02.06.2014 TARİHİNDE TBMM’YE SUNULAN YASA TEKLİFİ HAKKINDA KISA BİLGİ NOTU Hazırlayan: M. Aykut KELECİOĞLU 02.06.2014 tarihinde TBMM’ye sunulan Bazı Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlar ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifi kapsamında; teklifin ilk 3 maddesi önem arz etmektedir. Bu notta bu ilk üç madde üzerinde durulacaktır. Ancak teklifin kanunlaşması aşamasında teklif metinde değişiklikler olabileceği, metinde ekleme ve çıkarmalar yapılabileceği gözden uzak tutulmamalıdır. Bu bağlamda teklif kanunlaştığı zaman kanun metninin incelenmesi ve Maliye Bakanlığı’na verilecek yetkiler çerçevesinde Maliye Bakanlığı’nın tebliğ bazında yapacağı düzenlemelerin takip edilmesi gerekmektedir. Teklifin 1 inci maddesinde, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen kesinleşmiş vergi alacakları yeniden yapılandırılmaktadır. 2 nci maddesinde ise kasa fazlaları ile ortaklardan alacaklara ilişkin düzenlemelerle işletme kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi amaçlanmıştır. 3 üncü maddesinde de Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümlere yer verilmiştir. 1. KESİNLEŞMİŞ VERGİ ALACAKLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI Bu maddede; vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarına ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Buna göre özetle; - 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından, - 2014 yılına ilişkin olarak 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezalan, gecikme faizleri, gecikme zamlarmdan (2014 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç), - 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarından, kesinleşmiş olup bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği halde Ödenmemiş olan ya da Ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacakların ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla alacak asıllarına bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacakları ve aslı bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir. 1 Tahsilden vazgeçilen gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası gibi amme alacakları yerine teklif kapsamında yapılacak ödeme için; 6,9,12 ve 18 taksitte ödeme yapılması imkanı da bulunmaktadır. 2. KASA FAZLASI DÜZENLEMELER VE ORTAKLARDAN ALACAKLARA İLİŞKİN Yasa Teklifinin 2 inci maddesine göre; bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31/12/2013 tarihi itibarıyla bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilmelerine imkân sağlanmaktadır. Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında vergi hesaplanarak beyanname verme süresi içinde ödenmesi öngörülmektedir. Bundan bir önceki vergi affı olan 6111 Sayılı Kanun kapsamında da benzer düzenleme getirilmişti. Ancak bu kanun teklifinde 6111 Sayılı Kanun’da olan “stok affı, demirbaş affı ve matrah artırımı” hükümleri bulunmamakta olup, kapsam sadece “ kasa ve ortaklara verilen borç paralarla” sınırlı tutulmuştur. Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak yılı içerisinde ödenmesi gereken vergilerin ödeme sürelerinde değişiklik yapmaya, 213 sayılı Kanun hükümlerine göre bildirimde bulunma zorunluluğu getirmeye ve uygulamaya İlişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Şirket bilançolarında; - Kasa hesabında bulunan yüksek tutarlı meblağlar - Ortaklara borç verilen paralar (ortaklardan alınan paralar mahsup edildikten sonra kalan net kısım için) İçin Vergi mevzuatı yönünden faiz hesaplanması, bu faiz tutarı üzerinden Kurumlar Vergisi ve KDV ödenmesi gerekmektedir. Getirilen bu düzenleme ile, yüksek meblağlı belirtilen tutarlar için bilançoların düzeltilmesi ve söz konusu vergilerin ödenmemesi imkanı getirilmektedir. (Bu konu olası vergi incelemeleri için de önemli bir risk teşkil etmektedir) Ancak bu düzenlemeden yararlanılması durumunda bilançonun oran yapısının değişeceği gözeden uzak tutulmamalıdır. Şöyle ki; 1. Düzeltilen kalemler (kasa ve/veya ortaklar cari hesabı) muhasebe kayıtlarında önce gider yazılacak, akabinde mali karın tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır. Bu durum ticari bilanço karının azalmasına sebebiyet verebilir. Dolayısıyla özkaynakların aktife oranı düşer. 2. Düzeltme sonucunda yukarıdaki etki dışında bilançonun aktifindeki kalemler azalacağından cari oran olumsuz etkilenir. 2 Yukarıda belirtilen gerekçelerle oranlarda yaşanacak bu olumsuz durumun, bankalardan kredi kullanan ve/veya kamu ihalelerine katılan firmalar açısından sorun teşkil edebileceği hususu gözden uzak tutulmamalıdır. 3. SGK BORÇLARI İÇİN GETİRİLEN DÜZENLEMELER SGK borçları yeniden yapılandırılarak, gecikme cezası ve gecikme zammına af getirilmektedir. Buna göre, 2014 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi için TEFE-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Bu düzenlemeden yararlanmak isteyenler kanunun yayımlanmasının ardından ilk üç ay içinde başvuruda bulunacak ve söz konusu ödemeyi en fazla 18 eşit taksitte tamamlayacaktır. 3