Bilten 3/2010 - at Joint Degree

Example of Excellence for Joint
(Degree) Programme Development
in South Eastern Europe
Bilten 3/2010
www.joinsee.eu
TEME: INTERDISCIPLINARNI ZAJEDNIČKI MASTER PROGRAM JUGOISTOČNOEVROPSKIH STUDIJA,
Uvod: str. 2 | Izvještaj o aktivnostima: str. 2 | Uvid u partnerske univerzitete i institucije: str. 3 | Zbog čega su se partneri pridružili
konzorciju?: str. 6 | RADNA GRUPA 1, Aktivnosti radne grupe 1: str. 7 | Članovi radne grupe 1: str. 9
Bilten 3/2010
Bilten 3/2010
Interdisciplinarni zajednički master program
Jugoistočnoevropskih studija
Uvod
Cilj projekta JoinSEE „Primjer izvrsnosti za razvoj programa
zajedničkih studijskih programa (i diploma) u Jugoistočnoj
Evropi“ je prenos multilateralnog znanja potrebnog za razvoj i
implementaciju kurikuluma zajedničkih studijskih programa
(i diploma) u regionu Jugoistočne Evrope. Svrha konzorcija
za zajedničke studijske programe (i diplome) je zajedničko
razvijanje i implementiranje studijskih programa uzimajući
u obzir pravne preduslove i strukture institucija učesnica u
projektu.
Postoje četiri konzorcija za zajedničke studije, a svaki od
njih razvija master program. Konzorcij Interdisciplinarnog
zajedničkog master programa Jugoistočnoevropskih studija
čine predstavnici univerziteta u Beogradu, Bologni, Grazu,
Ljubljani, Novom Sadu, Poitiersu, Sarajevu, Zagrebu,
Univerziteta Sv. Ćirila i Metodija u Skoplju i Univerziteta
Jugoistočne Evrope. Do jeseni 2010. godine je održano pet
radnih sastanaka na kojima su razmatrana pravna, finansijska
i organizacijska pitanja, na osnovu čega je konzorcij izradio
nacrt kurikuluma i sporazuma o saradnji.
Izvještaj o aktivnostima
Na početnom sastanku JoinSEE projekta članovi konzorcija
su razgovarali o iskustvima koja su predstavnici ranije
imali sa međunarodnim programima visokog obrazovanja
i, najvažnije, o zajedničkim studijskim programima (i
diplomama). Nakon prve razmjene iskustava članovi
konzorcija su detaljno predstavili pravila i regulative koje se
moraju uzeti u obzir u ovakvim programima, kao što su broj
semestara i bodova, priznavanje diploma, dokaz o poznavanju
jezika, mogućnosti finansiranja, mobilnost i stažiranje.
Tokom diskusije se pokazalo da postoje velike razlike između
univerziteta i da bi bilo prilično zahtjevno sve ih premostiti
prilikom izrade nacrta kurikuluma.
Za vrijeme drugog sastanka koja je održan u Beogradu,
Srbija, razgovaralo se o strukturi obaveznog dijela programa
i akademskim zvanjima koja će se dodjeljivati. Dogovoreno je
da će jezik podučavanja biti engleski. Ostale teme o kojima se
razgovaralo ticale su se ciljnih grupa, kao i procedura selekcije
i upisa. Treći radni sastanak održan je u Forliju, Italija. Fokus
Početni sastanak u Grazu, februar 2009.
2
ovog sastanka bila je ljetna škola, koja će biti dio studijskog
programa i struktura samog programa. Detaljnije je bilo
govora o obaveznim predmetima, izbornim kolegijima koji će
se nuditi na određenim univerzitetima i razvijena je osnovna
struktura ljetne škole. Također, u razgovorima su razmatrane
i teme nostrifikacije diploma u Srbiji, mogućnostima
stažiranja i akademsko zvanje.
Za vrijeme četvrtog sastanka u Poitiersu, Francuska, članovi
konzorcija su razradili teme o kojima se raspravljalo na
prethodnim sastancima i započeli izradu nacrta sporazuma
o saradnji. Opširnija rasprava bila je posvećena proceduri
prijava i odlučeno je da će početnu selekciju vršiti matični
univerziteti. Konačnu odluku donijet će komisija za selekciju.
Pored toga, odlučeno je da će diploma biti izdata u skladu sa
lokalnim pravilima i sadržavat će logotipe svih partnerskih
institucija.
Za vrijeme sastanka u Grazu, početkom juna 2010. godine,
razgovaralo se o prvim povratnim informacijama komisije
za kurikulume Univerziteta u Grazu. Komisija je sugerisala
da predmeti na jezicima regije Jugoistočne Evrope postanu
obavezni i da treba naglasiti interdisciplinarnost programa.
Uzevši u obzir ove sugestije, odlučeno je da će se kursevi
stranog jezika morati uzimati u kontekstu programa i da će
biti prebačeni sa potpuno slobodnih izbornih predmeta na
izborne kolegije koji se biraju sa ograničenog popisa. Kada je
riječ o sugestiji vezanoj za interdisciplinarnost, dogovoreno
je da će se dodjela ECTS bodova za obavezne predmete malo
izmijeniti kako bi više bodova moglo biti dodijeljeno onom
dijelu programa koji se bavi kulturom i historijom. Također,
usaglašen je i zajednički format za opis predmeta i detaljno
se raspravljalo o ljetnoj školi. Što se ugovora o saradnji tiče,
izvršene su manje izmjene koje su svi prihvatili.
Svi sastanci su pružili korisnu mogućnost za raspravu i
nove ideje, što je ključan faktor za razvoj kurikuluma i
ugovora o saradnji ovog programa. JoinSEE mrežna stranica
namijenjena dijeljenju sadržaja poslužila je kao alat za
stalno održavanje komunikacije i saradnje između članova
konzorcija i predstavnika projekta, pa je ispunjavanje ciljeva
bilo efikasnije.
Sastanak u Poitiersu, februar 2010.
Uvid u partnerske univerzitete i institucije
Uloga i značaj na nivou rektorata, odsjeka, prostora,
jedinica i administrativnih službi. Kada je riječ o
međunarodnoj saradnji, pojedine jedinice partnerskih
univerziteta se suočavaju sa izazovom jer se, iako su uveli
Bolonjski sistem, još uvijek treba uraditi dosta na polju pravila,
procedura i uslova. Administrativne službe su potpuno
uključene u ovu vrstu projekata iz razloga što koordinatori
imaju stalnu potrebu za informacijama o mogućnostima
prilagođavanja dokumenata državnim zakonima, a
predstavnici administracije i ECTS koordinatori najviše
rade na tom polju. Oni održavaju stalnu komunikaciju kako
bi korespondencija između partnera i nacionalnih jedinica
rezultirala uslovima prihvatljivim za sve učesnike u projektu.
Izrađene nacrte moraju potvrditi i fakulteti i rektorati i
zbog toga moraju biti u skladu sa evropskim pravilima i
trendovima, kako bi univerziteti mogli učestvovati u ovakvoj
vrsti programa. Ipak, administrativne procedure su samo
jedan od preduslova za uspješnu implementaciju. Odsjeci
moraju imati profesore i stručnjake sa znanjem i ekspertizom
iz raznih polja, kako bi studijski programi mogli ponuditi
interdisciplinarni pristup sa konkretnim silabusima i
kurikulumima. To znači da projekti kakav je i JoinSee pomažu
jačanju saradnje između odsjeka i fakulteta i tako otvaraju
mogućnost novim poljima i studijima. Ono što je također
vrlo važno jesu tehnički uslovi za interaktivnu, primijenjenu
i kvalitetnu nastavu. To uključuje tehničku opremu za audio i
video konferencije, prezentacije, e-biblioteke, baze podataka
i istraživanja, mrežnu saradnju, radionice i dr. Partnerski
univerziteti stoga ulažu napore kako bi se osigurao prostor
opremljen za izvođenje modernog obrazovanja. Stoga
se može zaključiti da projekt JoinSEE ima uticaj na sve
sastavne dijelove univerzitetske strukture i ubrzava razvoj i
ujedinjavanje na nacionalnom i međunarodnom nivou.
Već uspostavljeni programi i procedure na
institucijama. Partnerski univerziteti su već učestvovali
u mnogim projektima i programima i iskustvo koje su tamo
stekli pomoglo im je da pouzdano i predano doprinesu
projektu JoinSEE. Raniji i projekti u toku su im obezbijedili
informacije o partnerima u projektu JoinSEE i već su upoznati
sa nekim od pravila i procedura koje se odnose na projekte u
visokom obrazovanju. Na primjer, Odsjek političkih nauka
na Univerzitetu Sv. Ćirila i Metodija u Skoplju je
radio na TEMPUS projektu usmjerenom ka uvođenju dva
master programa na engleskom jeziku koja su se bavila
evropskim institucijama i javnim politikama, te političkim
menadžmentom. Sada učestvuje u programu „Evropski
regionalni master studij demokratije i ljudskih prava u
Jugoistočnoj Evropi (ERMA)“. Kada je riječ o programima
studentske mobilnosti, Odsjek je do sada ugostio četiri
studenta u okviru Erasmus Mundus programa. Još jedno
partnerstvo je ostvareno s Westminsterskom fondacijom za
demokratiju u okviru projekta za izgradnju kapaciteta pod
nazivom „Jačanje parlamenta i demokratije“ i „Regionalni
program za promociju istraživanja“, u kojima Odsjek djeluje
3
Bilten 3/2010
kao nacionalni partner iz BJR Makedonije. Također, Odsjek
je partner u dva programa razmjene akademskog osoblja.
Univerzitet Jugoistočne Evrope (SEEU) ima bilateralne
i multilateralne sporazume o saradnji sa nacionalnim,
regionalnim i međunarodnim univerzitetima u Tirani,
Zagrebu, Prištini, Sofiji, Trakiji, Nici, Parizu, Bambergu,
Maastrichtu, Oxfordu, Michiganu, Indiani, te sljedećim
organizacijama: USAID, DAAD, UNDP i diplomatskim
misijama i organizacijama akreditiranim u BJR Makedoniji.
Već pokrenuti zajednički master studijski programi su
Evropsko pravo (LLM) i Javna uprava i lokalna samouprava.
Bilten 3/2010
Univerzitet u Bologni traži, stimuliše i održava razne
akademske sporazume o saradnji sa stranim univerzitetima
i podržava mobilnost profesora, istraživača i studenata, u
svjetlu svoje dugogodišnje tradicije podučavanja i iznimne
vitalnosti na polju istraživanja i nastave. Univerzitetski rad
je uvijek karakteriziralo podučavanje i istraživanje koje se
ne obazire na granice država i nacionalna ograničavanja.
Štaviše, kako se radi o najstarijem univerzitetu na Zapadu,
ova je tradicija uvijek nalazila svoje mjesto u gradu Bologni.
Univerzitet u Bologni ima dugu historiju međunarodnih
odnosa. Na osnovu hiljadugodišnje tradicije u podučavanju
i istraživanju, Alma Mater podržava, vodi i održava niz
sporazuma o saradnji sa stranim univerzitetima kako bi
podstakla mobilnost predavača, istraživača i studenata.
Trenutno Univerzitet ima partnerstva sa preko pet stotina
akademskih institucija, koja su podijeljena na univerzitetske
i sporazume fakulteta i odsjeka.
U cilju aktivnog doprinosa stvaranju Evropskog prostora
visokog obrazovanja putem novih inovativnih koncepata i
time promoviranja internacionalizacije nastave i istraživanja,
kao i razmjene akademskog podučavanja, Univerzitet u
Grazu je do sada bio koordinator devet zajedničkih studijskih
mreže, te drugi projekti regionalne, prekogranične i
bilateralne saradnje, te izrada vodiča za strane studente.
Pravni fakultet Univerziteta u Zagrebu uključen je u
nekoliko međunarodnih istraživačkih projekata. Također
učestvuje u zajedničkim master studijima evropskih
integracija i regionalizma, koje nude Univerzitet u Grazu
(Austrija), Zagrebu (Hrvatska) i Autonomni univerzitet u
Barceloni (Španija). Ovaj zajednički program je pokrenut
i u saradnji sa Evropskom akademijom u Bolzanu (Italija)
i Evropskim institutom za javnu upravu (Luksemburg i
Barcelona).
Univerzitet u Poitiersu je također vrlo aktivan kada je riječ o
Studenti na Univerzitetu u Grazu
ugovora i protokola sa univerzitetima na svim kontinentima.
Sa preko 90 sporazuma o saradnji sa univerzitetima širom
svijeta i članstvom u važnim međunarodnim organizacijama,
Univerzitet u Sarajevu očekuje pojačanu mobilnost i
ostvarenje mogućnosti da naši akademski građani dokažu
svoj kvalitet na međunarodnom nivou i poboljšaju sami sebe
kroz takve kontakte. Međunarodni projekti na polju visokog
obrazovanja na ovome univerzitetu su TEMPUS, Erasmus
Mundus External Cooperation Window, univerzitetske
Univerzitet Jugoistočne Evrope
Univerzitet u Beogradu održava bilateralne veze sa
brojnim stranim univerzitetskim asocijacijama i podržava
učešće u TEMPUS i CEEPUS programima, kao i raznim
međunarodnim konkursima za dodjelu sredstava za
naučnoistraživački rad. Također podržava razvoj obrazovnih
procesa i obezbjeđivanje materijalnih resursa za napredak u
visokom obrazovanju.
Već pokrenuti projekti na ovom univerzitetu su BASILEUS
i JoinEU-SEE, koji osiguravaju finansiranje akademske
mobilnosti iz Zapadnog Balkana u EU i obratno, te CEEPUS,
što je skraćenica za „Srednjeevropski program razmjene
studenata i profesora“. Ovaj TEMPUS projekt, u ime
Univerziteta u Beogradu, implementira Fakultet političkih
nauka.
Studenti na Univerzitetu u Sarajevu
internacionalizaciji. Putem saradnje kroz evropske programe
razmjene (Erasmus, Socrates, Leonardo, CREPUQ) i
sporazuma sa 255 partnerskih univerziteta širom svijeta, ovaj
univerzitet podstiče studente svih disciplina na studiranje u
inostranstvu.
Univerzitet u Bologni, univerzitetska zgrada (Paleotti)
programa, te interdisciplinarne ljetne škole od 2004. godine
kao dio dva projekta finansirana od strane Fondova za
budućnost štajerske vlade. Glavni fokus je na obostranom
priznavanju akademskih diploma i kvalifikacija, zajedničkom
osiguranju kvaliteta, povećanoj transparentnosti evropskog
sistema visokog obrazovanja i time konačno povećanju
konkurentnosti Graza kao univerzitetske lokacije.
Studenti na Univerzitetu u Novom Sadu
Prethodni odlomci pokazuju raznolikost partnerskih
univerziteta, ali ono što ih povezuje je činjenica da je svaki od
njih bio uključen u neki TEMPUS projekt i da su ambiciozni
na polju međunarodne saradnje, što stvara pravu klimu za
razvoj i implementaciju ovog projekta.
Drugi primjeri stalne aktivnosti i saradnje na međunarodnom
nivou su Univerzitet u Novom Sadu i Univerzitet u
Ljubljani. Njihovi predstavnici sarađuju na projektima i
mrežama kao što su Campus Europae, Basileus i Erasmus
Mundus, Ser More, Forecast, Chevening, Višegradska grupa,
DAAD, Evropska poduzetnička mreža i ostalima. Također,
sa univerzitetima iz Evrope i Sjedinjenih Američkih Država
su učestvovali na razvijanju i unapređenju raznih polja i
programa.
Univerzitet u Sarajevu je usmjeren na međunarodnu
Univerzitet u Beogradu, Fakultet političkih nauka
4
saradnju, stvaranje mostova između kultura i ostvarivanje
Univerzitet u Ljubljani
Pravni fakultet Univerziteta u Zagrebu
5
Bilten 3/2010
Bilten 3/2010
Zbog čega su se partneri pridružili konzorciju?
Misija svih univerziteta je internacionalizacija i uključenost
u što više programa i projekata koji za cilj imaju sudjelovanje
u naučnim i obrazovnim programima i razvoj mogućnosti
i procesa u visokom obrazovanju. Za većinu partnera su od
posebne važnosti programi posvećeni saradnji i doprinosu
u Jugoistočnoj Evropi, jer su njihovi ciljevi, aktivnosti i, što
je najvažnije, rezultati vezani za specifičnu situaciju i izazove
u regiji. S druge strane, partneri iz EU posebno su značajni
u kontekstu projekta JoinSEE jer svojim iskustvom pružaju
važnu pomoć pri implementaciji najsavremenije regulative.
Zbog toga je projekt JoinSEE trenutno „prava stvar“ za te
univerzitete. Nivo strukture, strategije i upravljanja projekta
jeziku, što je prekretnica u procesu internacionalizacije.
Za druge je interdisciplinarnost programa nešto potpuno
novo i predstavlja izazov. Konzorcij Interdisciplinarnog
Radna grupa 1
čine univerziteti iz EU i izvan EU kojima je svojstvena stalna
promjena i prilagođavanje na nivou odsjeka, fakulteta i
rektorata, u skladu sa Bolonjskim procesom. Mnogi partneri
već su sarađivali na drugim projektima i ovo je bila sjajna
prilika za nastavak saradnje i ulaganje u zajednički razvoj u
kontekstu projekta JoinSEE. Imati predstavnika u konzorciju
sjajna je prilika za doprinos stvaranju kreativnog modela
razvoja i implementacije zajedničkih studijskih programa
(i diploma) razvojem kurikuluma i nalaženjem zajedničkih
temelja znanja. Uključivanjem u aktivnosti projekta partneri
utiču na nužne promjene zakona i regulativa kako bi u
potpunosti učestvovali u programima EU. Dugoročna korist
od projekta bit će, osim iskustva i umrežavanja partnerskih
univerziteta, prilika da se najboljim studentima pruži
najprikladnije znanje i praksa.
Aktivnosti radne grupe 1
zajedničkog master programa Jugoistočnoevropskih studija
Programski konzorcij
Studentski dom, Univerzitet u Poitiersu
prava su kombinacija za univerzitete kojima su potrebni
iskustvo i primjeri za implementaciju studijskih programa
i pravila na nacionalnom nivou. Također, za neke partnere
konzorcija predmeti planirani u okviru Interdisciplinarnog
zajedničkog master programa Jugoistočnoevropskih
studija će biti prvi predmeti ponuđeni na engleskom
Studenti na Univerzitetu
Sv. Ćirila i Metodija u Skoplju
6
Univerzitet u Sarajevu
Rektorat Univerziteta u Skoplju
Administrativna pitanja i promocija
Glavna pitanja. Ishodi TEMPUS projekta „JoinSEE –
Primjer izvrsnosti za razvoj zajedničkih studijskih programa
(i diploma) u Jugoistočnoj Evropi“ jasno su povezani sa
administrativnim i akademskim aspektima svakog od
partnera. Zbog toga postoje razne jedinice koje se bave
odvojenim pitanjima tokom pripreme i implementacije
programa. Radna grupa 1 se u okviru projekta JoinSEE
bavi administrativnim pitanjima i promocijom. Sastoji se
od predstavnika 11 univerziteta – Graz, Bologna, Ljubljana,
Beograd, Sarajevo, Skoplje, Univerzitet Jugoistočne Evrope,
Zadar, Zagreb, Skadar i Novi Sad.
Zajednički studijski programi (i diplome) odlična su
prilika da studenti steknu visokokvalitetno obrazovanje u
međunarodnom kontekstu od stručnjaka iz različitih polja
koji posjeduju adekvatno znanje, informacije i iskustvo. Ipak,
kada je riječ o organizaciji i implementaciji ove vrste programa
uključene su visokokompleksne procedure i zahtijeva se
stalan doprinos svih partnera po pitanjima raznih aspekata
kao što su administrativna pitanja i promocije, studentske
službe i razvoj kurikuluma. Zbog toga su svi članovi
projekta podržali osnivanje radne grupe za administrativna
pitanja i promociju (radna grupa 1). Provođenje detaljnog
istraživanja o pravnim procedurama u svakoj od zemalja
partnera je preduslov za predstavljanje trenutne situacije
koja u konačnici pruža okvir u kojem će se razvijati zajednički
studijski programi (i diplome) u kontekstu projekta JoinSEE.
Članovi radne grupe 1 su napravili izvještaj o njihovoj analizi
pravnih uslova s obzirom na zajedničke studijske programe
(i diplome) koji će također biti uvršten u JoinSEE priručnik
o razvoju kurikuluma. Izvještaj uključuje i opis sadašnjeg
stanja i opis prepreka i izazova, te preporuke o tome kako
se najbolje nositi sa tim preprekama i izazovima. Biti
dijelom ovakve vrste projekta velika je prilika jer podstiče
internacionalizaciju i razvoj različitih jedinica i institucija
na partnerskim univerzitetima u Jugoistočnoj Evropi na
primjeru partnerskih univerziteta iz EU. Zadovoljstvo je
raditi s ljudima koji su snažno zainteresirani za budućnost
svojih akademskih ustanova i više nego voljni konstruktivno
doprinijeti ostvarenju ciljeva projekta.
Na prvoj radionici u Grazu, u kontekstu početnog sastanka
u februaru 2009. godine, članovi radne grupe 1 su izdvojili
sljedeće glavne teme kao temeljna pitanja koja se moraju
riješiti i o kojima treba prikupiti podatke:
•• modeli ugovora/sporazuma o saradnji;
•• odobravanje i postupak akreditacije;
•• školarine i stipendije;
•• promocija i informisanje;
•• prijava, selekcija i upis;
•• akademsko savjetovanje;
•• priznavanje (prenos ocjena);
•• planiranje nastave;
•• pitanja jezika podučavanja;
•• ECTS i kurikulum;
•• zajednička diploma.
Na sastanku radne grupe u Zagrebu, oktobar 2009. godine,
dogovoreno je da će radna grupa 1 pomaknuti težište interesa
na one upravne i organizacijske zadatke koje ne pokrivaju
druge radne grupe kako bi se izbjegla preklapanja.
Prikupljanje podataka. Kako bi se prikupile informacije
o navedenim pitanjima i olakšalo poređenje sakupljenih
podataka, odlučeno je da se izrade sljedeći dokumenti kao
načini istraživanja:
•• obrazac sa temeljnim temama i pitanjima, koji moraju
ispuniti svi partneri;
•• prikaz organizacije jedinica i procesa uključenih u
temeljne procedure;
•• obrazac sa činjenicama i podacima koji sadrži opšte i
tehničke podatke o partnerima.
Obrasci su poslani svim članovima radne grupe sa zahtjevom
da ih ispune i vrate zajedno sa postojećim organizacijskim
prikazima. Rok za predaju gotovih dokumenata bio je kraj
maja 2009. godine. Podaci su prikupljeni o svim članovima
radne grupe iz regije Jugoistočne Evrope, kao i o Grazu,
Ljubljani i Bologni, kako bi se omogućio i uvid u sliku
jugoistočnoevropske regije i poređenje te slike sa situacijom
na univerzitetima iz EU.
U decembru 2009. godine dva člana radne grupe, Gordana
Ristić sa Univerziteta u Beogradu i Filippo Sartor sa
Univerziteta u Bologni, sastali su se u Bologni kako bi
razgovarali o tome kako najbolje evaluirati sakupljene podatke
i kako strukturirati prezentaciju podataka u svrhu izrade
prvog nacrta doprinosa radne grupe 1 priručniku o razvoju
kurikuluma, koji će biti štampan pred kraj implementacije
projekta JoinSEE. Zbog toga je prvi nacrt doprinosa
priručniku mogao biti napravljen čak i prije zajedničkog
sastanka u Poitiersu u februaru 2010. godine. Nacrt je
predstavljen na sastanku u Poitiersu i od tada je dostupan na
mrežnoj stranici namijenjenoj dijeljenju sadržaja kako bi ga
svi članovi radne grupe mogli pregledavati i nadopunjavati.
U Poitiersu je također odlučeno da se u svrhu osiguravanja
ostvarenja optimalnih rezultata treba podstaći sinergija
između radnih grupa i konzorcija zajedničkih studija. To će
se postići tako da članovima svih radnih grupa bude data
prilika da sudjeluju u sastancima konzorcija zajedničkih
studija. Konačna verzija doprinosa priručniku bit će izrađena
na drugom zajedničkom sastanku u Barceloni početkom
decembra 2010. godine.
Preliminarna analiza rezultata. S obzirom na to da
će konačni rezultati rada i aktivnosti radne grupe 1 tokom
projektnog perioda biti objavljeni u priručniku, tekst koji
slijedi pruža samo početni uvid u rezultate. Opći zaključak je
da se struktura zajedničkih studijskih programa (i diploma) i
odnosi među partnerima u konzorciju moraju jasno regulisati
ugovorom o saradnji, čiji oblik nije striktno određen
nacionalnim zakonima.
7
Bilten 3/2010
Bilten 3/2010
Pri planiranju osnivanja zajedničkih studijskih programa
(i diploma), od samog početka saradnje, u obzir treba uzeti
nekoliko pitanja. Na primjer, treba ustanoviti imaju li sve
institucije uključene u konzorcij tehničke kapacitete da
provedu zajednički studijski program. Također, treba uzeti
u obzir da će različiti partneri imati različita prethodna
iskustva u implementaciji i provođenju zajedničkih
studijskih programa. Uz to, upravna i administrativna
struktura različitih konzorcijskih partnera može se
razlikovati pa tako, na primjer, univerzitet može biti
neintegrisan i potpuno integrisan. U kontekstu istraživanja
koje je provela radna grupa 1 ustanovljeno je da su sve ustanove
uključene u projekt JoinSEE tehnički dobro opremljene.
Međutim, iskustvo u provedbi zajedničkih studijskih
programa (i diploma) razlikuje se među partnerima. Broj
zajedničkih studijskih programa (i diploma) varira od
nijednog na fakultetima u Novom Sadu i Beogradu, jednog
u Zadru i Sarajevu, do četiri koja čekaju na akreditaciju na
Univerzitetu Jugoistočne Evrope. I dok je Zadar potpuno
integrisan univerzitet, Beograd i Novi Sad, na primjer, to
nisu.
Istraživanje radne grupe 1 pokazalo je da dužina
studijskog programa varira među različitim partnerskim
univerzitetima: neka su prihvatila strukturu 3+2 studijskih
programa (Bachelor i Master), a ostala strukturu 4+1. To je
nešto što, naravno, treba uzeti u obzir prilikom planiranja
zajedničkog studijskog programa. Kada se radi o izdavanju
zajedničke diplome rezultati pokazuju da ne postoje
zakonske zabrane, ali da su odredbe općenito neodređene,
što u konačnici može biti problematično. Rezultati do kojih
je došla radna grupa 1 pokazuju da ne postoje zakonske
prepreke po pitanju izbora jezika podučavanja. Što se
tiče akreditacije programa ne postoje posebni propisi
za međunarodne programe, osim što treba potpisati ugovor
o saradnji, a dokumenti moraju biti na engleskom jeziku. I
dok se u Srbiji, Hrvatskoj i BJR Makedoniji akreditacija vrši
na nacionalnom nivou, u Bosni i Hercegovini je procedura
akreditiranja na nivou univerziteta. Upisi studenata su
uslovljeni samo ispunjavanjem određenih minimalnih uvjeta
(npr. prethodno postignutih 180 ECTS) o kojima se moraju
složiti konzorcijski partneri i koji moraju biti u skladu sa
zakonskim zahtjevima. Ostala pitanja o kojima su dobiveni
i analizirani rezultati uključuju promociju programa,
planiranje nastave, proceduru prijava i selekcije, školarine i
periode mobilnosti.
Imati predstavnika u radnoj grupi 1 vrlo je važno za svakog
partnera jer su područja odgovornosti i polje uticaja
administrativnih tijela vrlo široki. Procedure vezane za
pripremu dokumenata i implementaciju programa u koje
su ta tijela uključena sadrže ugovor/sporazum o saradnji,
promociju, prijave, odabir studenata, upise i školarine,
prijenos podataka o studentima i izdavanje diploma. Njihova
aktivnost uključuje saradnju sa skoro svakom univerzitetskom
jedinicom i sa studentima, a većina aktivnosti je dugoročna,
kompleksna i slojevita. Jedan primjer koji ovdje možemo
navesti je učešće članova radne grupe 1 u harmonizaciji
zadanih kurikuluma i ugovora o saradnji sa zakonskim
procedurama u pojedinim zemljama. U tom slučaju su
predloženi kurikulum i ECTS za zajednički ili nacionalni
program prilagođeni zakonskim propisima, a u obzir su uzeta
mišljenja predstavnika radne grupe. Članovi radne grupe 1
također su uključeni u procese prijave, selekcije i upisa jer
su dio jedinica koje prikupljaju prijave i pružaju studentima
relevantne informacije. Također, na nekim od partnerskih
ustanova članovi radne grupe 1 odgovorni su za izradu
rasporeda predavanja i ispita. Uz to, svi studentski podaci i
studentski akademski arhiv čuvaju se kod administrativnog
osoblja, a to su ključni dokumenti za izdavanje diplome. Stoga
su detaljno poznavanje organizacijske strukture i procedura
na partnerskim ustanovama ključni za garanciju nesmetane
implementacije i vođenja zajedničkog studijskog programa.
Zbog toga je radna grupa 1 u koju su uključeni predstavnici
svih partnera iz jugoistočnoeropske regije, od ključne
važnosti za kontekst projekta JoinSEE.
Radna grupa 1
Članovi radne grupe 1
Univerzitet Jugoistočne Evrope. Univerzitet Jugoistočne
Evrope djeluje već devet godina i ima više od 7000 studenata
i 3000 studenata diplomanata. Od otvorenja kampusa
u Tetovu u oktobru 2001. godine, Univerzitet se uspio
prometnuti u finansijski održiv univerzitet vođen kvalitetom
i sada se smatra modelom za multietničko i višejezično visoko
obrazovanje u Jugoistočnoj Europi. Bolonjski principi su od
početka ugrađeni u djelovanje Univerziteta. Dva studijska
ciklusa, kurikulumi utemeljeni na ECTS i usmjereni na ishode
učenja, adekvatno osiguranje kvaliteta i upravljački procesi,
programi ulaganja u obuku i razvoj osoblja, te uvođenje novih
metoda nastave i integrisan informacijski sistem, između
ostalog, već su implementirani.
Univerzitet Jugoistočne Evrope je, unutar projekta JoinSEE,
potpuno uključen u svih pet radnih grupa. Učešće u radnoj
grupi 1, „Administrativna pitanja i promocija“, vrijedno je
iskustvo za Univerzitet. Rad obavljen u ovoj radnoj grupi
vodi prema zajedničkoj osnovnoj ekspertizi univerziteta
koji učestvuju i pruža konkretne alate za implementaciju
zajedničkih studijskih programa (i diploma). Unutar radionica
radne grupe održanih u okviru projekta JoinSEE predstavnici
Univerziteta u radnoj grupi 1 su analizirali trenutnu situaciju,
procijenili izazove i potrebe i podijelili primjere dobre prakse
i loša iskustva. Kao rezultat je nastao nacrt materijala koji
će se uvrstiti u priručnik o razvoju kurikuluma, a koji već
sadrži mnoštvo informacija, činjenica i prikaza dostupnih
svim partnerima u projektu, kao i ostalim zainteresiranim.
Važna činjenica vezana za projekt koju treba naglasiti u
pozitivnom smislu je bliska saradnja na svim univerzitetskim
nivoima i dobra komunikacija među partnerima, što podstiče
stvaranje snažne mreže i buduće prekogranične saradnje u
polju razvoja kurikuluma zajedničkih studijskih programa u
Jugoistočnoj Evropi.
nekoliko TEMPUS projekata i različitim istraživačkim
projektima. Također je i koordinator Univerziteta za RPPP
(Regionalni program za promociju istraživanja na zapadnom
Balkanu) koji finansira Vlada Švicarske. Njeni istraživački i
akademski interesi uključuju obrazovanje, institucionalne
reforme EU, građansko društvo i političku teoriju.
Diturije Ismaili
Univerzitet Sv. Ćirila i Metodija u Skoplju.
Internacionalizacija i primjena savremenih trendova u
visokom obrazovanju značajni su elementi budućnosti
univerziteta i razvoja društava. Visoko obrazovanje je
postalo pokretačka snaga današnjih modernih društava
jer su intelektualne perspektive i izazovi postali dovoljni za
uključenje u globalne procese. Znanje da različiti obrazovni
sistemi pružaju različite ekspertize i izvode se iz različitih
iskustava čini ih neophodnim za konceptualizaciju studija
koji donose prikladno teoretsko i praktično znanje iz cijelog
svijeta. Također, mobilnost kao način da se prošire horizonti
i stručna praksa za izoštravanje osjećaja za praktično, ključni
su za ostvarenje akademske kreativnosti i stvaralaštva. Zbog
toga su zajednički studijski programi najbolji izbor za mlade
i talentovane studente i najbolja mogućnost da univerziteti,
kao što je Univerzitet Sv. Ćirila i Metodija u Skoplju, ulažu
u rast, promociju i razvoj. Samo ova vrsta sinteze profesora,
administrativnog osoblja, uprave i studenata koji su vođeni
istom misijom i vizijom može donijeti korist svima koji su
uključeni.
Daniel Gjokjeski
Diturije Ismaili
Radna grupa 1, početni sastanak,
Graz, februar 2009.
8
Radionica radne grupe,
Zagreb, oktobar 2009.
Radna grupa 1, prvi zajednički sastanak, Poitiers, februar 2010.
Diturije Ismaili je šef Ureda za istraživanje i međunarodne
projekte Univerziteta Jugoistočne Evrope (SEEU) u Tetovu,
BJR Makedonija. Završila je magisterij iz Komparativne
javne uprave Evropske unije koji su organizirali Univerzitet
Jugoistočne Evrope i Pariz XII. Bila je kontakt osoba u
Danijel Gjokjeski je administrativni koordinator na
Odsjeku za političke nauke Pravnog fakulteta „Justinijan
prvi“ u Skoplju. Diplomu Bakalaureata stekao je na
političkim naukama i trenutno je na master studiju političkog
menadžmenta na Pravnom fakultetu u Skoplju koji se
rezalizuje u okviru TEMPUS projekta. Danijel Gjokjeski je
bio član radne grupe 1 od februara 2010. godine i radio je
na prilagođavanju i usklađivanju domaće administrativne
procedure sa administrativnim procedurama ostalih
partnera.
9
Bilten 3/2010
Bilten 3/2010
Biljana Griovska je bila član radne grupe 1 od početka
projekta do februara 2010. godine. Radila je na Pravnom
fakultetu „Justinijan prvi“ kao ECTS koordinator i bila je dio
tima za pripremu i implementaciju TEMPUS projekata na
Odsjeku za političke nauke. Master studij iz Evropskih studija
završila je na Univerzitetu u Grazu, diplomu Bakalaureata je
stekla na studiju žurnalistsike na Univerzitetu Sv. Ćirila i
Metodija u Skoplju.
mjesta određena za administrativna pitanja i promociju koja
će djelovati u kontekstu spomenutog zajedničkog studijskog
programa: stalno zaposlenog ECTS koordinatora koji će
biti zadužen za podršku odlaznim/dolaznim studentima, te
studentski tim za odnose s javnošću, koji će pomagati oko
promocije programa. Zajedno sa administratorom za vanjsku
saradnju oni će se baviti budućim zadacima vezanim uz
ishode projekta.
Gordana Ristić radi na Univerzitetu u Beogradu, Fakultet
političkih nauka, kao koordinator za vanjsku saradnju i vodi
projekte saradnje sa stranim univerzitetima, međunarodnim
organizacijama, ambasadama i stranim kulturnim centrima,
kao i organizaciju konferencija i posjeta gostujućih profesora.
unije, nego i da uključimo institucije iz Jugoistočne Evrope.
Bologna ima snažnu tradiciju saradnje sa univerzitetima
iz te regije zahvaljujući TEMPUS-u i ostalim programima
finansiranja i razvila je projekte zajedničkog istraživanja,
akademske saradnje i mobilnosti.
U skladu sa ciljevima radne grupe 1, „Administrativna
pitanja i promocija“, snažno vjerujemo da zajednički studijski
programi (i diplome) obogaćuju akademske mogućnosti za
studente i da daju više međunarodne prepoznatljivosti našoj
akademskoj ponudi. Kako bi se postigli takvi rezultati, prema
našem iskustvu, akademske i administrativne komponente
se moraju stalno poboljšavati, a administrativno upravljanje
mora naći ravnotežu između, s jedne strane, standardizacije
usluga i, s druge, zahtjeva za fleksibilnošću, koje postavljaju
različite administracije i različiti državni sistemi visokog
obrazovanja. To je težak izazov, ali vjerujemo da smo spremni
nositi se s njim.
Biljana Griovska
i razvoj organizacije i kurikuluma. Posebna stručna znanja
koja univerzitet posjeduje uključuju cjelokupno poznavanje
pravnog okvira mnogih evropskih i međunarodnih partnera,
iskustvo u razvoju zajedničkih međunarodnih kurikuluma iz
različitih studijskih polja, kao i primjenu i upravljanje takvim
programima u saradnji sa partnerima na međunarodnom
nivou.
Godine 2ooo. Univerzitet u Grazu je definisao Jugoistočnu
Evropu kao svoj strateški fokus: njegov geografski položaj i
dugotrajna intenzivna saradnja s Jugoistočnom Evropom su
savršen preduslov da Univerzitet u Grazu stavi ovu regiju u
fokus kroz svoju nastavu, istraživačke aktivnosti i projekte.
U okviru projekta JoinSEE, koji se temelji na velikom iskustvu
koje je Univerzitet u Grazu stekao primjenom i učešćem u
projektima s jugoistočnoevropskom regijom, Univerzitet u
Grazu želi doprinijeti internacionalizaciji procesa visokog
obrazovanja i integraciji partnerskih institucija u područje
visokog obrazovanja. Uključenost predstavnika Univerziteta
u Grazu u radnoj grupi 1 omogućilo mu je da podijeli iskustvo
koje je stekao kroz vođenje šest trenutnih zajedničkih
studijskih programa. Vođenje i promocija zajedničkih
studijskih programa (i diploma), na šta je fokusirana radna
grupa 1, su ključna pitanja koja treba obraditi prilikom razvoja
zajedničkih studijskih programa. Doprinosom radu radne
grupe 1 Univerzitet u Grazu namjerava ne samo podržati
ostvarenje ciljeva projekta JoinSEE, nego i potpomoći razvoj
i napredak visokog obrazovanja dugoročno gledano.
Biljana Griovska i Daniel Gjokjeski
Gordana Ristić
Univerzitet u Beogradu. Fakultet političkih nauka
Beogradskog univerziteta sastoji se od četiri odsjeka
(Međunarodne studije, Političke nauke, Novinarstvo i
komunikologija, te Socijalni rad) koji dijele zajedničku
studentsku službu, ured za međunarodne odnose, pravnu
službu i ostale opće službe.
Unutar projekta JoinSEE Fakultet političkih nauka učestvuje
u svih pet radnih grupa i u Interdisciplinarnom zajedničkom
master programu Jugoistočnoevropskih studija. Od
samog početka bili smo svjesni da će – osim pojedinačnih
doprinosa radnim grupama i konzorcijima zajedničkih
studijskih programa (i diploma) – uspješan tim biti ključni
faktor za konačan uspjeh projekta i zbog toga smo naš rad
organizirali tako da dijelimo spoznaje i usmjerimo doprinos
svih članova radnih grupa na programe koji se pokreću. U
ovom smo trenutku radosni zbog približavanja ostvarenju
ovog cilja za Interdisciplinarni zajednički master program
Jugoistočnoevropskih studija.
Rad u radnoj grupi 1 je bio istinsko zadovoljstvo. Razmjena
iskustava, dobra komunikacija i međusobno razumijevanje
oko onoga što smo trebali napraviti već su urodili gotovo
dovršenim materijalima za priručnik i mnoštvom informacija,
činjenica i prikaza koje smo podijelili sa drugim učesnicima,
te ostalim zainteresiranim stranama. Napokon, što se tiče
samog Fakulteta političkih nauka, otvorili smo nova dva radna
10
Gordana Ristić
Univerzitet u Bologni. Zajednički studijski programi (i
diplome) jedno su od strateških sredstava za jačanje politike
internacionalizacije Univerziteta u Bologni. Zahvaljujući
učešću u programu Erasmus i uključenosti u druge inicijative
koje promoviraju fakulteti, zajednički studijski programi (i
diplome) sve su značajniji na Univerzitetu u Bologni zadnjih
deset godina. U 2010. godini imamo preko 30 programa
implementiranih na 23 fakulteta. Ove su inicijative različite
jer su se razvile kroz ad hoc pregovore, ali uvijek smo
nastojali definirati neke zajedničke standarde i procedure na
administrativnom nivou i nivou oblikovanja programa.
Studijski ciklus koji je bio najistaknutiji u takvim inicijativama
je drugi ciklus, odnosno master studij, ali u zadnjih nekoliko
godina i doktorski studiji su postali vrlo osjetljivi na pitanja
internacionalizacije i zajedničkih studija.
Poziv na učešće u programu JoinSEE došao je tačno nakon
odobrenja još jedne inicijative EU pod nazivom Joiman, koju
koordinira Univerzitet u Bologni i čiji su cilj analiza i razmjena
dobre prakse koja se odnosi na upravljanje zajedničkim
programima na evropskom nivou. Zbog toga vjerujemo da
je JoinSEE daljnja prilika da istražujemo takvu vrstu pitanja
i dijelimo iskustvo ne samo sa univerzitetima iz Evropske
Filippo Sartor
Filippo Sartor je diplomirao ekonomiju na Univerzitetu u
Trentu i magistrirao obrazovno planiranje na Univerzitetu
Bocconi. Rukovodilac je službe „Međunarodni programi sa
izvanevropskim zemljama i razvoj saradnje“ u okviru Ureda
za međunarodnu saradnju Univerziteta u Bologni. Stručnjak
je u vođenju međunarodnih projekata u visokom obrazovanju
usmjerenih na studentsku mobilnost, razvijanje zajedničkih
studija, ECTS i primjenu bolonjskog procesa. Koordinira
postojeće partnerstvo EMECW lot 16 i bio je rukovodilac
brojnih evropskih projekata. Trenutno je član radne grupe
„Zajednički programi sa vanevropskim univerzitetima“
unutar projekta Joiman.
Filippo Sartor
Univerzitet u Grazu. Univerzitet u Grazu je institucija
sa izraženim međunarodnim profilom. Bliske veze s preko
500 univerziteta širom svijeta čine temelj za mobilnost
studenata, akademskog i administrativnog osoblja te
mnogobrojne zajedničke projekte obuke i istraživanja, kao
Elisabeth Mueller
Elisabeth Mueller je trenutno koordinator za
administrativna pitanja koja se tiču studenata i odnosa s
javnošću za šest aktivnih zajedničkih studijskih programa na
Univerzitetu u Grazu. Koordinator je zajedničkih studijskih
programa od 2009. godine i radila je na tim programima
u raznim fazama njihovog razvoja. Prethodno se bavila
neevropskim programima razmjene kao što su ESEP i
Joint Study. U okviru projekta JoinSEE odgovorna je za
predstavljanje Univerziteta u Grazu u radnoj grupi 1, kao i za
koordinaciju dva zajednička studijska programa: Kulturna
sociologija i Moderno podučavanje jezika.
Elisabeth Mueller
11
Bilten 3/2010
Bilten 3/2010
Univerzitet u Ljubljani. Univerzitet u Ljubljani osnovan
je 1919. godine na temelju viševjekovne obrazovne tradicije i
danas je još uvijek vodeći i najveći univerzitet u Sloveniji sa
više od 55 hiljada studenata na 25 fakulteta, te preko 5 hiljada
zaposlenih osoba.
Univerzitet u Ljubljani ima mnoge ciljeve preko kojih želi
doprinijeti boljem kvalitetu, koheziji i smanjenju vremena
između stvaranja, sticanja, prenosa i primjene znanja.
Jačanje i poboljšavanje međunarodne saradnje je jedan od
važnijih ciljeva.
Univerzitet u Ljubljani nastoji biti vrlo aktivan u zajedničkoj
sferi evropskog visokog obrazovanja i istraživanja. U tu svrhu
nastoji također osigurati koordinatorsku ulogu u zajedničkim
studijskim programima i istraživačkim projektima.
Zajednički studijski programi su zadnjih godina dobili na
važnosti, a u posljednjih šest godina smo implementirali
13 zajedničkih studijskih programa (uglavnom master
programa) uprkos poteškoćama koje su se pojavile, uglavnom
vezanih za strogu državnu legislativu.
Univerzitet u Ljubljani učestvuje u projektu JoinSEE jer
vjerujemo da je to dobra prilika da razmijenimo dobru
praksu na polju zajedničkih programa i sa institucijama
iz Jugoistočne Evrope, sa kojima Univerzitet ima dugu i
snažnu tradiciju saradnje. Kako se suočavamo sa mnogim
poteškoćama prilikom primjene zajedničkih programa,
cijenimo svaku novu inicijativu za nalaženje rješenja kako
se nositi sa tim izazovima. Sigurni smo da će nam učešće
Univerziteta u radnoj grupi 1, „Administrativna pitanja i
promocija“, pomoći u rješavanju barem nekih otvorenih
pitanja koja se tiču različitih administracija i različitih
državnih obrazovnih sistema partnerskih institucija.
Urška Ravnik diplomirala je sociologiju i pedagogiju na
Univerzitetu u Ljubljani i radi u Uredu za međunarodnu
saradnju od 2003. godine. Bavi se uglavnom međunarodnim
Urška Ravnik
Univerzitet u Novom Sadu. Filozofski fakultet osnovan
je 1954. godine, što ga čini jednim od dva najstarija fakulteta
na Univerzitetu u Novom Sadu koji danas ima 13 fakulteta
i prepoznat je u regiji i Evropi kao univerzitet okrenut
promjenama, uglavnom zbog znatnih napora koje ulaže
u jačanje međunarodne saradnje i učešće u procesima
univerzitetske reforme. Fakultet je svake godine domaćin
četrdeset studenata u razmjeni, što ga čini jednim od vodećih
fakulteta na Univerzitetu. Ipak, broj odlaznih studenata
varira između deset i petnaest. Prepoznavši potrebu za
slanjem više studenata u inostranstvo savremenom i
učinkovitom promocijom svih mogućnosti za mobilnost, kao
i odgovarajućom brigom i najboljom mogućom podrškom za
stalno rastući broj dolaznih studenata, fakultet je zaposlio
saradnicu za međunarodnu saradnju u martu 2009. godine.
Učešće u radnoj grupi 1 projekta JoinSEE, koja se bavi
administrativnim pitanjima i promocijom zajedničkih
studijskih programa (i diploma) zasigurno predstavlja sjajnu
priliku da fakultet proširi polje svog djelovanja i poboljša
trenutnu situaciju odlazne mobilnosti ponudom novih izazova
i prilika studentima – zajedničkim studijskim programima (i
diplomama). Razvoj zajedničkih studijskih programa sljedeći
je korak koji će fakultet poduzeti na putu prema inovacijama
i reformi. Proces je već započeo jer su dva od četiri TEMPUS
projekta na Filozofskom fakultetu uključena u zajedničke
studijske programe.
Univerzitet u Sarajevu. Univerzitet u Sarajevu sastavljen
je od velikog broja institucija. Sadrži 24 fakulteta i akademije,
4 univerzitetska instituta i 3 univerzitetska centra, među
kojima i Centar za interdisciplinarne postdiplomske studije,
pri kojem se implementiraju zajednički studijski programi. Na
Univerzitet je trenutno upisano preko 40 hiljada studenata.
Sa preko 90 sporazuma o saradnji sa univerzitetima širom
aktivnosti koje podižu nivo svijesti o tome još uvijek važne,
te da su studenti vrlo zainteresovani za zajedničke studijske
programe (i diplome).
Ljiljana Crveni završila je bachelor studij engleskog jezika
i književnosti i trenutno završava master studij iz oblasti
prevođenja. Zaposlena je kao saradnik za međunarodnu
saradnju na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom
Sadu. Bavi se međunarodnim pitanjima, posebno mobilnošću
studenata i akademskog osoblja, programima razmjene i
međunarodnim projektima. Kako vodi promociju raznih
programa mobilnosti i stekla je korisno iskustvo na tom polju,
njeno učešće u JoinSEE radnoj grupi za administrativna
pitanja i promociju, sjajna je prilika za razmjenu iskustava i
svijeta i članstvom u važnim međunarodnim organizacijama,
Univerzitet u Sarajevu očekuje pojačanje mobilnosti i
mogućnosti da naši akademski građani iskažu svoje kvalitete
na međunarodnom nivou, te da unaprijede svoje znanje kroz
takve kontakte. Glavni cilj svih naših trenutnih aktivnosti
je poboljšanje studiranja i stvaranje modernog evropski
orijentisanog univerziteta koji bi bio uvaženi predstavnik
Bosne i Hercegovine na međunarodnom nivou i promotor
tradicionalnih, historijskih, kulturnih, naučnih i umjetničkih
vrijednosti ovog dijela Evrope.
Neal Pušina radi u Službi za međunarodnu
saradnju u Rektoratu Univerziteta u Sarajevu. Bavi se
međuuniverzitetskom saradnjom sa univerzitetima u Aziji i
Africi.
Centar za interdisciplinarne postdiplomske studije usmjeren
je na interdisciplinarno obrazovanje nove generacije
lokalnih stručnjaka kao jednog od preduslova za održanje
demokratije, vladavinu prava i održivi ekonomski sistem.
Kao takav Centar danas predstavlja fokus sa više od
stotinu prominentnih stručnjaka (kako lokalnih, tako i
međunarodnih) iz raznih akademskih i profesionalnih polja
koji su predani uspostavljanju snažne demokracije i zaštiti
ljudskih prava kao temeljnih prioriteta tranzicijskih zemalja.
Ljiljana Crveni
projektima vezanim za studentsku i akademsku mobilnost,
razvoj zajedničkih programa i koordinacijom dva EMECW
programa. Jedna je od kontakt osoba za JoinSEE na
Univerzitetu u Ljubljani i učestvuje u radnoj grupi 1.
doprinos poboljšanjima od kojih će koristi imati svi studenti
na Filozofskom fakultetu, ali prije svega potencijalni studenti
četiri zajednička studijska programa (i diploma) koji se
razvijaju u okviru projekta JoinSEE.
Urška Ravnik
12
Belma Dizdarević
Ljiljana Crveni
Jedan od ciljeva Centra je i doprinijeti procesu reforme
obrazovanja u Bosni i Hercegovini implementacijom
diplomskih i postdiplomskih i master studija utemeljenih
na bolonjskim standardima i razvojem kurikuluma u skladu
sa principima koji se primjenjuju u Zapadnoj Evropi. Centar
organizuje i koordinira diplomske, postdiplomske i master
studije, koordinira istraživačke aktivnosti i organizuje lokalne
i međunarodne seminare, konferencije i okrugle stolove.
Posvećen je razvoju akademske mreže među univerzitetima
i istraživačkim centrima u Jugoistočnoj Evropi, a bavi se
i štampanjem (knjige, naučne studije, magistarski radovi,
studijski materijali) i javnom diseminacijom znanja. Centar
također provodi intervjue sa studentima kako bi ustanovio
koliko su svjesni i upoznati sa zajedničkim studijskim
programima (i diplomama). Rezultati pokazuju da su
Neal Pušina
Belma Dizdarević radi u Službi za nastavu u Rektoratu
Univerziteta u Sarajevu. Uključena je u razvoj kurikuluma i
implementaciju ECTS.
Neal Pušina i Belma Dizdarevićizdarević
Univerzitet u Skadru. Fakultet stranih jezika na
Univerzitetu u Skadru ima oko 1000 studenata upisanih u dva
ciklusa studija. Nakon implementacije bolonjskog procesa
internacionalizacija je postala jedan od prioritetnih ciljeva
za budući razvoj fakulteta. Uvođenje zajedničkih programa
posebno je važno za međunarodni razvoj fakulteta. Zbog toga
je učešće u projektu JoinSEE zadobilo veliku podršku svih
fakultetskih odsjeka.
S obzirom na činjenicu da razvoj i implementacija zajedničkih
studijskih programa (i diploma) zahtijeva saradnju na
različitim nivoima i organizacionim jedinicama univerziteta,
jedan od ciljeva radne grupe 1 bio je istražiti postojeće
prakse s obzirom na razvoj, implementaciju i administriranje
zajedničkih studijskih programa i na taj način razviti moguće
pristupe rješavanju problema i prevladavanju izazova
koji bi se mogli pojaviti u vezi sa zajedničkim studijskim
programima (i diplomama).
Poređenje pravnih okvira i administrativnih pitanja
među partnerima doprinijelo je našem većem znanju o
partnerima u projektu i pomoglo da bolje strukturiramo naš
organizacijski model. Također, projekat će biti korak naprijed
prema rješavanju pravnih neusaglašenosti između našeg
i partnerskih univerziteta. Naše aktivnosti u radnoj grupi
1 pomoći će institucionalnoj saradnji između partnerskih
univerziteta u budućnosti.
13
Bilten 3/2010
Alma Hafizi
Željka Tonković
Ana Fruk
Alma Hafizi je univerzitetski profesor na Odsjeku za
romanske jezike na Fakultetu stranih jezika Univerziteta u
Skadru. Njeni istraživački interesi uključuju komparativnu
književnost, italijansku književnost i prevođenje. Učestvuje
u raznim međunarodnim projektima kao predstavnik
Univerziteta u Skadru.
Željka Tonković je doktorant i asistent na Odsjeku za
sociologiju Univerziteta u Zadru. Njeni istraživački interesi
uključuju analizu društvenih mreža, socijalni kapital,
kreativnu ekonomiju i grad, a nastavne aktivnosti savremenu
sociološku teoriju i kvantitativnu metodologiju. Također
učestvuje u raznim lokalnim inicijativama razvoja zajednice.
Alma Hafizi
Univerzitet u Zadru. Univerzitet u Zadru je potpuno
integrisan univerzitet sa 5000 studenata na sva tri ciklusa
studija i 23 univerzitetska odsjeka. Studijski programi
Univerziteta u Zadru uključuju različita akademska područja,
sa bogatom tradicijom u društvenim i humanističkim
naukama.
Sa primjenom bolonjskog procesa internacionalizacija je
prepoznata kao prioritetni cilj budućeg razvoja univerziteta.
Uvođenje zajedničkih studija posebno je važno za razvoj
međunarodne vidljivosti univerziteta. Zbog toga je učešće
Odsjeka za sociologiju u TEMPUS projektu JoinSEE dobilo
punu akademsku i institucionalnu podršku.
Imajući na umu da implementacija zajedničkog studijskog
programa zahtijeva saradnju različitih administrativnih
jedinica na partnerskim univerzitetima, cilj radne grupe
„Administrativna pitanja i promocija“ bio je ispitati postojeće
prakse i predložiti praktične smjernice i rješenja za moguće
poteškoće.
Poređenje pravnih okvira i administrativnih pitanja nije
samo povećalo naše znanje o partnerima u projektu, nego
nam je pomoglo i da provjerimo vlastiti organizacijski model.
Dalje, rad u radnoj grupi 1 trebao bi nam olakšati saradnju
sa partnerskim univerzitetima u budućim zajedničkim
studijskim programima.
Univerzitet u Zagrebu. Osnovan 1669. godine, Univerzitet
u Zagrebu je jedan od najstarijih univerziteta u Evropi i ima
33 univerzitetske članice (fakultete i akademije) sa više od 51
hiljadom studenata. Osim što se nastavlja razvijati kao vodeća
istraživačka i obrazovna ustanova u regiji, jedan od ciljeva
univerziteta je razviti zajedničke i dvojne studije, što je razlog
zbog kojeg je JoinSEE projekat vrlo važan za Univerzitet. U
kontekstu projekta JoinSEE Univerzitet u Zagrebu učestvuje
u dva zajednička studijska programa – Istorija Jugoistočne
Evrope i Interdisciplinarni zajednički master program
Jugoistočnoevropskih studija – i ima predstavnike u svih pet
radnih grupa.
Učešće u radnoj grupi za administrativna pitanja i
promociju važno je za razmjenu ideja i iskustava o različitim
regulativama i procedurama u raznim zemljama partnerskih
univerziteta. Zadatak nalaženja rješenja za različita pitanja
koja se tiču administriranja zajedničkih studijskih programa
je vrlo zahtjevan, ali je cilj napraviti zajedničke studijske
programe što interesantnijim i pristupačnijim za buduće
studente. Kako Univerzitet u Zagrebu nema puno zajedničkih
studijskih programa, učešće u projektu će mu pomoći u
razvijanju procedura koje će omogućiti lakše administriranje,
proceduru i mobilnost među partnerskim univerzitetima.
Ana Fruk radi u Centru za postdiplomskle studije u
Rektoratu Univerziteta u Zagrebu. Bavi se postdiplomskim
studijama i zajedničkim studijima na nivou univerziteta.
14
Željka Tonković
Ana Fruk
IMPRESSUM
Izdavač
Ured za međunarodnu saradnju, Univerzitet u Grazu, ©
2010.
Urednica
Elisabeth Zingl, Univerzitet u Grazu
DTP
Roman Klug, Univerzitet u Grazu
Fotografija
Fotografije koji se tiču pojedinačnih institucija priložili su
partneri.
KONTAKT+INFO
Univerzitet u Grazu
Ured za međunarodnu saradnju
Universitätsplatz 3
8010 Graz
Austrija
+43 316 380 1249
[email protected]
www.joinsee.eu
Ovaj projekat finansira se uz pomoć Evropske komisije. Ova
publikacija predstavlja samo stavove autora. Komisija se ne
može smatrati odgovornom za bilo kakvu vrstu upotrebe
informacija sadržanih u publikaciji.

Download Report