29.10.2014 Denge Fiyatının Oluşumu Piyasa Fiyatı • Piyasa Fiyatı – Bir malın arz ve talebinin piyasada karşılaşmasıyla oluşan değeri • Piyasa – Alıcı ve satıcıların oluşturduğu mübadele ağı Fiyatın Eğilimi Durum Arz M. Durum Fiyat Talep M. Denge Fiyatı Fiyat T 45 40 35 30 5 180 0 180 Talep Fazlası Yükselme 10 160 40 120 Talep Fazlası Yükselme 15 140 80 60 Talep Fazlası Yükselme 25 20 120 120 0 Piyasa Dengesi Denge 20 25 100 160 60 Arz Fazlası Düşme 15 30 80 200 120 Arz Fazlası Düşme 35 60 240 180 Arz Fazlası Düşme 40 40 280 240 Arz Fazlası Düşme 45 20 320 300 Arz Fazlası Düşme A Arz Fazlası = 120 D 10 Talep Fazlası =120 5 A 0 40 80 120 T 160 200 Miktar 1 29.10.2014 Kısmi Denge Analizi • Talep Fonksiyonu – Mtx = 10 – 2F • Arz Fonksiyonu – Max = F – 2 Tüketici Rantı Fiyat F6 • F6 – F1 – D Üçgeninin alanı T A F4 F3 D F1 A T M4 0 M3 M1 Miktar Arz Sabitken Talebin Değişmesi • Talep artarken Fiyat A T1 T T2 D1 F1 D0 K F0 S T A 0 T1 D2 F2 T2 M2 M0 M1 – Mal miktarı artarken fiyatta artar. – D0-S aralığı kadar talep fazlası oluşur. – Tüketicilerin rekabeti fiyatın yükselmesine neden olur. Miktar 2 29.10.2014 Talep Sabitken Arzın Değişmesi • Arz artarken A2 Fiyat A T – Mal miktarı artarken fiyat düşer. – D0-S aralığı kadar arz fazlası oluşur. – Üreticilerin rekabeti fiyatın düşmesine neden olur. A1 D3 F2 D0 K F0 D1 S F1 A2 T A A1 0 M2 M0 M1 Miktar Arz ve Talebin Birlikte Değişmesi • Talep artarken A Fiyat – Mal miktarı artar – Fiyat yükselir. T1 A1 T • Arz artarken D1 D2 F1 F2 – Mal miktarı artar – Fiyat düşer. T1 A T A1 0 M1 M2 Miktar Gelirdeki Değişmeler G2 Fiyat G1 T1 T2 B C F1 T2 T1 0 M1 M2 Miktar 3 29.10.2014 Talebin Gelir Esnekliği • Gelirdeki değişmenin sürekli olması halinde gelir değişmesiyle bir maldan talep edilen miktar arasındaki ilişkiyi gösterir. Talebin Gelir Esneklikleri Zorunlu Mallar Besin Maddesi Harcamaları Miktar E2 E1 Giyinme ve Barınma Harcamaları E3 0 Lüks veya Süper Mallar Kültür ve eğlence harcamaları Gelir Talebin Gelir Esnekliğinin Negatif Olması • Fakir Mallar Miktar E3 E3 0 Gelir 4 29.10.2014 Engel Kanunu • Tüketicilerin geliri arttıkça • Besin mallarının toplam harcamalar içindeki payı azalır. • Kültür, eğlence, hijyen sağlık ve ulaşım harcamalarının toplam harcamalar içindeki payı artar. • Tarım sektörünün ekonomideki payının giderek azalacağını ifade etmektedir. İkame Malların Fiyatındaki Değişme A1 Fiyat A0 Fiyat T T2 T1 D1 F1 D0 C B F0 F0 T2 T A1 A0 T1 0 M1 M0 Miktar 0 M0 Kahve (Y Malı) M1 Miktar Çay (X Malı) Tamamlayıcı Malların Fiyatındaki Değişme A0 Fiyat A1 Fiyat T T2 T1 D0 F0 D1 C B F1 F0 A0 T2 T A1 0 T1 M0 M1 Otomobil (Y Malı) Miktar 0 M0 M1 Benzin (X Malı) Miktar 5 29.10.2014 Talebin Çapraz Esnekliği • Herhangi bir malın fiyatındaki küçük bir değişiklik karşısında o malın tamamlayıcısı ya da ikamesi olan maldan talep edilen miktardaki yüzde değişmeye denir. Talebin Çapraz Esnekliği • Pozitif ise ikame malıdır. • 𝑒ç > 1, ikame ilişkisi güçlüdür. • 𝑒ç < 1, ikame ilişkisi zayıftır. • 𝑒ç = 0, ikame ilişkisi yoktur. • Negatif ise tamamlayıcı maldır. • Mutlak olarak 𝑒ç > 1, tamamlayıcılık ilişkisi güçlüdür. • Mutlak olarak 𝑒ç < 1, tamamlayıcılık ilişkisi zayıftır. • Mutlak olarak 𝑒ç = 0, tamamlayıcılık ilişkisi yoktur. 6
© Copyright 2024 Paperzz
