(Microsoft PowerPoint - Sterilizasyon dezenfeksiyon

Hi
dr
oj
en
d
iyo
it
eh
ald
rm
fo
STERİLİZASYON
DEZENFEKSİYON
EL ANTİSEPSİSİ
ste
rili
za s
yon
pe
ro
ks
it
Perasetik asit
it
eh
ald
r
fenol
te
glu
Çamaşır suyu
Etilen oksit
klo
r
ze
alkol
dezenfeksiyon
fir
ozon
ppm
an
Dr. Melda SINIRTAŞ
TANIMLAR
Hipokrat (MÖ 460-370)
‘‘Öncelikle zarar verme’’
Vegrorum arcana visa, audita intellecta nemo
eliminet
STERİLİZASYON:
Mikrobiyal yaşamın tüm
tüm formlarının fiziksel veya
kimyasal yöntemler uygulanarak tamamen yok edilmesi
DEZENFEKTANLARA DİRENÇ
TANIMLAR
DEZENFEKSİYON:
Cansız ortamlar,
Patojenmikroorganizmaların
Patojen
eşyaelimine
ve aletler
edilerek enfeksiyon yapmayacak düzeye
indirilmesi işlemi
ANTİSEPSİ:
Patojen
Patojen
mikroorganizmaları öldürmek
Canlı ortam
veya üremelerini durdurma amaçlı
vücut
yüzeylerine kimyasal madde uygulama
işlemi
Prion inaktivasyon işlemi
Sterilizasyon
Yüksek düzey
dezenfeksiyon
Prion
En
dirençli
Bakteri sporları
Protozoon kistleri
Mikobakteriler
Orta düzey
dezenfeksiyon
Düşük düzey
dezenfeksiyon
Küçük zarfsız virüsler
Mantarlar
En
duyarlı
Vejetatif bakteriler
Zarflı virüsler
TANIMLAR
DEKONTAMİNASYON:
Sağlık çalışanının, tıbbi alet ya da
malzemeye herhangi bir koruyucu araç
kullanmadan elle dokunması
durumunda risk taşımaması
TEMİZLEME:
Nesnenin yabancı maddelerden,
deterjanla veya deterjansız su ile
mekanik olarak arındırılması
STERİLİZASYON YAPMADAN TEMİZLİK
YAPABİLİRSİNİZ
TEMİZLİK YAPMADAN STERİLİZASYON
YAPAMAZSINIZ
Sterilizasyon-Dezenfeksiyon
Kritik aletler:
bir objenin nasıl dezenfekte/sterilize
edileceği
o objenin nerede kullanılacağı ile ilişkilidir
Yarı-Kritik aletler:
Steril vücut boşluklarına, dokulara ve vasküler sisteme
giren aletler
Mukoza veya bütünlüğü bozulmuş cilt ile teması olan
aletler
Kritik olmayan alet ve yüzeyler:
Bütünlüğü bozulmamış cilt ile temas
Spaulding EH. 1968
ENFEKSİYON RİSKİNE GÖRE TIBBİ MALZEMELER
SINIF
CİHAZ, ALET VE MALZEME
GEREKLİ İŞLEM
Cerrahi aletler,
kardiyak ve üriner
kateterler, implantlar, vb.
Sterilizasyon
KRİTİK
Fleksible endoskoplar, nazal
kanüller, airway, aspirasyon
sondaları, vb.
Yüksek düzey
dezenfeksiyon
Civalı cam termometreler,
hidroterapi tankı
Orta düzey dezenfeksiyon
YARI
KRİTİK
KRİTİK
OLMAYAN
Steteskop, tansiyon aleti
manşonu, küvöz, sürgü, yüz
maskeleri, vb.
Düşük düzey
dezenfeksiyon
Zamana
Eşyanın yapısına
Sterilizasyonda kullanılacak sistem
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Filtrasyon
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Filtrasyon
Mikroorganizmaları öldürmez, uzaklaştırır
Fiziksel ve kimyasal bozulacak maddelerin
sterilizasyonunda kullanılır
Çözeltiler ve havanın sterilizasyonunda
kullanılır
HEPA filtresi
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Isı
Isı
Nemli ısı ile sterilizasyon
Buharla sterilizasyon
Buharla sterilizasyon
Buhar Sterilizasyonu
Toksik değil
Siklus kontrolü ve monitörizasyon basit
Organik/inorganik maddelerden az etkilenir
Paketlere ve lümenlere iyi penetre olur
Kaynatma
Tindalizasyon
Kuru ısı ile sterilizasyon
Alevden geçirme
Kızıl dereceye kadar ısıtma
Kuru sıcak hava fırını
Avantajları
Akım halinde buharla sterilizasyon
Basınçlı buharla sterilizasyon
Sıcak su ile sterilizasyon
Toksitesi az
Ekonomik
Güvenilir
Kolay uygulanabilir
Alevden geçirme
Kızıl dereceye kadar ısıtma
Kuru sıcak hava fırını
Nemli ısı ile sterilizasyon
En yaygın ve etkili sterilizasyon yöntemi
Isı derecesi arttıkça işlem süresi kısalır
Kaynatma
Tindalizasyon
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Isı
Isı
Kuru ısı ile sterilizasyon
Sıcak su ile sterilizasyon
Akım halinde buharla sterilizasyon
Basınçlı buharla sterilizasyon
Isı
Isı ile sterilizasyon
Dezavantajları
Isıya duyarlı malzemelerde uygulanamaz
Basınçlı Buharlı Sterilizasyon
Buharla sterilizasyonsterilizasyon-bası
basınçlı buhar
Nem
Basınç
Isı
Zamana bağlı
Otoklav
Buharla sterilizasyonsterilizasyon-bası
basınçlı buhar
Hızlı
Ucuz
Kullanım alanı
Cerrahi malzemeler (giysi, paketler, pansuman
malzemeleri)
Metal-cam eşya
Atılacak kültür
Tıbbi atık
15 dk
5 dk
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Isı
Isı
Nemli ısı ile sterilizasyon
121 ˚C 1 atm
134 ˚C 1 atm
Buharla sterilizasyon
Sıcak su ile sterilizasyon
Akım halinde buharla sterilizasyon
Basınçlı buharla sterilizasyon
Kaynatma
Tindalizasyon
Kuru ısı ile sterilizasyon
Alevden geçirme
Kızıl dereceye kadar ısıtma
Kuru sıcak hava fırını
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Isı
Isı
Nemli ısı ile sterilizasyon
Hücrelerin nükleik asitlerine etki eder
254 nm dalga boyu etkilidir
Hava-yüzey sterilizasyonunda kullanılır
Civa buharlı lambalar kullanılır
Kullanım alanları
Kaynatma
Tindalizasyon
Kuru ısı ile sterilizasyon
UV
Akım halinde buharla sterilizasyon
Basınçlı buharla sterilizasyon
Sıcak su ile sterilizasyon
Buharla sterilizasyon
Fiziksel SterilizasyonSterilizasyon-Işınlama
şınlama
Alevden geçirme
Kızıl dereceye kadar ısıtma
Kuru sıcak hava fırını
KURU ISI İLE
STERİLİZASYON
Ameliyathaneler
Doku kültürü
Tüm kabinler
SÜZME İLE
STERİLİZASYON
KİMYASALLAR İLE
STERİLİZASYON
NEMLİ ISI İLE
STERİLİZASYON
Yakma
Pasteur fırını
Otoklav
Etilen oksit, Formaldehid,
Gaz plazma,
Ozon, Klorindioksit…