KARDEŞ İLİŞKİLERİ

KARDEŞ İLİŞKİLERİ
Ebeveynler olarak, çocuklarınızın tartışmalarınızdan bıkıp usandınız mı?
Kendinizi sürekli hakem konumunda mı görüyorsunuz?
Bıkıp usanmadan kavga etmelerinden, kıyaslamarından usandınız mı?
Yetemediğinizi mi hissediyorsunuz?
Araştırmalar, anne babaları disiplin konusu dışında en çok strese sokan ve
kaygılandıran sorunun kardeş ilişkilerindeki güçlükler olduğunu göstermektedir.
Çocukların çatışmaları zaten gergin olan hayatımıza daha fazla stres katar,
başarısız hissetmemize neden olur, öfkelerinin ve saldırganlıklarının altında ne
yattığını merak ederiz, kavgaların durdurulması gereken yıkıcı bir davranış
olarak görürüz, ileri yıllarda da devam etmesinden endişe ederiz.
kendimizi
Kardeş kavgaları doğaldır ve kardeş kavgaları kaçınılmazdır!
Nedenlerine gelirsek;







Yaşları ne kadar yakın olursa kardeş kavgalarının olasılığı da bir o kadar büyüktür. Çocuklar
arasında 6 ya da daha fazla yaş farkı varsa daha az sorun yaşanır.
Bazen kardeşler sadece eğlence olsun diye kavga ederler. Aile ortamının rahatlığı ve güveni
içinde, rezil olma ve arkadaş kaybetme korkusu yaşamadan tartışmaya girer ve duygularını
açığa vurular.
Sıkıldıkları için kavga edebilirler. İlgilerini çeken bir durum olduğunda kavga etmediklerini
gözlemlersiniz.
Çocuklardan birçok şeyi paylaşmaları istenir. Paylaşmak çocukların çoğu için hiç de kolay
değildir.
Bazı kardeş kavgaları büyümenin doğal akışı içinde ortaya çıkan duygulardan kaynaklanıyor
olabilir.
Kıskançlık sonucu kavga etmeleri; Çocuklar anne babalarının onayını, sevgisini ve ilgisini
kazanabilmek için kardeşleriyle yarışmaları gerektiği duygusuna kapılabilirler. (Bu özellikle
aileye yeni bir bebek geldiğinde ya da diğer kardeşin doğumgünü gibi bir organizasyonla
ilgilenildiğinde belirlen kıskançlık duygularıyla ortaya çıkar.)
Kavga ederler, çünkü sürekli adaletle ilgilenirler. Ne çok duyuyorsunuz değil mi? "Bu hiç
adil değil, hep onun tarafını tutuyorsun!" Çocuklar sürekli anne babalarının kendilerine eşit
davranıp davranmadıklarının sanki çetelesini tutarlar.
Kardeşler arası ilişkiyi bozan etkenler arasında kıskançlık, saldırganlık, bağımlılık her şeyi tekeline
alma eğilimi ve benzeri davranış bozuklukları, kardeşler arası ilişkileri aksatan temel sorunlardan
önemli olanlardır. Yani görünen o ki; kavganın önemli ve önemsiz sebepleri vardır. Ailenin
müdahale ederken bunları göz önünde bulundurması anlaması önemlidir.
Faber ve Mazlish „in “çocukların acımasızlıklarını
kavramalarına yardımcı olmak için” anne-babalar üzerinde
yaptığı bir araştırmada egzersiz yapmış ve gruba şu soruyu
yöneltmiş: Eşiniz kolunu omzunuza atarak “ Tatlım seni o
kadar çok seviyorum ki ve o kadar harikasın ki, aynı senin
gibi bir başka eş daha almaya karar verdim” dediğini
düşününüz. Tepkiniz ne olurdu?
Bu grup çalışmasında herkesi en çok şaşırtan duygu tutkulu bir zarar verme arzuymuş. Yeni gelen
eşin başını derde sokmak, onu fiziksel olarak incitmek dahası eşlerini de incitmek, onlara bu ıstırabı
yaşattığı için onu cezalandırmak istiyorlarmış..
Kardeşleri hakkındaki duygu ve düşüncelerini açıkça söyleyebilmeleri gerekir -hoş olmayanlar
dahil-. Ancak duygularını ifade etmelerine izin vermekle davranışlara izin vermeyi ayırt etmek çok
önemlidir. Bizim görevimiz onlara başkalarına zarar vermeden duygularını nasıl iade
edebileceklerini göstermektir.
Kardeş Kavgalarıyla Baş Edebilme:

* Evinizde kabul edilebilir ve kabul edilemez davranışları netleştirin.
Çocuklar bilinenin aksine adil bir kurallar bütünüyle yaşamayı
gerçekten severler. Bazı kurallardan hoşlanmayabilirler ancak,
tutarlı ve adil olarak uygulanacağınızı bilirlerse, saygı gösterirler.
Çocuğunuzun kuralları bildiğinden emin olun gerekirse yazın
ve herkesin göreceği yere asın. Kurallar evdeki herkes için
geçerli olmalıdır (açık, net, kısa ve az sayıda).
Örnek: "İsim takmak yok, birinin eşyasını izinsiz almak yok,
vurmak, ısırmak, çimdiklemek yok. "

Çocuklarınız iyi şeyler yaptığında onları övün. Çocuklar anne babalarının ilgisini çekmek
için her yolu denerler. Yalnış davranışlara çok fazla dikkat göstermeyin. Sizin övgüleriniz,
onları iyi davranışları seçmeye herşeyden daha fazla çaba sarfetmelerini sağlayacaktır.
Aralarındaki anlaşmazlığı kendi başlarını başarıyla çözdükleri zaman, onları övmek için en
uygun zamandır.
Olumlu bir model olun. Çocuklar kendi hayatlarında onlara sunulan davranışları öğrenirler.
Çocuklarınızın birbirine bağırmasını, aşağılamasını istemiyorsanız, siz de dikkatli
olmalısınız.







Olumlu veya Olumsuz Kıyaslamalarsan Kaçının!
Çocuklarınıza eşit davranmaktan ziyade adil davranın.
Uyarılarda bulunurken olumsuz rollere kilitlemeyin. Çıkış kapısı bırakın.
Ufak çekişmelere dahil olmayın. Bir kere bu konuda
ilginizi çektiler mi sürekli dikkat çekmeye çalışacaklardır.
Onların kavgalarından uzak durun. Anne babaların en yaygın hatası,
kardeşlerin kavgalarına çok sık ve çok erken karışmalarıdır.
müdahalelerde çocuklar kendi başlarına uzlaşmayı öğrenemezler.
Çocuklarınız gerçekten sınır aşmadıkça (fiziksel ve sözel aşağılamalar)
bırakın bir süre olayı kendileri çözmeye çalışsınlar. Onlara sorunları
sözcüklerle çözme ve duygularıyla baş edebilme fırsatı verin.
Erken
Bazı durumlarda problem kolay çözülemez ve müdahale etmeniz
gerekebilir. Bu durumda çocukları birbirinden ayırın ve davranışlarının
sonuçlarının neler olacağını söyleyerek onları uyarın.
Ya derhal kavgayı kesecekler ya da sahip oldukları bazı ayrıcalıkları
kaybedecekler.
Çocuklarınızın kaygılarını dinleyin. Bazen yargılanmadıkları ve
şefkatli bir ortamda (bu bir aile toplantısı olabilir) aralarındaki
farklılıkları ifade etme ihtiyacı duyabilirler. Bu, şikayetlerin dinlendiği
bir ortam olmamalı, aksine problemin çözme için bir fırsat ortamı
olmalıdır. Bu noktada önemli olan çocuğun ailedeki herkesin ciddiye
alındığını ve herkesin yararına olan çözümlere ulaşılmaya çalışıldığını fark etmesidir.
Kardeş Kavgalarının Katkıları
Kardeş kavgaları çok rahatsız edici olmalarına rağmen, çocuğunuzun gelişimine önemli bir katkı
sağlar. Çocuklar gerçek hayattaki çatışmalarla nasıl başa çıkacaklarını öğrenme fırsatı bulurlar.
Böylece nasıl uzlaşabileceklerini, nasıl paylaşabileceklerini, kıskançlık ve içerleme duyguları
ile nasıl baş edebileceklerini, problemi sözcüklerle nasıl çözebileceklerini öğrenirler.
Çocuklarınızın aralarındaki çatışmalar, onları hayata hazırlayan deneyimler arasındadır. Onları
çözerek pek çok sosyal beceri kazandıklarını göreceksiniz. Bu deneyimler ve beceriler,
çocuğunuzun aile dışındaki problemleri çözmesine de yardımcı olacaktır.
Gülseren KARASALİH
Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi
KAYNAKLAR
Faber, Adele ve Mazlish,Elanie (1999) Kardeş Kavgaları Kaçınılmaz mı?, Kuraldışı Yayıncılık
Canter,Lee (1998 ) Kardeş Kavgaları ile Baş edebilme, HBY Yayıncılık

Download Report