Herkesin ortak sı

Herkesin ortak
sı
VANTAA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK
PROGRAMI
2014-2017
Laajennettu tiivistelmä
turkki – Türkçe
Ön söz
Bu program, 2014-2017 yılları için Vantaa’nın çokkültürlülük programıdır. Bu program 2009-2012 yılları için yapılmış
olan bir çokkültürlülük programının güncellemesidir. Vantaa’nın 208 100’lik nüfusunun yüzde 13’ü yani yaklaşık
28 000 kişi ana dili olarak Fince, İsveçce ya da Samiceden başka dil konuşmaktadır. Vantaa’da toplam olarak 107 dil
konuşulmaktadır. Ayrıca da Vantaa’da kökeni yurt dışında olan yüzlerce Finli çocuk ve genç yetişmektedir. Tahminlere
göre 2025 yılına kadar göçmen kökenli halkın oranı yüzde yirmiden fazla olacaktır.
Yurt dışından Vantaa’ya doğrudan taşınanlar, diğer ilden gelenler ya da burada doğmuş olan göçmen kökenliler
oldukça heterojen bir gruptur. Şu anda Finlandiya’ya taşınmanın nedenlerinden en önemlileri aile bağı, öğrenim ve iştir.
Burada bulunmak genellikle gecicidir. Bir ülkeden başka bir ülkeye temelli olarak taşınan göçmenler artık günümüzde
kalmamıştır.
Değişik nedenlerden dolayı taşınan ya da hareket eden göçmenlerin geniş dil becerilerine ve kültürel becerilerine
şu ankinden daha fazla değer vermek lazımdır. Finlandiya’daki yabacıların becerilerini değerlendirebilirsek uluslararası
ekonomik hayatı da güçlendiririz.
Uyum sağlamak insanların günlük hayatlarını düzenlemek ve barış içinde yaşamak anlamına gelmektedir – herkesin
toplumda yerini bulması anlamına gelmektir. Irkçılığa karşı ve eşitlilik için uğraşmak gereklidir.
Vantaa’nın güncelleştirilmiş çokkültürlülük programı hem çalışmanın başarılarını hem de yeni hedef ve zorlukları
vurgulamaktadır. Başarılar gelecekteki çalışmayı kolaylaştırmaktadır. Vantaa’da zorlukları beraber hareket ederek yeneceğimizi inanmaktayız. Üçüncü sektor ile olan beraberlik yeni bir şekilde meydana çıkmaktadır.
İyi bir uyum sağlanma orkestranın birlikte çalması gibidir; her çalgıç ve çalgının kendi görevi ve sesi vardır ve her
bestenin kendi temposu vardır. En iyi sonuç beraber çalarak, diğerlerini dikkate alıp aynı besteyi çalarak elde edilmektedir. Vantaa herkesindir – Vantaa’da bütün dünya buluşmaktadır.
”Benim bir hayalci olduğumu söyleyebilirsin
ama tek ben değilim
Umarım bir gün sen de bize katılırsın
Ve dünya yekvücut olarak yaşar.”
(John Lennon, Imagine)
Heidi Nygrén
Belediye Başkan Vekili
2
Vantaa’nın çokkültürlülük programının özeti
Vantaa’nın 2014-2017 yılları için olan çokkültürlülük
programı Vantaa için uyum sağlamanın yol tarifini çizerek Vantaa’lı göçmenlere ve çocuklarına ve de etnik azınlıklara yönelen eylemleri belirlemektedir. Program, yasanın gerektirdiği uyum sağlama programını içermektedir.
Uyum Sağlamayı İlerletme Yasası (Uyum Sağlama Yasası)
tüm toplumun çokkültürleştirmesini vurgulamaktadır.
Hedef, değişik kültürel ve dil kökenli grupların Finlandiya kökenlilerle eşit konumunda olmasıdır.
Yeni çokkültürlülük programı 2009-2012 yıllar için
yapılmış olan programın güncelleştirilmiş versiyonudur.
Program, belediyenin farklı müdürlükleri ile üçüncü
sektör uzmanları, halk ve diğer ortaklar ile hazırlanmıştır.
Program, müdürlüklerin ve belediyenin yönetim
kurullarında ve belediye encümeninde görüşüp
12.5.2014 tarihinde belediye meclisinde kabul edilmiştir.
Vantaa’nın çokkültürleşmesi, program döneminde
değişik ölçümlerle takip edilmektedir. Programın
hedeflerinin gerçekleşmesi ”trafik lamba yöntemi” ile
değerlendirilip yıllık olarak belediye yönetim kuruluna
ve çokkültürlülük heyetine rapor verilmektedir.
Yasaya göre göçmenlerin uyum sağlamasının
geliştirilmesi, planlanması ve takip edilmesi ilin genel ve
koordinasyon sorumluluğundadır. Bu, ildeki hizmetlerin
yabacılara göre uygun olması için girişimlerde bulunması
ve gerekli önlemler alınması gerektiği anlamına
gelmektedir. İl, uyum sağlamanın yerel yürütmesinden,
geliştirmesinden ve takibinden sorumludur. Uyum
sağlamak il, İş ve Gelir Sağlama Kurumu (työ- ja
elinkeinotoimisto) ve üçüncü sektör çalışanları ile
yapılan çokalanlı işbirliğidir. Vantaa’da uyum sağlama ve
çokkültürlülük konularının hazırlanması, koordinasyonu
ve geliştirilmesinden Halk Hizmetleri Müdürlüğü
(asukaspalveluiden toimiala) sorumludur. Ayrıca da
göçmenlerin istihdamını ilerletmek Halk Hizmetleri
Müdürlülüğünün sorumluluğundadır.
Yabacılarla ilgili konular konuşulurken birçok değişik
kavram kullanılmaktadır. Duruma göre kullanılan
kavramlar göçmen (maahanmuuttaja), göçmen
kökenli (maahanmuuttajataustainen), yabancı dilli
(vieraskielinen), değişik dilli (muunkielinen) ve yeni Finli’dir
(uussuomalainen) (ek 3). Bu programdaki kavramlar
örneğin istatistiklerde ve değişik müdürlüklerin sunduğu
hizmetlerde nasıl kullanıldıklarına bağlı değişmektedir.
3
Vantaa’nın çokkültürlülük programının sütunları
Çokkültürlülük programının hedefleri üç sütuna yazılmıştır. Bu sütunlar Vantaa’daki uyum sağlama ve çokkültürlülüğün temelini oluşturmaktadır.
HERKESİN ORTAK
BELEDİYESİ
ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK PROGRAMININ HEDEFLERİ
İŞ, BECERILER VE GELECEK
GÜÇ KAYNAĞI OLARAK
SOSYAL AĞLAR VE
ORTAKLIKLAR
Yabacı kökenlilerin istihdam
oranı artar
Sağlıklı etnik ilişkilere önem verilir
Uluslarası işbirlik ağları güçlenir
Yabacıların girişimciliğinin
koşulları gelişir
Hizmetler herkes için ortaktır ve
gerekli olduğu takdirde özel hizmetler onları tamamlar
Hakların savunmasında baş kent
bölgesinin işbirliği güçlenir
Uluslararası alanda bilgili
çalışanlar Vantaa’ya taşınır
Herkes eğitim youluyla ilerler
Belediyedeki göçmen kökenli
çalışanların oranı artar
İş toplulukların çeşitlilik becerileri güçlenir
Uyum sağlamanın merkezinde
aileler vardır
Şehir herkes için rahat ve güvenli
bir çevredir
Herkesin istediği topluluklarda
hobi edinme ve faaliyet gösterme olasılığı vardır
Devlet ile işbirliği güçlenir
Baş kent bölgesinin hizmetlerinin
geliştirmesindeki işbirliği devam
eder
Üçüncü sektör ile olan çeşitli
ortaklıklar çoğalır
VANTAA’DAKİ UYUM SAĞLAMANIN TEMELI
Vantaa’nın çokkültürlülüğün ve
uyum sağlamanın yön çizgileri
• Uyum sağlama kavramı esner, çeşitlenir ve
hafifler
• Çokkültürlü atmosfer güçlenir
• Uyum sağlama hizmetleri esner
• İşbirliği daha iyi bir şekilde koordine edilir
• İstatistik ve araştırma bilgileri daha iyi bir
şekilde uyum sağlamanın planlamasında
ve geliştirmesinde faydalanılır
Vantaa Nicehearts ry’nin Qutomo projesinde yapılmış olan uyum
sağlama yolunun resmi. Resim: Maija Kotamäki.
4
Sütun I: İş, beceriler ve gelecek
Programın hedefleri, hedefleri gerçekleştirmek için olan somut hareketler, sorumluluklar ve takip değişik tablolarda
belirtilmiştir. ”İş, beceriler ve gelecek” isimli sütun, değişik yaşlardakilerin bilgilerini ve iş hayatı becerilerini geliştirmeye yardımcı olan hedefleri ve hareketleri içermektedir. İlk hedef, göçmen kökenlilerin istihdam oranının artmasıdır. İş
bulmanın en önemli koşulu yeterli seviyede Fince ya da İsveçce bilmektir. Bu yüzden her seviyelerde Fince ve İsveçce
eğitim çoğaltmak gereklidir. Geç gelen ve temel eğitimden sonraki eğitime geçen göçmen kökenli gençlere yönelik
destek ve rehberlik geliştirilir. Ayrıca da göcmenlerin girişimciliğinin koşulları geliştirilir. Belediyenin kendi hedefi, daha
fazla göçmen kökenli çalışan işe almak ve bunun yanı sıra iş toplulukların çeşitlilik becerilerini güçlendirmektir.
HEDEFLER
HAREKETLER
SORUMLULUK
1. 2013-2015 yılları için olan niyet anlaşması yürürlüğe girer
• ”Töihin Suomessa” (Finlandiya’da çalışmak) isimli bir proje
göçmen müşterilere iş için eğitim ve istihdamı ilerletmek için
faaliyet sunar
2. Vantaa’ya açılan sosyal girişim göçmenlerin de ihtiyaçlarını
karşılar
İstihdam Hizmetleri
Göçmenlerin
girişimciliğinin koşulları
iyileşir
3. YritysHelsinki (GirişimHelsinki) ile beraber farklı dillerde girişimci danışmanlık sunulur
Girişimcilik Hizmetleri
Uluslarası alanda bilgili
çalışanlar Vantaa’ya taşınır
4. Daha iyi bir şekilde Vantaa’daki girişimlerinin işci ihtiyaçlarına
cevap verilir
• göçmenlerin istihdam ve eğitim ağı güçlendirilir
• ”TalentMatch” isimli bir proje işci bulma faaliyetlerini düzenler
• eğitimi tanıma haklarının savunması sıkılaşır
Tüm müdürlükler
İstihdam Hizmetleri,
Tüm müdürlükler
Eğitim Müdürlüğü
5. Yetişkinlerin Fince ve İsveçce eğitimi çoğaltılır ve daha doğru
bir şekilde yöneltilir
• uyum sağlama eğitminin kaynakların dağıtılmasında Vantaa’nın hakkı savunur
• eğitim veren makamlar (il, örgütler, eğitim kuruluşları, gönüllüler) arasındaki iş paylaşımı geliştirilir
6. Temel eğitiminden sonra göçmen kökenli ve Roman gençlerinin mezuniyete hedefleyen eğitime katılma oranı şuankinden
daha fazla olur
• temel eğitim sonrası eğitime geçerken göçmen ve Roman öğrencilerin desteği rehberlik vererek geliştirilir
• ”Temel eğitimden sonra nereye?” isimli kılavuz daha yaygın
şekilde kullanılır
• lise hazırlık eğitimi geliştirilir
• Monikulttuurinen opetus ja ohjaus – työkaluja lukioihin, Vantaan lukiot 2013 (Çokkültürlü eğitim ve rehberlik – liseler için yöntemler, Vantaa liseleri 2013) isimli kılavuz kullanıma alınır
7. Okul öncesi eğitimde ana dil eğitimi çoğaltılır
8. Ülkeye geç gelmiş olan gençlerin destek hizmetlerinin daha
etkili olması için hak aranır
9. Gençlerin çalışma grubu faaliyetleri (työpajatoiminta) ve işte
öğrenim sözlesmesi eğitimi (oppisopimuskoulutus) ve de rehberlik ve destek çoğaltılır
Halk Hizmetleri, tüm
müdürlükler
Belediyedeki göçmen
kökenli çalışanların oranı
artar
10. Personelin ve hizmetlerin çokçeşitliliğini sağlamak için önceden işe alma yöntemleri geliştirilir
• Fin dili sınav yöntemleri daha fazla geliştirilir
Personel Hizmetleri, tüm
müdürlükler
İş toplulukların çeşitlilik
becerileri güçlenir
11. Avaimia monimuotoisuuden johtamiseen (Çokkültürlülüğün
yönetimine anahtarlar) isimli kılavuz yönetmenlerin yöntem
paketinin bir kısmı olur
Personel Hizmetleri, tüm
müdürlükler
Göçmen kökenlilerin
istihdam oranı artar
Herkes eğitim yoluyla ilerler
5
Gelir Kaynağı Hizmetleri
Halk Hizmetleri
Eğitim Müdürlüğü
Eğitim Müdürlüğü, tüm
müdürlükler
Eğitim Müdürlüğü
Eğitim Müdürlüğü
Sütun II: Herkesin ortak belediyesi
”Herkesin ortak belediyesi” isimli sütuna Vantaa’yı tüm sakinlerine rahat ve güvenli bir şehir yaratmak için hedefler ve
hareketler toplanmıştır. Sosyal bütünlük güçlenir ve halk, yakın çevre ve hizmetlerin planlamasına ortak olur. Ailelerin
ihtiyaçları daha iyi bir şekilde dikkate alınır. Halk, önemli gördüğü konuları desteklemek için derneklere yöneltilir ve
halk faaliyetlerine katılmalarına teşvik edilir. Sağlıklı etnik ilişkiler ve çokkültürlü atmosfer halkın buluşmasına imkân
sağlayarak ve açık sohbet ortamı yaratarak güçlendirilir. Çocukların, gençlerin ve yetişkinlerin hobilere katılma imkânı
katılmalarına teşvik ederek, dernek faaliyetlerine destek vererek ve bilgilendirmeyi arttırarak sağlanır.
HEDEFLER
HAREKETLER
SORUMLULUKLAR
Hizmetler herkes için ortaktır
ve özel hizmetler gerekli
olduğu takdirde onları
tamamlar
12. Hizmetlerin göçmenlere uygun olmasını sağlamak
• rehberlik ve danışmanlık hizmetleri güçlenir
• çeşitli uluslardan gelen sakinler diğer sakinlerle
katılma programı çerçevesinde düzenli olarak göçmenler sohbetlerini vb. düzenleyerek hizmetlerin
planlamasına katılır
• çocuklar ve gençlerin katılımı ”Lasten ja nuorten
Vantaa II” (Çocukların ve gençlerin Vantaa’sı II) isimli
faaliyet programı çerçevesinde çoğaltılır
Tüm müdürlükler,
Halk Hizmetleri
Uyum sağlamanın
merkezinde aileler vardır
13. Açık kreşler yurt dışından gelen aileler için toplanma yeri olarak coğalır
Eğitim Müdürlüğu,
Sosyal ve Sağlık
Müdürlüğü
Şehir herkes için rahat ve
güvenli bir çevredir
14. Bölgelerin sosyal çokçeşitliliği sağlanır
• örneğin genel plana göre olan ek inşaat bölgeleri
ve konut programında belirlenen faaliyetleri şeklinde gerçekleşir
• ikâmet segregasyonu (ayrımcılık) önceden önlenir
• Helsinki ve Espoo ile beraber sosyal bütünlüğü ölçmek için göstergeler geliştirilir
Tapu Kadastro
15. Göçmenler Länsimäki banliyö projesine aktif bir
şekilde katılırlar
Tapu Kadastro,
Halk Hizmetleri
16. Dernekler, uyum sağlamayı destekleyen ve kendi
dil ve kültürlerini koruyan çalışmada desteklenir
• derneklerin çokkültürlü atmosferini çoğaltmak için
yapılan çalışma meydana çıkarılır*
Tüm müdürlükler,
Halk Hizmetleri
17. Göçmen kökenlilerin hobi elde etmeleri kolaylaştırılır
• ”Sporttia kaikille” (Herkese spor) isimli faaliyet yayılır
• hobi ve uğraş imkânları hakkında daha fazla bilgi
verilir
Eğitim Müdürlüğu
18. Halkın bulusması için daha fazla imkân sunulur
• buluşma yeri ağları geliştirilir
• dini topluluklar arası diyalog desteklenir
Tüm müdürlükler
19. Irkçılık kesinlikle hiçbir seviyede tahammül edilmez
• -Irkçılığa karşı çalışma ve önyargıları azaltma yöntemleri geliştirilir
Tüm müdürlükler
Herkesin istediği
topluluklarda hobi edinme
ve faaliyet gösterme olasılığı
vardır
Sağlıklı etnik ilişkilere önem
verilir
* belediyenin dernekleri desteklediği şekiller programın üçüncü sütununda belirlenmiştir
6
Sütun III: Güç kaynağı olarak sosyal ağlar ve ortaklıklar
”Güç kaynağı olarak sosyal ağlar ve ortaklıklar” isimli sütunda belediyenin değişik müdürlükleriyle yapılan ortaklıklarla
ilgili çizgiler ve hareketler belirlenmiştir. Hedef her seviyede işbirliğinin güçlendirilmesi ve hakların savunmasının artırılmasıdır. Bu, baskent bölgesindeki ortak hizmetlerinin geliştirilmesinde ve bölgesel ve ulusal projelerde aktif olarak
gerçekleşir. Üçüncü sektör ile olan ortaklık geliştirilir ve genişletilir. Uluslararası işbirliği güçlendirmek için çabalanır.
HEDEFLER
HAREKETLER
SORUMLULUKLAR
Uluslararası işbirlik ağları
güçlenir
20. Daha aktif bir şekilde bu alanın Avrupa’daki ağlardan (örn. Eurocities ve
URBACT eğitim alınıp daha fazla tecrübe sahibi olan göçmenlik ülkelerin
tecrübelerinden faydalanır
Halk Hizmetleri, tüm
müdürlükler
Devlet ile işbirliği güçlenir
21. Vantaa, önemli olan ulusal göçmenlik ve azınlık sorunlarına değinen geliştirme projelerinde yer alır
22. Vantaa HERIEC ortaklığına ve 2013-2015 yılların devlet ile Helsinki bölgesi
büyüme anlaşmasına katılmaktadır
Halk Hizmetleri, tüm
müdürlükler
Girişimci Hizmetleri,
İstihdam Hizmetleri
Hakların savunmasında
baş kent bölgesinin
işbirliği güçlenir
23. Birçok değişik ortamlarda hakların savunmasındaki en önemli temalar ortaya çıkarılır
• eğitim yükümlülük yaşını geçen gençlerin hakları savunur
• yetiskinlerin uyum sağlama eğitiminin yeterliliğinin sağlanması için harekete
geçilir
Halk Hizmetleri, tüm
müdürlükler
Başkent bölgesinin
hizmetleri
geliştirmesindeki işbirliği
devam eder
24. Başkent bölgesinin ortak göçmenlik politikasının hizmet çizgisini belirginleştirilmek için çalışılır
• ortak danışmanlık hizmetleri şuanki durumdan daha fazla geliştirilir
Halk Hizmetleri
Üçüncü sektör ile olan
çeşitli ortaklıklar çoğalır
25. Uyum sağlama hizmetlerinin geliştirilmesinde derneklerin bilgi birikiminden ve ağlardan daha iyi bir şekilde faydalanılır
• belediyenin kendi hibeleri ve diğer maddi yardım alma olanakları hakkında
bilgiledirilir
• dernekler belediyenın dışında olan maddi yardım almak için desteklenir
• derneklerle ortak geliştirme projeler yapılır
• hizmetlerin geliştirilmesinde ve değerlendirilmesinde derneklerin fikirleri
sorulur
• Rus kökenli derneklerle diyalog güçlendirilir (Cultura Vakfın ”Osaava” projesine katılınır)
Tüm müdürlükler,
Eğitim Müdürlüğü,
Halk Hizmetleri
*HERIEC Ticaret Odasının yönettiği ”Helsinki Region Immigrant Employment Council” isimli bir projesidir
Daha hafif uyum sağlamaya doğru
Vantaa’daki çokkültürlülüğünün ve uyum sağlamanın geliştirilmesi bir yandan yasa ile ilgilidir, öbür yandan ise
geleceğe bakan gerçekçilikle ilgilidir. Uyum sağlamayi
desteklemek, bireyin uyum sağlamasını desteklemek için
devlet görevlisinin yaptığı hareketlerdir. Ayrıca da uyum
sağlamak, bireyin yeni ülkede kendi yerini tespit etme
çabası demektir.
Yeni uyum sağlama yasası her göçmen için geçerlidir
ve bu yüzden uyum sağlamanın içine daha öncekinden
çok daha fazla insan dahildir. Bu, ağır ve sınırlı sayıda
insanlara yönelik olan sosyal hizmetlerinden daha hafif
ve esnek örneğin danışmanlık gibi hizmetlere geçileceği
anlamına gelmektedir.
Uyum sağlamak çeşitlenecektir çünkü gelecekte
hizmetler, derneklerin, gönüllü çalışanların ve bir olasılıkla
da girişimlerin bulunduğu bir bütünlük oluşturacaktır.
Uyum sağlamak hafifleşir – birçok göçmene başlangıç
için danışmanlık yeterlidir. Yasa gereği yapılan İlk
Değerlendirmeler Vantaa’da Ortak Hizmet Birimlerinde
(yhteispalvelupiste) ve gerekli olduğu takdirde Sosyal
Hizmetlerde yapılacaktır. Diğer danışmanlık halka
verilen ortak danışmanlık hizmetinin ya da derneklerin
bir parçası olcaktır. Uyum sağlamak daha esnek olacaktır,
örneğin çocuklarına evde bakan anne baba, Fince’yi açık
kreşlerde okuyabilecekler. Hedeflerin gerçekleşebilmesi
için değişik tarafların işbirliği daha iyi bir şekilde koordine
edilmesi ve iş paylaşımı için anlaşılması gerekmektedir.
Uyum sağlamak istatistiklere ve araştırmalara dayanarak
geliştirilir. Çokkültürlü atmosfer olumlu ve farklılığı kabul
eden tutum demektir. Başarılı bir şekilde uyum sağlama,
çokkültürlü atmosferi güçlendirip, çokkültürlü atmosfer
ise uyum sağlamayı teşvik etmektedir.