Σοφοκλή Απ. Μητρούσια : Θε ατογραφία 33 9ο

33 9ο ΚΕΙΜΕΝΟ
Λυσίασ, Κατὰ σιτοπωλῶν 1718
Ἐνθυµεῖσθαι δὲ χρὴ ὅτι ἀδύνατον ὑµῖν ἐστιν ἀποψηφίσασθαι. εἰ γὰρ
ἀπογνώσεσθε ὁµολογούντων αὐτῶν ἐπὶ τοὺσ ἐµπόρουσ συνίστασθαι, δόξεθ’
ὑµεῖσ ἐπιβουλεύειν τοῖσ εἰσπλέουσιν. εἰ µὲν γὰρ ἄλλην τινὰ ἀπολογίαν
ἐποιοῦντο, οὐδεὶσ ἂν εἶχε τοῖσ ἀποψηφισαµένοισ ἐπιτιµᾶν· ἐφ’ ὑµῖν γὰρ
ὁποτέροισ βούλεσθε πιστεύειν· νῦν δὲ πῶσ οὐ δεινὰ ἂν δόξαιτε ποιεῖν, εἰ τοὺσ
ὁµολογοῦντασ παρανοµεῖν ἀζηµίουσ ἀφήσετε; ἀναµνήσθητε δέ, ὦ ἄνδρεσ δικα
σταί, ὅτι πολλῶν ἤδη ἐχόντων ταύτην τὴν αἰτίαν, ἀρνουµένων δὲ καὶ µάρτυρασ
παρεχοµένων, θάνατον κατέγνωτε, πιστοτέρουσ ἡγησάµενοι τοὺσ τῶν κατηγό
ρων λόγουσ. καίτοι πῶσ ἂν οὐ θαυµαστὸν εἴη, εἰ περὶ τῶν αὐτῶν ἁµαρτηµάτων
δικάζοντεσ µᾶλλον ἐπιθυµεῖτε παρὰ τῶν ἀρνουµένων δίκην λαµβάνειν;
ἀποψηφίζοµαι = απορρίπτω µε την ψήφο µου, δίνω αρνητική ψήφο, αθωώνω,
απορρίπτω την ενοχή κάποιου, αποφασίζω για την αθωότητα κάποιου
ἀπογιγνώσκω τινὸσ = απαλλάσσω, αθωώνω κάποιον
ἔµποροσ, ὁ = έµποροσ σιτηρών, σιτέµποροσ, µεγαλοεισαγωγέασ σίτου
συνίσταµαι ἐπί τινοσ = συνασπίζοµαι – οργανώνοµαι µεθοδεύω σχεδιάζω –
συνεννοούµαι – καταστρώνω σχέδιο εναντίον των συµφερόντων κάποιου
εἰσπλέων, ὁ = εισαγωγέασ σίτου, σιτέµποροσ
ἀφίηµι = αφήνω, απαλλάσσω, ελευθερώνω, αθωώνω.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
34 1. Να µεταφράσετε το κείµενο.
Μονάδεσ 20
2. Να γράψετε τουσ ζητούµενουσ γραµµατικούσ τύπουσ του κειµένου:
δικασταί: τη γενική και την κλητική ενικού
µάρτυρασ: την αιτιατική και την κλητική ενικού
πολλῶν: τα παραθετικά του επιθέτου στον ίδιο τύπο µε βαθµό κατώτερο του
θετικού
οὐδείσ: την αιτιατική ενικού και τη γενική πληθυντικού του αρσενικού
ὑµῖν: την κλητική ενικού του β΄ προσώπου και την αιτιατική ενικού του γ΄
προσώπου
χρή: το ίδιο πρόσωπο στην ευκτική και προστακτική
ἀποψηφίσασθαι: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο τησ ευκτικήσ του µέλλοντα στην
εν. φωνή και το απαρέµφατο του παρακειµένου στη µέση φωνή
συνίστασθαι: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού και τησ προστακτι
κήσ του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή
εἰσπλέουσιν: το β΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού και τησ προστακτικήσ του
ενεστώτα
ἀφήσετε: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού και το β΄ ενικό πρόσωπο τησ
προστακτικήσ του ενεστώτα στην ίδια φωνή.
Μονάδεσ 10
3. Να αναγνωρίσετε τη συντακτική λειτουργία των επόµενων λέξεων του κει
µένου και να αναφέρετε τον όρο που καθεµία προσδιορίζει: ὑµῖν, ἐφ’ ὑµῖν,
πολλῶν, ταύτην, θάνατον.
Μονάδεσ 5
4. Επιλέξτε όποιον συνδυασµό προτιµάτε από την επόµενη οµάδα ερωτήσεων,
αρκεί να αθροίζονται πέντε µονάδεσ.
4α. Αφού αναγνωρίσετε το είδοσ του υποθετικού λόγου «εἰ µὲν γὰρ ….
ἐπιτιµᾶν·», να επαναδιατυπώσετε την ηµιπερίοδο α) µετατρέποντασ τον υποθε
τικό λόγο σε προσδοκώµενο και β) συµπτύσσοντασ την υπόθεση σε αντίστοιχη
µετοχή. (Μονάδεσ 3)
4β. Να τρέψετε σε πλάγιο λόγο την περίοδο «Ἐνθυµεῖσθαι δὲ χρὴ ὅτι
ἀδύνατον ὑµῖν ἐστιν ἀποψηφίσασθαι.», µε εξάρτηση τη φράση «ὁ δὲ διώκων
παρεκελεύετο τοὺσ δικαστάσ». (Μονάδεσ 2)
4γ. Αφού αναγνωρίσετε το είδοσ και τη συντακτική λειτουργία τησ µετοχήσ
«ἡγησάµενοι», να την αναλύσετε σε αντίστοιχη πρόταση ενεργητικήσ και πα
θητικήσ σύνταξησ. (Μονάδεσ 4)
4δ. Αφού χαρακτηρίσετε το είδοσ και τη συντακτική λειτουργία τησ πρότασησ
«εἰ περὶ τῶν αὐτῶν …. λαµβάνειν», να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγήσ και
εκφοράσ τησ. (Μονάδεσ 2)
4ε. Αφού αναγνωρίσετε το είδοσ και τη συντακτική λειτουργία τησ µετοχήσ
«δικάζοντεσ», να την αναλύσετε σε αντίστοιχη πρόταση. (Μονάδα 1)
Μονάδεσ 5
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
35 Απαντήσεισ 9ου κειµένου (Λυσίασ, Κατὰ σιτοπωλῶν 1718)
1.
Πρέπει λοιπόν να έχετε υπόψη σασ ότι είναι αδιανόητο να απορρίψετε µε
την ψήφο σασ την ενοχή των σιτοπωλών. ∆ιότι, αν τουσ αθωώσετε, µολονότι
αυτοί παραδέχονται ότι συνεννοήθηκαν για να βλάψουν τα συµφέροντα των
σιτεµπόρων, θα δώσετε την εντύπωση ότι επιβουλεύεστε τουσ εισαγωγείσ σιτη
ρών. Αν, βεβαίωσ, είχαν απολογηθεί διαφορετικά, κανείσ δεν θα µπορούσε να
κατακρίνει αυτούσ που δώσανε αθωωτική ψήφο· γιατί, από σασ εξαρτάται να
πιστέψετε σε όποιον διάδικο θέλετε· στην προκειµένη όµωσ περίπτωση, πώσ δεν
θα φανείτε ότι προβαίνετε σε φοβερή πράξη, αν απαλλάξετε τουσ σιτοπώλεσ
από την κατηγορία και δεν τουσ επιβάλλετε καµία ποινή; Θυµηθείτε δε, άνδρεσ
δικαστέσ, ότι ήδη µέχρι τώρα πολλούσ, που αντιµετώπισαν αυτήν την κατηγο
ρία, αρνούνταν όµωσ να την αποδεχτούν και µάλιστα παρουσίαζαν και µάρτυ
ρεσ που επιβεβαίωναν την αθωότητά τουσ, τουσ καταδικάσατε σε θάνατο, επει
δή θεωρήσατε πιο αξιόπιστα τα επιχειρήµατα των κατηγόρων τουσ. Πραγµατι
κά, πώσ δεν θα φανεί παράδοξο που, µολονότι εκδικάζετε υπόθεση για τα ίδια
αδικήµατα, επιθυµείτε περισσότερο να τιµωρήσετε αυτούσ που αρνούνται την
ενοχή τουσ;
2.
δικασταί: δικαστοῦ, (ὦ) δικαστὰ
µάρτυρασ: µάρτυρα, µάρτυσ
πολλῶν: ἧττον πολλῶν, ἥκιστα πολλῶν
οὐδείσ: οὐδένα, οὐδένων
ὑµῖν: (ὦ) οὗτοσ, ἕ
χρή: χρείη – χρεὼν εἴη, χρεὼν ἔστω
ἀποψηφίσασθαι: ἀποψηφιοῖεν, ἀπεψηφίσθαι
συνίστασθαι: συνίστατε, συνίστατε
εἰσπλέουσιν: εἰσέπλει, εἴσπλει
ἀφήσετε: ἀφίει, ἀφίει.
3.
ὑµῖν: δοτική προσωπική στην απρόσωπη έκφραση «ἀδύνατόν ἐστιν»
ἐφ’ ὑµῖν: επιρρηµατικόσ, εµπρόθετοσ προσδιορισµόσ τησ εξάρτησησ στο εννοού
µενο «ἐστὶν» (περίφραση: «ἐφ’ ὑµῖν ἐστιν»)
πολλῶν: αντικείµενο του «κατέγνωτε» και υποκείµενο των µετοχών «ἐχόντων»,
«ἀρνουµένων» και «παρεχοµένων»
ταύτην: οµοιόπτωτοσ, κατηγορηµατικόσ προσδιορισµόσ στο «τὴν αἰτίαν»
θάνατον: πλαγιοπτωτικόσ επιρρηµατικόσ προσδιορισµόσ, αιτιατική τησ ποινήσ
στο «κατέγνωτε».
4α.
• Αναγνώριση του υποθετικού λόγου
υπόθεση: εἰ µὲν γὰρ ἄλλην τινὰ ἀπολογίαν ἐποιοῦντο,
απόδοση: οὐδεὶσ ἂν εἶχε τοῖσ ἀποψηφισαµένοισ ἐπιτιµᾶν·
Ο σχηµατιζόµενοσ υποθετικόσ λόγοσ δηλώνει το µη πραγµατικό.
• Σχηµατισµόσ υποθετικού λόγου του προσδοκωµένου
υπόθεση: ἐὰν µὲν γὰρ ἄλλην τινὰ ἀπολογίαν ποιῶνται,
απόδοση: οὐδεὶσ ἕξει σχήσει τοῖσ ἀποψηφισαµένοισ ἐπιτιµᾶν·
• Σύµπτυξη τησ υπόθεσησ σε γενική απόλυτη υποθετική µετοχή
ἄλλην µὲν γὰρ τινὰ ἀπολογίαν τῶν σιτοπωλῶν ποιουµένων οὐδεὶσ ἂν εἶχε τοῖσ
ἀποψηφισαµένοισ ἐπιτιµᾶν·
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
36 4β.
• Περίοδοσ ευθέοσ λόγου
Ἐνθυµεῖσθαι δὲ χρὴ ὅτι ἀδύνατον ὑµῖν ἐστιν ἀποψηφίσασθαι.
• Τροπή του ευθέοσ λόγου σε πλάγιο (τελικό απαρέµφατο)
ὁ δὲ διώκων παρεκελεύετο τοὺσ δικαστάσ ἐνθυµεῖσθαι χρῆν ὅτι ἀδύνατον σφί
σιν – αὐτοῖσ – τούτοισ εἴη ἀποψηφίσασθαι.
4γ.
• Αναγνώριση είδουσ και συντακτικήσ λειτουργίασ µετοχήσ
ἡγησάµενοι: επιρρηµατική, αιτιολογική αντικειµενικήσ αιτιολογίασ, συνηµµένη
στο εννοούµενο υποκείµενο «ὑµεῖσ», ωσ επιρρηµατικόσ προσδιορισµόσ τησ αιτί
ασ στο ρήµα «κατέγνωτε».
Αναλύεται δε σε αιτιολογική πρόταση και θα εισάγεται, εφόσον υπολαν
θάνει και η έννοια του χρόνου, µε έναν από τουσ αιτιολογικούσ συνδέσµουσ
ἐπεί, ἐπειδή, ὅτε, ὁπότε + οριστική αορίστου.
• Ανάλυση τησ µετοχήσ σε πρόταση ενεργητικήσ και παθητικήσ σύνταξησ
ἐπεί, ἐπειδή, ὅτε, ὁπότε πιστοτέρουσ ἡγήσαθε τοὺσ τῶν κατηγόρων λόγουσ.
ἐπεί, ἐπειδή, ὅτε, ὁπότε πιστότεροι ἡγήθησαν ὑφ’ ὑµῶν οἱ τῶν κατηγόρων
λόγοι.
4δ.
• Πλήρησ συντακτική αναγνώριση πρότασησ
εἰ περὶ τῶν αὐτῶν ἁµαρτηµάτων δικάζοντεσ µᾶλλον ἐπιθυµεῖτε παρὰ τῶν
ἀρνουµένων δίκην λαµβάνειν: δευτερεύουσα, ονοµατική αιτιολογική πρόταση,
υποκείµενο στην ψυχικού πάθουσ απρόσωπη έκφραση «ἂν οὐ θαυµαστὸν εἴη».
• Αιτιολόγηση εισαγωγήσ και εκφοράσ τησ αιτιολογικήσ πρότασησ
Εισάγεται µε τον σύνδεσµο «εἰ», γιατί η αιτιολογία είναι υποθετική, αµ
φισβητούµενη και εκφέρεται µε οριστική ενεστώτα, γιατί δηλώνει το πραγµα
τικό στο παρόν.
4ε.
• Αναγνώριση είδουσ και συντακτικήσ λειτουργίασ µετοχήσ
δικάζοντεσ: επιρρηµατική, εναντιωµατική, συνηµµένη στο εννοούµενο υποκεί
µενο «ὑµεῖσ», ωσ επιρρηµατικόσ προσδιορισµόσ τησ εναντίωσησ στο ρήµα
«ἐπιθυµεῖτε».
Για την ανάλυσή τησ, ωσ σύνδεσµοσ εισαγωγήσ θα χρησιµοποιηθεί το «εἰ
καί», γιατί η εναντίωση γίνεται µε κάτι που αληθεύει και η παραχώρηση είναι
ασθενήσ. Θα εκφέρεται δε µε οριστική ενεστώτα, για να δηλώσει το πραγµατικό
στο παρόν.
• Ανάλυση τησ εναντιωµατικήσ µετοχήσ σε αντίστοιχη πρόταση
εἰ καὶ περὶ τῶν αὐτῶν ἁµαρτηµάτων δικάζετε, µᾶλλον ἐπιθυµεῖτε παρὰ τῶν
ἀρνουµένων δίκην λαµβάνειν.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία

Download Report