T.C. DANIŞTAY ONBEŞİNCİ DAİRE Esas No : 2013/2015 Karar No : 2013/2324 Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davalı) : Ankara Valiliği Karşı Taraf (Davacı) :x İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 05.06.2012 tarih ve E:2009/4382, K:2012/4434 sayılı kararının düzeltilmesi istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. Danıştay Tetkik Hakimi : x Düşüncesi : Karar düzeltme isteminin kabulüyle, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm verenDanıştayOnbeşinci Dairesi'nce, davalı idarenin karar düzeltme istemi kabul edilerek Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 05.06.2012 tarih ve E:2009/4382, K:2012/4434 sayılı kararı kaldırılarak gereği görüşüldü: Dava; davacının alkollü olarak araç kullandığından bahisle sürücü belgesinin iki yıl süreyle geçici olarak geri alınmasına ilişkin 20.08.2008 tarih ve 13665 sayılı işlem ile davacıya 601-TL para cezası verilmesine ilişkin aynı tarih ve 695583 sayılı işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır. Ankara 3. İdare Mahkemesi'nce; 20.08.2008 tarihinde saat 02:06 sıralarında Atatürk Bulvarı, Dil-Tarih ve Coğrafya Fakültesi önünde Ankara Emniyet Müdürlüğü trafik ekiplerince yapılan trafik kontrolünde davacının alkollü olarak araç kullandığı ve alkol oranının 0,89 promil olduğunun tespit edilmesi üzerine 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 48/5. maddesini 2. kez ihlal etmesi nedeniyle, sürücü belgesine 2 yıl geçici süre ile el konulduğu ve hakkında 601.00-YTL para cezası uygulanmasına karar verildiği, davacının itirazı üzerine Adli Tıp Kurumuna sevkedildiği, bu kuruma saat 03:30'da verdiği kan örneği üzerinde yapılan tahlil sonrası düzenlenen raporda, kanında 0,49 promil alkol bulunduğunun tespit edilmesi sonucu bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı, cihazla yapılan ölçüm ile kan tahlili arasındaki zaman farkının 1 saat 24 dakika olması karşısında trafik elemanlarınca yapılan tespitin sağlıklı bir tespit olmadığı sonucuna varıldığından, bu tespite dayanılarak davacıya ait sürücü belgesine 2 yılgeçici süreyle el konulması ve davacı hakkında para cezası uygulanmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, diğer yandan, davalı idarece Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 97. maddesinin C bendinin (1) numaralı alt bendinde teknik özellikleri sayılan cihazlarla yapılan ölçümlere sürücülerin, mütecaviz davranışlarda bulunulması veya cihazla ölçüme mukavemet gösterilmesi ile teknik özelliklere sahip olmayan cihazlarla yapılan ölçümlerde, itiraz haklarının bulunduğubelirtilerek dava konusu uyuşmazlığa ilişkin yapılan ölçümün esas alınarak tesis edilen işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmekte ise de, anılan Yönetmeliğin 97. maddesinin C bendinin (1) ve (4) alt bentlerinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Sekizinci Dairesinin 12.05.2008 tarih ve E.2007/8946 sayılı kararı ile Yönetmelikte belirtilen özelliklerde olsa dahi cihazla yapılan ölçümlere itiraz edilebilmesi ve itiraz halinde yapılacak yeni ölçümün sürücünün kan tahlilinin yapılması suretiyle olması ve kandaki alkol oranının da yetkili sağlık kuruluşunca tespit edilmesi gerektiği gerekçesine de yer verilerek anılan madde hükümlerinin yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi karşısında davalı idarenin ileri sürdüğü hususların hukuki dayanağının ortadan kalktığının anlaşıldığı, yapılan alkol tespitinin hatalı olduğu inancında olan sürücülerin resmi kuruluş olan Adli Tıp Kurumu'na T.C. DANIŞTAY ONBEŞİNCİ DAİRE Esas No : 2013/2015 Karar No : 2013/2324 re'sen başvurmalarını engelleyen bir hükme yer verilmediği gibi kişinin hakkını araması konusunda yaptığı başvurular sonucu elde ettiği sonuçlara dayanarak haklılığını ispatlamak konusundaki verilere dayanması hak arama özgürlüğü olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Davalı idare tarafından kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 48. maddesinde;uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin kara yolunda araç sürmelerinin yasak olduğu,uyuşturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlarını tespit amacıyla, trafik zabıtasınca teknik cihazlar kullanılacağı, buna ilişkin tespit usulleri ve muayene şartlarının Sağlık Bakanlığının görüşüne uygun olarak hazırlanacak yönetmelikte düzenleneceği, bu madde hükmüne uymayan sürücülerin derhal araç kullanmaktan men olunacağı, yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücülerin, suçun işlendiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; birinci defasında sürücü belgelerinin altı ay süreyle geri alınacağı ve haklarında 265 300 000 lira para cezası uygulanacağı, ikinci defasında sürücü belgelerinin iki yıl süreyle geri alınarak haklarında 332 600 000 lira para cezası uygulanacağı, bu sürücülerin Sağlık Bakanlığınca, esas ve usulleri Sağlık ve İçişleri Bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilen sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine tabi tutulacağı,eğitimi başarıyla tamamlayanların belgelerinin süresi sonunda iade edileceği, üç veya üçten fazlasında ise, sürücü belgelerinin beş yıl süreyle geri alınacağı ve altı aydan aşağı olmamak üzere hafif hapis cezası ile birlikte 532 600 000 lira hafif para cezası uygulanacağı hükmü yer almaktadır. 18.07.1197 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 97. maddesinde; uyuşturucu, uyutucu ve keyif verici gibi özelliklere sahip doğal ve sentetik psikotrop maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin karayolunda araç sürmelerinin yasak olduğu belirtilerek, uyuşturucu veya keyif verici maddeler ile alkollü içki almak suretiyle araç kullanan sürücülerin tespit veya teşhisinde hangi esas ve usullerin uygulanacağı düzenlenmiş olup,alkollü içki almış olarak kandaki alkol miktarına göre araç sürme yasağının düzenlendiği (b) bendinde; taksi veya dolmuş otomobil, minibüs, otobüs, kamyon, çekici gibi araçlarla kamu hizmeti, yük ve yolcu taşımacılığı yapan sürücüler ile resmi araç sürücülerinin alkollü içki kullanmış olarak bu araçları süremeyecekleri, alkollü içki almış olarak araç kullandığı tespit edilen diğer araç sürücülerinden kanlarındaki alkol miktarı 0.50 promilin üstünde olanların araç kullanamayacakları kurala bağlanmıştır. Yönetmeliğin aynı maddesinin, alkollü içki almış sürücülerin ve kanlarındaki alkol miktarının tespiti esaslarının düzenlendiği (c) bendinde ise; alkollü olarak araç kullandığından şüphe edilen sürücülerin, alkol tespitine ilişkin tarih, saat ve ölçüm sonucu ile cihaza ait seri numarasını gösterir çıktı verebilen ve kalibrasyon ayarı yapılmış teknik cihazlar kullanılarak trafik zabıtası tarafından kontrol edileceği, bu ölçüme itiraz halinde (1) numaralı alt bentte belirtilen teknik özelliklere sahip teknik cihazın özelliklerine eşdeğer özelliklerdeki teknik cihazlarla veya kan aldırmak suretiyle alkol tespitleri yaptırılacağı, yapılan tespitin değerlendirilmesinde, tespiti yapan kurum/kuruluş tarafından olay anından tespit yapıldığı ana kadar geçen süre de göz önünde bulundurularak sonuç belirleneceği ve çıkan sonuca göre yasal işlem gerçekleştirileceği, kandaki alkol miktarının teknik cihazlarla ve kan alınarak laboratuvarda tespit imkânlarının bulunmadığı hallerde, alkollü olarak araç kullandığından şüphe edilen sürücülerin en yakın resmi sağlık kuruluşuna sevk edilerek, kurum hekimi tarafından alkol muayenesinden geçirilmesinin sağlanacağı, yapılan tespit sonucunda belirlenen limitlerin üzerinde alkollü içki aldığı belirlenen sürücülerin Karayolları Trafik T.C. DANIŞTAY ONBEŞİNCİ DAİRE Esas No : 2013/2015 Karar No : 2013/2324 Kanunu'nun 48. maddesine göre, birinci defada 6 ay, ikinci defada da 2 yıl süreyle sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınacağı, ikinci defa geri alma süresi sonunda sürücünün davranışı geliştirme eğitimine tabi tutulacağı ve başarılı olması halinde belgesinin iade edileceği, üçüncü defa ve fazlasında ise, bu sürücülerin, 6 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılacağı ve belgelerinin 5 yıl süre ile geri alınarak psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulacakları, bu süre sonunda yapılacak psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi neticesinde belgesinin iadesinde sakınca bulunmayanlara sürücü belgelerinin iade edileceği, muayene sonucunda sürücü belgesinin iade edilmesinde sakınca bulunanlara ise sürücü belgesi verilmeyeceği düzenlenmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden; 20.08.2008 tarihinde saat 02:06 sıralarında Atatürk Bulvarı, Dil-Tarih ve Coğrafya Fakültesi önünde Ankara Emniyet Müdürlüğü trafik ekiplerince yapılan trafik kontrolünde davacının alkollü olarak araç kullandığı ve alkol oranının 0,89 promil olduğunun tespit edildiği, davacının itirazı üzerine Adli Tıp Kurumuna sevkedildiği, bu kurumda saat 03:30'da verilen kan örneğinin tahlili sonrası düzenlenen raporda, kanında 0,49 promil alkol bulunduğunun tespit edilmesi üzerine 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 48/5. maddesini 2. kez ihlal etmesi nedeniyle, sürücü belgesine 2 yıl geçici süre ile el konulduğu ve davacıya para cezası verildiği, bakılmakta olan davanın bu işlemlerin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır. Bilimsel çalışmalarda, alkole toleransın kişiden kişiye değişeceği gibi aynı kişide de farklı zamanlarda reaksiyonlarda farklılık olabileceği, kişinin yaşı, kilosu, cinsiyeti, metobolizma hızı, açlık ve tokluk durumu gibi pek çok nedene bağlı olarak vücuttaki alkol oranının azalma hızının değişebileceği kabul edilmektedir. Adli Tıp Kurumu Ankara Grup Başkanlığı'nın 25.11.2008 tarih ve 342 sayılı yazısında da; zamanla orantılı olarak kan-alkol düzeyindeki azalma ile ilgili yapılan araştırmalarda, kan alkol düzeyinin bir saatte 12-20 mg/dl azaldığı, adli vakalarda, Adli Tıp Kurumu 5. İhtisas Kurulu'nca ortalama olarak kan alkol düzeyinin bir saatte 15 mg/dl (0,15 promil) azaldığının kabul edildiği belirtilmiştir. Uyuşmazlıkta, saat 02:06'da yapılan ölçümde davacının 0,89 promil alkollü olduğu tespit edilmiş olup, bu ölçüme davacı tarafından itiraz edilmesi üzerine Adli Tıp Kurumunda saat 03:30'da kan örneğinden yapılan tahlil sonucu düzenlenen raporda, davacının kanında 0,49 promil alkol bulunduğunun belirlenmesi karşısında, zamana bağlı olarak vücuttaki alkol oranının azalması olağan olduğundan, davacının ilk ölçüm sırasında güvenli sürme yeteneğini kaybedecek miktarda alkollü olduğunun tespit edildiğinden bahisle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Diğer taraftan; İdare Mahkemesi'nce karar verilirken, Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 97. maddesinin (c) bendinin 1 numaralı alt bendi ile 4 numaralı alt bendindeki "(1) numaralı alt bentte belirtilen teknik özelliklere sahip teknik cihazın özelliklerine eşdeğer özelliklerdeki teknik cihazlarla veya kan aldırmak suretiyle alkol tespitleri yaptırılır" cümlesinin Danıştay Sekizinci Dairesi'nin12.05.2008 tarih ve E.2007/8946 sayılı kararıyla yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi, dayanak olarak gösterilmişse de, bu karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararıyla kaldırılmış olup, yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 19.01.2011 tarih ve E:2007/8946, K:2011/50 sayılı kararıyla, anılan bentlerin iptali istemiyle açılan davanın T.C. DANIŞTAY ONBEŞİNCİ DAİRE Esas No : 2013/2015 Karar No : 2013/2324 reddine karar verilmiştir. Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile Ankara 3. İdare Mahkemesi'nin 15/01/2009 tarih veE:2008/1422; K:2009/58 sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye göndrerilmesine, 28/03/2013 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi. Başkan x Üye x Üye x Üye x Üye x