Güvenli ve Yalın Hastane / Prof.Dr. Seval Akgün ( Başkent

Akredite, güvenli ve yalın hastane
PROF. DR. SEVAL AKGÜN
Kişisel tanıtım
 Başkent
Üniversitesi Hastaneleri, Sağlık ve Eğitim
Kuruluşları Kalite Koordinatörü
 İş
Sağlığı ve Güvenliği , Çevre Yönetim Birimi ve
Kalibrasyon LaboratuarI Koordinatörü
 Misafir
Profesör, St. John Uluslararası Üniversitesi,
İTALYA/ABD
 Başkan,
Sağlık Akademisyenleri Derneği, Ankara
İçerik
Sağlık hizmetlerinde kalite ve akreditasyon
Akreditasyon nedir, felsefesi
Dünya’da akreditasyon
Uluslar arası akreditasyon standardı
Güvenli hastane nedir?
Hasta Güvenliğinde mevcut durum
Hasta Güvenliği ve kalite iyileştirmede yalın hastane
uygulamaları
quality assurance
patient satisfaction
quality improvement
total quality management
4
continuous quality improvement
clinical audit
clinical effectiveness
process management
evidence-based medicine
clinical governance
Patient safety
4
5
80’ler

Emsal değerlendirme

Klinik Rehberler

Vizitat

Şeffaflık ve standardizasyon

Profesyonel otonomi
6
90’lar

Ulusal ve sistematik yaklaşımlar

Kaliteye karşın maliyet etkinlilik

Hesap verilebilirlilik

Kalite düzenlemeleri

Proses oryantasyonu ve multidisipliner yaklaşım
7
Mevcut durum

Çıktı odaklı

Performans değerlendirme

Öz değerlendirme ve yönetim

Akreditasyon
Akreditasyon
Genellikle, kamu veya özel bir kurumun gönüllü olarak sağlık
kurumlarına verdiği yapı, süreç ve çıktılarda sürekli olarak
gelişimi gerektiren belli standartları karşılayan tanınma özelliği.
 Sağlık kuruluşlarınca, önceden saptanmış standartlara göre
kesin olarak kendi performans düzeylerini değerlendirmek için
kullanılan bir öz değerlendirme ve eksternal emsal
değerlendirme sürecidir.
 Kalite standartları ve eksternal emsal değerlendirme süreci
ulusal ve uluslar arası düzeyde tanınmış, otonom, bağımsız
akreditasyon ajansları tarafından toplum için sağlık
hizmetlerinin kalitesini geliştirmek amacıyla yönetilir


Uluslar Arası Sağlıkta Kalite Derneği
8
9
Akreditasyonun Faydaları

Dış, objektif değerlendirme

Kurum çapında

Bireylere değil sisteme odaklı

Sürekli gelişimi teşvik eden

Standartlara ilişkin periyodik yeniden
değerlendirme olanağı sunan

Tepkili değil insiyatifli
Sağlık çalışanları için
10

Kişisel gelişim ve yetkinlik kazanımını sağlar,

Mesleki güvenirliliği arttırır,

Mesleki izleme ve gözetim çerçevesi sunar,

Süreç odaklı yaklaşımın kuruluşlarda uygulanmasını sağlar,

Güçlü destekleyici yöneticilik sağlar,

Kalite gelişimi ile “bilimi” birleştirmek için bir çerçeve sağlar.
Hastane Çalışanları için
11
Çalışanların fikirlerine önem-değer veren bir atmosfer oluşturur,
 Çalışanların iş doyumunu dikkate alır,
 Kalite faaliyetlerine ilgi sağlar
 Çalışanların güvenliği ve emniyetinin geliştirilmesini sağlar
 Yetki ve güvenirlilik konularında daha belirgin çizgiler çizer
 Ekip çalışmasını teşvik eder.

Hastalar için
 Kaliteye
12
odaklı kuruma erişim
 Haklara saygı gösterilmekte ve haklar
korunmakta
 Hasta ve yakınları eğitimi ve etkin iletişim
 Hasta odaklı bakım
 Bakım kararlarına ve bakım sürecine katılım
sağlanmakta
Bir Dünya Trendi Olarak Akreditasyon
13
ABD, Kanada ve Yeni Zellanda en eski akreditasyon
sistemlerine sahiptir.
 Avrupa’da, Almanya, Fransa, İrlanda ve İspanya yeni
sistemler kurmuştur
 Japonya, Kore, Malezya, ve Tayland’da hükümetin
rolünün olduğu yeni sistemler vardır.
 DSÖ, Dünya Bankası vb. kuruluşlar akreditasyon sistemini
desteklemektedirler.

Uluslar Arası Standartlar
14
Önemli fonksiyonlar çevresinde organize olmuşlardır
 Hastaya odaklanırlar
 Yerel kültür ve yasal çerçeve içinde
değerlendirilmek/araştırılmak üzere tasarlanmışlardır
 Tüm kuruluşların geçmek zorunda olduğu “çekirdek” veya
eşik standardtlar koyarlar
 Tümünün ulaşması için “erişim” veya iyi uygulama
standartları koyarlar

JCIA Rehberi 2014(300)
Uluslararsı Hasta güvenliği Hedefleri(8)
Hasta-Bakım Odaklı (149)
Yönetim Odaklı(127)
Bakıma Ulaşım ve Bakımın Sürekliliği
(26)
Kalite ve Hasta Güvenliği(11)
Hasta ve Yakınlarının Hakları
(19)
Enfeksiyon Kontrolü ve Önlenmesi(20)
Hasta Değerlendirmesi
(38)
Yönetişim, Liderlik ve Yönetim(33)
Hasta Bakımı(26)
Anestezi ve Cerrahi Bakım(16)
Tesis Yönetimi ve Güvenliği (23)
İlaç kullanımı ve Yönetimi(19)
Çalışanların Nitellği ve Eğitimi(24)
Hasta ve yakınlarının eğitimi(5)
Bilgi Yönetimi(16)
16
Eğitim Hastaneleri(16)
Akademik Personelin Eğitimi
(6)
Araştırma Programları
(10)
17
Biraz Anatomi
JCIA Manual
Bölüm
Alan
Standard
Bölüm n
Alan n
Standard n
İsmi
Öngörü
Gerekçe
Ölçülebilir elemans
ÖE1
ÖE2
ÖEn
18
Biraz Anatomi
JCIA Manuel
Hasta Güvenliği
Hedef 1
Bölüm n
Hedef n
Gereklilikler
İsim
Öngörü
Gerekçe
Ölçülebilir eleman
ÖE1
ÖE2
ÖEn
19
Hasta Güvenliğinde Mevcut
Durum
2014 için Uluslar arası Hasta Güvenlik
Hedefleri
21
Hasta Kimliğinin Doğrulanması
• Etkili İletişimi Sağlamak
•
•
•
Sözlü/ telefonla verilen orderları önlemek
• Laboratuardan testlerin bildirilmesini düzenlemek
• Shiftten shifte veri akışını düzgün gerçekleştirmek
Yüksek Riskli İlaçların Güvenliğini Sağlamak
•
Yüksek konsantrasyondaki ilaçların güvenliğini sağlamak
Yanlış-yer, yanlış-hasta, yanlış-işlem cerrahisini ortadan kaldırmak (evde
bakım için geçerli değil)
• Sağlık Hizmetleri sırasında Edinilmiş Enfeksiyonların Riskini Azaltmak
• Düşmelerden Kaynaklanan Hasta Zararlarının Riskini Azaltmak
•
Hasta Güvenliği

Güvenilir bir kuruluş olan Healthgrades’in Nisan 2008
araştırmasına göre ABD’de tıp hatalarına bağlı ölüm sayısı
bugüne kadar bilinenlerin daha da üzerinde: Yılda 238
bin


Bunlardan 12 bini gereksiz ameliyatlara bağlı. Hastane
enfeksiyonlarına bağlı ölenler 80 bin, uygulanan ilaçların
ters etkisi sonucunda ölen sayısı da 106 bin.
Bu sayılar, tıp hatalarından dolayı hayatını kaybedenlerin
neredeyse yarısıdır.
PROF. DR.SEVAL AKGÜN
9/06/2014
Hasta Güvenliği dar boğazları
 DSÖ 2009 yılında hastalara yük olan güvenliklerini tehdit eden en temel
olayları hesapladı
 Advers olayların tiplerini ve nedenlerini ortaya çıkardı
 Olayların çoğunluğu az gelişmiş ülkelerden çok azı gelişmekte olan
ülkelerde meydana gelmiştir. DSÖ bulgularına göre;
A)
AO/
hatalar
B)
• Güvensiz sağlık
bakım kaynaklı
Güvensiz
bakıma neden
olan temel
nedenler
Temel bulgu; Güvensiz bakım her yerde görülebiliyor.
C)
Güvensiz bakıma
süreçlerin etkin
planlanmaması yol
açıyor.
23
A) Güvensiz Tıbbi Bakım İle İlişkili Ae/ Tıbbi Hatalar
1.
Güvensiz ilaçlar/ bakım*
2.
Tıbbi cihazların neden olduğu yaralanmalar
3.
Cerrahi ve anestezi hataları*
4.
Sağlık bakım kaynaklı enfeksiyonlar *
5.
Güvensiz enjeksiyon *
6.
Güvensiz kan ürünleri *
7.
Hamileler ve yeni doğanlar *
8.
Hasta düşmelerine bağlı yaralanmalar
9.
Yetersiz yaşlı sağlığı *
* DSÖ tarafından çözüm yolları olarak önerilmiştir.
AE/ Tıbbi
hata
•Güvensiz
bakım ile
ilişkili
24
B) Güvensiz bakımın altta yatan nedenleri
1.Akreditasyon,
kalite iyileştirme stratejilerinin
2.
Hasta güvenliği kültürünün olmaması
3.
Sağlık profesyonellerinin yetersiz eğitimi
4.
Güvensiz
bakımın allta
yatan
olmaması nedenleri
No
ies
Sağlık personelinde stres ve iş doyumu eksikliği
5.
Çevresel baskılar/ sık değişen çevre
6.
Bilgi eksikliği ve bilginin eksik paylaşımı
İnsan faktörü dikkate alınmadan geliştirilen tıbbi cihazlar ve
prosedürler
7.
25
Türkiye’de Durum

Türkiye’de hastanelere 9.9 milyona yakın hasta yatmış. Bunların 6.2
milyonu Sağlık Bakanlığı hastanelerinin, 1.4 milyonu Üniversite
hastanelerinin, 2.3 milyonu özel hastanelerin hastasıydı.

Bu 9.9 milyon yatışa Batı’daki en düşük ölüm oranını (6.6) uygularsak,
ülkemizde yaklaşık 19.000 kişinin tıp hataları nedeniyle ölmüş
olduğunu varsayabiliriz” “Eğer büyük çarpanı (13.6) kullanırsak ölüm
sayısı yaklaşık 50.000, yüzde 1 çarpanını kullanırsak 99.000’dir.”
Her ay en az 1.500’den fazla kişi sağlık kurumlarında yapılan
önlenebilir hatalardan dolayı hayatını kaybediyor. Gerçek rakam,
belki çok daha fazladır.
PROF. DR.SEVAL AKGÜN
9/06/2014
Hasta güvenliğinde Mevcut Durum

Rutin güvenlik uygulamalarında başarısızlıklar
 El
hijyeni
 İlaç güvenliği
 Hasta
 Etkin

kimliğinin doğrulanması
iletişim
Sık olmayan, önlenebilir adverse olaylar
 Yanlış taraf
cerrahisi
 Ameliyathanelerde
 Bebek
yangın, unutulan spançlar, aletler
kaçırmalar, intiharlar
Nasıl iyileştirilir?
 “Güvenilirliği yüksek, süreç odaklı iyileştirme amaçlı
uygulamalar, çok ciddi yan etkileri olan olayları iyi
yönetebiliyor “
 Nasıl?
 Etkin
süreç iyileştirmeleri ile
 Fonksiyonel
hasta güvenliği kültürleri oluşturarak
 Güvenli
olmayan durumları erken teşhis edip, önleyerek; ki bizim
alıştığımız yöntem düzeltici faaliyettir.

Uygulamalarımızı genellikle hastalarımız olumsuz etkilendikten
sonra düzeltiriz.
Süreç İyileştirmelerinin Güçlendirilmesi

Yalın hastane uygulamaları, altı sigma, değişim yönetimi gibi
sistematik problem çözme yöntemlerinin kullanımı

JCI’ın süreçleri iyileştirmek, kurum kültürünü değiştirmek, müşteri
odaklı ve değerlere odaklı böyle bir projesi söz konusudur.
 Hasta
ve çalışan güvenliği kültürü için gerekli tüm elementleri
adapte ederek ve sürekli izleme değerlendirme ile etkin
problem çözme yöntemlerini uygulamaktadır.
Nasıl yardımcı oluyor

Genel olarak yalın uygulamalar, bir süreçte hataya neden olan
basamakları belirlemede yardımcı olur.

Zamanı azaltma, kazancı arttırma!
 Hemşirelerin zamanlarının %
 Altı
sigma memnuniyetsizlik oranlarını azaltıyor
 Cerrahi
yöntem
 Ağrı

25’i ilaç uygulamalarına gidiyor
alan enfeksiyonları görülme sıklığını azaltmada etkin bir
yönetimini güçlendirmede uygulanabilir.
Değişim yönetimi her zaman gereklidir:
İyileştirme Yolları

Genel uygulama: en iyi uygulamalar, araçlar, protokoller, checklistler,
bohçalar (bundle)
 Bu
uygulamalar her duruma aynı uygulama
 Orta
derecede iyileşme sağlar
 Sıfır hedef
yaklaşımına uzaktır
 Sürdürülebilirliliği sağlamak zordur.

“Her sürece aynı uygulama” yada hepsine uyar yaklaşımı basit süreçler
için uygundur ama çeşitlilik göstermez, güç problemleri çözemez.
Sonuça ulaşmada yeni bir yol

Kompleks süreçler daha sofistike problem çözme araçlarına ihtiyaç duyar.

3 hayati derecede önemli ve tutarlı bulgu;
 Bir problemin sebepleri
 Her
pek çok nedenle oluşur
nedeni önlemede farklı bir strateji uygulanmalıdır
 Ana
sebepler hastaneden hastaneye, vakadan vakaya değişim
gösterir
 Yalın uygulamalar, altı
sigma, değişim yönetimi = yeni jenerasyon “best
practice” en iyi uygulamaları demektir.
 Nedenleri
belirleme ve çözmede ana çözüm yollarıdır.
El Hijyeni Başarısızlıklarında bazı önemli nedenler
1.
Performans ölçümlerinin sistematik ve doğru yapılmaması
2.
Sağlık kuruluşlarında alkol bazlı solüsyon, lavabo vb. gibi el yıkama
araçlarının yanlış yerleştirilmesi
3.
Sağlık personelinin yanlış eğitimi
4.
Hesap verilebilirliliğin olmaması
Her birini azaltmada farklı bir strateji uygulamak
gereklidir.
Yanlış taraf cerrahisi

JCI Universal Protocol 2003: basit, her koşula aynı uygulama- en iyi
uygulama
 Bugün

en iyi tahmin= ABD’de haftada 50 uygulama
En önemli nedenler:
 Ameliyat takvimi: vakaların %
 Pre-op
%
alan: % 52 si;
25 birden fazla risk içerir
 Ameliyathane:
%
39’u
vakaların % 59’u;
32 birden fazla risk içerir
Yanlış taraf cerrahisi nedenleri

Planlama: tam olmayan veri, sözel istekler ya da standardizasyonun
olmaması

Pre-op alan: eksik dökümantasyon, hasta kimliğinin yeterli ve doğru
yapılmaması, zaman yetersizliğine bağlı cerrahi öncesi taraf
işaretlemesinin yapılmaması, yapılan işaretlemenin tutarlı olmaması,
geçerli, olmayan, kabul edilmemiş işaretlemelerin kullanılması

Ameliyathane: time out’ a tüm ekibin katılmaması, işaretlemenin
görülmemesi, çalışanların durumu fark etse de hiyerarşi nedeniyle
konuşamaması, doğrulamada yetersizlikler
Sağlık Bakım Kaynaklı Enfeksiyonlar
HAI Mortality hızı = 5.8%
Enfeksiyon görülme sayısı
1,700,000
ABD’dedökümante edilmiş sağlkık bakım
kaynaklı enfeksiyon
99,000
ABD’de önlenebilir ölümler
...maliyet-milyar
$28-34 billion
ABD’de SBKI maliyeti, milyar
Sağlık bakım kaynaklı enfeksiyonlarındaki temel başarızısılık el
hijyenindeki düşük uyum oranlarıdır
Source: Klevans et. al . Estimating health care-associated infections and deaths in US hospitals, 2002. Public Health Rep (2007); 122(2):160-166; CDC "The Direct Medical
Costs of Healthcare-Associated Infections in US Hospitals and the Benefits of Prevention,"
R. Douglas Scott II, March 2009
El Hijyenini iyileştirirsen sağlık bakım kaynaklı enfeksiyonu
düşürürsün
El hijyeni
•C diff, MRSA, other MDRO
• İdrar yolu(CAUTI)
•Katater(CLABSI)
•Pnemoni(VAP)
Ortalama iyileşme oranı
• SBKE da %35 düşme
•Sonuçlar sürdürülebilir
Hedef Odaklı Uygulamaları kullanarak hayat kurtarırsın,
milyonlarca dolarlık kar edersin ,
Kurtarılan hayat
Hedef odakli çözüm uygulamaları kullanan
hastaneler
25,000
El hijyeni hedef odaklı uygulama ile sağlanan
kazanç
1,450
El hijyeni hedef odaklı uygulama ile önlenen ölüm
sayısı
İndirekt olarak kazanılan milyon dolarlar
$300-650 million
El hijyeni hedef odaklı uygulama ile sağlanan kazanç
25o den fazla el hijyeni hedef odaklı çözüm kullanan hastane üzerinden
genellemeler
(1) Ranges from 18,000 – 30,500 (2) Ranges from 1,050 – 1,800Note: Impact estimates through the end of 2012; Includes 196 organizations using the TST since May of 2010
with >100 observations; Impact estimates exclude ambulatory care facilities employing the TST
Source: The Center for Transforming Healthcare TST user survey, BCG analysis
C. Difficile Hızı El Hijyeni Uyum oranları arasındaki ilişki
Hand Hygiene Compliance (%)
1,3
1,2
90
1,1
80
1
0,9
70
HH
C diff
0,8
60
0,7
0,6
50
0,5
40
0,4
2007
2008
2009
2010
2011
C. difficile Cases (per 1000 patient
days)
100
C. Difficile Hızı El Hijyeni Uyum oranları arasındaki ilişki
Hand Hygiene Compliance (%)
1,3
1,2
90
1,1
80
1
0,9
70
HH
C diff
0,8
60
0,7
0,6
50
0,5
40
0,4
2007
2008
2009
2010
2011
C. difficile Cases (per 1000 patient
days)
100
12
GÜVENLİ BAKIM İÇİN STRATEJİLER
VE ARAÇLAR
1
2
3
Temiz Bakım güvenli bakımdır. El hijyeni ile bu sağlanabilir
4
5
6
Hasta güvenliliği için işbirlikleri oluştur .
Güvenli Cerrahi listelerini uygula.
Güvenli Doğum Listelerini Uygula . Güvenli uygulamaların hamilelik
Yeni
dönemindede uygulanmasını sağla
Birinci basamakta hasta güvenliğini iyileştirecek araçlar geliştir
Yeni
Kalite ve hasta güvenliği uygulamalarında en iyi uygulamaları, araçları,
kaynakları topla, birleştir.
Yeni
www.who.int/patientsafety/en/
12
7
8
9
10
11
12
GÜVENLİ BAKIM İÇİN STRATEJİLER VE
ARAÇLAR
Bilgi Yönetimi; Hasta Güvenliği ile ilgili bilgilerin dünya genelinde
paylaşımını sağla
Hasta Güvenliğine Yönelik protokolleri Standart hale getir.
Standardized
Sağlık sektör liderleri, profesyonelleri, akademisyenler ve öğrencilerin
sağlık hizmetlerinde kalite ve hasta güvenliği konusunda eğitimlerini
sağla
Hasta Güvenliği için hastalarla etkin iletişimi sağla
Yeni
İlaç Güvenliğini sağla
Enjeksiyon Güvenliğini sağla; Güvenli enjektörlerin ve
disposable enjektör kullanımını yaygınlaştır.
Yeni
SONUÇ
 DEĞİŞİM
 HESAP
VEREBİLİRLİLİK
Bilime
Hastalara
Özet

Sağlık hizmetlerinde kalite iyileştirme faaliyetlerinde ulaşılması zor
ama güvenilir yöntemlerin uygulanabileceği hedeflerimizin olması
gereklidir.

Şu anda uygulamada olan yaklaşımlarımız ihtiyaçtan daha
fazlasının olması gerekliliğini göstermektedir.

Yalın hastane uygulamaları, altı sigma, ve değişim yönetimi
olmazsa olmaz yöntemlerdendir.

Veri analizi, yönetimi, etkin kullanımı her geçen gün süreçlerin
ölçümünde daha da önemli olmaktadır………
Sonuç






45
Değişen müşteri beklentileri ile hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve
performans ölçümleri her zaman birbirini tetikleyen, doğru ölçümlerle,
doğru işlerin yapılması yolunda sürekli kalite iyileştirme çalışmaları içinde
önemli bir yer tutmaktadır.
Bu süreç, sürekli gelişimi ve kalitenin yaygınlaşması ve kurumsallaşmasını
temin eden potansiyele sahiptir.
Akreditasyon bu tarz özendirici şeylere örnektir.
Performans ölçümü ve sorumluluk devrinde, akreditasyon gibi
standartlara uyumu cesaretlendiren mekanizmalar kesinlikle dönemin
ihtiyacı olanlardır.
Dünyadaki ülkelerin artan ve ciddi bir şekilde bu tarz aktivitelere ilgi
duyması şaşılacak bir şey değildir.
Soru/Katkı
46
9.6.2014

Download Report