Ερευνητική Εργασία ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗ, Η ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 1ο ΓΕΛ Σπάτων Ερευνητική Εργασία B΄ Λυκείου A΄ τετράμηνο 2012-2013 Η παρούσα εργασία αποτελείται από υλικό που είναι αναρτημένο στο Διαδίκτυο, από έντυπες εκδόσεις σχετικές με το θέμα, από μαρτυρίες και συνεντεύξεις ανθρώπων που εμπλέκονται στα πράγματα και από προσωπική έρευνα, ενασχόληση και επεξεργασία των μαθητών. *Στο εξώφυλλο: ΑΝΤΟΝΙΟ ΚΑΝΟΒΑ- Έρως και Ψυχή-μαρμάρινο γλυπτό, ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΒΡΟΥ ΒΑΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ-ΨΥΧΗ max [45*50] Πίνακας σε καμβά ΜΠΟΥΓΚΕΡΟ-ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ. Πίνακας σε καμβά, ν. 4871 ΜΠΟΥΓΚΕΡΟ-ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ Πίνακας σε καμβά, ν. 2598 MARIA VILLIOTI- Λάδι σε καμβά. Βασιζόμενο στο σκίτσο του Ν.Γύζη ''η ψυχή'' ΠΟΠΟΒΑ ΛΙΟΥΜΠΟΒ, "Μελέτη γυναικείου μοντέλου ( recto) (Περίπου 1913) 2 Ομάδα μαθητών: ΒΑΜΒΑΚΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΒΟΥΡΤΣΗ ΙΩΑΝΝΑ ΓΑΛΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΒΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΛΟΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ - ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ ΜΑΣΚΛΑΒΑΝΟΣ ΙΑΣΟΝΑΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΕΚΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΕΡΕΤΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΕΡΕΤΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΡΤΟ ΕΝΕΑ ΝΤΩΝΙ ΣΑΡΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΣΑΒΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΑΠΠΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΣΟΦΙΑ ΠΟΥΛΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ- ΜΑΡΙΑ ΣΟΥΡΡΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ Υπεύθυνη καθηγήτρια ΦΛΩΡΑΤΟΥ ΟΥΡΑΝΙΑ ΠΕ06, ΠΕ13 3 Ομάδα μαθητών σελ 3 Πρόλογος-Σκέψεις σελ 5 Α μέρος: ΣΩΜΑ σελ 7 Oι λειτουργίες του ανθρωπινού σώματος σελ 9 Πεπτικό σύστημα σελ 9 Κυκλοφορικό σύστημα σελ 10 Λεμφικό σύστημα σελ 11 Μυϊκό σύστημα σελ 12 Ερειστικό σύστημα σελ 13 Αναπαραγωγικό σύστημα-Ανατομία Γυναίκας σελ 14 Αναπαραγωγικό σύστημα Γυναίκας σελ 15 Ανατομία-Αναπαραγωγικό σύστημα Άντρα σελ 18 Γονιμοποίηση σελ 19 Βιολογικό Ρολόι σελ 20 Εφηβεία σελ 22 Η Σεξουαλική Συμπεριφορά των νέων στην Ελλάδα και αλλού σελ 25 Σεξουαλική ταυτότητα της σημερινής Νεολαίας σελ 27 Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα σελ 31 Σύφιλη σελ 33 Κονδυλώματα HPV σελ 35 Χλαμύδια σελ 36 Μηνιγγίτιδα σελ 37 Μαλακό έλκος ή Βουβωνικό κοκκίωμα σελ 38 Γονόρροια- Βλεννόρροια σελ 39 Έρπης γεννητικών οργάνων σελ 40 AIDS σελ 41 Μύθοι για το AIDS σελ 47 10 αλήθειες για το AIDS σελ 49 Διάσημοι που πέθαναν από AIDS σελ 51 Καμπάνια-Φωτογραφικό υλικό σελ 57 Παγκόσμια Ημέρα AIDS-αφίσα σελ 62 Αντισύλληψη-Μέθοδοι σελ 63 Φυσικές Μέθοδοι σελ 65 Μέθοδοι φραγμού σελ 66 Ορμονική Αντισύλληψη σελ 69 Αφίσα σελ 73 Ανάλυση Ερωτηματολογίου σελ 74 Συνέντευξη με τον κ. Ασκητή σελ 87 Γιατί οι γονείς δεν μιλάνε για το sex; σελ 93 Ευχαριστίες σελ 94 Πηγές σελ 95 Ερωτηματολόγιο σελ 98 4 Πρόλογος-Σκέψεις Στα πλαίσια του μαθήματος της Ερευνητικής Εργασίας (project) που πραγματοποιείται στη Β’ τάξη του Γενικού Λυκείου επιλέξαμε και ασχοληθήκαμε με την εργασία “ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑ”. Η εργασία “ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑ” αφορά σε δυο διαφορετικές όμως αλληλένδετες έννοιες, οι οποίες πλέκονται και συμπληρώνονται με πολλούς τρόπους στην πορεία της ζωή μας. Όντας στην εφηβεία και μην έχοντας πλήρη γνώση για τα πράγματα, θελήσαμε να μελετήσουμε πώς διαμορφώνεται η σχέση, πώς εκφράζεται και πώς αποτυπώνεται στην κοινωνία, τη θρησκεία, τις τέχνες και τον κόσμο. Η πρώτη έννοια με την οποία ασχοληθήκαμε ήταν το ΣΩΜΑ –έννοια απτή και άμεση- που περιλαμβάνει την ανατομία και τις λειτουργίες του, την έκφρασή του σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους, τον έρωτα και κατά συνέπεια, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τους τρόπους αντισύλληψης. Η δεύτερη έννοια, που αφορά στην ΨΥΧΗ και συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με τα ανθρώπινα συναισθήματα και κυρίως με την αγάπη σε όλες της μορφές της, θα εξεταστεί στο δεύτερο μέρος. 5 Το βασικό κριτήριο που λήφθηκε υπόψη είναι η άμεση ανάγκη για ενημέρωση σε θέματα που άπτονται της σωματικής και συναισθηματικής μας υγείας έτσι ώστε να μπορέσουμε να μελετήσουμε, να κατανοήσουμε και, ύστερα από έρευνα, έχοντας τοποθετηθεί κριτικά, να υιοθετήσουμε στάσεις ζωής. Ταυτόχρονα προσεγγίζονται διδακτικοί στόχοι που συνδέονται με  το μάθημα Βιολογία  το μάθημα Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου  στο μάθημα Λογοτεχνία, ελληνική και αγγλόφωνη  με τις νέες Τεχνολογίες- χρήση υπολογιστών  την Κοινωνιολογία,  τα Θρησκευτικά, Χριστιανική Αγάπη  τις Τέχνες –Θέατρο, Μουσική, Ζωγραφική, Γλυπτική κλπ  με τις Ξένες Γλώσσες- κατανόηση, επεξεργασία ξενόγλωσσων κειμένων Ενδεικτικά, η διαδικασία που ακολουθήθηκε είναι:  καταιγισμός ιδεών  βιωματική προσέγγιση  δημιουργία ομάδων  σύνθεση και επεξεργασία ερωτηματολογίου  ενασχόληση με το διαδίκτυο και συλλογή πληροφοριών  ανταλλαγή και επεξεργασία πληροφοριών  εργασία πεδίου  παιχνίδι ρόλων  συνέντευξη  σύνταξη κειμένων στα Ελληνικά και τα Αγγλικά  δημιουργία παρουσίασης σε PowerPoint  θεατρικό δρώμενο  δημιουργία ενημερωτικού υλικού 6 Α μέρος: ΣΩΜΑ Πρόκειται για ένα θέμα, το οποίο αφορά κυρίως τους νέους, καθώς αυτό δέχεται μεγάλες αλλαγές κατά την εφηβεία και δημιουργούνται ερωτήματα που καθημερινώς χρήζουν απάντησης. Οι γονείς, όσο πρόθυμοι και να είναι, κάποιες φορές έρχονται σε δύσκολη θέση, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι έφηβοι δεν τολμούν να ρωτήσουν από φόβο μήπως κακοχαρακτηριστούν. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στο ότι δεν αρκεστήκαμε στην απλή έρευνα από εμάς τους μαθητές, όπως έρευνα στο διαδίκτυο, ερωτηματολόγιο, προσωπικές σκέψεις και εμπειρίες, αλλά απευθυνθήκαμε και σε έναν ειδικό, ικανό μας δώσει αξιόπιστη επιστημονική άποψη. Το όνομα αυτού Θάνος Ασκητής ο οποίος είναι μεν γνωστός μέσα από την έκθεσή σου στα ΜΜΕ σαν σεξολόγος, αλλά στην πραγματικότητα είναι Νευρολόγος Ψυχίατρος, Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο κύριος Ασκητής ανταποκρίθηκε άμεσα στην πρόσκλησή μας, μας μίλησε χωρίς περιστροφές και μας διαφώτισε σε όλα τα ζητήματα που του θέσαμε. Παράλληλα, εκπομπή παρακολουθήσαμε στου Σταύρου και Θεοδωράκη μια ερευνητική που «μάστιγα» της εποχής –όπως αποδείχθηκε- τηλεοπτική διαπραγματευόταν την με τίτλο “ ΑΠΟ ΤΑ ΕΦΗΒΙΚΑ ΦΙΛΙΑ… ΣΤΙΣ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ”. Από αυτήν την εκπομπή πληροφορηθήκαμε πως η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στις εφηβικές εκτρώσεις σ’ όλη την Ευρώπη, γεγονός που είναι αρκετά σοβαρό και αποτελεί απόρροια της ελλιπούς ενημέρωσης των νέων από την κοινωνία για τέτοια ζητήματα. 7 Τέλος, αποτελεί ένα θέμα ενδιαφέρον για την εποχή μας με ευρύ υλικό προσέγγισης. Ήταν ταξίδι για μας από το οποίο αποκομίσαμε εφόδια και γνώσεις που θα μας είναι απαραίτητες για τη μετέπειτα ζωή μας. 8 ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από τα παρακάτω συστήματα : το κυκλοφορικό , το αναπνευστικό , το πεπτικό , το ενδοκρινικό , το ανοσοποιητικό , το λεμφικό , το μυϊκό , το νευρικό , το σκελετικό , το ουροποιητικό και το αναπαραγωγικό με το οποίο θα ασχοληθούμε περαιτέρω. Ειδικότερα:  ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Για να διατηρηθεί η ζωή ο άνθρωπος εξασφαλίζει την απαραίτητη γι' αυτόν ενέργεια τη με διάσπαση (οξείδωση) των θρεπτικών ουσιών που βρίσκονται στις τροφές. Οι θρεπτικές ουσίες που παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό είναι υδατάνθρακες οι και τα λίπη και, σε ειδικές μόνο περιπτώσεις, πρωτεΐνες. οι Απαραίτητα επίσης είναι το νερό, οι βιταμίνες ανόργανα άλατα - ιόντα. Οι θρεπτικές ουσίες και εισέρχονται τα στον οργανισμό μέσω του πεπτικού συστήματος, όπου και υφίστανται την απαραίτητη κατεργασία κατεργασία, αυτή λέγεται ώστε να πέψη. 9 μπορούν Η να απορρόφηση απορροφηθούν. των Η προϊόντων της πέψης των θρεπτικών ουσιών, του νερού, των βιταμινών και των ανόργανων αλάτων επιτελείται επίσης στο πεπτικό σύστημα.  ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των αχρήστων γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα που κυκλοφορεί μέσα σ' αυτά. Στενά συνδεδεμένο με το κυκλοφορικό σύστημα είναι και κυκλοφορεί η λέμφος. 10 το λεμφικό σύστημα, στο οποίο  ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το λεμφικό σύστημα περιλαμβάνει τα λεμφαγγεία, τη λέμφο και τους λεμφαδένες, καθώς και το θύμο αδένα και τη σπλήνα. Το υγρό των ιστών σχηματίζεται από το πλάσμα που εξέρχεται από τα τριχοειδή και περιλούει τα κύτταρα των ιστών. Η λέμφος σχηματίζεται από την περίσσεια του υγρού των ιστών και μεταφέρει λιπαρές ουσίες και λευκοκύτταρα. 11  ΜΥΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το σύνολο των μυών του σώματος αποτελεί το μυϊκό σύστημα, του οποίου ο βασικότερος ιστός είναι ο μυϊκός. Χαρακτηριστική ιδιότητα των κυττάρων του μυϊκού ιστού (μυϊκές ίνες) είναι η ικανότητα συστολής. Υπάρχουν τρία είδη μυϊκού ιστού που χαρακτηρίζονται από ιδιαιτερότητες στη δομή και στη λειτουργία των κυττάρων από τα οποία αποτελούνται. Ο σκελετικός μυϊκός ιστός συναντάται στους σκελετικούς μυς και αποτελείται από σχετικά μακριές κυλινδρικές μυϊκές ίνες, που φέρουν γραμμώσεις. Η συστολή τους γίνεται με τη θέλησή μας. Ο καρδιακός μυϊκός ιστός βρίσκεται μόνο στα τοιχώματα της καρδιάς. Οι μυϊκές ίνες του είναι κυλινδρικές, έχουν γραμμώσεις, αλλά δεν υπακούουν στη θέλησή μας. Ο λείος μυϊκός ιστός επενδύει κυρίως τοιχώματα όπως των αγγείων και του γαστρεντερικού σωλήνα. Αποτελείται από ατρακτοειδείς μυϊκές ίνες χωρίς γραμμώσεις, που δεν υπακούουν στη θέλησή μας. 12  ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ερειστικό σύστημα περιλαμβάνει το σύνολο των οστών, τα οποία συνδέονται στις αρθρώσεις και σχηματίζουν το σκελετό. Ο σκελετός στηρίζει το σώμα και καθορίζει τη μορφή του, προσφέρει θέσεις για την πρόσφυση των μυών, συμβάλλει στην κίνηση, γιατί είναι αρθρωτός και σχηματίζει κοιλότητες για την προστασία οργάνων. Άλλες λειτουργίες του είναι η αιμοποίηση και η αποθήκευση αλάτων. 13  ΤΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Τα περισσότερα είδη οργανισμών, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος χαρακτηρίζονται από δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό, που σε κάποια στιγμή της ζωής τους ζευγαρώνουν και δημιουργούν απογόνους. Η αναπαραγωγή είναι μία χαρακτηριστική λειτουργία, η μόνη που δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωση του ίδιου του οργανισμού αλλά για τη διαιώνιση του είδους. Το αναπαραγωγικό σύστημα κάθε φύλου έχει ιδιαίτερα ανατομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά. ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑΣ 14 Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας1 Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας αποτελείται από τις δύο ωοθήκες, τους δύο ωαγωγούς (ή σάλπιγγες), τη μήτρα, τον κόλπο και το αιδοίο. Οι ωοθήκες έχουν σχήμα αμυγδάλου και βρίσκονται μία σε κάθε πλευρά στο πάνω μέρος της λεκάνης. Οι ωαγωγοί εκτείνονται από τις ωοθήκες προς τη μήτρα. Η μήτρα είναι ένα όργανο που έχει περίπου το μέγεθος και το σχήμα ενός ανεστραμμένου αχλαδιού, με παχιά τοιχώματα από μυϊκό ιστό. Η μήτρα περιβάλλεται εσωτερικά από βλεννογόνο, το ενδομήτριο. Το κάτω μέρος της μήτρας καταλήγει στον κόλπο. Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα αποτελούν το αιδοίο, το οποίο περιλαμβάνει το εφηβαίο, που καλύπτεται από τρίχωμα, τα μεγάλα και τα μικρά χείλη και την κλειτορίδα. Κατά την εφηβεία (11ο με 13ο έτος της ηλικίας), οι ωοθήκες αρχίζουν να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, ορμόνες οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στον εμμηνορρυσιακό κύκλο και προκαλούν την ανάπτυξη του στήθους. Τα οιστρογόνα, κυρίως, είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση των δευτερεύοντων φυλετικών χαρακτηριστικών, όπως είναι η αναπτυγμένη λεκάνη και η συσσώρευση υποδόριου λίπους, που δίνει τις χαρακτηριστικές καμπύλες στο γυναικείο σώμα. Οι ωοθήκες (όπως 1 Βιβλίο Βιολογίας Α’ Λυκείου 15 και οι όρχεις) είναι μεικτοί αδένες. Η εξωκρινής μοίρα τους παράγει τα ωάρια και η ενδοκρινής τις ορμόνες. ΕΞΩΓΕΝΝΕΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΓΥΝΑΙΚΑΣ (ΑΙΔΙΟ) ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ:  Εφηβαίο  Μεγάλα και μικρά χείλη  Κλειτορίδα  Πρόδομο του κολεού  Βαρθολίνειους αδένες  Παραουρηθρικούς αδένες ΕΣΩΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ  Κόλπος  Μήτρα  Σάλπιγγες  Ωοθήκες 16 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΑΝΤΡΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ  Εκφορητική οδός  Ουρήθρα  Πέος  Όρχεις 17 Το αναπαραγωγικό σύστημα του άντρα2 Το αναπαραγωγικό σύστημα του άντρα αποτελείται από τους δύο όρχεις, την εκφορητική οδό του σπέρματος και από το πέος. Οι όρχεις αρχίζουν την ανάπτυξή τους μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα, κατά την εμβρυϊκή ζωή. Τους δύο τελευταίους μήνες πριν από τον τοκετό κατεβαίνουν και εγκαθίστανται στο όσχεο. Η θερμοκρασία (34°C) στην περιοχή αυτή είναι η ιδανική για τη σπερματογένεση, δηλαδή την παραγωγή σπερματοζωαρίων, που θα αρχίσει κατά την εφηβεία. 2 Βιβλίο Βιολογίας Α’ Λυκείου 18 Κατά τη σπερματογένεση και την ωογένεση γίνονται διαδοχικές μιτωτικές και μειωτικές διαιρέσεις με τελικό σκοπό απλοειδή να προκύψουν κύτταρα, σπερματοζωάρια και τα τα ωάρια αντίστοιχα. ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ Στις ωοθήκες ωριμάζουν τα φυλάσσονται ωάρια. Το και ώριμο ωάριο μεταφέρεται στις σάλπιγγες όπου και συναντά σπερματοζωάρια, τα τα οποία έχει αφήσει στον κόλπο της γυναίκας το πέος του άνδρα. Τριακόσια εκατομμύρια περίπου σπερματοζωάρια ελευθερώνονται στον γυναίκας κόλπο της κατά την εκσπερμάτωση. Εάν συμβεί γονιμοποίηση, το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται στη μήτρα, όπου και αναπτύσσεται Κατά τη γονιμοποίηση γίνεται σύντηξη ενός σπερματοζωαρίου (23 χρωμοσώματα) με ένα ωάριο (23 χρωμοσώματα) και προκύπτει το πρώτο κύτταρο του νέου οργανισμού, το ζυγωτό, με 46 χρωμοσώματα (23 + 23). 19 ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ * ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΡΟΛΟΙ * Το βιολογικό ρολόι των γυναικών χτυπά γρηγορότερα σε σχέση με των ανδρών, μια διαφορά που μπορεί να εξηγεί γιατί οι γυναίκες έχουν την τάση να ξυπνούν και να κοιμούνται νωρίτερα σε σχέση με τους άνδρες. Το βιολογικό ρολόι και οι βιορυθμοί, απαραίτητα στη ζωή όλων των ζώντων οργανισμών, επιτρέπουν να μένουμε συγχρονισμένοι καθ’ όλο το 24ωρο, το οποίο καθορίζεται από την εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας. Όλες οι βασικές βιολογικές λειτουργίες, άμεσα ή έμμεσα, ελέγχονται από το σύστημα αυτό: ο κύκλος αφύπνισης-ύπνου, το καρδιαγγειακό σύστημα, το πεπτικό και το ανοσοποιητικό αλλά και οι ορμονικές εκκρίσεις και οι γνωστικές επιδόσεις. Η ταχύτητα της λειτουργίας του βιολογικού ρολογιού δεν είναι η ίδια ακριβώς σε όλα τα είδη. Στον άνθρωπο, ο εγκέφαλος τη ρυθμίζει μεταξύ 23:30 και 00:30. Καθημερινά, ο κύκλος φωτός-σκότους προσδιορίζει το νωρίς και το αργά σε σχέση με το 24ωρο. 20 Οι μαθητές ΜΠΕΡΕΤΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΒΟΥΡΤΣΗ ΙΩΑΝΝΑ ΓΑΛΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΒΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΣΚΛΑΒΑΝΟΣ ΙΑΣΟΝΑΣ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ  ΒΙΒΛΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ, Γ’΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΕΓΚΥΛΕΙΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ  ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ  ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ‘Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΑ΄ 21 Εφηβεία 3 Νέος θα πει να επιχειρείς να γκρεμίσεις τον κόσμο και να έχεις το θράσος να θες να οικοδομήσεις καινούριο, καλύτερο. Ν. Καζαντζάκης. Η αρετή της νεότητας Βασίλειος ο Μέγας είναι εφόδιο των γηρατειών. Το μόνο άσχημο με τη σημερινή νεολαία είναι ότι δεν ανήκουμε πλέον σ’ αυτήν. Salvador Dali,, Ισπανός ζωγράφος «Μακάρι να κοιμούνταν και να ξυπνούσαν όταν θα είχαν πια ενηλικιωθεί», γράφει ο Σαίξπηρ, αναφερόμενος στους εφήβους. 3 http://vassiasarantopoulou.blogspot.gr/2012/09/blog-post_6145.html 22 Περίοδος αμφισβητήσεων και ανατροπών για τις οποίες ούτε οι έφηβοι ούτε οι γονείς είναι ποτέ πραγματικά έτοιμοι, η εφηβεία είναι μια από τις ομορφότερες, αλλά και πιο δύσκολες περιόδους της ζωής. Εφηβεία είναι η περίοδος μεταξύ του τέλους της παιδικής ηλικίας και της αρχής της Αποτελεί για το γέφυρα, κατά τη οποίας συμβαίνουν ενηλικίωσης. παιδί μια διαδρομή της ριζικές αλλαγές, τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές. Η εφηβείας, αλλαγές οι χαρακτηρίζουν καθώς διάρκεια και της που τη οι διαφορές σηματοδοτούν ανάμεσα στα και δύο τη φύλα, έχουν μεγάλο εύρος. Από όλα αυτά όμως σημαντικότερη είναι η ανάπτυξη και της σεξουαλικότητας, κοινωνική ωριμότητα που μαζί προετοιμάζει με τον την ψυχολογική άνθρωπο για ατομική ανεξαρτησία και σταθερή ταυτότητα. Η εφηβεία μπορεί να αρχίσει από τα 10 και διαρκεί έως και τα 19 χρόνια. Χωρίζεται αναπτυξιακά σε 3 περιόδους: Στην πρώιμη εφηβεία (10-14), στη μέση εφηβεία (14-17) και στην όψιμη εφηβεία (πάνω από 17). Στην αρχή της εφηβείας, η σωματική ανάπτυξη (όσον αφορά κυρίως το μυοσκελετικό σύστημα, δηλαδή το ύψος, το βάρος κλπ.) είναι τόσο έντονη και θεαματική που συγκρίνεται σε ρυθμό μόνο με την πρώτη βρεφική ηλικία. Οι έφηβοι βλέπουν τις πρώτες αλλαγές στο σώμα τους: να μεγαλώνουν τα γεννητικά όργανα (στα αγόρια), το στήθος στα κορίτσια, να αυξάνεται η τριχοφυΐα, να βαραίνει η φωνή… Φυσικά, ένας πολύ μεγάλος σταθμός για την αρχή της εφηβείας στα κορίτσια είναι η περίοδος, που έρχεται κατά μέσο όρο στα 12,5 χρόνια. Παράλληλα, δημιουργούνται απορίες: Κάθε έφηβος αναρωτιέται αν θα είναι όμορφος, αν θα γίνει ψηλός κλπ. Ένας κίνδυνος σε αυτή την περίοδο είναι ο έφηβος να έχει αναπτυχθεί πολύ (πιθανώς και νωρίτερα από την αναμενόμενη ηλικία) και ωστόσο, να δυσκολεύεται να διαχειριστεί το 23 σώμα του, τα συναισθήματα και τη σεξουαλικότητά του γιατί ο ρυθμός με τον οποίο ωριμάζει ψυχοκοινωνικά δεν συμβαδίζει με τη σωματική του ανάπτυξη. Στη μέση εφηβεία, ο έφηβος πειραματίζεται έντονα και είναι πιθανό να αποκτήσει ολοκληρωμένες σεξουαλικές σχέσεις, συνήθως με συνομηλίκους του. Καθώς δεν ενδιαφέρεται για το μέλλον και είναι προσκολλημένος στο παρόν, συνήθως δεν μπορεί να καταλάβει τις πιθανές επιπτώσεις των πράξεών του, δεν μπορεί να κάνει υποθέσεις και θεωρεί ότι σε εκείνον δεν πρόκειται να συμβεί τίποτα κακό. Έτσι, είναι πολύ πιο εύκολο να αναπτύξει συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (π.χ. ναρκωτικά, αλκοόλ κλπ.). Επιπλέον, είναι πιθανό να κάνει πολλές σχέσεις μικρής διάρκειας, πιστεύοντας ότι η καθεμία είναι ξεχωριστή, ή/και να έρχεται σε επαφή με πολλούς και διαφορετικούς συντρόφους, συχνά χωρίς τις απαραίτητες προφυλάξεις. Στην όψιμη εφηβεία, ο έφηβος αποκτά την ικανότητα να έχει μια λειτουργική σχέση τόσο με τους άλλους όσο και με το σύντροφό του. Σταματά πια να κινείται μόνο με γνώμονα τον αυθορμητισμό, τον εγωισμό και το ναρκισσισμό, έχει πιο ρεαλιστικές απαιτήσεις από το σύντροφο, οι σχέσεις του διαρκούν περισσότερο και βασίζονται στη συντροφικότητα. 24 Η σεξουαλική συμπεριφορά των νέων στην Ελλάδα και αλλού Πόσο νωρίς αρχίζει η σεξουαλική ζωή των νέων σήμερα; Πόσο απομυθοποιημένο είναι γι’ αυτούς το σεξ και πόσο «απελευθερωμένα» είναι αγόρια και κορίτσια; Η σεξουαλική συμπεριφορά των εφήβων μπορεί να χαρακτηριστεί είτε ως ορόσημο της φυσιολογικής τους εξέλιξης είτε ως πεδίο επικίνδυνης συμπεριφοράς. Από ανασκόπηση ερευνών συνοψίζουμε ότι οι γνώσεις των νέων στην Ελλάδα σε θέματα που αφορούν την αντισύλληψη, τον οικογενειακό προγραμματισμό και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι ελλιπείς, σε αντίθεση με νέους του εξωτερικού, όπου φαίνονται πιο ενημερωμένοι. Παράλληλα, διαφορετικές φαίνονται να είναι οι πηγές ενημέρωσής τους, καθώς οι νέοι της Ελλάδας έχουν ως κύρια πηγή ενημέρωσης τους φίλους τους, ενώ οι συνομήλικοί τους στο εξωτερικό ενημερώνονται από το σχολείο. Οι νέοι φαίνεται ότι δεν συζητούν με τους γονείς τους και τους καθηγητές τους για αυτά τα θέματα και αυτή τη στιγμή κρίνεται απαραίτητη η πληρέστερη ενημέρωσή τους. Όσο αφορά δε τη συμπεριφορά τους, παρατηρούμε ότι στις Σκανδιναβικές χώρες τα κορίτσια είναι πιο έμπειρα και σεξουαλικώς ενεργά από τα αγόρια, ενώ στις Μεσογειακές χώρες παρατηρούμε το αντίθετο. Επίσης, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, οι νέοι προτιμούν φυσικές και παραδοσιακές μεθόδους αντισύλληψης και επιλέγουν σε μικρότερο ποσοστό τις μοντέρνες μεθόδους. Όλες αυτές οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται σε διαφορετικές περιόδους και περιοχές, κάνουν επιτακτική την ανάγκη συνεχούς 25 απεικόνισης των γνώσεων, στάσεων και συμπεριφορών των νέων σε θέματα αντισύλληψης, με σκοπό την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα στοιχεία μελέτης, που διεξήχθη το 2010 σε εφήβους από 20 Γυμνάσια και Λύκεια στην Αθήνα4, τα οποία επιβεβαιώνουν ότι οι Ελληνίδες έφηβες παρουσιάζουν ριψοκίνδυνες συμπεριφορές σε ό,τι αφορά στη σεξουαλική τους ζωή, έχουν μικρές σε διάρκεια και πολλές σε αριθμό σχέσεις και δεν είναι ενημερωμένες σωστά για την προστασία τους από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Από τα επιμέρους αποτελέσματα μιας μελέτης από τον Ευθύμιο Δεληγεώρογλου, Αναπληρωτή Καθηγητής της Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών δείχνουν ότι: Η μέση ηλικία έναρξης της σεξουαλικής ζωής στις Ελληνίδες  έφηβες είναι τα 14.5 έτη, Από  τους σεξουαλικά δραστήριους εφήβους, μόνο το 50% χρησιμοποιεί προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή και ·Μόνο το 30% χρησιμοποιεί προφυλακτικό σε κάθε επαφή και σε  όλη τη διάρκεια. Από μια άλλη έρευνα επιστημόνων του πανεπιστημίου του Μισούρι των Ηνωμένων Πολιτειών, σε 1.228 άτομα ηλικίας από 12 έως 14 ετών, προέκυψε ότι όσο περισσότερες κινηματογραφικές ταινίες σεξουαλικού περιεχομένου παρακολουθούν οι έφηβοι τόσο νωρίτερα ξεκινούν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι μόνο λίγες ταινίες αναδείκνυαν τη σημασία της χρήσης αντισυλληπτικών μεθόδων και την ασφαλή σεξουαλική συμπεριφορά. Στις περιπτώσεις που οι ταινίες άγγιζαν το ζήτημα της συμπεριφοράς για ασφαλές σεξ, επρόκειτο για κωμωδίες και το παρουσίαζαν περισσότερο σαν ενόχληση ή πρόκληση αμηχανίας ή ντροπής. 4 http://www.newsbeast.gr/health/arthro/224424/subosio-gia-tinpathologia-trahilou/ 26 Η σεξουαλική ταυτότητα της σύγχρονης νεολαίας Σε έρευνα που πραγματοποίησε το περιοδικό ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (Φεβρουάριος 2009) και πήραν μέρος 200 νέοι και νέες (100 αγόρια και 100 κορίτσια), ηλικίας 16 μέχρι 20 ετών, σε Λύκεια (Περιστέρι, Παπάγου, Πλάκα, Παγκράτι, Αγία Παρασκευή, Ηλιούπολη, Χαϊδάρι) και Πανεπιστήμια (Αθηνών, Πάντειο) αποτυπώθηκαν σαν συμπέρασμα τα εξής:5 Η έρευνα του «Ταχυδρόμου» κράτησε πέντε εβδομάδες. Κάναμε μεγάλη προσπάθεια να μιλήσουμε με αγόρια και κορίτσια, από σχολεία και φροντιστήρια όλων των περιοχών της πρωτεύουσας, γνωρίζοντας ωστόσο ότι δεν έχουμε αντιπροσωπευτικό δείγμα. Καταλαβαίνουμε, επίσης, ότι ενδεχομένως ένα μέρος των απαντήσεων δεν είναι ειλικρινές. Έστω και έτσι, και μόνο από τη γλώσσα με την οποία πολλά από τα σημερινά παιδιά μιλούν για το σεξ αποσυνδέοντάς το από το συναίσθημα συμπεραίνουμε με ασφάλεια τις κυρίαρχες τάσεις της σεξουαλικής συμπεριφοράς των νέων, που σε μεγάλο βαθμό ορίζει και τη συνολικότερη κοινωνική συμπεριφορά τους. Νέοι που ερωτεύονται δίχως να φλερτάρουν, που γράφουν «σ’ αγαπώ» στα θρανία –όχι με την παιδική αθωότητα–, που ανταλλάσσουν πρόστυχα μηνύματα στο κινητό, που κάνουν έρωτα σε δημόσιους χώρους, που δεν έχουν πρόβλημα να συμμετάσχουν σε ομαδικό σεξ, που βιντεοσκοπούν τις ερωτικές τους περιπτύξεις, παράλληλα με το άγχος των πανελλήνιων εξετάσεων ή την κρυάδα του πρώτου έτους στο πανεπιστήμιο. Νέοι που, μολονότι δεν έχουν αντικρίσει το σώμα τους στην πλήρη ανάπτυξή του, συνάπτουν (στην πλειονότητά τους) ολοκληρωμένες σχέσεις, αλλά, παρά το μικρό της ηλικίας, χρησιμοποιούν προφυλακτικό διότι φοβούνται τα αφροδίσια νοσήματα, για τα οποία δείχνουν να είναι καλά ενημερωμένοι, και την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Μέσα από τον τρόπο που εκφράζονται, διεκδικούν και ικανοποιούν τις ερωτικές τους επιθυμίες αναδύεται μια καινούρια σεξουαλική ταυτότητα, η οποία έχει διαφοροποιηθεί πολύ από την αντίστοιχη της γενιάς του 1980. 5 http://www.tanea.gr/taxydromos/article/?aid=4503334 27 Τον Μάιο του 2012 δημοσιεύτηκε ΕΘΝΟΣ-On Line μελέτη που πραγματοποίησαν επιστήμονες από την Ελληνική Εταιρεία Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου, την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, την Α΄ Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, τη Β΄ Μαιευτική Γυναικολογική Πανεπιστημιακή Κλινική του Αρεταίειου και το Τμήμα Στατιστικής του London School of Economics. Προβολή φωτογραφίας Σύμφωνα με αυτή, 3 στους 5 εφήβους κάνουν σεξ, αλλά μόνο 1 στους 3 παίρνει προφυλάξεις Στα 15,5 έτη ξεκινά κατά μέσο όρο η ολοκληρωμένη ερωτική ζωή των Ελλήνων, αλλά το ποσοστό που χρησιμοποιεί προφυλάξεις και είναι ενημερωμένο για τις μεταδιδόμενες ασθένειες είναι μικρό. Ελλιπή γνώση για την αντισύλληψη και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα έχουν οι Έλληνες έφηβοι, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν τη πρώτη ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή στην ηλικία των 15,5 ετών. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από εθνική επιδημιολογική μελέτη γνώσεων των Ελλήνων εφήβων σχετικά με την αντισύλληψη και προφύλαξη από παρουσιάστηκε τα στο σεξουαλικά 12ο μεταδιδόμενα Πανελλήνιο νοσήματα, Συνέδριο η Μαιευτικής οποία και Γυναικολογίας. Από τη μελέτη προκύπτει ότι το 59,7% των εφήβων είχε ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές, με μέση ηλικία πρώτης επαφής τα 15,5 έτη και μέσο αριθμό ερωτικών συντρόφων τα 1,9. Το 68,5% ήξερε για το AIDS και το 59% ήξερε για τη σύφιλη και την ηπατίτιδα , ενώ για τα κονδυλώματα και την γονόρροια γνώριζε το 35% . 28 Ως μέσο για την προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα το 51,3% γνώριζε το προφυλακτικό και το 15,9% ανέφερε την αποχή από τη σεξουαλική επαφή. Οι συντριπτική πλειονότητα των εφήβων (92%) γνώριζε ότι κυριότερος τρόπος αντισύλληψης είναι το προφυλακτικό, αλλά μόνο το 37% το χρησιμοποιούσε. Σε πολύ υψηλά ποσοστά θεωρούσαν ως μέσο αντισύλληψης το αντισυλληπτικό χάπι (85,8%) και το χάπι της επόμενης ημέρας (84,6%). «Η χαμηλή μέση ηλικία έναρξης ολοκληρωμένων σεξουαλικών επαφών των Ελλήνων εφήβων, σε συνδυασμό με την ελλιπή γνώση και προφύλαξη τους σχετικά με την αντισύλληψη και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα , απαιτεί από όλους τους αρμόδιους φορείς συντονισμένη στρατηγική αντιμετώπισης του κινδύνου αύξησης των ανεπιθύμητων νοσημάτων εγκυμοσυνών στην και εφηβεία» των σεξουαλικά επισημαίνουν οι μεταδιδόμενων επιστήμονες που παρουσίασαν τη μελέτη. Η μελέτη βασίστηκε στην επεξεργασία 5000 ερωτηματολογίων στα οποία απάντησαν μαθητές και μαθήτριες 3ης Λυκείου , με μέσο όρο ηλικίας τα 17,4 έτη, και πραγματοποιήθηκε με σκοπό τη σωστή ενημέρωση του αντισύλληψης ελληνικού και πληθυσμού προφύλαξης από τα σχετικά με σεξουαλικά τους τρόπους μεταδιδόμενα νοσήματα και ειδικά τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ο οποίος ενοχοποιείται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας Τη μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες από την Ελληνική Εταιρεία Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου, την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, την Α΄ Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείου , τη Β΄Μαιευτική Γυναικολογική Πανεπιστημιακή Κλινική του Αρεταίειου και το Τμήμα Στατιστικής του London Scholl of Economics. Πηγή: ΑΠΕ 29 Οι μαθητές ΒΑΜΒΑΚΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΛΟΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ - ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ ΜΠΕΡΕΤΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΥΡΤΟ ΕΝΕΑ ΠΟΥΛΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ- ΜΑΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=63 658927 http://www.gnomikologikon.gr/catquotes.php?categ=230#axzz2JSQ zX0r6 http://www.newsbeast.gr/health/arthro/224424/subosio-gia-tinpathologia-trahilou/ http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%8C%CF%84%CE% B7%CF%84%CE%B1 http://www.tanea.gr/taxydromos/article/?aid=4503334 http://www.vita.gr/html/ent/618/ent.4618.asp http://vassiasarantopoulou.blogspot.gr/2012/09/blogpost_6145.html www.virginiascakes.gr 30 Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα, ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της ανθρώπινης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Ενώ στο παρελθόν, αυτές οι ασθένειες συνήθως αναφέρονταν ως σεξουαλικώς τελευταία μεταδιδόμενα χρόνια ο όρος νοσήματα ή σεξουαλικώς αφροδίσια νοσήματα, μεταδιδόμενες τα λοιμώξεις προτιμάται, καθώς έχει ένα ευρύτερο φάσμα εννοιών: ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί και μπορεί να μολύνει άλλους δυνητικά, χωρίς να έχει μια ασθένεια. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις είναι γνωστές εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Πριν από την εφεύρεση των σύγχρονων φαρμάκων, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ήταν γενικά ανίατα και η θεραπεία περιοριζόταν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου. Το πρώτο εθελοντικό νοσοκομείο για αφροδίσια νοσήματα 1746 ιδρύθηκε και το ονομαζόταν London Lock Hospital. Η θεραπεία δεν ήταν πάντα εθελοντική: κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, το Διάταγμα Μεταδοτικών Ασθενειών τέθηκε σε ισχύ για τη σύλληψη ύποπτων ιερόδουλων. Η πρώτη αποτελεσματική θεραπεία για μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια ήταν η Salvarsan, μια θεραπεία για σύφιλη. Με την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, ένας μεγάλος αριθμός των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών έγιναν 31 εύκολα ιάσιμες, και αυτό, σε συνδυασμό με αποτελεσματικές εκστρατείες δημόσιας υγείας, δημιούργησε την εντύπωση στο κοινό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 και του '70 ότι έχουν πάψει να είναι μια σοβαρή ιατρική απειλή. Κατά την περίοδο αυτή, η σημασία της ανίχνευσης των επαφών για τη θεραπεία σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είχε αναγνωριστεί. Με τον εντοπισμό των σεξουαλικών συντρόφων των μολυσμένων ατόμων, τον έλεγχο τους για λοίμωξη, τη θεραπεία του μολυσμένου ατόμου και τον εντοπισμό των επαφών του, οι κλινικές ΣΜΝ θα μπορούσαν να είναι πολύ αποτελεσματικές στην καταστολή λοιμώξεων στο γενικό πληθυσμό. Στη δεκαετία του '80, πρώτα ο έρπις των γεννητικών οργάνων και στη συνέχεια το AIDS, εμφανίστηκαν στην συνείδηση του κοινού ως σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες που δεν θα μπορούσαν να θεραπευτούν από τη σύγχρονη ιατρική. Το AIDS συγκεκριμένα έχει μια μακρά ασυμπτωματική περίοδο, διάστημα κατά το οποίο ο HIV μπορεί να αναπαράγεται και η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους ακολουθούμενη από μια συμπτωματική περίοδο, η οποία οδηγεί γρήγορα στο θάνατο εάν δεν θεραπευθεί. Μερικά Σ.Μ.Ν. μπορούν να μεταδίδονται και μέσω της χρήσης βελονών μετά τη χρήση τους από ένα μολυσμένο άτομο, καθώς και μέσω της γέννας ή ακόμα και του θηλασμού. Tα νοσήματα:  Γρίπη  Μολυσματική τέρμινθος  Πνευμονία  Ψώρα  Μαλακό έλκος ή  Τριχομονάδες Κοκκίωμα βουβωνικό  Γονόρροια-Βλενόρροια  Σύφιλη  Έρπις γεννητικών  Ιογενής ηπατίτιδα  Απλός έρπητας  Κοινό κρυολόγημα  Ιός HIV (aids)  Μηνιγγίτιδα  HPV (κονδυλώματα)  Χλαμύδια οργάνων Παρακάτω θα ασχοληθούμε με μερικά από αυτά: 32 Σύφιλη Τα πρώτα καταγεγραμμένα ευρωπαϊκά ξεσπάσματα της ασθένειας που είναι γνωστή ως σύφιλη εμφανίστηκαν το 1494, όταν αυτή ξέσπασε μεταξύ γαλλικών στρατευμάτων που πολιορκούσαν τη Νάπολη. Η νόσος σάρωσε ολόκληρη την Ευρώπη, σκοτώνοντας περισσότερους από πέντε εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως ο Jared Diamond περιγράφει: "Όταν η σύφιλη για πρώτη φορά καταγράφηκε στην Ευρώπη το 1495, οι φλύκταινές κάλυπταν συχνά το σώμα από το κεφάλι μέχρι τα γόνατα και είχε σαν αποτέλεσμα η σάρκα να πέφτει από τα πρόσωπα των ασθενών που κατέληγαν στο θάνατο μέσα σε λίγους μήνες". Ο Diamond καταλήγει: «Μέχρι το 1546, η νόσος είχε εξελιχθεί στην ασθένεια με τα συμπτώματα που είναι τόσο γνωστά σε μας σήμερα». Η Σύφιλη είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που οφείλεται σε λοίμωξη από Σπειροχαίτη. το Είναι βακτήριο ασθένεια Ωχρά χρόνιας διαδρομής που μπορεί να προσβάλλει όλα τα όργανα και συστήματα του οργανισμού. Η μετάδοση γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με την σεξουαλική επαφή. Μεταδίδεται όμως και με την μετάγγιση μολυσμένου αίματος, καθώς και στο έμβρυο κατά την ενδομήτρια ζωή από πάσχουσα μητέρα. Σήμερα αντιμετωπίζεται με την πενικιλίνη. Πληγές μπορούν να εμφανιστούν και στον τράχηλο της μήτρας, στο στόμα, στο περίνεο, στον πρωκτό και στον μαστό. Η σύφιλη είναι νόσος αποκλειστικά του ανθρώπου και διακρίνεται σε επίκτητη και συγγενή, ανάλογα με το πότε έγινε η μόλυνση του ασθενούς. Η ευαισθησία στη μόλυνση είναι γενική, αν και περίπου μόνο 33 το 30% των εκτεθέντων στον κίνδυνο καταλήγει σε λοίμωξη. Η φυσική λοίμωξη προκαλεί ομόλογη ανοσία έναντι στην Ωχρά Σπειροχαίτη και μικρότερου βαθμού ετερόλογη ανοσία για άλλα βακτήρια της οικογένειας των τρεπονημάτων. Θεραπεία Η αναγνωρισμένη και ολική θεραπεία της σύφιλης σήμερα περιλαμβάνει τη χορήγηση βενζαθινικής πενικιλίνης G. Εάν η θεραπεία εφαρμοστεί σε ασθενείς που βρίσκονται κατά το πρώτο ή δεύτερο στάδιο της νόσου δεν αναπτύσσεται ανοσία. Μετά τη λήξη της θεραπείας είναι απαραίτητο να παρακολουθείται ο ασθενής σε τακτικά διαστήματα. Νεογνά από πάσχουσες μητέρες θεραπεύονται με πενικιλίνη, ακόμη και αν η μητέρα είχε λάβει θεραπεία κατά τη διάρκεια της κύησης. Πρόληψη Η πρόληψη της σύφιλης αναφέρεται κυρίως στο γεγονός ότι αποτελεί σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και περιλαμβάνει ενημέρωση του πληθυσμού (με έμφαση στους εφήβους), χρήση προφυλακτικού κατά τη συνουσία, έλεγχο των εγκύων, έγκαιρη διάγνωση, προσεκτικό χειρισμό κατά τις μεταγγίσεις αίματος. Είναι σημαντικό για τις γυναίκες που προγραμματίζουν να μείνουν έγκυες να υποβάλλονται σε έλεγχο. 34 Κονδυλώματα HPV Tα κονδυλώματα είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενη πάθηση η οποία οφείλεται στον ιό (HPV). των Ο ανθρωπίνων κυριότερος θηλωμάτων παράγοντας της μετάδοσης της HPV λοίμωξης είναι η μη χρήση προφυλάξεων κατά την σεξουαλική επαφή (η χρήση προφυλακτικού αν και μειώνει σημαντικά δεν αποκλείει όμως 100% την πιθανότητα μετάδοσης). Άλλοι παράγοντες που παρουσιάζουν θετική συσχέτιση με την μετάδοση του ιού και την εμφάνιση κονδυλωμάτων είναι η συχνή εναλλαγή συντρόφων και οι σεξουαλικές συνήθειες. Από την αρχική στιγμή της λοίμωξης από τον ιό των κονδυλωμάτων HPV ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός έως ότου η νόσος εκδηλωθεί. Η χρονική περίοδος αυτή μπορεί να διαρκέσει από λίγες εβδομάδες έως και ένα χρόνο. Υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ασθενών που ενώ έχουν μολυνθεί από τον ιό των κονδυλωμάτων, δεν εμφανίζουν κλινικά την πάθηση. Αυτοί ανήκουν στην ομάδα των ασυμπτωματικών φορέων και είναι ικανοί να μεταδώσουν την πάθηση. Τα κονδυλώματα μπορεί να θυμίζουν στο γυμνό μάτι κουνουπίδι σε μικρογραφία, είτε ελιά (σπίλος). Μπορεί να είναι επίπεδα ή ανάγλυφα και να έχουν χρώμα ρόδινο, άσπρο ή καφέ. Πολλές φορές δεν προκαλούν πόνο ή ενόχληση και έτσι το πρόβλημα δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό από τον πάσχοντα, ενώ άλλες φορές προκαλούν αίσθημα κνησμού ή τσούξιμο στην περιοχή που εμφανίζονται. -Στον άνδρα τα κονδυλώματα εμφανίζονται κατά μήκος του πέους, στη βάλανο, στην ουρήθρα, στους όρχεις καθώς και στον πρωκτό. 35 -Στη γυναίκα τα κονδυλώματα εμφανίζονται στα έσω ή έξω χείλη του αιδοίου, στην κλειτορίδα, στην περιοχή του κόλπου καθώς επίσης και στην περιοχή του πρωκτού. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η θεραπευτική αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων επικεντρώνεται στην θεραπεία των συμπτωμάτων της μόλυνσης. Παρά τη θεραπεία, τα κονδυλώματα μπορούν να επανεμφανιστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε γειτονικές ή πιο απομακρυσμένες περιοχές προκαλώντας διαφορετικής συχνότητας υποτροπές. Χλαμύδια Το μικρόβιο chlamydia trachomatis προκαλεί μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μόλυνση που προσβάλλει και τα δύο φύλα. Παρότι θεραπεύεται εύκολα με αντιβιοτικά, η μόλυνση είναι πολύ διαδεδομένη, γιατί μεταδίδεται ιδιαίτερα εύκολα και γιατί πολύ συχνά τα συμπτώματά της περνούν απαρατήρητα. Συμπτώματα-Επιπλοκές: Τα χλαμύδια ζουν στο σπέρμα και στα κολπικά υγρά. Περίπου 1-3 εβδομάδες μετά την συμπτώματα: μόλυνση τσούξιμο εμφανίζονται στην ούρηση, έκκριμα από την ουρήθρα. (Τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της βλεννόρροιας). Συχνά τα συμπτώματα είναι ήπια και περνούν σε λίγες μέρες. Το μικρόβιο όμως παραμένει! 36 Αν η πάθηση δεν θεραπευτεί σε αυτό το στάδιο, το μικρόβιο μπορεί να μπει μέσα στον οργανισμό και να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στειρότητας. -Στους άντρες προσβάλλει την επιδιδυμίδα (την αποθήκη του σπέρματος, δίπλα από τον όρχι) και προκαλεί τοπική διόγκωση και πόνο. -Στις γυναίκες προσβάλλει τον τράχηλο της μήτρας, τις σάλπιγγες και το ουροποιητικό σύστημα. Ακόμη μπορούν να προσβληθούν τα μάτια, ο φάρυγγας (από στοματική σεξουαλική επαφή) και ο πρωκτός (από πρωκτική επαφή). Σε προχωρημένη νόσο που μένει αθεράπευτη μπορεί να προσβληθούν και οι αρθρώσεις. Μηνιγγίτιδα Έτσι αποκαλείται η φλεγμονή των προστατευτικών μεμβρανών που περιβάλλουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και συνολικά είναι γνωστές ως μήνιγγες. Η μηνιγγίτιδα περιλαμβανομένων τραυματισμού, και μεταδίδεται των καρκίνου μέσω της προκαλείται μολυσματικών και από διάφορες παραγόντων, συγκεκριμένων σεξουαλικής επαφής αλλά αιτίες, του φαρμάκων. δεν είναι χαρακτηρισμένη ως ένα ΣΜΝ, επειδή η σεξουαλική επαφή δεν είναι το κύριο μέσο μετάδοσης για τα παθογόνα που την προκαλούν. Αν και μερικές μορφές της μηνιγγίτιδας είναι ήπιες και θεραπεύονται από μόνες τους, η μηνιγγίτιδα είναι μια σοβαρή ασθένεια αφού η φλεγμονή γειτνιάζει με τον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη, ενώ 37 είναι και μεταδοτική με τον αέρα και μπορεί να πάρει διαστάσεις επιδημίας. Η πιθανότητα σοβαρής μορφής νευρολογικής ζημιάς, ακόμα και θανάτου, επιβάλλει την άμεση ιατρική εξέταση και φροντίδα. Η φλεγμονώδης μηνιγγίτιδα, η πιο διαδεδομένη μορφή, θεραπεύεται με αντιβιοτικά και κατάλληλη παρακολούθηση. Η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, όπως κώφωση, επιληψία, υδροκέφαλο και νοητικό έλλειμμα, ιδίως αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Κάποιες μορφές μηνιγγίτιδας, μπορούν να προληφθούν με ανοσοποίηση Μαλακό έλκος ή Βουβωνικό κοκκίωμα Το μαλακό έλκος είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενη πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από έλκη τα οποία εμφανίζονται στα γεννητικά όργανα κυρίως στον άνδρα. Κατά την κλινική εκδήλωση του μαλακού έλκους έχουμε την παρουσία μιας πληγής η οποία συνήθως δεν κλείνει, τρέχει πύον και πονάει. Στις γυναίκες η εμφάνιση πληγών παρατηρείται σπάνια, ενώ είναι πολύ συνήθης η εμφάνιση πόνου κατά την ούρηση, ο κωλικός του εντέρου, η εμφάνιση αίματος στα κόπρανα καθώς και στα κολπικά υγρά. Μακροπρόθεσμα συνοδεύεται πολύ το συχνά μαλακό από έλκος την εάν αφεθεί παράλληλη αθεράπευτο διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων. Είναι πολύ πιο συχνή η μόλυνση από μαλακό έλκος στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Η μετάδοση του μαλακού έλκους μπορεί να προκληθεί από την στοματική οδό, κολπική οδό, πρωκτική οδό, κατά την σεξουαλική επαφή. Η θεραπεία του μαλακού έλκους αντιμετωπίζεται με τη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων. 38 Γονόρροια - Βλεννόρροια Η γονόρροια είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από το μικρόβιο του γονόκοκκου neisserria gonorrheae, το οποίο ζει σε υγρές και ζεστές περιοχές του σώματος. Τα συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται μέσα σε διάστημα από 2 έως 21 ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή. Η γονόρροια συμπεριλαμβάνεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τα οποία μεταδίδονται με κάθε μορφής σεξουαλική επαφή Στη φωτογραφία εικονίζεται το βακτήριο που προκαλεί την βλεννόρροια. Εντωμεταξύ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε ανακοίνωση του αναφέρει ότι ένα πολύ ανθεκτικό στα αντιβιοτικά στέλεχος του βακτηρίου της βλεννόρροιας (ή αλλιώς γονόρροιας) έχει εξαπλωθεί σε πολλές χώρες του πλανήτη. Ένα στέλεχος του βακτηρίου που εντοπίστηκε στην Ιαπωνία το 2008 είναι ανθεκτικό σε όλα τα αντιβιοτικά, ακόμη και στις κεφαλοσπορίνες που αποτελούν την τελευταία γραμμή άμυνας των ειδικών ενάντια στο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Το «σούπερβακτήριο», όπως το ονόμασαν οι ειδικοί, έχει εντοπιστεί στην Αυστραλία, στη Γαλλία, Σύμφωνα με στη τους Νορβηγία, ειδικούς στη το Σουηδία και σούπερ-βακτήριο στη όχι Βρετανία. μόνο έχει «προσαρμοστεί» στα αντιβιοτικά αλλά προκαλεί και λιγότερο επώδυνα συμπτώματα αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες επιβίωσης του αφού οι ασθενείς μπορεί να καθυστερήσουν να αντιληφθούν το πρόβλημα. Προφύλαξη Χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή. Σε περίπτωση που κάποιος εμφανίσει συμπτώματα, πρέπει να γίνει εξέταση και των δύο ερωτικών συντρόφων (ο ‘υγιής' σύντροφος μπορεί να είναι εν αγνοία του ασυμπτωματικός φορέας). 39 Έρπης γεννητικών οργάνων Ο έρπης συνήθως των μια γεννητικών ήπια οργάνων σεξουαλικά είναι μεταδιδόμενη ασθένεια. Πολλές φορές ο έρπης, δεν εκδηλώνει συμπτώματα όταν έχει μολύνει τα γεννητικά όργανα ενώ ακόμα και όταν τα συμπτώματα είναι σε γεννητικών οξεία μορφή, οργάνων ο έρπης συνήθως των ελέγχεται εύκολα. Ωστόσο τα συμπτώματα του έρπη των γεννητικών οργάνων, όπως και στην περίπτωση του επιχείλιου έρπη, μπορεί να επαναλαμβάνονται στη διάρκεια της ζωής καθώς το σώμα δεν αποκτά ανοσία. Δυστυχώς δεν υπάρχει ριζική θεραπεία καθώς ο ιός, όταν εγκατασταθεί στο σώμα, δεν μπορεί να εκριζωθεί (μέχρι σήμερα τουλάχιστον). Τα φάρμακα περιορίζουν μόνο την επέκτασή του και να τον καταστέλλουν. Έτσι ο έρπης των γεννητικών οργάνων είναι μια ασθένεια εφ’ όρου ζωής η οποία μπορεί να επαναλαμβάνεται κατά διαστήματα ή μπορεί και να μην εμφανιστεί ποτέ. Η καλύτερη πρόληψη είναι ασφαλώς η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Εντούτοις η προστασία που δίνουν τα προφυλακτικά δεν είναι απόλυτη. Η περιοχή που πάσχει μπορεί να μην καλύπτεται από το προφυλακτικό κι έτσι ο έρπης μπορεί να μεταδοθεί στο άλλο άτομο. Εάν ο ένας από τους δύο ερωτικούς συντρόφους παρουσιάζει έρπη γεννητικών οργάνων που βρίσκεται σε έξαρση, είναι προτιμότερο να μην υπάρχει σεξουαλική επαφή. 40 AIDS Το AIDS είναι η κυριότερη αιτία θνησιμότητας στην σημερινή Αφρική νοτίως της Σαχάρας. Η πλειοψηφία των μολύνσεων από τον HIV έχουν αποκτηθεί μέσω σεξουαλικών σχέσεων χωρίς προφυλάξεις μεταξύ συντρόφων, ένας εκ των οποίων έχει τον ιό HIV. Περίπου 1,1 εκατομμύρια άτομα ζουν με HIV / AIDS στις Ηνωμένες Πολιτείες και το AIDS παραμένει η κύρια αιτία θανάτου για τις Αφρο-Αμερικανίδες ηλικιών 25-34. Το AIDS, είναι μια ανίατη λοιμώδης νόσος που οφείλεται στον ιό HIV, (Ανθρώπινης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας), ο οποίος προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, το σύστημα δηλαδή που είναι υπεύθυνο για την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε λοιμώξεις, νεοπλασίες και άλλες ασθένειες. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί φάρμακο ούτε εμβόλιο για το AIDS. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται επιτυγχάνουν καθυστέρηση στην εξέλιξη της ασθένειας, αλλά όχι πλήρη θεραπεία, δηλαδή εξάλειψη του ιού. Οι συνηθέστεροι τρόποι μετάδοσης του ιού είναι μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς χρήση προφυλακτικού και μέσω χρήσης κοινών συρίγγων (όπως π.χ. κατά την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών). Λόγω της εξάπλωσης της νόσου, αυτή χαρακτηρίζεται ως πανδημία. Απλοποιημένο διάγραμμα του ιού HIV. 41 παγκόσμιας Τρόποι μετάδοσης  Με σεξουαλική επαφή με κάποιο οροθετικό άτομο χωρίς χρήση προφυλακτικού. Ο ιός βρίσκεται στο αίμα, τα σπερματικά, προσπερματικά και κολπικά υγρά και μπορεί να εισέλθει στο σώμα μέσω μικροσκοπικών ή μεγαλύτερων πληγών που προϋπάρχουν στα γεννητικά όργανα ή δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Η μετάδοση του ιού γίνεται ευκολότερα με το πρωκτικό σεξ, λόγω του ότι γενικά μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε τραυματισμό ιστών και αιμορραγία.  Με τη χρήση κοινών συρίγγων, κατά την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών.  Από την μητέρα στο παιδί, ιδιαίτερα κατά τη στιγμή της γέννησης (κάθετη μετάδοση) αλλά και κατά τη θηλασμό καθώς ο 42 ιός εντοπίζεται και στο μητρικό γάλα.  Ο κίνδυνος μέσω μετάγγισης αίματος έχει ελαχιστοποιηθεί για τις αναπτυγμένες χώρες καθώς εφαρμόζονται έλεγχοι για την ύπαρξη του ιού5 HIV· έτσι, κατά την τελευταία δεκαετία υπήρξε επιπλέον μείωση της μετάδοσης του ιού HIV. Το ΑΙDS δεν μεταδίδεται  Από την καθημερινή, κοινωνική επαφή, τη χειραψία, το αγκάλιασμα, το απλό φιλί, τη συνάθροιση ατόμων  Από την τουαλέτα  Από τον ιδρώτα ή το σάλιο  Από ρούχα, σκεπάσματα, πιάτα, ποτήρια και μαχαιροπίρουνα, τηλέφωνα  Από πισίνες ή τη θάλασσα  Από κουνούπια ή άλλα έντομα. 43 Η πανδημία του ΑΙDS δείχνει σαφή σημάδια ύφεσης. Η νόσος, η οποία ξεκίνησε πριν από 28 χρόνια και έχει «σκοτώσει» 25 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη, έχει πλέον τεθεί υπό... έλεγχο, όπως ανακοίνωσαν ο ΟΗΕ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Στην Ελλάδα όμως οι αριθμοί δείχνουν ότι συνεχίζεται η ανοδική τάση στον αριθμό των κρουσμάτων (2012). Η συχνότητα μόλυνσης νεαρών Ελληνίδων αυξάνεται ενώ, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, δύο στους πέντε νέους προκαλούν την τύχη τους καθώς δηλώνουν ότι δεν παίρνουν προφύλαξη κατά την ερωτική επαφή. Το γεγονός επιβεβαιώνεται και από τον αυξανόμενο αριθμό των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (κυρίως σύφιλη) τόσο σε ασθενείς με ΗΙV λοίμωξη όσο και στον γενικό πληθυσμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πιο πρόσφατη συντονισμένη καμπάνια ενημέρωσης από την ελληνική πολιτεία για την προφύλαξη από τη μετάδοση του ιού και τη σημασία της χρήσης προφυλακτικού έγινε την προηγούμενη δεκαετία. Σε τελευταία αναφορά της εταιρείας αναλύσεων και πληροφοριών για θέματα υγείας Ηealth Consumer Ρowerhouse, η Ελλάδα λαμβάνει χαμηλή βαθμολογία διότι  δεν έχει οργανώσει γενικευμένη εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για το ΑΙDS,  απουσιάζει η σεξουαλική αγωγή από τα σχολεία,  δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε θεραπεία των μεταναστών που στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων και δεν υφίσταται γενικευμένος έλεγχος για ΑΙDS στις εγκύους. Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), στην Ελλάδα από τον ιό ΗΙV έχουν μολυνθεί 9.798 άνθρωποι. Το 44,6% των περιστατικών έχουν δηλωθεί ως «ακαθόριστα» σε σχέση με τον τρόπο μετάδοσης, το 38,1% ήταν άνδρες που είχαν σεξουαλικές 44 επαφές με άλλους άνδρες (ή 68,8% αν δεν συμπεριληφθούν οι περιπτώσεις με «ακαθόριστο» τρόπο μετάδοσης) και το 14,9% ήταν ετεροφυλόφιλοι άνδρες και γυναίκες (ή 27% αν δεν συμπεριληφθούν οι περιπτώσεις με «ακαθόριστο» τρόπο μετάδοσης). Σε μία περίπτωση δηλώθηκε η μετάγγιση μολυσμένου αίματος (στο εξωτερικό) ως τρόπος μετάδοσης. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης Τμήματος- του Μονάδας ΑΙDS, διευθυντής Λοιμώξεων του του ΓΝΑ Α Δ Παθολογικού «Γ. Γεννηματάς» κ. Π. Γαργαλιάνος, υπάρχει μεγάλος αριθμός αδιάγνωστων ατόμων με ΗΙV στην Ελλάδα, τα οποία αποτελούν την κύρια πηγή μετάδοσης του ιού. Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπολογίζεται ότι σε ποσοστό 30% τα άτομα που έχουν μολυνθεί στη Δυτική Ευρώπη δεν γνωρίζουν ότι είναι φορείς του ιού. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι ο αριθμός των αδιάγνωστων ατόμων με ΗΙV πλησιάζει τις 4.000. Από στοιχεία έρευνας που παρουσίασε ο κ. Γαργαλιάνος σε συνέντευξη Τύπου η οποία δόθηκε προ ημερών προκύπτει ότι μεγάλο ποσοστό νέων (30,5%) δεν ρωτάει ποτέ για την κατάσταση της υγείας του ερωτικού συντρόφου πριν από τη σεξουαλική επαφή. Το ποσοστό αυξάνεται (35,7%) ανάμεσα σε όσους νέους έχουν περιστασιακή σχέση. Στους άνδρες το ποσοστό αυτό είναι υπερδιπλάσιο (43%) του αντίστοιχου των γυναικών (19%), γεγονός που ερμηνεύεται ως σημαντική διαφορά στην ερωτική συμπεριφορά των δύο φύλων όσον αφορά την πρόληψη στην υγεία. Στα 33,4 εκατομμύρια υπολογίζονται οι φορείς σε όλο τον κόσμο. Η πανδημία του ΑΙDS έφτασε στο ζενίθ της το 1996. Τα τελευταία επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι μόνο τη χρονιά εκείνη ο ΗΙV «χτύπησε» 3,5 εκατομμύρια άτομα. Το 2008, όπως εκτιμούν ο ΠΟΥ και ο ΟΗΕ, οι νέες μολύνσεις ήταν λιγότερες κατά 30% από τις μολύνσεις που είχαν καταγραφεί το 1996. Συνολικά, από τότε που 45 σημειώθηκε το πρώτο κρούσμα, πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες, από ΑΙDS έχουν προσβληθεί 60 εκατομμύρια άτομα. Σήμερα οι φορείς του ιού ανά τον κόσμο ανέρχονται-όπως είπαμε- σε 33,4 εκατομμύρια. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας οκταετίας ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μειώθηκε κατά 17%. Μάλιστα η μεγαλύτερη μείωση παρατηρείται στην ιδιαιτέρως από Αφρική, τη περιοχή του νόσο. Περιορίστηκε κόσμου που όμως πλήττεται διεθνώς και η θνησιμότητα (κατά 18%) εξαιτίας των νέων αντιρετροϊκών φαρμάκων. Σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ κατά του ΑΙDS (UΝΑΙDS), υπολογίζεται ότι από το 1996, οπότε νέες θεραπείες κατά του ΑΙDS έγιναν διαθέσιμες σε περισσότερους ασθενείς, περίπου 2,9 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν σωθεί από βέβαιο θάνατο. Παρ΄ όλα αυτά, τα μέτρα προφύλαξης εξακολουθούν να είναι απαραίτητα ώστε να ανακοπεί η μετάδοση του ιού. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια στιγμή που δύο άνθρωποι ξεκινούν θεραπεία μολύνονται από τον ιό. 46 για ΑΙDS, άλλοι πέντε Mύθοι για το AIDS Τρεις δεκαετίες και δεκάδες ενημερωτικές εκστρατείες μετά την εμφάνιση της ασθένειας, υπάρχουν ακόμα λανθασμένες εντυπώσεις για το AIDS. Ο ΜΥΘΟΣ: Δεν είμαι ομοφυλόφιλος, δεν κάνω ενδοφλέβια χρήση ουσιών, άρα δεν κινδυνεύω από AIDS. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Το 24% των δηλωθέντων ατόμων στην Ελλάδα με HIV/AIDS είναι ετεροφυλόφιλοι, μη χρήστες ουσιών, σύμφωνα με στοιχεία της Αναφοράς της Γενικής Συνόδου των Ηνωμένων Εθνών για το HIV/AIDS στην Ελλάδα για το 2008. Ο ΜΥΘΟΣ: Δεν χρειάζεται να ανησυχώ αν θα μολυνθώ από τον HIV, από τη στιγμή που υπάρχουν τόσα φάρμακα. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Είναι αλήθεια ότι τα φάρμακα έχουν καταφέρει να μετατρέψουν μια θανατηφόρα ασθένεια σε μακροχρόνια νόσο. Ωστόσο, έχουν επίσης αρκετές παρενέργειες, είναι ακριβά, και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ο ιός να αναπτύξει ανθεκτικότητα απέναντι στη θεραπεία. Ο ΜΥΘΟΣ: Μπορεί να «κολλήσω» από κουνούπι. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Καμία έρευνα δεν στηρίζει αυτή τη θεωρία. Υπάρχουν δύο εξηγήσεις: Πρώτον, ο HIV επιβιώνει για πολύ λίγο στον οργανισμό των εντόμων. Δεύτερον, τα κουνούπια δεν εγχέουν στο «θύμα» τους το αίμα του προηγούμενου πλάσματος που έχουν τσιμπήσει. 47 Ο ΜΥΘΟΣ: Αν συναναστρέφομαι με οροθετικούς, θα μολυνθώ από τον HIV. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο HIV δεν μεταδίδεται με το άγγιγμα, τα δάκρυα, τον ιδρώτα ή το σάλιο. Ο ΜΥΘΟΣ: Δεν κινδυνεύω να «κολλήσω» AIDS με το στοματικό έρωτα. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο ιός μεταδίδεται με τα κολπικά, προσπερματικά και σπερματικά υγρά, γι’ αυτό και σε αυτή την περίπτωση η χρήση προφυλακτικού είναι απαραίτητη. Ο ΜΥΘΟΣ: Δεν κινδυνεύω από το AIDS με ένα φιλί στο στόμα. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Οι πιθανότητες είναι ελάχιστες, αλλά όχι μηδενικές: Αν και οι δύο σύντροφοι έχουν κάποια πληγή ή αιμορραγία στο στόμα, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί. Ο ΜΥΘΟΣ: Οι οροθετικές έγκυοι μεταδίδουν πάντα τον ιό στο έμβρυο. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Αν ακολουθούν την ειδική αγωγή που συστήνει ο γιατρός, ο κίνδυνος μετάδοσης ελαχιστοποιείται. Ο ΜΥΘΟΣ: Με τη μετάγγιση αίματος κινδυνεύω να μολυνθώ από τον HIV. Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Είναι γεγονός ότι έχουν καταγραφεί στη χώρα μας μεμονωμένα περιστατικά μόλυνσης από μεταγγίσεις. Ωστόσο, αυτός ο κίνδυνος σήμερα είναι σχεδόν μηδαμινός: Οι υποψήφιοι αιμοδότες ελέγχονται για AIDS με μια νέα μέθοδο, τη NAT 48 10 αλήθειες για το AIDS Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αυτές είναι οι 10 αλήθειες για το AIDS 1. 34 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον ιό HIV / AIDS σε όλο τον κόσμο, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων εντοπίζεται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Υπολογίζεται ότι 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι μολύνθηκαν με τον ιό το 2011. 2. Ο HIV μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και καταστρέφει ή παρεμποδίζει τη λειτουργία τους. Η μόλυνση οδηγεί στην προοδευτική υπονομεύοντας επιδείνωση του ανοσοποιητικού ικανότητα του σώματος την να συστήματος, αντιμετωπίσει λοιμώξεις και ασθένειες. Το AIDS (Acquired immune deficiency syndrome – Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας) αναφέρεται στα πιο προχωρημένα στάδια της HIV λοίμωξης και ορίζεται από την εμφάνιση οποιασδήποτε από περισσότερες από 20 ευκαιριακές λοιμώξεις ή καρκίνους. 3. Ο HIV μπορεί να μεταδοθεί από σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις (κολπική ή πρωκτική) ή μέσω στοματικού σεξ με ένα μολυσμένο άτομο, μέσω μετάγγισης μολυσμένου αίματος, με την ανταλλαγή μολυσμένων βελονών, συριγγών ή άλλων αιχμηρών αντικειμένων. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης ή από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια του τοκετού και του θηλασμού. 4. Ο HIV / AIDS είναι η κύρια αιτία θανάτου από μολυσματική ασθένεια στον κόσμο, έχοντας ήδη κοστίσει μέχρι σήμερα περισσότερες από 25 εκατομμύρια ζωές. Σχεδόν 1.7 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν το 2011 από τον ιό HIV / AIDS. 5.Η συνδυασμένη αντιρετροϊκή πολλαπλασιασμό αναπαραγωγή του ιού του ιού θεραπεία HIV στο (ART) ανθρώπινο HIV σταματήσει, τότε εμποδίζει σώμα. τα τον Εάν η κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος είναι σε θέση να ζουν περισσότερο και να παρέχουν στον οργανισμό προστασία από λοιμώξεις. 6. Περίπου 8 εκατομμύρια οροθετικών ανθρώπων είχαν πρόσβαση σε αντιρετροϊκή θεραπεία (ART) σε 49 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες στο τέλος του 2011. Παρά τα αναμφισβήτητα οφέλη από την συνδυασμένη αντιρετροϊκή θεραπεία (ART), η παγκόσμια κάλυψη είναι ακόμα σε χαμηλά επίπεδα. Σήμερα σχεδόν 15 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πρόσβαση. 7. Περίπου 3.4 εκατομμύρια παιδιά ζουν με τον ιό HIV / AIDS, σύμφωνα με στοιχεία του 2011. Τα περισσότερα από τα παιδιά αυτά ζουν στην υποσαχάρια Αφρική και είχαν προσβληθεί από τις HIV-θετικές μητέρες τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού. Περισσότερα από 900 παιδιά μολύνονται με τον ιό HIV κάθε μέρα. Ο αριθμός των παιδιών, που λαμβάνουν ART αυξήθηκε από περίπου 75.000 το 2005 σε 355.000 το 2009. 8. Η μετάδοση του ιού στο παιδί από τη μητέρα μπορεί σχεδόν εξ ολοκλήρου να αποφευχθεί, αλλά πρόληψης παραμένει σε η χαμηλά πρόσβαση επίπεδα σε παρεμβάσεις στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Ωστόσο, έχει σημειωθεί πρόοδος. Το 2011, το 57% των εγκύων γυναικών που ζούσαν με τον ιό HIV έλαβαν αντιρετροϊκά φάρμακα για την πρόληψη μετάδοσης του ιού στο παιδί. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 10% το 2004. 9. Το 2011, η φυματίωση ήταν ο λόγος που πέθαναν περισσότερο από 430.000 ασθενείς με HIV, περίπου το 25% των θανάτων από HIV εκείνη τη χρονιά (υπολογίστηκαν στο 1.7 εκατομμύρια θάνατοι). Η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν με HIV και έχουν φυματίωση βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική (περίπου το 79% των περιπτώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο) και από αυτούς περίπου το ένα τέταρτο βρίσκονται στη Νότια Αφρική. 10. Μερικοί βασικοί τρόποι για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού HIV: α) Απέχετε από το σεξ, ή ασκείτε ασφαλείς πρακτικές σεξουαλικής συμπεριφοράς, όπως η χρήση προφυλακτικών. β) Κάνετε την εξέταση (και αντιστοίχως τη θεραπεία) για σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου και του HIV. γ) Χρησιμοποιείτε πάντα σύριγγες μίας χρήσης. δ)Διασφαλίστε ότι, αν χρειαστείτε αίμα ή παράγωγα αίματος, αυτά έχουν ελεγχθεί για HIV. 50 Ποιοι διάσημοι πέθαναν από AIDS6 Τη δεκαετία του 70 και πολύ περισσότερο τη δεκαετία του 80, όταν η ενημέρωση για την ασθένεια ήταν ελλιπέστατη, και κανείς δεν χρησιμοποιούσε προφυλακτικό, η ασθένεια θέριζε κυρίως τις κοινότητες των ομοφυλόφιλων, αλλά σύντομα επεκτάθηκε, δίχως διακρίσεις, και στους ετερόφυλους. ΡΟΜΠΕΡΤ ΜΠΡΑΝΤ ΝΤΕΙΒΙΣ: Ο γνωστός πρωταγωνιστής της ταινίας το “Εξπρές του Μεσονυχτίου”. Γεννήθηκε το 1941 στις ΗΠΑ. Το 1985 διαγνώστηκε ως φορέας. Λίγο μετά νόσησε. Σε ηλικία 41 ετών πέθανε από AIDS. ΡΟΚ ΧΑΤΣΟΝ: η Αμερική αλλά και ολόκληρος ο κόσμος συγκλονίστηκαν στο άκουσμα της είδησης. Ο Ροκ Χάτσον, ο “γίγαντας” ήταν φορέας του AIDS. Η ασθένεια διαγνώστηκε το 1985 και λίγους μήνες αργότερα νόσησε. Η καλή του φίλη, Ελίζαμπεθ Τέιλορ και η Ντόρις Νταίη, δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα δάκρυα τους. Ο Ροκ Χάτσον πέθανε ένα μήνα πριν κλείσει τα 60 του, στις 2 Οκτωβρίου του 1985 6 http://www.iatropedia.gr/articles/read/1766 51 ΣΤΙΒ ΡΑΜΠΕΛ: Στα μέσα της δεκαετίας του 70, μέχρι τις αρχές τηςης δεκαετίας του 80, η πιο διάσημη ντισκοτέκ στον κόσμο ήταν το “studio 54”. Η ζωή του ιδιοκτήτη της Στιβ Ράμπελ, είναι βγαλμένη μέσα από παραμύθι. Φήμη, χρήμα, γρήγορα αυτοκίνητα, όμορφες γυναίκες. Η ζωή αυτή όμως τον έκανε απρόσεχτο. Τόσο με τις όμορφες γυναίκες, όσο και με τα ναρκωτικά. Όταν διαγνώστηκε με AIDS, ξεκίνησε μετά από λίγο να λαμβάνει το περίφημο φάρμακο ΑΖΤ. Δεν τα κατάφερε. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1989, από ηπατίτιδα... ΤΖΙΝ ΑΝΤΟΝΥ ΡΕΙ: Την δεκαετία του 80, όλα τα κορίτσια, τρελαίνονταν να κοιτάνε του κοιλιακούς του και τον τρόπο που χόρευε. Ο γνωστός “Λη Ρόυ” στην νεανική τηλεοπτική σειρά FAME πέθανε από AIDS, στις 14 Νοεμβρίου του 2003 σε ηλικία 41 ετών. ΡΙΚΙ ΑΒΙΛΕΣ: Πορτορικάνος ηθοποιός που ξεκίνησε σαν κωμικός και όλοι τον γνωρίσαμε “κακού”. τελικά στον Πρωταγωνίστησε ρόλο του σαν τον δολοφόνο του Πάτρικ Σουέιζ, στην ταινία GHOST. Έπαιξε επίσης στον ΝΟΝΟ 3, δίπλα στον Άλ Πατσίνο και τον Άντυ Γκαρσία, αλλά και το Carlitos way, με τον Άλ Πατσίνο και τον Σων Πενν. Κόλλησε τον ιό του AIDS, από μολυσμένη σύριγγα ηρωίνης. Πέθανε στις 17 Μαρτίου του 1995,σε ηλικία 42 ετών. 52 ΦΡΕΝΤΥ ΜΕΡΚΙΟΥΡΙ: Ο Άγγλος τραγουδιστής των QUEEN.Έγραψε απίστευτη ιστορία με το συγκρότημα του και άνοιξε νέους δρόμους στη μουσική. Το όνομα του έγινε θρύλος. Ο σύντροφος του, ο διάσημος κομμωτής, Τζιμ Χάττον, τον “έβαλε στον κόσμο του AIDS”. Πέθανε από την ασθένεια στις 24 Νοεμβρίου του 1991 σε ηλικία 45 ετών. Λίγο καιρό πριν είχε ξεκινήσει καμπάνια ευαισθητοποίησης τόσο στην gay, όσο και στην straight κοινότητα, για την ασθένεια. ΡΟΥΝΤΟΛΦ ΝΟΥΡΕΓΙΕΦ: Από τους διασημότερους και καλύτερους Ρώσους χορευτές. Αυτομόλησε από την Σοβιετική Ένωση και τα μπαλέτα “Κίρωφ”, και έκανε λαμπρή καριέρα και στη Δύση. Πέθανε στις 6 Ιανουαρίου στο Παρίσι σε ηλικία 54 ετών χτυπημένος από το AIDS. 53 ΤΖΙΑ: Γνωστό top model στη δεκαετία του 80. Πανέμορφη γυναίκα που πέθανε από AIDS σε ηλικία 26 ετών. Πέθανε σε νοσοκομείο στη Φιλαδέλφεια. Στο κρεβάτι της, μέρα νύχτα βρισκόταν μόνο η μητέρα της. Ο κόσμος της μόδας όσο γρήγορα την έκανε διάσημη, τόσο γρήγορα την ξέχασε. Στην κηδεία της δεν παρευρέθηκε κανείς. Πέθανε στις 18 Νοεμβρίου του 1986. ΣΤΙΒΕΝ ΣΤΑΚΕΡ: Ηθοποιός. Έπαιξε στην ταινία “μια τρελή απίθανη πτήση” τον πιλότο που επιχείρησε να προσγειώσει το γεμάτο επιβάτες αεροπλάνο. Πέθανε από AIDS σε ηλικία 38 ετών, στις 13 Απριλίου του 1986. ΜΕΡΙΤ ΜΠΑΤΡΙΚ: Αμερικάνος ηθοποιός που έγινε ευρέως γνωστός από τη συμμετοχή του στο STAR TRECK σαν ο γιατρός του διαστημοπλοίου . Πέθανε από AIDS σε ηλικία 30 ετών, στις 17 Μαρτίου του 1989. Στην ταφόπλακα του δεν αναγράφεται το όνομα του αλλά το όνομα με το οποίο τον λάτρεψαν David Marcus- Star Treck. 54 εκατομμύρια άνθρωποι. DR ΑΝΤΟΝΥ ΠΕΡΚΙΝΣ: Πολύ σεμνός και ντροπαλός ηθοποιός που αρνήθηκε τον έρωτα τόσο στην Μπριζίτ Μπαρντό, όσο και στην Τζέιν Φόντα, όταν ήταν νέος. Ο πρωταγωνιστής του ΨΥΧΩ. Ο Πέρκινς απέκτησε 2 γιους με την σύζυγό του Μπέρυ Μπέρενσον. Πέθανε από AIDS σε ηλικία 60 ετών στις 12 Σεπτεμβρίου του 1992. Η Σεπτεμβρίου γυναίκα του του 2001, πέθανε μέσα στο στις 11 αεροπλάνο της American Airlines, που έπεσε στους Δίδυμους Πύργους. ΑΝΤΟΝΥ ΧΑΜΙΛΤΟΝ: Μέλος του “μπαλέτου της Αυστραλίας” σε μια περιοδεία στην Αγγλία φωτογράφος τον και από ανακάλυψε ένας χορευτής, έγινε ηθοποιός. Παράλληλα έγινε και μοντέλο με τον Versace.. Στον κινηματογράφο έπαιξε στις “επικίνδυνες αποστολές” και είχε πάντα τον ρόλο του κομάντο. Κέρδισε φήμη και χρήμα, αλλά ξόδευε περισσότερα από όσα εισέπραττε. Πέθανε από πνευμονία, αφού πρώτα είχε προσβληθεί από τον ιό του AIDS, μόνος και πάμπτωχος σε δημόσιο νοσοκομείο στην Καλιφόρνια. ΜΑΙΚΛ ΖΕΤΕΡ: Στις 30 Μαρτίου του 2003, θάνατο ο Τομ ενός Χανκς αγαπητού θρήνησε τον φίλου και συμπρωταγωνιστή του στο “πράσινο μίλι”. Ο Μάικλ Ζέτερ, πέθανε από AIDS σε ηλικία 50 ετών. Όλοι τον θυμούνται από την εξαιρετική του ερμηνεία σαν Έντουαρντ Ντελακρουά, που μέσα στο κελί του είχε συντροφιά μόνο ένα λευκό ποντικάκι. 55 ΜΠΙΛΙ ΜΠΟ: Τα φώτα της δημοσιότητας έσβησαν ξαφνικά στις 13 Ιουνίου του 1987 για τον Έλληνα σχεδιαστή Μπίλι Μπο. Το παιδί από τα Καμίνια του Πειραιά, με τη δουλειά του, κατάφερε να ξεκλειδώσει τις πόρτες της μόδας και να φτάσει μέχρι και τη Νέα Υόρκη, δίπλα στον Άντι Γουόρχολ. ΑΦΙΣΑ ΡΟΥΧΩΝ: η συγκεκριμένη φωτογραφία που έγινε αφίσα για γνωστή Ιταλική εταιρία ρούχων, κέρδισε το Παγκόσμιο Βραβείο Φωτογραφίας το 1991. Σε αυτή αποτυπώνονται οι τελευταίες στιγμές, λίγο πριν ξεψυχήσει, του ακτιβιστή Ντέιβιντ Κίρμπι, που είχε προσβληθεί από τον ιό του AIDS. Στο προσκεφάλι του ο πατέρας του κλαίει και δίπλα του η μητέρα του και η μικρή του αδερφή. Η αφίσα είχε ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών όταν εμφανίσθηκε. Αποτυπώνει όμως την σκληρή πραγματικότητα... 56 ΚΑΜΠΑΝΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ AIDS-Φωτογραφικό υλικό Σήμερα υπάρχουν πολλές καμπάνιες που σκοπό έχουν να πληροφορήσουν ή να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για το AIDS. Μια τέτοια προσπάθεια έγινε με την ευκαιρία της 1ης Δεκεμβρίου 2012 στην Θεσσαλονίκη για γνωστή εφημερίδα της πόλης. 40 Θεσσαλονικείς φωτογραφήθηκαν γυμνοί στέλνοντας από κοινού το μήνυμα σε μία εκστρατεία κατά του AIDS. Τα έσοδα από τις πωλήσεις και τις καταχωρήσεις του τεύχους θα δοθούν στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς AIDS Β. Ελλάδος -Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. Κάποιοι από αυτούς φαίνονται παρακάτω: 57 58 Άννα Πρέλεβιτς 59 60 2010 61 Ομάδα μαθητών: ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΕΡΕΤΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΣΟΦΙΑ ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ http://www.iatropedia.gr/articles/read/1766 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Sy mptoms_of_acute_HIV_infection-el.svg http://www.10percent.gr/old/issues/200404/17.html στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://www.10percent.gr/old/issues/200402/16.html στις 27 Ιανουαρίου 2013 Λαΐνας Θ. http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=461180 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://dermaline.info/wordpress/?p=337 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%85%CE%B1%C E%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CF%82_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%C E%B4%CE%B9%CE%B4%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF_%CE%BD%C F%8C%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B1 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://www.newsbomb.gr/ygeia/story/258212/poies-einai-oi-10-alitheies-gia- to-aids http://www.tlife.gr/Article/FN/0-9-39381.html http://www.tovima.gr/society/article/?aid=302320 http://www.myself.gr/body-amp-mind/ygeia/8-muthoi-gia-aids 62 Αντισύλληψη Αντισύλληψη είναι η χρήση μίας η περισσοτέρων πρακτικών, συσκευών ή φαρμάκων με σκοπό την πρόληψη ή τη μείωση της πιθανότητας εγκυμοσύνης. Ο όρος αντισύλληψη μπορεί να αναφέρεται ειδικά στους μηχανισμούς που στοχεύουν στην μείωση της πιθανότητας μέθοδοι γονιμοποίησης ωαρίου από αντισύλληψης ένα σπερματοζωάριο. χρησιμοποιούνται συχνά ως Οι μέρος του οικογενειακού προγραμματισμού. Μέθοδοι αντισύλληψης Ιστορική αναδρομή Οι άνθρωποι της λίθινης εποχής δεν κατανοούσαν πώς γίνονται τα παιδιά. Κάποιοι θεωρούσαν ότι τα πνεύματα των παιδιών ζούσαν σε ορισμένα φρούτα και η εγκυμοσύνη προκαλείτο τρώγοντας το φρούτο. Άλλοι πίστευαν ότι ο ήλιος, ο άνεμος, η βροχή, το φεγγάρι και τα άστρα ήταν υπεύθυνοι για την πρόκληση της εγκυμοσύνης. Κάποιοι θεωρούσαν το αφρό της θάλασσας πολύ αποτελεσματικό. Η εγκυμοσύνη ήταν για αυτούς ένα μαγικό γεγονός. Στις αρχαιότερες μεθόδους αντισύλληψης, πέρα από την σεξουαλική αποχή, συγκαταλέγονται η διακεκομμένη συνουσία, η γαλουχία, κάποιες μέθοδοι φραγμού και κάποια βότανα που προκαλούσαν έμμηνη ρήση και έκτρωση. Η διακεκομμένη συνουσία (απόσυρση του πέους από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτωση) είναι ίσως η αρχαιότερη μέθοδος αντισύλληψης. Όταν η σχέση μεταξύ εκσπερμάτωσης στον κόλπο και εγκυμοσύνης έγινε αντιληπτή, ξεκίνησε η χρήση της τεχνικής αυτής. Η τεχνική αυτή δεν αποτελεί αξιόπιστη μέθοδο αντισύλληψης. 63 Υπάρχουν ιστορικά αρχεία Αιγυπτίων γυναικών που χρησιμοποιούσαν έναν πεσσό (κολπικό υπόθετο) φτιαγμένο από διάφορες όξινες ουσίες και μέλι ή λάδι ως λιπαντικό, που μπορεί να ήταν σε κάποιο βαθμό αποτελεσματικά ως σπερματοκτόνα. Εντούτοις, το σπέρμα δεν ανακαλύφθηκε νωρίτερα παρά τον 17ο αιώνα όταν ο Άντον Βαν Λέβενχουκ εφηύρε το μικροσκόπιο, οπότε οι μέθοδοι φραγμού των προηγούμενων εποχών δεν ήταν ενήμερες των λεπτομερειών της αντισύλληψης. Εικάζεται ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν λαδωμένο χαρτί σαν μέθοδο φραγμού στην Ασία και κερί μέλισσας στην Ευρώπη. Το προφυλακτικό εμφανίστηκε κάπου τον 17ο αιώνα και αρχικά ήταν φτιαγμένο από έντερα ζώου. Δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές ούτε τόσο αποτελεσματικό όσο τα μοντέρνα προφυλακτικά από λάτεξ αλλά χρησιμοποιείτο τόσο ως μέθοδος αντισύλληψης όσο και με την ελπίδα αποφυγής της σύφιλης, η οποία ήταν αντικείμενο φόβου και ήταν θανάσιμη ασθένεια πριν την ανακάλυψη των αντιβιοτικών. Διάφορα φάρμακα για την πρόκληση έκτρωσης έχουν χρησιμοποιηθεί ανά τους αιώνες. Κάποια από αυτά ήταν αποτελεσματικά, άλλα όχι. Αυτά που ήταν πιο αποτελεσματικά είχαν και σημαντικές παρενέργειες. Ένα τέτοιο φυτό, το silphium, που αναφέρθηκε ότι είχε μικρές παρενέργειες, συλλέχθηκε μέχρι εξαφάνισης τον 1ο αιώνα. Η κατάποση κάποιων δηλητηρίων από τη γυναίκα μπορεί να αναστατώσει το αναπαραγωγικό σύστημα. Γυναίκες έπιναν διαλύματα που περιείχαν υδράργυρο, αρσενικό, ή άλλες τοξικές ουσίες για το σκοπό αυτό. Ο Έλληνας ιατρός Soranus το 2ο αιώνα μ.χ. συνιστούσε οι γυναίκες να πίνουν το νερό που χρησιμοποιούσαν οι σιδηρουργοί για να ψύχουν τα μέταλλα. Οι κύριες κατηγορίες αντισυλληπτικών μεθόδων σήμερα είναι οι: • Φυσικές μέθοδοι, • Μέθοδοι φραγμού • Ενδομήτρια σπειράματα • Ορμονικές μέθοδοι • Χειρουργικές μέθοδοι 64 ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Η μέθοδος του θηλασμού που εφαρμόζεται κατά την περίοδο της γαλουχίας, και οι μέθοδοι αποχής Η διακεκομμένη συνουσία αφορά στην απόσυρση του πέους από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτιση. Η μέθοδος απαιτεί πείρα και επαρκή αυτοέλεγχο από τον άνδρα. Αξίζει όμως να σημειωθεί πως οι εκκρίσεις του πέους πριν από την εκσπερμάτιση, που σκοπό έχουν να συμπληρώσουν την λίπανση του κόλπου κατά την ερωτική πράξη, μπορεί να περιέχουν μέχρι και 50.000 σπερματοζωάρια. Έτσι αν και οι πιθανότητες σύλληψης με αυτό τον αριθμό είναι μικρές, είναι υπαρκτές. Ο υπολογισμός των γόνιμων ημερών αποτελεί ακόμα μια φυσική μέθοδο. Ο υπολογισμός γίνεται με το πιο κάτω τρόπο: Γνωρίζοντας ότι η ωορρηξία γίνεται στο μέσο του κύκλου των 28 ημερών, δηλαδή την 14η μέρα, αυτή η μέρα θεωρείται ως η πλέον γόνιμη μέρα του κύκλου. Με δεδομένο ότι το σπερματοζωάριο μπορεί να επιβιώσει στα γεννητικά όργανα της γυναίκας 30–48 ώρες, και το ωάριο ζεί περίπου 20–30 ώρες μετά την ωορρηξία, και οι δύο ημέρες που προηγούνται και έπονται της ωορρηξίας θεωρούνται επίσης δυνητικά γόνιμες, δηλαδή ένα σύνολο πέντε (5) ημερών. Για μεγαλύτερη ασφάλεια μπορούμε να υπολογίσουμε το 14 ± 3. Δεν εγγυάται όμως κανείς την αποτελεσματικότητα της μεθόδου. 65 ΜΕΘΟΔΟΙ ΦΡΑΓΜΟΥ: Η λογική των μεθόδων φραγμού είναι να εμποδίσουν το σπέρμα να έρθει σε επαφή με το ωάριο και να μην περάσουν από τη μήτρα και τον κόλπο. Το προφυλακτικό συγκρατεί το σπέρμα, προλαμβάνοντας έτσι την εναπόθεση του στον κόλπο. Τα πλεονεκτήματα του είναι πολλά αφού, προστατεύει από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (τον HPV, HIV, έρπητα κλπ), την πυελική Είναι σαλπιγγίτιδα, ασφαλής, φτηνή, παντού και πλήρως χωρίς παρενέργειες χρησιμοποιηθεί τις από κολπίτιδες διαθέσιμη αναστρέψιμη και κ.α. σχεδόν μέθοδος, μπορεί άντρες να οποιασδήποτε ηλικίας. Αν και πρωταρχικός σκοπός είναι η αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε και την προστασία και από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα προφυλακτικού νοσήματα. ανεξάρτητα Η ταυτόχρονη οποιασδήποτε χρήση άλλης του ανδρικού αντισυλληπτικής μεθόδου προλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό τη μετάδοση αυτών των ασθενειών. Οι υπόλοιπες μέθοδοι φραγμού όπως το γυναικείο προφυλακτικό, ο κολπικός σπόγγος, και το κολπικό διάφραγμα δεν έχουν μεγάλη εφαρμογή και αποδοχή στη χώρα μας. Τα σπερματοκτόνα ακινητοποιούν το σπέρμα μέσα στον κόλπο και διατίθενται κυρίως σε μορφή αφρού, ζελέ ή ως κολπικά υπόθετα. Τα πλεονεκτήματα της χρήσης των κολπικών μεθόδων στηρίζονται στο ότι είναι μέθοδοι ασφαλείς και μπορεί να χρησιμοποιηθούν από οποιαδήποτε γυναίκα καθώς και το γεγονός ότι ελέγχεται πλήρως από τη γυναίκα. Είναι πλήρως αναστρέψιμες, χωρίς ορμονικές παρενέργειες, δεν επηρεάζουν το μητρικό θηλασμό, και είναι εύκολες στη χρήση μετά από λίγη μόνον εξάσκηση. Θεωρείται πως προσφέρουν και κάποια προστασία κατά των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων. Από την άλλη, κάποια μειονεκτήματα τους και κυρίως ο ερεθισμός, πιθανότατα αποτελούν και τους λόγους που η χρήση τους είναι περιορισμένη. 66 Το προφυλακτικό ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟ - ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ 3.000 πχ Το πρώτο ιστορικά καταγεγραμμένο προφυλακτικό, το βρίσκουμε στην αρχαία Αίγυπτο το 3.000 πχ. Ήταν κατασκευασμένο από δέρμα...κόμπρας. Αυτό που δεν έχει διευκρινισθεί ακόμη είναι εάν το προφυλακτικό το φορούσαν για να συνευρεθούν σεξουαλικά, ή ήταν μέρος μιας επίσημης ενδυμασίας. Γύρω στα 1640, δειλά δειλά άρχισε η παραγωγή προφυλακτικών, τα οποία ήταν από δέρμα ζώου (κυρίως από το στομάχι προβάτων) και τα οποία δεν ήταν μιας χρήσεως, αλλά... μπορούσαν να πλυθούν και να ξαναχρησιμοποιηθούν κάτι που θεωρείται αδιανόητο στις μέρες μας λόγω των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων. Στις αρχές του 1800, το καουτσούκ, έφερε την επανάσταση του και η παραγωγή έγινε μεγαλύτερη. Τα προφυλακτικά άρχισαν να αποκτούν τη μορφή που έχουν σήμερα (σχεδόν δηλαδή) όταν το καουτσούκ, αντικαταστάθηκε από Λάτεξ, στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Το AIDS και μια τεράστια καμπάνια βοήθησαν τον κόσμο να καταλάβει ότι η χρήση προφυλακτικού στο σεξ είναι απαραίτητη. Όμως στην Ιρλανδία, ακόμη και το 1985, για να αγοράσει κάποιος προφυλακτικά θα έπρεπε να έχει συνταγή γιατρού. Πάντως ακόμη και πριν από λίγα χρόνια σε χώρες όπως η Σομαλία, το προφυλακτικό ήταν συνώνυμο της παρανομίας αφού με νόμο που ψηφίστηκε το 2003, η χρήση αλλά και η εμπορία προφυλακτικών, απαγορευόταν. 67 ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΑ: Σπιράλ Αυτά αποτρέπουν την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου. Τα ενδομήτρια μαλακό σπειράματα πλαστικό τοποθετούνται ή στη είναι συσκευές από υλικό που μεταλλικό μήτρα και προσφέρουν αντισύλληψη καθώς αποτρέπουν την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου Η χρήση τους περιορίζεται κυρίως σε γυναίκες που έχουν ήδη αποκτήσει παιδί, καθώς η χρήση τους από γυναίκες που δεν έχουν ακόμα τεκνοποιήσει θεωρείται από πολλούς ότι πρέπει να αποφεύγεται. Ως πλεονεκτήματα της χρήσης των σπιράλ θεωρούνται η μακροχρόνια αντισυλληπτική τους δράση (για 5 έτη) και το γεγονός ότι η γυναικά, για χρόνια, δεν χρειάζεται να θυμάται και να σκέφτεται καθημερινά για την αντισυλληπτική της προστασία. Τοποθετείται εύκολα σε περιβάλλον Ιατρείου, με τοπική αναισθησία. Πριν την τοποθέτηση του σπιράλ πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα να υπάρχουν ήδη: εγκυμοσύνη, καρκίνος τραχήλου, μήτρας και ωοθηκών, καθώς και συγγενείς ανωμαλίες διάπλασης της μήτρας και μεγάλα ινομυώματα (καλοήθης όγκοι της μήτρας). Γυναικείο προφυλακτικό: Μοιάζει με το ανδρικό προφυλακτικό. Κάλυμμα από καουτσούκ που μπαίνει ως καμπύλη στον κόλπο και καλύπτει το εσωτερικό του, εμποδίζοντας την είσοδο σπερματοζωαρίων στον τράχηλο. Η γυναίκα το τοποθετεί αμέσως πριν και το αφαιρεί αμέσως μετά τη σεξουαλική πράξη. Το γυναικείο προφυλακτικό βρίσκεται σε ερευνητικό στάδιο και δεν έχει έρθει ακόμα στην Ελλάδα. 68 ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ Κύριος μηχανισμός δράσης είναι η αναστολή της ωοθυλακιορρηξίας. 1. ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΣΚΙΑ Τα αντισυλληπτικά δισκία αποτελούν την παλαιότερη και ορμονικής πλέον δημοφιλή μορφή αντισύλληψης. χρησιμοποιούνται εδώ έχουν αρκετά μελετηθεί κύρους και πολλά και Επιστημονικές Καθώς χρόνια, Παγκοσμίου έρευνες, σε εκατομμύρια γυναίκες, έχουν αποδείξει την ασφάλεια τους. Επίσης πρόσφατες μελέτες αντικρούουν την άποψη ότι η χρήση αντισυλληπτικών σχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού, και αναφέρουν πως πιθανά, καμιά τέτοια σχέση δεν υπάρχει. Όταν λαμβάνονται με τον σωστό τρόπο έχουν αποτελεσματικότητα σχεδόν 100%. Τα αντισυλληπτικά δισκία εμφανίζουν εκτός της αντισύλληψης, και μια σειρά από άλλα πλεονεκτήματα, όπως: βελτίωση της ακμής, της ανεπιθύμητης τριχοφυΐας, του πόνου της περιόδου καθώς και της απώλειας μεγάλης ποσότητας αίματος. Μειώνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καλοηθών παθήσεων του μαστού, καρκίνου της μήτρας, ωοθηκών και παχέος εντέρου. Επιπλέον μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κύστεων των ωοθηκών, σαλπιγγίτιδας και εξωμητρίων κυήσεων, προλαμβάνουν την οστεοπόρωση σε κάποιες έφηβες, και προσφέρουν μεγάλη ανακούφιση από τους πόνους της περιόδου. Με τα πλέον σύγχρονα αντισυλληπτικά δεν αυξάνεται το σωματικό βάρος. Σαφώς υπάρχουν καταστάσεις και περιπτώσεις γυναικών, όπου η λήψη αντισυλληπτικών δεν είναι ενδεδειγμένη, όπως σε βαριές καπνίστριες, γυναίκες με αιματολογικά προβλήματα, ιστορικό θρομβώσεων, ημικρανίες, και άλλα. Μπορεί επίσης να αυξήσει λίγο την αρτηριακή πίεση και, 69 σπάνια, θα μπορούσε να δημιουργήσει θρόμβωση. Είναι απαραίτητο, πριν η γυναίκα αρχίσει τη χρήση αντισυλληπτικών, να επισκεφτεί τον γυναικολόγο και να αποκλειστούν οι καταστάσεις αυτές. Η ορμονική αντισύλληψη δεν υπάρχει μόνο με την μορφή των χαπιών, αλλά και με άλλες μορφές, όπως την ενέσιμη μορφή, τα εμφυτεύματα, τα διαδερμικά αυτοκόλλητα και τον κολπικό δακτύλιο, χωρίς όμως αυτές να έχουν μεγάλη αποδοχή και χρήση στη Χώρα μας. 2. ΤΟ ΧΑΠΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΜΕΡΑΣ Εμποδίζει την εμφύτευση στη μήτρα του γονιμοποιημένου ωαρίου επειδή μεταβάλλει το ενδομήτριο. Επίσης πιστεύεται ότι ίσως αναστέλλει την ωορρηξία. Το χάπι της επόμενης μέρας (Επείγουσα Αντισύλληψη) αποτελεί μια «πυροσβεστική», περιστασιακή, έκτακτης ανάγκης μέθοδο αντισύλληψης που προλαμβάνει την εγκυμοσύνη μετά από σεξουαλική επαφή που έγινε χωρίς ή με ανεπαρκή αντισύλληψη. Συνήθως εφαρμόζεται όταν η γυναίκα ξεχάσει να λάβει το αντισυλληπτικό χάπι ή το προφυλακτικό αποτύχει. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι το «χάπι της επόμενης ημέρας» δεν μπορεί να αποτελεί τακτική αντισυλληπτική μέθοδο και πρέπει να λαμβάνεται μόνο μετά από υπόδειξη του γυναικολόγου. 70 ΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ- ΣΤΕΙΡΩΣΗ Στείρωση της γυναίκας: Με τρόπο λαπαροσκοπικό ή χειρουργικό τίθενται εκτός λειτουργίας οι σάλπιγγες. Το αποτέλεσμα δεν είναι κατ' ανάγκη μόνιμο και η λειτουργία των σαλπίγγων μπορεί να αποκατασταθεί ως ένα βαθμό. Στείρωση του άνδρα ή βαζεκτομή: Μέθοδος που εφαρμόζεται κατά κόρον στην Αμερική και σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται απώλεια ανδρισμού αλλά προϊόν ώριμης σκέψης του άνδρα που απέκτησε παιδιά και θέλει πλέον να απολαύσει άφοβα τον έρωτα με την σύντροφό του. Την ηθική πλευρά της αντισύλληψης και τη σχετική διδασκαλία της Εκκλησίας θα την εξετάσουμε στο δεύτερο μέρος της Ερευνητικής Εργασίας 71 Ομάδα μαθητών: ΝΤΩΝΙ ΣΑΡΑ ΠΑΠΑΣΑΒΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΑΠΠΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΟΥΡΡΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ http://www.paidiatros.com/children/History-Contraception/ http://iatropedia.gr/articles/read/3071 http://www.lay-out.gr/xapi-ths-epomenhs-meras-mathete-tapanta/ http://el.wikipedia.org/ http://www.woman.com.gr/index.php?option=com_content&vie w=article&id=131&Itemid=156&lang=el 72 Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Aids φτιάξαμε την ακόλουθη αφίσα Τρόποι μετάδοσης •Με σεξουαλική επαφή με κάποιο οροθετικό άτομο χωρίς χρήση προφυλακτικού. •Με τη χρήση κοινών συρίγγων, κατά την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών. •Από την μητέρα στο παιδί 73 Τι μας απάντησαν οι γύρω μας 74 Στην έρευνά μας πήραν μέρος 47 γυναίκες και 21 άντρες 50 40 Ατομα που απάντησαν στο Ερωτηματολόγιο 30 47 20 Σειρά1 21 10 0 Άνδρες Γυναίκες Από αυτούς 42 (62%) ήταν 10-18 ετών, 16 (23%) ήταν 19-39 ετών ενώ 10 (15%) ήταν 40-49 ετών. 10 Ηλικίες 10-18 ετών Ηλικίες 19-39 ετών 16 Ηλικίες 40-49 ετών 42 Από αυτούς οι περισσότεροι ήταν είτε μαθητές είτε απόφοιτοι Λυκείου Γυμνάσιο 4% Πανεπιστήμιο 29% Λύκειο 67% 75 Για τη συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (90% περίπου) η ΨΥΧΗ είναι πιο σημαντική από το ΣΩΜΑ 8 Ψυχή Σώμα 61 Στην ερώτηση αν αισθάνονται άνετα να συζητούν για θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης , οι απαντήσεις ήταν ισομερώς μοιρασμένες Ναι Όχι 50%50% Στην ερώτηση «Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να συζητήσει ένας γονιός με το παιδί του για θέματα σεξουαλικής αγωγής», το 50% των ερωτηθέντων (δηλ. 34 άτομα) απάντησαν υπέρ της ηλικίας 10 έως 12 ετών. Η δεύτερη πιο δημοφιλής απάντηση με 32% ( δηλ. 22 άτομα) προτιμούν την ηλικία 13-15. Άλλο 13-15 ετών Σ 10-12 ετών 6-10 ετών 0 20 76 40 Το 71% (48 άτομα) θεωρεί το γονέα κατάλληλο να ενημερώνει τα παιδιά για θέματα σεξουαλικής αγωγής, ενώ ένα μικρός ποσοστό 20% θεωρεί καταλληλότερο το σχολείο. 01 5 Γονιός Σχολείο 14 Τηλεόραση Διαδύκτιο 48 Άλλο (Από Αρμόδιο) Στην πραγματικότητα όμως οι έφηβοι ενημερώνονται για θέματα σεξουαλικής αγωγής πρωτίστως από το διαδίκτυο και την τηλεόραση και κατόπιν από το γονιό και το σχολείο 60 50 40 30 20 10 0 56 27 23 12 5 3 Σειρά1 Η πρώτη τους πηγή πληροφόρησης για το σεξ είναι οι φίλοι (38%) 30 25 20 15 10 5 0 Σειρά1 77 Στην ερώτηση «Πιστεύετε ότι έχετε πλήρη γνώση για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα» οι απαντήσεις σχεδόν ισομοιράστηκαν, με την απάντηση «ΟΧΙ» να έχει ελαφρύ προβάδισμα (53% περίπου) 32 Ναι Όχι 36 Οι ερωτηθέντες φαίνεται πως έχουν γνώση των μεθόδων αντισύλληψης. Πιο άγνωστη για τους περισσότερους είναι η βαζεκτομή (αντρική στείρωση) αφού μόνο 8 άτομα (12%) απάντησαν ότι τη γνωρίζουν. 70 60 50 40 30 20 10 0 Σειρά1 78 Το 40% των ερωτηθέντων θεωρούν το AIDS ως το πιο επικίνδυνο νόσημα, ενώ η σύφιλη θεωρείται επίσης επικίνδυνο νόσημα (25%) Α. σύφιλη 1. 1% 1. 1% o Β. βλεννόρροια o 0. 0% Γ. μη γονοκοκκικές ουρηθρίτιδες o Δ. κονδυλώματα 24. 29% o Ε. έρπις γεννητικών οργάνων o ΣΤ. ηπατίτιδα β o 40. 48% 2. 2% 2. 2% 3. 4% 9. 11% 1. 1% 1. 1% Ζ. μολυσματική τέρμινθος o Η. AIDS o Θ. ψείρες Ι. ψώρα ΙΑ. Κανένα o o o Η θέση της Εκκλησίας φαίνεται να μην επηρεάζει τις αντιλήψεις της κοινωνίας για το σεξ όπως απάντησε το 74% περίπου. 28 Ναι Όχι 50 79 Μύθοι και αλήθειες για το Aids. Οι περισσότεροι εμφανίζονται ενημερωμένοι για το Aids αφού γνωρίζουν ότι α) με τη μετάγγιση αίματος υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από τον HIV και β). Δεν υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από το AIDS με ένα φιλί στο στόμα Α. Δεν είμαι ομοφυλόφιλος, δεν κάνω ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών, άρα δεν κινδυνεύω από AIDS o 0 8 Β. Δεν χρειάζεται να ανησυχώ αν θα μολυνθώ από τον HIV, από τη στιγμή που υπάρχουν τόσα φάρμακα o 2 7 Γ. Μπορεί να «κολλήσω» από τσίμπημα κουνουπιού o 13 33 8 22 Δ. Αν συναναστρέφομαι με οροθετικούς, θα μολυνθώ από το HIV o 20 30 Ε. Δεν κινδυνεύω να «κολλήσω» AIDS με στοματική επαφή o ΣΤ. Δεν κινδυνεύω από το AIDS με ένα φιλί στο στόμα o 80 Αν και δεν δόθηκαν επαρκείς απαντήσεις στην ερώτηση «Ονομάστε ένα βιβλίο / μία ιστορία αγάπης που γνωρίζετε» εντούτοις το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» είναι το πιο δημοφιλές (13 στις 19 απαντήσεις, δηλ.68%) 1 1 1 Ρωμαίος & Ιουλιέτα 1 Το ημερολόγιο Ανεμοδαρμένα Υψη 2 Το σταυροδρόμι των Υψών Η Δε γυνή να φοβείται το Ανδρα 13 Ερωτόκριτος Στην ερώτηση «Ονομάστε ένα τραγούδι Αγάπης που γνωρίζετε» δεν εξήχθησαν αξιοσημείωτα συμπεράσματα Αγαπη που γίνεται δίκοπο μαχαίρι 1 1 Πιο ψηλά 1 1 Αν είσαι ένα Αστέρι Πόσο σ αγαπώ Το άγαλμα 1 1 Σαν με κρατάς 1 Τις στιγμές που μου πήρες 81 Αν και δεν δόθηκαν επαρκείς απαντήσεις στην ερώτηση «Ονομάστε μία Ταινία αγάπης που γνωρίζετε» η απάντηση «Τιτανικός» ήταν η πιο δημοφιλής (10 στις 15 απαντήσεις, δηλ.66%) Τιτανικός Twilight Pretty Woman PS. I love you 36 ερωτηθέντες (53%) δηλώνουν ότι η Γιορτή του Αγ. Βαλεντίνου τους αφήνει αδιάφορους. 22 Θετική Αρνητική 36 Αδιάφορη 10 82 Οι φράσεις που φαίνεται πως χαρακτηρίζουν την εποχή μας είναι α) Δίνουμε πολύ σημασία στην εξωτερική εμφάνιση (63% των ερωτηθέντων) β) Υπάρχει μεγάλη σεξουαλική ελευθερία (49% των ερωτηθέντων) και γ) Δεν χρειάζεται να είσαι ερωτευμένος για να κάνεις σχέση (37% των ερωτηθέντων) Υπάρχει μεγάλη σεξουαλική ελευθερία Δεν υπάρχει αρκετή σεξουαλική ελευθερία Δίνουμε πολύ σημασία στην εξωτερική εμφάνιση 1 Δεν υπάρχει χώρος για συναισθήματα 15 33 18 2 Κρύβω τα συναισθήματα μου για να μη φανώ αδύναμος Με νοιάζουν μόνο τα υλικά αγαθα 25 43 Η ψυχή δεν φαίνεται άρα δεν υπάρχει Λείπει ο ρομαντισμός από την εποχή μας 19 7 Δεν χρειάζεται να είσαι ερωτευμένος για να κάνεις σχέση Οι σχέσει είναι πολύ εύκολες σήμερα 17 17 18 Οι σχέσεις είναι πολύ δύσκολες σήμερα Άλλο 83 Το 86% των ερωτηθέντων θεωρεί πως ο έρωτας επηρεάζει την ψυχική ισορροπία του ανθρώπου 0 7 ΠΟΛΎ 0 ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ 44 Για τους περισσότερους η ψυχική ισορροπία είναι ισοδύναμη με την ηρεμία και τη γαλήνη, η ορθή σκέψη, οι κοινωνικά αποδεκτές προσωπικές επιλογές, οι σχέσεις με τους γύρω μας, η καθημερινότητα 25 20 15 10 22 5 21 9 8 4 4 3 4 0 1 2 84 5 6 0 7 Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν έχουν πείσει ότι προάγουν την αληθινή αγάπη (79%) ή επηρεάζουν τον συναισθηματικό μας κόσμο (56%), αλλά επικροτούν τις ευκαιριακές σχέσεις (55%), διαμορφώνουν εικονικές σχέσεις (66%), εκθέτουν την προσωπική ζωή (69%), διαμορφώνουν διαπροσωπικές σχέσεις (67%) και επηρεάζουν τον συναισθηματικό κόσμο. 45 39 40 38 38 33 35 29 30 26 25 20 19 20 15 18 11 12 11 10 5 7 4 3 1 5 1 Πιστεύετε ότι τα μέσα κοινωβνικής δικτύωσης προάγουν την αληθινή αγάπη ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ Επικροτούν τις ευκαιριακές σχέσεις ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ Διαμορφώνουν τις ευκαιριακές σχέσεις ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ Εκθέτουν την προσωπική ζωή ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ Διαμορφώνουν διαπροσωπικές σχέσεις ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ Επηρεάζουν τον συναισθηματικό κόσμο ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ 0 85 Κλείνοντας, οι ερωτηθέντες δεν φαίνονται πολύ αισιόδοξοι για τις ανθρώπινες σχέσεις στο μέλλον αφού θετικά απάντησε μόνο το 57%. 30 25 20 15 27 10 5 15 0 0 Πόσο αισιόδοξοι είστε για τις ανθρώπινες σχέσεις στο μέλλον ? 5 ΠΟΛΎ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ 86 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Στις 17 Οκτωβρίου 2012, ύστερα από πρόσκλησή μας, ήρθε στο σχολείο μας ο κ Θ. Ασκητής, Νευρολόγος – Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Παν/μίου Αθηνών, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγεία και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας, και μας ενημέρωσε με το δικό του επιστημονικό μα συνάμα άμεσο και φιλικό τρόπο. Παράλληλα μας μοίρασε βιβλία του για την πληρέστερη ενημέρωσή μας. Παρακάτω παραθέτουμε τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις της συνέντευξης περιληπτικά: 1. Γιατί γίνατε σεξολόγος; Τι σας οδήγησε σε αυτό; Δεν είμαι ακριβώς σεξολόγος. Συγκεκριμένα είμαι Νευρολόγος – Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Παν/μίου Αθηνών, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγεία και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας. 2. Πείτε μας κάποιες από τις εμπειρίες σας από συναντήσεις με ασθενείς σας που πιστεύετε πως θα είναι καλό να τις ακούσουμε. Α) Με επισκέφτηκε ζευγάρι που είχε προβλήματα στο σεξ! H γυναίκα κατά την επίσκεψη κατηγορούσε και φώναζε στον άντρα της, διότι τον θεωρούσε υπεύθυνο για την φτωχή σεξουαλική τους ζωή. Β) Ένας ηλικιωμένος άντρας ηλικίας 91ος χρονών συνέχιζε την σεξουαλική του ζωή με την κατάλληλη φαρμακευτική υποστήριξη. Συμπέρασμα : Κανένα ζευγάρι δεν χωρίζει λόγω σεξουαλικού προβλήματος αλλά πατάει σε αυτό γιατί έχει κάποιο άλλο πρόβλημα . 87 3. Από την εμπειρία σας πιστεύετε ότι η άποψη της Εκκλησίας επηρεάζει αρνητικά τους ανθρώπους στο να κάνουν σεξ; Αν όχι να την επηρεάζει, την περιορίζει σε αρκετά μεγάλο βαθμό. 4. Είναι σωστό να έχεις μια σχέση με έναν άνθρωπο μεγαλύτερό σου κατά 5 ή 10 χρόνια; Αυτό είναι προσωπική υπόθεση , αλλά θα ήταν καλύτερα να υπάρχει μια διαφορά ηλικίας, γιατί συνήθως οι κοπέλες ωριμάζουν πιο γρήγορα από τα αγόρια. Το πόση διαφορά θα υπάρχει είναι επιλογή του καθενός. 5. Σε σχέση με τους Έλληνες, στις άλλες χώρες πότε ξεκινούν τη σεξουαλική τους ζωή οι έφηβοι; Σύμφωνα με έρευνες, οι έφηβοι στην Ελλάδα ξεκινούν τη σεξουαλική τους ζωή στην ηλικία των 15,5 χρόνων. Η τάση όμως είναι πτωτική και συγκεκριμένα υπάρχουν κορίτσια που άρχισαν την σεξουαλική τους ζωή στα 13,5 χρόνια τους. 6. Αν κάνεις σεξ κατά τη διάρκεια της περιόδου μπορεί να μείνεις έγκυος; Όχι, αλλά καλό θα ήταν τα ζευγάρια να μην επιλέγουν εκείνες τις ημέρες να έλθουν σε ερωτική επαφή , καθώς ο άνδρας μπορεί να πάθει κάποια μόλυνση. Δεν υπάρχουν μόνο ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες , αλλά και ανεπιθύμητες ασθένειες. 7. Πόσο ακίνδυνο είναι το στοματικό σεξ και για τα δύο φύλα; Το στοματικό σεξ δεν θα πρέπει να γίνεται με άγνωστα άτομα! Επίσης θα πρέπει να τηρούνται σχολαστικά οι κανόνες υγιεινής. 8. Πείτε μας μύθους για το σεξ που δεν ισχύουν. -Το προφυλακτικό δεν επηρεάζει τη στύση του άντρα ! 88 -Το πέος δεν φτάνει μέχρι την μήτρα της γυναίκας , όπως νομίζουν μερικοί . Καταλήγει στον κόλπο της γυναίκας . 9. Γιατί κάποιοι άνθρωποι επιμένουν να μην παίρνουν τις κατάλληλες προφυλάξεις; Πιστεύουν πως δεν θα έχουν καλή αίσθηση του σεξ και ότι θα επηρεαστεί η στύση του άνδρα. 10. Νομίζετε πως είναι σωστό τα αγόρια ή τα κορίτσια να αυνανίζονται; Πώς επηρεάζει αυτό την ψυχολογία τους; Είναι φυσιολογικό στην εφηβεία να αυνανίζονται αλλά θέλει προσοχή γιατί ο αυνανισμός μπορεί να γίνει εθιστικός! Όταν περάσει η εφηβεία δεν θα πρέπει να συνεχίζεται αυτή η πρακτική. 11. Αν τα αγόρια δεν αυνανίζονται θα έχουν πρόβλημα με την υγεία τους; Όχι είναι προσωπική υπόθεση. Ούτε είναι απαραίτητο να γίνεται, ούτε επηρεάζεται η υγεία όταν γίνεται! 12. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η σωστή ηλικία που μπορεί κάποιος να αρχίσει τη σεξουαλική του ζωή; Η σωστή ηλικία για κάποιον είναι όταν νιώσει έτοιμος. Καλό είναι να αρχίσει μετά τα 18 του χρόνια, διότι η βιασύνη δεν κάνει καλό στο σεξ. Όσο μεγαλώνουμε το απολαμβάνουμε περισσότερο. 13. Γιατί τα κορίτσια φοβούνται κι αργούν να ξεκινήσουν τη σεξουαλική τους ζωή; Πολλές φορές οι γονείς και ο περίγυρος φοβίζει τους νέους και ειδικά τα κορίτσια 89 14. Το σεξ μπορεί να γίνει εθιστικό; Ναι μπορεί να γίνει εθιστικό. 15. Χρειάζεται κάποιος να πάει σε σεξολόγο για να ενημερωθεί πριν αρχίσει τη σεξουαλική του ζωή; Καλό είναι να ενημερώνεται κάποιος από γιατρό και κυρίως οι γυναίκες πριν αρχίσει η σεξουαλική τους ζωή 16. Υπάρχει ηλικία στο σεξ; Όχι δεν υπάρχει ηλικία στο σεξ. Ο καθένας αρχίζει την σεξουαλική του ζωή όποτε νιώθει έτοιμος. 17. Νομίζετε πως πρέπει να υπάρχουν ταμπού στο σεξ; Ναι πρέπει να υπάρχουν ταμπού στο σεξ. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει αυτό να γίνει χυδαίο και βρώμικο. Οφείλουμε να προστατέψουμε το σεξ και τον έρωτα. 18. Πιστεύετε ότι κάποιος πρέπει να ενδώσει σε σεξουαλικές απαιτήσεις για να κρατήσει μία σχέση; Όχι, σε καμιά περίπτωση δεν ενδίδουμε σε τίποτα αν δεν θέλουμε . Πρέπει να το επιθυμούν και οι δυο για να προχωρήσουν. 19. Ισχύει ότι μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή το σώμα της γυναίκας αλλάζει; Σίγουρα μετά την πρώτη σε σεξουαλική επαφή το σώμα δέχεται κάποιες αλλαγές, αλλά δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχούν οι κοπέλες. 20. Αν κάποιος έχει ένα ανίατο σεξουαλικό νόσημα όπως AIDS κι έρθει σε επαφή με ένα άλλο άτομο χωρίς προφύλαξη, είναι σίγουρο ότι θα κολλήσει κι ο άλλος; 90 Όχι, δεν είναι σύνηθες το AIDS να μεταδίδεται από την φυσιολογική επαφή. Πιο επικίνδυνη επαφή για την μετάδοση του AIDS είναι η πρωκτική. Όμως πρέπει πάντα να παίρνουμε τις κατάλληλες προφυλάξεις. Δεν ρισκάρουμε με την υγεία μας. 21. Αν κάποιος έχει AIDS πρέπει να σταματήσει τη σεξουαλική του ζωή; Όχι, με τις κατάλληλες προφυλάξεις μπορεί να συνεχίσει την σεξουαλική του ζωή. 22. Η σεξουαλική πράξη μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή ή υπάρχει μια προεργασία; Αυτό είναι στην κρίση του καθενός, αλλά ωραίο θα ήταν να υπάρχει μια προεργασία. 23. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η καλύτερη μέθοδος προφύλαξης, με περισσότερη ασφάλεια κι αποτελεσματικότητα; Η καλύτερη μέθοδος προφύλαξης είναι το προφυλακτικό. Προφυλάσσει από ασθένεια κι εγκυμοσύνη. Σε αποκλειστικά μονογαμικές σχέσεις ενδείκνυται και το αντισυλληπτικό χάπι. 24. Έχουμε ακούσει για το γυναικείο προφυλακτικό. Ποια είναι η άποψή σας γι αυτό; Υπάρχει και δεν έχει έρθει ακόμα στην Ελλάδα , αλλά σας συνιστώ να μην το χρησιμοποιήσετε. 25. Πιστεύετε ότι η παρακολούθηση ερωτικών ταινιών επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή των νέων; Αν ναι, πώς; Το να βλέπει κανείς τέτοιου είδους ταινίες μόνος του δεν είναι φυσιολογικό αλλά όταν τα ζευγάρια βλέπουν μαζί τότε μπορεί να αποτελέσει κομμάτι του ερωτικού παιχνιδιού. 91 26. Ποιο είναι το φυσιολογικό μέγεθος του πέους; Το φυσιολογικό μέγεθος του πέους είναι 12 – 15 εκατοστά και δεν χρειάζεται να ανησυχούν τα αγόρια , διότι το μέγεθος δεν παίζει μεγάλο ρόλο, αλλά η τεχνική που χρησιμοποιούν στη σεξουαλική τους επαφή. 27. Υπάρχει πραγματικά σημείο G κι αν ναι, πώς το βρίσκουμε; Υπάρχουν διάφορες ερωτογενείς ζώνες και η κάθε γυναίκα ανταποκρίνεται διαφορετικά. 28. Ποιες αλλαγές συμβαίνουν στο σώμα ενός έφηβου, μπαίνοντας στην ήβη και μετά; Η περίοδος της ήβης αρχίζει τόσο για το αγόρι όσο και για το κορίτσι από την ηλικία των 10 ετών και μετά. Τότε κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες αλλαγές στο σώμα του μικρού παιδιού και είναι η περίοδος που τα κύτταρα των όρχεων ξεκινούν να παράγουν τεστοστερόνη. Η περίοδος της ήβης διαρκεί περίπου δύο χρόνια προτού το παιδί μπει στην εφηβεία. Τότε, αρχίζει να εμφανίζεται τριχοφυΐα στο εφηβαίο και αργότερα στις μασχάλες. Η τριχοφυΐα γίνεται περισσότερο έντονη με την είσοδο στην εφηβεία και εξαπλώνεται σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως το πρόσωπο, τα άκρα και το στήθος. Η φωνή γίνεται σταδιακά πιο ανδρική και το μέγεθος των γεννητικών οργάνων αυξάνεται. Παράλληλα, αυξάνεται το ύψος του παιδιού και γενικότερα υπάρχει ταχεία ανάπτυξη όλων των μερών του σώματος. 92 Γιατί οι γονείς δεν μιλάνε για το sex;7 Φαίνεται πως παρά τη «σεξουαλική απελευθέρωση», οι γονείς σήμερα είναι ακόμα επιφυλακτικοί στο να κουβεντιάσουν για τη σεξουαλικότητα με τα παιδιά τους. Σε πρόσφατη έρευνα πολλοί έφηβοι αναφέρουν πως έχουν ελάχιστη ή ανύπαρκτη επικοινωνία σχετικά με το σεξ με τους γονείς τους και χειρότερα, πολλοί γονείς και έφηβοι δε μιλούν για σημαντικά σεξουαλικά θέματα πριν να κάνουν οι τελευταίοι το σεξουαλικό τους ντεμπούτο. Παλαιότερες έρευνες έχουν καταδείξει πως πολλοί γονείς υποτιμούν τη σεξουαλική δραστηριότητα των εφήβων, θεωρώντας πως τα παιδιά τους δεν αναπτύσσουν σεξουαλικές συμπεριφορές. Μια τέτοια έρευνα αποκάλυψε πως το 58% των εφήβων ανέφεραν πως ήταν σεξουαλικά ενεργοί, ενώ μόνο το 1/3 των μητέρων τους πίστευαν πως ήταν. Ίσως γι’ αυτό τόσοι πολλοί γονείς δεν κατορθώνουν να επηρεάσουν τις επιλογές των παιδιών τους στο να γίνουν ενεργοί ή όχι σεξουαλικά. Ωστόσο ένα πράγμα είναι απολύτως σαφές: Οι γονείς που κάνουν γνωστές τις ηθικές πεποιθήσεις τους για το σεξ στα παιδιά τους κι εκφράζουν καθαρά την αποδοκιμασία τους για το σεξ στην εφηβεία επιδρούν θετικά στις στάσεις και τη συμπεριφορά των παιδιών τους. Αυτές οι συζητήσεις επίσης βοηθούν να ισχυροποιηθούν οι σχέσεις μεταξύ των γονέων και των εφήβων και οι στενότερες σχέσεις επίσης αποτελούν το κλειδί για να αποφευχθεί η πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα. Είναι καθήκον του γονιού να διδάξει στα παιδιά τη σεξουαλική υγεία και 7 ηθικούς κανόνες. Δεν υπάρχει Washington Times 93 τίποτα «άβολο» σε αυτό. Ευχαριστούμε πολύ τον Κ. Θάνο Ασκητή και όσους απάντησαν στην έρευνά μας 94 ΠΗΓΕΣ http://el.wikipedia.org/ ΒΑΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ-ΨΥΧΗ max[45*50] Πίνακας σε καμβά, προσβάσιμο στο http://www.afisorama.gr/product/9811/lr-00-s00066/bazakopoylospsyxi-max-45-50 , στις 27 Ιανουαρίου 2013 ΜΠΟΥΓΚΕΡΟ-ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ. Πίνακας σε καμβά, προσβάσιμο στο http://www.afisorama.gr/product/2598/lr-00-000138/mpoygkero-eroskai-psyxi, στις 27 Ιανουαρίου 2013 ΜΠΟΥΓΚΕΡΟ-ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗ Πίνακας σε καμβά, προσβάσιμο στο http://www.afisorama.gr/product/4871/lr-00-002377/mpoygkero-eroskai-psyxi, στις 27 Ιανουαρίου 2013 Villioti M.: Λάδι σε καμβά.Βασιζόμενο στο σκίτσο του Ν.Γύζη ''η ψυχή'' , προσβάσιμο στο http://pnoestexnis.blogspot.gr/p/blog-page_1.html, στις 27 Ιανουαρίου 2013 Ποπόβα Λιουμπόβ, "Μελέτη γυναικείου μοντέλου ( recto) Μελέτη γυναικείου μοντέλου (verso)"(Περίπου 1913) προσβάσιμο στο http://www.greekstatemuseum.com/kmst/collections/db/search.html?Classif icationTerm=224&start=115&show=1 στις 27 Ιανουαρίου 2013 ΚΑΝΟΒΑ ΑΝΤΟΝΙΟ - Έρως και Ψυχή-μαρμάρινο γλυπτό, ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΒΡΟΥ 1788 – 1793 http://www.newsbeast.gr/health/arthro/224424/subosio-gia-tin- pathologiatrahilou/ στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Sy mptoms_of_acute_HIV_infection-el.svg στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://www.iatropedia.gr/articles/read/1766 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://www.10percent.gr/old/issues/200404/17.html στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://www.10percent.gr/old/issues/200402/16.html στις 27 Ιανουαρίου 2013 95 Λαΐνας Θ. http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=461180 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://dermaline.info/wordpress/?p=337 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%85%CE%B1%C E%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CF%82_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%C E%B4%CE%B9%CE%B4%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF_%CE%BD%C F%8C%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B1 στις 27 Ιανουαρίου 2013 http://www.newsbomb.gr/ygeia/story/258212/poies-einai-oi-10-alitheies-gia- to-aids http://www.tlife.gr/Article/FN/0-9-39381.html http://www.paidiatros.com/children/History-Contraception/ http://iatropedia.gr/articles/read/3071 http://www.lay-out.gr/xapi-ths-epomenhs-meras-mathete-tapanta/ http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=21&artid=86715 http://www.woman.com.gr/index.php?option=com_content&vie w=article&id=131&Itemid=156&lang=el http://www.vita.gr/html/ent/618/ent.4618.asp http://www.youth-health.gr/gr/index.php?I=15&J=3&K=37 www.astikis.gr/pge.asp http://www.rotarians.gr/gr/actions/meetings/pregn.html http://www.zougla.gr/sexuality/article/pedia-gonis-keseksoualikotita http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=63 658927 http://www.myself.gr/body-amp-mind/ygeia/8-muthoi-gia-aids 96 http://vassiasarantopoulou.blogspot.gr/2012/09/blogpost_6145.html http://www.gnomikologikon.gr/catquotes.php?categ=230#axzz2JSQ zX0r6 http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%8C%CF%84%CE% B7%CF%84%CE%B1 http://www.tlife.gr/Article/NEWS/0-9-10280.html www.virginiascakes.gr 97 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 98 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑ Το παρόν ερωτηματολόγιο καταρτίστηκε στα πλαίσια του μαθήματος της Β΄ Λυκείου Ερευνητικές Εργασίες. Παρακαλούμε επιλέξτε την/τις απάντηση/σεις σας με  ή  και γράψτε την άποψή σας όπου σας ζητηθεί. Φύλο: 1. Άνδρας Ηλικία: 10-18 2. Γυναίκα  19-39 Μορφωτικό Επίπεδο: Δημοτικό Λύκειο 40-49 50-59 60-…  Γυμνάσιο  Πανεπιστήμιο    1. Ποιο κατά τη γνώμη σας είναι πιο σημαντικό, η ΨΥΧΗ ή το ΣΩΜΑ; Α. ΨΥΧΗ Β. ΣΩΜΑ   2. Αισθάνεστε άνετα να συζητάτε για θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης μέσα στην οικογένεια; Α. ΝΑΙ Β. ΟΧΙ   3. Ποια κατά τη γνώμη σας είναι η κατάλληλη ηλικία για να συζητήσει ένας γονιός με το παιδί του για θέματα σεξουαλικής αγωγής;  Α. 6-10 Β. 10-12  Γ. 13-15  Δ. Άλλο (Διευκρινείστε)__________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 4. Ποιος κατά τη γνώμη σας είναι ο καταλληλότερος να ενημερώνει τα παιδιά για θέματα σεξουαλικής αγωγής; Α. ο γονιός  Β. το σχολείο  Γ. η τηλεόραση  Δ. το διαδίκτυο  Ε. Άλλο (Διευκρινείστε)__________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 5. Πώς πιστεύετε ότι ενημερώνονται οι έφηβοι για θέματα σεξουαλικής αγωγής; (Μπορείτε να επιλέξετε παραπάνω από ένα)  Α. από το γονιό Β. από το σχολείο  Γ. από την τηλεόραση  Δ. από το διαδίκτυο  Ε. από τον γιατρό  ΣΤ. Άλλο (Διευκρινείστε)__________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________ 99 6. Ποια ήταν η πρώτη σας πηγή πληροφόρησης για το σεξ;  Α. ο γονιός Β. ένα βιβλίο  Γ. ταινίες  Δ. οι φίλοι  Ε. το διαδίκτυο  ΣΤ. ένας ειδικός  Ζ. το σχολείο  ΣΤ. Άλλο (Διευκρινείστε)__________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________ 7. Πιστεύετε ότι έχετε πλήρη γνώση για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα; Α. ΝΑΙ Β. ΟΧΙ   8. Ποιες από τις παρακάτω μεθόδους αντισύλληψης γνωρίζετε; (Μπορείτε να επιλέξετε παραπάνω από ένα) Α. προφυλακτικό  Β. σπιράλ  Γ. αντισυλληπτικό χάπι  Δ. χάπι της επόμενης μέρας  Ε. γυναικείο προφυλακτικό   ΣΤ. βαζεκτομή Ζ. Άλλο (Διευκρινείστε)__________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________ 9. Ποιο από τα παρακάτω θεωρείτε πιο επικίνδυνο νόσημα; Α. σύφιλη  Β. βλεννόρροια  Γ. μη γονοκοκκικές ουρηθρίτιδες Δ. κονδυλώματα  Ε. έρπις γεννητικών οργάνων ΣΤ. ηπατίτιδα β ΙΑ. Κανένα   Θ. ψείρες Ι. ψώρα   Ζ. μολυσματική τέρμινθος Η. AIDS     10. Έχει επηρεάσει η θέση της Εκκλησίας τις αντιλήψεις της κοινωνίας για το σεξ; Α. ΝΑΙ Β. ΟΧΙ   Αν ναι, πώς;__________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________ 100 11. Μύθοι και αλήθειες για το Aids. Ποια από τα παρακάτω πιστεύετε ότι ισχύουν: (Μπορείτε να επιλέξετε παραπάνω από ένα) Α. Δεν είμαι ομοφυλόφιλος, δεν κάνω ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών, άρα δεν κινδυνεύω από AIDS  Β. Δεν χρειάζεται να ανησυχώ αν θα μολυνθώ από τον HIV, από τη στιγμή που υπάρχουν τόσα φάρμακα  Γ. Μπορεί να «κολλήσω» από τσίμπημα κουνουπιού  Δ. Αν συναναστρέφομαι με οροθετικούς, θα μολυνθώ από το HIV Ε. Δεν κινδυνεύω να «κολλήσω» AIDS με στοματική επαφή ΣΤ. Δεν κινδυνεύω από το AIDS με ένα φιλί στο στόμα    Ζ. Οι οροθετικές έγκυοι μεταδίδουν πάντα τον ιό στο έμβρυο  Η. Με τη μετάγγιση αίματος κινδυνεύω να μολυνθώ από τον HIV  Θ. Όλα τα παραπάνω  Ι. Κανένα από τα παραπάνω  12. Ονομάστε ένα βιβλίο/μια ιστορία αγάπης που γνωρίζετε: _________________________________________________________________________________________ 13. Ονομάστε ένα τραγούδι αγάπης που γνωρίζετε: _________________________________________________________________________________________ 14. Ονομάστε μία ταινία αγάπης που γνωρίζετε: _________________________________________________________________________________________ 15. Ποια η γνώμη σας για τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου; ΘΕΤΙΚΗ  ΑΡΝΗΤΙΚΗ  ΑΔΙΑΦΟΡΗ  16. Ποια από τις παρακάτω φράσεις σας πιστεύετε ότι χαρακτηρίζει την εποχή μας; (Μπορείτε να επιλέξετε παραπάνω από ένα) Α. Υπάρχει μεγάλη σεξουαλική ελευθερία  Β. Δεν υπάρχει αρκετή σεξουαλική ελευθερία  Γ. Δίνουμε πολλή σημασία στην εξωτερική εμφάνιση Δ. Δεν υπάρχει χώρος για συναισθήματα   Ε. Κρύβω τα συναισθήματά μου για να μη φανώ αδύναμος ΣΤ. Με νοιάζουν μόνο τα υλικά αγαθά   Ζ. Η ψυχή δεν φαίνεται, άρα δεν υπάρχει  Η. Λείπει ο ρομαντισμός από την εποχή μας  Θ. Δεν χρειάζεται να είσαι ερωτευμένος για να κάνεις σχέση  Ι. Οι σχέσεις είναι πολύ εύκολες σήμερα  ΙΑ. Οι σχέσεις είναι πολύ δύσκολες σήμερα  ΙΒ. Άλλο (Διευκρινείστε)__________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ 101 17. Ο έρωτας επηρεάζει την ψυχική ισορροπία του ανθρώπου; ΠΟΛΥ ΛΙΓΟ   18. Τι σημαίνει για σας ψυχική ισορροπία; ΚΑΘΟΛΟΥ  Α. ηρεμία-γαλήνη  Β. ορθή σκέψη  Γ. κοινωνικά αποδεκτές προσωπικές επιλογές Δ. καθημερινότητα  Ε. σχέσεις με τους γύρω μας ΣΤ. Όλα τα παραπάνω    Ζ. Κανένα από τα παραπάνω  19. Πιστεύετε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ΠΟΛΥ  ΛΙΓΟ  ΚΑΘΟΛΟΥ  επικροτούν τις ευκαιριακές σχέσεις    διαμορφώνουν εικονικές σχέσεις    προβάλλουν πρότυπα μη αποδεκτά    εκθέτουν την προσωπική ζωή    διαμορφώνουν διαπροσωπικές σχέσεις    επηρεάζουν τον συναισθηματικό κόσμο    προάγουν την αληθινή αγάπη 20. Πόσο αισιόδοξοι είστε για τις ανθρώπινες σχέσεις στο μέλλον; ΠΟΛΥ  ΛΙΓΟ  ΚΑΘΟΛΟΥ  Σας ευχαριστούμε για το χρόνο σας 102