YMM lerin Tasdik İşlemlerinden Bir Olan İhracata KDV İadesinin

ÖZET
İhracat, ülke ekonomisinin kalkınmasında en önemli faktörlerden birini teşkil
etmektedir. İhracatın artması hem milli gelirin artmasında, hem de ülkenin dış ticaret
açığının kapatılmasında büyük bir rol oynamaktadır. Gelişmekte olan ülkeler açısından
ihracat kalkınmanın başlıca unsurudur. Bu nedenle Türkiye’de ihracata verilen
desteklerden biri olan İhracatta Katma Değer Vergisi (KDV) iadesi incelemenin
konusunu oluşturmaktadır.
Türkiye’de 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 2/11/1984 tarihli Resmi
Gazetede yayımlanmış, 1/1/1985 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Katma
Değer Vergisi indirim mekanizması olan dolaylı bir vergidir. Özetle, tahsil edilen
Katma Değer Vergisinden alımlar nedeniyle ödenen Katma Değer Vergisi indirilmekte,
tahsil edilen KDV, ödenen KDV’den yüksekse fark vergi dairesine ödenmekte, düşükse
sonraki dönemlere devredilmektedir.
İhracatçı işletmeler ise alımları dolayısıyla KDV ödemekte, ancak yurtdışı
satışlarından KDV tahsil etmemektedir. Mal ve hizmetlerin nihai manada tüketildikleri
veya faydalanıldıkları memlekette KDV 'ye tabi tutulması, KDV 'nin uygulandığı tüm
ülkeler tarafından benimsenen ve destinasyon (destination) ilkesi adı verilen temel
ilkelerden biridir. Bu durum ihracatçılar açısından bir dezavantaj olarak görünmektedir.
İhraç konusu mal ve hizmetlerin KDV yükünden arındırılması ihracatçılar açısından bir
gerekliliktir. Aksi halde uluslararası pazarlarda rekabet şansı azalmaktadır. Diğer
ülkelerin ihracatçıları KDV yükü taşımayan malları için düşük fiyat teklif ederken, Türk
ihracatçıları ise KDV yüzünden yüksek fiyat uygulamak zorunda kalırsa ülkemiz
aleyhine rekabet eşitsizliği doğacaktır. İhracatın KDV istisnası kapsamına alınmasında
bu prensipten kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, KDV kanunumuzda ihracat teslimlerinde
KDV hesaplanmaması ve ihraç edilen mallarla ilgili olan yüklenilmiş KDV'lerin
ihracatçıya iadesi gibi düzenlemelerin yapılması suretiyle tam istisna uygulaması
sağlayacak hükümlere yer verilmiştir.
İhracat istisnasının düzenlendiği 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun
11. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine göre, ihracat teslimleri KDV’den istisna
edilmiştir. Tam istisnada, KDV Kanunu 32’inci maddesinde düzenlendiği şekilde,
istisna kapsamında mal ve hizmet teslim edenler KDV tahsil etmemekte, yüklendikleri
KDV’yi ise indirimle giderememeleri durumunda, giderilemeyen kısım iade
edilmektedir.
KDV iadelerinde hem işletmeyi hem de devletin çıkarlarını gözetecek bir süreç
yaşanmasında YMM’ler en önemli rolü oynamaktadır. YMM’ler vergi idaresinin
denetim yükünü azaltmakta ve iade işlemlerinin hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasını
sağlamaktadır. Bu çalışmada KDV iade sürecinde YMM’ler tarafından yapılan
denetimler ve raporlama süreci ile KDVK kanununda ki düzenlemelere yer verilmiştir.