Metnin Tamamı

07 Nisan -13 Nisan 2014
SAYI: 32
GÜNDEM
 Türkiye’deki Suriyelilere Yönelik Neler Yapılabilir?
 İngiltere’nin Müslüman Kardeşlere Yönelik Yeni Politikası
 Irak Anbar’da Devam Eden Çatışmalar Su Yönetimini de Etkiliyor
 DSİ Tecrübesiyle Afrika’da İnsanların Suya Erişimini Sağlıyor
 Ortadoğu Güncesi
Editör: Dr. Seyfi Kılıç - [email protected]
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
 Türkiye’deki Suriyelilere Yönelik Neler Yapılabilir?
Türkiye’deki Suriyeliler açısından dikkate alınması gereken en önemli konu Suriye’de
istikrarın kısa vadede sağlanamayacağı öngörüsünden hareketle, Suriyelilerin uzun bir süre
daha Türkiye’de kalmaya devam edecek olmasıdır. Hatta yeni kitlesel göç dalgaları ile
sayının 2014 yılı içinde 1,5 milyona ulaşacağı tahminleri yapılmaktadır. Dolayısıyla iki
temel soruna yönelik olarak hazırlık yapılması gerekmektedir. Birincisi yeni göç dalgaları
neticesinde Türkiye’ye gelecek mültecilerin barınma, güvenlik, beslenme, eğitim, sağlık
gibi temel ihtiyaçlarının nasıl karşılanacağı konusunda hazırlıklardır. Bu çerçevede, yeni
kamp inşaları, kamp dışında yaşayan Suriyelilerin ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik
çalışmalar üzerinde düşünülebilir. Bu konuda diğer bir hazırlık, Suriyelilerin Türkiye’ye
geçişi ile sorunların katlanarak büyüdüğü gerçeğinden hareketle sorunların Suriye içinde
çözümüne yönelik çalışmalara ağırlık verilebilir. Sınırın sıfır noktasından yardım
faaliyetleri ile sınırın diğer tarafında bekleyen Suriyelilerin kamp koşullarının
iyileştirilmesi sağlanabilir. İkinci temel sorun, Suriyelilerin uzun süre Türkiye’de kalma
olasılığından hareketle, Türkiye’ye entegrasyon sürecinin sorunsuz gerçekleşmesi
konusundaki hazırlıklardır.
Oytun Orhan, Araştırmacı, ORSAM, [email protected]
 İngiltere’nin Müslüman Kardeşlere Yönelik Yeni Politikası
İngiltere’nin sınırları içerisinde faaliyet gösteren Müslüman Kardeşler hareketinin
soruşturulması için komisyon oluşturulması kararı, Mısır iç siyasetinin Mısır sınırlarını
aştığını bir kez daha göstermiş oldu. İngiltere’de kurulan bu komisyona ise İngiltere’nin
Suudi Arabistan’da görev yapan büyükelçisinin başkanlık yapacak olması, İngiltere’nin
kararının ardında yatan temel dinamiklere işaret ediyor. Bir yandan Körfez ülkeleri
arasındaki mücadelenin Mısır üzerinden yoğunlaşması diğer yandan İngiltere’nin
Müslüman Kardeşler konusunda aldığı son karar, Mısır’da Mayıs ayında gerçekleşecek
cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde Müslüman Kardeşler hareketine karşı bölgesel ve
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
2
küresel çevreleme politikasının uygulanmaya çalışıldığına işaret ediyor. Mısır’da rejim,
bölgesel ve küresel aktörlerin de desteği ile Müslüman Kardeşlere yönelik çevreleme
politikasını genişletmeye çalışmaktadır. Bu politikalar Mısır içerisinde hareket alanı
daraldığı için faaliyetlerini yurt dışında yoğunlaştıran Müslüman Kardeşler hareketini
seçim süreci boyunca pasif hale getirmeyi hedeflemektedir. Böylece rejim seçimleri görece
istikrar içerisinde gerçekleştirmeyi ve 3 Temmuz darbesini seçim siyaseti ile meşru bir
zemine oturtmayı istemektedir.
Nebahat Tanrıverdi O Yaşar, Araştırma Asistanı, ORSAM, [email protected]
 Irak Anbar’da Devam Eden Çatışmalar Su Yönetimini de Etkiliyor
Anbar vilayetine bağlı Felluce’de 2013 sonunda başlayan çatışmalar ülkenin güvenliği için
ciddi bir tehlike oluşturmaya devam etmektedir. El kaide destekli Irak Şam İslam Devleti
(IŞİD) örgütü ile Irak merkezi hükümetine bağlı birlikler arasındaki çatışmaların ne zaman
son bulacağı tahmin edilememekle birlikte çevre bölgelere de etkisi olduğu görülmektedir.
Felluce ve Ramadi’de etkili olan IŞİD’e bağlı grupların Felluce barajının kontrolünü ele
geçirdiği görülmektedir. Sulama amacıyla 1985 yılında inşa edilmiş olan barajda
hidroelektirk santrali bulunmamaktadır. Merkezi ve güney Irak’ta 200.000 hektardan fazla
bir alanın sulanması amacıyla inşa edilmiş olan barajın sularının IŞİD militanları
tarafından aşağıya bırakılmadığı yönünde Irak Genelkurmay Başkanlığının bir açıklaması
olmuştur. Irak’ta yakın zamanlarda yine iç ihtilaflarda suyun bir silah olarak kullanıldığı
görülmüştür. Merkezi hükümet ile IBKY arasındaki ihtilafta da IBKY’nin Dicle nehrinin
kollarındaki barajlardan sulama amacıyla suları bırakmayacağına dair haberler çıkmıştır.
Ekonomik ve insani açıdan son derece önemli bir madde olan suyun iç siyasette bir araç
haline gelmesi Irak’ın tümü için sıkıntı yaratacak bir konudur. Ayrıca Fırat nehrinin
akımının arttığı bu dönemde suların aşağıya bırakılmayıp tutulması barajların güvenliği
açısından da ciddi risk içermektedir.
Dr. Seyfi Kılıç, Araştırmacı, ORSAM Su Programı, [email protected]
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
3
 DSİ Tecrübesiyle Afrika’da İnsanların Suya Erişimini Sağlıyor
DSİ (Devlet Su İşleri), uzun zamandır Afrika kıtası ülkelerinde insanların temiz ve sağlıklı
suya erişimini sağlamak için çalışmalar yürütmektedir. DSİ, bu çalışmalarını Orman ve Su
İşleri Bakanlığı ve TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı) işbirliği ile yürütmektedir.
Söz konusu sahra altı ülkeler olduğu zaman genellikle bu ülkelerin çoğunluğu su
kaynakları açısından fakir değillerdir fakat az gelişmişliğin getirisi olarak su
kaynaklarından faydalanamamakta ve kuyu açılması, sanitasyon konularında teknolojik ve
ekonomik olarak yetersiz kalmaktadır. DSİ, Afrika kıtasında Etiyopya, Sudan, Cibuti,
Nijer, Mali, Somali, Burkina Faso’da çalışmalarını yürütmektedir. DSİ kuyular açarak
yerel halkın suya erişimini sağlayacağı ülkelere bir yenisi daha eklenmiştir. Batı Afrika
İçme Suyuna Ulaşım programı çerçevesinde Moritanya’da 2014 yılı Mart ayı itibariyle
çalışmalarına başlamıştır. Moritanya, Su ve Sanitasyon Bakanlığı ile bir protokol
imzalanmıştır. Bu protokole ilişkin olarak DSİ ve TİKA, ülkenin güneydoğu’sunda
bulunan ve sıkıntısı yaşanan Ayoun El-Etrouss vilayetinde 60 adet kuyu açacaktır. DSİ ve
TİKA’nın su hizmeti götürmeyi planladığı diğer ülkeler ise Gine, Gambia, Senegal, Gine
Bissau, Gana, Togo ve Benin olarak belirlenmiştir. Yıllardır edindiği tecrübe ile bugüne
kadar DSİ, Etiyopya, Sudan, Burkina Faso ve Nijer’de 350 binden fazla kişiye içme suyu
sağlamıştır. DSİ yaptığı bu çalışmalar ile su yetersizliği ile karşı karşıya kalan veya teknik
ve az gelişmişlik nedeniyle suya erişemeyen ülkelere büyük hizmet vermektedir.
Dr. Tuğba Evrim Maden, Araştırmacı, ORSAM Su Programı, [email protected]
 Ortadoğu Güncesi
02 Nisan 2014: İsrail ve Filistin arasında geçen yıl başlatılan barış görüşmeleri tıkandı.
Filistin yönetimi, İsrail'in uzlaşmaz tavrı nedeniyle BM'de 15 uluslarararası kuruma katılım
için ilgili anlaşmaları imzaladı.
02 Nisan 2014: Irak’ın Kerkük kentinde bir intihar eylemcisinin karargaha düzenlediği
bombalı saldırıda 6 askerin öldüğü, 20'sinin yaralandığı bildirildi.
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
4
02 Nisan 2014: Irak’ta geçen ay meydana gelen şiddet olaylarında 748 kişinin hayatını
kaybettiği bildirildi.
02 Nisan 2014: Mısır'ın Giza kentindeki Kahire Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
önünde meydana gelen bombalı saldırıda 1 tuğgeneralin öldüğü, 1'i tümgeneral 5 kişinin
yaralandığı bildirildi.
02 Nisan 2014: Başkent Kabil'de İçişleri Bakanlığı binasının girişinde düzenlenen intihar
saldırısında 6 polis hayatını kaybetti, 4 polis yaralandı.
02 Nisan 2014: İhvan Rehberlik Konseyi Başkanı Bedii ve 47 sanığın "şiddete teşvik, yol
kesmek ve kalabalığa ateş açarak korku yaratma" suçlamasıyla yargılandıkları mahkeme, 8
Nisan'a ertelendi.
02 Nisan 2014: Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinde düzenlenen askeri operasyonlarda,
Irak Şam İslam Devleti mensubu 11 kişinin öldürüldüğü bildirildi.
02 Nisan 2014: Suriye ordusunun Halep'te muhaliflerin denetimindeki bölgelere varil
bombalarıyla düzenlediği saldırıda, ilk belirlemelere göre 15 kişi öldü.
02 Nisan 2014: Eski Pakistan Devlet Başkanı Müşerref'in yurt dışına çıkış yasağının
kaldırılması talebi İçişleri Bakanlığı tarafından reddedildi.
02 Nisan 2014: İhvan, "Birleşik Krallık'taki aktivitelerini kısıtlamaya yönelik İngiliz
hükümetinin her uygunsuz girişimini İngiliz mahkemelerine taşıyacağını" bildirdi.
03 Nisan 2014: Suriye'de, Esed'e bağlı ordu güçlerinin çeşitli kentlerde, kara ve havadan
muhaliflere yönelik düzenlediği saldırılar sonucunda 5'i çocuk, 5'i kadın olmak üzere 100
kişi öldü.
03 Nisan 2014: Vatana ihanet suçlamasıyla yargılandığı davanın 3. duruşmasına giderken
kalp krizi geçiren Eski Pakistan Devlet Başkanı Müşerref, tedavi gördüğü hastaneden
taburcu edildi.
03 Nisan 2014: İsrail, Kudüs'ün kuzeyindeki El-Baba bölgesinde Filistinlilere ait çok
sayıda ev ve ağılı yıktı.
03 Nisan 2014: Yaklaşık 2 hafta önce rejim birlikleriyle muhalifler arasında Suriye'nin
Keseb kasabası ve çevresinde başlayan çatışmalar aralıklarla devam ediyor. Alınan bilgiye
göre Esed rejimine bağlı birlikler, muhaliflerin kontrolüne geçen Bayırbucak Türkmen
Bölgesindeki Kırkbeş Tepesi'ne savaş uçaklarıyla ve karadan saldırı düzenledi.
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
5
03 Nisan 2014: Esed'in evinin bulunduğu mahalleye düzenlenen havan saldırısında ilk
belirlemelere göre 5 kişi yaralandı.
03 Nisan 2014: Suriyeli muhalifler Keseb kasabasının muhaliflerin kontrolüne geçmesinin
ardından basında yer alan "Ermenilere yönelik saldırı" iddialarını yalanladı.
03 Nisan 2014: Irak'ın kuzeyindeki Selahaddin kentinin Tuzhurmatu ilçesinde meydana
gelen patlamada 5 asker hayatını kaybetti.
03 Nisan 2014: AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Ashton, Mısır’da
528 kişiye verilen idam cezasıyla ilgili, “Endişelerimizi Mısırlı yetkililere net şekilde
ilettim” dedi.
03 Nisan 2014: Esed rejimine bağlı birlikler ile muhalifler arasındaki çatışmaların
ardından muhaliflerin eline geçen Keseb kasabasında yaşayan Sırpuhi Titizyan (80) ve
Satenik Titizyan (82) adlı iki Ermeni kız kardeş, terk edilen kasabada mahsur kaldıkları
evlerinde bulundu. Titizyan kardeşler, kendi istekleriyle muhalifleri tarafından Türkiye'ye
getirildi.
03 Nisan 2014: Suriye Halkının Dostları Grubu adına yapılan ortak açıklamada, Suriye
hükümetinin devlet başkanlığı seçimi düzenlemesi planı ''demokrasi parodisi'' olarak
nitelendirildi.
04 Nisan 2014: Suriye İnsan Hakları Örgütü, Esed'e bağlı ordu güçlerinin muhaliflerin
yoğunlukta yaşadığı kentlere ağır silahlarla düzenlediği operasyonlarda 5'i çocuk, 8'i kadın
olmak üzere 78 kişinin öldüğünü açıkladı.
04 Nisan 2014: İsrail savaş uçaklarının Gazze'nin değişik yerlerine düzenlediği 16 hava
saldırısında 2 Filistinlinin yaralandığı bildirildi.
04 Nisan 2014: Suriye rejiminin, hapishanelerdeki tutuklular hakkında "sahte ölüm
belgeleri" hazırlayıp yakınlarına verdiği belirtildi.
04 Nisan 2014: Keseb’te çatışmalarda yaralanan Ermeni kökenli Suriye vatandaşı Musa
Kordmisyan, kendisini hastaneye ulaştıran muhalifler sayesinde ölümden kurtulduğunu
belirtti.
04 Nisan 2014: Suriye ordusuna savaş uçaklarının Halep'te muhaliflerin denetimindeki
Şiar bölgesinde bir pazar yerine "vakum bombası" atması sonucu 20 kişi öldü.
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
6
04 Nisan 2014: Resmi temaslarda bulunmak üzere Fas'a gelen ABD Dışişleri Bakanı
Kerry, "Mısır devriminin arkasında İhvan değil sosyal medyada örgütlenen gençler vardı"
dedi.
04 Nisan 2014: İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı ev ve arazilere ateş
açtığı belirtildi.
04 Nisan 2014: Resmi temaslarda bulunmak üzere Fas'a gelen ABD Dışişleri Bakanı John
Kerry, ülkesinin Ortadoğu barış süreci için harcayacak çok fazla vakti ve enerjisinin
olmadığını söyledi.
05 Nisan 2014: Afganistan halkı, önümüzdeki 5 yıl boyunca kendilerini yönetecek ismi
belirlemek üzere oy kullanıyor.
05 Nisan 2014: Irak ordusunun Felluce kentine düzenlediği bombardımanda 7 kişinin
öldüğü, 18 kişinin yaralandığı bildirildi.
05 Nisan 2014: Mısır, Gazze'nin dış dünyaya açılan tek kapısı olan Refah Sınır Kapısı'nı
yarın 2 günlüğüne açacağı bildirildi.
05 Nisan 2014: Mısır'ın Asvan kentinde iki aşiret arasında çıkan çatışmalarda 23 kişinin
öldüğü, 31 kişinin yaralandığı bildirildi.
05 Nisan 2014: Suriye Türkmen Meclisi Üyesi Zohta, muhaliflerin Keseb'de kiliselere
zarar verdiği yönünde dış basında çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi.
05 Nisan 2014: Mursi ile 14 sanığın yargılandığı, kamuoyunda "İttihadiye olayları" olarak
bilinen dava ertelendi.
05 Nisan 2014: Afganistan'da yoğun güvenlik önlemleri altında geçen seçim süresince 20
kişi hayatını kaybetti, 89 Taliban militanı etkisiz hale getirildi.
05 Nisan 2014: Suriye'nin Keseb kasabasında kontrolü ele geçiren muhalifler, Türkiye'ye
sığınmak isteyen Ermeni kökenli 18 Suriyeliyi Yayladağı ilçesinde sınırda Türk yetkililere
teslim etti.
06 Nisan 2014: Suriye'de Esed'e bağlı ordu birliklerinin çeşitli kentlerde muhaliflere
yönelik ağır silahlarla düzenlediği operasyonlarda 6'sı çocuk, 3'ü kadın olmak üzere 118
kişi öldü.
06 Nisan 2014: İsrail savaş uçakları Gazze'nin Beyt Hanun bölgesindeki ekili tarlalara
yönelik hava saldırısında bulundu.
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
7
06 Nisan 2014: Mısır'da darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Mursi
ile 14 sanığın yargılandığı, "İttihadiye olayları" davasında, tanıkların dinleneceği
duruşmaların gizli yapılması kararlaştırıldı.
07 Nisan 2014: Selahaddin kentinde düzenlenen saldırılarda 4'ü polis 5 kişi öldü, 11 kişi
yaralandı.
07 Nisan 2014: Mısır'da 2011'deki devrim sürecinde etkin rol oynayan 6 Nisan
Hareketi'nin kurucuları hakkında verilen 3 yıllık hapis cezası onaylandı.
07 Nisan 2014: Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK), Siyasi
Komite üyesi Ziyad Hasan, geçen dönem SMDK'dan ayrılan 44 kişinin dönerek yeni
görevler üstlendiğini bildirdi.
07 Nisan 2014: Afganistan'da iki ayrı bombalı saldırıda 4'ü polis 19 kişi öldü.
07 Nisan 2014: SMDK Sözcüsü Safi "SMDK, askeri, siyasi ve hizmet alanındaki yürütme
mekanizmasını Suriye geçici hükümetine devretti. Arap Birliği de Suriye'den boşalan
koltuğu SMDK'ya devretmeli" dedi.
07 Nisan 2014: Mısır'da 6 Nisan Hareketi'nin kurucuları hakkında verilen hapis cezası
Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde protesto edildi.
08 Nisan 2014: Suriye'de Beşşar Esed'e bağlı ordu birliklerinin, muhaliflere ağır silahlarla
düzenlediği operasyonlarda 7'si çocuk, 4'ü kadın 65 kişinin öldüğü bildirildi.
08 Nisan 2014: Uluslararası Af Örgütü, Mısır'da "devrimin aktörlerinin" verilen hapis
cezasının Kahire Temyiz Mahkemesi tarafından onaylanmasını, ifade özgürlüğünün daha
da kısıtlandığının bir işareti" olarak tanımladı.
08 Nisan 2014: Afganistan’da Taliban’a yönelik düzenlenen operasyonlarda 32 militanın
öldüğü, 8 militanın yaralandığı bildirildi.
08 Nisan 2014: Suriye'de sahil bölgesinde başarısız olan rejim güçlerinin, Halep'te
muhaliflerin kontrolünde bulunan mahallelere "varil bombasıyla" düzenlediği saldırıları
yoğunlaştırdığı belirtildi.
08 Nisan 2014: Irak'ın Felluce kentinde IŞİD mensubu 19 kişinin öldürüldüğü, 27'sinin
yaralandığı bildirildi.
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]
8
08 Nisan 2014: Dünya Gıda Programı Suriye'nin Halep, İdlib ve Hama şehirlerinde
kuraklık yaşanabileceği uyarısında bulunarak, bölgeye insani yardım malzemesi
götürülmesi gerektiğini açıkladı.
08 Nisan 2014: İran ile 5+1 ülkeleri arasında bugün Viyana’da başlayan nükleer
görüşmelerin üçüncü turunun ilk oturumu tamamlandı.
08 Nisan 2014: Mısır'da idam cezasına çarptırılan ve dosyaları istişari karar için Devlet
Müftüsü'ne gönderilen 528 sanığın isimleri öğrenildi.
08 Nisan 2014: Libya'da MGK tarafından geçici başbakanlığa getirilen Savunma Bakanı
Abdullah es-Sini'nin, bir hafta içinde yeni hükümeti kurmakla görevlendirildiği bildirildi.
Hazırlayan: Firuze Yağmur Gökler, ORSAM, Araştırma Asistanı, [email protected]
9
www.orsam.org.tr
Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara – TÜRKİYE
Tel: +90(312)4302609 Fax: +90(312)4303948 [email protected]