78. Mide Lavajı

Mide Lavajı
AMAÇ
Zehirlenmelerde zararlı ve toksik maddelerin boşaltılması, kanamalarda
midenin yıkanması, hastayı genel anesteziye hazırlarken sindirim sistemindeki içeriğin boşaltılmasıdır.
TEMEL İLKELER
Dikkat Edilecek Noktalar
• Mide aspirasyonu sırasında, mide mukozasına zarar verebileceği için aşırı negatif basınç uygulanmamalıdır.
• Mide lavajı uygulamasında özafagus perforasyonu, aspirasyon, pnömotoraks, sıvı elektrolit dengesizliği ve hipotermi riski (lavaj solüsyonu soğuksa) göz önüne alınmalıdır.
• Midenin yıkanması amacıyla uygulanan kateterin seçiminde mide içeriğinin özelliği dikkate alınmalıdır. Partiküllerin tüpü tıkamaması için lümenin geniş olması gerekir. Bunun için ewalt kateter, levin kateter ya da
salem kateter kullanılmalıdır.
• Özafagus varis kanamasında kanamanın durdurulması için SengstakenBlackmore kateteri kullanılmalıdır.
• Asit ve alkali içilmesinden sonra, nöbeti olan hastalarda, hidrokarbon ve
petrol ürünleri alımından sonra mide lavajı yapılmamalıdır.
• Zehirlenmelerde mideyi yıkamak için antidot sıvı kullanılmalı, zehir bilinmiyorsa % 0,9’ luk NaCl (serum fizyolojik) ya da %1’ lik NaHCO3 (sodyum bikarbonat) solüsyonu kullanılmalıdır.
443
Hemşirelik Bakım Standartları
İŞLEM BASAMAKLARI
Not: İşlem sırasında kullanılacak malzemelere kitap sonu Ek-1’de yer verilmiştir.
1. Eller el yıkama standardına göre yıkanır, hasta kimlik doğrulaması yapılır.
2. Hekim istemi kontrol edilir.
3. Hasta ve ailesine işlem anlatılır ve izin alınır.
4. Tüm malzemeler hazırlanır, kullanım sırasına göre uygun bir alana yerleştirilir.
5. Yatak etrafına paravan/ perde çekilir.
6. Hastaya koruyucu önlük giydirilir. Diğer önlük mide lavajı yapacak
hemşire tarafından giyilir.
7. Hastaya oturur pozisyon verilir, mümkün değilse yatak başı 30o yükseltilir ve sol lateral pozisyon verilir.
8. Hastanın takma dişleri varsa çıkarılır.
9. Kova yatağın kenarına emniyetli bir şekilde yerleştirilir.
10. Eldiven giyilir, maske ve gözlük takılır.
11. Orogastrik ya da nazogastrik yolla geniş lümenli yaşa uygun numarada
(prematüre bebekte 6 Fr, yenidoğan bebekte 8 Fr, çocuk hastada 10- 12
Fr, erişkin hastada 14- 16 Fr) kateter uygulanır.
12. Zehirlenmelerde sifonaj yöntemi ile midedeki sıvının kovaya akması
sağlanır.
13. Hekim istemi ile özel olarak belirtilmemişse mide lavajı iki farklı yöntemle yapılabilir:
Yöntem 1: Kateter hunisiz ise huni takılır. Yaklaşık 400- 500 ml antidot
sıvısı huniye boşaltılır. Kateterin ucu kovaya doğru aşağıya indirilir. İşleme sıvı berraklaşıncaya kadar devam edilir. Bu yöntemde sıvının fazla
ya da hızlı verilmesi, abdominal distansiyona ve kramplara yol açabileceğinden işlem sırasında dikkatli olunmalıdır.
Yöntem 2: Sıvı 50 ml’ lik enjektöre çekilir ve mideye verilir, verilen
sıvı aspire edilir ve kovaya boşaltılır. İşleme sıvı berraklaşıncaya kadar
devam edilir.
14. Kanamalarda; 50 ml’ lik enjektörle 100- 200 ml serum fizyolojik (buzlu
ya da oda sıcaklığında) mideye verilir ve beş dakika beklenir. Sıvı berraklaşıncaya kadar işleme devam edilir.
15. Kateter çıkarılır ve kirli torbasına atılır.
16. Hastanın ağız çevresinin temizliği sağlanır.
17. Sıvıdan örnek alarak analiz için laboratuvara gönderilir.
444
Mide Lavajı
18. Eldivenler çıkarılır ve eller el yıkama standardına göre yıkanır.
19. Kullanılan solüsyon türü ve miktarı, lavajdan sonra alınan solüsyonun
renk, koku, görüntü ve miktarı, hastanın genel durumu ve işleme olan
tepkisi, işlem tarihi ve saati kaydedilir.
20. Adli vaka ise hastane polisine bildirilir.
Kaynaklar
1. Akça Ay F. (2013). Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. Nobel Tıp
Kitabevleri, 4. Baskı, s. 586- 588.
2. Karadakovan A, Eti Aslan F. (2011). Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Nobel
Kitabevi, 2. Baskı, Adana, s. 1436- 1437.
Hazırlayan
Uzm. Hem. Esma GÜNEY KIZIL (Güney Genel Sekreterliği Sağ. Bak. Hiz. Koor.)
Danışman
Doç. Dr. Yasemin TOKEM (İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği A.D.)
445