ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş. II. GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ (KARADİKEN KALKER İŞLETMESİ) KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi Karadiken Köyü Mevkii YERBİLİMLERİ ÇEVRE ETÜT MÜH.MÜŞ.İNŞ.TURZ.TİC. VE SAN.LTD.ŞTİ www.yercet.com ARALIK 2013 SODA SANAYİİ A.Ş. PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ: (İLİ,İLÇESİ,BELDESİ, MEVKİİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Kazanlı Bucağı PK. 654 33004 MERSİN 0 324 241 66 00 – 0 324 451 28 50 II. Grup Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi (Karadiken Kalker İşletmesi) Kapasite Artışı 1.500.000,0 TL Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkii Tablo 1. Ruhsat, İşletme ve ÇED Muafiyet Alan Koordinatları UTM KOORDİNATLAR DATUM : ED-50 PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) N. Ç.1 651580.000 4097140.000 Ç.2 651095.000 4097445.000 Ç.3 651460.000 4098170.000 Ç.4 651470.000 4098500.000 Ç.5 652205.000 4099620.000 Ç.6 652440.000 4099780.000 Ç.7 653910.000 4099300.000 Ç.8 653055.000 4098640.000 Ç.9 652060.000 4097300.000 Toplam Alan: 329,3525 Hektar COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM : WGS-84 ENLEM BOYLAM 37.00657356 37.00939982 37.01587358 37.01884539 37.02881814 37.03022167 37.02565699 37.01984994 37.00793768 34.70335096 34.69796316 34.70220978 34.70238849 34.71087380 34.71354715 34.72996927 34.72022701 34.70877597 Tablo 2. 1 Nolu Konkasör Sınır Koordinatları ve Alanı UTM KOORDİNATLAR COĞRAFİK DATUM : ED-50 KOORDİNATLAR PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 DATUM : WGS-84 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) SAĞA (Y) YUKARI N. (X) K.1-1 K.1-2 K.1-3 K.1-4 651432.00 0 651546.00 0 651527.00 0 651402.00 0 4097376.00 0 4097292.00 0 4097258.00 0 4097334.00 0 37.00872386 37.00794862 37.00764533 37.00835026 34.70173560 34.70299953 34.70277923 34.70139011 Toplam Alan: 0,65 Hektar Tablo 3. 2 Nolu Konkasör Sınır Koordinatları ve Alanı UTM KOORDİNATLAR COĞRAFİK DATUM : ED-50 KOORDİNATLAR PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 DATUM : WGS-84 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) SAĞA (Y) YUKARI N. (X) K.2-1 K.2-2 K.2-3 K.2-4 651314.00 0 651310.00 0 651253.00 0 651232.00 0 4097693.00 0 4097632.00 0 4097632.00 0 4097691.00 0 37.01159916 37.01105017 37.01105935 37.01159434 34.70047350 34.70041630 34.69977588 34.69955177 Toplam Alan: 0,42 Hektar Tablo 4. 3 Nolu Konkasör Sınır Koordinatları ve Alanı UTM KOORDİNATLAR DATUM : ED-50 PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) N. K.3-1 K.3-2 K.3-3 K.3-4 652173.000 652195.000 652152.000 652087.000 4097591.000 4097548.000 4097488.000 4097551.000 COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM : WGS-84 SAĞA (Y) YUKARI (X) 37.01054139 37.01015039 37.00961673 37.01019490 34.71010429 34.71034279 34.70984755 34.70912997 Toplam Alan: 0,56 Hektar MADDE 15 b) Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artış toplamı bu Yönetmeliğin EK-II’ sindeki eşik değer veya üzerindeki projeler PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALTSEKTÖRÜ) EK– I 28- Madencilik projeleri; d) Kırma-eleme-yıkama tesisleri (3213 sayılı Maden Kanunu 1. (a) ve 2. (a) grup madenler ile hafriyat malzemeleri – 400 000 ton/yıl).” PTD/ÇED RAPORU/ NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN / ÇALIŞMA GURUBUNUN ADI YERÇET YERBİLİMLERİ ÇEVRE ETÜT MÜH.MÜŞ.İNŞ.TURZ.TİC. VE SAN.LTD.ŞTİ. PTD/ÇED RAPORU/ NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN / ÇALIŞMA GURUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Cemalpaşa Mah. Cevatyurdakul Cad. No:25 Saadet Aprt. K:1 D:2 Seyhan/ADANA Tel : (0 322) 459 75 20 Faks: (0 322) 459 75 22 PTD/ÇED RAPORU/ NİHAİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) 17 /12/ 2013 İÇİNDEKİLER Sayfa No I-IV V-VII VIII IX X İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ ŞEKİLLER DİZİNİ RESİMLER EKLER LİSTESİ BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem Ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (***) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu 2.1.1. Proje Yer Seçimi ( İlgili Valilik ve Belediye tarafından doğuluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları ) 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu 2.1.2.1. Ocak 2.1.2.2. Kırma – Eleme Tesisi 2.1.2.3. Stok Alanı 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı 2.1.2.5. Şantiye /İdari Bina 2.1.2.6. Nakliye Güzergahı 2.1.2.7. Diğer 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi Ve Etki Alanındaki Mevcut Durum 2.3. Projenin Özellikleri 2.3.1 Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların Ve Aletlerin Miktar Ve Özellikleri 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı Ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları Ve Depolanmaları 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı ( Mevcut ve Planlanan Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu Ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım Ve İyileştirme Çalışmaları Vb. ) BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 3.1. Proje Ve Etki Alanının Mevcut Ve Planlanan Sosyo – Ekonomik Özellikleri 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler ) 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel Ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı ) 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar ) 3.1.4. İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli Faaliyetler 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri I 1 4 4 7 8 8 9 10 10 11 11 11 11 12 12 28 29 30 33 33 33 33 35 35 35 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri ) 36 3.1.7. Çalışacak Personelin Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut Ve Diğer Teknik/ Sosyal Altyapı İhtiyaçları 36 3.1.8. Projenin Fayda – Maliyet Analizi 36 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri 39 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü 3.1.11. Zamanlama Tablosu 3.2. Diğer Hususlar BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR ) 4.1. Arazi Kullanım Ve Mülkiyet Durumu 4.1.1. Tarım Ve Hayvancılık 4.1.1.1 Sulu Ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü 4.1.1.2 Ürün Desenleri Ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları 4.1.1.3 Hayvancılık Türleri, Adetleri Ve Beslenme Alanları 4.1.2. Orman Alanları 40 40 40 40 40 41 41 41 41 41 4.1.2.1. Ağaç Türleri Ve Miktarları Veya Kapladığı Alan Büyüklükleri 4.1.2.2. Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası Ve Yorumu 4.1.2.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği 4.1.3. Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi 4.1.3.1. Proje Sahasında Kesilecek Ağaçların Tür Ve Sayıları, Orman Yangınları Ve Alınacak Önlemler 4.1.3.2. Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti 4.1.3.3. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri Ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı 4.1.3.4. Proje Alanında Tabiat Ve Kültür Varlıkları Durumu 4.1.3.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) 4.2. Toprak Özellikleri 4.2.1. Toprak Yapısı Ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması 4.2.2. Yamaç Stabilitesi 4.2.3. Erozyon 41 41 42 42 42 42 43 43 43 44 44 48 48 4.2.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) 4.3. Jeolojik Özellikler 4.3.1. Bölge Jeolojisi 4.3.2. Proje Alanı Jeolojisi 48 48 48 49 4.3.3. Cevherleşme 54 4.3.4. Depremsellik 55 4.3.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) II 56 4.4. Hidrojeolojik Özellikler 4.4.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler 4.4.2. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri 4.4.3. Yer Altı Ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut Ve Planlanan Kullanımı ) 4.4.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) 4.5. Hidrolojik Özellikler 4.5.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri 4.5.2. Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu Ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu 4.5.3. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut Ve Planlanan Kullanımı ( İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar ) 4.5.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) 4.6. Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler 4.6.1. Bölgesel Ve Proje Alanı Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler 4.6.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Sırasında Yerel Ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik Ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) 4.7. Flora –Fauna 4.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Flora – Fauna 4.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Flora – Fauna Üzerine Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) 4.8. Koruma Alanları (Ek-V’ deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında ) 4.8.1. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları 4.8.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) 4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm Ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş Alanlar, 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı İle ‘‘Sınırlandırılmış Alanlar ’’v.b.) 4.9.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı 4.9.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İLGİLİ YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA VE KÜMÜLATİF OLARAK GEREKLİ DEĞERLENDİRME YAPILACAKTIR.) 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) 5.2. Su Kullanımı Ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme Ve Kullanma Suyu Ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı Ve Bertarafı) 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) 5.4. Gürültü Kaynakları Ve Seviyeleri (Akustik Rapor) 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları – Rehabilitasyon Planı III 56 56 57 57 59 59 59 60 60 61 62 62 82 82 82 106 106 106 110 110 110 110 111 111 117 118 120 140 140 5.7. Risk Analizi 5.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Analizi 5.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) 5.8. Diğer Hususlar BÖLÜM 6. PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak Önlemlerin Alternatiflerinin Karşılaştırılması Yapılacak ve Tercih Sıralaması Belirlenecektir.) BÖLÜM 7. İZLEME PROGRAMI 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi Ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı Ve Acil Müdahale Planı 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda Yeterlik Tebliğinde ‘Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri’ Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program BÖLÜM 8. HALKIN KATILIMI (Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Nasıl ve Hangi Yöntemlerle Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin ve Konu İle İlgili Açıklamaların ÇED Raporuna Yansıtılması) BÖLÜM 9. SONUÇLAR (Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı ve Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme) EKLER Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar NOTLAR VE KAYNAKLAR ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI ÇED Raporunu Hazırlayan Çalışma Grubu İçerisinde Biyolog ve Orman Mühendisinin Yer Alması (Adı Soyadı, Mesleği, Özgeçmişi, Referansları, Rapordan Sorumlu Olduğunu Belirten İmzası ve Noter Tasdikli İmza Sirküleri) IV 141 141 142 143 143 144 144 146 146 147 152 153 154 TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1. Tablo 2. Tablo 3. Tablo 4. Tablo 5. Tablo 6. Tablo 7. Tablo 8. Tablo 9. Tablo 10. Tablo 11. Tablo 12. Tablo 13 Tablo 14. Tablo 15. Tablo 16. Tablo 17. Tablo 18. Tablo 19. Tablo 20. Tablo 21. Tablo 22. Tablo 23. Tablo 24. Tablo 25. Tablo 26. Tablo 27. Tablo 28. Tablo 29. Tablo 30. Tablo 31. Tablo 32. Tablo 33. Tablo 34. Tablo 35. Tablo 36. Tablo 37. Tablo 38. Tablo 39. Faaliyetle İlgili Zamanlama Tablosu Proje ile ilgili sahaların kapladığı alanlar Ruhsat, İşletme ve ÇED Muafiyet Alan Koordinatları 1 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı 2 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı 3 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı Pasa Alanı Koordinatları Şantiye Alanı Koordinatları Ocakta Mevcut Üretim Planı Kapasite Artışı Sonunda Ocakta Planlanan Üretim Planı Basamak Patlatması Tasarım Bilgileri Patlatma Dizayn Parametreleri Tasarım Bilgileri ve Değerleri Kırma-Eleme Üniteleri Kurulu ve Fiili Kapasiteleri Kırma-Eleme Ünitelerinde Mevcut Üretim Miktarı Planı Kapasite Artışı Sonunda Kırma-Eleme Tesislerinde Planlanan Üretim Planı Tesiste Çalışanların Sayısı ve Görevleri İşletmede Kullanılacak Makineler ve Tesisat Parkı 110’luk, 1. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı 110’luk, 2. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı 135’lik, 3. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı Kırsal ve Kentsel Nüfus ve Nüfus Artış Hızı Mersin ili Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus (2010 ADNKS kayıtlarına göre) Mersin İli Bildirimi Zorunlu Hastalık Vakaları,2011 Personel ve İşçilik Giderleri Akaryakıt Giderleri Elektrik Giderleri Yıllık İşletme Giderleri Yıllık İşletme Karı Projenin Ülke Ekonomisine Katkısı Faaliyetin Zamanlama Tablosu ÇED Alanı Mesçere Alan, Ağaç Sayısı ve Hacim Tablosu VI. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları VII. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları Karadiken Kalker İşletmesinde Kalkerin Kimyasal Yapısı Faaliyet Alanı Çevresinde Bulunan Yer Altı Su Kuyularının Bilgileri Osman Dizlek’e ait Yer Altı Su Kuyusunun Su Analiz Sonuçları Basınç Değerleri-Aylık-Yıllık Sıcaklık Değerleri-Aylık-Yılık V S. No 4 7 8 9 9 10 10 11 14 14 21 22 23 27 27 27 27 28 28 28 29 34 34 35 36 37 37 38 39 39 40 41 47 47 54 58 59 62 63 TABLOLAR DİZİNİ Tablo 40. Tablo 41. Tablo 42. Tablo 43. Tablo 44. Tablo 45. Tablo 46. Tablo 47. Tablo 48. Tablo 49. Tablo 50. Tablo 51. Tablo 52. Tablo 53. Tablo 54. Tablo 55. Tablo 56. Tablo 57. Tablo 58. Tablo 59. Tablo 60. Tablo 61. Tablo 62. Tablo 63. Tablo 64. Tablo 65. Tablo 66. Tablo 67. Tablo 68. Tablo 69. Tablo 70. Tablo 71. Tablo 72. Tablo 73. Tablo 74. Yağış Dağılımı-Aylık-Yılık Nem Değerleri-Aylık-Yıllık Kar, Dolu, Sis Değerleri-Aylık-Yılık Maksimum Kar Kalınlığı -Aylık-Yılık Buharlaşma Değerleri-Aylık-Yılık Mersin İli Rüzgâr Hızları (1960-2012) Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 ) Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 ) Mevsimlik Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (1960-2012) Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Flora Türleri Korunma Durumları ve Statüleri Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel İki Yaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Memeli Türleri, Korunma Durumları ve Statüler Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı) içerisinde proje alanının bulunduğu kareye ait flora-fauna bilgileri SKHKKY (Tablo 2.1) Kütlesel Debiler SKHKKY ( Ek-12-Tablo 12.6. )Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Tesiste Oluşması Beklenen Toz Emisyon Değerleri Tablosu Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu Durum 1 Modelleme Sonucunda Elde Edilen Değerlerin Sınır Değerler ile Karşılaştırılması İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeyleri İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz ,Lakşam ve Lgece Değerleri Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeyleri Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri S. No 64 65 66 67 67 68 69 70 76 76 77 77 78 79 89 93 94 95 98 100 111 111 114 115 116 121 121 122 124 125 128 129 131 132 132 Tablo 75. Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeylerinin sınır değerlerle karşılaştırılması 133 Tablo 76. Patlatma Gürültü Seviyeleri 133 Tablo 77. Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Göre Değerleri 133 VI TABLOLAR DİZİNİ Tablo 78. Tablo 79. Tablo 80. Tablo 81. Tablo 82. Tablo 83. Tablo 84. Tablo 85. Tablo 86. Tablo 87. Ses Basınç Düzeyleri Ses Basınç Düzeyleri Düzeltme Faktörleri Kullanılarak Bulunan Ses Gücü Seviyeleri Patlatma Gürültü Seviyeleri Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W= 41 kg = 90 libre) Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerini İzin Verilen En Yüksek Değerleri Binalarda, Bina İçindeki Makine ve Teçhizatın Yaratacağı Titreşimlerin Sınır Değerleri Faaliyetle İlgili Önerilen İzleme Programı VII S. No 134 134 135 135 137 138 138 139 139 145 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. Şekil 2. Şekil 3. Şekil 4. Şekil 5. Şekil 6. Şekil 7. Şekil 8. Şekil 9. Şekil 10. Şekil 11. Şekil 12. Şekil 13. Şekil 14. Şekil 15. Şekil 16. Şekil 17. Şekil 18. Şekil 19. Şekil 20. Şekil 21. Şekil 22. Şekil 23. Şekil 24. Şekil 25. Şekil 26. Şekil 27. Şekil 28. Şekil 29. Şekil 30. Şekil 31. Şekil 32. Şekil 33. Şekil 34 Şekil 35. Şekil 36. Şekil 37. Şekil 38. Şekil 39. Şekil 40. Soda Sanayii A.Ş. Satış ve İhracat Grafiği Soda Sanayii A.Ş. Soda İhraç Pazarları Faaliyet Yeri ve Çevresi Uydu Görüntüsü Faaliyet Yeri Uydu Görüntüsü Genel İş Akım Şeması Ocak İş Akım Şeması Patlatma Tasarımında Kullanılan Simgeler Kırma-Eleme Ünitesi İş Akım Şeması Trafik Hacim Haritası Nakliye Güzergahı Arazi Varlığı Haritası Proje alanının 1/500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritasındaki yeri Bölgenin genelleştirilmiş Stratigrafik Kesiti Karadiken sahası ve çevresi Jeoloji haritası Proje Alanının Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasındaki Yeri Proje Alanı ve yakın çevresinde yer alan diri faylar Hidroloji Haritası Basınç Dağılım Grafiği-Aylık Sıcaklık Dağılım Grafiği-Aylık-Yıllık Yağış Dağılım Grafiği-Aylık Nem Değerleri Grafiği-Aylık Sayılı Günler (Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı) Grafiği-Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Buharlaşma Değerleri Grafiği-Aylık Hızlarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Esme Saylarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ı) Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ıı) Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ııı) Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (IV) Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Grafİği Yağış, Şiddet, Süre Tekerrür Grafiği Grid Kareleme Sistemi Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölgeleri İşletme Aşaması Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği Patlatmadan Kaynaklanacak Gürültü Seviyeleri Diyagramı VIII Sayfa No 2 3 5 6 13 15 19 24 31 32 45 49 50 51 55 56 61 63 64 65 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 76 77 77 81 84 85 132 136 Resim 1. Resim 2. Resim 3. Resim 4. Resim 5. Resim 6. Resim 7. Resim 8. Resim 9. Resim 10. Resim 11. Resim 12. Resim 13. Resim 14. Resim 15. Resim 16. Resim 17. RESİMLER DİZİNİ Ocak Alanından Genel Görünüm-I Ocak Alanından Genel Görünüm-II Basamak Şevlerinden Bir Görünüş Ocak Basamaklarından Bir Görünüş Ocaktan Malzeme Alınması 1 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat) 2 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat) 3 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi, (400 ton/saat) SK1 sondajı karot sandığı (7-12m) SK 2 Sondajı karot sandığı (1-8 m) SK 3 Kuyusu karot sandığı (4-11 m) SK 4 Kuyusu karot sandığı Onopordum acanthium (Deve dikeni) Alyssum montanum (Kuduz otu) Myrtus communis(Mersin Yemişi, murt) Asparagus officinalis(Kuşkonmaz) Michauxia campanuloides (Keçibiciği ) IX Sayfa No 8 9 14 16 17 26 26 26 52 53 53 54 54 86 86 87 87 EKLER Saha Ruhsatları ÇED Muafiyet Yazısı Faaliyet Yerinin 1/25000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi Faaliyet Yerinin 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Üzerinde Gösterimi Nakliye Yolu Planı Ocak Alanı Halihazır Haritası Faaliyet Alanı 1/25000 Ölçekli Jeoloji Haritası Kırma-Eleme Tesisleri Makine Yerleşim Planı Orman Meşcere Haritası Rehabilitasyon Projesi Orman Bölge Müdürlüğü ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu Orman Kadastro Haritası Genel Vaziyet Planı Üretim Planı Haritası Hidroloji Haritası GSM Ruhsatı, Orman İzni, Uygunluk Yazısı, Çevre İzni Görüşü Faaliyet Alanı Çevresindeki Yerleşim Yerlerinin Su Kullanım Hattını Gösteren 1/25000 ölçekli Harita Kapasite Raporu Meteorolojik Veriler Hava Kalitesi Modelleme Raporu Bitkilerin Vegetatif ve Generatif Gelişmesi İle İlgili Üniversite Raporu Akustik Rapor Koruma Alanı Haritası Evsel Nitelikli Atıklarla İlgili Olarak Mersin Büyükşehir Belediyesinin İlgili Kurumlarından alınan Yazılar İçme, Kullanma, Sulama Suları İle İlgili İzin Yazıları Berdan Barajı ve Pamukluk Barajı Koruma Alanı Haritaları Kırma-Eleme Tesisleri İle İlgili Olarak Alınmış ÇED Görüşleri Acil Durum Planı Arazi Varlığı Haritası X Ek-1 Ek-2 Ek-3 Ek-4 Ek-5 Ek-6 Ek-7 Ek-8 Ek-9 Ek-10 Ek-11 Ek-12 Ek-13 Ek-14 Ek-15 Ek-16 Ek-17 Ek-18 Ek-19 Ek- 20 Ek- 21 Ek- 22 Ek- 23 Ek- 24 Ek- 25 Ek- 26 Ek- 27 Ek- 28 Ek- 29 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem Ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Şişecam Kimyasallar grubu kuruluşu olan Soda Sanayii A.Ş., Türkiye’nin tek sentetik soda üreticisidir. Yönetim ve Satış Merkezi İstanbul İş Kulelerinde olan şirket üretim faaliyetlerini Mersin’de 3000 dönüm arazide kurulu tesislerinde sürdürmektedir. Üretim kapasitesi, ürün kalitesi, yaygın ve güçlü pazarlama ağıyla, güvenilir bir tedarikçi olan Soda Sanayii A.Ş., Türkiye talebini karşılarken bir taraftan da Dünyada Türkiye’yi aranır kılmaktadır. Soda Sanayii A.Ş. soda üretiminin ana hammaddelerinden biri olan kalkeri (kireçtaşını), Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkiinde bulunan Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesinden temin etmektedir. Karadiken Kalker İşletmesinde, ocaktan patlatma yöntemi ile elde edilen kireçtaşı aynı sahada kurulu bulunan Kırma-Eleme Tesislerinde boyutlandırılarak soda üretiminde kullanılmak üzere Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. Proje konusu işletme Mersin ili, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkii, N33-d3 paftası, 7902 ruhsat sicil numaralı kalker sahası üzerinde kurulu durumdadır. 7902 ruhsat sicil numaralı Kalker Sahasında ruhsat alanı ve işletme izin alanı 329,35 hektar’dır (Bkz. Ek-1). Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi (Kalker Ocağı ve KırmaEleme Tesisi) 1993 yılı öncesinde kurulmuş bir işletme olduğundan “ÇED Yönetmeliğinden” muaf tutulmuştur (Bkz. Ek-2). Ruhsat alanının tamamı “ÇED Yönetmeliğin’den muaftır. “ÇED Yönetmeliği” ne göre madenlerin çıkarılması ile ilgili olarak kapasite kriteri alan bazında belirlenmiştir. Ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır fakat Kırma-Eleme Tesisindeki kapasite artışının kaynağı olacak olan hammadde (kalker-kireçtaşı), Karadiken Kalker İşletmesi taş ocağından temin edileceğinden dolayı projenin çevresel etkileri incelenirken ocak faaliyetleri de bu incelemelere dahil edilmiştir. Kapasite artışı ile ilgili olarak ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Kırma-Eleme Tesisinde üretim miktarında kapasite artışı yapılması planlanmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde mevcut durumda üretim kapasitesi 550800,0 ton/yıldır (Bkz. Ek-18). Üretimin 3997890,0 ton/yıl’ a çıkarılması planlanmaktadır. Ocaktan üretilecek olan 3997890,0 ton/yıl miktarındaki kalker, ruhsat alanı içindeki kırma-eleme ünitelerinde boyutlandırılacaktır. Ruhsat sahası Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir. Karadiken Kalker İşletmesini mevcut durumda taşeron firma işletmektedir. Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında soda hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Böylece Soda Sanayii A.Ş. bünyesindeki, Soda Fabrikası, soda üretiminin ana hammaddelerinden biri olan kireçtaşını (kalker) kendi işletmesinden sağlamaktadır. Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası soda üretiminde kullanılan ana hammaddelerden diğeri olan 1 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU tuzu da kendi üzerine ruhsatlı olan sahalardan sağlamaktadır. Doğadan aldığı bu hammaddeleri gelişmiş teknolojik işlemlerden geçirerek hafif soda, ağır soda, rafine sodyum bikarbonat üretmektedir. Planlanan projenin, değerlendirilmesi; üretilen malzemenin kullanılacağı tesis açısından Mevcut durumda Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen ve planlanan kapasite artışı projesi sonunda da üretilecek olan 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılacak kireçtaşı Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında hammadde olarak kullanılacaktır. Soda Sanayii A.Ş. Fabrikalarında üretim yapılabilmesi için, diğer tüm işletmelerde olduğu gibi ana materyallerden en önemlisi hammadde varlığıdır. Bundan dolayı planlanan projenin sadece Karadiken Kalker İşletmesinde kireçtaşı üretimi olarak değilde Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasının üretimini de ilgilendiren bir proje olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu bağlamda Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasının varlığını ekonomik yönden irdeleyecek olursak; Soda Sanayii A.Ş. Türkiyenin tek Sentetik Soda üreticisidir. Çevre sağlığı konusunda yaptığı yatırımlarla uluslararası çapta örnek olan kuruluş çağdaş yönetim ve üretim anlayışı ile çevre dostu üretim sisteminin sonuçlarını, yerel ulusal ve uluslararası ilgililerle paylaşmaktadır. Halka açık bir şirket olan Soda Sanayii A.Ş, gelişmiş üretim teknolojisi, dünya kalitesindeki ürünleri, kazandırdığı döviz, çevre, insan sağlığı ve iletişime verdiği önem, yarattığı istihdam ve katma değerle Türkiye’nin sosyal sorumluluklarının bilincinde olan örnek bir kuruluştur. Yüksek kaliteli ürünleriyle bir dünya şirketi konumundaki Soda Sanayii A.Ş, dünya kimya sanayine özgü gönüllü bir uygulama olan “Üçlü Sorumluluk Taahhüdü” altında çevre, sağlık ve iş güvenliği yönetim sistemlerini başarı ile uygulamaktadır. Şekil 1. Soda Sanayii A.Ş. Satış ve İhracat Grafiği Soda Sanayii A.Ş. bünyesinde yaklaşık 1250 kişi istihdam edilmektedir. İşsizliğin en büyük problemlerden biri olduğu ülkemizde Soda Sanayii A.Ş. nin sağlamış olduğu istihdam olanağı azımsanmayacak kadar önemlidir. Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası ülke ve bölge ekonomisi açısından büyük önem arz etmektedir. 2 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 2. Soda Sanayii A.Ş. Soda İhraç Pazarları Soda Sanayii A.Ş soda, rafine sodyum bikarbonat, sodyum bikromat, bazik krom sülfat, kromik asit ve sodyum sülfat ürünlerinde üretim kapasitesi, ürün kalitesi, yaygın ve güçlü pazarlama ağıyla, güvenilir bir tedarikçi olan Soda Sanayii Anonim Şirketi Türkiye talebini karşılarken bir taraftan da Dünya da Türkiye’yi aranır kılmaktadır. Soda Sanayii A.Ş. fabrikasındaki faaliyetin sonunda yüksek katma değerli ürünler üretilmektedir. Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında hammadde varlığı ve piyasa talebi doğrultusunda uzun yıllar faaliyetine devam etmeyi planlamaktadır. Soda Sanayii A.Ş. Fabrikası üretimine devam etikçe hammadde ihtiyacı da oluşacağından, işletmenin varlığına bağlı olarak hammadde temini de gereklidir. Soda Sanayii A.Ş. Fabrikasının varlığı bölge, ülke ve uluslararası anlamda büyük önem arz etmektedir. Projenin Zamanlama Tablosu Planlanan Proje ile ilgili ÇED kararının olumlu olarak sonuçlanmasını müteakip yeni kapasiteye göre gerekli diğer izinler (geçici faaliyet belgesi, çevre izni, yeni kapasiteye göre işletme projesi revizyonu v.b.) alınacaktır. Planlanan proje madencilikle ilgili kapasite artışı projesi olup herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır. Öngörülen iş termin planını gösteren zamanlama tablosu Tablo 1. de verilmiştir. 3 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 1. Faaliyetle İlgili Zamanlama Tablosu Süreç 2013 12 2014 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ÇED Süreci İlgili Mevzuatlar Açısından Alınması Gereken Diğer İzinler (Geçici Faaliyet Belgesi, Çevre İzini v.b.) Kapasite Artışı İle İlgili Olarak uygunluk yazısı, geçici faaliyet belgesi v.s. alınması Ocak ve Kırma-Eleme Tesisinde Kapasite Artışı Kapsamında üretime başlanması BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (***) (Proje Yeri Ve Etki Alanının Mevcut Durumu Ve Planlanan Durumu İle İlgili Olarak Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi ) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje konusu faaliyet yeri Mersin ili, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkii, N33-d3 paftası, 7902 ruhsat sicil numaralı kalker sahasında bulunmaktadır. Faaliyet alanı Tarsus İlçesine yaklaşık 23 km. (ulaşım mesafesi), Mersin İline 33 km. (ulaşım mesafesi) uzaklıktadır. Ruhsat sahası ile çakışan herhangi bir başka ruhsat bulunmamaktadır. Karadiken kalker işletmesinde, tesis içi ulaşımı sağlayacak yollar mevcuttur. Nakliye amaçlı olarak Tarsus-Boztepe karayolu kullanılmaktadır. Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi; Güney-Güneydoğu istikametinde Karadiken ve Tepeköy Köyleri , Güneybatı istikametinde Taşçılı Köyü, Batı-Kuzeybatı İstikametinde Pirömerli Köyleri, Kuzeydoğu - Doğu istikametinde Çakırlı Köyü, Kuzeybatı istikametinde Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, Batı-Güneybatı istikametinde Kalkıtaş Köyü ve Tepetaşpınar Mahallesi Kuzey-Kuzeybatı istikametinde Tavuk Üretim Çiftlikleri, bulunmaktadır. Faaliyet alanı içinde herhangi bir su kaynağı bulunmamaktadır 4 11 12 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 3. Faaliyet Yeri ve Çevresi Uydu Görüntüsü 5 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 4. Faaliyet Yeri Uydu Görüntüsü 6 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.1.1. Proje Yer Seçimi ( İlgili Valilik ve Belediye tarafından doğuluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları ) Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 ölçekli Onaylı Çevre Düzeni Planı, ilgili plan hükümleri ve lejandı Ek-4 de sunulmuştur. Çevre Düzeni Planına göre; Faaliyet alanı geneli itibariyle Orman Vasıflı alan içinde kalmaktadır. Faaliyet alanı 1/100000 ölçekli Mersin İli Çevre Düzeni Planı üzerine atıldığı zaman (Bkz. Ek-4); Ruhsat alanının Güney, Kuzeybatı, Kuzeydoğu istikametlerinde bazı kısımların tarım alanı vasıflı bölgeye düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman Müdürlüğü kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak çalışılmıştır. Orman meşcere haritası Ek-9 da sunulmuştur. Çevre Düzeni Planına göre ruhsat alanının batı-kuzeybatı kısmında yaklaşık 22 hektarlık bir alanın makilik-fundalık-çalılık olarak nitelendirilen alan içinde kaldığı görülmektedir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak kuşuçumu 350 m. dir. Ruhsat alanının Kuzeydoğu kısmında yaklaşık 10 hektarlık alan Berdan Barajı uzun mesafeli koruma alanı sınırı (B) (A Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şerit) içinde kalmaktadır. Bu kısımda maden, mevcut su kalitesini bozmayacak şekilde çıkartılacaktır, faaliyet sonunda arazi doğaya yeniden kazandırılarak terk edilecektir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak kuşuçumu 2000 m. dir. Berdan Barajı ruhsat sahasının 12 km. doğusunda bulunmaktadır (Bkz. Ek-4 ve Ek-30). Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir (Bkz. Ek-26). Ayrıca Ek-4 de sunulan onaylı Çevre Düzeni Planında da ruhsat sahasının Pamukluk Barajı koruma alanlarına girmediği görülmektedir. Pamukluk Barajı ruhsat sahasının 3 km. kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Proje sahası Mersin İli Arazi Varlığı Haritası üzerinde diğer araziler olarak adlandırılan alan üzerinde olduğu görülmektedir (Bkz. Ek-29). Faaliyet alanı Orman Meşcere Haritası Ek9 da ve Orman Kadastro Haritası Ek-12 de sunulmuştur. Proje ile ilgili birimlerin ve koordinatlarının gösterildiği Genel Vaziyet Planı Ek-13 de, Halihazır Harita ise Ek-6 da sunulmuştur. Projenin Kapladığı Alan Tablo 2. Proje ile ilgili sahaların kapladığı alanlar Proje ile İlgili Sahalar Ruhsat Alanı İşletme İzin Alanı ÇED Muafiyet Alanı Kapladıkları Alanlar (hektar) 329,3525 hektar 329,3525 hektar 329,3525 hektar 7 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 3. Ruhsat, İşletme ve ÇED Muafiyet Alan Koordinatları UTM KOORDİNATLAR DATUM : ED-50 PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 ZON : 36 Sıra N. SAĞA (Y) Ç.1 651580.00 0 Ç.2 651095.00 0 Ç.3 651460.00 0 Ç.4 651470.00 0 Ç.5 652205.00 0 Ç.6 652440.00 0 Ç.7 653910.00 0 Ç.8 653055.00 0 Ç.9 652060.00 0 COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM : WGS-84 YUKARI (X) ENLEM 4097140.00 0 37.00657356 4097445.00 0 37.00939982 4098170.00 0 37.01587358 4098500.00 0 37.01884539 4099620.00 0 37.02881814 4099780.00 0 37.03022167 4099300.00 0 37.02565699 4098640.00 0 37.01984994 4097300.00 0 37.00793768 Toplam Alan: 329,3525 Hektar BOYLAM 34.70335096 34.69796316 34.70220978 34.70238849 34.71087380 34.71354715 34.72996927 34.72022701 34.70877597 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu 2.1.2.1. Ocak Ocak Sahası Ek-14 de sunulan üretim planında gösterilmiştir. Ek-14 de sunulan üretim planı haritasında da görüleceği gibi, ocak alanı mevcut durumda üretim yapılan alanlarla, ruhsat alanının bitimine kadar olan alanları kapsamaktadır. Bu alanlarda kesitler alınarak ocak üretim planı hazırlanmış ve Ek-14 de sunulmuştur. Resim 1. Ocak Alanından Genel Görünüm-I 8 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Resim 2. Ocak Alanından Genel Görünüm-II Resim 1. ve Resim 2. de görüldüğü gibi mevcut durumda Karadiken Kalker İşletmesinde basamaklar çok düzenli bir şekilde çalışılmıştır. Kapasite artışı sonunda da basamaklar düzenli bir şekilde devam ettirilecektir. 2.1.2.2. Kırma – Eleme Tesisi Birinci Kırma-Eleme Ünitesi 0,65 hektar, ikinci Kırma-Eleme Ünitesi 0,42 hektar, üçüncü Kırma-Eleme Ünitesi 0,56 hektar alan üzerindedir. Kırma-Eleme Tesislerinin proje alanı içindeki konumları Ek-6 da sunulan Halihazır Haritada gösterilmiştir. Tablo 4. 1 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı UTM KOORDİNATLAR DATUM : ED-50 PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) N. K.1-1 K.1-2 K.1-3 K.1-4 651432.00 0 651546.00 0 651527.00 0 651402.00 0 4097376.00 0 4097292.00 0 4097258.00 0 4097334.00 0 COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM : WGS-84 ENLEM BOYLAM 37.00872386 37.00794862 37.00764533 37.00835026 34.70173560 34.70299953 34.70277923 34.70139011 Toplam Alan: 0,65 Hektar Tablo 5. 2 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı UTM KOORDİNATLAR DATUM : ED-50 PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) N. K.2-1 K.2-2 K.2-3 K.2-4 651314.00 0 651310.00 0 651253.00 0 651232.00 0 4097693.00 0 4097632.00 0 4097632.00 0 4097691.00 0 COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM : WGS-84 ENLEM BOYLAM 37.01159916 37.01105017 37.01105935 37.01159434 34.70047350 34.70041630 34.69977588 34.69955177 Toplam Alan: 0,42 Hektar 9 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Tablo 6. 3 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı UTM KOORDİNATLAR DATUM : ED-50 PRJEKSİYON : 6 DERECE DOM : 33 ZON : 36 Sıra SAĞA (Y) YUKARI (X) N. K.3-1 K.3-2 K.3-3 K.3-4 652173.000 652195.000 652152.000 652087.000 4097591.000 4097548.000 4097488.000 4097551.000 COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM : WGS-84 ENLEM BOYLAM 37.01054139 37.01015039 37.00961673 37.01019490 34.71010429 34.71034279 34.70984755 34.70912997 Toplam Alan: 0,56 Hektar 2.1.2.3. Stok Alanı Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır. Pasa depolama alanı 10 hektardır. Pasa depolama alanı Ek-13 de sunulan genel vaziyet planında gösterilmiştir. Tablo 7. Pasa Alanı Koordinatları Nokta No P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 P16 Y 652016.000 651958.000 651876.039 651806.348 651756.000 651648.000 651550.000 651433.000 651395.000 651348.000 651407.422 651488.956 651548.993 651597.674 651879.741 651918.572 Toplam Alan: 10 Hektar X 4097453.000 4097349.000 4097356.777 4097339.166 4097305.000 4097286.000 4097295.000 4097382.000 4097372.000 4097461.000 4097482.306 4097465.237 4097469.214 4097514.793 4097500.953 4097481.986 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı Ruhsat alanı orman örtüsü ve bitkisel toprak örtüsü açısından oldukça fakirdir. Şu anki çalışmalara kadar oluşturulan basamaklarda üst toprak alınmamıştır. Faaliyetin ileriki aşamalarında üst toprağın sıyrılabilecek kalınlıkta olması durumunda sıyırma işlemi yapılacak ve ruhsat alanında ağaçlandırma yapılan ve yapılacak alanlara boşaltılacaktır. 10 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.1.2.5. Şantiye /İdari Bina Şantiye alanı 0,95 hektardır. Şantiye alanı Ek-13 de sunulan genel vaziyet planında gösterilmiştir. Tablo 8. Şantiye Alanı Koordinatları Nokta No S.1 S.2 S.3 S.4 S.5 Y X 651581.00 0 4097280.00 0 651621.00 0 4097174.00 0 651591.00 0 4097144.00 0 651523.00 0 4097203.00 0 651467.00 0 4097231.00 0 Toplam Alan: 0,95 Hektar 2.1.2.6. Nakliye Güzergahı Faaliyet alanında, ocak içi yollar mevcuttur. Herhangi bir yol açma çalışması yapılmayacaktır. Ulaşım için asfalt kaplama karayolu kullanılacaktır. Mersin’den Adana istikametine giden duble yolunun 20. km sinde, Huzurkent kavşağından Organize Sanayi yönüne giden yola girdikten sonra Organize’ye sapmadan doğruca Karadiken yönünde devam edilerek 20. km de sahaya ulaşılır. Otoyoldan gelirken Tarsus batı kavşağından sapıp Organize Sanayi yolu takip edilerek yine Huzurkent kavşağı ve Karadiken yolu üzerinden sahaya ulaşmak mümkündür. Nakliye yolu planı Ek-5 de sunulmuştur. 2.1.2.7. Diğer Tesis alanı içinde yukarda belirtilen yapılar ve üniteler dışında yeşil alanlar, geçici atık alanı, v.s. alanlar mevcuttur. Bu alanlar Ek-6 da sunulan Halihazır Haritada gösterilmiştir. 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi Ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Karadiken kalker işletmesinde, tesis içi ulaşımı sağlayacak yollar mevcuttur. Nakliye amaçlı olarak Tarsus-Boztepe karayolu kullanılmaktadır. Bu yol faaliyet alanının hemen sınırından geçmektedir. Faaliyet alanına kadar asfalt yol mevcuttur. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda çalışılan alanın ruhsat sınırına en yakın yerleşim birimi Güney-Güneydoğu istikametindeki Karadiken Köyüdür. Karadiken Köyünün faaliyet yerine en yakın mesafesi kuş uçumu 500 m. dir. Ruhsat alanı güney-güneydoğu istikametinde 2250 m. mesafede Tepeköy Köyü, güneybatı istikametinde 2200 m. mesafede Taşçılı Köyü, batı-güneybatı istikametinde 1600 m. mesafede Kaklıtaş Köyü ve 2800 m. mesafede Tepetaşpınar Mahallesi, batı-kuzeybatı istikametinde 2000 metre mesafede Pirömerli Köyü, kuzeybatı istikametinde 1200 m. mesafede Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, doğu-kuzeydoğu istikametinde 350 m. mesafede Çakırlı Köyü bulunmaktadır. Çakırlı Köyünün mevcut çalışılan alan ve kırma-eleme tesislerinin bulunduğu, depolamanın yapıldığı alana mesafesi yaklaşık 1140 m. dir. Ocakta üretim esnasında patlatma yapılacaktır. Patlatmayla oluşan titreşim hızı 143 m mesafeden sonra 5 mm/sn’nin altına düşmüştür. Ocak alanından itibaren 143 m. mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m. mesafededir, Saha içindeki atık depolama alanının patlatma yapılan 11 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ocak alanına mesafesi 360 m. dir. Yerleşim yerlerinde, şantiyede, yolda, atık depolama alanında, tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki oluşmayacaktır. Proje kapsamında makine-ekipman, iş makinaları, nakliye kamyonlarından kaynaklanan gürültü oluşacaktır. Planlanan proje ile ilgili olarak gürültü hesaplamaları Bölüm 5.4 de verilmiştir. 3000 m. ye kadar gürültü hesaplamaları yapılmıştır. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri mesafesinde hesaplanan gürültü düzeyi sınır değerlerin altındadır (Bkz. Bölüm 5.4). Proje ile ilgili olarak hazırlanan akustik rapor Ek-22 de sunulmuştur. Proje kapsamında toz emisyonları oluşacaktır. Toz emisyon hesaplamaları Bölüm 5.1. de verilmiştir. Ruhsat sahasındaki atık depolama sahasında gerçekleşecek faaliyetten kaynaklanacak emisyonlarında ilave edildiği kümülatif toz emisyon etkisinin de değerlendirildiği Hava Kalitesi Modelleme Raporu Ek-20 de sunulmuştur. Tesis yüksekliği 30 m’ nin altında olup yüzey alanı yaklaşık 0,04 km2’ dir. Proje alanında yapılan çalışmalar sırasında oluşan toz kütlesel debisi için yapılan modelleme çalışmasında 11 km x 11 km’lik bir alan içerisinde, 500 m aralıklarda grid sistem oluşturularak alan tanımlaması yapılmış ve inceleme alanı sayısallaştırılarak model girdisi oluşturulmuştur. Faaliyet alanı çevresinde, kontrollü şekilde çalışılması durumunda toz emisyonundan kaynaklanan olumsuz bir etki olmayacaktır. Planlanan proje kapsamında üretim kontrollü bir şekilde yapılacak ve dosya bütününde taahhütler yerine getirilecektir. Proje alanının büyük bir bölümü ormanlık alan içindedir. Faaliyet alanında gerekli önlemler alınarak çalışılacaktır. Planlanan faaliyetle ilgili olarak hazırlanan rehabilitasyon projesi Ek-10 da sunulmuştur. Proje sahası ve çevresindeki koruma alanlarını gösterir harita Ek-23 de sunulmuştur (Kyn: Orman ve Su İşleri Bakanlığı geodata sistemi, Mersin-Adana planlama bölgesi 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı). 2.3. Projenin Özellikleri 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı Ruhsat sahası Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir. Karadiken Kalker İşletmesini mevcut durumda taşeron bir firma tarafından işletmektedir. Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde gerçekleştirilen faaliyet Şekil 5. de özetlenmiştir. 12 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 5. Genel İş Akım Şeması Proje Konusu Madenin Maden Kanunundaki Yeri: II. Grup madenler 10/06/2010 tarihinde kabul edilen 5995 nolu değişiklik kanunu ile aşağıdaki şekilde a ve b olarak gruplandırılmıştır. II. Grup Maden olarak anılan kalker madeni ilgili kanun değişikliği ile II (a) grubu maden olarak belirlenmiştir. MADDE 1 – 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasının (II) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; (III) numaralı bendinin sonuna “Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla)” ibaresi eklenmiş; (IV) numaralı bendinin (b) alt bendine “taşkömürü,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kömüre bağlı metan gazı,” ibaresi eklenmiş, alt bendin sonunda yer alan “Radyoaktif Mineraller (Uranyum, Toryum, Radyum)” ibaresi çıkarılmış ve alt bendin sonuna “Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla)” ibaresi eklenmiş; fıkranın sonuna aşağıdaki bent eklenmiştir. “II. Grup madenler a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan Agrega, mıcır veya öğütülerek kullanılacak kayaçlar. b) Mermer, Traverten, Granit, Andezit, Bazalt gibi blok olarak üretilen taşlar ile dekoratif amaçla kullanılan doğal taşlar.” Ocaktan Kalkerin Çıkarılması: Ocakta yüzeyde sıyrılması gereken üst toprak bulunmamaktadır (Bkz. Resim 3). Ocakta üretim açık ocak işletmeciliği yöntemi ile gerçekleştirilecektir. Delikler açılarak kademeli patlatmalar yapılacaktır. Ocakta patlatma sonrasında malzeme ekskavatörle sökülecektir. Sökülen malzeme ekskavatör ve yükleyici ile kamyonlara yüklenerek ruhsat sahası içindeki kırma-eleme tesislerine taşınacaktır. Mevcut durumda da üretim bu şekilde yapılmaktadır. 13 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ocak Alanında Kayaç Üzerinde Sıyrılabilecek Bir Üst Toprak Katmanı Bulunmamaktadır Kalker (Kireçtaşı) Resim 3. Basamak Şevlerinden Bir Görünüş Tablo 9. Ocakta Mevcut Üretim Planı Yıllık Üretim : Aylık Üretim : Günlük Üretim: Saatlik Üretim : Vardiya Sayısı : 3 550800,0 ton/yıl 45900,0 ton/ay 1836,0 ton/gün 229,5 ton/saat 229500,0 m /yıl 3 19125,0 m /ay 3 765,0 m /gün 3 95,63 m /saat 1 12 ay/yıl 300 gün/yıl 8 saat/gün Tablo 10. Kapasite Artışı Sonunda Ocakta Planlanan Üretim Planı Yıllık Üretim : Aylık Üretim : Günlük Üretim: Saatlik Üretim : Vardiya Sayısı : 3 3997890,0 ton/yıl 333157,5 ton/ay 11105,0 ton/gün 569,5 ton/saat 1665787,5 m /yıl 3 138815,6 m /ay 3 4627,0 m /gün 3 237,3 m /saat 3 12 ay/yıl 360 gün/yıl (Vardiya değişimleri ile efektif 20 saat/gün) (6,5 vardiya/saat) Ocakta üretimin 550800,0 ton/yıldan, 3997890,0 ton/yıl’a çıkarılması planlanmaktadır. Kalker yoğunluğu 2,4 ton/m3 alınmıştır. 14 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 6. Ocak İş Akım Şeması Ocak Rezerv Durumu ve Rezerve Göre Proje Ömrü Maden İşleri Genel Müdürlüğünden alınan, İşletme Ruhsatı ve İşletme İzin Ruhsatı alanı 329,3525 hektardır. Ocakta mevcut durumda 9 adet basamak vardır. Mevcut durumda gelinen kot 500 kotudur. Ruhsat alanı içinden geçen en yüksek kot 530 kotudur. Bu göze önüne alınırsa en fazla 3 kademe daha açılabilir. Buna göre faaliyet sonrasında Ruhsat ve İşletme izin alanında toplam 12 adet basamak olacağı öngörülmektedir. İşletmede topoğrafyaya uygun olarak, basamak şev açısı 80 derece, basamak yüksekliği 10 m., basamak genişliği ise 30 m. olarak planlanmıştır. Ocak alanı halihazır haritası Ek-6 da verilmiştir. Basamak genişliği yer yer değişkenlik göstermektedir. En dar kısmı 30 m. dir. Ruhsat ve İşletme İzin Alanı : 329.3525 hektar Çalışma Yapılan Alan : 53 hektar Kalker Alınmamış Ham Alan : 276.3525 hektar 15 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ocak Basamakları Resim 4. Ocak Basamaklarından Bir Görünüş Resim 2. de görüleceği gibi Karadiken Kalker İşletmesi ocak basamakları çok muntazam ve planlı bir şekildedir. Ocağın düzenli bir şekilde planlanması faaliyet sonrası rehabilitasyon çalışmalarının da düzenli olmasını sağlayacaktır. Görünür, Muhtemel, Mümkün Rezerv Hesabı: Alan : 2763525,00 m² Yoğunluk : 2.4 ton / m3 Kalker Kalınlığı : 90 m Hacım : 2, 763 525.00 m² x 90 m = 248717250,0 m3 A : Düzeltme Faktörü : 0.90 T : Ocaktaki kullanılabilirlik : 0.80 G : Jeolojik Faktör : 0.75 Görünür Rezerv = 248717250,0 m3 x 2.4 x 0.75 x 0.80 x 0.90 = 322337556,0 ton Muhtemel Rezerv, görünür rezervin % 20 oranındadır Muhtemel Rezerv = 0,20 x Görünür Rezerv Muhtemel Rezerv = 0,20 x 322337556,0 ton = 64467511,2 ton Görünür Rezerv + Muhtemel Rezerv = 322337556,0 ton + 64467511,2 ton = 386805067,2 ton Mümkün Rezerv = (Gör.Rez.+ Muh.Rezerv) + (Gör.Rez.+ Muh.Rezerv )%20 16 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Mümkün Rezerv Mümkün Rezerv = (322337556,0 ton) + (322337556,0 ton) x 0,20 = 128935022,4 ton Projenin Ömrü : görünür rezerv / yıllık üretim 322337556,0 ton / 3997890,0 ton/yıl ≅ 80 yıl olarak hesaplanmıştır. Ocak alanında kalan rezerve göre proje ömrü 80 yıl olarak hesaplanmıştır. Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün verdiği işletme izin ruhsatları genelde 10 yıl süreli olmaktadır. Ruhsat süreleri dolduğu zaman, ocaktaki rezerv durumuna ve üretim planına göre Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvurularak ruhsat süresi uzatımı talep edilecektir. Ocakta Üretim Teknolojisi Kalker malzemesinin alınması için açık işletme ve yükselen basamak yöntemi uygulanacaktır. Basamaklardan alınan malzemeler ocak sahasında mevcut kırma-eleme tesislerine kamyonlarla nakledilecektir. Açık işletme yönteminde basamaklar oluşturularak ilerleme sağlanır. Basamak genişliği kullanılacak olan iş makinelerinin manevra kabiliyetlerine göre projelendirilir. Kalker ocağı açık işletmelerinde kullanılacak olan kamyonların geri ve ileri manevra yapabileceği ve dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak genişliği yeterli olmaktadır. Wagon drill ile delikler açılarak patlatma yapılacaktır. Patlatılan malzeme ekskavatörle ve yükleyici ile kamyonlara yüklenerek, işletme alanında mevcut olan Kırma-eleme tesislerine taşınacaktır. Resim 5. Ocaktan Malzeme Alınması 17 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Üretim Planlaması Proje konusu kalker ocağında iş programı olarak yılda 12 ay, ayda 30 gün, vardiyada 6,5 saat şeklinde günde 3 vardiya çalışılarak yıllık 3997890,0 ton tüvenan kalker üretilmesi düşünülmektedir. Ocakta aylık 333157,5 ton üretim hedeflenmektedir. Günlük toplam çalışma süresi vardiya değişim süreleri dikkate alınarak efektif 20 saat olarak belirlenmiştir. Bu durumda yapılacak olan saatlik üretim : Mös AK Vs H G : Saatlik yapılacak olan kazı miktarı (ton/saat) : Aylık yapılacak kazı miktarı (333157,5 ton/ay) : Vardiya sayısı (3 Vardiya) : Vardiyadaki çalışma süresi (6,5 saat) : Ayda çalışılabilir gün sayısı (30 gün) AK ton/saat (G x Vs x h) 333157,5 ton = ton/saat (30 gün x 3 vardiya x 6,5 saat) = 569,5ton/saat M ös = M ös M ös M ös = 569 ,5 ton/saat ÷ 2,4ton/m 3 = 237,3 m 3 /saat olacaktır. Basamak Planlaması; Seçilen yatakta yapılacak günlük, aylık ve yıllık üretim miktarlarının hesabı için sahaya ait topoğrafik harita ve kesitlerde verilen rezerv hesaplamaları dikkate alınmıştır. Basamak şev açısı ise 80o olarak hesaplanmıştır. Ocak alanı olarak planlanan alanda yükseklikleri ortalama 10 metre genişliğinde basamak genişliği 30 metreden başlayan bir açık işletme planı uygun görülmüştür. Delme-Patlatma Tasarımı Kayaçların parçalanması için gerekli delik delme işinin patlatma, kazı-yükleme ve taşıma gibi faaliyetlerle beraber göz önüne alınması gerekir. Patlatma işlemi bu faaliyetlerden bağımsız düşünülemez. Optimum bir patlatma için diğer etkenlerde göz önüne alınmalıdır. Patlatmanın başarısı uygun patlayıcı madde, uygun çap, uygun delik boyu ve ateşleme yöntemiyle sağlanır. Başarısız patlatma kazı-yükleme, taşıma işleri ve iş hızına etki ederek verim düşüklüğüne yol açar, verim düşüklüğü ise maliyet artışını meydana getirir. Şekil 7’de gösterilen patlatma tasarım parametrelerinin belirlenmesinde oldukça çok araştırmacı tarafından geliştirilen yaklaşımlar mevcuttur. Tasarım parametrelerinin belirlenmesinde patlatma sonrası mümkün olduğu kadar patar (patlatma esnasında parçalanmayan kayaçların tekrar patlatılması) yapılmadan yükleyici kapasitesine uygun özellikte malzeme elde edilebilmesi için, kullanılacak olan patlayıcı madde, kaya özellikleri ve yükleyici makine kapasitesi gibi parametreleri göz önüne alan yaklaşımlar kullanılmıştır. 18 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU W v S So Lv T d H B l J Şekil 7. Patlatma Tasarımında Kullanılan Simgeler Şekil 7. de verilen simgelerin açıklamaları ise şöyledir; H d B S Lv T l J : Basamak yüksekliği, : Delik çapı, : Dilim kalınlığı, : Delikler arası mesafe, : Patlatma alanı boyu, : Sıkılama Boyu, : Şarj boyu, : Dipdelgi Boyu Basamak Ayna Yüksekliği Patlatma dizaynını kontrol eden ana faktörlerden birisi basamak yüksekliğidir. Basamak yüksekliği, yükleme makinesinin çalışma karakteristiklerine uygun olarak saptanır. İşletmede basamak yüksekliği 10 m. olarak belirlenmiştir. Delik Çapı Patlatılacak kaya yapılarının içerisine patlayıcı madde yerleştirmenin en verimli yolu, kaya yapılarına delik delmektir. Bu işlem ise; • • Patlayıcı maddenin verimini Patlatmanın maliyetini belirleyen bir faktör olması açısından çok önemlidir. 19 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Delik çapının belirlenmesiyle ilgili olarak değişik yaklaşımlar mevcuttur. Bu yaklaşımlarda basamak yüksekliği baz alınmaktadır. Pratikte kullanışlı olan yaklaşım delik çapının basamak yüksekliğinin yaklaşık olarak %0.5 ile %1’i arasında alınmasıdır. D(mm) (Dip Delgi Boyu) = (5–10) * K(m) (Basamak Yüksekliği) (1) D(mm) = 9 *10 m = 90 mm Bu yaklaşımlara göre işletmede basamak boyu 10 m. olduğuna göre açılacak deliklerin çapı (1) nolu formül yardımıyla ≅ 89 mm olarak bulunmuştur. Delik Boyu Eğer delikler tam basamak yüksekliğinde delinirse, kırılmanın tam 90 derece olmaması nedeni ile tabanda “tırnak” denilen sert bir kısım kalacaktır. "Tırnak" kısmı kalmasın diye delik boyu 11 m. olarak seçilecektir. Dilim Kalınlığı ve Delikler Arası Mesafe Dilim kalınlığı, delik merkezinden aynaya (serbest yüzey) olan en kısa mesafedir. Delikler arası mesafe ise aynaya paralel bir hat üzerindeki iki delik arası uzaklıktır. Dilim kalınlığı, delik çapı ve deliğe şarj edilen patlayıcı miktarı arttıkça büyüyecektir. Pratikte dilim kalınlığının belirlenmesinde yaygın olarak aşağıdaki bağıntı kullanılır. V=(25–40)*D D: Delik Çapı V: Dilim Kalınlığı V = 38,9 * 90 mm = 3,5 m. (2) (2) no’lu formüle göre işletmede yapılacak olan patlatmanın dilim kalınlığı 3,5 m. olarak bulunmuştur. Delikler arası mesafe dilim kalınlığına bağlı olarak (3) no’lu formül yardımıyla hesaplanabilir. E= (0.8–1.5)* V E: delikler arası mesafe V: Dilim kalınlığı E = 1 * 3,5 m. = 3,5 m. (3) (3) no’lu formüle göre işletmede yapılacak olan patlatmanın delikler arası mesafesi 3,5 m. olarak bulunmuştur. Sıkılama Boyu Optimum sıkılama boyu, kayanın özelliklerine bağlıdır ve dilim kalınlığının 0,6–2 katı arasında değişebilir. İşletmede yapılacak bir patlatmada sıkılama boyu 3 m. olarak belirlenmiştir. 20 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Delik Düzeni Delikler tek sıralı düzende delinecektir. Tablo 11. Basamak Patlatması Tasarım Bilgileri Tasarım Parametresi Delik çapı Basamak yüksekliği Dilim kalınlığı Delikler arası mesafe (m) Delik boyu (m) Sıkılama boyu (m) Şarj kolonu boyu (m) Kolon şarj Yemleme Ateşleyici Değeri ≅89 mm 10 m 3,5 m 3,5 m 11 m 3m 7m ANFO Emülsiyon Dinamit Gecikmeli Elektrikli Kapsül Üretilecek kalkerin sertliği, tabakaların yapısı ve kullanılacak patlayıcı maddenin (ANFO) cinsine göre delikler arası mesafe 3,5 metre, dilim kalınlığının 3,5 metre olması ve deliklerin tek sıralı düzende planlanması verimli bir patlatma yapılmasına imkân sağlayacaktır. Bir delikten üretilecek kalker miktarı: 3,5 m x 3,5 m x 10 m x 2,4 t/m3= 294 ton/delik 1 delikten ortalama 294 ton kalker elde edilebilecektir. 21 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 12. Patlatma Dizayn Parametreleri PARAMETRELER Birim Formasyon : Kayaç Yoğunluğu : Talep edilen Orta kalker 2,4 Yıllık Çalışma Süreleri : 360 gün/yıl Yıllık Üretim Miktarı : 3997890 ton/yıl Aylık Üretim Miktarı : 333157,5 ton/ay Aylık Üretim Miktarı : 138815,6 m³/ay Günlük Üretim Miktarı : 11105 ton/gün Günlük Üretim Miktarı : 4627 m³/gün Kaç günde bir patlatma yapacağı : 3 gün Aylık Patlatma Sayısı : 12 adet Yıllık Patlatma Sayısı : 144 adet Delik Paterni : Delik Çapı : sert kg/m3 89 mm Delik Eğimi : 80 o Basamak Boyu : 10 m Dip Delgi : 1 m Delik Boyu : 11 m Sıkılama Boyu : 3 m Yük Mesafesi : 3,5 m Delikler Arası Mesafe : 3,5 m Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri : 65 ms Sıralar Arası Gecikme Süresi : 100 ms Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 122,5 m Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 294 ton Ana Şarj (ANFO) Miktarı : 40 kg Yemleyici (Dinamit) Miktarı : 0,625 kg Elektriksiz Kapsül Miktarı : 2 adet Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı : 41 kg ANFO : 0,330 kg/m 3 Yemleyici (Dinamit) : 0,005 kg/m 3 Elektriksiz Kapsül : 0,0163 ad/m 3 Elektrikli Kapsül : 0,000086 ad/m 3 3 Birim Tüketimler 22 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 0,000026 ad/m 3 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : m/m 3 Delgi : m/m 3 Bir Atımdaki Tüketimler Bir atımdaki üretim : 11515,0 m³/atım ANFO : 3760 kg/atım Dinamit : 58,75 kg/atım Elektriksiz Kapsül : 188 adet/atım Elektrikli Kapsül : 1 adet/atım Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 3 adet/atım Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : m/atım Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı Delik Sayısı : 94 adet/atım ANFO : 541440 kg/yıl Dinamit : 8460 kg/yıl Elektriksiz Kapsül : 27072 adet/yıl Elektrikli Kapsül : 144 adet/yıl Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 432 adet/yıl Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için : Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları m/yıl 1 adet delik açmak için gerekli patlayıcı madde miktarı; 40 kg/delik kolon şarjı + 0,625 kg/delik yemleme ≅ 41 kg/delik olarak hesaplanmıştır. Patlatmada gecikmeli kapsül kullanılacağından dolayı oluşacak vibrasyon ve titreşim etkisi bir deliğe yerleştirilecek (≅ 41 kg/delik) patlayıcı madde miktarından kaynaklanacaktır. Delme Patlatma Tasarımı Tablo 13. Tasarım Bilgileri ve Değerleri Parametre Formasyon cinsi Delik düzeni Patlatma sonrası istenen maks. parça boyutu Yarım kırılma açısı Kolon sarj Dip sarj Kayanın ortalama özgül ağırlığı Basınç Dayanımı Bilgi veya Değer Orta sert kalker Tek sıralı 90 cm o 73 (orta sert formasyon) ANFO EMİLSİYON DİNAMİT 3 2.4 ton/m 2 1071 kgf/cm Ocakta patlatma yöntemiyle üretilecek olan tüvanan kalker kamyonlara yüklenerek ruhsat alanı içindeki kırma-eleme tesislerine taşınacaktır. Planlanan patlatma paterni yukarıdaki gibidir fakat mevsim şartlarına göre haftalık patlatma sayısı değişebilecektir. Bir deliğe yerleştirilecek patlayıcı madde miktarında herhangi 23 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU bir değişiklik olmayacağından böyle bir durumda vibrasyon ve titreşim açısından bir sıkıntı yaşanmayacaktır. 50-130 mm Şekil 8. Kırma-Eleme Ünitesi İş Akım Şeması Ocaktan kırma-eleme ünitelerine getirilecek olan tüvanan kalker stoklanmadan direkt olarak kırma-eleme ünitesi besleme bunkerine boşaltılarak üretime dâhil edilecektir. Kırma-Eleme ünitesi besleme bunkerine dökülecek olan kalker buradan kırcıya alınacaktır. Kırcıdan bantlarla eleğe taşınacaktır. 50–130 mm. boyutundaki malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilecek, 0–50 mm. boyutundaki malzeme ise mevcut stok sahalarında depolanacaktır. Mevcut durumda da üretim bu şekilde yapılmaktadır. Kırma-Eleme Tesisleri ve Kapasiteleri Karadiken Kalker işletmesinde iki adet kırma-eleme tesisi ile toplamda 550800,0 ton/yıl üretim yapılmaktadır. Bu kırma-eleme tesislerinin her birinin kurulu kapasitesi 135 ton/sattir. Karadiken Kalker işletmesinde vardiya sayısı artırılarak ve kurulu kapasitesi 400 ton/yıl olan yeni kırma-eleme tesisi ile üretimin 3997890,0 ton/yıl'a çıkarılması planlanmaktadır. Kırma-Eleme Tesislerine ait makine yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir. 24 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3 nolu kırma-eleme tesisi mevcut durumda arızi durumlar için yedekte bekletilmekte olup, kapasite artışı projesi gerçekleşmesi durumunda aktif olarak kullanılacaktır Ayrıca her üç kırma-eleme tesisi de, günde 3 vardiya olarak çalıştırılacaktır. Yedekte bekletilen kırmaeleme tesisinin devreye alınması ve mevcutta çalışan tek vardiyanın 3 vardiyaya çıkarılması ile kapasite artışı gerçekleştirilmiş olacaktır. Kırma-Eleme Tesisleri ile ilgili olarak alınmış ÇED görüşleri Ek-27 de sunulmuştur. Resim 6. 1 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat) 25 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Resim 7. 2 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat) Resim 8. 3 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi, (400 ton/saat) 26 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 14. Kırma-Eleme Üniteleri Kurulu ve Fiili Kapasiteleri 1 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (110') Kırma-Eleme Ünitesi Kurulu Kapasitesi 135 ton/saat Fiili Kapasitesi 114,75 ton/saat 2 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (110') 135 ton/saat 114,75 ton/saat, 3 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135') 400 ton/saat, 340 ton/saat Boyutlandırılmış malzeme yoğunluğu yaklaşık olarak 1,65 ton/m3 alınmıştır. Tablo 15. Kırma-Eleme Ünitelerinde Mevcut Üretim Miktarı Planı Yıllık Üretim : Aylık Üretim : Günlük Üretim: Saatlik Üretim : Vardiya Sayısı : 3 550800,0 ton/yıl 45900,0 ton/ay 1836,0 ton/gün 229,5 ton/saat 333818,2 m /yıl 3 27818,2 m /ay 3 1112,7 m /gün 3 139,1 m /saat 1 12 ay/yıl 300 gün/yıl 8 saat/gün Tablo 16. Kapasite Artışı Sonunda Kırma-Eleme Tesislerinde Planlanan Üretim Planı Yıllık Üretim : Aylık Üretim : Günlük Üretim: Saatlik Üretim : Vardiya Sayısı : 3 3997890,0 ton/yıl 333157,5 ton/ay 11105,0 ton/gün 569,5 ton/saat 2422963,6 m /yıl 3 201913,6 m /ay 3 6730,5 m /gün 3 345,2 m /saat 3 12 ay/yıl 360 gün/yıl (Vardiya değişimleri ile efektif 20 saat/gün) (6,5 vardiya/saat) Tablo 17. Tesiste Çalışanların Sayısı ve Görevleri Tesiste Çalışanların Görevleri Mühendis (Maden ve Harita Mühendisi) Muhasebe Formen Aşçı Tamirhane Çalışanı Operatör Kırma-Eleme Tesisi Elemanları Şoför Genel Toplam Sayısı 2 1 2 2 2 7 8 50 74 27 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.3.2 Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların Ve Aletlerin Miktar Ve Özellikleri Tablo 18. İşletmede Kullanılacak Makineler ve Tesisat Parkı Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri Wagon Drill Loder Ekskavatör Kamyon (Ocak İçi Taşıma) Kamyon (Ocak Dışına Nakliye) Kompresör Arazöz Jeneratör Kırma-Eleme Ünitesi Trafo Adet 1 2 2 10 26 1 2 2 3 4 Tablo 1 9. 110’luk, 1. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri Motor Gücü (kw) Adet 110 mm’lik çeneli kırıcı 115 1 Hammadde Bunkeri (Titreşimli besleyiçi) 15 1 Ana Bant 11 1 Titreşimli elek 15 1 Kireçtaşı Bandı 9 1 Mıcır Bandı 9 1 Geri Dönüş Bandı 9 1 Yükleme Bandı Titreşim 4 1 Yükleme Bandı Titreşim 4 1 Yükleme Bandı 8 1 Yükleme Bandı 8 1 Tablo 20. 110’luk, 2. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri Motor Gücü (kw) Adet 110 mm’ lik çeneli kırıcı 115 Hammadde Bunkeri (Titreşimli besleyiçi) 15 1 1 Ana Bant 11 1 Titreşimli Elek 15 1 Kireçtaşı Bantı 9 Mıcır Bantı 9 1 1 Geri Dönüş Bandı 9 Yükleme Bandı Titreşim 4 Yükleme Bandı Titreşim 4 1 1 1 Yükleme Bandı 8 1 Yükleme Bandı 8 1 28 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 21. 135’lik, 3. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri Motor Gücü (kw) 125 mm’lik çeneli kırıcı 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 90 mm ‘lik sekonder çene Hammadde Bunkeri (Titreşimli besleyiçi) Ana Bant Titreşimli Elek Kireçtaşı Bantı Mıcır Bantı Geri Dönüş Bandı Yükleme Bandı Titreşim Yükleme Bandı Titreşim Yükleme Bandı Yükleme Bandı Adet 115 90 15 15 15 12 12 9 4 4 8 8 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı Ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları Ve Depolanmaları Planlanan projede açık ocak işletmeciliği yapılacak olup üretimde patlatma yapılacaktır. Proje ile ilgili olarak ocakta yapılacak patlatma detayları, kullanılacak patlayıcı maddeler Bölüm 2.3.1 de verilmiştir. Patlatma esnasında fırlayan taş parçacıklarının kontrolü için gecikmeli kapsül kullanılması, az patlayıcı madde kullanılması v.b. önlemler alınacaktır. Patlayıcı maddelerin teslim alınması, taşınması, depolanması, dağıtılması, geri alınması vb. işler bu amaçla eğitilmiş ve teknik nezaretçi (ilgili maden mühendisi) tarafından görevlendirilmiş kimseler tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır. Patlayıcı maddeleri bu amaçla eğitilmiş, fenni nezaretçi tarafından görevlendirilmiş, yeterlilik belgesine sahip ateşleyicilerden başkası almayacak ve kullanmayacaktır. Ateşleyici, ateşleme tellerini manyetoya bağlamadan, fitil kullanılmasına izin verilen ocaklarda bunları ateşlemeden önce, lağım atılacak yere gelip bütün yol ağızlarına nöbetçi konulup konulmadığını, işçilerin geçişlerine kapatılıp kapatılmadığını denetleyecektir. Bu işte görevlendirilecek yeterli sayıda işçi bulunmazsa, yol ağızları uygun bir şekilde kapatılacaktır. Ruhsat alanında patlayıcı madde depolaması yapılması planlanmamaktadır. 24 Aralık 1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük” ve “Kazı ve Patlatma Sırasında Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük”te belirtilen hususlara kesinlikle uyulacaktır ve belirtilen tüm tedbirler alınacaktır. Patlayıcı maddenin kullanılması ve taşınması sırasında 2002 Tarih ve 24827 Sayılı “Yangın Önleme ve Söndürme Yönergesi” 8. kısım “Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması” genel hükümlerine riayet edilecektir. Patlayıcı madenin kullanılması, korunması, taşınması konuları, "Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esasları"na ilişkin 29 Eylül 1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 87/12028 karar sayılı tüzüğe uygun olarak yapılacaktır. Patlayıcı maddeler Makine Kimya Enstitüsünün ilgili birimlerinden patlayıcı madde satış izni olan 29 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU depolardan temin edilecek ve proje sahasına özel bir araçla getirilecek, kapsüller ayrı araçlarda nakledilecektir. Tesis alanında yakıt tankı mevcuttur. Yakıt tankı çevresi sınırları belirlenmiş durumdadır. Yangın söndürme tüpü mevcuttur. İlgili kanun ve yönetmeliklere uyulacaktır. 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı ( Mevcut ve Planlanan Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu Ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım Ve İyileştirme Çalışmaları Vb. ) Faaliyet alanında, ocak içi yollar mevcuttur. Herhangi bir yol açma çalışması yapılmayacaktır. Ulaşım için asfalt kaplama karayolu kullanılacaktır. Mersin’den Adana istikametine giden duble yolunun 20. km sinde, Huzurkent kavşağından Organize Sanayi yönüne giden yola girdikten sonra Organize’ye sapmadan doğruca Karadiken yönünde devam edilerek 20. km de sahaya ulaşılır. Otoyoldan gelirken Tarsus batı kavşağından sapıp Organize Sanayi yolu takip edilerek yine Huzurkent kavşağı ve Karadiken yolu üzerinden sahaya ulaşmak mümkündür. Nakliye de kullanılacak olan yolun Huzurkent'e kadar olan kısmı çevre yerleşim birimlerini (köyler, beldeler) D-400 karayoluna bağlayan asfalt yoldur. Huzurkent'den Kazanlı ya kadar olan yol ise D-400 karayolu kullanılmaktadır. Kazanlıya geldikten sonra fabrikaya kadar olan yol ise çevre sanayii işletmelerinin ve yerleşim yerlerinin kullandığı asfalt yoldur. Nakliye yolu planı Ek-5 de ve Şekil 10. da verilmiştir. Tesise giriş ve çıkışlar mevcut kavşaklardan sağlanacaktır. Proje kapsamında herhangi bir bağlantı yolu yapılmayacaktır. Mevcut durumda sahaya ulaşım yolu mevcuttur. Bu yol çevre yerleşim birimleri, sanayii tesisleri tarafından kullanılmaktadır. Nakliye yolunun kullanılması ile ilgili olarak 2918 Sayılı Trafik Kanunun ilgili maddeleri ile Karayolları ile ilgili çıkarılan tüm kanun ve yönetmeliklere uyulacaktır. , Karayoluna giriş ve çıkışlarda ve taşımalarda gerekli güvenlik önlemleri alınacaktır. Şekil 9. da görüleceği gibi atık taşıma işinde kullanılacak yolda araç sayısı toplam 26256 dır. İşletme aşamasında nakliye işinde 26 kamyon kullanılacaktır ve araç sayısı toplamı 26282 olacaktır. Araç sayısı yüzde artışı yaklaşık % 0,09 olacaktır. Mevcut trafik yüküne göre projeden kaynaklanacak trafik yükü çok az olacaktır. 30 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 9. Trafik Hacim Haritası 31 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 10. Nakliye Güzergahı ( ) 32 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 3 : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI : 3.1. Proje Ve Etki Alanının Mevcut Ve Planlanan Sosyo – Ekonomik Özellikleri 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler ) Proje konusu kapasite artışı faaliyeti Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkiinde, 7902 ruhsat sicil numaralı maden sahasında planlanmaktadır. Mersin ilinin en verimli ve en geniş tarım arazisi, Tarsus'un ovalık yöresindedir. Bununla beraber iklimin tarıma elverişli olması bu arazilerde her çeşit tarımın yapılmasını sağlamaktadır. Ovalık arazilerde, ilkbaharda turfanda sebze ve meyveler, daha sonra sebze, kiraz ve üzüm ekilmektedir. Kış mevsiminde ise portakal, mandalina ve limon meyvelerinden başka kışlık sebzeler ekilir. Pamuk, susam ve soya gibi yağlı tohumlu bitkilerden tahılların her çeşidine kadar tarla ürünlerinin ekimi bu verimli arazilerde yapılır. Tarsus'un bazı köylerinde kurulan sığır ıslah istasyonlarında çok verimli Holştayn tipi sığırlar yetiştirilmektedir. Mersin İli Tarsus ilçesi sanayi yönünden çok gelişmiştir. İlçenin tarım ürünlerini değerlendiren sanayi kuruluşları dışında, ülke ekonomisi için önemli olan tarım aletleri, makine yedek parçaları, takım tezgâhları yapan fabrikalar, şekerli yiyecek imalathaneleri, tuğla ve seramik fabrikaları vardır. Bölgede yer alan başlıca sanayi kuruluşları; Çukurova İplik Sanayi, Berdan Tekstil Sanayi, Aksantaş Tekstil Sanayi, Çukurova Dokuma Sanayi, Sümerbank Tekstil ve Boya Tesisleri, Çukobirlik, İzocam, Trakya Cam, Çukurova Makine İmalat Sanayi. İlçede ayrıca küçük sanayi kollarında faaliyet gösteren 4000,0 kadar küçük esnaf bulunmaktadır. 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel Ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı ) 2012 yılı TUİK Verilerine göre; nüfusu 1682848,0 olan Mersin İlinin toplam nüfusunun 1327870 ’i il/ilçe merkezlerinde, 354970 'i ise belde/köylerde yaşamaktadır. 2012 yılında Mersin'in yıllık nüfus artış hızı binde 8,9 olarak gerçekleşmiştir. Büyükşehir nüfusu 876958’dir. Erkek nüfus 435391 olup, Kadın nüfus ise 441567’dir. Gülnar ilçesinin nüfusu ise 26433’tür. Nüfusun 7504’ü ilçe merkezinde yaşarken, 18929 kişi ise belde/köylerde yaşamaktadır. Karadiken Köyü Karadiken Köyü nüfusu 613’tür. Köyde yaşayan erkek nüfusu 318, kadın nüfusu 295’tir. (www.tuik.gov.tr ) 33 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Nüfus Değişim Oranı 1965 yılında Türkiye’nin nüfusu 31366442, Mersin İlinin 511273 olarak tespit edilmiş ve Mersin İli nüfus büyüklüğü açısından 18. sırada yer almıştır. Mersin İli Türkiye’nin Akdeniz Bölgesinde yer almaktadır. İlin yüz ölçümü 15853 km2 ‘dir. 1990-2000 döneminde Mersin İlinin yıllık nüfus artış hızı % 26,5’tir. Tablo 22. Kırsal ve Kentsel Nüfus ve Nüfus Artış Hızı Yıllar Nüfus Şehir oranı Köy oranı 1965 511.273 63 37 - 1970 590.943 58 42 16 1975 714.817 53 47 21 1980 843.931 50 50 18 1985 1.034.085 45 55 23 1990 1.266.995 38 62 23 Nüfus artış hızı (%) 2000 1.651.400 39 61 30 2007 1.595.938 34 66 -3 2008 1.602.908 23 77 0 2009 1.640.888 23 77 2 2010 1.647.899 22 78 0 2011 1.667.939 22 78 1 2012 1.682.848 21 79 1 Tablo 23. Mersin ili Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus (2010 ADNKS kayıtlarına göre) Yaş Grubu Toplam Erkek Kadın 0-4 133.679 68.417 65.262 5- 9 134.801 69.385 65.416 10- 14 151.358 77.484 73.874 15-19 144.482 73.874 70.608 20-24 126.431 59.711 66.720 25-29 135.112 67.585 67.527 30-34 134.647 66.762 67.885 35-39 127.840 63.062 64.778 40-44 110.111 55.199 54.912 45-49 114.261 56.821 57.440 50-54 88.064 43.993 44.071 55-59 77.641 38.721 38.920 60-64 57.134 27.783 29.351 65-69 40.114 19.182 20.932 70-74 30.431 14.152 16.279 75-79 22.550 10.248 12.302 80-84 13.021 5.076 7.945 85-89 4.702 1.673 3.029 90+ Toplam 1.520 387 1.133 1.647.899 819.515 828.384 34 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar ) Bölgede mevcut bir endemik hastalık bilgisine rastlanmamıştır. Tablo 24. Mersin İli Bildirimi Zorunlu Hastalık Vakaları,2011 Brucella 55 Kronik Viral Hepatit 71 Tifo 0 Su Çiçeği 120 Kızamıkçık 0 Kanlı ishal 37 Şark Çıbanı 2 Kuduz Riskli Temas 1 Kaynak: Mersin İl Çevre Durum Raporu, 2011 3.1.4. İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli Faaliyetler Planlanan proje ile ilgili olarak patlatma, sökme, yükleme, taşıma, boşaltma, kırma, eleme, depolama faaliyetleri yapılacaktır. Bu faaliyetler esnasında insan sağlığını etkileyecek herhangi bir olumsuzluk beklenmemektedir. Ancak düşme, yaralanma, yuvarlanma, v.s. gibi iş kazası riskleri oluşabilecektir. Bu riskleri kontrol altına almak için işletmede iş güvenliği ile ilgili gerekli önlemler alınacaktır. Projede belirtilen faaliyetler kontrollü bir şekilde tekniğine ve projesine uygun olarak gerçekleştirileceğinden çevresel açıdan herhangi bir tehlike ve riskin oluşmayacağı düşünülmektedir. 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları ; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri Karadiken Kalker İşletmesinde 74 kişi çalışmaktadır. İşletmede üretilen 50-130 mm. ebadındaki kireçtaşı Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında ana hammaddelerden biri olarak kullanılmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde oluşturulan istihdam yöreye olumlu bir katkı sağlamıştır. Proje konusu tesiste üretilen ürünün hammadde olarak kullanıldığı Soda Fabrikası da istihdam açısından Mersin İline ve Ülkeye büyük katkılar oluşturmaktadır. Faaliyetle ilgili olarak bazı teknik elemanlar dışında yöre dışından herhangi bir nüfus hareketi olmamaktadır. Ayrıca faaliyetin yörede yaratacağı yiyecek, içecek, motorin, bireysel ihtiyaçlar, araç gereç v.s. ile ilgili alışveriş artışı piyasanın hareketlenmesini sağlayacaktır. Ruhsat sahibi, proje konusu yatırım ile devlete toplam 1994926,00 ¨ katkı sağlayacaktır. 35 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri ) Tarsus İlçe’sinde başta Mersin Üniversitesi’ne bağlı meslek yüksek okulu olmak üzere 162 adet okul, 2183 adet derslik bulunmaktadır. Bu okullarda toplam 73529 öğrenci ve 3120 öğretmen ile eğitim ve öğretim hizmetleri verilmektedir. Tarsus İlçe Merkezi’nde 1 adet devlet hastanesi, 2 adet özel hastane, 3 adet özel tıp merkezi, 2 adet diyaliz merkezi bulunmaktadır. Karadiken Köyü’nde 1 adet Aile Sağlık Merkezi bulunup, ilçeye bağlı diğer köy/beldelerde toplam 18 adet Aile Sağlık Merkezi mevcuttur Anadolu’nun en eski yerleşim birimlerinden biri olan Tarsus aynı zamanda Kilikya’nın başkentiydi. Eski çağlarda tarihi kültürel ve ekonomik yönleriyle en önemli kentlerden biridir. Gözlükule Höyüğü’nde yapılan kazılar, bu yörede ilk yerleşimin Yeni Taş Çağı dönemiyle başladığını ortaya koymuştur. İlçe, geçmişten günümüze kadar bir çok kıymetli eseri barındırmaktadır. Bunlar arasında Kleopatra Kapısı, Ashab-ı Kehf Mağarası, Aziz Paul Kuyusu ve Kilisesi, Ulu Cami, Kırkkaşık Bedesteni, Kubatpaşa Medresesi, Roma Antik Yolu, Nusret Mayın Gemisi sadece bazılarıdır. Bu eserler günümüze kadar gelmiş olup halen itina ile korunmaktadır. 3.1.7.Çalışacak Personelin Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut Ve Diğer Teknik/ Sosyal Altyapı İhtiyaçları Planlanan proje ile ilgili olarak çalışanların yeme, içme, ,banyo ve sosyal ihtiyaçlarını giderebileceği binalar mevcuttur. Şantiye alanındaki personelin çalışma esnasında ihtiyaç duyabileceği malzeme/donanım sahada mevcuttur. Kapasite artışı sonunda da mevcut şantiyeden rahatlıkla yararlanılabilecektir. 3.1.8. Projenin Fayda – Maliyet Analizi Yıllık İşletme Giderleri Tablo 25. Personel ve İşçilik Giderleri Personel ve İşçilik Giderleri Mühendis Muhasebe Formen Operatör İşci Şoför Çalışma Süreleri (Ay) 12 12 12 12 12 12 Toplam Ücret (¨) (ay) Adet 3000 2000 1750 1600 1200 1400 2 1 2 7 12 50 Tutar (¨) (yıl) 72000,00 24000,00 42000,00 134400,00 172800,00 840000,00 1285200,00 Karadiken Kalker İşletmesinde çalışan sayısı 74 kişi olup, çalışanlardan 73 tanesi taşeron firma elemanıdır. Personel Gideri SSK işveren payı %24 İşsizlik işveren %2 Genel toplam : : : : 1285200,00 ¨ 308448,00¨ 25704,00 ¨ 1619352,00¨'dir. 36 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Patlayıcı Madde Giderleri 1 ton kalker üretimi için 0,35 ¨ patlayıcı madde gideri öngörülmektedir. 3997890 ton/yıl x 0,35 ¨/ton= 1399261,5 ¨/yıl Akaryakıt Giderleri Tablo 26. Akaryakıt Giderleri Çalışma süresi Makine Adı Adet Makinanın günlük çalışma yıllık çalışma motor gücü yılda harcadığı (saat/gün) (gün/yıl) (Hp/sa) toplam güç (Hp/yıl) 2 20.0 360 200 Ekskavatör 2 20.0 360 220 3,168,000.0 Kamyon (ocak içi) 10 20.0 360 250 18,000,000.0 Kompresör 1 20.0 360 20 144,000.0 Arazöz 2 8.0 360 100 576,000.0 Vagon Drill 1 8.0 300 30 Yükleyici 2,880,000.0 72,000.0 TOPLAM 24,840,000.0 Akaryakıt çarpanı 0.11 Motorinin bugünkü fiyatı (¨/Lt) 3.800 Madeniyağ çarpanı 0.003 Madeni yağın bugünkü fiyatı (¨/Lt) 7.000 yıllık motorin harcaması (¨/Yıl) 2,732,400.0 yıllık madeni yağ harcaması (¨Yıl) 74,520.0 Yıllık motorin giderleri (¨/Yıl) 10,383,120 Yıllık madeni yağ giderleri (¨/Yıl) 521,640 TOPLAM 10,904,760.00 Yıllık Akaryakıt ve Yağ gideri tutarı 10904000,00 ¨/yıl olarak kabul edilecektir. Elektrik Gideri Tablo 27. Elektrik Giderleri Çalışma süresi Makine/Tesis Adı Adet Makinenin günlük çalışma yıllık çalışma motor gücü yılda harcadığı (saat/gün) (gün/yıl) (Hp/sa) toplam güç (Hp/yıl) Kırma Eleme Tesisi 3 20.0 360 150 Şantiye binaları 1 16.0 360 2 TOPLAM 3,240,000.0 11,520.0 3,251,520.0 Sanayi Elektriğinin bugünkü fiyatı (¨/Hp) 0.250 Yıllık Elektrik giderleri (¨/Yıl) 812,880.00 Yıllık elektrik gideri tutarı 812000,00 ¨/yıl olarak kabul edilecektir. Bakım Onarım Yedek Parça Gideri Bu kalem için 100.000,00 ¨ harcama öngörülmüştür. 37 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İşletme Malzemesi Giderleri İşletmede kullanılan ve teknik ömrü 1 yılı geçmeyen kazma kürek s. Gibi malzeme gideri için 10.000,00 ¨ öngörülmüştür. İaşe Giderleri 1 personel için 8 ¨/Gün iaşe masrafı üzerinden 74 personel x 8 ¨/Gün=592 ¨/Gün 592 ¨/gün x 360 gün/yıl = 213120,00 ¨/yıl Nakliye Giderleri 3 ¨ / Ton x 3997890 ton/yıl = 11993670,00 ¨/yıl Beklenmeyen İşletme Giderleri Buraya kadar olan sabit yatırım giderlerinin %10 u alınmıştır. 27051403,5 * %10 = 2705140,4 ancak bu kalem 2705000,00 ¨ olarak alınmıştır. Devlet Hakkı Bu değer 410000,00 ¨ olarak alınmıştır, Orman Arazisi Kullanım Bedeli Bu değer 260000,00 ¨ olarak alınmıştır. Makina-Ekipman Alımı: 830000,00 ¨ olarak öngörülmüştür. Tablo 28. Yıllık İşletme Giderleri GİDER CİNSİ TUTARI (¨) İşçilik ve Personel giderleri Patlayıcı Madde Gideri Akaryakıt giderleri ve Yağ giderleri Elektrik Gideri Bakım onarım ve yedek parça giderleri İşletme malzemesi giderleri İaşe giderleri Nakliye giderleri Beklenmeyen giderler Devlet Hakkı Orman Arazisi Kullanım Bedeli Makina-Ekipman Giderleri TOPLAM 1619352 1399261,5 10904000 812000 100000 10000 213120 11993670 2705000 410000 260000 830000 29857142 38 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İşletme Maliyeti: 29857142,00¨/ 3997890 ton/yıl = 7,5 ¨/Ton Satış tutarı: İşletme maliyeti % 20 artırılarak hesaplanmıştır. 7,5 x % 20 = 1,5 7,5 + 1,5 = 9 ¨ Yıllık İşletme Gelirleri 9¨ X 3997890 ton/yıl = 35981010,00¨ Tablo 29.Yıllık İşletme Karı CİNSİ TUTARI (¨) 35981010,00 29857142,00 6123868,00 1408489,64 4715378,36 Yıllık proje gelirleri Yıllık proje giderleri Proje brüt karı Vergi ve Stopajlar %23 Kullanılabilir kar Proje kapsamında 1500000,0¨’lik yatırım maliyeti olup, projenin yıllık net karı 4715378,36 ¨ dir. Bu sonuçlara göre planlanan projenin gerçekleşmesi durumunda yaklaşık 4 ay sonra proje net kara geçecektir. Tablo 30. Projenin Ülke Ekonomisine Katkısı Vergiler Kurumlar Vergisi S.S.K. İşsizlik İşveren Devlet Hakkı Orman Bedeli 1224773,60 308448,00 25704,00 410000,00 26000,00 Toplam Buna göre işletme sahibi şirket anılan işletme devlete toplam 1994926,00 ¨/yıl katkı sağlayacaktır. 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Projeden etkilenmesi muhtemel yerleşim yerleri; Ruhsat alanı içinde mevcut durumda çalışılan alanın ruhsat sınırına en yakın yerleşim birimi Güney-Güneydoğu istikametindeki Karadiken Köyüdür. Karadiken Köyünün faaliyet yerine en yakın mesafesi kuş uçumu 500 m. dir. Ruhsat alanı güney-güneydoğu istikametinde 2250 m. mesafede Tepeköy Köyü, güneybatı istikametinde 2200 m. mesafede Taşçılı Köyü, batı-güneybatı istikametinde 1600 m. mesafede Kaklıtaş Köyü ve 2800 m. mesafede Tepetaşpınar Mahallesi, batı-kuzeybatı istikametinde 2000 metre mesafede Pirömerli Köyü, kuzeybatı istikametinde 1200 m. mesafede Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, doğu-kuzeydoğu istikametinde 350 m. mesafede Çakırlı Köyü bulunmaktadır. Çakırlı Köyünün mevcut çalışılan alan ve kırma-eleme tesislerinin bulunduğu, depolamanın yapıldığı alan mesafesi yaklaşık 1140 m. dir. Planlanan proje kapsamında oluşacak çevresel etkilerle ilgili (tozuma, gürültü, vibrasyon, v.s.) hesaplamalar değerlendirildiği zaman faaliyet alanına en yakın yerleşim yerinde oluşacak etkilerin sınır değerlerin altında olduğu görülmüştür (Bkz. Bölüm 5.). 39 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Planlanan faaliyetle ilgili olarak projede belirtilen tüm önlemler alınacaktır. 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü Projenin ekonomik ömrü belirlenirken, rezerv ve yıllık üretim miktarı dikkate alınmıştır. Üretim yılları boyunca ömrünü tamamlayan makina-ekipmanlar değiştirilebileceğinden, proje kapsamında kullanılacak makina-ekipman proje ömrünü etkilemeyecektir. Planlanan faaliyetle ilgili olarak ocakta üretilmesi planlanan yıllık toplam tüvenan kalker miktarı 3997890 ton/yıl’dır. Ocak çalışma alanında hesaplanan işletilebilir toplam rezerv miktarı ise 322337556,0 ton’dur (Bkz. Bölüm 2.3.1). Projenin Ömrü : 322337556,0 ton / 3997890,0 ton/yıl ≅ 80 yıl olarak hesaplanmıştır. Ocak alanında kalan rezerve göre proje ömrü 80 yıl olarak hesaplanmıştır. Maden işleri Genel Müdürlüğü’nün verdiği işletme izin ruhsatları genelde 10 yıl süreli olmaktadır. Ruhsat süreleri dolduğu zaman, ocaktaki rezerv durumuna ve üretim planına göre Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvurularak ruhsat süresi uzatımı talep edilecektir. 3.1.11. Zamanlama Tablosu Planlanan projenin ekonomik ömrü yaklaşık 80 yıl olarak tespit edilmiştir. Bu yıllar içerinde kalker ocağı ve kırma-eleme tesisinde üretim gerçekleştirilecektir. Planlanan faaliyetle ilgili üretim planı haritası Ek-14 de verilmiştir. Proje alanı ormanlık alan içinde kalmaktadır. Üretim yapılacak alanlarda rehabilitasyon projesine uygun olarak doğaya yeniden kazandırma çalışmaları yapılacaktır. Tablo 31. Faaliyetin Zamanlama Tablosu Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 YAPILACAK FAALİYET Yıllar Ocak ve Kırma-Eleme Tesisinde üretime başlanması (kapasite artışı kapsamında) Ocak ve Kırma-Eleme Tesisinde üretimin devam etmesi 2014 20152094 3.2. Diğer Hususlar Faaliyetle ilgili olarak belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır. BÖLÜM 4: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR ) 4.1. Arazi Kullanım Ve Mülkiyet Durumu Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi, Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü mevkiinde, 7902 ruhsat sicil numaralı maden sahasında bulunmaktadır. İ.R. 7902 sicil numaralı ruhsat sahası Devletin Hüküm ve Tasarrufunda olup Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir (Bkz-Ek-1). 40 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ruhsat sahasının büyük bir kısmı ve mevcut çalışma alanı orman vasıflı olup ilgili Orman Müdürlüğünden gerekli izinler alınmıştır (Bkz. Ek-16). Üretim devam ettiği sürece ruhsat alanı içindeki orman alanları ile ilgili olarak gerekli izinler alınmaya devam edilecektir. 4.1.1. Tarım Ve Hayvancılık 4.1.1.1. Sulu Ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Tarsus İlçesi’nde 100899,0 ha. tarım alanı, 540,0 ha. çayır – mera alanı, 55685,0 ha orman ve fundalık, 41036,0 ha. tarım dışı alan görülmektedir. İlçe’de tarla bitkileri 66120,0 ha., zeytincilik 3634,0 ha, meyvecilik 20184,0 ha, sebzecilik 10932,0 ha, süs bitkileri 24,0 ha. alanda üretim yapılmıştır. (www.tarsustarim.gov.tr) 4.1.1.2. Ürün Desenleri Ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları Mersin İli’nin en verimli ve en geniş tarım arazisi, Tarsus’un ovalık yöresindedir. Bununla beraber iklimin tarıma elverişli olması bu arazilerde her çeşit tarımın yapılmasını sağlamaktadır. Ovalık arazilerde de, ilkbaharda turfanda meyve ve sebzeler, daha sonra sebze, kiraz ve üzüm ekilmektedir. Kış mevsiminde ise portakal, mandalina ve limon meyvelerinden başka kışlık sebzeler de ekilmektedir. Pamuk, susam ve soya gibi yağlı tohumlu bitkilerden tahılların her çeşidine kadar tarla ürünlerinin ekimi bu verimli arazilerde yapılmaktadır. 4.1.1.3. Hayvancılık Türleri, Adetleri Ve Beslenme Alanları Tarsus Gıda Tarım Ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü verilerine göre ilçede 38500,0 adet sığır, 131506,0 adet koyun, 122774,0 adet kıl keçisi, 465,0 adet at, eşek, katır, manda ve 26557609,0 adet kümes hayvanı, 37619,0 adet arı kovanı mevcuttur. (www.tarsustarim.gov.tr) 4.1.2 Orman Alanları 4.1.2.1. Ağaç Türleri Ve Miktarları Veya Kapladığı Alan Büyüklükleri Tablo 32. ÇED Alanı Mesçere Alan, Ağaç Sayısı ve Hacim Tablosu ŞEFLİĞİ/MESÇERE Bölme Z BDy-T Çzc1 Oc No Tarsus Alan(Ha) 143,144, Ağaç Sayısı (Adet) 145,160,161 Ağaç Hacmi(m3) 40 155 6.000 45.479 (c: İnce Ağaçlık “36-51,9 cm”) (Çz: Kızılçam , Z: Ziraat, BDy: Bozuk diğer yapraklı, Oc: Ocak) 4.1.2.2. Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası Ve Yorumu Proje konusu faaliyet alanının işlendiği Meşcere Haritası Ek-9 de sunulmuştur. Ek-9 da sunulan Tarsus Orman İşletme Şefliği Meşçere haritasına baktığımız da faaliyet alanı BDy: Bozuk diğer yapraklı, Çzc1: Kızılçam c çağında 1 kapalılığı, OC: Ocak ve Z: Ziraat rumuzlu meşçeresi içerisinde kalmaktadır. 41 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.1.2.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği Ek-11 de sunulan Orman Bölge Müdürlüğü ÇED İnceleme Değerlendirme formuna göre saha yangın görmüş alan içinde kalmamaktadır. 4.1.3 Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi Planlanan proje kapsamında hazırlanan Rehabilitasyon Projesi Ek-10 da sunulmuştur. Ruhsat sahası 329,3525 hektadır. Orman izni alınarak çalışılacak alanlarda faaliyet sonrasında rehabilitasyon projesine uygun olarak ağaçlandırma yapılacak ve çalışma alanları doğaya yeniden kazandırılacaktır. Ormanlık alanlar için kamulaştırma söz konusu olmadığı için, 6831 sayılı Orman Kanunun 16. maddesi gereğince izin alınacaktır. İzne konu olmayan yerlere ve izin talep edilen alanın dışındaki ormanlık alanlara pasa malzeme, hafriyat ve herhangi bir atık malzeme dökülmeyecektir. 4.1.3.1 Proje Sahasında Kesilecek Ağaçların Tür Ve Sayıları, Orman Yangınları Ve Alınacak Önlemler Proje alanını kaplayan ağaçların tür ve sayıları Tablo 32. de verilmiştir. Planlanan proje sahasında 195 adet ağaç bulunmaktadır. Bu ağaçlar alınacak orman izinleri kapsamında kesilecektir. Faaliyet alanlarındaki ağaçların kesimi İlgili Orman İşletme Şefliğinin kontrolünde yapılacaktır. Faaliyet alanı ile ilgili olarak rehabilitasyon projesi ilgili kuruma sunulacaktır. Ruhsat sahibi tarafından onaylanmış Rehabilitasyon Projesi Ek-9 da sunulmuştur. Planlanan proje alanı ile ilgili olarak 1/1000 Ölçekli Orman Kadastro Haritası Ek-12 de sunulmuştur. Faaliyet alanında yangın görmüş alan bulunmamaktadır. 26.07.2002 gün ve 24827 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında 2002/4390 Karar Sayılı Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanan Yangın Önleme ve Söndürme Talimatları hazırlanacak ve işçiler bu konuda eğitilecektir. Orman yangınları esnasında yetkililerin talebi halinde dozer, loder, greyder, treyler ve arazöz gibi araçların yangın yerlerine sevk etmek üzere her an hizmete hazır olacak şekilde bulunduracaktır. İşletme civarında yangın tespiti ve görüldüğü anda imkânlarla müdahale edilerek, 110 yangın ihbar hattına bilgi verilerek yetkililer uyarılacaktır. Proje sahasında su tankı dolu olarak hazır bulundurulacaktır. 6831 Sayılı Orman Kanunu gereğince gerekli izinler alınacak ve kanunun 16. Maddesi Uygulama Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Faaliyet alanlarında yol yapılmasının gerekmesi durumunda yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılacaktır. Dekapaj malzeme döküm alanı belirlenirken erozyona, heyelana, sebeb olmayacak meyilde arazi seçilecek ve çevredeki dere, baraj, gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacaktır. İzne konu olmayan yerlere ve ormanlara herhangi bir atık, dekapaj malzeme, v.s. malzeme dökülmeyecektir. 4.1.3.2 Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 ölçekli Onaylı Çevre Düzeni Planı, ilgili plan hükümleri ve lejandı Ek-4 de sunulmuştur. Çevre Düzeni Planına göre; Faaliyet alanı geneli itibariyle Orman Vasıflı alan içinde kalmaktadır (Bkz. Ek-4). Faaliyet alanı 1/100000 ölçekli Mersin İli Çevre Düzeni Planı üzerine atıldığı zaman (Bkz. Ek4); Ruhsat alanının Güney, Kuzeybatı, Kuzeydoğu Kısımlarının tarım alanı vasıflı bölgeye düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında 42 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman Müdürlüğü kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak çalışılmıştır. Orman meşcere haritası Ek-6 da sunulmuştur. 4.1.3.3 Etkilenecek Tabii Bitki Türleri Ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı Faaliyet alanının meşceresini Ek-9 da verilen orman meşcere haritasına göre BDy: Bozuk diğer yapraklı, Çzc1: Kızılçam c çağında 1 kapalılığı, OC: Ocak ve Z: Ziraat rumuzlu meşcereler oluşturmaktadır. Ruhsat sahası 329,3525 ha. (3293525 m2), çalışma yapılan alan yaklaşık 53 ha. (530000 m2), işlenmemiş ham arazi ise yaklaşık 276,3525 ha. (276,3525 m2) dır. Proje ile ilgili alanlarda İlgili Orman İşletme Şefliğinden izin alındıktan sonra ağaç kesimi yapılacaktır. Bundan dolayı faaliyet alanı meşceresi faaliyetten etkilenecektir. Proje devamında üretimi tamamlanmış ocak basamaklarında rehabilitasyon projesi kapsamında faaliyet alanı ve çevresinin meşcere tipine uygun şekilde ağaçlandırma yapılacaktır. 4.1.3.4 Proje Alanında Tabiat Ve Kültür Varlıkları Durumu Proje alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları bulunmamaktadır (Bkz. Ek-23). 4.1.3.5 Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) a) Planlanan proje alanında kalker mostralar vermektedir. Sıyrılabilecek üst toprak örtüsü bulunmamaktadır, ayrıca yoğun bir orman örtüsü de yoktur. Ağaç kesme işi ilgili Orman İşletme Şefliği kontrolünde yapılacaktır. b) Üretimde patlatma yapılacaktır. Patlatmalar yapılırken gecikmeli kapsüller kullanılacak ve gerekli iş güvenliği önlemleri alınacaktır. Patlatma sonrasında alınacak kalker, kırma-eleme tesisinde boyutlandırılacak ocak dışına nakledilecektir. Pasa malzeme (bypass malzeme) ise Tablo 9. da koordinatları verilen pasa malzeme depolama alanında depolanacaktır. Depolanacak olan pasa malzeme dolgu amaçlı olarak satılabilecek, kamu kurumlarına hibe edilebilecek aynı zamanda ömrünü tamamlamış basamaklara geri serilecektir. c) Proje ile ilgili olarak İlgili Orman İşletme Şefliği ile koordineli olarak çalışılacaktır. Faaliyeti tamamlanan ocak basamakları rehabilitasyon projesi kapsamında ağaçlandırılarak madencilik faaliyetinden dolayı bozulacak araziler ilgili mevzuatlar çerçevesinde Doğaya Yeniden Kazandırılacaktır. İşletmeden kaynaklanacak pasa, hafriyat v.b. malzemenin stoklanacağı alan, orman alanı dışında alternatif sahalar belirlenerek orman alanı dışında belirlenecek ancak alternatif sahaların bulunmaması halinde ormanlık alanı değerlendirilecek, benzer şekilde madencilikle ilgili tesislerin yapımı planlanırken öncelikle orman alanı dışındaki alternatif sahalar araştırılacak, bunun mümkün olmaması halinde orman içi açıklık ve bozuk orman alanı tercih edilecektir. Planlanan proje kapsamında herhangi bir yeni pasa, hafriyat v.b. depolama alanı, şantiye v.s. bulunmamaktadır. Ocak alanında sıyrılabilecek bitkisel toprak örtüsü bulunmamaktadır. Bitkisel toprağa rastlanması durumunda, çıkartılması zorunlu olan bitkisel toprak ile diğer ekonomik değeri olamayan pasa ve hafriyat malzemesi ayrı ayrı stoklanacak, bitkisel toprak erozyona karşı korunacaktır. 43 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Projenin kapsamı a,b ve c paragraflarında tanımlandığı gibidir. Tanımlanan faaliyetler sonucunda oluşacak çevresel etkiler ve alınacak önlemler dosya bütününde ve Bölüm 5. de detaylı olarak incelenmiştir. Orman alanlarda kamulaştırma söz konusu olmadığından bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanunun 16. maddesi gereğince izin alınacaktır. Pasa döküm alanı belirlenirken erozyona, heyelana sebep olmayacak meyilde arazi seçilecek ve çevredeki dere, baraj, gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacak, izne konu olmayan yerlere ve ormanlara dökülmeyecektir. Faaliyet sahasında ve kurulacak tesislerde toz kaynağı olan her bir ünite kapalı sistem olarak kurulacaktır. Proje konusu kırma-eleme tesislerinde toz kaynakları kapalı durumdadır. Yol yapılması durumunda yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılacak, ayrıca kullanılacak orman yollarının bakım ve onarımı yapılacaktır. 4.2. Toprak Özellikleri 4.2.1. Toprak Yapısı Ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması Toprak gruplarıyla ilgili bilgilerin hazırlanmasında referans olarak Mülga Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (KHGM)’nün 1/100000 ölçekli Mersin İli arazi varlığı haritasından faydalanılmıştır. KHGM’ne ait toprak sınıflamaları olan büyük toprak grupları, arazi kullanım kabiliyet sınıfı, erozyon derecesi ve arazi kullanımı sınıflandırmaları yapılmıştır ve aşağıda alt başlıklar halinde sunulmaktadır. Proje alanı Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Mersin İli için hazırladığı Arazi Varlığı haritasında büyük çoğunluğu orman arazisi olmak üzere N24 Ot.3/ VI es ve E29 F/VII se özelliğindedir. Projeye ait Arazi Varlığı Haritası Şekil.11 ve EK-29’da verilmiştir. Diğer toprak özelliklerinden taşlı özelliklerinde, su erezyon derecesi 3 (şiddetli), şimdiki arazi kullanma şekli ise büyük çoğunluk orman arazisi olup az miktarda fundalık mevcuttur. Arazi kullanma kabiliyeti VI ve VII, alt sınıfı ise es ve se’sir. 44 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 11. Arazi Varlığı Haritası Şekil 11. incelendiğinde faaliyet alanının, işlemeli tarıma uygun olmayan veya sınırlı olarak uygun olan araziler, orman rejimindeki araziler olarak adlandırılan arazi içinde kaldığı görülmektedir. Toprak grubu Kahverengi Orman Toprakları, Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları ve Kırmızı Kahverengi Akdeniz Topraklarıdır. Büyük Toprak Grubu Kahverengi Orman Toprakları Şist, serpantin ve kristal kireçtaşı üzerinde; orman ve çalı örtüsü altında, zayıf-ileri derecede katmanlaşmış Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları oluşmuştur. Tipik profilde, üstte koyu gri kahverengi A1, altta daha kırmızı, bünyece daha ağır yahut yapıca farklı B, en altta C, R ya da her ikisi bir arada bulunur. Şist üzerinde toprak açık renklidir. Kireç taşı üzerindeyse, özellikle B daha kırmızıdır. Oluşumda üst toprakta organik madde birikmesi kireç yıkanması oksitlenme, kil, Fe-A 1oksitlerin A dan B ye yer değiştirmesi işlemleri etkindir. Fakat dik-sarp eğimlerde zayıf A1 oluşumundan başka gelişme görülmez. Kireçsiz kahverengi Oluşumunu gösteren kalkerler eski olup permien yaşlıdır. Şistler Devoniene ve serpantin mesozoike aittir. Serpartin ve bazı şistlerden ayrışan materyal serbest kireçten yoksundur. Kireç taşından ayrışan materyal yüksek oranda kireçlidir. Yoğun yağış altında ve uzun zaman içinde profilden yıkanmıştır. Toprak kireç taşına oturmasına 45 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU rağmen köpürmez. Ancak üstteki çakılların ayrışmasıyla toprağa katılan kireç hızla yıkanırsa da oluşumunu geriletir. Bu nedenle pH ve bazla doyma yüksektir. Kırmızı Kahverengi Akdeniz Toprakları Bu topraklar grubunu Kırmızı Akdenizlerle birlikte incelemek gerekir. Topraklar kuraksıcak yaz dönemi etkisiyle yerinde demir (3) oksit birikimi ve bundan ileri gelen kırmızı renk tipiktir. Kireç yıkanımı da oluşumda önemlidir. Toprağın Kırmızı Akdenizlerle olan farklılıkları belirtilirse oluşumu açıklanmış olur. 1. Kırmızı Kahverengi Akdenizler, Kırmızı Akdenizlere göre daha alçak sekilere, daha düz eğimlere ve daha nemli koşullarda oluşmuştur. Bunun sonucu üst toprak daha koyu ve kahverengiye kaçan renktedir. Organik madde daha yüksek, toprak gövdesi daha derindir. A1, B’den kolayca ayırt edilebilir. 2. Hü 5 YR’dir. Bunda organik madde ve nemlilik etkilidir. Kırmızı Akdenizlerde renk 2, 5 YR ve daha kırmızıdır. Bazen 5 YR’e kaçar. 3. Kırmızı Kahverengi Akdenizler kristal kalker çakıllı ve kalker çimentolu konglomeralar üzerinde; öbürleriyse kristal kalker üzeride oluşmuştur. Toprak gövdesiyle konglomera arasında kalınca bir geçiş katı yahut yumuşak bir kireç katı vardır. Kırmızı Akdeniz’de solum doğrudan kaya üzerinde oturur. 4. Kırmızı Kahverengi Akdeniz, tipik Kırmızı Akdenizlerden, renk ve organik madde kapsamlarıyla, öbür topraklara: Kırmızı, Çayır Kırmızı Kestanerengi ve bazen Kireçsi Kahverengi Ormanlara geçiş özellikleri gösteren bir grup olarak da ele alınabilir. Toprağın organik madde kapsamı ortadır, derinlikle düzenli şekilde azalır. pH 7,3-7,6 arasındadır. Su ve besin tutma sığası ortadır. Bazla doyma yüksektir. Değişken katyonlar içerisinde Ca + Mg baskındır. Toprak Erdemli-Mersin arasında ve Tarsus kuzeyindeki şeritte yaygındır. Sebze ve turunçgil tarımında kullanılır. Bu yüzden il tarımında önemlidir. Dik eğimler ve taşlı kısımlar çalı örtüsü altındadır. Mersin İli’nde bu topraklar 85.883 hektarlık bir alan kaplar. Bunun 1.086 hektarı I.sınıf, 6.399 hektarı II.sınıf, 2.555 hektarı III.sınıf, 8.755 hektarı IV.sınıf, 5.855 hektarı VI.sınıf, 61.233 hektarı VII.sınıf arazidir. Arazi Kullanım Kabiliyeti VI. Sınıf Arazi Özellikleri Bu sınıfa giren toprakların fiziksel koşulları, gerektiğinde tohumlama, kireçleme, gübreleme ve kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları ile su kontrolü ve çayır veya mera iyileştirmelerinin uygulamasını pratik kılar. Bu sınıftaki toprakların dik eğim, ciddi erozyon zararı, geçmişteki erozyonun olumsuz etkileri, taşlılık, sığ kök bölgesi, aşırı yaşlık veya taşkın, düşük rutubet kapasitesi yahut tuzluluk veya sodiklik gibi düzeltilemeyecek sürekli sınırlandırmaları vardır. Bu sınırlandırmaların biri veya daha fazlası dolayısıyla bu topraklar genellikle kültür bitkilerine uygun değildir. Fakat çayır, mera veya orman için kullanılabilir. 46 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Düze yakın eğimli hiç veya hafif erozyonun hüküm sürdüğü bu arazilerin tamamında çoraklık problemi mevcuttur. Tablo 33. VI. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları Alt sınıf Alan (ha) Yüzde (%) VI e 3.301 1,9 VI es 113.704 65,4 VI se 52.901 30,4 VI sw 190 0,1 VI ws 3.759 2,2 VII. Sınıf Arazi Özellikleri Bu sınıfa giren topraklar; çok dik eğim, erozyon, toprak sığlığı, taşlılık, yaşlık, tuzluluk veya sodiklik gibi, kültür bitkilerinin yetiştirilmesini engelleyen çok şiddetli sınırlandırmalara sahiptir. Fiziksel özellikleri tohumlama ve kireçleme yapmak; kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları tesis etmek gibi iyileştirme, koruma ve kontrol uygulamalarına elverişli olmadığından, çayır ve mera ıslahı için kullanılma olanakları da oldukça sınırlıdır. Bazı yerlerde toprak muhafaza önlemleri almak veya ot tohumu aşılaması yapıldığı, hatta istisnai bazı hallerde kültür bitkileri bile yetiştirildiği olursa da bu gibi durumlar VII. Sınıf araziler için genel bir özellik sayılamaz. VII. sınıf araziler 1.095.575 hektarla il yüz ölçümünün % 69,1 ‘ini kaplamaktadır. % 44,4’ünü Kahverengi Orman, % 30,8’ini Kireçsiz Kahverengi Orman, %18,6’sını Kırmızı Akdeniz, %5,6’sını Kırmızı Kahverengi Akdeniz, % 0,55’ini Rendzina, % 0,55’ini de Alüvyal Sahil Bataklığı ve Koluvyal topraklar oluşturmaktadır. Bu sınıf toprakların % 0,46’sı düz, düze yakın, % 0,04’ü hafif, %5,9’u orta, %93,6’sı dik veya daha fazla eğimlidir. % 0,06’sı derin, % 0,24’ü orta derin, % 7,8’i sığ, % 91,9’u çok sığdır. Tablo 34. VII. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları Alt sınıf Alan Yüzde VII es 601.505 ha % 54,90 VII se 493.575 ha % 45,05 VII ws 473 ha % 0,05 İl genelinde bu sınıf arazilerin 60.315 hektarında kuru, 2.759 hektarında sulu tarım yapılmakta, 5.003 hektarında bağ, 2.017 hektarında zeytin yetiştirilmektedir. 198.130 hektarı çayır-mera, 826.060 hektarı orman- funda örtüsü, 1.291 hektarı yerleşim alanı halindedir. Toprak topoğrafya özellikleri ile birlikte iklim şartları mevcut sulama durumu ve arazinin kullanılma şekli de dikkate alınarak yapılan bu sınıflandırmaya göre araziler, tarımsal potansiyelleri itibariyle 4 grupta toplanmıştır. 1. Birinci derecede önemli tarım arazileri(mutlak tarım arazileri) 47 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2. İkinci derecede önemli tarım arazileri (Ülke ekonomisinde önemli yeri olan tahıl ve bazı endüstri bitkileri yetiştirilen ve yetiştirilmesine uygun araziler) 3. Üçüncü derecede önemli tarım arazileri ( Tesisi edilmiş bağ- bahçe ve özel ürün arazileri) 4. Diğer araziler (İşlemeli tarıma uygun olmayan veya sınırlı olarak uygun olan arazilerle orman rejimindeki araziler) Faaliyet alanı ve çevresinde arazi tarımsal potansiyeli açısından önemli sayılan alanlar içerisinde yer almamakta olup faaliyet alanı diğer araziler grubunda yer almaktadır. Bu grupta ilk üç grubun dışında kalan arazilerle orman rejimindeki bütün araziler bu grupta yer alır. Bu arazilerin toplam 1.380.133 hektarlık bir oranla il yüzölçümünün % 87,1’ini teşkil etmektedir. 4.2.2. Yamaç Stabilitesi Faaliyet alanında açık ocak işletmeciliği şeklinde çalışılacaktır. Faaliyet alanlarında basamak şev açıları 80o olarak belirlenecektir. Çalışmalar basamaklar oluşturularak yapılacaktır. Faaliyet esnasında yamaç stabilitesi sağlanmış olacaktır 4.2.3. Erozyon Toprakların erozyon açısından sınıflandırılmasında KHGM tarafından hazırlanan sınıflandırma kullanılmıştır. Buna göre erozyon dört derecede sınıflandırılmaktadır: 1. Derece: Hiç veya az erozyon 2. Derece: Orta erozyon 3. Derece: Şiddetli erozyon 4. Derece: Çok şiddetli erozyon Proje alanında 3. derece erozyona sahip topraklar söz konusu sahanın bir bölümünde gözlenmektedir. Çalışmalar devam ederken bir taraftan da ağaçlandırma çalışmaları yapılacaktır. Erozyon önlenmiş olacaktır. 4.2.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) Proje alanı kireçtaşı sahası olup, kireçtaşları mostralar vermiş durumdadır. Saha üzerinde önemli sayılacak toprak örtüsü birikimi oluşmamıştır ve orman örtüsü gelişmemiştir. Madencilik faaliyetleri esnasında topografyada zayiatlar oluşacaktır. Oluşacak bu zayiatların bir ölçüde telafi edilebilmesi için madencilik faaliyetinde bulunacak alanların üzerinde rehabilitasyon çalışmaları yapılacaktır. 4.3. Jeolojik Özellikler 4.3.1. Bölge Jeolojisi Proje alanı, aşağıdaki 1/500 000 ölçekli Türkiye jeoloji Haritasında (Şekil 12) görüldüğü gibi Torosların Çukurova’ya bakan eteğinde; Paleozoik ve Mesozoik yaşlı kayaçların oluşturduğu 6 ayrı tektonostratigrafik birliğin yığışımından meydana gelmiş olan Toroslar dağ kuşağının orta Toroslar bölümünü oluşturan Orta Torosların güney kanadı üzerinde bulunan ve örtü kayaçları olarak adlandırılan birimleri üzerinde yer almaktadır 48 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU . Şekil 12. Proje alanının 1/500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritasındaki yeri (MTA Yayınları, Ankara) Toros dağları, stratigrafik ve kaya özellikleri açısından birbirinden farklı havza koşullarında çökelmiş kayaç topluluklarının Alp Orojenezi sırasında tektonik olarak birbirleri üzerini yığışmasıyla oluşmuştur. “Birlik” olarak ta tanımlanan bu topluluklardan biri (Geyik Dağı Birliği) hariç diğer beşi (Aladağ, Alanya, Antalya, Bolkarlar ve Bozkır Birlikleri) allokton olarak mevcut yerlerine yerleşmişlerdir. Birliklerde yer alan kayaçlar Karbonifer’den Kretase’ye kadar yaş aralığını temsil etmektedirler. Toroslar’ın Mersin sınırları içinde kalan bölümünde bu altı birlikten üç tanesi (Aladağ, Bolkarlar ve Bozkır birlikleri) yer almaktadır. Dağoluş sürecinin (Alp Orojenezinin) tamamlanması ile birlikte Toroslar’ın su altında kalan bölümlerinde örtü birimleri adı verilen kayaçlar çökelmeye başlamıştır. Çukurova havzasında Oligosen’den Pliyosen sonlarına kadar devam eden bu döneme ait kayaçlar bir çok araştırmacı tarafından incelenmiş ve genel olarak kabul gören beş formasyon adı altında toplanmıştır. Bunlar Handere, Kuzgun, Güvenç, Karaisalı ve Gildirli Formasyonlarıdır. Bunlarında üzerinde Kuvaterner (güncel dâhil) döneminde devam eden alüvyon, delta, taraça, kumul vb gibi çökeller ile kaliçi oluşumları yer alır. MTA Genel Müdürlüğü tarafından 2007 yılında düzenlenmiş olduğu “Orta Torosların Jeodinamik evrimi Ereğli (Konya)-Ulukışla (Niğde)-Karsantı (Adana)- Namrun (İçel) Yöresi” adlı yayında yapılan çalışmalar sonucunda çalışma alanını kapsayan bölge içerisinde gözlenen Gildirli Formasyonunun görünür kalınlığı 350 m, Karaisalı Formasyonunun görünür kalınlığı 5-500 m arasında, Güvenç Formasyonunun görünür kalınlığı 20-3230 m arasında, Kuzgun Formasyonunun görünür kalınlığı 200-1400 m arasında, Handere Formasyonunun görünür kalınlığı 600-700 m arasında olduğu belirlenmiştir. Proje alanından çıkarılarak işletilen Karaisalı formasyonuna ait kireçtaşının proje alanında görünür kalınlığı yaklaşık 90 m’dir. Bölgede gözlenen birlik, formasyon ve diğer kayaçları da kapsayan genelleştirilmiş stratigrafik kolon kesiti aşağıdaki şekilde (Şekil 13) verilmiştir. 49 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 13. Bölgenin genelleştirilmiş Stratigrafik Kesiti 50 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.3.2. Proje Alanı Jeolojisi Proje alanı ve çevresinde “temel” nitelikte olan Torosları oluşturan Birlik kayalarından Bozkır Birliğine ait Ofiyolit kayaçları hem de örtü kayaçlarından olan Gildirli Formasyonuna ait çakıltaşı-kumtaşı, Karaisalı formasyonuna ait Kireçtaşları, Kuzgun Formasyonuna ait kiltaşı-silttaşı-marn kayaçları yüzeylemektedir (Bkz Ek-7 1/25000 Ölçekli Jeoloji Haritası). İşletmesi yapılan kayaç aşağıdaki şekilde (Şekil.14) görülen haritada MiO2 rumuzuyla gösterilmiş olan Orta Miyosen yaşlı Kireçtaşıdır. Karaisalı Formasyonu olarak da adlandırılan bu kireçtaşlarının altında yine Orta Miyosen yaşlı, MiO1 rumuzuyla gösterilen çakıltaşıkumtaşı birimlerinden oluşan Gildirli Formasyonu; üstünde ise MiO3 rumuzuyla gösterilmiş olan kiltaşı-marn kompozisyonuna sahip Kuzgun Formasyonu yer almaktadır. Sahanın kuzey-kuzeybatı bölümlerinde görülen Krü rumuzlu Üst Kretase Karbonat çökelleri ile Mof rumuzlu Mesozoik Ofiyolit Flişi kayaçlar Torosları oluşturan Birlik kayaçlarına mensup temel kayaçlarıdır. Şekil 14. Karadiken sahası ve çevresi Jeoloji haritası (Demirtaşlı E. (1975)’den uyarlanmıştır.) Ruhsat sahasında Orta Miyosen yaşlı kireçtaşı ve killi kireçtaşı hâkimdir. Gri, bej ve beyaz renkli, masif görünümlü ve az çatlaklı olup genel olarak topoğrafya eğimine uygun bir eğime sahiptir. Çatlak sistemi genel olarak KB-GD yönlü olup çatlak sistemlerinden bazılarında düşey yönlü karstik boşlukların oluştuğu gözlenmiştir. 51 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ruhsat sahasının çok büyük kısmını oluşturan kireçtaşı biriminin düşey yöndeki gidişini, jeoteknik özelliklerini ve permeabilite değerlerini tespit amacıyla yapılmış olan zemin sondaj bilgileri aşağıda verilmiştir. SK-1 Sondajı (25,00 m): Koordinatlar : X= 651 415 Kuyu derinliği : 25.00 m Y= 4097 580 Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı Resim 9. SK1 sondajı karot sandığı (7-12m) SK-2 Sondajı (12,00 m): Koordinatlar : X= 651 824 Kuyu derinliği : 12.00 m Y= 4097 565 Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı Alınan numune : 5.50 – 5.70 m 52 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Resim 10. SK 2 Sondajı karot sandığı (1-8 m) SK-3 Sondajı (21,00 m): Koordinatlar : X= 651 400 Kuyu derinliği : 21.00 m Y= 4097 460 Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı Alınan numune : 8.20 -8.40 m Resim 11. SK 3 Kuyusu karot sandığı (4-11 m) 53 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SK-4 Sondajı (40,00 m): Koordinatlar : X= 651 551 Kuyu derinliği : 40.00 m Y= 4097 492 Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı SK-4 Resim 12. SK 4 Kuyusu karot sandığı 4.3.3. Cevherleşme Soda Sanayi A.Ş. Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır var olan bir işletme olup faaliyet konusu kapasite artışıdır. Kalker işletmesinde üretilen kalkerin kimyasal yapısı aşağıdaki tabloda verilmiştir; Tablo 35. Karadiken Kalker İşletmesinde Kalkerin Kimyasal Yapısı Kimyasal Bileşim (%) CaCO3 97,80 min (kuru bazda) Si O2 0,30 max (kuru bazda) Fe2O3 0,05 max (kuru bazda) MgCO3 1,15 max (kuru bazda) Al2O3 0,45 max (kuru bazda) Nem 2,5 max (orjinal bazda) 54 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.3.4. Depremsellik Proje alanı, büyük dere yataklarından uzak ve oldukça eğimli bir yamaç üzerinde bulunduğundan sel basması; zemini kaya olması nedeniyle heyelan riski; iklim özellikleri nedeniyle de çığ ve kaya düşmesi gibi doğal afet riskleri bulunmamaktadır. Deprem riski yönünden, proje alanının Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasındaki yeri aşağıdaki şekilde (Şekil. 15) görüldüğü gibi 3. cü derece deprem bölgesidir. Şekil 15. Proje Alanının Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasındaki Yeri Sahayı etkileyebilecek büyük boyutlu Fay kuşakları bulunmamaktadır. Ancak yakın çevresinde genç çökel birimlerinin diyajenezi sonucu oluşan konsolidasyon oturmalarına bağlı küçük boyutlu lokal kırıklar (faylar) yer almaktadır. Aşağıdaki şekilde (Şekil.16) görüleceği gibi küçük kırıkların yanında proje alanının 3040 km kuzey ve kuzey-doğusunda Ecemiş Fay Hattı, 30-40 km kuzey doğusunda yine sağ yanal atımlı Karsantı-Karaisalı Fay Kuşakları yer almaktadır. Bu fay kuşaklarının aktif olduğuna dair elimizde yeterli veri bulunmamaktadır. Diyajenez oturmalarına bağlı fay kırıklarının özellikle proje alanını oluşturan kaya zeminlerde ciddi hasar yapacak deprem üretme olasılığı yoktur. Buna rağmen proje kapsamında yapılacak tüm yapılarda bu kuşak için öngörülen deprem parametrelerine mutlaka uyulmalıdır. , 55 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 16. Proje Alanı ve yakın çevresinde yer alan diri faylar 4.3.5 Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır çalışmakta olan mevcut bir tesistir. Faaliyetle ilgili kapasite artışı planlanmaktadır. Proje kapsamında ocaktan çıkarılarak alınacak malzeme kırma-eleme işleminden geçirilecektir. Faaliyet sonrası (maden işlemi terk edilirken) proje alanı “Rehabilitasyon Projesi” kapsamında ağaçlandırılacaktır. Ocaktan alınan malzemenin kırma eleme işlemine tabi olması sadece fiziksel olarak boyutlanmasını sağlayacaktır. 4.4. Hidrojeolojik Özellikler 4.4.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler 1/25000 ölçekli jeoloji haritasında da görüleceği gibi proje sahası ve yakın çevresini oluşturan alanda gözlenen kireçtaşı, çakıl taşı, kumtaşı birimleri geçirimli özelliktedir. Kiltaşımarn seviyeleri geçirimsiz özellik gösteren bir birimdir. Proje alanında hâkim olan kireçtaşları gri-bej-beyaz rekli, sert ve kırılgan, yüksel dayanım değerlerine sahip, bol kırıklı ve çatlaklı bir birimdir. Yaygın çatlak sistemi nedeniyle geçirgen özelliğe sahiptir. 56 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.4.2. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Pamukluk ırmağı üzerinde biri içme-kullanma suyuna yönelik (Berdan), diğerleri elektrik üretimine yönelik çok sayıda HES tesisleri (Regülatör ve Hiroelektrik Santrali) bulunmaktadır. 4.4.3. Yer Altı Ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut Ve Planlanan Kullanımı ) Proje alanı içerisinde termal su kaynağı bulunmamaktadır. Proje alanında gözlenen kayaçların önemli bir bölümü (Karaisalı Kireçtaşları ve Gildirli çakıltaşı-kumtaşı birimleri rezervuar kaya özelliğindedir. Bu kayaçlar muhtemelen önemli yer altı suyu potansiyeline sahiptir. Proje alanında jeoteknik amaçlı 4 adet sondaj yapılmıştır. Yapılan sondajlarda geçilen birimlerin tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşıdır. En derin olarak açılan S4 kuyusunda 360 m kotuna kadar inilmiş ve yer altı suyuna rastlanmamıştır. Bu durum yer altı suyunun daha derin kotlarda olduğunu göstermektedir. Ayrıca açılan sondajlarda her 3 metrede bir sızma deneyi yapılmıştır. Bulunan permeabilite değerlerine göre zeminin geçirgenlik özellikleri şöyledir: SK 1 Sondajı: 00-09 09-12 12-21 21-25 m m m m arası arası arası arası Az Geçirimli Geçirimli Yarı Geçirimli Az geçirimli SK 2 Sondajı: 00-03 m arası 03-12 m arası Geçirimli Az geçirimli SK3 Sondajı 00-03 m arası 03-06 m arası 06-21 m arası Az Geçirimli Yarı Geçirimli Geçirimli SK4 Sondajı 00-03 m arası 03-40 m arası Az Geçirimli Geçirimli Proje alanına en yakın 1000 m kuzey batısında Osman Dizlek’e ait yer altı su kuyusu bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde tespit edilen yer altı su kuyuları ve bilgileri aşağıdaki tabloda verilmiştir. 57 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 36. Faaliyet Alanı Çevresinde Bulunan Yer Altı Su Kuyularının Bilgileri BELGE NO K-8129 K-8282 K-13035 K-17260 KUYU SAHİBİ MUSA DOĞAN DOĞAN BOZKURT OSMAN DİZLEK SALİM GÜNGÖR İLİ İLÇESİ KÖY X Y DERİNLİK (m) STATİK SEVİYE DİNAMİK SEVİYE VERİM (l/sn) EC (mhos/cm) FAALİYET ALANINA MESAFESİ (m) MERSİN TARSUS TAŞÇILI 4095985 650260 114 m 48 m 62 m 2 lt/sn 1469 1680 m MERSİN TARSUS PRİÖMERLİ 4100150 649745 70 m 24 m 42 m 2 lt/sn 736 2400 m MERSİN TARSUS KAKLIKTAŞI 4099022 650641 170 m 115 m 155 m 1 lt/sn 600 1000 m MERSİN TARSUS PRİÖMERLİ 4104131 644831 62 m 15 m 25 m 2 lt/sn 845 8650 m 58 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Proje alanının 1000 m kuzeybatısında bulunan Osman Dizlek’e ait kuyunun su analiz sonuçları aşağıda verilmiş olup söz konusu kuyuya ait su örneğinin tarımda sulama suyu olarak kullanılabilirliği belirlenmiştir. Tablo 37. Osman Dizlek’e ait Yer Altı Su Kuyusunun Su Analiz Sonuçları KATYONLAR me/lt Sodyum (Na) Potasyum (K) Kalsiyum+Magnezyum (Ca+Mg) TOPLAM pH EC (mhos/cm) Sulama Suyu Sınıfı ANYONLAR me/lt Karbonat (CO3 ) Bi Karbonat (HCO3) Klor (CL) 0.88 0.04 13.00 13.92 7.48 600 Tuzluluk Alkalilik Sülfat (SO4) TOPLAM %Sodyum (SAR) T-2 A-1 Yok 5.61 4.98 3.33 13.92 0.34 Orta Az 4.4.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) Proje kapsamında planlanan kapasite artışı ocaktan kireçtaşı malzemenin üretilerek kırma-eleme tesisinde boyutlandırılmasıdır. Mevcut durumda da sahadan malzeme alınarak kırma-eleme tesisinde boyutlandırma işlemi yapılmaktadır. Ocaktan alınan malzemenin kırma-eleme tesisinde boyutlandırılması fiziksel bir değişim gösterecektir. Tesiste yer altı suyunu kirletecek hiçbir faaliyet yapılmayacaktır. Ayrıca sahada yapılan sondajlarla yer altı su seviyesinin 360 m kottan daha derinlerde olduğu belirlenmiş olup ocak çalışmasının yer altı suyuna etkisi olamayacaktır. 4.5. Hidrolojik Özellikler 4.5.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri Proje alanı 17-Doğu Akdeniz Havzası, 17-15 Tarsus alt ovası içerisindedir. Mersin İlinin sahil şeridi yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Sahil şeridinden kuzey bölümlere çıkıldıkça 10-15 oC’ye varan farklılıklar bulunmaktadır. Özellikle kış aylarında deniz sahilinden uzaklaştıkça, bu sıcaklık değişimi büyük değerlere çıkmaktadır. Meteorolojik olarak yatay görüş uzaklığını her yönde 1000 metre ve daha altına düşürecek sis olayı ilde ender görülen bir olaydır. Kar yağışı ve don hadisesi İçel ili sahil kesimlerinde en az rastlanan olaydır. Meteorolojik yönden farklılıklar olarak tanımlanan mikroklima bölgeleri, ilin topografik yapısı nedeniyle birçok kesimlerde görülmektedir. Yaz ve kış aylarında sahil kesimi ile iç ve yayla kesimi arasında sıcaklık ve nem farkı hissedilir şekilde belli olmaktadır. Sıcaklık ve nem yayla kesimlerinde daha düşüktür. Mersin ilinde yer altı ve yer üstü su kaynaklarını besleyen en önemli kaynaklar yağmur ve kar sularıdır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından düzenlenen Geodata veri tabanından uyarlanarak hazırlanmış faaliyet alanı ve çevresinin hidrolojik durumunu gösteren Hidroloji haritası Ek-15 de verilmiştir. 59 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.5.2. Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu Ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda faaliyet alanının kuzeydoğu istikametinde 10 ha. lık kısmı Berdan Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi içine düşmektedir. 4.5.3. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut Ve Planlanan Kullanımı ( İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar ) Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Pamukluk ırmağı üzerinde biri içme-kullanma suyuna yönelik (Berdan), diğerleri elektrik üretimine yönelik çok sayıda HES tesisleri (Regülatör ve Hiroelektrik Santrali) bulunmaktadır. Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanan 1/350.000 ölçekli Genel Durum Planında Sulanamayan araziler içerisinde kalmaktadır. 60 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 17. Hidroloji Haritası 4.5.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı proje alanı ve yakın çevresinin hidrolojik yapısında hiçbir değişiklik olmayacaktır. Proje alanında faaliyetten etkilenecek dere bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde kuru dere bulunmakta olup bunlardan en yakını faaliyet alanının güneyindedir. Sürekli akış halinde olmayan, yağışlı zamanlarda mevsimsel akış gösteren kuru dere yatağına artık, atık malzeme dökülmeyecek, akışına müdahale edilmeyecek ve koruma mesafesi bırakılacaktır. Söz konusu faaliyete ilişkin 10 Ağustos 2005 Tarihli ve 25902 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”, 03.07.2011 Tarihinde yürürlüğe giren 2011/1900 Karar Sayılı ve 05.04.2012 Tarihinde yürürlüğe giren 2012/2958 Karar Sayılı “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” lere uyulacak olup, kurulca tespit edilecek sağlık koruma bandı mesafesine uyulacaktır. Çalışma alanının köşe noktalarına poligon taşları dikilerek çalışma alanının sınırları belirlenecektir. Proje alanına en yakın su yapısı olarak yaklaşık 2500 m kuzeydoğusunda Pamukluk Irmağı bulunmaktadır. Pamukluk ırmağının faaliyet alanına uzak olmasından dolayı ocak alanında yapılacak patlatmalardan etkilenmesi söz konusu değildir. Faaliyet alanı topografik olarak yüksek kotlarda kayalık özelliğinde jeomorfolojik yapıya sahip olmasından dolayı taşkın riski bulunmamaktadır. Proje alanında hâkim olan yüksek kotlu topografik yapı, saha eğimi proje 61 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU alanına genel olarak doğal drenaj özelliğini kazandırmaktadır. Ayrıca sahanın uygun yerlerine drenaj kanalı oluşturulmuştur. Gerekmesi durumunda yeni drenaj kanalları oluşturularak yağmur sularının saha çevresinden uzaklaştırılması sağlanacaktır. Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır işletmede olan bir tesis olup taşkın, sel gibi risklerle karşılaşılmamıştır. 4.6. Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler 4.6.1 . Bölgesel Ve Proje Alanı Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler Akdeniz ikliminin karakteri yazlar sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı olmasıdır. Yağışların yarısı kış aylarında diğer yarısı da ilkbahar ve sonbaharda görülmektedir. Yaz sıcakları umumiyetle Mart ayında başlamakta Kasımda son bulmaktadır. Yükselti arttıkça ve daha kuzeye gidildikçe iklim daha serin bir hal alır. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlıdır. Yağışlar kışın kar şeklinde, ilkbaharda yağmur şeklindedir. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından çalıştırılan, saatlik ölçüm yapan ve proje alanına en yakın meteoroloji istasyonu olan Mersin Meteoroloji İstasyonu’ndan temin edilen 1960-2012 yılları arasında ölçülen değerlerden elde edilen meteorolojik veriler Ek-19 da sunulmuştur Basınç 1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre, min. basınç 990.1 hPa, maksimum basınç 1033,8 hPa, ortalama basınç yıllık değeri ise 1012.2 hPa’dır (Bkz. Tablo 38.). Tablo 38. Basınç Değerleri-Aylık-Yıllık Parametre Ortalama Basınç (hPa) Maksimum Basınç (hPa) Minimum Basınç (hPa) Rasat AYLAR (1960-2012) S. Şubat Mart (YIL) Ocak Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 53 1017.4 1015.7 1013.9 1011.8 1010.9 1008.1 1004.9 1005.7 1009.9 1013.9 1016.9 1017.6 1012.2 53 1033.8 1032.3 1030.6 1025.6 1021.9 1016.9 1011.6 1011.9 1020.5 1024.5 1029.3 1031.8 1033.8 53 993.8 996.9 995.5 998.6 1001.6 1002.4 993.3 990.6 991.7 998.0 62 995.4 990.1 990.1 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 1040 1030 1020 1010 Ortalama Basınç (hPa) 1000 Maksimum Basınç (hPa) Minimum Basınç (hPa) 990 980 970 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa M n ay Ha ıs z Te ira n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 960 Şekil 18. Basınç Dağılım Grafiği-Aylık Sıcaklık Dağılımı 1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre minimum sıcaklık -6.3 °C, maksimum sıcaklık 39.8 °C, ortalama sıcaklık yıllık değeri 19.8°C’dir (Bkz. Tablo 39.). Tablo 39. Sıcaklık Değerleri-Aylık-Yılık Parametre Ortalama Sıcaklık (°C) Minimum Sıcaklık (°C) Maksimum Sıcaklık (°C) Rasat AYLAR (1960-2012) S. Şubat Mart (YIL) Ocak Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 53 10.2 10.9 13.7 17.5 21.4 25.2 27.9 28.3 25.5 21.2 15.7 11.7 19.8 53 -6.3 -3.6 -2.2 0.6 7.0 5.3 16.1 15.0 11.0 2.7 -0.8 -3.0 -6.3 53 25.2 26.5 29.8 34.7 35.8 38.2 37.3 39.8 38.5 36.4 31.0 27.0 39.8 63 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 50 40 30 Ortalama Sıcaklık (°C) Minimum Sıcaklık (°C) 20 Maksimum Sıcaklık (°C) 10 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa n M ay Ha ıs zi Te ra n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 -10 Şekil 19. Sıcaklık Dağılım Grafiği-Aylık-Yıllık Yağış 1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre toplam yağış ortalaması yıllık değeri 594.7 mm, maksimum yağış 199.5 mm’dir. (Bkz. Tablo 40) Tablo 40. Yağış Dağılımı-Aylık-Yılık Parametre Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Rasat AYLAR S. Şubat (YIL) Ocak (1960-2012) Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 53 109.8 83.5 55.3 36.0 22.5 8.5 7.9 4.0 7.2 39.4 80.2 140.4 594.7 53 109.0 102.0 80.8 48.9 49.4 29.7 58.8 30.3 41.2 50.1 99.6 199.5 199.5 64 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş 250 200 Toplam Yağış Ortalaması (mm) 150 Maksimum Yağış (mm) 100 50 O ca k Ş ub at M ar t N is an M ay H ıs az i Te ran m m u A ğu z st os E yl ül E ki m K as ım A ra lık 0 Şekil 20. Yağış Dağılım Grafiği-Aylık Nem 1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre ortalama nem yılık değeri %70.2, minimum nem ise % 10’dır. (Bkz. Tablo 41) Tablo 41. Nem Değerleri-Aylık-Yıllık Rasat AYLAR S. Şubat (YIL) Ocak Parametre Ortalama Nem (%) Minimum Nem (%) (1960-2012) Nisan Mayıs 53 67.6 68.6 Mart 70.0 72.4 73.7 Haziran Temmuz Ağustos Eylül 74.7 75.9 73.9 68.0 Ekim 64.7 Kasım Aralık 65.4 68.0 70.2 53 10 13 14 13 16 16 25 20 15 11 12 13 10 80 70 60 50 Ortalama Nem (%) 40 Minimum Nem (%) 30 20 10 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa n M ay Ha ıs zir Te a n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 Şekil 21. Nem Değerleri Grafiği-Aylık 65 Yıllık . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Bölgenin Sayılı Günler Dağılımı Sayılı Günler (Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı) 1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre Kar, dolu ve sis ile ilgili değerler Tablo 42. de verilmiştir. Tablo 42’ye göre; Kar Yağışlı Günler Sayısı yıllık 0.3, Kar Örtülü Günler Sayısı yıllık 0, Sisli Günler Sayısı Ortalaması yıllık 1.7, Dolulu Günler Sayısı Ortalaması yılık 1.5, Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması yıllık 32.3, Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması yıllık 7.7’dır. Tablo 42. Kar, Dolu, Sis Değerleri-Aylık-Yılık Parametre Kar Yağışlı Günler Sayısı Kar Örtülü Günler Sayısı Sisli Günler Sayısı Ortalaması Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Rasat S. (YIL) AYLAR Ocak Şubat Mart 52 0.2 0.1 0.0 (1960-2012) Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Kasım Aralık Yıllık 0.3 53 0 53 0.1 0.1 0.2 0.5 0.4 0.2 52 0.2 0.3 0.2 0.1 0.1 0.0 52 2.3 2.6 2.9 3.2 3.2 2.2 53 3.5 2.1 0.4 6 0.1 0.0 0.0 0.0 0.9 1.0 2.3 0.0 0.1 0.0 1.7 0.2 0.1 0.3 1.5 4.9 3.3 3.5 32.3 0.2 1.5 7.7 Kar Yağışlı Günler Sayısı 5 Kar Örtülü Günler Sayısı 4 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 3 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 2 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 1 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması O ca k Şu ba t Ni sa n M ay Ha ıs zir Te a n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 Şekil 22. Sayılı Günler (Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı) Grafiği-Aylık Ekim 66 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Maksimum Kar Kalınlığı Tablo 43. e göre Maksimum Kar Kalınlığı yıllık 0 cm’dir. Tablo 43. Maksimum Kar Kalınlığı -Aylık-Yılık Parametre Maksimum Kar Kalınlığı (cm) Rasat AYLAR S. Şubat (YIL) Ocak --- --- --- (1970-2012) Mart --- Nisan Mayıs --- --- Haziran Temmuz Ağustos Eylül --- --- --- --- Ekim --- Kasım Aralık --- Yıllık --- 0 Şekil 23. Maksimum Kar Kalınlığı Bölgenin Buharlaşma Durumu Aylık ortalama açık yüzey buharlaşması ve günlük maksimum açık yüzey buharlaşmaları Tablo 44. de verilmiştir. Tablo 43. e göre Aylık Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması yıllık 1101.5 mm, Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması 13.2 mm’dir. Tablo 44. Buharlaşma Değerleri-Aylık-Yılık Parametre Aylık Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Rasat AYLAR (1960-2012) S. Şubat Mart (YIL) Ocak Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 27 39.6 45.3 71.0 91.1 124.5 153.9 173.8 165.4 137.3 99.6 58.0 39.1 1101.5 27 5.0 8.8 6.6 8.0 10.6 12.4 12.0 10.3 13.2 8.6 6.1 6.0 13.2 67 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 200 180 160 140 Aylık Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) 120 100 Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) 80 60 40 20 Aralık Kasım Ekim Eylül Ağustos Temmuz Haziran Mayıs Nisan Mart Şubat Ocak 0 Şekil 24. Buharlaşma Değerleri Grafiği-Aylık Bölgenin Rüzgar Sözel ve Grafiksel Dağılımı (Aylık, Mevsimlik ve Yılık Rüzgar Diyagramları, Hakim Rüzgar Yönleri, Kuvvetli, Rüzgarlı ve Fırtınalı Günler) Rüzgar Tablo 45. Mersin İli Rüzgâr Hızları (1960-2012) AYLAR N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak 1.7 1.7 2.2 2.3 2.6 2.3 2.1 2.0 2.6 2.3 2.5 2.0 1.9 1.3 1.4 1.4 Şubat 1.6 1.7 2.1 2.4 2.6 2.5 2.5 2.3 2.5 2.4 2.7 2.1 1.8 1.3 1.4 1.4 Mart 1.5 1.6 2.1 2.3 2.6 2.6 2.7 2.4 2.9 3.1 3.4 2.4 2.1 1.4 1.4 1.4 Nisan 1.5 1.6 2.2 2.2 2.5 2.6 2.6 2.7 3.1 3.4 3.6 2.4 1.9 1.3 1.3 1.3 Mayıs 1.5 1.5 1.9 2.0 2.2 2.5 2.6 2.7 3.3 3.5 3.6 2.4 1.8 1.2 1.2 1.2 Haziran 1.4 1.5 1.8 1.9 2.1 2.4 2.6 2.8 3.4 3.9 4.0 2.6 2.0 1.2 1.1 1.1 Temmuz 1.3 1.5 1.7 1.8 1.8 2.2 2.5 2.8 3.4 4.0 4.2 2.6 1.8 1.1 1.0 1.1 Ağustos 1.3 1.4 1.7 1.7 2.0 2.3 2.5 2.8 3.4 4.2 4.2 2.7 1.8 1.1 1.1 1.1 Eylül 1.4 1.5 1.8 1.9 2.2 2.5 2.6 2.7 3.4 3.9 4.1 2.7 2.1 1.3 1.2 1.2 Ekim 1.5 1.5 1.7 1.9 2.3 2.4 2.3 2.3 2.8 2.9 3.1 2.3 1.9 1.4 1.3 1.4 Kasım 1.5 1.6 1.8 2.1 2.3 2.3 2.1 1.9 2.2 2.2 2.2 1.9 1.7 1.3 1.4 1.4 Aralık 1.6 1.7 2.1 2.2 2.3 2.2 2.0 1.8 2.3 2.1 2.1 1.6 1.6 1.2 1.4 1.5 Ortalama 1.5 1.6 1.9 2.1 2.3 2.4 2.4 2.4 2.9 3.2 3.3 2.3 1.9 1.3 1.3 1.3 68 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 25. Hızlarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Tablo 46. Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 ) AYLAR Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık TOPLA M N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW 5827 6211 3762 2587 1306 1777 1004 725 608 768 519 662 343 1424 3628 7956 4615 4521 3242 2317 1142 1885 1141 1113 900 1217 843 1010 477 1445 3525 6428 4394 3817 2586 1740 994 1953 1388 1647 1684 2635 2227 1996 798 1600 3402 6250 3830 3329 2137 1491 936 1699 1193 1750 2051 3844 3244 2213 820 1365 2741 5156 3166 2918 2259 1439 925 1897 1249 2203 2771 5283 4306 2374 818 1102 1924 4396 2338 2856 1975 1361 796 1874 1463 2865 3488 6135 4553 1779 613 739 1261 3760 3509 2323 2679 1906 1132 656 1826 1620 3336 4378 7241 4576 1404 574 647 1219 2963 2747 1571 823 496 1549 1240 2795 3468 7250 4538 1811 805 902 1653 4241 4443 2860 1378 762 455 1442 1048 1957 2475 4975 3453 2047 928 1289 2520 5752 5219 3449 1715 1287 661 1661 1032 1527 1646 2694 2448 1946 896 1559 3794 7454 5503 4396 2365 1833 860 1657 1028 999 856 1191 1131 1091 584 1541 4017 8399 6049 5827 3739 2342 1155 1641 764 687 470 633 497 590 342 1366 3974 8937 28635 19114 10382 20861 14170 21604 24795 43866 32335 18923 7998 14979 33658 72238 50670 45610 Tablo 46’ya göre I. hakim rüzgar yönü NNW, II. hakim rüzgar yönü N, III. hakim rüzgar yönü NNE’dir. 69 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Şekil 26. Esme Saylarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Tablo 47. Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 ) Mevsimlik AYLAR İlkbahar N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW 11390 10064 6982 4670 2855 5549 3830 5600 6506 11762 9777 6583 2436 4067 8067 15802 Yaz 7624 8282 5452 3316 1948 5249 4323 8996 11334 20626 13667 4994 1992 2288 4133 11510 Sonbahar 15165 10705 5458 3882 1976 4760 3108 4483 4977 8860 7032 5084 2408 4389 10331 21605 Kış 16491 16559 10743 7246 3603 5303 2909 2525 1978 2618 1859 2262 1162 4235 11127 23321 70 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 27. Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları 71 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 28. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ı) 72 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 29. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ıı) 73 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 30. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ııı) 74 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 31. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (IV) 75 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Tablo 48. Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (1960-2012) Ortalama Rüzgâr Hızı (m_sec) Rasat S. (YIL) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 53 2.1 2.2 2.2 2.3 2.5 2.7 2.7 2.7 2.4 2.0 1.8 2.0 2.3 Ortalama Rüzgâr Hızı (m_sec) 3 2.5 2 Ortalama Rüzgâr Hızı (m_sec) 1.5 1 0.5 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa n M ay Ha ıs zi Te ra n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 Şekil 32. Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği Tablo 49. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Rasa t S. (YIL) Maksimum Rüzgâr Hızı ( m_sec ) ve Yönü 53 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağusto s Eylül Ekim Kasım 29.7 S 34.2 WS W 26.4 SW 25.0 SW 25.3 SW 28.2 NNW 26.2 NW 20.2 NNE 25.0 SSW 27.9 SSW 25.7 SS W 40 35 30 25 Maksimum Rüzgâr Hızı ( m_sec ) ve Yönü 20 15 10 5 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa n M ay Ha ıs zi Te ra n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 76 Aralı k 30.2 S Yıllık 34.2 WS W . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Şekil 33. Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği Tablo 50. Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Rasat S. (YIL) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 53 0.7 0.5 0.8 0.5 0.3 0.2 0.0 0.1 0.2 0.4 0.5 0.6 4.8 Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması 0.3 0.2 0.1 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa n M ay Ha ıs zi Te ra n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 Şekil 34. Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği Tablo 51. Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Rasat S. (YIL) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 53 3.0 3.2 3.8 3.7 2.6 1.7 1.3 1.6 1.8 2.0 1.9 2.5 29.1 Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması 4 3.5 3 2.5 Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması 2 1.5 1 0.5 O ca k Şu ba t M ar t Ni sa n M ay Ha ıs zi Te ra n m m Ağ uz us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık 0 77 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 35. Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Graf Tablo 52. Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri 78 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 53. Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri 79 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 80 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 36. Yağış, Şiddet, Süre Tekerrür Grafiği 81 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.6.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Sırasında Yerel Ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik Ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında yerel ve bölgesel iklimde değişiklik yapabilecek herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır. 4.7. Flora – Fauna 4.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Flora – Fauna Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü mevkiinde bulunan 7902 Ruhsat numaralı Karadiken Kalker İşletmesi Tarsus Belediyesinin sınırları içerisinde olup ruhsat sahasının geneli orman vasıflı arazidir. Ruhsat alanı üzerinde orman örtüsü bulunmamaktadır. Yakın çevresinde ve bulunduğu alanda dahil olmak üzere “Flora ve Fauna “ ile ilgili bilgiler aşağıda özetlenmektedir. Flora : Faaliyet yeri Grid Kareleme Sistemine göre C5 karesinde yer almaktadır Flora ile ilgili bilgiler oluşturulurken Davis’in “Flora of Turkey and East Aegean Islands” adlı eserinden Prof. Dr. Baki EYCE’nin Biyocoğrafya adlı eserinden ve Prof. Dr. Yıldırım AKMAN, Prof. Dr. Osman KETENOĞLU ve Dr. Fatmagül GEVEN’nin Vejetasyon adlı eserinden, Prof. Dr. Cengiz DARICI’nın Tohumlu Bitkiler adlı eserlerinden yararlanılmıştır. Vejetasyon : Herhangi bir coğrafi bölgenin bir kesimi üzerinde, yaşama koşulları birbirine benzeyen bitkilerin (özellikle odunlu bitkilerin) bir arada toplanma şeklidir. Vejetasyon; ağaç, çalı, yosun, mantar ve likenlerden oluşan orman örtüsü ile bir orman olabildiği gibi bataklıklarda büyüyen saz, kamış vb. bitki gruplarından veya sudaki alglerden ya da çöllerde olduğu gibi seyrek dağılmış kaktüslerden ibaret olabilir. Dolayısıyla bir bölgede bitkiler için yaşam koşulları ne kadar çok ise vejetasyon tipleri de o kadar değişik olur. Tabiatıyla, flora bilinmeden vejetasyon çalışması yapılmaz. Akdeniz bölgesinde vejetasyon, deniz seviyesinden itibaren dağların yüksek kısımlarına doğru farklı vejetasyon katlarından meydana gelir. Az yağışlı yarı – kurak bir Akdeniz ikliminde son gelişim devresi olan kara çam veya tüylü meşe ormanlarının büyümesine uygundur. Burada toprak çok az zenginleşmiştir, su durumu ve nem değişmez. Böylece vejetasyon iklimle denge haline gelmiştir, yani stabil olmuştur. Faaliyet yeri, 0 ile 500 metreler arasında etkisini gösteren Sıcak Akdeniz Vejetasyon Katı içerisinde yer almaktadır.Bu bölge Ceratonia siliqua (keçi boynuzu), Olea europae (zeytin), Quercus coccifera ( kermes meşesi), Pinus brutia ( kızıl çam), Pinus pinea (fıstık çamı) gibi türlerle temsil edilir. Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan Adana-Çukurova bölgesinde yetişen Ceratonia siliqua L. (Keçi boynuzu), Pinus brutia Ten. (Kızıl çam) ve Quercus coccifera L. (Kermes meşesi) topluluklarıdır. Ceratonia siliqua L. (Keçiboynuzu): Ülkemizde yabani formda Akdeniz bölgesine özgü bitki topluluğu olan makide yetişen, kserofit (kurakçıl) karakterli, sert yapraklı, herdem yeşil çalı ve ağaçlardır. Yeryüzünün en eski türlerinden biri olan keçiboynuzunun orijini Doğu 82 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Akdeniz (Suriye, İsrail, Akdeniz bölgesinin güneydoğusu) olup makinin en önemli bireylerindendir (Davis,1965; Bailey, 1950; Seçmen, 1974). Pinus brutia Ten. (Pinaceae): Genellikle Doğu Akdeniz’de yaygın olup Yunanistan'ın doğusundan Girit, Kıbrıs, Türkiye, Suriye, Irak ve Ürdün'e kadar uzanır. En geniş yayılışı Türkiye'de gözlenir, esas olarak Akdeniz ve Ege bölgelerinde geniş ormanlar oluşturur (Davis, 1965; Yaltırık, 1993). 5-20 m boylarında, hızlı büyüyen, kalın dallı bir çam türüdür. Genç sürgünleri kalın ve kızıl renkte, kabuk genç bireylerde düzgün ve boz renkte iken yaşlılarda derince yarılmış ve esmer kırmızımsı renktedir. Quercus coccifera L. (Fagaceae): Akdeniz çevresinin tamamını temsil eden ve garik vejetasyonunun en geniş hakimiyete sahip türüdür. Sık dallı, 2-3 m boyunda, nadiren boyu 10 m’ye ulaşan herdem yeşil küçük ağaç veya çalılardır. Kuzeybatı, batı ve güney Anadolu’da yaygın bu tür makinin de baskın bitkisidir (Davis,1982, Akman ve ark.,2007). Fitocoğrafik Bölge : Türkiye biyocoğrafik olarak Holarktik aleme girer. Bu alem içerisinde Türkiye de üç farklı fitocoğrafik bölge ayırt edilir. Bunlar; • Avrupa – Sibirya Bölgesi (Euro – Siberian ) • Bu bölge yaprak döken ve yüksek iğne yapraklı ormanlardan meydana gelir. • İran – Turan Bölgesi (İrano – Turanien ) • İç Anadolu platosunun hemen tamamını kaplayan bu bölge kuzeyde Avrupa –Sibirya, batı ve güneyde ise Akdeniz flora bölgesi ile çevrilidir. • Akdeniz Bölgesi ( Mediterranean) : Bu bölge 3 kısımda incelenir. 1. Batı Anadolu ve Doğu Ege Adaları 2. Toroslar 3. Amanos Dağları Akdeniz bölgesinde; yazın görülen kuraklık ve yağışların soğuk mevsimde olması ve bu mevsiminde nispeten ılık geçmesi kendine özgü bir vejetasyonun oluşmasına sebep olmuştur. Faaliyet sonucunda etkilenecek alan, Sıcak Akdeniz Katmanı içine dahil olup yoğun biyotik faktörler sonucu maki ve garrig formasyonları oluşmuştur. Burada başlıca maki elementleri, yabani zeytin, mersin, sakız sandal, erguvan ve tespih ağacıdır. Endemizm: Türkiye, kıtalar arası geçiş bölgesi konumunda bir ülke olması sebebiyle endemik bitkiler bakımından zengindir. Proje alanının bulunduğu yöredeki türlerle ilgili endemizm bilgileri ilgili tablolarında verilmiştir. 83 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 37. Grid Kareleme Sistemi 84 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 38. Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölgeleri Faaliyet alanı ve çevresinde flora yapısına ait fotoğraflar ; 85 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Resim 13. Onopordum acanthium (Deve dikeni) Resim 14. Alyssum montanum (Kuduz otu) 86 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Resim 15. Myrtus communis(Mersin Yemişi, murt) Resim 16. Asparagus officinalis(Kuşkonmaz) 87 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Resim 17. Michauxia campanuloides (Keçibiciği ) 88 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 54. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Flora Türleri Korunma Durumları ve Statüleri Tür No Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Bern Red Data IUCN AVL(*) - Nt Ic - - Nt Ic - - Nt Ic - - Nt Ic - - Nt Ic - - Nt Ic - - Nt Ic - Ic - Habitat THYMELAEACEAE 1 2 Daphane sericea Daphane pontica Develi Doğu Karadeniz Defnesi Otsu ve çalılıklarda Orman tahrip yerlerinde MYRTACEAE 3 Myrtus communis Mersin Yemişi, murt Maki bitkisidir. RESEDACEAE 4 Reseda lutea Sarı Sevgi Çiçeği Otsu ve çalılıklarda PINACEAE 5 6 Pinus nigra Pinus brutia Karaçam Kızılçam Kurak, kayalık, kireçli ve fakir topraklar Kayalık, kireçli ve kumsallarda TAXACEAE 7 Taxus baccata Porsuk, Ölüm Ağacı Kireçli ve nemli yerlerde ANACARDİACEAE 8 Pistacia terebinthus Menengiç - Nt Kayalık,yamaçlar,maki FABACEAE 9 Calicotome villosa Keçi boğan - Nt Ic - - Nt Ic - Maki, kuru kayalık arazilerde OLEACEAE 10 Olea europaea Zeytin 89 Tahrip görmüş alan ve çalılıklarda yetişir. . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU APOCYNACEAE 11 Nerium oleander - Nt Ic - - Nt Ic - Kuduz Otu - Nt Ic - Böğürtlen - Nt Ic Seyrek ormanlar, çalılıkar, taşlı tepe etekleri,kıyılar Kekik/Karabaş - Nt Ic Kumlu, kireçli yamaçlarda - Nt Ic Kuru yamaçlar ve kayalık yerler Ic Kayalık yamaç, çağıllık, temizlenmiş orman, yolkenarı, tarla Ic Orman tahrip yerlerinde Ic stepler, kalkerli uçurumlar,kalkerli topraklar, kumlu kıyılar Ic Kıraç ve kullanışsız topraklarda Zakkum Kumul ve tuzcul topraklarda yetişir. FAGACEAE 12 Quercus infectoria Mazı Meşesi Humusça fakir, kumlu balçık,taşlık alanları sever.. CRUCİFERAE 13 Alyssum montanum Hafif iyi drenaj edilmiş,güneşli ortamlarda bulunur. ROSACEAE 14 Rubus canescens LAMİACEAE 15 Thymus capitatus 16 Origanum majorana Beyaz Kekik 17 Phlomis armeniaca Çobançırası ASTERACEAE 18 Onopordum acanthium Deve dikeni - Nt CUPRESSACEAE 19 Juniperus oxycedrus Katran ardıcı - Nt LİLİACEAE 20 Asparagus officinalis 21 Cistus creticus Kuş konmaz - Nt CİSTACEAE Pamukçuk/Karahan - Nt Tablodaki flora türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklanması şu şekildedir: LR:Düşük risk (yukarıda belirtilen risk sınıflarına girmeyen ve henüz bir riskle karşı karşıya olmayan türler) Ic:En az endişe verici ve korumaya bağımlı olmayan ya da yakın gelecekte risk altında olmayan türler. Nt:Henüz takson tehlike altında değil. nt:Yakın tehdit altında ve korumaya bağımlı olmayan ancak (VU)kategorisine girmeye aday türler. 90 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU (*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013 2014 Av Dönemi Merkez Av Komsyonu Kararı " Kaynak:Prof Dr Yıldırım AKMAN(Genel Botanik),Prof Dr Cengiz DARICI(Bitki Ekolojisi) 91 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Fauna: Faaliyet yeri ve yakın çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel fauna türlerinden; Tablo 55 ‘de Amfibi Türleri, Tablo 56 ‘da Sürüngen Türleri, Tablo 57’ de Kuş Türleri, Tablo 58 ‘de Memeli Türleri verilmiştir. Bu tablolarda, her türün familyası, Türkçe adı, habitatı, IUCN(ERL) kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 “ Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri” ve Ek-3 “ Korunan fauna türleri” listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde yer almayan türler için ( - ) işareti konulmuştur. Ayrıca kuş ve memeli türleri için TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı’nın “2013 – 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı “ Ek- 1 “ Koruma altına alınan yaban hayvanları “, Ek-2 “ Koruma altına alınan av hayvanları “, Ek-3 “ Belli edilen sürelerde avlanmasına izin verilen av hayvanları” listeleri ilgili tablolara işlenmiştir. İki Yaşamlılar : Amfibi türleri hayat döngülerini tamamlayabilmek için bir tanesi su olmak üzere en azından iki farklı habitata gereksinim duyan organizmalardır. Bölgede 4 tane amfibi türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bu türden 3 tanesi Bern Ek-2 ve 1 tanesi de Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. Ayrıca saptanan amfibi türleri arasında 1 tür; Hyla arborea ( yaprak kurbağası) IUCN (ERL) listesinde bulunmasına rağmen Türkiye’de oldukça bol ve yaygın olup, herhangi bir tehdit altında değildir. Sürüngenler: Bölgede 8 tane sürüngen türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bu türlerden 4 tanesi Bern Ek-2, 2 tanesi de Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. Saptanan sürüngen türleri arasında 1 tür; Testudo graeca (tosbağa) IUCN (ERL) listesinde bulunmasına rağmen, yine Türkiye’de oldukça bol olup, herhangi bir tehdit altında değildir. 2013 – 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları’nın yansıtıldığı en son listelere göre; 8 sürüngen türü Ek-1 “koruma altına alınan yaban hayvanları” listesinde bulunmaktadır. Kuşlar: Bölgede 18 tane kuş türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bunlardan 9 tanesi Bern Ek-2, 3 tanesi de Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. 2013 – 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları’nın yansıtıldığı en son listelere göre; 9 kuş türü Ek-1 “koruma altına alınan yaban hayvanları” listesinde, 3 kuş türü Ek-2 “ Koruma altına alınan av hayvanları, 6 kuş türü Ek-3 “ Belli edilen sürelerde avlanmasına izin verilen av hayvanları” bulunmaktadır. Kuş türleri arasında IUCN (ERL) listesinde bulunan tür yoktur. Memeliler: Bölgede 10 tane memeli türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bu türlerden 3 tanesi Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. 2013 – 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları’nın yansıtıldığı en son listelere göre; 2 tane memeli türü Ek-1 “koruma altına alınan yaban hayvanları” listesinde, 1 tane memeli türü Ek-2 “ koruma altına alınan av hayvanları “ listesinde bulunmaktadır. Ek-3 “ her zaman avlanabilen türler” listesinde bulunan memeli türü yoktur. 92 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 55. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel İki Yaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tür No Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Habitat IUCN Red Data Bern Ağaçlar, çalılar ve otlar üzerinde nt LR-nt II Taş altları ve toprak içinde nt - II Taş altları ve toprak içinde nt - III Taş altları ve toprak içinde nt - II HYLIDAE 1 Hyla arborea Yaprak Kurbağası PELOBATİDAE 2 Pelobates syriacus Toprak Kurbağası BUFONİDAE 3 Bufo bufo bufo Kara Kurbağası 4 Bufo viridis Gece Kurbağası Kaynak: Demirsoy, A.,1996, Türkiye Omurgalıları " Amfibiler ", Mülga Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90 K - 1000 - 90. Ankara 93 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 56. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tür No Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Bern Red Data IUCN AVL(*) II - VUA Icd Ek-1 III - nt Ek-1 II - nt Ek-1 II - nt Ek-1 - - nt Ek-1 - - nt Ek-1 II - nt Ek-1 III - nt Ek-1 Habitat TESTUDİNİDAE 1 Testudo graeca Tosbağa Kumlu - çakılı kuru araziler GEKKONİDAE 2 Hemidactylus turcicus Geniş Parmaklı Keler Kara yanklan, taş altılan SCINCIDAE 3 Ablepharus kitaibeli İnce Kertenkele Ağaçlar ve taşlar LACERTİADE 4 Ophisos elegans Tarla Kertenkelesi Güneşlik açık arazi AMPHİSBAENİDAE 5 Blamus strauchi Kör Kertenkele Toprak içi ve tai altın TYPHLOPİDAE 6 Tyhlops vermicularis Kör Yılan Nemli toprak içi ve taş altlan COLUBRIDAE 7 Coronella ausriaca Avusturya Yılanı 8 Eirenis modestus Uysal Yılanı Çayırlık ve orman kenarlarındaki taşlık alan Taşlı alanlar (*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013 - 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı " Kaynak: Demirsoy, A.,1996, Türkiye Omurgalıları " Sürüngenler ", Mülga Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90 - K - 1000 - 90. Ankara 94 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 57. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tür No Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Habitat Red Data Bern Statü AVL(*) IUCN Steplerde - III Y Ek-2 - Seyrek ağaçlı tarlalar, kayalık yerler A.3 II Y Ek-1 - Seyrek ağaçlı yerler ve açık araziler A.4 II G Ek-1 - Ev,şehir ve köy yakınlarında - II G Ek-1 - Ev, şehir ve köy yakınları ile kayalıklarda - II G Ek-1 - Bahçe, park ve ışıklı ormanlarda - II Y Ek-1 - Açık ve kurak yerlerde, tarla ve bahçelerde - II G Ek-1 - Orman, park ve bahçelerde - II Y Ek-1 - Orman, fundalık ve bahçelerde - III Y,G Ek-3 - Orman, ağaçlık, park ve bahçelerde - III Y Ek-1 - COLUMBIDAE 1 Streptopelia decaocto Kumru STRIGIDAE 2 Athena noctua Kukumav MEROPIDAE 3 Merops apiaster Ankuşu HİRUNDİNİDAE 4 Hirundo rustica Kır Kırlangıcı 5 Delichon urbica Ev Kırlangıcı TURDIDAE 6 Phoenicurus phoenicurus Kara Kızıl Kuyruk 7 Oenanthe oenanthe Kuyukkakan 8 Erithacus rubecula Kızılgerdan 9 Turdus merula Karatavuk PARIDAE 10 Parus major Büyük Baştankara CORVIDAE 95 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 11 Corvus Monedula Küçük Karga Ormanlar, ağaçlıklar ve kayalıklar 12 Corvus frugilegus Ekin kargası Seyrek ağaçlı yerler, park ve çayırlar 13 Corvus corone pallescens Leş Kargası Her çeşit arazi ve ekin tarlalarında 14 Pica pica Saksağan Açık araziler, tarla ve parklar Sığırcık Ormanlık ve ağaçlık olan her yerde Ev Serçesi Köy ve şehirlerde, tarlalarda İspinoz Park, bahçe ve ormanlarda Kaya Kiraz kuşu Fundalıklar, güneşli kayalar ve bağlarda - - Y,G Ek-3 - - - Y Ek-3 - - - Y,G Ek-3 - - - Y Ek-3 - - - Y Ek-2 - - - Y Ek-3 - - II Y,G Ek-2 - - II Y,G Ek-1 - STURNNIDAE 15 Sturnus vulgaris PASSERIDAE 16 Fringilla domesticus FRINGILLIDAE 17 Fringilla coelebs ENBERIZIDAE 18 Emberiza cia (*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013- 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı " Kaynak: Demirsoy, A. , 1998, Omurgalılar " Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler " Ankara. Tablodaki kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklanması şu şekildedir. A1 : Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler A1.1 : Nesli tükenmiş olan türler A1.2 : Tüm Türkiye'deki birey sayısı 1 - 25 çift arasında olan türler A2 : Birey sayısı 26 - 50 çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde risk altında olan türler A3 : Birey sayısı 51 - 200 ( 500 ) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmış türler A4 : Birey sayılan fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler B : Geçici olarak Türkiye'ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk altına girecek olan türler 96 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU B1 : Anadolu'yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu'da üremeyen B2-B3: Anadolu'dan transit olarak geçen veya Anadolu'yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler Y : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri G : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler T : Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir KZ : Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türleridir. 97 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 58. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Memeli Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tür No Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Bern Red Data AVL(*) IUCN - - Ek-1 nt Habitat ERINACEIDAE 1 Erinaceus concolor Kirpi Evler, tarlalar, yerleşim yerleri yakınları SORICIDAE 2 Crocidura leucodon TALIDAE Sivri Burunlu Tarla Faresi III - - nt Açık araziler ve çalılıklar 3 Talpa levantis Köstebek - - - nt Kumlu gevşek ve nemli topraklar III - Ek-1 V VESPERTİLİONİDAE 4 Pippistrellus pipistrellus Yarasa Çeşitli ortamlar MURİDAE 5 Rattus norvegicus Göçmen Fare - - - nt Hertürlü ortam 6 Rattus rattus Siyah Sıçan - - - nt Hertürlü ortam - - nt Hertürlü ortam Hertürlü ortam 7 Mus Musculus Doğu Faresi - 8 Mus domesticus Ev Faresi - - - nt 9 Apodemus mystacinus Kayalık Faresi - - - nt III - Ek-2 nt Taşlık ve kayalık yerler MUSTELIDAE 10 Mustela navilis Gelincik Çeşitli ortamlar (*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komsyonu Kararı " Kaynak: Demirsoy, A. , Türkiye Omurgalıları " Memeliler ", Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90 - K - 1000 - 90. Ankara 98 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Proje Sahasının Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı) Karesi Açısından değerlendirilmesi; Proje alanı orman kadastro bilgi sisteminde (ORKABİS), Doğa Koruma Merkezince belirlenen Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı)" karesine girmektedir. Proje alanının içinde bulunduğu karede yer alan flora-fauna bilgileri Tablo 59. da verilmiştir. 99 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 59. Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı) içerisinde proje alanının bulunduğu kareye ait flora-fauna bilgileri 100 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 101 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 102 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 103 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 104 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 105 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Flora – Fauna Üzerine Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) Faaliyet kazı, patlatma gibi faaliyetlerden dolayı topoğrafya da geçici tahribatlar olacaktır. Faaliyet alanının sınırlı olması, üretimin kontrollü ve projesine uygun olarak yapılacak olması ve faaliyet sonrasında rehabilitasyon çalışmalarının yapılacak olmasından dolayı flora ve fauna ile ilgili olarak kalıcı kayıplar yaşanmayacaktır. Proje ile ilgili olarak alınacak önlemler ilgili bölümlerinde açıklanmıştır. Bölgenin floristik listeleri gezide yapılan gözlemler, alanda daha önceden yapılmış çalışmalarla ilgili literatür bilgilerine dayanılarak hazırlanmıştır. Ayrıca faaliyet alanı ORKABİS sisteminde 864 numaralı karesinde kalmaktadır. Ruhsat sahsı karenin ufak bir bölümünü kapsamaktadır. Planlanan proje uzun yıllardır üretimine devam eden bir işletmenin kapasite artışı projesidir. Planlanan proje, ÇED Raporunda belirtilen önlemlerin tümü alınarak gerçekleştirilecektir. Ayrıca proje alanı, 864 numaralı kare içinde dar bir alanı kapsayacağından herhangi bir kalıcı flora ve fauna kaybına yol açmayacaktır. Projenin gerçekleştirileceği alanlarda doğaya yeniden kazandırma çalışmaları yapılacak olup, çevredeki flora ve fauna bu alanlarda tekrardan varlıklarına devam edeceklerdir. Faaliyet esnasında Tablo 48. de verilen endemik, nadir, tehdit altında türlere rastlanması durumunda kesinlikle zarar verilmeyecek, gerekirse o kısımda faaliyet durdurulacak ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bilgilendirilecektir. Faaliyet alanındaki mevcut flora-fauna ile ilgili olarak, ilgili mevzuatlar kapsamında gerekli önlemler alınacaktır. 4.8.Koruma Alanları (Ek-V Deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında ) 4.8.1. Proje Alanı Koruma Alanı Ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları ( Bölgede Yer Alan Tarihi Ve Kültürel Alanlar Özellikle İrdelenmelidir.) Proje alanı ve çevresi ile ilgili olarak hazırlanmış koruma alanlarını gösterir harita Ek23 de sunulmuştur. Planlanan faaliyetle ilgili olarak yapılan arazi çalışmaları değerlendirildiğinde, ayrıca harita ve şekiller incelendiği zaman proje alanının mevcut çalışılan kısmı ile büyük bir kısmının ormanlık alan içinde kaldığı tespit edilmiştir. Planlanan proje ile ilgili olarak hazırlanan rehabilitasyon projesi Ek-10 da sunulmuş olup Orman Bölge Müdürlüğü'ne başvurularak gerekli izinler alınacaktır. Proje alanı yakın çevresinde zeytin ağaçlarına rastlanmıştır. Proje alanı çevresindeki zeytin ağaçları ile ilgili olarak, planlanan projenin bitkilerin vegetatif ve generatif gelişmesine zarar vermeyeceği ile ilgili olarak Çukurova Üniveristesi tarafından rapor hazırlanmıştır (Bkz. Ek-21). Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Ruhsat alanının güney, kuzeybatı, kuzeydoğu kısımlarında bazı alanların tarım alanı vasıflı bölgeye düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman Müdürlüğü 106 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak çalışılmıştır. Orman meşcere haritası Ek-9 da sunulmuştur. Çevre Düzeni Planına göre ruhsat alanının batı-kuzeybatı kısmında yaklaşık 22 hektarlık bir alanın makilik-fundalık-çalılık olarak nitelendirilen alan içinde kaldığı görülmektedir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak kuşuçumu 350 m. dir. Ruhsat alanının Kuzeydoğu kısmında yaklaşık 10 hektarlık alan Berdan Barajı uzun mesafeli koruma alanı (B) içinde kalmaktadır. Bu kısımda maden, mevcut su kalitesini bozmayacak şekilde çıkartılacaktır, faaliyet sonunda arazi doğaya yeniden kazandırılarak terk edilecektir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak kuşuçumu 1700 m. dir. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen “Milli Parklar”, “Tabiat Parkları”, “Tabiat Anıtları” ve “Tabiat Koruma Alanları”, proje sahasında bulunmamaktadır, b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen “Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları”, proje sahasında bulunmamaktadır, c) 21/7/1983 Tarihli ve 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının “Tanımlar” başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde “Kültür Varlıkları”, “Tabiat Varlıkları”, “Sit” ve “Koruma Alanı” olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar, proje sahasında bulunmamaktadır. ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, Proje sahasında bulunmamaktadır, d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan “Hassas Kirlenme Bölgeleri”, Proje sahasında bulunmamaktadır, f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından “Özel Çevre Koruma Bölgeleri” olarak tespit ve ilan edilen alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler, 107 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Proje alanının büyük bir kısmı ormanlık alan içinde kalmaktadır. Proje alanı ile ilgili olarak ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'nden gerekli izinler alınacaktır. h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar; proje sahasında bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde zeytin ağaçlarına rastlanmıştır. Proje alanı çevresindeki zeytin ağaçları ile ilgili olarak, planlanan projenin bitkilerin vegetatif ve generatif gelişmesine zarar vermeyeceği ile ilgili olarak Çukurova Üniveristesi tarafından rapor hazırlanmıştır (Bkz. Ek21). i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır. j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar. Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda faaliyet alanının kuzeydoğu köşesinde yaklaşık 10 ha. lık bir kısmı Berdan Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi alanına düşmektedir. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi” (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan “Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları”nda belirtilen I. Ve II. Koruma Bölgeleri, “Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları”, Proje sahasında bulunmamaktadır, b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi” (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, ı) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol” gereği ülkemizde “Özel Koruma Alanı” olarak belirlenmiş alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan “Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit” listesinde yer alan alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, 108 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan “Akdeniz’e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin” yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi”nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan “Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi” (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar. Proje sahasında bulunmamaktadır, d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi, proje sahasında bulunmamaktadır, Korunması gereken alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri), proje sahasında bulunmamaktadır, b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. Ve II. Sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı, Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Ruhsat alanının Güney, Kuzeybatı, Kuzeydoğu kısımlarında bazı alanların tarım alanı vasıflı bölgeye düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman Müdürlüğü kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak çalışılmıştır. Orman meşcere haritası Ek-9 da sunulmuştur. c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler, Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda faaliyet alanının kuzeydoğu köşesinde yaklaşık 10 ha. lık bir kısmı Berdan Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı 109 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi alanına düşmektedir. ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, Proje sahasında bulunmamaktadır, d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır, Proje alanı ve çevresi Ek-5 Duyarlı yöreler açısından incelenmiş ve gerekli açıklamalar yapılmıştır. Yukarda tespit edilen bilgiler dışında Ek-5 Duyarlı Yöreler listesinde verilen herhangi bir alanın tespiti durumunda gerekli izinler ve önlemler alınacaktır. 4.8.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve Sonrası) Faaliyet alanı ormanlık arazi vasfında olup, İlgili Orman Bölge Müdürlüğünden izin alınarak çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planına göre, ruhsat alanı içinde tarım alanı, fundalıkmakilik-çalılık alan, içme ve kullanma suyu uzun mesafeli (B) koruma alanı gibi farklı nitelikte alanlar olduğu görülmektedir. Faaliyet alanında ilgili kurumlardan gerekli izinler alınarak çalışılacaktır. Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı proje alanı ve yakın çevresinin hidrolojik yapısında hiçbir değişiklik olmayacaktır. Proje alanında faaliyetten etkilenecek dere bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde kuru dere bulunmakta olup bunlardan en yakını faaliyet alanının güneyindedir. Sürekli akış halinde olmayan, yağışlı zamanlarda mevsimsel akış gösteren kuru dere yatağına artık, atık malzeme dökülmeyecek, akışına müdahale edilmeyecektir. 4.9 Devletin Yetkili Organlarının Hüküm Ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş Alanlar 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı İle ‘‘Sınırlandırılmış Alanlar ’’v.b.) 4.9.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı 7902 Sicil Numaralı Maden Ruhsat Sahası Devletin Hüküm ve Tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir. Faaliyet alanı içinde Askeri Yasak Bölgeler, Özel Çevre Koruma Bölgesi, Av-Yaban Hayatı Bölgesi, Av Üreme Sahası, Milli Park, Muhafaza Ormanı, Turizm Alanı, Tohum Meşceresi Alanı, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar içinde kalmamaktadır. Faaliyet alanında kamu kurum ve kuruluşları için belli amaçlarla tahsil edilmiş alanlar bulunmamaktadır. 4.9.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve Sonrası) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden kaynaklanacak etkiler ve alınacak önlemler Bölüm 5. de incelenmiştir. Projenin dosyada belirtildiği şekilde gerçekleştirilmesi durumunda arazi hazırlık, işletme ve işletme sonrasında gerekli önlemler alınmış olacaktır. 110 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İLGİLİ YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA KÜMÜLATİF OLARAK GEREKLİ DEĞERLENDİRME YAPILACAKTIR.) 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası) Tesiste patlatma, sökme, kırma-eleme, yükleme, boşaltma, depolama, nakliye işlemlerinden dolayı toz emisyonları oluşacaktır. Tablo 60. SKHKKY (Tablo 2.1) Kütlesel Debiler Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için kütlesel debiler (kg/saat) Bacadan Baca Dışındaki Yerlerden 10 1 Emisyonlar Toz Tablo 61. SKHKKY ( Ek-12-Tablo 12.6. )Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Kaynaklar Emisyon Faktörleri kg/ton Kontrolsüz Kontrollü 0,080 - Sökme 0,025 0,0125 Yükleme 0,010 0,005 0,7 0,35 0,010 0,005 Patlatma Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi) Boşaltma Depolama Birincil Kırıcı 5,8 2,9 0,243 0,0243 1. Patlatma Esnasında Oluşacak toz Emisyonu: Bir delikten alınacak malzeme miktarı: 10 m X 3,5 m X 3,5 m X 2,4 ton/m3 = 294 ton/delik Patlatmalardan kaynaklanacak toz, gürültü ve vibrasyon etkilerini azaltmak için patlatmalar kademeli olarak yapılacaktır. Böylece patlatmalardan kaynaklanacak gürültü, toz ve vibrasyon büyük ölçüde azaltılmış olacaktır. Patlatmalarda gecikmeli kapsül kullanılacağından dolayı taş sıçraması gibi tehlikeli durumlar önlenmiş olacaktır. “SKHKKY” ’de, yapılacak patlatmalardan kaynaklanacak emisyonun karşılaştırılacağı bir sınır değeri bulunmamaktadır. 1 delikten ortalama 294 ton/delik gevşemiş kalker elde edilecektir. Bir atımda 94 adet delik açılacağından 94 x 294 ton = 27636 ton malzeme gevşetilecektir. Oluşacak toz emisyonu; 27636 ton/patlatma x 0,08 kg/ton = 2210,8 kg/an toz emisyonu oluşacağı öngörülmektedir. Patlatma yapılacak alan önceden sulanarak tozlanmadan kaynaklanan emisyonun % 40 oranında azalacağı kabul edilmiştir. Sulama işlemleri ile patlatmadan kaynaklanacak toz emisyonu 2210,8 kg/an * 0,60 = 1326,5 kg/an olacaktır. 111 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2. Ocakta Malzeme Alımı, Nakliye, Boşaltma, Kırma-Eleme, Depolama Faaliyetlerinden Kaynaklanacak Toz Emisyonları: Ocakta çıkarılacak malzeme 3997890,0 ton/yıl olacaktır. Ocakta saatlik üretim 569,5 ton/saat olacaktır. Ocakta Sökme İşleminden Kaynaklanacak Emisyon Miktarı Patlatma işleminin ardından 569,5 ton/saat üretim gerçekleştirilecek fakat gevşetme sonucu büyük parçaların %10’ u kırıcı ile kırılarak sökülecektir. 569,5 ton/saat x 0.10 = 56,95 ton/saat. Toz emisyonu:0.025 kg/ton x 56,95 ton/saat = 1,4 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 1,4 kg/saat X 0,50 = 0,7 kg/saat olacaktır. Ocakta Yükleme Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 569,5 ton/saat = 5,7 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 5,7 kg/saat X 0,50 = 2,85 kg/saat olacaktır. Ocaktan Çıkartılan Malzemenin Ruhsat Alanı İçindeki Kırma-Eleme Ünitelerine Nakliyesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu Ruhsat sahası büyük bir alan oluşturmaktadır. Ruhsat sahasının kırma-eleme ünitelerine olabilecek uzaklığı yaklaşık 2000 m. dir. Ocaklardaki malzeme 30 tonluk kamyonlarla taşınacaktır. Günde 11105 ton tüvanan kalker taşınacak olup 30 tonluk kamyonlarla yaklaşık 371 sefer yapılması gerekecektir. Toz Emisyonu: 0,7 kg/km.-sefer x 371 sefer x 4 km(gidiş-dönüş) / 19,5 saat = 53,3 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 53,3 kg/saat X 0,50 = 26,65 kg/saat olacaktır. 3. Kırma-Eleme İşlemi Sırasında Oluşacak Toz Emisyonları Malzemenin Kırma-Eleme Ünitesi Besleme Bunkerine Dökülmesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 569,5 ton/saat = 5,7 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 5,7 kg/saat X 0,50 = 2,85 kg/saat olacaktır. Kırma-Eleme Ünitelerinden Kaynaklanacak toz Emisyonu: İşletmede kırma-eleme ünitelerinde toplam olarak 569,5 ton/saat malzeme üretime dahil edilecektir. Kırma-Eleme ünitelerinde bir kırıcı bulunmaktadır. Kırma-Eleme ünitelerinde pülverize su sistemi ile toz indirgenmektedir. Bantların üzerleri kapatılmış durumda olduğundan tozumanın minimize edilmiştir. Birincil Kırıcı Kontrolsüz 112 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 569,5 ton/saat x 0.243 kg/ton = 138,4 kg/saat. Kontrollü Kırma-Eleme ünitelerinde pülverize su sistemi ile toz indirgenecektir. Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre; 569,5 ton/saat x 0,0243 kg/ton = 13,84 kg/saat toz emisyonu oluşacağı hesaplanmıştır. Konveyör bant sistemiyle malzemenin eleklere boşaltılmasında oluşacak toz emisyonu: Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 569,5 ton/saat = 5,7 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 5,7 kg/saat X 0,50 = 2,85 kg/saat olacaktır. Kırma Eleme ünitesine boyutlandırılarak alınan malzemenin %55 ‘i 50-130 mm boyutlarındaki malzeme, %45 ‘i de 0-50 mm arasındaki malzemede pasa malzeme olacaktır, 0-50 mm boyutlarındaki malzeme ise ruhsat sahası içindeki pasa depo alanlarında depolanacaktır. Kırma-Eleme Ünitesinde Boyutlandırılan Malzemenin Nakliye İçin Kamyonlara Yüklenmesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: 4. Malzemenin Ocak Dışına Nakliyesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: 50–130 mm boyutundaki malzeme ocak dışına nakledilecektir. Malzemenin % 55’i 50–130 mm. boyutunda malzeme olacağından yıllık 3997890 ton/yıl * 0,55 = 2198839,5 ton/yıl malzeme depolanmadan ocak dışına nakledilecektir. 2198839,5 ton/yıl / ( 12 ay/yıl * 30 gün/ay * 19,5 saat/gün) = 313 ton/saat malzeme ocak dışına nakledilecektir. 30 tonluk kamyonlarla günde yaklaşık 204 sefer yapılacaktır. Kırma-Eleme ünitelerinden asfalt yola kadar yaklaşık 1000 m. yol gidilecektir. Toz Emisyonu: 0,7 kg/km.-sefer x 204 sefer x 2 km(gidiş-dönüş) / 19,5 saat = 14,65 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 14,65 kg/saat X 0,50 = 7,33 kg/saat olacaktır. 5. Pasa Malzemenin Stok Sahasına Taşınmak İçin Kamyonlara Yüklenmesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: 0–50 mm boyutundaki malzeme pasa stok alanına taşınacaktır. Malzemenin %45’i 050mm. Boyutunda malzeme olacağından yıllık 3997890 ton/yıl * 0,45 = 1799050,5 ton/yıl malzeme pasa stok alanına taşınacaktır. 1799050,5 ton/yıl / ( 12 ay/yıl * 30 gün/ay * 19,5 saat/gün) = 256,3 ton/saat Kırma-Eleme ünitelerinden stok sahasına kadar ortalama 800 m. yol kat edilecektir. 30 tonluk kamyonlarla yaklaşık 167 sefer yapılacaktır. Toz Emisyonu: 0,7 kg/km.-sefer x 167 sefer x 1,6 km(gidiş-dönüş) / 19,5 saat = 9,5 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 9,5 kg/saat X 0,50 = 4,75 kg/saat olacaktır. 113 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 6. Pasa Malzemenin Depolanması ile Oluşacak Toz Emisyonları; Pasa Malzemenin Stok Sahasına Boşaltılması Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 256,3 ton/saat =2,6 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 2,6 kg/saat X 0,50 = 1,3 kg/saat olacaktır. Pasa Malzemenin Depolanması Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu: Stoklama yaklaşık 10 hektarlık bir alanda yapılacaktır. Depolama emisyon faktörü, 5,8 kg toz/ha gün ‘dür. Depolama 24 saat gerçekleşen bir olaydır. (5.8 kg toz/ha gün x 10 ha) /24 saat = 2,42 kg/saat depolamadan tozuma olacaktır. Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında azalarak 2,42 kg/saat X 0,50 = 1,21 kg/saat olacaktır. Tablo 62. Tesiste Oluşması Beklenen Toz Emisyon Değerleri Tablosu YAPILACAK İŞLEMLER OLUŞACAK TOZ EMİSYONLARI Kontrolsüz Patlatma Eş Zamanlı Kabul Edilen Faaliyetler Ocak Faaliyetleri Patlatma, diğer faaliyetlerden bağımsızdır. Diğer faaliyetler patlatmadan sonra başlar Sökme 1,4 kg/saat Yükleme 5,7 kg/saat Kırma-Eleme Ünitesine Nakliye 53,3 kg/saat Besleme bunkerine kalker boşaltma 5,7 kg/saat Kırma-Eleme Ünitesi Faaliyetleri Kırma Bantlardan Boşalma Nakliye Ocak Dışına Nakliye Pasa Depo Alanına Pasa Depolama Pasa Malzeme Boşaltma Pasa Malzeme Depolama Eş Zamanlı Gerçekleştirilecek Faaliyetlerden Kaynaklanacak Emisyon Miktarı Toplamı 2210,8 kg/an 138,4 kg/saat 5,7 kg/saat 14,65 kg/saat 9,5 kg/saat 2,6 kg/saat 2,42 kg/saat 239,4 kg/saat 114 “SKHKKY “ Tablo 2.1. e göre SINIR DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRILMA SI Kontrollü Karşılaştırılacak Bir 1326,05 kg/an Sınır Değer bulunmamaktadır. Sınır değerin üzerindedir Sınır değerin 2,85 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 26,65 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 2,85 kg/saat üzerindedir 0,7 kg/saat Sınır değerin 13,84 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 2,85 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 7,33 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 4,75 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 1,3 kg/saat üzerindedir Sınır değerin 1,21 kg/saat üzerindedir Sınır değerin üzerindedir, Hava 64,33 kg/saat Kalitesi Modelleme Raporu Ek-20 de sunulmuştur. . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Kırma-Eleme Tesislerinde toz yayıcı noktaların üzeri kapatılmış ve basınçlı pülverize su sistemi şeklinde toz indirgeme sistemi kurulmuştur. Proje konusu ruhsat sahası içinde düzenli atık depolama sahası faaliyeti yapılmaktadır. Depolama sahası inşaatı tamamlanmış olup gerekli izinlerin alınması sonrasında atık depolama işine başlanacaktır. Bundan dolayı hava kalitesi modelleme çalışmasına atık depolama faaliyeti de eklenmiş ve değerlendirme kümülatif olarak yapılmıştır (Bkz. Ek-20). Faaliyet kapsamında yapılacak çalışmaların modellenmesi açısından 2 ayrı durum belirlenmiştir. Bu durumların açıklaması aşağıda verilmiş olup her iki durum içinde ayrı model çalışması yapılmıştır. Faaliyet sırasında kontrollü durumda çalışılacağından kontrollü durum için model çalışması yapılmıştır. Durum 1 (Üretim Kümülatif): SODA SANAYİİ A.Ş.’ye ait II. Grup Maden Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi (Karadiken Kalker İşletmesi) üretim faaliyetleri , SODA SANAYİİ A.Ş.’ye ait düzenli atık depolama sahası faaliyeti, kaynaklı oluşacak havada asılı toz ve çöken tozun kümülatif olarak eş zamanlı modellenmesi, Durum 2 (Patlatma): SODA SANAYİİ A.Ş.’ye Ait II. Grup Maden Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi (Karadiken Kalker İşletmesi) patlatma faaliyetleri, kaynaklı oluşacak havada asılı toz ve çöken tozun eş zamanlı olarak modellenmesi, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2’ de verilen sınır değerler aşağıda sunulmuştur. Tablo 63. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu YIL 3 Sınır değer [µg/m ] 3 [CO mg/m ] 2 [Çöken toz mg/m gün] 2008 2009 2010 2011 2012 2013 KVS 300* 300 260 220 180 140 100 UVS 150* 150 132 114 96 78 60 KVS 650* 650 598 546 494 442 390 UVS 350* 350 322 294 266 238 210 Süre Parametre Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) Çöken toz *Sınır değer 2014 yılı hedeflerine ulaşılana kadar yıllık eşit olarak azaltılacaktır. ** Hassas hayvanların, bitkilerin ve nesnelerin korunması için Yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi faaliyet kapsamında hassas hayvanları, bitkileri ve nesneleri etkileyecek emisyon tipi söz konusu değildir. Yapılan kontrollü modelleme sonuçlarının Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2’ de verilen sınır değerler ile karşılaştırılması aşağıda sunulmuştur. 115 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 64. Durum 1 Modelleme Sonucunda Elde Edilen Değerlerin Sınır Değerler ile Karşılaştırılması Parametre Havada Asılı Partikül Madde Süre Sınır değer 3 [µg/m ] [Çöken toz 2 mg/m gün] 2013 Karadiken Köyü Çakırlı Köyü KVS 300 100 87,81961 41,71230 UVS 150 60 6,93652 2,45299 Kaklıtaş Köyü Belen Köyü Ve Tekeli Mahallesi 57,47203 3,19977 3,09352 0,46682 7,064 3,612667 KVS 650 390 6,044333 3,863 UVS 350 210 3,023945 2,20011 6,546685 3,515918 Parametre Süre Sınır değer 3 [µg/m ] [Çöken toz 2 mg/m gün] 2013 Pirömerli Köyü Taşçılı Köyü Tepeköy Tepetaşpınar Mahallesi Havada Asılı Partikül Madde KVS 300 100 5,77042 38,15358 3,20191 10,93547 UVS 150 60 0,60408 2,31001 0,32477 0,66212 KVS 650 390 2,619 8,912333 0,414333 3,609667 UVS 350 210 1,783808 5,618712 0,277288 2,326137 Süre Sınır değer 3 [µg/m ] [Çöken toz 2 mg/m gün] 2013 1.Zeytinlik Alanı 2.Zeytinlik Alanı 3.Zeytinlik Alanı 4.Zeytinlik Alanı KVS 300 100 82,94077 58,45595 33,51827 63,93885 UVS 150 60 3,94682 5,70912 3,88877 6,25933 KVS 650 390 12,79967 33,25333 21,93567 23,998 UVS 350 210 13,82674 22,3303 15,38003 16,95893 Çöken toz Çöken toz Parametre Havada Asılı Partikül Madde Çöken toz Yukarıda da görüldüğü gibi belirlenen tüm alıcılarda Durum 1 için havada asılı toz ve çöken toz değerlerinin 2013 yılı sınır değerlerini sağladığı görülmektedir. Patlatma anlık bir işlem olup Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde karşılaştırılabilecek bir sınır değer bulunmamaktadır. Bu nedenle patlatma anında oluşacak emisyon için herhangi bir sınır değer kıyaslaması yapılmamıştır. Proje konusu faaliyet sürecinde kontrol tedbirlerinin tam uygulanmasına özen gösterilecektir. Kırma-Eleme Tesislerinde bantların ve toz yayıcı noktaların üzeri kapatılmış ve basınçlı pülverize su sistemi şeklinde toz indirgeme sistemi kurulmuştur. Kamyonların üstü branda ile örtülecek, tozumaya neden olan alanlar nemlendirilecektir. Bu nedenle en yakın yerleşimlerde ve çevredeki arazilerin planlanan faaliyet kaynaklı tozumadan olumsuz yönde etkilenmeyeceği düşünülmektedir. Faaliyet “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” Ek-2, 2.17, 2.18, 2.19 kapsamındadır. Faaliyetle ilgili olarak 29.04.2009 Tarih ve 27214 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve aynı yönetmeliğin “Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacak ve gerekli izinler alınacaktır. 03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı ve 14.04.2010 Tarih ve 27552 Sayılı ve 13.04.2012 Tarih ve 28263 ve 16.06.2012 Tarih ve 116 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 28325 Sayılı Resmi Gazetelerde Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 5.2. Su Kullanımı Ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme Ve Kullanma Suyu Ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı Ve Bertarafı) Planlanan faaliyet madencilik faaliyetidir. Proje kapsamında herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır. Su Kullanımı; Planlanan faaliyet kapsamında su kullanımı noktaları şöyle olacaktır; * İşletmede çalışacak personelin ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile içme ve kullanma suyu; İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Kapasite artışı sonunda mevcut çalışan sayısının yeterli olacağı öngörülmüştür. Kişi başına tüketilen su miktarı 217 lt/gün kabul edilmiştir. (24.02.2012 Tarih ve 34 Sayılı TÜİK Haber Bülteninde kişi başına günlük su kullanımı 217 lt olarak verilmiştir.) 74 kişi x 217 lt/gün / 1000 lt/m3= 16,06 m3/gün su kullanılacaktır. *Tozumanın engellenmesi için gerekli sulama suyu; Ocak alanında ocak içi yollarda tozumanın giderilmesi için 10 m3 kapasiteli bir arazöz kullanılacaktır. Aşırı sıcak günlerde arazözle sulama işinde 50 m3/gün su kullanılacaktır. Kırma-Eleme öngörülmektedir. tesislerinde pulverize su siteminde 90 ton/gün su kullanımı Tüm bu kullanımlar sonucu gerekli olacak su ihtiyacının yaklaşık olarak 156,06 m /gün olarak öngörülmektedir. 3 Karadiken Kalker İşletmesinde içme suyu 1432 abone numarası ile Tarsus Kaklıktaşı Belen İçme Suyu Birliğinden temin edilmektedir, kullanma suyu ise Karadiken Köyü Sulama Kooperatifinden temin edilmektedir (Bkz. Ek-25). Kapasite artışlı sonunda da bu şekilde temin edilecektir. Çalışanların içme ve kullanma suyu ile ilgili olarak 07.04.2012 Tarih ve 28257 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren " İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik " hükümlerine uyulacaktır. Atıksu Miktarı; İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile ilgili olarak çalışan sayısında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Kişi başı günlük su tüketimi 150 lt ve tüm atık suyun %100 geri döndüğü tahmini ve kabulü ile oluşacak atık suyun özellikleri aşağıdaki gibidir. (Bir kişinin günlük su kullanımı Resmi Gazete 22 Nisan 1985 tarih ve 18733 117 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU sayılı nüshasında yayımlanan İller Bankası” İçme suyu projelerine dair şehir ve kasabaların içme suyu projelerin hazırlanmasına ait yönetmelik hükümlerince 150 lt olarak alınmıştır.) Çalışacak kişi sayısı (Toplam) : 74 Kişi başına düşen günlük kullanım : 150 lt/gün Oluşan atık su : 11,1 m3 /gün BOI : 200 mg/lt BOI olarak kirlilik yükü : 2,22 kg/gün KOI : 300 mg/l KOI olarak kirlilik yükü : 3,33 kg/gün AKM : 200 mg/l AKM olarak kirlilik yükü : 2,22 kg/gün (Kaynak: USLU ,O. “Kullanılmıs Suların Arıtılması”, 1992 İzmir ) Mevcut İşletmede sızdırmasız fosseptik mevcuttur. Sızdırmasız fosseptikte biriktirilecek evsel nitelikli atıksular ücreti mukabilinde Mersin Büyükşehir Belediyesinden temin edilecek vidanjörle çektirilerek Kazanlı atık su pompa istasyonu girişindeki rogara boşaltılacaktır. Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Yazısı Ek-13 de verilmiştir. İşletmede proses amaçlı su kullanımı olmayacaktır. Tozumanın önlenmesi amacıyla kullanılacak olan sulama suyu toz partiküllerinin indirgenmesini sağlayacaktır. Sulama suyunun bir kısmı malzemenin bünyesine hapsolacak bir kısmı buharlaşacağından, akışa geçecek miktarda sulama suyu olmayacaktır. Sulama işleminde kaynaklanan herhangi bir atıksu oluşmayacaktır. Ayrıca sulama suyuna herhangi kimyasal madde konmayacaktır. Proje kapsamında herhangi bir alıcı ortama atıksu deşarjı yapılmayacak ve mevcut kalitesi bozulmayacaktır. 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Faaliyetin tüm aşamalarında 07.042012 Tarih ve 28257 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik " te belirtilen hükümlere uyulacak ve gerekli tedbirler alınacaktır. 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) Proje konusu faaliyet kapasite artışı olup mevcut işletme durumu kapasite artışına uygun olduğundan dolayı proje ile ilgili olarak herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır. Evsel Nitelikli Katı Atıklar: İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile ilgili olarak çalışan sayısında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Bir kişinin oluşturacağı evsel nitelikli katı atık miktarı 1,34 kg/kişi-gün olarak alınmıştır. Çalışan sayısı ; Birim katı atık miktarı ; Katı atık miktarı; 74 kişi 1,34 kg/kişi/gün 74 x 1,34 = 99,16 kg/gün 118 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Evsel nitelikli katı atıklar çevre sağlığını bozmayacak, koku ve kötü bir görüntü yaratmayacak şekilde kapalı konteynırlarda muhafaza edilecek, Mersin Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama sahasına taşınarak bertaraf edilecektir. Mersin Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı yazısı Ek-24 de verilmiştir. Ek-24 de verilen yazıda adı geçen şirket mevcut durumda Karadiken Kalker İşletmesinde, işletmeciliği yapan firmadır. 7902 sicil numaralı ruhsat Soda Sanayii A.Ş. uhdesinde olup işletmeciğini farklı bir firma yapmaktadır. 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve aynı yönetmeliğin değişiklik yönetmelikleri hükümlerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar Faaliyet alanında kaza veya sağlık problemi yaşanması durumunda en yakın sağlık ocağı imkânlarından yararlanılacaktır. Karadiken Köyünde sağlık ocağı mevcuttur. Acil durumlarda hastayı taşımak için bir araç hazır bulundurulacaktır. Faaliyet alanında herhangi bir tıbbi atık oluşumu söz konusu olmayacaktır. Ambalaj Atıkları: Tesiste ambalaj atığı oluşması durumunda 24.08. 2011 Tarih ve 28035 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak toparlanarak lisanlı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Atık Lastikler: Yıl içerinde araçların lastikleri yaklaşık 1 kez değiştirilecektir. Lastiklerin değiştirilmesi kullanım ömürleri, kat ettikleri yol mesafesine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Oluşan atık lastiklerin lisanslı firmalar tarafından toplanması sağlanacaktır. 25.11.2006 Tarih ve 26357 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanan “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Herhangi bir nedenden dolayı bu tür atıkların sahada biriktirilmesi gerektiği zaman uygun olarak toparlanacak ve en kısa zamanda lisanslı firmaları tarafından alınması sağlanacaktır. Atık Akü ve Piller: İşletmede yaklaşık olarak akü tüketimi 8 adet/yıl’dır. Kapasite artışı sonunda akü tüketimi yaklaşık olarak 14 adet/yıl olacaktır. Atık akü ve piller tesis alanında mevcut olan Tehlikeli Atık Geçici Depolama alanında uygun kaplarda biriktirilerek lisanslı ve/veya yetkili firmalar tarafından toplanmaları sağlanacaktır. 31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Atık Yağlar: İşletmede yıllık madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 2592,0 lt/yıl’dır. Kapasite artışı sonunda madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 4440,0 lt/yıl olacaktır. Tesiste kullanılan iş makineleri, araç ve ekipman bakımları esnasında atık yağlar oluşacaktır. Tesis sahasında araç bakım ve onarım atölyesi bulunmaktadır. Tesiste oluşan 119 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU atık yağlar sızdırmasız ve kapalı kaplarda toplanacak ve lisanslı firmalar tarafından toplanması sağlanacaktır. 30.07.2008 Tarih ve 26952 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” , 21.07.2009 Tarih ve 27305 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Tehlikeli Atıklar Araçların, iş makinalarının bakımları, yağ değişimleri, yakıt ikmalleri v.s. esnasında oluşacak üstübü, kontamine ambalaj, yağ filtresi gibi tehlikeli atıklar, kontamine olmuş patlayıcı madde torbaları geçici atık alanında muhafaza edilecek ve lisanslı taşıyıcılarla lisanslı gerikazanım/bertaraf tesislerine gönderilecektir. 14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ Tehlikeli Atıkların kontrolü yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 5.4. Gürültü Kaynakları, Ve Seviyeleri (Akustik Rapor) Proje alanında işletme esnasında faaliyet ünitelerinden kaynaklanacak gürültü; ocakta ve tesis alanlarında üretim esnasında iş makineleri ve ekipmanlarından kaynaklanacak gürültü ve patlatmadan kaynaklı gürültü olacaktır. Patlatma faaliyeti diğer işlerden bağımsız olacağından farklı değerlendirilmiştir. Proje alanında meydana gelebilecek gürültü konusunda 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Çevresel gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda çalışılan alanın ruhsat sınırına en yakın yerleşim birimi Güney-Güneydoğu istikametindeki Karadiken Köyüdür. Karadiken Köyünün faaliyet yerine en yakın mesafesi kuş uçumu 500 m. dir. Ruhsat alanı güney-güneydoğu istikametinde 2250 m. mesafede Tepeköy Köyü, güneybatı istikametinde 2200 m. mesafede Taşçılı Köyü, batı-güneybatı istikametinde 1600 m. mesafede Kaklıtaş Köyü ve 2800 m. mesafede Tepetaşpınar Mahallesi, batı-kuzeybatı istikametinde 2000 metre mesafede Pirömerli Köyü, kuzeybatı istikametinde 1200 m. mesafede Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, doğu-kuzeydoğu istikametinde Çakırlı Köyü bulunmaktadır. Çakırlı Köyünün mevcut çalışılan alan ve kırma-eleme tesislerinin bulunduğu, depolamanın yapıldığı alana mesafesi yaklaşık 1140 m. dir. SODA SANAYİİ A.Ş.’ ye ait Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi Karadiken Köyü Mevkii’ nde yer alan II. Grup Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi (Karadiken Kalker İşletmesi) Kapasite Artışı Projesinde yer alan gürültü kaynağı makine ve ekipman listesi ve ses gücü düzeyi aşağıda verilmiştir. 120 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 65. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeyleri Makine-Ekipman Adet Ekskavatör Yükleyici Wagon Drill Kamyon Kompresör Arazöz KET Jeneratör Trafo 2 2 1 36 1 2 3 2 4 Kaynağın ses gücü düzeyi, Lw, dB 98 98 100 98 97 98 112 98 89 Referans Kaynak Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Soundplan Kitaplığı Proje konusu Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi; yılda 12 ay, ayda 30 gün, vardiyada 6,5 saat olmak üzere 3 vardiya olarak planlanmaktadır. Günlük toplam çalışma süresi vardiya değişim süreleri dikkate alınarak efektif 20 saat olarak belirlenmiştir. Tablo 66. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı Gürültü Kaynakları Ekskavatör Yükleyici Wagon Drill Kamyon Kompresör Arazöz KET Jeneratör Trafo Toplam 98 98 100 98 97 98 112 98 89 Ses Gücü Düzeyleri (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 92,0 92,0 94,0 92,0 91,0 92,0 106,0 92,0 83,0 92,0 92,0 94,0 92,0 91,0 92,0 106,0 92,0 83,0 92,0 92,0 94,0 92,0 91,0 92,0 106,0 92,0 83,0 * Toplam ses gücü düzeylerinin 4 oktav band da eşit olarak dağıldığı varsayılmaktadır. ⎛ Q ⎞ L p = Lw + 10 x log x ⎜ 2 ⎟ ⎝ 4πr ⎠ Tablo 67. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri 121 4000 Hz 92,0 92,0 94,0 92,0 91,0 92,0 106,0 92,0 83,0 . SODA SANAYİİ A.Ş Gürültü Kaynakları Ekskavatör Yükleyici Wagon Drill Kamyon II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 66,00 59,98 56,46 52,02 46,00 38,04 32,02 26,00 24,86 24,41 21,92 19,98 19,15 18,95 17,05 16,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 66,00 59,98 56,46 52,02 46,00 38,04 32,02 26,00 24,86 24,41 21,92 19,98 19,15 18,95 17,05 16,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 66,00 59,98 56,46 52,02 46,00 38,04 32,02 26,00 24,86 24,41 21,92 19,98 19,15 18,95 17,05 16,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 66,00 59,98 56,46 52,02 46,00 38,04 32,02 26,00 24,86 24,41 21,92 19,98 19,15 18,95 17,05 16,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 122 . SODA SANAYİİ A.Ş Gürültü Kaynakları Kompresör Arazöz KET Jeneratör II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 63,00 56,98 53,46 49,02 43,00 35,04 29,02 23,00 21,86 21,41 18,92 16,98 16,15 15,95 14,05 13,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 78,00 71,98 68,46 64,02 58,00 50,04 44,02 38,00 36,86 36,41 33,92 31,98 31,15 30,95 29,05 28,46 64,00 57,98 54,46 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 63,00 56,98 53,46 49,02 43,00 35,04 29,02 23,00 21,86 21,41 18,92 16,98 16,15 15,95 14,05 13,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 78,00 71,98 68,46 64,02 58,00 50,04 44,02 38,00 36,86 36,41 33,92 31,98 31,15 30,95 29,05 28,46 64,00 57,98 54,46 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 63,00 56,98 53,46 49,02 43,00 35,04 29,02 23,00 21,86 21,41 18,92 16,98 16,15 15,95 14,05 13,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 78,00 71,98 68,46 64,02 58,00 50,04 44,02 38,00 36,86 36,41 33,92 31,98 31,15 30,95 29,05 28,46 64,00 57,98 54,46 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 63,00 56,98 53,46 49,02 43,00 35,04 29,02 23,00 21,86 21,41 18,92 16,98 16,15 15,95 14,05 13,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 78,00 71,98 68,46 64,02 58,00 50,04 44,02 38,00 36,86 36,41 33,92 31,98 31,15 30,95 29,05 28,46 64,00 57,98 54,46 123 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Gürültü Kaynakları Trafo Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 55,00 48,98 45,46 41,02 35,00 27,04 21,02 15,00 13,86 13,41 10,92 8,98 8,15 7,95 6,05 5,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 55,00 48,98 45,46 41,02 35,00 27,04 21,02 15,00 13,86 13,41 10,92 8,98 8,15 7,95 6,05 5,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 55,00 48,98 45,46 41,02 35,00 27,04 21,02 15,00 13,86 13,41 10,92 8,98 8,15 7,95 6,05 5,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 55,00 48,98 45,46 41,02 35,00 27,04 21,02 15,00 13,86 13,41 10,92 8,98 8,15 7,95 6,05 5,46 Çalışacak olan iş makinelerinin ses düzeyleri için aşağıda verilen düzeltme faktörleri kullanılarak hesaplanmıştır. Düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama sonucunda her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandında ki ses düzeyleri aşağıda verilmiştir. Tablo 68. Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri Merkez Frekansı (Hz) Düzeltme Faktörü 500 1000 2000 4000 -3,2 0 1,2 1 124 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 69. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri Gürültü Kaynakları Ekskavatör Yükleyici Wagon Drill Kamyon Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 60,80 54,78 51,26 46,82 40,80 32,84 26,82 20,80 19,66 19,21 16,72 14,78 13,95 13,75 11,85 11,26 60,80 54,78 51,26 46,82 40,80 32,84 26,82 20,80 19,66 19,21 16,72 14,78 13,95 13,75 11,85 11,26 62,80 56,78 53,26 48,82 42,80 34,84 28,82 22,80 21,66 21,21 18,72 16,78 15,95 15,75 13,85 13,26 60,80 54,78 51,26 46,82 40,80 32,84 26,82 65,20 59,18 55,66 51,22 45,20 37,24 31,22 25,20 24,06 23,61 21,12 19,18 18,35 18,15 16,25 15,66 65,20 59,18 55,66 51,22 45,20 37,24 31,22 25,20 24,06 23,61 21,12 19,18 18,35 18,15 16,25 15,66 67,20 61,18 57,66 53,22 47,20 39,24 33,22 27,20 26,06 25,61 23,12 21,18 20,35 20,15 18,25 17,66 65,20 59,18 55,66 51,22 45,20 37,24 31,22 65,00 58,98 55,46 51,02 45,00 37,04 31,02 25,00 23,86 23,41 20,92 18,98 18,15 17,95 16,05 15,46 65,00 58,98 55,46 51,02 45,00 37,04 31,02 25,00 23,86 23,41 20,92 18,98 18,15 17,95 16,05 15,46 67,00 60,98 57,46 53,02 47,00 39,04 33,02 27,00 25,86 25,41 22,92 20,98 20,15 19,95 18,05 17,46 65,00 58,98 55,46 51,02 45,00 37,04 31,02 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 66,00 59,98 56,46 52,02 46,00 38,04 32,02 26,00 24,86 24,41 21,92 19,98 19,15 18,95 17,05 16,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 125 . SODA SANAYİİ A.Ş Gürültü Kaynakları Kompresör Arazöz KET Jeneratör II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20,80 19,66 19,21 16,72 14,78 13,95 13,75 11,85 11,26 59,80 53,78 50,26 45,82 39,80 31,84 25,82 19,80 18,66 18,21 15,72 13,78 12,95 12,75 10,85 10,26 60,80 54,78 51,26 46,82 40,80 32,84 26,82 20,80 19,66 19,21 16,72 14,78 13,95 13,75 11,85 11,26 74,80 68,78 65,26 60,82 54,80 46,84 40,82 34,80 33,66 33,21 30,72 28,78 27,95 27,75 25,85 25,26 60,80 25,20 24,06 23,61 21,12 19,18 18,35 18,15 16,25 15,66 64,20 58,18 54,66 50,22 44,20 36,24 30,22 24,20 23,06 22,61 20,12 18,18 17,35 17,15 15,25 14,66 65,20 59,18 55,66 51,22 45,20 37,24 31,22 25,20 24,06 23,61 21,12 19,18 18,35 18,15 16,25 15,66 79,20 73,18 69,66 65,22 59,20 51,24 45,22 39,20 38,06 37,61 35,12 33,18 32,35 32,15 30,25 29,66 65,20 25,00 23,86 23,41 20,92 18,98 18,15 17,95 16,05 15,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 65,00 58,98 55,46 51,02 45,00 37,04 31,02 25,00 23,86 23,41 20,92 18,98 18,15 17,95 16,05 15,46 79,00 72,98 69,46 65,02 59,00 51,04 45,02 39,00 37,86 37,41 34,92 32,98 32,15 31,95 30,05 29,46 65,00 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 63,00 56,98 53,46 49,02 43,00 35,04 29,02 23,00 21,86 21,41 18,92 16,98 16,15 15,95 14,05 13,46 64,00 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 78,00 71,98 68,46 64,02 58,00 50,04 44,02 38,00 36,86 36,41 33,92 31,98 31,15 30,95 29,05 28,46 64,00 126 . SODA SANAYİİ A.Ş Gürültü Kaynakları Trafo II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 54,78 51,26 46,82 40,80 32,84 26,82 20,80 19,66 19,21 16,72 14,78 13,95 13,75 11,85 11,26 51,80 45,78 42,26 37,82 31,80 23,84 17,82 11,80 10,66 10,21 7,72 5,78 4,95 4,75 2,85 2,26 59,18 55,66 51,22 45,20 37,24 31,22 25,20 24,06 23,61 21,12 19,18 18,35 18,15 16,25 15,66 56,20 50,18 46,66 42,22 36,20 28,24 22,22 16,20 15,06 14,61 12,12 10,18 9,35 9,15 7,25 6,66 58,98 55,46 51,02 45,00 37,04 31,02 25,00 23,86 23,41 20,92 18,98 18,15 17,95 16,05 15,46 56,00 49,98 46,46 42,02 36,00 28,04 22,02 16,00 14,86 14,41 11,92 9,98 9,15 8,95 7,05 6,46 57,98 54,46 50,02 44,00 36,04 30,02 24,00 22,86 22,41 19,92 17,98 17,15 16,95 15,05 14,46 55,00 48,98 45,46 41,02 35,00 27,04 21,02 15,00 13,86 13,41 10,92 8,98 8,15 7,95 6,05 5,46 Mesafeye bağlı olarak her frekanstaki atmosferik yutuş değerleri aşağıda verilen formüle göre ayrı ayrı hesaplanmıştır. En yakın meteoroloji istasyonu olan Mersin Meteoroloji İstasyonunda en yüksek nem görülen ay olan Temmuz ayına ait bağıl nem değeri % 75,9 alınmıştır. Hesaplamalarda nem değeri Q= % 75,9 alınmıştır. ⎛ f 2x r ⎞ ⎟⎟ Aatm = 7,4 x 10 -8 x ⎜⎜ Q ⎠ ⎝ L = L p − Latm 127 Lw ( i ) ⎛ n ⎜ Leq = 10 x log ∑10 10 ⎜ i =1 ⎝ ⎞ ⎟ ⎟ ⎠ . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI SODA SANAYİİ A.Ş ÇED RAPORU Tablo 70. Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri Frekans 500 1000 Mesafe (m) 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 Atmosferik Yutuş 0,002 0,005 0,007 0,012 0,024 0,061 0,122 0,244 0,278 0,292 0,390 0,487 0,536 0,548 0,682 0,731 0,010 0,019 0,029 0,049 0,097 0,244 0,487 0,975 1,111 1,170 1,560 1,950 2,145 2,194 2,730 2,925 Frekans (Hz) 2000 4000 Mesafe (m) 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 Atmosferik 0,039 0,078 0,117 0,195 0,390 0,975 1,950 3,900 4,446 4,680 6,240 7,800 8,580 8,775 10,920 11,700 0,156 0,312 0,468 0,780 1,560 3,900 7,800 15,599 17,783 18,719 24,959 31,199 34,319 35,099 43,679 46,798 Atmosferik yutum değeri çıkartılarak yukarıdaki formüle göre hesaplanan net ses düzeyleri aşağıda verilmiştir. 128 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 71. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri Gürültü Kaynakları Ekskavatör Yükleyici Wagon Drill Kamyon Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Toplam Ses Düzeyi 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 60,80 54,77 51,25 46,81 40,77 32,78 26,70 20,55 19,38 18,92 16,33 14,29 13,41 13,21 11,17 10,52 60,80 54,77 51,25 46,81 40,77 32,78 26,70 20,55 19,38 18,92 16,33 14,29 13,41 13,21 11,17 10,52 62,80 56,77 53,25 48,81 42,77 34,78 28,70 22,55 21,38 20,92 18,33 16,29 15,41 15,21 13,17 12,52 60,80 54,77 51,25 46,81 40,77 32,78 26,70 20,55 64,84 58,67 54,99 50,24 43,44 33,14 23,22 9,40 6,08 4,69 64,84 58,67 54,99 50,24 43,44 33,14 23,22 9,40 6,08 4,69 66,84 60,67 56,99 52,24 45,44 35,14 25,22 11,40 8,08 6,69 64,84 58,67 54,99 50,24 43,44 33,14 23,22 9,40 70,02 63,93 60,35 55,79 49,48 40,79 33,84 26,61 25,21 24,66 21,54 19,07 18,00 17,75 15,26 14,47 70,02 63,93 60,35 55,79 49,48 40,79 33,84 26,61 25,21 24,66 21,54 19,07 18,00 17,75 15,26 14,47 72,02 65,93 62,35 57,79 51,48 42,79 35,84 28,61 27,21 26,66 23,53 21,07 20,00 19,75 17,26 16,47 70,02 63,93 60,35 55,79 49,48 40,79 33,84 26,61 63,99 57,96 54,43 49,97 43,90 35,80 29,53 23,02 21,75 21,24 18,36 16,03 15,00 14,76 12,32 11,53 63,99 57,96 54,43 49,97 43,90 35,80 29,53 23,02 21,75 21,24 18,36 16,03 15,00 14,76 12,32 11,53 65,99 59,96 56,43 51,97 45,90 37,80 31,53 25,02 23,75 23,24 20,36 18,03 17,00 16,76 14,32 13,53 63,99 57,96 54,43 49,97 43,90 35,80 29,53 23,02 129 65,16 59,10 55,54 51,02 44,81 36,26 29,27 21,30 19,61 18,93 14,88 11,38 9,77 9,38 5,33 3,96 65,16 59,10 55,54 51,02 44,81 36,26 29,27 21,30 19,61 18,93 14,88 11,38 9,77 9,38 5,33 3,96 67,16 61,10 57,54 53,02 46,81 38,26 31,27 23,30 21,61 20,93 16,88 13,38 11,77 11,38 7,33 5,96 65,16 59,10 55,54 51,02 44,81 36,26 29,27 21,30 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Gürültü Kaynakları Kompresör Arazöz KET Jeneratör Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Toplam Ses Düzeyi 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 19,38 18,92 16,33 14,29 13,41 13,21 11,17 10,52 59,80 53,77 50,25 45,81 39,77 31,78 25,70 19,55 18,38 17,92 15,33 13,29 12,41 12,21 10,17 9,52 60,80 54,77 51,25 46,81 40,77 32,78 26,70 20,55 19,38 18,92 16,33 14,29 13,41 13,21 11,17 10,52 74,80 68,77 65,25 60,81 54,77 46,78 40,70 34,55 33,38 32,92 30,33 28,29 27,41 27,21 25,17 24,52 60,80 54,77 6,08 4,69 63,84 57,67 53,99 49,24 42,44 32,14 22,22 8,40 5,08 3,69 64,84 58,67 54,99 50,24 43,44 33,14 23,22 9,40 6,08 4,69 78,84 72,67 68,99 64,24 57,44 47,14 37,22 23,40 20,08 18,69 9,96 1,78 64,84 58,67 25,21 24,66 21,53 19,07 18,00 17,75 15,26 14,47 69,02 62,93 59,35 54,79 48,48 39,79 32,84 25,61 24,21 23,66 20,53 18,07 17,00 16,75 14,26 13,07 70,02 63,93 60,35 55,79 49,48 40,79 33,84 26,61 25,21 24,66 21,54 19,07 18,00 17,75 15,26 14,47 84,02 77,93 74,35 69,79 63,48 54,79 47,84 40,61 39,21 38,66 35,53 33,07 32,00 31,75 29,26 28,47 70,02 63,93 21,75 21,24 18,36 16,03 15,00 14,76 12,32 11,53 62,99 56,96 53,43 48,97 42,90 34,80 28,53 22,02 20,75 20,24 17,36 15,03 14,00 13,76 11,32 10,53 63,99 57,96 54,43 49,97 43,90 35,80 29,53 23,02 21,75 21,24 18,36 16,03 15,00 14,76 12,32 11,53 77,99 71,96 68,43 63,97 57,90 49,80 43,53 37,02 35,75 35,24 32,36 30,03 29,00 28,76 26,32 25,53 63,99 57,96 130 19,61 18,93 14,88 11,38 9,77 9,38 5,33 3,96 64,16 58,10 54,54 50,02 43,81 35,26 28,27 20,30 18,61 17,93 13,88 10,38 8,77 8,38 4,33 2,96 65,16 59,10 55,54 51,02 44,81 36,26 29,27 21,30 19,61 18,93 14,88 11,38 9,77 9,38 5,33 3,96 79,16 73,10 69,54 65,02 58,81 50,26 43,27 35,30 33,61 32,93 28,88 25,38 23,77 23,38 19,33 17,96 65,16 59,10 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Gürültü Kaynakları Trafo Mesafe (m) Ses Basınç Düzeyi (dB) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Toplam Ses Düzeyi 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 51,25 46,81 40,77 32,78 26,70 20,55 19,38 18,92 16,33 14,29 13,41 13,21 11,17 10,52 51,80 45,77 42,25 37,81 31,77 23,78 17,70 11,55 10,38 9,92 7,33 5,29 4,41 4,21 2,17 1,52 54,99 50,24 43,44 33,14 23,22 9,40 6,08 4,69 55,84 49,67 45,99 41,24 34,44 24,14 14,22 0,40 - 60,35 55,79 49,48 40,79 33,84 26,61 25,21 24,66 21,53 19,07 18,00 17,75 15,26 14,47 61,02 54,93 51,35 46,79 40,48 31,79 24,84 17,61 16,21 15,66 12,54 10,07 9,00 8,75 6,26 5,47 54,43 49,97 43,90 35,80 29,53 23,02 21,75 21,24 18,36 16,03 15,00 14,76 12,32 11,53 54,99 48,96 45,43 40,97 34,90 26,80 20,53 14,02 12,75 12,24 9,36 7,03 6,00 5,76 3,32 2,53 Tablo 72. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz ,Lakşam ve Lgece Değerleri Mesafe ( m ) L ( dBA) 10 20 30 50 100 250 500 1000 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 90,89 84,80 81,22 76,66 70,31 61,66 54,71 47,48 46,08 45,53 42,40 39,94 38,87 38,62 36,13 3000 35,34 131 55,54 51,02 44,81 36,26 29,27 21,30 19,61 18,93 14,88 11,38 9,77 9,38 5,33 3,96 56,16 50,10 46,54 42,02 35,81 27,26 20,27 12,30 10,61 9,93 5,88 2,38 0,77 0,38 - . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 39. İşletme Aşaması Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği SODA SANAYİİ A.Ş.’ ye ait II. Grup Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi (Karadiken Kalker İşletmesi) Kapasite Artışı Projesi de işletme aşamasında gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeyleri aşağıda sunulmuştur. Tablo 73. Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeyleri Yerleşim Alanı Karadiken Köyü Tepeköy Köyü Taşçılı Köyü Kaklıtaş Köyü Tepetaşpınar Mahallesi Pirömerli Köyü Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi Çakırlı Köyü Mesafe(m) 500 2250 2200 1600 2800 2000 1200 1140 Ses Düzeyi (dBA) 54,71 38,62 38,87 42,40 36,13 39,94 45,53 46,08 Tablo 74. Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri Alanlar Lgündüz (dBA) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Endüstriyel alanlar Lakşam (dBA) Lgece (dBA) 60 55 50 65 60 55 68 63 58 70 65 60 Yukarıdaki tablo incelendiğinde proje alanını ‘Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar’ tanımlaması temsil etmektedir. İş makinelerinden kaynaklı hesaplanan gürültü değerleri ile sınır değerlerin karşılaştırılması aşağıda sunulmuştur. Tablodan da görüldüğü gibi sınır değerler sağlanmaktadır. 132 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 75. Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeylerinin sınır değerlerle karşılaştırılması Yerleşim Alanı Karadiken Köyü Tepeköy Köyü Taşçılı Köyü Kaklıtaş Köyü Tepetaşpınar Mahallesi Pirömerli Köyü Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi Çakırlı Köyü Yerleşim Alanı Karadiken Köyü Tepeköy Köyü Taşçılı Köyü Kaklıtaş Köyü Tepetaşpınar Mahallesi Pirömerli Köyü Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi Çakırlı Köyü Yerleşim Alanı Karadiken Köyü Tepeköy Köyü Taşçılı Köyü Kaklıtaş Köyü Tepetaşpınar Mahallesi Pirömerli Köyü Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi Çakırlı Köyü Lgündüz (dBA) 54,71 38,62 38,87 42,40 36,13 39,94 45,53 Sınır Değer (dBA) 65 65 65 65 65 65 65 Değerlendirme Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun 46,08 Lakşam (dBA) 54,71 38,62 38,87 42,40 36,13 39,94 45,53 65 Sınır Değer (dBA) 60 60 60 60 60 60 60 Uygun Değerlendirme Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun 46,08 LGece (dBA) 54,71 38,62 38,87 42,40 36,13 39,94 45,53 60 Sınır Değer (dBA) 55 55 55 55 55 55 55 Uygun Değerlendirme Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun 46,08 55 Uygun Patlatmalardan dolayı oluşacak gürültü: Tablo 76. Patlatma Gürültü Seviyeleri No 1 Kaynak Patlatma Adet 1 Lw 140 Lw Toplam 140 Tablo 77. Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Göre Değerleri No 1 Kaynak Patlatma 500 Hz. 134 1000 Hz. 134 2000 Hz. 134 Gürültü seviyeleri aşağıda verilen formüle göre hesaplanmıştır. Lp Lp Lw r Q = Lw + 10 Log (Q / 4π r2) = x mesafesindeki gürültü seviyesi = kaynağın gürültü seviyesi = x mesafede yarıçap = yönelme katsayısı (2) 133 4000 Hz. 134 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 78. Ses Basınç Düzeyleri Ses Basınç Düzeyi Gürültü kaynakları Patlatma Mesafe (m) 50 100 500 750 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 500 Hz. 92.04 86.02 72.04 68.52 64.88 64.44 61.94 60.00 59.17 58.98 57.08 56.48 1000 Hz. 92.04 86.02 72.04 68.52 64.88 64.44 61.94 60.00 59.17 58.98 57.08 56.48 2000 Hz. 92.04 86.02 72.04 68.52 64.88 64.44 61.94 60.00 59.17 58.98 57.08 56.48 4000 Hz. 92.04 86.02 72.04 68.52 64.88 64.44 61.94 60.00 59.17 58.98 57.08 56.48 Gürültü kaynaktan uzaklaştıkça atmosferde belirli bir yutuş olayı gerçekleşir. Atmosferik yutuş aşağıda hesaplanmıştır. X mesafesinde oluşan gürültü seviyesi, mesafe ve atmosferin yapısına bağlı olarak değişiklik gösterir. Aatm Aatm f r Q = 7,4 x 10-8 x(( f2 x r)/Q) = Atmosferik Yutuş = İletilen sesin frekansı (500-4000 Hz), = Kaynaktan olan uzaklık = Havanın bağıl nemi (%) (% 75,9 olarak alınmıştır) Atmosferik yutuş X mesafedeki ortalama gürültü seviyelerinden düşüldüğünde 50-3000 metreler arasında oluşacak gürültü seviyeleri aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Lnet = Lp - Aatm Tablo 79. Ses Basınç Düzeyleri Gürültü kaynakları Patlatma Ses Basınç Düzeyi (Lnet = Lp - Aatm ) Mesafe (m) 50 100 500 750 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 500 Hz. 92.03 86.00 71.92 68.34 64.60 64.15 61.55 59.51 58.63 58.43 56.40 55.75 1000 Hz. 91.99 85.92 71.55 67.79 63.77 63.27 60.38 58.05 57.03 56.79 54.35 53.56 134 2000 Hz. 91.85 85.63 70.09 65.60 60.43 59.76 55.70 52.20 50.59 50.21 46.16 44.78 4000 Hz. 91.26 84.46 64.24 56.82 47.10 45.72 36.98 28.80 24.85 23.88 13.40 9.68 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 80. Düzeltme Faktörleri Kullanılarak Bulunan Ses Gücü Seviyeleri Gürültü kaynakları Ses Düzeyi dBA Mesafe (m) 500 Hz. 1000 Hz. 2000 Hz. 4000 Hz. Toplam Ses Düzeyi dbA 50 88.83 91.99 93.05 92.26 97.8 100 82.80 85.92 86.83 85.46 91.5 500 68.72 71.55 71.29 65.24 75.9 750 65.14 67.79 66.80 57.82 71.7 1140 61.40 63.77 61.63 48.10 67.2 1200 60.95 63.27 60.96 46.72 66.7 1600 58.35 60.38 56.90 37.98 63.6 2000 56.31 58.05 53.40 29.80 61.1 2200 55.43 57.03 51.79 25.85 60.0 2250 55.23 56.79 51.41 24.88 59.8 2800 53.20 54.35 47.36 14.40 57.3 3000 52.55 53.56 45.98 10.68 56.5 Patlatma Buna göre her gürültü kaynağının X mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesap edildikten sonra X mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri aşağıdaki formülde hesaplanmıştır. n L PT = 10log∑10 LPİ /10 i =1 Tablo 81. Patlatma Gürültü Seviyeleri r(m) 50 100 500 750 1140 1200 1600 2000 2200 2250 2800 3000 Eşdeğer Gürültü Düzeyleri (dBA) 97.8 91.5 75.9 71.7 67.2 66.7 63.6 61.1 60.0 59.8 57.3 56.5 135 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 40 . Patlatmadan Kaynaklanacak Gürültü Seviyeleri Diyagramı Faaliyet sahası çevresinde mevcut yerleşim birimlerinde iş makineleri, ekipmanlar ve patlatmalardan kaynaklanacak gürültü açısından olumsuz bir etki beklenmemektedir. Patlatmadan kaynaklanacak gürültü anlık bir gürültü olduğundan devam arz etmeyecektir. İşletmede, işin yürütülmesi sırasında meydana gelecek gürültüden dolayı, çalışanların sağlığını koruyabilmek ve faaliyetlerin sürekliliğini sağlayabilmek amacıyla sorunun kaynağında ve kullanıcı ile kaynak arasında çözüm bulunamadığında uygulanması gereken yöntem olan kişisel koruyucuların kullanılması sağlanacaktır. Kişisel koruyucu donanım olarak isimlendirilen ve bireysel olarak uygulanan bu alet / ekipman / donanım kişinin maruz kaldığı tehlikelerin bertarafında kullanılacaktır. Çalışanların maruz kalabileceği gürültünün yasal sınırların altında olması amacıyla; kulak koruyucuları ve kulak tıkaçlarının kullanılması sağlanacaktır. Faaliyet kapsamında gerçekleştirilecek çalışmalarda, iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak amacıyla, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Üretim sırasında, oluşan gürültüyü azaltmak için ise araçların düzenli olarak periyodik bakımlarının yapılması ve araçların kademeli olarak çalıştırılması sağlanacaktır. Patlatmalardan Kaynaklanacak Vibrasyon Patlatma sonucu oluşan şok dalgaları havada ve ateşlenen kaya birimi içinde belirli bir hız, frekans ve genlikte yayılmaktadır. Bu yayılım atım yerinden uzaklaştıkça sönme eğilimi göstermektedir. Şok dalgalarının çevrede bulunan hassas noktalara (bina, köprü, tarihi binalar, mağara vb.) hasar verebileceği mesafe aşağıda açıklanan bağıntılar yardımıyla hesaplanabilmektedir. Bağıntılarda değişken olarak anlık şarj (bir gecikme süresinde ateşlenen patlayıcı miktarı) atım yeri ile çevre birimleri arasındaki mesafe ve kayaç türlerine ait katsayılar bulunmaktadır. Patlatmayla oluşturulan titreşim çevre yapılara etkisi Devine Bağıntısı ile tespit edilmektedir. Hava Şoku Hava şoku: Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır. 136 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şiddetli etki zonu: D < 5√W Orta şiddette etki zonu: 5√W < D < 10√W Hafif şiddette etki zonu: 10√W < D < 15√W ≈ = Etki zon aralığı (m) W = Bir gecikme aralığında atılan patlayıcı madde miktarı = Anlık şarj (kg) Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate alınarak yapılmıştır. Patlatmalarda kullanılacak maksimum anlık şarj = 41kg Şiddetli etki zonu: 0 – 32,02 m Orta şiddette etki zonu: 32,02 – 64,03 m Hafif şiddette etki zonu: 64,03 – 96,05 m Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılarına etkisi Devine bağıntısı ile bulunur. v = k (D/√W) -1,6 Devine bağıntısı; v = Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inch/sn) k = kayaç türüne bağlı katsayı (26-260) D = patlatma noktası ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (feet) W = Bir gecikme aralığındaki patlayıcı miktarı (libre) Tablo 82. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W= 41 kg = 90 libre) Vo (mm/sn) (1/5)*V(mm/sn) (½)*V (mm/sn) 53.31 10.66 26.66 0.69 17.59 3.52 8.79 393.7 0.52 13.14 2.63 6.57 140 459.3 0.40 10.27 2.05 5.13 200 143 469.2 0.39 9.92 1.98 4.96 200 150 492.1 0.36 9.19 1.84 4.60 200 250 820.2 0.16 4.06 0.81 2.03 200 360 1181.1 0.09 2.27 0.45 1.13 200 500 1640.4 0.05 1.34 0.27 0.67 200 750 2460.6 0.03 0.70 0.14 0.35 200 1000 3280.8 0.02 0.44 0.09 0.22 200 1250 4101.0 0.01 0.29 0.06 0.15 200 1500 4921.3 0.01 0.22 0.04 0.11 200 2500 8202.1 0.00 0.10 0.02 0.05 200 3000 9842.5 0.00 0.07 0.01 0.04 k (sabit) D (metre) D (feet) V(inch/sn) Vo(mm/sn) 200 50 164.0 2.10 200 100 328.1 200 120 200 Tablo 82’ de; V= mm/sn mesafeye göre değişen titreşim hızı Vo= Bina temelindeki titreşim hızı Kayaç içi titreşim hızının (V) ½-1/5’i Vo değeri olarak kabul edilmektedir.(Forssbland, 1981) 137 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 83. Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri Bina Türü V0 (mm/sn) a. Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar 2 b. Sıvalı biriket, kerpiç, yığma tuğla evler 5 c. Betonarme binalar 10 d. Fabrika gibi çok sağlam yapıda endüstriyel binalar 10-40 (Kyn: Forssbland,1981) Yöre köylerdeki en hassas yapının Tablo 83’e göre b tipi binalar olduğu kabul edilirse V0 hızının 5 mm/sn’nin üzerine çıkmaması gerekmektedir. Patlatmayla oluşan titreşim hızı 143 m mesafeden sonra 5 mm/sn’nin altına düşmüştür. Ocak alanından itibaren 143 m. mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m. mesafededir. Yerleşim yerinde projesine ve tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki beklenmemektedir. Atık depolama alanının patlatma yapılan ocak alanına mesafesi yaklaşık 360 m.dir. Atık depolama alanında patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki oluşmayacaktır. Binalardaki Hasarların Titreşim genliği Yönünden İncelenmesi; Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin genliği aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır. A= K W D A : Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin azami genliği (mm) W : Bir gecikme aralığında ateşlenen patlayıcı miktarı (kg) D : Patlatma kaynağı ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (m) K : Kayaç türüne bağlı katsayı Tablo 84. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri (Kyn. Armac Printing Company) K katsayısı Patlatma yapılan birim Temel altı kayaç türü Kaya Kaya Kaya Kil (Toprak) Minimum 0,57 Maksimum 1,15 1,15 2,30 Kil (Toprak) Kaya 1,15 2,30 Kil (Toprak) Kil (Toprak) 2,30 3,40 Genlik değerinin 0,05 mm’nin altında olması durumunda binalarda hasar olmadığı bilindiğinden maksimum patlayıcı miktarı (41 kg) ile yapılan atımlarda etki mesafesi; Patlatma yapılan temel birim kaya olduğu için ve temel altı kayaç türü kaya+toprak olduğu için K katsayısı Tablo 84’den 1.15 alınmıştır. Patlatma yapılırken gecikmeli kapsül kullanılacaktır. Bundan dolayı maksimum patlayıcı miktarı olarak bir delikte kullanılması planlanan 41 kg alınmıştır A = K *√W / D = 1.15 *√41 / 0.05 ⇒ D ≅ 147 m 138 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Tablo 85. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri Titreşim Frekansı (Hz) İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı (Tepe Değeri-mm/s) 1 5 4-10 19 30-100 50 Tablo 86. Binalarda, Bina İçindeki Makine ve Teçhizatın Yaratacağı Titreşimlerin Sınır Değerleri Titreşim Frekansı (Hz) Konutlarda Ofislerde İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı (rms değer-mm/s) 1.5 0.3 3.5 0.6 1* 8-100 1** 8-100 Ocak alanından itibaren 147 m. mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m. mesafededir, Yerleşim yerinde projesine ve tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklanacak titreşim genliği açısından olumsuz bir etki beklenmemektedir. Ruhsat sahası içindeki atık depolama alanının patlatma yapılan ocak alanına mesafesi 360 m. olup, bu alan patlatma etki alanı dışındadır. Patlatma Sırasında Taş Fırlama (Savrulma) Hesabı Taş fırlaması (savrulması): Patlatma işlemi sırasında patlayıcı madde kaya kütlesi içinde yeterince hapsedilemezse reaksiyon sonucu oluşan yüksek basınçlı gazların erken atmosfere deşarj olması sırasında bazı kayaların kütleden ayrılarak uzağa savrulmasıdır. Bir patlatma sırasında ortaya çıkabilecek olan maksimum taş savrulması; Lm=260 x d2/3 eşitliği ile hesaplanır. Burada; d=Patlatma deliği çapı Lm=Maksimum taş savrulma mesafesi (m) buna göre, Lm = 260 x 0.09(2/3) = 52.2 m Ayrıca Savrulan taş parçasının boyutu da; ϕ=0.1 x d2/3 eşitliği ile hesaplanır. Burada; ϕ=Savrulan taş parçalarının boyutudur. Kaynak: SVEDEFO (İsveç Detonik Araştırma Kurumu) Buna göre; 139 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ϕ=0.1 x 0.092/3 = 0.02 m Patlatma esnasında gerekli uyarılar yapılacak, önlemler alınacak ve ocak alanı çevresine geçişlere izin verilmeyecektir. 5.5.Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Sağlık koruma bandı mesafesi İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte belirtilen kurulca faaliyetin zararlı ve tehlikeli etkileri dikkate alınarak belirlenir. Sağlık Koruma Bandı içerisine mesken veya insan ikametine mahsus yapılaşma yapılmayacaktır. Planlanan faaliyetle ilgili olarak sağlık koruma bandı mesafesi ruhsat sınırından itibaren 10 m. olarak belirlenmiştir. Sağlık koruma bandı Ek-13 de sunulan genel vaziyet planına işlenmiştir. Sağlık koruma bandı mesafesi ile ilgili olarak İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte belirtilen inceleme kurulları tarafından belirlenecek mesafelere uyulacaktır. Sağlık koruma bandı alanı içinde herhangi bir yapılaşma veya faaliyet yapılmayacaktır. 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları – Rehabilitasyon Planı Ocak alanında madencilik faaliyeti açık ocak işletmeciliği şeklinde basamaklar oluşturularak yapılacaktır. Kırma-Eleme Tesisinde oluşacak pasa malzeme (bypass) dolgu amaçlı satılabileceği gibi genelde ocak basamaklarına geri serilecek ve ağaçlandırma yapılacaktır. Ağaçlandırmada kızılçam ağaçları tercih edilecektir. İşletme aşamasında 80 derece açılı, ortalama 10 metre yüksekliğinde, 30 metre genişliğinde basamaklar oluşturularak çalışılması planlanmaktadır. Tesviye sonrasında basamakların üzerine üst toprak serilecek ve ağaçlandırma yapılacaktır. Rehabilitasyon projesi Ek-10 da sunulmuştur. 23.01.2010 Tarih ve 27471 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği” “MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, orman sayılan alanlar, tarım veya mera alanları, 17/7/2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamı dışında olan madencilik faaliyetleri, su kaynaklarının korunması ile ilgili mevzuata uyulması şartı ile baraj ve gölet projelerinde rezervuar altında kalacak alanlar dışındaki madencilik faaliyetleri, malzeme ve toprak temini için arazide yapılan kazılar, dökümler ve doğaya bırakılan atıklarla bozulan doğal yapının yeniden kazanılmasına ilişkin usul ve esasları kapsar. “ Hükmü gereğince Doğaya Yeniden Kazandırma Planı yapılmamıştır. Yönetmeliğin 9. madde 4. bendinde "Doğaya yeniden kazandırma çalışması yapılacak alanın; orman sayılan alan olması hâlinde Orman Genel Müdürlüğü, tarım veya mera alanı olması halinde (Değişik ibare:RG-28/9/2012-28425) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, bu alanların dışındaki sahalarda ilgili (Değişik ibare:RG-28/9/2012-28425) Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü söz konusu sahaların izleme ve denetiminden sorumludur" denmektedir. Planlanan proje kapsamında hazırlanacak rehabilitasyon projesi ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'ne sunularak gerekli izinler alınacaktır. Planlanan proje kapsamında uzun yıllar çalışılması planlanmaktadır. Faaliyet sona erdiğinde tesisleri makina-ekipmanlar sökülerek sahadan taşınacak, sahada herhangi bir atık ve artık bırakılmayacaktır. 140 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.7. Risk Analizi 5.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Analizi Planlanan proje kapsamında açık ocak işletmeciliği yapılacak olup, üretimde patlatma yapılacaktır. Patlatma sonrası alınacak kalker kırma-eleme tesisinde boyutlandırılarak ocak dışına (Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına) nakledilecektir. Proje sahası ormanlık alan içinde kalmaktadır. 26.07.2002 gün ve 24827 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında 2002/4390 Karar Sayılı Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanan Yangın Önleme ve Söndürme Talimatları hazırlanacak ve işçiler bu konuda eğitilecektir. Orman yangınları esnasında yetkililerin talebi halinde dozer, loder, greyder, treyler ve arazöz gibi araçların yangın yerlerine sevk etmek üzere her an hizmete hazır olacak şekilde bulundurulacaktır. İşletme civarında yangın görüldüğü anda imkânlarla müdahale edilerek, yangın ihbar hattına bilgi verilerek yetkililer uyarılacaktır. Orman yangınlarına karşı bir su su tankeri dolu olarak proje sahasında hazır bulundurulacaktır. Proje alanı çevresinde zeytin ağaçları mevcuttur. Bu zeytin ağaçları ile ilgili olarak planlanan projenin bitkilerin vegetatif ve generatif gelişmesine zarar vermeyeceği ile ilgili olarak Çukurova Üniveristesi tarafından rapor hazırlanmıştır (Bkz. Ek-21). Proje alanı yakın çevresinde göl, gölet, akarsu, v.s. bulunmamaktadır. Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Mersin-Tarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda faaliyet alanının yaklaşık 10 ha. lık kısmı Berdan Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi alanına düşmektedir. Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı proje alanı ve yakın çevresinin hidrolojik yapısında hiçbir değişiklik olmayacaktır. Proje alanında faaliyetten etkilenecek dere bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde kuru dere bulunmakta olup bunlardan en yakını faaliyet alanının güneyindedir. Sürekli akış halinde olmayan, yağışlı zamanlarda mevsimsel akış gösteren kuru dere yatağına artık, atık malzeme dökülmeyecek, akışına müdahale edilmeyecektir. Söz konusu faaliyete ilişkin 10 Ağustos 2005 Tarihli ve 25902 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”, 03.07.2011 Tarihinde yürürlüğe giren 2011/1900 Karar Sayılı ve 05.04.2012 Tarihinde yürürlüğe giren 2012/2958 Karar Sayılı “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” lere uyulacak olup, kurulca tespit edilecek sağlık koruma bandı mesafesine uyulacaktır. Çalışma alanının köşe noktalarına poligon taşları dikilerek çalışma alanının sınırları belirlenecektir. Proje alanına en yakın su yapısı olarak yaklaşık 2500 m kuzeydoğusunda Pamukluk Irmağı bulunmaktadır. Pamukluk ırmağının faaliyet alanına uzak olmasından dolayı ocak alanında yapılacak patlatmalardan etkilenmesi söz konusu değildir. Faaliyet alanı topografik olarak yüksek kotlarda kayalık özelliğinde jeomorfolojik yapıya sahip olmasından dolayı taşkın riski bulunmamaktadır. Proje alanında hâkim olan yüksek kotlu topografik yapı, saha eğimi proje alanına genel olarak doğal drenaj özelliğini kazandırmaktadır. Ayrıca sahanın uygun yerlerine drenaj kanalı 141 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU oluşturulmuştur. Gerekmesi durumunda yeni drenaj kanalları oluşturularak yağmur sularının saha çevresinden uzaklaştırılması sağlanacaktır. Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır işletmede olan bir tesis olup taşkın, sel gibi risklerle karşılaşılmamıştır. Proje kapsamında planlanan kapasite artışı ocaktan kireçtaşı malzemenin üretilerek kırma-eleme tesisinde boyutlandırılmasıdır. Mevcut durumda da sahadan malzeme alınarak kırma-eleme tesisinde boyutlandırma işlemi yapılmaktadır. Ocaktan alınan malzemenin kırma-eleme tesisinde boyutlandırılması fiziksel bir değişim gösterecektir. Tesiste yer altı suyunu kirletecek hiçbir faaliyet yapılmayacaktır. Ayrıca sahada yapılan sondajlarla yer altı su seviyesinin 360 m kottan daha derinlerde olduğu belirlenmiş olup ocak çalışmasının yer altı suyuna etkisi olamayacaktır. Proje alanına en yakın 1000 m kuzey batısında Osman Dizlek’e ait yer altı su kuyusu bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde tespit edilen yer altı su kuyuları ve bilgileri Tablo 35. de verilmiştir. Ruhsat sahası çevresindeki bu su kuyuları patlatma etki alanı dışındadır (Bkz. Bölüm 5.4.). 5.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası ) Projenin tüm aşamalarında yol, dere, orman alanı içinde izinsiz alanlara v.s. yapılara katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa malzeme doldurulmayacaktır. Projenin tüm aşamalarında 18.03.2004 Tarih ve 25406 Sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Üretimde patlatma yapılması, değişik iş makineleri ile nakliye amaçlı yükleme yapan kamyonların kullanımı dolayısıyla faaliyet potansiyel olarak kaza riski taşımaktadır. Tesiste bakım onarım çalışmalarında, depolama, düzenleme, istifleme, yerleştirme ve stoklama işlemlerinde, güvenlik sistemlerinin, kişisel koruyucuların, cihazların ve aletlerin kullanılması sağlanacaktır. Yükleme boşaltma yapan iş makinelerinin işin yapımı sırasında doğabilecek tehlikelere karşı çalışan personelin uyması gereken emniyet kurallarını içeren standart iş talimatları hazırlanacaktır. Yukarıda belirtilen çalışmalar bu talimatlara uygun şekilde gerçekleştirilecektir. Kullanılacak teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kazalara karşı 07.04.2004 Tarih ve 25426 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetmeliğinde verilen; Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük’te Maden ve Taş Ocakları ile Açık İşletmelerde Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirleri Hakkında Tüzük hükümlerine göre iş yerleri denetim ve gözetim işlemlerinde uygulanacak yönergelerde anılan hususlara uyulacaktır. Parlayıcı, Patlayıcı ve Tehlikeli İşlerde çalışan Yerlerde Alınacak İş sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirleri hakkında yayımlanan Tüzük’te belirtilen hususlara uyulacaktır. Patlayıcı maddelerin teslim alınması, taşınması, depolanması, dağıtılması, geri alınması vb. işler bu amaçla eğitilmiş ve teknik nezaretçi (ilgili maden mühendisi) tarafından görevlendirilmiş kimseler tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır. Patlayıcı maddeleri bu amaçla eğitilmiş, fenni nezaretçi tarafından görevlendirilmiş yeterlilik belgesine sahip ateşleyicilerden başkası almayacak ve kullanmayacaktır. Patlatmalar jandarma nezaretinde yapılacaktır. Ocakta çalışan personele kişisel korunma araçları; baret, koruyucu gözlük, kulak tıkaçları, eldiven vb, gerekli araç ve gereçler verilecektir. 142 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 26.07.2002 gün ve 24827 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında 2002/4390 Karar Sayılı Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanan Yangın Önleme ve Söndürme Talimatları hazırlanacak ve işçiler bu konuda eğitilecektir. Patlatma esnasında fırlayan taş parçacıklarının kontrolü için gecikmeli kapsül kullanılması, az patlayıcı madde kullanılması v.b. önlemler alınacaktır. Ayrıca işletme alanında kaza riskleri de mevcuttur. Bunun önüne geçilmesi için personel düzenli olarak uyarılacak, basamak oluşturularak üretim planlaması yapılacak ve çalışma alanına insan ve diğer canlıların kontrolsüz girişi engellenecektir. Üretim esnasında gürültü, toz emisyonu, vibrasyon etkisi gibi çevresel etkiler oluşabilecektir. Bu etkiler dosyanın ilgili bölümlerinde irdelenmiş olup alınması gereken önlemler taahhüt edilmiştir. Görevli olmayan personelin işletmede bulunmasına izin verilmeyecektir. Yükleme işlemleri yapılırken, personelin kamyonların ve yükleyicilerin çevresinde bulunulmasına müsaade edilmeyecektir. Kazaya uğramış personel hızlı bir şekilde en yakın sağlık birimine ulaştırılacaktır. İşçi sağlığı İş Güvenliği konusunda 6331 sayılı İş Kanunu’nun ilgili hükümlerine işletme sahibi uymayı taahhüt etmektedir. Üretim esnasında şev açısı ise 80º olan, ortalama 10 m yüksekliğinde basamaklar oluşturularak çalışılacaktır. Faaliyet alanında kalker üretimi yapılacaktır. Açılan basamaklar doğal olarak kayaç niteliğinde olduğundan duraylı halde olacaktır. Oluşan basamakların canlılar için herhangi bir tehlike oluşturmaması için faaliyet alanına kontrolsüz girişler engellenecektir. Gerekli yerler tel çit ile çevrilecektir. İçme suyu kaynakları, dere, v.s. korunacak ve herhangi bir kirlilik etkeni oluşturulmayacaktır. Dış ortama atık su deşarjı olmayacaktır. 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi kapasite artışı projesinin yapımı ve işletilmesi sürecinde Mersin il özel İdaresi tarafından yapılan ve yapılacak olan yol, içme ve sulama suyu tesislerine direk ve dolaylı zarar verilmeyecek, verilmesi halinde zarar tarafımızca karşılnacaktır. 5.8. Diğer Hususlar Proje ile ilgili olarak dile getirilecek başka bir husus bulunmamaktadır BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak Önlemlerin Yapılacak Ve Tercih Sıralaması Belirtilecektir.) Alternatiflerinin Karşılaştırılması Madenler birer doğal kaynak olup bulundukları yerden çıkarılmaları gerekmektedir. Madencilik faaliyetlerinde doğadan çıkartılan madenin hizmet vereceği alana uygun kalitede olması, işletilmesinin ve nakliyesinin ekonomik olması aranan kriterler arasındadır. Proje konusu sahadaki tespit edilen rezerv üretim kalitesine uygundur. 143 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ruhsat alanının büyük bir bölümü ormanlık alan vasfındadır. Madencilik faaliyeti sonunda rezervi bitmiş alanlarda ilgili Orman İşletme Şefliği ile koordineli olarak Doğaya Yeniden Kazandırma faaliyetleri yapılacaktır. Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında soda hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Böylece Soda Sanayii A.Ş. bünyesindeki, Soda Fabrikası, soda üretiminin ana hammaddelerinden biri olan kireçtaşını (kalker) kendi işletmesinden sağlamış olacaktır. Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası soda üretiminde kullanılan ana hammaddelerden diğeri olan tuzu kendi üzerine ruhsatlı olan sahalardan sağlamaktadır. Doğadan aldığı bu hammaddeleri gelişmiş teknolojik işlemlerden geçirerek hafif soda, ağır soda, rafine sodyum bikarbonat üretmektedir. Kapasite artışı sonrasında boyutlandırılacak kireçtaşı da mevcut duruda olduğu şekilde Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında hammadde olarak kullanılacaktır. Madenler doğal kaynaklar olduğundan değişik vasıftaki alanlar içinde varlıklarına rastlanabilmektedir. Proje konusu faaliyetlerle ilgili olarak da gerekli izinler alınacaktır. Kalker ocağında delici, ekskavatör, loder, kamyon kullanılacaktır. Mevcut durumda madencilik sektöründe bu tür araçlar kullanılmaktadır. Ayrıca ocak çalışmalarında patlatma yapılacaktır. Dosyanın nihailenmesi durumda, sahada patlatma yapılırken ÇED Raporunda verilen patlatma paternine uygun çalışılacaktır. Kırma-Eleme Tesislerinde, kırıcı, bant, elek, bunker gibi ekipmanlar kullanılmaktadır. Kırma-Eleme Tesisinde gerekli pülverize su sistemi, filtre sistemi oluşturulacak, toz kaynaklarının üzerleri ilgili, mevzuata uygun olarak kapatılacaktır. Faaliyet alanı çevresinde yoğun yerleşim yerleri bulunmamaktadır. Üretim teknolojisi ve alınan önlemler sayesinde çevredeki yerleşim yerlerinde faaliyetten kaynaklanabilecek zararlar önlenecektir. Tüm bu nedenler göz önüne alındığında projenin proje alanında uygulanmasının uygun olacağı düşünülmüştür. BÖLÜM 7 : İZLEME PROGRAMI 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi Ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı Ve Acil Müdahale Planı “ÇED Yönetmeliği” 18. Madde, 3. bendinde verilen ”Proje sahibi veya yetkili temsilcisi, "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararını aldıktan sonra yatırımın başlangıç, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemlerine ilişkin izleme raporlarını Bakanlığa veya Valiliğe iletmekle yükümlüdür. “ hükmü gereğince ÇED Kararının olumlu sonuçlanması durumunda yatırımın başlangıç, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemlerine ilişkin izleme raporları ilgili Bakanlığa sunulacaktır. Madencilik faaliyeti yapılacak alanda herhangi bir inşaat çalışması yapılmayacaktır. Proje ömrü tespit edilen rezerve ve üretilecek yıllık üretim miktarına göre yaklaşık 80 yıl olacaktır. Tablo 87. Faaliyetle İlgili Önerilen İzleme Programı 144 . II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş Aşama İşletme/İşletme Sonrası İşletme/İşletme Sonrası İşletme/İşletme Sonrası İzlenecek Parametre Tarihi, Kültürel ve Arkeolojik Miras İşletme Sahası Atıksu İşletme Sahası Katı Atık İşletme Sahası İşletme/İşletme Sonrası Toz Emisyonu İşletme/İşletme İşletme Sonrası Gürültü, Vibrasyon Parametreler Nasıl İzlenecek/İzleme Ekipmanları Parametrenin İzleneceği Yer Gözlemsel Gözlemsel (atık suyun fosseptik çukuruna verilerek bertaraf edilip/edilmediği) Gözlemsel Gözlemsel ve Akredite Olmuş Firmalara Ölçümler Yaptırılarak İşletme Sahası İşletme Sahası Gözlemsel ve Akredite Olmuş Firmalara Ölçümler Yaptırılarak Proje Güzergahındaki Su Yüzeyleri Gözlemsel (herhangi bir atığın yüzey sularına atılmaması sağlanacak) İşletme/İşletme Sonrası Yüzey Suları İşletme/İşletme Sonrası Şevler ve duraylılıkları Ocak basamakları, depolama sahaları İşletme/İşletme Sonrası İş Güvenliği İşletme Sahası Özel Atık ve Tehlikeli Atıklar İşletme Sahası İşletme/İşletme Sonrası İşletme/İşletme sonrası Ağaçlandırma Ömrünü tamamlamış ocak alanları ve basamakları Harita Teknikeri veya Harita Mühendisi, Elektronik Teodolit Parametreler Ne Zaman İzlenecek Tarihi,Kültürel ve Arkeolojik varlığa rastlandığında Sorumlu Kurum/ Kuruluş İşletme Sahibi Faaliyet Süresi ve Faaliyet Bittikten Sonra İşletme Sahibi Günlük İşletme Sahibi 2 yılda bir İşletme Sahibi Şikayet Olduğu Takdirde İşletme Sahibi Günlük İşletme Sahibi Yıllık imalat haritaları çalışmaları esnasında ve Arazi terk işlemlerinde İşletme Sahibi İş güveli sorumlusu, yazılı ve sözlü eğitim dökümanları, acil eylem planı Haftalık, aylık, yıllık İşletme Sahibi Tehlikeli Atık Geçici Depolama Alanı, Gözlemsel Sürekli İşletme Sahibi Gözlemsel Ocak basamaklarında üretim tamamlandıkça İşletme Sahibi Acil Müdahale Planı II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi faaliyetleri dikkate alınarak uygulanacak kuralları belirleyen Sağlık ve Güvenlik ile ilgili Acil Durum Eylem Planı ilgili mevzuatlara uygun olarak hazırlanmıştır (Bkz. Ek-28). Acil Durum Eylem Planı, acil durumlarda can ve mal kaybının en aza indirilebilmesi için işyerinde çalışan personelin sorumluluklarını, tahliye ve deneme uygulamalarında nasıl davranacağını belirleyen bir sistemdir. Acil durumda ortaya çıkabilecek tehlike anlarında personelin önceden hazırlanmış belirli bir plan çerçevesinde eğitim ve tatbikat ile geliştirerek; görev ve sorumluluklarını, hareket ve davranışlarını belirleyen çalışmalar bütünüdür. • • • İşyeri acil durum planı, genel sivil savunma planlarının bir parçasıdır. Deprem, fırtına, sel, su baskını gibi doğal afetler, yangın, patlama, yıldırım düşmesi gibi durumlarda talimatlara göre hareket edilir. Acil müdahale ekiplerinin müdahalesi ile önlenemeyen bir acil durumda veya gerekiyorsa ilave yardım talebinde bulunur. 145 . SODA SANAYİİ A.Ş • II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Acil durumda ilave yardım çağırılırken işyeri civarındaki, sıhhiye imdat, itfaiye, jandarma, polis, trafik, sahil güvenlik, SSK hastaneleri gibi kurumlardan faydalanılır. Acil Müdahale Planı detaylı olarak Ek-28 de sunulmuştur. 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda Yeterlik Tebliğinde ‘Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri’ Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program “Yeterlik Belgesi Tebliği” 9. Madde 4. bent de “ÇED Olumlu Kararı verilen projelerle ilgili proje sahibi, bu Tebliğ kapsamında yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlardan herhangi birine, yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini, yatırımın işletmeye geçişine kadar proje sahasına giderek, yerinde izleme kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür. İlgili ÇED Daire Başkanlıkları, proje sahibi tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşu bu Tebliğin Ek-4 formuyla Daire Başkanlığına bildirir. Proje sahibi tarafından yetkilendirilen kurum/kuruluş, bu Tebliğin Ek-4’ünde yer alan ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. Kurum/kuruluşun yeterlik belgesinin iptal edilmesi veya kuruluşun kapanması halinde, bu durumun proje sahibine bildirilmesinden itibaren bir ay içerisinde, proje sahibi yeterlik belgesi almış diğer kurum/kuruluşlardan herhangi biriyle sözleşme yaparak Bakanlığa bildirmekle, ilgili kurum/kuruluş bu Tebliğin Ek-4 ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür.” Hükmü gereğince, ÇED kararının olumlu sonuçlanması durumunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED İzleme ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından İnceleme Değerlendirme Toplantısında belirlenecek sürelerde ÇED raporlarında verilen taahhütlere ait yatırımın inşaat dönemi izleme-kontrol formu hazırlanarak ilgili bakanlığa sunulacaktır. ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunun doldurulması, işletme sahibinin anlaşma yapacağı ÇED Yeterlik Belgesine sahip bir firma tarafından yapılacaktır. Planlanan proje madencilik faaliyeti ve kapasite artışı projesi olup proje kapsamında herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır. Gerekli izinlerin alınması sonrasında direk kapasite artışına geçilecektir. 8. HALKIN KATILIMI (Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Nasıl Ve Hangi Yöntemlerle Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin Ve Konu İle İlgili Açıklamalarının ÇED Raporuna Yansıtılması .) Halkın ÇED sürecine katılımı sağlamak amacı ile Halkın Katılım toplantısı yapılmıştır. ÇED sürecinde Halkın Katılımı Toplantı duyurusu yerel ve ulusal gazetelerde ilan edilmiştir. Toplantı S.S. Karadiken Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Toplantı Salonunda gerçekleştirilmiştir. Toplantı günü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın web sayfasında ilan edilmiştir. Halkın katılımı toplantısı İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından yönetilmiştir. Toplantıya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, değişik kurum ve kuruluş temsilcileri, çevre köy sakinleri katılmıştır. Toplantıda proje hakkında bilgi verilmiş, sorular cevaplandırılmış ve katılımcıların görüşleri alınmıştır. Toplantıda dile getirilen konular dosyaya yansıtılmıştır. Alınacak önlemler ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Proje ile ilgili, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, düzenlenen Bilgilendirme Kapsam ve Format Belirleme 146 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Toplantısı’nda görüşlerini yazılı ve sözlü belirtmişler ve bu görüşler tutanak altına alınmıştır. Komisyon üyelerinin görüş ve değerlendirmeleri ÇED Raporu’nun ilgili bölümlerinde değerlendirilmiştir. BÖLÜM 9: SONUÇLAR : (Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı Ve Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme ) Planlanan proje kapasite artışı projesi olup, faaliyet yeri Mersin ili, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkii, N33-d3 paftası, 7902 ruhsat sicil numaralı kalker sahası üzerinde kurulu durumdadır. 7902 ruhsat sicil numaralı Kalker Sahasında ruhsat alanı ve işletme izin alanı 329,35 hektar’dır (Bkz. Ek-1). Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi (Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi) 1993 yılı öncesinde kurulmuş bir işletme olduğundan “ÇED Yönetmeliğinden” muaf tutulmuştur (Bkz. Ek-2). Ruhsat alanının tamamı “ÇED Yönetmeliğin’den muaftır. “ÇED Yönetmeliği” ne göre madenlerin çıkarılması ile ilgili olarak kapasite kriteri alan bazında belirlenmiştir. Ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır fakat Kırma-Eleme Tesisindeki kapasite artışının kaynağı olacak olan hammadde (kalker-kireçtaşı), Karadiken Kalker İşletmesi taş ocağından temin edileceğinden dolayı projenin çevresel etkileri incelenirken ocak faaliyetleri de bu incelemelere dahil edilmiştir. Ruhsat sahası Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir. Karadiken Kalker İşletmesini mevcut durumda taşeron firma işletmektedir. Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında soda hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Böylece Soda Sanayii A.Ş. bünyesindeki, Soda Fabrikası, soda üretiminin ana hammaddelerinden biri olan kireçtaşını (kalker) kendi işletmesinden sağlamaktadır. Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası soda üretiminde kullanılan ana hammaddelerden diğeri olan tuzu da kendi üzerine ruhsatlı olan sahalardan sağlamaktadır. Doğadan aldığı bu hammaddeleri gelişmiş teknolojik işlemlerden geçirerek hafif soda, ağır soda, rafine sodyum bikarbonat üretmektedir. Kapasite artışı ile ilgili olarak ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Kırma-Eleme Tesisinde üretim miktarında kapasite artışı yapılması planlanmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde mevcut durumda üretim kapasitesi 550800,0 ton/yıldır (Bkz. Ek-18). Üretimin 3997890,0 ton/yıl’ a çıkarılması planlanmaktadır. Ocaktan üretilecek olan 3997890,0 ton/yıl miktarındaki kalker, ruhsat alanı içindeki kırma-eleme ünitelerinde boyutlandırılacaktır. Karadiken Kalker işletmesinde iki adet kırma-eleme tesisi ile toplamda 550800,0 ton/yıl üretim yapılmaktadır. Bu kırma-eleme tesislerinin her birinin kurulu kapasitesi 135 ton/sattir. Karadiken Kalker işletmesinde vardiya sayısı artırılarak ve kurulu kapasitesi 400 ton/yıl olan yeni kırma-eleme tesisi ile üretimin 3997890,0 ton/yıl'a çıkarılması planlanmaktadır. Kırma-Eleme Tesislerine ait makine yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir. 147 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Pasa malzeme (bypass malzeme) Tablo 9. da koordinatları verilen pasa malzeme depolama alanında depolanacaktır. Depolanacak olan pasa malzeme dolgu amaçlı olarak satılabilecek, kamu kurumlarına hibe edilebilecek aynı zamanda ömrünü tamamlamış basamaklara geri serilecektir. Ruhsat alanı orman örtüsü ve bitkisel toprak örtüsü açısından oldukça fakirdir. Şu anki çalışmalara kadar oluşturulan basamaklarda üst toprak alınmamıştır. Faaliyetin ileriki aşamalarında üst toprağın sıyrılabilecek kalınlıkta olması durumunda sıyırma işlemi yapılacak ve ruhsat alanında ağaçlandırma yapılan ve yapılacak alanlara boşaltılacaktır. Proje alanının büyük bir kısmı ormanlık alan içinde kalmaktadır. Proje alanı ile ilgili olarak ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'nden gerekli izinler alınacaktır. Karadiken Kalker İşletmesinde içme suyu 1432 abone numarası ile Tarsus Kaklıktaşı Belen İçme Suyu Birliğinden temin edilmektedir, kullanma suyu ise Karadiken Köyü Sulama Kooperatifinden temin edilmektedir (Bkz. Ek-25). Kapasite artışlı sonunda da bu şekilde temin edilecektir. Planlanan faaliyetle ilgili olarak hazırlanan hava kalitesi modelleme raporu Ek-20. de sunulmuştur. Tablo 64. de görüleceği gibi oluşacak toz emisyonları faaliyet alanı çevresindeki yerleşim yeri, zeytinliklerde sınır değerlerin altında kalmaktadır. Patlatma anlık bir işlem olup Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde karşılaştırılabilecek bir sınır değer bulunmamaktadır. Bu nedenle patlatma anında oluşacak emisyon için herhangi bir sınır değer kıyaslaması yapılmamıştır. Proje konusu faaliyet sürecinde kontrol tedbirlerinin tam uygulanmasına özen gösterilecektir. Kırma-Eleme Tesislerinde bantların ve toz yayıcı noktaların üzeri kapatılmış ve basınçlı pülverize su sistemi şeklinde toz indirgeme sistemi kurulmuştur. Kamyonların üstü branda ile örtülecek, tozumaya neden olan alanlar nemlendirilecektir. Bu nedenle en yakın yerleşimlerde ve çevredeki arazilerin planlanan faaliyet kaynaklı tozumadan olumsuz yönde etkilenmeyeceği düşünülmektedir. Faaliyet “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” Ek-2, 2.17, 2.18, 2.19 kapsamındadır. Faaliyetle ilgili olarak 29.04.2009 Tarih ve 27214 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve aynı yönetmeliğin “Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacak ve gerekli izinler alınacaktır. Faaliyet sahası çevresinde mevcut yerleşim birimlerinde iş makineleri, ekipmanlar ve patlatmalardan kaynaklanacak gürültü açısından olumsuz bir etki beklenmemektedir. Patlatmadan kaynaklanacak gürültü anlık bir gürültü olduğundan devam arz etmeyecektir. Akustik rapor Ek-22 de sunulmuştur. İşletmede, işin yürütülmesi sırasında meydana gelecek gürültüden dolayı, çalışanların sağlığını koruyabilmek ve faaliyetlerin sürekliliğini sağlayabilmek amacıyla sorunun kaynağında ve kullanıcı ile kaynak arasında çözüm bulunamadığında uygulanması gereken yöntem olan kişisel koruyucuların kullanılması sağlanacaktır. Kişisel koruyucu donanım olarak isimlendirilen ve bireysel olarak uygulanan bu alet / ekipman / donanım kişinin maruz kaldığı tehlikelerin bertarafında kullanılacaktır. Çalışanların maruz kalabileceği gürültünün yasal sınırların altında olması amacıyla; kulak koruyucuları ve kulak tıkaçlarının kullanılması sağlanacaktır. Faaliyet kapsamında gerçekleştirilecek çalışmalarda, iş sağlığı ve güvenliğini 148 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU sağlamak amacıyla, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Üretim sırasında, oluşan gürültüyü azaltmak için ise araçların düzenli olarak periyodik bakımlarının yapılması ve araçların kademeli olarak çalıştırılması sağlanacaktır. İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile ilgili olarak çalışan sayısında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. 11,1 m3/gün evsel nitelikli atıksu oluşacağı hesaplanmıştır. Mevcut İşletmede sızdırmasız fosseptik mevcuttur. Sızdırmasız fosseptikte biriktirilecek evsel nitelikli atıksular ücreti mukabilinde Mersin Büyükşehir Belediyesinden temin edilecek vidanjörle çektirilerek Kazanlı atık su pompa istasyonu girişindeki rogara boşaltılacaktır. Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Yazısı Ek-13 de verilmiştir. İşletmede 99,16 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacağı hesaplanmıştır. Evsel nitelikli katı atıklar çevre sağlığını bozmayacak, koku ve kötü bir görüntü yaratmayacak şekilde kapalı konteynırlarda muhafaza edilecek, Mersin Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama sahasına taşınarak bertaraf edilecektir. Mersin Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı yazısı Ek-24 de verilmiştir. Ek-24 de verilen yazıda adı geçen şirket mevcut durumda Karadiken Kalker İşletmesinde, işletmeciliği yapan firmadır. 7902 sicil numaralı ruhsat Soda Sanayii A.Ş. uhdesinde olup işletmeciğini farklı bir firma yapmaktadır. Faaliyet alanında kaza veya sağlık problemi yaşanması durumunda en yakın sağlık ocağı imkânlarından yararlanılacaktır. Karadiken Köyünde sağlık ocağı mevcuttur. Acil durumlarda hastayı taşımak için bir araç hazır bulundurulacaktır. Faaliyet alanında herhangi bir tıbbi atık oluşumu söz konusu olmayacaktır. Tesiste ambalaj atığı oluşması durumunda 24.08. 2011 Tarih ve 28035 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak toparlanarak lisanlı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Yıl içerinde araçların lastikleri yaklaşık 1 kez değiştirilecektir. Lastiklerin değiştirilmesi kullanım ömürleri, kat ettikleri yol mesafesine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Oluşan atık lastiklerin lisanslı firmalar tarafından toplanması sağlanacaktır. Herhangi bir nedenden dolayı bu tür atıkların sahada biriktirilmesi gerektiği zaman uygun olarak toparlanacak ve en kısa zamanda lisanslı firmaları tarafından alınması sağlanacaktır. İşletmede yaklaşık olarak akü tüketimi 8 adet/yıl’dır. Kapasite artışı sonunda akü tüketimi yaklaşık olarak 14 adet/yıl olacaktır. Atık akü ve piller tesis alanında mevcut olan Tehlikeli Atık Geçici Depolama alanında uygun kaplarda biriktirilerek lisanslı ve/veya yetkili firmalar tarafından toplanmaları sağlanacaktır. İşletmede yıllık madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 2592,0 lt/yıl’dır. Kapasite artışı sonunda madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 4440,0 lt/yıl olacaktır. Tesiste kullanılan iş makineleri, araç ve ekipman bakımları esnasında atık yağlar oluşacaktır. Tesis sahasında araç bakım ve onarım atölyesi bulunmaktadır. Tesiste oluşan atık yağlar sızdırmasız ve kapalı kaplarda toplanacak ve lisanslı firmalar tarafından toplanması sağlanacaktır. Araçların, iş makinalarının bakımları, yağ değişimleri, yakıt ikmalleri v.s. esnasında oluşacak üstübü, kontamine ambalaj, yağ filtresi gibi tehlikeli atıklar, kontamine olmuş patlayıcı madde torbaları geçici atık alanında muhafaza edilecek ve lisanslı taşıyıcılarla lisanslı gerikazanım/bertaraf tesislerine gönderilecektir. 149 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında yerel ve bölgesel iklimde değişiklik yapabilecek herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır. Patlatmayla oluşan titreşim hızı 143 m mesafeden sonra 5 mm/sn’nin altına düşmüştür (Bkz. Bölüm 5.) . Ocak alanından itibaren 143 m. mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m. mesafededir. Yerleşim yerinde projesine ve tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki beklenmemektedir. Atık depolama alanının patlatma yapılan ocak alanına mesafesi yaklaşık 360 m.dir. Atık depolama alanında patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki oluşmayacaktır. İşletme Faaliyetleri Esnasında, • 27.11.2010 tarih ve 27768 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği” • 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı ve 24.04.2011 Tarih ve 27914 Sayılı Resmi Gazetelerde Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 29.04.2009 Tarih ve 27214 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve aynı yönetmeliğin “Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır, • 04.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 03.04.1991 Tarih ve 20834 Sayılı Resmi Gazete 22.02.1992 Tarih ve 21150 Sayılı Resmi Gazete 02.11.1994 Tarih ve 22099 Sayılı Resmi Gazete 15.09.1998 Tarih ve 23464 Sayılı Resmi Gazete 18.08.1999 Tarih ve 23790 Sayılı Resmi Gazete 29.04.2000 Tarih ve 24034 Sayılı Resmi Gazete 25.04.2002 Tarih ve 24736 Sayılı Resmi Gazete 05.04.2005 Tarih ve 25777 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan değişiklikleri yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. • 03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı ve 14.04.2010 Tarih ve 27552 Sayılı ve 13.04.2012 Tarih ve 28263 ve 16.06.2012 Tarih ve 28325 Sayılı Resmi Gazetelerde Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ Tehlikeli Atıkların Kontrolü yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 150 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU • 22.07.2005 Tarih ve 25883 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 24.08.2011 tarih ve 28035 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. • 30.07.2008 Tarih ve 26952 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”, 21.07.2009 Tarih ve 27305 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanan ‘‘Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’’ hükümlerine uyulacaktır. • 25.01.2006 Tarih ve 26357 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanmış “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 08.06.2010 Tarih ve 27605 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. • 18.03.2004 Tarih ve 25406 Sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. • “167 Sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanun ve Yönetmelikleri “ hükümlerine uyulacaktır. • 17.02.2005 Tarih ve 25730 Sayılı Resmi gazetede yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ” ve 1593 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve bu kanuna dayanılarak çıkartılmış tüm yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. • 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Yönetmelikleri, taraf olduğumuz uluslar arası sözleşmesi hükümlerine uyulacaktır. Söz konusu işletmede 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı “Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile ilgili Yönetmelikleri” hükümlerine ve diğer ilgili yönetmelik ve plan hükümlerine uyulacaktır. Tüm bu değerlendirmeler neticesinde faaliyete ilişkin olarak önerilen kontrol önlemlerine titiz ve eksiksiz biçimde uygulanacağından dolayı projenin kalıcı çevresel etkileri ve zararları beklenmemektedir. 151 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş. EKLER II. GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE 2013 KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU EKLER Saha Ruhsatları ÇED Muafiyet Yazısı Faaliyet Yerinin 1/25000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi Faaliyet Yerinin 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Üzerinde Gösterimi Nakliye Yolu Planı Ocak Alanı Halihazır Haritası Faaliyet Alanı 1/25000 Ölçekli Jeoloji Haritası Kırma-Eleme Tesisleri Makine Yerleşim Planı Orman Meşcere Haritası Rehabilitasyon Projesi Orman Bölge Müdürlüğü ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu Orman Kadastro Haritası Genel Vaziyet Planı Üretim Planı Haritası Hidroloji Haritası GSM Ruhsatı, Orman İzni, Uygunluk Yazısı, Çevre İzni Görüşü Faaliyet Alanı Çevresindeki Yerleşim Yerlerinin Su Kullanım Hattını Gösteren 1/25000 ölçekli Harita Kapasite Raporu Meteorolojik Veriler Hava Kalitesi Modelleme Raporu Bitkilerin Vegetatif ve Generatif Gelişmesi İle İlgili Üniversite Raporu Akustik Rapor Koruma Alanı Haritası Evsel Nitelikli Atıklarla İlgili Olarak Mersin Büyükşehir Belediyesinin İlgili Kurumlarından alınan Yazılar İçme, Kullanma, Sulama Suları İle İlgili İzin Yazıları Berdan Barajı ve Pamukluk Barajı Koruma Alanı Haritaları Kırma-Eleme Tesisleri İle İlgili Olarak Alınmış ÇED Görüşleri Acil Durum Planı Arazi Varlığı Haritası 152 Ek-1 Ek-2 Ek-3 Ek-4 Ek-5 Ek-6 Ek-7 Ek-8 Ek-9 Ek-10 Ek-11 Ek-12 Ek-13 Ek-14 Ek-15 Ek-16 Ek-17 Ek-18 Ek-19 Ek-20 Ek-21 Ek-22 Ek-23 Ek-24 Ek-25 Ek-26 Ek-27 Ek-28 Ek-29 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Kaynaklar 1. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 3. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 4. Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 5. Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 6. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 7. Mersin Çevre Durum Raporu, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 8. Deprem Araştırma Dairesi, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 9. Demirtaşlı, E., Turhan, N., Bilgin, A.Z. ve Selim, M., 1975, Bolkardağlarının Jeolojisi: Cumhuriyetin 50. Yılı Yer Bilimleri Kongresi tebliğleri, MTA Yayl., 42-47. 10. MTA, Aralık 2007 “Orta Torosların Jeodinamik Evrimi Ereğli (Konya)- Ulukışla (Niğde) – Karsantı (Adana)- Namrun (İçel) Yöresi. 11. Şekercioğlu, E., Yapıların Projelendirilmesinde Mühendislik Jeolojisi, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları no: 28, AnkarA 12. Şenol, M. Ve ark., Adana-Mersin Dolayının Jeoloji Etüd Raporu, MTA Rapor no: 10098, Ankara 13. http://geodata.ormansu.gov.tr/ 14. http://www.mta.gov.tr/v2.0/bolgeler/adana/bolgesel-jeoloji/jeoloji-mersin-2.pdf 15. 1/500 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, MTA Yayınları, Ankara 16. Davis, Flora of Turkey and East Aegean Islands , 17. Prof. Dr. Baki EYCE, Biyocoğrafya 18. Prof. Dr. Yıldırım AKMAN, Prof. Dr. Osman KETENOĞLU ve Dr. Fatmagül GEVEN, Vejetasyon 19. http://eski.dkm.org.tr/anadolu-caprazi/anadolu-caprazi-biyolojik-cesitlilik-haritasi.php 20. www.tarsustarim.gov.tr 21. www.tuik.gov.tr 153 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU SODA SANAYİİ A.Ş. II. GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI 2013 ÇED RAPORU DOSYAYI HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBU 154 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 155 . SODA SANAYİİ A.Ş II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 156
© Copyright 2024 Paperzz