Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Prezentacija: “Sistem hidroelektrana na gornjoj Neretvi uzvodno od naselja Glavatičevo” Emir Avdić, dipl.ing.maš. Almir Ajanović, dipl.ing.maš. Intrade energija d.o.o. Sarajevo Sarajevo, 2007. Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” UVOD – HES GORNJA NERETVA Proglašen javni interes od strane Vlade FBiH Strateški razvojni projekat Pokretanje javnih radova Projekat HES Gornja Neretva prema DBOT principu 100% privatna investicija bez zaduženja države Nakon isteka koncesije povrat objekata u državno vlasništvo Ekološki prihvatljiv projekat Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Opis područja i izbor varijanti - Gornja Neretva: od Konjica do izvora rijeke, cca 80 km - Tretirano područje: uzvodno od naselja Glavatičevo do entitetske crte razdvajanja, cca 20 km - Izbor optimalne varijante sa tehno-ekonomskog, ekološkog i socijalnog aspekta - Odabrana ekološki najprihvatljivija, a tehno-ekonomski treća po vrijednosti varijanta Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Ekološki aspekti projekta - - Urađena Studija PRETHODNA PROCJENA UTICAJA NA OKOLINU u skladu sa setom zakona o zaštiti okoline: - Zakon o zaštiti okoliša - Zakon o zaštiti prirode - Zakon o zaštiti zraka - Zakon o upravljanju otpadom Pri izradi Studije korištene i: - Direktive Vijeća EU vezano za zaštitu životne okoline - Bijela knjiga (Brisel, 1997.) - Dokument Inicijativa za korištenje obnovljivih izvora (Brisel, 1999.) - Zelena knjiga (Brisel, 2000.) Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Ekološki aspekti projekta – pozitivni u odnosu na rješenje iz 1989. - Ne potapaju se izvori pitke vode Lađanica, Krupac 1, Krupac 2 i Slatinica - Nema negativnog uticaja na kanjon rijeke od Glavatičeva do Konjica - Nema dnevnih oscilacija rijeke nizvodno od brana - Mogućnost smanjenja velikih voda – sprečavanje poplavnih valova - Povećanje malih voda u ljetnom periodu - Ne potapa se obradivo zemljište; potapaju se zanemarivo male površine pašnjaka Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Ekološki aspekti projekta – pozitivni u odnosu na rješenje iz 1989. - Uticaj na mikro-klimu zanemariv; površina svih akumulacija 4,1 km2, što iznosi 0,3% od ukupne slivne površine Gornje Neretve (1.390 km2) - Oscilacije u akumulacijama svedene na prihvatljivu mjeru: - u akumulaciji Glavatičevo: 1-4 metra - u akumulaciji HE Bjelimići: 0,5-1 metra; sezonsko predpražnjenje do 17 metara Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Ekološki aspekti projekta - negativni - Djelimično se potapa kanjon rijeke Neretve na potezu uzvodno od naselja Lađanica do entitetske crte razdvajanja - Narušava se ambijent prirodnog pejzaža - ublaženo izborom dispozicionog rješenja i tipa brana - Prekida se slobodna migracija riba na potezu uzvodno od Glavatičeva zakonska obaveza poribljavanja ugroženog područja - Zadržavanje nanosa u akumulacijama - Potapa se šuma – nije industrijski iskoristiva Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Ekonomski i socijalni aspekti projekta - Ukupna investicija od 1,1 milijardu KM - 70% investicije ili 770 miliona KM ostaje BiH kompanijama - Zapošljavanje 5-6.000 radnika u periodu od 5 godina - tokom gradnje - Zapošljavanje 100-120 radnika tokom eksploatacije hidroelektrana - Nema ugrožavanja naselja – nema iseljavanja stanovništva - Izgradnja lokalne infrastrukture (putevi) - Godišnja izdvajanja na ime koncesija i poreza – zagarantovano učešće lokalne zajednice Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Ekonomski i socijalni aspekti projekta Izdaci koncesora na ime koncesione naknade i poreza 70 M iliona K M 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Koncesioni period/godine Koncesiona naknada Državni porezi Pregledna karta sistema hidroelektrana na gornjem toku Neretve i okoline Poznati toponimi na lokalitetu HES Gornja Neretva koji ostaju sačuvani Kanjon Rakitnice Izvor Slatinice Boračko jezero Izvor Krupac 1 Izvor Krupac 2 Izvor Lađanica Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Osnovni parametri pojedinih hidroelektrana: HE Glavatičevo - kompenzacioni bazen • • • • • • • Visina brane: Dužina akumulacija: Površina akumulacije: Zapremina akumulacije: Instalisana snaga: Godišnja proizvodnja: Ukupna investicija: 65 m* 7 km 0,63 km2 15,2 hm3 3x9,5=28,5 MW 108,25 GWh 142,94 mio. KM * Na ovom mjestu je prema projektnoj dokumentaciji sa kraja 80-ih planirana brana visine preko 140 m Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Osnovni parametri pojedinih hidroelektrana: HE Bjelimići • • • • • • • Visina brane: Dužina akumulacija: Površina akumulacije: Zapremina akumulacije: Instalisana snaga: Godišnja proizvodnja: Ukupna investicija: 110 m 11 km 2,75 km2 106,55 hm3 2x50=100 MW 219,4 GWh 324,26 mio. KM Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Osnovni parametri pojedinih hidroelektrana: RHE Bjelimići • • • • • • • • Visina brane: Površina akumulacije: Zapremina gornje akumulacije: Instalisana snaga turbina: Installisana snaga pumpe: Godišnja proizvodnja: Godišnja potrošnja (pumpni rad): Ukupna investicija: 80 m 0,68 km2 20,5 hm3 2x293=586 MW 2x274=548 MW 1.029 GWh 1.338 GWh 455,5 mio. KM Energetsko-hidraulična shema sistema hidroelektrana na gornjem toku Neretve Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Tehnički parametri HE Glavatičevo - kompenzacioni bazen • Akumulaciona elektrana pribranskog tipa • Omogućuje vršni rad uzvodne HE Bjelimići • Dužina brane u kruni 160 m, širina krune 6 m Turbine • • • • • • Tri vertikalne Kaplan turbine* Instalisani proticaj: 3x24 m3/s = Konstruktivne neto pad: Instalisana snaga: 3x9,84 MW = Nazivni broj okretaja: Prečnik rotora: 72 m3/s 44,98 m 29,52 MW 375 o/min. 2,0 m * Izvjesno je da će u konačnici biti dva agregata Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Tehnički parametri HE Glavatičevo - kompenzacioni bazen Generatori - trofazni sinhroni • • • • • • Generatori: Nazivni napon: Faktor snage: Nazivni broj okretaja: Nominalna struja generatora: Maksimalna struja generatora: • Blok transformatori: • Prenosni odnos: 3x11 MVA 10,5±5% kV 0,9 375 o/min. 605,7 A 656 A (Inx1,05) 3x12 MVA 115/10,5 kV Situacija postrojenja HE i RHE Bjelimići Situacija postrojenja HE Glavatičevo – kompenzacioni bazen HE Glavatičevo – kompenzacioni bazen – presjek kroz postrojenje postrojenja HE i RHE–Bjelimići HE Glavatičevo Situacija – kompenzacioni bazen osnova strojare sa dispozicijom opreme Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Tehnički parametri HE Bjelimići • Akumulaciona elektrana pribranskog tipa • Vršni rad uz proizvodnju 90% pik energije • Dužina brane u kruni 230 m, širina krune 6 m Turbine • • • • • • Dvije vertikalne Francis turbine Instalisani proticaj: 2x55 m3/s = Konstruktivne neto pad: Instalisana snaga: 2x51,83 MW = Nazivni broj okretaja: Prečnik rotora: 110 m3/s 103,35 m 103,66 MW 300 o/min. 2,5 m Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Tehnički parametri HE Bjelimići Generatori - trofazni sinhroni • • • • • • Generatori: Nazivni napon: Faktor snage: Nazivni broj okretaja: Nominalna struja generatora: Maksimalna struja generatora: • Blok transformatori: • Prenosni odnos: 2x58,5 MVA 10,5±5% kV 0,9 300 o/min. 3220 A 3381 A (Inx1,05) 2x63 MVA 410/10,5 kV Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Tehnički parametri RHE Bjelimići • Reverzibilna elektrana • Vršni rad uz proizvodnju 100% pik energije • Nasuta brana, dužine u kruni 230 m, širina krune 6 m Turbine • • • • • • • • Dvije vertikalne Francis turbine/pumpe Instalisani proticaj turbine: 2x55 m3/s = Instalisani proticaj pumpe: 2x38,5 m3/s = Instalisana snaga turbine: 2x296 MW = Instalisana snaga pumpe: 2x292,87 MW = Nazivni broj okretaja: Prečnik rotora: Dubina potapanja: 110 m3/s 77 m3/s 592 MW 585,74 MW 500 o/min. 4,3 m 62,5 m Prezentacija projekta “Hidroenergetsko iskorištenje gornjeg toka rijeke Neretve – Sistem HE na gornjoj Neretvi” Tehnički parametri RHE Bjelimići Generatori/Motori - trofazni sinhroni • • • • • • Nazivna snaga: Nazivni napon: Faktor snage: Nazivni broj okretaja: Nominalna struja generatora: Maksimalna struja generatora: • Blok transformatori: • Prenosni odnos: 2x315 MVA 18±5% kV 0,94 500 o/min. 10 kA 10,5 kA (Inx1,05) 2x315 MVA 410/18 kV Situacija postrojenja HE i RHE Bjelimići HE Bjelimići– presjek kroz postrojenje HE i RHE Bjelimići – osnova strojare sa dispozicijom opreme HE Bjelimići – presjek kroz strojaru RHE Bjelimići – presjek kroz strojaru Shema uklapanja sistema u elektroenergetski sistem BiH i regije
© Copyright 2024 Paperzz
