Predavanje IV D Razmnožavanje biljaka 1.10.2012. godine

Razmnožavanje biljaka
• Bespolno
• Polno
(razmnožavanje gametima)
- Vegatativno
- Prirodno
- Vještačko
- Bespolno u užem smislu
(razmnožavanje sporama)
• Bespolno
Prosta dioba, akinete,
fragmentacija,
rizomi, lukovice, krtole, stolone,
rasplodni bulbili...
- Vegatativno
- Prirodno
Fragmentacija
Nucelus
Akinete
Heterociste
Septa
Spiralni
hloroplasti
Internodus
stolone
ljuspasti
list
zalistak
rizom
ljuspasti
list
Listovi za magacioniranje
Krtolasta lukovica
pupoljak
stablo
ljuspasti
list
lukovica
Internodus
krtola
Adventivni korijen
Bulbili u cvasti luka Allium spp.
Bulbili na stablu krstašice Dentaria bulbifera
Bulbili na lukovici luka Allium spp.
• Bespolno
- Vegatativno
- Vještačko
Dijeljenjem bokora, položnice, reznice, kalemljenje, kultura tkiva ...
Bespolno razmnožavanje u užem smislu- sporama
Oidije
Hlamidiospore
Konidije
Spore gljiva
Sporangije!!!!
Zoospore
(pokretne spore)
Alge i vodene gljive
Nepokretne spore
(pr. aplanospore algi)
SPORE VIŠIH BILJAKA
Izospore i
Heterospore: mikrospore (muške spore) i megaspore (makrospore)- ženske spore
Megaspore
(makrospore)
Megasporangija
Mikrospore
Mikrosporangija
Osovina sporonosnog klasića
(strobilus)
Megasporofil
Mikrosporofil
Polno razmnožavanje- razmnožavanje gametima
1. Izogameti
2. Dimorfizam gameta (heterogamija, oogamija)
Muški gamet= spermatozoid
Muška gametangija= anteridija
Ženski gamet= jajna ćelija
Ženska gametangija= arhegonija
Ciklus razvića biljaka, smjena generacija
klijanje
Spora (n)
Gametofit (n)
na njemu
Redukciona dioba
Gametangije (n)
(anteridije i arhegonije)
Sporangije (2n)
mitoza
na njemu
Gameti (n)
(spermatozoidi, jajna ćelija)
Sporofit (2n)
Zigot (2n)
oplođenje
Ciklus razvića mahovina
Ciklus razvića paprati
Ciklus razvića paprati
Marsilea
Sporokarp
Mladi sporofit
Zigot
FERTILIZACIJA
Jajna ćelija
Arhegonija
Spermatozoid
Anteridija
2n
Mikrosporangija
Mikrosporogena ćelija
n
Muški
gametofit
(protalijum)
Ženski
gametofit
(potalijum)
Megasporangija
Megasporogena ćelija
MEJOZA
Mikrospora
Megaspora
BILJKE SA SJEMENOM
sjemeni zametak- visokospecijalizovana
makrosporangija
sjeme
Šišarka bora
Skrivenosjemenjača
Plod jabuke
Golosjemenjača
Mikropila
Integument
Integument
Zid plodnika
megaspora
megaspora
Nucelus- mega/makrosporangija
Embrionova kesa- mega/makrospora
funikulus
Skrivenosjemenjača
Golosjemenjača
Mikropila
Integument
Vrat
plodnika
Mikropila
Zid plodnika
megaspora
Nucelus- mega/makrosporangija
Embrionova kesa- mega/makrospora
Integument
megaspora
funiculus
Sjemeni zametak
golosjemenjača
Mikropila
Mikropila
Integument
Integument
Zid plodnika
Ženski
megaspora
gametofit
megaspora
Nucelus- mega/makrosporangija
Embrionova kesa- mega/makrospora
Primarni endosperm- ženski gametofit (protalijum)
funiculus
Gradja ženske i muške šišarke
Polenova kesa- mikrosporangija
Polenovo zrno- mikrospora
Muška šišarka
sporofit
Ženska šišarka
sjeme
fertilizacija
Spermatična
ćelija
jajna ćelija
mejoza
megaspora
mikrospora
megagametofit
mikrogametofit
Ciklus razvića golosjemenjača na primjeru bora Pinus spp.
Primarni endosperm
Skrivenosjemenjače
= Cvjetnice
Krunični listić=
corolla
Žig
tučka
Tučak
Vrat tučka
Prašnička kesa
Prašnička konac
Čašični listić
(calyx)
Heterohlamidan cvijet
Homohlamidan cvijet
Dvopolan
Jednopolan
Aktinomorfan
Zigomorfan
Plodnik tučka sa
jajnom ćelijom
Cvjetna loža= cvjetište
Andreceum
Filament
(sa provodnim snopićem)
Polenova kesa
Mjesto
otvaranja
antere
Epidermis
Fibrozni sloj
Antera
Tapetum
Polenova
Polenovazrna
zrna
Filament
Sporogeno tkivo
(2n)
haploidno Polenova zrna
jedro
Generativno jedro
mitoza
mejoza
Jedro
polenove
cijevi
Egzina
Intina
Mlado
polenovo zrno
(mikrospora)
Zrelo
Polenovo zrno
Gineceum
monokarpan, polikarpan
jednook, dvook, itd...
Žig
Vrat
Arhesporijalna ćelija se
2 polarna jedra =
dijeli mejotičkomPoložaj
i sa 3 plodnikasekundarno jedro
mitotičke diobe
embrionove kese
podcvjetan
sredcvjetan
nadcvjetan
Sjemeni zametak
Plodnik tučka
8 jedarni
stadijum
embrionove
kese
Jajna ćelija
Sjemeni zametak: Integument sa mikropilom + nucelus
U nucelusu se iz makrospore razvija embrionova kesa (osmojedarna)
Integument sa
mikropilom
Atropan, ortotropan, kampilotropan
Placentacija: zidna (parijetarna), centralna
Antera
Prašnik
Polenova zrna
Žig
Vrat
Tučak
Filament
Oslobađanje
polena
Plodnik
Prašnik
2 spermatične ćelije
Polenova cijev
Plodnik
Embrionova
kesa
Sjemeni
zametak
sedundarno
jedro
Jajna ćelija
Oprašivanje:
1. samooprašivanje (klesitogamni cvjetovi),
2. unakrsno oprašivanje (geintogamija, ksenogamija)
Anemofilija, zoofilija, hidrofilija ....
Sjemeni
zametak
Dvojno oplođenje
- Triploidni sekundarni endosperm
Porogamija, aporogamija
(halazogamija)
Amfimiksis- obrazovanje emriona polnim putem
ll
Apomiksis- obrazovanje emriona bespolnim putem
• Partenogeneza- obrazovanje embriona iz
neoplodjene jajne ćelije (haploidna i
diplodna partenogeneza)
• Apogamija- proces obrazovanje embriona
ne iz jajne nego iz drugih ćelija
embrionove kese (haploina i diploidna)
• Aposporija- obrazovanje embrionove kese
iz ćelija nucelusa ili integumenta a ne iz
makrospore.
Adventivna embrionija- embrion se začinje van
embrionove kese
Partenokarpija- obrazovanje ploda bez oplođenja
Plod
• Plodovi nastali od jednog cvijeta- monoantokarpni plodovi
• Plodovi nastali od cvasti- poliantokarpni plodovi
Monoantokarpni
Zbirni
Zbirna oraščica
Zbirna koštunica
Posebni
Pucajući
Miješak
Mahuna
Čaura (ljuska, ljuščica)
Nepucajući
Sušni:
Oraščica (ahenija, krupa)
Šizokarpijum
Merikarpijum
Sočni:
Bobica
Koštunica (sinkarpna, apokarpna)
Poliantokarpni
Srasli plodovi
Plodovi cvasti
Ljuščica
Mahuna
Čaura
Miješak
Monokarpna oraščica
Ljuska
Sink. oraščica- tip krupa
Sinkarpna
oraščica, Sinkarpna oraščica
tip ahenija žir
Šizokarpijum
Merikarpijum
Koštunica
Bobica
Egzokarp
Mezokarp
Endokarp
Pomumsinkarpna koštunica
Odrvenjeli endokarp
Zbirna oraščica
Zbirna koštunica
Srasli plodovi
Plodovi cvasti
Rasijavanje ploda:
Anemohorija, hidrohorija, zoohorija, antopohorija
Cvasti
Racemozne- monopodijalno grananje
Cimozne- simpodijalno grananje
Racemozne
(vršnji cvjet se otvara poslednji)
Osnovne racemozne cvasti:
-Grozd
-Klas
-Štit
-Glavica
Izvedene
- Gronja (izvedena iz grozda)
-Klip (izveden iz klasa)
-Resa (izvedena iz klasa)
Složene racemozne cvasti
Cimozne
(cvijet glavne osovine se otvara prvi)
uvojak
račvica= krivudarka
Monohazijum
dihazijum
Polihazijum= plejohazijum