Namazlardan sonra kaç kere tesbih çekilir

ehliilm.wordpress.com
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
Ek olarak:
Ellerle zikir çekilmesinin gerekliliği, elleri kullanmadan başka şeylerle
zikir çekmenin doğru olmadığının isbatı.
Ebu Musa el-Medenî
Hiçbir ekleme ve çıkartma yapmama şartı ile, basım hakkı herkes
içindir
1
ehliilm.wordpress.com
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
Namazlardan sonra kaç kere tesbih çekilir?
Soru:
Değerli kardeşim ; Bir sorum olacak Tesbih çekerken neden 99
adet çekilir delili var mıdır ?
Cevap:
Elhamdulillah, Salat Selam Hz. Muhammed'in s.a.v. ve ailesinin ve
ashabının üzerine olsun, bundan sonra:
İlk önce Namaz'dan sonra tebih çekerken, kaç kere çekildiğinden
söz edelim.
İmam Buhari r.h. Sahih'inde Ebu Hureyre'den r.a. , o da
Peygamberimizden s.a.v. şöyle rivayet etmiştir:
Her namazdan sonra otuz üç kere Tesbih ve Tahmid ve Tekbir
getireceksiniz.1
Derim ki:
Tesbih: "Subhanallah" demektir.
Tahmid: "Elhamdulillah" demektir.
Tekbir: "Allahu Ekber" demektir.
Bu Hadis'in anlam olarak iki manası olabilir:
1
Sahih Buhari – Ezan kitabı – Namazdan sonra Zikir babı – Hadis no: 843.
2
ehliilm.wordpress.com
Bir: Sadece otuz üç kere "Subhanallah", "Elhamdulillah" ve
"Allahu Ekber" denilecek.
İki: Otuz üç kere "Subhanallah" denilecek, sonra Otuz üç kere
"Ehamdulillah" denilecek ve en son Otuz üç kere "Allahu Ekber"
denilecektir.
Derim ki: Bu ilk görüşün Ebu Hureyre r.a. kanalı ile gelen
rivayette daha kuvvetli olduğunu, yine Buhari'nin Sahih'inde
rivayet ettiği şu Hadis gösterir:
Her Namazdan sonra on kere Tesbih getireceksiniz. On kere de
Tahmid getireceksiniz. On kere de Tekbir getireceksiniz.2
Derim ki: İmam Buhari, bu son olarak zikrettiğim Hadis'i hem Ebu
Hureyre'den r.a. rivayet etmiş, hem de Ebud Derdâ'dan r.a.
rivayet etmiştir3. İkisinden de çok kuvvetli senedler ile rivayet
etmiştir.
Zikrettiğim bu iki rivayet dışında Sahih Hadis'ler naklolunmuştur.
Şimdi bu hadislerden çıkarım yaparak nasıl zikir çekileceğini
özetleyelim:4
2
Sahihi Buhari – Dua'lar kitabı – Namaz'dan sonra Dua etme babı – Hadis no:
6329
3
İmam Buhari, Ebu Hureyre'nin r.a. Hadisini zikrettikten hemen sonra, aynı
hadisi Ebud Derda'dan r.a. Cerir bin Abdulhamid r.h. kanalıyla zikretmiştir.
4
Bu özetlediğim dört şekil sadece bazılarıdır. Yoksa hadislerden çıkarım
yaparak bir sürü şekiller delillendirebiliriz. Bu konuda Sahihi Muslimdeki
hadislere bakan kişi, bir çok ilme sahip olur: Sahihi Muslim. Nevevi'nin
bâblandırmasına göre: Kitabul Mesacid – 26.bâb.
3
ehliilm.wordpress.com
Bir: Arası ayrılmadan “Subhanallah, Elhamdulillah, Allahu Ekber”
denilecek ve bu onbir kere yapılacak. Böylece otuz üçe
tamamlanmış olacak.5
Ya da “Subhanallah, Allahu Ekber, Elhamdulillah” denilecek ve
zikrettiğimiz şekli ile yapılacak.6
İki: Birinci seçenekte zikrettiğimiz gibi yapılacak, ancak bu şekilde
otuz üç kere tekrarlanacak. Ta ki bittiğinde doksan dokuza
tamamlanmış olacak.7
Üç: Otuz üç kere “Subhanallah”, ardından otuz üç kere
“Elhamdulillah” ve en son otuz üç kere “Allahu Ekber” denilecek.
Bu şekilde doksan dokuza tamamlanmış olacak.8
Dört: On kere “Subhanallah”, on kere “Elhamdulillah” ve on kere
“Allahu Ekber” çekilecek.9
5
Şu hadisten bu çıkarım yapılmıştır:
Sahih Buhari – Ezan kitabı – Namazdan sonra Zikir babı – Hadis no: 843.
Hadisin metni şöyledir: Her namazdan sonra otuz üç kere Tesbih ve Tahmid
ve Tekbir getireceksiniz.
Bunu biraz önce zikretmiştik.
6
Şu hadisten bu çıkarım yapılmıştır:
Sahihi Muslim. Nevevi'nin bâblandırmasına göre: Kitabul Mesacid – 26.bâb.
Hadis no: 595.
Hadisin metni şöyledir: Her namazdan sonra otuz üç kere Tesbih ve Tekbir ve
Tahmid getireceksiniz.
7
Geçmişte geçen iki hadisten de bu mana çıkarılabilir.
8
Geçmişte zikredilen iki hadisten de bu mana çıkarılabilir. Aynı zamanda bazı
raviler bu hadisi bu şekilde de rivayet ederler. İmam Muslim bunu zikreder:
Sahihi Muslim. Nevevi'nin bâblandırmasına göre: Kitabul Mesacid – 26.bâb.
Hadis no: 595. Hadis'in sonunda zikretmiştir.
9
Şu Hadisten bu çıkarım yapılmıştır:
Sahihi Buhari – Dua'lar kitabı – Namaz'dan sonra Dua etme babı – Hadis no:
6329
4
ehliilm.wordpress.com
Bu dört şekilden her hangi birisini yapmak mümkündür. Çünkü
hepsinin hadislerden alınan bir aslı vardır.
Muhtemeldir ki Peygamberimiz s.a.v. bazen böyle çekmelerini
öğretmiş, bazen de daha farklı çekmelerini öğretmiştir. En
doğrusunu Allah c.c. bilir.
Bazı Sahih rivayetlerde, 99 kere çekildikten sonra, yüzü şu dua ile
tamamlanacağı rivayet olmuştur:
La İlahe İlallah. Vahdehu Lê Şerîke Leh. Lehul Mulk. Ve lehul
Hamd. Ve Huve Alê Kulli Şey İn Kadîr.10
َ
ْ َ
ُْ ْ َ َ َ َ َ ُ َ ْ َ ُ ‫َ َ ا ا‬
َ ُ َ
ٌ‫ َو ُه َو َعلى ك ِل ش ْي ٍء ق ِدير‬،‫ َول ُه ال َح ْم ُد‬،‫ ل ُه اْلل ُك‬،‫يك ل ُه‬
‫ وحده ال ش ِر‬،‫ال ِإله ِإال الله‬
11
Bu hadiste 33 kere Subhanallah, 33 kere Elhamdulillah ve 33 kere
Allahu ekber denileceği ve sonra bu duanın yapılacağı
geçmektedir.12
Bu duayı namazdan sonra yaptığını İmam Buhari de rivayet
etmiştir13.
Hadisin metni şöyledir: Her Namazdan sonra on kere Tesbih getireceksiniz.
On kere de Tahmid getireceksiniz. On kere de Tekbir getireceksiniz.
10
Hadisin manası şöyledir: Allah'tan başka bir ilah yoktur.
Sahip olma (yetkisi tamamen) onadır (Herşeyin sahibi sadece Allah'tır).
Hamd (ve şükür) onadır.
Ve onun gücü herşeye yeter.
11
Sahih Muslim. Nevevi'nin bâblandırmasına göre: Kitabul Mesacid – 26.bâb.
Hadis no: 597.
َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ ُ ُ ُ َ َ َّ َ ْ َ َ َّ َ َ ْ َ َ ُ
َّ َ
ُ ْ َ َ ْ ُ َ ْ َ
‫هللا ثَلثا‬
‫ وح ِمد‬،‫صلى هللا علي ِه وسلم من سبح هللا ِفي دب ِر ك ِل صَل ٍة ثَلثًا وثَل ِثين‬
‫هللا‬
ِ ‫ عن َرسو ِل‬،‫عن أ ِبي ه َري َرة‬
ْ ُ ْ َ َ َ َ َ ُ َ ْ َ ُ ‫َ َ َ َ َ َ َّ َ َ َ َ َ َ َ َ َ ْ َ ْ َ ٌ َ ْ ُ َ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ ا‬
‫ ل ُه اْلل ُك‬،‫يك ل ُه‬
‫ "ال ِإله ِإال هللا وحده ال ش ِر‬:‫ تمام ِاْلائ ِة‬:‫ال‬
ً ‫ وق‬،‫ فت ِلك ِتسعة و ِتسعون‬،‫ وكبر هللا ثَلثا وثَل ِثين‬،‫وثَل ِثين‬
ْ َ
ْ ََ َ ْ ْ َ َ ْ َ ُ َ َ َ ْ َ ُ
َ
َ ُ َ
ْ
َ
.‫َول ُه ال َح ْم ُد َو ُه َو َعلى ك ِل ش ْي ٍء ق ِديرٌ" غ ِفرت خطاياه وِإن كانت ِمثل زب ِد البح ًِر‬
12
Bir önceki kaynak.
13
Sahih Buhari – Ezan kitabı – Namazdan sonra Zikir babı – Hadis no: 844.
5
ehliilm.wordpress.com
Görüldüğü gibi, genel rivayetlere baktığımız zaman, zikrin tekli
sayılarda çekilmesi geçmektedir. Nasıl ki başka zikirlerde de,
Peygamberimiz s.a.v. genelde hep tekli çekilmesini önermiştir.
Tekli çekmenin sebebini, İmam Buhari ve Muslim'in Ebu
Hureyre'den r.a. rivayet ettikleri şu Hadis açıklamıştır:
Allah tektir. Teki sever.14
Derim ki: Yani Allah'u teala tektir, onun bir ortağı yoktur. Bu
nedenle teki sever.
Bu nedenle Peygamberimiz s.a.v. zikirlerde genelde tekli sayılarla
çekmeyi önermiştir.
Bazen tekli olmadan da zikirleri çekmeyi önerdiğine dair rivaytler
gelmiştir. Bunun sebebi hakkında da her hangi bir rivayet
bilmiyorum. En doğrusunu Allah c.c. bilir.
Sonunda şu ek sözler de vardır:
َ ‫الجد م ْن َك‬
َ َ ُ ََْ َ َ َ ْ ََ َ
ْ ُ َ َ َ َْ ْ َ َ َ َ َ ‫اُ ا‬
ٌ‫الجد‬
ِ ِ ‫ وال ينفع ذا‬،‫ وال مع ِط َي ِْلا منعت‬،‫اللهم ال ما ِنع ِْلا أعطيت‬
Manası şöyledir: Allah'ım, senin verdiğini kimse yasaklıyamaz. Senin
yasakladığını da kimse veremez. Seni katında zenginliğin de hiçbir faydası
yoktur.
Yani: Allah c.c. istediğinie istediğini verir. İstediğine de hiçbir şeyi vermez.
Allah istediğini yapar. Hiç kimse de gelip Allah'a c..c karşı çıkamaz.
Zenginliğin ise Allah katında hiçbir değeri yoktur. Asıl değerli olan şey, salih
ameller, salih inançlar ve güzel sözlerdir.
Allah c.c. bizleri islam yaşayanlardan ve yaşatanlardan eylesin.
14
Sahihi Buhari. Kitabud Davât. Sondan 2.bâb. / Sahihi Muslim. 2677 numaralı
rivayet. Nevevî'nin bâblandırmasına göre: Kitabuz Zikri Ved Duâ. 2.bâb.
ْ ْ
ْ َ َّ َ
‫ ُي ِح ُّب ال ِوت َ ًر‬،‫هللا ِوت ٌر‬
‫وِإن‬
6
ehliilm.wordpress.com
Önemli bir mesele:
Namazdan sonra çekilen zikirler eller ile çekilir, Abdurrazzak'ın,
Abdullah bin Amr bin el-Âs r.a. kanalı ile, kuvvetli senedle rivayet
ettiği şu Hadis nedeni ile:
Ben, Allah Rasulunu s.a.v. şu şekilde (zikirleri) çekerken
gördüm.
( Ravi der ki: ) Sonra parmaklarını saydı.15
Derim ki: Konu üzerinde rivayet edilen en sahih hadisler bu
şekildedir. Elle değil de, başka şeylerle çekmek ise münker ve
reddedilmiş rivayetlerde vardır.
En doğrusunu Allah c.c. bilir.
Ebu Musa el-Medeni
Allah onu, ailesini ve müslümanları affeylesin
15
Abdurrezzak, el-Musannef. el-Meclisul İlmî bsk. 2.clt. 233.s. Hadis no: 3189.
7