ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΥΓΕΙΑ - ΠΡΟΛΗΨΗ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
13
Η αντισύλληψη στα
χρόνια της εφηβείας
Αντισυλληπτικό χάπι: Συνήθως δεν συστήνεται σε γυναίκες κάτω των 18 ετών
Η
σεξουαλική ωρίμανση κατά τη διάρκεια της
εφηβείας είναι κομβική για κάθε άνθρωπο.
Έτσι, είναι απαραίτητο για κάθε έφηβο να είναι σωστά και υπεύθυνα ενημερωμένος για πιθανούς κινδύνους και, ασφαλώς, για θέματα αντισύλληψης. Ειδικά για την αντισύλληψη, οι επιλογές είναι πολλές. Ποιες είναι αυτές και ποια τα πλεονεκτήματα της καθεμίας; H ψυχολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Σεξουαλικής Υγείας Θάνου Ασκητή,
Θέκλα Βασιλείου μας εξηγεί στη συνέντευξη που
ακολουθεί:
Τι είναι το ανδρικό προφυλακτικό;
Πρόκειται για μια πολύ λεπτή θήκη από λάτεξ
ή πολυουρεθάνη που καλύπτει το πέος κατά τη σεξουαλική πράξη, προκειμένου να συγκρατήσει τα
σπερματοζωάρια που εκτοξεύονται από πέος κατά την
εκσπερμάτιση. Θεωρείται
ένα από τα πλέον αποτελεσματικά μέτρα για προστασία από τις ανεπιθύμητες
εγκυμοσύνες και το μοναδικό που προστατεύει από
τα σεξουαλικά μεταδιδόΓΡΑΦΕΙ:
μενα νοσήματος.
Αχιλλέως
Αντωνία Γ2
Πρέπει να χρησιμοποιώ προφυλακτικό κάθε φορά;
Φυσικά! Η λογική του «με μια φορά δεν θα πάθω τίποτα» ή «τα κακά συμβαίνουν μόνο στους άλλους», δεν ισχύει. Μια φορά είναι αρκετή για να
σε σημαδεύσει ακόμα και με μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή ασθένεια, όπως είναι το AIDS.
Τι πρέπει να γνωρίζω για την ορθή χρήση του
προφυλακτικού;
Ακόμα και εκείνοι που είναι τυπικοί στη χρήση
του προφυλακτικού συχνά δεν το χρησιμοποιούν σωστά. Η αποτελεσματικότητα του βρίσκεται
στο ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό της τάξεως του 98%,
ποσοστό που μειώνεται από απροσεξία, από κακή χρήση ή κακή φύλαξη. Τα πιο συχνά προβλήματα που προκύπτουν είναι το προφυλακτικό να
σπάσει, να γλιστρήσει από το πέος ή να παρουσιαστεί διαρροή σπέρματος κατά την έξοδο του
πέους από τον κόλπο. Υπάρχουν κάποιοι βασικοί
κανόνες που πρέπει να τηρούνται για να έχουμε
τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα:
• Τα προφυλακτικά πρέπει να αγοράζονται από
φαρμακεία , supermarket και γενικά από μέρη
που τηρούν τις προδιαγραφές σε σχέση με τη φύλαξη του προϊόντος. Αποφεύγουμε μέρη που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο ή σε υψηλές θερμοκρασίες αφού αυτό μπορεί να το αλλοιώσει. Με
την ίδια λογική δεν χρησιμοποιούμε προφυλακτικά που έχουμε αφήσει στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου ή στο πορτοφόλι μας.
• Ελέγχουμε πάντα την ημερομηνία λήξης.
• Δεν ανοίγουμε το προφυλακτικό χρησιμοποιώντας τα δόντια μας ή οποιοδήποτε αιχμηρό
αντικείμενο.
• Φοράμε το προφυλακτικό από την αρχή της
σεξουαλικής επαφής, μόνο εφόσον το πέος βρίσκεται σε πλήρη στύση προκειμένου να γίνει σωστή εφαρμογή και ακολουθούμε τις οδηγίες όπως
αναγράφονται στη συσκευασία.
• Χρησιμοποιούμε λιπαντικά με βάση το νερό
ή που αναφέρουν στη συσκευασία πως δεν αλλοιώνουν το προφυλακτικό.
• Χρησιμοποιούμε ειδικό, πιο χοντρό προφυλακτικό κατά τη πρωκτική επαφή.
• Αφαιρούμε το προφυλακτικό από τον κόλπο
κρατώντας τη βάση του και πριν επέλθει η στύση, για να αποφύγουμε τη διαρροή σπέρματος
στον κόλπο.
• Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ το ίδιο προφυλακτικό δεύτερη φορά.
Το προφυλακτικό είναι ευθύνη του αγοριού;
Το προφυλακτικό είναι ευθύνη και των δύο συντρόφων εξίσου. Πολλά κορίτσια ανησυχούν πως
• Θέκλα Βασιλείου
Ψυχολόγος Ιατρικό Κέντρο
Σεξουαλικής Υγείας Θάνου Ασκητή
αν έχουν μαζί τους προφυλακτικά, το αγόρι θα τις
θεωρήσει ανήθικες ή ασύδοτες σεξουαλικά. Το
γεγονός ότι φροντίζω την υγεία μου, τη ζωή μου,
σε καμία περίπτωση δεν δηλώνει ανηθικότητα.
Κάποιες άλλες βολεύονται στη λογική πως «θα
έχει εκείνος» ή ντρέπονται να τα ζητήσουν στο
φαρμακείο. Θα πρέπει να αναρωτηθείς τι είναι χειρότερο όμως: το αυστηρό βλέμμα του φαρμακοποιού ή οι συνέπειες μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης; Κάθε έξυπνη σεξουαλικά ενεργή γυναίκα,
θα πρέπει να έχει μαζί της προφυλακτικά!
Το αγόρι μου δεν θέλει να βάλει προφυλακτικό. Τι να κάνω;
Θα του εξηγήσεις πως για εσένα είναι απαραίτητο και πως χωρίς το προφυλακτικό δεν θα υπάρξει σεξουαλική επαφή. Εάν δεν μπορεί να σεβαστεί την επιθυμία σου για κάτι τόσο σοβαρό, τι σε
κάνει να πιστεύεις πως θα σεβαστεί εσένα γενικότερα; Αν απειλήσει να σε χωρίσει τότε καλύτερα
για σένα! Αν ισχυριστεί πως δεν τον αγαπάς αρκετά,
αναρωτήσου πόσο σε αγαπάει εκείνος που είναι
διατεθειμένος να «παίξει» με την υγεία σου!
Θέλουμε να κάνουμε σεξ και δεν έχουμε προφυλακτικό. Τι να κάνουμε;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία εναλλακτική.
Απλά δεν θα κάνετε σεξ! αρκεστείτε σε φιλιά και
χάδια και φροντίστε να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι την επόμενη φορά.
Μπορώ να χρησιμοποιήσω αντισυλληπτικό
χάπι;
Το αντισυλληπτικό χάπι είναι μια ιδιαίτερα αξιόπιστη μέθοδος αντισύλληψης που αναστέλλει την
έξοδο του ωαρίου από την ωοθήκη. Θα πρέπει
όμως να λαμβάνονται πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του γυναικολόγου. Συνήθως δεν συστήνονται
σε γυναίκες κάτω των 18 ετών. Εάν είναι κάτι που
επιθυμείς θα πρέπει να μιλήσεις με τη μητέρα σου
και φυσικά με τον γυναικολόγο σου, που μετά
από τη λήψη του ιατρικού σου ιστορικού θα κρίνει εάν μπορείς να λάβεις το χάπι.
Μπορώ αντί για προφυλακτικό να χρησιμοποιώ το χάπι της επόμενη μέρας;
Το χάπι της επόμενης μέρας ή αλλιώς επείγουσα αντισύλληψη δεν αποτελεί μέθοδο αντισύλληψης αλλά αναγκαστική παρέμβαση μετά από
λάθος, για παράδειγμα αν σπάσει το προφυλακτικό. Πρέπει να λαμβάνεται μόνο μετά από συμβουλή γιατρού και φυσικά δεν είναι ένα φάρμακο που η γυναίκα μπορεί να παίρνει κάθε μήνα!
Το χάπι της επόμενης μέρας έχει σοβαρές παρενέργειες συμπεριλαμβανομένου και της διατάραξης του εμμηνορρησιακού κύκλου.
Η διακεκομμένη συνουσία δεν είναι αρκετά
ασφαλής;
Η διακεκομμένη συνουσία αφορά την απομάκρυνση του πέους
από τον κόλπο πριν
την εκσπερμάτιση, και
εκσπερμάτιση μακριά
από τα γυναικεία γεννητικά όργανα. Θεωρείται αναξιόπιστη ως
μέθοδος αντισύλληψης αφού μπορεί το
αγόρι να μην προλάβει
να «τραβηχτεί». Επίσης
πριν την εκσπερμάτιση εκκρίνονται υγρά από το πέος τα
οποία μπορεί να περιέχουν ποσότητα σπέρματος. Τέλος, πρόκειται
για μια ακόμα μέθοδο που δεν προσφέρει καμία κάλυψη απέναντι στα ΣΜΝ.
Αν μείνω έγκυος τι πρέπει να κάνω;
Καταρχήν θα πρέπει οπωσδήποτε να μιλήσεις
στους γονείς σου που θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις την κατάσταση. Ακόμα και αν φοβάσαι
πως μπορεί να αντιδράσουν με θυμό, πρέπει να
προχωρήσεις και να είσαι ειλικρινής μαζί τους.
Μπορεί να σοκαριστούν στην αρχή, θα φροντίσουν όμως να κάνουν το καλύτερο δυνατό για
εσένα. Μπορεί οι φίλες ή το αγόρι σου να σε προτρέψουν να κάνεις έκτρωση «στα κρυφά». Αυτό
μπορεί να σε οδηγήσει κάπου που δεν θα τηρούνται βασικοί ιατρικοί κανόνες και συνθήκες υγιεινής, κάτι που θα βάλει την υγεία σου σε σοβαρό
κίνδυνο. Μην ξεχνάς όμως πως οι γονείς σου είναι εκείνοι που έχουν την εμπειρία και την ωριμότητα να σε στηρίξουν. Τους χρειάζεσαι δίπλα
σου!
Είναι επικίνδυνη η έκτρωση;
Μια έκτρωση έχει επιπτώσεις τόσο στην σωματική όσο και στη ψυχολογική υγεία της έφηβης.
Οργανικά υπάρχει το ενδεχόμενο διάτρησης της
μήτρας, αυξημένη πιθανότητα αποβολής στο μέλλον, μολύνσεις, φλεγμονή στο τράχηλο της μήτρας
και άλλα. Από ψυχολογικής πλευράς η έφηβη
μπορεί να βιώσει αισθήματα ενοχής, θυμού, θλί-
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας*
Δευτέρα-Παρασκευή 12.00-16.00
Τηλέφωνο 77.77.28.77
* Η Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας, είναι μια δωρεάν τηλεφωνική γραμμή όπου εξειδικευμένοι επαγγελματίες σας ακούν και σας προσφέρουν τις κατάλληλες κατευθύνσεις σε σεξουαλικά και συναισθηματικά ζητήματα, σε προβλήματα σχέσεων και συμπεριφοράς. Μπορεί κανείς να καλέσει για θέματα που αφορούν τον ίδιο
ή για κάποιο άτομο του οικογενειακού ή φιλικού του περιβάλλοντος. Τα τηλεφωνήματα είναι ανώνυμα και ισχύει απόλυτη εχεμύθεια. Η γραμμή απευθύνεται σε άτομα
άνω των 18 ετών.
ψης, μειωμένη αυτοεκτίμηση καθώς και δυσκολία
στις ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις. Μερικές
φορές τα προβλήματα αυτά είναι τόσο έντονα που
χρειάζεται παρέμβαση ειδικού.
Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα
Νοσήματα (Σ.Μ.Ν.)
Πρόκειται για μια ομάδα λοιμωδών νόσων που
προκαλούνται από παθογόνους μικροοργανισμούς που μεταδίδονται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Μπορεί να έχεις ακούσει και
τον όρο «αφροδίσια νοσήματα» που αφορά μια
κατηγορία των Σ.Μ.Ν. που μεταδίδεται αποκλειστικά με τη σεξουαλική επαφή. Τα υπόλοιπα Σ.Μ.Ν.
μπορεί να μεταδοθούν και με άλλους τρόπους, όπως από τη μητέρα στο έμβρυο (π.χ. το AIDS). Είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως τα νοσήματα αυτά δεν κάνουν διακρίσεις και αφορούν όλους
μας εξίσου. Κάποια Σ.Μ.Ν.
δεν παρουσιάζουν συμπτώματα για πολύ καιρό, με αποτέλεσμα ο φορέας να μην το γνωρίζει
και να μολύνει και άλλους με τους οποίους
έχει σεξουαλικές επαφές
χωρίς προφυλάξεις. Με
άλλα λόγια ο/η σύντροφός σου μπορεί να έχει μολυνθεί αλλά να μην το γνωρίζει. Οι επιπτώσεις στην υγεία
είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Μπορεί να οδηγήσουν σε στειρότητα
(άντρες και γυναίκες), σε καρκίνο του
τραχήλου της μήτρα, άλλα είδη καρκίνου
των γεννητικών οργάνων. Παρά την προσπάθεια
ενημέρωσης και πρόληψης, τα Σ.Μ.Ν. παρουσιάζουν έντονα αυξητικές τάσεις ανά το παγκόσμιο.
Ποια είναι τα ΣΜΝ;
Πρόκειται για μεγάλη ομάδα νοσημάτων όπως
AIDS / HIV, ηπατίτιδα B, ηπατίτιδα C, κονδυλώματα, χλαμύδια, σύφιλη, φθειρίαση, έρπης των
γεννητικών οργάνων, τριχομονάδες, γονόρροια,
μύκητες των γεννητικών οργάνων και μαλακό έλκος των γεννητικών οργάνων.
Ακούω συχνά για τα κονδυλώματα. Τι είναι;
Πρόκειται για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), μια από τις πιο συχνές παθήσεις που
μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Μεταδίδονται με απευθείας επαφή με την προσβεβλημένη περιοχή και τα συμπτώματα εμφανίζονται
εβδομάδες ή και μήνες μετά την επαφή. Είναι πιθανόν κάποιος που δεν έχει εκδηλώσει συμπτώματα να μεταδώσει τον ιό. Το βασικό σύμπτωμα
της νόσου είναι η εμφάνιση διογκώσεων στο δέρμα, σαν μικρές κρεατοελιές, στη περιοχή του εφηβαίου, στη βάλανο του πέους, στην ουρήθρα,
στον πρωκτό, στο περίνεο, στα χείλη του αιδοίου
και εσωτερικά στον κόλπο. Στις γυναίκες τα κονδυλώματα μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο των
γεννητικών οργάνων και ειδικότερα του τραχήλου της μήτρας.
Υπάρχει τρόπος πρόληψης από τα κονδυλώματα;
Επειδή τα κονδυλώματα εμφανίζονται σε μια τόσο ευρεία περιοχή, το προφυλακτικό από μόνο
του δεν αρκεί. Έχουν αναπτυχθεί όμως εμβόλια
που προστατεύουν από συγκεκριμένη ομάδα κονδυλωμάτων (τους ιούς 6, 11, 16, 18) που θεωρούνται οι πιο επικίνδυνοι για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας , του κόλπου και
του αιδοίου. Το εμβόλιο γίνεται σε 3 δόσεις και
πρέπει να ολοκληρωθούν και οι 3 προκειμένου
να σε καλύπτει. Εάν δεν έχεις κάνει ακόμα το εμβόλιο, μίλα με τη μητέρα σου, κλείστε ραντεβού
με τον γυναικολόγο και ενημερώσου για τις επιλογές σου.
14
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΕΡΕΥΝΑ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
ΑΑππέέσσππαασσεε ο
σσττοο ΔΔιιααγ ττο 22οο ββρρααββεείίοο
γωωννιισσμμόό ΜΜ Ρ
ΕΕΡΑΑ
Πορίσματα έρευνας του
Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού
T
o 2o βραβείο στο διαγωνισμό «Μαθητές στην
Έρευνα 2012-2013» στην κατηγορία Λυκείων,
απέσπασε το Λύκειο Εθνομάρτυρα Κυπριανού
Στροβόλου. Θέμα της έρευνας, η οποία περιλάμβανε
και τις τρεις τάξεις του Λυκείου, ήταν «Η
επίδραση της οικονομικής κρίσης στις
επαγγελματικές επιλογές των μαθητών».
Επικεφαλής και υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος ήταν η καθηγήτρια Βιολογίας του σχολείου κα Παναγιώτα Πούγιουρου – Ιωάννου, ενώ
στην όλη διαδικασία για τον προγραμματισμό, την οργάνωση και την ολοκλήρωση της εργασίας, βοήθησε και η ερευνήτρια κα
Μαργαρίτα Χριστοφορίδου.
Για την εκπόνηση της έρευνας στο
διαγωνισμού ΜΕΡΑ, τον οποίο διοργανώνει το Ίδρυμα Προώθησης
Ερευνών σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, εργάστηκαν οι πιο κάτω μαθητές του Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού: Νίκη Παπαβασιλείου, Γεωργία Καρμιώτη, Μαρίτα Παρούτη, Λευτέρης
Αγρότης, Μαρία Μαρίνου, Ραφαέλλα Σάββα, Ανδρέας Ανδρέου, Νίκη
Νεοκλέους, Τιμόθεος Ζήνωνος,
Ανδρέας Πίγγουρας, Μιχάλης Ιωάννου, Εμμανουέλα Χριστοφή, Άντρεα
Κουτούμπα, Κωνσταντίνα Χατζηκαλλή, Μαρίνα Γενναδίου και Σύνθια Γεωργίου.
Το δείγμα της έρευνας όπως προέκυψε από τη χορήγηση του ερωτηματολογίου αποτελείται από 477 μαθητές. Συγκεκριμένα, στην έρευνα συμμετείχαν 198 αγόρια και 279 κορίτσια. Το ερωτηματολόγιο ήταν ανώνυμο, χρησιμοποιήθηκε μόνο για τους σκοπούς της έρευνας. Κατασκευάστηκε
από την πιο πάνω ομάδα των μαθητών του σχολείου και σκοπό είχε να διερευνήσει τις απόψεις σας σε
σχέση με την επίδραση της οικονομικής κρίσης στις επαγγελματικές σας επιλογές.
Συγκεκριμένα στο ερώτημα εάν και με ποιο τρόπο
η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την καθημερινότητα των μαθητών, φάνηκε ότι το 52% έχουν επηρεαστεί, ένα μικρό ποσοστό των μαθητών, το 13.4%,
πιστεύει ότι δεν έχει επηρεαστεί από την
οικονομική κρίση, ενώ ποσοστό που
αντιστοιχεί με το 53.2% των ερωτηθέντων μαθητών δηλώνει ότι η οικογένειά τους έχει επηρεαστεί από την οικονομική κρίση Η οικονομική κρίση,
όμως, φαίνεται να μην έχει επηρεάσει τα
φροντιστήρια των μαθητών, αφού η
πλειοψηφία των μαθητών και συγκεκριμένα το 65.8% διαφωνούν με τη δήλωση πως
έχουν μειώσει τα φροντιστήριά τους σε σχέση με
Η ανεργία έχει
επηρεάσει τις
επιλογές τους
Η οικονομική κρίση
«κτύπησε» και τους μαθητές
Η οικονομική κρίση φαίνεται ότι
«κτύπησε» και τους μαθητές μας
επηρεάζοντάς τους στην επιλογή
του επαγγέλματος. Εκφράζουν
έντονες ανησυχίες για την ανεργία που μαστίζει τους νέους, τις
προοπτικές εργοδότησης, με αποτέλεσμα να έχουν αλλάξει τις συνήθειές τους, να μειώσουν τις εξόδους για να κάνουν οικονομία…
Ωστόσο, εξακολουθούν να κάνουν φροντιστήρια, να επιμένουν στο
στόχο τους και δεν αλλάζουν γνώμη
για το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν
φοβούμενοι να μη μείνουν άνεργοι.
Τα πιο πάνω προκύπτουν από την έρευνα που εκπονήθηκε από τους μαθητές του Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού και που σκοπός της ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της οικονομικής κρίσης στις
επαγγελματικές επιλογές
των μαθητών. Συγκεκριμένα, η μελέτη απαντά
στα πιο κάτω ερωτήματα: Κατά πόσο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τους μαθητές;
Ποιες οι επιπτώσεις της
στην καθημερινότητά
τους και πόσο έχει επηρεάσει τις επαγγελματικές επιλογές τους; Και αν ναι με ποιο τρόπο; Το σχολικό και
οικογενειακό περιβάλλον παρέχει την κατάλληλη
στήριξη στους μαθητές στη διαδικασία επιλογής επαγγέλματος;
προηγούμενες χρονιές, λόγω της οικονομικής κατάστασης της οικογένειάς τους. Επιπλέον, μόνο ένα
ποσοστό 22.6% δηλώνει πως έχει αλλάξει συνήθειες της καθημερινότητάς του λόγω της οικονομικής
κατάστασης της οικογένειάς του και ένα 31.7% ότι το
χαρτζιλίκι του έχει μειωθεί. Από την άλλη, εξετάζοντας τη δήλωση «Έχω μειώσει τις εξόδους μου για να
κάνω οικονομία», παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των μαθητών δηλώνει ότι η καθημερινότητά τους έχει επηρεαστεί σε κάποιο βαθμό από την οικονομική κρίση με ποσοστά
συμφωνίας 41.9%.
Σε ερώτηση κατά πόσο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τις επαγγελματικές επιλογές τους, η πλειοψηφία
των μαθητών (64.2%) διαφωνεί με
την άποψη ότι η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους δεν τους
επιτρέπει να ακολουθήσουν το επάγγελμα που τους ενδιαφέρει, ενώ ένα
57.9% των μαθητών δηλώνει ότι θα
ακολουθήσουν το επάγγελμα που
τους αρέσει, ασχέτως αν υπάρχει πιθανότητα να δυσκολευτούν να βρουν
δουλειά στο μέλλον. Παρόμοιες είναι
και οι απόψεις των μαθητών στη δήλωση
«Έχω αλλάξει γνώμη για το επάγγελμα που
θα ακολουθήσω, γιατί φοβάμαι να μη μείνω
άνεργος», αφού ένα 49.3% διαφωνεί με την άποψη
αυτή. Από την άλλη όμως ένα 43% των μαθητών θεωρεί ως βασικό κριτήριο για την επιλογή επαγγέλματος τις προοπτικές εργοδότησης, ενώ ένα 37.9%
των μαθητών δηλώνει πως η ανεργία τούς έχει επηρεάσει σε σχέση με
την επιλογή επαγγέλματος. Τέλος,
ένα ποσοστό 56.8% δηλώνει ότι επέλεξε να ακολουθήσει ένα επάγγελμα που θα του εξασφαλίσει δουλειά
στο μέλλον. Συνεπώς, βλέπουμε ότι
ο φόβος της ανεργίας έχει επηρεάσει
τις επιλογές των μαθητών.
Στη δήλωση κατά πόσο η άποψη των γονιών τους
παίζει σημαντικό ρόλο στις επαγγελματικές τους επιλογές, φάνηκε ότι πολλοί μαθητές, το 36.9% των
ερωτηθέντων, κρατούν μία ουδέτερη στάση, ενώ τα
ποσοστά συμφωνίας (27.5%) και διαφωνίας δεν δια-
Λόγω αβεβαιότητας
επιλέγουν επάγγελμα
με προοπτικές εργοδότησης
φέρουν σημαντικά (34.8%). Επίσης, στη δήλωση αν
οι γονείς τους επαναλαμβάνουν συνεχώς ότι υπάρχει οικονομική κρίση και αυτό επηρεάζει τις αποφάσεις τους για το μέλλον», η πλειοψηφία των μαθητών (37%) ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί, ενώ ένα
σημαντικό ποσοστό (34%) διαφωνεί με την πιο πάνω άποψη. Παρόμοια, η πλειοψηφία των μαθητών
(67.9%) φαίνεται να διαφωνεί με την άποψη ότι οι
γονείς τους πιστεύουν ότι δεν πρέπει να ακολουθήσει το επάγγελμα που τον ενδιαφέρει, γιατί δεν έχει
προοπτικές εργοδότησης Από την άλλη μόνο 16.7%
των μαθητών διαφωνεί με την άποψη ότι οι γονείς τους
τον/την συμβουλεύουν να διαλέξει ένα επάγγελμα
με καλές προοπτικές εργοδότησης, γεγονός που δείχνει ότι οι γονείς προσπαθούν να κατευθύνουν τα
παιδιά τους σε επαγγέλματα με μέλλον.
Όσον αφορά την επίδραση του σχολείου στις
επαγγελματικές επιλογές των μαθητών και συγκεκριμένα αν το σχολείο παρέχει στο μαθητή
πληροφορίες που τον
βοηθούν να επιλέξει το
επάγγελμα που θα ακολουθήσει, το 36.5% των
μαθητών συμφωνεί, ένα
σημαντικό ποσοστό
(34.1%) φαίνεται να κρατά ουδέτερη στάση. Στη
δήλωση αν στο σχολείο
είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν επαγγέλματα που δεν
τα γνώριζαν προηγουμένως,
τα ποσοστά συμφωνίας
(33.3%) και διαφωνίας
(37.7%) δεν διαφέρουν σημαντικά, ενώ και πάλι ένα
25.9% δηλώνει ουδέτερη στάση. Στη δήλωση «Τα μαθήματα που επέλεξα
περιορίζουν τις επαγγελματικές μου επιλογές», δεν φαίνεται να εντοπίζεται μία
επικρατούσα άποψη.
Την ίδια στιγμή η πλειοψηφία των
μαθητών (43.4%) πιστεύει ότι ο
σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού τούς έχει ενημερώσει για το ποια επαγγέλματα
έχουν προοπτικές εργοδότησης
με ένα μικρότερο ποσοστό (24.9)
να διαφωνεί με αυτή την άποψη.
Όσον αφορά στην ενημέρωση
που έχουν σε σχέση με τις επιλογές μετά το Λύκειο περισσότεροι
από τους μισούς μαθητές (50.5%)
πιστεύουν ότι είναι καλά ενημερωμένοι με μόνο 16.1 % να διαφωνεί.
Επίσης, το ποσοστό των μαθητών που
πιστεύουν ότι δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι (25.2%) είναι σημαντικά μικρότερο από το ποσοστό των μαθητών που νιώθουν κατάλληλα προετοιμασμένοι (43.8%).
της Γ' τάξης που διεκδικούν θέσεις σε ανώτατα ή ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Βάσει της έρευνας από
τη μια οι μαθητές φαίνεται να δηλώνουν ότι θα ακολουθήσουν το επάγγελμα που
τους αρέσει ανεξαρτήτως εργοδότησης όμως, από την άλλη
φαίνεται να επιλέγουν επαγγέλματα που έχουν μέλλον και
να δηλώνουν ότι η ανεργία έχει
επηρεάσει τις επιλογές τους.
Φαίνεται ότι, ίσως, οι μαθητές
προσπαθούν να ασχοληθούν με το επάγγελμα
που τους προσφέρει ευχαρίστηση, αλλά ταυτόχρονα λόγω της αβεβαιότητας για μελλοντική εργοδότησή τους, επιλέγουν να
τους ενδιαφέρει ένα επάγγελμα που
έχει προοπτικές εργοδότησης.
Όσον αφορά την επίδραση της οικογένειας στις επαγγελματικές επιλογές δεν φαίνεται να είναι μεγάλη,
κάτι που έρχεται σε αντίθεση με αυτό που λένε οι έρευνες. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι οι
μαθητές δεν αντιλαμβάνονται την
έμμεση επίδραση που έχουν οι γονείς
στις αποφάσεις τους. Επίσης, αν και
οι μαθητές δηλώνουν ότι γονείς τους
δεν τους αποθαρρύνουν στο να ακολουθήσουν το επάγγελμα που τους ενδιαφέρει, την ίδια στιγμή οι μαθητές δηλώνουν ότι οι γονείς τούς συμβουλεύουν να
ακολουθήσουν ένα επάγγελμα με μέλλον. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι συμβουλές των γονιών βρίσκουν
ανταπόκριση και πιθανότατα να ταυτίζονται με τις
προθέσεις των μαθητών.
Αναφορικά με τη στήριξη του σχολείου από την
έρευνα προκύπτει θετική. Η πλειοψηφία των μαθητών δηλώνει ότι είναι ευχαριστημένοι ως προς την ενημέρωση και την προετοιμασία που τους προσφέρει
το σχολείο για την επιλογή του επαγγέλματος που θα
ακολουθήσουν, δίνοντάς τους και εναλλακτικές επιλογές. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάθε ερώτηση
το ποσοστό των μαθητών που απαντούσαν δεν συμφωνώ/ δεν διαφωνώ είναι σχετικά ψηλό. Η ουδέτερη στάση προσφέρει πιθανότατα τη βεβαιότητα της
αντικειμενικής απάντησης στους μαθητές, είτε ερμηνεύεται με άρνηση των μαθητών να αποδεχτούν την
πραγματικότητα, σε μια εποχή που η οικονομική κρίση δεσπόζει, γεγονός που δίνει τροφή για μελλοντική έρευνα.
Στο πλευρό των μαθητών
οικογένεια και σχολείο
«Σταθερές αξίες»
φροντιστήρια και χαρτζιλίκι…
Από την έρευνα αν και οι μαθητές φαίνεται να δηλώνουν ότι η κρίση έχει επηρεάσει αυτούς και την οικογένειά τους, εντούτοις, σε πιο συγκεκριμένες ερωτήσεις (π.χ. φροντιστήρια/χαρτζιλίκι) αυτό δεν φαίνεται. Όσον αφορά στο χαρτζιλίκι και οι έξοδοί τους
να έχουν παραμείνει σταθερά ή να συμφωνούνται
ανάλογα με τα έξοδα του μήνα σε συνεργασία με
τους γονείς, αλλά η αύξηση των φροντιστηρίων θα
μπορούσαμε να πούμε ότι δείχνει την άνθιση της παραπαιδείας. Παράλληλα και την ικανοποίηση των
αναγκών τους ή λόγω της επικρατούσας κατάστασης υπάρχει ανταγωνισμός, ιδιαίτερα των μαθητών
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
15
Όσα θέλετε να μάθετε
για το Bitcoin
Ο Κύπριος
με το μυαλό
των… 400 εκ.
δολαρίων
Ο Ντέμης (Δήμος) Χασάπης, ελληνοκύπριος 37 χρονών, με καταγωγή από την Αμμόχωστο, εγγονός Κύπριων μεταναστών στο
Βόρειο Λονδίνο, ο οποίος διαπρέπει στον τομέα της τεχνολογίας. Ο
νέος αυτός είναι γνωστός νευροεπιστήμονας, σχεδιαστής βιντεοπαιχνιδιών και πρώην παιδί-θαύμα
στο σκάκι. Από την ηλικία των 13
έφτασε στα ανώτατα επίπεδα, κερδίζοντας το παγκόσμιο πρωτάθλημα της κατηγορίας του πέντε
φορές. Μόλις στην ηλικία των 15
έδωσε εισαγωγικές εξετάσεις για
να περάσει στο πανεπιστήμιο. Στα
17 του είχε ξεκινήσει με την δημιουργία παιχνιδιών υπολογιστών
και ίδρυσε τη δική του επιχείρηση,
την Elixir Studiow, που κατασκεύασε μερικά από τα πιο γνωστά παιγνίδια υπολογιστών της δεκαετίας
το ’90, καθιερώνοντας και τα παιγνίδια εξομοίωσης με πραγματικές
συνθήκες. Το παιχνίδι σκακιού του
1997 μεταξύ του υπερυπολογιστή
της IBM Deep Blue και του Ρώσου
Παγκόσμιου πρωταθλητή Γκάρι Κασπάροφ, προκάλεσε το ενδιαφέρον του Ντέμη και τον κατεύθυνε
στον τομέα των νευροεπιστημών
και της τεχνητής νοημοσύνης.
Διεθνή εντύπωση προκάλεσε το
γεγονός ότι η πολύκροτη Google
επιβεβαίωσε, ότι εξαγόρασε την νεοσύστατη εταιρεία που δημιούργησε ο Ντέμης Χασάπης προ τριετίας σε συνεργασία με άλλους δύο
συνιδιοκτήτες, την DeepMind με
έδρα το Λονδίνο, εφόσον μάλιστα
μέχρι τώρα η εταιρεία αυτή δεν έχει
δώσει κανένα προϊόν. Η Google
πρόσφερε το αστρονομικό ποσό
των 293 ευρώ για την εξαγορά της
(ήταν η μεγαλύτερη επένδυση που
έκανε ποτέ η εν λόγο εταιρεία στη
Ευρώπη). Η εταιρία του Ντέμη λέγεται πως τράβηξε το ενδιαφέρον
και του Mark Zuckerberg, ιδρυτή
του Facebook. Η νεοσύστατη αυτή εταιρία έγινε παγκοσμίως περιζήτητη γιατί αναπτύσσει αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης με στόχο την ανάπτυξη υπολογιστών που
να «σκέπτονται» αυθόρμητα, όπως
τους άνθρωποι, αντί να προγραμματίζονται. Σήμερα η DeepMind
απασχολεί γύρο στους 50 νευροεπιστήμονες και ειδικούς της τεχνητής νοημοσύνης που στοχεύουν στην εξέλιξη της τεχνολογίας
και στην ιατρική έρευνα για την κατασκευή μηχανών που να μπορούν
να μιμηθούν την ικανότητα του
εγκεφάλου θεραπεύοντας πολλούς συνανθρώπους μας. Τέλος
παραμένει ακόμη αδιευκρίνιστο
πώς σκοπεύει να αξιοποιήσει η
Google την τεχνογνωσία της βρετανικής εταιρίας.
Δημητρίου Στυλιανός Β 4
Το εικονικό νόμισμα που άλλαξε
τον τρόπο των συναλλαγών
Τ
ο νόμισμα Bitcoin αισίως
διανύει τον πέμπτο χρόνο
«ζωής» του. Διακινείται μέσα από ένα open source p2p πρόγραμμα και έχει φέρει τα πάνω
κάτω στην online οικονομία και
όχι μόνο.
• Τι είναι το bitcoin;
• Το bitcoin είναι ένα ψηφιακό νόμισμα, το οποίο
δημιουργήθηκε
το 2009 από
άγνωστο πρόσωπο που χρησιμοποίησε το "παρατσούκλι" Satoshi
Nakamoto. Χρησιμοποιείται σε
συναλλαγές στις
οποίες δεν υπάρΓΡΑΦΕΙ:
χουν ενδιάμεσοι
Γεωργίου
(δηλ. όχι τράπεζες), δεν υπάρΝάνσια Β΄7
χουν προμήθειες και οι συναλλασσόμενοι παραμένουν ανώνυμοι. Σήμερα, όλο και περισσότεροι έμποροι δέχονται το νόμισμα, ανάμεσά τους ακόμα και πιτσαρίες ή καταστήματα μανικιούρ.
• Γιατί είναι τόσο δημοφιλές;
• Το bitcoin επιτρέπει τις ανώνυμες συναλλαγές, ενώ παράλληλα διευκολύνει τις διεθνείς αγοραπωλησίες, καθώς δεν υπάρχουν ζητήματα ισοτιμίας ή διπλής φορολόγησης. Επίσης, για τις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις είναι πολύ ελκυστικό το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να πληρώνουν
δικαιώματα χρήσης ή προμήθειες σε εταιρείες που
εκδίδουν πιστωτικές κάρτες.
• Πώς αποκτά κάνεις bitcoins;
• Στο Internet υπάρχουν αρκετά «ανταλλακτήρια συναλλάγματος» bitcoin. Το μεγαλύτερο είναι
το Mt. Gox και εκεί μπορεί κανείς να ανταλλάξει
κάθε συνάλλαγμα με bitcoins.
• Πώς γίνονται οι μεταφορές χρημάτων και τα εμβάσματα;
• ΟΙ μεταφορές χρημάτων είναι πολύ απλές και
μπορούν να γίνουν σε κάθε πλατφόρμα. Μέσω
υπολογιστή, ο πιο απλός τρόπος είναι μέσω σελίδων web, ενώ παράλληλα υπάρχουν δεκάδες
εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και ταμπλέτες.
• Πόσο ασφαλές είναι να μετατρέψω χρήματα σε
bitcoins;
• Στο θέμα της ασφάλειας δεν υπάρχουν οριστικές απαντήσεις. Η όλη διαδικασία είναι αρκετά
ασφαλής, αρκεί να μην πετάξετε το σκληρό σας
δίσκο στα σκουπίδια , να μη σας τον κλέψουν ή να
μη διαγράψετε το σχετικό φάκελο από το cloud
σας.
Γενικά, καλό είναι πάντα να κρατάτε αντίγραφα.
Κατά τα άλλα, παράγοντας αβεβαιότητας αποτελεί
η στάση των κυβερνήσεων και τ ων εποπτικών αρχών απέναντι στο ψηφιακό νόμισμα.
Μέχρι στιγμής τηρείται στάση αναμονής, δεν
αποκλείεται όμως στο κοντινό μέλλον να υπάρξουν
έλεγχοι (κυρίως για θέματα ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και φορολογίας) ή ακόμα και κάποια στιγμή να κλείσει η υπηρεσία.
Δεκτές οι πληρωμές
διδάκτρων με Bitcoin
στο Πανεπιστήμιο
Λευκωσίας
Το μεγαλύτερο ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Κύπρο
ανακοίνωσε στις 21 Νοεμβρίου 2013 ότι στο εξής θα
δέχεται πληρωμές διδάκτρων και άλλων εξόδων σε
μορφή bitcoin, γεγονός που καθιστά το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας το πρώτο αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο στον κόσμο που δέχεται το ψηφιακό νόμισμα.
Τα bitcoin θα γίνονται δεκτά σε όλες τις πόλεις και
σε όλες τις χώρες όπου δραστηριοποιείται το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Επιπλέον, από το εαρινό εξάμηνο
του 2014 το UNiC (University of Nicosia) θα προσφέρει σχετικό πρόγραμμα Master στο ψηφιακό νόμισμα (Master of Science Degree in Digital Currency),
το οποίο θα εξετάζει, μεταξύ άλλων, σε βάθος τις συνέπειες της συνύπαρξης ψηφιακών νομισμάτων με
το παραδοσιακό νόμισμα. Στην ανακοίνωσή του το
Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, δια στόματος του Δρ. Χρήστου Βλάχου, μέλους του Συμβουλίου και οικονομικού διευθυντή του ιδρύματος, χαρακτηρίζει το ψη-
φιακό νόμισμα «αναπόφευκτη τεχνική εξέλιξη, που
θα οδηγήσει σε καινοτομίες στα συστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου, στο χρηματοοικονομικό σύστημα, στα συστήματα πληρωμών και στα εμβάσματα
καθώς και στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Επιπλέον, θα δημιουργήσει αποτελεσματικές υπηρεσίες και θα συνδράμει την διάδοση χρηματοοικονομικών υπηρεσιών σε περιοχές του κόσμου όπου
δεν παρέχονται βασικές τραπεζικές υπηρεσίες».
16
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
2014: Έτος Κώστα Μόντη
Δέκα χρόνια
από το θάνατό του
«Από μιας απόψεως στους λογοτέχνες ο πόνος είναι έμπνευση.
Η χαρά δεν εμπνέει. Εμπνέει η λύπη. Πρέπει να πληρώσεις. Για
να συγκινήσεις τον αναγνώστη σου, πρέπει να κλάψεις εσύ δέκα
φορές για να κλάψει εκείνος μία. Πρέπει δέκα φορές να
τρανταχτείς εσύ για να τρανταχτεί εκείνος μία. Και όλα αυτά, και
τις επιτυχίες και όλα, θα τις πληρώσεις. Θα έρθουν ώρες που
εκ των υστέρων θα τις πληρώσεις πολύ ακριβά».
Γ
εννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1914 στην Αμμόχωστο. Ήταν το
έκτο παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα.
Ο πατέρας του ήταν κυβερνητικός υπάλληλος από τη Λάπηθο και
η μητέρα του ήταν απόγονος παλιάς ενετικής οικογένειας από την Αμμόχωστο.
Ήταν ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας
θεατρικών έργων. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και
συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά
από τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε
άλλες γλώσσες. Υπήρξε επίσης
μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Το 1932 αποφοίτησε από το
Παγκύπριο Γυμνάσιο και έφυγε
για να σπουδάσει Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ταυτόχρονα εργαζόταν ως ανταποκριτής
της Κυπριακής εφημερίδας
«Ελευθερία» με το ψευδώνυμο
ΓΡΑΦΕΙ:
Κώστας Άλκιμος. Το Νοέμβριο
Kωνσταντίνου
του 1937 πήρε το πτυχίο
Άντρια Γ5
του και γύρισε στην Κύπρο. Δεν μπόρεσε, όμως, να εργαστεί ως
δικηγόρος διότι, μετά τα Οκτωβριανά, η
Αγγλική αποικιακή κυβέρνηση της Κύπρου είχε απαγορεύσει στους δικηγόρους που είχαν σπουδάσει στην Ελλάδα να ασκήσουν το επάγγελμά τους.
Εργάστηκε στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία (ΕΜΕ) ως λογιστής
αλλά και ως προϊστάμενος στα μεταλλεία Μιτσερού και Καλαβασού.
Το 1940 δίδαξε στην Εμπορική Σχολή που είχε ιδρύσει ο άντρας της
αδελφής του στη Μόρφου.
Το 1942 ίδρυσε το «Λυρικό Θέατρο», το πρώτο επαγγελματικό θέατρο στην Κύπρο, με συνεργάτες τον
Αχιλλέα Λυμπουρίδη και τον Φοίβο
Μουσουλίδη. Το 1944 το θέατρο έκλεισε
αλλά μαζί με τον Φοίβο Μουσουλίδη εξέδωσε το θεατρικό και λογοτεχνικό περιοδικό
«Το Θέατρο», το οποίο λειτούργησε μέχρι το 1946.
Στις 24 Φεβρουαρίου 1946 παντρεύτηκε την Έρση
Κωνσταντίνου, από τη Μόρφου, στην Εκκλησία της Φανερωμένης
στη Λευκωσία και απέκτησαν τέσσερα παιδιά.
«Στιγμές της εισβολής»
(Πικραινόμενος εν εαυτώ, 1975)
Είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,
είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας.
******
Τι γρήγορα που κατάλαβε αυτό το καλοκαίρι
πως ήταν περιττό
και τα μάζεψε κι έφυγε στις μύτες των ποδιών
******
Ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους, Πενταδάχτυλέ μου,
ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους
Το 1946 επίσης διορίστηκε στο Κυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο
ως εκδότης του περιοδικού «The Cyprus Chamber of Commerce
Journal» και εξέδωσε την εφημερίδα «Ελευθέρα Φωνή» μέχρι το
1947. Το 1948 διορίστηκε συντάκτης στην εφημερίδα «Έθνος» και αργότερα Γενικός Γραμματέας της Εμποροβιομηχανικής Ομοσπονδίας Κύπρου. Το 1953 εξέδωσε το
«Cyprus Trade Journal» στα Ελληνικά και το 1955 συμμετείχε ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της
ΕΟΚΑ, στον Απελευθερωτικό
Αγώνα (1955-59).
Το 1961 διορίστηκε διευθυντής
τουρισμού και το 1976 αφυπηρέτησε από τη θέση αυτή. Το 1980
τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού και το 1984 προτάθηκε για
το βραβείο Νόμπελ. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής
Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου ως επίσης
και το 2001 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Για το έργο του βραβεύτηκε επίσης με τα ακόλουθα:
Βραβείο Γιάννος Κρανιδιώτης 2003, Αριστείον Γραμμάτων και
Τεχνών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Βραβείο Γραμμάτων Φρειδερίκου Μάθιους, Βραβείο μυθιστορήματος της Εθνικής Εταιρείας
Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου.
Το έργο του Κώστα Μόντη
Το έργο του Κώστα Μόντη κινείται γύρω από δύο άξονες: Ο πρώτος είναι η ιστορική πραγματικότητα που τη βίωσε ο ποιητής έντονα και ο δεύτερος είναι η προσωπική του εμπειρία από πλευράς
αντιλήψεως για τον κόσμο και τις αξίες που προβάλλουν καθημερινά μπροστά του. Ο ποιητής με το στίχο του αποτυπώνει την ιστορική αλήθεια από τη μια πλευρά και την προσωπική ελευθερία από
την άλλη.
Βασική του αρχή ήταν να αναστρέψει μέσα από το αντικαθρέφτισμά του την ιστορική πορεία των πραγμάτων, όχι όπως τα κοιτάζει
ένας απλός άνθρωπος, αλλά ένας πνευματικός, για να επεκτείνει το
γεγονός στη σφαίρα της αισθητικής, του προβληματισμού και της
ηθικής. Οι στίχοι του διαπνέονται από τόλμη, οξύνοια, αυθεντικότητα, υποκειμενικότητα και πρωτοτυπία. Είναι υποβλητικοί, ξεκάθαροι και δυνατοί για να εισδύσουν στη συνείδηση και να ανατρέψουν το συμβιβασμό, την επιδεκτικότητα και την αδιαφορία.
Το έργο του είναι μεγάλο τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα.
Από το 1934 εξέδωσε πέραν των είκοσι ποιητικών συλλογών, οι
οποίες συγκεντρώθηκαν μεταγενέστερα στα Άπαντά του. Έγραψε
επίσης πεζά, θέατρο και μεταφράσεις. Στα πρώτα του ποιήματα είναι φανερό ότι επηρεάστηκε από τους ποιητές Τέλλο Άγρα, Καρυωτάκη, Καβάφη κ.ά. Ωστόσο, γρήγορα διαμόρφωσε το δικό του
ύφος και θα ακολουθήσει τη δική του πορεία. Στοιχεία
που χρησιμοποιεί είναι ο συμβολισμός, η υποβλητικότητα,
το χιούμορ, ο σαρκασμός, χωρίς να λείπουν οι νύξεις.
Γράφει επίσης και στην Κυπριακή διάλεκτο. Κάποια από
τα ιδιωματικά του ποιήματα αγαπήθηκαν πολύ και αρκετά από αυτά έχουν μάλιστα μελοποιηθεί.
Η γόνιμη παρουσία του Κώστα Μόντη στην Κυπριακή
λογοτεχνία αρχίζει με την ποιητική συλλογή «Στιγμές»,
επιβάλλοντάς τον από τότε ως ένα από τους πιο μεστούς
και εκφραστικούς ποιητές της γενιάς του. Ο λόγος του καθαρός και ακέραιος, αυτοτελής και αυτόνομος κινείται σε
μια ατμόσφαιρα ανθρωπολογική και ανθρωποκεντρική.
Αυτό για τον ποιητή είναι θέμα ποιητικής ηθικής και δήλωση κοινωνικής συμπεριφοράς ή κοίταγμα στο βάθος της
ανθρώπινης ψυχής και αγωνίας. Κύριο χαρακτηριστικό η επιγραμματικότητα που αναπτύσσει, μία δυναμική εκφορά και
μία αποτελεσματικότητα στην ανάγνωση. Η χρησιμοποίηση των λέξεων γίνεται επιλεκτικά για να ανταποκρίνονται και
νοηματικά και ηχητικά, συνειδητά και αισθητικά. Σκοπός
του να κάνει τον αναγνώστη κοινωνό της ευαισθησίας
και της συνειδητότητας, που είναι στοιχεία απαραίτητα για να είναι η ζωή αξιοπρεπής.
Δουλειά επίπονη και ουσιαστική τα τρία Γράμματα στη μητέρα. Η μητέρα δεν είναι άλλη από
την Ελλάδα, που παρουσιάζεται ως άφθαρτη
αξία, ως ιδέα παντοτινή, που εμπνέει και διασώζει τις δύσκολες ώρες τα παιδιά της με τρόπο μυστηριακό. Μέσα από τα πολύστιχα αυτά ποιήματα διαγράφεται η ιστορική πορεία
του νησιού. Πάλη, αγώνες, θάνατος, ηρωισμοί, οράματα, πόθοι και ελπίδες δημιουργούν ένα ψηφιδωτό που αναπαριστά ιστορικές στιγμές ενός ένδοξου παρελθόντος και
ενός αβέβαιου μέλλοντος.
Ολόκληρη η ποίηση του Κώστα Μόντη, όπως
και η ίδια η ζωή του, είναι διαποτισμένη από τη
μνήμη, τα αισθήματα και την αλήθεια των πραγμάτων που επιστρατεύτηκαν για να αντιπαλέψουν
τη σκληρή μοίρα που ράντισε τη ζωή του ποιητή με
πίκρα, οδύνη, θάνατο, αμφιβολία και απογοήτευση.
Βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον
της Κύπρου έγραψε πολλά έργα που αναφέρονται στον απελευθερωτικό αγώνα 1955 – 1959, για την ένωση με την Ελλάδα,
την πορεία του νησιού μετά την Ανεξαρτησία. Σημαντικός σταθμός
του ήταν η τουρκική εισβολή και κατοχή του 1/3 της Κύπρου.
Από τα πιο γνωστά του έργα είναι το «Γράμμα στη Μητέρα», «Στιγμές της εισβολής», μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της
Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο «Αφέντης Μπατίστας», ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου και πολλά άλλα.
Προσωπικός φίλος του ποιητή υπήρξε ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, ο οποίος μελοποίησε μερικά από τα έργα του, αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.
Την 1η Μαρτίου 2004, σε ηλικία 90 ετών, ο Κώστας Μόντης ταξίδευσε στην αιώνια ζωή, αφήνοντας μια ιστορική κληρονομιά.
ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥΜΕΝΟΥΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΜΟΥ
Ξέρω, θα πείτε πως πιστέψατε σε μένα,
Πως γελαστήκατε και πιστέψατε.
Εν τάξει. Όμως δεν είμαι εγώ που σας γέλασα,
Όμως κι εγώ σας πίστεψα.
(1980,643δ)
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΘΕΑΤΡΟ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
17
Η Κύπρος ένα
ταξίδι επί
πτερύγων αγγέλου
Το σχολείο μας θα συμμετάσχει στον
Α΄ Παγκύπριο Διαγωνισμό διασκευής
και δραματοποίησης στίχων του Κώστα Μόντη που διεξάγεται φέτος στο
πλαίσιο των δέκα χρόνων από το θάνατό του (2004 – 2014).
Το διασκευασμένο κείμενο φέρει τον
τίτλο «Η Κύπρος ένα ταξίδι επί πτερύγων αγγέλου». Με αφορμή το απόσπασμα που δόθηκε για τη συγγραφή
του δοκιμίου, από το
«ΙΙΙ Γράμμα στη
Μητέρα» συντάξαμε ένα
κείμενο στο
οποίο παρεμβάλλονται και
άλλοι στίχοι του
ιδίου ποιητή
διασκευασμένοι.
Μια Κερυνειώτισσα μάνα
βρίσκει μετά από
καιρό ένα παλιό γράμμα του γιου της,
στρατιώτη το 1974, ο οποίος τώρα στη
σκέψη της είναι ένας άγγελος και το
γράμμα του γίνεται το μέσο για ένα νοερό διάλογο ανάμεσα στα δύο πρόσωπα που παλινδρομούν ανάμεσα στο
παρόν και στο παρελθόν και για ένα
ταξίδι στον Πενταδάκτυλο και στην κατεχόμενη Κερύνεια. Ανάμεσα στα δύο
πρόσωπα που συνδιαλέγονται παρεμβάλλεται ένας αφηγητής, ένας διαμεσολαβητής, που μεταφέρει σκέψεις
από τον έναν στον άλλο και από τους
δύο στο κοινό.
Ανάμεσα στις αφηγήσεις παρεμβάλλονται στίχοι από το κυπριακό παραδοσιακό νανούρισμα «Αγιά Μαρίνα»
και από το τραγούδι «Μικρή Πατρίδα».
Το κείμενο ολοκληρώνεται με αναφορά σ’ αυτό το νοητό ταξίδι και μια ηχηρή προτροπή υπέρ της ειρήνης.
Τα κείμενα αποδίδουν οι εξής μαθητές:
Γιος: Ορέστης Καρατζής, Γ2
Μάνα: Μαρίτα Παρούτη, Γ5
Αφηγητής: Άντρεα Ορατίου, Γ6
Τραγούδι: Αίγλη Κωστή, Α7
Μουσική: Αντρέας Ζήνωνος, Α2
Διασκευή, δραματοποίηση: Αναστασία Ιωσήφ, Σταυρούλα Γιάγκου
Ακολουθεί ενδεικτικό απόσπασμα
από το διασκευασμένο κείμενο:
Γιος: Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ο
Πενταδάκτυλος, μητέρα. Σου γράφω
αυτές τις τελευταίες μου σκέψεις φυλακισμένος στο κάστρο της Κερύνειας
αγναντεύοντας ψηλά τον Πενταδάκτυλο και το κάστρο του Άη Λαρκού. Δυο
βήματα παρακάτω είναι η πέτρα του
Πενταδάκτυλου, σκληρή, αντιμέτωπη, πεπρωμένη, ν’ αντιμετωπίσει το
γραφτό και το ριζικό μας. Και ξέρεις τι
συλλογιέται μάνα; Ότι δεν του πάει
Τούρκος, δεν πάει προς Θεού Τούρκος
, βρε μάνα. (Λάπηθος, Πενταδάκτυλος)
Αφηγητής: Γυρίζει το αδράχτι της μνήμης στους δρόμους της Κερύνειας.
Μάνα: Τις αστροφεγγιές δεν κοιμάμαι, περιμένω το θαύμα. Τ’ άστρα σιμώνουν τη γη, ακούω τα μυστικά τους,
τρεμοπαίζει η λάμψη τους, κάνω ευχή,
να βρέχει, να ‘ναι καθρέφτης ο δρόμος, να θολώνει ο ουρανός, να ξενυχτώ μετρώντας ψιχάλες, ψυχούλες, να
ξεπλύνει η βροχή τα πάντα, το περσινό παράπονο, το αυριανό, το μελλούμενο, να φυτρώνουν ευλογημένα χόρτα, οι αμυγδαλιές να ανθοφορούν. Θυμάμαι τις πέτρες στο Αββαείο να μυρίζουν κυκλάμινα και μαργαρίτες. Θυμίαμα οι ανθοί, τα μυρωδάτα τριαντάφυλλα. (απάντηση στο ΙΙ Γράμμα στη
Μητέρα)
Συμμετοχή στον
Παγκύπριο
Διαγωνισμό
Δραματοποίησης
στίχων του
Κώστα Μόντη
Η θεατρική ομάδα του Σχολείου μας.
Mε τη Λυσιστράτη στον Παγκύπριο
Διαγωνισμό Σχολικού Θεάτρου
Μ
ε εντατικούς ρυθμούς συνεχίζονται οι πρόβες της
«Λυσιστράτης» του Αριστοφάνη, που πρόκειται να ανεβάσει το σχολείο μας στις 17 Μαρτίου 2014, στο Σατιρικό Θέατρο.
Το θίασο απαρτίζουν μαθητές και
μαθήτριες και από τις τρεις τάξεις
του Λυκείου μας.
Συνολικά στο έργο, διασκευή
και σκηνοθεσία, του
οποίου ανέλαβε η φιλόλογος Δέσπω Λάμπρου, συμμετέχουν
32 μαθητές της Α’, Β’
και Γ’ Λυκείου. Τα
σκηνικά ανέλαβε ο
καθηγητής της Τεχνολογίας, Μιχάλης
Σουππουρής, τα κουστούμια η φιλόλογος
Δέσπω Λάμπρου, τη
μουσική και χορογραφία οι μαθητές: Σκεύη
Λέφα Α7, Παναγιώτης
Γεωργίου Α5 και Ιωάννα Παυλίδου Α5, ενώ
βοηθός σκηνοθέτης ο
Χρίστος Προκοπίου Β7.
Η Λυσιστράτη είναι
κωμωδία του Αριστοφάνη που γράφτηκε και
διδάχθηκε το 411 π.Χ.. Θεωρείται
ένα από τα παλιότερα και χαρακτηριστικότερα αντιπολεμικά έργα. Η υπόθεση έχει να κάνει με τη
σεξουαλική απεργία που κηρύσσουν οι γυναίκες της Αθήνας και
της Σπάρτης, προσπαθώντας έτσι
να πείσουν τους άντρες τους να
σταματήσουν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Το έργο αντιπροσωπεύει μια από
τις καλύτερες στιγμές του Αριστοφάνη. Είναι η τελευταία προσπά-
θειά του να επικρατήσει η ειρήνη,
μετά τους Αχαρνής (425 π.Χ.) και
την Ειρήνη (421 π.Χ.). Από την Ειρήνη μέχρι τη Λυσιστράτη, έχουν
διαδραματιστεί διάφορα πολιτικά
γεγονότα: Η σύναψη της Νικιείου
ειρήνης το 421 π.Χ., η άμεση σχεδόν παραβίασή της και από τις δύο
πλευρές, η απώλεια της Δεκέλειας, του σπουδαιότερου οχυρού
για λόγους προσωπικού συμφέροντος, ούτε μόνο για το καλό της
Αθήνας, αλλά για το συμφέρον
ολόκληρου του ελληνικού κόσμου.
Η ειρήνη στο τέλος του έργου
επιτυγχάνεται με κάποιες αμοιβαίες
παραχωρήσεις. Η Λυσιστράτη πείθει αφενός τους Αθηναίους να παραιτηθούν από την Πύλο, που έγι-
Μαθητές
κατασκευάζουν
τα σκηνικά της
«Λυσιστράτης»
υπό την επίβλεψη
του καθηγητή τους
Μιχάλη Σουππουρή
της Αθήνας, η καταστροφή της σικελικής εκστρατείας του 413 π.Χ.,
η αποστασία ενός μεγάλου μέρους
της Αθηναϊκής συμμαχίας. Οι πληγές των αντιπάλων δεν άφηναν περιθώρια ούτε για ειρήνη ούτε για
νέο πόλεμο. Όλοι ήταν ηττημένοι
αλλά ταυτόχρονα αμετανόητοι.
Η Λυσιστράτη έχει τα ίδια αισθήματα με τον Τρυγαίο της Ειρήνης. Αντίθετα με τον Δικαιόπολη
των Αχαρνέων, η Λυσιστράτη και
ο Τρυγαίος θέλουν την ειρήνη όχι
νε Αθηναϊκή κτήση κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων, και αφετέρου τους Σπαρτιάτες, να παραιτηθούν από τρεις άλλες περιοχές.
Η συμφιλίωση επισφραγίζεται
στο τέλος του έργου με τον Σπαρτιάτη τραγουδιστή να επικαλείται
και να υμνεί θεότητες τις οποίες
αναγνώριζαν και λάτρευαν και οι
Αθηναίοι. Ο Σπαρτιάτης είναι αυτός που, κατά πάσα πιθανότητα,
κλείνει το έργο υμνώντας την Αθη-
νά, πολιούχο θεά της Αθήνας, που
όμως λατρευόταν και στη Σπάρτη
ως Αθηνά «χαλκίοικος»: «Ύμνησε
τη θεά την πιο δυνατή, που όλους
τους νικά, τη θεά με το χάλκινο
σπίτι».
Τους ρόλους υποδύονται κατά
σειρά εμφάνισης οι μαθητές:
Λυσιστράτη: Σκεύη Λέφα Α7.
Μυρίνη: Ιωάννα Παυλίδου Α5.
Κυνησίας: Παναγιώτης Δημητρίου Β3.
Πρόβουλος, αφηγητής: Τιμόθεος Μινασίδης Β2. Πάμπος:
Κωνσταντίνα Ξενοφώντος Γ6.
Χορός Γυναικών:
Ρεβέκκα Πιριπίτση Β2,
Χριστίνα Σαρρή Β6,
Κλεονίκη Χαραλάμπους Β6, Κωνσταντίνα Ξενοφώντος Γ6, Μικαέλλα Γεωργίου Β7,
Νικολίνα Χρυσοστόμου Β1, Σκαμνάκη
Κωνσταντίνα Α5, Γκιλάκη Φρειδερίκη Β6,
Άντρεα Προύντζου Α3,
Δέσποινα Ματσεντίδου
Β2, Αντιγόνη Αυγουστή
Β1, Δέσποινα Αθανασίου Β4, Χριστίνα Χατζηχριστοδούλου Α6, Έλενα Ππαλή Α6.
Χορός Γερόντων: Χάρης Χριστοδουλάκης Β7, Παναγιώτης Γεωργίου Α5, Στυλιανός Δημητρίου
Β4, Στέφανος Χριστοφίδης Β7,
Αντρέας Πεττεμερίδης Β2, Χριστόδουλος Χαραλάμπους Β5,
Γιάννης Αναστασίου Β6, Γιώργος
Παρλαβάντζας Β2
Αστυνομικοί: Τιμόθεος Μινασίδης Β2, Γιώργος Παρλαβάντζας
Β2.
18
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Ε
Τ
Α
Λ
Ε
«
»
Ε
Τ
Ι
Ε
Δ
Α
Ν
Mε γενικό τίτλο «Ελάτε να δείτε», πραγματοποιείται και φέτος, τέλη Απριλίου, η έκθεση Γραφικών Τεχνών που διοργανώνει το Σχολείο μας. Η αίθουσα των Γραφικών Τεχνών του Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού θα φιλοξενήσει έργα των μαθητών του που
δημιούργησαν υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριάς τους κας
Κλειώς Δημητρίου.
ΕΚΘΕΣΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
Στην έκθεση λαμβάνουν μέρος με έργα τους οι μαθητές των Γραφικών Τεχνών, πέντε τμημάτων του Λυκείου. Την έκθεση, που είναι ένας επιτυχημένος θεσμός για το Λύκειό μας, τιμούν με την παρουσία τους ο Επιθεωρητής και συνάδελφοι των Γραφικών Τεχνών άλλων σχολείων, καθώς και καθηγητές από ανώτερες σχολές και πανεπιστήμια, συμμαθητές των δημιουργών, γονείς, οι
καθηγητές και η Διεύθυνση του Σχολείου.
Οι εργασίες των μαθητών που θα εκτεθούν έχουν να κάνουν με
τα στοιχεία της σύνθεσης (γραμμές, σχήματα, χρώμα, θετικός –αρνητικός χώρος, τυπογραφία). Περιλαμβάνουν δημιουργίες του
1ου τετραμήνου, ενώ οι εργασίες από το 2ο τετράμηνο αποτελούν
γραφικές εφαρμογές, όπως σχεδιασμός λογότυπου και αφίσας.
Στα μονοπάτια της πίστης και της φύσης
Μ
οναδική εμπειρία έζησαν μαθήτριες του
Λυκείου μας επισκεπτόμενοι τον εκθεσιακό χώρο των Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής όπου είχαν
την ευκαιρία να δουν την έκθεση με θέμα: "Στα
μονοπάτια της πίστης και της φύσης".
Με την καθοδήγηση του Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου και με τη συνοδεία της καθηγήτριας κας Δέσποινας Ιωάννου, μας δόθηκε η ευκαιρία να μάθουμε τον τρόπο κατασκευής της ψηφιδωτής εικόνας, της φορητής
αγιογραφίας, της συντήρησης και την κατασκευή ξυλόγλυπτων αντικειμένων. Δοκιμάσαμε την τέχνη της ξυλογλυπτικής και την τέχνη
του στιλβωτού και αντιληφθήκαμε πόσος κόπος και υπομονή χρειάζεται για να δημιουργηθεί η χριστιανική τέχνη. Παράλληλα εφοδιαστήμε με χάρτες, οι οποίοι περιγράφουν άγνωστους προσκυνηματικούς προορισμούς και περιοχές με φυσικές ομορφιές τις οποίες κρύβει
στα σπλάχνα της η πατρίδα μας. Τα γύρω εκθέματα, αναδείκνυαν τη μεγάλη θρησκευτική και
πολιτιστική μας κληρονομιά που πρέπει να γνωρίσουμε, να εκτιμήσουμε και να αξιοποιήσουμε.
Μέσα από εμπειρική δραστηριότητα μάθαμε τη θέση των αγίων πάνω στο εικονοστάσι.
Ταυτόχρονα παρουσιάσαμε στους γονείς κά-
ποια μυστικά της αγιογραφίας ώστε βλέποντας
τις εικόνες των αγίων να ξεχωρίζουν τους μάρτυρες, τους ανάργυρους, τους οσίους, τους αποστόλους.
Ευχαριστούμε τον Επίσκοπο Μεσαορίας κ.
Γρηγόριο για την πρόσκληση, το Διευθυντή του
Σχολείου μας κ. Αντρέα Ματσικάρη, ο οποίος
έδωσε την άδεια και τη συγκατάθεση να εκπροσωπήσουμε το σχολείο μας, καθώς και την
καθηγήτρια μας κα Δέσποινα Ιωάννου που μας
επέλεξε σε αυτή τη δραστηριότητα .
• Αρέστη Τώνια, Γαβριηλίδου Βερόνικα,
Ιωάννου Νάταλη, Αβέρωφ Ειρήνη,
Μιτσή Κατερίνα, Χρυσάνθου Μαρία
Α’ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
Βραβείο στη μαθήτριά μας Χαρίκλεια Ζανέττου
Στιγμιότυπα από την τελετή βράβευσης στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.
Στις 28 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού η τελετή βράβευσης των μαθητών /
τριών που διακρίθηκαν στον Α΄ Παγκύπριο Διαγωνισμό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, με θέμα το λόγο του
Ισοκράτη «Προς Νικοκλέα».
Το σχολείο μας έλαβε μέρος στο διαγωνισμό, που διεξήχθη
στις 17 Απριλίου 2013 με δύο μαθήτριες, τη Χαρίκλεια Ζανέττου (Γ5) και την Παναγιώτα – Ευγενία Σκαμνάκη (Γ6). Η Χαρίκλεια Ζανέττου κατέλαβε το Β΄ Βραβείο και στην τελετή βρά-
βευσης παρουσίασε εργασία με θέμα «Σύγκριση ανάμεσα
στον ‘Αγησίλαο’ του Ξενοφώντα και στον «Προς Νικοκλέα»
λόγο του Ισοκράτη. Η αξιοπρεπής παρουσίαση του σχολείου μας στην τελετή ενισχύθηκε και από ομάδα μαθητών, που
παρουσίασε ένα δρώμενο με θέμα τη σύγκριση ανάμεσα στη
δημοκρατία και στην ολιγαρχία, που βασίστηκε στον αγώνα
λόγων ανάμεσα στο Θησέα και στον Κήρυκα από τις «Ικέτιδες» του Ευριπίδη, καθώς και αποσπάσματα από τον «Αρεοπαγιτικό» λόγο του Ισοκράτη και τα «Απομνημονεύματα» του
Ξενοφώντα, το οποίο συνοδεύτηκε από αρχαία ελληνική μουσική.
Οι μαθητές / τριες που έλαβαν μέρος στο δρώμενο ήταν οι
εξής: Μαρίτα Παρούτη (Γ5), Γεωργία Καρμιώτη (Γ3), Φρειδερίκη Γκιλάκη (Β6), Χριστίνα Σαρρή (Β6), Άντρια Κορομία (Β6),
Χριστιάνα Φωτίου(Β6) και Μαρία Χαραλάμπους (Β6), Αντρέας Ζήνωνος (Α2), Στέφανος Χριστοφίδης (Β7).
• Aναστασία Ιωσήφ
Φιλόλογος
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
19
«Η Κόντρα»
του Αντώνη Σαμαράκη
Ο
Το «Διπλό Βιβλίο»
του Δημήτρη Χατζή
Τ
ο «Διπλό Βιβλίο» του Δημήτρη Χατζή (1913 –
1981) πραγματεύεται κατά κύριο λόγο το θέμα
της ξενιτιάς των Ελλήνων τη μεταπολεμική περίοδο προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Ο κεντρικός ήρωας, ο Κώστας, οικονομικός μετανάστης
στη Γερμανία, εργάζεται στο εργοστάσιο συναρμολόγησης φανών κάθε είδους, το Αουτέλ και κατά κάποιο τρόπο αφηγείται τη ζωή του.
Προβάλλουν ανάγλυφα στιγμιότυπα στη Γερμανία, πώς κατέληξε εκεί, οι φίλοι του, η οικογένειά του, η προσωπική του ιστορία. Ο συγγραφέας
αποτελεί και ο ίδιος ένα κεντρικό πρόσωπο του
αφηγήματος, που ξεδιπλώνεται παράλληλα με τον
κεντρικό ήρωά του, ο οποίος μάλιστα, όταν κάποια
εποχή ο συγγραφέας θεωρείται χαμένος, αναλαμβάνει το ρόλο του και συγγράφει και ο ίδιος. Στο
τέλος του βιβλίου ο συγγραφέας και ο Κώστας έχουν
μια αναπάντεχη συνάντηση
μπροστά από το Αουτέλ.
Ο Δημήτρης Χατζής στο
έργο του χρησιμοποιεί μη
γραμμική αφήγηση, τα κεφάλαια παρουσιάζουν μια
σχετική αυτονομία, που θυμίζει «Το τέλος της Μικρής
μας Πόλης». Εν γένει, όπως
έχει άλλωστε δηλώσει και ο
ίδιος ο συγγραφέας, προσεΓΡΑΦΕΙ:
ταιρίζεται στοιχεία του κινήΧρυσοστομίδου
ματος
του μοντερνισμού, τα
Δήμητρα Γ5
οποία, όμως, καθιστούν την
αφήγησή του πιο ρεαλιστική – άλλωστε ποτέ η ζωή δεν εμφανίζει γραμμικότητα , δένοντάς τη με παλιότερους
τρόπους γραφής.
Παρά το ρεαλισμό και την απόδοση των πραγμάτων γυμνών, χωρίς
στολίδια, η γραφή του καταφέρνει
να απλώσει ένα δίχτυ συγκίνησης
στον αναγνώστη, ανάλογο με το δίχτυ που έχει τυλίξει τους ήρωές του
και τους οδηγεί σε προσωπικά αδιέξοδα.
«Το Διπλό Βιβλίο» ενσωματώνει
προς το τέλος την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο,
που θα ακολουθήσει τα νέα κοινωνικά δεδομένα
ως αναγκαιότητα. Είναι, λοιπόν, ένα διπλό βιβλίο,
της απόγνωσης, των κοινωνικών αδιεξόδων από
τη μια και της ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο από
την άλλη. Μια πραγματικότητα και μια ουτοπία,
σύμφυτες με τον ανθρώπινο ψυχισμό.
Το Διπλό Βιβλίο παρουσιάζεται ως ένα βιβλίο ρεαλιστικό. Τα ρεαλιστικά του στοιχεία όμως διαπλέκονται συχνά με μεταφορικά σχήματα, που δεν
είναι συνηθισμένα στο είδος. Συνυπάρχουν δε σ’ αυτό χαρακτηριστικά τόσο του παραδοσιακού μυθιστορήματος, όπως πρόσωπα με συγκεκριμένη ιστορία, όσο και του σύγχρονου, όπως για παράδειγμα
η ιδιότυπη αναπαράσταση του χρόνου. Ενώ καταρχάς φαίνεται ότι κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η μεταπολεμική ελληνική μετανάστευση στη
Γερμανία, ωστόσο σ’ ένα άλλο επίπεδο φαίνεται
ότι θέμα του είναι γενικά ο σύγχρονος κόσμος και
η σχέση της Ελλάδας μ’ αυτόν. Ο ίδιος ο συγγραφέας σε συνέντευξή του το 1976 (περιοδικό Διαβάζω) θα πει γι’ αυτό:
«Το βιβλίο δεν εκθέτει τα ουσιώδη προβλήματα,
τα τοποθετεί σε ζωντανούς ανθρώπους. Από τη μια
μεριά είναι μια Ελλάδα. Γι’ αυτήν ο συγγραφέας έχει
μεγάλο πόνο. Νομίζει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ευτυχίας στην Ελλάδα. Αυτό είναι το ένα μέρος, ο καημός, που είπατε, η πίκρα.
Απ’ την άλλη μεριά υπάρχει μια υπόσταση ανθρώπινη, αυτός ο Κώστας.
Δέχεται τον αντίκτυπο των σημερινών καταστάσεων μέσα στη βιομηχανική κοινωνία… είναι διασπασμένος κι ωστόσο έχει ένα πυρήνα
αδιάσπαστο μέσα του… Απ’ αυτόν
βγάζω το σημερινό άνθρωπο: Έχει
δυσκολίες αλλά δεν πέθανε, δε θα
πεθάνει, θα τα καταφέρει…»
Ο τίτλος του έργου Το Διπλό Βιβλίο αποδίδει και τον ιδιότυπο χαρακτήρα της δομής του. Το βιβλίο αποτελείται από εννέα αφηγηματικές ενότητες - κεφάλαια, καθένα από τα οποία
έχει νοηματική αυτοτέλεια, μπορεί δηλαδή να διαβαστεί ανεξάρτητα από τα άλλα, σχεδόν σαν αυτοδύναμο διήγημα. Ταυτόχρονα και τα εννέα μαζί συναποτελούν ένα ενιαίο αφηγηματικό σύνολο, που
παρά τον κατακερματισμό του εμφανίζει τη συνοχή ενός μυθιστορήματος. Η συνεκτικότητα αυτή
εξασφαλίζεται με την αλληλοδιείσδυση των μυθιστορηματικών προσώπων σε διάφορα κεφάλαια,
με τη σταθερή παρουσία του «συγγραφέα» σε όλο
το έργο, με τον αμετάβλητο στόχο του να γράψει
ένα βιβλίο όπου θα ανιχνεύει την ταυτότητα του ρωμαίικου στο σύγχρονο κόσμο, με την πραγμάτευση ίδιων ιδεών μέσω διαφορετικών προσώπων
και κεφαλαίων.
Αγαπούσα πάντα την
Ιστορία – ήταν ο ένας
μου δάσκαλος,
ο άλλος ήταν η λύπη
Δημήτρης Χατζής
Αντώνης Σαμαράκης γεννήθηκε
στην Αθήνα στις 16 Αυγούστου
1919 και πέθανε το 2003. Ήταν πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παντρεμένος με την Ελένη Κουρεμπανά. Πολλά χρόνια ήταν υπάλληλος στο υπουργείο Εργασίας, παραιτήθηκε το 1963. Για την Ελλάδα και τα Ηνωμένα Έθνη, ταξίδεψε σε πολλές χώρες της
Ευρώπης, της Αμερικής, της Αφρικής, για
κοινωνικά θέματα. Στην Κατοχή, ήταν στην
Αντίσταση. Τον Ιούνιο 1944, πιάστηκε από
τους ναζί και τους συνεργάτες τους και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ύστερα από περιπέτειες, μπόρεσε να ξεφύγει.
Από παιδί έγραφε ποιήματα. Εμφανίστηκε στην πεζογραφία το 1954 με τα διηγήματα Ζητείται ελπίς. Το 1959, βγήκε το
μυθιστόρημά του Σήμα Κινδύνου. Το
1961, τα διηγήματα Αρνούμαι. Το 1965,
το μυθιστόρημα Το λάθος. Το 1973, τα
διηγήματα Το διαβατήριο. Το 1992, τα
διηγήματα Η Κόντρα. Το 1996, (αυτοβιογραφία) 1919. Το 1998, το μυθιστόρημα Εν ονόματι. 233 εκδόσεις
στην Ελλάδα –
αντίτυπα 881.000.
Τα έργα του
έχουν μεταφραστεί σε 33 γλώσσες, σε 107 ξένες
εκδόσεις. ΚυκλοΓΡΑΦΕΙ:
φορούν σε όλο
Καμαριάννης
τον κόσμο, από τη
Νίκος Β4
Βραζιλία και την
Αυστραλία ως τη
Ρωσία και τις χώρες που προέκυψαν από
τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, την
Κορέα, την Ιαπωνία και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
Την περίοδο 1968-1969 ηγήθηκε αποστολής εμπειρογνωμοσύνης στις χώρες
της Αφρικής μετά από ανάθεση της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας. Ως εκπρόσωπος της Ουνέσκο ταξίδεψε στην Αιθιοπία
και δραστηριοποιήθηκε με άρθρα του
για τη διεθνή κινητοποίηση υπέρ της επίλυσης των προβλημάτων των κατοίκων
της χώρας.
Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε στις
αρχές της δεκαετίας του 1930 ως ποιητής από τις στήλες των περιοδικών "Παιδικός κόσμος" και "Διάπλασις των Παίδων". Ακολούθησαν δημοσιεύσεις του
στις σελίδες της "Νέας Εστίας" και άλλων
περιοδικών, όπως το "Ξεκίνημα", και τα
"Νεοελληνικά Γράμματα". Συνεργάστηκε επίσης με το περιοδικό "Ακτίνες" με-
τά τον πόλεμο του 1940. Το 1954 εκδόθηκε η πρώτη του συλλογή διηγημάτων
με τίτλο Ζητείται ελπίς. Ακολούθησαν πέντε ακόμη βιβλία του, τα οποία γνώρισαν πολλές επανεκδόσεις και μεταφράσεις σε ξένες γλώσσες. Τιμήθηκε με το
κρατικό βραβείο διηγήματος (1962 για
το "Αρνούμαι"), το Βραβείο των Δώδεκα - Έπαθλο Κώστα Ουράνη (1966 για
"Το λάθος"), το Μέγα Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας στη Γαλλία (1970 για
"Το λάθος"). Τιμήθηκε επίσης για τη συνολική προσφορά του από τη διοργάνωση Europalia (1982) και με το Σταυρό
του Ιππότη των Γραμμάτων και των Τεχνών (1995). Μετά τη μεταπολίτευση δημοσίευσε κείμενα κοινωνικού και πολιτικού περιεχομένου στον ημερήσιο και
περιοδικό Τύπο. Διηγήματά του έγιναν
σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες.
Ταινία έγινε επίσης "Το λάθος" από τον
Peter Fleischmann.
Η πεζογραφία του Αντώνη Σαμαράκη
τοποθετείται στο χώρο της κοινωνικής
καταγγελίας. Μέσα από τα έργα του προβάλλει έντονη η αγωνία για την πορεία
του σύγχρονου κόσμου, η κοινωνική συνείδηση και η ανθρωπιστική κοσμοθεωρία του συγγραφέα. Η γλώσσα του είναι
απλή, χωρίς επιτηδευμένο ύφος, ξεχωρίζει κυρίως για την πυκνότητα των νοημάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η ευρηματικότητα στην εξέλιξη και
το τέλος της δράσης και η συχνή χρήση
οπτικής χρήσης του λόγου (κείμενα δακτυλογραφημένα, σκίτσα, κ.ά.).
Η Κόντρα
Ο βαθύς ανθρωπισμός που αποτελεί το
στίγμα του έργου του Σαμαράκη εκφράζεται και στο έργο του «Η Κόντρα» με τον
ίδιο αντικομφορμισμό. Αντίθετα από ό,τι
συμβαίνει με τα περισσότερα πρόσωπα
της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας,
οι ήρωές του ξεφεύγουν από το συμβιβασμό. Κάποια στιγμή τούς δημιουργείται ένα συνειδησιακό πρόβλημα, και ο
καλύτερος εαυτός τους, βαθιά κρυμμένος
μέσα τους, θα εξεγερθεί ενάντια στον κομφορμισμό τους. Ο αρχιφύλαξ Παντελόπουλος θα γράψει χλευαστικά, αντί απολογίας στην υπηρεσία του, "μόκο ρε",
στο πρώτο διήγημα της συλλογής, αποδεχόμενος τις συνέπειες. Στα "δυο κίτρινα γαρίφαλα" ο ήρωας αποφασίζει ξαφνικά να μη πάει στο ραντεβού με το κορίτσι του, προκειμένου να ειδοποιήσει
τα πρόσωπα της αντίστασης που σχεδιάζουν την εκτέλεση του δικτάτορα ότι η
αστυνομία ξέρει το σχέδιό τους, πράγμα
που το έμαθε τυχαία.
20
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
ΕΡΕΥΝΑ - ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Πρόγευμα για υψηλές σχολικές επιδόσεις
Τ
ο πρόγευμα είναι το σημαντικότερο γεύμα
της ημέρας, ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει
ότι ένας στους πέντε ενήλικες δεν παίρνει καθόλου πρωινό. Έρευνα του Συνδέσμου Καταναλωτών στα σχολεία έδειξε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών πηγαίνουν στο σχολείο χωρίς να
φάνε καθόλου πρωινό, ενώ στην καλύτερη περίπτωση πίνουν ένα ποτήρι γάλα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς το πρόγευμα διακόπτει τη νηστεία των 8-10 ωρών κατά τη διάρκεια του ύπνου και παρέχει καύσιμα για τις πρωινές δραστηριότητες. Μετά τη νηστεία της νύχτας,
ο παιδικός οργανισμός χρειάζεται νέα εφόδια για
να αρχίσει γεμάτος με ενέργεια την ημέρα του,
αφού ως γνωστόν κατά τις νυχτερινές ώρες έχει
καταναλώσει όλη τη στοκαρισμένη ενέργεια. Γι’
αυτό εξάλλου και η αγγλική λέξη breakfast στην
πραγματικότητα σημαίνει «σπάσιμο της νηστείας».
Επίσης μεγάλος αριθμός ερευνών έχει δείξει
ότι το πρωινό γεύμα παράλληλα βοηθά στην καλύτερη ρύθμιση της όρεξης και κατά συνέπεια
και στον έλεγχο του σωματικού βάρους του παιδιού καθώς και στην ανάπτυξή του. Ταυτόχρονα, ενισχύει τη μνήμη και την καλή σχολική απόδοση, αφού το παιδί είναι πιο συγκεντρωμένο
στο μάθημά του.
Ο ρόλος του πρωινού
στη σχολική απόδοση
Ένα πλήρες και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά πρωινό είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη των παιδιών και τη βελτίωση της απόδοσής τους στο σχολείο. Έρευνα που εκπονήθηκε
από ειδικούς στο Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μνήμη, η ευχέρεια λόγου και η δημιουργικότητα των
παιδιών επηρεάζεται σημαντικά από την έλλειψη
πρωινού. Τα παιδιά που δεν τρώνε πρωινό, ακόμη και αν κατά τα άλλα έχουν μια καλή και ισορροπημένη διατροφή, υστερούν σημαντικά και
αυτό φαίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας στο
σχολείο. Όταν το παιδί, λοιπόν, δεν έχει όρεξη να
διαβάσει και δεν τα πάει καλά στο σχολείο δεν είναι πάντα σημάδι αμέλειας. Πολλές φορές οφείλεται στο ακατάλληλο πρωινό.
Υγιεινός έλεγχος του βάρους
Το πρωινό παρέχει γλυκόζη, η οποία είναι η
τροφή του εγκεφάλου και αυξάνει σημαντικά την
απόδοση στην εργασία, την ετοιμότητα και την
πνευματική διαύγεια. Η χαμηλή γλυκόζη συσχετίζεται με τη φτωχή μνήμη, δυσκολίες στη συγκέντρωση και στη μάθηση. Κατά τη διάρκεια
του ύπνου η γλυκόζη μειώνεται. Οι άνθρωποι
που δεν παίρνουν πρωινό μέχρι το βράδυ παθαίνουν υπογλυκαιμία, γιατί το σάκχαρό τους
είναι πολύ χαμηλό, γι’ αυτό τρώνε περισσότερο
χωρίς να το καταλάβουν, μετά κοιμούνται με αποτέλεσμα οι περιττές θερμίδες να μην καταναλώνονται και μετατρέπονται σε λίπος. Επίσης επειδή το σάκχαρό τους είναι χαμηλό, καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε λίπος και ζάχαρη. Έτσι
με ένα ισορροπημένο πρωινό ελέγχεται το αίσθημα της πείνας, ο μεταβολισμός λειτουργεί
κανονικά και διατηρείται το βάρος ιδανικό. Παιδιά που παραλείπουν το πρόγευμα έχουν δύο
φορές μεγαλύτερη τάση να είναι υπέρβαρα σε
σύγκριση με αυτά που τρώνε πρόγευμα.
Επίσης επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι
η παράλειψη του προγεύματος συσχετίζεται με τη
• 8 μαθητές πίνουν παγωμένο τσάι (5,13%)
• 38 μαθητές πίνουν χυμό (24,36%)
• 17 μαθητές πίνουν σοκολατούχο γάλα
(10,9%)
• 73 μαθητές δεν πίνουν τίποτα (46,8%)
Δεκατιανό στο σχολείο
μειωμένη πρόσληψη θρεπτικών συστατικών
όπως σίδηρο, φυτικές ίνες και βιταμίνη C. Ένα
σωστό πρόγευμα πρέπει να αποτελεί το ¼ των
καθημερινών αναγκών σε θρεπτικά συστατικά.
Η δυσκολία στο να σηκωθούμε και η αίσθηση
αδυναμίας και κούρασης είναι μηνύματα με τα
οποία το βιολογικό μας ρολόι θυμίζει ότι τα αποθέματα της ενέργειας που έχουμε έφτασαν στο τέλος τους. Πρέπει λοιπόν να ξαναγεμίσουμε τις
«μπαταρίες» μας με ένα σωστό πρόγευμα.
Για να είμαστε υγιείς, γεμάτοι ενεργητικότητα,
ζωντάνια και ευεξία χρειάζονται 10 λεπτά κάθε
πρωί για να πάρουμε ένα πρωινό με όλα τα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειαζόμαστε.
Με αντικείμενο το πρόγευμα, κατά πόσο παίρνουν οι μαθητές στο σπίτι εκπονήθηκε έρευνα
στο σχολείο μας. Το δείγμα της έρευνας περιλάμβανε 156 μαθητές και μαθήτριες του Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού Στροβόλου.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια της Οικογενειακής Αγωγής κα Γιασεμή Αγαθονίκη, ο σκοπός
αυτής της έρευνας είναι διπλός: 1) Να διερευνήσει τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών του
σχολείου μας και τις γνώσεις τους γύρω από τη
σωστή διατροφή και 2) να εφαρμοστεί παρέμβαση και να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα της
παρεμβατικής διαδικασίας, έτσι ώστε να αποδείξουμε ότι το μάθημα της Οικογενειακής Αγωγής
παίζει πρωταρχικό ρόλο στις επιλογές των μαθητών.
Η παρούσα ερευνητική εργασία εξετάζει τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών του Λυκείου
Εθνομάρτυρα Κυπριανού Στροβόλου στο πρόγευμα. Οι μαθητές που έλαβαν μέρος στην έρευνα είναι οι: Σοφία Αργυρού Β’8 , Ελένη Αδάμου
Β’8 , Αντωνία Αρέστη Β’9, Ελένη Βασιλείου Β’6,
Χρύσανθος Χρυσάνθου Β’7, Θεοφανώ Βασιλάκη Γ΄9, Κωνσταντίνα Ιακώβου Γ’8, Άντρια Κωνσταντίνου Γ’5, Παναγιώτα Κωνσταντίνου Γ’6, Γιάννης Μιχαήλ Γ’8 και Αφροδίτη Νικολάου Γ’9 με συντονίστρια την κα Αγαθονίκη Γιασεμή, καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας.
Δείγμα: Στην έρευνα αυτή έλαβαν μέρος 156 μαθητές. Επιλέχθηκαν τυχαία τα πιο κάτω τμήματα του Λυκείου μας: Α’2, Α’5, Α’7, Β’3, Β’5, Β’9,
Γ’2, Γ’5, Γ’6, Γ’9. Από την έρευνα προκύπτουν τα
εξής: Ένας μεγάλος αριθμός των ερωτηθέντων
μαθητών, που ξεπερνά το 31%, δεν παίρνει πρόγευμα στο σπίτι, ενώ στην καλύτερη περίπτωση
πίνουν απλώς ένα ρόφημα, γάλα ή νέσκαφε,
και πηγαίνουν σχολείο. Από την έρευνα φάνηκε
ότι οι περισσότεροι μαθητές μας προτιμούν το
δεκατιανό στο σχολείο, το οποίο ως επί το πλείστον σάντουιτς, ενώ ποσοστό που φθάνει το 12%
των ερωτηθέντων δεν τρώνε τίποτα στο σχολείο.
Ρόφημα στο σπίτι
• 47 μαθητές πίνουν γάλα (30,1%)
• 39 μαθητές πίνουν νέσκαφε (25%)
• 3 μαθητές πίνουν τσάι (1,92%)
• 8 μαθητές πίνουν χυμό (5,13%)
• 10 μαθητές πίνουν σοκολατούχο γάλα
(15,6%)
• 49 μαθητές δεν πίνουν τίποτα (31,4%)
Πρόγευμα στο σπίτι
• 19 μαθητές τρώνε φρυγανιές με βούτυρο ή
μαρμελάδα ή μέλι ή νουτέλα (12,2%)
• 23 μαθητές τρώνε δημητριακά προγεύματος
(14,7%)
• 2 μαθητές τρώνε δημητριακά προγεύματος
σοκολάτας (1,28%)
• 3 μαθητές τρώνε βρώμη (1,92%)
• 2 μαθητές τρώνε σάντουιτς (1,28%)
• 2 μαθητές τρώνε ψωμί με αυγό (1,28%)
• 2 μαθητές τρώνε φρούτο (1,28%)
• 2 μαθητές τρώνε ρυζογκοφρέτες (1,28%)
• 2 μαθητές τρώνε κράκερς (1,28%)
• 1 μαθητής τρώει κρουασάν (0,64%)
• 98 μαθητές δεν τρώνε τίποτα (62,8%)
Ρόφημα στο σχολείο
• 17 μαθητές πίνουν νερό (10,9%)
• 3 μαθητές πίνουν νέσκαφε (1,92%)
• 116 μαθητές τρώνε σάντουιτς (74,4%)
• 6 μαθητές τρώνε σάντουιτς με ψωμί ολικής
αλέσεως (3,85%)
• 6 μαθητές τρώνε κουλούρι (3,85%)
• 4 μαθητές τρώνε διάφορα αρτοποιήματα (τυρόπιτα, χαλουμωτή) (2,6%)
• 3 μαθητές τρώνε πίτσα (1,92%)
• 1 μαθητής τρώει μήλο και ξηρούς καρπούς
(0,64%)
• 1 μαθητής τρώει μπάρα δημητριακών (0,64%)
• 1 μαθητής τρώει πίτα της σάτζιης (0,64%)
• 18 μαθητές δεν τρώνε τίποτα (11,54%)
Ένα σωστό πρόγευμα περιλαμβάνει:
α) Δημητριακά ολικής αλέσεως (ψωμί ή δημητριακά προγεύματος), τα οποία παρέχουν στον
οργανισμό σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές
ίνες, βιταμίνη Ε, βιταμίνες του συμπλέγματος Β
(Β1, Β3, φυλλικό οξύ), φυτικές πρωτεΐνες και
ανόργανα άλατα (μαγνήσιο, κάλιο, ψευδάργυρο,
σελήνιο και φωσφόρο).
β) Αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά (γάλα, τυρί), τα οποία παρέχουν στον οργανισμό απλούς
υδατάνθρακες, ασβέστιο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β2, Β12), βιταμίνη Κ, βιοτίνη, ζωικές πρωτεΐνες, μαγνήσιο, κάλιο και φωσφόρο.
γ) Φρούτα, τα οποία παρέχουν στον οργανισμό
απλούς υδατάνθρακες, βιταμίνες και ανόργανα
άλατα.
Εισηγήσεις για ένα ισορροπημένο πρόγευμα:
• 1 φλ. γάλα άπαχο με δημητριακά προγεύματος ολικής αλέσεως και ½ φλιτζάνι φράουλες.
• 1 αυγό βραστό, 1-2 φέτες ψωμί ολικής αλέσεως και 1 μέτριο μήλο.
• 1 φλ. γάλα άπαχο, 1 κομμάτι κέικ σπιτικό και
1 αχλάδι.
• 1 φλ. γάλα άπαχο, 2 φέτες ψωμί ολικής αλέσεως, 1 φέτα τυρί χαμηλό σε λιπαρά, 1 κουταλάκι
του γλυκού μέλι και 1 ροδάκινο.
• 1 γιαουρτάκι χαμηλό σε λιπαρά, 30g δημητριακά προγεύματος ολικής αλέσεως και 12 ρώγες σταφύλι.
• 1 φλ. γάλα άπαχο, 1 τοστ (ψωμί ολικής αλέσεως, τυρί χαμηλό σε λιπαρά, χαμ γαλοπούλας)
ντομάτα, μαρούλι.
Μερικές ιδέες για πρωινό:
• Γάλα με 1½ % λίπος, με δημητριακά ολικής
άλεσης και 1 φρούτο
• Γάλα με 1½ % λίπος, με νιφάδες βρώμης και
1 φρούτο ή 1 ποτήρι φυσικό χυμό
• Γάλα με 1½ % λίπος, με ψωμί ολικής άλεσης
με soft μαργαρίνη, ταχίνι, μέλι και 1 φρούτο
• Γάλα με 1½ % λίπος, με ψωμί ολικής άλεσης
με φιστικοβούτυρο, σπιτική μαρμελάδα και 1
φρούτο ή 1 ποτήρι φυσικό χυμό
• Γάλα με 1½ % λίπος, με 1 μικρό κομμάτι σπιτικό κέικ ή 1 μικρό σταφιδόψωμο ή λίγα σπιτικά
κουλουράκια και 1 φρούτο
• Γιαούρτι με 2 % λίπος, με μέλι και βρώμη ή
με λίγους ξηρούς καρπούς και 1 φρούτο
• Τέλος να μην ξεχνάμε ότι εμείς οι γονείς δίνουμε με τη διατροφή τους το σωστό παράδειγμα και έτσι τα παιδιά μας οικοδομούν σωστές διατροφικές συνήθειες.
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
Σ
ΥΓΕΙΑ - ΟΜΟΡΦΙΑ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
21
Τατουάζ,
piercing…
Πόσο αθώα είναι;
Ε
ίναι η τελευταία λέξη της μόδας. Τατουάζ στο
σώμα, σκουλαρίκια στο αυτί, τη γλώσσα, τη
μύτη, τα φρύδια… Πολλοί νέοι και ιδιαίτερα
οι έφηβοι υιοθετούν αυτού του είδους το στολισμό του δέρματος, είτε γιατί τους αρέσει είτε γιατί θέλουν να ακολουθούν τη μόδα ή και ακόμα
γιατί θέλουν να είναι in…
Η απόφαση για να κάνετε ένα μόνιμο τατουάζ
ή μακιγιάζ στο δέρμα σας είναι σοβαρή και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Το μόνιμο τατουάζ,
που στα ελληνικά ονομάζεται επίσης δερματοστιξία, μένει για πάντα στο δέρμα σας.
Πριν όμως υποκύψετε σ’ αυτή τη γοητεία της
«ομορφιάς του δέρματος» καλό είναι να γνωρίζετε τα υπέρ και τα κατά, γιατί τόσο το τατουάζ
όσο και το piercing είναι μόνιμες καταστάσεις τις
οποίες θα φέρετε παντοτινά και πρέπει να το σκεφθείτε διπλά και τριπλά πριν το αποφασίσετε.
Για να μην είναι, λοιπόν, αργά όταν θα το μετανιώσετε καλό είναι να μάθετε ποιους κινδύνους
εγκυμονούν από το στόμα του ειδικού δερματολόγου, αλλεργιολόγου Σταύρου Τράντα στη
συνέντευξη που ακολουθεί.
Το τατουάζ είναι μόδα, ωστόσο είναι και ένα
μόνιμο σημάδι, που γίνεται με τη βοήθεια βελόνας. Η διαδικασία αυτή πόσο επικίνδυνη
είναι για την υγεία;
Το τατουάζ δημιουργείται με τη βοήθεια βελόνας και μελανιού διαφόρων χρωμάτων. Η βελόνα εισάγει το μελάνι στο δέρμα. Πρέπει να ξέρετε ότι μερικά από τα μελάνια που χρησιμοποιούνται για το μόνιμο τατουάζ δεν έχουν ελεγχθεί
για την ασφάλειά τους. Επίσης δεν υπάρχουν μελάνια, που έχουν πάρει έγκριση, για εισαγωγή
τους στο δέρμα. Δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο,
αν γίνει με αποστειρωμένες βελόνες και από άτομα εξειδικευμένα. Ωστόσο, εγκυμονεί
κινδύνους μετέπειτα γιατί κάποιες χρωστικές ουσίες οι οποίες χρησιμοποιούνται δημιουργούν προβλήματα στο δέρμα. Συγκεκριμένα είναι ουσίες που μπορεί με την πάροδο του χρόνου να προκαλέσουν φωτοδερματίτιδες, φωτοαλλεργίες, δηλαδή καθιστούν το δέρμα
φωτοευαίσθητο. Αν στην περιοχή όπου
γίνει το τατουάζ δημιουργηθεί φωτοαλλεργία, τότε τυχόν να εμφανίζονται επανειλημμένα εγκαύματα στην περιοχή μακροχρόνια. Η φωτοαλλεργία με την έκθεση του δέρματος στον ήλιο προκαλεί
χρόνιο ερεθισμό, που μπορεί να εμφανιστεί και καρκίνος του δέρματος.
Όσον αφορά τη διαδικασία υπάρχει
κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικής
ασθένειας;
Όταν γίνεται από μη ειδικούς χωρίς να
λαμβάνονται οι απαραίτητες προφυλάξεις, όπως βελόνες μιας χρήσης, μη αποστείρωση των εργαλείων που χρησιμοποιούνται, τότε υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών. Οι μολύνσεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες εάν χρησιμοποιούνται ακατάλληλες ή ακάθαρτες βελόνες. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο μεγάλη απειλή είναι οι μεταδιδόμενες
σοβαρές μολύνσεις, ιδιαίτερα από επικίνδυνα
μικρόβια, όπως οι ιοί της ηπατίτιδας Β και HIV,
που προκαλεί το AIDS.
Όσον αφορά τις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται δεν υπάρχει πρόβλημα τοξικότητας;
Τοξικά είναι τα προσωρινά τατουάζ σε αυτά
που χρησιμοποιείται η χέννα. Αυτού του είδους
είναι βλαβερά και μπορεί να προκαλέσουν μέχρι
και τοξικότητα στο συκώτι, λόγω της ουσίας ΤΕΜΡ
που περιέχουν.
Μπορεί να προκαλέσουν και αλλεργίες;
Μάλιστα, ακόμα και το τατουάζ που χρησιμοποιείται για μακιγιάζ στα μάτια, φρύδια, στο περίγραμμα χειλιών μπορεί να προκαλέσει με τον
καιρό χρόνιες αλλεργίες. Ιδιαίτερα κάποια χρώματα προκαλούν περισσότερο αλλεργίες, όπως
Ποια είναι τα διάφορα είδη τατουάζ;
-Τα μόνιμα τατουάζ: Με μια βελόνα εισάγεται στο δέμα χρωματισμένο μελάνι δημιουργώντας
έτσι μόνιμες αλλοιώσεις (σχέδια, γράμματα).
-Το μόνιμο μακιγιάζ: Στην ουσία πρόκειται για ένα μόνιμο τατουάζ που μοιάζει με μακιγιάζ, όπως
αυτό που γίνεται στα φρύδια, στις γραμμές των χειλών ή με τη χρήση του μολυβιού ματιών και
ρουζ.
-Το τατουάζ με χέννα: Σε αυτό το τατουάζ χρησιμοποιείται η φυσική χρωστική ουσία χέννα και
δεν χρειάζεται βελόνα. Το χρώμα διατηρείται για 2-3 εβδομάδες. Η ουσία χέννα δεν έχει έγκριση
για χρήση στο δέρμα, αλλά μόνο για τη βαφή των μαλλιών.
-Αυτοκόλλητα τατουάζ: Πρόκειται για αυτοκόλλητες ταινίες ή ετικέτες που τοποθετούνται στο
δέρμα. Διαρκούν μόνο για μερικές μέρες και μπορούν να φύγουν από το δέρμα με πλύσιμο και
τρίψιμο. Τα εν λόγω αυτοκόλλητα πρέπει να περιέχουν μόνο χρωστικές ουσίες που έχουν έγκριση για χρήση σε καλλυντικά δέρματος.
είναι το κίτρινο, το οποίο και θεωρείται το χειρότερο χρώμα για το δέρμα από την άποψη αλλεργιών. Είναι δυνατόν πολλές φορές ο οργανισμός να είναι αλλεργικός σε μια
από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στο τατουάζ
σας. Αυτό είναι σπάνιο,
αλλά είναι σε θέση να
προκαλέσει σοβαρά
προβλήματα.
Υπάρχουν αναφορές μεγάλου αριθμού ανθρώπων
που υπέστησαν
άσχημες αντιδράσεις,
λόγω συγκεκριμένων
παρτίδων χρωστικών ου-
άζονται συνήθως πολλές θεραπείες, κοστίζει πολύ και η πλήρη αποκατάσταση του δέρματος δεν
επιτυγχάνεται. Επίσης μπορεί να δημιουργηθούν
ουλές ή άλλες ακαλαίσθητες αλλοιώσεις
του δέρματος. Η αφαίρεση πρέπει να
γίνεται από ειδικούς γιατρούς και
μπορεί να χρειαστούν πολλές
διαφορετικές θεραπείες. Σε
κάθε περίπτωση, εάν θέλετε να αφαιρέσετε ένα τατουάζ, επιβάλλεται να μιλήσετε με το γιατρό σας.
Υπάρχει τρόπος που μπορεί να το σβήσει, ωστόσο το
δέρμα δεν επανέρχεται στην
πρωτινή του κατάσταση. Τι εννοώ με αυτό; Με το τατουάζ χρω-
σιών. Επίσης εκεί
που γίνεται το τατουάζ μπορούν
να δημιουργηθούν μικρές μάζες,
οζίδια ή εξογκώσεις
στην περιοχή. Σε άλλες περιπτώσεις το τατουάζ μπορεί να προκαλέσει αίσθημα καψίματος ή
πρήξιμο, όταν το άτομο υποβάλλεται σε μαγνητική τομογραφία (MRI).
Το τατουάζ είναι μόνιμο σημάδι, αν κάποιος μετανιώσει και δεν θέλει να το έχει στο δέρμα
του, υπάρχει τρόπος ν’ απαλλαγεί από αυτό;
Βάσει στατιστικών στοιχείων ποσοστό που αντιστοιχεί με το 99% των ατόμων που κάνουν τατουάζ το μετανιώνουν και θέλουν να το αφαιρέσουν. Όσο πιο πολλά είναι τα χρώματα που χρησιμοποιούνται για το τατουάζ τόσο αφαιρείται
και πιο δύσκολα. Πρέπει να ξέρετε ότι η αφαίρεση ενός τατουάζ δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρει-
ματίζεις μια ορισμένη περιοχή
του δέρματος και
το λέιζερ που
χρησιμοποιούνται
για την αφαίρεσή
του αφήνει κάποιες
αλλοιώσεις στο δέρμα. Το λέιζερ που χρησιμοποιείται για την αφαίρεση
του τατουάζ είναι ειδικό, δηλαδή
το μήκος κύματος της ενέργειας που διοχετεύεται στο δέρμα είναι πολύ μικρό σε παλμό.
Δεν προκαλεί θερμικό εφέ αλλά ακουστικό για
να μην αλλοιώνεται η επιφάνεια του δέρματος,
έτσι διασπά τη χρωστική ουσία του τατουάζ και
στη συνέχεια τα φαγοκύτταρα του οργανισμού τη
μαζεύουν και την αποβάλλουν. Ωστόσο, χρειάζονται επαναλαμβανόμενες συνεδρίες με το λέιζερ για να αφαιρεθεί, το τατουάζ με αποτέλεσμα
να αφήνει πάντα κάποια αλλοίωση στην επιφάνεια του δέρματος.
Τα σκουλαρίκια που όλοι οι έφηβοι θέλουν
να έχουν και πηγαίνουν και βγάζουν τρύπες εμπερικλείουν κινδύνους! Το piercing σε διάφορα
σημεία του αυτιού, στο φρύδι, στη μύτη, στη
γλώσσα, στα χείλη, στον ομφαλό, στις θηλές του
στήθους, στα γεννητικά όργανα, είναι πλέον πολύ δημοφιλές! Αλλά είναι και πολύ επικίνδυνα,
επειδή η βελόνα ή το πιστολάκι εισέρχεται στο
δέρμα, έτσι υπάρχει η πιθανότητα να μολυνθείτε από μικρόβια, μύκητες ή ιούς. Επίσης ορισμένα μέταλλα που χρησιμοποιούνται για την
κατασκευή κοσμημάτων μπορούν κι αυτά να
προκαλέσουν αλλεργίες, δερματικά προβλήματα, μολύνσεις.
Σύμφωνα με έρευνα το 50% των τρυπημάτων
μπορεί να προκαλέσει οξείες λοιμώξεις, για την
αντιμετώπιση των οποίων ο ασθενής πρέπει να
νοσηλευτεί σε νοσοκομείο.
Είναι εφικτό από ένα απλό τρύπημα των αυτιών το άτομο να θέσει σε κίνδυνο την υγεία
του;
Σίγουρα, οποιοσδήποτε τραυματισμός στον
ανθρώπινο οργανισμό μπορεί να προκαλέσει
λοίμωξη, αν δεν λαμβάνονται κάποια μέτρα. Στην
εποχή μας γίνονται υπερβολές. Πέραν από το αυτί σκουλαρίκια, βλέπουμε σε πολλά μέρη του
σώματος. Ωστόσο, τα χειρότερα απ’ όλα είναι
εκείνα που αλλάζουν τα διάφορα μικροπεριβάλλοντα στο δέρμα. Είναι λάθος να επεμβαίνεις στις επικοινωνίες διαφορετικού περιβάλλοντος και μάλιστα ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται
στις ευαίσθητες περιοχές όπως στήθος, γεννητικά όργανα.
Μπορούν να προκληθούν αλλεργικές αντιδράσεις από κοσμήματα του piercing κατασκευασμένα από νικέλιο ή μπρούντζο ή κράματα αυτών των μετάλλων. Αν αποφασίσετε να
βάλετε σκουλαρίκι σε κάποιο σημείο του
σώματός σας, θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ο ειδικός είναι αποστειρωμένα. Το piercing
στη γλώσσα ή στα χείλη είναι πολύ επικίνδυνο διότι μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα ούλα αλλά και σοβαρότερους τραυματισμούς στην περίπτωση ατυχήματος.
Το piercing στον ομφαλό συνήθως δημιουργεί μολύνσεις κι αυτό συμβαίνει γιατί ο
ιδρώτας και η επαφή με τα ρούχα συντελούν στον πολλαπλασιασμό των μικροβίων. Η μόλυνση στους λοβούς των αυτιών
προκαλεί πρήξιμο και πόνο, ενώ ψηλότερα
στο χόνδρο του πτερυγίου μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα σοβαρή, συχνά μη αντιμετωπίσιμη χωρίς τη χορήγηση αντιβιοτικού. Σ’
αυτή την περίπτωση είναι πιθανό να χρειαστεί χειρουργική θεραπεία.
Και πώς εκδηλώνονται τέτοιου είδους προβλήματα;
Ερυθρότητα, πόνος, θερμότητα στην περιοχή, σφίξεις και γενικότερη αδιαθεσία στον οργανισμό. Γενική συμβουλή είναι ν’ αποφεύγεται
η επικοινωνία βλεννογόνου και δέρματος, όπως
χείλη και μύτη. Στα σημεία αυτά δημιουργεί μια
ανώμαλη επικοινωνία μεταξύ μιας περιοχής που
έχει διαφορετική λειτουργικότητα.
Τι πρέπει να προσέχει το άτομο όταν πρόκειται να βάλει σκουλαρίκι:
Το τρύπημα στο λοβό του αυτιού είναι το πιο
σύνηθες και ακίνδυνο σε αντίθεση με τα άλλα
σημεία του σώματος. Γενικά, θα πρέπει να σιγουρευτείτε πως ο χώρος του ειδικού είναι καθαρός και ότι χρησιμοποιεί αποστειρωμένα κοσμήματα, σκουλαρίκια και εργαλεία καθώς και
μιας χρήσεως υλικά όπως οι βελόνες και τα γάντια. Τέλος, ρωτήστε τον ειδικό πώς να φροντίζετε το νέο σας απόκτημα, έτσι ώστε να αποφύγετε ανεπιθύμητους κινδύνους.
Γιάγκου Aνδριανή Γ3
Χαλίλ Ιουστίνα Γ7
Ιωάννου Ραφαήλ Γ3
Γρηγοριάδης Ανδρέας Γ1
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Σ
ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ: Μαύρη σελίδα στον αθλητισμό
22
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Σ
τις ημέρες μας τα φαινόμενα βίας στον αθλητισμό ολοένα και
πληθαίνουν, χωρίς να μπορεί κανένας να αντιδράσει. Η πολιτεία και ολόκληρο το κυβερνητικό σύστημα
δεν κάνουν τίποτα για να μειώσουν αυτά τα περιστατικά, με αποτέλεσμα αντί να μειώνονται, να αυξάνονται.
Συχνότερες είναι οι αναφορές στα κεντρικά δελτία ειδήσεων για συμπλοκές ανάμεσα σε οπαδούς
διαφορετικών ομάδων, οι οποίοι είχαν δώσει ‘’ραντεβού’’ σε παράμερα σοκάκια ή ακόμα και σε κεντρικούς δρόμους για να ‘’αποδείξουν’’ πως η ομάδα τους είναι ‘’καλύτερη’’…Τα αποτελέσματα όλων
αυτών των βίαιων συμπλοκών είναι τραυματισμοί νεαρών παιδιών και σε ακόμα χειρότερες περιπτώσεις
‘’θάνατοι δίχως αιτία’’.
Αυτή η μορφή φανατισμού εμφανίζεται κυρίως,
στα γήπεδα και έχει ως αποτέλεσμα βίαιες και καταστροφικές πράξεις. Οι νέοι προσπαθούν να εκφράσουν την οργή τους για διάφορα θέματα που τους
απασχολούν μέσω αυτής της επιθετικής τους συμπεριφοράς. Άμεση συνέπεια του παραπάνω είναι η
μη ικανή στήριξη της νεανικής προσωπικότητας από
την κοινωνία, με αποτέλεσμα οι νέοι να ταυτίζονται με
την ομάδα τους, ‘’νομίζοντας’’ πως έτσι ικανοποιούν
την τάση του ατόμου για συλλογική ζωή.
Σημαντικός είναι και ο ρόλος της οικογένειας, η οποία πρέπει
να διαπαιδαγωγεί σωστά τα παιδιά της και να τους δίνει εφόδια
και ερεθίσματα, έτσι ώστε να μην οδηγηθούν αργότερα να γί-
νουν ‘’μέλη’’ αυτών των ‘’ομάδων’’. Ωστόσο, αρνητικός είναι ο
ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ),τα οποία με το
να προβάλλουν βίαια πρότυπα οδηγούν τους νέους κατευθείαν σε τέτοιου είδους οργανώσεις. Έτσι οι νέοι, αφού δεν έχουν
ανεπτυγμένη κριτική ικανότητα, δέχονται αυτές τις εικόνες χωρίς
να τις αξιολογούν και νομίζουν πως αν εισχωρήσουν σε τέτοιες
‘’κλίκες’’, θα μπορούν να κάνουν επίδειξη της ‘’δύναμής’’ τους
σε πιο αδύναμους.
Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας, που αυξάνει τα ήδη μεγάλα ποσοστά βίας, είναι η ανεργία. Ο
νέος, ο οποίος είναι άνεργος, ψάχνει να βρει έναν τρόπο να εκφράσει την οργή του προς την κοινωνία και
καταφεύγει σε τέτοιου είδους δραστηριότητες. Έτσι,
λοιπόν, ένα μικρό ποσοστό αυτών που δημιουργούν επεισόδια στα γήπεδα είναι απογοητευμένοι νέοι, οι οποίοι εξωτερικεύουν το συναίσθημα της αντίδρασης με αυτόν τον τρόπο. Χωρίς εργασία ο νέος
δεν εκτονώνει την ενεργητικότητά του, πράγμα που
σημαίνει ότι συσσωρεύει όλη του την ενέργεια και τη
μετατρέπει σε βίαια συμπεριφορά εντός των γηπέδων.
Το σχολείο δεν προσφέρει, όπως θα έπρεπε, αθλητική παιδεία, η οποία θα είναι ικανή αργότερα να τους
οδηγήσει στο να γίνουν φίλαθλοι και όχι φανατικοί
οπαδοί. Ακόμα, τα παιδιά βλέποντας από την τηλεόραση διάφορα αθλητικά γεγονότα στα οποία οι αθλητές δίνουν… ‘’το κακό παράδειγμα’’, υιοθετούν αυτές τις συμπεριφορές, διότι από τη μία δεν είναι σε θέση να αξιολογήσουν τέτοιες καταστάσεις και από την
άλλη θεωρούν τους αθλητές ως τα ιδανικά πρότυπα.
Συνοψίζοντας, θα πρέπει να κινητοποιηθούμε όλοι μαζί και να
προσπαθήσουμε να μειώσουμε αυτά τα ποσοστά… αλλιώς η
κοινωνία μας θα γίνει ακόμα χειρότερη.
Βία στα γήπεδα: Η μάστιγα της σύγχρονης εποχής
ΓΡΑΦΕΙ:
Λαζαρή
Ανδρεανή Γ2
Σ
ωστά ειπώθηκε ότι όσο δε λαμβάνονται ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ αποφάσεις από
τους υπευθύνους τόσο θα πλησιάζει η επόμενη μεγάλη έκρηξη χουλιγκανισμού.
Για μία ακόμη φορά τα σοβαρά επεισόδια που έγιναν σε γήπεδα ποδοσφαίρου (αλλά και του μπάσκετ) απασχόλησαν την κοινή γνώμη. Τείνει
να γίνει πια κανόνας. Στο περίφημο πρωτάθλημα το «μενού» εκτός από
«φτωχό» θέαμα, προβλέπει και επεισόδια. Οι ιδιοκτήτες των ομάδων τα
«καταδικάζουν», το ίδιο και η κυβέρνηση, όμως το φαινόμενο του «χουλιγκανισμού» συνεχίζεται παρά τις υποσχέσεις για «μέτρα» ώστε «το μαχαίρι να φτάσει στο κόκαλο». Γιατί όμως δεν σταματά;
ΑΙΤΙΕΣ
Ποιες είναι οι αιτίες του φαινομένου; Ας δούμε ορισμένες γενικότερες πλευρές του φαινομένου (κύρια αναφορά στο ποδόσφαιρο ως το
πιο λαοφιλές άθλημα):
• O αθλητισμός είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, που αναπτύσσεται
σε συγκεκριμένες (καπιταλιστικές) συνθήκες και στο οποίο οι
άνθρωποι συμμετέχουν με πολλούς τρόπους (π.χ. ως
αθλούμενοι, προπονητές, διαιτητές, παράγοντες, μάνατζερ, κριτές, δημοσιογράφοι, φίλαθλοι, κ.λπ. Το
(εμπορευματοποιημένο) ποδόσφαιρο έχει μετεξελιχθεί σε μία τεράστια οικονομική επιχείρηση,
που κατέχει παράλληλα εξέχουσα θέση στα
ΜΜΕ ως «προϊόν». (Ας μην ξεχνάμε πως και
η ίδια η βία στο ποδόσφαιρο μεγεθύνεται
από τα ΜΜΕ, γιατί «πουλάει», μόνο που ο
τρόπος προβολής της καλύπτει και αποσιωπά
τα αίτια που τη γεννούν). Παράλληλα και
πέρα από τον οικονομικό του ρόλο χρησιμοποιείται ως αντικείμενο της πιο χυδαίας ιδεολογικής εκμετάλλευσης ιδιαίτερα της νεολαίας (ας θυμηθούμε την περίοδο της 7ετίας),
χρησιμοποιούμενο για την καλλιέργεια κάθε είδους «ταπεινών συναισθημάτων» (π.χ. ρατσισμός),
αλλά και φανταστικών «διεξόδων» από τα αδιέξοδα που
το ίδιο το κοινωνικό σύστημα δημιουργεί. Σε τελευταία ανάλυση
το ποδόσφαιρο αποτελεί μέρος ενός συστήματος εξουσίας που χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή, τη διατήρηση, την ενίσχυση
και την ατιμωρησία αυτής της εξουσίας και την επίδειξη «πυγμής»εκ μέρους της. Αυτή η χρήση του ποδοσφαίρου, το αν θα αποκοιμίζει ή θα αφυπνίζει πολιτικές συνειδήσεις, καθορίζεται από
παράγοντες εκτός τερέν, μιας και η κοινωνία προηγείται και το ποδόσφαιρο ακολουθεί.
• Τα φαινόμενα βίας στα γήπεδα δεν είναι κάτι καινούργιο,
ούτε στην Κύπρο, ούτε στον υπόλοιπο κόσμο. Εκατοντάδες φορές έχουμε παρακολουθήσει εικόνες συμπλοκών, καταστροφών και συγκρούσεων αντιπάλων ομάδων οπαδών, οι οποίες
πάντα τελειώνουν με την παρέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων, με συνέπεια τα γήπεδα να μετατρέπονται σε πεδία μάχης.
Χωρίς καμία διάθεση δικαιολόγησής τους θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πως τα φαινόμενα «χουλιγκανισμού» (αν και ιστορικά ο Χούλιγκαν ήταν Ιρλανδός επαναστάτης του 19ου αιώνα!)
αυτά υπάρχουν (και) στα γήπεδα αλλά δεν γεννιούνται σε αυτά, μιας και η αποσάθρωση και αλλοτρίωση της προσωπικότητας των «φιλάθλων» έχει συντελεστεί έξω από αυτά. Απλά
στα γήπεδα δίνεται η δυνατότητα για να εκδηλωθεί μια «θεαματική σκηνοθεσία της προσωπικότητας» που δεν έχουν
τη δυνατότητα να την αναδείξουν αλλού! Όπως τονίζει και
ο Γ. Πανούσης «η βία στο γήπεδο δεν είναι τελικά το αποτέλεσμα του πάθους να νικήσει η ομάδα, αλλά περισσότερο
η επιθυμία των οπαδών να αποδείξουν στον εαυτό τους και στους άλλους (συμπεριλαμβανομένων και των τηλεθεατών που παρακολουθούν) ότι υπάρχουν»! Η βία στα γήπεδα δεν είναι κομμάτι του ποδοσφαίρου, αλλά είναι μέρος ενός "καλοστημένου" παιχνιδιού στο οποίο συμβάλλουν όλοι όσοι δεν
παίρνουν την απόφαση να ξεπεράσουν το λεγόμενο πολιτικό κόστος και απλά
να εφαρμόσουν τους νόμους. Πίσω από τους «αφιονισμένους» οπαδούς
υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα που μετατρέπει την αγάπη στο άθλημα και
στην ομάδα σε «μίσος» κατά των «αντιπάλων». Σε κάθε περίπτωση ο χουλιγκανισμός δεν αποτελεί παρά μια βίαιη έκφραση ενός κυρίαρχου στην κοινωνία
ανταγωνισμού και μιας ήδη αποξενωμένης προσωπικότητας!
• Το νομικό πλαίσιο όσο και αν δέχεται «πυρά» σε αρκετές περιπτώσεις
χαρακτηρίζεται ως επαρκές (φυσικά επιδέχεται ανάγκης ριζικών αλλαγών
όλο το νομικό οικοδόμημα του «επαγγελματικού ποδοσφαίρου») μόνο που
για λόγους «πολιτικού κόστους» δεν εφαρμόζεται. Η «διαπλοκή» κυβερνήσεων- επιχειρηματιών– παραγόντων, είναι δεδομένη (και) στο χώρο του
αθλητισμού. Όσο και αν οι κυβερνήσεις χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τα
φαινόμενα αυτά, το μόνο που πραγματικά τους απασχολεί είναι η προστασία του «προϊόντος» ποδόσφαιρο. Δεν έχουν ως στόχο την προστασία του παιχνιδιού και των αθλητών του, αντίθετα μάλιστα με τα
μέτρα που προτείνουν τείνουν στη δικαιολόγηση της αστυνομοκρατίας και του αυταρχισμού που φυσικά επεκτείνεται
και σε άλλους χώρους… Οι νόμοι προβλέπουν αυστηρά
μέτρα (π.χ. μέτρα για συνδέσμους φιλάθλων, κάμερες,
ονομαστικά εισιτήρια, αυστηρές ποινές κ.ά.) που δεν
εφαρμόζονται! Οι «γνωστοί- άγνωστοι» που τα κάνουν
«γης μαδιάμ» παραμένουν σταθερά ατιμώρητοι. Και
εδώ υπάρχουν οι τεράστιες πολιτικές ευθύνες των κυβερνήσεων.
• Από πολλές πλευρές στη χώρα μας εμφανίζεται ως
«πρότυπο» το παράδειγμα της Μ. Βρετανίας. Είναι γνωστό πως η μάστιγα του χουλιγκανισμού ταλαιπώρησε πολλές δεκαετίες το ποδόσφαιρο στη Μεγάλη Βρετανία, που για
την αντιμετώπισή του οι εκάστοτε κυβερνήσεις έχουν δαπανήσει
πολλά χρήματα και έχουν ψηφίσει δεκάδες νόμους με στόχο την
καταπολέμησή του. Έτσι, για παράδειγμα, οι ομάδες είναι αυτές που
δίνουν τις λίστες με τα ονόματα των ταραξιών στην αστυνομία, δημιουργώντας ένα φάκελο με τα ονόματα και τη “δράση” των ατόμων αυτών στα γήπεδα. Κάθε θέση στα αγγλικά γήπεδα έχει "ονοματεπώνυμο" και έτσι τα εισιτήρια δεν καταλήγουν σε απρόσωπους φιλάθλους. Υπάρχει ακόμη έλεγχος από
τα κλειστά κυκλώματα ασφαλείας, ενώ παράλληλα οι μυστικές υπηρεσίες
του κράτους (!) συνεργάζονται στενά με την αστυνομία και τους συλλόγους,
και σε πολλά άτομα απαγορεύεται η είσοδος στα γήπεδα, επειδή απλά θεωρούνται ύποπτα για πρόκληση επεισοδίων. Επίσης, άτομα που προκαλούν επεισόδια και αναγνωρίζονται από φωτογραφίες συλλαμβάνονται αμέσως και
περνούν από δίκη.
Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μέσα στα γήπεδα ένας
«υγειονομικός χώρος» απαλλαγμένος από το ξύλο των αλλοτριωμένων φιλάθλων, μόνο που αυτό παίζεται πλέον (γιατί οι κοινωνικές αιτίες της βίας παραμένουν) στις γειτονικές παμπ.
Είναι γεγονός πως η εμπορευματοποίηση τρέφει τον κάθε είδους «χουλιγκανισμό». Η βία θα περιοριστεί όταν πρόεδροι και «παράγοντες» σταματήσουν να χρησιμοποιούν "οπαδούς" για "στρατό" και "φρουρά". Δεν μπορούν
πλέον οι ιδιοκτήτες των ομάδων να κρύβονται πίσω από «οργανωμένους συνδέσμους» και οι εκάστοτε κυβερνήσεις να επικαλούνται «επιχειρησιακές δυσκολίες», για να δικαιολογήσουν τη μετατροπή των γηπέδων σε «ζούγκλα».
Όσο ακολουθείται όμως η πολιτική αυτή, η βία θα εκδηλώνεται τόσο μέσα στα
γήπεδα όσο και έξω από αυτά, μιας και η αλλοτρίωση και δυσαρέσκεια θα αναπαράγεται και θα εκδηλώνεται τυφλά στα γήπεδα. Μόνη διέξοδος, να φύγει
(και) το ποδόσφαιρο από τα χέρια των εκάστοτε επιχειρηματιών και της εμπορευματοποίησης. Αυτό όμως, απαιτεί άλλους συσχετισμούς πολιτικών δυνάμεων, άλλη πολιτική-οικονομική εξουσία.
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
23
Παίκτες που
απαρτίζουν την ομάδα:
Αρχηγοί:
Καρακώστας Δημήτρης με τον αριθμό 10.
Συνέβαλε στα μέγιστα για την πραγματοποίηση
της επιτυχίας αυτής και ως αρχηγός έδειξε το δρόμο και στους υπόλοιπους συμπαίκτες του. Αποφασιστικότητα και τεχνική είναι τα χαρακτηριστικά που τον κάνουν αρχηγό. Σκόραρε καθοριστικά τέρματα, στο σύνολο 16.
Μινασίδης Τιμόθεος με τον αριθμό 15.
Συνέβαλε στα μέγιστα αν και ήταν τραυματίας στο
πρώτο παιχνίδι. Δύναμη, εκρηκτικότητα και πάθος είναι τα χαρακτηριστικά που τον ξεχωρίζουν.
Σκόραρε πολύ σημαντικά τέρματα, στο σύνολο
17.
Η ομάδα Χειροσφαίρισης του Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού Στροβόλου με τον προπονητή της,
καθηγητή Φυσικής Αγωγής, Ανδρέα Καλογήρου.
Πρωταθλήτρια στους Περιφερειακούς
Λευκωσίας η ομάδα Χειροσφαίρισης
Αρρένων Εθνομάρτυρα Κυπριανού
Π
ρωταθλήτρια της περιφέρειας Λευκωσίας αναδείχθηκε
η ομάδα Χειροσφαίρισης του
Λυκείου Εθνομάρτυρα Κυπριανού
Στροβόλου, δίνοντάς της το εισιτήριο για το Πανελλήνιο και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.
Στο δρόμο μας για την 1η θέση
στους Επαρχιακούς αγώνες Λευκωσίας αντιμετωπίσαμε την ομάδα της Β’ Τεχνικής Σχολής Λευκωσίας, την οποία κερδίσαμε με σκορ
30-21, έχοντας απόντες λόγω τραυματισμού έναν εκ των αρχηγών Τιμόθεο Μινασίδη και τον Ονούφριο
Τζούβα. Στη συνέχεια αντιμετωπίσαμε την ομάδα του Λυκείου Αποστόλου Βαρνάβα, όπου και καταφέραμε να αποσπάσουμε τη νίκη
με τρία τέρματα διαφορά, με συνολικό σκορ 34-31. Το αποκορύφωμα αυτής της ιδανικής πορείας
ήταν η νίκη ενάντια στο Αθλητικό
σχολείο με τελικό σκορ 34-33 μετά από μια συγκλονιστική αλλά και
εξαντλητική προσπάθεια που κατέβαλαν οι παίκτες και οι τερματοφύλακες της ομάδας μας παρά την
απουσία του Γιώργου Χρυσάνθου
λόγω τραυματισμού.
Με αυτή τη νίκη η ομάδα μας κατέκτησε την 1η θέση στου Περιφερειακούς Αγώνες Χειροσφαίρισης
Λευκωσίας, παίρνοντας το εισιτήριο της κατάκτησης μιας άξιας θέσης στο Παγκύπριο πρωτάθλημα,
όπου θα αναδειχθεί και η καλύτερη ομάδα στην Κύπρο, λαμβάνοντας θέση στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα και στο Παγκόσμιο επίσης.
Περιγραφή του αγώνα ενάντια
στο Αθλητικό σχολείο:
Η ομάδα μας, δυστυχώς, δεν άρχισε καθόλου καλά το παιχνίδι αυτό. Μετά από τραγικά λάθη στην
επίθεση, βρέθηκε να χάνει με 9-2
, όμως μετά από την αφύπνιση που
έκανε στους παίκτες ο προπονητής της ομάδας κ. Ανδρέας Καλογήρου, ο δείκτης του σκορ έδειχνε
10-10. Αυτός ο ρυθμός ευκαιριών
ανάγκασε την ομάδα να κουραστεί, αφήνοντας την αντίπαλη ομάδα να ανοίξει μια ασφαλή διαφορά τεσσάρων τερμάτων, όπου και
ήταν το σκορ του ημιχρόνου.
Στα αποδυτήρια, ο προπονητής
μας ανέλυσε τα λάθη μας και με το
σύνθημα ΣΤΡΟΒΟΛΟΣ ανεβήκα-
με ψυχολογικά. Με το που άρχισε
το δεύτερο ημίχρονο η ομάδα στάθηκε στα πόδια της καλύτερα με
περισσότερες επιλογές στην επίθεση και καλύτερη στα αμυντικά
της καθήκοντα. Στο τέλος του αγώνα καταφέραμε να ανατρέψουμε
το σκορ με τρομερό σουτ του Τιμόθεου Μινασίδη στο τελευταίο
δευτερόλεπτο, μετά από πάσα του
Γιώργου Παρλαβάντζα.
• Ονούφριος Τζούβας Β3
• Kωνσταντίνου Αθηνά και
• Κωνσταντίνου Ιωάννα Β4
Παίκτες:
Χύτης Ανδρέας με τον αριθμό 12.
Συνέβαλε στα μέγιστα των δυνατοτήτων του για
την πραγματοποίηση της 1ης θέσης στους περιφερειακούς αγώνες. Σκόραρε 3 εξαιρετικά τέρματα.
Παρλαβάντζας Γιώργος με τον αριθμό 5.
Μαχητικός και τρομερός παίκτης, οποιαδήποτε
στιγμή τον χρειάστηκε η ομάδα ενήργησε θετικά,
σκοράροντας τέρματα και κάνοντας εκπληκτική
άμυνα. Πέρασε από ένα μικρό τραυματισμό, τον
οποίο κράτησε για λίγο πίσω σε απόδοση. Έριξε
την μπάλα 11 φορές στα δίκτυα.
Τζούβας Ονούφριος με τον αριθμό 2.
Παθιασμένος όπως και οι υπόλοιποι παίκτες.
Αν και σκόραρε τέρματα, η ομάδα περιμένει πολύ περισσότερα. Πλεονέκτημό του ότι είναι αριστερόχειρας. Συνολικά έχει σκοράρει 6 τέρματα.
Χρυσάνθου Γιώργος με τον αριθμό 8.
Τρομερός παίκτης στην αμυντική λειτουργία της
ομάδας, αν και χρειάζεται ακόμη λίγη εμπειρία.
Βοήθησε στα μέγιστα στη νίκη επί του Λυκείου Απ.
Βαρνά, όμως ο τραυματισμός του δεν τον κατέστησε δυνατό για να παρουσιαστεί έτοιμος στον τελικό. Σκόραρε 7 φορές.
Πέτρου Αλέξανδρος με τον αριθμό 7.
Πολύ καλός παίκτης, μαχητικός στο γήπεδο, αλλά δεν πήρε τα αγωνιστικά λεπτά που θα τον έκαναν να ξεχωρίσει. Πλεονέκτημά του ότι είναι αριστερόχειρας, το οποίο καλείται να αξιοποιήσει.
Σολωμού Αλέξανδρος με τον αριθμό 14.
Αν και πολύ καλός παίκτης, δεν κατάφερε να
αποδώσει τα μέγιστα στο κρίσιμο σημείο που επιλέχτηκε από τον προπονητή της ομάδας μας για να
βοηθήσει. Σκόραρε 2 τέρματα.
Γενεθλίου Κωνσταντίνος με τον αριθμό 13.
Αν και πήρε χρόνο συμμετοχής στον πρώτο αγώνα, έδειξε πως μπορεί να δώσει βοήθεια στην ομάδα, αποδίδοντας το μέγιστο των δυνατοτήτων του.
Κάππας Κωνσταντίνος με τον αριθμό 4.
Με μερικά λεπτά συμμετοχής, απέδειξε πως έχει
τις δυνατότητες να βοηθήσει την ομάδα στους επόμενους καθοριστικούς αγώνες.
Χατζησάββα Ανδρέας με τον αριθμό 11.
Με αρκετό χρόνο συμμετοχής και μερικές πολύ
καλές κινήσεις, υπόσχεται ακόμη πιο καλές εμφανίσεις. Κατάφερε να ρίξει την μπάλα στα δίκτυα
7 φορές.
Τερματοφύλακες:
Αγρογιάννης Ιωάννης Χαράλαμπος με τον
αριθμό 1.
Με αρκετές αποκρούσεις οδήγησε την ομάδα
στο αήττητο. Παθιασμένος αλλά και πραγματικός
μαχητής, έκανε εξαιρετικές εμφανίσεις.
Τερεζόπουλος Σωτήρης με τον αριθμό 16.
Αρκετά υποσχόμενος, με την ελπίδα να βοηθήσει τη στιγμή που θα τον χρειαστεί η ομάδα.
Προπονητές:
Καλογήρου Ανδρέας
Με τις προπονητικές του ικανότητες οδήγησε
την ομάδα στην κορυφή των Περιφερειακών αγώνων. Σύμφωνα με τις γνώσεις που έχει εδώ και αρκετά χρόνια στο χώρο των αθλητών, το μυστικό της
επιτυχίας του είναι η σοβαρότητα και η πειθαρχία.
Χρονία Ελένη.
Βοήθησε στον ψυχολογικό κυρίως τομέα την
ομάδα, ενθαρρύνοντάς την να παραμείνει προσηλωμένη στον αρχικό στόχο της και τελικά να
τον πετύχει.
24
Σ
ΧΟΛΙΚΕΣ
ΕΛΙΔΕΣ
...ΣΤΙΓΜΕΣ...
ΕΚΔΟΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ - ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014

Οδηγός δίαιτας / Diet guide

χρωμα και βιολογια

Ανθολόγιο

ανακοινωση για τελη αποχετευσεων 2014

Πρόγραμμα Επιμορφωτικών Διαλέξεων Ακαδημαϊκό έτος 2014-`15

κατεβάστε το PDF

5. ψυχη και σωμα - 1ο Γενικό Λύκειο Σπάτων

Tax Memo - Audit Chart Ltd.

KΑΛΛΥΝΤΙΚΑ - ProvataProducts

AEGL111 - course notes

Απαραίτητος εξοπλισμός κατασκηνωτών

Όραμα και Στόχοι Σχολικής Χρονιάς

AIDS and You - Greek Language Translation

5ΗΜΕΡΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΛΙΜΝΗ ΟΧΡΙΔΑΣ - Narkissos Travel

ΔΙΑΔΡΟΜΗ 1 ΔΙΑΔΡΟΜΗ 2 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

βια στα γηπεδα - 1ο ΓΕΛ ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑΣ

Χριστουγεννιάτικες αγορές και παζάρια στη Βιέννη

PDF

εντυπο - μπροσουρα ταξιδιων εξωτερικου πασχα & καλοκαιρι