TOPLUM LİDERLERİNİ TEŞKİLATLANDIRMA PROJESİ AFET ZARARLARINI AZALTMA PROGRAMI DEPREM VE KORUNMA BİLİNCİ İÇERİK Depremlerin Oluşumu ve Kaydedilmesi (Video) Yapısal Bilinç Yapısal Olmayan Tehlikelerin Azaltılması Güvenli Davranış Hareketleri ve Sigorta Bilinci Depremlerin Oluşumu Video Depremlerin oluşumu DEPREMİN KAYDEDİLMESİ Sigmograf (sismometre): Yer sarsıntısını ölçen alettir. Çalışma prensibi: Sarkaçın bağlı olduğu zemin hareket ettikçe, sarkaç ucundaki kalem, sarkaçın hareketlerini kağıt üzerine çizer. BÜYÜKLÜK VE ŞİDDET Her depremin bir büyüklük değeri ile hasara göre değişen çeşitli şiddet değerleri vardır. Depremin şiddet değeri YAPISAL BİLİNÇ YAPISAL BİLİNÇ BİNALARI DOĞRU İNŞA ETMEK DEPREM ÖLDÜRMEZ BİNALAR ÖLDÜRÜR ! Depreme Dayanıklı Bina Nasıl Olmalıdır? Mimar • Mimari proje Jeoloji ve Jeofizik Mühendisleri • Zemin Etüdü İnşaat Mühendisi • Statik Proje Makine Mühendisi • Mekanik Proje Elektrik Mühendisi • Elektrik Projesi Denetim Firmaları veya Belediyeler • Denetim BİNALARIN TEMEL ÖGELERİ Temel: Binaların temellerini, insanların ayaklarına benzetebiliriz. Uzun boylu insanların ayakta durmak için büyük ayaklara ihtiyaç duyması gibi büyük binalar da uygun temellere ihtiyaç duyar. BİNALARIN TEMEL ÖGELERİ Kolonlar : Taşıyıcı sistemini oluşturan kolon ve kirişler, bütün yükleri zemine doğru aktarmaktadır. Eğer binanın taşıyıcı sistemindeki süreklilik bozulursa yükler doğrudan zemine ulaşamaz. BİNALARIN TEMEL ÖGELERİ Perde duvarlar : Bir deprem sırasında perde duvarlar, özellikle yüksek veya ağır binaların aşırı sallanmasını ve deforme olmasını önlemeye yardımcı olur. BİNALARIN TEMEL ÖGELERİ Dolgu duvarlar : Deprem sırasında binaların dengeli salınım yapabilmeleri için perdeli sistemlerde olduğu gibi • Binanın temelinden çatısına kadar sürekli ve simetrik olmalıdır. • Dengeli dağıtılmalıdır. Simülasyon 1 BİTİŞİK NİZAM BİNALAR Bitişik nizam binaların arasında deprem sırasında binaların birbirlerine çarpmasını engelleyecek boşluk bırakılmalıdır. Ayrıca komşu binaların kat döşemeleri, aynı yükseklikte olmalıdır. Aksi durumda bir binanın döşemesi, komşu binanın kolonunun ortasına karşılık gelebilir. Simülasyon 3 Güvenli bina YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) Yapısal Olmayan Tehlikeler Nedir? • BİR DEPREM SIRASINDA kolon, kiriş, perde duvar, çatı ve temel dışındaki aydınlatma elemanları, mobilyalar, süs eşyaları, raflarda ve duvarlara asılan tüm eşyalar yapısal olmayan tehlikeler olarak ifade edilir. Sarsıntı tablası Simülasyonu YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) 1999 depreminde can kayıplarının % 3’ü, yaralanmaların % 50’si yapısal olmayan tehlikeler nedeniyle olmuştur. YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) YOTA Çalışmasına Başlamadan Önce Yapılması Gerekenler YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) Aile afet planınızı hazırlayınız. Bunun için afetlerde altın saatler olarak adlandırılan ilk 72 saatlik (en az üç günlük) süreyi kapsayan aile afet planınızı yapmanız gerekir. YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) Aile bireylerinin ya da arkadaşlarınızın en çok nerelerde zaman geçirdiğini belirleyiniz. YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) Deprem tehlike avı yapınız. Yaşamsal tehlike yaratacak olan, (yatakların yanındaki gardıroplar, vitrin vb.) Ekonomik kayıp yaratacak olan, (bilgisayarlar, tv, müzik seti vb.) Yaşamımıza renk katan önemli olan eşyaları (biblolar) belirleyiniz. YAPISAL OLMAYAN TEHLİKELERİN AZALTILMASI (YOTA) Yaptığınız bu ön çalışmalar doğrultusunda eşyalarınızın yerlerini değiştiriniz veya sabitleyiniz. GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ VE SİGORTA BİLİNCİ GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ a. Çök-Kapan-Tutun GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ (İç Mekan) • Yakınınızda bulunan masa, sıra gibi savrulmanızı engelleyecek bir eşyanın yanında veya altında ÇÖK, KAPAN TUTUN hareketini uygulayınız. • Tehlike geçene kadar veya eşyaların düşmesi durana kadar tutunup aynı pozisyonda kalınız. • Daha sonra bulunduğunuz ortamı düzenli bir şekilde tahliye ediniz. GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ (İç Mekan) OFİSTE GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ (Dış Mekan) • Binalardan, enerji hatlarından, duvarlardan ve düşebilecek başka şeylerden uzak durunuz. • Çöküp kapanarak başınızı ve ensenizi kollarınızla koruyunuz. • Tehlike geçinceye kadar aynı pozisyonda kalmaya çalışınız. Dış mekanda güvenli davranış hareketi GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ (Araba) • Sarsıntıyı hissettiğinizde flaşörlerinizi yakarak yavaşlayınız. • Sarsıntı geçtikten sonra arabanızı güvenli bir yere çekiniz. • Köprü ve alt geçitleri kullanmayınız. • Binalardan, elektrik direklerinden uzak durunuz. GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ b. Tahliye Et – Boşalt Tahliye, insan ve hayvanların uzaklaştırılması demektir. bulundukları yerden GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ Tahliye etmeniz gerektiğinde; • Yetkililerin uyarılarına göre hareket ediniz. • Giysi ve ayakkabınızı giymeden dışarı çıkmayınız. • Evinizi ya da işyerinizi kilitleyiniz. • Yetkililerin belirttiği tahliye yollarını kullanınız. • Sessiz, koşmadan ama çabuk davranarak bulunduğunuz yeri boşaltınız. Okulda güvenli tahliye GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ • Paniğe kapılmamaya çalışınız ve sağa sola koşmayınız. • Bir gaz sızıntısı olmadığından emin olana kadar ateş kullanmayınız ve ışıkları yakmayınız. • El feneri kullanınız. • Kırılmış camlara dikkat ediniz. • Kullanmadan önce asansör ve merdivenlerin güvenliğinden emin olunuz. GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ • Gazı, elektriği ve suyu kapatınız. • Yerlere düşmüş elektrik tellerinden uzak durunuz ve bunlara temas eden eşyalara dokunmayınız. GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ • Evinizi terk ederken ilaç, kimlik, giyecek, battaniye, uyku tulumu vb. malzemeleri de yanınıza alınız. GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ • Arabanıza binip yollara çıkmayınız. • UNUTMAYIN; trafiğin ambulans, itfaiye ve yardım araçlarının ihtiyacı olanlara engelleyecektir. tıkanması diğer acil zamanında ulaşmasını GÜVENLİ DAVRANIŞ HAREKETLERİ • Çok acil durumlar telefon kullanmayınız. • Afet durumlarında sadece uzmanların ve resmi kaynakların açıklama ve uyarılarına uyunuz. • Söylentilere ASLA inanmayınız. dışında SİGORTA BİLİNCİ DOĞAL AFET SİGORTALARI KURUMU SİGORTA BİLİNCİ Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun (DASK) görevi nedir? • Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), depremin konutlarda neden olabileceği maddi hasarları teminat altına almak için kurulmuştur. • DASK, Hazine Müsteşarlığı’na bağlı, kâr amacı gütmeyen bir kamu kurumudur. SİGORTA BİLİNCİ DASK’a ödenen primler nasıl kullanılır? • Zorunlu Deprem Sigortası için ödenen primler, DASK tarafından yönetilen sigorta havuzunda toplanır. • Bu primler sigortalı konutların hasarının tazmini dışında hiçbir şekilde başka bir ihtiyaca aktarılmaz. SİGORTA BİLİNCİ Zorunlu Deprem Sigortası ne işe yarar? • Zorunlu Deprem Sigortası, deprem ve depremden kaynaklanan yangın, infilak, yer kayması ve tsunami sonucu konutlarda oluşan maddi hasarları teminat altına alır. SİGORTA BİLİNCİ Zorunlu Deprem Sigortası nerelerde yaptırılır? – – – Sigorta acentesinden, Banka şubelerinden, ALO DASK 125’ten veya www.dask.gov.tr adresinden UNUTMAYALIM; Zorunlu Deprem Sigortası poliçeleri bir yıllıktır ve her yıl yenilenmeleri gerekir. Ayrıca poliçelerin varlığı www.dask.gov.tr adresinden sorgulanabilir. DASK Van depremi www.kizilay.org.tr