¶ÂÚÈÔ‰ÈÎfi “™∆ƒ∞∆πø∆π∫∏ π™∆√ƒπ∞”
TEYXO™ 57, ª∞´O™ 2001
H µÀ∑∞¡∆π¡∏ ¢π¶§øª∞∆π∞ ø™
¶ƒ√∆À¶√ ¶√§π∆π™∆π∫∏™ ¢π¶§øª∞∆π∞™
µ∞™π§∂π√™ ¶∞´¶∞∏™
¢ÈÂıÓÔÏfiÁÔ˜
∏ µÀ∑∞¡∆π¡∏ ¢π¶§øª∞∆π∞, ∂¡∞™ ª√¡∞¢π∫√™ ™À¡¢À∞™ª√™ ™À¡∆∏ƒ∏∆π™ª√À ∫∞π
∂À∂§π•π∞™, À¶∂ƒÃ∂π§π∑√À™∞™ À¶∂ƒ√æπ∞™ ∫∞π ∂•∞πƒ∂∆π∫∏™ √•À¢∂ƒ∫∂π∞™, ∂¶π£∂∆π∫√À
πª¶∂ƒπ∞§π™ª√À ∫∞π ¶√§π∆π∫∏™ °∂¡¡∞π√¢øƒπ∞™, ∂¶ƒ∞•∂ √,∆π ∏∆∞¡ ∂ºπ∫∆√ °π∞ ¡∞
¶∞ƒ∞∆∂π¡∂π ∆√¡ µπ√ ∆∏™ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∞™, ∞∫√ª∞ ∫∞π ™∂ ¶∂ƒπ√¢√À™ ¶√À ∏
™∆ƒ∞∆πø∆π∫∏ ∫∞π √π∫√¡√ªπ∫∏ ∂•∞£§πø™∏ ∆∏™ ∫∞£π™∆√À™∂ ∆∏¡
∞¶√∆∂§∂™ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ∆∏™ ∞ªºπµ√§∏. ™∂ ª∂°∞§√ µ∞£ª√ ∆√ ∫∞∆√ƒ£ø™∂. ∞™º∞§ø™
∫∞¡∂¡∞™ ¢∂¡ ª¶√ƒ∂π ¡∞ ª∂ªº£∂π ∆√À™ µÀ∑∞¡∆π¡√À™ ¢π¶§øª∞∆∂™, ∂¶∂π¢∏ ™∂
∆∂§∂À∆∞π∞ ∞¡∞§À™∏ ¢∂¡ ¢π∂¢ƒ∞ª∞∆π™∞¡ ∞¶√º∞™π™∆π∫√∆∂ƒ√ ƒ√§√ √π ¶∂ƒπ∆∂á√π
§√°√π ∆ø¡ ¶ƒ∂™µ∂ø¡ ∫∞π ∆ø¡ ¶√§π∆π∫ø¡, ∞§§∞ √ ∫ƒ√∆√™ ∆ø¡ ∫∞¡√¡πø¡ ¶√À
°∫ƒ∂ªπ™∞¡ ∆∞ ∆∂πÃ∏ ∆∏™ ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√À¶√§∏™.
∏ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ηı' fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˘ÂÚ¯ÈÏÈÂÙÔ‡˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ‹Ù·Ó
˘Ô¯Úˆ̤ÓË Ó· ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ Û ¤Ó· ¯ıÚÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∏ ¿Ì˘Ó· Î·È Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÔÈΛψÓ
¯ıÚÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ Â›¯Â ·Ó·ÙÂı› Û ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ ÛÙÚ·Ùfi Î·È ÛÙfiÏÔ. √̈˜ ÔÈ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ·ÎfiÌ· Î·È Î·Ù¿ ÙȘ
ÂÚÈfi‰Ô˘˜ Ô˘ ·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·Ó ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ÈÛ¯˘ÚÔ› ÚÔÙÈÌÔ‡Û·Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ Ì ÊÂȉÒ.
√È fiÏÂÌÔÈ ‹Ù·Ó Î·È ÙfiÙ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‰··ÓËÚÔ›, ·ÌÊ›‚ÔÏÔÈ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Î·È ‰ÂÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙·Ó
¿ÓÙ· ÙȘ ·Ú·ÌÂıfiÚȘ (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ) Â·Ú¯›Â˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ÏÂËÏ·Û›· Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹.
∏ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ‹Ù·Ó ˘Ô¯Úˆ̤ÓË Ó· ηٷʇÁÂÈ Û ¤ÌÌÂÛÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙˆÓ
·ÂÈÏÒÓ Ô˘ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ ¤ÏËÙÙ·Ó Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ·fi fiϘ ÙȘ Ï¢ڤ˜, ÂÓÒ fiÛÔ ÌÂȈÓfiÙ·Ó Ë
‰‡Ó·Ì‹ Ù˘ ÙfiÛÔ ·Ó·‚·ıÌÈ˙fiÙ·Ó Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ‰Èψ̷ٛ·˜ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙȘ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜
¿ÛÎËÛ˘ Ù˘ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ∆Ô µ˘˙¿ÓÙÈÔ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ ηٿ ηÈÚÔ‡˜ Û·Ó Î˘Ì·ÙÔıÚ·‡ÛÙ˘ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó¿Û¯ÂÛË Ù˘ ÌÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÈ΋˜ ÂÍfiÚÌËÛ˘, Û·Ó ·Ó¿¯ˆÌ· ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ηıfi‰Ô˘ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Ù˘ ÛÙ¤·˜,
ÂÓÒ Â›¯Â Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Î·È ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÔÈÎÂÈÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜ ·fi ÙÔ˘˜
ºÚ¿ÁÎÔ˘˜. ∏ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ·, ÏÔÈfiÓ, Ù˘ ¤ÌÌÂÛ˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ (1), Ô˘ ı· ÂÍÔÈÎÔÓÔÌÔ‡Û fiÚÔ˘˜, ı·
ÂÙ‡¯·ÈÓ ӛΘ ¯ˆÚ›˜ Ì¿¯Ë Î·È ı· ·Ó·ÈÚÔ‡Û ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· ‰È̤وÔ˘ ·ÁÒÓ· η٤ÛÙË ÂÈÙ·ÎÙÈ΋.
∞˘Ùfi Ë ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙÔ ÂÙ‡¯·ÈÓ Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Â˘Ê˘Ô‡˜ ‰Èψ̷ÙÈÎÔ‡
Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Ô˘ ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙȘ ÈÔ ‰‡ÛÎÔϘ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ÈÂ˙fiÙ·Ó
·fi ·ÓÙÔ‡ ·fi ¯ıÚÔ‡˜, ‰ÂÓ ÂÍÔ˘‰ÂÙ¤ÚˆÓ ·Ï¿ ÙȘ ¯ıÚÈΤ˜ ÂÈ‚Ô˘Ï¤˜, ·ÏÏ¿ ·Ú¤ÌÂÓ ÙÔ
ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ Ì¤ÛÔ ÂÓ›Û¯˘Û˘ Ù˘ Â›‰Ú·Û‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ.
∏ ¶√§π∆π∫∏ π¢∂√§√°π∞ ∆∏™ µÀ∑∞¡∆π¡∏™ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∞™
∏ µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ‰È¤ıÂÙ ̤¯ÚÈ ÙÔÓ 13Ô ·ÈÒÓ· ¤Ó· ‰Èψ̷ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ô˘ ›¯Â ÙËÓ
ηχÙÂÚË ÔÚÁ¿ÓˆÛË, ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÈÚÚÔ‹ Î·È ÙȘ ÈÔ ÂÎÏÂÙ˘Ṳ̂Ó˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜, ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË,
fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÙÔ˘ ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ· ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ Ë ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË ÙÔ˘
ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ‰fiÁÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ·˜ Ù˘ «¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜» Ì ÙË ı¤ÛË ÂÚ› ÙÔ˘
ÌÔÈÚ·›Ô˘ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜. ∏ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ‰Èψ̷ٛ· ›¯Â ÔÚÁ·ÓÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ
ÔÏÈÙÈÎfi ‰fiÁÌ· Ù˘ ÎÚ·ÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Ë ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈ΋ ÂÚÈʤÚÂÈ· ÙˆÓ
‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÂÚ¯fiÙ·Ó Û ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Ì ÙËÓ «pax christianitas» ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ, Ô˘ ‹Ù·Ó Ë ÂÓÛ¿ÚΈÛË ÙÔ˘
ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Î·ıfiÚÈ˙ ٷ fiÚÈ· Ù˘ «ÔÈÎÔ˘Ì¤Ó˘», ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ÔÏÈÙÈṲ̂Ó˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜.
√È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ıˆÚÔ‡Û·Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ÙÔÓ Ó¤Ô «ÂÚÈÔ‡ÛÈÔ Ï·fi», Ô ÔÔ›Ô˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ˘fi ÙËÓ
ȉȷ›ÙÂÚË ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ £ÂÔ‡. ø˜ ‰È¿‰Ô¯ÔÈ Ù˘ ƒÒÌ˘ ıˆÚÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÔ‡˜
ÎÏËÚÔÓfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ˘¤ÚÔ¯Ô˘ ÂΛÓÔ˘ ÂÏÏËÓÔ-ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ‰fiÁÌ· Ô
‚·ÛÈϤ·˜ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ‹Ù·Ó «Î˘Ú›·Ú¯Ô˜ fiÏ˘ Ù˘ Á˘» Î·È ‰È¿‰Ô¯Ô˜ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ·˘ÁÔ‡ÛÙˆÓ.
∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ˆ˜ ‰È¿‰Ô¯Ô˜ ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· Ô µ˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ‹Ù·Ó Ë
Â›ÁÂÈ· ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ £ÂÔ‡ Î·È ÚÔÛÙ¿Ù˘ fiÏ˘ Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜.
∏Ù·Ó ÙfiÛÔ ÈÛ¯˘Ú¿ ÂÌ‰ˆÌ¤ÓË ·˘Ù‹ Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ì ΤÓÙÚÔ ÙËÓ
∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, ÒÛÙÂ Î·È ÔÈ ÈÔ ¿ÛÔÓ‰ÔÈ Â¯ıÚÔ› ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∂˘ÚÒË ÙËÓ
·Ô‰¤¯ÔÓÙ·Ó ÚËÙ¿: ‰È·ÌfiÚʈÛ .¯. ÙȘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈΤ˜ ‚Ϥ„ÂȘ ÙÔ˘ ™˘ÌÂÒÓ Ù˘ µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜, Ô ÔÔ›Ô˜
·˘ÙÔÚÔÛ·ÁÔÚ‡ÙËΠ«∞˘ÙÔÎÚ¿ÙˆÚ µÔ˘ÏÁ¿ÚˆÓ Î·È ƒˆÌ·›ˆÓ», ÂÓÒ Î·È Ô ·Ó¿ÏÔÁÔ˜ Ù›ÙÏÔ˜ «∞˘ÙÔÎÚ¿ÙˆÚ
™ÂÚ‚›·˜ Î·È ƒˆÌ·Ó›·˜», ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÛÊÂÙÂÚ›ÛÙËÎÂ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ¢Ô˘Û¿Ó, ‚·ÛÈ˙fiÙ·Ó ÛÙÔ ›‰ÈÔ ·Í›ˆÌ·, fiÙÈ ‰ÂÓ
ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ú¿ ÌfiÓÔ ÌÈ· ÔÚıfi‰ÔÍË ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÛÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔÛ‡ÓË.
¢ÂÓ ÂÎÏ‹ÛÛÂÈ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi˜ Ù›ÙÏÔ˜ Ô˘ ÔÈÎÂÈÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ› ‚·ÛÈÏ›˜
·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÙËΠ·fi ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ Ì ÔÚÁ‹ Î·È ÂÚÈÊÚfiÓËÛË. ∆Ô 968, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ §ÈÔ˘ÙÚ¿Ó‰Ô Ù˘
∫ÚÂÌfiÓ·˜, fiÙ·Ó ÔÈ ·ÈÎÔ› ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔÈ ¤Êı·Û·Ó ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË Ê¤ÚÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÂÈÛÙÔÏ‹ Ô˘
·¢ı˘ÓfiÙ·Ó ÛÙÔÓ «∞˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ» Î·È ÛÙËÓ ÔÔ›· Ô ¿·˜ ·Ó·ÊÂÚfiÙ·Ó ÛÙÔÓ √ıˆÓ· ∞’ ˆ˜
«ÙÔÓ ÛÂÙfi ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ», ÔÈ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ·Ó Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Á·Ó¿ÎÙËÛ‹
ÙÔ˘˜: «∆È ıÚ·Û‡ÙËÙ·!», ÎÚ·‡Á·Û·Ó, «Ó· ·ÔηÏÂ›Ù·È Ô ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ, Ô ¤Ó·˜
Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi˜ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˜, Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜, Ô ÌÂÁ·ÏÔÚÂ‹˜, ˆ˜ «∞˘ÙÔÎÚ¿ÙˆÚ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ», Î·È Ó·
ÚÔÛ·ÁÔÚ‡ÂÙ·È ¤Ó· ·ÍÈÔχËÙÔ ‚·Ú‚·ÚÈÎfi Ï¿ÛÌ· ˆ˜ «∞˘ÙÔÎÚ¿ÙˆÚ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ»! ø Ô˘Ú·Ó¤! ø ÁË! ø
ı¿Ï·ÛÛ·! ∆È ı· οÓÔ˘Ì Ì ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·ÏÈ¿ÓıÚˆÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÁÎÏË̷ٛ˜;».
∞˘ÙÔ› ÔÈ ‰‡Ô ¿ÍÔÓ˜, ˆÛÙfiÛÔ, Á‡Úˆ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÚÈÛÙÚÂÊfiÙ·Ó Ë ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ‰Èψ̷ٛ·, Ë
ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ·ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, ˆ˜ ÌfiÓÔ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, Î·È Ù˘ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfiÙËÙ·˜
Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ˆ˜ ÌÔÓ·‰ÈÎÔ‡ ÊÔÚ¤· Ù˘ ·ÏËıÈÓ‹˜ ›ÛÙ˘ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û ‰ÈÏ‹
‰È¿ÛÙ·ÛË Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·: ÚÒÙÔÓ Ë ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔÛ‡ÓË ‰ÂÓ Î¿Ï˘Ù ÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË Î·È ‰Â‡ÙÂÚÔÓ Ë
µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ‰ÂÓ Û˘ÌÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó fiϘ ÙȘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈΤ˜ ¯ÒÚ˜. ∆Ô ¯¿ÛÌ· ÌÂٷ͇ ȉ·ÙÔ‡
Î·È Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÁÂÊ˘ÚˆÓfiÙ·Ó Ì¤Ûˆ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ô˘ ·Ó‰›ÎÓ˘·Ó ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ ˆ˜ ÙËÓ ÚÔÂͤ¯Ô˘Û·
¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÈÂÚ·Ú¯Ë̤Ó˘ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, Ë ÔÔ›· ÙÔÔıÂÙÔ‡Û ÙÔÓ
µ˘˙·ÓÙÈÓfi ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÈÂÚ·Ú¯›·˜ Î·È ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜
‚·ıÌ›‰Â˜ «ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋˜» ÂÍ¿ÚÙËÛ˘ ·fi ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·.
∏ ÂÍ¿ψÛË ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ë Â‰Ú·›ˆÛË ÂÓfi˜ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ ÓÔÌÈÌÔÔ›ËÛ˘ ÌÂ
Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ, ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ ÙȘ Ôԛ˜ Ô OÌÔϤÓÛ΢ Û˘Ófi„ÈÛ Ì ÙÔÓ ¯Ú‹ÛÈÌÔ fiÚÔ «‚˘˙·ÓÙÈÓ‹
ÎÔÈÓÔÔÏÈÙ›·», ›¯·Ó ‰‡Ô ÌÔÚʤ˜. ∏ ÚÒÙË ‚·ÛÈ˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÈÂÚ·Ú¯›· ηÈ
ÛÙËÚÈ˙fiÙ·Ó ‰ÈÂıÓÒ˜ ÛÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹, ·fi ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ Ù›ÙÏˆÓ Û ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ˘˜
ËÁÂÌfiÓ˜. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË ·ÓÙ·ÔÎÚÈÓfiÙ·Ó ÛÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÌÈ·˜ ÓÔËÙ‹˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ËÁÂÌfiÓˆÓ Ì ÙÔÓ
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ «ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ ·Ù¤Ú·» Î·È ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ ÛÂ
ηÙÒÙÂÚ˜ ı¤ÛÂȘ. ∂ÙÛÈ .¯. ÔÈ ËÁÂÌfiÓ˜ Ù˘ ∞ÚÌÂÓ›·˜ Î·È Ù˘ µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜ ‹Ù·Ó «Ù· ÓÂ˘Ì·ÙÈο Ù¤ÎÓ·»
ÙÔ˘, ÔÈ ËÁÂÌfiÓ˜ ÙˆÓ ºÚ¿ÁÎˆÓ «ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ·‰ÂÏÊÔ›» ÙÔ˘, Ô ÂÌ›Ú˘ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘, ÔÈ ËÁÂÌfiÓ˜ Ù˘
πÓ‰›·˜, Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜, ÙˆÓ ÈÙ·ÏÈÎÒÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÒÓ Ù˘ µÂÓÂÙ›·˜ Î·È Ù˘ °¤ÓÔ‚·˜ «Ê›ÏÔÈ» ÙÔ˘ Î·È ÔÈ ‰È¿ÊÔÚÔÈ
ÙÔÈÎÔ› ¿Ú¯ÔÓÙ˜ ‹ ËÁ¤Ù˜ ·ÔÏ›ÙÈÛÙˆÓ ‚·Ú‚·ÚÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ «‰Ô‡ÏÔÈ» ÙÔ˘.
ª∂£√¢√π ∫∞π ∞ƒÃ∂™ ∆∏™ µÀ∑∞¡∆π¡∏™ ¢π¶§øª∞∆π∞™
°È· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË ÙÔ˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ ÓÔÌÈÌÔÔ›ËÛ˘ Ì ÙÔÓ µ˘˙·ÓÙÈÓfi ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÛÙËÓ
ÎÔÚ˘Ê‹ ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ ·Ó¤Ù˘Í ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜, ÂıÈÌÔÙ˘›·, Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜, Û˘ÓÂȉËÙ¿ ηٷÛ΢·Ṳ̂ÓÔ˘˜
̇ıÔ˘˜ Î·È ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ·ÔÛÎÔÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ·Ó‡„ˆÛË ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ˘ÂÚ¿Óˆ
ÙˆÓ ˘ÔÏÔ›ˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ. √Ï· ·˘Ù¿ ¤‚ÚÈÛÎ·Ó ÙËÓ ¤ÎÊÚ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜, ÛÙ· ·ÍÈÒÌ·Ù·, ÛÙÔ˘˜
Â·›ÓÔ˘˜ Î·È Û ¤Ó·Ó ÛˆÚfi ÙÈÌËÙÈΤ˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ. ¶ÔÏÈÙÈÎÔ› Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ› ‰ÂÓ Î·ıfiÚÈ˙·Ó ÌfiÓÔ ÙÔ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi
ÂıÈÌÔÙ˘ÈÎfi Ù˘ ∞˘Ï‹˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ÛÂÈÚ¿ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì ٷ ͤӷ ÎÚ¿ÙË, ÙË ÛÂÈÚ¿ ˘Ô‰Ô¯‹˜ ÙˆÓ
Í¤ÓˆÓ Î˘‚ÂÚÓËÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÚÂÛ‚Â˘ÙÒÓ. √ √ÛÙÚÔÁÎfiÚÛÎÈ ÔÓfiÌ·Û Ôχ ‡ÛÙÔ¯· ÙË ıˆڛ· Ù˘
ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ÙÔ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓÔ Ì ·˘Ù‹ ÂıÈÌÔÙ˘ÈÎfi «È‰ÈfiÌÔÚÊË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÔÏÈÙÈ΋ ıÚËÛΛ·».
√ ·ÚÈÔ˜ ÛÎÔfi˜ ÔÔÈ·Û‰‹ÔÙÂ Û˘Ó¿ÓÙËÛ˘ ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ‹Ù·Ó Ó· ÙÔÓ›ÛÂÈ ÌÂ
·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË Ë ÔÔ›· ÙÔÓ ¯ÒÚÈ˙ ·fi ÙÔÓ ÂÈÛΤÙË. ∏ ÂÚ›Ù¯ÓË ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ·Ï·ÙÈÔ‡
›¯Â ˆ˜ ÛÎÔfi ÔÈ ÂÈÛÎÂÙfiÌÂÓÔÈ Í¤ÓÔÈ Ú¤Û‚ÂȘ Î·È ËÁÂÌfiÓ˜ Ó· ÂÌ‰ÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, ÙË
ÛÙ·ıÂÚfiÙËÙ· Î·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ∑' Ô ¶ÔÚÊ˘ÚÔÁ¤ÓÓËÙÔ˜ ÛÙÔ "De
ceremoniis" ÙÔÓ›˙ÂÈ ÚËÙ¿ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Ë ·Ï·ÙÈ·Ó‹ ‰Èψ̷ٛ· ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÙˆÓ
Í¤ÓˆÓ Ú¤Û‚ÂˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ˆ˜ ·›ηÛÌ· Ù˘ Ô˘Ú¿ÓÈ·˜ ‚·ÛÈÏ›·˜ Ì ÙËÓ Â˘¯‹: «∂›ı Ë
·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·, ·ÛÎÔ‡ÌÂÓË Ì ٿÍË Î·È ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· Ó· ·Ó··Ú¿ÁÂÈ ÙËÓ Î›ÓËÛË Î·È ÙËÓ ·ÚÌÔÓ›·
Ô˘ ‰›ÓÂÈ Ô ¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ Û fiÏÔ ÙÔ Û‡Ì·Ó».
∞fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ÂÈÛfi‰Ô˘ ÙˆÓ Ú¤Û‚ÂˆÓ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Ù˘ A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÔÈ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯ÔÈ ÙÔ˘
ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ‹Ù·Ó ÂÈÊÔÚÙÈṲ̂ÓÔÈ Ì ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ Ù˘ ˘Ô‰Ô¯‹˜ ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ ‰Èψ̷ÙÒÓÛÙËÓ ·Ú¯‹ Ô ª¿ÁÈÛÙÚÔ˜ ÙˆÓ √ÊÈΛˆÓ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô §ÔÁÔı¤Ù˘ ÙÔ˘ ¢ÚfiÌÔ˘- ÊÚfiÓÙÈ˙·Ó Ó· ÌË ‰Ô˘Ó ÔÈ
ͤÓÔÈ ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔÈ Ù›ÔÙ· ·Ú·¿Óˆ ·fi fiÛ· ›¯Â ÙËÓ ÚfiıÂÛË Ó· ÙÔ˘˜ ‰Â›ÍÂÈ Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋
΢‚¤ÚÓËÛË. √È Ú¤Û‚ÂȘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ˘fi Û˘Ó¯‹ Î·È ·˘ÛÙËÚ‹ ÂÈÙ‹ÚËÛË, ÂÓÒ ·fi Ù· Û‡ÓÔÚ· ̤¯ÚÈ ÙËÓ
ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÔÈ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ› ‰Èψ̿Ù˜ ÊÚfiÓÙÈ˙·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Û˘Ó¯Ҙ ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Î·È ÙËÓ
ÈÛ¯‡ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ™ÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÙÔ˘˜ ·Ú¯fiÙ·Ó ÂȉÈÎfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ Î·È ÙÔ˘˜
··ÁÔÚ¢fiÙ·Ó Ó· ¤ÏıÔ˘Ó Û Â·Ê‹ Ì ÚfiÛˆ· ÌË ÂÓÙÂÙ·Ï̤ӷ ‹ Ó· ‰Ô˘Ó ÔÙȉ‹ÔÙ ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ
¤ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ.
√È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› Ôχ Û˘¯Ó¿ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· ηٷÏ‹ÍÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰Èψ̿Ù˜ ÍÂÓ·ÁÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ
ÌÂÁ·ÏÔÚÂ›˜ ÂÎÎÏËۛ˜, ÛÙ· ·Ó¿ÎÙÔÚ·, ÛÙ· ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ·, ÙÔ˘˜ ÚfiÙÂÈÓ·Ó Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó Ù·
ÏÔ˘ÙÚ¿, ÙÔ˘˜ ηÏÔ‡Û·Ó ÛÙȘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ Î·È Û ¿ÏϘ ÁÈÔÚÙ¤˜ ‹ ‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÓ·Ó ÙÈÌËÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ
ÂȉÈο ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜. √ √ÌÔϤÓÛ΢ ·Ú·ı¤ÙÂÈ ÌÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÂÚ›ÙˆÛË ∞ÊÚÈηÓÒÓ Ú¤Û‚ÂˆÓ Ô˘
ÌfiÏȘ ·ÓÙ›ÎÚ˘Û·Ó ÙÔ Î¿ÏÏÔ˜ Î·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô ÙÔ˘ Ó·Ô‡ Ù˘ ∞Á›·˜ ™ÔÊ›·˜ ‰¤¯ıËÎ·Ó Ó· ˘·¯ıÔ‡Ó
ÔÈÎÂÈÔıÂÏÒ˜ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· Î·È Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘. ™ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ Âȉ›ÎÓ˘·Ó Â›Û˘ ÙË
ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÈÛ¯‡ Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ Î·È ÙÔ ·fiÚıËÙÔ ÙˆÓ Ô¯˘ÚÒÛÂÒÓ Ù˘.
∏ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ‹Ù·Ó Ë ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈ΋ ·ÎÚfi·ÛË ·fi ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·.
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÚÒÙ˘ Â›ÛËÌ˘ ·ÎÚfi·Û˘ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ·Ú¤ÌÂÓ ÛȈËÏfi˜, ¤Ó· ›‰Ô˜ ıÂÔ‡,
Î·È ÔÈ ‰Èψ̿Ù˜ ·ÏÒ˜ ÙÔ˘ ·Ú¤‰È‰·Ó Ù· ‰È·ÈÛÙÂ˘Ù‹ÚÈ· Î·È Ù· ‰ÒÚ· ÙÔ˘˜. √ Ú¤Û‚˘˜ ¤ÚÂ ӷ
Û·„ÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ ¿ÙˆÌ· Î·È Ó· ÙÔÓ ÚÔÛ΢ӋÛÂÈ. ∂ΛÓË ÙËÓ ÒÚ· Ô ıÚfiÓÔ˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·
·Ó˘„ˆÓfiÙ·Ó Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ÔÚÔÊ‹ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ›ÛÂÈ ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË Ô˘ ÙÔÓ ¯ÒÚÈ˙ ·fi ÙÔ˘˜ ÎÔÈÓÔ‡˜ ıÓËÙÔ‡˜,
ÂÓÒ ÛÙÔ ÌÂٷ͇ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ›¯Â ÊÔÚ¤ÛÂÈ Ì›· ÈÔ ÏÔ‡ÛÈ· ÂÓ‰˘Ì·Û›·. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÂÙ›ıÂÓÙÔ ÛÂ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù· Ì˯·ÓÈο "·È¯Ó›‰È·" ÙÔ˘ ·Ï·ÙÈÔ‡: ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤ· ÔÚıˆÓfiÙ·Ó ¤Ó·
ÔÚÂȯ¿ÏÎÈÓÔ ÂÈ¯Ú˘ÛˆÌ¤ÓÔ ‰¤ÓÙÚÔ, ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÎÂÏ·Ë‰Ô‡Û·Ó Î·È ÊÙÂÚÔ‡ÁÈ˙·Ó Ì˯·ÓÈο ¯Ú˘Û¿
Ô˘ÏÈ¿. ™Ù· ‰‡Ô ¿ÎÚ· ÙÔ˘ ıÚfiÓÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ¯Ú˘ÛÔ› ϤÔÓÙ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÎÈÓÔ‡Û·Ó ÙȘ Ô˘Ú¤˜ ÙÔ˘˜ ηÈ
¤‚Á·˙·Ó ‚Ú˘¯ËıÌÔ‡˜ (2).
∂ÙÛÈ ÙÔÓÈ˙fiÙ·Ó Ë ÌÂÁ¿ÏË ·fiÛÙ·ÛË Ô˘ ¯ÒÚÈ˙ ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ·fi ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜. ∞ÚÁfiÙÂÚ·
·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ‰Â‡ÙÂÚË, ÈÔ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ·ÎÚfi·ÛË ‹ οÔÈÔ Û˘ÌfiÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ô Ú¤Û‚˘˜ ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ
Ó· ¤ÏıÂÈ Û ÚÔÛˆÈ΋ Â·Ê‹ Ì ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·. ∏ ÊÈÏÔÊÚfiÓËÛË ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡˜
Ú¤Û‚ÂȘ ‹Ù·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ıËÛ·˘ÚÔ‡˜ ‹ Ù· ¿ÁÈ· Ï›„·Ó· ÙÔ˘ ·Ï·ÙÈÔ‡ - ÌÈ· Â›‰ÂÈÍË
·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·ÓÂÎÙ›ÌËÙ˘ ·Í›·˜ Ô˘ ¤ÎÔ‚Â ÙËÓ ·Ó¿Û· - ‹ Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ·ÎÚÔ‚·ÙÈΤ˜ Âȉ›ÍÂȘ, fiˆ˜
·˘Ù‹ Ô˘ ÚÔοÏÂÛ ÙÔÓ ·È‰ÈÎfi ı·˘Ì·ÛÌfi ÙÔ˘ §ÈÔ˘ÙÚ¿Ó‰Ô˘ Ù˘ ∫ÚÂÌfiÓ·˜ Î·È ÙÔ ÙÚ·ÓÙ·¯Ùfi Á¤ÏÈÔ
ÙˆÓ Û˘Ó‰·ÈÙËÌfiÓˆÓ ÙÔ˘.
∏ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ÂÍ·Ó·ÁοÛÂÈ Î·ı¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ‚¿Ú‚·ÚÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ó· ˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ
Ù· ȉÈÔÙÂÏ‹ Ù˘ Û˘ÌʤÚÔÓÙ·. °È’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÏfiÁÔ Î·È ·Ú¿ ÙËÓ ˘ÂÚÔ„›· Ù˘ Ë ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ‰Èψ̷ٛ·
¤‰ÂȯÓ ȉȷ›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ô˘ ÙËÓ ÂÚȤ‚·ÏÏÂ, ηıÔ‰ËÁÔ‡ÌÂÓË ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ "ÁÈ· Ó·
‰ÈÔÈ΋ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ Ì¿ıÂȘ". ªÂ ÙÔÓ ÛÎÔfi ·˘Ùfi Û˘ÁΤÓÙÚˆÓ·Ó ÂÈÌÂÏÒ˜
ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ Ï·Ô‡˜, ÌÂÏÂÙÔ‡Û·Ó Ì ÔÏÏ‹ ÚÔÛÔ¯‹ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘˜, Ù· ‹ıË
Î·È Ù· ¤ıÈÌ·, ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜, ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ηٿÚÙÈÛË,
ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ Á›ÙÔÓ˜.
∏ ÌÂÁ¿ÏË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ Î·È Ë ÊÔ‚ÂÚ‹ ÂÈÊ˘Ï·ÎÙÈÎfiÙËÙ· ‹Ù·Ó Ù· ÌfiÓÈÌ·
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ‰Èψ̷ٛ·˜. ∞˘Ù‹ Ë ‰ÈÚÔÛˆ›· ÛÙË Û¯¤ÛË Ù˘ Ì ÙÔ˘˜
‚¿Ú‚·ÚÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ˘ÔÓfiÌ¢ ÙËÓ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋ Ù¿ÍË Ô˘ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó,
ηıÒ˜ ÔÈ Û˘Ó¯›˜ ·Ú·ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÂÓfi˜ ¤ıÓÔ˘˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ Î·È Ë Î·ÈÚÔÛÎÔÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘
Û˘¯Ó‹˜ ÂÓ·ÏÏ·Á‹˜ Û˘ÌÌ·¯ÈÒÓ ÚÔηÏÔ‡Û·Ó Ï‹ÁÌ·Ù· ÛÙËÓ ·ÍÈÔÈÛÙ›· Î·È ÛÙË ÊÂÚÂÁÁ˘fiÙËÙ¿ Ù˘.
∆ÂÏÈο Ë ÈÛÔÚÚÔ›· ·Ôηı›ÛÙ·ÙÔ ÏfiÁˆ Ù˘ ÛÙ·ıÂÚ‹˜ ÚÔۋψÛ˘ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ È‰ÂÔÏÔÁ›·
ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÛÌÔ‡. ∆· ‚·Ú‚·ÚÈο ¤ıÓË ‰¤¯ÔÓÙ·Ó Ó· ÙÂıÔ‡Ó ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÛÊ·›Ú· ÂÈÚÚÔ‹˜
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙË ‰ÈÂıÓ‹ ÛÎËÓ‹ Î·È Ó· ·Û·ÛıÔ‡Ó ¤Ó·Ó ·ÓÒÙÂÚÔ ÔÏÈÙÈÛÌfi.
∂Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Û˘Ó·ÏÏ·Á‹˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ Ì ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ‹Ù·Ó Ô ÊfiÚÔ˜. ∏
·ÚÔ¯‹ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ Û ‚¿Ú‚·ÚÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ ‹Ù·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ÌÈ· Û˘Ó‹ı˘ Ú·ÎÙÈ΋ Ô˘
·ÔÛÔ‚Ô‡Û ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ·Ó·Ì¤ÙÚËÛË. ™Â ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¿ Ù· ¯Ú‹Ì·Ù· ‹Ù·Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ
ÔÏÂÌÈÎÔ› ÊfiÚÔÈ Ô˘ ÔÈ ‚¿Ú‚·ÚÔÈ ·ÔÛÔ‡Û·Ó Ì ÙÔ Í›ÊÔ˜. √È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ÂȉÈÒÎÔÓÙ·˜ Ó· "ÂÍÔÚΛÛÔ˘Ó"
·˘Ù‹ ÙË ÌÈÎÚ‹ Ù·›ӈÛË ÚÔÙÈÌÔ‡Û·Ó Ó· ıˆÚÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·Ó·ÁηÛÙÈΤ˜ ÂÈÛÊÔÚ¤˜ ˆ˜ Ì›· ÌÔÚÊ‹
·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ "‰ÒÚÔ˘" Ô˘ ‰ÈÓfiÙ·Ó ˆ˜ ·ÓÙ·ÌÔÈ‚‹ ÁÈ· ˘ËÚÂۛ˜ ÙȘ Ôԛ˜ ›¯·Ó ÚÔÛʤÚÂÈ ‹ ı·
ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÔÈ ·Ô‰¤ÎÙ˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. √ ÙÛ¿ÚÔ˜ ‹ Ô ¯·Ï›Ê˘ ÌÔÚÔ‡Û·Ó, ·Ó ‹ıÂÏ·Ó, Ó· ÙÔÓ
·ÔηÏÔ‡Ó ÊfiÚÔ ˘ÔÙ¤ÏÂÈ·˜. °È· ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ‹Ù·Ó ·ÏÒ˜ Ì›· Û˘ÓÂÙ‹ Â¤Ó‰˘ÛË. √Ù·Ó ı· ‹Ù·Ó
¤ÙÔÈÌÔ˜ Ó· ÔÏÂÌ‹ÛÂÈ Ë ÏËڈ̋ ı· ÛÙ·Ì·ÙÔ‡ÛÂ.
∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÎÚ·ÙÒÓ ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÈÂÚ·Ú¯›· ÂÎÊÚ¿ÛÙËΠÂ›Û˘ Ì ÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹, ÛÙÔ˘˜ ‚¿Ú‚·ÚÔ˘˜
ËÁÂÌfiÓ˜, Ù›ÙÏˆÓ ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓˆÓ ·fi ÙËÓ ÈÂÚ·Ú¯›· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋˜ ∞˘Ï‹˜. ∂ÙÛÈ Ô ËÁÂÌfiÓ·˜ Ù˘
∞ÚÌÂÓ›·˜ ·¤ÎÙËÛ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ «ÚÒÙÔ˘», Ô °ÂˆÚÁÈ·Ófi˜ ÙÛ¿ÚÔ˜ °ÂÒÚÁÈÔ˜ µ' ÙÔ˘ ÎÔ˘ÚÔ·Ï¿ÙË Î·È
·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÓÔ‚ÂÏ›ÛÛÈÌÔ˘, Ô µÂÓÂÙfi˜ ‰fiÁ˘ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ÚˆÙÔÛ‚·ÛÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· Î·È Ô §·Ù›ÓÔ˜
µÔËÌÔ‡Ó‰Ô˜, ËÁÂÌfiÓ·˜ Ù˘ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜, ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ Û‚·ÛÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·. ∞˘Ù‹ Ë ÔÏÈÙÈ΋ ›¯Â ÙÚÂȘ
‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜: Ó· ÎÔϷΤ„ÂÈ ÙË Ì·Ù·ÈÔ‰ÔÍ›· ÙˆÓ ‰ÔÚ˘ÊfiÚˆÓ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘, Ó· ÙÔ˘˜ ÚÔÛ‰¤ÛÂÈ
ÔÏÈÙÈο ÛÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È Ó· ηıÔÚ›ÛÂÈ, ÚÔ˜ ÈηÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂӉȷÊÂÚÔÌ¤ÓˆÓ ÁÈ· ÙÔ
ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ, ÙË ı¤ÛË Ô˘ ηÙ›¯Â Ô Î¿ı ËÁÂÌfiÓ·˜ Î·È Ô Ï·fi˜ ÙÔ˘ ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹
ÎÔÈÓÔÔÏÈÙ›·.
∂Ó· ·fi Ù· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ· ‰Èψ̷ÙÈο ̤۷ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó ÔÈ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ›
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ‹Ù·Ó Î·È Ë ÚÔÛÊÔÚ¿, ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ËÁ¤Ù˜, ÔχÙÈÌˆÓ ÛÙÂÌÌ¿ÙˆÓ. ∆· ÛÙ¤ÌÌ·Ù·
·˘Ù¿, ˘¤ÚÔ¯· ‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Ù˘ ·ÚÁ˘ÚÔ¯Ú˘ÛÔ¯Ô˚·˜ ÙˆÓ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ Ù¯ÓÈÙÒÓ, ‰È·ÎÔÛÌË̤ӷ ÌÂ
ÛÌ¿ÏÙÔ Î·È ÔχÙÈ̘ ¤ÙÚ˜, ‹Ù·Ó ¤Ó‰ÂÈÍË ÌÂÁ¿Ï˘ ‡ÓÔÈ·˜ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, Ô ÔÔ›Ô˜
ÚÔÛ·ıÔ‡Û ̤ۈ ÙÔ˘ ‰ÒÚÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙȘ Û˘ÌÌ·¯ÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ٷ ͤӷ ÎÚ¿ÙË Î·È Ó·
ÙÔÓ›ÛÂÈ ÛÙÔÓ Í¤ÓÔ ËÁÂÌfiÓ· ÙËÓ ÚԤϢÛË Ù˘ ÓÔÌÈÌÔÔ›ËÛ˘ Î·È Ù˘ ¤ÓÙ·Í‹˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÈÂÚ·Ú¯›· Ù˘
ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ √ÈÎÔ˘Ì¤Ó˘. √ µ·Û›ÏÂÈÔ˜ ∞’ ¤ÛÙÂÈÏ ÛÙ¤ÌÌ· ÛÙÔÓ ∞ÛÒÙÈÔ µ’, ‰Ô‡Î· Ù˘ ªÂÁ¿Ï˘ ∞ÚÌÂÓ›·˜
(885), Î·È Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ £' Ô ªÔÓÔÌ¿¯Ô˜ ÛÙÔÓ √‡ÁÁÚÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ ∞Ó‰Ú¤· ∞’ (1047-1061).
™ËÌ·ÓÙÈÎfi ‰Èψ̷ÙÈÎfi "¯·ÚÙ›" ÙˆÓ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ‹Ù·Ó Â›Û˘ Ë ÌÂÁ¿ÏË Ê‹ÌË ÙˆÓ ÚÈÁÎÈÈÛÛÒÓ ÙÔ˘˜. ∏
ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ Û‡Ó·„˘ Á¿ÌˆÓ Ì ͤÓÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ ›¯Â ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. √È
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ÚÔÙÈÌÔ‡Û·Ó Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Á¿ÌÔ˘˜ Ì ÔÚÊ˘ÚÔÁ¤ÓÓËÙ˜ ÚÈÁΛÈÛÛ˜ Î·È Ó·
‰›ÓÔ˘Ó ˆ˜ Û˘˙‡ÁÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ οÔȘ Ì·ÎÚÈÓ¤˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÙÔ˘˜ ‹ ·Ï¿ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿ÙÈÛÛ˜.
√ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ∑' Ô ¶ÔÚÊ˘ÚÔÁ¤ÓÓËÙÔ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ fiÙÈ ÙÚ›· Ú¿ÁÌ·Ù· ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ¤Ó·˜
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ Ó· ‰ÒÛÂÈ Û ¤Ó·Ó ͤÓÔ: ÙÔ ÛÙ¤ÌÌ·, ÙÔ Ì˘ÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ˘ÁÚÔ‡ ˘Úfi˜ Î·È ÙÔ ¯¤ÚÈ ÌÈ·˜
ÔÚÊ˘ÚÔÁ¤ÓÓËÙ˘ ÚÈÁΛÈÛÛ·˜. °È’ ·˘Ùfi ıÂÒÚËÛ ÙÚÔÌÂÚ‹ ˘ÔÙ›ÌËÛË Ù˘ ·Í›·˜ ÙˆÓ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ Ó˘ÊÒÓ
ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙÔ˘ ƒˆÌ·ÓÔ‡ ∞' Ó· ·ÓÙÚ¤„ÂÈ ÙËÓ ÂÁÁÔÓ‹ ÙÔ˘ ª·Ú›· Ì ÙÔÓ ÙÛ¿ÚÔ Ù˘ µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜ ¶¤ÙÚÔ.
µÂ‚·›ˆ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤ÎÙ·ÎÙ˜ ‰Èψ̷ÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ·Ó¿ÁÎ·Û·Ó ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ fiˆ˜ Ô πˆ¿ÓÓ˘ ∆ÛÈÌÈÛ΋˜
Î·È Ô µ·Û›ÏÂÈÔ˜ µ' Ô µÔ˘ÏÁ·ÚÔÎÙfiÓÔ˜ Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó Ô ÌÂÓ ÚÒÙÔ˜ ÙËÓ ·ÓÈ„È¿ ÙÔ˘ £ÂÔÊ·ÓÒ ÛÙÔÓ ÁÈÔ ÙÔ˘
°ÂÚÌ·ÓÔ‡ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· √ıˆÓ· ∞', Ô ‰Â ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ ∞ÓÓ· ÛÙÔÓ ¿ÍÂÛÙÔ ËÁÂÌfiÓ· ÙÔ˘ ∫Ȥ‚Ô˘
µÏ·‰›ÌËÚÔ. √È µ˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ÚÈÁΛÈÛÛ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÂÎÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ Ô˘
·ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó Î·È ÂËÚ¤·˙·Ó ¢ÌÂÓÒ˜ ÙÔ˘˜ Û˘˙‡ÁÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ. ªÂ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ,
‰ËÏ·‰‹ ̤ۈ Ù˘ Û‡Ó·„˘ Á¿ÌˆÓ, Û˘ÛÊ›¯ıËÎ·Ó Î·È ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ Ì ÙËÓ ·ÚÌÂÓÈ΋ Î·È ÙËÓ
η˘Î·ÛÈ·Ó‹ ‰˘Ó·ÛÙ›·, ÔÈ Ôԛ˜ ¿Ú¯ÈÛ·Ó ÛÙ·‰È·Î¿ Ó· ‚˘˙·ÓÙÈÓÔÔÈÔ‡ÓÙ·È.
∏ π∂ƒ∞¶√™∆√§π∫∏ ¢ƒ∞™∏
∂Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ‰Èψ̷ٛ·˜ ‹Ù·Ó Ë ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡
ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ̤ۈ ÙÔ˘ ÂίÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‚·Ú‚·ÚÈÎÒÓ Ê˘ÏÒÓ ÛÙȘ ÁˆÔÏÈÙÈο ¢·›ÛıËÙ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜
Ù˘ ÀÂÚη˘Î·Û›·˜, Ù˘ ‚fiÚÂÈ·˜ ·Ú¢Í›ÓÈ·˜, ÙˆÓ µ·ÏηӛˆÓ Î·È Ù˘ ¢ڇÙÂÚ˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ηÈ
·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘. √È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ›ÛÙ¢·Ó ˆ˜, fiˆ˜ Ë ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋ ‰ÔÌ‹ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜
∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ›¯Â ·ÓÔ›ÍÂÈ ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· ÙË ÓÈÎËÊfiÚ· ÚԤϷÛË Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ›ÛÙ˘ ˆ˜
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ £Â›·˜ ¶ÚfiÓÔÈ·˜, ¤ÙÛÈ Î·È ÔÈ «ƒˆÌ·›ÔÈ», Ô ÂÎÏÂÎÙfi˜ Ï·fi˜ Ô˘ ·ÊÈÂÚÒıËΠÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·
ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ·fi ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ, ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· ‰Ú¤„Ô˘Ó fi,ÙÈ Â›¯Â Û›ÚÂÈ Ë ¶ÚÒÙË ƒÒÌË
Î·È Ó· ‰È·‰ÒÛÔ˘Ó ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ∂˘·ÁÁÂÏ›Ô˘ Û fiÏ· Ù· ¤ıÓË Ù˘ °Ë˜. °È· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Ë Â͈ÙÂÚÈ΋
ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Û˘Ó‰¤ıËΠÛÙÂÓ¿ Ì ÙÔ ÈÂÚ·ÔÛÙÔÏÈÎfi ¤ÚÁÔ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜.
√È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ÈÂÚ·fiÛÙÔÏÔÈ ¤Êı·Û·Ó ̤¯ÚÈ ÙËÓ ÔÚÔÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ∫·˘Î¿ÛÔ˘, ÙË ÛÙ¤· Ù˘ ª·‡Ú˘
ı¿Ï·ÛÛ·˜, ÙËÓ ∞ÈıÈÔ›·, ÙȘ Ô¿ÛÂȘ Ù˘ ™·¯¿Ú·˜. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ 9Ô Î·È 10Ô ·ÈÒÓ˜ Ô ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜
ÂÍ·ÏÒıËΠ̠ÁÚ‹ÁÔÚÔ˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÛÏ·‚ÈÎÒÓ Ê˘ÏÒÓ (ªÔÚ·‚›·, µÔ˘ÏÁ·Ú›·, ™ÂÚ‚›·, ƒˆÛ›·).
∆Ô µ˘˙¿ÓÙÈÔ, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ ·È΋ ƒÒÌË Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ Â¤ÙÚÂ ӷ Á›ÓÂÈ Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÛÙȘ ÙÔÈΤ˜
ÁÏÒÛÛ˜ ÙˆÓ Ï·ÒÓ, ‰È¢ÎfiÏ˘Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ Ù˘ ÂÍ¿ψÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÚÔˆıÔ‡Û·Ó ÔÈ
ÈÂÚ·fiÛÙÔÏÔ› ÙÔ˘, ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·˜ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Û ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÁÏÒÛÛ· Î·È ÌÂÙ·ÊÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ∞Á›·
°Ú·Ê‹ ÛÙȘ ÁÏÒÛÛ˜ ÙˆÓ ÓÂÔÊÒÙÈÛÙˆÓ Ï·ÒÓ. ∆Ô ∂˘·ÁÁ¤ÏÈÔ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÙËΠÛÙË ÁÔÙıÈ΋, ÛÙËÓ ÎÔÙÈ΋,
ÛÙËÓ ·ÈıÈÔÈ΋, ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ÛÏ·‚ÔÓÈ΋ Î·È Û ¿ÏϘ ÁÏÒÛÛ˜. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ΢ÚÈÏÏÈÎÔ‡
·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘ Î·È Ë ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË Ù˘ £Â›·˜ §ÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È Ù˘ µ›‚ÏÔ˘ ÛÙ· ÛÏ·‚ÔÓÈο ·ÔÙ¤ÏÂÛÂ
ÈÛ¯˘ÚfiÙ·ÙÔ fiÏÔ ÁÈ· ÙȘ ÚÔÛËÏ˘ÙÈÛÙÈΤ˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘. ∂¤ÙÚÂ Û ÛÏ·‚ÈΤ˜
ÎÔÈӈӛ˜ Ó· ÂίÚÈÛÙÈ·ÓÈÛıÔ‡Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘, ¯ˆÚ›˜ Ó·
·ÊÔÌÔÈÒÓÔÓÙ·È Û ٤ÙÔÈÔ ‚·ıÌfi ·fi ÙÔÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi ÔÏÈÙÈÛÌfi ÒÛÙ ӷ ÎÈÓ‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó Ó· ·ÔϤÛÔ˘Ó ÙËÓ
ȉÈÔÚÔÛˆ›· ÙÔ˘˜.
∏ ¢¤ÏÈÎÙË ÂΛÓË ÔÏÈÙÈ΋ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÌfiÓÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÈ·˜ „˘¯Ú‹˜ ‰Èψ̷ÙÈ΋˜ ÛÎÔÈÌfiÙËÙ·˜.
£· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈÏËÙfi fiÙÈ Û ÌÈ· ÚÔ-ÓˆÙÂÚÈ΋, ÔÓÙÔÏÔÁÈο ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓË ÎÔÈÓˆÓ›· fiˆ˜ Ë
‚˘˙·ÓÙÈÓ‹, Ë ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ ·ÓÙÈηÙfiÙÚÈ˙ ÙȘ ÎÔÛÌÔıˆÚËÙÈΤ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÔÚıfi‰ÔÍÔ˘
ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, Ô˘ ·ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÙ·Ó ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÚÔÛ‹Ï˘ÙˆÓ Ï·ÒÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ›ÛÙË fi¯È ˆ˜
ηٷӷÁηÛÙÈ΋ ˘·ÁˆÁ‹ Û ¤Ó· ÚÔηıÔÚÈṲ̂ÓÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi Û¯‹Ì·, ·ÏÏ¿ ˆ˜ ÂχıÂÚË ÚÔۤϢÛË
·Ó¿ÏÔÁË Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ·. ∏ ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÈÂÚ·fiÛÙÔÏÔ, Ô˘ ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó
ÁÈ· ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÚÔ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ‚¿Ú‚·ÚˆÓ ÚÔÛ‹Ï˘ÙˆÓ, Î·È ÛÙÔÓ Ú¿ÎÙÔÚ· ÙÔ˘ ·Ó·ÙÔÏÈÎÔڈ̷˚ÎÔ‡
ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌÔ‡, Ô˘ ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Â›‰Ú·Û˘ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ‹Ù·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜
µ˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ÙÂÏ›ˆ˜ ·Ó‡·ÚÎÙË.
√È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ¤ÛÙÚ„·Ó ·Ú¯Èο ÙȘ ÚÔÛËÏ˘ÙÈÛÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÛÙ· µ·ÏοÓÈ·, ÁÈ· ÚÔÊ·Ó›˜
ÁˆÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÂÁÁ‡ÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, Î·È ¤Ù˘¯·Ó ÙÔÓ ÂίÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi Ù˘
µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜ Â› ªÈ¯·‹Ï °’ Î·È ¿ÏÏˆÓ ‚·ÏηÓÈÎÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‹Ù·Ó Î·È ÔÈ ™¤Ú‚ÔÈ, Â›
µ·ÛÈÏ›Ԣ ∞'. ∏ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÈÂÚ·ÔÛÙÔÏÈ΋ ÂÍfiÚÌËÛË ÛÙË ªÔÚ·‚›· ¤ıÈÍ ٷ ÁˆÔÏÈÙÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ
ºÚ¿ÁΈÓ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÊÚ·ÁÎÈÎÔ› ÛÙÚ·ÙÔ› Ó· ÂÈÛ‚¿ÏÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 880 ÛÙË ¯ÒÚ· ·˘Ù‹ ηÈ
Ó· ÂΉÈÒÍÔ˘Ó ‚›·È· ÙȘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ÈÂÚ·ÔÛÙÔϤ˜ ˘fi ÙÔ˘˜ ∫‡ÚÈÏÏÔ Î·È ªÂıfi‰ÈÔ. ™ÙË ‚fiÚÂÈ· ¶·Ú¢Í›ÓÈ·
ÂÚÈÔ¯‹ ÔÈ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó ·Ú¯Èο ÛÙÔ˘˜ ÷˙¿ÚÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ fï˜ ÚÔÛ¯ÒÚËÛ·Ó
ÙÂÏÈο ÛÙÔÓ ÈÔ˘‰·˚ÛÌfi ˆ˜ Û˘ÓÂȉËÙ‹ ÂÈÏÔÁ‹ Ô˘ ÙÔ˘˜ ‰È·ÙËÚÔ‡Û ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ˘˜ ÙfiÛÔ ·fi ÙË
‚˘˙·ÓÙÈÓ‹, fiÛÔ Î·È ·fi ÙËÓ ÈÛÏ·ÌÈ΋ ÂÈÚÚÔ‹.
√È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ›¯·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÈÙ˘¯›· Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ· Ì ÙÔ˘˜ ƒÒÛÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‡ÛÙÂÚ· ·fi
Â›ÌÔÓ˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ۯ‰fiÓ ÂÓ¿ÌÈÛ˘ ·ÈÒÓ· ÂίÚÈÛÙÈ·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÙÂÏÈο Â› µ·ÛÈÏ›Ԣ µ' ·fi ÙÔÓ
ËÁÂÌfiÓ· ÙÔ˘˜ µÏ·‰›ÌËÚÔ, Ô˘ Û˘Ó‹„Â Û˘ÌÌ·¯›· Ì ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ Î·È Ó˘ÌʇıËΠÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈ΋ Ù˘ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜ ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ Â›‰Ú·Û˘ Ô˘ ·ÛÎÔ‡ÛÂ
ÛÙȘ ‚¿Ú‚·Ú˜ Ê˘Ï¤˜ Â›Ó·È Ë ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÔÈ ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔÈ ÙÔ˘ µÏ·‰›ÌËÚÔ˘ ÁÈ· ÙË ‰ËÌfiÛÈ·
Ï·ÙÚ›· ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, fiÙ·Ó ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙÔÓ Ó·fi Ù˘ ∞Á›·˜ ™ÔÊ›·˜ Î·È ÂÚȤÁÚ·„·Ó ÙȘ
ÂÓÙ˘ÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ·fi ÙË £Â›· §ÂÈÙÔ˘ÚÁ›·: «¢ÂÓ ÁÓˆÚ›˙·Ì ·Ó ‹Ì·ÛÙ ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi ‹ ÛÙË ÁË. °È·Ù› ÛÙË ÁË
‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ù¤ÙÔÈ· ÔÌÔÚÊÈ¿ Î·È ·Á·ÏÏ›·ÛË… °ÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÌfiÓÔ fiÙÈ Û ·˘Ùfi ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ô £Âfi˜ ηÙÔÈΛ
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È Ë Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ Â›Ó·È ÈÔ fiÌÔÚÊË ·fi ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ ¤ıÓÔ˜: ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ
ÌÔÚԇ̠ӷ ͯ¿ÛÔ˘Ì ·˘Ùfi ÙÔ Î¿ÏÏÔ˜».
¶ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ÚÔÛËÏ˘ÙÈÛÙÈΤ˜ ÂÈÙ˘¯›Â˜ ÛËÌÂÈÒıËÎ·Ó ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÀÂÚη˘Î·Û›·˜,
fiÔ˘ ÈÂÚ·ÔÛÙÔϤ˜ Ô˘ ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó ·fi ÙÔÓ ·ÙÚÈ¿Ú¯Ë ºÒÙÈÔ Â›¯·Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÛÊÚÈÁËÏ‹˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜ ÛÙËÓ ∞‚·ÛÁ›· Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ °ÂˆÚÁ›·˜, Ô˘ ÂÍ¿ψÛ ÙÔÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi
·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚ· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔÓÙ·˜ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 10Ô˘ ·ÈÒÓ· ÙËÓ ÚÔÛ¯ÒÚËÛË, ÛÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÂÎÎÏËÛ›·,
ÙˆÓ ∞Ï·ÓÒÓ Ô˘ ˙Ô‡Û·Ó ÛÙËÓ ÂÓ‰Ô¯ÒÚ· ÌÂٷ͇ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘ Î·È ∫·Û›·˜. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘
ÂίÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ·˘ÙÔ‡ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ Ù·ÍÈÓfiÌËÛË ÙÔ˘ ∞Ï·ÓÔ‡ ËÁÂÌfiÓ· ˆ˜ «ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ Ù¤ÎÓÔ˘» ÙÔ˘
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, ηٿ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙˆÓ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ∑’ ÙÔ˘ ¶ÔÚÊ˘ÚÔÁ¤ÓÓËÙÔ˘. √È
ÚÔÛËÏ˘ÙÈÛÙÈΤ˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ ›¯·Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù· ÂίÚÈÛÙÈ·ÓÈṲ̂ӷ ¤ıÓË Ó·
ÂÈÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÎÔÈÓˆÓ›· ÎÚ·ÙÒÓ, fiÔ˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛÙÔÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi ÔÏÈÙÈÛÌfi ηÈ
·Ó·ÁÓÒÚÈ˙·Ó ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ ˆ˜ ΤÓÙÚÔ ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û¯¤ÛˆÓ, ˆ˜ ÎÂÊ·Ï‹ Ù˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ √ÈÎÔ˘Ì¤Ó˘.
√π∫√Àª∂¡π∫∏ π¢∂√§√°π∞ ∫∞𠶃∞∫∆π∫∏ ∂À∂§π•π∞
∂ÎÙfi˜ fï˜ ·fi ÙËÓ ÈÂÚ·ÔÛÙÔÏÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ë ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ‰Èψ̷ٛ· ÁÓÒÚÈ˙ ӷ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ÙËÓ
ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋ ȉÂÔÏÔÁ›· Ì ÌÈ· ۯ‰fiÓ "Ì·ÎÈ·‚ÂÏÈ΋" ÔÏÈÙÈ΋ ¢ÂÏÈÍ›·. ∏ ‰Èψ̷ٛ· ÙˆÓ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û ·ÚÎÂÙ¿ Û˘¯Ó¿ Ù· ‰ÔÎÈÌ·Ṳ̂ӷ ̤۷, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÂÍ·ÁÔÚ¿ ÙˆÓ Î˘‚ÂÚÓËÙÒÓ ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ
ÎÚ·ÙÒÓ, Ë ·Ú·Î›ÓËÛË ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘, Ë ·Ó¿ÌÈÍË ÛÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ ‰È·ÊfiÚˆÓ
¯ˆÚÒÓ, ÔÈ Ì˯·ÓÔÚڷʛ˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ¿ÏÏˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ Î.¿. √È ‰Èψ̿Ù˜ Î·È ÔÈ Î·Ù¿ÛÎÔÔ› ÙÔ˘˜
ÊÚfiÓÙÈ˙·Ó ÒÛÙ ÔÈ Á›ÙÔÓ˜ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ó· ÌËÓ ÎÏ›ÛÔ˘Ó ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ Û˘ÌÌ·¯›Â˜. ªÂ ηٿÏÏËϘ
Ì˯·ÓÔÚڷʛ˜ ‰È¤Ï˘·Ó ÂÓÒÛÂȘ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÂÓÒ ‰ÂÓ ‰›ÛÙ·˙·Ó Ó· ÂÍ··Ù‹ÛÔ˘Ó
·ÎfiÌ· Î·È ÚÒËÓ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ fiÙ·Ó ÔÈ ÈÛÔÚÚÔ›Â˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó Î·È Ë ÔÏÈÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÙÔ ··ÈÙÔ‡ÛÂ.
∏ ‰Èψ̷ٛ· "ÌÂÁ¿Ï˘ ‰‡Ó·Ì˘", Ô˘ ÂÊ¿ÚÌÔ˙ Ì ΢ÓÈ΋ ·ÓÔ˘ÚÁ›· ÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ, ÚÔηÏÔ‡ÛÂ
·Á·Ó¿ÎÙËÛË ÛÙ· ı‡Ì·Ù¿ Ù˘, ΢ڛˆ˜ ÛÙËÓ Â˘Ú·ÛÈ·ÙÈ΋ ÛÙ¤·. ∂›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi ÙÔ fiÙÈ Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË
ÂȉÂÍÈfiÙËÙ· Î·È ÔÈ ‡ÔÙ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ ÙˆÓ ‰Èψ̷ÙÒÓ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ ÂÓÛÙ¿Ï·Í·Ó ÛÙÔ˘˜
∞Ó·ÙÔÏÈÎÔÂ˘Úˆ·›Ô˘˜ Á›ÙÔÓ¤˜ ÙÔ˘ ÌÈ· η¯˘Ô„›· ÁÈ· Ù· ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ΛÓËÙÚ· Î·È ÙËÓ ÂÔ›ıËÛË fiÙÈ ÔÈ
"∂ÏÏËÓ˜" ‹Ù·Ó Ì˯·ÓÔÚÚ¿ÊÔÈ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÍÈfiÈÛÙÔÈ. √ ‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌÔ˜ ·˘Ùfi˜
ηÈÚÔÛÎÔÈÛÌfi˜, fiˆ˜ Î·È Ë ÔÌ҉˘ Î·È ·Úˆ¯Ë̤ÓË ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÚËÙÔÚ›· ÙˆÓ ‰Èψ̷ÙÒÓ, ¤¯ÂÈ
˘ÔÛÙËÚȯı› fiÙÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙÔ ·‰‡Ó·ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ‰Èψ̷ٛ·˜. øÛÙfiÛÔ
·Ú¿ ÙÔ˘˜ ÚfiÛηÈÚÔ˘˜ "·˘ÙÔÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌÔ‡˜" Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Û ÛÙÔ ÁfiËÙÚÔ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ë
‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌË È‰ÈÔÙ¤ÏÂÈ·, Ë ‰ÈÂıÓ‹˜ ÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ ·Ú¤ÌÂÓ ·Î¤Ú·ÈË ÏfiÁˆ Ù˘ ·Ù·Ï¿ÓÙ¢Ù˘
ÚÔۋψÛ˘ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ‰Èψ̷ٛ·˜ ÛÙÔ ‰fiÁÌ· ÙÔ˘ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÛÌÔ‡.
ªÔÚ› Ë ·Ó·ÓÙÈÛÙÔȯ›· ÌÂٷ͇ Â›ÛËÌÔ˘ ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ‰fiÁÌ·ÙÔ˜ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, Ë ·˘Í·ÓfiÌÂÓË
΢ÚÈ·Ú¯›· ÌÈ·˜ ÂÚ›ÏÔ΢ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›·˜, ÙÔ ÔÌ҉˜ ÙˆÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ÙÂÏÂÙÒÓ Î·È Ù· ÚËÙÔÚÈο
ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Ó· ηıÈÛÙÔ‡Û·Ó ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ‰Èψ̷ٛ· ÂÓ›ÔÙ ·ÚÙËÚÈÔÛÎÏËÚˆÙÈ΋, fï˜ Û Ú·ÎÙÈÎfi
Â›Â‰Ô Ë ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÔÏÈÙÈ΋ ‰ÂÓ ¤¯·Û ÔÙ¤ ÙËÓ Â˘ÂÏÈÍ›· Ù˘. ∏ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ΢‚¤ÚÓËÛË ‹Ù·Ó ηٿ
ηÓfiÓ· ηϿ ÏËÚÔÊÔÚË̤ÓË ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ, ¯¿ÚË ÛÙËÓ Î·Ï¿ ‰ÈÎÙ˘ˆÌ¤ÓË
‰Èψ̷ٛ· Ù˘. ∞˘Ùfi Ù˘ ·Ú›¯Â ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¢ÂÏÈÍ›·˜ Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌˆÓ,
ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ Î·È ‰Èψ̷ÙÈÎÒÓ, ÚÔ˜ «ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ η›ÚÈÔ˘ Ï‹ÁÌ·ÙÔ˜», ·ÏÏ¿ Î·È ÙË
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÌÂÙ¿ıÂÛ˘ ÙˆÓ ϤÔÓ Î·Ù·ÚÙÈÛÌ¤ÓˆÓ Î·È ÂÂÈÚ·Ì¤ÓˆÓ ‰Èψ̷ÙÒÓ ·fi ÙË Ì›· ¯ÒÚ· ÛÙËÓ
¿ÏÏË, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ·Ó¿ÁΘ.
™Àª¶∂ƒ∞™ª∞∆∞ -¢π∞¶π™∆ø™∂π™-¶ƒ√∂∫∆∞™∂π™
™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο ı· ϤÁ·Ì fiÙÈ ¤Ó· ·fi Ù· ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÎfiÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜
‰Èψ̷ٛ·˜ ‹Ù·Ó Ô Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ Ù˘ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ˘ ÚÔۋψÛ˘ ÛÙËÓ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋ Ù˘ ȉÂÔÏÔÁ›· ÌÂ
ÙË ‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌË ÔÏÈÙÈ΋ ¢ÂÏÈÍ›·. √È µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ›ÛÙ¢·Ó ·ÎÚ¿‰·ÓÙ· ÛÙÔ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi Âڈ̤ÓÔ
Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. øÛÙfiÛÔ Ë ·ÎÚ¿‰·ÓÙË ›ÛÙË ÙÔ˘˜ ÛÙË Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ˘ÂÚÔ¯‹ Î·È ÛÙË ‰Èη›ˆÛ‹
ÙÔ˘˜, ·ÎfiÌ· Î·È fiÙ·Ó ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙·Ó ηٷÛÙÚÔÊÈΤ˜ ·ÂÈϤ˜, Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·Ó Ì ÂÍÈÛÔÚÚÔËÙÈÎÔ‡˜
ÂÏÈÁÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÎÌÂÙ·ÏχÔÓÙ·Ó ·ÓËÏÂÒ˜ ÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ˜ Ù˘ ÂοÛÙÔÙ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ Û˘Á΢ڛ·˜.
∆Ô Ì·ÎÚÔ‚ÈfiÙÂÚÔ Â›Ù¢ÁÌ· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ‹Ù·Ó Ë ÚÔÒıËÛË Ì›·˜ ‰ÈÂıÓÔ‡˜
Ù¿Í˘, ‚·ÛÈṲ̂Ó˘ ÛÙÔÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi ÔÏÈÙÈÛÌfi, Ô˘ ÂͤÊÚ·˙ ÙÔÓ ·Ù·Ï¿ÓÙ¢ÙÔ È‰ÂÔÏÔÁÈÎfi ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÛÌfi
ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘. ∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi fiÙÈ Ë È‰¤· Ù˘ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÂÈ‚›ˆÛ ÛÙË
Û˘Ó›‰ËÛË ÙˆÓ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ¤Û¯·ÙË ÒÚ·. "∫‡ÎÓÂÈÔ ¿ÛÌ·" Ù˘ ˘‹ÚÍÂ Ë ÙÚ·ÁÈ΋ ·¿ÓÙËÛË ÙÔ˘
∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘ ÛÙÔ ÙÂÏÂÛ›ÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ ªˆ¿ÌÂı µ’ ÙÔ˘ ¶ÔÚıËÙ‹, ÙÔÓ ª¿˚Ô ÙÔ˘ 1453: «√
·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ Â›Ó·È ¤ÙÔÈÌÔ˜ Ó· ˙‹ÛÂÈ ÂÓ ÂÈÚ‹ÓË Ì ÙÔÓ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ Î·È Ó· ÙÔ˘ ·Ú·¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÙȘ fiÏÂȘ ηÈ
Ù· ‰¿ÊË Ô˘ η٤ÎÙËÛÂ. ∏ fiÏË ı· ÙÔ˘ ηٷ‚¿ÏÂÈ ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ÊfiÚÔ ˘ÔÙ¤ÏÂÈ·˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ, ÛÙÔÓ
‚·ıÌfi Ô˘ ÌÔÚ›. ªfiÓÔ ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ fiÏË ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ˘ ·Ú·‰ÒÛÂÈ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜. ∫·Ï‡ÙÂÚ· Ó·
Âı¿ÓÂÈ».
∞˘Ù‹ Ë ·Û˘Ì‚›‚·ÛÙË ›ÛÙË ÛÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ· ÙˆÓ ·ÍÈÒÓ Ô˘ ÂÓÛ·ÚÎÒÓÂÈ ¤Ó·˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË
ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯‹ ¿ÛÎËÛË ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ‰Èψ̷ٛ·˜ ·fi ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘. ∆Ô µ˘˙¿ÓÙÈÔ ‰ÂÓ Â›¯Â
·ÌÊÈ‚Ôϛ˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ, ÙË ‰‡Ó·ÌË Î·È ÙËÓ ·ÓˆÙÂÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡ÛÂ. ∆Ô
ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚË ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È Ì ¢·ÈÛıËÛ›· ·¤Ó·ÓÙÈ
ÛÙȘ ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Ï·ÒÓ ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ‰È›ۉ˘Û˘, Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙÔ Ï·›ÛÈÔ
Ì›·˜ Ô͢‰ÂÚÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, ÛÙËÓ ÔÔ›· Ë ¿ÛÎËÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ‰Èψ̷ٛ·˜
Û˘Ó˘Ê·›ÓÂÙ·È Ì ·ÙÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÁÂÓÓ¿ ·ÓÙȉڿÛÂȘ (3).
√ ȉȷ›ÙÂÚ· ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓÔ˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÈÛ¯‡Ô˜ Î·È ÓÔÌÈÌÔÔÈËÙÈ΋˜ ȉÂÔÏÔÁ›·˜ ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
ÙËÓ ·Û˘Ó‹ıÈÛÙË Ì·ÎÚÔ‚ÈfiÙËÙ· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÈÛ¯‡Ô˜ Î·È ÂÈÚÚÔ‹˜. ∏ Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜
ÂÚ›ÙˆÛ˘ ÛÙË ıˆÚËÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ ¤ÁÎÂÈÙ·È ·ÎÚÈ‚Ò˜ Û ·˘Ùfi ÙÔ Â›Ù¢ÁÌ·: ÔÈ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ÂÈÌ‹Î˘Ó·Ó
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi οı ¿ÏÏË ËÁÂÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙÔÓ ÓÔÌÔÙÂÏÂÈ·Îfi
·ÎÏÔ Ù˘ ·Ófi‰Ô˘ Î·È Ù˘ ÙÒÛ˘ ÙˆÓ ªÂÁ¿ÏˆÓ ¢˘Ó¿ÌˆÓ, ÁÈ· Ó· ı˘ÌËıԇ̠ÙÔÓ ¶ˆÏ ∫¤ÓÓÂÓÙ˘. ªÂ
¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÂÓÙfiÈÛ·Ó Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÈÙ˘¯›· ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÈÛÔÚÚÔ›·˜ ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ÛÙËÓ Ô˘ÙÔ›·, ÂÙ˘¯·›ÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰È·ÚΤÛÙÂÚË ‰È¢ı¤ÙËÛË ÙÔ˘ ËıÈÎÔ‡
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ËÁÂÌÔÓÈÛÌÔ‡ (4). ∂Áηı›‰Ú˘Û·Ó, ‰ËÏ·‰‹, ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· "¢¤ÏÈÎÙÔ˘" ËÁÂÌÔÓÈÛÌÔ‡, ÙÔÓ
ÔÔ›Ô ÔÈ ÙÔÈΤ˜ ÂÏ›Ù ÙˆÓ ˘ÔÙÂÏÒÓ Ï·ÒÓ ·Ô‰¤¯ÔÓÙ·Ó ÔÈÎÂÈÔıÂÏÒ˜ - ·Ú¿ ÙȘ ÂÓ›ÔÙ ηٷӷÁηÛÙÈΤ˜
Ù˘¯¤˜ ÙÔ˘ - ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÛÙ· ¢ڇÙÂÚ· ÔʤÏË Ù˘ ËÁÂÌÔÓÈ΋˜ Ú‡ıÌÈÛ˘, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ë
‰ÈÂıÓ‹˜ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È Ë ¤ÓÙ·Í‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰ÈÂıÓÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜.
∂ȉÈÎfiÙÂÚ· ÂÍÂÙ·˙fiÌÂÓË ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ÂÍ¿ψÛ˘ Î·È Ù˘ ÂÌ‚¤ÏÂÈ·˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ Ë
µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Û˘ÁηٷϤÁÂÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÂΛӘ ÙȘ ÌÂÁ¿Ï˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ô˘ ·Ê‹ÓÔ˘Ó Ì·ÎÚ¿
ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ Û ÁˆÁÚ·ÊÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ôχ ¢ڇÙÂÚ˜ ·fi ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ¿ ÙÔ˘˜. ∆Ô µ˘˙¿ÓÙÈÔ
·Ó‹ÎÂÈ ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ Ô˘ ¤Ú· ·fi Ù· ÛÙÂÓ¿ Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ·Í›Â˜ ÌÂ
ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈΤ˜ ·ÍÈÒÛÂȘ, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ›Ûˆ ÙÔ˘˜ ÏÔ‡ÛȘ ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ÎÏËÚÔÓÔÌȤ˜. ∆Ô µ˘˙¿ÓÙÈÔ
·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ ÎÔÈÙ›‰· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ̤ÚÔ˘˜ Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ Î·È Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜
∂˘ÚÒ˘.
¶·ÚfiÌÔÈ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·fi ÙË ÓÂÒÙÂÚË ÈÛÙÔÚ›· ·Ó¢ڛÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ Î·ıÔÏÈ΋ πÛ·Ó›·, Ù˘ ÔÔ›· Ë
ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÂÎÙ›ÓÂÙ·È ÛÙË §·ÙÈÓÈ΋ ∞ÌÂÚÈ΋ Î·È ÛÙȘ ºÈÏÈ›Ó˜, ηıÒ˜ Î·È ÛÙË ÊÈÏÂχıÂÚË
µÚÂÙ·Ó›·, Ù˘ ÔÔ›·˜ Ë ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÂÎÙ›ÓÂÙ·È ÛÙȘ ·ÁÁÏfiʈÓ˜ ‰ËÌÔÎڷٛ˜ ·fi ÙȘ ∏¶∞
Î·È ÙÔÓ ∫·Ó·‰¿ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ∞˘ÛÙÚ·Ï›· Î·È ÙË ¡¤· ∑ËÏ·Ó‰›·. √È ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó, ˆÛÙfiÛÔ,
·fi ÙËÓ ÂÍ¿ψÛË ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. √ ÈÛ·ÓÈÎfi˜ Î·È Ô ‚ÚÂÙ·ÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÂÍ·ÏÒıËηÓ
̤ۈ ·ÔÈÎÈÒÓ ˘fi ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ·˘ÙÒÓ, ÂÓÒ Ô ‚˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÂÍ·ÏÒıËΠ·ÎfiÌ·
Î·È Û ̷ÎÚÈÓ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ Ô˘‰¤ÔÙ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ˘fi ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ fiψÓ. £·
ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ì Ì ÌÈ· ·Ú·Ù‹ÚËÛË Ô˘ Û˘Ì˘ÎÓÒÓÂÈ ÙË ÓÔÔÙÚÔ›· Î·È ÙÔ ÊÚfiÓËÌ· ÙˆÓ µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ
‰Èψ̷ÙÒÓ Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ Ù· ËıÈο ıÂ̤ÏÈ· ÛÙË ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ Ì›·˜ ÂÈÙ˘¯Ë̤Ó˘ ηÈ
ÂÓÛ˘Ó›‰ËÙ˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ∆Û¿ÙÛÔ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÛÙÔ˘˜
√͢ڇÁ¯ÈÔ˘˜ ¶·‡ÚÔ˘˜: «√ÛÔÈ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Â›Ó·È ÎÔÛÌÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ (Û.Û. fiÛÔÈ Î·Ù’ Â¤ÎÙ·ÛË ı¤ÏÔ˘Ó ÙÔ
Ì‹Ó˘Ì¿ ÙÔ˘˜ Ó· ¤¯ÂÈ ·Ó·ÓıÚÒÈÓË ÂÌ‚¤ÏÂÈ·) Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÓÔÔÙÚÔ›· ·ÙÚÈΛԢ Î·È fi¯È ÓÔÔÙÚÔ›·
È¤ˆ˜». ∂Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ÊÚfiÓËÌ· ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Â›ÁÓˆÛË Ù˘ ȉȷ›ÙÂÚ˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜
ÙÔ˘˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ Î·È ·ÎÚ¿‰·ÓÙË ›ÛÙË, fiˆ˜ ÔÈ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ›, ÛÙËÓ ·Ó·ÓıÚÒÈÓË ·Í›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ô˘
ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó.
™∏ª∂πø™∂π™
(1) °È· ÌÈ· ÂÌ‚ÚÈı¤ÛÙ·ÙË ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ¤ÌÌÂÛÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ˘„ËÏ‹˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜ ‚Ï.
¶··ÛˆÙËÚ›Ô˘ Ã., µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ˘„ËÏ‹ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋, 6o˜-11Ô˜ ·ÈÒÓ·˜, ¶ÔÈfiÙËÙ·, ∞ı‹Ó·, 2000.
(2) ∆Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·˘Ùfi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙËÓ ÚÒÙË ÚÂۂ›· ÙÔ˘ §ÈÔ˘ÙÚ¿Ó‰Ô˘ Ù˘
∫ÚÂÌfiÓ·˜, Â› ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ∑' ¶ÔÚÊ˘ÚÔÁ¤ÓÓËÙÔ˘, ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ
«∞ÓÙ·fi‰ÔÛȘ». µÏ. §ÈÔ˘ÙÚ¿Ó‰Ô˜ Ù˘ ∫ÚÂÌÒÓ·˜, ¶ÚÂۂ›· ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÙÔ˘ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˘
ºˆÎ¿, ™ÙÔ¯·ÛÙ‹˜, ∞ı‹Ó·, 1997, ÛÂÏ. 89-90.
(3) °È· ÌÈ· ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚË ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ÙÔ˘ ‹ÈÔ˘ ËÁÂÌÔÓÈÛÌÔ‡ Ì ‚¿ÛË ÂÌÂÈÚÈο- ÈÛÙÔÚÈο
‰Â‰Ô̤ӷ ‚Ï. Watson A., The Evolution of International Society, Routledge, London, 1992.
(4) °È· ÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ Watson fi.. ‚Ï. Î·È Carr H.E., The Twenty Years Crisis, 1919-1939. An
Introduction to the study of International Relations, Macmillan, St Martin’s Press, London, 1940. √ Carr
·Ó·Ê¤ÚıËΠÚÒÙÔ˜ ÛÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· Û˘Ó‡·Ú͢ ÙÔ˘ Ú·ÏÈÛÙÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ Ô˘ÙÔÈÛÙÈÎÔ‡ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘
ÛÙË ‰ÈÂıÓ‹ ÔÏÈÙÈ΋.
µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞
(1) Obolensky D.: THE PRINCIPLES AND METHODS OF BYZANTINE DIPLOMACY, Acte du XIIeme Congres
International d’ Etudes Byzantines, Beograd, 1963, T.1.
(2) Obolensky D.: ∏ µÀ∑∞¡∆π¡∏ ∫√π¡√¶√§π∆∂π∞. ∏ ∞¡∞∆√§π∫∏ ∂Àƒø¶∏ 500-1453, ∆fiÌÔÈ ∞ã Î·È µã, µ¿ÓÈ·˜,
£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, 1991.
(3) √˘ÓÙ·ÏÙÛfi‚· ∑., §ÈÙ¿‚ÚÈÓ °., ªÂÓÙ‚¤ÓÙÈÂÊ ¡.: µÀ∑∞¡∆π¡∏ ¢π¶§øª∞∆π∞, ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó·, 1995.
(4) ¶··ÛˆÙËÚ›Ô˘ Ã., µÀ∑∞¡∆π¡∏ Àæ∏§∏ ™∆ƒ∞∆∏°π∫∏, 6Ô˜-11Ô˜ ∞πø¡∞™, ¶ÔÈfiÙËÙ·, ∞ı‹Ó·, 2000.
(5) °Ï‡Î·Ù˙Ë-∞Ú‚ÂÏ¤Ú ∂.: ∏ ¶√§π∆π∫∏ π¢∂√§√°π∞ ∆∏™ µÀ∑∞¡∆π¡∏™ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∞™, æ˘¯ÔÁÈfi˜, ∞ı‹Ó·, 1988.
(6) §ÈÔ˘ÙÚ¿Ó‰Ô˜ Ù˘ ∫ÚÂÌÒÓ·˜: ¶ƒ∂™µ∂π∞ ™∆∏¡ ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√À¶√§∏ ∆√À ¡π∫∏º√ƒ√À ºø∫∞, ™ÙÔ¯·ÛÙ‹˜,
∞ı‹Ó·, 1997.
(7) ƒ¿ÓÛÈÌ·Ó ™.: µÀ∑∞¡∆π¡√™ ¶√§π∆π™ª√™, °·Ï·Í›·˜-∂ÚÌ›·˜, ∞ı‹Ó·, 1992.
(8) ƒ¿ÓÛÈÌ·Ó ™.: ∏ µÀ∑∞¡∆π¡∏ £∂√∫ƒ∞∆π∞, ¢fiÌÔ˜, ∞ı‹Ó·, 1991.
(9) ∫·Ú·ÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜ π.: ∆√ µÀ∑∞¡∆π¡√ ∫ƒ∞∆√™, µ¿ÓÈ·˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, 1996.
(10) Ostrogorsky G.: π™∆√ƒπ∞ ∆√À µÀ∑∞¡∆π¡√À ∫ƒ∞∆√À™, ∆fiÌÔÈ ∞' µ' Î·È °', µ·ÛÈÏfiÔ˘ÏÔ˜, ∞ı‹Ó·, 1997.
(11) Carr H.E.: THE TWENTY YEARS CRISIS, 1919-1939. AN INTRODUCTION TO THE STUDY OF INTERNATIONAL
RELATIONS, Macmillan, St Martin’s Press, London, 1940.
(12) Watson A.: THE EVOLUTION OF INTERNATIONAL SOCIETY, Routledge, London, 1992.

∞ÛÛ˘Ú›·

™Ù›ÁÌ·Ù·

Επιθυμείς - Sofia Milos

Μογκαντίσου το 1993

™¯¤‰ÈÔ ª¿ÚÛ·Ï

√ B˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ™ÙÚ·Ùfi˜ Î·È Ë ÔÏÂÌÈ΋ ÙÔ˘ Ù·ÎÙÈ΋ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ

Φύλλο 172 - Ιούλιος - Αύγουστος 2011

Διαβάστε το πρώτο κεφάλαιο!

Φύλλο 252 - Σύλλογος Επιταλιωτών Αθήνας

ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ

φυλλο νοεμβριου – δεκεμβριου 2013

Καλό Καλοκαίρι - Αδελφότης Φιλιωτών Καλαβρυτινών