YASAL HAKLARIMIZI ÖĞRENELĠM HAMĠLELĠK VE DOĞUMDAN

YASAL HAKLARIMIZI ÖĞRENELĠM
HAMĠLELĠK VE DOĞUMDAN SONRAKĠ SÜREÇTE KADIN ÇALIġANLARIN
HAKLARI 2.BÖLÜM
YAZAN: AV. ÖZLEM AYATA
Yeni doğum yapan bir annenin ne gibi yasal hakları vardır? Ne zaman iĢe geri dönmesi
gerekir? Haftanın kaç günü çalıĢması gerekir, ne kadar süre yasal süt izni vardır?
İş Kanununda yer alan düzenlemeye göre doğum yapan kadın işçinin doğumdan sonra
kullanacağı 8 haftalık doğum izni bulunmaktadır. Eğer kadın işçi doğumdan önce
çalışmasında bir sakınca bulunmadığını doktor raporu ile belgelemiş ve doğuma 3 hafta
kalana kadar çalışmışsa doğum öncesi izninden kalan 5 haftalık izni de doğum sonrası iznine
eklenecektir. Doktor raporu ile bu sürelerin uzatılması mümkün olduğu gibi ihtiyaç halinde
doğum yapan işçi 6 aylık ücretsiz izne çıkabilme hakkına sahiptir.
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocukları emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt
izni verilir. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılı ve bu sürenin hangi saatler arasında ve
kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler.
Yasal düzenlemede kadın işçinin iki ya da daha fazla çocuk doğurması halinde süt izni
süresinin arttırılması ile ilgili herhangi bir hükme yer verilmediğinden birden fazla çocuk
doğuran kadın işçi de günde en az bir buçuk saat süt izni kullanabilecektir. Sözleşme ile bu
sürelerin azaltılması mümkün olmamakta ise de arttırılması mümkündür.
Süt izninin birleştirilerek kullanılması işverenin onayına bağlıdır. Süt izinlerin haftalık
birleştirilmesi ile bir güne tamamlanması ve haftada bir gün şeklinde kullanılması mümkün
olabilmektedir.
Doğum izninde olan anneye maaĢı ödenir mi?
Doğum yapan kadın işçi, çalışmadığı süreler için SGK’dan iş göremezlik ödeneceği alacaktır.
İşçi, iş göremezlik ödeneği için iş yerinin bağlı bulunduğu şube müdürlüğüne bizzat
başvurabileceği gibi gerekli evrakları işverenine vererek başvurusunu işveren aracılığı ile de
gerçekleştirebilecektir.
İşverenin, doğum iznine çıkan işçisi adına yapacağı başvuru üzerine, şube müdürlüğü ile
işveren arasında bir protokol yapılacaktır. Protokol gereği, işveren, iş göremezlik ödeneğini
kurum adına işçiye bizzat ödeyecek daha sonra bu ödemelerini prim ödemelerinden mahsup
edebilecektir.
Yeni babalar ne gibi yasal haklara sahiptir?
4867 Sayılı İş Kanununda, yeni babalara, doğum izni verilmesini düzenleyen bir hüküm yer
almamaktadır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda, eşi doğum yapmış erkek devlet
memuruna 3 gün ücretli doğum izni hakkı tanınmıştır.
4857 Sayılı İş Kanununa tabi çalışan, eşi doğum yapan işçiler, işverenin inisiyatifine bağlı
olarak izin kullanabilmektedirler. Genel uygulamada eşi doğum yapan erkek işçiye 1-2 gün
doğum izni verildiği ancak verilen bu izinlerin yıllık izinden mahsup edildiği görülmektedir.
Çoğul gebelikler bu izin süreçlerinde değiĢikliğe yol açar mı?
Doğumdan önce kullanılan 8 hafta doğum izni, çoğul gebelikler de 10 hafta; doğum
sonrasında ise tek gebelikte olduğu gibi sekiz haftadır.
Eğer düşük riski ya da başka bir sağlık problemi bulunmuyorsa kadın işçi tek gebeliklerde
olduğu gibi doktor raporu ile doğuma 3 hafta kalana dek çalışabilecektir. Gebeliğin durumu
doğum öncesi 8 haftadan önce istirahatı gerekiyorsa doktor raporu ile izin başlatılabilir ve
doktor raporu ile başlayan izin doğum izni değil hastalık izni olarak kabul edilir.