ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΑΠΑΚΟΥΔΗ ΧΛΩΡΑΚΑ, ΜΕΡΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΒΟΤΑΝΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΒΟΤΑΝΑ Με πολλή προσεκτική μελέτη απο διάφορα βιβλία, συγκέντρωσα εδω οσο πιο απλά γίνεται, τα στοιχεία που περιέχονται σ αυτό το βιβλίο, για μια απλή προκαταρκτική ενημέρωση περί των Κυπριακών βοτάνων, και των θεραπευτικών των ιδιοτήτων. Τα πιο πολλά βότανα πίνονται σε τσάι κρύο η ζεστό (αφου πρώτα ζεσταθεί). Για να υπάρχει αποτέλεσμα, πρέπει να χρησιμοποιείται το κατάλληλο βότανο για την κάθε περίπτωση, και να παίρνεται τρεις φόρες την ημέρα. ISSN 1986-2709 Περιοδικόν εκδοθέν εν έτει 2011 Συγγραφέν υπό τού Κυριάκου Ταπακούδη Ιστοσελίδα: www.chlorakasefimerida.com Email: [email protected] tel. 99435899 2 ΜΕΡΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΧΛΩΡΑΚΑΣ Ματσικοριδο ή Νάρκισσος. ►Από καλλιεργούμενες ποικιλίες βγαίνει το αιθέριο έλαιο του που χρησιμοποιείται ευρέως στην αρωματοποιία. Το άρωμα των ανθέων είναι σχεδόν μεθυστικό. Μεγάλη ποσότητα ανθέων νάρκισσου σε κλειστό χώρο μπορεί να προκαλέσει ελαφρά νάρκωση. Ο βολβός του κυρίως, (που μοιάζει με κρεμμύδι), αλλά και τα φύλλα περιέχουν ένα δηλητηριώδες αλκαλοειδές, τη Lycorine, η κατανάλωση της οποίας σε μεγάλες ποσότητες την καθιστά θανατηφόρο. ►Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Ένας ωραίος νέος της Βοιωτίας, γιος της Νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού χάριν του οποίου και αναπτύχθηκαν πολλές παραδόσεις (μύθοι). Ο Νάρκισσος αδιαφορώντας για τον έρωτα, του επίσης ωραίου νέου Αμεινία, κατέστη τελικά ο ηθικός αυτουργός στην αυτοκτονία του δεύτερου. Τότε η Νέμεσις αποφάσισε να τον τιμωρήσει σκληρά με το ίδιο πάθος, υποκινώντας τον, να δει στο νερό της πηγής την εικόνα του (το είδωλό του) και να την ερωτευθεί τόσο, ώστε να πεθάνει από τον ανικανοποίητο έρωτα προς τον εαυτό του. ► Ο Νάρκισσος, μετά το θάνατο της επίσης πανέμορφης δίδυμης αδελφής του Ηχούς, με τη οποία και ήταν ερωτευμένος, δεν έβρισκε παρηγοριά στη δυστυχία του εκτός από το να βλέπει τον εαυτόν του στο νερό κάποιας πηγής στις Θεσπιές και να θυμάται την αδελφή του. Μέχρι που πέθανε στη θέση εκείνη από εξάντληση. ► Κάποια μέρα καθισμένος ο ωραίος Νάρκισσος κοντά σε μια πηγή, είδε το πρόσωπό του στα νερά της πηγής. Γοητεύτηκε τόσο από την ομορφιά του πού έμεινε εκεί ακίνητος θαυμάζοντας τον εαυτό του μέχρι που μαράζωσε και πέθανε στις όχθες της πηγής. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος, ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων. ► Η γνωστότερη όμως και περισσότερο διαδεδομένη παράδοση για τον Νάρκισσο ήταν η παρακάτω που οφείλεται στον Οβίδιο (στο έργο του "Μεταμορφώσεις" ΙΙΙ 342). Σύμφωνα μ΄ αυτή ο ωραίος Βοιωτός νέος, απασχολημένος να θαυμάζει την καθ’ όλα άριστη σωματική του διάπλαση από τις όχθες ποταμού, στα νερά του, δεν έδωσε καμία προσοχή ή δεν ανταποκρίθηκε στον εκδηλούμενο έρωτα της Νύμφης Ηχούς η οποία και συνεχώς τον καλούσε. Αποτέλεσμα ήταν, η μεν φωνή της Ηχούς να εξασθενεί συνέχεια σε τρόπο ώστε ν’ ακούγονται μόνο οι τελευταίες συλλαβές και να σβήνει, ο δε Νάρκισσος να πεθαίνει αυτοθαυμαζόμενος στο νερό του ποταμού που το χρησιμοποιούσε ως κάτοπτρο 3 Κρίνο της θάλασσας ή παγκράτιο. Έχει παραισθητικές ιδιότητες. Ο βολβός του είναι είδος κρεμμυδιού, χρησιμοποιείται ως αντίδοτο σε δηλητηριάσεις και σε μαγιές. Χρησιμοποιείται ως τονωτικό και ειδικά του καρδιακού και νευρικού συστήματος, είναι ακόμα αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό, αντιφλεγμονώδες, αντιπαρασιτικό και πολλά συστατικά έχουν ανιχνευθεί σε αυτο με αντιβιοτική δράση σε πολλές ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ, αλλά και σαν τονωτικό της μνήμης, έχει επίσης χρησιμοποιηθεί ως σηπτικό μαλακτικό αλλά και για παθήσεις των νεφρών. ►Στην παραλία του Κοτσιά, ολόλευκο, μοναχικό, το συνατάς στο περπάτημα σου λίγο πιο πάνω από εκεί που σκάει το κύμα. Θεωρείται προστατευόμενο είδος, και λόγω της περιορισμένης εμφάνισής του, απαραίτητα προέχει η προστασία του . Είναι ένα απο τα σπάνια φυτά, και είναι ένα καλλωπιστικό στολίδι της φύσης. Στην Χλώρακα θα το συναντήσουμε στην περιοχή «Κοτσιάς». Χαρακτηριστικό του είναι η δυνατή και γλυκιά μυρωδιά. Φυτρώνει σε αμμώδεις παραλίες και σε αμμόλοφους, σε μακρινή απόσταση από τη θάλασσα. Ανθίζει ανάμεσα στον Αύγουστο και τον Οκτώβρη. Άνθος και φύλλα εμφανίζονται μέσα από την καυτή άμμο. Τα άνθη του μισανοίγουν πριν δύσει ο ήλιος για να φτάσουν στο ζενίθ του ανοίγματος όσο η νύχτα προχωρεί. Τα φύλλα του είναι σαρκώδη, γκριζοπράσινα και σε σχήμα λουρίδας,ενώ οι καρποί του είναι μεγάλοι, σε σχήμα βολβού. Όταν οι καρποί ωριμάσουν, πετάγονται απο μέσα τους κατάμαυροι σαν κάρβουνα σπόροι, μεγάλοι, πολυγωνικοί και μαλακοί. Καθένας τους κρύβει στο κέντρο του ένα μικρό βολβό που είναι ο πραγματικός σπόρος. Αυτός θα θαφτεί στην άμμο και θα μεγαλώνει, ψάχνοντας όλο και πιο βαθιά να βρει υγρασία για να ζήσει. Όσοι επιζήσουν μετά 4-5 χρόνια θα καταφέρουν να ανθίσουν και να συνεχίσουν τον κύκλο της ζωής τους. ►Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, αποσπάσματα απο το διήγημα του «Το άνθος του γιαλού» ... «Βλέπετε αυτο το χάλασμα, το Καλύβι της Λουλούδως, που λένε πως ειναι στοιχειωμένο; εδω τον παλαιόν καιρο εκατοικούσε μια κόρη, η Λουλούδω, οπου την ειχαν ονοματίσει για την ομορφιά της, - ελαμπε ο ηλιος, ελαμπε κι αυτή - μαζί με τον πατέρα της τον γερό-Θεριό, οπου εκυνηγούσε όλους τους Δράκους και τα Στοιχειά, με την ασημένια σαγίτα και με φαρμακωμένα βέλη. Ενα Βασιλόπουλο απο τα ξένα την αγάπησε την ομορφη Λουλούδω. Της έδωκε το δαχτυλίδι του, κι εκίνησε να πάη στο σεφέρι και της εταξε με ορκον οτι, αμα νικήση τους βαρβάρους, την ημέρα που θα γεννηθη ο Χριστός, θα ερθη να την στεφανωθη. επηγε το Βασιλόπουλο. Εμεινεν η Λουλούδω, ρίχνοντας τα δάκρυά της στο κύμα, στον αέρα στέλνοντας τους αναστεναγμούς της, και την προσευχή στα ουρά- 4 νια, να βγη νικητης το Βασιλόπουλο, να ερθη η μέρα να γυρίση ο σαστικός της να την στεφανωθη. Το Βασιλόπουλο δεν ηρθε να πάρη την Λουλούδω! Οι βάρβαροι ειχαν πάρει σκλάβο το Βασιλόπουλο. Το φουσάτο του ειχε νικήσει στην αρχή, τα φλάμπουρά του είχαν κυριέψει με αλαλαγμό τα κάστρα των βαρβάρων. Το Βασιλόπουλο είχε χυμήξει με ακράτητην ορμή, απάνω στο μούστωμα και στη μέθη της νίκης. Οι βάρβαροι με δόλο τεν ειχαν αιχμαλωτίσει! Τα δάκρυα της κόρης επίκραναν το κύμα το αρμυρό, οι αναστεναγμοί της εδιαλύθηκαν στον αέρα, κι η προσευχή της επεσε πίσω στη γή, χωρ'ις να φθάση στο θρόνο του Μεγαλοδύναμου. Ενα λουλουδάκι αόρατο, μοσχομυρισμένο, φύτρωσε ανάμεσα στους δυο αυτούς βράχους, οπου το λέν ανθός του Γιαλού, αλλά μάτι δέν το βλέπει. Και το Βασιλόπουλο, που είχε πέσει στα χέρια τών βαρβάρων, επαρακάλεσε να γίνη Σπίθα, φωτιά τού πελάγους, για να φτάση εγκαίρως, ώς την ημέρα που γεννάται ο Χριστός, να φυλάξη τον όρκο του, που είχε δώσει στη Λουλούδω… ►Μερικοί λένε, πώς το άνθος του Γιαλού έγινε ανθός, αφρός τού κύματος. Κι η Σπίθα εκείνη, η φωτιά τού πελάγου, είναι η ψυχή τού Βασιλόπουλου, που έλιωνε, σβήσθηκε στα σίδερα της σκλαβιάς, και κανείς δεν τον βλέπει πιά, παρά μόνον όσοι ήταν καθαροί τον παλαιόν καιρόν, και οι αλαφροΐσκιωτοι στα χρόνια μας». 5 ΒΑΣΙΛΙΤΣΙΑ: ►θεωρείται ιερή και έχει αγαπηθεί πολύ από τον λαό, γιατί κατά την παράδοση φύτρωσε στο μέρος που είχε ταφεί ο Τίμιος Σταυρός, και με το άρωμά του οδήγησε την Αγία Ελένη στην ανακάλυψή του. ►Έχει ιδιότητες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αφέψημα αλλά και για αιθέριο έλαιο με θεραπευτικές ιδιότητες: Το αφεψημα της οφελεί για τους πονους της κοιλιας, ειναι διουρητικο, οφελεί για τις ημικρανιες, τον ιλιγγο, τις ζαλαδες, τους πονοκεφαλους, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, είναι ιδανικό για προβλήματα μνήμης. Στην αρωματοθεραπεία το έλαιο που βγαίνει από τα φύλλα του χρησιμοποιείται για διεγερτικό μασάζ για την κατάθλιψη. ΣΙΑΓΚΟΥΛΙΕΣ- ΣΙΑΓΚΟΥΛΑ (Κυκλαμινα) Τα άγρια κυκλάμινα έχουν λευκό ή ανοικτό ροζ χρώμα με σκούρο ροζ στεφάνι στη βάση των πετάλων τους. Τα φύλλα τους είναι σκούρα πράσινα, σε σχήμα καρδιάς, και συνήθως έχουν γραμμές από γκρι ή ασημένιο χρώμα. Πρόκειται για βολβώδη φυτά και ανθίζουν από το Σεπτέμβριο και διαρκεί περίπου μέχρι το Δεκέμβριο. Απο τα πεταλλα του παραγεται δηλητηριο. 6 Κρίθμον το Παράλιον ή κρίταμο, ή κύρταμο, το βότανο του γιαλού: Στη βοτανοθεραπεία, από τα χρόνια του Ιπποκράτη μέχρι τις μέρες μας, χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό για ηπατικές, εντερικές και νεφρικές δυσλειτουργίες. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ως ορεκτικό, διουρητικό, καθαριστικό του αίματος και ευεργετικό στο συκώτι. Στη χλώρακα το συναντάμε στις παραθαλάσσιες περιοχές από τα Ροδαφινια, στο Δημμα, εως και τον Πηλο. Με ευχάριστο άρωμα, φίνο, απολαυστικό στον ουρανίσκο και με γεύση αλμυρή. Ανθίζει το καλοκαίρι. Τα άνθη του σχηματίζουν «σκιάδιο» και είναι κιτρινοπράσινα. Το Κύρταμο ή κρίταμο ή "Κρίθμον το παραθαλάσσιο" είναι μικρό πολυετές παχύφυλλο φυτό με φύλλα και βλαστούς που είναι παχύς, λείοι και έχουν χρώμα ανοιχτοπράσινο. Τα άνθη του, κιτρινοπράσινα, βγαίνουν το καλοκαίρι και σχηματίζουν "σκιάδιο". Ο βλαστός και τα φύλλα του αναδίδουν μια ευχάριστη μυρωδιά. Οι σπόροι του φυτού έχουν μεγάλη ομοιότητα με το κριθάρι, γι' αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν «κρίθμον». Η περιγραφή του Διοσκουρίδη είναι πολύ χαρακτηριστική: "θαμνώδες βοτάνιον, που απλώνεται σε πλάτος και έχει ύψος ενός πήχυ. Φυτρώνει σε παραθαλάσσιους τόπους και έχει πολύ στιλπνά φύλλα και υπόλευκα, σαν της γλιστρίδας, πιο πλατιά και πιο επιμήκη με αλμυρή γεύση... λαχανεύεται εφθόντε και ωμόν εσθιόμενον και ταριχεύεται εν άλμη" Βελανιδιές ή δρύες Δέντρα, ο φλοιός τους είναι πλούσιος σε τανίνη, ουσία που χρησιμοποιείται στη βυρσοδεψία. Είναι δεδρα με ξύλο άριστης ποιότητας το οποιον αποτελεί ένα από τα καλύτερα υλικά για την επιπλοποιία. Ήταν τα ιερά δένδρα των αρχαίων Ελλήνων. Τα κλαδιά τους θρόιζαν στους χρησμούς στο Μαντείο της Δωδώνης. Οι Δρυάδες και οι Αμαδρυάδες ήταν νύμφες του δάσους, θηλυκά πνεύματα της φύσης που κατοικούσαν σε δένδρα και σε δάση και φώλιαζαν στις βελανιδιές. Αν και πνεύματα, δεν ήταν αθάνατα και πιστεύονταν ότι η διάρκεια της ζωής τους εξαρτιόταν από την ζωή των δενδρών που τις φιλοξενούσε. Σε ώρες ανάγκης οι καρποί τους χρησίμευαν ακόμη και για τροφή. Τα «κύπελλα» των βελανιδιών της για εκατοντάδες χρόνια ήταν το απαραίτητο υλικό για την επεξεργασία των δερμάτων. H «ήμερη βελανιδιά» φυτρώνει σε χαμηλες περιοχες γιατί δεν αντέχει τις παγωνιές 7 Μαζιά, σε ολες τις καυκάλλες Eίναι χαμηλός ημισφαιρικός πολύκλαδος θάμνος, ύψους 30 - 60 εκ. Σχηματίζει χαρακτηριστικούς γωνιώδεις κλαδίσκους που καταλήγουν σε αγκάθι. Τα φύλλα του είναι μικροσκοπικά, που σύντομα πέφτουν.. Ο καρπός είναι κόκκινος σαρκώδης. Eίναι χαμηλοί θάμνοι, οι οποίοι αντέχουν στις υψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία και φύονται σε χαμηλά υψόμετρα. Ο τύπος βλάστησης του είναι χαρακτηριστικός των μεσογειακών οικοσυστημάτων και θεωρείται ότι είναι συνήθως αποτέλεσμα υποβάθμισης προϋπάρχουσας βλάστησης. Αναπτύσσεται κυρίως σε φτωχά και βραχώδη ασβεστολιθικά εδάφη ή σε εκτάσεις που έχουν επανειλλημμένως καεί από πυρκαγιές. Αποτελούν βιότοπο για πολλά είδη ερπετών αλλά και γιατί φιλοξενούν πολλά είδη φυτών. Αγνιά ή λυγαριά στες ρεματιές Το λάδι της μαζί με μέλι κάνει καλό σαν ρόφημα σε δαγκώματα φιδιών με πολτό απο φύλλα καθαρίζουμε τα τραύματα. Μικρός ευλύγιστος, φυλλοβόλος θάμνος (ύψος 3 μ., διάμετρος κόμης 3 μ.), που φυτρώνει σε ρέματα συνεχούς ή εποχιακής ροής. Τα φύλλα της είναι σύνθετα. Αποτελούνται από πέντε-εφτά γκριζοπράσινα φυλλάρια, χνουδωτά. Έχουν ωραία οσμή. Δημιουργούν άφθονες σταχυόμορφες ταξιανθίες, όρθιες, αρωματικές, κωνικές και επιμήκεις. Ποικιλόμορφα άνθη με διάφορα χρώματα, όπως λιλά, λευκά ή ροζ. Ανθίζει από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο. Ο καρπός είναι αρωματική δρύπη που ωριμάζει το φθινόπωρο (από Σεπτέμβριο μέχρι Νοέμβριο). Είναι είδος πολύ ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες, όπως και στις πολύ χαμηλές (είναι ανθεκτικό ακόμη και στους -10° C). Τα φυτά ανθίζουν σε ζεστό καλοκαίρι. Προτιμά υγρό αλλά καλοστραγγισμένο πηλώδες έδαφος, σε ζεστό ευήλιο μέρος, προστατευμένο από τους κρύους ξηρούς ανέμους. Ευδοκιμεί και σε ξηρά εδάφη. Ανθεκτικό φυτό σε αλατούχα και συνεκτικά εδάφη, ευαίσθητο στην υπερβολική υγρασία. Δεν θέλει έδαφος κορεσμένο με νερό. 8 Χαρουπιά ή τερατσιά Αειθαλές δέντρο που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό και προσαρμοστικό, αργής ανάπτυξης, ύψους μέχρι 13m. Πυκνό, σκούρο, πράσινο φύλλωμα σε σφαιρικού σχήματος που δημιουργεί πλούσια παχιά σκιά. Βρίσκεται σε όχθες ποταμών και παράκτιες περιοχές. Έχει αντιβηχικες, αναλγητικες, στυπτικες και υπνωτικες ιδιοτητες Το επιστημονικό της όνομα προέρχεται από τη λεξη "κέρατον" που δείχνει και την μορφή που έχει ο καρπός. Οι ξεραμένοι σπόροι του χρησίμευαν στην Αφρική σαν βαρίδια για το ζύγισμα των μπαχαρικών και στις Ινδίες για το χρυσάφι και τα πετράδια. Από αυτό προέρχεται και η μονάδα βάρους "καράτι" που χρησιμοποιείται και σήμερα για τα κοσμήματα. Το βάρος του σπόρου της χαρουπιάς κυμαίνεται ομοιόμορφα μεταξύ 189 και 205 χιλιοστών του γραμμαρίου και το σημερινό καράτι έχει επίσημα καθορισθεί στα 200 χιλιοστά του γραμμαρίου. ΒΑΝΟΥΚΑ (άρτηκας): Είναι ένα ξεχωριστό φυτό ήδη από την αρχαιότητα. Το σαρκώδες περιεχόμενο των βλαστών του καίγεται πολύ αργά και γι' αυτό τον λόγο οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τους ξεραμένους βλαστούς του σαν πυρσούς. Με έναν τέτοιο πυρσό, όπως θέλει η μυθολογία, παρέδωσε ο Προμηθέας στους ανθρώπους την φωτιά. 9 ΑΘΑΣΙΑ: Για καλή μνήμη και για δυσκοιλιότητα Η ελληνική μυθολογία μας μιλά για μια όμορφη πριγκίπισσα που ονομαζόταν Φυλλίς, και που ήταν θυγατέρα ενός βασιλιά της Θράκης. Αυτή ερωτεύτηκε τον γιο του Θησέα τον Δημοφώντα. Ο νέος αυτός βρέθηκε στα μέρη της καθώς επέστρεφε με το καράβι του από την Τροία και ο βασιλιάς του έδωσε ένα μέρος του βασιλείου του και την θυγατέρα του για γυναίκα. Μετά από κάποιο διάστημα ο Δημοφών νοστάλγησε την πατρίδα του την Αθήνα τόσο πολύ που ζήτησε να πάει εκεί για λίγο διάστημα. Η Φυλλίς συμφώνησε αφού της υποσχέθηκε ότι θα γύριζε πίσω σύντομα και έτσι εκείνος μπήκε στο καράβι του και απέπλευσε. Η Φυλλίς έμεινε πίσω περιμένοντας τον, στον τόπο της τελετής του γάμου της. Τα χρόνια περνούσαν και ο Δημοφώντας δεν επέστρεφε. Απελπισμένη η βασιλοπούλα που τον έχασε για πάντα πήγε και κρεμάστηκε σ΄ ένα δέντρο. Το δέντρο κράτησε την ψυχή της κι από τότε δεν ξανάβγαλε φύλλα ούτε άνθισε. Κάποτε με τα χιόνια του Γενάρη γύρισε ο γιος του Θησέα. Σαν έμαθε τον τραγικό χαμό της αγαπημένης του πήγε, αγκάλιασε το δέντρο και αυτό άρχισε να βγάζει τρυφερά φύλλα και άνθη. Η ψυχή της βασιλοπούλας ένιωσε χαρά με το γυρισμό του Δημοφώντα μα δεν ξαναπήρε την ανθρώπινη μορφή της. Έμεινε δέντρο και κάθε χρόνο το Γενάρη, στολίζεται με κάτασπρα λουλούδια. Έτσι η αμυγδαλιά, έγινε σύμβολο της ελπίδας, δείχνοντας ότι η αγάπη δεν μπορεί να νικηθεί από το θάνατο. ΓΑΙΔΟΥΡΑΓΚΑΘΟΣ Διετές ακανθώδες φυτό που φθάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Τα φύλλα του είναι πράσινα με χαρακτηριστικά άσπρα σημάδια σαν φλέβες και τα λουλούδια του έχουν χρώμα βυσσινί. Είναι αυτοφυές, ευδοκιμεί σε χερσότοπους αλλά και σε καλλιεργημένες εκτάσεις. Προτιμά τα ηλιόλουστα μέρη και τα καλά στραγκιζόμενα εδάφη. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από μόνο του με τους σπόρους του. Στη βοτανοθεραπευτική χρησιμοποιούνται κυρίως οι σπόροι από τα άνθη του, που μαζεύονται προς το τέλος του καλοκαιριού όταν ξεραθούν πλήρως. Και τα άλλα μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται φαρμακευτικά αλλά έχουν χαμηλότερες περιεκτικότητες σε δραστικές ουσίες. Οφελεί στο στομάχι, στο συκώτι και στην καρδιά. 10 Α Άγχος: τσουκνίδα, θυμάρι, μαντζουράνα, μαϊντανός, μαρούλι Αδυναμία-ατονία: ρίγανη, φασκόμηλο, δάφνη, μαντζουράνα, πιπεριές, σκόρδο Αδυνάτισμα: σέλινο, μάραθος Αμυγδαλές: φασκόμηλο, θυμάρι, μαντζουράνα, δυόσμο Αναιμία: φασκόμηλο, τσουκνίδα, θυμάρι, ντομάτα Ανησυχία: λεβάντα Ανορεξία: σκόρδο, πορτοκάλι, ραδίκι, μάραθο, κέδρος, λεμόνι, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, βασιλικός πολτός, γκρειπ φρούτα, μαϊντανός, φασκόμηλο, σέλινο. Αντιβίωση: λεβάντα Αεροφαγία: δάφνη Αιμορροΐδες: αφέψημα μαϊντανού, χαμομήλι, πήγασος, δάφνη, κρεμμύδι, μελιτζάνα, παντζάρι, λάχανο, πεπόνι, πατάτα, φασκόμηλο, γιαούρτι. (Κοπανάμε φρέσκα φύλλα αγκινάρας τα βάζουμε στο μέρος που πονάμε) Ανοσοποιητικό σύστημα: μανιτάρι Άσθμα: ευκάλυπτος, αφέψημα απο φύλλα συκιάς, θυμάρι, κρεμμύδι, μάραθο, σέλινο Αρθρίτιδα: θυμάρι, σκόρδο, τσουκνίδα, αγρέλια, αγκινάρα, λάχανο, αγγούρι, ραδίκι, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, λεμόνι, μήλο, ντομάτα, γκρέιπ φρούτα, ρεπάνι, σταφύλι. Αρθριτικά-ρευματισμοί: ραδίκια, Δάφνη, (Βράζουμε καρότα και πίνουμε το ζουμί τους μια φορά την ημέρα) Αρτηριοσκλήρωση: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, σιτάρι, μαγιά μπύρας, μήλο, καρύδι, ντομάτα Άφθες: φασκόμηλο, χαμομήλι Αϋπνίες: χαμομήλι, μαντζουράνα, δυόσμος, ευκάλυπτος, λεβάντα, βασιλικός, μαρούλι, μήλο, ρίγανη, ροδάκινο Αφροδισιακά: τσουκνίδα, σέλινο Β Βήχας: χαμομήλι, ρίγανη, θυμάρι, κρεμμύδι, μαϊντανός, μαντζουράνα, φασκόμηλο, μολόχα, σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, καρότο, λάχανο, σύκο, μαρούλι, αμύγδαλο, μέλι, σέλινο, μάραθος Βλέφαρα: χαμομήλι Βράχνιασμα: φασκόμηλο Βρογχίτιδα: ρίγανη, μάραθος, σκόρδο Βρογχοκήλη: σκόρδο Γ Γαστρίτιδα: φασκόμηλο, θυμάρι, χαμομήλι, μολόχα, φασκόμηλο, καρότο, λάχανο, μάραθο σύκο, μαρούλι, λεμόνι, πιπέρια, μέλι, πατάτα, γιαούρτι, κολοκύθι. Γήρας: σκόρδο, πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, κεράσι, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μήλο, φουντουκιά, βασιλικός πολτός, γκρειπ φρουτ, γιαούρτι. Γρίπη: θυμάρι, φασκόμηλο, ευκάλυπτος, κρεμμύδι, μάραθος, σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, λάχανο, λεμονί, μέλι, γιαούρτι. 11 Δ Δερματοπάθειες: χαμομήλι, μολόχα Διάρροια: ρόδι, ρίγανη, κυδώνι, θυμάρι, κρεμμύδι, σκόρδο, φασκόμηλο, χαμομήλι, πατάτα, κανέλλα, καρότο, λάχανο, λεμόνι, μήλο, ρύζι, θρουμπι, γιαούρτι, ρίγανη, δυόσμος, μαύρο τσάι Διαβήτης: Μαντζουράνα, μανιτάρι Δίψα: γλιστιριδα Διούρηση: χαμομήλι, τσουκνίδα, μαϊντανός, μάραθος Δυσπεψία: δυόσμος, χαμομήλι, κρεμμύδι, πατάτα Δυσκοιλιότητα: χαμομήλι, ρίγανη, κριθάρι, σκόρδο, καρπούζι, αγγούρι, ντομάτα, πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, ραδίκι, κεράσι, κρεμμύδι, σύκο, φράουλα, σιτάρι, μαρούλι, μπίρας, αμύγδαλο, μήλο, μελιτζάνα, πεπόνι, ελιά, πατάτα, ροδάκινο, τομάτα, ρύζι, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκυθάκι Δυσφορία: λεβάντα Ε Εγκαύματα: τριαντάφυλλο, χαμομήλι Έκζεμα: μολόχα Έλκος: πατάτα, τσουκνίδα, μολόχα Εξανθήματα: χαμομήλι Εντερικές παθήσεις: παράσιτα, ταινίες, σκόρδο, κρεμμύδι, φασκόμηλο, δάφνη Έλλειψη σιδήρου: τσουκνίδα Εμμηνόπαυση: φασκόμηλο, μαϊντανός Έντερα: μάραθος, σκόρδο Έρπις: χαμομήλι Ζ Ζαλάδες: μαϊντανός, μαντζουράνα χαμομήλι Ζάχαρο: φασκόμηλο Η Ημικρανίες: δυόσμος, θυμάρι, λεβάντα, μαντζουράνα, χαμομήλι Ηρεμιστικά: χαμομήλι Θ θυρεοειδής αδένας: ένα γλυκό καρυδάκι την ημέρα Ι Ιγμορίτιδα: Λεβάντα Βράστε 2 φλιτζάνια νερό, προσθέστε το χυμό 2 λεμονιών, πιπέρι, ένα κουταλάκι θαλασσινό αλάτι και μια χούφτα φρέσκα η αποξηραμένα φύλλα λεβάντας. Στη συνέχεια, πριν κρυώσει το μίγμα, σκύψτε πανω απο τη γαβάθα, σκεπάστε το κεφάλι σας με μια πετσέτα και κάντε για αρκετη ωρα εισπνοές. Tα συστατικά του μίγματος και ιδιαίτερα η λεβάντα παίζουν απολυμαντικό και αποσυμφορητικο ρόλο. Ίκτερος: δυόσμος 12 Κ Καθαρισμός προσώπου: χαμομήλι Καθαρτικό: τσουκνίδα, γλυκάνισος Κάλλοι: ραδίκια, μολόχα, πατάτα, σκόρδο Καρδία: θυμάρι, σέλινο, σκόρδο Καρκίνος: Ρόδι, πασατέμπος, λεβάντα (απο το στόμα), μανιτάρι, λεμόνι Κοκυτης: ρίγανη Κολικός: ρίγανη Κοιλόπονος: τσάι μαντζουράνας, χαμομήλι, δυόσμος, λεβάντα Κόπωση: τσουκνίδα, ρίγανη Κρεατοελιές: ραδίκια Κρυολόγημα: χαμομήλι, φασκόμηλο, μαντζουράνα, πεύκο (εισπνοή), θυμάρι, κρεμμύδι, μαϊντανός, πατάτα Κυτταρίτιδα: μαϊντανός Λ Λίπος στο αίμα : σκόρδο, κρεμμύδι Λόξυγκας: δυόσμος, ρίγανη Μ Μάτια: χαμομήλι (για τις φλογώσεις - μολύνσεις), καρπούζι, μαϊντανός, μάραθος Μελανιές: θυμάρι, κρεμμύδι, μαϊντανός, κρεμμύδι, μαϊντανός, μάραθος, μολόχα, πατάτα Μολύνσεις: χαμομήλι Μυϊκοί πόνοι: φασκόμηλο Ν Ναυτία: δυόσμος, χαμομήλι Νεφρική ανεπάρκεια: αφέψημα του μαϊντανού Νεφρά-πέτρες-μολύνσεις: ραδίκια, σέλινο, μαϊντανός Νευρικές συσπάσεις: θυμάρι Ο Όρεξη: γλιστιρίδα, χαμομήλι, μάραθος Ούρηση- δυσκολία-μολύνσεις: μαντζουράνα, ρίγανη, αφέψημα μαϊντανού (για δύσκολες περιπτώσεις), γλιστιριδα Π Παλινδρόμηση: φασκόμηλο, χαμομήλι Περίοδος-πόνοι: κανέλλα Πέτρες στα νεφρά: μάραθος Πνεύμονες: ρίγανη Πέψη: φασκόμηλο, δυόσμος Πληγές: πεύκο, φασκόμηλο, χαμομήλι Πονόδοντος: θυμάρι, χαμομήλι, κανέλλα, δυόσμος, ρίγανη, λεβάντα, κρεμμύδι Πονοκέφαλος: δυόσμος, σινάπι, λεβάντα, ρόδι, γλιστιριδα, χαμομήλι Πόνοι: αφέψημα μαϊντανού Πρηξίματα: ραδίκια, μαϊντανός Προστάτης: αγριάδα, καλαμπόκι (φούντα), τσουκνίδα Πυρετός: δυόσμος, θυμάρι, χαμομήλι, σκόρδο, ευκάλυπτος, καρπούζι, μαϊντανός, σέλινο (Βράζουμε φύλλα και άνθη αγκινάρας και πίνουμε κάθε μέρα 2 ποτήρια) 13 Ρ Ρεπάνι: ορεκτικό, αντιβηχικό, για τη διάλυση νεφρόλιθων, χολόλιθων, αρθρίτιδας, των ηπατικών παθήσεων. Ρευματισμοί: τσουκνίδα, ραδίκια, δυόσμος, θυμάρι, δάφνη, δαφνέλαιο, χαμομήλι, θυμάρι, κρεμμύδια, σκόρδο Σ Σάκχαρο: κραμπί, κουνουπίδι, πρόκολλα, καρότα Σπασμοί: δυόσμος, λεβάντα (απο το στόμα) Στομάχι-πόνοι-διαταραχές: φασκόμηλο, μαντζουράνα, θυμάρι, δυόσμος, γλυκάνισος, χαμομήλι (για τη νεύρωση βράζουμε τα φύλλα του Βασιλικού και πίνουμε 1 ποτήρι κάθε πρωί) Συκώτι: θυμάρι, σέλινο, δυόσμος Συνάχι: χαμομήλι, θυμάρι Τ Ταχυπαλμίες: δυόσμος Τερηδόνα: ρίγανη Τριχόπτωση: φασκόμηλο Τροφικές δηλητηριάσεις: Δυόσμος Τσιμπήματα: ραδίκια Υ Υπερκόπωση: φασκόμηλο, κρεμμύδι Υπέρταση: σκόρδο, τσουκνίδα, δυόσμος, γλιστιρίδα, κρεμμύδι, λεβάντα, μαϊντανό, σέλινο, σκόρδο, φράουλα, λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, ελιά, ρύζι, σταφύλι Υπόταση: δάφνη, θυμάρι, φασκόμηλο, κριθάρι, βασιλικός πολτός, προκολη Υπνωτικό: λεβάντα Φ Φαρυγγίτιδα: σκόρδο, φασκόμηλο Φούσκωμα εντέρων: μάραθος Χ Χαμηλή πίεση αιματοκρίτη και ατονία: λασμαρί Χιονίστρες: καρύδια, σέλινο Χοληστερίνη: σκόρδο, φασκόμηλο, δυόσμος, αμύγδαλο γλυκό, κριθάρι Χώνευση: Μαντζουράνα, ρίγανη, χαμομήλι Ψ Ψηλή πίεση στο αίμα: σκόρδο, κρεμμύδι Ψωρίαση: ρίγανη, μολόχα 14 Τύποις Κ. Ταπακούδης 15 16