01/06/2014 KOLONİ YÖNETİMİ KOLONİ YÖNETİMİ (MANEJMAN) Bal arıları ile çalışma kuralları başlama yolları Arıcılık ekipmanı Yer seçimi Kayıt tutma Arıcılığa H. Vasfi GENÇER A.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 2 Mevsimsel Koloni Yönetimi Çeşitli Manejman Uygulamaları Koloni besleme Koloni birleştirme Koloni bölme Su sağlama Oğul kontrolü ve önleme Şaşırmayı önleme Yağmacılığı önleme Petek yenileme Nakliye Ana arı yenileme İki ana arılı koloni yönetimi Erken ilkbahar dönemi İlkbahar yönetimi (bal akımı öncesi dönem) Yaz yönetimi (bal akımı dönemi) Sonbahar bakımı ve kışlatma 3 Bal Arıları ile Çalışma Kuralları Bal arılarının davranışı Uygun kovan koşulları altında bal arıları arıcı manipulasyonlarına izin verir (denetimde olağan arı ölümleri ve bunu en aza indirmenin yolları) Arıcının davranışı Çalışmayı güçleştiren durumlar: ana arısızlık, nektar kaynaklarının birden kesilmesi, çok kalabalık populasyon, yaşlı arıların fazlalığı, yağmacılık, hastalık, koloninin önceden rahatsız edilmesi, elverişsiz hava koşulları 5 4 Kovan ne sıklıkla / ne zaman açılmalıdır? Kovanları denetlemek (incelemek) için bir zaman çizelgesi vermek güçtür. Koloniden koloniye, mevsimden mevsime değişir ve bazı koloniler diğerlerinden daha fazla bakım gerektirir. – Ilıman bölgelerde, ılık, rüzgarsız ve güneşli günlerde saat 10-16 arasında kovan açılmalıdır (yaşlı arılar, tarlacılık). – Bununla birlikte, hava koşulları kötüye gitse bile yapılması gereken bir uygulama ertelenmemelidir. – Bazı kovan uygulamaları sonrası, uygulamanın başarısını değerlendirmek için (ana arı verdikten 1 hafta sonra, kovanı böldükten 1 hafta sonra) kovan açılmalıdır. – Pestisit zararı, ana arısızlık, hastalık şüphesi olduğunda kovan açılmalıdır. 6 1 01/06/2014 Kovan Kovan ne zaman açılmamalıdır? ne kadar süre açık kalabilir? Bir kovan 15 dakikadan fazla açık tutulmamalıdır. – Uzun süre açık kalmasının sakıncaları: yavru üşütme, koloni çalışma düzeninin bozulması, yağmacılık (özellikle sırsız bal). – İlkbaharda hava sıcaklığı 13 0C’nin üzerine çıktıktan sonra kovan incelenebilir (genel durum, yiyecek denetimi). – Hava sıcaklığı kuluçka sıcaklığına yakın olmadığı sürece yavrulu petekler uzun süre kovan dışında tutulmamalıdır. – Kovan parçaları üzerleri kapatılarak (denetleme dışında) 10-15 dakika birbirinden ayrı tutulabilir. – Ballı petekler yağmacıları çeker. Ballı petekler açıkta bırakılmamalı, 5-10 dakika bir kovan gövdesinde üzeri örtülerek tutulmalıdır. – Tarlacıların çoğunluğunun kovanda olduğu soğuk, rüzgarlı ve yağmurlu günlerde, – Çok sıcak ve nemli havada, – Fırtına öncesi, – Sabahın erken saatlerinde ve akşam üzeri, – Gece, – Aç koloniler beslenmedikçe (duman, bal ya da şurup yeme), – Ana nektar akımı sırasında gerekmedikçe kovan (hastalık şüphesi, ana arı yenileme, ballık ekleme ve alma işlemleri dışında) açılmamalıdır. 7 Giysi 8 ve hijyen – Özellikle yüzü korumak için maske giyilmelidir. – Eldiven elleri arılara karşı korumasının yanı sıra ellere propolis bulaşmasını önler. – Giysiler koyu renkli ve kaba dokulu (yünlü) olmamalıdır. – Kokulu kozmetik ürünler (saç spreyi, parfüm, deodorant) kullanılmamalıdır. – İnsan ve at teri ve diğer vücut kokuları arıları tahrik eder. Körük kullanımının gerekçesi – Maskeleme (kovan girişi-alarm feromonu) – Maskeleme (sokulan yüzey- alarm feromonu) – Bal tüketimi (ağırlaşma ve sakinlik) – Sürme ve istenmeyen yerlerden uzaklaştırma Fazla duman vermenin sonuçları - dağılma, sinirlenme, ana arıyı bulmada güçlük 9 10 Kovan Körük yakma Yakıt: kuru yaprak, saman, çürümüş ağaç gövdesi, çam yaprağı, ağaç kabuğu, çuval bezi, talaş, paçavra, mısır koçanı, tezek Açma ve İnceleme 11 El demiri kullanımı: kovan parçalarını ayırma, çerçeveleri çıkarma, balmumu ve propolisi kazıma, çerçeveleri yanaştırma 12 2 01/06/2014 Kovan Çerçeveli kovanın parçaları Çerçeve kovan üzerinde düşey konumda tutulmalıdır. Çerçevelerin aynı düzende (sırada) yerleştirilmesi ve Çerçeveler arası boşluk bırakılmaması gerekir. 13 incelemesi niçin yapılır? 14 – Ana arı ve yumurtanın varlığını ve – Yeterli besin stokunu (polen, bal, depolanmış şurup) doğrulamak – Olumsuz koşulları gidermek: ana arısızlık, ana arı yüksükleri, erkek arı miktarı, döllenmemiş yumurta yumurtlayan ana arı, yalancı ana arı, kalabalıklık, hastalık ve zararlı, yağmacılık, dip tahtasının tıkanması, dip tahtasının çürümesi, populasyon azalması, kırılmış petekler ve çerçeveler, çatlamış ya da kırılmış ekipman Kovan içinde ana arının bulunması Ana arının varlığı ve etkinliği kendisini bulmadan anlaşılabilir. Bununla birlikle ana arının mutlaka bulunmasını gerektiren bir durum (birleştirme yapmak ve yenileme amaçlı ana arıyı öldürmek, ana arının kanadını kesmek ve markalamak) var ve 15 dakika içinde bulunamadı ise; İki kuluçkalık arasına ana arı ızgarası yerleştirilir. Beş gün sonra yumurta içeren peteklerin bulunduğu kovan gövdesinde ana arı aranır. Süzgeçten geçirme: 15 Arıcılığa Başlama (Koloni Edinme) Yolları Paket arı satın alma Çekirdek koloni ya da hazır koloni satın alma Yabanıl yaşamdan koloni toplama Oğul toplama 16 Kayıt Tutma İşletme – işgücü maliyeti, nakliye, satın alınan ve satılan koloni sayısı, ölen koloni sayısı, pestisit zararı, satılan ve satın alınan ekipman, satılan bal (petekli, süzme) miktarı Manejman kayıtları: – önemli nektar ve polen kaynaklarının çiçeklenme zamanları, oğul zamanı, ana arı yenileme zamanı, kışlatma başarısı Bireysel 17 (mali) kayıtları: koloni kayıtları 23 3 01/06/2014 Yöre Seçimi Arı kolonileri neredeyse her yerde tutulabilir, ancak… Bir arılık yeri belirlemede ölçütler: – Nektar ve polen varlığı – Su kaynağı – Araç ulaşımı – Güneş ve rüzgara maruz kalma – Hava ve su drenajı – Pestisit kullanımı – Hırsızlık olayları – Zararlı ve predatörler Koloni kartı 24 25 doğal rüzgarkıran rüzgar nemli-durgun hava ulaşım hakim rüzgar su drenajı ulaşım su kaynağı Uygun bir arılık yeri Uygun olmayan bir arılık yeri 26 27 Paket Arı ile Arıcılık Paket Paket arı: arı kullanım alanları – Yeni bir arılık kurma – Kış kayıplarını karşılama – Zayıf kolonileri güçlendirme (ana arısız paketler) – Polinasyon 28 15X22.5X30 cm 15X22.5X40 cm 29 4 01/06/2014 Paket arı ağırlığı- paket arı populasyonu Ağırlık (lb) 2 3 4 5 Paket Populasyon (adet) 7 000 10 500 14 000 17 500 arı yerleştirilmeden önce: – Ekipmanın hazırlanması (kovan, çerçeveler, boş kovan gövdesi, şurupluk) – Yerleştirilinceye kadar depolama (en fazla 48 saat): serin, kuru, karanlık, sessiz ortam – Ilık şurupla besleme (fırça, sprey) Paket arı ağırlığı-mevsim Paket arı ağırlığı-nektar akım süresi Paket arı ağırlığı-kullanılan petek tipi 30 Paket arının yerleştirilmesi Yerleştirme işlemi 31 – Yerleştirme zamanı – Direkt yöntem – İndirekt yöntem Aşamalar – Ana arı kafesinin paketten alınması – Ana arı kafesinin çerçeveler arasına yerleştirilmesi – Paketin boşaltılması (direkt yöntem) veya kovana yerleştirilmesi (indirektyöntem) – Uçuş deliğinin daraltılması (şaşırma, yağmacılık) – Besleme 32 34 Paket arılar Paket arının kovana yerleştirilmesi 33 35 5 01/06/2014 36 37 38 39 40 41 6 01/06/2014 Paket arı yerleştirildikten sonra: – Ana arı kafesinin alınması ve ana arı denetimi – Boş paketin çıkarılması – Peteklerin tamamlanması – Besleme 43 Arı sayısı 42 Yerleştirme sonrası süre (gün) Paket arı kolonisinin gelişim eğrisi 44 7
© Copyright 2024 Paperzz
