Νεοελληνική γλώσσα α γυμνασίου σχέδια μαθήματος προτάσεις διδασκαλίας Αναστασία Καστανά ΜΑΕd sxediomathimatos.gr online publishing Νεοελληνική γλώσσα α’ γυμνασίου σχέδια μαθήματος προτάσεις διδασκαλίας Αναστασία Καστανά, MAEd sxediomathimatos.gr online publishing © 2013 Νεελληνική Γλώσσα α’ Γυμνασίου σχέδια μαθήματος-προτάσεις διδασκαλίας Αναστασία Καστανά Πρώτη έκδοση: Σεπτέμβριος 2013 Διορθώσεις- επιμέλεια: Μαρία Μαυρομμάτη Σελιδοποίηση-εξώφυλλο Βαγγέλης Κολότσιος © 2013, Αναστασία Καστανά και Σχέδιο Μαθήματος ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος έργου ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με τον Νόμο 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993. περιεχόμενα Εισαγωγή ................................................................................01 Ετήσιος προγραμματισμός Νέας Ελληνικής Γλώσσας Α’ Γυμνασίου ................................................................................03 ΕΝΟΤΗΤΑ 1, ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ Σχέδιο μαθήματος 1: Παράγοντες επικοινωνίας Σχέδιο μαθήματος 2: Κώδικες επικοινωνίας Σχέδιο μαθήματος 3: Είδη προτάσεων ως προς τη δομή Σχέδιο μαθήματος 4: Τα είδη των προτάσεων ως προς τη σημασία, την ποιότητά τους και σημεία στίξης ................................................................................04 ................................................................................08 ................................................................................11 ................................................................................15 ΕΝΟΤΗΤΑ 2, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Σχέδιο μαθήματος 5: Είδη προφορικού και γραπτού λόγου ................................................................................22 Σχέδιο μαθήματος 6: Η παράγραφος και τα μέρη της ................................................................................26 ΕΝΟΤΗΤΑ 3, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Σχέδιο μαθήματος 7: Περιγραφή χώρου Σχέδιο μαθήματος 8: Αφήγηση Σχέδιο μαθήματος 9: Η περίληψη Σχέδιο μαθήματος 10: Το επιχείρημα Σχέδιο μαθήματος 11: Η έννοια της πολυτροπικότητας ................................................................................32 ................................................................................35 ................................................................................39 ................................................................................43 ................................................................................47 ΕΝΟΤΗΤΑ 4, ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΟΥ Σχέδιο μαθήματος 12: Ονοματική φράση· το ουσιαστικό ................................................................................51 Σχέδιο μαθήματος 13: Το επίθετο και η κλίση του ................................................................................55 Σχέδιο μαθήματος 14: Παραγωγή και σύνθεση λέξεων ................................................................................58 ΕΝΟΤΗΤΑ 5, ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Σχέδιο μαθήματος 15: Ο ρόλος του ρήματος (μορφές, συζυγίες και διαθέσεις) ................................................................................62 Σχέδιο μαθήματος 16: Τα συνδετικά ρήματα – τα παράγωγα ρήματα - το ρήμα στην αφήγηση ................................................................................67 ΕΝΟΤΗΤΑ 6, ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ Σχέδιο μαθήματος 17: Ομοιόπτωτοι και ετερόπτωτοι προσδιορισμοί ................................................................................72 Σχέδιο μαθήματος 18: Παράγωγα ουσιαστικά ................................................................................76 Σχέδιο μαθήματος 19: Πλαγιότιτλοι παραγράφου ................................................................................79 ΕΝΟΤΗΤΑ 7, Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΟΝΗ-ΕΙΚΟΝΑ Σχέδιο μαθήματος 20: Οριστικό και αόριστο άρθρο ................................................................................84 Σχέδιο μαθήματος 21: Παράγωγα επίθετα ................................................................................86 Σχέδιο μαθήματος 22: Περιγραφή προσώπων, αντικειμένων και καταστάσεων ................................................................................90 ΕΝΟΤΗΤΑ 8, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΩ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ Σχέδιο μαθήματος 23: Κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις Σχέδιο μαθήματος 24: Παρατακτική σύνδεση των προτάσεων- ασύνδετο σχήμα Σχέδιο μαθήματος 25: Εμβάθυνση στην έννοια της αφήγησης ΕΝΟΤΗΤΑ 9 ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΤΗΝ ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ Σχέδιο μαθήματος 26: Συνταγματικός και παραδειγματικός άξονας Σχέδιο μαθήματος 27: Κατανόηση και επεξεργασία λεξιλογίου σε διάφορα κείμενα ................................................................................94 ................................................................................97 ..............................................................................100 ..............................................................................106 ..............................................................................110 ΕΝΟΤΗΤΑ 10, ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΟΥ Σχέδιο μαθήματος 28: Δευτερεύουσες προτάσεις-Υποτακτικός λόγος ..............................................................................115 Σχέδιο μαθήματος 29: Σημεία στίξης στο γραπτό λόγο και την υποτακτική σύνδεση ..............................................................................118 Βιβλιογραφία Διαδικτυακή βιβλιογραφία ..............................................................................123 ..............................................................................124 εισαγωγή Τα παρακάτω σχέδια διδασκαλίας έχουν συνταχθεί λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική μεθοδολογία της γλώσσας και βρίσκονται σε συμφωνία με τις οδηγίες διδασκαλίας και το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών του Υπουργείου Παιδείας για το μάθημα της γλώσσας. Τα σενάριά μας αναπτύσσονται με βάση τις θεματικές ενότητες του σχολικού βιβλίου. Τα κάθε ένα από τα σχέδια που ακολουθούν αποτελείται από τις εξής ενότητες, οι οποίες καλύπτουν τα σχετικά πεδία της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου: 1. Προετοιμασία, η οποία περιλαμβάνει: I. τους στόχους της διδασκαλίας, II. τις μεθόδους διδασκαλίας που θα αξιοποιηθούν για το μάθημα, III. τα μέσα διδασκαλίας ως προϋποθέσεις υλοποίησης της, IV. την αφόρμηση, δηλαδή την προετοιμασία των μαθητών για την ύλη που ακολουθεί μέσω σύνδεσης του μαθήματος της ημέρας με προηγούμενες γνώσεις ή με καλλιέργεια του ενδιαφέροντος των μαθητών. 2. Προσπέλαση, η ανάπτυξη της διδακτέας ύλης με την αξιοποίηση ποικίλων μεθόδων διδασκαλίας όπως ερωταποκρίσεων, διάλεξης, συζήτησης κ.λπ., με βάση το επιλεγμένο γλωσσικό υλικό. 3. Εμπέδωση, με ασκήσεις διαφόρων τύπων για επιβεβαίωση της κατανόησης της ύλης. 4. Έλεγχος, για την αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση των μαθητών. 5. Ατομικές εργασίες για το σπίτι, με γενικές οδηγίες για την πραγματοποίηση των εργασιών και την αξιολόγησή τους. 6. Ομαδικές εργασίες για την κάθε ενότητα, οι οποίες περιλαμβάνουν: I. προτεινόμενα θέματα, II. μέσα εκπόνησης εργασιών, III. τρόπο παράδοσης- παρουσίασης, IV. άξονες στους οποίους πρέπει να κινηθεί η εργασία, V. αξιολόγηση της εργασίας (της μεθόδου εκπόνησης και του περιεχομένου), VI. διαθεματικούς άξονες εργασίας (άλλα μαθήματα τα οποία αγγίζει η εργασία). Τέλος, για κάθε ενότητα της Νεοελληνικής Γλώσσας προσφέρεται επιπλέον υλικό για τον εκπαιδευτικό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μέσα στην τάξη είτε για επιπλέον πληροφόρηση του ίδιου του εκπαιδευτικού. Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι το κάθε σχέδιο μαθήματος ολοκληρώνεται σε 2 διδακτικές ώρες (εκτός από 4 μονόωρα σχέδια) και φροντίσαμε να τα σχεδιάσουμε έτσι, διότι η γλώσσα είναι ενιαία και συνεχής, επομένως κρίναμε σκόπιμο να μην «κομματιάσουμε» σε ακόμα μικρότερα μέρη τα πλάνα διδασκαλίας ενός αδιαίρετου όλου που είναι το μάθημα της γλώσσας. Σε πολλά σχολεία άλλωστε το μάθημα προγραμματίζεται μέσα στην εβδομάδα να γίνεται σε 1 συνεχόμενο δίωρο, εφόσον το ωρολόγιο πρόγραμμα προβλέπει 2 ώρες εβδομαδιαίως (στην Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου). Τα σχέδια μαθήματος του παρόντος βιβλίου είναι πρακτικά και έχουν πραγματοποιηθεί σε πραγματικούς χρόνους και συνθήκες μέσα σε σχολική τάξη. Λαμβάνουν υπόψη αστάθμητους παράγοντες (δυσκολίες κατανόησης εκ μέρους των μαθητών, καθυστέρηση εκτέλεσης μίας άσκησης για κάποιο λόγο, κ.ά.) και δίνουν έμφαση στην εμπέδωση της διδαχθείσας ύλης από τους μαθητές με τρόπο βιωματικό και όχι μηχανιστικό, μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσουν τον αναγνώστη με βερμπαλιστικά τεχνάσματα 1 Ενότητα 2|επικοινωνία στο σχολείο Σχέδιο μαθήματος 5: Είδη προφορικού και γραπτού λόγου (σελ.28-33 του σχολικού βιβλίου, 2 διδακτικές ώρες) Προετοιμασία Σκοπός Να ερμηνεύουν οι μαθητές τη λειτουργία του προφορικού και γραπτού λόγου και να ξεχωρίζουν τις διαφορές τους. Στόχοι: Οι μαθητές επιδιώκεται να: ◊ Να ξεχωρίζουν τον γραπτό από τον προφορικό λόγο κρίνοντας με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. ◊ Να διαπιστώσουν ότι κάθε είδος λόγου απαιτεί την ανάλογη γλωσσική ποικιλία και ότι το μέσο και η περίσταση επικοινωνίας επηρεάζει τη μορφή και την οργάνωση του μηνύματος. ◊ Να αναπροσαρμόζουν τα χαρακτηριστικά του λόγου τους ανάλογα με τη συνεισφορά των συνομιλητών τους, ή τις αντιδράσεις του ακροατηρίου τους. ◊ Να χρησιμοποιούν παραγλωσσικά/εξωγλωσσικά στοιχεία (επιτονισμός, «γλώσσα σώματος» κτλ.) και να τα (ανα)προσαρμόζουν ανάλογα με το κειμενικό είδος. Μέθοδοι διδασκαλίας: Διάλογος, διερεύνηση, ερωταποκρίσεις, ανακάλυψη. Μέσα υλοποίησης: Η/Υ, πίνακας, σχολικό εγχειρίδιο, σύνδεση στο διαδίκτυο. Αφόρμηση: Έχοντας απομαγνητοφωνήσει ένα απόσπασμα ομιλίας προφορικού λόγου οι μαθητές ακούν το παρακάτω απόσπασμα (αν δεν υπάρχει η δυνατότητα ακρόασης δίνουμε στους μαθητές το κείμενο σε φωτοτυπία και ζητάμε από κάποιον να το διαβάσει σύμφωνα με τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στην απομαγνητοφώνηση): Το παρακάτω απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα 1 προέρχεται από απάντηση που δόθηκε στο εξής ερώτημα: Νομίζετε ότι υπάρχει απειθαρχία στους εφήβους σήμερα μέσα στα σχολεία; 1. Κοίταξε δεν μπορώ ν’ απαντήσω μ’ ένα ναι ή μ’ ένα όχι - γιατί είναι πολύ σύνθετο το θέμα - ε χμ.χμ εγώ δε θα ‘βάζα καθόλου αν υπάρχει έλε δεν λειψη πειθαρχίας ε στους εφήβους σήμερα δηλαδή δε νομίζω ότι υπάρχει περισσότερη ή εκφράζεται περισσότερο απ’ ό,τι παλιά απλώς είναι με διαφορετικούς τρόπους ε κι έχουμε ένα διαφορετικό είδος κοινωνίας και εκπαιδευτικού συστήματος - εμ + το τι είναι απειθαρχία ή πώς εκφράζεται αυτό είναι μια άλλη κουβέντα -δηλαδή παλιότερα ας πούμε που τα συστήματα και τα κοινωνικά και τα κοινωνικά ας πούμε τα οικογενειακά ήταν πιο αυταρχικά ε ε η βία των αποπάνω δε θεωρούνταν επιθετικότητα […] + + τώρα, αν σήμερα μπορούμε να δούμε, κάποια πιο ακραία ας πούμε ξέρω γω γεγονότα αντίδρασης στους εφήβους - θα έλεγα ότι εγώ αυτή τη στιγμή που το σκέφτομαι δεν το βλέπω μόνο σε αυτούς - το βλέπω γενικότερα […]* 22 * Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται συνήθως στην απομαγνητοφώνηση είναι: - = μικρή παύση. + = μέτρια παύση, + + = παρατεταμένη παύση, = ανοδική κίνηση της φωνής, = καθοδική κίνηση της φωνής. Από την Έκθεση-Έκφραση Α’ Λυκείου, διασκευασμένο παραγλωσσικά στοιχεία, που επισημαίνονται όταν ακούμε τον ομιλητή, και τα εξωγλωσσικά στοιχεία, που εντοπίζονται μαζί με τα παραγλωσσικά, όταν ακούμε και συγχρόνως βλέπουμε τον ομιλητή. Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι καταγράφοντας μόνο το λεκτiκό εκφώνημα πάνω στο χαρτί, χάνουμε ουσιώδη στοιχεία της ομιλίας. Το απομαγνητοφωνημένο κείμενο (1) από προφορικό λόγο γίνεται αφετηρία να αναζητηθούν τα Προσπέλαση Δίνουμε στους μαθητές το γραπτό κείμενο του ίδιου προσώπου για το ίδιο θέμα και προκαλούμε συζήτηση για τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει ο προφορικός λόγος και ο γραπτός λόγος ως προς τη σύνταξη, τη διατύπωση, το λεξιλόγιο, την οργάνωση, τη συνοχή κτλ. Διαπιστώνεται, επίσης, γενικότερα ότι ο γραπτός λόγος είναι πιο επιμελημένος από κάθε άποψη από τον προφορικό, Τονίζεται, ωστόσο, ότι ο γραπτός λόγος δεν είναι καλύτερος από τον προφορικό, είναι απλώς διαφορετικός. Γραπτό κείμενο: Κοίταξε δεν μπορώ ν’ απαντήσω μ’ ένα ναι ή μ’ ένα όχι, γιατί είναι πολύ σύνθετο το θέμα. Εγώ δε θα ‘βάζα καθόλου αν υπάρχει έλλειψη πειθαρχίας στους εφήβους σήμερα, δηλαδή δε νομίζω ότι υπάρχει περισσότερη ή εκφράζεται περισσότερο απ’ ό,τι παλιά. Απλώς είναι με διαφορετικούς τρόπους και έχουμε ένα διαφορετικό είδος κοινωνίας και εκπαιδευτικού συστήματος. Το τι είναι απειθαρχία ή πώς εκφράζεται αυτό είναι μια άλλη κουβέντα. Δηλαδή, παλιότερα, ας πούμε, που τα συστήματα και τα κοινωνικά τα οικογενειακά ήταν πιο αυταρχικά, η βία των αποπάνω δε θεωρούνταν επιθετικότητα. Τώρα, αν σήμερα μπορούμε να δούμε, κάποια πιο ακραία, ας πούμε, γεγονότα αντίδρασης στους εφήβους, θα έλεγα ότι, αυτή τη στιγμή που το σκέφτομαι, δεν το βλέπω μόνο σε αυτούς, το βλέπω γενικότερα. Το επόμενο βήμα είναι να καλέσουμε τους μαθητές να ερμηνεύσουν το φαινόμενο που παρατήρησαν, να εξηγήσουν δηλαδή πού οφείλονται οι διαφορές προφορικού και γραπτού λόγου και γιατί τελικά ο γραπτός λόγος είναι πιο επιμελημένος από τον προφορικό. Για τη διερεύνηση του θέματος μπορούμε να θυμίσουμε στους μαθητές το επικοινωνιακό μοντέλο (σχέδιο μαθήματος 1-παράγοντες και κώδικες επικοινωνίας), σύμφωνα με το οποίο οι παράγοντες που συνιστούν την επικοινωνιακή περίσταση είναι: τα πρόσωπα (πομπός-δέκτης), ο χώρος, ο χρόνος, τα μέσα επικοινωνίας, ο σκοπός, το είδος λόγου και το ύφος. Με βάση αυτό το μοντέλο οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν σε μικρές ομάδες τις διαφορές που παρουσιάζει η προφορική επικοινωνία από τη γραπτή. Έτσι, με τη βοήθεια των μαθητών και μέσα από ερωταποκρίσεις, συμπληρώνουμε τον παρακάτω πίνακα που παρουσιάζει τις διαφορές του προφορικού και του γραπτού λόγου: 23 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ δε χωράει αοριστολογίες και πολλές σημασίες εξωτερικεύει την κατάσταση της ψυχής έχει σημεία στίξης απροσχεδίαστος συνήθως, ειλικρινής ζει αιώνες, νικά τη φθορά του χρόνου ευνοεί το διάλογο είναι επιμελημένος και προσχεδιασμένος Τονίζουμε στους μαθητές ότι όταν μελετούμε τον προφορικό λόγο ή το γραπτό κείμενο, αναζητούμε: ◊ ◊ ◊ ◊ ποιος μιλάει ή γράφει (πομπός), σε ποιον μιλάει ή γράφει (δέκτης) για ποιο σκοπό μιλάει ή γράφει (σκοπός), ποιο θέμα, ποιες απόψεις-ιδέες (μήνυμα) μεταδίδει και με ποιον τρόπο. O τρόπος που μιλάμε αλλά και αυτά που λέμε εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως: ◊ από τη σχέση που έχουμε με τον συνομιλητή μας: αν μιλάμε με κάποιο φίλο μας, για παράδειγμα, είμαστε λιγότερο τυπικοί, ενώ, όταν μιλάμε με κάποιο μεγαλύτερο που δε γνωρίζουμε καλά, χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό αριθμό, ◊ από τον σκοπό του λόγου ή του κειμένου. ◊ Tέλος, το μέσο-δίαυλος επικοινωνίας επηρεάζει τη μορφή του μηνύματος (το λεξιλόγιο, το ύφος, ακόμα και την οργάνωση των προτάσεων ή της παραγράφου). Η μορφή και το ύφος του μηνύματος καθορίζονται από τις κοινωνικές μας σχέσεις και τις συνθήκες επικοινωνίας. Tο επίπεδο ύφους καθορίζεται και από τη σχέση πομπού-δέκτη που κινείται είτε στον άξονα της εξουσίας είτε στον άξονα της ισοτιμίας/αλληλεγγύης. Mια σχέση ισοτιμίας μπορεί να είναι από πολύ οικεία έως τυπική και απρόσωπη*. * σχολικό βιβλίο Νεοελληνικής Γλώσσας Α’ Γυμνασίου Εμπέδωση Οι μαθητές παρακολουθούν μία τηλεοπτική συζήτηση για την παιδεία* . Κατόπιν, σχολιάζουν ιδιαίτερα τις χειρονομίες των συνομιλητών, τον τόνο της φωνής, τις εκφράσεις των προσώπων κτλ. Βρίσκουν παραδείγματα ανολοκλήρωτων προτάσεων, φράσεων ή σημεία που δύσκολα θα μεταφέρονταν σε γραπτό λόγο (π.χ. δύο συνομιλητές μιλούν ταυτόχρονα). Ζητάμε από τους μαθητές να διευκρινίσουν ποιες λέξεις και φράσεις σχετικές με την παραπάνω τηλεοπτική συζήτηση θα χρησιμοποιούσαν εάν απευθύνονταν: α) σε ένα πολιτικό πρόσωπο και β) σε έναν/ μία συμμαθητή/τρια τους, ρωτώντας τους για τα προβλήματα της παιδείας. Τι αλλάζει στη μία και στην άλλη περίπτωση (ύφος, λεξιλόγιο, επιτονισμός, κ.λπ.); για ποιους λόγους; * ο σχετικός σύνδεσμος εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=gxzqfHjcnVM 24 Έλεγχος Ζητάμε από τους μαθητές να μελετήσουν τα κείμενα 9, 10,12 και 13 του σχολικού εγχειριδίου, καθώς και το παρακάτω κόμικ της Μαφάλντα, τεύχος 6* . Ρωτάμε τους μαθητές σε ποιον απευθύνονται τα ανωτέρω κείμενα και ποιο μέσο-δίαυλο επικοινωνίας χρησιμοποιούν για να μεταδώσουν το μήνυμά τους. Πώς αλλάζει το λεξιλόγιο ανάλογα με το μέσο μετάδοσης και τον δέκτη; * η διέυθυνση του κόμικ: http://anartiseto.blogspot.gr/2012/02/6.html Ατομική εργασία 1. Με αφορμή τα γραπτά μηνύματα που στέλνουμε μέσω κινητού τηλεφώνου οι μαθητές πρέπει να καταγράψουν διάφορα γραπτά μηνύματα ή εικονομηνύματα και να συγκεντρώσουν σε έναν πίνακα τα χαρακτηριστικά τους (λεξιλόγιο, ύφος, πομπός, δέκτης, σκοπός). 2. Να παρουσιάσουν σε ένα κείμενο 2 παραγράφων τα βασικά στοιχεία μιας ιστοσελίδας, δείχνοντας ότι πρόκειται για κείμενο με διαφορετική οργάνωση, το οποίο έχει ως στόχο να προσελκύσει με διάφορες τεχνικές το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ενδεικτικές ιστοσελίδες στις οποίες μπορούμε να παραπέμψουμε τους μαθητές: http://www.fhw.gr/fhw/ (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού) http://www.tmth.edu.gr/aet/index.html (Αρχαία ελληνική τεχνολογία) http://www.minedu.gov.gr/ (Υπουργείο Παιδείας) 25