9 Adımda Terminoloji Çalışması

1. Planla
9 Adımda
Terminoloji Çalışması
•
•
•
•
•
•
Amacınız nedir? Neden terminoloji çalışması yapmak ve hangi hedeflere ulaşmak istiyorsunuz?
Çalışmanın sonuçlarından kimler hangi ortamlarda (WEB, CD, basılı kitap vb.) yararlanacak?
Çalışma kaç dilli olacak? Sadece Türkçe mi yapılacak, yoksa başka diler de olacak mı?
Projeyi kim yönetecek? Çalışmaya katılacak terminoloji, dil ve alan uzmanları kimler?
Kurumunuzda önceden yapılmış benzer çalışmalar var mı bunlardan nasıl yararlanabilirsiniz?
Hangi Terim Yönetimi Yazılımı kullanılacak? Bu yazılım nasıl temin edilecek?
2. Derlem oluştur
Kendi uzmanlık alanınıza giren metinler hangileri?
Bu metinleri tespit edin. 4. adımda bu metinlerde kullanılan kavramları belirleyeceksiniz.
Her dil için ayrı bir derlem oluşturulabilirsiniz. Ancak önce 1. adımda belirlediğiniz hedeflerinize uygun
olarak Türkçe veya İngilizce derlem oluşturun.
3. Konu ağacını belirle
Konu ağacı olarak EuroVoc (www.eurovoc.net) sınıflandırma sistemini kullanabilirsiniz. Bu
sınıflandırmanın sizin uzmanlık alanınıza uygun olup olmadığını kontrol edin, gerekli görürseniz eklemeler
veya çıkartmalar yapın. Konunun sınırlarını belirleyin ve bu sınırları fazla geniş tutmamaya çalışın.
4. Kavram listesini oluştur
Otomatik veya manüel olarak terim / kavram listeleri oluşturun. Derleme dâhil olan metinler üzerinde bu
işlemi yaparken terimlerin yanı sıra terimlerin geçtiği cümleleri de not etmeyi unutmayın.
Otomatik olarak terim çıkartmak için MultiTerm Extract gibi yazılımlardan yararlanabilirsiniz. Bu konuda
size Dışişleri Bakanlığı Tercüme Dairesi veya HÜTAM yardımcı olabilir.
Kavramları birbirleriyle ilişkilendirin. Hangi kavram hangi kavramın alt veya üst kavramı, hangi kavramlar
birbirleriyle ilişkili?
Son şekli verilen terim listesini diğer çalışma dillerine çevirin.
5. Veri kategorilerini belirle
Har kavram için hangi bilgilere ihtiyacınız olduğunu, yani hazırlayacağınız veritabanının yapısını belirleyin.
Mutlaka olması gereken konu bilgisi, tanım, bağlam (örnek cümle), kaynak bilgisi ve açıklamalar haricinde
sözcük türü, köken bilgisi, telaffuz gibi bilgilere ihtiyacınız var mı?
Terimlerde standartlaştırma yapacak mısınız? Yani, kullanıcıya şu terimi kullanma, bunu kullan vb.
şeklinde önerilerde bulunacak mısınız?
Terminolojik verilerle çalışma ilkelerinizi belirleyin. Veri girişi sırasında eş ve karşıt anlamlılar nasıl
girilecek? Kısaltmalara ve farklı yazılış biçimlerine nasıl yer verilecek vb. gibi soruları yanıtlayın.
6. Terminoloji kayıtlarını oluştur, bilgileri gir
Her kavram için bir önceki adımda belirlediğiniz bilgileri Terminoloji Yönetim Sistemine girin.
Girilen bilgileri biçim hataları (bilgiler doğru alanlarda mı?) ve dil kullanımı/yazım açısından kontrol edin.
Girilen bilgileri içerik açısında kontrol edin.
Aynı işlemi bütün diller için tekrarlayın.
7. Son kontrolü yap ve onayla
Terminoloji Yönetim Sisteminde tüm terimleri kontrol edin ve her terimi tek tek onaylayın.
Çalışmanın güvenilir olması için kalite kontrol ilkelerinden yararlanın.
8. Yayınla
Terimleri ilk adımda tespit ettiğiniz ortamlarda erişime açın veya yayınlayın. Çalışmadan azami yarar
sağlayabilmeniz için kurumunuzda mümkün olduğunca çok kişi tarafından kullanılmasını sağlayın.
Mümkünse açık erişim sağlayın. Kurum içinde eğitim verin ve tanıtım yapın.
9. İyileştir ve güncelle
Kullanıcılardan gelen geri bildirimleri göz önüne alarak hataları giderin, eksikleri tamamlayarak çalışmanızı
mükemmelleştirin. Çalışmanızı güncel ve güvenilir tutmak için gerekli önlemleri alın.
© 2014 HÜTAM - Hacettepe Üniversitesi Terminoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi

Download Report