™¯¤‰ÈÔ ª¿ÚÛ·Ï

¶ÂÚÈÔ‰ÈÎfi “π™∆√ƒπ∫∞ £∂ª∞∆∞”
∆‡¯Ô˜ 42, πÔ‡ÏÈÔ˜ - ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ 2005
™¯¤‰ÈÔ ª¿ÚÛ·Ï
∏ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ‰È›ۉ˘ÛË ÛÙË ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈ΋ ∂˘ÚÒË
ª∞ƒπ∞ ™∞ª¶∞∆∞∫∞∫∏
πÛÙÔÚÈÎfi˜
ªÂÙ¿ ÙÔÓ ÙÂÚÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ µ’ ¶·ÁÎÔÛÌ›Ô˘ ¶ÔϤÌÔ˘ Ë ÔÏÈÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙË °ËÚ·È¿
∏ÂÈÚÔ Â›¯Â ÌÂÙ·‚ÏËı› ÚÈ˙Èο. √È ÙÚÂȘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ (Ë °ÂÚÌ·Ó›·, Ë
µÚÂÙ·Ó›· Î·È Ë °·ÏÏ›·) ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û ‰ÂÈÓ‹ ı¤ÛË, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂÍÔ˘ıÂÓˆı› ·fi ÙË ÌÂٷ͇
ÙÔ˘˜ ·Ó·Ì¤ÙÚËÛË Î·È ¤¯ÔÓÙ·˜ ˘ÔÛÙ› ÙÂÚ¿ÛÙȘ ηٷÛÙÚÔʤ˜. ∆Ô ÎÂÓfi ÂÍÔ˘Û›·˜ Ô˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠÛÙËÓ ∂˘ÚÒË ‰ÂÓ ¿ÚÁËÛ ӷ Î·Ï˘Êı› ·fi ÙȘ ‰‡Ô ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ˜, ÓÈ΋ÙÚȘ ·ÏÏ¿ Î·È Û‡ÌÌ·¯Â˜, ¯ÒÚ˜, ÙȘ ∏¶∞ Î·È ÙËÓ ∂™™¢.
√π ∞¶∞ƒÃ∂™ ∆√À æÀÃ√À ¶√§∂ª√À
∏ Ï‹ÍË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ‚ڋΠÙËÓ ∂˘ÚÒË ‰ÈËÚË̤ÓË. √ ∞ÌÂÚÈηÓÈÎfi˜ ™ÙÚ·Ùfi˜ ηÙ›¯Â ÙË °·ÏÏ›·, ÙËÓ
πÙ·Ï›·, ÙÔ µ¤ÏÁÈÔ, ÙËÓ √ÏÏ·Ó‰›·, ÙË ÌÈÛ‹ ∞˘ÛÙÚ›· Î·È ÙË ‰˘ÙÈ΋ °ÂÚÌ·Ó›·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÔÈ µÚÂÙ·ÓÔ›
‰È¤ıÂÙ·Ó ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÌÂÙ¿ ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘Û‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ ∂∞ª, ÙÔÓ
¢ÂΤ̂ÚÈÔ ÙÔ˘ 1944. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, Ô ™Ô‚ÈÂÙÈÎfi˜ ™ÙÚ·Ùfi˜ ›¯Â ηٷϿ‚ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋
°ÂÚÌ·Ó›·, ÙËÓ ¶Ôψӛ·, ÙËÓ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›·, ÙËÓ √˘ÁÁ·Ú›·, ÙË ƒÔ˘Ì·Ó›· Î·È ÙË µÔ˘ÏÁ·Ú›·.
∏ ηٿÛÙ·ÛË ·˘Ù‹, Ë ÔÔ›· ÛÙËÓ Ô˘Û›· ˘‹ÚÍ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fiÚÚÔÈ· ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ
ÂȯÂÈÚ‹ÛÂˆÓ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· οÔÈ·˜ «Û˘Ìʈӛ·˜ ηٷÓÔÌ‹˜
ÎÂÚ‰ÒÓ» ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ™˘ÌÌ¿¯ˆÓ, ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· ηıÔÚ›ÛÂÈ Î·È ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘.
∆Ô Úfi‚ÏËÌ· ÚԤ΢„ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂȉÈÒÍÂˆÓ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ
ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Ô˘ ı· ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ηıÂÌ›· ‰È·ÙËÚÔ‡Û ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ.
√È ∞ÌÂÚÈηÓÔ› ›ÛÙ¢·Ó ˆ˜ ÛÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ «ÛÔ‚ÈÂÙÈÎÔ‡ ÂϤÁ¯Ô˘» ‰ÂÓ ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó Ë ÂÈ‚ÔÏ‹
ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÙÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜, ÂÌ̤ÓÔÓÙ·˜ ÛÙË ‚·ÛÈ΋ ·Ú¯‹ Ù˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜, ·˘Ù‹Ó ÙÔ˘
ÂχıÂÚÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. √È ™Ô‚ÈÂÙÈÎÔ›, ˆÛÙfiÛÔ, ¤¯ÔÓÙ·˜ ‹‰Ë ‰Â¯ı› Â›ıÂÛË ·fi ÙË °ÂÚÌ·Ó›·, ÂÈı˘ÌÔ‡Û·Ó
ÙÔÓ ·fiÏ˘ÙÔ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ˘fi ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ Â›‚Ï„Ë, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
ηÙÔ¯˘ÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ·ÔÙÚ¤„Ô˘Ó ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË Ù˘ ¢·›ÛıËÙ˘
ÂÚÈÔ¯‹˜ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘ ˆ˜ ÚÔÁÂÊ˘ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘˜. ∏ Â›ÌÔÓË ÛÙ¿ÛË ÙfiÛÔ ÙˆÓ ∏¶∞,
fiÛÔ Î·È Ù˘ ∂™™¢, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ Îϛ̷ ‰˘ÛÈÛÙ›·˜ Î·È Ô‰‹ÁËÛ ÛÙ·‰È·Î¿ ÛÙË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Ú‹ÍË. ™Â ·˘Ùfi
ÙÔ Ï·›ÛÈÔ, ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1946 Ô √˘›ÓÛÙÔÓ ∆ÛÒÚÙÛÈÏ Ì›ÏËÛ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÁÈ· ÙÔ «ÛȉËÚÔ‡Ó
·Ú·¤Ù·ÛÌ·» Ô˘ ¯ÒÚÈ˙ ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ·fi ÙË ‰˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË.
√ ∆∑øƒ∆∑ ∫∂¡¡∞¡ ∫∞π ∏ ∞ª∂ƒπ∫∞¡π∫∏ ¶√§π∆π∫∏ «∞¡∞™Ã∂™∏™»
∏ ‰È·‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ºÚ·ÁÎÏ›ÓÔ˘ ƒÔ‡˙‚ÂÏÙ ÛÙËÓ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ÚÔ‰ڛ· ·fi ÙÔÓ Ã¿Ú˘ ∆Úԇ̷Ó
ÛËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛÂ Î·È ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙ¿Û˘ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ∂™™¢. √ Ó¤Ô˜ Úfi‰ÚÔ˜, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÌÈ· ÈÔ
ÛÎÏËÚ‹ ÔÏÈÙÈ΋, ı¤ÏËÛ ӷ ÂÚÈÔÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ ÙˆÓ ™Ô‚ÈÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔ ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈÎfi ÛÎËÓÈÎfi. ∞˘Ù‹ Ë
ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÛÙËÓ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ Â͈ÙÂÚÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÂÎÊÚ¿ÛıËΠÔχ ‡ÛÙÔ¯· ·fi ÙÔÓ ‰Èψ̿ÙË ∆˙ˆÚÙ˙
∫¤ÓÓ·Ó, ÂÌÓ¢ÛÙ‹ ÙÔ˘ ‰fiÁÌ·ÙÔ˜ «·Ó¿Û¯ÂÛ˘ ÙÔ˘ ÛÔ‚ÈÂÙÈÎÔ‡ ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌÔ‡». ∆Ô Î·ÏÔη›ÚÈ ÙÔ˘ 1947 Ô
∫¤ÓÓ·Ó, Û٤ϯԘ Ù˘ ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋˜ ¶ÚÂۂ›·˜ ÛÙË ªfiÛ¯·, ‰ËÌÔÛ›Â˘Û ·ÓÒÓ˘Ì· (ˆ˜ «Î. û) ÛÙÔ
ÂÚÈÔ‰ÈÎfi «Foreign Affairs» ¤Ó· ¿ÚıÚÔ ÙÔ˘ Ô˘ ÂËÚ¤·Û ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙˆÓ ∏¶∞ ηٿ ÙËÓ
ÚÒÙË Ê¿ÛË ÙÔ˘ æ˘¯ÚÔ‡ ¶ÔϤÌÔ˘. √ ∫¤ÓÓ·Ó ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ ˆ˜ ÙËÓ ÈÛÔÚÚÔ›· ÈÛ¯‡Ô˜ ÛÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË
ηıfiÚÈ˙·Ó ¤ÓÙ ÌÂÁ¿Ï· ‚ÈÔÌ˯·ÓÈο Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ΤÓÙÚ·: ÔÈ ∏¶∞, Ë ∂™™¢, Ë µÚÂÙ·Ó›·, Ë °ÂÚÌ·Ó›·
Î·È Ë ÎÂÓÙÚÈ΋ ∂˘ÚÒË ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·, ηıÒ˜ Î·È Ë π·ˆÓ›·. ∂¿Ó ÔÈ ∏¶∞ ηÙfiÚıˆÓ·Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó
ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÛÙËÓ ·ÓfiÚıˆÛË ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·fi ·˘Ù¿ (Ù˘ µÚÂÙ·Ó›·˜, Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜, Ù˘ π·ˆÓ›·˜), ı·
ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ∂™™¢ Ô˘ ‹ÏÂÁ¯Â ÌfiÓÔ ÙÔ ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜
∂˘ÚÒ˘. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ô ∫¤ÓÓ·Ó ›ÛÙ¢ ˆ˜ ‹Ù·Ó ·Ó·Áη›· Ë ‰È·Ù‹ÚËÛË ÂÎÙfi˜ ÛÔ‚ÈÂÙÈ΋˜ ÂÈÚÚÔ‹˜ ηÈ
¿ÏÏˆÓ ÛËÌ›ˆÓ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË, fiˆ˜ Ë §·ÙÈÓÈ΋ ∞ÌÂÚÈ΋, ÙÔ πÚ¿Ó, ·ÏÏ¿ Î·È ¯ÒÚ˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ (∂ÏÏ¿‰· ∆Ô˘ÚΛ·). ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, ÂÂÛ‹Ì·Ó ˆ˜ ÔÈ ∏¶∞ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Û ı¤ÛË Ó· ·ÚÂÌ‚·›ÓÔ˘Ó ·ÓÙÔ‡, ‹ ·ÎfiÌË Ó·
ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈο ÔÏÈÙ‡̷ٷ Û fiÏ· Ù· ÛËÌ›· Ô˘ ›¯·Ó ÁˆÔÏÈÙÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜. √
∫¤ÓÓ·Ó ‰È·ÊÒÓËÛ Ì ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ ÔÈ ∏¶∞ ¤ÚÂ ӷ ËÁËıÔ‡Ó ÂÓfi˜ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ηٿ ÙÔ˘
ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÌÔ‡. ∆fiÓÈÛ ˆ˜ οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ ı· ¤ÚÂ ӷ Û˘Ì‚Â› ÌfiÓÔ Û ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÁÈ· Ù· ·ÌÂÚÈηÓÈο
Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È fiÔ˘ ˘‹Ú¯Â ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÓÙfiÈ· ·ÓÙ›‰Ú·ÛË Î·Ù¿ Ù˘ ÛÔ‚ÈÂÙÈ΋˜ ÂÈÚÚÔ‹˜ ηÈ
ÙÔ˘ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÌÔ‡. ∞ÓÙÈÙ¿¯ıËΠÛÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÙÔ˘ ¡∞∆√, ıˆÚÒÓÙ·˜ ˆ˜ ı· fi͢Ó ÙËÓ
·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Ì ÙËÓ ∂™™¢ Î·È ı· Ô‰ËÁÔ‡Û Û ·Û‡ÌÊÔÚ˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ‰·¿Ó˜. ™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜,
Ô ∞ÌÂÚÈηÓfi˜ ‰Èψ̿Ù˘ ÚÔ¤ÎÚÈÓ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÈÛ¯‡ ˆ˜ ̤ÛÔ Â͢ËÚ¤ÙËÛ˘ ÙˆÓ ·ÌÂÚÈηÓÈÎÒÓ
Û˘ÌÊÂÚfiÓÙˆÓ Û ÔÚÈṲ̂ӷ ΤÓÙÚ· Ù˘ ˘ÊËÏ›Ô˘. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘ÙfiÓ ›ÛÙ¢ fiÙÈ Ô ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ
™Ô‚ÈÂÙÈÎÒÓ ı· ÂÚÈÔÚÈ˙fiÙ·Ó Î·È Ô ·fiÏ˘ÙÔ˜ ÛÔ‚ÈÂÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∂˘ÚÒË ı· ¯·Ï¿ÚˆÓÂ,
ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂˆÓ ÛÙÔ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÙÈÎfi ÛÙÚ·ÙfiÂ‰Ô Î·È ÙËÓ ÙÂÏÈ΋
˘Ô¯ÒÚËÛË Ù˘ ªfiÛ¯·˜.
∆Ô 1947 Ô ∆˙ˆÚÙ˙ ∫¤ÓÓ·Ó ÎÏ‹ıËΠ·fi ÙÔÓ ˘Ô˘ÚÁfi ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ ∆˙ˆÚÙ˙ ª¿ÚÛ·Ï Ó· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙË
‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ ∂ÈÙÂÏ›Ԣ ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ State Department.
∆√ «¢√°ª∞ ∆ƒ√Àª∞¡»
√È È‰¤Â˜ ÙÔ˘ ∫¤ÓÓ·Ó ‚Ú‹Î·Ó Ú·ÎÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙËÓ ÚÒÙË ·Ó·Ì¤ÙÚËÛË Ù˘ Ó¤·˜ „˘¯ÚÔÔÏÂÌÈ΋˜
ÂÚÈfi‰Ô˘ Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ÂͤÏÈÍË Î·È Ô˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÏÏË ·fi ÙËÓ ÂÌʇÏÈ· Û‡ÚÚ·ÍË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.
∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÂΛÓË, ÔÏÏÔ› ÛÙË ¢‡ÛË ıˆÚÔ‡Û·Ó ˆ˜ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÂÌʇÏÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó
Ù›ÔÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ™Ù¿ÏÈÓ Ó· η٤ÏıÂÈ ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ. ™Â Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔ
·›ÙËÌ· Ù˘ ∂™™¢ ÁÈ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ¿Ì˘Ó· ÙˆÓ ™ÙÂÓÒÓ ÙˆÓ ¢·Ú‰·ÓÂÏ›ˆÓ Î·È ·Ú·¯ÒÚËÛË
ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ ‚¿ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹, ÔÈ ·ÓËÛ˘¯›Â˜ ÙˆÓ ∞ÌÂÚÈηÓÒÓ Î·È ÙˆÓ µÚÂÙ·ÓÒÓ ‹Ù·Ó ‡ÏÔÁ˜.
øÛÙfiÛÔ, ÔÈ ∏¶∞ ‰ÂÓ Ê·›ÓÔÓÙ·Ó È‰È·›ÙÂÚ· ‰È·ÙÂıÂÈ̤Ó˜ Ó· ·Ú¤Ì‚Ô˘Ó. ∏ ªÂÛfiÁÂÈÔ˜, ¿ÏψÛÙÂ,
·ÔÙÂÏÔ‡Û ÂÚÈÔ¯‹ «‚ÚÂÙ·ÓÈ΋˜ ¢ı‡Ó˘». ∆Ô ∏ӈ̤ÓÔ µ·Û›ÏÂÈÔ, fï˜, ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·˜ ÛÔ‚·Ú¿
ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Û ı¤ÛË Ó· ·Ú¿Û¯ÂÈ ÙËÓ ·Ó·Áη›· ‚Ô‹ıÂÈ· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙËÓ
∆Ô˘ÚΛ·. ∂ÙÛÈ, ÙÔÓ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1947 ÔÈ µÚÂÙ·ÓÔ› ÂÓËÌ¤ÚˆÛ·Ó ·ÈÊÓȉȷÛÙÈο ÙÔ˘˜ ∞ÌÂÚÈηÓÔ‡˜ ˆ˜
·fi ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ ¤ÙÔ˘˜ ı· ¤·˘·Ó οı ÂÓ›Û¯˘ÛË ÚÔ˜ ÙȘ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ¯ÒÚ˜.
√È ∏¶∞ ıÔÚ˘‚‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ ‚ÚÂÙ·ÓÈÎfi ÙÂÏÂÛ›ÁÚ·ÊÔ Î·È, ÌÂÙ¿ ·fi ‰È·‚Ô˘Ï‡ÛÂȘ, Ë ·ÌÂÚÈηÓÈ΋
΢‚¤ÚÓËÛË ‰È¿ ÛÙfiÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÚÔ¤‰ÚÔ˘ Ã¿Ú˘ ∆ÚÔ‡Ì·Ó ÂÍ‹ÁÁÂÈÏ ̛· ÛÂÈÚ¿ ̤ÙÚˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
Û˘Ó‰Ú¿ÌÂÈ ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ÂÈı˘ÌÔ‡Û·Ó Ó· «·ÓÙÈÛÙ·ıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÌfi».
∏ ÔÌÈÏ›· ÙÔ˘ ÚÔ¤‰ÚÔ˘ ÙˆÓ ∏¶∞ ÛÙÔ ∫ÔÁÎÚ¤ÛÔ ¤ÌÂÈÓ ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›· ˆ˜ ÂÍ·ÁÁÂÏ›· ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘
«¢fiÁÌ·ÙÔ˜ ∆Úԇ̷ӻ. ∂Í·ÈÙ›·˜ ·˘ÙÔ‡ ‰fiıËΠÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙËÓ ∆Ô˘ÚΛ· ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋
‚Ô‹ıÂÈ·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ «¢fiÁÌ·ÙÔ˜ ∆Úԇ̷ӻ ˘‹ÚÍÂ Ë ·Ú¯‹ Ì›·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÛÙËÓ
ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ Ì ÛÙfi¯Ô ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ˘fi ÊÈÏÔ‰˘ÙÈÎfi ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi ÙÚÈÒÓ
¯ˆÚÒÓ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÁÈ· Ù· ÛÙÚ·ÙËÁÈο ·ÌÂÚÈηÓÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ·: ÙÔ˘ πÚ¿Ó (·fi ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ
ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÔÈ µÚÂÙ·ÓÔ› ·Ó¿ÁÎ·Û·Ó ÙÔ˘˜ ™Ô‚ÈÂÙÈÎÔ‡˜ Ó· ·Ô¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ 1946), Ù˘ ∆Ô˘ÚΛ·˜ ηÈ
Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. √È ¯ÒÚ˜ ·˘Ù¤˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ÙÔ «‚fiÚÂÈÔ ÎÚË›‰ˆÌ·» (northern tier) Ô˘ ÂÌfi‰È˙ ÙË
ÛÔ‚ÈÂÙÈ΋ οıÔ‰Ô ÚÔ˜ ÙË ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ Î·È ÙË ª¤ÛË ∞Ó·ÙÔÏ‹.
∆√ «™Ã∂¢π√ ª∞ƒ™∞§»
ªÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Ë ‰˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰˘ÛÚ·Á›·. ∏ ¤ÎÏÂÈ„Ë Ù˘
ÈÛ¯˘Ú‹˜ °ÂÚÌ·Ó›·˜, Ë ÂÍ·ıÏ›ˆÛË ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙÔÓ ‰‡ÛÎÔÏÔ ¯ÂÈÌÒÓ·
ÙÔ˘ 1946-47, ÚÔοÏÂÛ·Ó ·ÓËÛ˘¯›· ÁÈ· ÙËÓ Ù‡¯Ë ÙˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ¯ˆÚÒÓ. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, Ë ÈÛ¯˘ÚÔÔ›ËÛË
ÙˆÓ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÔÌÌ¿ÙˆÓ ÛÙË °·ÏÏ›· Î·È ÙËÓ πÙ·Ï›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û Êfi‚Ô˘˜, ΢ڛˆ˜ ÛÙÔ˘˜
∞ÌÂÚÈηÓÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ µÚÂÙ·ÓÔ‡˜, ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ Ù˘ ∂™™¢ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ ·˘Ù¤˜.
∆Ô ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘ ∫¤ÓÓ·Ó Î·È ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó·
ÂÌÔ‰›ÛÂÈ ÙËÓ ¿ÓÔ‰Ô ÙˆÓ ∂˘Úˆ·›ˆÓ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÙÒÓ, ÚfiÙÂÈÓ ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÂÓ›Û¯˘Û˘ ÁÈ· Ù·
Â˘Úˆ·˚ο ÎÚ¿ÙË. ∆Ô Û¯¤‰ÈÔ ·˘Ùfi ·Ó·ÎÔÈÓÒıËΠ·fi ÙÔÓ ˘Ô˘ÚÁfi ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ ∆˙ˆÚÙ˙ ª¿ÚÛ·Ï ÛÙȘ 5
πÔ˘Ó›Ô˘ 1947 Î·È ÚÔ¤‚ÏÂ ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÎÔÓ‰˘Ï›ˆÓ ÚÔ˜ ÙȘ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ¯ÒÚ˜, ˘fi ÙÔÓ fiÚÔ
fiÙÈ ·˘Ù¤˜ ı· ·ÓÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛıÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ÙËÓ
ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÓfiÚıˆÛË. ∆Ô ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ·¢ı˘ÓfiÙ·Ó Î·È ÛÙ· ÎÚ¿ÙË Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘
Ô˘ ·Ó‹Î·Ó ÛÙË ÛÔ‚ÈÂÙÈ΋ ÛÊ·›Ú· ÂÈÚÚÔ‹˜. ¶ÚÒÙÔÓ, ‰ÈfiÙÈ, ıˆÚËÙÈο ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ, ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ·
Û˘ÌÌ·¯Èο ÎÚ¿ÙË. ¢Â‡ÙÂÚÔÓ, ÂÂȉ‹ ÔÈ ∞ÌÂÚÈηÓÔ› ‹ÏÈ˙·Ó ˆ˜ Ë ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‚Ô‹ıÂÈ· ÙËÓ
ÔÔ›· ı· ÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó Ù· ·Ó·ÙÔÏÈÎÔÂ˘Úˆ·˚ο ÎÚ¿ÙË ı· ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¯·Ï¿ÚˆÛ˘ ÙˆÓ
‰ÂÛÌÒÓ ÙÔ˘˜ Ì ÙË ªfiÛ¯·. ™Â ·ÓÙ›ıÂÙË ÂÚ›ÙˆÛË, ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ Ù˘ ·fiÚÚȄ˘ ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ÚÔÛÊÔÚ¿˜
ı· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û ·ÚÓËÙÈο ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ù˘ ∂™™¢ Ì ÙÔ˘˜ ‰ÔÚ˘ÊfiÚÔ˘˜ Ù˘.
∂Ó·Ó Ì‹Ó· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÙÔÓ πÔ‡ÏÈÔ ÙÔ˘ 1947, Ô ƒÒÛÔ˜ ˘Ô˘ÚÁfi˜ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ ªÔÏfiÙˆÊ ÂͤÊÚ·Û ÙËÓ
·ÓÙ›ıÂÛË Ù˘ ªfiÛ¯·˜ ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ, ıˆÚÒÓÙ·˜ ˆ˜ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ı· ÌÂÙ¤ÙÚÂ ÙȘ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ¯ÒÚ˜
ÛÂ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜-˘ԯ›ÚÈ· ÙˆÓ ∏¶∞. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ô ªÔÏfiÙˆÊ ‰È·Ù‡ˆÛÂ Î·È ÙËÓ ·ÓËÛ˘¯›· ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈο ÌÂ
ÙËÓ ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓË, ·fi ÙÔ ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ, ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Î·Ì„Ë Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜, Ë ÔÔ›· ı·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ó·‚›ˆÛË Ù˘ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘. ∂ÙÛÈ, ¤ÂÈÙ· ·fi ȤÛÂȘ ÙˆÓ
™Ô‚ÈÂÙÈÎÒÓ, fiÛ˜ ¯ÒÚ˜ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘ Â͉‹ÏˆÛ·Ó ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙÔ ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ
·Ó·ÁοÛıËÎ·Ó Ó· ÙÔ ·ÔÚÚ›„Ô˘Ó. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÙÔ ÊıÈÓfiˆÚÔ ÙÔ˘ 1947 Ù· ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÙÈο ÎfiÌÌ·Ù· Ù˘
°·ÏÏ›·˜ Î·È Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó Û ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÂÚÁ›Â˜ (Ì ÛÔ‚ÈÂÙÈ΋ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË), Ì ÛÙfi¯Ô ÙË
Ì·Ù·›ˆÛË Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ·ÌÂÚÈηÓÈÎÔ‡ ۯ‰›Ô˘.
¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿, ÔÈ ‰˘ÙÈΤ˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ·Ó Ì›· ‰È¿ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ¶·Ú›ÛÈ, Î·È ÙÔÓ
™Â٤̂ÚÈÔ ÙÔ˘ 1947 ·Ô‰¤¯ıËÎ·Ó ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ∂˘Úˆ·˚΋˜ ∞Ó·Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ (European Recovery
Program), ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ «™¯¤‰ÈÔ ª¿ÚÛ·Ï». ∂›Û˘, Û˘ÁÎÚÔÙ‹ıËÎÂ Ô √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ ∂˘Úˆ·˚΋
√ÈÎÔÓÔÌÈ΋ ™˘ÓÂÚÁ·Û›· (Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÌÂÙÔÓÔÌ¿ÛıËΠ۠√ÚÁ·ÓÈÛÌfi ÁÈ· ÙËÓ √ÈÎÔÓÔÌÈ΋
™˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È ∞Ó¿Ù˘ÍË - √√™∞), Ì ÛÙfi¯Ô ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ 13 Î·È ϤÔÓ ‰ÈÛÂηÙÔÌÌ˘Ú›ˆÓ ‰ÔÏ·Ú›ˆÓ
Ù˘ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋˜ ‚Ô‹ıÂÈ·˜. ∆Ô «™¯¤‰ÈÔ ª¿ÚÛ·Ï» ÂÊ·ÚÌfiÛıËΠÂ› Ù¤ÛÛÂÚ· ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÈ·, ·fi ÙÔ
1948 ¤ˆ˜ ÙÔ 1952, Î·È Û˘Ó¤‚·Ï ÂÓÙ˘ˆÛȷο ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ Ú˘ıÌÒÓ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ Ù˘
‰˘ÙÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘.
∞¡∆π ∂¶π§√°√À: √π ∂¶π¶∆ø™∂π™ ∆√À «™Ã∂¢π√À ª∞ƒ™∞§»
ª›· ·fi ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ ÙÔ˘ «™¯Â‰›Ô˘ ª¿ÚÛ·Ï» ˘‹ÚÍ ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ Ë ·Á›ˆÛË Ù˘
‰È·›ÚÂÛ˘ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘. √È ™Ô‚ÈÂÙÈÎÔ› ÂͤϷ‚·Ó ÙȘ ·ÌÂÚÈηÓÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ˆ˜ ¯ıÚÈΤ˜ Î·È ı¤ÏËÛ·Ó Ó·
ÂÚÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ‰È›ۉ˘ÛË ÙˆÓ ∏¶∞ ÛÙË °ËÚ·È¿ ∏ÂÈÚÔ. ø˜ ·¿ÓÙËÛË, ›‰Ú˘Û·Ó ÙËÓ ∫ÔÌÈÓÊfiÚÌ Î·È
ÔÚÁ¿ÓˆÛ·Ó ¤Ó· ¢ÈÂıÓ¤˜ °Ú·ÊÂ›Ô ∆‡Ô˘ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ∞Ó·ÙÔÏÈÎfi ™˘Ó·ÛÈÛÌfi.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó Ó· ÛÎÏËÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯fi ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ·Ó‹Î·Ó ÛÙË ˙ÒÓË ÂÈÚÚÔ‹˜
ÙÔ˘˜. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÙÈÎfi Ú·ÍÈÎfiËÌ· ÛÙËÓ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›· ÙÔÓ
ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1948, ·ÏÏ¿ Î·È Ô ·ÔÎÏÂÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ µÂÚÔÏ›ÓÔ˘ ÙËÓ ¿ÓÔÈÍË ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ ¤ÙÔ˘˜.
∏ ‰˘ÛÈÛÙ›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÚÒËÓ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÌÂÙ·‚Ï‹ıËΠ۠¯ıÚfiÙËÙ· Î·È ·˘Ù‹ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ù˘
Û ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Ô˘ Ô‰‹ÁËÛÂ, Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·, Û ·Ì˘ÓÙÈ΋ - ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ıˆÚ¿ÎÈÛË Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô
Ï¢ÚÒÓ. ∏ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ¿ÓÔÈÍ ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÛÙËÓ „˘¯ÚÔÔÏÂÌÈ΋ ÂÔ¯‹.
µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞
(1) ∂. ÷Ù˙Ë‚·ÛÈÏ›Ԣ: ∂π™∞°ø°∏ ™∆∏¡ π™∆√ƒπ∞ ∆√À ª∂∆∞¶√§∂ªπ∫√À ∫√™ª√À, ÂΉ. ¶·Ù¿ÎË,
∞ı‹Ó· 2001.
(2) °. °È·ÓÓÔ˘ÏfiÔ˘ÏÔ˜: √ ª∂∆∞¶√§∂ªπ∫√™ ∫√™ª√™: ∂§§∏¡π∫∏ ∫∞π ∂Àƒø¶∞´∫∏ π™∆√ƒπ∞, ∞ı‹Ó· 1992.
(3) ∞. ¶··¯ÂÏ¿˜: √ µπ∞™ª√™ ∆∏™ ∂§§∏¡π∫∏™ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∞™ - √ ∞ª∂ƒπ∫∞¡π∫√™ ¶∞ƒ∞°ø¡ 1947-67,
ÂΉ. ∂ÛÙ›·, ∞ı‹Ó· 1997.
(4) π. π·ÙÚ›‰Ë˜ (ÂÈÌ.): ∏ ∂§§∞¢∞ ™∆∏ ¢∂∫∞∂∆π∞ 1940-50 - ∂¡∞ ∂£¡√™ ™∂ ∫ƒπ™∏, ÂΉ. £Â̤ÏÈÔ,
∞ı‹Ó· 1984.
(5) ¶∞°∫√™ªπ√ µπ√°ƒ∞ºπ∫√ §∂•π∫√, ∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ.
(6) °. ™Ù·ı¿Î˘: ∆√ ¢√°ª∞ ∆ƒ√Àª∞¡ ∫∞π ∆√ ™Ã∂¢π√ ª∞ƒ™∞§, ÂΉ. µÈ‚ÏÈfiÚ·Ì·.
(7) À¶∂•, ÀËÚÂÛ›· ¢Èψ̷ÙÈÎÔ‡ Î·È πÛÙÔÚÈÎÔ‡ ∞Ú¯Â›Ô˘: ∏ ∂§§∞¢∞ ™∆√ ª∂∆∞πêπ√ ∂¡√™ ¡∂√À
∫√™ª√À, æÀÃ√™ ¶√§∂ª√™ - ¢√°ª∞ ∆ƒ√Àª∞¡ - ™Ã∂¢π√ ª∞ƒ™∞§, ÂΉ. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙË, ∞ı‹Ó· 2002.
(8) °. ª›ÚÎÔ˜: ∆√ ¢√°ª∞ ∆ƒ√Àª∞¡ ∫∞π ∆√ ™Ã∂¢π√ ª∞ƒ™∞§, ÂΉ. §È‚¿ÓË, ∞ı‹Ó· 2004.