Zararlı Alışkanlıklar

RİSKLİ DAVRANIŞLAR




Şiddet
çeteleşme
Madde Bağımlılığı
İntihar
ARKADAŞ/OKUL RİSK
FAKTÖRLERİ






Suça yönelik ergenlerle birliktelik
Çetelere katılım
Arkadaşlar tarafından sosyal ret
Sosyal aktivitelerde yer almama
Düşük akademik performans
Okula yeterince değer vermeme
TOPLUMSAL RİSK
FAKTÖRLERİ







Düşük ekonomik fırsatlar
Yaşadıkları mekanın yetersizliği
Toplumun bütünüyle paylaşımın azlığı
Yetersiz komşuluk ilişkileri
Aile bütünlüğünün bozulması
İçgöçler
Değersizlik
Bağımlılık;
 Herhangi bir maddenin tedavi
amaçlı olmaksızın,
 Fizyolojik bir ihtiyaca cevap
vermeden giderek artan
miktarlarda kullanılmasıdır.
Bağımlılık Yapan Maddeler







Sigara
Esrar
Eroin
Kokain
Kafein
Lsd/ghb/pcp/ice
Bazı kaktüsler
 Alkol
 Uçucu maddeler
 Ecstasy
 Morfin
 Akineton
 Rohypnol
 Mantarlar
Bağımlılıkta üç ana unsur:
1) Her durum ve koşulda maddenin
alınması için engellenemeyen bir
arzu ve isteğin bulunması,
2) Devamlı olarak kullanılan dozun
arttırılması zorunluluğu (Tolerans).
3) Kullanılan maddeye ve onun
etkilerine karşı psikolojik ve
fizyolojik ihtiyacın bulunması
(Yoksunluk).
Bağımlılıkta Ortaya Çıkan
İhtiyaçlar
 Psikolojik ihtiyaçlar : Şiddetli
sıkıntı, huzursuzluk ve uykusuzluk.
 Fizyolojik ihtiyaçlar: Baş ağrısı,
bulantı, terleme, kasılmalar, (kol ve
bacaklarda, eklemlerde) şiddetli
ağrılar, epileptik nöbeti ve kronik
zehirlenmeyi andıran bulgular vb.
(Kesilme/yoksunluk krizi)
Bağımlılık kontrol
edilemez!
 Bağımlıların büyük çoğunluğu kontrol
edebileceği inancı ile madde
kullanmaya başlamıştır. Hiçbir zaman
bağımlı olabileceğini DÜŞÜNMEMİŞTİR.
Amaç ara sıra kullanmaktır. Ancak
sonuçta kişi bağımlı hale gelir. Çünkü,
bağımlılık madde kullanımının
kaçınılmaz sonucudur. Kişi bağımlı
olduğunun farkına varamaz. Farkına
vardığı zaman ise ÇOK GEÇTİR.
Ergenlerde Madde Kötüye
Kullanımında Risk Faktörleri









Heyecan arama
Dürtüsellik
Davranım bozukluğu
Suça yönelik davranışlar
Okul başarısızlığı
Duygusallık
Çökkün duygu durum
Kendine karşı güvensizlik
Kendini küçük görme
Ergenlerde Madde Kötüye
Kullanımında Risk Faktörleri
 Denetlenemeyen olumsuz yaşam
olayları ve bunlara ikincil duygu
durum bozuklukları
 Anne-babada alkolizmin varlığı ve
buna bağlı olarak anne-babada
ilgi ve denetimde yetersizlik
 Ergende yüksek stres düzeyi ve
duygusallık
Ergenlerde Madde Kötüye
Kullanımında Risk Faktörleri
 Genetik faktörler
 Akran gruplarının baskısı
 Ailede başka bağımlının model
teşkil etmesi
 Toplumsal değer ve normlar
 Bireyin yaşamakta olduğu semt
 Parçalanmış aile yapısı, anne ve
babaların evde YOK oluşu
bağımlılıkta tetikleyici etken olma
açısından büyük önem taşır.
Ergenin madde kullanımına yol
açan ruhsal ve toplumsal
özellikler









Sorumsuzluk
Başkaldırma
Bağımlılık
Güvensizlik
Güçsüzlük
Yetersizlik
İlişki kurma
Toplumdan kaçmak
Deneme
Ergenin madde kullanımına yol
açan ruhsal ve toplumsal
özellikler







Arkadaş etkisi
Merak
Taklit
Teşvik
Özenti
Özdeşleşme
Özerklik
 1.Madde kullanan çocuklar/gençler aile
ilişkilerini azaltır ve evde az vakit geçirirler.
2.Her zamankinden daha fazla para
harcamaya başlarlar.
3.Hiç tanımadığınız arkadaşlar edinmeye
başlarlar.
4.Kendisine olan özeni azalır.
5.Çevresi,arkadaşları eski önemlerini
yitirirler.
6.Uykulu ve yorgun gözükebilirler.
7.Yeme düzeni bozulur, kilo kaybedebilirler.
8.Daha sinirli olabilirler.
Fiziksel Belirtiler









Bitkinlik
Dalgınlık
Uyuklama
Uyku bozukluğu
Konuşma güçlüğü
Burun akıntısı
Terleme
Titreme
Dengesizlik









Gözde kanlanma
Göz bebeğinde daralma
Yüzde kızarma -solukluk
Kabızlık
İshal
Mide-barsak yakınmaları
Yürüme bozukluğu
Solunum güçlüğü
Ağrılar
Ruhsal –Toplumsal Belirtiler














Duygu durum değişikliği
İlgi, istek kaybı
Donukluk
Bilişsel bozukluklar
Başarıda azalma
Bakımsız dış görünüş
Gerçek dışı konuşma
İçe kapanma
Çevre değiştirme
Konuşma içeriğinde değişme
Aşırı para harcama
Suç işleme eğilimi
Sorumsuzluk
Evden uzaklaşma
Önleyici Faktörler
 Güçlü ve pozitif aile bağları,
 Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından
ve neler yaptıklarından haberdar olması,
 Aile içi kuralların açık olması ve herkesin
bunlara uyması,
 Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili
olmaları,
 Okulda başarılı olma; okul, klüpler gibi
kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ,
 Uyuşturucu kullanımı ile ilgili doğru
bilgilenme.
ERGEN ÇOCUĞUNUZ İÇİN
YAPABİLECEKLERİNİZ
 -Şiddet içerikli herhangi bir davranışı asla
NORMALLEŞTİRMEYİN!
 -Ön yargılarınızın farkına varın
 -Kurallarınızı açık olarak koyun
 -Benzerlik ve farklılıkları kabullenmeyi
öğretin
 -Kendine saygı gösterilmesi için, kendisinin
de başkalarına saygı göstermesi
gerektiğini vurgulayın
ERGEN ÇOCUĞUNUZ İÇİN YAPABİLECEKLERİNİZ
 -Empati kurmasını öğretin
 -Hatalarını kabul etmeyi ve özür
dilemenin ona bir şey
kaybettirmeyeceğini öğretin
 -Diğerlerini affedebilmeyi öğretin
 -Olumlu davranış sergilediğinde onu
hemen ödüllendirin
ERGEN ÇOCUĞUNUZ İÇİN YAPABİLECEKLERİNİZ
 Gösterdiğiniz tepkilerde tutarlı olun
 Sorumluluklarını ve sınırlarını
belirlerken onu da karar verme
sürecine dahil edin
 Ergenlik döneminin özellikleri
hakkında bilgilenin
 -Olumlu özelliklere sahip
arkadaşlıkları olduğunda takdir edin
 -Onun sorumluluklarını yüklenmeyin
OKULLA İŞBİRLİĞİ KURUN
 Çocuğun diğer öğrencilerle
ilişkilerinden haberdar olup ne
yaptıklarını, nerede olduklarını,
arkadaşlarını takip edin
 Güvenli okul ortamının
oluşturulmasında ve sürdürülmesinde
okul kurallarına ve uygulamalarına
destek olun.
OKULLA İŞBİRLİĞİ KURUN
 Okul başarısını yüreklendirin
 Okul başarısına gereğinden fazla
anlam yüklemeyin
 Okulla beraber sosyal etkinliklere de
katılabilmesine fırsat verin
AİLEYE YÖNELİK KORUYUCU FAKTÖRLER
Aile içi bağlılık
Problemleri aile ile tartışabilme
Ailenin okula verdiği değerin artması
Aile ile paylaşılan aktivitelerin artması
Uyandığında, eve geldiğinde akşam
yemeğinde ve yatarken anababa ile birlikte
olma .( Bu sayılanların biri yeterli)
 Sosyal aktivitelere katılım
 Ailede şiddetin olmaması





Çocuğunuzla ilgili daha önce ifade
edilen belirtileri farkettiğiniz takdirde
mutlaka bir uzmana başvurunuz..
TEŞEKKÜRLER…