Φεβρουάριος - Μάρτιος 2012 - Τεύχος 127
Διμηνιαία έκδοση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων - Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων
• Φυτώριο ελληνικού πολιτισμού το Ελληνικό Μορφωτικό Κέντρο Μιλάνου
• Οι Ελληνες βιοεπιστήμονες συσπειρώνονται • Τ. Κουρούνης: Κυνηγώντας τα φυσικά φαινόμενα
• Απόγονοι Αφρικανών σκλάβων αναζητούν τις ρίζες τους στην Ελλάδα
• Ομογενής επιχειρεί το ακατόρθωτο στην Ανταρκτική • Το κομπολόι του καημού και της ελπίδας
περιεχόμενα
04
07
12
Φυτώριο ελληνικού πολιτισμού το Ελληνικό Μορφωτικό
Ο ‘Ερωτόκριτος’ για πρώτη φορά στα τουρκικά.............................................................. 22
Κέντρο Μιλάνου.................................................................................................................................................................... 1
Βυζαντινοί οικισμοί στη Μακεδονία ............................................................................................... 23
Το 1ο Θερινό Σχολείο του Παγκόσμιου Ελληνικού Βιοϊατρικού
Ομογενής επιχειρεί το ακατόρθωτο στην Ανταρκτική........................................... 24
Συλλόγου στην Ελλάδα................................................................................................................................................ 4
Απόγονοι Αφρικανών σκλάβων αναζητούν τις ρίζες τους
Σε... αντίγραφα επιστρέφουν οι ‘Μαγεμένες’....................................................................... 25
Ελληνική Ομογένεια: Τιμή στον πρώην πρωθυπουργό
στην Ελλάδα .............................................................................................................................................................................. 7
Πολύτιμο αρχείο της Ένωσης Σμυρναίων................................................................................. 10
Τζορτζ Κουρούνης: Κυνηγώντας τα φυσικά φαινόμενα........................................ 12
Τιμή του Κινέζου πρεσβευτή στο Νίκο Καζαντζάκη................................................ 14
Το κομπολόι του καημού και της ελπίδας................................................................................ 16
Η ιστορία της ελληνικής διαφήμισης κατά τον 19ο αιώνα.................................. 18
της Ν. Αυστραλίας....................................................................................................................................................... 26
Η ελληνική στο Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας Γλωσσών
της Αυστραλίας................................................................................................................................................................ 27
Το κινητό τηλέφωνο στην υπηρεσία της Ιστορίας....................................................... 28
Ιερά Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως και Σεϋχελλών Νήσων:
Στο Kennedy Center της Ουάσινγκτον η Αλεξάνδρα Ιωσηφίδη............. 19
Εκατόν σαράντα έργα σε επτά χρόνια στην Τανζανία............................................... 29
Η Βιέννη μελοποιεί τον Καβάφη........................................................................................................... 20
Οι άγνωστες πλευρές της Υπατίας...................................................................................................... 30
Ελληνικό «άρωμα» και μυστήριο στις διεθνείς
Ομογενειακά νέα.......................................................................................................................................................... 31
κινηματογραφικές αίθουσες........................................................................................................................... 21
Eνημέρωση............................................................................................................................................................................ 36
Εξώφυλλο: Το «Αχίλλειον» στην Κέρκυρα
ΕΚΔΟΣΗ
Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Λιάνα Αλεξανδρή
ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Διαμαντένια Ριμπά
Σ’ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ:
Διμηνιαία έκδοση για την Ελληνική Ομογένεια
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2012, ΤΕΥΧΟΣ 127
Θ. Ανδρεάδης-Συγγελάκης, Π. Γιούλτση,
Δ. Δημητρακούδης, Μ. Κουζινοπούλου, Σ. Μπαλάσκας,
Γ. Μυσιρλάκης, Π. Παναγιώτου, Β. Παπατζίκου,
Α. Σιδηρόπουλος, Ο. Τσίπηρα, Α. Φωτοπούλου,
Β. Χατζηβασιλείου, Σ. Χατζημανώλης
ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ - MARKETING Βασιλική Θεοτοκάτου ([email protected])
Βαγγέλης Πάλλας ([email protected])
LAY-OUT
Μαυρογένης Α.Ε.
Ολύμπου 3, Καλοχώρι, Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 700 770 - Fax: 2310 700 767
e-mail: [email protected]
Ελληνική Διασπορά
Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Κουντουριώτου 11 - 546 25 Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 244 101 (10 γραμμές) • Fax: 2310 244 100 & 105
e-mail: [email protected] • www.amna.gr
Φυτώριο
ελληνικού
πολιτισμού
το Ελληνικό
Μορφωτικό
Κέντρο
Μιλάνου
Στην «καρδιά» της
Λομβαρδίας, στο
βιομηχανικό και
οικονομικό κέντρο του
ιταλικού βορρά, το
Μιλάνο, λειτουργεί ένας
ομογενειακός φορέας,
που, μέσα από μία
πληθώρα ποικιλόμορφων
δραστηριοτήτων,
φροντίζει ώστε ο
ελληνικός πολιτισμός και
η ελληνική γλώσσα να
«ακούγονται» δυνατά
και σ’ αυτή τη γωνιά της
Ευρώπης.
της Διαμαντένιας Ριμπά
Π
ρόκειται για το Ελληνικό Μορφωτικό Κέντρο (ΕΜΚ) του Μιλάνου,
οι δραστηριότητες του οποίου επικεντρώνονται στην εκμάθηση της
ελληνικής γλώσσας σε Έλληνες και μη, όλων των ηλικιών, αλλά και σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, που αποτελούν σημείο αναφοράς, με την ποιότητα που
τις διακρίνει, για την ευρύτερη περιοχή της Λομβαρδίας.
Το ΕΜΚ Μιλάνου είναι ο μόνος ομογενειακός φορέας της περιοχής. Δημιουργήθηκε το 2002, σε συνέχεια της Ελληνικής Κοινότητας, που είχε ιδρυθεί
εκεί πριν από είκοσι χρόνια (1982). Εκπροσωπεί δε την ελληνική κοινότητα της
πόλης, αποσκοπώντας στην ενότητα και την αλληλεγγύη της ομογένειας.
«Προσπαθούμε να δείξουμε στους Ιταλούς την ‘άλλη Ελλάδα’, υποδηλώνοντας την παρουσία μας στον τόπο που έγινε πατρίδα μας κι αυτός», δηλώνει
από το Μιλάνο, ο Νικόλαος Βελισσιώτης, πρόεδρος του ΕΜΚ, που μετράει
πάνω από 300 ενεργά μέλη. «Πολιτισμός και ελληνόγλωσση παιδεία είναι οι
βασικοί άξονες, στους οποίους κινούνται οι δραστηριότητές μας. Αυτή είναι η
‘ταυτότητα’ των περίπου 800 ελληνικών οικογενειών, που ζουν στην ευρύτερη
περιοχή του Μιλάνου», συμπληρώνει.
Με καταγωγή από το Βόλο, ο κ. Βελισσιώτης, ο οποίος ζει εδώ και δεκαετίες στην Ιταλία, είναι μέλος του Ιδρύματος Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, ενώ
έχει δημιουργήσει, από το 1974, την εταιρεία δίσκων κλασσικής μουσικής
«Akademia».
Ίδρυμα Σπουδής και Διάδοσης του Πολιτισμού
των Βυζαντινών Πατρίδων
«Έχοντας εμπεδωμένη την πεποίθηση ότι ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε
ανάμεσα στον 4ο και τον 15ο αιώνα, στο πλαίσιο της πολυεθνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έχει υποτιμηθεί τραγικά, θεωρήσαμε απόλυτα αναγκαίο
να δημιουργήσουμε το ‘ Ίδρυμα Σπουδής και Διάδοσης του Πολιτισμού των
Βυζαντινών Πατρίδων’, με έδρα τη Βενετία», αναφέρει ο κ. Βελισσιώτης, «ξετυλίγοντας» το κουβάρι της πολυσχιδούς δράσης του ομογενειακού φορέα.
«Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν πόλεις στην Ιταλία, όπως
η Ραβέννα, η Βενετία και άλλες, που χάρη και στην ευνοϊκή ιστορική συγκυρία,
διατήρησαν άφθαρτα αρχεία χειρογράφων- και δη βυζαντινών- από τον 6ο
μ.Χ. αιώνα. Όλες οι εκφάνσεις του βυζαντινού πολιτισμού, όπως αναδείχθηκαν
στο πλαίσιο της αχανούς πολυεθνικής αυτοκρατορίας, θα τύχουν της δέουσας
μελέτης. Από τα πρώτα μελήματά μας είναι η συμβολή στην ψηφιοποίηση των
σπουδαιότερων αρχείων και στην αναλυτική καταγραφή, σε καταλόγους, των
περιεχομένων στους σωζόμενους βυζαντινούς κώδικες», μας εξηγεί.
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται στη λόγια βυζαντινή μουσική μας παράδοση, που μόνον η κοσμική έκφρασή της ξεπερνά- κατά τους ηπιότερους
υπολογισμούς- τα 250.000 ανέκδοτα έργα. Δύο με τρία εκατομμύρια σελίδες
κοσμικής και εκκλησιαστικής μουσικής παραμένουν εδώ και αιώνες αναξιοποίητες, όπως τονίζει ο κ. Βελισσιώτης. Το 75% αυτής της μουσικής διασώθηκε
διάσπαρτο σε ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες.
1
Από αριστερά: Δημήτρης Φέσσας, η κόρη του Γιάννη Ρίτσου, Ελευθερία, Νικόλαος
Βελισσιώτης.
Σεμινάριο βυζαντινής μουσικής
Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών, ιδιαίτερα αξιόλογο ήταν το Μουσικό Εργαστήρι Βυζαντινής Μουσικής, διάρκειας εννέα ημερών, που διοργανώθηκε τον περασμένο μήνα, σε συνεργασία με την Κοινότητα Ελλήνων
Ορθοδόξων Βενετίας, με πρόεδρο τον Νικόλαο Μπάρκα. Το σεμινάριο
διηύθυνε ο συνθέτης και μουσικολόγος Χριστόδουλος Χάλαρης, ο οποίος έχει αφιερώσει τη ζωή του στην καταγραφή, έκδοση και παράγωγη της
βυζαντινής μουσικής.
Εγγύηση του όλου εγχειρήματος αποτέλεσε η συνδρομή του φημισμένου
Κρατικού Ωδείου Βενετίας «Benedetto Marcello», στους χώρους του οποίου
πραγματοποιήθηκε το Εργαστήρι. Η συναυλία έργων βυζαντινής κοσμικής
μουσικής, στις 3 Νοεμβρίου, υπό την διεύθυνση του Χριστόδουλου Χάλαρη,
με την οποία ολοκληρώθηκε το Εργαστήρι, τέθηκε υπό την αιγίδα του πρέσβη Πέτρου Παναγιωτόπουλου, γενικού διευθυντή της Γενικής Γραμματείας
Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών.
Μετά το πέρας του σεμιναρίου, στο οποίο συμμετείχαν 35 νέοι μουσικοί, διαφόρων εθνικοτήτων, με εξειδίκευση στην ευρωπαϊκή μεσαιωνική
μουσική, επελέγησαν 15 εξ αυτών για την «Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Λεπτών
Οργάνων Βυζαντινού Ρεπερτορίου». «Ορχήστρες λεπτών οργάνων ονόμαζαν
οι Βυζαντινοί τις ορχήστρες εγχόρδων νυκτών και τοξωτών οργάνων, των
οποίων τη σύνθεση συμπλήρωναν ξύλινα πνευστά και πολλές φορές κάποιο
‘πνευματικό όργανο’, δηλαδή, όργανο που θα χαρακτηρίζαμε ως εξέλιξη
της αρχαίας υδραύλαιως», επισημαίνει ο κ. Βελισσιώτης.
«Η αποστολή της συγκεκριμένης ορχήστρας είναι η ανάδειξη του κοσμικού βυζαντινού ρεπερτορίου, η γνωστοποίηση της ύπαρξής του και η
αξιοποίησή του, χρησιμοποιώντας σύγχρονα εκφραστικά μέσα, που μας
προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία. Ειδικά τα έργα κοσμικής μουσικής, που
χαρακτηρίζονται ως θυμελικά, προσφέρονται για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Έργα θυμελικά ονόμαζαν οι Βυζαντινοί εκείνα που γράφτηκαν για να υποστηρίζουν με σκηνική δράση παντομιμικά και μελοδραματικά δρώμενα»,
προσθέτει.
Μπαλέτο με θέμα τη ζωή της αυτοκράτειρας Θεοδώρας
Με άξονα τη ζωή της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, το ΕΜΚ του Μιλάνου
προχώρησε στη δημιουργία λιμπρέτου για μπαλέτο, με τίτλο «Θεοδώρα».
Μουσικά, το σκηνικό δρώμενο υποστηρίζεται από οκτώ έργα μεγάλων
μαϊστόρων, που έζησαν ανάμεσα στον 10ο και στον 15ο μ.Χ. αιώνα. Τη
μεταγραφή και ενορχήστρωση έκανε ο Χριστόδουλος Χάλαρης, ο οποίος
και θα διευθύνει τη νεοσύστατη ορχήστρα λεπτών οργάνων. Τη χορογραφία έχει αναλάβει ο Μάουρο Αστόλφι (Mauro Astolfi), ενώ τα δρώμενα
θα αποδώσει ο διάσημος χορευτικός οργανισμός της Ρώμης «Spellbound
Dance Company».
Τα κοσμήματα-γλυπτά θα φιλοτεχνήσει η ζωγράφος και γλύπτρια Λίζα
Ο Πέτρος Παπαβασιλείου (ζωγράφος στο Μιλάνο) μπροστά στο έργο που
αφιέρωσε στο φίλο του Γ. Ρίτσο και ο Δημήτρης Φέσσας.
Σοτίλη, που ζει κι εργάζεται στο Μιλάνο, ενώ τα κοστούμια θα είναι του
Ανδρέα Πέρη, χορευτή, χορογράφου, σκηνογράφου και συνεργάτη της
Ραλλούς Μάνου στο Ελληνικό Χορόδραμα. Τον σκηνικό χώρο φιλοτεχνεί
ο Δημήτρης Κολλιούσης Ζωγράφος-Αγιογράφος.
«Την παραγωγή του όλου εγχειρήματος έχει αναλάβει ο γνωστός παραγωγός Αντόνιο Γκνέτσι-Ρουσκόνε (Antonio Gnecchi-Ruscone), ο οποίος
θα μας διασφαλίσει την παρουσίαση του έργου στις μεγαλύτερες σκηνές
της Ευρώπης», επισημαίνει ο πρόεδρος τους ΕΜΚ Μιλάνου, προσθέτοντας:
«Η παγκόσμια πρώτη εκτέλεση του έργου θα γίνει το 2012, στο Φεστιβάλ
της Ραβέννας, όπου βρίσκονται τα βυζαντινά ψηφιδωτά του Ιουστινιανού
και της Θεοδώρας».
Τα σχέδια, όμως, των ανθρώπων του ΕΜΚ Μιλάνου δεν σταματούν εδώ.
Το 2013, θα παρουσιαστεί το θεανδρικό δράμα ( Όπερα-Μυστήριο), του
Εμμανουήλ Δούκα Χρυσάφη «Τρεις Παίδες εν Καμίνω». Πρόκειται για ένα
ανέκδοτο έργο, από ιδιόγραφο κώδικα, του τελευταίου των μεγάλων βυζαντινών μαϊστόρων, που συνέθεσε το 1458, αφού διέφυγε τη σφαγή και την
αιχμαλωσία μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης.
Το έργο θα παρουσιαστεί στο Μιλάνο, στο πλαίσιο του εορτασμού των
1700 χρόνων από την υπογραφή του Διατάγματος των Μεδιολάνων. «Θεωρούμε ότι το πρόγραμμα γνωστοποίησης της ύπαρξης αριστουργημάτων
της παγκόσμιας μουσικής φιλολογίας, που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο
της πολιτισμικής ποικιλότητας του Βυζαντινού κράτους, θα δημιουργήσει
παγκόσμιο ενδιαφέρον. Το πρόγραμμα αυτό έχει τεθεί υπό την αιγίδα του
Υπουργείου Εξωτερικών και ειδικότερα του πρέσβη Πέτρου Παναγιωτόπουλου», λέει ο κ. Βελισσιώτης, ο οποίος έχει αναλάβει τη γενική οργάνωση
όλων αυτών των εγχειρημάτων.
2
Μαθήματα ελληνικής γλώσσας για Έλληνες και μη
➊
➋
➌
1. Από αριστερά:
Ο πρόξενος στο
Μιλάνο Γεώργιος
Παπαδόπουλος,
ο αρχιμανδρίτης
Θεοφύλακτος
Βίτσος, ο Νικόλαος
Βελισσιώτης και ο
Δημήτρης Φέσσας,
στο ελληνικό
σχολείο CEC.
2. Τα ελληνόπουλα
του ελληνικού
σχολείου.
3. Οι δασκάλες
του σχολείου
για ενήλικες σε
σεμινάριο.
4. Το πόστερ για το
πρόγραμμα GLOSSA.
Συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «GLOSSA»
➍
3
Η διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας σε ενηλίκους- ελληνικής και
μη καταγωγής- αλλά και σε κλασσικά δημόσια λύκεια της περιοχής, είναι ο
δεύτερος δυνατός άξονας δραστηριοτήτων του ΕΜΚ Μιλάνου, που αποδεικνύει ότι πάνω απ΄ όλα χρειάζεται αγάπη για να πετύχουν οι στόχοι
που θέτει κάποιος- όσο δύσκολοι και αν είναι αυτοί.
Με την προώθηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που έχουν σχέση με
την ελληνική γλώσσα ασχολείται ο γενικός γραμματέας της ΕΜΚ, καθηγητής
Φυσικοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, Δημήτριος Φέσσας.
Όπως αναφέρει ο ίδιος, το Ελληνικό Δημόσιο, κατόπιν αίτησης της
Κοινότητας, διαθέτει εδώ και δώδεκα χρόνια ένα δάσκαλο, που διδάσκει
την ελληνική γλώσσα σε περίπου 30 ομογενείς μαθητές, δημοτικού και
γυμνάσιου, σε χώρους που νοικιάζει το ΕΜΚ.
«Σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στο Μιλάνο, επιχειρούμε, παράλληλα, τα τελευταία χρόνια να υποστηρίξουμε τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας στα δημόσια ιταλικά κλασσικά λύκεια της
περιοχής», τονίζει ο καταγόμενος από τη Ρόδο κ. Φέσσας.
«Πράγματι, στο πλαίσιο της οργανωτικής, διοικητικής και διδακτικής
αυτονομίας που η ιταλική νομοθεσία χορηγεί στα σχολικά ιδρύματα, πολλά
από αυτά επέλεξαν και ενέκριναν την πειραματική ένταξη των νεοελληνικών
στο πρόγραμμά τους. Κατά αυτόν τον τρόπο, προσφέρουν στους μαθητές τη δυνατότητα παρατήρησης και μελέτης της εξέλιξης μιας αρχαίας
γλώσσας, που πρόσφερε στον παγκόσμιο πολιτισμό την κλασσική παιδεία,
σε μια σύγχρονη, ομιλούμενη σήμερα, ευρωπαϊκή γλώσσα. Προϋπόθεση
υλοποίησης είναι η διάθεση ελληνόφωνου φιλόλογου και η οικονομική
κάλυψη», προσθέτει.
Συγκεκριμένα, εδώ και τρία χρόνια, και σε συνεργασία με το ΕΜΚ, το
Λύκειο της πόλης της Πιατσέντζα (Piacenza) συμπεριέλαβε στο ετήσιο
διδακτικό πρόγραμμα 90 ώρες μάθημα νεοελληνικών. Αντίστοιχα, το λύκειο της πόλης Μέντα (Meda), συμπεριέλαβε στο διδακτικό πρόγραμμα 35
ώρες νεοελληνικών μαθημάτων, ενώ άλλα δυο λύκεια του Μιλάνου ζήτησαν,
φέτος, να ενταχθούν σε αυτή την προσπάθεια, που χρηματοδοτείται από
το ΕΜΚ. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς, οι μαθητές που παρακολουθούν
τα μαθήματα ελληνικών ταξιδεύουν στην Ελλάδα. Οι δύο επισκέψεις στα
Μετέωρα, στους Δελφούς και στην Πελοπόννησο, άφησαν τις καλύτερες
εντυπώσεις στα παιδιά, τις οποίες κι αποτύπωσαν στην έκθεση που κλήθηκαν να γράψουν, μετά την επιστροφή τους.
Εδώ και χρόνια, στο Κέντρο λειτουργεί με επιτυχία και το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας για ενηλίκους, με περίπου 100 Ιταλούς μαθητές. ετησίως,
τους οποίους διδάσκουν έξι ομογενείς εκπαιδευτικοί.
Το ΕΜΚ Μιλάνου είναι ο μοναδικός ομογενειακός φορέας από την
Ιταλία που συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «GLOSSA» (www.
ellinikiglossa.eu), που αφορά την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, μέσω
τηλεματικών μέσων.
«Η θεσμική οργάνωση του Σχολείου μας, μας επέτρεψε να έχουμε πρόσβαση στα ευρωπαϊκά επιμορφωτικά προγράμματα», τονίζει ο κ. Φέσσας
και συμπληρώνει: «Είμαστε ένας από τους εννέα οργανισμούς (δύο από
την Ελλάδα, δύο από Ισπανία κι ένας από Ουγγαρία, Ιταλία, Βέλγιο, Τσεχία
και Αγγλία) που συνέπραξαν και υπέβαλαν αίτηση για χρηματοδότηση με
την πρόταση ‘GLOSSΑ’. Το πρόγραμμα αυτό ανοίγει νέους ορίζοντες για
όσους ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και δεν έχουν τη δυνατότητα να
παρακολουθήσουν οργανωμένα μαθήματα ελληνικής γλώσσας».
Το ΕΜΚ Μιλάνου έχει καθιερωθεί ως επίσημο εξεταστικό κέντρο για τις
«Εξετάσεις Πιστοποίησης Ελληνομάθειας», υπό την αιγίδα του «Κέντρου
Ελληνικής Γλώσσας», που λειτουργεί, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Οι εξετάσεις
γίνονται στο τέλος κάθε σχολικού έτους. Είναι προσβάσιμο και διαδικτυακά,
στο: www.centroellenicodicultura.it. ■
Το 1ο Θερινό Σχολείο του Παγκόσμιου Ελληνικού
Βιοϊατρικού Συλλόγου στην Ελλάδα
Οι Ελληνες
βιοεπιστήμονες
συσπειρώνονται
Ζουν μακριά από την πατρίδα, την
οποία και επιθυμούν να συνδράμουν,
ιδιαίτερα στη δύσκολη αυτή οικονομική
συγκυρία. Μία τέτοια κίνηση στήριξης
των ομογενών μας προς τη γενέτειρά
τους αποτελεί και η πρωτοβουλία του
Παγκόσμιου Ελληνικού Βιοϊατρικού
Συλλόγου (WHBA) να διοργανώσει το
Μάιο, στη Λακωνία και την Αθήνα, το 1ο
Θερινό Σχολείο του.
Τ
ο Σχολείο απευθύνεται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς
φοιτητές ιατρικής και βιοεπιστημών, ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων,
και σ’ αυτό θα διδάξουν αφιλοκερδώς διακριμένοι καθηγητές από πανεπιστήμια των ΗΠΑ, του Καναδά, της Αγγλίας, της Ελβετίας και της Ελλάδας,
Γι’ αυτήν, την πρώτη στο είδος της, προσπάθεια, που φιλοδοξεί να καταστεί θεσμός, έχοντας την αμέριστη στήριξη των καταγόμενων από τη
Λακωνία ομογενών στις ΗΠΑ, μιλά από τη Νέα Υόρκη ο πρόεδρος του
WHB Κωνσταντίνος Δροσάτος, μεταδιδακτορικός ερευνητής της Ιατρικής
Σχολής του Πανεπιστημίου Columbia.
«Το 1ο Θερινό Σχολείο του Παγκοσμίου Ελληνικού Βιοϊατρικού Συλλόγου,
που αφορά την ιατρική και βιοεπιστημονική έρευνα και διαχείριση, αποτελεί
τη συνισταμένη επιμέρους στόχων από διαφορετικές προελεύσεις, που
αντικατοπτρίζουν τη διάθεση των Ελλήνων ομογενών να προσφέρουν στην
Ελλάδα στο επίπεδο της εκπαίδευσης, της επιστήμης και της οικονομίας.
Στοχεύει, όμως, κυρίως στη δημιουργία του αισθήματος ότι σε αυτή τη
δύσκολη περίοδο για τους Έλληνες, οι ομογενείς Έλληνες ιατροί και βιοεπιστήμονες, αλλά και άλλοι επαγγελματίες, θα κάνουν ό,τι μπορούν για να
στηρίξουν την Ελλάδα και τους ανθρώπους της, που πιστεύουν στην αξία
της προσπάθειας και της μόρφωσης», επισημαίνει ο κ. Δροσάτος.
Στη Μάνη
Το Θερινό Σχολείο θα πραγματοποιηθεί από τις 20 έως τις 26 Μαΐου
στο Οίτυλο της Μάνης και στη συνέχεια στην Αθήνα, από στις 26 έως τις
30 Μαΐου.
Όπως επισημαίνει ο κ. Δροσάτος, το πρώτο μέρος του Θερινού Σχολείου αποσκοπεί «στην έκθεση των φοιτητών σε γνώση αιχμής κλινικής και
βασικής έρευνας σχετικά με ασθένειες, όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές
παθήσεις, νευρολογικές παθήσεις και παθήσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά και σε σύγχρονες μεθόδους προσέγγισης επιστημονικών
ερωτημάτων και θεραπευτικών λύσεων, όπως η έρευνα και η χρήση βλαστοκυττάρων, η γονιδιωματική, σύγχρονες μέθοδοι απεικόνισης κ.ά.».
Τα μαθήματα στο Οίτυλο θα ολοκληρωθούν με ανοικτή συζήτηση για
τη θετική επίδραση της πορείας προς την αριστεία στην πρόοδο του
ανθρώπου και της κοινωνίας. Στη συνέχεια, οι φοιτητές θα μεταφερθούν
στην Αθήνα, όπου τα μαθήματα θα εστιάζουν στη διαδικασία δημιουργίας
ενός φαρμάκου και τις παραμέτρους που μια εταιρεία λαμβάνει υπ’ όψιν,
προκειμένου να γίνει επιτυχής η διάθεσή του στην αγορά.
Στην Αθήνα, προγραμματίζονται επισκέψεις στην επιτροπή Μορφωτικών
Υποθέσεων της Βουλής, αλλά και στο Ινστιτούτο Ιατροβιολογικών Ερευνών
της Ακαδημίας Αθηνών, το οποίο έχει ξεκινήσει τη δράση του μόλις την
προηγούμενη δεκαετία και έχει εξελιχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα
ερευνητικά ινστιτούτα της Ελλάδας και από τα αξιόλογα της Ευρώπης, όπως
τονίζει ο ομογενής ερευνητής.
Μέχρι σήμερα, το WHBA έχει δεχθεί αιτήσεις συμμετοχής από Έλληνες και ξένους φοιτητές από δέκα χώρες, που θα αξιολογηθούν από το
επιστημονικό συμβούλιο, το οποίο θα ανακοινώσει τα αποτελέσματα στο
τέλος Φεβρουαρίου.
Επιβεβαίωση της ποιότητας και προσωπική ηθική ικανοποίηση για την
αξία αυτής της συνεργατικής προσπάθειας είναι και η αποδοχή από το
Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια να εντάξει το Θερινό Σχολείο ως μάθημα
επιλογής στο προπτυχιακό πρόγραμμα του Roy και της Diana Vagelos για
4
Κωνσταντίνος
Δροσάτος.
της Διαμαντένιας Ριμπά
τη διαχείριση επιστημών ζωής, χάρη και στην υποστήριξη ενός από τους
μεγαλύτερους επιστήμονες ελληνικής καταγωγής, του Roy Vagelos.
Αξιόλογη δράση από το 1990
Ο WHBA ιδρύθηκε το 1990 στην Αγγλία, ως δευτεροβάθμιος σύλλογος,
στον οποίο συμμετέχουν ελληνικοί ιατρικοί και βιοεπιστημονικοί σύλλογοι
του εξωτερικού. Σήμερα, το δίκτυό του εκτείνεται σε 26 χώρες, με 10 οργανωμένους συλλόγους και περισσότερους από 2000 ιατρούς και βιοεπιστήμονες,
ελληνικής και κυπριακής καταγωγής. Επίσης, υπάρχει γέφυρα επικοινωνίας
με τα Υπουργεία Παιδείας και Υγείας της Ελλάδας και της Κύπρου για την
παροχή οποιασδήποτε βοήθειας αφορά στο έργο τους.
«Οι κεντρικές δραστηριότητες εστιάζουν στη συνεργασία με διάφορους
φορείς για την οργάνωση παγκόσμιου συνεδρίου ιατρικής και βιοεπιστημών, όπως και στη συνεργασία με διεθνείς επιστημονικές ενώσεις για τη
διοργάνωση ελληνικών επιστημονικών συμποσίων στη διάρκεια παγκόσμιων
συνεδρίων των ενώσεων αυτών» σημειώνει ο κ. Δροσάτος.
Στο πλαίσιο αυτό έγινε και το ελληνικό συμπόσιο του WHBA και της
Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας στο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας, το οποίο συγκεντρώνει περίπου 25.000 συνέδρους
από όλο τον πλανήτη. Το Μάρτιο, θα γίνει νέο συμπόσιο, σε συνεργασία
με το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας, την Ελληνική και την Κυπριακή
Καρδιολογική Εταιρεία.
Το 2010 ξεκίνησε και η κυκλοφορία, ανά τετράμηνο, ενημερωτικού ηλεκτρονικού ενημερωτικού εντύπου. Συνάμα, ο Σύλλογος παρέχει επικοινωνιακή
και οργανωτική αρωγή σε δραστηριότητες των συλλόγων που συμμετέχουν
στο δίκτυό του και διαθέτει βάση δεδομένων των μελών του.
Θα επιβιώσουν οι καλύτερα προσαρμοσμένοι
Ο κ. Δροσάτος επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας ευρύτερης βάσης
δεδομένων, με στοιχεία των ομογενών Ελλήνων επιστημόνων, παγκοσμίως,
ένα εγχείρημα υψίστης εθνικής σημασίας, όπως το χαρακτηρίζει.
Στην ερώτησή μας για το ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος των Ελλήνων επιστημόνων της Διασποράς στην κρίσιμη περίοδο που περνάει η
Ελλάδα, επισημαίνει-μεταξύ άλλων-ότι υπάρχει συνεργασία με ελληνικούς
φορείς στην αναζήτηση ειδικών επιστημόνων του εξωτερικού, οι οποίοι
μπορούν να συνεισφέρουν στη διαδικασία αξιολόγησης των ελληνικών
πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων.
«Η τεχνογνωσία που έχει αποκτηθεί από την εμπειρία στο εξωτερικό
μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για την ανασυγκρότηση και την
ορθολογική λειτουργία αυτών των φορέων στην Ελλάδα» τονίζει.
«Η διαδικασία αυτή έχει τεράστια σημασία, ιδιαίτερα σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, ώστε οι αξιόλογοι πυρήνες που αναμφίβολα υπάρχουν στην
Ελλάδα να εντοπιστούν μέσω της αξιολόγησης και να υποστηριχθούν, στο
μέτρο του δυνατού, ώστε να επηρεαστούν όσο το δυνατόν λιγότερο από
τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που ήδη έχει αγγίξει τα ελληνικά
πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα» προσθέτει.
«Προσπαθώντας να μιλήσουμε με βιολογικούς όρους, η κρίση αυτή
προσομοιάζει στην πίεση επιλογής που έχει περιγράψει ο Δαρβίνος για
την εξέλιξη των ειδών. Μετά από μια τέτοια πίεση, θα επιβιώσουν οι καλύτερα προσαρμοσμένοι, ώστε η επανάκαμψη να είναι γρήγορη. Κλείνοντας,
θέλω να σας βεβαιώσω ότι όποια και αν είναι η ανάγκη που θα εκφράσει
5
η Ελλάδα για υποστήριξη υγιών δομών και αξιόλογων ανθρώπων, οι Έλληνες ομογενείς, είτε είναι επιστήμονες είτε όχι, θα προστρέξουν με μεγάλη
προθυμία και αίσθημα ανιδιοτέλειας» συμπληρώνει.
Ο ομογενής επιστήμονας σημειώνει, πάντως, ότι το απαύγασμα όλων
των προσπαθειών αξιοποίησης των ομογενών Ελλήνων, κυρίως στον επιστημονικό και τον επιχειρηματικό τομέα, είναι ότι καμιά δεν συνεχίστηκε
γιατί αυτές ήταν κυρίως προσωποπαγείς.
«Η εναλλαγή προσώπων στη διακυβέρνηση και τη δημόσια διοίκηση
οδήγησε σε εξασθένιση κάθε μιας από αυτές τις προσπάθειες, έως ότου
κάποιος άλλος ξεκινούσε μια νέα. Η αξιοποίηση αυτού του υψηλής ποιότητας πνευματικού και επιχειρηματικού κεφαλαίου μπορεί να επιτευχθεί
μόνο αν αναβαθμιστεί σε επίπεδο εθνικής πολιτικής της Ελλάδας και ακολουθηθεί, χωρίς κομματικές ταυτότητες, όπως όλα τα σημαντικά θέματα
για τη χώρα» επισημαίνει.
Σύλλογος Ελλήνων Βιοεπιστημόνων ΗΠΑ
Το 2004, ο κ. Δροσάτος πρότεινε σε τρεις φίλους και συναδέλφους, το
Δημήτρη Ηλιόπουλο, τον Ιορδάνη Καραγιαννίδη και το Θωμά Θώμου, να
ιδρύσουν το Σύλλογο Ελλήνων Βιοεπιστημόνων ΗΠΑ (HBA-USA).
Το δίκτυο αυτό, το οποίο ξεκίνησε σαν μια λίστα επικοινωνίας, μετεξελίχθηκε την επόμενη κιόλας χρονιά, χάρη στη ραγδαία αριθμητική ανάπτυξή
του, σε επιστημονικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό που σήμερα αριθμεί
σχεδόν 400 βασικούς και κλινικούς ερευνητές, ελληνικής καταγωγής, που
βρίσκονται στις ΗΠΑ. Στα σημαντικότερα επιτεύγματά του συγκαταλέγονται
τα δύο παναμερικανικά βιοεπιστημονικά συνέδρια που έχουν οργανωθεί στη
Βοστώνη, το 2009 και στη Νέα Υόρκη, το 2011, με συμμετοχή περίπου 100
επιστημόνων στο καθένα, και ομιλίες από κορυφαίους Έλληνες καθηγητές
αμερικανικών πανεπιστημίων.
Ο HBA-USA υλοποιεί πρόγραμμα εκπαιδευτικής συνεργασίας με δύο
πανεπιστήμια της Ελλάδας: το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, Έλληνες καθηγητές από τις ΗΠΑ μεταβαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια ως
επισκέπτες καθηγητές.
Με το νου και την καρδιά στην Ελλάδα
Έχοντας σπουδάσει Βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ο κ.
Δροσάτος είχε την ευκαιρία, μέσω του καθηγητή Βασίλη Ζαννή του Πανεπιστήμιο Κρήτης και του Boston University, με τον οποίο ξεκίνησε το
διδακτορικό του στην Κρήτη, να πάει στις ΗΠΑ, «στον πυρήνα των εξελίξεων της βιοϊατρικής έρευνας», όπου έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο της
6
Βοστώνης. Μετά την ολοκλήρωση του διδακτορικού του, όπου μελέτησε
μηχανισμούς και μεθόδους μείωσης της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα, αναζήτησε εργασία, την οποία βρήκε στην ιατρική σχολή
του πανεπιστημίου Κολούμπια (Columbia), όπου εργάζεται μέχρι σήμερα
ως μεταδιδακτορικός ερευνητής.
«Το πεδίο της έρευνας, με το οποίο ασχολούμαι, αφορά στη συσχέτιση
των λιπιδίων με τη λειτουργία της καρδιάς. Συγκεκριμένα, τα δύο πρώτα
χρόνια στο Κολούμπια μελέτησα τον τρόπο με τον οποίο τα λιπαρά οξέα,
τα οποία είναι αυξημένα στους παχύσαρκους και τους διαβητικούς, προκαλούν καρδιακή ανεπάρκεια, πριν αυτή ανιχνευθεί από ιατρικά όργανα.
Τώρα, ερευνώ μεθόδους με τις οποίες μπορεί να προληφθεί η καρδιακή
δυσλειτουργία, που εμφανίζεται κατά τη σήψη» αναφέρει ο κ. Δροσάτος.
Η Ελλάδα καταλαμβάνει σημαντικό μερίδιο της ζωής του ομογενή επιστήμονα, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από το Παρθένι, ένα γραφικό χωριό
της Εύβοιας κοντά στο Αλιβέρι. Ελληνίδα είναι και η σύζυγός του, Ζωή.
Οι συνάδελφοι άλλων εθνικοτήτων ενδιαφέρονται να μάθουν για την
Ελλάδα, η οποία, ιδιαίτερα τον προηγούμενο χρόνο, ήταν συχνά στις πρώτες ειδήσεις των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης και αρκετές φορές τα
σχόλιά τους ήταν καυστικά.
«Μετά την επέκταση της κρίσης δανεισμού και σε άλλες ευρωπαϊκές
χώρες συνειδητοποίησαν την ευρύτητα του προβλήματος και τον κίνδυνο
που υπάρχει για τις οικονομίες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε η
Ελλάδα πέρασε σε δεύτερο πλάνο» λέει ο κ. Δροσάτος.
«Εξακολουθούν να μας επικρίνουν, πάντως, για τη νοοτροπία αποφυγής
πληρωμής φόρων, για το ότι δεν εκμεταλλευόμαστε όσο θα μπορούσαμε
τον τουρισμό και την ομορφιά της πατρίδας μας και για το μεγάλο και βραδύ
μηχανισμό δημόσιας διοίκησης. Παρ’ όλα αυτά, ωστόσο, έχουν πολύ καλή
άποψη για τους Έλληνες που ζουν στις ΗΠΑ και ιδιαίτερα για την ποιότητα
των ομογενών Ελλήνων ιατρών και βιοεπιστημόνων» σημειώνει.
Το σημερινό αδιέξοδο που βιώνει η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να τον
πληγώνει και μιλάει για την ευκαιρία που χάθηκε τα προηγούμενα σαράντα
χρόνια για συνεξέλιξη με τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
«Με πληγώνει το ότι αυτό το αδιέξοδο ‘πριονίζει’ παραμέτρους, που στα
μάτια μου αποτελούσαν διαχρονικά στοιχεία ταυτοποίησης των Ελλήνων,
δηλαδή την κοινωνική συνοχή και το ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο. Με
πληγώνει η απαξίωση βασικών αρχών που συνιστούν την ανθρώπινη υπόσταση και την οργανωμένη κοινωνία. Ωστόσο, πιστεύω βαθιά ότι οι Έλληνες
θα βρούμε τον τρόπο να διέλθουμε αυτή την κρίση και να βγούμε από το
αδιέξοδο. Το πνευματικό κεφάλαιο που θα τροφοδοτήσει αυτή την πορεία
εξόδου υπάρχει εντός και εκτός Ελλάδας», καταλήγει ο κ. Δροσάτος. ■
Απόγονοι
Αφρικανών
σκλάβων
αναζητούν
τις ρίζες τους
στην Ελλάδα
Ο Αχμέτ ο Πειρατής γεννήθηκε
ελεύθερος στην Κένυα, αναγκάστηκε
όμως να ζήσει ένα μεγάλο μέρος της
ζωής του στην Κρήτη ως σκλάβος
μιας οθωμανικής οικογένειας,
φέροντας το στίγμα του αφέντη του
στον ώμο, και να δει τη γυναίκα του
και τις κόρες του να πουλιούνται ως
σκλάβες. Πέθανε ελεύθερος στα
παράλια της Τουρκίας, στο Αϊβαλί.
7
O Μουσταφά Όλπακ. © Afro - Turk Association
της Αγγέλας Φωτοπούλου
Ο
εγγονός του Αχμέτ του Πειρατή, ο 57χρονος συνταξιούχος
μαρμαράς Μουσταφά Όλπακ, αναζητώντας τις ρίζες του, ταξίδεψε
πριν από μερικά χρόνια στο Μαρουλά της Κρήτης για να δει από κοντά τα
μέρη, όπου έζησε ο παππούς του, ενώ το Νοέμβριο του 2006 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Συλλόγου Αλληλεγγύης και Πολιτισμού Αφρικανών,
οργανώνοντας έτσι τους αφρικανικής καταγωγής απογόνους σκλάβων που
ζουν σήμερα στην Τουρκία.
Ανάμεσα στα μέλη του συλλόγου αυτού είναι η Μπεϊχάν Τούρκογλου,
απόγονος Σομαλών, οι οποίοι έζησαν στη Βέροια ως σκλάβοι σε οθωμανικές οικογένειες.
Τη συγκλονιστική ιστορία του Αχμέτ του Πειρατή αφηγήθηκε ο Μουσταφά Όλπακ, θίγοντας παράλληλα το θέμα μιας «σύγχρονης μορφής δουλείας»,
που βίωσαν τα παιδιά των σκλάβων, τα οποία δόθηκαν ως ψυχοπαίδια.
«Ο παππούς μου ήταν σκλάβος, το ίδιο και η γιαγιά μου. Μάλιστα, ο
παππούς μου ήταν σκλάβος με στίγμα: είχε ένα σημάδι σε σχήμα Χ στο
κάτω μέρος του αριστερού του ώμου. Από όσα μου αφηγήθηκε ο παππούς
μου, θα πρέπει να ήταν γύρω στο 1890 με 1895, όταν η οικογένειά του έπεσε στα χέρια δουλεμπόρων. Ο παππούς μου, που τότε ήταν παιδί, ζούσε
με την πολυμελή οικογένειά του στις ακτές της Κένυας. Την ημέρα που
έκαναν έφοδο οι δουλέμποροι ήταν η μέρα της μπουγάδας: οι γυναίκες
έπλεναν ρούχα και τα παιδιά τις βοηθούσαν. Ο παππούς και οι οικογένειά
του μεταφέρθηκαν με δουλεμπορικό καράβι στην Κρήτη και πουλήθηκαν
σε μια οθωμανική οικογένεια, η οποία είχε ένα μεγάλο αγρόκτημα. Για ένα
διάστημα, ο παππούς μου δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί. Ήταν ατίθασος
και συνέχεια σκεφτόταν να δραπετεύσει, αλλά κάθε φορά που επιχειρούσε
να δραπετεύσει, τον έπιαναν και τιμωρούνταν από την οθωμανική οικογένεια . Επειδή ήταν ατίθασος, του έδωσαν το παρατσούκλι Πειρατής» μας
αφηγείται ο Μουσταφά Όλπακ.
Με το πέρασμα των χρόνων, ο Αχμέτ ο Πειρατής αναγκάστηκε να συμμορφωθεί και οι αφέντες του τον πάντρεψαν με μια σκλάβα, που ζούσε
στο ίδιο αγρόκτημα και η οποία ήταν η χήρα του πατέρα του!
Από αυτόν το γάμο γεννήθηκαν δυο κορίτσια: η Ζεϊνέπ και η Νουριέ.
Ύστερα από κάποια χρόνια, οι αφέντες του πούλησαν τη γυναίκα του Αχμέτ του Πειρατή σε μια οικογένεια στην Κωνσταντινούπολη, έδωσαν ως
ψυχοκόρη σε μια ξένη οικογένεια τη μικρότερη κόρη του, τη Νουριέ, και
τον ίδιο τον πάντρεψαν με τη σκλάβα Σαντιέ, η οποία δούλευε στο ίδιο
αγρόκτημα.
«Μετά από ένα διάστημα, οι αφέντες του πιθανόν απελευθέρωσαν τον
παππού μου. Όμως, αυτός, επειδή δεν ήξερε άλλο τρόπο ζωής, εξακολούθησε να ζει μαζί τους στο αγρόκτημα. Ύστερα, ήρθε η Ανταλλαγή των
Πληθυσμών και ο παππούς μου, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς
του και με όλους τους άλλους μουσουλμάνους, αναγκάστηκε να ξεριζωθεί
ακόμη μια φορά από τη γη όπου έζησε και μεγάλωσε, για να εγκατασταθεί
στο Αϊβαλί. Στο καράβι που τους πήγαινε στο Αϊβαλί γεννήθηκε η μάνα μου,
που της έδωσαν το όνομα Κεμαλέ. Στο Αϊβαλί δυσκολευόταν να συντηρήσει
την οικογένειά του. Η γυναίκα του η Σαντιέ έκανε οικιακές εργασίες και
φρόντιζε παιδιά για να συμβάλει στη διαβίωση της οικογένειας. Όμως, οι
προσπάθειες και των δύο δεν έφταναν για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κι
έτσι ο παππούς μου αναγκάστηκε να δώσει τη μεγάλη κόρη του, τη Ζεϊνέπ,
ως ψυχοκόρη, δηλαδή την έδωσε για να υπηρετεί μια οικογένεια, απλώς για
να μπορέσει να ζήσει», σημειώνει ο Μουσταφά Όλπακ.
Οι κόρες του Αχμέτ του Πειρατή, η Νουριέ και η Ζεϊνέπ, που είχαν δοθεί ως ψυχοκόρες, ζούσαν χρόνια ολόκληρα στην Κωνσταντινούπολη, ως
ελεύθερες-σκλάβες, αγνοώντας η μία την ύπαρξη της άλλης.
Κατά τη δεκαετία του ‘40, στην Τουρκία ήταν πολύ «της μόδας» να έχουν
οι μεγαλοαστικές οικογένειες από μια μαύρη ψυχοκόρη. Μια απ΄ αυτές τις
οικογένειες, που παραθέριζε στην Πρίγκιπο, κάλεσε για γεύμα μια άλλη οικογένεια από την Κωνσταντινούπολη, η οποία έφτασε στο νησί, φέρνοντας
μαζί της και τη μαύρη ψυχοκόρη για να βοηθήσει στις δουλειές.
Αφού έστρωσαν το τραπέζι, οι μαύρες ψυχοκόρες των δύο οικογενειών
κάθισαν στην κουζίνα να ξεκουραστούν και κουβέντα στην κουβέντα κατάλαβαν ότι είναι αδελφές. Οι δύο ψυχοκόρες ήταν η Νουριέ και η Ζεϊνέπ,
οι κόρες του Αχμέτ του Πειρατή, οι θείες του Μουσταφά Όλπακ. Αγκαλιάστηκαν κλαίγοντας και φυσικά ύστερα από αυτό οι οικογένειες στις οποίες
είχαν δοθεί ως ψυχοκόρες τους «χάρισαν» την ελευθερία τους.
«Έτσι, άνοιξε μια νέα πόρτα στη ζωή της οικογένειάς μου, που άρχισε να
ξαναενώνεται. Οι πρόγονοί μου και οι οικογένειές τους σύρθηκαν σε έναν
τρόπο ζωής, που δεν τον είχαν επιλέξει. Η πρώτη γενιά των προγόνων μου
αποδέχτηκε να ζήσει τη σκλαβιά με όλες τις ταλαιπωρίες. Η δεύτερη γενιά,
που ήταν οι γονείς μου (η μητέρα μου), ντρεπόταν για αυτά που έζησε η
οικογένεια και τα κρατούσε ως μυστικό. Η τρίτη γενιά, στην οποία ανήκω
εγώ, έψαξε τις ρίζες της. Ως ελεύθερος πολίτης θεώρησα χρέος απέναντι
στη φυλή μου και την οικογένειά μου να τα γράψω όλα αυτά σε ένα βιβλίο,
με τίτλο: «Ο σκλάβος/Βιογραφίες από τις ακτές της Κένυας της Κρήτης ,
της Κωνσταντινούπολης» προσθέτει ο Μουσταφά Όλπακ.
Ανάλογη ήταν και η ιστορία της οικογένειας της Μπεϊχάν Τούρκογλου.
Η προγιαγιά της, η Αλτσίμα, είχε γεννηθεί στη Σομαλία, έπεσε στα χέρια
δουλεμπόρων και βρέθηκε στη Βέροια, όπου παντρεύτηκε με τον αλβανικής
καταγωγής Μεχμέτ. «Αναζητώ τις ρίζες μου και αναρωτιέμαι μήπως έχουν
απομείνει συγγενείς μου στην Ελλάδα. Η γιαγιά μου, Φετιγιέ Κεσιμτζί, γεννήθηκε το 1904 στη Βέροια, και ο παππούς μου, Αρίφ Κεσιμτζί, γεννήθηκε
το 1889, επίσης στη Βέροια. Με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών ήρθαν στην
Τουρκία. Εμείς έχουμε ιδρύσει το Σύλλογο Πολιτισμού και Αλληλεγγύης
Αφρικανών, που έχει περίπου 200 ενεργά μέλη, αλλά τα άτομα αφρικανικής
καταγωγής στην Τουρκία είναι πολύ περισσότερα και στην πλειονότητά
τους δεν γνωρίζουν από πού ήρθαν» αναφέρει η Μπεϊχάν.
Το καθεστώς της δουλείας στο Οθωμανικό κράτος
«Στο Οθωμανικό κράτος, το νομικό καθεστώς των δούλων διεπόταν εξ
ολοκλήρου από τις διατάξεις του Ισλαμικού Δικαίου. Οι δούλοι υπόκειντο
σε σημαντικούς περιορισμούς σε πάρα πολλούς κλάδους του Δικαίου. Κατά
την περίοδο του Τανζιμάτ (μεταρρυθμίσεων), με την πίεση των ξένων κρατών
πραγματοποιήθηκαν νομικές ρυθμίσεις που απαγόρευαν το εμπόριο δούλων.
Ωστόσο, αυτός ο θεσμός που ρίζωσε στην οθωμανική κοινωνία, συνέχισε
να υπάρχει μέχρι το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» αναφέρει σε
άρθρο της η καθηγήτρια του τομέα Ιστορίας του Τουρκικού Δικαίου της
Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γκαζί, Γκιούλ Άκγιλμαζ.
Σύμφωνα με την ίδια, ο αφέντης δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στο παιδί του
και το δούλο, όμως στις περιπτώσεις που κρίνεται ότι μπορεί να δείρει και
να μαλώσει τα παιδιά του, μπορεί να δείρει και να μαλώσει τους δούλους.
Οι δούλοι δεν έχουν δικαίωμα στην περιουσία και την κληρονομιά.
Αγοράζονται και πωλούνται, παραχωρούνται ως ενέχυρο έναντι χρέους
ή παραχωρούνται με προικοσύμφωνο, πριν από τη συμφωνία γάμου ή
κληρονομούνται και μοιράζονται μεταξύ των κληρονόμων. Δεν μπορούν
να παντρευτούν χωρίς την άδεια του αφέντη, ούτε να έχουν το δικαίωμα
να είναι διάδικοι.
Ωστόσο, στον τομέα του ποινικού δικαίου υπάρχει μια θετική διάκριση
υπέρ των δούλων, καθώς τιμωρούνται με τη μισή ποινή από την επιβαλλόμενη στους ελεύθερους. Επίσης, δεν επιβάλλεται ποινή σε έναν ελεύθερο
που σκοτώνει έναν δούλο, ο οποίος δεν είναι από το δόγμα των Χανεφί
(ορθόδοξων).
Στην Κρήτη
Η δουλεία, που εξακολούθησε να υπάρχει μέχρι την τελευταία περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καταργήθηκε κατά τη δεκαετία του
1920, με την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ωστόσο, εξακολούθησε
να υπάρχει με μια νέα «άτυπη» μορφή. Οι σύγχρονοι δούλοι ήταν πια τα
ψυχοπαίδια.
«Οι παππούδες μου ζούσαν στην Κρήτη και κάποια στιγμή αναγκάστηκαν να αγοράσουν Αφρικανούς σκλάβους. Και λέω αναγκάστηκαν, γιατί οι
ίδιοι ήταν κατά της δουλείας. Εκείνη την εποχή, δηλαδή γύρω στο 1850,
έρχεται ένα πλοίο, που μέσα είχε σκλάβους, ανάμεσα στους οποίους και
μια οικογένεια μουσουλμάνων, τον Μεχμέτ και την Αϊσέ από το Βόρνεο.
Οι χριστιανοί γείτονες του προπάππου μου τον πίεσαν να τους αγοράσει,
λέγοντας ότι επειδή είναι μουσουλμάνοι θα ήταν καλύτερο να ζήσουν κοντά σε μια μουσουλμανική οικογένεια. Τελικά, πείστηκε και τους αγόρασε.
Το ζευγάρι αυτό απέκτησε μία κόρη, τη Χατιτζέ. Όταν έγινε η Ανταλλαγή
των Πληθυσμών, το 1924, η οικογένειά μου της έδωσε το επίθετό μας και
την πήρε μαζί της στην Τουρκία ως ψυχοκόρη . Η Χατιτζέ τότε ήταν 65
ετών, δεν παντρεύτηκε ποτέ και συνέχισε να ζει με τους γονείς μου μέχρι
το 1936 που πέθανε» αναφέρει ο Χουσνού Καραμάν, ο οποίος ζει σήμερα
στο Τσεσμέ της Τουρκίας.
«Ο θεσμός της δουλείας, που ίσχυε για 700 χρόνια, αν και καταργήθηκε
από τους νόμους, εξακολούθησε να υπάρχει στα μυαλά των ανθρώπων. Δηλαδή, οι αντιλήψεις δεν αλλάζουν εύκολα. Η δουλεία συνέχισε να υπάρχει
σε μια σύγχρονη μορφή, τα ψυχοπαίδια ήταν οι σύγχρονοι δούλοι. Δηλαδή,
πολλοί έπαιρναν ψυχοπαίδια τάχα για να τα σπουδάσουν, αλλά τα χρησιμοποιούσαν για να κάνουν δουλειές χωρίς να τα πληρώνουν. Ο νόμος που
8
καταργούσε αυτό το θεσμό ψηφίστηκε και εφαρμόστηκε το 1964. Όμως,
όπως σας είπα, οι αντιλήψεις δύσκολα αλλάζουν. Ψυχοπαίδια εξακολούθησαν και εξακολουθούν ακόμη να υπάρχουν» αναφέρει από την πλευρά
του ο Μουσταφά Όλπακ.
Πώς αντιμετωπίζονται οι απόγονοι των σκλάβων
Παλιά, στην Τουρκία τους αποκαλούσαν Αράπηδες. Επώνυμο απέκτησαν
με τη θέσπιση του νόμου περί επιθέτων. Έτσι, ο Αχμέτ ο Πειρατής , έπαψε
πλέον να είναι ο «αράπης» και πήρε το επώνυμο Όλπακ.
«Η προηγούμενη γενιά αντιμετώπισε πολύ σοβαρά προβλήματα, αλλά
δεν θέλησε να μιλήσει για την καταγωγή. Η πρώτη γενιά, όμως, μιλούσε, ο
παππούς μου μιλούσε. Το θέμα της δουλείας μόλις τα τελευταία χρόνια
άρχισε να συζητείται στην κοινωνία. Σήμερα, απέναντι στο νόμο δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, είμαστε όλοι ισότιμοι πολίτες της Τουρκικής Δημοκρατίας, όμως, στην κοινωνική ζωή εξακολουθεί να υπάρχει το πρόβλημα.
Είμαστε οι άλλοι και αυτό φαίνεται από τις ερωτήσεις, από τη γλώσσα του
σώματος, από τα βλέμματα. Ο λευκός, που είναι ο άλλος, μπορεί να κρύψει
την ταυτότητά του, εμείς όχι. Και βλέπουμε πως μας κοιτάνε με ένα διαφορετικό βλέμμα. Το κράτος προσπαθεί να το αποτρέψει αυτό: στα σχολεία
διδάσκονται μαθήματα κατά των διακρίσεων, το υπουργείο Πολιτισμού
στηρίζει ενεργά τις δραστηριότητές μας, αποδέχεται τα σχέδιά μας και
αυτό μας δίνει ελπίδες και μας χαροποιεί» λέει ο Μουσταφά Όλπακ, του
οποίου η σύζυγος είναι λευκή.
« Έχω δυο κόρες, τη Ζεϊνέπ που είναι αεροσυνοδός και την Οζγκούρ
(Ελευθερία), που έχει σπουδάσει τουριστικά επαγγέλματα. Οι κόρες μου
είναι λευκές. Θα πρέπει να κοιτάξει κανείς πολύ προσεκτικά για να διακρίνει
αφρικάνικα χαρακτηριστικά. Εγώ είμαι απόφοιτος δημοτικού, όμως διάβασα
πολλά βιβλία και απέκτησα κοινωνική μόρφωση, ήμουν για πολλά χρόνια
μαρμαράς, τώρα είμαι συνταξιούχος και μένω στη Σμύρνη. Τις κόρες μου,
όμως, τις σπούδασα» προσθέτει ο Μουσταφά Όλπακ.
Τι απέγιναν οι απόγονοι των Αφρικανών σκλάβων
που απέμειναν στην Ελλάδα;
Επειδή οι απόγονοι των Αφρικανών σκλάβων ήταν μουσουλμάνοι, αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών.
Στην Κρήτη, όπως αναφέρει ο δικηγόρος-ερευνητής Χαρίδημος Παπαδάκης
υπήρχαν δύο κατηγορίες ατόμων αφρικανικής καταγωγής, οι έποικοι και
οι σκλάβοι, τους οποίους οι ντόπιοι ονόμαζαν υποτιμητικά χαλικούτηδες.
Όσοι από αυτούς γλύτωσαν από τις απελάσεις και τους διωγμούς τους
οποίους υπέστησαν, έφυγαν με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών, επειδή
ήταν μουσουλμάνοι. Κάποιοι κατάφεραν να μείνουν στη Κρήτη, είτε γιατί
εκχριστιανίστηκαν είτε γιατί είχαν αγγλική ή ιταλική υπηκοότητα.
Όπως, υπάρχουν και μουσουλμάνοι αφρικανικής καταγωγής, που εξαιρέθηκαν από την Ανταλλαγή των Πληθυσμών και οι οποίοι διαβιούν σήμερα σε
χωριά του νομού Ξάνθης. Όμως ούτε οι ίδιοι, ούτε και κανείς άλλος γνωρίζει
αν είναι απόγονοι σκλάβων ή απόγονοι στρατιωτών που εγκλωβίστηκαν σε
ορεινές περιοχές της Θράκης, κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ο καθηγητής εθνολογίας στο Τμήμα Ιστορίας- Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης εκτιμά ότι ο αριθμός
9
τους πριν από 10 χρόνια ανερχόταν στους 300, ενώ ο Σουδανός οδοντίατρος
και πρώην πρόεδρος της Κοινότητας Σουδανών Βόρειας Ελλάδας, Ιμάντ
Αμπντέλ Ρασούλ, αναφέρει ότι ανέρχονται σε 700 οικογένειες.
Ωστόσο, το σίγουρο είναι ότι καμιά επιστημονική έρευνα δεν έχει γίνει
σχετικά με τη παρουσία και την καταγωγή των αφρικανικής καταγωγής Ελλήνων πολιτών που ζουν στα χωριά της Ξάνθης. Ο μόνος που έχει ασχοληθεί
μέχρι σήμερα με την παρουσία των αφρικάνικής καταγωγής στη Κρήτη είναι
ο Χαρίδημος Παπαδάκης, ο οποίος, ύστερα από εμπεριστατωμένη έρευνα,
δημοσίευσε το 2008 το βιβλίο: «Οι Αφρικανοί στην Κρήτη-Χαλικούτηδες».
Σύμφωνα με εκτίμηση του καθηγητή εθνολογίας Νικόλαου Ξηροτύρη, οι
αφρικανικής καταγωγής Έλληνες πολίτες, που ζουν σήμερα στη Θράκη,
πρέπει να είναι απόγονοι εποχιακών εργατών, που ξέμειναν εκεί επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
«Επί ελληνικής διοίκησης απέκτησαν μικρούς κλήρους από το κράτος.
Εννοείται ότι ήταν αυστηρά ενδογαμικοί, γιατί στην οθωμανική ταξική
ιεραρχία ήταν στο τελευταίο σκαλοπάτι. Επειδή τα πράγματα ήταν πολύ
δύσκολα για τους Πομάκους που ζούσαν στα ορεινά, κατέβαιναν σε χωριά ,
όπως το Εύλαλο, το Άβατο κ.λπ., όπου ζούσαν οι περισσότεροι αφρικανικής
καταγωγής, και παντρεύονταν νεαρές μαύρες, όχι γιατί τις αγαπούσαν, αλλά
για να πάρουν τον κλήρο. Έτσι, βλέπουμε μεικτούς γάμους με Πομάκους.
Αυτό, τα τελευταία χρόνια έχει μάλλον επιταχυνθεί και υπάρχουν αρκετοί
μεικτοί γάμοι. Οι ίδιοι δεν έχουν ιδέα για την καταγωγή τους. Που και που,
κάποιος λέει ‘ήρθαμε από το Σουδάν, ‘μας έφεραν από το Σουδάν’, αλλά
αυτό δεν έχει κάποια βάση. Απλώς, επαναλαμβάνουν κάτι που άκουσαν.
Είναι δύσκολο να τους πλησιάσει κανείς. Είναι φτωχοί αλλά πολύ νοικοκυραίοι» λέει ο κ. Ξηροτύρης.
Ο Σουδανός Ιμάντ Αμπτνέλ Ρασούλ επισκέφτηκε το Σεπτέμβριο του
2005 τα χωριά της Ξάνθης, όπου ζουν άτομα αφρικανικής καταγωγής, στο
πλαίσιο προσωπικής του έρευνας. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε
είναι ότι πρόκειται για απογόνους χαμάληδων και στρατιωτών, που είχαν
στρατολογηθεί επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τον κυβερνήτη της
Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι. Σύμφωνα με τον Ιμάντ Αμπντέλ Ρασούλ, οι στρατιώτες αυτοί, υποχωρώντας κατά τη διάρκεια του πολέμου με τους Έλληνες,
χάθηκαν σε δύσβατες περιοχές της Ξάνθης και έμειναν εκεί.
« Ένας από αυτούς ήταν 80 χρονών και θυμόταν ότι ο παππούς του
έλεγε πως ήρθε από ένα μέρος όπου υπήρχε ένα μεγάλο ποτάμι, όπου
κολυμπούσαν και ψάρευαν. Είχαν χωράφια δίπλα στο ποτάμι. Ένα μεγάλο
ποτάμι είναι ο Νείλος. Δεν μπορώ να πω αν η καταγωγή του είναι από τη
Νότια Αίγυπτο. Υπάρχουν φυλές που τις καταλαβαίνεις από το χρώμα. Κάποιος που είναι μαύρος με σγουρά μαλλιά είναι από τα βάθη της Αφρικής,
ο λιγότερος μαύρος είναι από την Κεντρική Αφρική και κάποιος που είναι
μελαψός είναι κάτω από τη Σαχάρα. Στα άτομα αφρικανικής καταγωγής, που
ζουν στα χωριά της Ξάνθης, βλέπεις χαρακτηριστικά από διάφορες φυλές.
Είναι από όλες τις φυλές, έχουν διαφορετικά χρώματα. Στο Νότιο Σουδάν
είναι πολύ μαύροι, οι λιγότερο μαύροι είναι ανάμεικτοι με τους Άραβες.
Επομένως, δεν μπορώ να πω ότι η καταγωγή αυτών που ζουν στην Ξάνθη
είναι από μια συγκεκριμένη περιοχή. Η καταγωγή τους είναι από κάποια
περιοχή της Αφρικής, που εκτείνεται από Αίγυπτο μέχρι την Ουγκάντα»,
υπογραμμίζει ο Ιμάντ Αμπντέλ Ρασούλ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ιδίου, ο αριθμός των αφρικανικής καταγωγής
πολιτών που ζουν στα χωριά της Ξάνθης ανέρχεται στις 700 οικογένειες,
ενώ πολλοί έχουν πάει μετανάστες στη Γερμανία.
«Τους ρώτησα αν θέλουν να μάθουν και να ξαναγυρίσουν στις ρίζες τους.
Είπαν ότι, αν πάνε πίσω δεν θα μπορούν να προσαρμοστούν με τίποτα.
Είναι φυσιολογικό. Εκείνο που τους ενδιέφερε ήταν η βοήθεια. Έχουν περιορισμένη γη. Δεν μένουν μόνιμα στα χωριά, δουλεύουν σε άλλα χωριά,
στις οικοδομές, εργάτες σε συνεργεία και κάνουν δουλειές του ποδαριού.
Ο γέροντας με τον οποίο μίλησα μου είπε: ‘Εγώ θα πεθάνω σε 1-2 χρόνια
το πολύ. Αλλά αυτοί είναι ξεχασμένοι από όλους κι από το Θεό’ και μου
ζήτησε, αν μπορώ να τους βρω βοήθεια από τις αραβικές χώρες» καταλήγει
ο Ιμάντ Αμπντέλ Ρασούλ.
■
Σημαντικά κειμήλια της οικογένειας
του Γιώργου Σεφέρη
Πολύτιμο αρχείο
της Ένωσης
Σμυρναίων
Χειρόγραφα, επίσημα έγγραφα, πίνακες,
φωτογραφίες και άλλα ντοκουμέντα που αναβιώνουν
την καθημερινή ζωή στη Σμύρνη, πριν από τη
Μικρασιατική Καταστροφή και αναδεικνύουν τις
σημαντικές προσωπικότητες που γεννήθηκαν και
έζησαν εκεί, όπως ο νομπελίστας ποιητής, Γιώργος
Σεφέρης, συγκαταλέγονται στο πλούσιο αρχειακό
υλικό της Ένωσης Σμυρναίων.
της Μαρίας Κουζινοπούλου
Σ
ημαντικό τμήμα του αρχείου
αποτελούν τα κειμήλια από την οικογένεια του ποιητή, Γιώργου Σεφέρη. Σε αυτά
συγκαταλέγονται ξυλογραφία που απεικονίζει
τη Σμύρνη το 1730 και αποτελεί προσφορά
του Γιώργου Σεφέρη στην Ένωση Σμυρναίων,
δερματόδετο αντίτυπο της Καινής Διαθήκης,
που χρονολογείται το 1902 και περιλαμβάνει
την ιδιόχειρη αφιέρωση «Τη αγαπητή Κυρία
Στελ. Σεφεριάδου προς ανάμνησιν και δι’ ατομικήν οικογενειακήν και εθνικήν ευδαιμονίαν
τας ιεράς Βίβλους. Ο Σμύρνης Χρυσόστομος»
(το κειμήλιο δώρισε στην Ένωση Σμυρναίων
η σύντροφος του Γιώργου Σεφέρη, Μαρώ),
καθώς και το τσιμπούκι του Γιώργου Σεφέρη και ο αναπτήρας με το μονόγραμμά του.
Επίσης, ένα παλιό ασημένιο θυμιατήρι μικρασιατικής τέχνης της οικογένειας Σεφεριάδου,
προσφορά της Ιωάννας Τσάτσου στη μνήμη
των αδελφών της Γιώργου και Άγγελου Σεφεριάδη, σμυρναίικο ασημένιο εκκλησιαστικό
ραντιστήρι και δύο ασημένιοι κονδυλοφόροι
της οικογένειας Σεφεριάδου, προσφορά της
Μαρώς Σεφέρη.
Η Ένωση Σμυρναίων ιδρύθηκε το 1936 από
35 Μικρασιάτες, οι περισσότεροι από τους
οποίους κατείχαν διακεκριμένη θέση στην κοινωνία της Σμύρνης πριν από το 1922. Σκοπός
της ίδρυσής της ήταν η ιστορική έρευνα του
Μικρασιατικού Ελληνισμού και η διατήρηση
της μικρασιατικής μνήμης και παράδοσης.
Στις δραστηριότητές της συγκαταλέγονται η
έκδοση επιστημονικού περιοδικού με τίτλο
«Μικρασιατικά Χρονικά» (από το 1938) και
διμηνιαίας εφημερίδας με τίτλο «Μικρασιατική Ηχώ». Διαθέτει ένα πλούσιο αρχείο,
που στεγάζεται στα δύο κτίρια της Ένωσης,
στις οδούς Καρύτση και Σκουφά. Το αρχείο
περιλαμβάνει μεταξύ άλλων χειρόγραφα και
επίσημα έγγραφα, με πληροφορίες για την
καθημερινή ζωή και τα σημαντικά γεγονότα
στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης.
10
«Το Ελληνικόν Ορφανοτροφείον Σμύρνης
συντηρούμενον υπό της Αδελφότητας αυτού
αποτελούμενης εξ Ελλήνων Μικρασιατών […]
επί τη ευκαιρίαν της ενάρξεως των εργασιών του
Συνεδρίου της ειρήνης θεωρεί επιβεβλημένον να
διαβιβάση δι υμών προς τον λαόν των Ηνωμένων
Πολιτειών τον άπειρον αυτού θαυμασμόν δια τον
ηρωικόν ευγενή και πλήρη αυτοθυσίας αγώνα τον
οποίον διεξήγαγεν…», αναφέρει το Ελληνικό
Ορφανοτροφείο Σμύρνης σε ψήφισμά του στις
13 Ιανουαρίου 1919 που απευθύνεται προς τον
πρόεδρο της Δημοκρατίας των ΗΠΑ.
«Η Ελληνική Κοινότης της μαρτυρικής πόλεως
Αϊδινίου, λαβούσα υπ’ όψιν την αμερόληπτον,
άψογον, άοκνον και άγρυπνον διοίκησιν υμών ως
και το πολλαπλώς επιδειχθέν ενδιαφέρον σας δι’
αυτήν κατά τη διετή ενταύθα διαμονήν σας, ως
διοικητής Μεραρχίας και αδυνατούσα άλλως να
εκδηλώση της προς υμάς ευγνωμοσύνην της, ως
και επί τη αναχωρήσει υμών θλίψιν της, παρακαλεί
υμάς όπως δεχθήτε την παρούσαν ευχαριστήριον…», σημειώνει σε ευχαριστήρια επιστολή της
προς τον αναχωρούντα για τη Σμύρνη Μοίραρχο
Αϊδινίου, Ιωάννη Σπύρου, η Δημογεροντία της Ελληνικής Κοινότητας Αϊδινίου στις 19 Σεπτεμβρίου
1921, δύο χρόνια μετά τη μαρτυρική σφαγή των
κατοίκων της πόλης.
Η καθημερινότητα της Σμύρνης
Στο αρχείο της Ένωσης συγκαταλέγονται, επίσης, ζωγραφικά έργα με προσωπογραφίες, μεταξύ
των οποίων του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου (έργο Αγλαΐας Παπά), της διευθύντριας
του Ομήρειου Παρθεναγωγείου, Ελένης Λουίζου
(έργο Νίνας Ανταλίδου Σακέττα) και του Σμυρναίου μεγαλέμπορου υαλικών, Βασίλειου Χατζημιχαήλου - Βασίλαρου. Για τον τελευταίο ο Φώτης
Κόντογλου έγραφε: «Η εικών του Βασιλείου Χ’’
Μιχαήλου - Βασίλαρου, εκτός από την αξίαν που
έχει ως ιστορικόν ντοκουμέντον, και από καλλιτεχνικής πλευράς δεν είναι έργον τυχαίον. Πρόκειται
διά προσωπογραφίαν εκτελεσθείσαν πιθανώτατα
εν Ιταλία παρ’ Ιταλού καλλιτέχνου με αξιολόγους
ικανότητας προσωπογράφου».
Επίσης, περιλαμβάνονται φωτογραφίες αρχιερέων, επιφανών οικογενειών, επιστημόνων και
λογοτεχνών, όπως του εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Μοσχονησίων Αμβρόσιου Πλειανθίδη, του
μαρτυρήσαντα δημογέροντα Σμύρνης, Νικόλαου
Τσουρουκτσόγλου, του Γιώργου Σεφέρη και του
πατέρα του, ακαδημαϊκού, Στέλιου Σεφεριάδη.
Σε φωτογραφίες αποτυπώνονται, εξάλλου, χώροι
σχετικοί με την καθημερινότητα στη Σμύρνη,
όπως η κεντρική αίθουσα του Ομήρειου Παρθεναγωγείου, ο μουσικός όμιλος Βουρλών, αλλά
και ιστορικά στιγμιότυπα, όπως η απόβαση του
ελληνικού στρατού στη Σμύρνη στις 2 Μαΐου του
1919 και η φλεγόμενη Σμύρνη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, οι χάρτες,
τα σχεδιαγράμματα και οι φωτογραφίες, που
αποτυπώνουν όψεις της Σμύρνης. Μεταξύ αυτών
λιθογραφία με σχεδιάγραμμα της Σμύρνης, του
1913, χρωμολιθογραφία με άποψη της Σμύρνης
(1900-1910) και σχεδίασμα που αποτυπώνει τη
Σμύρνη κατά το 1678.
Στα κειμήλια του αρχείου συγκαταλέγονται
θυμιατήρια, μετάλλια, σφραγίδες, σερβίτσια, καθώς και ένα μεταλλικό δοχείο που περιέχει χώμα
από τη Σμύρνη και πέτρα από το Ιερό Βήμα της
Αγίας Σοφίας Κωνσταντινούπολης. Στις συλλογές
ανήκουν, επίσης, φωνοταινίες με λαϊκά τραγούδια
της Σμύρνης, καθώς και μουσικές εκδόσεις και
παρτιτούρες.
Δύο χιλιάδες εκδόσεις
Πλούσια είναι και η βιβλιοθήκη της Ένωσης με
περισσότερες από δύο χιλιάδες εκδόσεις σχετικές με την ιστορία της Μικράς Ασίας, καθώς και
τόμοι εκδόσεων της Σμύρνης που αποτελούνται
από βιβλία λογοτεχνικά, μεταφράσεις, μυθιστορήματα και περιοδικά.
Τη δημιουργία Μουσείου του Ελληνισμού της
Ανατολής και τη στέγασή του στα προσφυγικά
κτίσματα της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, στους
Αμπελόκηπους, διεκδικεί η Ένωση Σμυρναίων,
προκειμένου το αρχειακό υλικό της να συστεγαστεί με τις σχετικές συλλογές άλλων μουσείων και
να είναι προσιτό σε ερευνητές και ευρύ κοινό.
Το χρονικό της διεκδίκησης δημιουργίας Μουσείου για τον Ελληνισμό της Ανατολής ξεπερνά το
μισό αιώνα. Το 1974 συστήθηκε η Διασωματειακή
Προσφυγική Συνεργασία, που εργάσθηκε συστηματικά για το ζήτημα αυτό.
Η Ένωση Σμυρναίων έχει προτείνει τη στέγαση του Μουσείου του Ελληνισμού της Ανατολής
στις προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου
Αλεξάνδρας στους Αμπελόκηπους, συνοικία που
στέγασε το μεγαλύτερο αριθμό Μικρασιατών
προσφύγων στο δήμο Αθηναίων.
Όπως επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Ένωσης, Φαίδων Παπαθεοδώρου, σύμφωνα με την
πρόταση, το Μουσείο, που θα λειτουργήσει ως
φορέας της ανάπτυξης της δια βίου μάθησης για
την ιστορία και τον πολιτισμό του ελληνισμού της
Ανατολής, θα διαρθρωθεί ως εξής: στα πρώτα
τέσσερα μπλοκ πολυκατοικιών θα στεγαστούν
οι μόνιμες εκθέσεις, η βιβλιοθήκη, χώροι σεμιναρίων, τα εργαστήρια και η διοίκηση. Τα υπόλοιπα
τέσσερα μπλοκ θα διατηρήσουν το χαρακτήρα
γειτονιάς κατοικίας.
Το Μουσείο προτείνεται, επίσης, να αναπτύσσεται και σε τρεις ακόμα χώρους, τον παλιό κινηματογράφο «Αρζεντίνα», στη γωνία Αλεξάνδρας
και οδού Παναθηναϊκού, το παλιό βιοτεχνικό
κτίριο, στην οδό Τσόχα, που σήμερα στεγάζει
νυχτερινό κέντρο και το παλιό περίπτερο- αναψυκτήριο δίπλα στις προσφυγικές πολυκατοικίες,
που θα μπορούσε να αποτελέσει την υποδοχή
του Μουσείου.
Το αίτημα βρίσκεται ακόμα σε εκκρεμότητα, με
τελευταία εξέλιξη την κατάθεση ερώτησης στη
Βουλή του βουλευτή Λάρισας, Μάξιμου Χαρακόπουλου, πριν από ένα χρόνο για την αξιοποίηση
των προσφυγικών πολυκατοικιών της λεωφόρου
Αλεξάνδρας υπέρ της στέγασης Μουσείου του
Ελληνισμού της Ανατολής.
■
11
Τζορτζ Κουρούνης
Κυνηγώντας
τα φυσικά
φαινόμενα
Η επαγγελματική του κάρτα
τον προσδιορίζει ως «Κυνηγό
ακραίων καιρικών φαινομένων
και εξερευνητή». Ωστόσο, κάθε
φορά που καλείται να δηλώσει το
επάγγελμά του, δυσκολεύεται, γιατί
στην πραγματικότητα είναι πολλά
περισσότερα. Κινηματογραφιστής,
φωτογράφος, συγγραφέας
και λάτρης της περιπέτειας, ο
Ελληνοκαναδός Τζορτζ Κουρούνης
ταξιδεύει στα πιο απίθανα σημεία
του πλανήτη αναζητώντας και
καταγράφοντας τυφώνες, ηφαίστεια,
θύελλες, ανεμοστρόβιλους και
πυρκαγιές.
της Μαρίας Κουζινοπούλου
«Π
ριν από χρόνια αποφάσισα ότι ο στόχος της ζωής μου θα
είναι να καταγράψω τα πιο περίεργα μέρη του πλανήτη και τα
πιο ακραία φαινόμενα και να τα μοιραστώ με όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους», εξηγεί, και προσθέτει: «Είναι δύσκολο να περιγράψω
το επάγγελμά μου. Δεν ξέρω τι θα κάνω από τη μία βδομάδα στην άλλη
και αυτό είναι το πολύ ενδιαφέρον για μένα. Κυρίως είμαι εξερευνητής της
θυμωμένης μητέρας φύσης».
Ο Τζορτζ Κουρούνης γεννήθηκε στο Τορόντο από Καναδή μητέρα
και Έλληνα πατέρα (από την Κω). Οι παιδικοί του ήρωες ήταν ο Ιντιάνα
Τζόουνς και ο Ζαν Ζακ Κουστό και το ενδιαφέρον του αποσπούσαν οι
τομείς της επιστήμης και του περιβάλλοντος. Ξεκινώντας την επαγγελματική
12
του σταδιοδρομία, εργάστηκε ως μηχανικός κατασκευάζοντας στούντιο
ηχογράφησης, ενώ τον ελεύθερο χρόνο του τον περνούσε ταξιδεύοντας
και φωτογραφίζοντας.
«Όλα ξεκίνησαν ως χόμπι. Στις διακοπές μου άρχισα να φωτογραφίζω
αστραπές και μετά μία χρονιά άρχισα να κυνηγώ καταιγίδες σε ένα σύντομο
ταξίδι, όπου συνάντησα ανθρώπους που ήξεραν πώς να το κάνουν. Χρόνο με το χρόνο επανερχόμουν σε αυτό όλο και περισσότερο και άρχισα
να πηγαίνω μετά σε πυρκαγιές, τυφώνες και ηφαίστεια, στον ελεύθερο
χρόνο μου και με δικά μου έξοδα», λέει και συνεχίζει: «Σιγά - σιγά άρχισα
να χτίζω τη φήμη ότι ήμουν ο άνθρωπος που ήταν πάντα εκεί, όταν κάτι
συνέβαινε. Αυτό προσέλκυσε την προσοχή ενός τηλεοπτικού παραγωγού
στο Τορόντο, ο οποίος μου είπε αυτό που κάνεις είναι εντυπωσιακό και
το κάνουν πολύ λίγοι, οπότε θα μπορούσε να αποτελέσει μία πολύ καλή
τηλεοπτική εκπομπή». Αποτέλεσμα της συνεργασίας τους ήταν η σειρά
ντοκιμαντέρ «Angry Planet», που προβλήθηκε από το 2006 ως το 2010 σε
περισσότερες από 100 χώρες.
Όταν ξεκίνησε να ασχολείται με την εκπομπή, αποφάσισε να παραιτηθεί
και από τη δουλειά του ως μηχανικός και να γίνει «εξερευνητής πλήρους
απασχόλησης», όπως λέει. Χαρακτηρίζει την ημέρα αυτή ως «μία σπουδαία
μέρα». «Η καριέρα δεν ήταν ως επιδίωξη ποτέ στο μυαλό μου, απλά προέκυψε από κάτι για το οποίο έχω πάθος. Το σημαντικό είναι να αποφασίσεις
τι σ’ αρέσει περισσότερο να κάνεις. Αν κάνεις κάτι που αγαπάς, θα είσαι
καλός σε αυτό, γιατί θα έχεις πάθος και θα ασχολείσαι πολλές ώρες. Άρα
οι άνθρωποι θα το προσέξουν και θα έρθουν προς εσένα. Έτσι συνέβη και
στη δική μου πορεία», επισημαίνει.
Από το 2006 και μετά ξεκίνησε η αναζήτηση και εξερεύνηση ακραίων
φυσικών φαινομένων σε περισσότερες από 40 χώρες σε όλες τις ηπείρους.
«Είναι ένα τόσο μοναδικό ταξίδι... Ήμουν πολύ τυχερός που είχα την ευκαιρία να πάω σε τόσα εντυπωσιακά μέρη του πλανήτη. Για παράδειγμα
στην Ανταρκτική, που είναι από τα αγαπημένα μου μέρη, όπου ο καιρός
είναι τόσο σκληρός, μπορεί να αλλάξει στη στιγμή από την ομορφιά στην
τρομερή χιονοθύελλα. Όμως το τοπίο εκεί είναι πέρα από όμορφο. Μπορείς
να σταθείς, να κλείσεις τα μάτια και να τραβάς φωτογραφίες με τα μάτια
κλειστά και όλες οι φωτογραφίες θα είναι πολύ ωραίες. Επίσης, μ’ αρέσει
η Ισλανδία, όπου το τοπίο είναι εξωπραγματικό, σαν να βρίσκεσαι σε άλλο
πλανήτη. Και η Νέα Ζηλανδία είναι διαφορετική. Μπορείς να βρεις εκεί
τόσα διαφορετικά τοπία σε ένα τόσο μικρό μέρος, όπως παραλίες, πόλεις,
ηφαίστεια, σπηλιές», θυμάται.
«Κάθομαι στο γραφείο μου και κοιτάζω το χάρτη που έχει εκατοντάδες
καρφίτσες, αλλά την ίδια ώρα σκέφτομαι ότι θα ήθελα να πάω σε τόσα
άλλα μέρη. Δεν έχω πάει στη Ρωσία, στη Μογγολία, στην Ιαπωνία, στα νησιά
Γκαλαπάγκος, στη Μαδαγασκάρη, στον Αμαζόνιο, θέλω να πάω παντού όπου
υπάρχει φυσική ομορφιά», συμπληρώνει.
Όλα αυτά τα χρόνια αντιμετώπισε εκρήξεις ηφαιστείων, τυφώνες, ανεμοστρόβιλους, παγοθύελλες, καταιγίδες, φωτιές και τσουνάμι. «Η μητέρα φύση
λειτουργεί έτσι φυσιολογικά. Μία καθημερινή ημέρα στον πλανήτη περιλαμβάνει πολλά πράγματα, όπως ηφαίστεια να εκρήγνυνται, ανεμοστρόβιλοι,
τυφώνες, καταιγίδες, φωτιές. Όλα αυτά είναι η φυσιολογική πορεία ενός
δυναμικού πλανήτη. Εμείς οι άνθρωποι είναι που μπαίνουμε στο δρόμο του.
Χτίζουμε πόλεις κοντά στις ακτές, καθιστώντας τις ευάλωτες σε τσουνάμι
και τυφώνες, μας αρέσει να δημιουργούμε φάρμες κοντά σε ηφαίστεια γιατί
το έδαφος είναι καλύτερο, όταν λοιπόν μπαίνουμε στο δρόμο της φύσης,
η φυσική διαδικασία γίνεται φυσική καταστροφή».
Δεν αισθάνεται, όμως, φόβο για τα όσα συναντά; «Οι άνθρωποι με ρωτάνε
συχνά πώς και είσαι τόσο γενναίος, δε φοβάσαι; Φυσικά και φοβάμαι. Μ’
αρέσει να φοβάμαι και λίγο γιατί με κρατάει σε εγρήγορση και με κάνει να
προσέχω σε αυτό που κάνω και να παραμένω ζωντανός. Αν δεν φοβόμουν
καθόλου ίσως να εμπλεκόμουν σε καταστάσεις ακόμη πιο επικίνδυνες που
να με οδηγούσαν και στο θάνατο».
Προσθέτει δε ότι «τις περισσότερες φορές το να κυνηγάς μία καταιγίδα
είναι κατά 95% πολύ βαρετό. Περνάς την περισσότερη ώρα οδηγώντας ή
κάνοντας πρόγνωση καιρού ή προσπαθώντας να καταλάβεις εάν βρίσκεσαι
στο σωστό σημείο, τη σωστή ώρα και τότε έρχεται η στιγμή που αισθάνεσαι
ενθουσιασμό και φόβο».
Θυμάται ως το πιο τρομακτικό φαινόμενο που αντιμετώπισε, τον τυφώνα
Κατρίνα. «Ήμουν στη μέση της καταιγίδας για ώρες και κράτησε όλη μέρα.
Αισθάνθηκα ότι ήμουν σε ένα μπλέντερ για οκτώ ώρες με τρομερή ταχύτητα
ανέμου, το νερό να έχει ανέβει στα δέκα μέτρα και κομμάτια αντικειμένων
να πετάνε. Ήμουν στην πόλη Γκάλφπορτ του Μισισιπή και όλη η πόλη είχε
κατεδαφιστεί. Δεν μπορούσα να δω τι συμβαίνει γύρω μου, ο αέρας και η
βροχή ήταν τόσο δυνατά που μόνο άκουγα τα πάντα να καταστρέφονται
γύρω μου. Και όταν η καταιγίδα σταμάτησε υπήρχαν βάρκες στη στεριά,
σπίτια και κτίρια είχαν σαρωθεί από τα κύματα. Σε όλη τη διάρκεια δεν
ήξερα αν θα επιβιώσω τις επόμενες 24 ώρες. Ήταν πολύ τρομακτικό, η πιο
καταστροφική καταιγίδα που έχω βιώσει ποτέ».
Στον αντίποδα, η πιο ωραία εμπειρία του ήταν η επίσκεψή του στη
σπηλιά Νάικα στο Βόρειο Μεξικό, που ανακαλύφθηκε τυχαία πριν από 12
χρόνια από μεταλλωρύχους. «Μέσα στη σπηλιά βρίσκονται οι μεγαλύτεροι
κρύσταλλοι στον κόσμο, μερικοί από αυτούς ζυγίζουν 55 τόνους και έχουν
ύψος 11 μέτρα. Όμως η θερμοκρασία μέσα στη σπηλιά είναι 52 βαθμοί
Κελσίου με 100% υγρασία, οπότε είναι σαν να συνδυάζεται η ζέστη στη
Σαχάρα με την υγρασία στη ζούγκλα του Αμαζονίου. Χρειάζεσαι ειδικά
ρούχα για να μπεις μέσα στη σπηλιά ακόμα και με αυτά τα ρούχα μπορείς
να κάτσεις μέσα το πολύ 35 λεπτά γιατί έχει τόση ζέστη που μπορεί να
αποβεί θανατηφόρο. Αλλά είναι τόσο ωραία που θέλεις να καθίσεις και να
κοιτάζεις αυτή την ομορφιά των κρυστάλλων. Είναι το πιο θεαματικό μέρος
στον πλανήτη που έχω δει».
Ο κ. Κουρούνης μίλησε για τις εμπειρίες του στο συνέδριο του TEDX
Athens στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός κόσμος», στην Αθήνα.
■
13
Τιμή του Κινέζου
πρεσβευτή στο
Νίκο Καζαντζάκη
«Βρίσκομαι εδώ για να ενισχύσουμε
περισσότερο τους δεσμούς φιλίας αλλά
και να αποτίσουμε φόρο τιμής στον τάφο
του Νίκου Καζαντζάκη. Επίσης, θέλω
να διαβεβαιώσω ότι μας ενδιαφέρει να
υπάρξει στενή συνεργασία σε οικονομικό
εμπορικό και τουριστικό επίπεδο, οι
προοπτικές συνεργασίας είναι μεγάλες»,
ανέφερε ο πρεσβευτής της Κίνας στην
Αθήνα Du Qiwen, όταν συναντήθηκε
στην Περιφέρεια Κρήτης με τον
περιφερειάρχη Σταύρο Αρναουτάκη.
του Γ. Μυσιρλάκη
Ο
Κινέζος πρεσβευτής, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, βρέθηκε
στην Κρήτη για να αποτίσει, όπως είπε, φόρο τιμής στον τάφο του
Νίκου Καζαντζάκη. Στις δηλώσεις που έκανε, επεσήμανε τους ιστορικούς
και πολιτισμικούς δεσμούς φιλίας που υπάρχουν ανάμεσα στους δύο λαούς
και αναφέρθηκε μία ακόμα φορά στη μεγάλη επιχείρηση που στήθηκε το
Φεβρουάριο του 2011 για τον επαναπατρισμό των χιλιάδων συμπατριωτών
του από τη φλεγόμενη τότε Λιβύη, μέσω Κρήτης.
Εξάλλου, όπως ανακοινώθηκε από τον κ. Αρναουτάκη και τον κ. Du
Qiwen, το α΄ δίμηνο του 2012 πρόκειται να επισκεφθούν την Κρήτη Κινέζοι
επιχειρηματίες οι οποίοι θα διερευνήσουν τις δυνατότητες που υπάρχουν
για την εξαγωγή κρητικών προϊόντων στη χώρα τους.
Όπως τόνισε ο περιφερειάρχης «ευελπιστούμε σε συνεργασία ιδιαίτερα
στον πρωτογενή και τουριστικό τομέα. Ελπίζουμε να έχουμε χειροπιαστά
αποτελέσματα με τους Κινέζους επιχειρηματίες που θα έρθουν στην Κρήτη
το προσεχές διάστημα».
Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Ανδρέας Μεταξάς,
που ήταν παρών στη συνάντηση, ανέφερε ότι η Κρήτη προσφέρεται για
12μηνο τουρισμό, ενώ δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το στοιχείο
ότι το έτος 2011 ταξίδεψαν στο εξωτερικό περισσότεροι από 60 εκατ.
Κινέζοι τουρίστες.
Στη συνέχεια, ο Κινέζος πρεσβευτής μετέβη με τον περιφερειάρχη στον
τάφο του Νίκου Καζαντζάκη, όπου κατέθεσε στεφάνι.
«Τιμούμε το άξιο τέκνο της Κρήτης και της Ελλάδας, και αναγνωρίζουμε το πνευματικό- συγγραφικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη, που είναι
ένας από τους σημαντικότερους στον κόσμο», δήλωσε ο κ. Du Qiwen, ο
οποίος αμέσως μετά, με τη σύζυγό του, επισκέφθηκαν το Μουσείο Νίκου
Καζαντζάκη.
Επιπλέον, το γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης
Αθανάσιο Καρούντζο, επισκέφθηκε ο πρεσβευτής της Λαϊκής Δημοκρατί14
ας της Κίνας, προκειμένου να συζητήσουν θέματα συνεργασίας, αφού τα
τελευταία χρόνια υπάρχει σημαντική πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ των
δύο χωρών.
Επενδύσεις σε λιμάνια και αεροδρόμια
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης και οι δύο πλευρές αναφέρθηκαν στην
εδραίωση της ελληνοκινεζικής φιλίας με συγκεκριμένες πολιτικές. Έγινε
από κοινού αναφορά για επενδυτικές δραστηριότητες τόσο των Κινέζων
στην Ελλάδα όσο και Ελλήνων που θέλουν να επενδύσουν στην Κίνα, με
στόχο τις συνδυασμένες μεταφορές ανθρώπων και προϊόντων από την
Κίνα και προς την Κίνα.
Έγινε σαφές ότι υπάρχει δυνατότητα στον τομέα των λιμανιών, αεροδρομίων και τρένων να γίνουν σημαντικές επενδύσεις από την πλευρά των
Κινέζων, έτσι ώστε να υπάρξει ανάπτυξη στην ελληνική πλευρά. Όπως ανέφερε ο κ. Καρούντζος, το νέο αεροδρόμιο στο Ηράκλειο θα είναι μια πολύ
σημαντική επένδυση, αφού ήδη διακινούνται περίπου 3 εκατ. τουρίστες,
αριθμός που μελλοντικά θα αυξηθεί, ταυτόχρονα μάλιστα θα μπορούν να
διακινηθούν και τα αγροτικά προϊόντα της Μεγαλονήσου.
Ο γ.γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, πρότεινε να προγραμματιστεί μια συνάντηση μεταξύ των επαγγελματιών της Kρήτης στον τομέα
του Τουρισμού, καθώς και σε άλλους τομείς που θέλουν να επενδύσουν,
είτε Κινέζοι στον τουρισμό της Κρήτης είτε Κρητικοί στην Κίνα. Γιατί ο
τουρισμός, όπως επισήμανε, είναι ένα μεγάλο πεδίο συνεργασίας για την
ανάπτυξη της Μεγαλονήσου και ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα της προσέλκυσης μεγάλου αριθμού Κινέζων.
Από την πλευρά του, ο κ. Du Qiwen επέδειξε ενδιαφέρον στις προτάσεις
που έγιναν από τον κ. Καρούντζο. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι δύο
πλευρές αναφέρθηκαν επίσης στον πολιτισμό των δύο χωρών και τα πολλά
κοινά σημεία του Μινωικού Πολιτισμού με τον πολιτισμό της Κίνας. ■
15
Το κομπολόι
του καημού και
της ελπίδας
«Θα το δώσω το ρολόι και θα
πάρω κομπολόι», τραγούδησε
ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.
Στο κομπολόι, που συνοδεύει
καημούς, έρωτες και βάσανα
κι έχει συνδεθεί στη συνείδηση
του κόσμου με τη μαγκιά,
τον τσαμπουκά. Ωστόσο,
το κομπολόι ή μπεγλέρι
ξεκίνησε για να εξυπηρετήσει
την ανάγκη επικοινωνίας του
ανθρώπου με το θεό.
του Ανδρέα Σιδηρόπουλου
Η
ιστορία του κομπολογιού φαίνεται ότι χάνεται στο βάθος της
ιστορίας. Εικάζεται ότι το πρώτο κομπολόι δημιουργήθηκε από κάποιον
μοναχό στην Αρχαία Ινδία, μεταξύ 800-500 πΧ. Αφορμή για τη δημιουργία
του ήταν να καλυφθεί η πρακτική ανάγκη του μοναχού που έπρεπε να κάνει
με απόλυτη συγκέντρωση ένα συγκεκριμένο αριθμό προσευχών. Από τη μία
πλευρά όμως, δεν ήξεραν όλοι να μετράνε, ενώ από την άλλη και να ήξεραν,
πάντα υπήρχε ο κίνδυνος να παραλειφθεί κάποια προσευχή ή να ειπωθεί
κάποια παραπάνω, ενώ η έγνοια του μετρήματος θα αποσπούσε το νου από
την προσήλωση στην προσευχή. Ο κανόνας έλεγε: «108 προσευχές ακριβώς». Έτσι, δόθηκε η λύση που έμελλε να εξυπηρετήσει όλες τις μεγάλες
θρησκείες του κόσμου. Πέρασε σε ένα σκοινάκι εκατόν οκτώ κουκούτσια
διάτρητα και έδεσε τις δύο άκρες του τοποθετώντας εκεί μία φουντίτσα,
για να ξέρουν που ξεκινά και που σταματά το μέτρημα. Έτσι γεννήθηκε
το κομπολόι. Οι Ινδοί σήμερα ονομάζουν το κομπολόι «τζαμπάλα», που
σημαίνει «γιρλάντα της προσευχής και της επανάληψης των ονομάτων του
θεού, που καταστρέφει τις αμαρτίες και ελευθερώνει από τον κύκλο της
γέννησης και του θανάτου» και πρέπει να έχει 108 χάντρες.
Στην Ελλάδα, το κομπολόι ξεκίνησε από τους μοναχούς του Αγίου Όρους,
περίπου το 1.000 μΧ, όταν πήραν ένα μαύρο μάλλινο σκοινάκι, του έκαναν
πενήντα τέσσερις κόμπους και έπλεξαν τις δύο άκρες σε σχήμα σταυρού.
Αυτή τη γιρλάντα την ονόμασαν δεητικό στεφάνι της Παναγιάς. Αργότερα
οι κόμποι έγιναν 33, όσα και τα χρόνια του Χριστού. Οι κοσμικοί αυτήν
τη γιρλάντα την ονόμασαν προσευχητάρι, κομποσκοίνι και κομπολόι. Την
είπαν κομπολόι επειδή, ο προσευχόμενος ακουμπώντας τον κάθε κόμπο
λέγει και μία προσευχή. Η σύμπτυξη των λέξεων «κόμπος» και «λέγει»
γέννησαν το όνομα κομπολόγι-κομπολόι.
Το τουρκικό ντεσμπίχ
Επί τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι αξιωματούχοι, κρατούσαν γιρλάντα με κεχριμπαρένιες χάντρες και πλούσια μεταξένια φούντα. Την έλεγαν ντεσμπίχ.
Την χρησιμοποιούσαν για να χαλαρώνουν, να επιδεικνύουν τον πλούτο τους,
ιδίως όμως σαν σκήπτρο εξουσίας. Τέτοιο σκήπτρο πήραν στα χέρια τους
οι κοτζαμπάσηδες, οι άρχοντες και οι αρματολοί. Το ονόμασαν τεσμπίχι.
Με τα χρόνια, αυτό διαδόθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Λειτούργησε σαν συμβόλαιο, όρκος, απόδειξη αγάπης, φιλίας, άδεια οικοδομής,
σφραγίδα, μέσο επίδειξης, μαγκιάς και δύναμης. Σταδιακά, το κομπολόι
διαδόθηκε και στους σκλαβωμένους Έλληνες, διότι μ’ αυτό προσεύχονταν
για να απαλλαγούν από τη σκλαβιά των Τούρκων.
Η συνύπαρξη επί πολλά χρόνια του κομπολογιού και του ντεσμπίχ, είχε
ως αποτέλεσμα, το κομπολόι σιγά - σιγά να μεταμορφώνεται σε τεσμπίχι
και το τεσμπίχι σε κομπολόι. Η καθιέρωση της μετονομασίας ήρθε στις
αρχές της επανάστασης του 1821,αφού η αναφορά στο τεσμπίχι παρέπεμπε
στο τουρκικό σκήπτρο εξουσίας και εθεωρείτο αντεθνική.
Μάγκες και νταήδες
Με το πέρασμα των χρόνων εμφανίζονται στην Ελλάδα οι μάγκες, οι
νταήδες, οι κουτσαβάκηδες, οι χασικλήδες, οι λούμπεν, οι ρεμπέτες, ομάδες
κοινωνικά ανένταχτες και απροσάρμοστες για την τότε υψηλή κοινωνία.
Κάθε τάξη έχει την τάση να ανταγωνίζεται, να προβάλλεται και να διαφοροποιείται από τις άλλες. Ένας τρόπος είναι και η δημιουργία δικών της
συμβόλων και σκήπτρων. Το κομπολόι ήταν το πιο συνηθισμένο, το πιο
οικονομικό, το πιο φανταχτερό, το πιο ανώδυνο, το πιο εύχρηστο, το πιο
αντιπροσωπευτικό σύμβολο-σκήπτρο.
Έτσι, οι μάγκες στριφογυρνούσαν τις γιρλάντες από ευτελή υλικά και
βροντοχτυπούσαν τις χάντρες για να δηλώσουν την παρουσία τους, ενοχλώντας εκούσια, ως επί το πλείστον, τους γύρω. Από τότε γεννήθηκε η
16
προκατάληψη που λέει ότι το κομπολόι είναι αξεσουάρ μόνο των αργόσχολων, του υποκόσμου και των λαϊκών στρωμάτων. Όσοι σκέπτονται
έτσι αγνοούν ότι κομπολόι κράτησαν άρχοντες κάθε είδους, όχι ευτελούς
αξίας, αλλά κεχριμπαρένιο με πλούσια φούντα και θυρεό, από ασήμι ή
χρυσό, δουλεμένο σαν κόσμημα. Το κομπολόι αποτελείται στην κανονική
του μορφή εκτός από τις χάντρες, από τη φούντα και από το θυρεό. Τη
φούντα την αφαίρεσαν οι μάγκες διότι δεν βόλευε στο στριφογύρισμα και
στο βροντοχτύπημα των χαντρών. Οι οικονομικά ασθενέστεροι έκαναν το
ίδιο, διότι η μεταξένια φούντα κόστιζε. Σήμερα στην αγορά προωθείται
το «ακρωτηριασμένο» κομπολόι δηλαδή αυτό που δεν έχει ούτε φούντα
ούτε θυρεό. Αυτό συμβαίνει διότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι το
χάδι στη μεταξένια φούντα χαλαρώνει, ο δε θυρεός είναι απαραίτητος καθώς επιτρέπει την εύκολη ολίσθηση των χαντρών. Όταν είναι καλλιτεχνικά
διακοσμημένος ο θυρεός με τη φούντα, μετατρέπουν την απλή γιρλάντα
σε ένα υπέροχο κόσμημα.
Οι χάντρες μπορεί να είναι από πολύ ευτελή υλικά όπως κουκούτσια
και ξύλα, αλλά μπορούν να είναι και από ημιπολύτιμους λίθους (αιματίτη,
αμέθυστο, αχάτη, ιάσπι, μαργαριτάρι, δενδρίτη, ζιργκόν), ελεφαντόδοντο,
κοράλλια, όστρακα, ασήμι, χρυσό και φυσικά από κεχριμπάρι. Δεν είναι
τυχαίο επομένως το γεγονός ότι το κομπολόι αποτελεί είδος συλλογής
από πολλούς ανθρώπους και η αξία του, ανάλογα και με το μέγεθός του,
μπορεί να φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη.
Εκτός, όμως, από αντικείμενο υψηλής υλικής αξίας, το κομπολόι είναι και
άλλα πολλά πράγματα, πολύ πιο σημαντικά και ουσιαστικότερα. Γι’ αυτή
την πλευρά του κομπολογιού μιλά ο Τάσος Θωμαΐδης, που έχει αφιερώσει
τη ζωή του σε αυτό. Ο κ. Θωμαΐδης εκτός από δημιουργός κομπολογιών,
δημιούργησε και την εταιρεία «Εύχαντρον», η οποία προήλθε από τη
συγχώνευση του Αθηναϊκού Κέντρου Κομπολογιού, τη Λέσχη Φίλων Κομπολογιού και την Αχτίδα. Άριστος γνώστης της «ουσίας» του κομπολογιού αναφέρει ότι «το κομπολόι είναι ένα αξεσουάρ πολύ προσωπικό και
πρέπει να ταιριάζει ακριβώς στη χούφτα του κατόχου του, ώστε να είναι
υπάκουο και τέλειο όργανο στο παιχνίδι με τις χάντρες, αλλά είναι και μία
ολόκληρη φιλοσοφία».
«Το κομπολόι είναι ένα λαϊκό δημιούργημα κάλυψης πολλών και διαφορετικών αναγκών για όλους τους ανθρώπους, φέρει μεγάλη εσωτερική
δύναμη, είτε το γνωρίζουμε είτε όχι, ενώ σίγουρο είναι ότι ξεσκεπάζει
πολλές πλευρές της προσωπικότητάς μας», εξηγεί και προσθέτει πως το
κομπολόι αποτελεί και «φάρμακο». «Είναι καταρχήν αγχολυτικό, καθώς
το επαναλαμβανόμενο χάδι στις χάντρες και στη φούντα μας χαλαρώνει.
Παράλληλα, τέρπονται ιδιαίτερα η ακοή, η αφή, η όραση και η όσφρηση.
Δεύτερον, είναι πηγή θεραπείας καθώς έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι
το κεχριμπάρι και οι φυσικοί κρύσταλλοι διαθέτουν θετική ενέργεια, που
έχει θεραπευτικές ιδιότητες».
Εκτός όλων των άλλων, όμως, όπως λέει, το κομπολόι είναι και μέσο
αποβολής κακών συνηθειών, αφού βοηθάει στη διακοπή του καπνίσματος.
Επίσης είναι και φυλαχτό, εφόσον φέρει σύμβολα πίστης και καλής τύχης,
ενώ είναι και πηγή ευφορίας εάν είναι από ευγενή μέταλλα, από χάντρες
με θετική ενέργεια, δουλεμένα όπως ένα έργο τέχνης.
Επανάσταση στο κατεστημένο
«Το κομπολόι δεν είναι απλή υπόθεση. Πρέπει να είναι η καρδιά σου
γεμάτη ελευθερία, υπερηφάνεια και λεβεντιά», επισημαίνει ο πρώην ναυτικός,
κ. Σπύρος. «Το κομπολόι στη δική μου εποχή ήταν ιερό, ήταν το μέσο για
τα προσωπικά μας ταξίδια και όνειρα, ήταν το λάβαρο της επανάστασης
στο κατεστημένο και της άρνησης να ενταχθούμε στο σύστημα και να
γίνουμε σαρδέλες στο κονσερβοκούτι. Δεν ήταν ένα παιχνιδάκι μόνο στα
χέρια μας. Μίλαγε, είχε ψυχή και μία ιδεολογία. Τότε, για να κρατάς στα
χέρια σου ένα κομπολόι θα έπρεπε να είσαι μάγκας, να το λέει η καρδιά
σου, να είσαι αετόπουλο, υπεράνω όλων. Ήταν έμβλημα».
«Εγώ πάντως, το έχω δει, ότι το κομπολόι είναι και φίλος και δάσκαλος
και ερωμένη. Άμα συγχυστείς, εκνευριστείς ή βρεθείς σε αδιέξοδο, κάνει το
θαύμα του, λες και είναι χαλαρωτικό χάπι και χωρίς παρενέργειες. Άσε που
οι κακές συνήθειες - το κάπνισμα, το φάγωμα των νυχιών κτλ - κόβονται
μαχαίρι άμα πιάσεις το κομπολογάκι», υποστηρίζει ο κ. Ανδρέας
Το κομπολόι δεν είναι, όμως μόνο υπόθεση των ανδρών. Σήμερα κοσμεί τα χέρια και πολλών γυναικών. Όπως υποστηρίζει η Κωνσταντίνα
Πετροπούλου, λάτρης του κομπολογιού «θεωρώ πως το κομπολόι δεν
είναι σε καμιά περίπτωση μόνο αντρική υπόθεση, εγώ κρατάω κομπολόι
και δεν ντρέπομαι καθόλου γι αυτό. Αντίθετα είναι για μένα μία διέξοδος
από το στρες και φυσικά δεν νιώθω ότι χάνω έστω και ελάχιστο από τη
θηλυκότητα μου. Εξάλλου εκτός από το κομπολόι χειρός έχω και ένα λίγο
μεγαλύτερο που το περνάω από το λαιμό μου ενίοτε εν είδη κοσμήματος
και είναι πολύ σικ και κλασάτο».
Το κομπολόι αποτέλεσε για τον Έλληνα ένα μόνιμο σύντροφο στη χαρά
και στη λύπη, στη μοναξιά και στις κοινωνικές συναναστροφές. Είτε πρόκειται
για κομπολόι, είτε για κομποσκοίνι, είτε για ροζάριο, είτε για μουσουλμανικό
προσευχητάρι, είτε για ινδικό τζαμπάλα, σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται
για ένα απλό αντικείμενο, αλλά για ένα συναρπαστικό ταξίδι με σταθμούς
στη λαϊκή σοφία, στις φιλοσοφίες της Ανατολής και σημείο άφιξης στην
σύγχρονη εποχή και τα φαινομενικά δυσεπίλυτα ψυχολογικά προβλήματα
των ανθρώπων που μπορούν να καταπραϋνθούν από το «ρωγομέτρημα»
του κομπολογιού. ■
17
‘Η ρεκλάμα
εν Ελλάδι’
Η ιστορία της ελληνικής διαφήμισης
κατά τον 19ο αιώνα
Πότε εμφανίζονται οι πρώτες
διαφημίσεις στην Ελλάδα; Πότε
ξεκίνησαν οι επιχειρηματίες να
προβάλουν τα προϊόντα τους σε
μεγάλη κλίμακα, απαριθμώντας
για λογαριασμό των υποψηφίων
αγοραστών τους τα προτερήματά
τους; Ποια είναι η προϊστορία της
ελληνικής διαφήμισης, που ακόμα
και στον καιρό της κρίσης δεν έχει
πάψει να κατακλύζει τον καθημερινό
τηλεοπτικό μας χρόνο;
του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου
Η
απάντηση εκπλήσσει. Διαφήμιση στην Ελλάδα έχουμε, ήδη, από
την αρχή της δεκαετίας του 1840, τουτέστιν είκοσι μόλις χρόνια μετά
το ξέσπασμα του Αγώνα του 1821. Και η διαφήμιση αυτή (ρεκλάμα, όπως
την έλεγαν τότε), η οποία απλώνεται σε ολόκληρο τον αθηναϊκό Τύπο, έχει
βρει τον ιστορικό της κιόλας από το 1894, όταν ο Μιχαήλ Π. Λάμπρος δίνει
στην αίθουσα του Παρνασσού, που λειτουργεί μέχρι σήμερα στην πλατεία
Καρύτση, μια διάλεξη με τίτλο «Η ρεκλάμα εν Ελλάδι».
Το κείμενο του Λάμπρου έρχεται τώρα στην επιφάνεια χάρη στην έρευνα
ενός ανθρώπου της διαφημιστικής επικοινωνίας, του Κώστα Μαρτζούκου,
ο οποίος το εκδίδει με την ορθογραφία και τη στίξη της εποχής του (την
έκδοση ανέλαβε το 1894 η «Εστία»), φροντίζοντας και για τον τεκμηριωμένο
υπομνηματισμό του (εκδόσεις «Το πέρασμα», σελ. 105).
Από την εποχή Όθωνα
Ποια ακριβώς, όμως, είναι τα ευρήματα του πρώιμου ιστορικού της
ελληνικής διαφήμισης; Περιγράφοντας το πώς ο ίδιος και ο Δημήτριος
Κορομηλάς (1850-1898) συλλαμβάνουν στις αρχές της δεκαετίας του 1870,
στη Γενεύη, την ιδέα για την έκδοση του φύλλου «Εφημερίς» (η πρώτη ημερήσια αθηναϊκή εφημερίδα), ο Λάμπρος εξηγεί ότι από την πρώτη στιγμή
αμφότεροι είχαν κατά νουν και κάτι άλλο: την εξασφάλιση διαφημιστικών
καταχωρήσεων, όπως τις έβλεπαν να εμφανίζονται όλο και συχνότερα στον
ευρωπαϊκό Τύπο. Αφού θα κάνει πρώτα λόγο για το αρχαιότερο διαφημιστικό μέσον, που δεν είναι άλλο από τον τελάλη (ανακοίνωνε τα πάντα: από
το πού υπήρχε καλό κρέας και το ποιες ήταν οι καινούργιες προμήθειες
των καταστημάτων μέχρι τα έκτακτα δρομολόγια των ατμοπλοίων ή των
αμαξοστοιχιών και τα αποκριάτικα γλέντια), ο Λάμπρος θα καταγράψει μια
σειρά διαφημίσεων οι οποίες θα αρχίσουν να βγαίνουν στις εφημερίδες
από την περίοδο του Όθωνα, για να πολλαπλασιαστούν εντυπωσιακά μέχρι
το τέλος του 19ου αιώνα.
Η γκάμα είναι ανεξάντλητη: αναλγητικά για τον πονόδοντο, λουτρά που
προσφέρουν κρασί και καφέ, πολυτελείς άμαξες προς ενοικίαση, υπηρέτριες
και παραμάνες για όσους διαθέτουν τα απαραίτητα χρήματα, φροντιστήρια
για το γυμνάσιο, ετοιμοπαράδοτοι στίχοι για όλων των ειδών τους εορτασμούς και τις τελετές, ξενοδοχεία και εστιατόρια, ραπτομηχανές, καταστήματα ένδυσης και κλινικές. Μια κοινωνία που προσπαθεί με κάθε τρόπο να
περάσει στη φάση του εξαστισμού και της εκβιομηχάνισης.
info
«Διάφορα κοινωνικά»
18
Ο Μιχαήλ Π. Λάμπρος (1941-1902) ήταν γιος του νομισματολόγου Παύλου Λάμπρου και του ιστορικού, πανεπιστημιακού
δασκάλου και πρωθυπουργού της Ελλάδας (μεταξύ 1916 και 1917)
Σπυρίδωνος Λάμπρου. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του
Πανεπιστημίου Αθηνών και έγινε πολύ γνωστός ως θεατρικός
συγγραφέας. Η μεγαλύτερη επιτυχία του υπήρξε η παράσταση
«Λίγο απ’ όλα», που ανέβηκε από τον θίασο του Δημητρίου
Κοτοπούλη, εγκαινιάζοντας τη μακρά παράδοση της αθηναϊκής
επιθεώρησης. Ο Λάμπρος μετέφρασε επίσης γαλλικά και ιταλικά δραματικά έργα, διατέλεσε βουλευτής με την παράταξη του
Χαριλάου Τρικούπη και εργάστηκε ως ασφαλιστικός πράκτορας.
Ήταν, τέλος, εκ των ιδρυτών, πρώτος πρόεδρος και μόνιμος γενικός γραμματέας του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός».
Ο Λάμπρος δεν θα διστάσει να επικρίνει την κακή τεχνική ποιότητα της
ελληνικής διαφήμισης, όπως και να επισημάνει τη διαφημιστική κινητοποίηση
των γερμανικών εξαγωγικών εταιρειών στην Ελλάδα, οι οποίες θα προωθήσουν ποικιλοτρόπως την παραγωγή τους, παραμερίζοντας τους ντόπιους
επιχειρηματίες, που έτσι κι αλλιώς δεν θέλουν να χαραμίσουν τα λεφτά τους
στη ρεκλάμα. Επικριτικός θα είναι ο Λάμπρος και με τα «Διάφορα κοινωνικά»
(αναχωρήσεις, αφίξεις, επιδόσεις, γάμοι, χοροί, συναθροίσεις) του Ιωάννου
Καμπούρογλου (1851-1893), που αποτελούν προδρόμους του facebook και
του twitter και τον ενοχλούν με την αυθαιρεσία, το συναισθηματισμό και
τον κουτσομπολίστικο χαρακτήρα τους.
Η «Ρεκλάμα εν Ελλάδι» θα ολοκληρωθεί με μια συναρπαστική περιήγηση
στις επιγραφές-διαφημίσεις των αθηναϊκών μαγαζιών, όπου ο Λάμπρος θα
επιδείξει δύο από τις καλύτερες ικανότητές του: το λεπτό χιούμορ και τον
υψηλό γλωσσικό του οίστρο. ■
Στο Kennedy
Center της Π
Ουάσινγκτον
της Διαμαντένιας Ριμπά
ρόκειται για το πρώτο, σημαντικό έργο του Ιγκόρ Στραβίνσι, το
η Αλεξάνδρα
Ιωσηφίδη
Σε μία από τις πιο διάσημες
σκηνές του κόσμου, στο
Kennedy Center της
Ουάσιγκτον, εμφανίστηκε
- σε πρωταγωνιστικό ρόλο
- η διαπρεπής, ομογενής
μπαλαρίνα από τη Ρωσία,
Αλεξάνδρα Ιωσηφίδη. Στο
πλαίσιο της περιοδείας του
θεάτρου Μαριίνσκι στις ΗΠΑ,
η Αλεξάνδρα ήταν η σολίστ
στο μπαλέτο «Το πουλί της
Φωτιάς» (The Firebird).
οποίο τον έκανε διεθνώς γνωστό και γράφτηκε κατά παραγγελία του
Ντιάγκιλεφ, για τα Ρωσικά Μπαλέτα και παρουσιάστηκε το 1910 στο Παρίσι.
«Δεν ήταν η πρώτη μου εμφάνιση στην σκηνή του Kennedy Center, ήταν όμως,
η πρώτη φορά που εμφανίστηκα εκεί σε πρωταγωνιστικό ρόλο στο Πουλί της
Φωτιάς», επισημαίνει η Αλεξάνδρα Ιωσηφίδη.
Η πανύψηλη μπαλαρίνα των Μαριίνσκι (ύψος 1,82), που κατάφερε να ξεχωρίσει με την έμφυτη βασιλική της στάση, την ιδιαίτερη ομορφιά και χάρη,
που οφείλει στο ελληνικό της αίμα - όπως χαρακτηριστικά έχει πει γι’ αυτή
η «μούσα» των μπαλέτων Μαριίνσκι, Ουλιάνα Λοπάτκινα - αισθάνεται υπερηφάνεια για την ιστορική της πατρίδα, στην οποία, όπως τονίζει, απογειώθηκε
η τέχνη του χορού και του θεάτρου.
Σύσφιγξη των δεσμών των ομογενών
«Ως ελληνικής καταγωγής Ρωσίδα χορεύτρια μπαλέτου αισθάνομαι ότι συνεχίζω την παράδοση των αρχαίων προγόνων μου. Ως Ελληνίδα και καλλιτέχνιδα
με εκφράζουν απόλυτα οι στίχοι του Διονύσιου Σολωμού, Κλείσε μέσα στην
ψυχή σου την Ελλάδα και θα αισθανθείς μέσα σου να λαχταρίζει κάθε είδους
μεγαλείο», θα μας πει η Αλεξάνδρα.
Η καταξιωμένη μπαλαρίνα, Ποντιοπούλα στην καταγωγή, η οποία έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, με
τον τίτλο της «Τιμώμενης Καλλιτέχνιδας της Ρωσίας», έχει περιοδεύσει με τα
περίφημα μπαλέτα Μαριίνσκι σε χώρες της Ευρώπης και της Λ. Αμερικής, στις
ΗΠΑ, την Κίνα, την Ιαπωνία, κ.ά. Έχει, μάλιστα, βαθειά επιθυμία να γνωρίζει το
έργο της και ο απόδημος ελληνισμός.
«Χωρίς αμφιβολία η γνωριμία μας αυτή θα συμβάλει στη διατήρηση της
πολιτιστικής ταυτότητας της Ελλάδας, καθώς και της σύσφιγξης των δεσμών
των ομογενών Ελλήνων», υπογραμμίζει η Αλεξάνδρα Ιωσηφίδη.
Όνειρο η επιστροφή στην πατρίδα
Η Αλεξάνδρα γεννήθηκε στις 30 Ιουνίου 1977 στο Λένινγκραντ (σημερινή
Αγία Πετρούπολη), όταν ο πατέρας της πήγε εκεί για σπουδές. Εκεί γνώρισε
και τη Ρωσίδα μητέρα της. Και οι δύο ασχολήθηκαν έντονα με τον πρωταθλητισμό.
Στην ηλικία των δέκα χρόνων η Αλεξάνδρα πέρασε από διαγωνισμό και
εγγράφηκε στην παγκοσμίως γνωστή Ακαδημία Ρωσικού Μπαλέτου της Α.
Βαγκάνοβα, παρ’ όλο που ήταν πολύ ψηλή για την ηλικία της. Με την αποφοίτησή της, το 1995, πήρε το δίπλωμα του Διεθνούς Διαγωνισμού Βαγκάνοβα
(Vaganova-Prix) στην Αγία Πετρούπολη και μπήκε στο θίασο του Θεάτρου
Μαριίνσκι.
Το μπαλέτο είναι το παν στη ζωή της Αλεξάνδρας, καθώς, όπως λέει, είναι
το εργαλείο επικοινωνίας, που τη φέρνει πιο κοντά στους λάτρεις του είδους,
σ’ όλο τον κόσμο. Το πάθος της είναι τόσο μεγάλο, που μόλις τέσσερις μήνες
μετά τη γέννηση της κορούλας της, ξαναεμφανίστηκε στη σκηνή.
Σ’ ένα ατέλειωτο ταξίδι στο δρόμο προς την επαγγελματική καταξίωση, έχει
χορέψει, ως σολίστ, σε πολλές παραστάσεις, με τα μπαλέτα Μαριίνσκι σ’ όλο
τον κόσμο, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει «Το σιντριβάνι του Μπαχτσισαράι»,
την «Ωραία Κοιμωμένη», τον «Δον Κιχώτη», και τον «Καρυοθραύστη», ενώ
έχει εμφανιστεί πλάι σε μεγάλους χορευτές, όπως οι Ζελένσκι, Κουζνεζόφ,
Ιβάντσενκο, Περετόκιν, Ζαχάροβα, Λοπάτκινα, Μαχάλινα, Βισνέβα, Νιοράτζε
κ.ά. Η πιο ιδιαίτερη στιγμή, για την ίδια, ήταν η εμφάνισή της στη σκηνή του
Ηρωδείου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και της Επιδαύρου το 2009.
Παράλληλα με τις εμφανίσεις της με τα Μαριίνσκι, η Αλεξάνδρα βελτιώνει
τη δεξιοτεχνία της ως καθηγήτρια μπαλέτου και ακολουθεί μεταπτυχιακές
σπουδές στην Ακαδημία Ρώσικου Μπαλέτου της Βαγκάνοβα, που την ανέδειξε.
Το πιο μεγάλο, όμως, όνειρο της Αλεξάνδρας, που σήμερα είναι στην κορυφή
της τεχνικής της τελειότητας, είναι να κάνει ένα γκαλά μπαλέτου στην ιστορική
της πατρίδα και, γιατί όχι, να εγκατασταθεί στη χώρα μας και να ανοίξει μια
δική της σχολή μπαλέτου. ■
19
Η Βιέννη
μελοποιεί
τον Καβάφη
Ενα πρωτότυπο πρόγραμμα
μελοποιημένης ποίησης του μεγάλου
Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου
Καβάφη, που θα παρουσιαστεί σε
πανεπιστημιακούς χώρους, αρχικά στις
ΗΠΑ και στη συνέχεια στην Ευρώπη, από
διάφορους συνθέτες, Έλληνες και ξένους,
ετοίμασαν τρεις καταξιωμένοι Έλληνες της
Διασποράς, πραγματοποιώντας εντατικές
πρόβες στη Βιέννη.
του Δ. Δημητρακούδη
Η
ιδέα για το εγχείρημα γεννήθηκε πριν από έναν ακριβώς χρόνο
στη Βιέννη, έπειτα από μια «Λογοτεχνική-μουσική βραδιά», αφιερωμένη στη μελοποιημένη ποίηση και το σχετικά άγνωστο πεζό έργο του
Καβάφη, τρεις εκ των συντελεστών της, τον καθηγητή του αμερικανικού
Πανεπιστημίου Μίτσιγκαν και υπεύθυνο της Έδρας Καβάφη για Νεοελληνικές Σπουδές, Βασίλειο Λαμπρόπουλο, τη γνωστή μεσόφωνο Αλεξάνδρα
Γκράβα και τον ανερχόμενο νεαρό πιανίστα Παντελή Πολυχρονίδη.
Η πρεμιέρα του προγράμματος, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ωνάσειο Ίδρυμα Νέας Υόρκης, θα γίνει στις 16 Απριλίου στο Πανεπιστήμιο
Μίτσιγκαν και στη συνέχεια θα παρουσιαστεί σε άλλα πέντε αμερικανικά
πανεπιστήμια τα οποία έχουν προγράμματα Νεοελληνικών Σπουδών ή
μουσικές σχολές που δείχνουν ενδιαφέρον για τον Καβάφη, και αυτά είναι
τα πανεπιστήμια Ινδιάνα, Κολούμπια, Αιέβα, Γέιλ και Μπρόου.
Το εγχείρημα θεωρείται μοναδικό, καθώς πέρα από την ερμηνεία, συνολικά δεκαεπτά τραγουδιών σε ποίηση Καβάφη (που επιλέχτηκαν από 50
μελοποιήσεις Ελλήνων και ξένων) από την Αλεξάνδρα Γκράβα, με συνοδεία
στο πιάνο του Παντελή Πολυχρονίδη, περιλαμβάνει παρέμβαση-σχολιασμό
από τον επίσης παρόντα στη σκηνή, καθηγητή Βασίλειο Λαμπρόπουλο,
για στοχασμό πάνω στην «περίεργη τριβή του καβαφικού στίχου με τις
διάφορες διαφορετικές μελοποιήσεις».
Μεγάλοι συνθέτες
Σύμφωνα με τους συντελεστές του προγράμματος, διαφορετικοί συνθέτες που περιλαμβάνονται σε αυτό, χρησιμοποίησαν διαφορετικά ιδιώματα
για να μελοποιήσουν τον Καβάφη, όπως οι Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος
Χατζηδάκις, Δημήτρης Μητρόπουλος, αλλά και πολύ σπουδαίοι Αμερικα20
νοί, όπως ο Ντέιβιντ Κόπερ, αλλά και νέοι σύγχρονοι Έλληνες συνθέτες
της Διασποράς, όπως η Καλλιόπη Τσουπάκη, ο Δημοσθένης Στεφανίδης,
ο Κώστας Ρικλίδης.
Το πρόγραμμα, που μετά τις ΗΠΑ αναμένεται να παρουσιαστεί στο
πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής περιοδείας σε Βιέννη, Παρίσι, Βερολίνο, Λονδίνο
και άλλες πόλεις, με κατάληξη στη Στέγη Γραμμάτων του Ιδρύματος Ωνάση
στην Αθήνα, ετοιμάστηκε ενόψει και των δύο μεγάλων επετείων για τον
Καβάφη μέσα στο 2013, δηλαδή των 150 χρόνων από τη γέννησή του και
των 80 χρόνων από το θάνατό του.
Ο καθηγητής Λαμπρόπουλος επισημαίνει, πως πρόκειται για μακροπρόθεσμη επένδυση που μπορεί να έχει μεγαλύτερη εξέλιξη στο μέλλον, στο
πλαίσιο νεοελληνικών προγραμμάτων στις διάφορες έδρες τους στην Ευρώπη, όπως σε Λονδίνο, Οξφόρδη, Κέιμπριτζ και Βιέννη. Ο ίδιος πιστεύει
πως σε μια εποχή που η κάλυψη της Ελλάδας από τα διεθνή ΜΜΕ είναι
από επιφυλακτική μέχρι αρνητική και όλο αυτό το κεφάλαιο που διέθετε
στο εξωτερικό εξανεμίζεται, οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες της ελληνικής
Διασποράς ανά τον κόσμο είναι μια ελπίδα να διασωθεί το ελληνικό όνομα
και να συνεχίσει ο σύγχρονος ελληνικός πολιτισμός να υπάρχει εκεί.
Αυτό, όπως πιστεύει, μπορεί να γίνει μέσα από νεοελληνικά προγράμματα, μέσα από ομογενειακούς φορείς, μέσα από μουσεία, όπως το Ελληνικό
Μουσείο Σικάγου και γενικά μέσα από εκδηλώσεις, πάντα με έμφαση, κατά
προτίμηση, όχι στους αρχαίους αλλά σε νεότερα και σύγχρονα ονόματα.
Αυτή την πολιτιστική πολιτική στο εξωτερικό μπορούν, όπως τονίζει, να
ασκήσουν με δικά τους μέσα οι Έλληνες της Διασποράς, και ο καλύτερος
τρόπος για να ακουστεί με θετικό τρόπο η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι να
αποδείξουν πως αυτή συνεχίζει να παράγει πολιτισμό.
■
Ελληνικό «άρωμα»
και μυστήριο
στις διεθνείς
κινηματογραφικές
αίθουσες
Το παραδοσιακό φλιτζάνι και
το «διάβασμα» της μοίρας στα
κατακάθια του καφέ, οι παλιές
εφημερίδες της Σιάτιστας, τα
ιδιαίτερα αρχοντικά του τόπου
και οι άνθρωποί του μέσα από
τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες
που έχουν διασωθεί εδώ και
γενιές, θα αναβιώσουν εντός
του 2012 στις κινηματογραφικές
αίθουσες όλου του κόσμου,
χάρη σε μια διεθνή
συμπαραγωγή, σε σκηνοθεσία
ενός νέου Έλληνα σκηνοθέτη,
του Κώστα Κουτσολιώτα.
21
της Π. Γιούλτση
Τ
α γυρίσματα ολοκληρώθηκαν πριν από λίγο καιρό και το υλικό
βρίσκεται ήδη στις «βαλίτσες» της ομάδας παραγωγής που περιλαμβάνει, εκτός από την ελληνική, αμερικανική, βρετανική, αλλά και πολωνική
συμμετοχή.
«Η ταινία, που θα βγει στα ελληνικά και τα αγγλικά, με υπότιτλους και
στις δύο γλώσσες, αποτυπώνει διάφορες πλευρές της ζωής στην ελληνική
ύπαιθρο. Παιδιά μεταφέρουν φρούτα και λαχανικά από το μανάβικο στους
ηλικιωμένους, οι γείτονες είναι πολύ δεμένοι μεταξύ τους, η οικογένεια έχει
τεράστια σημασία, ενώ στην κινηματογραφική κάμερα αποτυπώνονται σημαντικές στιγμές της καθημερινότητας, όπως ένας παραδοσιακός γάμος. Την
ίδια στιγμή ζωντανεύουν και στοιχεία από τη σύγχρονη ζωή στη Σιάτιστα,
όπως, για παράδειγμα, τα σημερινά ίντερνετ καφέ, όπου συγκεντρώνονται
οι άνθρωποι της νέα γενιάς» εξηγεί η υπεύθυνη παραγωγής της ταινίας «Ο
χειμώνας - The winter» Κέιτι Κέιμοσι.
Για έναν περίπου μήνα, το δυναμικό της παραγωγής συνεργάστηκε στενά
με τους κατοίκους της Σιάτιστας, που προσέφεραν κάθε δυνατή βοήθεια.
«Η υπόθεση της ταινίας εκτυλίσσεται στο σπίτι του σκηνοθέτη, του Κώστα,
που είναι Σιατιστινός. Από εκεί και πέρα, ο κόσμος ένιωθε ότι είχε δίπλα
του ένα δικό του άνθρωπο» λέει η δήμαρχος Βοΐου Παναγιώτα Ορφανίδου.
Σημειώνει δε ότι ο καθένας, θέλοντας να συμβάλλει στην όλη προσπάθεια,
παραχωρούσε οτιδήποτε θεωρούσε πως μπορεί να είναι χρήσιμο.
Οι κομπάρσοι της Σιάτιστας
«Πολλοί ήταν οι κάτοικοι που έπαιξαν σε δευτερεύοντες ρόλους, γυναίκες παραχωρούσαν φορεσιές και στολές για να γίνουν τα γυρίσματα του
παραδοσιακού γάμου, άλλοι έδιναν παλιά έπιπλα για τα γυρίσματα μέσα στο
σπίτι και κάποιοι τρίτοι έδιναν, πρόθυμα, αντικείμενα και οικοσκευές που
κρατούσαν στις ιδιωτικές τους συλλογές. Ο δήμος παραχώρησε οχήματα
για τις απαραίτητες μεταφορές και κάθε είδους τεχνική υποστήριξη. Ακόμη
και τα παιδιά του μουσικού σχολείου της Σιάτιστας συμμετείχαν, παίζοντας
κλαρίνο και νταούλι στη σκηνή του γάμου» αναφέρει η κ. Ορφανίδου.
Το σενάριο της ταινίας, ενός θρίλερ φαντασίας, που έγραψε ο ίδιος ο
σκηνοθέτης μαζί με τη σύντροφό του, την υπεύθυνη σχεδιασμού παραγωγής Ελίζαμπεθ Σουτς, περιγράφει ένα υπερφυσικό μυστήριο που ακολουθεί το χαρακτήρα του Νίκου Γουναρά, ενός νέου ρομαντικού Έλληνα
συγγραφέα στο Λονδίνο. Ο Νίκος αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα
και επιστρέφει στην Σιάτιστα. Έχει, όμως, να επισκεφθεί το σπίτι από τότε
που ήταν μικρό παιδί και έτσι δεν γνωρίζει τις φήμες που έχουν δημιουργηθεί. Σύμφωνα με αυτές, το σπίτι είναι στοιχειωμένο από τα φαντάσματα
προηγούμενων γενεών που φτάνουν μέχρι και το 1600 και οδήγησαν τον
ίδιο τον πατέρα του στην τρέλα. Ο πρωταγωνιστής, τον οποίο υποδύεται
ο πρωτοεμφανιζόμενος ηθοποιός και φωτογράφος Θεόδωρος Αλμπάνης,
καλείται να αποκαλύψει το μυστήριο του θανάτου του πατέρα του και να
ανακαλύψει την πραγματικότητα.
Στην παραγωγή συμμετέχουν Έλληνες ηθοποιοί, όπως η Έφη Παπαθεοδώρου, ο Βαγγέλης Μουρίκης, η Τιτίκα Σαριγκούλη και η Γιολάντα
Τσιαμπόκαλου.
Για την ομάδα του «Χειμώνα», το 2012 ξεκίνησε με ευχαριστίες στην
επίσημη ιστοσελίδα του προς όλους εκείνους που, όπως λέει, «βοήθησαν
για να γίνουν πραγματικότητα τα γυρίσματα στην Ελλάδα και να ολοκληρωθεί μια ανεξάρτητη παραγωγή». Για τους κατοίκους της Σιάτιστας, ήταν
μια ενθουσιώδης εμπειρία και για τους γονείς του Κώστα Κουτσολιώτα,
που μένουν στην περιοχή, μια μεγάλη αίσθηση υπερηφάνειας που το παιδί
τους «γύρισε» στην πατρίδα του μια διεθνή παραγωγή.
Για τους υπολοίπους, η όλη προσπάθεια είναι μια απόδειξη ότι υπάρχει
ελπιδοφόρο ελληνικό ανθρώπινο δυναμικό που δραστηριοποιείται στο
χώρο του διεθνούς κινηματογράφου. ■
Ο ‘Ερωτόκριτος’
για πρώτη φορά
στα τουρκικά
Από τον καθηγητή Χακκί Μπιλγκεχάν
Γεννήθηκε πριν από 86 χρόνια
στη Σμύρνη, όπου και μεγάλωσε,
ακούγοντας στο σπίτι του μόνο ελληνικά
και συγκεκριμένα το ιδίωμα της Κρήτης.
Τα κρητικά είναι η μητρική γλώσσα του
Τούρκου καθηγητή μικροβιολογίας
στο Ege Universitesi (με έδρα τη
Σμύρνη) Χακκί Μπιλγκεχάν, ο οποίος
μετέφρασε, πρόσφατα, στα τουρκικά
τον «Ερωτόκριτο», το επικολυρικό
ποίημα του Βιτσέντζου Κορνάρου, που
αφηγείται τον έρωτα του Ερωτόκριτου
και της Αρετούσας.
της Αγγέλας Φωτοπούλου
Ε
χοντας πλούσιο επιστημονικό έργο στο βιογραφικό του,
ο συνταξιούχος σήμερα καθηγητής Μπιλγκεχάν, ο οποίος διετέλεσε
πρύτανης του Ege Universitesi, δεν περιορίστηκε μόνο στη μετάφραση του
«Ερωτόκριτου», αλλά δημοσίευσε πέρσι και το βιβλίο «Girit» (Κρήτη).
Οι ευτυχισμένες μέρες της Κρήτης
«Εγώ γεννήθηκα το 1926 στη Σμύρνη, όμως οι γονείς μου είχαν έρθει το
1924 με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών από το Ηράκλειο της Κρήτης και
δε μιλούσαν τουρκικά. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, στο σπίτι μου
άκουγα κρητικά. Όχι μόνο από τους γονείς μου, αλλά και από τους συγγενείς
που έρχονταν να μας επισκεφτούν. Δεν υπήρξε μέρα που να μην μιλούσαν
για την Κρήτη. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον μεγάλωσα και επομένως η
μητρική μου γλώσσα πριν από την τουρκική ήταν η κρητική. Οι γονείς μου
μιλούσαν συνέχεια για τη ζωή τους στην Κρήτη, για τους παλιούς τους γείτονες και για τις ευτυχισμένες μέρες που έζησαν εκεί. Άκουγα τις ιστορίες
τους, άκουγα τις μαντινάδες και υπήρχε και ένας ηλικιωμένος μακρινός
μας συγγενής, ο Μερτζάν Αγά, που ήξερε απέξω τον ‘Ερωτόκριτο’ και τον
τραγουδούσε», διηγείται ο καθηγητής.
Τα χρόνια πέρασαν και ο Χακκί Μπιλγκεχάν, έχοντας ως βάση το ιδίωμα της Κρήτης, έμαθε και την καθομιλούμενη ελληνική. «Κάποια στιγμή
έπεσε στα χέρια μου ο ‘Ερωτόκριτος’. Τον διάβασα αργά-αργά γιατί ήταν
γραμμένος με το ιδίωμα της Σητείας και με τη γλώσσα του 17ου αιώνα, η
οποία είναι διαφορετική από τη σημερινή. Λόγω της καταγωγής μου, είχα
συνεχή επαφή με το Σύλλογο Πολιτισμού και Φιλίας των Τουρκοκρητικών στη Σμύρνη και με το Ίδρυμα Ανταλλαγέντων Λωζάνης. Οι παλιοί
ήξεραν τον ‘Ερωτόκριτο’, αλλά οι νεώτεροι όχι. Υπήρχε όμως ενδιαφέρον.
Έτσι, θέλοντας να συνεισφέρω στην προσπάθειά τους για την ανάδειξη
της κρητικής πολιτιστικής τους κουλτούρας ξεκίνησα τη μετάφραση του
‘Ερωτόκριτου’ και την ολοκλήρωσα σε ένα χρόνο, έχοντας ως βοήθημα το
‘Λεξικό ιδιωματισμών Κρητικής διαλέκτου (περιοχής Σητείας)’, του Νίκου
Γαρεφαλάκη», εξηγεί ο κ. Μπιλγκεχάν.
22
Συλλεκτική έκδοση
Ο «Ερωτόκριτος» εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1713 στη Βενετία. Μεταφράστηκε και εκδόθηκε σε πάρα πολλές γλώσσες, αλλά στα τουρκικά
μεταφράστηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Μπιλγκεχάν και εκδόθηκε από το Ίδρυμα Ανταλλαγέντων Λωζάνης τον Οκτώβριο του 2011, σε
μία συλλεκτική έκδοση 500 αντιτύπων.
«Στην έκδοσή μας έχουμε συμπεριλάβει φωτογραφίες από την πρώτη
έκδοση του 1713, καθώς και από εξώφυλλα άλλων εκδόσεων. Όπως πολλοί
λαοί της Μεσογείου, έτσι και οι μουσουλμάνοι Τούρκοι της Κρήτης ήξεραν
απέξω τον ‘Ερωτόκριτο’ και τον τραγουδούσαν. Στο πλαίσιο μιας έρευνας
που έκανε το Ίδρυμα Ανταλλαγέντων Λωζάνης, συναντήσαμε πολλούς ηλικιωμένους Τουρκοκρητικούς που μας τραγούδησαν τον ‘Ερωτόκριτο’. Ένας
από αυτούς ήταν και ο Αλί Ουγούρελ, ο οποίος μας έδειξε και μία έκδοση
του «Ερωτόκριτου», την οποία είχε φέρει από την Κρήτη», αναφέρει η,
κρητικής καταγωγής, υπεύθυνη εκδόσεων του Ιδρύματος Ανταλλαγέντων
Λωζάνης Μουφιντέ Πεκίν.
Να σημειωθεί ότι το μεταφραστικό έργο του καθηγητή Μπιλγκεχάν δεν
περιορίζεται μόνο στον «Ερωτόκριτο». Έχει ακόμη μεταφράσει στα τουρκικά το «Λεξικό ιδιωματισμών Κρητικής διαλέκτου (περιοχής Σητείας)»,
του Νίκου Γαρεφαλάκη, το οποίο θα εκδοθεί, αλλά δεν θα κυκλοφορήσει
προς πώληση παρά μόνο θα διανεμηθεί στα τουρκικά Πανεπιστήμια, προκειμένου να αποτελέσει βοήθημα για τους επιστήμονες που ασχολούνται
με την Κρήτη.
Επίσης, το 2011 εκδόθηκε το βιβλίο του «Girit», στο οποίο υπάρχει μια
σύντομη ιστορία της Κρήτης και κεφάλαια τα οποία αναφέρονται στο
κρητικό ιδίωμα, τις ρίζες και τη γλώσσα των κρητικής καταγωγής Τούρκων,
στις τουρκικές λέξεις που υπάρχουν στην κρητική γλώσσα, στις μαντινάδες
της Κρήτης, στις κρητικές παροιμίες και εκφράσεις και την κρητική κουζίνα.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται, επίσης, φωτογραφίες και ντοκουμέντα από την
Κρήτη. ■
‘Ταξιδεύοντας’ από τον 4ο έως και τον
15ο αιώνα, μέσα από ένα βιβλίο
Βυζαντινοί
οικισμοί στη
Μακεδονία
Σ
’ ένα αρχαιολογικό «ταξίδι» στους βυζαντινούς
οικισμούς της μακεδονικής γης, από τον 4ο έως τον
15ο αιώνα, συμπαρασύρει τον αναγνώστη του βιβλίου της, με
τίτλο «Οι βυζαντινοί οικισμοί στη Μακεδονία μέσα από τα
αρχαιολογικά δεδομένα (4ος-15ος αιώνας)», η αρχαιολόγος
Φλώρα Καραγιάννη.
«Τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος, πέρα από την αξία
τους, ως αρχιτεκτονικές ή καλλιτεχνικές δημιουργίες της
εποχής τους, φέρουν συχνά αποτυπωμένες τις ιστορικές συγκυρίες, μέσα στις οποίες έδρασαν και δημιούργησαν το δικό
τους πολιτισμό, οι κάτοικοι των πόλεων και της υπαίθρου. Η
μακεδονική γη, μέσα στους αιώνες, φιλοξένησε στα εδάφη
της σημαντικές πόλεις, αλλά και άγνωστους σε μας οικισμούς,
που άλλοτε καταγράφονται στις ιστορικές πηγές και άλλοτε
είναι γνωστοί μόνο από τα τυχαία ανασκαφικά ευρήματα»,
σημειώνει η συγγραφέας.
Η Φλώρα Καραγιάννη επιχειρεί μία πρώτη προσπάθεια
καταγραφής και ερμηνείας των αρχαιολογικών δεδομένων,
στο βαθμό που αυτά αποκαλύπτουν διάφορες πτυχές της
μορφής και της εξέλιξης των οικισμών που αναπτύχθηκαν
από το τέλος της ύστερης αρχαιότητας μέχρι και την άλωση
από τους Οθωμανούς.
Στο βιβλίο της, όπου, όπως η ίδια αναφέρει, γίνεται μία προσπάθεια να συνδυαστούν οι πληροφορίες που παρέχουν οι
ιστορικές μελέτες με τα πορίσματα των αρχαιολογικών ερευνών,
καταγράφονται 294 θέσεις εντός των ορίων της σημερινής
Μακεδονίας, όπου σώζονται κατάλοιπα παλαιοχριστιανικών
και βυζαντινών χρόνων.
Τα κατάλοιπα αυτά, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, είναι
αρχιτεκτονικά λείψανα (οχυρωματικά έργα, κοσμικά ή θρησκευτικά κτίρια, τάφοι και εργαστηριακοί χώροι), τα οποία είτε
βρίσκονται, σήμερα, θαμμένα από σύγχρονες πόλεις, είτε έχουν
έρθει στο φως μέσα από ανασκαφικές έρευνες.
Στο σύνολο των 294 καταγεγραμμένων θέσεων, τα πιο
ενδεικτικά για την παρουσία οικισμού και συγχρόνως τα πιο
αντιπροσωπευτικά της οργάνωσής τους, είναι τα έργα οχυρωματικής, τα οποία σώζονται σε 129 θέσεις.
Εξίσου ισχυρά και σημαντικά οικιστικά κατάλοιπα είναι τα
οικοδομικά λείψανα δημόσιων ή ιδιωτικών κτιρίων, ενώ ιδιαίτερα
αντιπροσωπευτικός για την παρουσία οικισμού είναι ο εντοπισμός θρησκευτικών κτιρίων και ειδικότερα παλαιοχριστιανικών
βασιλικών, που ιδρύθηκαν στα ερείπια ή μέσα στον ενεργό
ιστό των αρχαίων οικισμών, που επέζησαν στους πρώτους
μεταχριστιανικούς αιώνες.
Την παρουσία συγκεκριμένου οικισμού μαρτυρούν, επίσης, τα
οικοδομικά λείψανα, ενώ ένας μικρός αριθμός θέσεων διατηρεί
εγκαταστάσεις που σχετίζονται με παραγωγικές ή εργαστηριακές δραστηριότητες (π.χ. υδρόμυλοι, ορυχεία, μεταλλεία, ληνοί,
κεραμικά εργαστήρια, υαλουργεία κ.ο.κ.). Σ.Π. ■
23
Ομογενής
επιχειρεί το
ακατόρθωτο
στην Ανταρκτική
«Σκέτη κόλαση με μια διαφορά.
Δεν έχει φωτιά. Είναι μια κόλαση
παγωμένη». Έτσι περιγράφει τις
συνθήκες που αντιμετωπίζει στην
Ανταρκτική ο Τζέημς Καστρίσιον που
πάει...με τα πόδια στο Νότιο Πόλο.
Ε
ως σήμερα κανείς δεν κατάφερε να πάει περπατώντας μέχρι τον
παγωμένο Νότιο Πόλο και να επιστρέψει σε βάση της Ανταρκτικής.
Πολλοί το τόλμησαν, αλλά κανείς δεν το κατάφερε χωρίς βοήθεια. Αυτό
τον άθλο προσπαθεί τώρα να τον πετύχει ο Ελληνοαυστραλός, Τζέιμς Καστρίσιον (Καστριτσιώτης), παρέα με το φίλο του Τζάστιν Τζονς.
Οι δυο νέοι της περιπέτειας φιλοδοξούν να καλύψουν με τα πόδια μια
απόσταση 2.200 χιλιομέτρων μέσα σε τρεις μήνες. Και δεν το κάνουν μόνο
για να καταρρίψουν ένα ασύλληπτο ρεκόρ αλλά για να συγκεντρώσουν και
χρήματα για παιδιά που πάσχουν από καρκίνο.
Ήδη το εγχείρημά τους έχει ξεκινήσει, οι δυσκολίες είναι απίστευτες,
όπως αναφέρουν στην ιστοσελίδα τους αλλά επιμένουν. Τις πρώτες 20 μέρες
κάλυψαν μια απόσταση 170 χιλιομέτρων. Στην περιοχή πνέουν άνεμοι με
60 χιλιόμετρα την ώρα και σηκώνουν το χιόνι ένα μέτρο μπροστά τους, η
θερμοκρασία είναι 50 βαθμούς υπό το μηδέν και η χιονόπτωση συνεχίζεται.
Έτσι μερικές μέρες δεν κάνουν πάνω από ένα χιλιόμετρο.
Το έργο τους γίνεται ακόμα πιο δύσκολο και από το γεγονός ότι μαζί τους
κουβαλούν -για την ακρίβεια σέρνουν με έλκηθρα- και 400 κιλά τρόφιμα,
ρουχισμό και διάφορα άλλα αναγκαία. Αισιοδοξούν, όμως, ότι θα τα καταφέρουν. Η αισιοδοξία τους πηγάζει και από το γεγονός ότι έχουν σπάσει
και άλλα ρεκόρ στο παρελθόν αλλά και από την σκληρή προετοιμασία που
είχαν κάνει επί μήνες στη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά και την Ανταρκτική.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας έχουν βάλει και 20 κιλά έξτρα ο καθένας
τους για να έχει λίπος το σώμα τους και να είναι ανθεκτικό στο ψύχος.
Τίποτα όμως δεν μπορούσε να τους προετοιμάσει για τις δυσκολίες που
θα συναντούσαν και οι οποίες, όπως γράφουν στο facebook είναι πέραν
κάθε φαντασίας ενώ η Μετεωρολογική προβλέπει ότι οι χιονοπτώσεις στην
περιοχή είναι οι χειρότερες των τελευταίων δεκαετιών.
24
Το φρέσκο χιόνι τους εμποδίζει τόσο να περπατήσουν όσο και να σέρνουν το έλκηθρο με τα υπάρχοντά τους. Μέσα σε όλες οι αντιξοότητες
έπαθε ζημιά και η τέντα τους. Όμως οι δυο φίλοι πέτυχαν και στο παρελθόν εκεί που άλλοι απέτυχαν. Ο Τζέιμς Καστρίσιον και ο Τζάστιν Τζονς,
πέρασαν στην ιστορία ως οι μόνοι άνθρωποι που κατόρθωσαν να διασχίσουν την πιο άγρια και παγωμένη θάλασσα του κόσμου, από τις ακτές της
Αυστραλίας έως τη Νέα Ζηλανδία, με ένα καγιάκ. Με το κατόρθωμά τους
αυτό, που συμπεριελήφθη και στο βιβλίο Γκίνες, ασχολήθηκαν ακόμα και
τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Τότε, μετά από 62 μέρες και καλύπτοντας με
τέσσερα κουπιά απόσταση 3.318 χιλιομέτρων, αντιμετωπίζοντας κύματα που
έφταναν τα 10 μέτρα, βλέποντας πεντάμετρους καρχαρίες να περικυκλώνουν
απειλητικά το «φέρετρο» - όπως είχαν ονομάσει το καγιάκ τους - βρέθηκαν
από το Φόρστερ της Νέας Νότιας Ουαλίας και σε κατάσταση παντελούς
εξάντλησης, αλλά ζωντανοί, στο New Plymouth της Νέας Ζηλανδίας.
Οι δυο τους ζουν για την περιπέτεια και, ανάμεσα στα άλλα, έχουν ανέβει
και σε μερικές από τις ψηλότερες βουνοκορφές του κόσμου.
Στην Ανταρκτική πήγαν αεροπορικώς μέσω Αργεντινής. Η πεζοπορία
τους ξεκίνησε από τον Όρμο του Ηρακλή από όπου κατευθύνονται προς
το Νότιο Πόλο και όταν -με το καλό- φτάσουν θα επιστρέψουν πάλι στον
Όρμο του Ηρακλή. Στην όλη τους προσπάθεια έχουν συμπαραστάτες φίλους τους, που τους στέλνουν ενθαρρυντικά μηνύματα μέσω του Facebook.
Έχουν βεβαίως και τους χορηγούς τους. Οι δυο νέοι λαμβάνουν μέρος στην
εκστρατεία της Sony που στόχο έχει την συγκέντρωση 15 εκατομμυρίων
δολαρίων για την αγορά ειδικών μηχανημάτων για έφηβους και νέους που
πάσχουν από καρκίνο. Όσοι θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα συμπαράστασης
στους δυο νέους ή να γίνουν χορηγοί της προσπάθειάς τους μπορούν να
επισκεφθούν την σελίδα sonyfoundation.org.au/casandjonesy. ■
Σε... αντίγραφα
επιστρέφουν οι
‘Μαγεμένες’
Ω
ς τον Οκτώβριο του 2012 τα πιστά αντίγρα-
φα των τεσσάρων αμφίπλευρων αγαλμάτων (της
Μαινάδας, του Διονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας, του
Γανυμήδη, ενός εκ των Διόσκουρων, της Αύρας και της
Νίκης), τα οποία αφαιρέθηκαν από τη Θεσσαλονίκη
από το Γάλλο ιστορικό Εμαννουέλ Μίλερ (με την άδεια
των οθωμανικών αρχών) θα επιστρέψουν στη Θεσσαλονίκη που θα γιορτάζει τα 100 χρόνια από την ένταξή
της στο ελληνικό κράτος.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε στη γαλλική πρωτεύουσα
όπου ταξίδεψαν ο δήμαρχος της πόλης Γιάννης Μπουτάρης, η διευθύντρια του αρχαιολογικού Μουσείου
Θεσσαλονίκης (στο χώρο του οποίου θα τοποθετηθεί
το ένα μέρος των αντιγράφων) και η Θεσσαλονικιά
επιχειρηματίας κ. Έλενα Αμβροσιάδου η οποία ανέλαβε
να διαθέσει το ποσό του αντιτίμου των 182.000 για την
κατασκευή των αντιγράφων και των μητρών τους.
Όπως επεσήμαναν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και η
διευθύντρια του αρχαιολογικού μουσείου κ.Βελένη, η
συμφωνία επιτεύχθηκε με τους καλύτερους όρους για
τη Θεσσαλονίκη στην οποία θα δοθούν και τα αποκλειστικά δικαιώματα αναπαραγωγής των αντιγράφων.
Τα αντίγραφα σε φυσικό μέγεθος θα φτάσουν
στη Θεσσαλονίκη στους επόμενους μήνες σε δύο
μορφές και από δύο υλικά (για εξωτερικό και για
εσωτερικό χώρο).
Τα αντίγραφα των Μαγεμένων θα τοποθετηθούν
στους χώρους του αρχαιολογικού Μουσείου (τα κατασκευασμένα με υλικό τέτοιο ώστε να εκτίθενται σε
25
εσωτερικό χώρο) αλλά και στην αρχική - φυσική τους
θέση στο νότιο τμήμα της αρχαίας αγοράς. Οι «καλοκυράδες της αγοράς», επονομαζόμενες «Καρυάτιδες»
της Θεσσαλονίκης χρονολογούνται στη ρωμαϊκή εποχή
αποτελούσαν τμήμα κορινθιακής κιονοστοιχίας («Στοά
ειδώλων») στη νότια είσοδο της Αρχαίας Αγοράς
(βόρεια της Εγνατίας Οδού).
Την τελευταία εικοσαετία είχαν γίνει κατά καιρούς,
προσπάθειες από το Δήμο Θεσσαλονίκης για την
επιστροφή (των πρωτοτύπων) αγαλμάτων από το Μουσείο του Λούβρου στην πόλη που τις δημιούργησε. Οι
προσπάθειες απέτυχαν, καθώς το Λούβρο αρνήθηκε
να τις επιστρέψει.
Μόλις πριν από περίπου έναν χρόνο (όταν γινόταν οι συμφωνίες για το δανεισμό στο Μουσείο του
Λούβρου των 668 αρχαιολογικών αντικειμένων από
μουσεία της Μακεδονίας για τη μεγάλη έκθεση για το
Μέγα Αλέξανδρο) συμφωνήθηκε να παραχωρηθούν
στη Θεσσαλονίκη τα αντίγραφα των «Μαγεμένων» και
οι μήτρες τους αντί του ποσού των 182.000 ευρώ, που
θα πλήρωνε ο Δήμος Θεσσαλονίκης στον «ιδιοκτήτη»
τους- το Μουσείο του Λούβρου.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, λόγω της γενικότερης
δύσκολης οικονομικής κατάστασης, δεν μπόρεσε να
διαθέσει το απαιτούμενο ποσό και επί έναν χρόνο
αναζητούσε χορηγία, την οποία τελικά βρήκε πρόσφατα στο πρόσωπο και την οικονομική ευχέρεια της
-Θεσσαλονικιάς στην καταγωγή- επιχειρηματία Έλενας
Αμβροσιάδου. Β.Χ. ■
Ελληνική Ομογένεια
Τιμή στον πρώην
πρωθυπουργό
της Ν. Αυστραλίας
Θαρραλέα και η στάση του στο Μακεδονικό. Διακήρυττε σε κάθε ευκαιρία την ελληνικότητα της Μακεδονίας και κατακεραύνωνε με την κοφτερή
γλώσσα του τους σφετεριστές της ελληνικής ιστορίας και των ελληνικών
συμβόλων από τους Σλαβομακεδόνες. Δεν τον κλόνισαν οι απειλές των
Σλαβομακεδόνων μήτε η προπαγάνδα των οργάνων τους.
Μπροστάρης και στην κίνηση για την επιστροφή στην Ελλάδα των γλυπτών του Παρθενώνα, έθετε το θέμα συνεχώς στην πολιτική ηγεσία της
Αυστραλίας, στους Βρετανούς ομοϊδεάτες του και σε πολιτικούς ηγέτες
άλλων χωρών.
O Ύπατος Αρμοστής της Κύπρου στην Αυστραλία κ. Ιωάννης Ιακώβου
δήλωσε στο «Νέο Κόσμο», ότι ο Mike Rann υπήρξε και παραμένει ένθερμος
υποστηρικτής της Κύπρου. «Ο Mike Rann υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής
της Ελλάδας και της Κύπρου. Υπήρξε και παραμένει ένθερμος υποστηρικτής
των δικαίων του κυπριακού λαού, ιδιαίτερα για τον τερματισμό των δεινών
που επέφερε σε ολόκληρο το λαό η παράνομη εισβολή και η συνεχιζόμενη
κατοχή της Κύπρου.
Ο ομογενής βουλευτής Hindmarsh Νότιας Αυστραλίας, Στιβ Γεωργανάς,
δηλώνει ότι ο Mike Rann υπήρξε από τους πλέον επιτυχημένους πολιτικούς
της Αυστραλίας και μεγάλος φιλέλληνας.
Ο Mike Rann είναι και μεγάλος φιλέλληνας. Στα 30 χρόνια της πολιτικής
καριέρας του έκανε αυτό που δεν έχει κάνει κανένας άλλος Αυστραλός
πολιτικός. Στήριξε με πάθος τις εθνικές μας υποθέσεις, Μακεδονικό, Κυπριακό, επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, διδασκαλία της ελληνικής
γλώσσας μέσα στο κοινοβούλιο της πολιτείας.
Είναι γνωστές οι επιθέσεις που δέχθηκε κατά καιρούς από τις κυβερνήσεις
της Τουρκίας και της ΠΓΔΜ για τις θαρραλέες θέσεις του για το Μακεδονικό
και το Κυπριακό, επιθέσεις που τον άφηναν αδιάφορο.
Mike
Rann
Τη δέσμευσή του ότι θα
συνεχίσει να εργάζεται για τη
δικαίωση της Κύπρου αλλά και
υπέρ των ελληνικών θέσεων
επανάλαβε ο μεγάλος φιλέλληνας,
πρώην πρωθυπουργός της
Νότιας Αυστραλίας, Mike Rann,
που εγκατέλειψε την Παρασκευή
τον πολιτικό στίβο μετά από
δεκαετίες διαρκούς προσφοράς
στο Εργατικό Κόμμα και τους
πολίτες της πολιτείας του.
Η φωνή της Κύπρου και της Μακεδονίας
του Σ. Χατζημανώλη
Σ
ε αφιέρωμα του ‘Νέου Κόσμου’ στον άξιο πολιτικό τονίζεται ότι
είναι γνωστοί οι αγώνες του Mike Rann για τη δικαίωση της Κύπρου
και των θυμάτων της εισβολής του Αττίλα στη μεγαλόνησο. Χωρίς ίχνος
ιδιοτέλειας, ο Rann προκάλεσε τους Τούρκους και τις κεντρικές κυβερνήσεις
της Αυστραλίας με τους πύρινους λόγους του εντός και εκτός του κοινοβουλίου της Νότιας Αυστραλίας για τη διχοτόμηση και τη συνεχιζόμενη
κατοχή της Βόρειας Κύπρου.
Όπως αναφέρει η ομογενειακή εφημερίδα, το διακύβευμα για τον ίδιο, την
κυβέρνησή του, τις σχέσεις της Αυστραλίας με την Τουρκία ήταν μεγάλο,
αλλά δεν έκανε πίσω. Δήλωνε όρθιος, έτοιμος να υποστεί τις συνέπειες.
Δεν τον πτοούσαν οι επιθέσεις της Άγκυρας και των διπλωματικών αντιπροσώπων της στην Αυστραλία. Πάσχισε και πασχίζει για το δίκαιο του
αδικημένου Ελληνοκυπρίου.
26
Την προσφορά του Mike Rann στην Ελλάδα, την Κύπρο και την ομογένεια
της Νότιας Αυστραλίας εξαίρει σε ανοιχτή επιστολή του και ο πρόεδρος
της ΣΕΚΑ Νότιας Αυστραλίας, Πίτερ (Προκόπης) Λουκά.
«Επί δεκαετίες, ο Mike Rann υπήρξε η φωνή της αγωνιζόμενης Κύπρου.
Το θάρρος με το οποίον αντιμετώπισε τις προσωπικές επιθέσεις από την
ηγεσία της κατοχικής δύναμης, της Τουρκίας, είναι αξιομνημόνευτο. Με
σκληρό λόγο και επιχειρήματα προσπάθησε να αναγκάσει την Τουρκία να
λογοδοτήσει για την παράνομη εισβολή και κατοχή της Κύπρου» τονίζει
ο κ. Λουκά.
«Οι πρωτοβουλίες του κ. Rann για την προώθηση του Ελληνισμού είναι
μοναδικές στο χώρο της διασποράς. Μετανάστης ο ίδιος έμαθε περισσότερα
από πολλούς Έλληνες για την Ελλάδα και την Κύπρο και δικαιωματικά είναι
πάτρωνας του Φεστιβάλ «Δημήτρια» και της ΣΕΚΑ Νότιας Αυστραλίας.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η ανιδιοτέλεια με την οποία ο
Mike Rann υπηρέτησε τους Έλληνες ψηφοφόρους της έδρας του και τον
ευρύτερο Ελληνισμό της Νότιας Αυστραλίας. Όταν έγινε πρωθυπουργός, το
2002, βοήθησε Ελληνοκυπρίους να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Τουρκίας, όπως έκανε η Τιτίνα Λοϊζίδου.
Η Μακεδονία δεν έχει θερμότερο υποστηρικτή από το Mike Rann.
Το πάθος του για τη Μακεδονία ξεπέρασε το πάθος πολλών αδελφών
Μακεδόνων. Καταδίκασε επανειλημμένα τους σφετεριστές της ελληνικής
ιστορίας και των ελληνικών συμβόλων. Το άστρο της Βεργίνας αστράφτει
για το Mike Rann.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Παμμακεδονικών Ενώσεων Αυστραλίας,
κ. Δημήτρης Μηνάς, δηλώνει ότι ο Mike Rann ανήκει στην εκλεκτή ομάδα
των Αυστραλών πολιτικών που ύψωσαν το ανάστημά τους στη σλαβική
προπαγάνδα.
«Ο πρώην πρωθυπουργός της Νότιας Αυστραλίας υπεράσπισε και θα
συνεχίσει, είμαστε βέβαιοι, να υπερασπίζει την ιστορική αλήθεια για τη Μακεδονία μας, που παραχαράσσουν αδιάντροπα οι Σλαβομακεδόνες. ■
Η ελληνική
στο Εθνικό
Πρόγραμμα
Διδασκαλίας
Γλωσσών της
Αυστραλίας
Tην ικανοποίησή τους για την
ένταξη της ελληνικής γλώσσας
στο Εθνικό Πρόγραμμα
Διδασκαλίας Γλωσσών
εξέφρασαν oι ομογενείς
ομοσπονδιακοί βουλευτές
του Εργατικού Κόμματος,
Μαρία Βαμβακινού και Στάθης
Γεωργανάς.
27
του Σ. Χατζημανώλη
Η
κ. Βαμβακινού τόνισε ότι η απόφαση της αρμόδιας επιτροπής ACARA να συ-
μπεριλάβει και την ελληνική γλώσσα στο Εθνικό Πρόγραμμα, αποτελεί σημαντική
επιτυχία για Έλληνες και Φιλέλληνες, ενώ πρόσθεσε ότι και η κυβέρνηση έδειξε την ευαισθησία της και την προσήλωσή της στον πολυπολιτισμό. Η βουλευτής στάθηκε ιδιαίτερα
και στους αγώνες της ομογένειας (οργανώσεις, κοινότητες, σχολεία, πανεπιστήμια, μέσα
ενημέρωσης και ιδιώτες) στην επιτυχία της εκστρατείας.
«Κανείς», είπε, «δεν ξεχνά και τη συγκέντρωση 25.000 υπογραφών που ζητούσαν την
ένταξη της ελληνικής στο Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας Γλωσσών». Οι υπογραφές αυτές συγκεντρώθηκαν μετά από εκστρατεία του «Νέου Κόσμου» με την συμπαράσταση
άλλων φορέων (Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, ΣΑΕ κ.α.) και άλλων ομογενειακών
μέσων ενημέρωσης. «Το υπόμνημα αυτό με τις 25.000 υπογραφές ήταν το δεύτερο δίγλωσσο υπόμνημα που κατατέθηκε ποτέ στην ιστορία της Ομοσπονδιακής βουλής της
Αυστραλίας», δήλωσε η κ. Βαμβακινού.
Η ελληνική είναι μέσα στις πέντε δημοφιλέστερες γλώσσες της Αυστραλίας και είναι
η γλώσσα που μιλούν στο σπίτι τους 250.000 κάτοικοι της Αυστραλίας.
Ο βουλευτής κ. Γεωργανάς ανέφερε ότι η ελληνική είναι η γλώσσα του Ομήρου, του
Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Ιπποκράτη, αλλά είναι και σήμερα μια χρήσιμη γλώσσα
στην Αυστραλία για επιστημονικούς, εμπορικούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς λόγους.
Την ίδια στιγμή όμως που σημειώθηκε η ένταξη της ελληνικής στο Εθνικό Πρόγραμμα,
διαγράφεται κίνδυνος συρρίκνωσης και μελλοντικής διακοπής της λειτουργίας του Προγράμματος Ελληνικών του πανεπιστημίου Λα Τρομπ της Μελβούρνης.
Αυτό ανέφερε η υπεύθυνη του Προγράμματος, Μαρία Ηροδότου, σε ομιλία της σε
εκδήλωση της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτόριας.
Η κ. Ηροδότου σημείωσε, ότι το πανεπιστήμιο σχεδιάζει περαιτέρω μείωση του
προσωπικού του Προγράμματος, που νομοτελειακά θα οδηγήσει στη διακοπή της λειτουργίας του.
Μετά το κλείσιμο του ΕΚΕΜΕ, η σύγκλητος του Πανεπιστημίου υποσχέθηκε στον Ελληνισμό την ίδρυση Κέντρου Ελληνικών Μελετών και Έρευνας στη Σχολή Ανθρωπιστικών
και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου, το οποίο θα ενίσχυε τη διδασκαλία της
ελληνικής γλώσσας και την έρευνα στο πανεπιστήμιο. Δυστυχώς, η υπόσχεση παραμένει
απραγματοποίητη για να ενισχύει τους φόβους, ότι το πανεπιστήμιο προσπαθεί ‘’να ξεφορτωθεί’’ την ασύμφορη, οικονομικά, διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. ■
Click
στην
Ιστορία
Το κινητό
τηλέφωνο στην
υπηρεσία της
Ιστορίας
Το ‘Click στην Ιστορία’,
ένα νέο, πρωτοποριακό
εκπαιδευτικό πρόγραμμα
που παρουσιάστηκε από το
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
με τη συνεργασία και την
υποστήριξη μεγάλης εταιρείας
κινητής τηλεφωνίας, φέρνει τα
παιδιά πιο κοντά στην ιστορία
της Ελλάδας με τη χρήση της
τεχνολογίας.
του Β. Παπατζίκου
Σ
κοπός, δηλαδή, του προγράμματος είναι η ανάδειξη της τοπικής
ιστορίας μέσα από τη ματιά των μαθητών, αξιοποιώντας τις δυνατότητες
της κινητής επικοινωνίας στη σύγχρονη εκπαίδευση.
«Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που έχει ως πρωταρχικό στόχο την ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και την ενίσχυση της πολιτισμικής ταυτότητας
και αυτογνωσίας των μαθητών. Αυτό το πετυχαίνει μέσα από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών και ιδιαίτερα της κινητής
τηλεφωνίας, όπου για πρώτη φορά, ίσως, το κινητό αντιμετωπίζεται ως ένα
χρηστικό εργαλείο της σύγχρονης εκπαίδευσης» ανέφερε, μεταξύ άλλων,
στην επίσημη παρουσίαση ο ειδικός γραμματέας σε θέματα Πρωτοβάθμιας
και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης
και Θρησκευμάτων, Μιχάλης Κοντογιάννης.
«Η χρήση των νέων τεχνολογιών που γίνεται παράλληλα με άλλα μέσα
διδασκαλίας, συμβάλλουν στην αναβάθμιση της γνώσης και την εισαγωγή
νέων προτύπων μάθησης στο σχολικό περιβάλλον. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα οι μαθητές δεν είναι παθητικοί δέκτες, αλλά πρωταγωνιστές μιας
διαδικασίας εκπαιδευτικής έρευνας, που στηρίζεται στη συλλογή, καταγραφή
και παραγωγή του υλικού», επεσήμανε ο κ. Κοντογιάννης.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, οι μαθητές, εξοπλισμένοι με ένα κινητό
τηλέφωνο που χρησιμοποιείται ως φωτογραφική μηχανή, βιντεοκάμερα και
συσκευή εγγραφής φωνής, γίνονται «ρεπόρτερ της ιστορίας». Εξερευνούν
την πόλη, τη γειτονιά και το χωριό τους, συλλέγουν τεκμήρια από οικογενειακά φωτογραφικά άλμπουμ, πολιτιστικούς θεσμούς και δημόσια αρχεία,
και φτιάχνουν τις δικές τους οπτικοακουστικές παρουσιάσεις.
Ψηφιακή εκπαίδευση
Το πρόγραμμα αξιοποιεί στο σύνολό του το ψηφιακό περιβάλλον στο
οποίο κινούνται οι νέοι σήμερα, θέτοντας την ψηφιακή τεχνολογία στην
28
υπηρεσία της εκπαίδευσης. «Για μας, είναι η πρακτική εφαρμογή του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε 19 χρόνια από την ίδρυση του Ιδρύματος,
μέχρι σήμερα. Μέσω της τεχνολογίας, που είναι το εργαλείο, μπορούμε να
επικοινωνήσουμε, να συνεργαστούμε και να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο
πολιτισμό. Αυτό όμως που θέλουμε να κάνουμε είναι να εκπαιδεύσουμε τους
νέους ανθρώπους, να αξιοποιούν την τεχνολογία με έναν σωστό τρόπο,
που θα φέρει καλά αποτελέσματα», υπογραμμίζει ο Δημήτρης Εφραίμογλου,
διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού.
Το πρόγραμμα «Click στην Ιστορία», με τη συνεργασία μαθητών, εκπαιδευτικών και των ερευνητών του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, συμβάλλει στην εκπαίδευση των μαθητών σχετικά με τον τρόπο που διεξάγεται
η έρευνα, ενώ βοηθά και στην απόκτηση δεξιοτήτων ως προς τη σύνθεση
μιας εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή, με μία μέθοδο που κερδίζει την προσοχή των μαθητών. Τέλος, εκπαιδεύει τους μαθητές στη συλλογική εργασία,
δεδομένου ότι δημιουργούν ομάδες, στο πλαίσιο των οποίων πρέπει να
συνεργαστούν για τη διαμόρφωση της τελικής εργασίας.
«Το πρόγραμμα αποτελεί απόδειξη ότι η συμβολή της τεχνολογίας
στην εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να είναι ουσιαστική. Οι μαθητές,
αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, έρχονται
κοντά στην ιστορία και εντρυφούν στη συλλογική εργασία και τη σύνθεση», εξηγεί η Αγγελική Παπαντωνίου, διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων της
χορηγού εταιρείας.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ενώ
έχει ήδη υλοποιηθεί, πιλοτικά, σε έξι δημόσια γυμνάσια όλης της Ελλάδας.
Μέχρι το τέλος της φετινής σχολικής χρονιάς θα έχουν προστεθεί δώδεκα
επιπλέον σχολεία στους Νομούς Αττικής, Αχαΐας, Έβρου, Ευβοίας, Λασιθίου,
Λέσβου, Ξάνθης, Πέλλας, Ροδόπης και Σάμου.
■
Ιερά Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως
και Σεϋχελλών Νήσων
Εκατόν σαράντα
έργα σε επτά
χρόνια στην
Τανζανία
29
T
η χαρά στα πεινασμένα παιδιά της Τανζανίας, που έχουν ξεχάσει
να χαμογελούν προσπαθεί να προσφέρει η Ιερά Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως και Σεϋχελλών Νήσων, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Στα επτά χρόνια διακονίας του στην Τανζανία, ο καταγόμενος από το
Σωχό Θεσσαλονίκης Μητροπολίτης Δημήτριος, έχει δημιουργήσει μία μικρή
«όαση ζωής», με έδρα την πρωτεύουσα Νταρ Ελ Σαλάαμ, που σημαίνει
πόλη της ειρήνης. Στην Τανζανία, μία χώρα της Ανατολικής Αφρικής, οκτώ
φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα, με σαράντα εκατομμύρια κατοίκους,
δύο στα δέκα παιδιά πεθαίνουν από τη μάστιγα του έιτζ, ενώ πολλά άλλα
χάνονται από ασιτία, αβιταμίνωση, τροπικές ασθένειες... Οι γυναίκες, κατά
μέσο όρο, ζουν περίπου 45 χρόνια.
Όλα αυτά τα χρόνια η Ιερά Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως και Σεϋχελλών
Νήσων οργανώνει σε καθημερινή βάση συσσίτια, στα οποία μοιράζονται
χιλιάδες μερίδες σε παιδιά, άπορους και ανήμπορους.
Συνολικά, έχουν αποπερατωθεί εκατόν σαράντα έργα, ενώ πενήντα χιλιάδες ιθαγενείς οικειοθελώς βαπτίστηκαν Ορθόδοξοι. Αξίζει να αναφερθούν
τα δύο ορφανοτροφεία, τα εξήντα οκτώ πηγάδια και γεωτρήσεις, οι επτά
κλινικές και τα ισάριθμα σχολεία, οι δύο ξενώνες, οι είκοσι επτά οικίες πολυτέκνων, τα τέσσερα ιεραποστολικά κέντρα και οι είκοσι οκτώ ιεροί ναοί
που έχουν ανεγερθεί. Μοιράζονται, επίσης, αναπηρικά αμαξίδια, κυρίως σε
παιδιά που πάσχουν από πολιομυελίτιδα, ενώ αναλαμβάνονται τα έξοδα
χημειοθεραπείας παιδιών στο Ocean Cancer Hospital, ανεξαρτήτου θρησκεύματος, φυλής και εθνικότητας.
«Με την βοήθεια του Θεού και με τις ευλογίες του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, Θεοδώρου Β’, επιτελούμε εδώ
στην όμορφη, αλλά και γεμάτη προβλήματα πόνο και αγωνία Τανζανία, το
Ιεραποστολικό μας έργο», δηλώνει ο Μητροπολίτης Δημήτριος. Και συνεχίζει: «Επιθυμώ να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου για τις προσφορές
τους όλους τους πιστούς, από την Ελλάδα, την Κύπρο και τον απόδημο
Ελληνισμό, οι οποίες γίνονται ζωή και σωτηρία για τα παιδιά μας. Εύχομαι
ο Κύριος να ανταποδίδει πλούσια τα ελέη του». Δ.Ρ. ■
Οι άγνωστες
πλευρές
της Υπατίας
Στην Αλεξάνδρεια, σε μια εποχή που
κυριαρχούσε το ‘’κυνήγι μαγισσών’’ εναντίον
των διανοουμένων, ταξιδεύει το αναγνωστικό
κοινό o ομογενής δρ Νικόλας Φουρίκης με το
μυθιστόρημά του «Hypatia’s Feud».
του Σ. Χατζημανώλη
‘‘Ο
,τι γνωρίζουμε για την Υπατία έρχεται από τα γράμματα
ενός μαθητή της’’, επισημαίνει ο Δρ Νικόλαος Φουρίκης. Και
πράγματι, η Υπατία παραμένει μια σκοτεινή φιγούρα η οποία κουβαλάει
μέσα στους αιώνες χιλιάδες αναπάντητα ερωτήματα, με κορυφαίο το θάνατό της.
Ο Δρ Φουρίκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κάιρο της Αιγύπτου
και έφυγε σε ηλικία 20 χρόνων για την Αυστραλία. Πραγματοποίησε το
διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Νέας Νότιας Ουαλίας, έγραψε δύο
πανεπιστημιακά βιβλία στην Ραδιοαστρονομία και Ραντάρ, καθώς και ένα
λογοτεχνικό βιβλίο με τίτλο ‘’Hollywood Amarroo’’. Σε συνεργασία με Ιάπωνες, Αμερικάνους και Αυστραλούς φασματοκόπους (spectroscopists)
ανακάλυψε πέντε διαστρικά μόρια.
‘’Η Υπατία, πάνω από όλα, ήταν ανθρωπίστρια. Δίδασκε σε όλους, ανεξαρτήτως θρησκείας. Η αιώνια διαμάχη μεταξύ ουσίας και δόγματος κορυφώνεται στο πρόσωπό της’’, λέει ο Δρ Φουρίκης.
Το βιβλίο ‘’Hypatia’s Feud’’ είναι πάνω από όλα ανθρώπινο. Επικεντρώνεται στο πρόσωπο της Υπατίας, χρησιμοποιώντας φανταστικά στοιχεία
αλλά ταυτοχρόνως μένει πιστό στον ιστορικό χαρακτήρα του. Ο Δρ Φουρίκης γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τον τομέα της αστρονομίας, αναλύει
τις διαλέξεις της Υπατίας εις βάθος, αλλά δεν ξεχνά να υπογραμμίσει το
φιλοσοφικό χαρακτήρα των διαλέξεων αυτών, καθώς και το γεγονός ότι
30
η Υπατία, κατά βάθος, αναζητούσε το νόημα της
ζωής, ακόμα κι αν ήταν θαμμένο κάτω από το βάρος
χιλιάδων παπύρων ή χαμένο σε διοφαντικές εξισώσεις.
Η φιλόσοφος αναζητάει την αλήθεια με βάση την αστρονομία, τα μαθηματικά και τους αρχαίους μύθους. Τονίζει ότι οι
αρχαίοι πάπυροι που τόσο πολύ οι φανατικοί θρησκόληπτοι προσπαθούσαν
να εξαφανίσουν, είναι απλά μια βοήθεια στο ταξίδι της ζωής. Ανεξαρτήτως
του αν αποφασίσουμε να ζήσουμε τη ζωή μας σαν πολίτες του κόσμου ή
ακολουθώντας κάποια θρησκεία, οι πάπυροι συμβολίζουν την ελευθερία του
κάθε ανθρώπου στα αγαθά και τις αξίες που εκείνος έχει διαλέξει.
Ποια από όλα τα προσωπεία που εκάστοτε της παρουσίασαν είναι πιο
κοντά στην πραγματικότητα; Ένα φεμινιστικό είδωλο, μία κυνηγημένη μάγισσα του σκότους, μία φιλόσοφος και αστρονόμος ή απλά μία ανθρωπίστρια;
Η Υπατία στις σελίδες του ‘’Hypatia’s Feud’’ αλλάζει πολλά πρόσωπα, χωρίς
ποτέ, όμως, να χάνει τον ανθρώπινο χαρακτήρα της.
‘’Η Υπατία έζησε και πέθανε στην Αλεξάνδρεια ως μια ανθρωπίστρια
μεταξύ θρησκόληπτων ζηλωτών’’ προσθέτει, μεταξύ άλλων, ο συγγραφέας.
Υπάρχει μια φήμη, ότι στην αρχαία βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας βρισκόταν
χαραγμένη στον τοίχο πάνω από τα ράφια η φράση ‘’Ο τόπος της θεραπείας της ψυχής’’. Μία φράση που ταιριάζει απόλυτα στην μεθυστική αύρα
της Υπατίας.
■
ομογενειακά νέα
του Σ. Χατζημανώλη
‘Σαρώνει’ βραβεία το ‘Παλάτι’ του
Αντώνη Μάρα
Ε
ξακολουθεί να σαρώνει
τα βραβεία η αντιπολεμική μικρού μήκους ταινία
του ομογενή Αντώνη Μάρα
‘’Το Παλάτι’’ (The Palace).
Το φιλμ του σκηνοθέτη
από την Αδελαΐδα κέρδισε το πρώτο βραβείο
του Διεθνούς Φεστιβάλ
Ταινιών Μικρού Μήκους
Flickerfest που έγινε στο
Σίδνεϊ. Την ίδια μέρα το
ίδιο φιλμ κέρδισε και το
βραβείο καλύτερης ταινίας
και καλύτερου σεναρίου
της Αυστραλιανής Ακαδημίας Κινηματογράφου και
Τηλεόρασης. ‘’Το Παλάτι’’,
που είναι εμπνευσμένο από
πραγματικά γεγονότα της
τουρκικής εισβολής του
1974 στην Κύπρο, κέρδισε
πέρσι το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους
του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σίδνεϊ, το
βραβείο καλύτερης ταινίας
μικρού μήκους της Αυστραλίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη
Μελβούρνη και το βραβείο
του κοινού στο Φεστιβάλ
Κινηματογράφου της Αδελαΐδας. Επίσης, απέσπασε
και άλλες διακρίσεις, ενώ το
μεγάλο όνειρο του Αντώνη
Μάρα είναι μια υποψηφιότητα στα Όσκαρ, με τους
Αυστραλούς κριτικούς να
τον στηρίζουν κάνοντας
λόγο για ‘’αριστούργημα’’.
Η ταινία, αφορά την ιστορία
μιας κυπριακής οικογένειας
που προσπαθεί να ξεφύγει
από τα τουρκικά στρατεύματα το 1974 και βρίσκει
καταφύγιο σε ένα εγκαταλελειμμένο παλάτι της
Οθωμανικής περιόδου στη
Λευκωσία. Εκεί ένας νεαρός
Τουρκοκύπριος στρατιώτης
έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με τη σκληρή πραγματικότητα του πολέμου.
Ο Ελληνοαυστραλός σκηνοθέτης της Κίνας
Μ
ε μια εντυπωσιακή
διαφημιστική εκστρατεία ξεκινά στην Κίνα
η προβολή της ταινίας του
Ελληνοαυστραλού σκηνοθέτη Σαμ Βούτα με τίτλο
«Red Light Revolution» (Η
επανάσταση των κόκκινων
φαναριών).
Ο Σαμ Βούτας, γεννήθηκε
στη Μελβούρνη, αλλά μεγά-
λωσε σε διάφορες πόλεις
της Ασίας, πρώτα στη Μανίλα, στη συνέχεια στην Ταϊπέι και τελευταία στο Πεκίνο όπου ζει και εργάζεται
τα τελευταία πέντε χρόνια.
Η ταινία του αυτή έχει
εκπροσωπήσει την Κίνα
σε διεθνή φεστιβάλ και
αφηγείται την ιστορία ενός
ταξιτζή, ο οποίος χάνει τη
δουλειά και τη σύζυγό του
την ίδια ημέρα και ανακαλύπτει ως μοναδική διέξοδο καριέρας τη διεύθυνση
ενός sex-shop της γειτονιάς
του. Όλο το χιούμορ περιστρέφεται γύρω από τη σύγκρουση της συντηρητικής
κινεζικής κουλτούρας με τις
ξένες επιρροές στις παραδοσιακές αξίες.
Ο ‘Ελληνικός Κήρυκας’ έγινε 85 ετών
Μ
ε μια εντυπωσιακή
έκδοση άνω των 200
σελίδων ο ‘’Ελληνικός Κήρυκας’’, η μοναδική ελληνόφωνη ημερήσια εφημερίδα
της Αυστραλίας, γιόρτασε
την 85η επέτειο της. Σε
σημείωμά του ο εκδότης
της εφημερίδας, Θεόδωρος
Σκάλκος, σημειώνει ότι ‘’είναι ενθαρρυντική και αισιόδοξη η διαπίστωση, ότι ενώ
η οικονομική κρίση επηρεάζει παγκόσμια και τις μεγαλύτερες εφημερίδες του
κόσμου, και ενώ άλλες ανέ-
31
στειλαν την έκδοσή τους, ο
Ελληνικός Κήρυκας γιορτάζει τα 85 χρόνια συνεχούς
κυκλοφορίας ακμαίος’’.
Συμπληρώνει ακόμα πως ο
‘’Κήρυκας’’ δεν είναι απλά
μια ελληνόφωνη καθημερινή εφημερίδα της Αυστραλίας αλλά ‘’για τον ιστορικό
του μέλλοντος είναι ένα
βοηθητικό εργαλείο σαν
χαρτογράφος των γεγονότων της συλλογικής μνήμης,
τη πολιτικής, κοινωνικής και
πολιτισμικής κληρονομιάς
μας, όπως αυτά καταγράφο-
νται στις σελίδες του μέσα
στα 85 χρόνια της κυκλοφορίας του’’.
Ο Μινώταυρος, σούπερπαραγωγή στην Τασμάνια
Μ
ια εντυπωσιακή παράσταση στηριγμένη
στην ελληνική μυθολογία
παρουσιάζει αυτή την εποχή στην Τασμάνια, αυστραλιανός θίασος με ξεχωριστή επιτυχία.
Πρόκειται για τον μύθο
του Μινώταυρου και του
Θησέα που παίζεται στο
Botanical Gardens από τον
θίασο Big Monkey και ελκύει μικρούς και μεγάλους
θεατές.
Μεταξύ των πρωταγωνιστών της παράστασης που
συνδυάζει την αφήγηση του
μύθου με μουσική, τραγούδι αλλά και χιούμορ, είναι
και ο διακεκριμένος ομογενής κωμικός της Τασμάνιας,
Τζον Εξηνταβελώνης.
Έλληνας ο νέος
δήμαρχος του Ντάρεμπιν
Μελβούρνης
«Ε
ίναι μια ξεχωριστή,
ιδιαίτερα τιμητική
μέρα για μένα, αλλά και για
την ομογένεια. Ο θείος μου
Πίτερ Τσίτας ήταν ο πρώτος, γεννημένος στην Ελλάδα, δημοτικός σύμβουλος
στην περιοχή -το 1970- και
αυτός με ενέπνευσε».
Αυτή ήταν η πρώτη δήλωση του Σταύρου Τσίτα, του
ομογενή που είναι ο νέος
δήμαρχος του δήμου Ντάρεμπιν της Μελβούρνης.
Μετά από 12 χρόνια λαμπρής υπηρεσίας ως δημοτικός σύμβουλος στον ίδιο
δήμο, ο κ. Τσίτας υπερψηφίστηκε με οκτώ ψήφους
υπέρ και ένα κατά, από
τους συνολικά εννέα δημοτικούς συμβούλους για τη
θέση του δημάρχου.
Ο ομογενής αναλαμβάνει
καθήκοντα σε έναν αρκετά μεγάλο δήμο, με πάνω
από 130.000 κάτοικους, που
αποτελεί, επίσης, μια από
τις μεγαλύτερες εθνικά ποικίλες κοινωνίες, όχι μόνο
στη Μελβούρνη αλλά και
σ’ όλη τη Βικτώρια. Στην
περιοχή ζουν και αρκετές
χιλιάδες Έλληνες.
Στο μεταξύ απεβίωσε ο
Γιάννης Πύργος, που διετέλεσε δήμαρχος στο Όκλι.
ομογενειακά νέα
Aλληλεγγύη προς τους Έλληνες και την Ελλάδα
Κάτοικοι της Νάντης ζητούν την
ελληνική υπηκοότητα
M
ε τον τίτλο «Είμαστε
όλοι Έλληνες» η εφημερίδα «Ουέστ Φρανς’’
δημοσιεύει ρεπορτάζ για
την κινητοποίηση κατοίκων
της Νάντης που θέλουν να
σταθούν στο πλευρό των
Ελλήνων, ζητώντας την ελληνική υπηκοότητα.
Η «έκκληση της Νάντης»
εκφράζεται μέσω του ιστολογίου http://jesuisgrec.
blogspot.com/ με το οποίο
προωθείται μία αίτηση
απόκτησης της ελληνικής
υπηκοότητας, ως συμβολική
ένδειξη της αλληλεγγύης
προς τους Έλληνες και την
Ελλάδα. Η ιδέα ξεκίνησε
τον περασμένο Νοέμβριο,
αναφέρει η εφημερίδα, με
τη δραστηριοποίηση μιας
ομάδας μελών της πολιτιστικής οργάνωσης πολιτών
«Nantes est une Fete».
Το σχετικό κείμενο που
έχει ήδη αναρτηθεί στο διαδίκτυο και θα παραμείνει
για ακόμη ένα μήνα, για τη
συλλογή υπογραφών, έχει
ως τίτλο «Eίμαι και εγώ Έλληνας».
«Υπό το βάρος του υπέρογκου χρέους της, η Ελλάδα
είναι δακτυλοδειχτούμενη
και της επιβάλλεται μία
άνευ προηγουμένου λιτότητα. Δεν μπορούσαμε
να δεχτούμε μία τέτοια
ταπείνωση απέναντι στον
ελληνικό λαό ο οποίος
κατηγορήθηκε για όλα τα
δεινά και θεωρήθηκε συλλογικά ως υπαίτιος» λέει ο
Λυκ Ντουγιάρ, καθηγητής
από τη Νάντη που υπενθυμίζει ότι η δημοκρατία προέρχεται από την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον καθηγητή,
το ιστολόγιο έχει ήδη δεχθεί 36.000 επισκέψεις και
υπογραφές από την Ολλανδία, τις Φιλιππίνες, την
Αλγερία, την Ουρουγουάη.
Ο σύμβουλος Τύπου της
πρεσβείας της Ελλάδας στο
Παρίσι, Ευθύμης Αραβαντινός, έστειλε ευχαριστήριο
μήνυμα στους Γάλλους της
Νάντης, για δε το θέμα της
διπλής υπηκοότητας τους
παρέπεμψε στα διπλωματικά προξενεία, ενημερώνοντάς τους ότι απαιτείται
να έχει ζήσει κάποιος στην
Ελλάδα. «Λίγη σημασία έχει
αυτό» απάντησε ο Λυκ
Ντουγιάρ, «μοιάζει κάπως
με τους διαδηλωτές του
1968 που δήλωναν ΕβραίοιΓερμανοί σε αλληλεγγύη με
τον Ντάνιελ Κον-Μπεντίτ».
Ολυμπία Τσίπηρα
υλικά, παρουσιάζουν έμμεσα ποικίλες πτυχές, τόσο
του δημόσιου, όσο και του
ιδιωτικού βίου. Πρόκειται
για ψηφιδωτά, εικόνες, γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη,
επιγραφές, νομίσματα, λειτουργικά σκεύη, κοσμήματα
και αντικείμενα οικιακής
χρήσης».
Στο δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας
υπογραμμίζεται ότι «τα
εκθέματα στο σύνολό τους
αποκαλύπτουν το μέγεθος
της δημιουργικότητας της
Ύστερης Αρχαιότητας, η
οποία με τη σειρά της αποτυπώνει τη σταδιακή μετάβαση σε μια νέα κοινωνική,
πολιτική και θρησκευτική
πραγματικότητα».
Οι επτά θεματικές ενότητες
της έκθεσης, που ξεκινούν
με «Το τέλος της Αρχαιότητας» και κλιμακώνονται
με τη «Γένεση της Χριστιανικής Τέχνης» δεν είναι αυ-
στηρά χρονολογικές.
Επίσης, αναφέρεται ότι «ο
επισκέπτης θα μάθει, μεταξύ άλλων, ότι η γλυπτική
πέρασε από τις τρεις διαστάσεις σε ένα είδος με
λιγότερο βάθος, ακριβώς
επειδή το χριστιανικό δόγμα περιφρονούσε τη φυσική αναπαράσταση.
Η ζωγραφική έχασε τα πλεονεκτήματα που είχε αποκτήσει με την ενηλικίωσή
της στην προοπτική και το
βάθος, λόγω του γεγονότος
ότι οι εικόνες άρχισαν να
λειτουργούν περισσότερο
ως σύμβολα και λιγότερο
ως ρεαλιστικές απεικονίσεις
του φυσικού κόσμου. Δεν
υπήρχε λόγος να απεικονίζονται οι άγιοι στην ακριβή
αναλογία προς οτιδήποτε άλλο (ακόμα και προς
άλλους αγίους), καθώς οι
αληθινές τους αναλογίες
υπήρχαν στον παράδεισο».
Π. Παναγιώτου
H έκθεση για το Χριστιανισμό στο
Ίδρυμα Ωνάση της Νέας Υόρκης
Μ
εγάλη προβολή δίνεται από αμερικανικά
ΜΜΕ για την έκθεση που
παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάση,
στο Μανχάταν, με τίτλο:
«Μετάβαση προς τον Χριστιανισμό.
Η τέχνη στην ύστερη
αρχαιότητα, 3ος - 7ος αι.
μ.Χ.», που θα διαρκέσει μέχρι τον ερχόμενο Μάιο. Το
32
πιο πρόσφατο δημοσίευμα
είναι της εφημερίδας «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», θεωρώντας την έκθεση «ως μια
από τις πιο σημαντικές της
χρονιάς». Μεταξύ άλλων,
αναφέρεται ότι η έκθεση
συγκεντρώνει 170 «εξαιρετικά αντικείμενα» που προέρχονται από μουσεία της
Ελλάδας, της Κύπρου και
των Ηνωμένων Πολιτειών.
Όπως σημειώνεται, «ανά-
μεσά τους ο επισκέπτης
μπορεί να δει σημαντικά
έργα τέχνης που δεν έχουν
ταξιδέψει ποτέ πέρα από
τα ελληνικά σύνορα, καθώς
και πρόσφατα ανασκαφικά
ευρήματα εκτίθενται για
πρώτη φορά σε παγκόσμιο
επίπεδο».
Στη συνέχεια, επισημαίνεται ότι «τα μοναδικά αυτά
εκθέματα, κατασκευασμένα
από πολλά διαφορετικά
ομογενειακά νέα
Αδελφοποίηση των Μουσείων
Νίκου Καζαντζάκη και του Κινέζου
συγγραφέα Λου Σιουν
Ε
ζησαν και δημιούργησαν σε δύο διαφορετικούς κόσμους, χωρίς ποτέ
να συναντηθούν. Ο λόγος
για το δικό μας Νίκο Καζαντζάκη, η λογοτεχνική
παρακαταθήκη του οποίου
έχει ξεπεράσει τα στενά
εθνικά μας όρια, και τον
Κινέζο Λου Σιουν (Lu Xun,
1881 -1936). Ο επιφανής κι-
νέζος λογοτέχνης, το πραγματικό όνομα του οποίου
ήταν Zhou Shuren, θεωρείται από αρκετούς ο ιδρυτής
της σύγχρονης κινέζικης
λογοτεχνίας, ενώ υπήρξε
ένας εκ των ιδρυτών του
Κινέζικου Ομίλου Αριστερών Συγγραφέων. Έγραψε
διηγήματα, δοκίμια, κριτικές,
ποιήματα και νουβέλες.
Σήμερα, οι λάτρεις των δύο
μεγάλων συγγραφέων, έχοντας εντοπίσει ομοιότητες
στο έργο τους, προβαίνουν
σε αδελφοποίηση των
μουσείων που έχουν δημιουργηθεί γι’ αυτούς στην
Ελλάδα και την Κίνα.
Η αδελφοποίηση, που έχει
ήδη δρομολογηθεί από το
Μουσείο «Ν. Καζαντζά-
κης», στο δήμο Μυρτιάς,
στο Ηράκλειο, θα γίνει το
Μάιο με τη συνδρομή και
της ελληνικής πρεσβείας
στην Κίνα. Η τελετή αδελφοποίησης θα πραγματοποιηθεί στο μουσείο Lu
Xun, στην πόλη Shao-xing,
της επαρχίας Zhejiang, κοντά στη Σαγκάη. Δ.Ρ.
χώρα εξωτερικού, φορολογική κατοικία και συνήθη διαμονή σύμφωνα με
τον Ν.3943/2011.
• Υπαγωγή των συμβάσεων
μισθώσεων κατοικιών
που δεν κατοικούνται
από τους ίδιους τους
ιδιοκτήτες αλλά ενοικιάζονται σε τρίτους στο
καθεστώς των εμπορικών
μισθώσεων. Οι επενδύσεις κα τα έξοδα για τα
ακίνητα αυτά να εκπίπτουν εξ ολοκλήρου από
το φορολογητέο εισόδημα των ιδιοκτητών.
• Δικαίωμα μίσθωσης παραθεριστικών κατοικιών
από τους ιδιοκτήτες δίχως να είναι απαραίτητη
άδεια του ΕΟΤ ή άλλου
φορέα.
• Κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου εισοδήματος μισθωμάτων
(3%), του τέλους χαρτοσήμου και χαρτοσήμου
ΟΓΑ, των ειδικών κρατήσεων από μισθώματα και
του τέλους υπέρ του Ταμείου Νομικών κατά την
σύνταξη συμβολαίων και
την μεταγραφή ακινήτων.
• Κατάργηση του Έκτακτου Ειδικού Τέλους
Ηλεκτροδοτημένων
Δομημένων Επιφανειών
(ΕΕΤΗΔΕ), αντίστοιχα
κατάργηση του ΤΑΠ και
του ΦΑΠ και αντικατάστασή τους από τον παραπάνω Φόρο Κατοχής
Ακινήτων.
Αιτήματα ομογενών
για τα ακίνητα
Μ
ε στόχο την αναθέρμανση της ελληνικής
αγοράς ακινήτων και ειδικά
της τουριστικής και παραθεριστικής κατοικίας η
Γερμανοελληνική Ένωση
Προστασίας Ιδιοκτητών
Ακινήτων Εξωτερικού
(DHSG) και ο Γερμανοελληνικός Επιχειρηματικός
Σύνδεσμος (DHW) διατυπώνουν μία σειρά προτάσεων στην ελληνική πολιτεία
με άξονα τα εξής:
• Μείωση φόρου μεταβίβασης ακινήτων και φόρου χρησικτησίας σε 4%.
33
• Φορολόγηση όλων των
ακινήτων και διαχωρισμός τους σε αστικά
ακίνητα, αγροτικά και παραθεριστικές κατοικίες.
• Κλίμακες φορολόγησης
των ακινήτων σύμφωνα
με αντικειμενικές αξίες
οι οποίες δεν θα ορίζονται μονομερώς από το
Υπουργείο Οικονομικών
αλλά από κοινού με τις
Περιφέρειες και τις Δημοτικές Αρχές.
• Εφαρμογή κλιμάκων
φορολόγησης κατοχής
ακινήτων από 0% έως 5%
(Φόρος Κατοχής Ακινήτων) ανάλογα με την τιμή
του ακινήτου
• Κατάργηση του πόθεν
έσχες για αλλοδαπούς
και μόνιμους κατοίκους
εξωτερικού μέχρι του
ποσού των 250.000 €.
Επανενεργοποίηση του
θεσμού του Μονίμου
Κατοίκου Εξωτερικού με
αντικειμενικά κριτήρια:
τουλάχιστον 10ετή νόμιμη εργασία και πιστοποιημένη φορολόγηση σε
Η DHSG είναι η Ένωση των
ιδιοκτητών και εκμισθωτών
ακινήτων σε Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Ελλάδα.
Ιδρύθηκε το έτος 1998 και
είναι μια ανεξάρτητη ένωση
που εγγυάται την εξειδικευμένη και πλήρη ενημέρωση
των μελών της σχετικά με
όλο το φάσμα της απόκτησης και διαχείρισης ακίνητης περιουσίας όπως π.χ.
θέματα μισθώσεων, ανάπτυξης και αγοραπωλησιών
στις παραπάνω χώρες.
Είναι μέλος του Παγγερμανικού Συνδέσμου Ενώσεων
Ιδιοκτητών Ακινήτων με
έδρα το Βερολίνο (Haus
und Grund Deutschland)
καθώς και της ΠΟΜΙΔΑ και
έχει συνάψει σύμβαση αποκλειστικής συνεργασίας με
την Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Αυστρίας με έδρα
την Βιέννη (Zentralverband
der Hausbesitzer, Wien) και
με την Ένωση Ιδιοκτητών
Ακινήτων στην ευρύτερη περιοχή του Ντίσελντορφ ( Haus und Grund
Düsseldorf ). Επίσης διατηρεί στενές συνεργασίες
με τον Σύνδεσμο Ακινήτων
Γερμανίας, το Παγγερμανικό όργανο των Συνδέσμων
Κτηματομεσιτών Γερμανίας
(IVD Bundesverband) και
με τον Γερμανο-Eλληνικό
Επιχειρηματικό Σύνδεσμο
(DHW) του οποίου είναι
αδελφή οργάνωση. Με τον
τρόπο αυτό η DHSG εγγυάται την άμεση και πλήρη
υποστήριξη των συμφερόντων των μελών της. Πρόεδρος της Ένωσης είναι ο
ομογενής δικηγόρος, κάτοικος Πολωνίας, Δημήτρης
Κούρος.
ομογενειακά νέα
Σπύρος Θεοδωρίδης
Πρώτη θέση σε εκπομπή
μαγειρικής στην Ιταλία
Ο
Έλληνας Σπύρος Θεοδωρίδης, 37 ετών, κέρδισε την ιταλική εκπομπή
μαγειρικής, «Μάστερσεφ
Ιτάλια». Ο Έλληνας μάγειρας έως τώρα εργαζόταν
ως υπάλληλος στην πόλη
Μόντενα της Ιταλίας και
κατάγεται από την Αθήνα.
Οι Ιταλοί σχολιαστές υπο-
γραμμίζουν ότι ένα από
τα κύριά του «όπλα» είναι
αναμφισβήτητα ο αυθορμητισμός του. Το ριάλιτι
μαγειρικής μεταδόθηκε από
τα κανάλια Sky και Cielo
και ο τελικός του σημείωσε
μεγάλη επιτυχία. Ο Έλληνας
σέφ, που ζει στην Ιταλία
από το 1997, πρόκειται να
εγκαταλείψει την παλιά
δουλειά του υπαλλήλου
και να μεταφερθεί, για έξι
μήνες, στο Ρίβολι, όπου θα
εργασθεί σε γνωστό εστιατόριο. «Πρέπει να πάρω
σημαντικές αποφάσεις, εί-
μαι πολύ ευτυχής. Όσο για
την χώρα μου, την Ελλάδα,
την αγαπώ βαθύτατα και
ελπίζω να ξεπεράσει γρήγορα την οικονομική κρίση,
στην οποία βρίσκεται, και
η Ιταλία να μη φτάσει ποτέ
σε τέτοιο σημείο», δήλωσε
στον ιταλικό Τύπο.
Όπως αποκάλυψε στην
εφημερίδα «Λα Στάμπα»
δεν αγαπά τα γλυκά, ένα
από τα πιο αγαπημένα του
εδέσματα είναι τα τορτελίνια και, σε ό,τι αφορά τις
συνταγές, «αν ξέρει κανείς
να τα φτιάχνει καλά, τα μα-
καρόνια με βούτυρο είναι
από τα νοστιμότερα φαγητά». Εκτός από το εξάμηνο
συμβόλαιο σε φημισμένο
εστιατόριο, ο νικητής του
«Μάστερσεφ Ιτάλια» κέρδισε χρηματικό βραβείο
100.000 ευρώ και τη δυνατότητα να εκδώσει βιβλίο
με συνταγές μαγειρικής,
από το οποίο είναι βέβαιο
ότι δεν θα λείπουν τα χαρακτηριστικότερα ελληνικά
φαγητά. Θ. Ανδρεάδης Συγγελάκης
Εγκρίθηκε η επαναλειτουργία ελληνικού
μειονοτικού σχολείου στην Ίμβρο
Θ
α ξαναχτυπήσει κουδούνι στα ελληνικά
σχολεία της Ίμβρου, έπειτα
από 47 χρόνια. Όπως έγινε
γνωστό από τον εκπρόσωπο των Μειονοτικών
Βακουφίων στην Κεντρική
Διεύθυνση Βακουφίων της
Τουρκίας, Λάκη Βίγκα, ο
οποίος με τη σειρά του
34
ενημερώθηκε από το τουρκικό υπουργείο Παιδείας,
εγκρίθηκε το αίτημα αδειοδότησης ελληνικού μειονοτικού σχολείου στην Ίμβρο.
Το σχετικό αίτημα είχε
υποβληθεί πέρσι στις τουρκικές Αρχές από μέλη των
κοινοτήτων της Ίμβρου.
Με ανακοίνωσή τους ο
Σύλλογος Ιμβρίων Αθήνας
και η Ιμβριακή Ένωση Μακεδονίας Θράκης, σημειώνουν ότι με τη δυνατότητα
επαναλειτουργίας ελληνικού
σχολείου στον τόπο τους,
θα δοθεί η δυνατότητα να
επιστρέψουν στο νησί και
οικογένειες με παιδιά από
την Κωνσταντινούπολη,
αλλά και την Ελλάδα. «Έτσι,
αναμένουμε να ενισχυθούν
οι ανακάμπτουσες, τα τελευταία 10 χρόνια, κοινότητές μας και με νεότερους
ανθρώπους, ώστε να ανασυσταθεί εκ νέου ο κοινωνικός ιστός», σημειώνουν.
Τα ιμβριακά Σωματεία
«χαιρετίζουν αυτή την
απόφαση της τουρκικής
κυβέρνησης» με την οποία,
όπως τονίζουν, «διορθώνονται, εν μέρει, κάποιες από
τις μεγάλες αδικίες του παρελθόντος. Αποτελεί βήμα
προς ένα καλύτερο μέλλον
στην Ίμβρο, με ισονομία και
ισοπολιτεία για όλους τους
κατοίκους της» και καταλήγουν: «Ελπίζουμε ότι σύντομα θα έχουμε αντίστοιχα βήματα και σε άλλους
τομείς, όπου οι Ίμβριοι
αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως τα κληρονομικά
δικαιώματα των ξένων υπηκόων, η κατοχύρωση των
ακινήτων στο όνομα των
πραγματικών δικαιούχων
κ.α.». Σ. Μπαλάσκας
ομογενειακά νέα
Η Αίγυπτος και η αιγυπτιώτικη
διανόηση (1919-1939), μέσα από
ένα βιβλίο
Τ
η φύση και τον τύπο
των στάσεων που οι
Αιγυπτιώτες λόγιοι υιοθετούν από τη στιγμή που
έρχονται αντιμέτωποι με τα
πολιτισμικά κινήματα της
νεότερης Αιγύπτου κατά
τη χρονική περίοδο του
Μεσοπολέμου, εξετάζει το
βιβλίο «Καιρός να συγχρω-
νισθώμεν. Η Αίγυπτος και
η αιγυπτιώτικη διανόηση,
1919-1939» του διευθυντή
του Παραρτήματος Αλεξανδρείας του Ελληνικού
Ιδρύματος Πολιτισμού, Μανώλη Μαραγκούλη.
Το βιβλίο, που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του
Κωστή Μοσκώφ, αναλύει
τους όρους και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διαμορφώθηκε η παροικιακή
διανόηση μέσα σ’ αυτή τη
μεγάλη πολιτιστική χοάνη
της Αιγύπτου, χωρίς πρωτίστως να αποβλέπει στην
επιβεβαίωση του ελληνικού
χαρακτήρα της.
Προχωρώντας την έρευνά
του πέρα από τον Καβάφη και τον Τσίρκα, τις δύο
αυτές μέγιστες προσωπικότητες του ελληνισμού της
Αιγύπτου, στις οποίες κατά
κύριο λόγο επικεντρώνονται οι μέχρι πρότινος
μελέτες, ο συγγραφέας
αναζητεί συναντήσεις του
αιγυπτιακού κόσμου με την
ελληνική παράδοση σε ένα
ευρύ φάσμα ετερογενών
κειμένων (λογοτεχνικά,
ιστοριογραφικά, λαογραφικά, δημοσιογραφικά, περιηγητικά κ.ά.), που παράγονται από την αιγυπτιώτικη
διανόηση.
«Η παραγόμενη γνώση
είναι, σε μεγάλο βαθμό,
ετερόφωτη, ενώ το σχετικά
περιορισμένο εύρος της
μπορεί να ερμηνευθεί από
τη θέση του αιγυπτιώτη ελ-
ληνισμού στο πυραμιδικού
σχήματος πλέγμα εξουσίας
και γνώσης του αποικιακού
συστήματος, όπου στην κορυφή βρίσκεται ο Ευρωπαίος των ισχυρών κρατών...
πρόκειται για μια δυτική
αφήγηση του εγχειρήματος της αραβο-ισλαμικής
Αιγύπτου να πραγματώσει
τη δική της Αναγέννηση...»,
αναφέρει- μεταξύ άλλων- ο
συγγραφέας.
Ο Μανώλης Μαραγκούλης
έχει δημοσιεύσει- μεταξύ
άλλων- πολλές μελέτες
σε ελληνόφωνα και αραβόφωνα επιστημονικά και
λογοτεχνικά περιοδικά
που επικεντρώνονται στα
ιδεολογικά κινήματα και τη
λογοτεχνική παραγωγή των
Ελλήνων της Αιγύπτου από
το τελευταίο τέταρτο του
19ου έως τη μεταπολεμική
περίοδο του 20ού αιώνα.
Μια Ελληνίδα ενημερώνει τους Κινέζους
Ο
ταν οι διευθυντές του
κινεζικού καναλιού
NTD ρώτησαν την Τίνα
Σοφού αν ήθελε να γίνει η
παρουσιάστρια των ειδήσεων του καναλιού, εκείνη
στην αρχή δεν ήξερε αν
ήταν έτοιμη να βρεθεί μέσω
35
της τηλεόρασης στο σαλόνι
εκατοντάδων χιλιάδων τηλεθεατών κάθε μέρα. Όμως
ύστερα από σοβαρή σκέψη,
οι αρχικοί δισταγμοί της
κάμφθηκαν. Αυτό, όμως,
που έκανε την Τίνα Σοφού
να πάρει την απόφαση να
γίνει μέλος της μεγάλης
οικογένειας του καναλιού
αποτέλεσε το γεγονός ότι
το NTD ήταν εκείνο που
έκανε γνωστή την επιδημία
του SARS στο κινεζικό κοινό -τρεις εβδομάδες πριν
το Πεκίνο- σώζοντας με
αυτόν τον τρόπο χιλιάδες
ζωές. ‘’Ήταν το ελληνικό
πνεύμα μέσα μου που με
έκανε να πω το ‘ναι. Ήταν
το καθήκον μου στην ελληνική ιστορία, τη δημοκρατία
και τα ανθρώπινα δικαιώματα’’, δήλωσε σε συνέντευξή
της στο «Νέο Κόσμο» της
Μελβούρνης, η κ. Σοφού.
Το New Tang Dynasty
Television -όπως είναι
ολόκληρο το όνομα του
καναλιού- έχει τις βάσεις
του στην Νέα Υόρκη με
ανταποκριτές σε περισσότερες από 70 πόλεις ανά
τον κόσμο. Πήρε το όνομά
του από την αυτοκρατορική δυναστεία Tang που
κυριάρχησε στην Κίνα το
618-907 μΧ. Η φιλελεύθερη
πολιτική που υιοθετήθηκε
από τους αυτοκράτορες
της Δυναστείας Tang, έφερε
ευημερία και πλούτο στην
φεουδαρχική κοινωνία της
Κίνας. Οι κύριοι στόχοι του
καναλιού είναι η μετάδοση ειδήσεων χωρίς καμιά
λογοκρισία μέσα και έξω
από την Κίνα, η αποκατάσταση και η προώθηση της
κινεζικής παράδοσης και η
αμοιβαία κατανόηση μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Το
NTD είναι αναγνωρισμένο
από την οργάνωση ‘’Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα’’
και τη Διεθνή Ομοσπονδία
Δημοσιογράφων ως ένα
από τα κορυφαία τηλεοπτικά κανάλια, που παρέχει
ελεύθερη πληροφόρηση
στον κινεζικό λαό.
Η κ. Σοφού παρουσιάζει τις
ειδήσεις για ενάμισι χρόνο
τώρα και νιώθει περήφανη
που είναι μέρος ενός τόσου σημαντικού σκοπού.
Όταν ρωτήθηκε από το
«Νέο Κόσμο» αν μπορεί
να καταλάβει τον κινεζικό
πολιτισμό, εκείνη απάντησε
ότι επειδή προέρχεται από
ένα αρχαίο πολιτισμό, όπως
είναι ο ελληνικός, ήταν πιο
εύκολο για εκείνη να καταλάβει έναν άλλον αρχαίο
πολιτισμό, όπως είναι ο
κινεζικός. ‘’Ο αυθεντικός
πολιτισμός είναι ακόμα εκεί.
Είναι βασισμένος σε έναν
‘θεϊκό’ πολιτισμό, κάτι που
έχουμε μάθει από την μυθολογία μας, όπως οι ιστορίες του Ηρακλή. Υπάρχει
ηθικό δίδαγμα σε πολλές
κινεζικές ιστορίες όπως και
στους ελληνικούς μύθους’’.
Σ. Χατζημανώλης
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Hermes Expo 2012
Εξωτερικές σχέσεις - Νέοι
Αρχιτέκτονες από τη Γερμανία
Τ
ην έκθεση «Εξωτερικές σχέσεις. Νέοι Αρχιτέκτονες από τη Γερ-
μανία», μία έκθεση του Ινστιτούτου Εξωτερικών Σχέσεων (iFA), διοργάνωσαν το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, το Μακεδονικό Μουσείο
Σύγχρονης Τέχνης και το Goethe-Institut, στην αίθουσα του Μουσείου
στη Θεσσαλονίκη. Η έκθεση παρουσίασε 14 αντιπροσωπευτικά διεθνή
έργα νέων αρχιτεκτόνων από τη Γερμανία που δραστηριοποιούνται στην
κατασκευή κτιρίων, στην εσωτερική διακόσμηση, την πολεοδομία και την
αρχιτεκτονική τοπίου, κυρίως μετά το 2004. Τα επιλεγμένα παραδείγματα
αποκάλυψαν το εύρος των ικανοτήτων μιας νέας γενιάς αρχιτεκτόνων και
έδειξαν πώς οι νέοι αρχιτέκτονες ασχολούνται με τα υπάρχοντα κτίρια
σε μια ξένη χώρα, πώς χρησιμοποιούν και συμπληρώνουν διαφορετικά το
υπάρχον, πώς δημιουργούν κάτι νέο υπό ασυνήθιστες συνθήκες.
Πανελλαδικός Διαδικτυακός
Διαγωνισμός
‘inart Design Competition’
Μ
ε ιδιαίτερα αξιόλογες συμμετοχές έληξε ο 1ος διαδικτυακός
Σ
τις 29 Μαρτίου στο Radisson Martinique Hotel (Manhattan), στις 30
Μαρτίου στο Πανεπιστήμιο Drexel University στη Φιλαδέλφεια, και
στις 31 Μαρτίου & 1η Απριλίου στο Trump Taj Mahal του Αtlantic City, θα
διεξαχθεί φέτος η 21η Hermes Expo.
Για μια ακόμη χρονιά η γνωστή έκθεση που οργανώνει ο Παύλος Κοτρώτσιος δίνει τον βατήρα και την 20ετή πείρα της σε όλους τους Ελληνοαμερικανούς, `Έλληνες και ξένους επιχειρηματίες και επαγγελματίες
που θέλουν να δικτυωθούν στην Αμερική, φέρνοντας τους σε επαφή με
επαγγελματικούς φορείς, επιχειρήσεις και επιχειρηματίες.
Βασισμένη στο επιτυχημένο μοντέλο διεξαγωγής της τα προηγούμενα
χρόνια η Ηermes Expo International φέτος καινοτομεί προσθέτοντας
Έκθεση Βιβλίου Εκδοτών, δημοσιογράφων και συγγραφέων ανθρώπων
του πνεύματος και των γραμμάτων, σεμινάριο μηχανικών, αρχιτεκτόνων,
κατασκευαστών στο πρότυπο των επιτυχημένων σεμιναρίων των Γιατρών,
Δικηγόρων και Νεολαίας και επιχειρηματιών, μόνιμη έκθεση ελληνικών
προϊόντων χρησιμοποιώντας τη γνώση και πολυετή εμπειρία της έκθεσης
και συναντήσεις Β2Β.
Με την 21η παρουσίαση ο Εκθεσιακός Φορέας της Ηermes Expo,
επιχειρεί να διευρύνει περισσότερο τον δίαυλο επικοινωνίας και συνεργασίας με τις Ελληνικές επιχειρήσεις, τα Επιμελητήρια, τους Δήμους, τις
Νομαρχίες και Περιφέρειες της Ελλάδας με την Αμερικανική Αγορά δια
μέσου του βατήρα των Ελλήνων-Αμερικανών και Φιλελλήνων Αμερικανών
επιχειρηματιών και επαγγελματιών, αλλά και δια μέσου Εταιρειών Διανομής
και Brokerage Firms.
Η πρώτη προεκθεσιακή εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Concordville
Inn για Εκθετες, Χορηγούς, Διαφημιζόμενους και Μέλη Επιτροπών με τιμώμενους τους Δρ. Σπύρο Σπυρέα της SigmaPharm και Ανδρέα Οικονόμου της Unifrutti of America και του χορηγού της εκδήλωσης, Calamos
Investments, Inc.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε παρουσίαση των δύο νέων
Ιστοσελίδων απο τον κ. Γιάννη Βαρσάμη της WebEmpire, ανακοινώθηκαν
οι θεματικές για την Οικονομία, Τουρισμό και Επενδυτικές ευκαιρίες, όπως
επίσης και το καινοτόμο πρόγραμμα των συναντήσεων κατόπιν ραντεβού
καθώς και τα πρώτα ονόματα των επιλεγμένων της επιτροπής για να τιμηθούν
στο Δείπνο με τους 550 Επιχειρηματίες και Επαγγελματίες. Έντονη ήταν η
παρουσία της επιτροπής Hermes Young Professionals Initiative.
36
πανελλαδικός διαγωνισμός που διοργάνωσε η εταιρία inart Κωνσταντινίδου ΑΕ με την υποστήριξη της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού Παιδείας και
Τουρισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης. Σε μια πανηγυρική τελετή στο φουαγιέ
του νέου Δημαρχιακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης, παρουσία προσωπικοτήτων της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του σχεδίου, πραγματοποιήθηκαν
πρόσφατα οι απονομές των τριών πρώτων βραβείων του διαγωνισμού.
Οι τρεις βραβευθέντες είναι οι: - 1ο βραβείο Kωστάντια Μάνθου, με
μεταπτυχιακό στο βιομηχανικό σχέδιο, ζει και εργάζεται στο Μιλάνο 2ο βραβείο:Καλίνα Νταμπίζα, αρχιτέκτων – μηχανικός με μεταπτυχιακές
σπουδές στο βιομηχανικό σχέδιο - 3ο βραβείο: Παναγιώτα Μουρατίδου,
αρχιτέκτων μηχανικός, απόφοιτος του Α.Π.Θ με μεταπτυχιακές σπουδές
στο αρχιτεκτονικό τοπίο.
Στόχος του διαγωνισμού που θα θεσμοθετηθεί πλέον, ήταν να δοθεί η
ευκαιρία σε Έλληνες δημιουργούς να αναδειχθούν και να προβληθούν στο
χώρο του industrial design, αλλά και να ενταχθούν τόσο στην ελληνική, όσο
και την παγκόσμια αγορά μέσω της έναρξης παραγωγής των έργων τους.
Σε μία ομολογουμένως δύσκολη εποχή σε όλα τα επίπεδα της ζωής, η
inart, μία υγιής επιχείρηση με έντονη παρουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, επιθυμεί να υποστηρίξει κάθε αξιόλογη καλλιτεχνική προσπάθεια και
να ενισχύσει τη δημιουργική διάθεση και παραγωγικότητα. Η inart κατέχει
σήμερα ηγετική θέση στην ελληνική αγορά ειδών διακόσμησης και επίπλου
με έδρα το Καλοχώρι, ενώ δραστηριοποιείται με επιτυχία σε πολλές χώρες
της Ευρώπης, καθώς και στην Τουρκία και στο Ντουμπάι.
Οι είκοσι επικρατέστεροι συμμετέχοντες με τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Παιδείας
και Τουρισμού Σπύρο Πέγκα, τα μέλη της κριτικής επιτροπής και τον κύριο Βασίλη
Κωνσταντινίδη της Inart
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Τιμητικές διακρίσεις σε
φιλέλληνες Ρουμάνους
Πανεπιστημιακούς
Δ
ύο εξέχοντες Ρουμάνους Πανεπιστημιακούς που συνέβαλαν
στην προώθηση της Ελληνορουμανικής φιλίας στον ακαδημαϊκό χώρο,
τίμησαν σε ειδική τελετή ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης,
ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Παναγιώτης Αβραμόπουλος και
τα μέλη του Σώματος, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Δελιβάνη, λίγο πριν την
έναρξη της 25ης τακτικής συνεδρίασης.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, απονεμήθηκαν τιμητικές πλακέτες
στον Πρύτανη του Πανεπιστημίου της Βλαχίας, στη πόλη Ταργκοβίστε κ.
Ίον Κουκούι, καθώς και τον Αντιπρύτανη του ίδιου Πανεπιστημίου κ. Ίον
Στεγκαρόιου.
Στη εκδήλωση παραβρέθηκαν και μίλησαν για την προσφορά των δύο
Πανεπιστημίων, εκτός από το Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη,
η Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, πρ. Πρύτανης, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Πρόεδρος του Ιδρύματος Δελιβάνη, ο Γιώργος
Χατζηκωνσταντίνου, Γενικός Γραμματέας Μακεδονίας-Θράκης και οι δύο
τιμώμενοι,.
Οι δύο πανεπιστημιακοί καθηγητές, απευθυνόμενοι προς τον Δήμαρχο
Γιάννη Μπουτάρη, τον Πρόεδρο Παναγιώτη Αβραμόπουλο και τα μέλη του
Δημοτικού Συμβουλίου εξέφρασαν τη χαρά και τη συγκίνηση τους για την
τιμητική διάκριση που τους επιφύλαξε η πόλη της Θεσσαλονίκης. Σημείωσαν επίσης ότι θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση
της φιλίας, της επιστημονικής συνεργασίας και της σύσφιξης των σχέσεων
μεταξύ των πόλεων της Θεσσαλονίκης και Targoviste της Ρουμανίας, που
αποτελεί έδρα του πανεπιστημίου τους.
« Έχουμε υποχρέωση να τιμούμε τους ανθρώπους του πνεύματος που
έχουν φιλικά αισθήματα προς τη χώρα μας και ιδιαίτερα όταν είναι ακαδημαϊκοί που προέρχονται από τη Ρουμανία, μια χώρα με την οποία η Ελλάδα
έχει παλιούς και παραδοσιακούς φιλικούς δεσμούς.» τόνισε ο Δήμαρχος
Γιάννης Μπουτάρης, εκφράζοντας τις ευχαριστίες του προς την κ. Δελιβάνη
η οποία υπενθύμισε στο Δημοτικό Συμβούλιο, ότι η Θεσσαλονίκη μια πόλη
με πολυπολιτισμικό χαρακτήρα και ευγένεια ψυχής πρέπει να τιμά τους ανθρώπους και τους επιστήμονες που προωθούν τη φιλία μεταξύ των λαών.
2η Συνάντηση του Ελληνικού Ινστιτούτου
Μάρκετινγκ της ΕΕΔΕ
‘Network us better’
Η
Κοινωνική Δικτύωση και
πώς αυτή μπορεί να βοηθήσει τα
στελέχη των επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά στη δύσκολη
αυτή συγκυρία, μέσω συνεργασιών, ομαδικού πνεύματος και αλληλοϋποστήριξης, ήταν το θέμα της 2ης Συνάντησης
του ΕΙΜ, με τίτλο «Network us better».
Παραβρέθηκαν μέλη της Ελληνικής
Εταιρείας Διοικήσεως Επιχειρήσεων,
φίλοι και στελέχη επιχειρήσεων, ενώ
στο πλαίσιο της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε παρουσιάστηκαν case
studies σχετικές με το αντικείμενο
του καθενός και βασισμένες στην
εμπειρία τους.
Σίλια Χριστοφιλοπούλου, Λήδα Παπαδοπούλου, Μαρία Διαλυνά
ΕΕΔΕ: ReBRANDing GREECE
Ω
ς ένας από τους κορυφαίους θεσμούς της Θεσσαλονίκης έχει
καθιερωθεί το Διεθνές Συνέδριο Διοίκησης Επιχειρήσεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, το οποίο διοργανώνει κάθε δύο χρόνια το Τμήμα Μακεδονίας της
Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ). Oι εργασίες της 11ης,
κατά σειρά, διοργάνωσης που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη με θέμα:
‘’ReBRANDing GREECE” είχαν ως στόχους, όπως επεσήμανε ο Πρόεδρος
της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου Τάσος Κυριακίδης: - να διαδώσουν το μήνυμα, πως πρέπει όλοι μας να αντιληφθούμε την
πραγματικότητα και να βελτιώσουμε την εικόνα μας τόσο στο εξωτερικό
όσο και στο εσωτερικό της χώρας, αναζητώντας παράλληλα θετικά παραδείγματα (Best Practices) - να ανοίξει η συζήτηση για τη στρατηγική τοποθέτησης της χώρας μεταξύ των ανταγωνιστριών χωρών και ταυτόχρονα να αναζητηθούν οι πιο
αποτελεσματικοί τρόποι επικοινωνίας με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη
Στο Συνέδριο έκαναν εισηγήσεις για το θέμα καταξιωμένοι Έλληνες και
ξένοι ομιλητές και παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα κρίσιμα ζητήματα όπως:
- η ανάλυση της παρούσας κατάστασης και της εικόνας της χώρας μας,
μέσω των εισηγήσεων εκπροσώπων των πρεσβειών ξένων χώρων ή διεθνών επιχειρήσεων καθώς και της παρουσίασης των αποτελεσμάτων
σχετικής έρευνας που έχει αναλάβει να διεκπεραιώσει εξυπηρετώντας
τις ανάγκες του συνεδρίου, το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του
Πανεπιστημίου Μακεδονίας, - ποιες μπορεί να είναι οι βέλτιστες πρακτικές με παραδείγματα ελληνικών
επιχειρήσεων που διαπρέπουν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
‘Ελληνική Διεθνής Γλώσσα’
Α
ρθρα για το Ελληνοκορεατικό Συνέδριο, το Ελληνικό Σχολείο στην Βουλγαρία, τον Άγιο Νικόλαο και τον Ελληνισμό της
Ανατολικής Σικελίας, την Τουριστική διάσταση του Μαραθωνίου, καθώς και διάφορα άλλα άρθρα για την Ελληνική Γλώσσα
στον κόσμο, περιλαμβάνονται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Ελληνική Διεθνής Γλώσσα», το οποίο εκδίδει κάθε τρεις
μήνες ο Οργανισμός για τη Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας Αθηνών. Πολύ ενδιαφέρον είναι και το άρθρο του Καθηγητού Αθ.
Επισκόπου για την κακοποίηση της Ελληνικής Γλώσσας στα περιοδικά μαζί με την εκτεταμένη χρήση αγγλικών λέξεων.
Το περιοδικό διανέμεται δωρεάν σε χιλιάδες παραλήπτες σε 76 Χώρες (Πανεπιστήμια και Σχολεία στα οποία διδάσκεται
η Ελληνική, Ομογενειακούς Συλλόγους κ.λπ.), αποστέλλεται επίσης στα Μέλη και σε πολλούς συνδρομητές.
37
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
ΣΒΒΕ
Μείωση λειτουργικού
κόστους μεταποιητικών
επιχειρήσεων
Γιάννης Μέγας
Η Απελευθέρωση
της Θεσσαλονίκης
1912-1913
«Κ
αινοτόμες Τεχνολογίες για τη Μείωση του Λειτουργικού Κό-
στους της Επιχείρησής σας» ήταν το θέμα της Συνάντησης Εργασίας
που διοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Βιοτεχνιών Έβρου και ο
Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), στην Αλεξανδρούπολη,
ενώ ακολούθησε αντίστοιχη εκδήλωση στην Κομοτηνή.
Η σειρά των συναντήσεων εργασίας πραγματοποιείται στο πλαίσιο του
έργου «Διασυνοριακή Εφαρμογή Καινοτόμων Τεχνολογιών Μείωσης Κόστους σε Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις» (Cross Border Implementation of
innovative cost cutting technologies – CROSS-INNO-CUT), που υλοποιείται
στο πλαίσιο του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας “ΕλλάδαΒουλγαρία 2007-2013”. Αφορά στην παρουσίαση καινοτόμων τεχνολογιών
μείωσης του λειτουργικού κόστους σε επιχειρήσεις. Οι τεχνολογίες αυτές
θα εφαρμοστούν ΔΩΡΕΑΝ σε μεταποιητικές επιχειρήσεις του της Βόρειας
Ελλάδας που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής κατά τη διάρκεια
των συναντήσεων στο εν λόγω έργο.
Μέσω του έργου CROSS-INNO-CUT η εφαρμογή των καινοτόμων αυτών
τεχνολογιών θα υλοποιηθεί σε τρία στάδια:
• Καταρχήν θα εντοπιστούν δραστηριότητες που επιβαρύνουν το κόστος
λειτουργίας σε εκατό (100) επιχειρήσεις της διασυνοριακής περιοχής,
μέσω επισκέψεων που θα πραγματοποιήσουν εξειδικευμένοι επιστήμονες.
Οι εκατό αυτές επιχειρήσεις θα είναι οι εκατό πρώτες που θα δηλώσουν
συμμετοχή στην υλοποίηση των δράσεων του εν λόγω έργου, χωρίς καμία
οικονομική επιβάρυνση.
• Στη συνέχεια, θα επιλεχθούν τριάντα από τις εκατό προηγούμενες επιχειρήσεις, στις οποίες θα αναπτυχθεί ένα συγκεκριμένο πλάνο εργασίας για
τη μείωση του κόστους λειτουργίας, το οποίο και θα τους παραδοθεί.
• Στο τελευταίο στάδιο υλοποίησης θα επιλεχθούν δέκα επιχειρήσεις στις
οποίες θα εφαρμοστεί το προτεινόμενο πλάνο εργασίας με τη βοήθεια
experts.
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Εορταστικό το πρώτο
εξάμηνο του 2012
Ε
να πρόγραμμα που εστιάζει στους νέους δημιουργούς, στη Ν.Α.
Μεσόγειο, αλλά και στην πρωτοβουλία του ΥΠΠΟΤ «Θεσσαλονίκη
Σταυροδρόμι Πολιτισμών» στην πόλη της Θεσσαλονίκης, παρουσίασε ο
καλλιτεχνικός διευθυντής του ΟΜΜΘ Γ.Ε. Λαζαρίδης.
Μελωδίες και εικόνες από αγαπημένες ταινίες της Disney θα υποδεχτούν τους μικρούς και μεγάλους φίλους του Μεγάρου, η ιστορία της
Aida ιδωμένης με μια άλλη ματιά, η Marlena Shaw, o Stephan Micus και η
μοναδική Ute Lemper, ο Σταμάτης Κραουνάκης για δύο βράδια με θέα το
Θερμαϊκό, αλλά και σύγχρονος χορός με την παράσταση RocktheBallet του
RastaThomas, μια βραδιά Γαλλικής μουσικής και οινογευσίας, ταλαντούχοι,
νέοι δημιουργοί και δυναμικά καλλιτεχνικά σχήματα της πόλης είναι μερικές μόνο από τις εκδηλώσεις που περιλαμβάνονται στο νέο πρόγραμμα
του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης. Συνεχίζονται επίσης οι εξαιρετικά
πετυχημένες διοργανώσεις: Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής, Φεστιβάλ Παιδικών Χορωδιών και Guitar Plus, καθώς επίσης και οι απευθείας προβολές
όπερας από την Metropolitan Opera. Μιλώντας με αριθμούς, 30 βασικές
εκδηλώσεις και πλήθος παράλληλων θα έχει τη δυνατότητα να απολαύσει
το κοινό της πόλης.
38
Τ
ο 2012 είναι η πιο σημαντική χρονολογία στην ιστορία της Θεσ-
σαλονίκης η επέτειος των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης, από τους Τούρκους. Με αφορμή την εν λόγω επέτειο, η έκδοση αυτή
παρουσιάζει τα σημαντικότερα γεγονότα από τον Οκτώβριο του 1912 έως
τον Ιούνιο του 1913, ακολουθώντας ημερολογιακή διαδρομή.
Η ιστορία ξεκινάει με την επέλαση του ελληνικού στρατού έως τα
πρόθυρα της Θεσσαλονίκης, την παράδοσή της πόλης από τον στρατηγό
Ταχσίν πασά και την είσοδο του αρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου
και του βασιλιά Γεωργίου, ενώ παρουσιάζει και την πορεία και τις ενέργειες
του βουλγαρικού στρατού. Στη συνέχεια γίνεται εκτεταμένη αναφορά στη
δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου το Μάρτιο του 1913 και στις μετέπειτα
διπλωματικές διεργασίες που οδήγησαν στη στρατιωτική συμμαχία με τη
Σερβία. Τέλος, στην ολοκλήρωση της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης
με την εκδίωξη του βουλγαρικού στρατού από αυτήν τον Ιούνιο του 1913
μετά από σφοδρές οδομαχίες.
Επιμέρους ζητήματα που πραγματεύεται το βιβλίο είναι η διαμάχη Κωνσταντίνου-Βενιζέλου, η βύθιση του θωρηκτού Fethi Bulent από τον υποπλοίαρχο Βότση, οι αντιδράσεις της πολυπληθούς εβραϊκής κοινότητας, τα
προβλήματα που δημιουργούσαν οι Τούρκοι αιχμάλωτοι και οι μουσουλμάνοι
πρόσφυγες, η διοικητική ενσωμάτωση της Μακεδονίας, ο σημαντικότατος
ρόλος της Κρητικής Χωροφυλακής και άλλα ειδικότερα θέματα που συνδράμουν στη διαμόρφωση της απαιτούμενης ευρύτερης οπτικής.
Γιάννης Μέγας
Η επίσκεψη του
προτελευταίου
Σουλτάνου στη
Θεσσαλονίκη
Ε
κατό χρόνια συμπληρώθηκαν το 2011 από την επίσκεψη του
Σουλτάνου Mehmet Reşat στη Θεσσαλονίκη, γεγονός που λειτούργησε ως εφαλτήριο για την έκδοση του ομότιλου βιβλίου του Γιάννη Μέγα
(Εκδόσεις University Press). Ο σουλτάνος Mehmet Reşat υπήρξε ο προτελευταίος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ο τελευταίος
Σουλτάνος, ο οποίος τον Ιούνιο του 1911 περιόδευσε στη Μακεδονία και
επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, ένα χρόνο πριν την απελευθέρωση της πόλης. Η περιοδεία οργανώθηκε από το Νεοτουρκικό Κομιτάτο με σκοπό να
τονώσει τον τουρκικό εθνικισμό στην περιοχή, να ενισχύσει την επιρροή
του Κομιτάτου και κυρίως να καταλαγιάσει την επαναστατική έξαρση των
Αλβανών του Κοσόβου, που τα τελευταία δύο χρόνια είχαν ξεσηκωθεί
εναντίον της κεντρικής εξουσίας της Πύλης.
Σκοπός του συγγραφικού εγχειρήματος είναι, όχι φυσικά να γιορτάσει
την επέτειο αυτή, αλλά να αποτυπώσει τις εορταστικές εκδηλώσεις στη
Θεσσαλονίκη τις μέρες εκείνες μέσα από μια σειρά πρωτότυπων, αδημοσίευτων κυρίως φωτογραφιών. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται συνοπτική
αναφορά στο ιστορικό υπόβαθρο της περιόδου, ενώ στα επόμενα αναλύεται το πρόγραμμα του Σουλτάνου τις μέρες παραμονής του στην πόλη
και περιγράφεται ο εορταστικός διάκοσμός της.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Χρυσούλα Παλιαδέλη
Πρόκληση και ευκαιρία για τους
νέους η ‘Θεσσαλονίκη Ευρωπαϊκή
Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014’
αγωνίες και τις ελπίδες τους, να δηλώσουν εμφατικά την ενεργή παρουσία
τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι, να μπολιάσουν με την ανεξάρτητη σκέψη τους
τη θλιβερή μας καθημερινότητα. Είναι μία μοναδική ευκαιρία για τους μεγαλύτερους να γνωρίσουν τις προτάσεις τους, να αξιοποιήσουν τη φρεσκάδα
τους, να ανανεώσουν την πολιτική σκέψη τους, να προετοιμαστούν για την
επόμενη μέρα. Είμαι βέβαιη, ότι η φιλοξενία του θεσμού στη Θεσσαλονίκη,
το 2014, που έγινε δυνατή χάρη στην εντυπωσιακή ανταπόκριση των νέων
της πόλης μας στην πρόσκληση της αντιδημάρχου, Μαρίας Πασχαλίδου,
θα απελευθερώσει τη νεανική δημιουργικότητα στην πόλη μας, με θετικές
επιπτώσεις στο άμεσο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό μέλλον της»,
υπογραμμίζει η κ. Παλιαδέλη
Σ
ημαντική πρωτοβουλία για τη διοργάνωση και τη στήριξη των
εκδηλώσεων για τη «Θεσσαλονίκη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας»
το 2014, ανέλαβε η Ευρωβουλευτής, καθηγήτρια αρχαιολογίας, Χρυσούλα
Παλιαδέλη, σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης.
Στο πλαίσιο της ενημέρωσης του κοινού για τη φύση και το περιεχόμενο
των εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε ημερίδα στο Δήμο Θεσσαλονίκης,
στην οποία παρευρέθηκαν και μίλησαν, εκτός του Δημάρχου Γ. Μπουτάρη,
αντιδημάρχων κ.α. φορέων, ο Γεν. Γραμματέας Ν. Γενιάς Γ. Λιβανός, ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας Luca Scarpiello, ο εκπρόσωπος του δήμου του Τορίνο, που φιλοξένησε το θεσμό το 2010, Michele
Covolan, και ο Carlos de Sousa Santos εκ μέρους του δήμου της Μπράγκα
(Πορτογαλία) που θα φιλοξενήσει το θεσμό το 2012.
«Ο θεσμός της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας δεν είναι μόνο μία
πρόκληση για τους νέους να δραστηριοποιηθούν και να εκφράσουν τις
Η καθηγήτρια Χρυσούλα Σαατσόγλου – Παλιαδέλη είναι
Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ από το 2009. Με την ιδιότητά της αυτή
ορίστηκε Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Αναφορών, Μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού & Παιδείας, τακτικό μέλος της Αντιπροσωπείας για
τις σχέσεις με το Ισραήλ, εκπρόσωπος της Επιτροπής Πολιτισμού &
Παιδείας στο Δ.Σ. του «Σπιτιού της Ευρωπαϊκής Ιστορίας».
Ξεκίνησε την Ακαδημαϊκή της καριέρα το 1984 στο Τμήμα ΙστορίαςΑρχαιολογίας του ΑΠΘ, όπου είναι τακτική καθηγήτρια. Υπήρξε βοηθός
του αείμνηστου καθηγητή Μ. Ανδρόνικου και συμμετείχε στην ανασκαφή
και την αποκάλυψη των βασιλικών τάφων της Βεργίνας (1976-1980).
Στη διάρκεια της μακρόχρονης θητείας της στο ΑΠΘ δημοσίευσε
στον ελληνικό και διεθνή Τύπο εκατοντάδες άρθρα, σχόλια και μελέτες
και συνέγραψε πολλά βιβλία για την αρχαία Μακεδονία και τη Βεργίνα –όπου από το 2001 διευθύνει την πανεπιστημιακή ανασκαφή του
ΑΠΘ. Είναι επιστημονικά υπεύθυνη σε ερευνητικά Προγράμματα με
το Τμήμα Αρχαιομετρίας του «Δημόκριτου» και πολλά Τμήματα του
Τομέα Γεωφυσικής στο ΑΠΘ.
Έχει μετάσχει σε δεκάδες αρχαιολογικά Συνέδρια και αποστολές
στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, Ασία, ΗΠΑ, Αυστραλία και Β. Αφρική.
Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, Σύμβουλος της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης στην ΟΠΠΕ Θεσσαλονίκη ’97, Πρόεδρος ΔΣ του ΚΘΒΕ, μέλος
της Α.ΔΙ.Π., μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Ανάδειξη του
Αρχαιολογικού Χώρου της Πέλλας.
Τέλος, είναι αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού
Ινστιτούτου και τακτική εταίρος της Αρχαιολογικής Εταιρίας Αθηνών.
39
Νέοι και απασχόληση
Όπως υπογραμμίζει η κ. Παλιαδέλη, η Ευρώπη προσανατολίζεται σ’
αυτή τη χρονική συγκυρία σε μια συστηματική προσπάθεια ενίσχυσης της
Απασχόλησης των νέων και της νεανικής επιχειρηματικότητας, δεδομένης
και της κρίσης, η οποία πλήττει όλο και περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες
και ιδιαίτερα το Νότο και τη χώρα μας. Ετσι αναμένεται να ενισχυθούν
τα αντίστοιχα Προγράμματα κατά της Ανεργίας των νέων και να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα μέσω των Οικονομικών Υπουργείων και της Γεν.
Γραμματείας Ν. Γενιάς.
Η Επιτροπή Αναφορών
Πέραν των θεμάτων της Νεολαίας και του Πολιτισμού, όμως, η κ. Παλιαδέλη αναφέρεται με ιδιαίτερη έμφαση και στη δραστηριότητα της Επιτροπής Αναφορών της ΕΕ της οποίας είναι Α’ Αντιπρόεδρος και όπου οι
Ευρωπαίοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν για παραβίαση
των δικαιωμάτων τους σε σχέση με τις Κοινοτικές Οδηγίες.
« Αποτελεί τιμή για μένα η ανανέωση της θητείας μου στη θέση της
Αντιπροέδρου της επιτροπής Αναφορών για το υπόλοιπο της νομοθετικής
περιόδου. Η επιτροπή αυτή έχει να επιδείξει ένα σημαντικό έργο πίσω
της. Με αφετηρία τις αναφορές των πολιτών, τις παρεμβάσεις των μελών
της επιτροπής μας, και τη συνεργασία μας με τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή
ασκείται πίεση στα κράτη μέλη, σε τοπικές αρχές ή άλλα όργανα για την
εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών σε σχέση με το περιβάλλον, την προστασία
των καταναλωτών, την αναγνώριση των επαγγελματικών τους προσόντων
κτλ. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών να ελέγχουν και να παρακολουθούν την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και ταυτόχρονα είναι
καθήκον μας η ενημέρωση και η ενθάρρυνσή τους να ασκούν το δικαίωμα τους αυτό», κοινωνικά θέματα κ.α.
«Οποιοσδήποτε Έλληνας (ή Ευρωπαίος) πολίτης μπορεί να προσφύγει
στην Επιτροπή Αναφορών είτε ως φυσικό πρόσωπο, είτε ως ομάδα, με ή
χωρίς νομική υποστήριξη, να υποστηρίξει το αίτημά του προσερχόμενος
ακόμη και ο ίδιος και να αναμείνει το σχετικό πόρισμα σε χρονικό διάστημα
συχνά μικρότερο και του έτους.
«Από την Ελλάδα υπήρξαν κατά καιρούς προσφυγές για θέματα περιβάλλοντος, χωματερών κ.λ.π. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι
για τη διαχείριση απορριμμάτων υπάρχει έλλειμμα ενημέρωσης στη χώρα
μας, ενώ οι υφιστάμενες τεχνολογίες είναι στην πλειοψηφία τους παρωχημένες. Οι νέες τεχνολογίες στον τομέα αυτό συνδέονται άμεσα με την
ανακύκλωση και την παραγωγή ενέργειας και διαφόρων προϊόντων από τα
στερεά απορρίμματα, ενώ οι ΧΥΤΑ είναι ήδη ξεπερασμένη τεχνολογία για
τις περισσότερες χώρες της Δ. Ευρωπης», καταλήγει η κ. Παλιαδέλη.
Ελληνες
της
Διασποράς
Οι Έλληνες της Διασποράς

1-16:No_415 - Association of the Enosi Smyrneon

Τεύχος 122

Ο Παλμός - Κοινωνική Μέριμνα Μοσχάτου

Σκέψεις πανεπιστημιακών για το κείμενο διαβούλευσης του

ΤΙΜΟΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Κωδικός

Περι του χωρίου Έμπας

Απρίλιος 2010

03.11.2010 Η οικογένειά μου είναι πρόσφυγες από τη Θεσσαλονίκη

Αντιδράσεις της Lamda Development μετά τις

Κάντε κλικ εδώ για να κατεβάσετε το πρόγραμμα

1 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Γεννήθηκα στον Πειραιά το 1963. Από το 1991 ζω στη