresi artar
-Sıcaklık azalır - bulutlanma artar - gölge boyu
uzar
-Gece
Gece gündüz arası zaman farkı artar.
MATEMATİK KONUM
Dünya üzerindeki bir yerin enlem ve boylamlara
göre yerinin saptanmasıdır.
ÖZEL TARİHLER
Türkiye'nin Matematik Konumu ve Sonuçları
21 Haziran
1. Türkiye, 36° - 42° Kuzey paralelleri ile 26°-45°
26°
Doğu meridyenleri arasında yer alır.
2. Doğu - batı istikametinde 45° - 26° = 19°
meridyen farkı vardır. Bu da 76 dakikalık yerel saat
farkına sebep olur. Doğu - batı yönünde geniş
geni
olmadığı için bir ortak saat kullanılır.
3. Kuzey - güney doğrultusunda 42° - 36° = 6°
paralel farkı vardır. Bu da kuzey ucu ile güney ucu
arasında 6° x 111 = 666 km yapar.
-yaz başlar
-kuzeye
kuzeye gidildikçe gündüz uzar
-en
en uzun gündüz ,en kısa gece
-güneş ışınları
şınları en büyük açıyla düşer
dü ,gölge
boyu en kısa halini alır
23 Eylül (ekinoks)
-Sonbahar başlar
1
Ders: Coğrafya
Konu: Türkiye’nin Coğrafi Konumu
www.soruyurdu.com
Enlem - Paralel Dairelerin Etkileri Şu şekilde
sıralanmaktadır.
-Güneş ışınları ekvatora dik gelir
21 Aralık
Güneş ışınlarının düşme açısına bağlı olarak
sıcaklık kutuplara doğru azalır.
Çizgisel dönüş hızı ekvatordan kutuplara doğru
azalır.
Tan ve gurup vakitleri kutuplara doğru artar.
Yer çekimi kutuplara doğru artar
Cisimlerin gölge boyları kutuplara gidildikçe
uzar.
Farklı iklim kuşakları oluşur.
Enleme bağlı olarak iklimin değişmesi kutuplara
doğru gidildikçe bitki örtüsü, nüfus ve
yerleşme, tarım ürünleri, akarsu rejimleri,
ekonomik faaliyetler, deniz suyunun sıcaklık ve
tuzluluk oranı, hayvan topluları değişmesine
sebep olur
-Kış başlar
-En uzun gece,en kısa gündüz
-Gölge boyu en uzun
-Kuzeye doğru gece uzar , gündüz kısalır
21 Mart (ekinoks)
-İlkbahar başlar
-Güneş ışınları ekvatora dik gelir
Bir yerin Boylamını bilirsek:
- Yerel saatini
- Hangi saat diliminde yer aldığını
- Aynı enlem üzerindeki noktalarda Güneşin doğuş ve
batış saatlerini de bilmek mümkün olur.
SAATLER
Dünya'nın günlük hareketi sonucunda kutup noktaları
dışında aynı enlem üzerindeki bir noktada Güneş
batıdaki bir noktaya göre daha önce doğar ve batar.
Bunun sonucunda yerel saatler oluşur.
MERİDYEN – BOYLAM
YEREL SAAT
Zaman, Güneş'in gökyüzünde izlenen hareketine göre
düzenlenir. Bir boylam 24 saatte bir Güneş'in tam
karşısında olmaktadır.
Meridyen Boylam özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır;
Başlangıç meridyeni ingilterenin Londra
yakınlarındaki Greenwich gözlem evinden
geçtiği kabul edilmektedir.
180 doğu, 180 batı meridyeni olmak üzere 360
meridyen bulunmaktadır.
iki meridyen arası 111 km ‘dir. Bütün
meridyenler kutuplarda birleşir.
2 Meridyen arasında 4 dakikalık bir süre
bulunmaktadır.
Yerel saat hesaplamalarında yerel saatin doğuda
daha ilerde olduğunu unutmayınız. 21 Mart ve
23 Eylül tarihlerinde aynı boylam üzerindeki
noktalarda güneş aynı anda doğar ve aynı anda
batar.
Dünya ekseni etrafında dönerken 360 meridyen 1 gün 24
saat yada 1440 dakika içerisinde Güneşin önünden
geçer. Güneş sabittir ama insan gözü Güneşi
dönüyormuş gibi algılar.
Yukarıdaki işlemle ispatlandığı gibi bir meridyen
güneşin önünden geçtikten 4 dakika sonra onu takip
eden meridyen güneşin önünden geçer. İki meridyen
arasında 4 dakika yerel saat farkı vardır. Güneş doğudan
doğduğu için doğuda kalan meridyenlerde yerel saat
daha ileridir.
ENLEM – PARALEL DAİRELERİ
Örneğin: 26° - 45° doğu meridyenleri arasında bulunan
Türkiye'de 45 - 26 =19 meridyen
Türkiye Coğrafi Konumunu Enlem Paralel Daireleri
ile devam ediyoruz. Enlemin özellikleri arasında
şunlar yer almaktadır;
Başlangıç paraleli ekvatordur.
Kutuplara gidildikçe paralellerin boyları
küçülür.
90 kuzeyde, 90 güneyde olmak üzere 180 enlem
bulunmaktadır.
iki paralel arası 111 km ‘dir.
90° paraleli nokta şeklindedir.
19 x 4 = 76 dakika yerel saat farkı vardır.
2
Ders: Coğrafya
Konu: Türkiye’nin Coğrafi Konumu
www.soruyurdu.com
YEREL SAATLERİN HESAPLANMASI
Yerel saat hesapları çözülürken genelde şu 4 aşama
uygulanır:
1. Şekil çizimi
2. Boylamlar verilmişse boylam farklarını bulup saate
çevirme ya da zaman farkı verilmişse farkı boylama
çevirerek boylamı bulma.
3. Şekil üzerinde sonuç olarak ileri (doğusunda) ya da
geri (batısında) noktayı tespit etme.
4. İleri ise toplama geri ise çıkarma işlemi ile sonucu
bulma.
TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI
1. Ülkemiz eski dünya karaları olarak bilinen Asya,
Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine ençok yaklaştığı
yerde bulunur. Anadolu ve Trakya yarımadalarından
oluşmuştur.
2. Üç kıta arasında köprü durumundadır. Bu nedenle
ipek ve baharat yolları gibi önemli ticaret yollarına
geçitlik yapmıştır.
3. Tarih boyunca değişik medeniyetlerin kurulduğu bir
alan üzerindedir.
4. Üç tarafı denizlerle çevrilidir. Yeryüzü şekilleri
çeşitlidir. Bunun sonucunda iklim, tarım ürünleri, turizm
ve deniz ürünleri çeşitliliği artmıştır.
5. Akdeniz'i Karadeniz'e bağlayan Çanakkale ve İstanbul
boğazlarına sahiptir. Bu nedenle ülkemizin stratejik
önemi artmıştır.
6. Ülkemizin ortalama yükseltisi fazladır (1132m).
Yükselti batıdan doğuya gidildikçe artmaktadır.
Bu durum, tarım ürünlerinin Doğu Anadolu Bölgesi'nde
daha geç olgunlaşmasına neden olmuştur.
7. Yeraltı kaynakları bakımından zengindir.
8. Yer şekilleri çok engebelidir. Bu nedenle kısa
mesafelerde iklim değişikliği yaşanır. Rize'de turunçgil
yetişmesi, Iğdır'da pamuk yetişmesi özel konumun bir
sonucudur.
3

Download Report