GİRİŞİMCİLİK Hakan Gümüş TÜBİTAK Teknopark Kullanıcıları Derneği 18.02.2014 Genel Bakış Türkiye’de girişimciliği etkileyen, bazen de engelleyen sosyal, kültürel faktörler son yıllarda çok fazlaca ancak dağınık ve zayıf bir şekilde dile getirilmektedir. Girişimcilik ekosisteminin oluşumu önündeki sosyal, kültürel engellerden bazılarını sayarsak; Türk toplumunun yenilikler karşısındaki tutumu, önyargıları, başarı ile beslenen bir kültüre sahip olmamız, büyük şirketlerin küçük girişimlerle işbirliğine kapalı olması ve yetenekli kişilerin marka olmuş firmalarda çalışmaya öncelik vermeleri… gibi konular başta gelmektedir. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde ayrıntılarına gireceğimiz bu konulardan evvel girişimcilik tanımına biraz daha ayrıntılı bakalım. Klasik şekliyle girişimcilik, kendi işini kurmak ve geliştirmek olarak tanımlandığı gibi son yıllarda, sermayesini, zamanını ve aklını riske eden kişi olarak da tanımlanmaktadır. Yaşanan hızlı değişim bu tanımı genişletmiştir. Bunun sonucunda girişimcilik kavramının içine “kurumsal girişimciler” kavramı da eklenmiştir. Kurumsal girişimciler yeni iş kurmazlar, ancak yenilikçi fırsatları kollar ve yaptıkları yeniliklerle kurumlarının gelişimine katkıda bulunurlar. Girişimci kişiler, yönlendiren ve harekete geçiren kişiliklerdir. Yapılan araştırmalar girişimcilerin; “başarı yönelimi”, “ yeterlilik duygusu” ve “kontrolden kaçınma” gibi özelliklere sahip olduklarını ortaya koymuştur. Proaktif kişilik ile tanımlanan bu özellikler, çevresinde değişimi sağlayacak bir etki yaratmak için harekete geçen insanları tanımlar. Proaktif kişilik özelliklerinin yanı sıra yaş, cinsiyet, eğitim ve girişimci anne baba figürlerinin de girişimciliği etkilediği görülmüştür. Erkeklerin girişimciliğe kadınlardan daha yatkın olduğu, artan eğitimle girişimciliğin arttığı ayrıca girişimci anne babaların çocuklarının daha girişimci olduğu saptanmıştır. Ancak girişimcilik ile proaktif kişilik arasındaki bağ hepsinden daha güçlüdür. Göz ardı edilen en önemli husus, girişimleri için ortak arayan kişi ve kurumlar ile şirketleri için girişimci çalışanlar arayanların bu ortak özellikleri yeterli titizlikle incelememeleridir. BAŞLIKLAR Genel Bakış Teknogirişim Desteği Sosyal ve Kültürel Etkiler Girişimcilik Kampı Girişimcilik Ekosistemi ÖNEMLİ NOKTALAR Girişimcilerin kişilik özellikleri Girişimcilik ve yenilik konusunda önyargılar Prototip oluşturma ve test etmek 1 TEKNOGİRİŞİM SERMAYESİ İÇİN ÖNERİLER Harvard Business Review—Tr Dergisinin Temmuz - Ağustos 2013 sayısında Erhan Erkut tarafından yayınlanan makalede 2009 yılından bu yana Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen “Teknogirişim Sermayesi Desteği” (TSGD) programının yüksek öğrenimini tamamlamış öğrencilere teknoloji odaklı ve yüksek istihdam potansiyeli taşıyan iş fikirlerini hayata geçirebilmeleri için bir yıl boyunca geri ödemesiz 100 bin TL hibe verildiği aktarılıyor. Bu kaynağın girişimcinin makine, donanım, yazılım giderleri, sarf malzemesi ve personel giderlerini, hizmet alım giderleri ve genel işletme giderlerini karşılamakta kullanılabileceği belirtiliyor. Ayrıca 2012 yıl sonu itibariyle bahsi geçen programa dört sene boyunca 3339 başvuru yapıldığı ve 740 girişime destek sağlandığı belirtiliyor. Makalede programın aksayan yönleri belirtilerek, daha sağlıklı bir program için; 1. Seçim sürecinde akademisyenlerin yanında melek yatırımcı ve seri girişimcilerinde yer alması, seçime katılan herkese yeni ekonomi konusunda eğitim verilmesi, 2. Destek miktarı ve süresinin melek yatırımcılar ile birlikte karar verilmesi gerektiği, 3. Melek yatırımcıların aynı zamanda mentor ve koç olarak girişimciyi desteklemeleri gerektiği, 4. Desteğe hak kazananlara girişimcilik eğitimi verilmesinin yararlı olacağı, 5. Desteğin bir kısmının akredite olan kuluçka ve hızlandırıcı merkezler üzerinden verilmesi gerektiği, 6. Bütçenin esnek olması, gerekirse kısıtlanabileceği veya erken sonlandırılabileceği, 7. Programının tek hedefinin başarılı girişimciler ve ölçeklenebilir girişimciler çıkarmak olması gerektiği, yönünde öneriler getirilmiştir. Kötü Huylarımız Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamaz. Az bildiğimiz konularda bile atıp tutmayı, “Ben bilirim, sen benden iyi mi bileceksin” demeyi çok severiz. Bir girişimci için en tehlikeli önyargılardan biri budur çünkü “En doğrusunu müşteri bilir” ve girişim hakkında en iyi yorumu, en iyi değerlendirmeyi müşteri yapar. Fikri kimseyle paylaşmamak, “söylersem çalınır” endişesi taşımak yine kültürümüze özgü bir davranış. Türk insanı için fikir çok değerlidir. Fikir müthişse gerisi teferruattır. Fikrimizi anlattığımızda zaten bir başkası yapabiliyorsa o fikir zaten değersizdir. O nedenle fikirleri paylaşma ve tartışmaya açma konusunda daha cesaretli olmalıyız. “Eski köye yeni adet getirme”, “icat çıkarma” gibi atasözleri de Türk kültüründe yeniye, yeniliğe, denemeye karşı ne kadar ön yargılı olduğumuzu gösteren sözlerdir. Başarı ile Beslenen Kültür Başarı ile beslenen bir kültüre sahibiz; büyük başarılar elde etmek en büyük motivasyonumuzdur. Futboldan siyasete , bilimden sanata “işte Türkler” dedirtmek isteyen bir anlayışa sahibiz. Türk kültüründe başarısızlık deneyim olarak değil, dışlanan ve başarısızlıkla eşdeğer görülen bir kavramdır. O nedenle başarısızlıkların üstü örtülür, içindeki deneyimden istifade edilmez. Her girişimi bir deneyim, deney olarak görme anlayışı ile yetişen kuşaklar bu bakış açısını değiştirmelidir. Marka Olmuş Büyük Firmalar Türkiye’de marka olmuş bir firmada çalışmak hem aile itibarı açısında hem de çevre baskı açısından gurur vesilesidir. İyi bir okuldan mezun birinin adı sanı duyulmamış bir girişimde çalışması neredeyse başarısızlıkla eşdeğer bir kavramdır. Böyle bir kültürün yerleştiği bir ülkede yetenekli kişilerden oluşan bir girişim oluşturmak çok zordur. Ayrıca yapılan araştırmalara göre küçük, yeteri olgunluğa ulaşmamış bir girişimin marka olmuş büyük firmalara ürün satmaları da çok zordur. 2 TÜBİTAK MARMARA TEKNOKENT GİRİŞİMCİLİK KAMPI TÜBİTAK Marmara Teknokent 2-7 Şubat tarihleri arasında üniversite son sınıf öğrencileri ile mezun veya yüksek lisans, doktora öğrencilerinin başvuruda bulunabileceği “bir fikrim var” diyenlere “girişimcilik” yetenekleri kazandırmayı hedefleyen bir Pre Teknogirişim etkinliği düzenlemiştir. 400’ün üzerinde katılımcını başvurduğu etkinliğe 40 kişi kabul edilmiştir. 6 gün süren etkinlik sonucunda gruplar 7 farklı konuda girişimlerini sunmuş ve programı başarı ile tamamlamışlardır. Etkinlik Teknogirişim desteği öncesi sağlanması beklenen ve desteğin etkinliğini arttıracak olan eğitimi başarı ile gerçekleştirmiştir. Bölgedeki kuruluşların da desteklediği programın 2227 Haziran tarihlerinde tekrar yapılması planlanmaktadır. Girişimcilik Ekosistemi Ülkemizde girişimcilik ekosisteminin oluşturulması için var olan sosyal, kültürel ortamdaki anlayışın değiştirilmesi son derece önemli . Gelişmiş ekonomilerde girişimcilik için güzel fikir bulmak kadar bu fikri somut bir projeye dönüştürmek yani prototip oluşturmak, bu prototipi test etmek son derece önemli. Genellikle somut ürünler için düşünülen prototip geliştirmenin hizmet ürünlerinde de geliştirilmesi mümkündür. Zannedilenin aksine hizmetlerdeki sürecin de prototipi oluşturulup test edilebilir. Test konusunun da hafife almadan tüm kullanıcı deneyiminin alınması ve gerektiğinde prototip üstünde tekrar sınanarak nihai ürüne aktarılması son derece önemli. Eğer Türk girişimcileri fikirlerini tartışabilecekleri ortamlar bulabilir, konusunda uzman ve yeterli deneyime sahip danışmanlardan destek almaya istekli olurlarsa gereksiz, tekrar eden çabalara gerek kalmadan girişim için bir sonraki safhaya emin adımlarla geçebilirler. Sonraki safhada prototip oluşturma ve test çok önemli. Genelde Türk girişimcisinin önem vermediği bu safhalar başarılı bir girişim için kritik öneme sahiptir. Müşteri deneyimi, bağlılığı gibi konularda Türk girişimcisinin anlayışı değiştiğinde yeni bir girişimcilik ekosistemini de hep birlikte görmüş olacağız. TÜBİTAK Marmara Teknokent Girişimcilik Kampı bu bahsettiğimiz girişimcilik ekosisteminin oluşmasına katkı sağlamak için önemli bir aktivitedir. Katılımcılarına çok önemli ipuçları veren, öğreten bir içeriğe sahip aktiviteden çıkabilecek parlak bir girişimin kurumlarımızın bu yönde gösterdikleri çabaları arttıracağı gibi bizler için de gurur kaynağı olacaktır. Kaynaklar; * Hayalini Yorganına Göre Uzat - Prof. Dr. Acar Baltaş - Remzi Kitabevi * Silikon Vadisi ve Girişimcilik - Serkan Ünal - BKM * Harvard Business Review—Tr Temmuz - Ağustos 2013—s.55 Erhan Erkut 3
© Copyright 2024 Paperzz
