Glasnik Antropolo{kog dru{tva Srbije / Journal of the Anthropologycal Society of Serbia
Novi Sad, vol. 44, str. 207-215, 2009, UDK 572(05), ISSN 1820-7936
RAZLIKE U IZVO\ENJU TESTOVA KOORDINACIJE
U ZAVISNOSTI OD VISINE
UDK 572.512:796.012.2-055.15
Igor [panovi}, Damjan Jak{i}, Boris Popovi}
Fakultet sporta i fizi~kog vaspitanja, Novi Sad
Izvod: Na uzorku ispitanika od 707 de~aka, starosti od 9 do 15 godina (AS=11,8 i
S=1,64), podeljenih u {est uzrasnih kategorija od po godinu dana, pra}en je razvoj
koordinacije u kriti~nom, pubertetskom periodu. Pra}enje je uzimalo u obzir dve
grupe ispitanika koje su, na osnovu zate~ene visine, klasterizovane u dve podgrupe,
niski i visoki. Primenjeni testovi za procenu koordinacije, iako pokazuju veoma visoke
koeficijente produkt moment korelacije sa nivoom statisti~ke zna~ajnosti od p=0,000,
pokazali su razli~itost u samom trendu. To autore navodi na zaklju~ak da je, iako su
generalno gledano, testovi procenjivali koordinaciju, svaki od njih imao i svoj
pod-domen. Na samom kraju autori rada zaklju~uju da je u ovom izrazito burnom
periodu u `ivotu jedinke linearnost porasta kvaliteta koordinacije finih pokreta i kod
ni`ih i kod vi{ih ispitanika uo~ena, dok je kod testa koordinacije celog tela, odnosno
reorganizacije dinami~kog stereotipa, ta linearnost u kriti~nom periodu bitno
naru{ena.
Klju~ne re~i: pubertet, taksoni, uzrasne kategorije, trend
Uvod
Koordinacija je bazi~na motori~ka sposobnost koja se svojim specifi~nostima
znatno isti~e u odnosu na druge motori~ke sposobnosti. Smatra se da je koordinacija
najneistra`enija motori~ka sposobnost. Bez obzira na to, preko svojih indirektnih
pokazatelja, njeni faktori nam mogu ukazati na nivo njene razvijenosti i uspe{nosti.
Najzna~ajniji faktori koordinacije su: uzrast, kognitivni faktor, prethodno motori~ko
iskustvo, emotivno stanje, koncentracija pa`nje i motivacija.
Kognitivni faktor koji je itekako primetan u koordinaciji svoje upori{te nalazi u
Fleishman-ovoj (1955, prema: Ho{ek, 1981) definiciji da je koordinacija motori~ka
inteligencija. Ovo je vi{e puta i potvr|eno u pre|a{njim istra`ivanjima npr. Ismaila i
Grubera (1967), Mejov{eka (1975).
Ipak, postoji i drugi pristup, koji je tako|e baziran na prethodnom, ali mu je
glavni cilj bio da ubla`i efekte prethodnog pristupa, ali, i {to je jo{ va`nije, omogu}i
sistemati~niji uvid u su{tinu fenomena koordinacije pokreta. Ovaj pristup, u teoriji
nazvan i kao funkcionalni, koji teorijsko poreklo vodi od postavki Bernsteina (1947),
Anohina (1970), ^haidzea (1970) i empirijski zasnovanim postavkama Kureli}a i sar.
(1975), Gredelja i sar. (1975), baziran je na identifikaciji funkcionalnih mehanizama
latentno sadr`anih u slo`enom sistemu funkcionisanja centralnog nervnog sistema.
207
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
U svakoj od ovih pretpostavki uzrast se izdvaja kao najzna~ajniji i najsveobuhvatniji.
Osim toga, iskustva Ho{ekove (1981) govore o tome da se u odre|ivanju {to
egzaktnije strukture koordinacije nailazi na jedan problem koji je generator novog
problema. Naime, istra`iva~i se uglavnom sla`u da koordinacija ozna~ava motori~ku
sposobnost izvo|enja slo`enih struktura kretanja. Me|utim, pritom se svi suo~avaju sa
pote{ko}ama diferenciranja sposobnosti izvo|enja slo`enih struktura kretanja od
ostalih motori~kih sposobnosti, a posebno onih koje su ve} davno egzaktno definisane,
kao {to su snaga i brzina pokreta. Ako uzmemo u obzir veliku mobilizaciju energije
koja je potrebna za izvo|enje, odnosno mobilizaciju muskulature efektora, postavlja
se pitanje da li se radi o manifestaciji sposobnosti koordinacije ili snage?! Sve ovo
govori o veoma tankoj liniji izme|u motori~kih sposobnosti koju je katkad i gotovo
nemogu}e postaviti.
Pubertet predstavlja drugu fazu ubrzanog rasta (tzv. pubertetski porast u visinu)
koji nastupa u periodu od 13. do 16. godine kod de~aka (Medved i sar., 1989a i Medved
i sar., 1989b). Taj period naglog izrastanja, odnosno pove}anja telesne visine, karakteri{e ne{to sporiji nervno-mi{i}ni razvoj zbog ~ega dolazi do funkcionalnog dizbalansa koji se najvi{e manifestuje u efikasnosti koordinacije. Ova naru{enost se uglavnom
obja{njava poreme}ajem kinestezije koju uzrokuje neprilago|enost organizma na
pove}an krak poluge telesnih segmenata. Istra`ivanja koja su se bavila ovom problematikom ukazuju da postoje kolebanja kod rezultata koji su dobijeni procenjivanjem
koordinacije koja uglavnom potvr|uju ~injenicu o naru{enosti ispoljavanja koordinacije u periodu od 12. do 16. godine kod de~aka (Metiko{ i sar., 2003). Interesantno je
bilo ispitati da li takav trend razvoja koordinacije u tom senzitivnom periodu va`i i za
vi{e i za ni`e de~ake u okviru iste uzrasne grupe, {to je ujedno i predstavljalo osnovni
cilj ovog rada.
Materijal i metod
Istra`ivanje je vr{eno na 707 de~aka, osnovno{kolaca, uzrasta od 9 do 15 godina,
iz ~etiri vojvo|anska grada: Novog Sada, Ba~ke Palanke, Sombora i Sremske
Mitrovice. Prose~na starost ispitanika iznosila je 11,8 decimalnih godina (S=1,64).
Ispitanici su na osnovu uzrasta podeljeni u {est uzrasnih kategorija od po godinu dana.
Istra`ivanje je sprovedeno manjim delom u periodu mart-maj 2006. godine, u
delu koji se odnosio na mla|e{kolski uzrast (do 11 godina starosti) i drugim delom u
periodu mart-maj 2007. godine, koji se odnosio na starije{kolski uzrast. Istra`ivanje
je deo nau~noistra`iva~kog projekta koji je realizovao Fakultet sporta i fizi~kog
vaspitanja iz Novog Sada „Antropolo{ki status i fizi~ka aktivnost stanovni{tva
Vojvodine“, a koji je finansiran od strane Pokrajinskog sekretarijata za nauku i
tehnolo{ki razvoj.
Ispitanici su bili podvrgnuti antropometrijskim merenjima i motori~kim testiranjima. Iz ne{to obimnije baterije mera i testova, za ovaj rad bile su interesantne:
Telesna visina, Poligon natra{ke i Slalom sa tri lopte. Navedena dva motori~ka testa
pokrivali su hipotetski istu latentnu dimenziju, koordinaciju, ali svaki na svoj na~in. Da
je re~ o testovima koji imaju isti zadatak procene izra~unat je Pirsonov produkt moment koeficijent korelacije, koji je imao cilj da potvrdi hipotetsku tvrdnju.
208
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
Redukcija uzorka je morala biti izvr{ena postupkom normalizacije u varijabli
visina i to u okviru svake od uzrasnih kategorija. Normalizacija je izvr{ena Kolmogorov-Smirnov testom. Kao neophodnost za to je statisti~ka procedura koja je u
nastavku usledila, a koja je imala cilj da grupi{e (klasterizuje) uzorak u dve grupe na
osnovu visine. Dakle, taksonomskom analizom do{lo se do podela unutar uzrasnih
kategorija na vi{e ispitanike i ni`e.
Potom, multivarijantnom analizom varijanse utvr|ena je razlika izme|u uzrasnih
kategorija ispitanika po sistemu niski sa niskima i visoki sa visokima, na osnovu kojeg
}e se uo~iti da li postoje razlike izme|u uzrasnih grupa ispitanika u multivarijantnom
prostoru koordinacije.
I na samom kraju, univarijantnom analizom varijanse, utvrdilo se da li postoje
razlike u pojedina~nom kvalitetu izvo|enja testova koordinacije izme|u susednih
grupa. U slu~aju gde su te razlike prime}ene, LSD post-hoc testom utvr|ene su ta~ne i
statisti~ki zna~ajne razlike izme|u kojih od uzrasnih kategorija, me|usobno susednih,
je statisti~ka zna~ajnost prime}ena.
Rezultati
U Tabeli 1 prikazane su vrednosti Kolmogorov-Smirnov testa normalizacije, ali
tek nakon tre}eg izbacivanja autlajera. Kao {to se iz prilo`enog mo`e videti, normalna
distribucija varijable telesna visina postignuta je kod svih uzraznih kategorija od po
godinu dana, osim kod tre}e uzrasne kategorije (11-12 godina), gde nije bilo mogu}e
uo~iti autlajere zbog ~ega normalizacija nije postignuta. To je potkrepljeno i Grafikom
1, gde su prikazani rezultati svih ispitanika i gde se jasno uo~ava sva veli~ina disperzije
rezultata i nemogu}nost normalnog distribuiranja na osnovu ove antropometrijske
karakteristike.
Tabela 1. Kolmogorov-Smirnov test normaliteta distribucije
Table 1. Kolmogorov-Smirnov’s test of normality of distribution
Uzrasna kategorija
Varijabla
Kolmogorov-Smirnov
df
p
1. 9-10 godina
117
0,200
2. 10-11 godina
130
0,200
3. 11-12 godina
146
0,043
4. 12-13 godina
Telesna visina
118
0,200
5. 13-14 godina
112
0,200
6. 14-15 godina
79
0,200
Legenda: df - broj stepeni slobode, p - statisti~ka zna~ajnost Kolmogorov-Smirnov testa
Prethodni postupak normalizacije imao je najve}i zna~aj zbog samog nastavka
operacionalizacije iz razloga {to je naredna odabrana analiza u postupku taksonomska
anlaliza, koja je izuzetno osetljiva na prisustvo autlajera, jer, ako se oni ne izbace,
dolazi do stvaranja pseudotaksona i potom pogre{nog zaklju~ivanja. Dakle, u slede}oj
tabeli taksonomskom analizom dobijeni su subuzorci u okviru svake uzrasne kategorije koji su dalje odredili tok primene statisti~kih procedura.
209
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
Grafik 1. Neujedna~enost telesne visine prikazano Q-Q dijagramom kod dvanaestogodi{njaka
Graph 1. Unevenness of Body height in 12-year-old children presented by Q-Q diagram
Tabela 2. Grupisanje na osnovu taksnomskog postupka i razlike izme|u klastera posle
taksonomizacije
Table 2. Clustering based on cluster analysis and differences between clusters after the analysis
Uzrasna
kategorija
Varijabla
Od 9-10 godina
Od 10-11 godina
Od 11-12 godina
Od 12-13 godina
Telesna
visina
(mm)
Centroidi inicijalnog
klastera
Centroidi finalnog
klastera
Vi{i
Ni`i
Vi{i
Ni`i
f
p
1541
1271
1440
1343
243,92
0,000
1659
1256
1504
1389
212,85
0,000
1671
1359
1565
1459
242,02
0,000
1797
1411
1644
1515
205,46
0,000
Od 13-14 godina
1834
1448
1709
1549
273,17
0,000
Od 14-15 godina
1910
1539
1790
1652
135,14
0,000
Legenda: univarijatni f-test; p - statisti~ka zna~ajnost univarijatnog f-testa
Iz Tabele 2 mo`e se primetiti kolike su vrednosti centroida inicijalnog klastera,
pre taksonomizacije, unutar svake od uzrasnih kategorija. Nakon, za svaku od uzrasnih
kategorija razli~itog broja iteracija, do{lo je do pode{avanja centroida i definisanja
pripadnosti svakom od klastera. Da postoji razlika izme|u klastera unutar svake od
uzrasnih kategorija, a po zavr{enoj taksonomskoj analizi, utvr|eno je univarijantnom
analizom varijanse, gde se jasno mo`e uo~iti da je primetna statisti~ki zna~ajna razlika
izme|u, ve} sada jasno definisanih, vi{ih i ni`ih ispitanika u okviru svih uzrasnih
kategorija.
U narednoj tabeli prikazan je broj ispitanika unutar svake uzrasne kategorije sa
ta~nom pripadno{}u svakoj od kategorija. Na samom kraju mo`e se primetiti da je broj
ispitanika sa 707 sa po~etka redukovan procesom normalizacije na 702 ispitanika.
210
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
Tabela 3. Broj ispitanika unutar svake od grupa u okviru uzrasnih kategorija
Table 3. Number of participants in each group within age categories
Vi{i
Ni`i
Klaster
9-10 godina
57
60
117
56
74
130
78
68
146
61
57
118
51
61
112
34
45
79
702
Ukupno
Vi{i
Ni`i
Klaster
10-11 godina
Ukupno
Vi{i
Ni`i
Klaster
11-12 godina
Ukupno
Vi{i
Ni`i
Klaster
12-13 godina
Ukupno
Vi{i
Ni`i
Klaster
13-14 godina
Ukupno
Klaster
14-15 godina
Vi{i
Ni`i
Ukupno
Redukovan broj ispitanika:
Tabela 4. Razlike izme|u uzrasnih kategorija u multivarijantnom i univarijantnom
prostoru uzimaju}u u obzir klasterizaciju
Table 4. Differences between age categories in multivariante and univariante space
depending on clustering
Varijabla
Poligon
natra{ke
(0,1 s)
Slalom sa
tri lopte
(0,1 s)
Uzrasna
kategorija
9-10 godina
10-11 godina
11-12 godina
12-13 godina
13-14 godina
14-15 godina
Ukupno
9-10 godina
10-11 godina
11-12 godina
12-13 godina
13-14 godina
14-15 godina
Ukupno
AS
1940,21
1810,09
1730,53
1660,20
1490,74
1360,91
1680,03
4490,84
4120,93
3710,10
3510,93
3130,18
3100,23
3690,52
Fv=100,6
Vi{i
S
f
p
480,71
550,94
530,05
520,94
80,62 0,00
570,14
310,69
540,15
1600,48
810,02
680,11
630,21 200,61 0,00
570,43
720,91
1020,30
Pv=0,00
AS
1670,84
1680,68
1550,92
1470,12
1430,00
1370,50
1550,42
4670,30
4280,66
3600,62
3450,60
3300,27
3060,12
3800,02
Fn=11.9
Ni`i
S
f
p
420,45
560,79
450,74
380,40
40,58 0,00
320,56
330,28
450,13
1210,74
1240,94
740,82
560,68 240,88 0,00
480,43
610,66
1040,67
Pn=0,00
Legenda: AS - aritmeti~ka sredina, S - standardna devijacija, f - univarijatni f-test, p - statisti~ka zna~ajnost
univarijatnog f-testa, F - multivarijatni F-test, P - statsiti~ka zna~ajnost multivarijatnog F-testa
211
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
Naredna tabela prikazuje razlike izme|u ispitanika pripadnika razli~itih uzrasnih
kategorija. Primetno je da u multivarijantnom prostoru koordinacije i kod vi{ih i kod
ni`ih ispitanika postoji statisti~ki zna~ajna razlika izme|u ispitanika pripadnika
razli~itih uzrasnih kategorija. Ta statisti~ka zna~ajnost je na najvi{em mogu}em nivou
od P=0,000.
Dalje, ako posmatramo pojedina~no varijable Poligon natra{ke i Slalom sa tri
lopte, primenom univarijantne analize varijanse, uo~avamo da i kod vi{ih i kod ni`ih
ispitanika postoje statisti~ki zna~ajne razlike izme|u uzrasnih kategorija.
Ko je nosilac te razlike utvr|eno je Post Hoc LSD testom (Least Significance Difference ªnajmanja statisti~ki zna~ajna razlikaº) i to je prikazano u narednoj tabeli.
Tabela 5. Razlike izme|u susednih kategorija za svaki test
Table 5. Differences between near categories for each test
Varijabla
Poligon
natra{ke
(0,1 s)
Slalom sa
tri lopte
(0,1 s)
Uzrasna kategorija
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
2
3
4
5
6
2
3
4
5
6
Razlika
AS
13,12
7,56
7,33
16,46
12,83
36,91(*)
41,83(*)
19,17
38,75(*)
2,95
Vi{i
Gre{ka
AS
9,67
9,27
9,06
9,30
10,16
16,99
16,29
15,92
16,35
17,86
p
0,17
0,41
0,41
0,07
0,20
0,03
0,01
0,23
0,01
0,86
Razlika
AS
-0,84
12,76
8,80
4,12
5,50
38,64(*)
68,04(*)
15,02
15,32
24,16
Ni`i
Gre{ka
AS
7,78
7,16
7,67
8,48
9,74
15,96
14,71
15,74
17,41
20,00
p
0,91
0,07
0,25
0,62
0,57
0,01
0,00
0,34
0,38
0,22
*-statisti~ki zna~ajno
Primenom pomenutog LSD Post Hoc testa na motori~ki merni instrument
Poligon natra{ke ne uo~ava se statisti~ki zna~ajna razlika ni kod jedne od uzrasnih
kategorija de~aka, ni za vi{e ni za ni`e taksone. To govori u prilog ~injenici da postoji
linearan trend razvoja koordinacije celog tela, a inspekcijom jedne od prethodnih
tabela vidimo da je taj trend po pravilu uvek u korist boljih rezultata.
Grafik 2. Trend razvoja telesne visine
Graph 2. Development trend of Body height
212
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
Kod testa Slalom sa tri lopte statisti~ki zna~ajna razlika i kod vi{ih i kod ni`ih
ispitanika uo~ava se izme|u desetogodi{njaka i jedanaestogodi{njaka i jedanaestogodi{njaka i dvanaestogodi{njaka, ali interesantno je bilo da se razlike kod vi{ih de~aka javljaju i izme|u pretposlednje i poslednje uzrasne kategorije, {to samo govori u
prilog tezi o izuzetno burnom razvoju koordinacije u domenu finih pokreta, koja
prolazi kroz izuzetno zna~ajnu fazu svog razvoja.
Trendovi analiziranih varijabli prikazani su i grafi~ki u grafikonima od 1 do 3.
Grafikon 3. Trend razvoja u testu Poligon natra{ke
Graph 3. Development trend in test Obstacle course backwards
Grafikon 4. Trend razvoja u testu Slalom sa tri lopte
Graph 4. Development trend in test Slalom with 3 balls
Diskusija
Rezultati ovog istra`ivanja potvr|uju rezultate ranijih istra`ivanja kao i hipotezu
autora rada da se sa uzrastom efikasnost ispoljavanja koordinacije pobolj{ava.
Linearan porast telesne visine sa uzrastom prati linearan trend pobolj{anja
ispoljavanja koordinacije u testu Poligon natra{ke, i kod vi{ih i kod ni`ih de~aka.
Izuzetak predstavlja jedino uzrast oko 10. godine, kada koordinacija bele`i izvesnu
stagnaciju kod ni`ih de~aka. Taj trend pobolj{anja je evidentan, ali nije statisti~ki
zna~ajan. Rezultati tako|e potvr|uju pretpostavku da su ni`i de~aci imali ve}i uspeh u
izvo|enju ovog testa koordinacije zbog njegove specifi~nosti koja se ogleda u savladavanju prepreka, koje smanjuju efikasnost izvo|enja kod vi{ih ispitanika. Izuzetak
213
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
predstavlja poslednja uzrasna kategorija, gde je uo~eno da obe grupe imaju gotovo
identi~ne rezultate u ovom testu.
[to se motori~kog testa Slalom sa tri lopte ti~e, koji je motori~ki svakako
zahtevniji, tako|e je primetan trend pobolj{anja rezultata sa uzrastom, ali u prili~no
diskontinuiranoj formi, pogotovu kada je re~ o ni`im de~acima. Statisti~ki zna~ajne
razlike izme|u susednih grupa uo~ene su kod prve i druge uzrasne kategorije i kod
vi{ih i kod ni`ih de~aka, kao i izme|u ~etvrte i pete uzrasne kategorije kod vi{ih
de~aka. Uo~ava se da kod uzrasta de~aka od aproksimativno 12 godina dominaciju
preuzimaju de~aci vi{i rastom. Ovo se mo`e objasniti ~injenicom da duga~ke poluge
omogu}avaju da se, bez ve}eg u~e{}a kompenzatornih pokreta, savlada raspolo`ivi
prostor. Duga~ki mi{i}i, koji pored toga imaju i velik popre~ni presek, sa aspekta
regulacije tonusa osiguravaju maksimalnu funkcionalnost, tj. brzu promenu uvek
ta~no i fino doziranog tonusa (Guyton, 1973). Radi se naime o tome da duga~ki mi{i}i
dozvoljavaju znatno ve}i raspon regulacije kod promene intenziteta kontrakcije nego
kratki. Kratka i relativno masivna muskulatura te{ko posti`e optimalan stepen
relaksacije. Sve ovo posebno dolazi do izra`aja kada su promene tonusa ili pravca
kretanja uslovljene ta~no izra`enim vremenskim intervalima. Prema tome, sposobnost
re{avanja i realizacije motori~kih problema kod kojih je nagla{eno i prostorno i vremensko ograni~enje, {to zna~i sposobnost maksimalnog usagla{avanja i pode{avanja
zadate strukture pokreta sa unapred fiksiranim komponentama prostora i vremena,
direktno je i pozitivno povezano sa morfolo{kom strukturom u kojoj dominira
longitudinalnost.
Ovo istra`ivanje je pokazalo da podela ispitanika u okviru iste uzrasne grupe na
vi{e i ni`e mo`e da smanji negativan efekat pubertetskog dizbalansa pre}enog naglim
porastom tela u visinu i neadekvatnog nervno-mi{i}nog razvoja. Ipak, sve zaklju~ke
treba uzeti sa izuzetnom rezervom, jer je istra`ivanjem dokazano da i neke naizgled
logi~nosti, da su ni`i nu`no i koordinisaniji, bitno osporene i da za to osporavanje
postoji zna~ajna teorijska neuro-fiziolo{ka osnova.
Literatura
Anohin, P. K. (1970). Filosofskij smysl kiberneti~eskih zakonomernostej (kiberneti~eskie aspekty
v izu~enii raboty mozga). Moskva: Nauka.
Bernstein, A. M. (1947). O postroenii dvi`enij. Moskva: Medgiz.
^haidze, L. V. (1970). Ob upravljenii dvi`enijami ~eloveka. Moskva: Fizkultura i sport.
Gredelj, M., Metiko{, D., Ho{ek, A. i Momirovi}, K. (1975). Model hijerarhijske strukture
motori~kih sposobnosti. I. Rezultati dobijeni primjenom jednog neoklasi~nog postupka za
procjenu latentnih dimenzija. Kineziologija, 5 (1-2), 7-81.
Guyton, A. C. (1973). Medicinska fiziologija. Zagreb-Beograd: Medicinska knjiga.
Ho{ek-Momirovi}, A. (1981). Povezanost morfolo{kih taksona sa manifestnim i latentnim
dimenzijama koordinacije. Kineziologija, 11, 5-108.
Ismail, A. H. i Gruber, J. J. (1967). Integrated Development (Motor Aptitude and Intellectual Performance). Columbus: Charles E. Merrill.
Kureli}, N., Momirovi}, K., Stojanovi}, J., [turm, \. i Viski}-[talec, N. (1975). Struktura i razvoj
morfolo{kih i motori~kih dimenzija omladine. Beograd: Institut za nau~na istra`ivanja.
Martinovi}, D. (2003). Postignu}a u nastavi fizi~kog vaspitanja (motori~ke, morfolo{ke i
psiholo{ke karakteristike). Interprint: Beograd.
214
Igor [panovi} i sar.
Razlike u izvo|enju testova koordinacije u zavisnosti od visine
Medved, R., Matkovi}, B. R., Mi{igoj-Durakovi}, M., Pavi~i}, L. (1989a). Neki fiziolo{ko-funkcionalni pokazatelji u djece i omladine mu{kog spola od 8. do 18. godine `ivota. Medicinski
vjesnik, 21 (1-2), 5-9.
Medved, R., Mi{igoj-Durakovi}, M., Matkovi}, B. R., Pavi~i}, L. (1989b). Pokazatelji rasta {kolske
djece i omladine mu{kog spola od 8. do 18. godine `ivota. Medicinski vjesnik, 21 (1-2), 1-4.
Mejov{ek, M. (1975). Relacije kognitivnih sposobnosti i nekih mjera brzine jednostavnih i slo`enih
pokreta. Doktorska disertacija, Zagreb: Fakultet za fizi~ku kulturu.
Metiko{, D., Mrakovi}, M., Prot, F., Findak, V. (1990). Razvojne karakteristike op}e motori~ke
sposobnosti u~enika. Kineziologija, 22 (1-2), 21-24.
DIFFERENCES IN PERFORMING TESTS OF BOY’S
CO-ORDINATION DEPENDING ON HEIGHT
Summary
The sample of 707 examinees aged from 9 to 15 years (mean: 11.8; standard. deviation: 1.64), divided in 6 age categories per year, was monitored in terms of development of co-ordination in the critical, puberty period. Monitoring included two groups
of examinees, which were classified in two subgroups by height. The test applied, even
though manifesting high coefficients of correlation’s product moment (sig. 0.000) was
showed a difference in trend. This has led the authors to the conclusion that, even
though the tests generally assessed co-ordination, each test had its own co-ordination’s
subspace. At the very end, the authors conclude that in this extremely rough period of
a life of an individual, a linear growth of quality co-ordination of fine movements with
shorter and taller examinees can be noticed. On the other hand, when testing co-ordination of the whole body, i.e. reorganization of a dynamic stereotype, this linear
growth in the critical period is substantially disordered.
Key words: puberty, clusters, age categories, trend
215
© Copyright 2024 Paperzz
