Bilinç Kaybı Olan Hastaya Yaklaşım

BİLİNÇ KAYBI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM
BİLİNÇ MERKEZLERİ
 Bilateral serebral hemisferler (farkındalık)
 Diensefalon (uyanıklık)
 Paramedian tegmentum (uyanıklık)
Bu merkezlerden herhangi birinin bilateral etkilenmesi sonucu
bilinç kaybı görülür.
İLK YAPILMASI GEREKENLER




Hava yolu açık tutulmalıdır
25 gr glukoz IV( 50 ml %50’lik dektroz, 250
ml %10’luk dektroz ya da 500 ml %5’lik dektroz.
(HİPOGLİSEMİ)
100 mg tiamin IV, hasta dengeli oral alıma geçene
kadar 50-100 mg/gün IM/IV tiamin idame doz verilir
(ALKOL İNTOKSİKASYONU)
0,4 mg IM/IV naloksen (OPİOİD İNTOKSİKASYONU)
HASTANIN NÖROLOJİK DEĞERLENDİRİLMESİ






Glaskow Koma skoru?( <8 ise bilinç bozukluğu var)
Direkt ve indirekt ışık refleksleri? (II. ve III. kafa çiftleri)
Kornea refleksi? (V ve VII: kafa çiftleri)
Göz hareketleri? (IV ve VI: kafa çiftleri)
Okulosefalik refleks? (II, IV, VI ve VIII. kafa çiftleri)
Solunum paterni? (Cheyne Stokes –solunum merkezi
hipoksemisi, ataksik-solunum merkezinin tahribi)
 Gag refleksi? (IX ve X. kafa çiftleri))
Bu değerlendirmeler ile bilinç kaybı varlığı ve lezyonun seviyesi
belirlenir. Eğer hastanın bilinci açılırsa Mini Mental Status Test ile
bilinç içeriği değerlendirilir.
BİLİNÇ SEVİYELERİ
Bilinç açık
Konfüzyon
Letarji
Stüpor
Koma
Konfüzyon (zaman/yer/ kişi oriyentasyonu bozuk)
Letarji (konuşma, mental işlevler ve hareketlerde yavaşlama)
Stüpor (spontan hareket az, tekrarlayan uyaranlara yanıt verir)
Koma (spontan hareket yok, çevresel uyaranlara yanıt yok)
ETYOLOJİ
ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI:
 Hiponatremi ( <125 mEq/L),
serum osmolaritesi, volüm
değerlendirilmesi ve idrar
sodyumu.
 Hiperkalemi (>5,5 mEq/L)
EKG ( geniş QRS, sivri T
dalgası, PR aralığında
uzama)
 Hipokalsemi(<8,5mg/dL)
MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ
LEZYONLARI
 Serebro-vasküler olay
 Herniasyon
 Subaraknoid kanama
 Kafa travması
--Kranial BT çekilir. Kibas’a bağlı
papilledema ve kafa kaidesi
kırıklarına bağlı battle sign (mastoid
kemik üzerindeki ciltte ekimoz),
racoon sign ( göz altlarında
ekimoz), rhinorrhea, otorrhea
özellikle araştırılmalıdır.
HEPATİK ENSEFALOPATİ(Grade 4):
Arteryal amonyak (>80 mg/dL), KCFT, PT,PTT/
sarılık, asit,splenomegali, porto-kav anastomozlar)
PULMONER ENSEFALOPATİ:
Arteryal kan gazları, AST,LDH / hipoksemi
(PaO2<80 mmHg) - hiperkapni (PaCO2> 45mmHg)
ÜREMİK ENSEFALOPATİ:
BUN / üre artışı.
ENDOKRİN BOZUKLUKLAR:
 Hiperglisemi:
DKA: serum glukoz genellikle 250400 arasında, ketonemi, serum
HCO3<10 mEq/l, arteryal pH <7,30.
HHK: serum glukoz >600 , plazma
hiperozmolaritesi (>320 mOsm/kg).
 Hipoglisemi: (glukoz<50mg/dL).
 Hipotiroidi: Miksödem koma
(TSH>10 mlU/mL).
 Hipertiroidi: Tirotoksik kriz
(TSH<0,05 mlU/mL).
DİĞER NEDENLER:
KARDİYOVASKÜLER:(ritm-ileti
bozuklukları, akut koroner sendrom, hipertrofik
kardiyomiyopati): EKG-EKO, CK-MB,
Troponin, AST, LDH.
EPİLEPSİ: Kompleks parsiyel nöbet-jeneralize
nöbet: EEG- ekartasyon.
ENFEKSİYON: (Sepsis ,Menenjit, Ensefalit):
Yüksek akut faz yanıtı, BOS’da lökosit artışı
(LP yapılmadan önce Kibas göz dibi muayenesi
ile ekarte edilmelidir). Hastada ateş, ense
sertliği beklenir.
HAZIRLAYANLAR:
Stj.Dr.Özge Yasun, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Prof.Dr.Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı
KAYNAKLAR: LANGE Neurology, Marmara Üni. Tıp Fakültesi Acil Hastaya Yaklaşım Kitabı.