farmakognozi anabilim dalı

FARMAKOGNOZİ
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ
Prof. Dr. İhsan ÇALIŞ, [email protected]
Prof. Dr. A. Hikmet MERİÇLİ, [email protected]
YÜKSEK LİSANS DERSLERİ
Dersin
Dersin Adı
Kodu
Z/S
T
U
K
EFG 600
Uzmanlık Alanı Dersi
Z
4
0
4
EFG 601
Farmakognozi Semineri
Z
0
2
0
EFG 602
Doğal Bileşik Araştırmalarında Kromatografik
Yöntemler
S
2
3
3
EFG 603
Doğal Bileşiklerin Biyosentezi
S
2
0
2
EFG 604
İridoitler
S
2
2
3
EFG 605
Saponinler
S
2
2
3
EFG 606
Kardiyak (Kardiyoaktif) Glikozitler
S
2
2
3
EFG 607
Doğal Bileşiklerin Kimyasal Yapıları ve
Analizleri
S
2
3
3
FARMAKOGNOZİ
YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
Dersler ve Ders Tanımları
Dersin
Dersin Adı
Kodu
EFG 600
Uzmanlık Alanı Dersi
Amaç ve Hedefler
Tez çalışması
Z/
S
Z
T
U
K
4
0
4
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 601
Farmakognozi Semineri
Z
0
2
0
Amaç ve Hedefler
Doğal ürünlerle ilgili bir konunun hazırlanması ve sunumu. Bir seminer hazırlamada ve
sunumda dikkat edilmesi gereken kademeler. Tıbbi, yararlı ve zehirli bir bitki veya doğal
kaynaklı ilaç ve yardımcı maddeler gibi konulardan biri üzerinde, literatürde olgunlaşmış
bir bilgiyi derlemek ve sunmak konularında deneyim kazandırmak.
Dersin
Kodu
EFG 602
Dersin Adı
Z/
S
S
T
U
K
Doğal Bileşik Araştırmalarında Kromatografik
2
3
3
Yöntemler
Amaç ve Hedefler
Doğal bileşik araştırmalarında kromatografik yöntemlerin seçimi ve uygulanması hakkında
aydınlatıcı bilgiler vermek. Farmakognozi araştırmalarında teşhis, izolasyon ve analitik
amaçlı olarak kullanılan kromatografik yöntemler. Kromatografik yöntemler için geçerli
parametrelerin seçimi, en uygun hale getirilmeleri ve doğal bileşiklere uygulanmaları.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 603
Doğal Bileşiklerin Biyosentezi
S
2
0
2
Amaç ve Hedefler
Bitkilerde bulunan primer ve sekonder metabolitlerin biyosentezi hakkında genel bilgilerin
verileceği bir derstir. Primer ve sekonder metabolitlerin biyosentezi konusunda verilen
bilgilerin değerlendirilmesi, tartışılması
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 604
İridoitler
S
2
2
3
Amaç ve Hedefler
Kara bitkilerinde bulunan iridoitler ve sekoiridoitlerin kimyasal yapıları, tanımlanmaları,
yayılışları yanında, bu bileşiklerin bitkisel tıbbi ürünlerde (bitkisel ilaçlar) biyolojik ve
farmakolojik aktiviteleri açısından önemlerinin tartışılmasıdır.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 605
Saponinler
S
2
2
3
Amaç ve Hedefler
Kara bitkilerinde ve deniz organizmalarda bulunan saponinler (saponozitler)’in kimyasal
yapıları, tanımlanmaları, yayılışları yanında, biyolojik ve farmakolojik aktiviteleri açısından
bitkisel tıbbi ürünlerde (bitkisel ilaçlar) ve ilaç araştırmalarında önemlerinin tartışılmasıdır.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
Kodu
S
EFG 606
Kardiyak (Kardiyoaktif) Glikozitler
S
2
2
Amaç ve Hedefler
Kara bitkilerinde ve hayvanlarda rastlanan
kardiyak glikozitlerin (kardenolitbufadienolit-tipi) kimyasal yapıları, tanımlanmaları, yayılışları yanında, biyolojik
farmakolojik aktiviteleri açısından önemlerinin tartışılmasıdır.
K
3
ve
ve
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 607
Doğal Bileşiklerin Kimyasal Yapıları ve Analizleri
S
2
3
3
Amaç ve Hedefler
Kursun amacı, doğal bileşiklerin kimyasal yapıları hakkında öz bir bilgi sunmak, analizleri
(ekstraksiyon, tanıma, izolasyon ve yapı tayini) için kullanılan güncel yöntemler açısından
aydınlatmaktır.
Doğada moleküler çeşitliliğin zenginliğini göstermek ve yeni ilaç veya ilaç geliştirmede
model olabilecek yapıların keşfinde kullanılan yöntemleri göstermektir.
Bitkiler, bakteri ve mantar gibi mikroorganizmalar, deniz canlıları, böcekler ve kara
hayvanlarından elde edilen çeşitli kimyasal yapıya sahip bileşikleri örneklerle açıklamaktır.
FARMAKOGNOZİ
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ
Prof. Dr. İhsan ÇALIŞ, [email protected]
Prof. Dr. A. Hikmet MERİÇLİ, [email protected]
DOKTORA DERSLERİ
Dersin
Dersin Adı
Z/S
T
U
K
Kodu
EFG 700
Uzmanlık Alanı Dersi
Z
5
0
5
EFG 701
Primer Metabolitler
S
3
0
3
EFG 702
Sekonder Metabolitler – Fenolik Bileşikler
S
3
0
3
EFG 703
Sekonder Metabolitler – Terpenoitler
S
3
0
3
EFG 704
Sekonder Metabolitler – Steroitler
S
3
0
3
EFG 705
Faydalı Bitkiler ve Ürünleri
S
3
0
3
S
3
0
3
S
3
0
3
EFG 706
EFG 707
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik
Çözümlemeler - I
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik
Çözümlemeler - II
EFG 708
Alkaloitler
S
3
0
3
EFG 709
Doğal Kaynaklı Antitümöral Bileşikler
S
2
0
2
EFG 711
Bitkisel İlaçlar
S
3
0
3
FARMAKOGNOZİ
DOKTORA PROGRAMI
Dersler ve Ders Tanımları
Dersin
Dersin Adı
Kodu
EFG 700
Uzmanlık Alanı Dersi
Amaç ve Hedefler
Tez çalışması
Z/
S
Z
T
U
K
-
-
-
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 701
Primer Metabolitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Yüksek bitkilerden elde edilen primer metabolitleri genel kimyasal özellikleri, biyolojik
etkinlikleri ve eczacılıkta kullanılışları açısından tanıtmak.
Primer metabolitlerin biyosentezleri, kimyasal yapılarına göre sınıflandırılmaları, kimyasal
isimlendirme (nomenklatür), fiziksel ve kimyasal özellikleri, elde edilmeleri, teşhisleri,
izolasyon yöntemleri, yapı tayinleri, doğada yayılışları ve biyolojik etkinlikleri ve
kullanılışları açısından genel olarak tanıtılmasıdır.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 702
Sekonder Metabolitler – Fenolik Bileşikler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Bitkilerden elde edilen fenilpropanoitler (basit fenoller, kumarinler, lignanlar), ksantonlar,
flavonoitler, tanenler, antronoit ve naftalen türevlerini tanıtmak, bitkisel kaynaklı drogların
etkin madde grubu ve yeni ilaç araştırmalarında potansiyel bileşikler grubu olarak
değerlendirmek, kimyasal isimlendirme (nomenklatür), biyosentezleri, sınıflandırılmaları,
fiziksel ve kimyasal özellikleri, bitkilerden ekstraksiyonları ve teşhisleri, izolasyon
yöntemleri, yapı tayinleri, doğada yayılışları ve biyolojik etkinlikleri açısından incelemektir.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 703
Sekonder Metabolitler - Terpenoitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Biyolojik aktiviteye sahip, sağlık ve ilaç endüstrisinde önemli kullanılışları olan terpenik
maddeleri nomenklatür, biyosentezleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri, sınıflandırılmaları,
elde edildikleri kaynaklar ve elde etme yöntemleri, yapı tayinleri ve biyolojik etkinlikleri
açısından incelemektir.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 704
Sekonder Metabolitler - Steroitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Doğal kaynaklardan elde edilen biyolojik aktiviteye sahip steroidal bileşiklerin, elde
edilişleri ve saflaştırılmalarında kullanılan teknikler, kimyasal isimlendirme (nomenklatür),
yapısal özellikleri, doğada yayılışları, genel ve spesifik etkileri hakkında bilgi vermek,
sağlık ve ilaç endüstrisinde önemli kullanılışları olan triterpenik ve steroidal yapıya sahip
maddeleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri, sınıflandırılmaları, yayılışları, elde edildikleri
kaynaklar, elde etme yöntemleri, yapı tayinleri ve biyolojik etkinlikleri açısından
incelemektir.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 705
Faydalı Bitkiler ve Ürünleri
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Bu dersin öğrenim hedefleri mezunlara, tıbbi ve aromatik bitkilerin (ekonomik ve tıbbi
açıdan önemli ve kullanışlı bitkilerin) habitatlarını, botanik özelliklerini tanıtmak, ayrıca
primer ve sekonder ürünlerini ve ilaç hammadesi, besin ve doğal boya olarak vs.
kullanımlarını öğretmektir.
Dersin
Kodu
EFG 706
Dersin Adı
Dersin
Kodu
EFG 707
Dersin Adı
Z/
S
S
T
Z/
S
S
T
U
K
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik Çözümlemeler
3
0
3
-I
Amaç ve Hedefler
Doğal bileşiklerin yapı tayinlerinde kullanılan spektroskopik analiz yöntemleri, kullanım
alanları, problemler ve çözümler. Başlıca, NMR spektroskopisinin tanımı ve temel
prensiplerini tartışmak. Doğal bileşiklerin spektroskopik özelliklerini karşılaştırmalı olarak
örneklerle incelemek ve yapılarını aydınlatabilme becerisi kazandırmaktır.
Glusitler (karbohidratlar), glikozitler ve fenilpropan türevlerinin, UV, IR, NMR (1D- ve 2DNMR) ve kütle spektrumları yardımıyla aydınlatılması.
U
K
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik
3
0
3
Çözümlemeler - II
Amaç ve Hedefler
Doğal bileşiklerin yapı tayinlerinde kullanılan spektroskopik analiz yöntemleri, kullanım
alanları, problemler ve çözümler.
Terpenoitler (mono-, seski-, di- ve triterpenler) ve steroitlerin, UV, IR, NMR (1D- ve 2DNMR) ve kütle spektrumları yardımıyla aydınlatılması.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 708
Alkaloitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Alkaloitleri, terminoloji (nomenklatür), kimyasal yapıları, doğada yayılışları, tıpta ve ilaç
keşfinde potansiyel biyolojik etkinlikleri açısından tanıtmaktır.
Alkaloit taşıyan başlıca familyaları ve türleri ve diğer doğal kaynakları, alkaloitlerin
kimyasal yapıları, biyosentezleri, ekstraksiyon ve tanıma yöntemleri, yapı tayinleri,
sentezleri ve biyolojik aktiviteleri ile incelemek, ilaç olarak kullanılan alkaloitleri
tanıtmaktır.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 709
Doğal Kaynaklı Antitümöral Bileşikler
S
2
0
2
Amaç ve Hedefler
Antitümöral olarak kullanılan doğal ürünlerin kimyasal yapıları, etki mekanizmaları, yapıetki ilişkileri, kullanılış şekilleri, dozları, dozaj şekilleri ve piyasadaki preparatları hakkında
bilgi edindirmek.
Dersin
Dersin Adı
Z/
T
U
K
Kodu
S
EFG 711
Bitkisel İlaçlar
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Dersin amacı ilaç tanımından hareketle “Modern ilaç” ve “Bitkisel ilaç” arasındaki farkı
açıklamak, bitkisel ilaçların hazırlanması ve standart hale getirilmesinde uyulması gereken
hususları ve yasaları incelemektir. Bu amaçla, etkiden sorumlu metabolitlerin kimyasal
yapıları hakkında genel bir bilgi yanında, bitkiye özgün açıklamalar da yapılacaktır.
Günümüzde kullanılan bitkisel ilaçlar, kullanım alanlarına göre sınıflandırılarak
incelenecektir.