Kurs Tanıtım Yazısı - GAHEDER – Gaziantep Aile Hekimleri Derneği

AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI KURSU
Laboratuvar testleri, hastanın değerlendirilmesinde anamnez ve fizik muayene bulgularını
destekleyici olarak işlev görür ve tanı, tedavi, takip ve tarama süreçlerine katkısı gün geçtikçe
artmaktadır.
Akılcı laboratuvar kullanımı kursu, birinci basamakta sık kullanılan laboratuvar testleriyle
ilgili, örnek alımından sonuçların yorumlanmasına kadar olan süreçleri ve ayırıcı tanıya
yönelik klinik bulguları destekleyici temel değerlendirmeleri kapsar.
Üniversitemiz Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı’nın klinik biyokimya uzmanı hekimleri
tarafından birinci basamağa yönelik olarak hazırlanan akılcı laboratuvar kullanımı kursu
şimdiye kadar 8 ilde 300 den fazla hekime ulaşmıştır.
Toplamda 4 modülden oluşan kurs bir tam gün sürmektedir.
Modül 1- Preanalitik Hata ve Temel Kavramlar
Ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi birinci basamak uygulamaları Aile hekimleri ile ASM lerde
yürütülmekte olup, birinci basamakta klinikte alınana örnekler yeni kurulmaya başlayan halk sağlığı
laboratuvarlarına transfer edilip çalışılmaktadır. Kan alınmasından transferine kadar olan süreç
preanalitik safha olarak adlandırılmakta ve malpraktise yönelik hataların çoğu standardize edilmediği
için bu süreçte gerçekleşmektedir.
Temel Kavramlar’ın tartışıldığı yaklaşık bir saat süren ilk modülde bu süreçteki uygulamaların nasıl
olması gerektiği ve standardizasyonu anlatılmakta, yanlış uygulamaların test sonuçlarını daha ilk
aşamada nasıl etkilediği ve malpraktisten kaçınmak için izlenmesi gereken yöntemler açıklanmaktadır.
Preanalitik safha aynı zamanda halk sağlığı laboratuvarlarını da ilgilendirdiğinden kurslarımıza halk
sağlığı laboratuvarından ilgili kişilerin davet edilmesi tavsiye edilmekte ve aile hekimleri ile aynı
ortamda ortak bir dil geliştirilmesi ve süreci birlikte organize etmeleri hedeflenmektedir.
Bu kısımda ayrıca testlerin kullanımında Referans aralık, sensitivite ve spesifite kavramları ve birinci
basamakta klinik önemi uygulamaya yönelik olarak ele alınmaktadır.
Modül 2-Rutin Biyokimya Testleri
Bu kısım yaklaşık 3 saat sürmekte ve kursun verileceği bölgede birinci basamakta kullanılan tüm
testler önceden belirlenerek, bölgede çalışılan testler tek tek ele alınmaktadır.
Rutinde kullanılan testlerin tanımı, referans değerleri, ayırıcı tanıdaki yeri ve panik değerleri klinik
örnekler üzerinden ayrı ayrı ele alınmakta ve ayırıcı tanıya giderken istenecek diğer testlerle ilişkisi
klinik biyokimya algoritmaları üzerinden tartışılmaktadır.
Modül 3-Hemogram değerlendirilmesi
Bu kısım yaklaşık bir saat sürmekte ve tüm hemogram parametreleri tanımlanarak birbiri ile ilişkileri
ele alınmaktadır. Ayrıca ayırıcı tanıda diğer biyokimya testleri ile birlikte kullanımları ve tanıyı
destekleyici veya ekarte edici yorumlamaları tartışılmaktadır.
Modül 4- Tam İdrar Tetkiki
Bu kısım yaklaşık bir saat sürmekte ve İdrar raporunda sık görülen patolojiler (piyüri, hematüri,
silendirüri ve kristalüri) ve klinik anlamı, İdrarın kimyasal ve mikroskobi raporlarının birlikte
değerlendirilmesi, ayırıcı tanıya yönelik ipuçları ve destekleyici diğer biyokimyasal testler ile birlikte
yorumlanması ele alınmaktadır.
Tüm kurs boyunca yapılan klinik uygulamalara yönelik tartışmalarda temel olarak, anamnezi
ve fizik muayenesi yapılan hastalarda laboratuvar testlerinin birbiri ile ilişkilerinin klinik
biyokimya hekimlerinin bakış açısı ile kurulması ve testler üzerine pratik yapılarak bu alanda
aile hekimlerinin deneyimlerinin artırılması hedeflenmektedir.
Kursun Uygulanışı
Kursun uygulanışı klasik ders anlatımı şeklinde olmayıp iki öğretim üyesi tarafından çoğunlukla
interaktif şekilde yapıldığından genellikle 40 kişilik U-düzen oturum biçimi tercih edilmekte.
Kurs notları önceden Aile hekimlerinin oturacağı masalarda hazır bulunmakta ve sunum sırasında not
almalarını sağlayacak şekilde hazırlanmaktadır.
Kursun başlangıcında ön-test ve bitiminde son-test ve anket yapılmakta ve kursun performansı, aile
hekimlerinin yorumları ile değerlendirilmektedir.
Kurs bitiminde üniversitemiz tarafından Kurs Katılım Sertifikası verilmektedir.
EĞİTMENLER
Doç. Dr. Zafer Yönden
Klinik Biyokimya Uzmanı
Mustafa Kemal Üniversitesi
Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı
Bölüm Başkanı
Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Özcan
Klinik Biyokimya Uzmanı
Mustafa Kemal Üniversitesi
Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı