tıklayın. - Bursa Engelli Asansörü

ENGELLİLERE TANINAN VERGİSEL AVANTAJLAR
1.Sakatlık indirimi
Sakatlık İndirimi; çalışma gücü kayıp oranı asgari % 40 ve üzerinde olanların ücret ve/veya kazançlarına girecekleri
derecelere göre belirlenen miktarda indirimin uygulanmasıdır. Sakatlık bulgularına göre girecekleri derecelere esas
oranlar; çalışma gücünün asgari % 80'ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece sakat, asgari % 60'ını kaybetmiş
bulunanlar ikinci derece sakat, asgari % 40'ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece olarak belirlenmektedir.
Sakatlık indiriminden serbest meslek faaliyetinde bulunan sanatçının kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi
bulunan serbest meslek erbabı da yararlanır. Bakmakla yükümlü olduğu kişi tabirinden tabi oldukları çalışma mevzuatı
veya bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü oldukları anne, baba, eş ve
çocukları anlaşılacaktır. Çocuklarda yaş sınırlamasına gidilmeksizin işlem yapılmaktadır.[1]
Sakat sayılanların çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirlenen dereceler itibariyle tespit edilen aylık sakatlık indirimi
tutarları Birinci derece sakatlar için 800 TL, ikinci derece sakatlar için 400 TL, üçüncü derece sakatlar için 190 TL dır.
Serbest Meslek faaliyetinde bulunan özürlüler ile bakmakla yükümlü olduğu serbest meslek erbabının (sanatçının) yıllık
beyan edilecek gelirlerinden (yukarıda aylık olarak belirlenen tutarlar yıllık olarak hesaplanarak) indirilir. Dolayısıyla,
serbest meslek olarak vergilendirilen sanatçılarda yıllık kazançlarında asgari % 15 katkı sağlayacaktır.
Aylık Sakatlık İndirimi Tutarları
(01.01.2014 Tarihinden İtibaren)
I. Derece Sakatlar (Çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş olanlar)
800 TL
II. Derece Sakatlar (Çalışma gücünün asgari % 60’ını kaybetmiş olanlar)
400 TL
III. Derece Sakatlar (Çalışma gücünün asgari % 40’ını kaybetmiş olanlar)
190TL
Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyen kişilerin bir dilekçe ve aşağıda belirtilen belgelerle birlikte; Vergi Dairesi
Başkanlığı olan illerde ilgili Grup Müdürlüğüne, Vergi Dairesi Başkanlığı olmayan illerde ise Gelir Müdürlüğüne, Bağımsız
Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Vergi Dairesi bulunmayan ilçelerde ise Mal müdürlüklerine
başvurmaları gerekmektedir. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin serbest meslek erbabı sanatçı Vergi kimlik
numarasını veya T.C. kimlik numarasını gösteren belgeyi, bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek
erbabı ise dilekçe ekinde aşağıdaki belgeleri hazırlamalıdır?
x
x
x
Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını veya T.C. kimlik numarasını gösteren belge,
Özürlü kişinin T.C. kimlik numarası,
Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge (sağlık karnesi örneği).
Başvuru sahibinin çalışma gücü kayıp oranları Gelir Vergisi Kanununa ve bu Kanun gereğince hazırlanan Yönetmeliğe
göre belirlenmektedir. İlgililerin hastanelerden aldıkları ve ilgili müdürlükler vasıtasıyla Gelir İdaresi Başkanlığına
gönderilen raporları Merkez Sağlık Kurulunca incelenir. Merkez Sağlık Kurulunca tespit edilen çalışma gücü kayıp
oranlarına göre belirlenen sakatlık dereceleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ilgilinin başvurduğu Vergi Dairesi
Başkanlığına veya Defterdarlığa gönderilir ve bu birimler tarafından da başvuru sahibine tebliğ edilir.
2. Araç alımında Özel Tüketim Vergisi İstisnası
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7/2 maddesine göre, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tâbi
mallardan, münhasıran aracı sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibatı bulunanların malûl ve sakatlar tarafından
beş yılda bir defaya mahsus olarak bizzat kullanılmak üzere ilk iktisabı özel tüketim vergisinden istisna edilmiştir.
ÖTV Kanununun 7 nci maddesinin 2 numaralı bendi ile bu Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi
mallardan;
a) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve
87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
b) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve
87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat
yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
c) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve
87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bu bendin (a) ve (b) alt bentlerinde belirtilen malûl ve engelliler tarafından
ilk iktisabından sonra deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya
çıkarılmasında, bu G.T.İ.P. numaralarında yer alan malları hurdaya çıkaran malûl ve engelliler tarafından beş yılda bir
defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV'den istisna edilmiştir.
1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğinin 7 Seri No.lu Özel
Tüketim Vergisi Genel Tebliği ile değişik (7.2.1.) bölümünde yapılan açıklamalara göre, yukarıda sözü edilen
Konuyla ilgili olarak
araçların sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malul ve engelliler tarafından ilk iktisabında ÖTV istisnası
uygulanması için, bu kişilerin araçları kullanması şartı aranılmamakta ve özel tertibat yaptırılmasına da gerek
bulunmamaktadır[2].
İstisna uygulamasında, aracın ilk iktisabını yapacak olan kişinin sakatlık derecesinin % 90 veya daha fazla olduğuna
dair yetkili sağlık kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporu aslı veya noter onaylı örneğini, araçların ilk iktisabının
yapılacağı motorlu araç ticareti yapanlar tarafından vergi dairesine verilecek 2A numaralı ÖTV beyannamesine
eklenmesi yeterlidir.
Sakatlık derecesi % 90'ın altında olanların ise söz konusu istisnadan yararlanabilmesi için:
x
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca yetkili sağlık
kuruluşundan alınan sağlık kurulu raporunun aslı veya noter onaylı örneğinin,
x
x
Aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noter onaylı örneğinin,
H sınıfı sürücü belgesinin fotokopisinin mükellef tarafından verilecek (2A) numaralı ÖTV beyannamesine
eklenmesi gerekmektedir.
Kanunun 7 nci maddesinin 2 numaralı bendinin (b) alt bendi uygulamasında, hareket ettirici aksam olarak debriyaj,
fren ve gaz pedalları ile vites kolunda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerekmekte olup, yapılan özel
tertibatın kişinin sakatlığıyla uyumlu olması da yasal bir zorunluluktur. Sakatlık derecesi % 90'ın altında olanların gaz,
fren, debriyaj pedalları ile vites kolunda sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırmaksızın kullanabilecek
olduğu araçlar ile aracı hareket ettirici özel tertibat sayılmayan (direksiyona topuz takılması, engelin bulunduğu
taraftaki silecek kolu, sinyal, cam silecek kumandası, dörtlü flaşör, ön-arka cam su fıskiyesi, korna ve kontak gibi
düzeneklerin diğer tarafa alınması veya direksiyon simidine monte edilmesi vb.) tadilat yapılmak suretiyle
kullanılabilecek olan araçların ilk iktisabında söz konusu istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Kanunun 15 inci maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendine göre ilk iktisabında ÖTV istisnası uygulanan araçların
istisnadan yararlananlar dışındaki üçüncü şahıslar tarafından (bağış, hibe veya satış şeklinde) iktisabında, adına kayıt
ve tescil işlemi yapılan alıcı tarafından, araçların istisnadan yararlandığı ilk iktisabındaki matrah esas alınmak suretiyle,
söz konusu aracı iktisap edenin kayıt ve tescil ettireceği tarihteki oran üzerinden ÖTV beyan edilmesi gerekmektedir.
İstisnadan yararlanılarak ilk iktisabı yapılan aracın ilk iktisap tarihinden itibaren 5 yıl geçmeden satılması sırasında
Kanunun 15 inci maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendi uyarınca ÖTV ödenmiş olması, bu süre içinde ilk iktisabı yapılacak
diğer bir araç için istisnadan yararlanmayı sağlamamaktadır. Ayrıca, istisnadan yararlanılarak iktisap edilen aracın ilk
iktisabından itibaren 5 yıl geçtikten sonra, istisnadan yararlanan kişinin, Kanunun 7 nci maddesinin 2 numaralı bendi
kapsamında iktisap edeceği bir başka araç için de ÖTV istisnası uygulanması mümkün olup, bu şekilde istisnadan
yararlanılabilmesi için eldeki aracın satılmasına gerek bulunmamaktadır.
* Sakatlık derecesi % 90’ın altında olup, özel donanımlı araçlara bizzat kullanılmak amacıyla, debriyaj, fren, gaz pedalı
ve vites kolu gibi hareket ettirici aksamında sakatlığına uygun özel tertibat yaptıran, malul ve engellilerin bu araçları ilk
iktisabında ÖTV istisnası uygulanabilecektir. Ancak, bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel
tertibat yapılmaksızın, sadece otomatik vitesli araç alınmasında istisna uygulanmayacaktır. Bu açıklamalara göre,
sakatlık derecesinin % 90 ın altında (% 50) olması ve "H" sınıfı sürücü belgesine sahip olunması halinde, engellilik
nedeniyle hareket ettirici özel tertibat yapılmadan kullanılacak araçlarda engellilik durumuna uygun hareket ettirici özel
tertibat yapılması şartıyla, ÖTV istisnasından yaranılması mümkün bulunmaktadır.[3]
3. Motorlu taşıtlar vergisi istisnası
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 3
üncü maddesinde "Motorlu Taşıtlar Vergisinin mükellefi;
trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş
olan gerçek ve tüzel kişilerdir." hükmü yer almaktadır. Anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendinde, sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve
engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna olduğu
belirtilmiştir.
Buna göre, engelli sanatçıların adlarına kayıtlı aşağıdaki özelliklerdeki araçlardan motorlu taşıtlar vergisi alınmayacaktır.
21 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği'nin[4] "II-İstisnalar"
başlıklı bölümünde, sakatlık
dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilere ait taşıtlarda[5] sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan
malûl ve engellilerin bu durumlarını tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış olan sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi
dairelerine belgelendirmeleri halinde, söz konusu malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan
taşıtları, motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmayacaktır. Bu istisnadan yararlanmak için, söz konusu malûl ve engellilere
ait taşıtın özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olması şartı aranmayacaktır.
Bunun yanında diğer malûl ve engellilere ait taşıtlarda istisna uygulaması sakatlık dereceleri % 90 dan az olan malûl ve
engellilerin bu durumlarını; tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve
kendi adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş
taşıtlar olduğunu belirten "Motorlu Araç Tescil Belgesi’nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile "Araçlar İçin
Teknik Belge" ve "Proje Raporu"nun aslı veya noter onaylı örneğini ilgili vergi dairelerine ibraz etmeleri halinde bu
istisna hükmünden yararlanabileceklerdir.
4. Katma değer vergisi istisnası
5378 sayılı Kanunun 32
nci maddesi ile
KDV Kanununun 17
nci maddesinin (4) numaralı fıkrasına,
07.07.2005 tarihinden geçerli olmak üzere eklenen (s) bendi uyarınca, özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük
yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve bilgisayar programlarının teslimi KDV'den müstesna
edilmiştir.
Buna göre, münhasıran özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş
her türlü araç-gereç (örneğin görme özürlülerin kullandıkları baston, yazı makinesi, kabartma klavye; ortopedik
özürlülerin kullandıkları tekerlekli sandalye, ortez- protez gibi cihaz ve araçlar) ile özel bilgisayar programları istisna
kapsamında kabul edilecektir. Binek otomobili ve diğer nakil vasıtalarının ise sözü edilen "araç-gereç" kapsamında
değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
* Özürlülere yapılan otomobil (özel tertibatlı olsun veya olmasın) teslimleri Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17/4-s
maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden velayetiniz altında bulunan çocuğunuza almış olduğunuz otomobil
katma değer vergisine tabi olacaktır.[6]
* Özürlü müşterilerinize yapacağınız özel tertibatlı olsun veya olmasın “otomobil” teslimleriniz yukarıdaki kanun
maddesinde belirtilen araçlar kapsamında değerlendirilmeyeceğinden, söz konusu teslimlerinizin Katma Değer Vergisi
Kanunu’nun 17/4-s maddesi hükmü uyarınca istisnadan yararlanması mümkün bulunmamaktadır.[7]
* Münhasıran özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş her türlü
araç gereç ile özel bilgisayar programları istisna kapsamında kabul edilecektir. Buna göre, işitme engellilerin
kullanımına yönelik olarak üretilen işitme cihazlarının dahilde teslimi ve ithali katma değer vergisinden istisnadır. Diğer
taraftan söz konusu cihazların yedek parçaları ile bunlara ilişkin olarak verilen bakım-onarım hizmetlerinin istisna
kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından söz konusu yedek parçaların dahilde teslimi ve ithali ile bakımonarım hizmetleri genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi olacaktır.[8]
* Münhasıran özürlülerin günlük yaşamlarında kullanmaları amacıyla üretilmiş olmak kaydıyla, özürlü
merdiven asansörünün ithali ve yurt içinde teslimi KDV Kanununun 17/4-s maddesi kapsamında KDV den
istisna olacaktır.[9]
* Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş araç-gereç ve özel
bilgisayar programlarının teslimini kapsamakta olup, enerji dağıtım firmaları tarafından yapılan elektrik, gaz, ısıtma,
soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarının bu madde kapsamında katma değer vergisinden istisna edilmesi
mümkün bulunmamaktadır.[10]
* Münhasıran özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş her türlü
araç-gereç (örneğin görme özürlülerin kullandıkları baston, yazı makinesi, kabartma klavye, sesli kitap; ortopedik
özürlülerin kullandıkları ortez-protez gibi cihazlar) ile özel bilgisayar programları istisna kapsamında kabul edilmektedir.
Dolayısıyla, özürlüler yanında özürlü olmayanların da kullanabilecekleri her türlü araç-gereç ve bilgisayar programları,
cep telefonu katma değer vergisine tabi olacaktır.[11]
[1] http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1318#
[2] 30.04.2010 tarih ve ÖTV-2/ 2010-3 sayılı 12 No’lu Özel Tüketim Vergisi Sirküleri
[3] İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 04.05.2010 tarih ve 4.35.17.01-35-03-18/830
[4] 10.01.2004 tarih ve 25342 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
sayılı Özelge
[5] 17.05.2010 tarih ve 4 No’lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Sirküleri
[6] Konya Vergi Dairesi Başkanlığı, B.07.1.GİB.4.42.16.02 KDV-2-2170 Sayılı Özelgesi
[7] İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 04.10.2005 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01/KDV:02-23/93 sayılı Özelge
[8] Gelir İdaresi Başkanlığı, 16.10.2007 tarih ve tarihli B.07.1.GİB.0.01.54/5417-2338 sayılı Özelge
[9] İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 23.09.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.17-371 sayılı Özelge
[10] İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 17.03.2006 tarih ve B.07.1.GİB.0.53/5390-02-07/18757 sayılı Özelge
[11] Konya Vergi Dairesi Başkanlığı, 30.07.2007 tarih ve B.07.1.GİB.4.42.16.02/KDV -1334 sayılı Özelge
16 Haziran 2014
Muharrem ÖZDEMİR
Manisa Defterdarı
E.Vergi Müfettişi
[email protected]

Download Report