KETEN TOHUMU - Prof. Dr. Zafer Malazgirt

KETEN TOHUMU
(Linum usitatissimum)
ÇOK YARARLI BİTKİ
30-100 cm yükseklikte, mavi çiçekli ve
bin yıllık bir kültür bitkisidir. Latince ismi
“Çok yararlı bitki" anlamına
gelmektedir. Keten, Mısırlılar’ dan beri
tarımı yapılan ve çok değişik amaçlarla
kullanılan bir bitkidir. Tohumları; 4-6
mm uzunlukta, yumurta biçiminde,
yassı, parlak, kırmızımsı esmer renkli,
kokusuz ve yağlı lezzettedir.
Keten tohumu yüksek oranda çoklu
doymamış yağ asitleri, düşük oranda
doymuş yağ asiti, yüksek oranda lifle
birlikte bol miktarda potasyum, az
miktarlarda ise magnezyum, demir,
bakır, çinko A ve E vitaminlerini içerir.
Omega-3 yağ asiti miktarı, Omega6’nın yaklaşık dört katıdır. İçeriğindeki
omega-3 yağ asiti, yapı olarak, balık
kaynaklı omega-3 yağ asitinden farklı
olmakla birlikte vücutta benzer etkilere
sahiptir. Kolesterolu düşürür, damar
sertliğini ve yüksek tansiyon sorununu
azaltır.
zorluğunun giderilmesinde yararlıdır.
Suda çözünür lifler ise (mucilaj sakızı)
besinlerin ve şekerin emlilimini
yavaşlatır. Uzun süre tokluk
hissedilmesinde, kan şekerinin
düzenlenmesinde ve şişmanlığın
kontrolunda önemli etkiye sahiptir.
Kolon ve rektum kanserine karşı
koruma sağlar.
Keten tohumu düzenli tüketildiğinde,
değişik cilt hastalıklarında iyileşmeyi
artırıcı bir etki gösterir. Akne ve sedef
hastalığında yararlıdır. Cilt ve tırnak
sağlığına katkı yapar. Şeker hastalığı
ve ilerleyici sinir hastalıklarında
koruyucudur.
Yapısında bulunan lignanlar, meme ve
prostat gibi hormon bağlantılı
kanserlerde koruyucu bir etkiye
sahiptir. Tümör hücrelerinin büyümesini
engeller.
KETEN TOHUMUNU NASIL
TÜKETEBİLİRİZ ?
Çözünebilir ve çözünemez liflerden çok
zengindir. Suda çözünmeyen lifler dışkı
yoğunluğunu artırır, barsak geçiş
zamanını düzenler. Kabızlık ve ishalin
düzeltilmesinde, ıkınma ve dışkılama
Keten tohumunu tercihen buzdolabında
saklamalısınız. Günde yarım çay
bardağı keten tohumu tüketmek
yeterlidir. Aşırı tüketimin bir yararı
yoktur.
Tane olarak;
1. Kavurduktan sonra çiğneyerek
yiyebilirsiniz. Susamı andıran tadı ile
bu biçimde yenmesi oldukça hoştur.
Kavurma hafif ateşte bir yağsız tavada
yapılabilir. Çıtırdamaya başladığı
sırada üzeri bir kapakla örtülmeli,
etrafa saçılması önlenmelidir.
Çıtırdamadan birkaç dakika sonra
kavurma işlemini sonlandırmalısınız.
Çok gevrek hazırlandığında tadı acımsı
olabilir. Her zaman taze tüketmek için,
kavurmayı birkaç günlük miktarlarda
yapmak daha doğrudur.
2. Mısır gevreği, yulaf ezmesi ve müsli
ile birlikte tüketilebilir. Yoğurda
kavrulmuş tane veya toz halde
katılabilir.
3. Çorbaların üzerine nane, kekik, pul
biber gibi baharatlarla birlikte
kavrulmuş keten tohumu
serpiştirilebilir.
4. Keşkek, kuru fasulye gibi bakliyatlar
ile yapılan etli yemeklerin üzerine veya
pişerken içine tane şeklinde eklenebilir.
5. Kavrulmuş taneler pasta, simit ve
poğaçaların üstüne serpilebilir, unlu
mamüllerin hamuruna katılabilir.
Dövülüp toz halinde;
1. Her gün İki çay kaşığı toz kuru
olarak yutulup peşinden bir bardak su
içilerek tüketilebilir.
2. Salata ve çorbalara toz olarak
serpilebilir.
3. Sarımsaklı yoğurda toz olarak
atılabilir.
4. Muhallebi ve kazandibi gibi sütlü
tatlıları yaparken, buğday veya pirinç
ununa keten tohumu tozu yarı yarıya
veya tercihe göre daha az oranda
karıştırılabilir.
Tahin ve üzüm pekmezine keten
tohumu tozu karıştırılabilir.
KETEN TOHUMU TARİFLERİ
CEVİZLİ KETEN TOHUMLU EKMEK
Malzemeler:
2 yemek kaşığı yaş maya (20g)
4,5 su bardağından biraz fazla un
(475g)
3 çay bardağı yoğurt (300g)
3 yemek kaşığı zeytinyağı (30ml)
1 yemek kaşığı tuz (10 g)
1,5 çay bardağı dövülmüş ceviz (150 g)
1 çay bardağı toz veya tane keten
tohumu (100 g)
Yapılışı:
Maya, yarım çay bardağından biraz
fazla ılık suda bir tatlı kaşığı şekerle
karıştırılarak 15 dakika bekletilir.
Un, tuz, yoğurt, zeytinyağı, ceviz, keten
tohumu ve maya karıştırılarak iyice
yoğrulur (15 dakika )
Top haline getirilip istenilen büyüklükte
kesilerek, pişirme kağıdı serilmiş
tepsiye dizilir. Üzeri örtülerek 45 dakika
daha bekletilir.
Önceden ısıtılmış fırında 200 derecede
45-50 dakika pişirilir.
Yumurta ve şeker karıştırılarak 5
dakika çırpılır. İçine yoğurt ve sıvı yağ
da eklenerek karıştırılır.
Karışımın içine un, karbonat, kabartma
tozu, limon kabuğu rendesi, eklenerek
karıştırılır.
Son olarak ceviz, tarçın, keten tohumu
ve damla çikolata eklenip yoğurulur.
Yağlanmış kek kalıbına dökülerek 170
derecede 50 dakika pişirilir.
CEVİZLİ KETEN TOHUMLU KEK
Malzemeler:
3 adet yumurta
1,5 su bardağı toz şeker
1 su bardağı yoğurt
Yarım su bardağından biraz fazla sıvı
yağ
1 paket kabartma tozu
1 çay kaşığı karbonat
1 çay bardağı dövülmüş ya da
doğranmış ceviz
2-3 çay kaşığı tarçın
1 limon kabuğu rendesi
İstenirse yarım çay bardağı damla
çikolata
Yarım su bardağı keten tohumu
3 su bardağı un
Yapılışı:
Bu broşür, sağlıklı beslenmenize ve
kendinizi iyi hissetmenize katkı yapmak
üzere sizler için hazırlandı. Özellikle
kabızlık, ishal veya dışkılama sorunu
yaşayanlara ve herhangi bir cerrahi
girişimden sonra iyileşmeye başlamış
hastalarımıza yararlı olacağı
kanısındayız. Buradaki bilgiler, öneri
niteliğindedir ve hiçbir tedavi yerine
geçmemelidir. Hekim ve diyet
uzmanınızın farklı tedavi uygulamaları
olabileceğini lütfen unutmayınız.
Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT
Diyet Uzmanı Güzin TÜMER