S PO ES 01-1438 ISSN 1106-3165 Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: [email protected] X+7 K.K. ΓΛΥΦΑΔΑΣ ESS P O PR ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ USERNAME και PASSWORD στη σελίδα των περιεχομένων 24 ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ • Τεύχος 245 • Φεβρουάριος 2015 ST PR w w w . p h a r m a n e w s . g r ST PharmaNews ‘’ Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στην εταιρεία’’ Monumental Plaza, Κτήριο Γ Λεωφόρος Κηφισίας 44, 151 25 Μαρούσι, Τηλ. κέντρο: 2106387800, Fax: 2106387801 Λ. Καραμανλή 60, 546 42 Θεσ/νίκη, Τηλ.: 2310 87 04 80, Fax: 2310 87 04 79 www.takeda.gr ΠEPIEXOMENA 6 EDITORIAL Μηνιαία Φαρµακευτική Εφηµερίδα. Εκδίδεται στην Αθήνα. Οι δύσκολες ισορροπίες της Υγείας www.pharmanews.gr / username: abcd / password: 1234 8 EΞEPXOMENA Ι∆ΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ∆ΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, [email protected] ΚΩ∆ΙΚΟΣ / 1438 ΓΕΝΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗΕίμαστε μια ωραία DIRECTOR Είμαστε; ARTατμόσφαιρα. Nινέττα Βατικιώτη TEΛEYTAIEΣΜάτα Παρασύρη EΞEΛIΞEIΣ ΥΠΟ∆ΟΧΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού 10 «Δεν θα αιφνιδιάσουμε κανένα φορέα με τις ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ αποφάσεις μας» ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣτονίζει ο Κουρουμπλής ∆ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Σταµάτης Κωνσταντάτος Θεόδουλος Παπαβασιλείου Θεόδουλος Παπαβασιλείου, 12 ΠΦΣ: Ζωτικός ο ρόλος του ΕΟΦ στον έλεγχο της διακίνησης ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Νεκταρία Καρακώστα, φαρμάκωνΒιβέττα Λαϊνιώτη, Όλγα Κοσσυβάκη ΕΜΠΟΡΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ 14 Συνάντηση Υγειονομικών με τον Γ.Γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων Χαριτωµένη Βόντα Ειρήνη Πιτσιλίδη για τα θέματα του ΤΣΑΥ στην∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για την ΧΑΠ OΙΚONOMΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ 14 Συμμετοχή ΥΠΕΥΘΥΝΗ Βασιλική Κούτσικου Γιώργος Παναγόπουλος 16 Ο ΕΟΠΥΥ...γνωστοποιεί ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ Το περιοδικό διατηρεί το δικαίωµα επιλογής και συντόµευσης των δελτίων τύπου που λαµβάνει. Τα υλικά (slides, φωτογραφίες, κλπ.) δεν επιστρέφονται. 18 Δέσμευση για στήριξη του Ελληνικού Φαρμάκου από την Πολιτεία και τους θεσμικούς φορείς 20 Ασφαλιστική ικανότητα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη με 50 ένσημα αντί για 100 22 Παναγιώτης Κουρουμπλής: Τέλος στα νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές 24 Ανδρέας Ξανθός: «Με νύχια και με δόντια να διασφαλίσουμε την επιβίωση του ΕΣΥ» 26 EΠIKAIPOTHTA 40 11+1 αποριεσ για τα χαρισματικά παιδιά 44 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αλέξανδρος Μπότσης. Το προφίλ ενός αυτόχειρα. 50 ΥΓΕΙΑ Ηλεκτρονικό τσιγάρο. Πεδίο αντιπαράθεσης των επιστημόνων 54 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Οι αρχαίες τροφές επιστρέφουν στο... πιάτο μας! 58 Pharma beauty Mακιγιάζ & Μαλλιά. Οι τάσεις της σεζόν 62 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Υπογονιμότητα. Πώς επιδρά στον ψυχισμό του ζευγαριού; 66 PHARMA SEE 76 ΦAPMAKOΛOΓIO ΣΦΕΕ: Ένας λαός υγιής είναι η πρώτη επένδυση αναπτυξιακού χαρακτήρα ΕΚ∆OΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 4 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 EDITORIAL Οι δύσκολες ισορροπίες της Υγείας M ε ανάμικτα συναισθήματα υποδέχτηκε τον κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή ο επαγγελματικός χώρος της Υγείας, οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις που έχουν υποστεί, αναμφισβήτητα, το μεγαλύτερο πλήγμα από την κρίση, σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο κλάδο. Από τη μεγαλύτερη πολυεθνική εταιρεία μέχρι το μικρότερο συνοικιακό φαρμακείο… Με τον καιρό έχουν καθιερωθεί ορισμένες λέξεις-σύμβολα, ο τρόπος χρήσης των οποίων δίνει μια πρόγευση των αντιλήψεων αυτού που τις χρησιμοποιεί. Πιράνχας, τρωκτικά, φακελάκια και πάρτι είναι ορισμένες από αυτές. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η κατάχρησή τους (συχνά για τις ανάγκες …αίματος της τηλεόρασης) αντί να συνοδεύει δίκαια μέτρα εξορθολογισμού της δημόσιας δαπάνης και πάταξης της διαφθοράς, κατέληξε σε οριζόντια μέτρα επί δικαίων και αδίκων, σε επιλεκτική οικονομική επιβάρυνση των ασφαλισμένων και, δυστυχώς, σε στέρηση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Οι πρώτες αποφάσεις και σκέψεις του κ. Κουρουμπλή, όπως τουλάχιστον δημοσιοποιούνται από τα ΜΜΕ, δεν είναι δυστυχώς ενθαρρυντικές! Η κατάργηση π.χ. του 1 ευρώ ανά συνταγή είναι ξεκάθαρο λάθος γιατί στερεί τον ΕΟΠΥΥ από έναν δίκαιο πόρο της τάξης των 50-60 εκατ. ετησίως, χωρίς να ωφελεί σοβαρά κανέναν. Το πρόβλημα με τη συμμετοχή των ασθενών στα φάρμακα βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που ψάχνει ο κ. Κουρουμπλής. Οι έλληνες ασφαλισμένοι πληρώνουν, γενικά και συνολικά, χαμηλά ποσοστά συμμετοχής, από τα χαμηλότερα της ΕΕ. Οι πρώτες αποφάσεις και σκέψεις του κ. Κουρουμπλή, όπως τουλάχιστον δημοσιοποιούνται από τα ΜΜΕ, δεν είναι δυστυχώς ενθαρρυντικές! 6 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Του Μ. Πιτσιλίδη [email protected] Ωστόσο, εξαιτίας των λανθασμένων μέτρων των προηγούμενων κυβερνήσεων, με την περίφημη και αμαρτωλή και διεφθαρμένη (ο νοών νοείτω) «ασφαλιστική τιμή», υπάρχουν πολλοί ασθενείς που επιβαρύνονται πολύ και επιλεκτικά, χωρίς να μπορούν να κάνουν κάτι γι’ αυτό! Στο κάτω κάτω δεν φταίνε αυτοί ούτε για τη νόσο τους, ούτε για τις επιλογές του γιατρού τους, ούτε για τις δεσμεύσεις που αναλάβαμε με τα μνημόνια! Το βασικό πλέγμα προβλημάτων της Υγείας σήμερα έχει ως εξής: (α) τα συμφωνηθέντα από τις προηγούμενες κυβερνήσεις όρια δαπανών που υποβαθμίζουν απαράδεκτα την περίθαλψη στην Ελλάδα. Π.χ. 2 δις ετήσια δημόσια φαρμακευτική δαπάνη είναι εντελώς ανεπαρκής, χωρίς καμία αμφιβολία, (β) η έλλειψη δημιουργικής πολιτικής στην εξεύρεση συμπληρωματικών πόρων για την Υγεία, που να εξασφαλίζουν αναλογικότητα και δικαιοσύνη, (γ) ο μονίμως ημιτελής εξορθολογισμός του συστήματος που επιτρέπει π.χ. ένα όργιο μαγνητικών και αξονικών τομογραφιών χωρίς κανέναν λόγο, την ίδια ώρα που εξουθενώνει χιλιάδες φαρμακεία σε όλη τη χώρα και (δ) η γραφειοκρατία, τα καπετανάτα και η διαφθορά που μαστίζουν κάθε υπηρεσία, κάθε οργανισμό, κάθε μονάδα του ΕΣΥ. Όποιος ασχοληθεί π.χ. με τα ποσά που δαπανά ένας μόνο από τους υπαγόμενους στο Υγείας οργανισμούς για…διαφημίσεις (!!!), θα διακρίνει εκεί ξεκάθαρα το μακρύ χέρι του βαθέως κράτους που μοιράζει λεφτά σε ημετέρους. Είναι νωρίς ακόμα να κριθεί ο κ. Κουρουμπλής, αλλά σε λίγο θα είναι αργά! Και ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. www.pharmanews.gr Το μοναδικό που ανά ταμπλέτα παρέχει τον αποτελεσματικό συνδυασμό, 120 750 100 240 mg mg mg mg υαλουρονικού οξέος, υδρολυμένου κολλαγόνου τύπου ΙΙ, βιταμίνης C και θειϊκής χονδροϊτίνης, To προϊόν δεν αποτελεί υποκατάστατο μίας ισορροπημένης διατροφής. Αριθ. Πρωτ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 46802/26.6.2009 ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ Μεγάλη γκάμα των προϊόντων της ISOPLUS θα βρείτε στα φαρμακεία με την ειδική σήμανση Health & Nutrition Health & Nutrition TM ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ Health & Nutrition εμπνευσμένη από τη φύση εμπνευσμένη από τη φύση Perfect for Every Body healthyme.gr ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ Perfect for Every Body TM εμπνευσμένη από τη φύση Perfect for Every Body TM application healthymeUP! for iOS & Android UP UP!! ÁÈÇÍÁ: Τ. 210 95 79 707 • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ. 2310 028 668 e-mail: [email protected] • www.healthyme.gr EΞEPXOMENA Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα. Είμαστε; Π αρακολουθώ με περισσή σύγχυση την ευρύτερη σύγχυση που κυριαρχεί στα πολιτικά δρώμενα και πραγματικά...συγχύζομαι! Ζήσαμε τις μέρες μετά τις εκλογές σκηνές μπερδεμένες, αγωνίας, ελπιδοφόρες, κωμικοτραγικές, θρίλερ, παρωδίας και νιώσαμε θεατές της ίδιας παράστασης, που όμως «πλασαριζόταν» διαφορετικά, ανάλογα με την οπτική του κάθε «σκηνοθέτη». Όποιος παρακολουθούσε τα πρωτοσέλιδα των ελληνικών εφημερίδων, τις αναλύσεις των ξένων εντύπων, τις αναρτήσεις Ελλήνων και ξένων στα blogs και τα social media για το θέμα της διαπραγμάτευσης, ένιωθε απογοητευτικά ενθουσιασμένος, που υπερήφανα καταρρακωθήκαμε κερδίζοντας τους «αντιπάλους» μας. Αυτή ήταν και παραμένει η εικόνα. Μια εικόνα τόσο μπερδεμένη, ώστε ο καθένας να μπορεί να λάβει τα μηνύματα που θέλει και αντέχει. Διαπραγματευτήκαμε, δεν διαπραγματευτήκαμε, κάναμε κωλοτούμπα ή μείναμε σταθεροί, χτίσαμε γέφυρα ή παρατείναμε το πρόγραμμα, κερδίσαμε ή χάσαμε, σκύψαμε το κεφάλι ή πορευτήκαμε αγέρωχα, λίγη σημασία έχουν ως προς την ουσία του πράγματος. Και η ουσία είναι ότι, παραμένουμε στο ευρώ, κερδίζουμε χρόνο και αναμένουμε το διά ταύτα για να μπορέσουμε να έχουμε μια πιο καθαρή εικόνα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αναδείχτηκε (ή καλύτερα που έκανε ακόμη πιο έντονη την παρουσία του) στην παρούσα φάση, είναι ο οπαδικός διχασμός που παρατηρείται σε έναν καθόλου ευκαταφρόνητο αριθμό πολιτών. Αν σε μια δύσκολη φάση που περνάει η χώρα μας και ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις και διαπραγματεύσεις για κάτι καλύτερο (ανεξαρτήτως αποτελέσματος), δεν μπορούμε να περιορίσουμε στο ελάχιστο τα κομματικά μας «συναισθήματα» και να περιμένουμε, αν όχι υποστηρικτικά, έστω και σιωπηλά την έκβαση του «αγώνα», τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Είναι τουλάχιστον θλιβερό να βλέπεις άτομα να περιμένουν με ανυπομονησία την αποτυχία της κυβέρνησης, για να νιώσουν δικαιωμένοι ή απλά για να μην νιώσουν χαρά «οι άλλοι». Γιατί πέρα από τον πόλεμο των λέξεων και των εντυπώσεων, υπάρχει πάντα το διά ταύτα που θα μετατρέψει τη θεωρία σε πράξη, τις δεσμεύσεις σε νόμους και έργα και θα μπορέσει πλέον ο καθένας από μας να μιλήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια για τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες της παρούσας κυβέρνησης. 8 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου [email protected] Είναι τουλάχιστον θλιβερό να βλέπεις άτομα να περιμένουν με ανυπομονησία την αποτυχία της κυβέρνησης, για να νιώσουν δικαιωμένοι ή απλά για να μην νιώσουν χαρά «οι άλλοι». Λες και αυτοί οι άλλοι διαπραγματεύονταν για τα συμφέροντα άλλων πολιτών, μιας άλλης χώρας, γεγονός που τους συγκεκριμένους τους άφηνε παγερά αδιάφορους. Και το ακόμη πιο θλιβερό είναι πως, όλοι αυτοί θεωρούν δεδομένο πως, αν αποτύχει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όλοι οι ψηφοφόροι θα επιστρέψουν στα «κομματικά τους σπίτια» ωσάν απολωλότα πρόβατα. Κανείς δεν σκέφτεται το τραγικό σενάριο, μεγάλη μερίδα των (ξανά)απογοητευμένων ψηφοφόρων, είτε να «κατεβάσει ρολά» είτε να προβεί σε ψήφο διαμαρτυρίας. Κι αυτή η ψήφος διαμαρτυρίας, δεν θα πάρει απαραίτητα την μορφή της επιστροφής του ασώτου, αλλά μπορεί να εκτοξεύσει ομάδες, που κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρες θα είναι... www.pharmanews.gr TEΛEY TAIEΣ EΞEΛIΞEIΣ «Δεν θα αιφνιδιάσουμε κανένα φορέα με τις αποφάσεις μας» τονίζει ο Κουρουμπλής Της Νεκταρίας Καρακώστα E ποικοδομητική χαρακτήρισε ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Κωνσταντίνος Λουράντος, τη συνάντηση που είχαν πριν από λίγες ημέρες οι φαρμακοποιοί με τον υπουργό Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή. «Καταλήξαμε σε πολύ καλές προτάσεις. Αναμένουμε τις εξελίξεις και θα έχουμε μία νέα συνάντηση τις επόμενες ημέρες για να δρομολογήσουμε κάποια από τα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Αυτές τις μέρες έχουμε μια σειρά συναντήσεων με όλους τους φορείς που εμπλέκονται στον χώρο του υπουργείου υγείας και ιδιαίτερα στον χώρο του φαρμάκου. Θέλουμε να καθιερώσουμε και να δημιουργήσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης στη σχέση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου με τους φορείς τους οποίους θεωρούμε εταίρους σε αυτή την προσπάθεια. Συζητήσαμε χθες και σήμερα με τις φαρμακοβιομηχανίες, τις ελληνικές και τις πολυεθνικές. Είχαμε συνάντηση με την ομοσπονδία των φαρμακοποιών. Είναι ένας κλάδος που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και δεν πρέπει να τον δούμε μόνο ως επιχείρηση αλλά ως κοινωνική παρουσία στα δρώμενα του χώρου. Θεωρούμε ότι υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα στα οποία μπορούμε θεσμικά να αντιμετωπίσουμε ώστε να υπάρξει μια ηρεμία σε αυτόν τον χώρο γιατί είναι απαραίτητη η ηρεμία ώστε να λειτουργεί καλύτερα το σύστημα. Δεν θα αιφνιδιάσουμε κανένα φορέα με τις αποφάσεις που θα πάρουμε. Θα είναι προϊόν διαλόγου που θα έχει το στοιχείο της ειλικρίνειας και της εμπιστοσύνης. Πιστεύω ότι θα το πετύχουμε και πολύ σύντομα θα έχουμε ένα θεσμικό πλαίσιο καινούργιο με ένα νέο μοντέλο προς τη λειτουργία της διαδικασίας του φαρμάκου με διαφάνεια χωρίς αποκλίσεις και αδικίες και με γνώμονα το συμφέρον του δημοσίου και το δικαίωμα κάθε πολίτη που έχει ΑΜΚΑ σε αυτή τη χώρα να έχει πρόσβαση στο Φάρμακο», τόνισε από τη μεριά του ο υπουργός. 10 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Πιστεύω ότι θα το πετύχουμε και πολύ σύντομα θα έχουμε ένα θεσμικό πλαίσιο καινούργιο με ένα νέο μοντέλο προς τη λειτουργία της διαδικασίας του φαρμάκου www.pharmanews.gr TEΛEY TAIEΣ EΞEΛIΞEIΣ ΠΦΣ: Ζωτικός ο ρόλος του ΕΟΦ στον έλεγχο της διακίνησης φαρμάκων Τ α προβλήματα των φαρμακείων στην προμήθεια φαρμάκων αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στις συναλλαγές τους με τις εταιρείες, τόνισε στον υπουργό Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή, ο πρόεδρος του ΠΦΣ κ. Κωνσταντίνος Λουράντος. Στην συνάντηση στην οποία μετείχε και ο αντιπρόεδρος του ΠΦΣ κ. Ι. Δαγρές και οι κ.κ. Κων. Φρουζής και Μιχ. Χειμώνας εκ μέρους του ΣΦΕΕ, ο κ. Λουράντος τόνισε την ανάγκη θέσπισης κανόνων διαφάνειας της αγοράς και καλής πίστης μεταξύ των συναλλασσομένων προκειμένου οι φαρμακοποιοί να μπορούν να προμηθεύονται έγκαιρα και χωρίς ταλαιπωρία, τα φάρμακα που χρειάζονται για τους ασφαλισμένους τους. Ακόμη ανέφερε στον υπουργό τον ζωτικό ρόλο που μπορεί να παίξει ο ΕΟΦ στον ουσιαστικό έλεγχο της διακίνησης των φαρμάκων. Ο κ. Δαγρές αναφέρθηκε στο πρόβλημα της συναγοράς και ζήτησε την έκδοση σχετικής εγκυκλίου που να 12 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 υπενθυμίζει σε όλους ότι η πρακτική αυτή απαγορεύεται και θα τιμωρείται. Ο υπουργός Υγείας έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πρόβλημα και διατύπωσε την πρόθεση του για την έκδοση μετά από νομοθετική επεξεργασία εγκυκλίου που να θεσπίζει ένα πλαίσιο κανόνων δίκαιης συναλλαγής μεταξύ όλων των μερών και διαφάνειας στην αγορά. Για τον λόγο αυτό προγραμματίζει νέα συνάντηση με εκπροσώπους του ΕΟΦ και της ΗΔΙΚΑ καθώς και με τον ΕΟΠΥΥ για το θέμα της διακίνησης των ΦΥΚ. Ως συνέχεια της προηγούμενης συνάντησης και στο περιθώριο των συζητήσεων, ετέθησαν διεξοδικότερα τα θέματα των πολλαπλών αδειών και του ωραρίου και ο πρόεδρος του ΠΦΣ ζήτησε την κατάργηση όλων των μνημονιακών διατάξεων του τελευταίου πολυνομοσχεδίου που έχει επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στην εύρυθμη λειτουργία των φαρμακείων και της φαρμακευτικής περίθαλψης των ασφαλισμένων γενικότερα. www.pharmanews.gr TEΛEY TAIEΣ EΞEΛIΞEIΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Συμμετοχή στην εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για την ΧΑΠ Α πό τον Νοέμβριο της περασμένης χρονιάς, εξελίσσεται πιλοτικά, εκστρατεία ενημέρωσης κοινού που ξεκίνησε η Novartis Hellas, και η οποία απευθύνεται σε αδιάγνωστους ασθενείς που πάσχουν από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Ο αριθμός των αδιάγνωστων ασθενών με ΧΑΠ παραμένει σταθερά μεγάλος. Σε συνδυασμό μάλιστα με τις συνεχιζόμενες αλλαγές στο δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και την οικονομική δυσχέρεια που υπάρχει τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο στη χώρα μας, πλήθος αδιάγνωστων ασθενών αδυνατούν να αντιληφθούν και να αντιμετωπίσουν έγκαιρα, σοβαρά θέματα υγείας. Μέσα σε όλη αυτή την αναταραχή, ανεκτίμητη σταθερή αξία παραμένουμε εμείς, οι φαρμακοποιοί, συμβουλεύοντας και εξυπηρετώντας καθημερινά μεγάλο όγκο ασθενών, που είτε πάσχουν από μια νόσο και δεν το γνωρίζουν, είτε το γνωρίζουν αλλά δεν κάνουν τίποτε για αυτό, είτε δεν το αντιμετωπίζουν επαρκώς. Η συγκεκριμένη εκστρατεία ενημέρωσης, δημιουργήθηκε με σκοπό να μας υποστηρίξει στο καθημερινό μας έργο και φέρει τον τίτλο «Άκου το Σώμα σου». Η εκστρατεία θα εξελίσσεται μέσα στο χώρο των φαρμακείων, όπου οι μη ενημερωμένοι ασθενείς, θα έχουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν από εμάς, περισσότερες και πιο έγκυρες πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπιση και διαχείριση της ΧΑΠ. Σχετική παρουσίαση για αυτή την εκστρατεία ενημέρωσης, θα γίνει στην αίθουσα του Συλλόγου μας, την Τετάρτη 11 Μαρτίου ώρα 19.00 και τη Δευτέρα 16 Μαρτίου την ίδια ώρα. Όσοι συνάδελφοι ενδιαφέρεστε να λάβετε μέρος στην εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για την Χ.Α.Π. και να παρακολουθήσετε την παρουσίαση, θα πρέπει να δηλώσετε συμμετοχή στο τηλέφωνο 2310-471776 μέχρι τις 5 Μαρτίου. Θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας. Σε περίπτωση που κριθεί σκόπιμο, θα προγραμματιστούν επιπλέον ενημερώσεις. Συνάντηση Υγειονομικών με τον Γ. Γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τα θέματα του ΤΣΑΥ ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Γιώργος Ρωμανιάς συναντήθηκε με τους προέδρους των δευτεροβάθμιων υγειονομικών οργανώσεων , παρουσία του νέου προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΣΑΥ, κ. Στάθη Τσούκαλου. Πιο συγκεκριμένα από πλευράς υγειονομικών φορέων στη συνάντηση παραβρέθηκαν ο πρόεδρος του ΠΙΣ, κ. Μιχάλης Βλασταράκος, ο πρόεδρος του ΠΦΣ, κ. Κωνσταντίνος Λουράντος, ο πρόεδρος της ΕΟΟ, κ. Αθανάσιος Κατσίκης και η πρόεδρος του ΠΚΣ, κ. Αθηνά Τραχήλη . Στη σύσκεψη που ακολούθησε συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την ασφαλιστική κάλυψη των υγειονομικών και συμπερασματικά ο κ. Ρωμανιάς ανέφερε τις άμεσες πρωτοβουλίες του υπουργείου οι οποίες αφορoύν: Tην κατάργηση του νόμου που κατοχυρώνει τη σύνταξη των 360 ευρώ αλλά εξαιρεί τους ασφαλισμένους του ΤΣΑΥ Την κατάθεση ρύθμισης σύμφωνα με την οποία θα είναι εγγυημένη για όλους η αναλογική σύνταξη ,από την στιγμή που πληρώνουν κανονικά τις εισφορές τους. Την απόδοση στους μονοσυνταξιουχους δύο ποσών σύνταξης αντί της μίας, οι οποίες αθροιστικά θα δίνουν το ίδιο σύνολο, έτσι ώστε το ποσό της μείωσης να είναι μικρότερο. Τέλος ανέφερε πως το υπουργείο σχεδιάζει την στελέχωση των υπηρεσιών του ΤΣΑΥ με προσωπικό αλλά και την αξιοποίηση των συστημάτων μηχανοργάνωσης έτσι ώστε να διασφαλισθεί η σωστή λειτουργία του ταμείου. 14 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr TEΛEY TAIEΣ EΞEΛIΞEIΣ ΤΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΛΑΦΟΝ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ Ο ΕΟΠΥΥ... γνωστοποιεί Μ ε εγκύκλιό του ο ΕΟΠΥΥ... επαναγνωστοποιεί όσα αφορούν τα όρια συνταγογράφησης, τους όρους και τις προϋποθέσεις, επαναφέροντας στην επικαιρότητα το θέμα του πλαφόν, που τόσες αντιδράσεις προκάλεσε στο πρόσφατο παρελθόν. Ειδικότερα σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΟΠΥΥ «Με απόφαση του Υπουργού Υγείας μπορεί να τίθενται κλειστοί προϋπολογισμοί, οικονομικοί ή άλλοι στόχοι και όρια (πλαφόν), περιορισμοί και προϋποθέσεις στη συνταγογράφηση φαρμάκων και λοιπά αναγκαία μέτρα ελέγχου της συνταγογράφησης εκάστου ιατρού. Με όμοια απόφαση μπορεί ο προϋπολογισμός, οι στόχοι, οι περιορισμοί, οι προϋποθέσεις και τα μέτρα να διαφέρουν ανάλογα με την ειδικότητα του ιατρού, τον αριθμό των ασθενών που θεραπεύει και τα χαρακτηριστικά και παθήσεις αυτών, τη γεωγραφική περιοχή και τα δημογραφικά δεδομένα της, το μήνα του έτους (εποχικότητα), τις τυχόν μεταβολές των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων, την εισαγωγή νέων φαρμάκων (πρωτοτύπων ή γενοσήμων) στο θετικό κατάλογο συνταγογράφησης και τέλος την εξέλιξη της φαρμακευτικής δαπάνης σε σχέση με τους εκάστοτε στόχους. Επίσης, δύναται η συνταγογράφηση των φαρμάκων να συνδέεται με την πάθηση του ασθενούς, όπως αυτή προσδιορίζεται με βάση το International Classification of Disease. Οι ειδικότεροι στόχοι, τα όρια και οι προϋπολογισμοί συνταγογράφησης δύνανται να ενσωματώνονται σε συμβόλαια απόδοσης που συνάπτονται μεταξύ του ΕΟΠΥΥ των ιατρών που συνταγογραφούν σε ασφαλισμένους του οργανισμού και να τίθενται κίνητρα (μπόνους) και ποινές ανά- λογα με την επίτευξη των στόχων και την τήρηση των ορίων και των προϋπολογισμών. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας προσδιορίζονται επιπρόσθετα οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες εξαιρέσεων από τις ως άνω ρυθμίσεις, συγκεκριμένων κατηγοριών ιατρών, φαρμάκων, μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας, ομάδων ασθενών ή μεμονωμένων περιπτώσεων ιατρών και επίσης, ο τρόπος ενσωμάτωσης των ως άνω ρυθμίσεων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η μεθοδολογία ελέγχου, ο τομέας εφαρμογής τους (ιδιωτικός ή και δημόσιος), καθώς και κάθε αναγκαίο μέτρο για την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Σε περίπτωση επανειλημμένης υπέρβασης των ορίων που προβλέπονται ανωτέρω, ο ιατρός καλείται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. να δικαιολογήσει τη συνταγογράφησή του. Σε περίπτωση μη επαρκούς αιτιολόγησης της υπέρβασης, ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δύναται να επιβάλει διοικητικές κυρώσεις σύμφωνα με τα ανωτέρω οριζόμενα. Ως επανειλημμένη υπέρβαση ορίζεται η υπέρβαση των ορίων που αναφέρονται στη σχετική υπουργική απόφαση, σε ποσοστό άνω του είκοσι τοις εκατό (20%) αθροιστικά για τρεις (3) συνεχόμενους μήνες. Στην περίπτωση αυτή, η αρμόδια Διεύθυνση που διαπιστώνει την υπέρβαση, καλεί τον ιατρό να δώσει έγγραφες εξηγήσεις εξηγήσεων. Οι εξηγήσεις υποβάλλονται μέσα σε προθεσμία δέκα (10) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού εγγράφου, στο οποίο υποχρεωτικά αναφέρεται η παράβαση που διαπιστώθηκε. Σε περίπτωση που οι εξηγήσεις δεν κρίνονται επαρκείς επιβάλλονται στους ιατρούς οι πιο κάτω κυρώσεις, ανάλογα 16 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 με τη συχνότητα και τη βαρύτητα της παράβασης: α. πρόστιμο κυμαινόμενο από πεντακόσια (500) έως πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ ή β. προσωρινός αποκλεισμός από την συνταγογράφηση σε ασφαλισμένους του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., από δύο (2) μέχρι δώδεκα (12) μήνες ή γ. οριστική καταγγελία της σύμβασης σε ιατρούς συμβεβλημένους με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή αποκλεισμός κάθε συνεργασίας με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για τους μη συμβεβλημένους ιατρούς. Επίσης, η μη τήρηση των υποχρεώσεων που αναφέρονται στο παρόν άρθρο, αποτελεί για τους ιατρούς του Ε.Σ.Υ., του Π.Ε.Δ.Υ., καθώς και για τους ιατρούς μονίμους ή με σύμβαση με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., πειθαρχικό παράπτωμα, για το οποίο επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για κάθε κατηγορία. Τα πρόστιμα που καταλογίζονται εισπράττονται κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ υπέρ του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.. Οι κυρώσεις επιβάλλονται από τον Αντιπρόεδρο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας Διεύθυνσης που διαπίστωσε την υπέρβαση. Κατά της σχετικής απόφασης ο ιατρός μπορεί να ασκήσει, μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίησή της, προσφυγή ενώπιον του Προέδρου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.. Κατά τη διάρκεια της παραπάνω προθεσμίας, καθώς και σε περίπτωση άσκησης της ανωτέρω ενδικοφανούς προσφυγής, αναστέλλεται η εκτέλεση της απόφασης επιβολής κυρώσεων μέχρι την έκδοση της σχετικής απόφασης. Σε κάθε περίπτωση οι παραβάσεις των ιατρών γνωστοποιούνται και στον οικείο Ιατρικό Σύλλογο». www.pharmanews.gr MHNAΣ HTAN KAI ΠEPAΣE Δέσμευση για στήριξη του Ελληνικού Φαρμάκου από την Πολιτεία και τους θεσμικούς φορείς Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (Π.Ε.Φ.) υποδέχθηκε το 2015 με την καθιερωμένη κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου στο Ξενοδοχείο Hilton. Το παρόν στην εκδήλωση έδωσαν περισσότεροι από 350 εκπρόσωποι του πολιτικού, δημοσιογραφικού, επιχειρηματικού και ακαδημαϊκού χώρου, των φορέων και οργανισμών του φαρμάκου, των συλλόγων ασθενών, καθώς και τα στελέχη των εταιρειών-μελών της Π.Ε.Φ. Εκ μέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος παρέστη ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου Β’, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Πατήρ Χρυσόστομος Παπαθανασίου, εκ μέρους της Κυβέρνησης ο Υπουργός Υγείας Π. Κουρουμπλής, εκ μέρους των κοινοβουλευτικών κομμάτων οι Ε. Μπογδάνου (Ανεξάρτητοι Έλληνες), Μ. Σαλμάς (Νέα Δημοκρατία), Κ. Μπαργιώτας (Το Ποτάμι), Χ. Παπανικολάου (ΠΑΣΟΚ), ενώ τους φορείς της υγείας και του φαρμάκου εκπροσώπησαν οι Μ. Βλασταράκος (Πρόεδρος Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου), Α. Βαλτάς (Αντιπρόεδρος Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου), Γ. Πατούλης (Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών), Κ. Φρουζής (Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας). Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, κ. Θεόδωρος Τρύφων, αφού ευχήθηκε το 2015 να είναι μια χρονιά προοπτικής για όλους τους Έλληνες, δήλωσε πως, «η χώρα έφτασε στο κατώτατο σημείο ενός κύκλου, συρρίκνωσης της οικονομίας. Οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία και την περίθαλψη έπεσαν κάτω από το 5% του ΑΕΠ. Μετά από 4 χρόνια, οι αριθμοί αποδεικνύουν ότι το σύστημα απέτυχε, οπότε πρέπει μαζί με την Πολιτεία να ξαναβάλουμε τις βάσεις για μια συνολική πολιτική στην υγεία και στο φάρμακο. Εκεί πρέπει να ληφθούν υπόψη τα οικονομικά δεδομένα των ταμείων, η πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα και οι μειωμένες συμμετοχές αυτών που έχουν ανάγκη, αλλά και η προστιθέμενη αξία της εγχώριας παραγωγής φαρμάκου. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να καλύψει το 70% της εξωνοσοκομειακής – πρωτοβάθμιας φαρμακευτικής περίθαλψης, προσφέροντας επώνυμο, ελληνικό 18 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 φάρμακο σε χαμηλές τιμές, με μειωμένη συμμετοχή δημιουργώντας έτσι εγχώρια προστιθέμενη αξία. Είμαστε εδώ και συνεχίζουμε να επενδύουμε στη χώρα με νέες θέσεις εργασίας, εξαγωγές και έρευνα. Δεν ζητάμε ούτε επιδοτήσεις, ούτε χαριστικές ρυθμίσεις. Ζητάμε να έχει το Ελληνικό Φάρμακο τη θέση που του αναλογεί. Έχουμε κοστολογημένες και ρεαλιστικές προτάσεις και με βάση αυτές ζητάμε μια συγκεκριμένη πολιτική για το παραγόμενο στην Ελλάδα ποιοτικό γενόσημο φάρμακο». Ο Αντιπρόεδρος της Π.Ε.Φ. κ. Δημήτρης Δέμος, τόνισε στην ομιλία του ότι «το κράτος πρέπει να προσέξει τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Δεν ζητάμε να επιστρέψουμε στα παλιά επίπεδα. Όμως από τα χρήματα που το κράτος διαθέτει στη φαρμακευτική δαπάνη, πρέπει οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες να λαμβάνουν αυτό που τους www.pharmanews.gr MHNAΣ HTAN KAI ΠEPAΣE αναλογεί, έχοντας υπόψη τις εργοδοτικές και φορολογικές εισφορές τους». Στο δικό του χαιρετισμό, ο Αντιπρόεδρος της Π.Ε.Φ. κ. Βασίλης Κάτσος συμπλήρωσε, πως το Ελληνικό Φάρμακο είναι το τρίτο σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, ενώ δεσμεύτηκε πως, «οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες μπορούν να φέρουν το Ελληνικό Φάρμακο στην 1η θέση των εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας, γιατί έχουν το σθένος να παλέψουν για το μέλλον της ελληνικής παραγωγής». Ο κ. Θανάσης Γιαννακόπουλος, Μέλος της Π.Ε.Φ. και συνιδιοκτήτης της ΒΙΑΝΕΞ, ζήτησε τη στήριξη της Πολιτείας: «Δεν έχουμε απολύσει κανέναν από τα 1.200 άτομα που απασχολούνται στην εταιρεία μας, όμως πλέον είναι αναγκαία η συμπαράσταση της Πολιτείας για να μπορέσει να ορθοποδήσει ο κλάδος και να είναι αντάξιος και της ιστορίας, αλλά και των ανθρώπων που τον αποτελούν». Από την πλευρά της, η Γενική Διευθύντρια της Π.Ε.Φ. κ. Φαίη Κοσμοπούλου – Δεληγιάννη αναφέρθηκε στο κοινωνικό έργο της Ένωσης: «Κεντρικός μας στόχος είναι όλοι οι Έλληνες να έχουν άμεση και ισότιμη πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η ίδρυση των Κοινωνικών Φαρμακείων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στο Χαλάνδρι και στο κέντρο της Αθήνας κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ φέτος παραδώσαμε ήδη 100 πλήρως εξοπλισμένα kit φαρμακείου σε όλα τα δημοτικά σχολεία του Δήμου Πειραιά». Μεταφέροντας τον εγκάρδιο χαιρετισμό του Πρωθυπουργού, κ. Αλέξη Τσίπρα, ο Υπουργός Υγείας, κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής, τόνισε την ανάγκη στήριξης της εγχώριας παραγωγής φαρμάκου: «Οι συνταγές που επιβλήθηκαν από την προηγούμενη Κυβέρνηση, απεδείχθησαν καταστροφικές για την Υγεία, γι’ αυτό κι εμείς σήμερα προσπαθούμε να πείσουμε τους εταίρους μας για ένα άλλο μοντέλο, ένα μοντέλο ανάπτυξης. Υπάρχει αντιβίωση στην κρίση, αν η Πολιτεία ιεραρχήσει τις πολιτικές επιλογές της δίδοντας βάρος στην ανάπτυξη, στηρίζοντας τους κλάδους που συνεισφέρουν σε αυτήν και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Ανάπτυξη για εμάς, τη νέα Κυβέρνηση, σημαίνει παραγωγή φαρμάκου στην Ελλάδα. Πιστεύουμε πως θα έχουμε μια γόνιμη και δημιουργική συνεργασία με την Π.Ε.Φ. για τη στήριξη των βιομηχανιών που παράγουν τα φάρμακά τους στην Ελλάδα». Ασφαλιστική ικανότητα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη με 50 ένσημα αντί για 100 A ναρτήθηκε στη Διαύγεια η εγκύκλιος του υπουργείου Eργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σχετικά με τη χορήγηση ασφαλιστικής κάλυψης στους ασφαλισμένους του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και την παράταση ασφαλιστικής κάλυψης ανέργων και ασφαλισμένων Ο.Α.Ε.Ε., Ε.Τ.Α.Α./Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και Ο.Γ.Α. με 50 ένσημα αντί για 100 που προβλέπει ο σχετικός νόμος. Επίσης, η απόφαση προβλέπει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των υπερηλίκων, ανασφάλιστων και ομογενών, στους οποίους η προηγούμενη κυβέρνηση είχε περικόψει τις συντάξεις του ΟΓΑ, ύψους 360 ευρώ το μήνα. 20 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr είναι μία σειρά συμπληρωμάτων διατροφής που υποστηρίζει την γνωστική λειτουργία, την πνευματική εγρήγορση και τη διευκόλυνση του ύπνου. ● Σίδηρος1: ▶ Συμβάλλει στη φυσιολογική γνωστική λειτουργία. ● Παντοθενικό Οξύ1: ▶ Συμβάλλει στη φυσιολογική διανοητική απόδοση. ● Ουριδίνη2, Κυτιδίνη2, (L)-Γλουταμίνη2 ● Έχει ειδικά σχεδιαστεί για να συμβάλει στη διευκόλυνση του ύπνου και στη μείωση του χρόνου μετάβασης στον ύπνο. Επιπλέον βοηθά στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου και της μνήμης. ● Σίδηρος1, Παντοθενικό Οξύ1, Ουριδίνη2, Κυτιδίνη2, (L)-Γλουταμίνη2 ● Σίδηρος1, Παντοθενικό Οξύ1, Ουριδίνη2, Κυτιδίνη2, (L)-Γλουταμίνη2 + Καφεΐνη : + Μελατονίνη : 1 1 ▶ Συμβάλλει στην ενίσχυση της εγρήγορσης και στη βελτίωση της συγκέντρωσης. + (L)-Θειανίνη: ▶ Συμβάλλει στη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας. ▶ Συμβάλλει στη μείωση του χρόνου μετάβασης στον ύπνο. + Βαλεριάνα: ▶ Συμβάλλει στη διευκόλυνση του ύπνου. 2. Κλινικά Ελεγμένο Συστατικό ι αποκλ τικά Κρατά τη μνήμη σε εγρήγορση. Αποκλειστικός Διανομέας για την Ελλάδα: ELPEN Α.Ε. Φαρμακευτική Βιομηχανία Τμήμα Consumer Health Care Λεωφ. Μαραθώνος 95, 190 09 Πικέρμι Αττικής, Τηλ.: 211 1865 347, Εθνικής Αντιστάσεως 114, 551 34 Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310 459 920-1 www.elpen.gr, [email protected] α στ Συμπληρώματα Διατροφής με σίδηρο και παντοθενικό οξύ. Διαβάστε τις “Οδηγίες Χρήσης” για τη συνιστώμενη δοσολογία. Μην υπερβαίνετε τη συνιστώμενη ημερήσια δόση. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν υποκαθιστούν την ισορροπημένη διατροφή και τον υγιεινό τρόπο ζωής. Φυλάσσεται μακριά από τα παιδιά. Αριθμοί Γνωστοποίησης ΕΟΦ: NeuroAge 70674 / 4-10-2012, NeuroAge NRG 96836/7-11-2014, NeuroAge Sleep 96837/7-11-2014 ντα εισ 1. Εγκεκριμένο Συστατικό ● Έχει ειδικά σχεδιαστεί για να συμβάλει στην ενίσχυση της εγρήγορσης όταν χρειαστεί. Επιπλέον βοηθά στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου, της συγκέντρωσης και της μνήμης. ία ● Βοηθά στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου και την ενίσχυση της μνήμης. Περιέχει έναν αποτελεσματικό συνδυασμό βασικών συστατικών που έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην υποστήριξη ενός υγιούς εγκεφάλου. Διατίθ ε To Φ α ρ μα κε MHNAΣ HTAN KAI ΠEPAΣE Παναγιώτης Κουρουμπλής: Τέλος στα νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές «E ίναι δυνατόν ένας ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ που έχει και ιδιωτική ασφάλιση να πηγαίνει σε ιδιωτική κλινική και αυτή να ζητεί να αποζημιωθεί πρώτα από το κράτος και έπειτα από την ιδιωτική ασφάλιση; Από εδώ και στο εξής, όταν το κράτος σού προσφέρει πρώτη επιλογή το δημόσιο νοσοκομείο και ο ασφαλισμένος θέλει να πάει σε ιδιωτική κλινική, τότε είτε θα πληρώσει την κλινική από την τσέπη του, είτε μέσω ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρείας. Το κράτος θα πληρώνει στις ιδιωτικές κλινικές μόνο πράξεις που δεν μπορούν να γίνουν σε δημόσιο νοσοκομείο», υποστήριξε σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Το Βήμα», ο υπουργός Υγείας Παναγιώτης Κουρουμπλής. Ο υπουργός χαρακτήρισε ως μεγαλύτερη πληγή της Δημόσιας Υγείας τους ανασφάλιστους πολίτες, τονίζοντας ότι «θα έπρεπε η Πολιτεία κάθε άνθρωπο που έχει ΑΜΚΑ να τον καλύπτει ιατροφαρμακευτικά». Τόνισε ότι θα καταργηθεί το εισιτήριο των 5 ευρώ στα νοσοκομεία και το 1 ευρώ ανά συνταγή φαρμάκων σε όσους έχουν ΑΜΚΑ, ενώ σε ό,τι αφορά τους τουρίστες, θα ισχύσει ό,τι και στις χώρες της ευρωζώνης. «Το εισιτήριο δεν θα είναι 5 ευρώ. Θα είναι υψηλότερο. Οι Έλληνες πηγαίνουμε σε νοσοκομείο του Βελγίου και πληρώνουμε εισιτήριο 20 ευρώ και θα πληρώνουν οι τουρίστες στην Ελλάδα μόνο πέντε ευρώ;», είπε χαρακτηριστικά. Ο κ. Κουρουμπλής υποστήριξε ότι σκοπεύει να αλλάξει όλο το μοντέλο της φαρμακευτικής πολιτικής και ανέφερε πως βρίσκεται ήδη σε διαπραγματεύσεις με την ΠΕΦ και τον ΣΦΕΕ. «Θα στηρίξουμε την παραγωγή φαρμάκου στην Ελλάδα, που σημαίνει ότι και το κράτος διά των φορέων του – όπως είναι το ΙΦΕΤ και η φαρμακοβιομηχανία του υπουργείου Άμυνας – θα παράγει κάποια φάρμακα», ανέφερε. Όλεσ οι ειδήσεισ για τον χώρο τησ υγείασ µε ένα κλικ! www. diagnosispress.gr 22 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr ADV-OLA-2014 Η ΣΥΝΤΕΤΜΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΣΕ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ. ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. MHNAΣ HTAN KAI ΠEPAΣE Ανδρέας Ξανθός: «Με νύχια και με δόντια να διασφαλίσουμε την επιβίωση του ΕΣΥ» «M ε νύχια και με δόντια» και σε συνεργασία με τους γιατρούς και όλους τους εργαζόμενους στο ΕΣΥ θα διασφαλίσουμε την επιβίωση της δημόσιας υγείας και την αξιοπρέπεια των ασθενών» τόνισε μεταξύ άλλων από το βήμα της Βουλής ο Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός στις προγραμματικές δηλώσεις του. Ο κ. Ξανθός ανέφερε ότι η δωρεάν πρόσβαση όλων των ανασφάλιστων στην ιατρική παρακολούθηση, τις εξετάσεις, τα φάρμακα και τη νοσηλεία αποτελεί κορυφαία δέσμευση και προτεραιότητα. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί με ριζική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου και των ΚΥΑ αλλά και με μια σειρά μέτρων όπως η άμεση κατάργηση του «εισιτηρίου» των 5 ευρώ στα νοσοκομεία, η ακύρωση του «χαρατσιού» του 1 ευρώ ανά συνταγή και η σταδιακή μείωση της συμμετοχής στο κόστος της αγοράς φαρμάκων. Επιπλέον, θα υλοποιηθεί ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη στήριξη και ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας: Αφενός θα αξιοποιηθούν στο έπακρο όλοι οι εργαζόμενοι, τα νοσοκομεία, τα ΚΥ, οι μονάδες του ΠΕΔΥ και οι υλικοτεχνικές υποδομές και ο εξοπλισμός και αφετέρου θα επιταχυνθεί η ολοκλήρωση των διαδικασιών στις προσλήψεις που εκκρεμούν. Παράλληλα, προωθείται ο σχεδιασμός σταδιακής κάλυψης όλων των επείγουσων αναγκών στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και στα Νοσοκομεία, ειδικά της επαρχίας και των άγονων περιοχών. Ο κ. Ξανθός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην εξάλειψη της λίστας αναμονής για εντατική νοσηλεία με τη λειτουργία όλων των ΜΕΘ αλλά και την ανάπτυξη νέων κλινών. Σχετικά με την Ψυχική Υγεία, υπογράμμισε ότι θα διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των Μονάδων και ταυτόχρονα θα επαναδιαπραγματευθούν οι όροι για την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης χωρίς να διακινδυνεύεται η συνέχεια στη φροντίδα των ασθενών. Στην ΠΦΥ- που θα αποτελέσει βασικό πυλώνα του ΕΣΥ- θα προωθηθεί ένα νέο μοντέλο στηριγμένο στον οικογενειακό γιατρό, την ομάδα υγείας, τα Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου και τα ιατρεία γειτονιάς ενώ ταυτόχρονα θα αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο ώστε να υπάρξει μια πραγματική στροφή στην ΠΦΥ, την πρόληψη και την αγωγή υγείας. Στη Δημόσια Υγεία, θα καταπολεμηθεί η νοσοκομειοκεντρική λογική του Συστήματος και η εμπορευματοποίηση της ιατρικής και θα ενισχυθεί η πρόληψη και η υγειονομική ασφάλεια της κοινωνίας και της χώρας. Στη Διοίκηση του Συστήματος Υγείας, θα αρθεί η κομματοκρατία, η ημετεροκρατία και η πελατειακή λογική στα 24 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 νοσοκομεία, με περισσότερη αξιοκρατία και δημοκρατία και με συμμετοχή των εργαζομένων, των εκπροσώπων των ασθενών και των τοπικών κοινωνιών. Επιπλέον, θα αναβαθμιστεί το Γραφείο Εξυπηρέτησης του Πολίτη στο υπουργείο Υγείας και στα νοσοκομεία, ώστε να εξελιχθεί σε ένα πραγματικό «Συνήγορο του Ασθενή» ο οποίος σε συνεργασία με τον Συνήγορο του Πολίτη θα επιλύει τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών και θα ελέγχει την κακοδιαχείρηση των μονάδων. Τέλος, στο φάρμακο, σχεδιάζεται μια αναβαθμισμένη δημόσια φαρμακευτική πολιτική με ενίσχυση και αναδιοργάνωση των ΕΟΦ-ΙΦΕΤ, με στήριξη της παραγωγής ποιοτικών γενοσήμων στη χώρα μας, με ορθολογικότερη και επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων, με διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ασθενών στο φάρμακο και με μείωση της οικονομικής επιβάρυνσής τους. Επίσης, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας θεωρεί απαραίτητη την επανεξέταση- σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των φαρμακοποιών – όλου του μνημονιακού θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των φαρμακειών ώστε να διασφαλιστεί η ασφαλής και επαρκής διάθεση φαρμάκων σε όλη τη χώρα. Ο κ. Ξανθός υπογράμμισε ότι στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης είναι η οικοδόμηση ενός δημόσιου και δωρεάν Συστήματος Υγείας. Ο ιδιωτικός τομέας θα συνεχίζει να έχει προφανώς ένα διακριτό και συμπληρωματικό ρόλο, καλύπτοντας πραγματικές ανάγκες που αδυνατεί να προσφέρει έγκαιρα και με επάρκεια το ΕΣΥ, με αυστηρούς όμως όρους και προϋποθέσεις συνεργασίας, με επανεξέταση όλων των συμβάσεων και φυσικά με αντίστοιχη τήρηση των υποχρεώσεων του Κράτους. www.pharmanews.gr To προϊόν δεν αποτελεί υποκατάστατο μίας ισορροπημένης διατροφής•Αριθ. Πρωτ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 66826/25.11.2004 C r e a t i v e r e v e r o f g ts ron [ (Vitamins)V+M (Minerals) [ Όλες οι απαραίτητες βιταμίνες & μέταλλα, για δυνατό οργανισμό & ισχυρό ανοσοποιητικό κάθε μέρα! ΠΟΛΥΒΙΤΑΜΙΝΗ VM-2000 ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ Μεγάλη γκάμα των προϊόντων της ISOPLUS θα βρείτε στα φαρμακεία με την ειδική σήμανση ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ ÁÈÇÍÁ: Τ. 210 95 79 707 • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ. 2310 028 668 e-mail: [email protected] • www.healthyme.gr Health & Nutrition Health & Nutrition TM Health & Nutrition εμπνευσμένη από τη φύση εμπνευσμένη από τη φύση Perfect for Every Body healthyme.gr ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ Perfect for Every Body TM εμπνευσμένη από τη φύση Perfect for Every Body TM application healthymeUP! for iOS & Android UP UP!! Health & Nutrition εμπνευσμένη από τη φύση EΠIKAIPOTHTA Η ELPEN χορηγός στην 6η Διημερίδα + Έκθεση «Επιχειρηματικότητα & Επικοινωνία Υγείας» Η ELPEN, η πρωτοπόρος Ελληνική Φαρμακευτική Βιομηχανία, ήταν και φέτος χορηγός της 6ης Διημερίδας + Έκθεσης «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΥΓΕΙΑΣ» που ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 5.000 επισκεπτών κυρίως φαρμακοποιών αλλά και γιατρών, στελεχών επιχειρήσεων, φοιτητών, από την Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να επισκεφθούν το περίπτερο της ELPEN και να ενημερωθούν για τα προϊόντα του τμήματος Consumer Health Care, όπως τη σειρά εξειδικευμένων συμπληρωμάτων διατροφής NeuroAge, και άλλα προϊόντα της ELPEN. Η συμμετοχή της ELPEN στη μεγαλύτερη επιστημονική – εκπαιδευτική εκδήλωση του κλάδου, εντάσσεται στο πλαίσιο της συνεχούς στήριξης του Έλληνα φαρμακοποιού, με στόχο τη διασφάλιση του επιστημονικού του κύρους και τη βιωσιμότητα του ελληνικού φαρμακείου αλλά και τη συνεχιζόμενη επιστημονική επιμόρφωση των ιατρών. Κατά τη διάρκεια της Διημερίδας οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν 91 ομιλίες, 26 Εργαστήρια και 8 Στρογγυλά Τραπέζια αλλά και να ανταλλάξουν απόψεις για τις νέες τάσεις του επαγγέλματος, τις νέες τεχνολογίες και συστήματα πληροφορικής, τις διεθνείς επιχειρηματικές συνεργασίες με συναδέλφους φαρμακοποιούς και ιατρούς αλλά και εκπροσώπους της Βιομηχανίας, του Εμπορίου, των καναλιών διανομής και των Παρόχων Υπηρεσιών. Lanes για… «για Διατροφή και Υγεία» Τ α Lanes, τα καθημερινά βοηθήματα ενέργειας για άριστη υγεία και ευεξία, στηρίζουν έμπρακτα το έργο της Ελληνικής Διατροφολογικής εταιρείας, με τη συμμετοχή τους στη 2ήμερη εκδήλωση «ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΓΕΙΑ», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 30 και το Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2015, στην αίθουσα του Μετρό Συντάγματος. Τα Lanes έδωσαν το παρόν και τις δύο ημέρες, από τις 9:00 π.μ. ως και τις 8 μ.μ., δίνοντας την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους επισκέπτες, να γνωρίσουν από κοντά τη νέα σειρά πολυβιταμινών Lanes μέσα από γευστικές δοκιμές. 26 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Κατά τη διάρκεια του διημέρου παρέχονταν δωρεάν σε όλους τους επισκέπτες μία σειρά από υπηρεσίες, όπως: • Δωρεάν διατροφολογικό check-up • Αξιολόγηση σωματικής κατάστασης και διατροφικών συνηθειών • Προσωπικές συμβουλές δίαιτας και διατροφής και • Ενημέρωση μέσω ομιλιών σε ανοιχτές συζήτησεις με το κοινό, για τη σωστή διαχείριση του σωματικού βάρους, την πρόληψη της παχυσαρκίας και τα διατροφοεξαρτώμενα νοσήματα. www.pharmanews.gr EΠIKAIPOTHTA Η Medochemie στη 2η φάση του διαγωνισμού για τις 10 κορυφαίες εξαγωγικές εταιρείες στην Ευρώπη Η Medochemie λαμβάνει για δεύτερη συνεχή χρονιά μέρος στον διαγωνισμό των European Business Awards, (http://www.businessawardseurope.com/) του πιο προβεβλημένου και σημαντικού θεσμού επιχειρηματικών βραβείων στην Ευρώπη. Πέρασε ήδη στην στη 2η φάση του διαγωνισμού ανακηρυσσόμενη National Champion των European Business Awards (2014/15) στην κατηγορία των Εξαγωγών (The Import/ Export Award) δηλαδή βρέθηκε στις πρώτες 709 εταιρείες ανάμεσα σε 24.000 εταιρείες, από 33 Ευρωπαϊκές χώρες. Τώρα συμμετέχει στην 3η φάση του Διαγωνισμού, διεκδικώντας το Πανευρωπαϊκό βραβείο στην κατηγορία της. Κριτήρια στο διαγωνισμό είναι η καινοτομία και η επίτευξη μέγιστων εμπορικών αποτελεσμάτων, σε συνδυασμό με την θετική επίδραση στο κοινωνικό περιβάλλον και την ηθική στη λειτουργία τους, δηλαδή σεβασμό στην εκάστοτε νομοθεσία, στο περιβάλλον και στα δικαιώματα όλων αυτών που έχουν σχέση με την επιχειρησιακή δραστηριότητα (εργαζομένων, μετόχων, προμηθευτών και πελατών). Νέο στοματικό διάλυμα Sensodyne: καθημερινή προστασία από την οδοντική ευαισθησία Ν ιώθετε έντονο, οξύ πόνο στα δόντια σας κάθε φορά που καταναλώνετε συγκεκριμένες τροφές ή ποτά; Υποφέρετε από οδοντική ευαισθησία; Η ευαισθησία που νιώθετε είναι ένα καθημερινό πρόβλημα ή απλώς μια περιστασιακή ενόχληση; Η ευαισθησία είναι ένα συχνό πρόβλημα των δοντιών που εξελίσσεται με τον καιρό και προκαλείται από την έκθεση του μαλακότερου τμήματος του δοντιού που βρίσκεται κάτω από το σμάλτο και ονομάζεται «οδοντίνη». Η οδοντίνη διαθέτει μικροσκοπικούς πόρους (οδοντινικά σωληνάρια) γεμάτους με υγρό, που συνδέουν την επιφάνεια της οδοντίνης με τον πολφό (το κέντρο του δοντιού που είναι πλούσιο σε νεύρα). Όταν καταναλώνουμε τροφές και ποτά που είναι ζεστά, κρύα ή γλυκά, μπορεί να προκληθεί μετακίνηση αυτού του υγρού και διέγερση των νευρικών απολήξεων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ξαφνικής δυσφορίας ή έντονου πόνου. Η Sensodyne, η σειρά προϊόντων για την οδοντική ευαισθησία παρουσιάζει το νέο στοματικό διάλυμα Sensodyne, που έρχεται να προσφέρει αποτελεσματική και μακράς διάρκειας προστασία 28 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 από την οδοντική ευαισθησία, με καθημερινή χρήση μετά το βούρτσισμα με φθοριούχο οδοντόκρεμα. Το ενεργό συστατικό του (νιτρικό κάλιο) δρα στο δόντι, προσφέροντας προστασία γύρω από το νεύρο. Παράλληλα η σύνθεσή του με φθόριο ενδυναμώνει τα δόντια και βοηθά στην προστασία από την τερηδόνα. Το νέο στοματικό διάλυμα Sensodyne κυκλοφορεί σε δυο τύπους: Cool Mint & Extra Fresh. Για ολοκληρωμένη φροντίδα των ευαίσθητων δοντιών συνδυάστε το νέο στοματικό διάλυμα Sensodyne με οδοντόκρεμα, οδοντόβουρτσα και οδοντικό νήμα Sensodyne. Η αντιμετώπιση της οδοντικής ευαισθησίας είναι πλέον μια εύκολη υπόθεση χάρη στην ολοκληρωμένη φροντίδα που προσφέρουν τα προϊόντα Sensodyne. www.pharmanews.gr EΠIKAIPOTHTA Η Novo Nordisk και το Karolinska Institutet ενώνουν τις δυνάμεις τους στον τομέα του διαβήτη Τ ο Karolinska Institutet και η Novo Nordisk υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας στον τομέα του διαβήτη. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί πλήρως από τη Novo Nordisk. Στο πλαίσιο του νέου διεθνούς προγράμματος μεταδιδακτορικών επιστημόνων, 12 ερευνητές θα λάβουν επιδότηση τριών χρόνων για την αρχική υποστήριξη της έρευνάς τους στον τομέα του διαβήτη και του μεταβολισμού. Η έρευνα θα εκπονηθεί στο Karolinska Institutet στη Στοκχόλμη, Σουηδία, ωστόσο θα δοθεί η δυνατότητα για την ανταλλαγή ερευνητικού προσωπικού στον τομέα Έρευνας και Ανάπτυξης της Novo Nordisk στη Δανία. «Η Novo Nordisk κατέχει ηγετική θέση στον τομέα του διαβήτη σε παγκόσμια κλίμακα, και η εν λόγω πρωτοβουλία είναι στρατηγικής σημασίας τόσο για εκείνους όσο και για εμάς», τόνισε ο καθ. Anders Hamsten, αντιπρύτανης στο Karolinska Institutet. «Η συμφωνία δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία για την πρόσληψη νέων ερευνητών στον τομέα του διαβήτη στο Karolinska Institutet». Σχολιάζοντας τη συμφωνία συνεργασίας, ο Δρ. Mads Krogsgaard Thomsen, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος και Επικεφαλής Επιστημονικός Υπεύθυνος (CSO) της Novo Nordisk δήλωσε: «Ενωμένοι, θα εκπαιδεύσουμε επιστήμονες στη μελέτη της βασικής έρευνας του διαβήτη, μεταφράζοντάς την σε νέες πιθανές θεραπείες για τους ασθενείς. Με βάση τη μοναδική ακαδημαϊκή και κλινική παράδοση στο Karolinska Institutet και την υπεροχή της εταιρείας μας στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, η συνεργασία προσφέρει μεγάλες δυνατότητες για την ενίσχυση της καινοτομίας και, τελικά, τη βελτίωση της ζωής των ασθενών». Η Novo Nordisk διαθέτει εγκαταστάσεις έρευνας και ανάπτυξης στη Δανία, τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία. Περισσότεροι από 6.000 υπάλληλοι συμμετέχουν σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης, με πολλούς από αυτούς να έχουν συνάψει συνεργασίες με εξωτερικούς ερευνητές στον βιοτεχνολογικό και ακαδημαϊκό τομέα. « Η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της φιλοδοξίας του Karolinska για την ενίσχυση της συνεργασίας εντός της επιχειρηματικής κοινότητας, στην περίπτωση αυτή η Novo Nordisk, μία από τις ηγετικές φαρμακευτικές εταιρείες στις σκανδιναβικές χώρες», δήλωσε ο Καθ. HansGustaf Ljunggren, κοσμήτορας στον τομέα έρευνας του Karolinska Institutet. Μια κοινή διοικούσα επιτροπή με μέλη τόσο από το Karolinska Institutet όσο και από τη Novo Nordisk θα επιβλέπει το πρόγραμμα και θα είναι υπεύθυνη για την πρόσληψη ερευνητών. Οι τέσσερις πρώτοι ερευνητές του προγράμματος αναμένεται να ξεκινήσουν το φθινόπωρο του 2015. Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα µας www.pharmanews.gr 30 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr Á¶ à °òøÝúåé îá äòá óå ìåðôÀ! HEXFAM/PHARM/PN/02-15 15 ¢òá Ûö÷ ñòå÷! 10 71 EΠIKAIPOTHTA Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η Διημερίδα με θέμα «Επιχειρηματικότητα & Επικοινωνία Υγείας» Μ ε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η 6η Διημερίδα + Έκθεση ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΥΓΕΙΑΣ που πραγματοποιήθηκε στις 14 και 15 Φεβρουαρίου 2015, στο Εκθεσιακό Κέντρο Metropolitan Expo, στο Αεροδρόμιο Αθηνών, προσελκύοντας 5.974 ολικούς (εκ των οποίων 4.753 μοναδικοί) επισκέπτες, Φαρμακοποιούς, Ιατρούς και συνεργάτες του χώρου. Με 91 ομιλητές, 28 Ομιλίες, 8 Στρογγυλά Τραπέζια και 26 Εργαστήρια, και τη συμμετοχή 113 εταιρειών, η 6η Διημερίδα + Έκθεση με κεντρικό θέμα «Επιχειρηματικότητα & Επικοινωνία Υγείας», επικεντρώθηκε σε θέματα Marketing και Διαχείρισης, Επικοινωνίας και Πιστότητας Πελάτη, Τεχνολογίας και Συστημάτων Πληροφορικής, τομείς που αφορούν ιδιαίτερα τους Επιστήμονες Υγείας στη δύσκολη πλέον καθημερινότητά τους. Οι επισκέπτες της 6ης Διημερίδας + Έκθεσης είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο τους, να πάρουν ενδιαφέρουσες ιδέες από τις πρακτικές που έχουν ήδη υιοθετήσει συνάδελφοί τους και να αναζητήσουν λύσεις σε θέματα οργάνωσης του φαρμακείου ή του ιατρείου τους, βελτιστοποιώντας ταυτόχρονα την επικοινωνία τους με τον ασθενή-πελάτη. Η 6η Διημερίδα + Έκθεση ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΚΟΙΝΩ- ΝΙΑ ΥΓΕΙΑΣ διοργανώθηκε από την εταιρεία ΧΑΡΑΜΗ ΑΕ που εκδίδει το περιοδικό PHARMACY management ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ και έχει τις ιστοσελίδες www.PharmaManage.gr και www.MedicalManage.gr. Για online πληροφορίες επισκεφθείτε το www.pharmamanage. gr/6th_Conference.asp και το http://www.medicalmanage.gr/6th_ Conference.asp Η Novartis Hellas βραβεύτηκε για τη στήριξη στους ανασφάλιστους ογκολογικούς ασθενείς H Novartis Hellas, στο πλαίσιο του Προγράμματος Κοινωνικής Υπευθυνότητας, συμμετείχε ενεργά στην υλοποίηση του Προγράμματος «Νοιάζομαι» του Θεαγένειου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, δείχνοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη της στους ανασφάλιστους συνανθρώπους μας που νοσούν. Στο πλαίσιο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας και του χώρου της υγείας, η Novartis Hellas βραβεύθηκε για την ουσιαστική υποστήριξη του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Σκοπός δημιουργίας του Δικτύου είναι οι ανασφάλιστοι 32 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 ογκολογικοί ασθενείς να μη στερηθούν τη θεραπεία τους. Η πρωτοβουλία αυτή αντικατοπτρίζει το όραμα της διοίκησης του Θεαγένειου νοσοκομείου, για ένα σύστημα που θα αίρει τα εμπόδια πρόσβασης των ανασφάλιστων ασθενών στο σύστημα υγείας. Η στρατηγική της Νovartis διεθνώς εστιάζει στον άνθρωπο και στη βελτίωση τόσο του προσδόκιμου, όσο και της ποιότητας ζωής του. Παράλληλα, βασική επιδίωξη της εταιρείας είναι να ανταποδίδει και να συνεισφέρει ενεργά στο κοινωνικό σύνολο. www.pharmanews.gr EΠIKAIPOTHTA Roche Hellas: Τιμητική περγαμηνή για το Πρόγραμμα Υποστήριξης Ανασφάλιστων Ασθενών Η Roche Hellas βραβεύτηκε για την συνεισφορά της μέσω του «Προγράμματος Υποστήριξης Ανασφάλιστων Ασθενών» στο πλαίσιο εκδήλωσης του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ», το οποίο ιδρύθηκε και λειτουργεί υπό την αιγίδα του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ» Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 12 Ιανουαρίου με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους λειτουργίας του Δικτύου, με σκοπό την παρουσίαση των πεπραγμένων και την τιμητική βράβευση των χορηγών-δωρητών του. Την τιμητική ευχαριστήρια περγαμηνή προς της Roche Hellas παρέλαβε από την Δρα. Ευαγγελία Κουρτέλη-Ξουρή, Διοικήτρια του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ» Θεσσαλονίκης και Υπεύθυνη του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ» ο κ. Σταύρος Γαρυπίδης, Key Account Manager της Roche Hellas. Ο κ. Κίμων Μαλαταράς, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της Roche Hellas δήλωσε ότι «Στη Roche Hellas χαιρόμαστε ιδιαίτερα που μέσω του Προγράμματος Υποστήριξης Ανασφάλιστων Ασθενών καταφέραμε να παρέχουμε ανακούφιση σε πολλούς συνανθρώπους μας. Ήδη, το μεγαλύτερο μέρος των δωρεάν φαρμάκων του προγράμματος έχει διανεμηθεί σε ανασφάλιστους ασθενείς. Δεσμευόμαστε με όποια μέσα διαθέτουμε να είμαστε κοντά στους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη». Για το πρόγραμμα υποστήριξης ανασφάλιστων ασθενών Το «Πρόγραμμα Υποστήριξης Ανασφάλιστων Ασθενών» της Roche Hellas είναι μια πρωτοβουλία που για πρώτη φορά πραγματοποιείται σε τέτοια έκταση στη χώρα μας αφού προσφέρει φάρμακα συνολικής αξίας δύο εκατομμυρίων ευρώ για την υποστήριξη ανασφάλιστων ασθενών που στερούνται πρόσβασης στην απαραίτητη θεραπεία. Η εταιρεία μέσω του Προγράμματος έχει ήδη διαθέσει σε ολόκληρη την Ελλάδα 7.062 από τις συνολικά 11.500 συσκευασίες φαρμάκων με τη μορφή δωρεάς, είτε σε δημόσια νοσοκομεία που αιτούνται τη χορήγηση τους για τους ανασφάλιστους ασθενείς που είναι καταγεγραμμένοι στα μητρώα τους, είτε στην «Τράπεζα Φαρμάκων» που δημιουργήθηκε από τη συνεργασία του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ) για την υποστήριξη των αναγκών των ανασφάλιστων ασθενών που είναι καταγεγραμμένοι στα μητρώα του ΙΣΑ. Το Panadol εγκαινιάζει την παρουσία του στο διαδίκτυο με την νέα ιστοσελίδα www.panadol.gr T o Panadol ανοίγει ένα νέο κανάλι επικοινωνίας με τους καταναλωτές μέσα από την ηλεκτρονική διεύθυνση www.panadol.gr Η νέα ιστοσελίδα δημιουργήθηκε για να προσφέρει στο ελληνικό κοινό όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τα Panadol για την αντιμετώπιση πόνου και πυρετού. Ο επισκέπτης μπορεί να βρει χρήσιμες πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να γνωρίσει τα φαρμακευτικά προϊόντα Panadol και να επιλέξει το κατάλληλο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου, του πυρετού ή των συμπτωμάτων του κρυολογήματος. To Panadol διαθέτει μια ευρεία γκάμα φαρμακευτικών προϊόντων για διαφορετικές ηλικίες και ανάγκες. 34 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Μάθετε πώς μπορείτε να απαλλαγείτε από τον πόνο μόνο με ένα «κλικ» στο www.panadol.gr! www.pharmanews.gr ‘’ Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στην εταιρεία’’ Monumental Plaza, Κτήριο Γ Λεωφόρος Κηφισίας 44, 151 25 Μαρούσι Τηλ. κέντρο: 2106387800, Fax: 2106387801 Λ. Καραμανλή 60, 546 42 Θεσ/νίκη, Τηλ.: 2310 87 04 80, Fax: 2310 87 04 79 www.takeda.gr EΠIKAIPOTHTA «Cardiometabolic Summit 2015»: Νέα δεδομένα για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ασθενών που πάσχουν από διαβήτη και δυσλιπιδαιμία Ν έα δεδομένα για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ασθενών που διατρέχουν υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, καθώς πάσχουν τόσο από διαβήτη όσο και από δυσλιπιδαιμία παρουσιάστηκαν από διεθνούς εμβέλειας επιστήμονες σε περισσότερους από 400 Έλληνες επαγγελματίες υγείας, στην επιστημονική εκδήλωση «CardioMetabolic Summit», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 6 και το Σάββατο 7 Φεβρουαρίου στην Αθήνα, υπό την αιγίδα 6 επιστημονικών εταιριών και με την υποστήριξη των εταιρειών MSD και ΒΙΑΝΕΞ. Το CardioMetabolic Summit» πραγματοποιείται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και παρουσιάζει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον καθώς απευθύνεται σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση και διαχείριση τόσο του διαβήτη όσο και των λιπιδίων. Φέτος μάλιστα είχε ξεχωριστό ενδιαφέρον, καθώς ανακοινώθηκαν σημαντικά συμπεράσματα σχετικά με τη μείωση του Καρδιαγγειακού Κινδύνου μέσω της ελάττωσης της LDL χοληστερόλης. Στο σύνολό της, η επιστημονική αυτή εκδήλωση εστίασε στον ασθενή με καρδιομεταβολικά νοσήματα και συγκεκριμένα στον ασθενή με διαβήτη και δυσλιπιδαιμία -καθώς και οι δύο αυτές παθήσεις αποτελούν βασικές αιτίες εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο- και στη σημασία της ολιστικής αντιμετώπισής τους. Κεντρικά συμπεράσματα της εκδήλωσης ήταν ότι η ολιστική αντιμετώπιση των καδιομεταβολικών νοσημάτων συνίσταται στην αλλαγή του τρόπου ζωής, την εξατομικευμένη αντιμετώπιση και την τήρηση των θεραπευτικών στόχων. H ιδιαιτερότητα κάθε ασθενή και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας Ο Α. Μελιδώνης, Διευθυντής του Διαβητολογικού Κέντρου στο Τζάνειο ΓΠΝ Πειραιά και ο Δ. Ρίχτερ Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ευρωκλινικής Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου μίλησαν, ο καθένας από την δική του οπτική ως ειδικών, για την ολιστική προσέγγιση των ασθενών με βάση τους παράγοντες κινδύνου και 36 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 τις διεθνείς αλλά και τις ελληνικές συστάσεις. «Η θεραπευτική προσέγγιση θα πρέπει να εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή» τόνισε ο Α. Μελιδώνης, δίνοντας έμφαση στα οφέλη της έγκαιρης εντατικής ρύθμισης και την πολυπαραγοντική παρέμβαση, με στόχο την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Ο Δ. Ρίχτερ από τη μεριά του τόνισε πως οι ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη πρέπει να γνωρίζουν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης τους και ανάλογα με τον συνολικό κίνδυνο που διατρέχουν, να λαμβάνουν εξατομικευμένες συστάσεις από το γιατρό τους για το τι πρέπει να κάνουν προκειμένου να τη μειώσουν. Η αλλαγή του τρόπου ζωής, η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, η απώλεια βάρους και η σωματική άσκηση βοηθούν. www.pharmanews.gr EΠIKAIPOTHTA 20 χρόνια έρευνας για την LDL χοληστερόλη Ο D. Mikhailidis Διευθυντής Κλινικής Βιοχημείας στο Νοσοκομείο Royal Free του Λονδίνου μαζί με την N. Κατσίκη, Επιστημονική Συνεργάτη της Β΄ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του ΑΠΘ, περιέγραψαν το 20ετές ταξίδι της LDL χοληστερόλης, ξεκινώντας από μελέτες που υπήρξαν «ακρογωνιαίοι λίθοι» για την θεραπευτική προσέγγιση της δυσλιπιδαιμίας, όπως οι μελέτες 4S και HPS. Παρουσίασαν επίσης και πιο πρόσφατα δεδομένα, όπως η 20ετής ανάλυση της μελέτης WOSCOPS για να δείξουν την κλινική αξία της ελάττωσης της LDL χοληστερόλης. Η τελευταία αποτελεί τη μόνη λιπιδαιμική παράμετρο που αποδεδειγμένα σχετίζεται με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και γι’ αυτό αποτελεί το βασικό θεραπευτικό στόχο για τους ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη όπως συστήνεται στις θεραπευτικές οδηγίες. Φλέγοντα θέματα στην αθηροσκλήρωση και η κλινική εφαρμογή τους Από την LDL χοληστερόλη ξεκίνησε την ομιλία του και ο U. Laufs, Καθηγητής Κλινικής και Ερευνητικής της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Saarland της Γερμανίας, ο οποίος τόνισε πως, με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν συνολικά πλέον στη βιβλιογραφία, δεν μιλάμε με υποθέσεις για τη σημασία της χαμηλής LDL, αλλά με δεδομένα. Παρά ταύτα, οι ασθενείς δεν πετυχαίνουν τα χαμηλά επίπεδα της κακής χοληστερόλης που συνιστώνται, σύμφωνα με τα νεότερα επιδημιολογικά στοιχεία από την Ευρώπη και την Ελλάδα, που παρουσίασε ο A. Gitt, Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για Εμφράγματα του Μυοκαρδίου του Καρδιολογικού Κέντρου Ludwigshafen της Γερμανίας. Το γεγονός αυτό δυνητικά αυξάνει τον κίνδυνο οι ασθενείς να εκδηλώσουν καρδιαγγειακά συμβάντα όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο όπως ανέφερε ο P. Toth, Αναπληρωτής Καθηγητής του Johns Hopkins της Αμερικής. Ο ίδιος παρουσίασε και πρόσφατες γενετικές μελέτες που απέδειξαν πως άτομα τα οποία σε όλη τους τη ζωή είχαν χαμηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης είχαν ιδιαίτερο κλινικό όφελος. Αυτό το όφελος τονίστηκε και με βάση τα πρόσφατα δεδομένα της μελέτης IMPROVE-IT τα οποία παρουσιά- 38 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 στηκαν από τον G. De Ferrari, Διευθυντή του Κέντρου Κλινικής Καρδιαγγειακής Έρευνας της Pavia στην Ιταλία. Σύμφωνα λοιπόν με τα πρόσφατα κλινικά δεδομένα της μελέτης IMPROVE-IT που παρουσιάστηκαν στο τελευταίο συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, οι ασθενείς που ελάττωσαν την LDL χοληστερόλη τους σε πολύ χαμηλά επίπεδα με τη χρήση θεραπείας συνδυασμού στατίνης με εζετιμίμπη, είχαν σημαντικό κλινικό όφελος, αφού ελαττώθηκαν τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Η συγκεκριμένη μελέτη είναι πάρα πολύ σημαντική καθώς είναι η πρώτη φορά που μία θεραπεία μη-στατίνης δείχνει ότι μπορεί να μειώσει τον Καρδιαγγειακό Κίνδυνο μέσω της ελάττωσης της LDL χοληστερόλης. www.pharmanews.gr VIA-06S-DEC14 1. VIAGRA 50 mg Δισκία διασπειρόμενα στο στόμα, Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος. PFIZER HELLAS A.E. Λεωφ. Μεσογείων 243, 154 51 Ν.Ψυχικό, Τηλ. Επιστημονικής Ενημέρωσης: 210 67 85 800, Παραγγελιών: 210 81 99 060. 11+1 AΠOPIEΣ 1 1+ 1 Απορίες για τα χαρισματικά παιδιά Πότε ένα παιδί θεωρείται χαρισματικό; Τι κίνητρα θα πρέπει να δώσουν οι γονείς και η Πολιτεία σε ένα τέτοιο παιδί; Πόσο «φιλικό» είναι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα απέναντι στη χαρισματικότητα; Στις απορίες μας απαντά ο ψυχίατρος- ψυχοθεραπευτής Δρ Ευάγγελος Κατσιούλης, Ιδρυτής & Πρόεδρος της Ακαδημίας Ανώτερης Αξιολόγησης ΑΝΑΔΕΙΞΗ, που ασχολείται με τα χαρισματικά παιδιά. 1 Τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε χαρισματικό παιδί; Τι ποσοστό των παιδιών είναι χαρισματικά; Η χαρισματικότητα αναφέρεται στις ασυνήθιστες, εξαιρετικές και πέραν των φυσιολογικά αναμενομένων ικανότητες. Χαρισματικότητα, λοιπόν, είναι η ανάπτυξη μίας ή περισσοτέρων ικανοτήτων, δεξιοτήτων, ταλέντων και κλίσεων σε βαθμό ανώτερο από τον στατιστικά αναμενόμενο στον γενικό πληθυσμό. Στη χαρισματικότητα εμπίπτουν γνωστικές ικανότητες, όπως η νοημοσύνη, η μνήμη, η φαντασία, η κρίση, η αφαιρετική ικανότητα, η μουσική αντίληψη, η σωματοαισθητική ικανότητα, οι κοινωνικές δεξιότητες κ.ά. Σύμφωνα με τις τρέχουσες μελέτες, τα χαρισματικά παιδιά αντιστοιχούν στο 3% - 5% του νεανικού πληθυσμού. 2 Πώς μπορεί ένας γονιός να αναγνωρίσει ότι το παιδί του είναι χαρισματικό; Το χαρισματικό παιδί συνήθως: -Αναλύει καλά (καλή σκέψη) -Μαθαίνει γρήγορα -Έχει εκτενές λεξιλόγιο -Έχει εξαιρετική μνήμη -Έχει μεγάλα διαστήματα συγκέντρωσης χωρίς διακοπή (όταν ενδιαφέρεται) -Ευαισθησία (μπορει εύκολα να επηρεαστεί συναισθηματικά) -Δείχνει εμπάθεια και συμπόνοια -Τελειομανία -Ένταση -Ηθικά ευαίσθητος -Έντονη περιέργεια -Επίμονος με τα ενδιαφέροντά του -Υψηλά αποθέματα ενέργειας -Προτίμηση σε πιο μεγάλης ηλικίας φίλους ή ενήλικες -Ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων -Πολύ καλή αίσθηση του χιούμορ -Έναρξη από νωρίς και έντονη τάση για ανάγνωση -Τον απασχολεί η δικαιοσύνη και η αδικία -Ώριμος για την ηλικία του ως προς την κρίση του κατά περιόδους -Ένθερμος παρατηρητής -Ζωηρή φαντασία -Υπερβολικά δημιουργικός -Τάση να απευθύνει πολλές ερωτήσεις -Ευκολία με τους αριθμούς -Καλός στα puzzle με ανίχνευση λέξεων Αν ένα παιδί επιδεικνύει περισσότερο από το 75% των παραπάνω χαρακτηριστικών, είναι πιθανότατα χαρισματικό. 40 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 3 Χρειάζεται η συνδρομή ειδικού για την αναγνώρισή του; Βασικοί λόγοι για τους οποίους η συνδρομή ενός ειδικού μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμη είναι ο προγραμματισμός της εκπαίδευσής του παιδιού, ο εμπλουτισμός και η διαμόρφωση αυτής. Οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν μια επισταμένη και σε βάθος εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού και όχι μόνο μια απλή δοκιμασία νοημοσύνης (τεστ IQ). Η πιο κατάλληλη ηλικία διενέργειας της λεπτομερούς εκτίμησης των ικανοτήτων και δυνατοτήτων του παιδιού, είναι μεταξύ 6-9 ετών. Δεν ενδείκνυται η διενέργεια δοκιμασιών σε ηλικίες κάτω των 4,5 ετών, καθώς τα αποτελέσματα κρίνονται αναξιόπιστα. www.pharmanews.gr 4 Τα παιδιά αυτά χρειάζονται ειδική μεταχείριση; Οι γονείς χαρισματικών παιδιών συχνά εκπλήσονται και απογοητεύονται αν τα παιδιά τους δεν τα πάνε καλά στο σχολείο, όμως συνήθως η αιτία είναι η έλλειψη κινήτρων. Το να δώσεις κίνητρα σε χαρισματικά παιδιά μπορεί να είναι δύσκολο. Ούτε οι ανταμοιβές, ούτε οι τιμωρίες είναι αποτελεσματικές. Τι μπορούν, λοιπόν, να κάνουν οι γονείς; • Καλλιεργήστε τα ενδιαφέροντα του παιδιού. Για να γίνει αυτό, πρέπει να του δώσετε ευκαιρίες να μάθει και να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντά του. Αν, για παράδειγμα, το παιδί σας λατρεύει τους δεινόσαυρους, www.pharmanews.gr αγοράστε του σχετικά βιβλία και επισκεφθείτε μαζί του μουσεία φυσικής ιστορίας. Αν λατρεύει τη μουσική, αγοράστε του μουσικά όργανα και ξεκινήστε μουσικά μαθήματα. Αν ενδιαφέρεται για την επιστήμη, πάρτε του επιστημονικά βιβλία και επισκεφθείτε μουσεία επιστήμης. • Εκθέστε το παιδί σας σε νέες ιδέες και τομείς. • Χρησιμοποιήστε βραχύχρονους στόχους και ανταμοιβές. • Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να διαχειρίζεται τον χρόνο. Τα χαρισματικά παιδιά στις πρώτες τάξεις μαθαίνουν γρήγορα και εύκολα. Έτσι, δεν μαθαίνουν ποτέ να διαχειρίζονται το χρόνο τους ώστε να επιτελέσουν μια εργασία. Μπορεί λοιπόν να φτάσουν στο γυμνάσιο ή στο λύκειο και να μην γνωρίζουν πώς να καθορίσουν τους χρόνους ολοκλήρωσης των εργασιών τους. • Επαινείτε τις προσπάθειες του παιδιού. • Βοηθήστε το παιδί να πάρει τον έλεγχο. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται να καταλάβουν τον ρόλο που παίζει η προσωπική ευθύνη στην επιτυχία. Αν παραπονιέστε για το αφεντικό σας ή κατηγορείτε το αφεντικό σας για την απουσία επιτυχίας στη δουλειά σας στέλνετε λάθος μήνυμα στο παιδί. • Κρατήστε μια θετική στάση για το σχολείο, ακόμη κι αν τα προβλήματα του παιδιού στην τάξη είναι αποτέλεσμα σφάλματος του σχολείου ή του καθηγητή. Κατηγορώντας το σχολείο, θα επιτρέψετε στο παιδί να αποφύγει την προσωπική ευθύνη. • Βοηθήστε το παιδί να κάνει συνδέσεις των σχολικών εργασιών με τα ενδιαφέροντά του. • Μετατρέψτε τη δουλειά στο σπίτι σε δημιουργικά παιχνίδια. Τα χαρισματικά παιδιά λατρεύουν τις προκλήσεις. 5 Πόσο «φιλικό» είναι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα/πρόγραμμα προς αυτά τα παιδιά; Η διάρθρωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος δεν έχει λάβει μέριμνα για τις ειδικές, γνωστικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανάγκες των χαρισματικών παιδιών. Ένα παιδί το οποίο γρήγορα θα βρει τη λύση σε ένα πρόβλημα μέσα στην τάξη, είναι εύλογο να βαριέται, να θεωρεί την παρακολούθηση του μαθήματος χάσιμο χρόνου και να αναγκάζεται να περιμένει όλα τα υπόλοιπα παιδιά να κάνουν ό,τι το ίδιο έχει ήδη τελειώσει. Είναι αναμενόμενο ένα τέτοιο παιδί να αντιδρά και να παρουσιάζεται ως αντιδραστικό, απείθαρχο, δυσπροσαρμοστικό, με τάσεις φυγής ή ανησυχίας. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό και την αντιμετώπισή του ιδιαίτερα από τους δασκάλους, προκειμένου να μην κατηγορηθεί για τη στάση του, αλλά να γίνει αντιληπτό το αίτιο της συμπεριφοράς του. Ακόμη κι αν ένα παιδί «βαφτιστεί» χαρισματικό σε ένα ελληνικό σχολείο, δεν υπάρχει νομικό ή άλλο πλαίσιο διά του οποίου να μπορεί να του προσφερθεί διαφοροποιημένη, ενισχυμένη εκπαίδευση και ψυχολογική υποστήριξη. Οι όποιες προτάσεις ενισχυμένης εκπαίδευσης αυτών των παιδιών στην ελληνική επικράτεια προέρχονται από ιδιωτικούς φορείς. Σε άλλες χώρες, η εκπαίδευση των χαρισματικών νέων αποτελεί παράδοση του εκάστοτε εκπαιδευτικού συστήματος. Με τα παιδιά αυτά δουλεύει πλήθος ειδικών και τους δίνονται κατάλληλες ευκαιρίες να διεκδικήσουν τους στόχους τους. TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 41 11+1 AΠOPIEΣ 6 Τι βοήθεια χρειάζεται ένα τέτοιο παιδί; Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να έρθει αντιμέτωπο με μια ανισότητα διανοητικής, σωματικής και ψυχολογικής ανάπτυξης. Για παράδειγμα, ένα χαρισματικό παιδί ηλικίας 3 ετών μπορεί να έχει διανοητικές ικανότητες που αντιστοιχούν σε παιδί ηλικίας 6 ετών, σωματικές ικανότητες που αντιστοιχούν σε παιδί ηλικίας 3 ετών και συναισθηματική ωρίμανση που αντιστοιχεί σε παιδί ηλικίας 4 ετών. Όσο υψηλότερο είναι το IQ του παιδιού, τόσο πιο ασύγχρονη μπορεί να είναι η ανάπτυξή του. Ο Πολωνός ψυχολόγος Kamiriez Dabrowski αναγνώρισε πέντε τύπους εντάσεων, που προκύπτουν λόγω αυτής της ασύγχρονης ανάπτυξης, τις οποίες αποκάλεσε «υπερευαισθησίες»: 1. Ψυχοκινητική Υπερευαισθησία: Κύρια ένδειξη αυτής της έντασης είναι η περίσσεια ενέργειας. Στα παιδιά αυτά συχνά δίνεται λάθος διάγνωση συνδρόμου Υπερκινητικότητας και Ελλειμματικής Προσοχής (ADHD). 2. Αισθητηριακή Υπερευαισθησία: Κύρια ένδειξη αυτής της έντασης είναι μια αυξημένη αντίληψη και των πέντε αισθήσεων. Τα παιδιά αυτά μπορούν να αρρωστήσουν από την οσμή ορισμένων φαγητών ή ως νήπια δε θέλουν να περπατούν ξυπόλυτα στο γρασίδι. 3. Διανοητική Υπερευαισθησία: Τα παιδιά αυτά σκέφτονται συνεχώς και επιζητούν απαντήσεις στις βαθιές τους σκέψεις. 4. Φαντασιακή Υπερευαισθησία: Η ζωηρή τους φαντασία μπορεί να προκαλέσει την αντίληψη ακόμα και της χειρότερης δυνατής πιθανότητας σε κάθε περίπτωση. 5. Συναισθηματική Υπερευασθησία: Παιδιά με μια έντονη συναισθηματική υπερευαισθησία μπορεί μερικές φορές να θεωρηθούν πως πάσχουν από διπολική διαταραχή ή άλλα συναισθηματικά προβλήματα και διαταραχές. 7 Τι δυσκολίες μπορεί να εμφανίσουν αυτά τα παιδιά; Προβλήματα λόγω της ασύγχρονης ανάπτυξης 1. Τα χαρισματικά παιδιά μπορούν διανοητικά να κατανοήσουν αφηρημένες έννοιες, αλλά μπορεί να έχουν δυσκολίες να διαχειριστούν αυτές τις έννοιες συναισθηματικά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έντονη ανησυχία για τον θάνατο, το μέλλον, το σεξ κ.ά. 2. Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να συμμετέχει σε συζητήσεις ενηλίκων για θέματα όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη ή η πείνα σε παγκόσμιο επίπεδο τη μια στιγμή και μια επόμενη να αρχίσει να κλαίει γιατί ο αδερφός του πήρε το παιχνίδι του. Προβλήματα απότοκα της αναπτυγμένης λεκτικής και αναλυτικής ικανότητας 1. Τα χαρισματικά παιδιά μπορεί να είναι εριστικά ή/και χειριστικά (οι ενήλικες συχνά επισημαίνουν πως αυτά τα παιδιά είναι μικροί δικηγόροι!). 2. Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να προσπαθεί να αποδειχθεί εξυπνότερο από γονείς και δασκάλους. 3. Το εξεζητημένο λεξιλόγιο και η αναπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ του χαρισματικού παιδιού μπορεί να προκαλέσουν παρεξηγήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να το κάνουν να νιώσει κατώτερο και πως έχει απορριφθεί. Προβλήματα απότοκα της τελειομανίας 1. Η τελειομανία μπορεί να οδηγήσει στον φόβο της αποτυχίας. Κατ΄επέκταση, το χαρισματικό παιδί, προκειμένου να αποφύγει την αποτυχία, μπορεί να αρνηθεί ακόμα και να δοκιμάσει να κάνει κάτι. 2. Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να απαιτεί όλες τις λεπτομέρειες πριν απαντήσει σε ερωτήσεις ή να προσφέρει βοήθεια, το οποίο μπορεί να το κάνει να φαίνεται κοινωνικά ντροπαλό. 3. Η έντονη ευαισθησία μπορεί να κάνει τα χαρισματικά παιδιά να παίρνουν την κριτική ή ένα γενικό θυμό προσωπικά. 4. Η ευαισθησία και η καλά αναπτυγμένη αίσθηση του σωστού και του λάθους μπορεί να οδηγήσουν σε ανησυχία για θέματα όπως οι πόλεμοι, τα παιδιά που πεινάνε, η μόλυνση, η αδικία και η βία, οδηγώντας τα ακόμη και σε κατάθλιψη. 42 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr 8 Έχει κάποια πρόβλεψη η Πολιτεία για αυτά τα παιδιά; Επί του παρόντος, η Ελληνική Πολιτεία φαίνεται να έχει άλλες προτεραιότητες και όχι την εκπαίδευση. Έχουν κατατεθεί διάφορες προτάσεις από αρκετούς φορείς προς το Υπουργείο Παιδείας. Δυστυχώς όμως η Πολιτεία (και αυτός ο όρος δεν αφορά μόνο τους πολιτικούς, αλλά και τους πολίτες που επιλέγουν τους πολιτικούς τους) δεν επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την παιδεία των αυριανών πολιτών της. Ίσως να μην είναι τυχαίο αυτό. Ίσως να είναι πιο εύκολα χειραγωγήσιμοι οι πολίτες που από παιδιά είχαν κομμένα τα φτερά τους. 9 Το iq είναι ο τρόπος για να εκτιμήσουμε αν ένα παιδί είναι χαρισματικό; Συστήνεται κατ’ αρχήν μια αναζήτηση των κατάλληλων δοκιμασιών από τους ίδιους τους γονείς, ώστε να αποκτήσουν και οι ίδιοι κάποιες γνώσεις για τις διαθέσιμες δοκιμασίες νοημοσύνης, επιτευγμάτων, χαρισματικότητας και προσαρμογής. Οι πιο κοινώς χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες νοημοσύνης έχουν δεχθεί έντονη κριτική από τους ειδικούς της χαρισματικότητας. Οι ειδικοί συστήνουν τη χρησιμοποίηση ποικιλίας δοκιμασιών, προκειμένου να αποτυπωθούν οι ικανότητες με τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό εκτιμήσεων. Από τις πιο καταξιωμένες και ευρέως χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες είναι το Scholastic Aptitude Test (SAT), το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί συμπληρωματικά σε παιδιά τα οποία έχουν εξαιρετικές επιδόσεις σε προηγηθείσες δοκιμασίες νοημοσύνης. Αν και δεν αποτελεί δοκιμασία νοημοσύνης, μπορεί να δείξει σε γονείς και εκπαιδευτές τις συγκριτικές δυνατότητες ενός παιδιού σε σχέση με άλλα παιδιά και τον μέσο όρο. Το SAT έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα σε πολλές μελέτες ανίχνευσης χαρισματικότητας και ταλέντων παγκοσμίως. Πέραν του SAT, δοκιμασίες όπως το Woodcock-Johnson αποτελούν εξίσου πολύτιμο εργαλείο, μιας και αποδίδουν αποτελέσματα ως προς την www.pharmanews.gr πνευματική ηλικία του παιδιού. Στην ανίχνευση της χαρισματικότητας σημαντικές επίσης είναι οι δοκιμασίες Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-Third Edition (WPPSI-III), η Wechsler Intelligence Scale for ChildrenFourth Edition (WISC-IV) και η StanfordBinet, Fifth Edition (SB-5). 10 Κληρονομείται η υψηλή ευφυΐα; Έχουν γίνει πολυάριθμες γενετικές έρευνες προκειμένου να ανακαλυφθούν γονίδια ή γενετικοί πολυμορφισμοί σχετικοί με την νοημοσύνη. Είχα την τύχη να συμμετέχω και προσωπικά σε μια τέτοια διαδικασία, προσφέροντας δείγμα αίματός μου σε δύο γενετικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην Βόρεια και Νότια Καρολίνα των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον που έχουν δείξει πολλοί ερευνητές, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν ακολουθήσει πολλά εργαστήρια, σήμερα δεν είναι ακόμα γνωστά τα «έξυπνα γονίδια». Το πιθανότερο είναι η νοημοσύνη να έχει πολυγονιδιακή βάση και καθοριστική παράμετρο για την πλήρη ανάπτυξη του νοητικού δυναμικού να αποτελεί το περιβάλλον, κυρίως μέσω της εκπαίδευσης. 11 Τα παιδιά indigo είναι διαφορετικά από τα χαρισματικά παιδιά; Τα παιδιά indigo αποτελούν μια ψευδοεπιστημονική κατηγοριοποίηση παιδιών, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά αυτά έχουν ασυνήθεις, υπερφυσικές ή και παραφυσικές δυνατότητες. Η θεωρία των παιδιών indigo βασίζεται σε αναφορές της Nancy Ann Tapp από τη δεκαετία του ’70 και σε μεταγενέστερες θεωρήσεις των Jan Tober και Lee Carroll. Δεν υπάρχει κάποια επιστημονική βάση για την θεώρηση των indigo παιδιών, αλλά αξίζει να δώσουμε συγχαρητήρια για τη φαντασία της Nancy. 12 Τι είναι η «Ανάδειξη» και τι επιδιώκει; Η «Ανάδειξη», Ακαδημία Ανώτερης Αξιολόγησης (AAAA.GR), είναι μια εθελοντική ομάδα που δημιουργήθηκε το 2012, με πρώτη έδρα τη Θεσσαλονίκη. Η ομάδα στοχεύει στο να ενημερώνει το κοινό και να εντοπίζει, να ανιχνεύει και να αξιολογεί τα χαρισματικά παιδιά και αυτά με υψηλή νοημοσύνη, ώστε να προσφέρει εκπαιδευτικές προκλήσεις και ευκαιρίες, επιπρόσθετες του βασικού εκπαιδευτικού συστήματος. Η λειτουργία της ομάδας περιλαμβάνει και τη μέριμνα για την ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών, αφού λόγω ασύγχρονης ανάπτυξης μίας ή δύο παραμέτρων της προσωπικότητάς τους ή ένεκα της ιδιαίτερα αναπτυγμένης διανοητικής τους κατάστασης, ενδέχεται η ανάπτυξη άλλων πεδίων της προσωπικότητάς τους να υπολείπεται. Προσφέροντας οδηγίες, συμβουλές και εφόδια στο παιδί, επιτυγχάνουμε τον απώτερο στόχο της ομάδας, που είναι να διανθιστεί η Ελλάδα με νέους ικανούς, σε λειτουργικές θέσεις, έτοιμους να διεκδικήσουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής και να συνδράμουν στη βελτίωση της κοινωνίας. Σκοπός της ομάδας είναι να αποκατασταθεί μία λησμονημένη αξιοκρατία και να δοθεί μια ευκαιρία στους ικανούς, στον τόπο μας και σε εποχές κρίσιμες. Υπάρχουν παιδιά ταλαντούχα, χαρισματικά, με υψηλό δείκτη νοημοσύνης και όλοι μας έχουμε την ευθύνη να παρέχουμε σε αυτά τη βέλτιστη εκπαιδευτική εμπειρία για να αναδειχτούν, προς ίδιο και γενικό όφελος. TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 43 ΣYNENTEYΞH ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΟΤΣΗΣ Το προφίλ ενός αυτόχειρα Συνέντευξη στην Νεκταρία Καρακώστα Σ ε τι επίπεδα βρίσκεται ο αριθμός των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών στη χώρα μας; Τα πιο πρόσφατα στοιχεία, δείχνουν διπλασιασμό της συχνότητας των αυτοκτονιών στη χώρα μας. Από 5 αυτοκτονίες /100.000 κατοίκους, φαίνεται ότι σήμερα βρισκόμαστε στις 9-10 αυτοκτονίες/ 100.000 κατοίκους. Όμως τα πραγματικά στοιχεία είναι ακόμη πιο ψηλά, τουλάχιστον κατά 50% καθώς πολλές αυτοκτονίες, λόγω του οικογενειακού στίγματος, δηλώνονται ως θάνατοι από φυσικά αίτια. Εξακολουθούμε ωστόσο να θεωρούμαστε η χώρα με τις λιγότερες αυτοκτονίες. Η οικονομική κρίση έχει συμβάλει στην αύξηση αυτή; Τα οικονομικά προβλήματα είναι η αφορμή, όχι η αιτία. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης παρατηρούνται πολλές δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές. Κοινωνική αστάθεια, κοινωνικός αποκλεισμός, φτώχεια, οδηγούν όχι μόνο σε αυτοκτονίες, αλλά και σε αύξηση των εγκληματικών ενεργειών, σε αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας λόγω κατάχρησης αλκοόλ, σε κατάχρηση παράνομων, εξαρτησιογόνων ουσιών, σε αύξηση της διαφθοράς, της πορνείας κ.ο.κ. 44 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Γιατί αυξάνεται η εγκληματικότητα σε περιόδους οικονομικής κρίσης; Η ματαίωση, δηλαδή το να έρχεται το ακριβώς αντίθετο από αυτό που επιθυμείς, λόγω κρίσης, δημιουργεί επιθετικότητα, η οποία συσσωρεύεται και βγαίνει με τη βία προς το περιβάλλον όπου υπάρχει μία ευμάρεια. Σε τελευταία μελέτη που κάναμε και δημοσιεύσαμε πέρσι στο εξωτερικό, από το Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, με την κ. Κοκκέβη, σε δείγμα 35.000 παιδιών και εφήβων ηλικίας 10-19 ετών, διαπιστώσαμε ότι το 25% των αγοριών και των κοριτσιών είχαν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, το 25% το είχαν σκάσει από το σπίτι τους για πάνω από 5 ημέρες, ενώ η έναρξη των παράνομων ουσιών ξεκινά από την ηλικία των 10 ετών. Τα παιδιά και οι εφηβοι είναι οι πιο ευαίσθητοι δέκτες της οικονομικής κρίσης, και γενικά όλων των στρεσογόνων παραγόντων που δέχονται οι γονείς. Επηρεάζονται πολύ περισσότερο. Γι’ αυτό και οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί. Είτε η οικογένεια είναι διαταραγμένη είτε αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, οι γονείς δεν θα πρέπει να το μεταδίδουν αυτό στα παιδιά. www.pharmanews.gr Ο γάμος προστατεύει από την αυτοκτονία; Ο γάμος και η οικογένεια αποτελούν ένα συναισθηματικό, υποστηρικτικό σύστημα. Η ανοιχτή οικογένεια, οι πραγματικοί φίλοι, η κοινωνικότητα, είναι σημαντικοί παράγοντες, γιατί παρέχουν συναισθηματική ασφάλεια. Εκτός από την οικογένεια, οι Έλληνες «προστατεύονται» και από κάτι άλλο. Οι Έλληνες τείνουν να κατηγορούν το σύστημα και τους άλλους για ό,τι κακό τους συμβαίνει, ενώ άλλοι λαοί, όπως οι Βορειοευρωπαίοι, κατηγορούν τον εαυτό τους. Η αυτομομφή όμως είναι ένα πολύ σοβαρό σύμπτωμα καταθλιπτικογενούς κατάστασης. Υπάρχουν ενδείξεις που μπορούν να μας προϊδεάσουν ότι ένα άτομο πρόκειται να αυτοκτονήσει; Αν ένα άτομο μας πει ότι θα αυτοκτονήσει, πόσο σοβαρά πρέπει να το λάβουμε υπόψη; Πρέπει να δώσουμε πολύ μεγάλη σημασία σε αυτό που εκστομίζει και να λάβουμε τα μέτρα μας για να μπορέσουμε να τον σώσουμε. Κανένας δεν θέλει να αυτοκτονήσει. Με την έκφραση της πρόθεσής του, εμμέσως ζητάει βοήθεια. Πρόκειται για μια κραυγή για βοήθεια. Από την άλλη πλευρά, το άτομο που σκέφτεται να αυτοκτονήσει διακατέχεται από ένα ιδιόμορφο συναίσθημα, που είναι η αμφιθυμία (θέλω και δεν θέλω). Έχει www.pharmanews.gr Πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που ανακοινώνεται είναι ο αριθμός των αυτοκτονιών στη χώρα μας, υποστηρίζει ο ψυχίατρος, Αν. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Albert Einstein της Νέας Υόρκης με εξειδίκευση στις αυτοκτονίες και στη βία, κ. Αλέξανδρος Μπότσης. Ο λόγος είναι η απόκρυψη πολλών περιστατικών αυτοκτονίας, λόγω του στίγματος που συνοδεύει το «απονενοημένο διάβημα», αλλά και λόγω της άρνησης ταφής από την εκκλησία, σε περίπτωση αυτοκτονίας. Η οικονομική κρίση έχει ασφαλώς σημαντικό ρόλο σε αυτήν την αύξηση, καθώς καλλιεργεί τον αυτοκτονικό ιδεασμό ακόμη και στα παιδιά! TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 45 ΣYNENTEYΞH παρατηρηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ότι το 75% των ατόμων που αυτοκτονούν, έναν μήνα πριν την αυτοκτονία τους είχαν πάει σε ψυχίατρο ή ψυχολόγο, για να επικοινωνήσουν τις αυτοκτονικές τους ιδέες και τάσεις και να λάβουν στήριξη και βοήθεια. Όμως οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι δεν έχουν μάθει πώς θα σώσουν κάποιον από τον θάνατο, επικεντρώνονται στο να προσφέρουν το well-being, σε αντίθεση με τις άλλες ειδικότητες της Ιατρικής που ακολουθούν την αντίστροφη πορεία, πρώτα σώζουν τον ασθενή και μετά σκέφτονται την ποιότητα ζωής του. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, οι περισσότερες αυτοκτονίες οφείλονται στην κατάθλιψη. Το άτομο σταδιακά κλείνεται στον εαυτό του, αλλάζει τις συνήθειές του, υπολειτουργεί στην εργασία του, αν δεν εργάζεται κλείνεται στο σπίτι, δεν περιποιείται τον εαυτό του, δεν έχει δραστηριότητες και επαφές με φίλους και παρέες. Aν πρόκειται για άτομο της τρίτης ηλικίας γράφει τη διαθήκη του και προετοιμάζει με σπόντες τα αγαπημένα του πρόσωπα. Στην τρίτη ηλικία μάλιστα, πιο συχνά αυτοκτονούν οι άνδρες και ιδίως οι άνδρες που έχουν χάσει τη σύντροφό τους, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι άνδρες και όχι οι γυναίκες είναι το «ασθενές φύλο». Μάλιστα, σε αυτήν την ηλικία, η αυτοκτονία γίνεται με βίαιο τρόπο: πυροβόλο όπλο, απαγχονισμό ή πτώση από ύψος. Υπάρχουν ενδείξεις που μπορούν να μας κάνουν να υποψιαστούμε ότι ένας δικός μας άνθρωπος κινδυνεύει; Τις περιόδους της οικονομικής κρίσης και της κοινωνικής εξαθλίωσης, κυριαρχεί το αίσθημα της απελπισίας (hopelessness) και του αβοήθητου (helplessness) - δύο συναισθήματα που «τσακίζουν κόκκαλα» και που συνήθως νιώθει ο υποψήφιος αυτόχειρας. Αυτά τα δύο συναισθήματα είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ κατάθλιψης και αυτοχειρίας. Οι γυναίκες αυτοκτονούν με διαφορετικό τρόπο; Οι γυναίκες επιλέγουν πιο παθητικούς τρόπους, όπως π.χ. τα χάπια και οι προσπάθειές τους δεν έχουν πάντα επιτυχία. Στις 3-4 απόπειρες αντιστοιχεί μία αυτοκτονία. Στις γυναικείες αυτοκτονίες, εξαίρεση παγκοσμίως αποτελεί η Κίνα. Εκεί οι γυναίκες χρησιμοποιούν μεν πάλι παθη- Αυτοκτονίες - Μύθοι & αλήθειες Tα άτομα που επιθυμούν να αυτοκτονήσουν είναι αποφασισμένα να θέσουν τέρμα στη ζωή τους. ΜΥΘΟΣ: Το κύριο χαρακτηριστικό των αυτοκτονικών ατόμων είναι η αμφιθυμία. Θέλουν να ζήσουν και να πεθάνουν την ίδια στιγμή. Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία ζητά άμεσα ή έμμεσα βοήθεια, φανερώνει αυτήν την αμφιθυμία. Η ερώτηση και η συζήτηση για αυτοκτονία ενέχει τον κίνδυνο να βάλει την ιδέα της πράξης στο μυαλό του ατόμου (μύθος που απαντάται συχνά μεταξύ των επαγγελματιών υγείας). ΜΥΘΟΣ: Όταν η συζήτηση φανερώνει ειλικρινές ενδιαφέρον και ουδεμία διάθεση κριτικής, προσφέρει ανακούφιση και πιθανώς ελπίδα για το μέλλον. Ουδέποτε ωθεί το άτομο στην αυτοκτονία. Τα άτομα που μιλούν έμμεσα ή άμεσα για αυτοκτονία δεν πρόκειται ποτέ να το κάνουν. ΜΥΘΟΣ: Έχει αποδειχθεί πως τουλάχιστον στο 80% των αυτοκτονιών είχε δοθεί σαφής προειδοποίηση σε άτομα του περιβάλλοντός τους. Απλώς, κανείς δεν το αντιλήφθηκε ή δεν αξιολόγησε σωστά τις προειδοποιήσεις αυτές. Η περίοδος βελτίωσης, υπό αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή, που ακολουθεί την απόπειρα αυτοκτονίας δηλώνει ότι ο κίνδυνος για απόπειρα πέρασε. ΜΥΘΟΣ: Πολλές αυτοκτονίες συμβαίνουν κατά το πρώτο τρίμηνο μετά την οξεία φάση, όταν ο ασθενής με την βοήθεια των φαρμάκων επανακτά τη χαμένη του ενέργεια και πραγματοποιεί το σχέδιό του. 46 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr Calcioral & Calcioral ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ www.pitsilidis.gr Cal, CalD 001-01-15 ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΙΣΘΗΣΗ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στην εταιρεία Takeda eλλάς ά.Ε. Monumental Plaza, Κτήριο Γ, Λεωφόρος Κηφισίας 44, 151 25 Μαρούσι, Τηλ. κέντρο: 2106387800, Fax: 2106387801 Λ. Καραμανλή 60, 546 42 Θεσ/νίκη, Τηλ.: 2310 87 04 80, Fax: 2310 87 04 79 www.takeda.gr ΣYNENTEYΞH τικούς τρόπους, επειδή όμως δεν έχουν φάρμακα, χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα, που είναι δηλητηριώδη και θανατηφόρα. Γι’ αυτό και στην Κίνα οι αυτοκτονίες των γυναικών είναι περισσότερες από εκείνες των ανδρών. Άλλα σημάδια που μπορούν να συμβάλουν στην αναγνώριση ενός υποψήφιου αυτόχειρα υπάρχουν; Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, τα άτομα δέχονται συνεχώς και καθημερινά στρες, που για την αντιμετώπισή τους απαιτούν μεγάλα αποθέματα ψυχικής ενέργειας. Σταδιακά όμως, τα αποθέματα ψυχικής ενέργειας που έχει το άτομο αποδυναμώνονται και το στρες πυροδοτεί ψυχιατρικές εικόνες στις οποίες είναι ευάλωτο, έχει μια προδιάθεση. Και είτε εμφανίζει κατάθλιψη, είτε σχιζοφρενικές ή άλλου τύπου ψυχώσεις. Για να φέρω ένα παράδειγμα, το πρώτο μεγάλο, πολύ στρεσογόνο περιβάλλον που αντιμετωπίζουν οι άνδρες είναι ο στρατός, για αυτό και πολλές ψυχώσεις εμφανίζονται μετά τη στράτευση. Έχει επίσης βρεθεί ότι στα άτομα που είναι ευάλωτα στο στρες υπάρχει διαταραχή στο ένζυμο τρυπτοφάνη –υδροξυλάση, ένα ένζυμο που μεταβολίζει την τρυπτοφάνη (βασικό αμινοξύ που παίρνουμε από τις τροφές) σε σεροτονίνη, που είναι ο βασικός νευροδιαβιβαστής για την κατάθλιψη. Έχουμε κάνει έρευνα στην Αμερική για το θέμα αυτό και βρήκαμε ότι τα άτομα που ακολούθησαν για έναν μήνα δίαιτα χαμηλή σε τρυπτοφάνη, εκδήλωσαν έντονο άγχος, επιθετικότητα και τάσεις αυτοκτονίας. Άρα ακόμη και η διατροφή μπορεί να παίξει ρόλο. Yπάρχει θεραπεία για να αποφευχθεί η αυτοκτονία; Nαι, περιλαμβάνει τα κατάλληλα φάρμακα που χρειάζεται ο ασθενήςσυνήθως αντικαταθλιπτικά, γιατί το άτομο τις περισσότερες φορές πάσχει από κατάθλιψη. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι ένα φάρμακο που λέγεται κλοζαπίνη (αντιψυχωσικό). Πείτε μας λίγα λόγια για το συνέδριο που διοργανώνετε. Η Ελληνική Εταιρεία Πρόληψης των Αυτοκτονιών & Βίας, της οποίας είμαι πρόεδρος έχει διοργανώσει δύο παγκόσμια συνέδρια και μία πανελλήνια ημερίδα. Το συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στις 1315 Φεβρουαρίου στο Caravel είναι το πρώτο πανελλήνιο συνέδριο που οργανώνεται με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και Καθηγητών Πανεπιστημίου από όλη την Ελλάδα, την Αμερική και τη Σουηδία. Στην εναρκτήρια ομιλία του συνεδρίου θα μιλήσω για τις ψυχολογικές και ψυχιατρικές επιπτώσεις που βιώνουν τα άτομα λόγω της οικονομικής κρίσης. Εν μέσω κρίσης, υπάρχουν και οι ιδεολογικές αυτοκτονίες, σαν εκείνη του φαρμακοποιού στο Σύνταγμα, ο οποίος προσπάθησε να δημιουργήσει αυτό που λέγεται «hotspot» - ένα σημείο στο οποίο πηγαίνουν άνθρωποι και αυτοκτονούν. Όπως παλιά αυτοί που αυτοκτονούσαν λόγω ερωτικής απογοήτευσης, έπεφταν από την Ακρόπολη ή από τη γέφυρα του Τάμεση. 48 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Αλέξανδρος Μπότσης Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αιγάλεω Αττικής σε μια λαϊκή γειτονιά. Τέλειωσε το Γυμνάσιο Αρρένων Αιγάλεω και εισήχθη δεύτερος στη Στρατιωτική Ιατρική, από όπου αποφοίτησε με βαθμό Λίαν Καλώς. Ονομάσθηκε Ανθυπίατρος και αφού έκανε 2 χρόνια Γενική Ιατρική στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο τοποθετήθηκε σε Μονάδες ως Γιατρός Μονάδας. Ολοκλήρωσε την ειδικότητα της Ψυχιατρικής στην Ψυχιατρική Κλινική του Παν/μίου Αθήνας, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, με καθηγητή και Διευθυντή της Κλινικής τον καθηγητή Κώστα Στεφανή. Μετά την ολοκλήρωση της ειδικότητας της Ψυχιατρικής, τοποθετήθηκε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Τρίπολης ως Διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής και παράλληλα ασκούσε τα καθήκοντα του Επιστημονικού Συνεργάτη στο Κρατικό Ψυχιατρικό Νοσοκομείο της Τρίπολης. Εν τω μεταξύ, εκπονούσε και τη διδακτορική του διατριβή στο Παν/μιο Αθήνας και ορκίσθηκε το 1989 Διδάκτωρ Ψυχιατρικής του Παν/μίου Αθηνών με βαθμό άριστα. Το 1989, μετά από εξετάσεις, έτυχε υποτροφίας στο επιστημονικό αντικείμενο των Αυτοκτονιών μέχρι το 1992 στο Παν/μιο Albert Einstein της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ, όπου και ονομάσθηκε Αν. Καθηγητής. Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, Διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής 401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου, επικεφαλής του τμήματος Πρόληψης των Αυτοκτονιών στο Ερευνητικό Παν/μιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ), Γενικός Γραμματέας της Παγκόσμιας Ακαδημίας Έρευνας των Αυτοκτονιών, Γενικός Γραμματέας της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας στον Τομέα των Αυτοκτονιών, Consulting Editor στα περιοδικά Suicide &Life-threatening Behavior & Archives of Suicide Research. Είναι ιδρυτής και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πρόληψης των Αυτοκτονιών, μέλος της τετραμελούς κατευθυντήριας Επιτροπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την πρόληψη των αυτοκτονιών, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας και Ιδρυτικό μέλος σε πολλές ελληνικές Ψυχιατρικές Εταιρείες. Πραγματοποιεί ομιλίες σε πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά και ομιλίες στις τοπικές κοινωνίες, για την πρόληψη των αυτοκτονιών, την αναγνώριση της κατάθλιψης, τα προβλήματα της εφηβικής ηλικίας κ.λπ. www.alexandros-botsis.gr www.pharmanews.gr ΥΓΕΙΑ Ηλεκτρονικό τσιγάρο Πεδίο αντιπαράθεσης των επιστημόνων Αντικρουόμενες παραμένουν οι έρευνες σχετικά με το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Οι υπερασπιστές του το θεωρούν ως μια πιο αθώα εναλλακτική του καπνίσματος, ενώ οι πολέμιοί του κάνουν λόγο για τοξικές επιδράσεις παρόμοιες με εκείνες του καπνίσματος και για ένα προϊόν που προσελκύει τους νέους στην καπνιστική συνήθεια. «Ο ι άνθρωποι καπνίζουν για τη νικοτίνη, αλλά πεθαίνουν από την πίσσα», είχε πει εν έτει 1976 ο ψυχίατρος Μάικλ Ράσελ, πρωτοπόρος στην έρευνα για τις επιπτώσεις του καπνίσματος και πάνω σε αυτή τη λογική, το ηλεκτρονικό τσιγάρο κράτησε τη νικοτίνη και πέταξε την πίσσα από τη συνήθεια του καπνίσματος. Πράγματι, το μείγμα εισπνεόμενου ατμού που απελευθερώνεται κατά τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου περιέχει 3 ή 4 βασικά συστατικά όπως φυτική γλυκερίνη, προπυλενογλυκόλη, νερό, νικοτίνη και κάποιες αρωματικές ουσίες. Στο ηλεκτρονικό τσιγάρο δηλαδή, ο καπνός (στην πραγματικότητα είναι ατμός) που παράγεται δεν προέρχεται από καύση οργανικής ύλης, αλλά από ατμοποίηση ενός διαλύματος νικοτίνης. Από την άλλη πλευρά, το συμβατικό τσιγάρο κατά την καύση του εκλύει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες 50 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 ανάμεσα στις οποίες έχουν ανιχνευθεί πίσσα, μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, αρσενικό, ενώ τουλάχιστον 43 από αυτές θεωρούνται καρκινογόνες. Κάπνισμα vs ηλεκτρονικό τσιγάρο Ωφέλιμο υποκατάστατο ή βλαβερή συνήθεια το ηλεκτρονικό τσιγάρο; Σε αυτό το ερώτημα επεχείρησε να απαντήσει ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, καρδιολόγος ερευνητής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Αθηνών. «Αποτελεί παραπληροφόρηση ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο περιέχει καρκινογόνες και τοξικές ουσίες. Περιέχει τοξικές ουσίες σε ποσότητες έως και 1.000 φορές μικρότερες από το συμβατικό τσιγάρο», σημείωσε ο ερευνητής, προσθέτοντας ότι «το ηλεκτρονικό τσιγάρο επιτρέπει στον καπνιστή να αντικαταστήσει το κάπνισμα με ένα λιγότερο βλαπτικό προϊόν, που του επιτρέπει να διατηρήσει τη συνήθειά του, ενώ παράλληλα του www.pharmanews.gr εξασφαλίζει και πρόσληψη νικοτίνης». Είναι χαρακτηριστικό ότι οι νιτροζαμίνες, το βασικό συστατικό του τσιγάρου, υπάρχουν στις τσίχλες νικοτίνης σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από ό,τι στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ακόμη, τα βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, χρώμιο, νικέλιο, χαλκός) που έχουν εντοπιστεί στα υγρά αναπλήρωσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου ανευρίσκονται σε ποσότητες πολύ μικρότερες από ό,τι στα φαρμακευτικά εισπνεόμενα σκευάσματα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ηλεκτρονικό τσιγάρο θεωρείται ένα ακόμη ανάχωμα στη βλάβη που προκαλεί το κάπνισμα. «Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι το καλύτερο προϊόν αν προωθεί τη διακοπή του καπνίσματος, αλλά το χειρότερο αν προωθεί τη χρήση νικοτίνης μεταξύ μη καπνιστών», υποστήριξαν Γάλλοι επιστήμονες στο πρόσφατο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας που πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο. www.pharmanews.gr Επισήμως, η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία συμφωνεί με την πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος αντιτίθεται στη ανεξέλεγκτη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου, σημειώνοντας ότι είναι πιθανό να ενθαρρύνει τους νέους να αρχίσουν το κάπνισμα των κανονικών τσιγάρων, ενώ παράλληλα συστήνει την απαγόρευση της χρήσης του σε κλειστούς χώρους. Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινείται και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία – τα μέλη της οποίας δεν αποδέχονται το τσιγάρο ως μέσο διακοπής του καπνίσματος. Ελάχιστες επιδράσεις μέσα σε 4 εβδομάδες Τα αποτελέσματα έρευνας που διεξάγει ο Ανδρέας Παπαπετρόπουλος, καθηγητής του Τομέα Φαρμακευτικής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξαν ότι τις τρεις πρώτες ημέρες χρήσης του Ηλεκτρονικό τσιγάρο: Μια βιομηχανία σε άνοδο 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια ο τζίρος του ηλεκτρονικού τσιγάρου το 2013 +10 δισεκατομμύρια αναμένεται να είναι ο σχετικός τζίρος το 2017 Μέχρι το 2047 οι πωλήσεις αναμένεται να έχουν ξεπεράσει αυτές του συμβατικού τσιγάρου TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 51 ΥΓΕΙΑ ηλεκτρονικού τσιγάρου καταγράφονται ελαφρώς σοβαρότερες επιδράσεις σε επίπεδο φλεγμονής και οξειδωτικού στρες στον οργανισμό, σε σχέση με το κανονικό τσιγάρο. Σε αυτό συμφωνεί και μια άλλη ελληνική μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 23ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Πνευμονολογίας (Tsikrika S. et al), που έδειξε ότι το κάπνισμα ενός και μόνο ηλεκτρονικού τσιγάρου μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως π.χ. ο βήχας και ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός. Στην έρευνα της ομάδας του κ. Παπαπετρόπουλου ωστόσο, φάνηκε ξεκάθαρα ότι μετά από τέσσερις εβδομάδες χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου, οι επιπτώσεις του εξαφανίζονται, ενώ, αντίθετα, του συμβατικού τσιγάρου συσσωρεύονται και μεγενθύνονται. «Σε Πώς λειτουργεί το ηλεκτρονικό τσιγάρο; Το ηλεκτρονικό τσιγάρο λειτουργεί χωρίς φυσική φλόγα και δεν περιέχει καπνό. Είναι μια συσκευή που αποτελείται από 2 μέρη: μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία και τον ατμοποιητή (αυτό με τη σειρά του αποτελείται από μια ηλεκτρική αντίσταση, τον χώρο που αποθηκεύεται το υγρό αναπλήρωσης και το επιστόμιο). Με την ενεργοποίηση της μπαταρίας (είτε πατώντας ένα κουμπί, είτε απλά εισπνέοντας), ξεκινά η διαδικασία ατμοποίησης του υγρού αναπλήρωσης που απελευθερώνει «καπνό» τον οποίο εισπνέει ο ατμιστής προσφέροντάς του έτσι την απόλυτη αίσθηση του καπνίσματος. Ο «καπνός» που δημιουργείται είναι ουσιαστικά ατμός, διαλύεται σχεδόν αμέσως στον αέρα και δεν αφήνει καμία μυρωδιά. 52 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 μεσοπρόθεσμη χρήση, το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι τόσο τοξικό όσο το συμβατικό», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαπετρόπουλος. Πλήρης διακοπή, η καλύτερη επιλογή Σε αυτό πάντως που φαίνεται να συμφωνεί σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα είναι ότι όλοι πρέπει να βρουν τρόπους να κόψουν το κάπνισμα. Η πλήρης απαγόρευση του καπνίσματος συνιστά, αδιαπραγμάτευτα, την καλύτερη επιλογή, καθώς το… άτμισμα φαίνεται πως κρύβει και κάποιους κινδύνους: • υπονομεύει την πολιτική της απαγόρευσης του καπνίσματος • είναι πιθανό να ενθαρρύνει τους νέους να ξεκινήσουν το κάπνισμα • επιμηκύνει τον εθισμό στη νικοτίνη και καθυστερεί την απεξάρτηση • υπάρχει κίνδυνος να κάνει το κάπνισμα μόδα. Πλαίσιο λειτουργίας Tην ανάγκη ενός ρυθμιστικού πλαισίου που να διέπει την αγορά του ηλεκτρονικού τσιγάρου, ζητούν οι έμποροι που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο χώρο. «Το ζητούμενο είναι η εγκαθίδρυση ενός σύγχρονου ρυθμιστικού πλαισίου από την Πολιτεία, συνθήκη που αποτελεί άλλωστε και οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το 2016. Τη στιγμή που κάθε χρόνο έχουμε 5 εκατομμύρια θανάτους από το παραδοσιακό τσιγάρο, το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί μια εναλλακτική λύση που μειώνει δραστικά τη βλάβη που προκαλείται. Απευθύνεται δε σε ενήλικους καπνιστές και όχι σε νέο κοινό. Είναι έγκλημα να στερούνται οι καπνιστές το δικαίωμά τους να προτιμούν τον ατμό», σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της NOBACCO, κ. Μάρκος Μαρκόπουλος. www.pharmanews.gr ΔΙΑΤΡΟΦΗ Οι αρχαίες τροφές επιστρέφουν στο... πιάτο μας! Της Βιβέττας Λαϊνιώτη Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μόδα και έχουν επανενταχθεί στη διατροφή μας τροφές ξεχασμένες πίσω στα βάθη των χρόνων. Σε αυτό έχει συμβάλει η στροφή του κόσμου σε μία πιο θρεπτική και υγιεινή διατροφή, αλλά και η δημιουργικότητα πολλών σεφ που μας τα προτείνουν μέσα από τις συνταγές τους 54 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr T α τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση στις προτιμήσεις δεκάδων «ψαγμένων» καταναλωτών προς τις αρχαίες τροφές, με αποτέλεσμα να πρωταγωνιστούν πλέον σε κάθε συνταγή! Δεκάδες επιστημονικές έρευνες, διαπίστωσαν τα ευεργετικά οφέλη τους για την υγεία και τους άνοιξαν τον δρόμο προς τη σύγχρονη αγορά τροφίμων. Πώς ξεκίνησε όμως η εισβολή αυτών των σπόρων στη ζωή μας και απέκτησαν τόσο γρήγορα τον τίτλο των υπεροτροφών; Ας κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο.... Η κυρία Μπαλαμώτη εξηγεί πως «τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μόδα και έχουν επανενταχθεί στη διατροφή μας τροφές ξεχασμένες πίσω στα βάθη των χρόνων. Σε αυτό έχει συμβάλει η στροφή του κόσμου σε μία πιο θρεπτική και υγιεινή διατροφή, αλλά και η δημιουργικότητα πολλών σεφ που μας τα προτείνουν μέσα από τις συνταγές τους». Πράγματι, την τελευταία πενταετία ορισμένοι σεφ άρχισαν να εμφανίζουν την κινόα στους καταλόγους τους, αντλώντας έμπνευση από τα διάφορα μαγειρικά ρεύματα της εποχής. Έτσι, πολλοί από εμάς μπορεί να την έχουμε δοκιμάσει ακόμη και εν αγνοία μας! Για παράδειγμα, στη γιαπωνέζικη κουζίνα τα γνωστά σε όλους μας noodles είναι φτιαγμένα από αλεύρι φαγόπυρου. Επιπλέον πολύ συχνά συναντάμε σε σαλάτες ή σε συνοδευτικό το πληγούρι! Τι είναι όμως αυτό που κάνει αυτά τα τρόφιμα να ξεχωρίζουν και να έχουν κλέψει τις καρδιές πολλών καταναλωτών; «Η κινόα έχει υψηλή θρεπτική αξία διότι περιέχει απαραίτητα για τον οργανισμό αμινοξέα και θεωρείται πλήρης τροφή. Επίσης περιέχει ω-3 λιπαρά, που είναι ωφέλιμα για την καρδιά καθώς και σίδηρο και μαγνήσιο. Το πλιγούρι είναι δημητριακό με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Αυτό ανάγει το πλιγούρι σε ιδανική τροφή για διαβητικούς ή για άτομα με ινσουλινοαντίσταση! Το κεχρί δεν περιέχει γλουτένη και μπορεί να αντικαταστήσει το σιτάρι στο διαιτολόγιο ατόμων με κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη). Τέλος, το φαγόπυρο είναι καλή πηγή πρωτεΐνης, βιταμινών Β, μετάλλων και ιχνοστοιχείων. Επίσης, περιέχει βιοφλαβονοειδή με αντιοξειδωτική δράση», αναλύει η ειδικός. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την κυρία Μπαλαμώτη, είναι σημαντικό να θυμάστε πως «κάθε τρόφιμο έχει τη δική του θρεπτική αξία και γι’ αυτό είναι σημαντικό να μην εστιάζουμε σε ένα τρόφιμο, θεωρώντας το υπερτροφή. Το καθημερινό μας διαιτολόγιο πρέπει να περιέχει ποικιλία τροφών ώστε να εξασφαλίζεται θρεπτική επάρκεια». Όσο για την επιστροφή μας στις ...ρίζες της διατροφής, αυτή φαίνεται πως αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τον σύγχρονο άνθρωπο, ώστε να επαναπροσδιορίσει τις αξίες του – διατροφικές και μη! «Βόμβες» υγείας: Τι μας προσφέρουν; ΚίNOA στη λεπτή της γεύση μπορεί να συνδυαστεί με κύρια πιάτα, να μπει σε σούπες και σαλάτες και να αντικαταστήσει οποιοδήποτε δημητριακό ή ρύζι στις κλασικές συνταγές. Αυτός ο μικρός σπόρος με το μπεζ χρώμα δεν θα σας δυσκολέψει καθόλου στο μαγείρεμα! Το μόνο που πρέπει να κάνετε πριν τη χρήση, είναι να τον ξεπλύνετε ελαφρά όπως το ρύζι. Για να βράσετε ένα φλιτζάνι κινόα θα χρειαστεί 2 φλιτζάνια νερό. Από αυτό, θα προκύψουν 3 ½ φλιτζάνια έτοιμο κινόα. Βάλτε το νερό στη φωτιά και μόλις πάρει βράση ρίξτε την κινόα. Σε 15 λεπτά θα είναι έτοιμη! Η κυρία Μπαλαμώτη συμπληρώνει πως «η κινόα είναι ένα τρόφιμο που συγκεντρώνει πολλά από τα χαρακτηριστικά που όλοι αναζητάμε από την τροφή μας: είναι εύγευστη, μαγειρεύεται εύκολα, είναι ιδιαίτερα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και είναι και υγιεινή. Από μακροθρεπτικής άποψης η πρωτεΐνη που περιέχει την καθιστά πλήρη τροφή, ενώ από μικροθρεπτικής άποψης περιέχει μεγάλη ποικιλία από μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Επιπλέον, έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και δεν περιέχει γλουτένη». www.pharmanews.gr TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 55 Πανάρχαιη τροφή με προέλευση από τη Νότια Αμερική. Η κινόα ή αλλιώς κίνβα θεωρείται η «βασίλισσα» των υπερτροφών. Η φυλή των Ίνκας την θεωρούσε «χρυσή τροφή», πολύτιμη όσο η πατάτα και το καλαμπόκι. Πρόκειται για τον μικροσκοπικό αποξηραμένο καρπό του φυτού της κινόα, ο οποίος έχει περισσότερη πρωτεΐνη από το σιτάρι, Ω-3 λιπαρά, κάλιο, σίδηρο, αμινοξέα και πληθώρα άλλων ευεργετικών συστατικών. Είναι εύπεπτη και επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθάει στην αιμάτωση του εγκεφάλου, στη συγκέντρωση και στην πνευματική απόδοση. Βοηθάει την καρδιά, προλαμβάνει τις ημικρανίες και είναι ιδιαίτερα αντιοξειδωτική. Πώς μπορείτε να την αξιοποιήσετε; Χάρη ΔΙΑΤΡΟΦΗ Κεχρί Ζέα Η Ζέα (Triticum dicoccum) είναι ένα από τα αρχαιότερα δημητριακά που είναι γνωστά στον άνθρωπο. Για χιλιάδες χρόνια παρέμενε το κυριότερο δημητριακό της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Η ζέα, γνωστή και ως δίκοκκο σιτάρι χρησιμοποιείται για τη διατροφή του ανθρώπου, αλλά χρησιμοποιείται και ως ζωοτροφή. Το είδος αυτό του σίτου δεν έχει αλλεργιογόνες ιδιότητες που έχουν άλλα είδη σίτου, επειδή δεν περιέχει τα γονίδια που προκαλούν αλλεργίες. Αν και περιέχει γλουτένη, αυτή είναι σε μικρή ποσότητα, είναι ελάχιστα αλλεργιογόνος και πολύ εύπεπτη. Περιέχει την ουσία «ροδανίνη», που αποτελεί παράγοντα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης, περιέχει μεγάλες ποσότητες ανόργανων στοιχείων και κυρίως μαγνησίου, και για αυτό της αποδίδονται αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. Σημαντική είναι επίσης η περιεκτικότητά της σε βιταμίνες, κυρίως του συμπλέγματος Β και σε σάκχαρα βραδείας απορρόφησης. Επίσης, περιέχει προβιταμίνη Α, που συμβάλλει στην καλή όραση και στην πρόληψη της ξηροδερμίας. Ακόμη, περιέχει βιταμίνη Ε, που είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό. Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς της σε Οι περισσότεροι ίσως το γνωρίζουν ως τροφή των πουλιών, στην πραγματικότητα αποτελεί όμως ένα τρόφιμο με πολύτιμα συστατικά. Είναι μικρό και στρογγυλό και οι ποικιλίες του είναι συνήθως κίτρινες στο χρώμα. Το κεχρί καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια στην Ευρώπη, αν και η καταγωγή του είναι από τις πιο θερμές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής. Το κεχρί είναι ένα σιτηρό που περιέχει αρκετές ποσότητες βιταμινών, πρωτεϊνών και ανόργανων αλάτων, αλλά όχι γλουτένη. Η περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνες αλλά και η ποιότητά τους συγκρίνεται με τις πρωτεΐνες του σίτου και του καλαμποκιού. Για το μαγείρεμα, χρησιμοποιήστε το ακριβώς όπως το ρύζι! φυτικές ίνες και σε σύνθετες ουσίες αμινοξέων, η κατανάλωσή της από τον άνθρωπο οδηγεί σε μείωση της χοληστερίνης στο αίμα. Είναι πολύ πλούσιο σε πρωτεΐνες, που φθάνουν στο 13-20%, σε αντίθεση με το κοινό σιτάρι που έχει 11-12%. Το δίκοκκο σιτάρι περιέχει τέλος δύο φορές περισσότερα λιπίδια από το κοινό σιτάρι και μάλιστα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα συγκρίσιμα με αυτά που περιέχει το ελαιόλαδο. 56 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr πλιγούρI Αποτελεί μια από τις πιο θρεπτικές τροφές που μπορείτε να βρείτε στα ράφια του σούπερ μάρκετ. Είναι αρκετά νόστιμο, περιέχει πληθώρα βιταμινών και βελτιώνει την αρτηριακή πίεση. Το πλιγούρι είναι αλεσμένο σιτάρι και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και υδατάνθρακες. Είναι ίσως το πιο γνωστό σε σχέση με τα υπόλοιπα˙ λίγο πολύ όλοι θα έχουμε δοκιμάσει την περίφημη ανατολίτικη σαλάτα ταμπουλέ, που φτιάχνεται από πλιγούρι, μαϊντανό και ντομάτα! Πλεονεκτεί σε σχέση με άλλα δημητριακά, καθώς έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη- αυτό σημαίνει ότι μετά την κατανάλωσή του ανεβάζει πολύ πιο ήπια τη γλυκόζη του αίματος. Έτσι, θεωρείται άριστη πηγή υδατανθράκων για τους διαβητικούς. Επιπλέον, περιέχει πολύ περισσότερες φυτικές ίνες από το άσπρο ρύζι και τα μακαρόνια και σημαντικές ποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος B, όπως η θειαμίνη, η ριβοφλαβίνη και ιδιαίτερα η νιασίνη, που είναι απαραίτητες για τον ομαλό μεταβολισμό και τη σωστή λειτουργία των νευρικών κυττάρων, κατά συνέπεια και του εγκεφάλου. Βράζοντας 1 φλιτζάνι πλιγούρι σε 1 ½ φλιτζάνι νερό θα πάρετε 3 φλιτζάνια έτοιμο πλιγούρι. Βάλτε το νερό στη φωτιά και μόλις πάρει βράση προσθέστε το πλιγούρι. Αφήστε το να σιγοβράσει για 20 λεπτά περίπου σκεπασμένο. Αν θέλετε να το συνοδεύσετε με κρέας ή κοτόπουλο, μπορείτε να το προσθέσετε 20 λεπτά πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα του κρέατος. Θυμηθείτε μόνο ότι πρέπει να προσθέσετε αρκετό νερό για να μην σας κολλήσει, καθώς το πλιγούρι απορροφά πολύ γρήγορα τα υγρά. Φαγόπυρο Το φαγόπυρο (buckwheat - esculentum ή μαυροσίταρο) δεν περιέχει γλουτένη και επομένως μπορεί να καταναλωθεί από άτομα με δυσανεξία σε αυτήν. Είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη, βιταμίνες της ομάδας Β, βιταμίνες Ε και Κ, φυλλικό οξύ, μέταλλα όπως το ασβέστιο, ο χαλκός, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, το μαγγάνιο, ο φώσφορος, το κάλιο, το σελήνιο κι ο ψευδάργυρος. Εξωτερικά μοιάζει με δημητριακό ολικής αλέσεως, ωστόσο στην πραγματικότητα πρόκειται για τον σπόρο ενός φρούτου. Το φυτό είναι αυτοφυές στην Ασία και τη Βόρεια Ευρώπη. Από την Κίνα η καλλιέργειά του διαδόθηκε στη Ρωσία και την Πολωνία, αλλά και στην Ολλανδία, τη Γαλλία κι αργότερα στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Τι μας προσφέρει το φαγόπυρο; Είναι σύμμαχος κατά της υψηλής χοληστερίνης-η κατανάλωση φαγόπυρου μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης και επιπλέον σταθεροποιεί τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, χάρη στις διαλυτές ίνες που περιέχει. Επίσης, βοηθά στην καλή λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και χαρίζει ενέργεια. Πολλές συνταγές μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής χρησιμοποιούν πλέον το φαγόπυρο, λόγω της πλούσιας διατροφικής του αξίας. Το φαγόπυρο έχει επίσης θέση σε πολλά προγράμματα δίαιτας ή υγιεινής διατροφής. Ωστόσο αυτό που κάνει το φαγόπυρο ιδιαίτερα ξεχωριστό, είναι η ουσία ρουτίνη που περιέχει –πρόκειται για ένα φυτοχημικό που ενισχύει τα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων. Πρόσφατη κλινική μελέτη μάλιστα, έδειξε ότι η κατανάλωση φαγόπυρου έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στη θεραπεία της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Η γεύση του θυμίζει καρύδι και για να το μαγειρέψετε θα χρειαστεί πρώτα να ρίξετε στο τηγάνι ένα χτυπημένο αυγό, ολόκληρο ή μόνο το ασπράδι, και μετά να πρόσθεσετε το φαγόπυρο. Ανακάτεψτε για 2 λεπτά και αφήστε το να βράσει για 10 λεπτά. www.pharmanews.gr TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 57 PHARMA BEAUT Y Μακιγιάζ & Μαλλιά Οι τάσεις της σεζόν της Αρτέμιδας Καράγιαννη MAYBELLINE Από το Παρίσι, τη Νέα Υόρκη, το Μιλάνο και το Λονδίνο κατευθείαν στο boudoir μας! Οι τάσεις στο μακιγιάζ και τα μαλλιά δεν απαιτούν να τις ακολουθήσουμε κατά γράμμα, αλλά να μας ενημερώσουν σωστά και να μας παρασύρουν λίγο στους ρυθμούς της έμπνευσης και της ομορφιάς. «N α φοράω το κόκκινο κραγιόν μου και την άνοιξη;», «Είναι της μόδας το μωβ;», «Τι χτένισμα να κάνω στα μαλλιά μου;». Eρωτήσεις που περνούν από το μυαλό των γυναικών καθημερινά. Οι απαντήσεις έρχονται από τις μητροπόλεις της μόδας, που στέλνουν τα δικά τους λαμπερά μηνύματα ομορφιάς. Τα trends της εκάστοτε εποχής στο μακιγιάζ και τα μαλλιά προσγειώνονται σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, έτοιμα να καθοδηγήσουν κάθε γυναίκα που θέλει να ξέρει τι θα «φορεθεί» και φέτος. Δεν είναι ένας οδηγός για να τον τηρήσουμε με απόλυτη ακρίβεια- δε θέλουμε να εί- μαστε υποχείρια της μόδας- απλώς μια εποχική σφυγμομέτρηση που μας κρατάει ενημερωμένες, μας τροφοδοτεί με την κατάλληλη έμπνευση και σίγουρα μας κάνει πιο όμορφες. «Γυμνό» δέρμα Επιδερμίδα που μοιάζει άβαφη, όμως δεν είναι. Οι ατέλειες έχουν κρυφτεί καλά, αλλά κανείς δεν το καταλαβαίνει. Λαμπερή όψη, σχεδόν ανεπιτήδευτη. Η γυμνή επιδερμίδα που ακτινοβολεί υγεία είναι το όνειρο κάθε γυναίκας! Οι τάσεις επιβάλλουν να μοιάζουμε σαν να μην έχουμε προσπαθήσει πολύ για να είμαστε όμορφες και μόνο ένα έμπειρο 58 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 μάτι να μπορεί να αντιληφθεί ότι έχουμε εφαρμόσει προϊόντα. Οι υφές φέτος είναι πιο ματ, ενώ τα ζυγωματικά φλερτάρουν με το ροζ της υγείας, σαν να βγήκαμε μόλις από το γυμναστήριο! Πώς θα το πετύχουμε: Προτεραιότητα είναι η καθαρή επιδερμίδα. Πρέπει να επενδύσουμε στον κατάλληλο καθαρισμό και στην ιδανική περιποίηση, καθώς ένα «γυμνό» λουκ δε συγχωρεί ξηρότητα, λιπαρότητα ή ατέλειες. Η επιλογή του σωστού foundation είναι το σημαντικότερο βήμα όσον αφορά στο μακιγιάζ, γι’ αυτό πρέπει να το επιλέξουμε προσεκτικά, ώστε να μη μας βαραίνει και να μη δημιουργεί εφέ μάσκας. Επιλέγουμε www.pharmanews.gr το χρώμα σε καλό φως (κατά προτίμηση ήλιου) και σταματάμε να πιστεύουμε πως όσο πιο παχύ είναι, τόσο πιο πολύ καλύπτει και ομορφαίνει την όψη. Υπάρχουν προϊόντα με λεπτόρρευστες υφές που κάνουν θαύματα! Ολοκληρώνουμε με ένα ρουζ σε απαλή απόχρωση και μια μάσκαρα, καθώς και ένα κραγιόν ή λιπ γκλος που θα τονίσει απλώς το φυσικό χρώμα των χειλιών μας. L’OREAL Paris L’OREAL Paris Κόκκινα χείλη Το κόκκινο δε φεύγει ποτέ από το προσκήνιο, αλλά επιστρέφει κάθε χρόνο με άλλο χαρακτήρα. Φέτος, οι trend setters αγάπησαν τις ματ υφές, απαλλαγμένες από κάθε λάμψη ή γυαλάδα. Από την απόχρωση της πορφύρας μέχρι εκείνο που μοιάζει σχεδόν πορτοκαλί, το κόκκινο αυτή την άνοιξη είναι απολύτως στεγνό και πολύ γοητευτικό! Πώς θα το πετύχουμε: Το ματ κόκκινο αποδεικνύει πως η εφαρμογή περιγράμματος δεν είναι επαγγελματικό τρικ, αλλά μυστικό επιτυχίας. Με ένα μολύβι ίδιας απόχρωσης με το κραγιόν που έχουμε διαλέξει, Μωβ και χρυσό Αν έπρεπε να διαλέξουμε δύο χρώματα που πρωταγωνίστησαν αυτή τη σεζόν στις πασαρέλες, αυτά ήταν αδιαμφισβήτητα το μωβ και το χρυσό. Μόνα τους ή σε συνδυασμό, τα συγκεκριμένα χρώματα έκλεψαν την παράσταση στα μάτια, είτε με τη μορφή του έντονου smoky, είτε απλώς ως τελείωμα στις γωνίες. Πώς θα το πετύχουμε: Αν θέλουμε κάτι τολμηρό και έντονο, τότε με μια μωβ σκιά μπορούμε να αποκτήσουμε ένα ανατρεπτικό smoky, ενώ αν θέλουμε κάτι πιο chic και ήπιο, οι αποχρώσεις του χρυσού θα δώσουν φως στο βλέμμα μας. Ό,τι και να επιλέξουμε, πρέπει να είμαστε σίγουρες ότι το έχουμε συνδυάσει σωστά. Τα χείλη είναι καλύτερο να μένουν άτονα ή τονισμένα με ένα φυσικό χρώμα, την ίδια στιγμή που τα ζυγωματικά χρειάζονται bronze ή τόνους του απαλού ροζ/καφέ για να ταιριάξουν με τα μάτια μας. Ο συνδυασμός του μωβ με το χρυσό είναι άψογος για βραδινές εμφανίσεις, ειδικά αν τονίσουμε το κέντρο ενός μωβ τονισμένου ματιού με λίγη λαμπερή χρυσή απόχρωση που αντανακλά μοναδικά το φως. www.pharmanews.gr TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 59 L’OREAL PROFESSIONEL περιγράφουμε τα χείλη μας και έπειτα τα γεμίζουμε για πιο σταθερό αποτέλεσμα (έτσι είμαστε σίγουρες ότι δεν θα μας φύγει αν πιούμε ή αν φάμε κάτι). Έπειτα απλώνουμε το με πινέλο, για άψογη εφαρμογή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κόκκινο στα χείλη απαιτεί λιγότερο τονισμένα μάτια και άψογη επιδερμίδα. Χαμηλή κοτσίδα Σοφιστικέ, κλασικό και γοητευτικό, το συγκεκριμένο λουκ είναι η απόλυτη τάση της σεζόν. Κυκλοφορεί σε διάφορες εκδοχές, ώστε να προσαρμόζεται στο στιλ κάθε γυναίκας. Όταν η κοτσίδα είναι ατημέλητη, πιο χαλαρή και πέφτει χαριτωμένα στο πλάι, ταιριάζει άψογα σε πιο νεαρές ηλικίες και σε πρωινά σύνολα, ενώ όταν είναι απόλυτα επιτηδευμένη και λεία είναι ιδανική επιλογή για επαγγελματικά ραντεβού και βραδινές επίσημες εμφανίσεις. Είναι επίσης μια καλή λύση για τις μέρες που τα μαλλιά μας δεν «κάθονται» πολύ καλά. Πώς θα το πετύχουμε: Ένα λαστιχάκι που συγκεντρώνει τα μαλλιά στο ύψος του αυχένα αρκεί για να δημιουργήσουμε την κοτσίδα. Οι πιο επίσημες κοτσίδες χρειάζονται καλό χτένισμα στην κορυφή και πολλές φορές παράλληλη χρήση ενός ειδικού προϊόντος, όπως ένα ελαφρύ τζελ ή μια ισχυρή λακ, για τις ατίθασες τούφες. Για ακόμα πιο όμορφο αποτέλεσμα, παίρνουμε μια μικρή τούφα από το κάτω μέρος της κοτσίδας και τη γυρνάμε όσες φορές χρειαστεί γύρω από το λαστιχάκι, ώστε να το κρύψουμε. Το στερεώνουμε με ένα τσιμπιδάκι, στρέφοντάς το προς το κέντρο της κοτσίδας για να κρύψουμε και αυτό. Έτσι, φαίνεται σαν να έχουμε τυλίξει τα μαλλιά μας με... τα μαλλιά μας! L’OREAL Paris PHARMA BEAUT Y Φυσικά κύματα Είναι το αγαπημένο λουκ των γυναικών, κάθε ηλικίας. Αυτός είναι ο λόγος που οι τάσεις επιμένουν να μας το ξανασυστήνουν κάθε χρόνο και εμείς έχουμε ένα λόγο παραπάνω να χαιρόμαστε. Πώς θα το πετύχουμε: Μοιάζει απλό, όμως δεν είναι καθόλου εύκολο. Αν δεν έχουμε φυσικά σπαστά μαλλιά που απλώς απαιτούν λίγες κινήσεις φινιρίσματος, τα φυσικά κύματα χρειάζονται ειδικά εργαλεία. Με ένα ψαλίδι ή πρεσοσίδερο «ψήνουμε» μικρές ή μεγάλες τούφες (ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλουμε να πετύχουμε). Αφού κάνουμε όλα τα μαλλιά, με τη βοήθεια μιας λακ «τσαλακώνουμε» λίγο τις τούφες και τις «ανοίγουμε» με τα δάχτυλά μας, μέχρι να καταλήξουμε στο αποτέλεσμα που επιθυμούμε. 60 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr ΨΥ ΧΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Πώς επιδρά στον ψυχισμό του ζευγαριού; Γράφει η Χαρίκλεια Μανουσάκη, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας & Επικοινωνίας Γ ια τους παραπάνω λόγους, όταν η σημαντική αυτή προσπάθεια, αποβαίνει άκαρπη ή αντιμετωπίζει εμπόδια, επηρεάζει βαθιά τη σχέση του ζεύγους, καθώς χαρακτηρίζεται ως κρίση στην ευημερία του. Η κρίση αυτή με τη σειρά της επηρεάζει την ψυχική σταθερότητα των προσώπων που απαρτίζουν τη σχέση κι ωθεί το ζεύγος σε μία αγωνιώδη, συνή- θως, εξεύρεση λύσης (ιατρικής ή κοινωνικής π.χ. υιοθεσία), προκειμένου να ξεπεραστεί το πρόβλημα της αδυναμίας σύλληψης. Για τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν τη δυσκολία της υπογονιμότητας, σηματοδοτείται η έναρξη μιας δυσάρεστης εμπειρίας ζωής, που επιβαρύνει με πολλούς τρόπους το συναισθηματικό, κοινωνικό, επαγγελματικό, οργανικό και 62 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 ψυχικό γίγνεσθαι του ζεύγους. Σύμφωνα με την Patricia P. Mahlstedt, η εμπειρία της υπογονιμότητας νοηματοδοτείται ως «απώλεια» από το ζεύγος, που εκφράζεται ως «απώλεια συναισθηματικής σχέσης, απώλεια σχέσεων του κοινωνικού δικτύου, απώλεια υγείας και σεξουαλικής ικανοποίησης, απώλεια κύρους ή/και απώλεια ελέγχου, ελπίδας, προσδοκίας κι ασφάλειας». www.pharmanews.gr Η υπογονιμότητα αντιπροσωπεύει μια ουσιαστικά δύσκολη κι οδυνηρή διαδικασία, που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής του ζευγαριού Η απόκτηση ενός απογόνου είναι ένα θέμα εξέχουσας σημασίας για την κοινή ζωή δύο ανθρώπων κι απορρέει τόσο από φυσικούς (βιολογική παρόρμηση), όσο κι από ψυχοκοινωνικούς παράγοντες. Κάθε προσπάθεια για την επίτευξη τεκνοποίησης, συνοδεύεται από λαχτάρα κι αγωνία, οι οποίες έχουν περιγραφεί γλαφυρά σε μύθους, στη λογοτεχνία και γενικότερα στην τέχνη. www.pharmanews.gr Το συναίσθημα της δυσφορίας, επηρεάζει ουσιωδώς την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμηση του ζευγαριού, καθώς η αδυναμία τεκνοποίησης επηρεάζει την προσωπική ολοκλήρωση και ικανοποίηση, αποδυναμώνει την ταυτότητά τους ως πρόσωπα που μπορούν να φροντίσουν και να προσφέρουν σε ένα παιδί και μέσα από τη διαδικασία ανατροφής του, να ευτυχίσουν ως ζευγάρι. Τα υπογόνιμα ζεύγη αισθάνονται «μη φυσιολογικά» και μη αποδεκτά κοινωνικά και έχουν αυξημένα επίπεδα άγχους, καθώς αισθάνονται ελλιπείς ως προς την ταυτότητά τους ως σύντροφοι. Επίσης, διακατέχονται από δυσκολία ενσωμάτωσης του γεγονότος της αδυναμίας σύλληψης, θέτοντας το ρόλο τους ως άνδρα ή γυναίκα υπό αμφισβήτηση. Η κατάσταση αυτή, επηρεάζει αρνητικά τον αυτοπροσδιορισμό των προσώπων, καθώς αντιλαμβάνονται την αδυναμία τεκνοποίησης ως προσωπική αποτυχία. Οι συνθήκες ζωής κι ο σχεδιασμός του ζεύγους, επιβαρύνονται από αισθήματα αναστάτωσης στη σχέση, τη σεξουαλικότητα και τις αξίες των προσώπων. Επιπρόσθετα, κλινικές μελέτες καταδεικνύουν ότι η υπογονιμότητα, εκτός από το άγχος, σχετίζεται και με την κατάθλιψη. Άγχος και κατάθλιψη Ειδικότερα, για τα αισθήματα του άγχους, θα πρέπει να αναφέρουμε πως μπορεί να εκδηλωθούν ως ανησυχία, αδυναμία συγκέντρωσης, νευρικότητα χωρίς προφανή άλλο λόγο και αίσθημα κόπωσης. Τα συναισθήματα που διακατέχουν το ζευγάρι είναι κυρίως αυτά της θλίψης, της ενοχής, της δυσφορίας, του θυμού, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται άρνηση της δύσκολης κατάστασης. Η υπογονιμότητα αντιπροσωπεύει μια ουσιαστικά δύσκολη κι οδυνηρή διαδικασία, που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής του ζευγαριού. Πιο «βαριές» οι συνέπειες για τις γυναίκες Oι γυναίκες βιώνουν υψηλότερα επίπεδα ψυχικής δυσφορίας κι αναφέρουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση από τη ζωή, καθώς για την τεκνοποίηση φέρεται ιστορικά, στερεοτυπικά να «ευθύνεται» το γυναικείο φύλο. Πέρα από τα παραπάνω, κοινωνικοσυναισθηματικά στοιχεία, η αδυναμία σύλληψης επιδρά αρνητικά και στην εικόνα του σώματος της γυναίκας ή του άνδρα. Τα υπογόνιμα ζευγάρια αποκαλύπτουν πως -ανεξάρτητα από τις αιτίες αδυναμίας σύλληψης -αισθάνονται ατελή και ελαττωματικά, αναφορικά με το ίδιο τους TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 63 ΨΥ ΧΟΛΟΓΙΑ Τα υπογόνιμα ζευγάρια αισθάνονται «μη φυσιολογικά» και μη αποδεκτά κοινωνικά, αυξάνοντας τα επίπεδα του άγχους, καθώς αισθάνονται ελλιπείς ως προς την ταυτότητά τους ως σύντροφοι το σώμα. Ιδιαίτερα οι γυναίκες νιώθουν θυμό, λόγω της αδυναμίας ελέγχου των συνθηκών στο σώμα τους. Οι προσφερόμενες ιατρικές παρεμβάσεις (φαρμακευτική αγωγή υποβοηθούμενης γονιμοποίησης) δε, επιφέρουν συναισθηματικές κι οργανικές παρενέργειες, που ενδέχεται να επιβαρύνουν περισσότερο την ήδη δύσκολη συναισθηματική κατάσταση. Πολλές μελέτες τονίζουν, επίσης, ότι η μέθοδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αποτελεί ιδιαίτερη πηγή άγχους για το ζευγάρι, καθώς αυτό επενδύει συναισθηματικά στη διαδικασία. Συμπερασματικά, λόγω της παρουσίας πολύπλοκων ψυχολογικών παραγόντων κατά τη θεραπευτική παρέμβαση, προτείνεται η επικοινωνία με ειδικό ψυχικής υγείας ή με έμπειρο επιστημονικό προσωπικό που να συνδυάζει την ιατρική με την ψυχολογική δεξιότητα κι ως εκ τούτου να μπορεί να υποστηρίξει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ζευγάρι που επιθυμεί να τεκνοποιήσει. Είναι γεγονός πως ένα ζευγάρι με χαμηλότερα επίπεδα δυσφορίας κι άγχους έχει σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες σύλληψης. 64 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Η αντιμετώπιση των συναισθηματικών και ψυχολογικών επιπτώσεων μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τους οργανικούς παράγοντες, να βοηθήσει στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης του ζεύγους και να καλύψει όλα τα στάδια μιας προσπάθειας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με ασφαλή συναισθηματικά τρόπο. Η αξία της ενημέρωσης Εκτός από την υποστηρικτική ψυχολογική βοήθεια, σημαντική είναι κι η εμπεριστατωμένη ενημέρωση του ζεύγους για την ακριβή κατάσταση και τις εξειδικευμένες λύσεις που βρίσκονται στη διάθεσή τους. Η ιατρική ενημέρωση κι η συναισθηματική στήριξη, βοηθά τα ζευγάρια, μειώνοντας το άγχος τους. Xαρίκλεια Μανουσάκη Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας & Επικοινωνίας κιν. 6974477556 e-mail: [email protected] www.pharmanews.gr PHARMA SEE ELPEN NEUROAGE Κρατά τη μνήμη σε εγρήγορση Centrum MEN & CENTRUM WOMEN Όλα όσα έχουν ανάγκη σε μια πολυβιταμίνη COVERDERM VANISH ΝΙGHT CREAM Bάλτε τέλος στις ευρυαγγείες! Τρεις εξειδικευμένες, σύγχρονες και αποτελεσματικές λύσεις, με πυρήνα την ενίσχυση της μνήμης και την καλή λειτουργία του εγκεφάλου προσφέρουν στους ενήλικες τα συμπληρώματα διατροφής NeuroAge. Ο εγκέφαλος και το σώμα μας χρειάζονται απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να λειτουργήσουν σωστά, αφού η γήρανση του εγκεφάλου προκαλεί γνωστική εξασθένηση, διαταραχές ύπνου και έλλειψη συγκέντρωσης. Την ανάγκη αυτή έρχονται να καλύψουν το NeuroAge, το NeuroAge NRG, το NeuroAge Sleep. Πιο συγκεριμένα, το NeuroAge βοηθά στην ενίσχυση της μνήμης και στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου, το NeuroAge NRG, περιέχοντας επιπρόσθετα Καφεΐνη και (L)-Θειανίνη, συμβάλλει στην ενίσχυση της εγρήγορσης και της συγκέντρωσης, ενώ το NeuroAge SLEEP έχει σχεδιαστεί ειδικά ώστε να συμβάλλει στη διευκόλυνση του ύπνου. Οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν διαφορετικές ανάγκες. Γι’ αυτό, η Pfizer Consumer Healthcare κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά δύο νέες πολυβιταμίνες της σειράς Centrum: το Centrum MEN με ειδική σύνθεση για άνδρες και το Centrum WOMEN με ειδική σύνθεση για γυναίκες. Το Centrum MEN έχει ενισχυμένη περιεκτικότητα σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σε μαγνήσιο, προσφέροντας ενέργεια και συμβάλλοντας στη διατήρηση της καλής λειτουργίας των μυών και της υγείας της καρδιάς. Το CENTRUM WOMEN, περιέχει αυξημένες ποσότητες φυλλικού οξέος, ασβεστίου και σιδήρου. Συμβάλλει στη μείωση του αισθήματος κόπωσης, στον σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, στην αντιμετώπιση περιοδικών απωλειών αίματος κατά τον έμμηνο κύκλο και στη διατήρηση της υγείας των οστών. Ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα της επιδερμίδας είναι οι ευρυαγγείες και η ερυθρότητα. Η λύση του; Ακούει στο όνομα Coverderm Vanish! Το πολυδύναμο «κοκτέιλ»από MDI Complex, το πρώτο δραστικό καλλυντικό συστατικό θαλάσσιας προέλευσης που και των ενεργών συστατικών Fucoidan, Escin & Caffeine σε μορφή λιποσωμάτων, είναι ακόμη μία καινοτομία της Coverderm που επιτυγχάνει προστασία της ακεραιότητας των τριχοειδών αγγείων, ενδυνάμωση των τοιχωμάτων τους, καθώς και βελτίωση της μικροκυκλοφορίας. Η Coverderm Vanish Night Cream είναι ο «βραδινός» σας σύμμαχος στη μάχη κατά των ευρυαγγειών & της ερυθρότητας. Η Ρετινόλη και η Βιταμίνη C που περιέχουν, απελευθερώνονται σταδιακά στην επιδερμίδα κατά τη διάρκεια του ύπνου, προσφέροντας επιπλέον αντιρυτιδική και αντιγηραντική δράση. Από τη FARMECO Α.Ε. Αποκλειστικά στα φαρμακεία από την ELPEN Α.Ε. www.elpen.gr myelements - BEAUTINΤΜ COLLAGEN Ομορφιά εκ των έσω Το BEAUTΙΝΤΜ COLLAGEN περιέχει υψηλής ποιότητας υδρολυμένο κολλαγόνο PeptanΤΜ, σε μορφή πεπτιδίων για αυξημένη απορρόφηση, είναι ενισχυμένο με υαλουρονικό οξύ, ενώ περιέχει και βιταμίνες A, B Complex, C και ψευδάργυρο. Συμβάλλει στην ενίσχυση της φυσιολογικής παραγωγής κολλαγόνου από τον οργανισμό και ως εκ τούτου: • ενισχύει την υγεία και την ομορφιά της επιδερμίδας εκ των έσω • βελτιώνει την όψη του δέρματος & δυναμώνει μαλλιά και νύχια • ενδυναμώνει τους συνδετικούς ιστούς, τους χόνδρους και τις αρθρώσεις • έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες. Σε δύο υπέροχες γεύσεις, φράουλα-βανίλια & μάνγκο-πεπόνι. Στα φαρμακεία, από την ΙSOPLUS A.E. www.healthyme.gr 66 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr Power Health CRANBERRY Για υγιές ουροποιητικό Power Foods Μουρουνέλαιο για μικρούς και μεγάλους Τα οφέλη που προσφέρει για τον οργανισμό αυτό το μικρό φρούτο έρχονται σε αντίθεση με το μικρό μέγεθός του. Το Cranberry αποτελεί μια πολύτιμη ασπίδα προστασίας του ουροποιητικού συστήματος. Περιέχει Cranmax®, δραστικό συστατικό από cranberry, το οποίο σύμφωνα με κλινικές μελέτες μειώνει σημαντικά την επανεμφάνιση των λοιμώξεων του ουροποιητικού, ενώ είναι πιο αποτελεσματικό από ένα κοινό εκχύλισμα cranberry. Αυτό θα πει… καλή ψαριά! Η Power Health σας προσφέρει εξαιρετικής ποιότητας μουρουνέλαιο, ιδανικό για μικρούς και μεγάλους. Το «καθαρό μουρουνέλαιο» της σειράς Power Foods αξιοποιεί τα αναρίθμητα οφέλη μιας ακόμα δυναμοτροφής, που συντελεί σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού μας. Συμβάλλει στην ανάπτυξη οστών και δοντιών, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και τη λειτουργία της όρασης. Δεν περιέχει βαρέα μέταλλα. Στα φαρμακεία, από την Power Health, [email protected] Με τη σφραγίδα ποιότητας της Power Health, [email protected] Hexalen® Κρυολόγημα; Εμπιστευτείτε την Hexa-λύση Δύο από τα βασικά συμπτώματα των ιώσεων ή του κρυολογήματος, όπως ο πονόλαιμος και ο παραγωγικός βήχας, ταλαιπωρούν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού κάθε χρόνο, ιδιαίτερα τον χειμώνα. H οικογένεια Hexalen® όμως, έχει τη λύση για τη θεραπεία των 2 πιο συχνών συμπτωμάτων. Η οικογένεια Hexalen® περιλαμβάνει: το Νέο πόσιμο διάλυμα Hexacough® για γρήγορη και αποτελεσματική καταπολέμηση του παραγωγικού βήχα και το Hexalen® Spray. Το Hexalen® σε πρακτική μορφή spray προσφέρει στοχευμένη δράση και με τη διπλάσια περιεκτικότητα σε δραστική ουσία (Εξετιδίνη 0,2%) για ισχυρή αντισηπτική δράση με διάρκεια έως και 10 ώρες. Από τη Johnson & Johnson Hellas. Βιταμίνη ESTER-C 500 mg της Nature’s Bounty Σε εστερική μορφή για ταχεία απορρόφηση H βιταμίνη C τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύει τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες, συμβάλλει στην ομαλή παραγωγή κολλαγόνου και στη διατήρηση υγιών αιμοφόρων αγγείων, οστών, αρθρικού υγρού, ούλων, δοντιών και επιδερμίδας. Επίσης, βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου και στην ανακύκλωση της βιταμίνης Ε. Ωστόσο, η βιταμίνη C μπορεί να καταστραφεί εύκολα και να απομείνει τελικά σε πολύ μικρή ποσότητα στις τροφές που καταναλώνουμε. H Βιταμίνη ESTER-C 500 mg της Nature’s Bounty είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής με βιταμίνη C σε εστερική μορφή. Έτσι, απορροφάται γρηγορότερα και είναι πιο ήπια για το στομάχι. Aποκλειστικά στα φαρμακεία, από την ΙSOPLUS A.E. www.healthyme.gr www.pharmanews.gr TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 67 PHARMA SEE Nature’s plus AgeLoss Αξεπέραστη αντιγηραντική προστασία Nature’s plus Total Body Cleanse Αποτοξίνωση και αδυνάτισμα Η Nature’s plus παρουσιάζει την ισχυρότερη αντιοξειδωτική/ αντιγηραντική κρέμα όλων των εποχών. Η AgeLoss περιέχει την εκπληκτική ουσία ρεσβερατρόλη και 100 ακόμη φυσικά αντιοξειδωτικά, χάρη στα οποία προσφέρει αξεπέραστα και παρατεταμένα αντιγηραντικά αποτελέσματα (ρυτίδες, χαλάρωση, κηλίδες ηλικίας κ.λπ.). Ενυδατώνει και βελτιώνει τρόπο την υφή και την ελαστικότητα του δέρματος. Είναι κατάλληλη για το πρόσωπο, τα μάτια, τον λαιμό, το ντεκολτέ και κάθε σημείο του δέρματος που χρειάζεται ισχυρή αντιγηραντική φροντίδα. Σε μεγάλη, οικονομική συσκευασία των 118 ml. Μια μοναδική φόρμουλα που προσφέρει αποτοξίνωση ολόκληρου του οργανισμού και βοηθά στο υγιεινό αδυνάτισμα ήλθε στα φαρμακεία από την Nature’s Plus. H φόρμουλα Total Body Cleanse περιέχει, Acai και άλλα superfoods, blueberry και cranberry, που προσφέρουν ενέργεια, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην κυτταρική αποτοξίνωση και βελτιώνουν τον μεταβολισμό. Περιέχει επίσης, φυτικές ίνες ρυζιού, βρώμης, δαμάσκηνου και παντζαριού, πηκτίνες, triphala, cascara, SpectraCleanse™ (115 ειδικά βότανα/φρούτα/ λαχανικά) προβιοτικά και πρεβιοτικά, για τον καθαρισμό, την αποτοξίνωση και την εξισορρόπηση του πεπτικού συστήματος. Στα φαρμακεία, από την Apollonian Nutrition, www.apolloniannutrition.gr Chewy® Vites Φτιαγμένες ειδικά για τα παιδιά Δεν είναι εύκολο να παρακολουθείτε όλα όσα τρώνε τα παιδιά σας. Με τις μασώμενες βιταμίνες Chewy® Vites, οι ημέρες τις ανησυχίας τελείωσαν. Οι Chewy® Vites, σε ζελεδάκια- αρκουδάκια με υπέροχη γεύση εξασφαλίζουν ότι το παιδί λαμβάνει καθημερινά όλες τις βιταμίνες που χρειάζεται για την καλή υγεία και ανάπτυξή του. Τα ζελεδάκια είναι μαλακά και εύκολα στη μάσηση κάνοντας τις Chewy® Vites Βιταμίνες ιδανικές για παιδιά όλων των ηλικιών. Κατάλληλες για παιδιά από ενός έτους και άνω. Διαθέσιμες σε 4 τύπους: Πολυ-βιταμίνη, Βιταμίνη C, Propolis & Echinacea, Σίδηρος. Στα φαρμακεία, από τη VICAN N. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ Α.Ε www.vican.gr Στα φαρμακεία, από την Apollonian Nutrition, www.apolloniannutrition.gr Lamberts GLUCOSAMINE COMPLETE Σε ξεκλειδώνει Η ολοκληρωμένη πρόταση για την υγεία των αρθρώσεων έρχεται από την Lamberts και έχει ένα όνομα: Glucosamine Complete! Πρόκειται για ένα υψηλής ισχύος σκεύασμα με προηγμένη σύσταση, που συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία των αρθρώσεων. Συνδυάζει τη γλυκοζαμίνη και τη χονδροϊτίνη με ισχυρά δραστικά συστατικά, τα οποία πιστεύεται ότι έχουν ευεργετική δράση στον αρθρικό χόνδρο. Κάθε δραστικό συστατικό έχει επιλεγεί με βάση τόσο τον μηχανισμό δράσης του, όσο και την συνέργεια των συστατικών μεταξύ τους, ενισχύοντας έτσι το τελικό αποτέλεσμα.. Διατίθεται αποκλειστικά στα φαρμακεία από την Green Import Ltd. 68 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 www.pharmanews.gr Lamberts PURE GREEN COFFEE & CHILLI Kαι θα τα...χάσετε! Ένα νέο συμπλήρωμα διατροφής που δρα αποτελεσματικά στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, φέρνει στα φαρμακεία η Lamberts. To Pure Green Coffee & Chilli αποτελεί μια μοναδική παγκοσμίως φόρμουλα για την ρύθμιση του μεταβολισμού, καθώς περιέχει όλα τα μικροθρεπτικά συστατικά, που συμβάλλουν αποδεδειγμένα στη βελτίωση του μεταβολισμού. Δρα με 3 τρόπους: 1. Βελτιώνει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων (χρώμιο & βιταμίνες του συμπλέγματος Β) 2. Αυξάνει τις καύσεις (μέσω του τσίλι και του πράσινου τσαγιού) και την καύση του λίπους (πράσινος καφές) 3. Μειώνει την απορρόφηση των υδατανθράκων (χάρη στον πράσινο καφέ). Jurlique σειρά Νutri - Define Tροφή για το δέρμα Η Jurlique επαναπροσδιορίζει την αντιγηραντική φροντίδα του δέρματος, με τη νέα σειρά Nutri Define. Χάρη στην τεχνολογία Biosome5, η νέα σειρά προσφέρει ισχυρά ενεργά συστατικά στις πιο απαιτητικές περιοχές του δέρματος, στοχεύοντας αποτελεσματικά στην εμφάνιση των βαθιών γραμμών και ρυτίδων, βοηθώντας στην ομαλότερη εμφάνιση του δέρματος και μειώνοντας την εμφάνιση της χαλάρωσης. Η νέα σειρά περιλαμβάνει: Το Nutri – Define Superior Retexturising Facial Serum, που επαναπροσδιορίζει το οβάλ του προσώπου και αναζωογονεί την επιδερμίδα. Τη Νutri – Define Multi - Correcting Day Cream, που ανανεώνει και αποκαθιστά το δέρμα. Και τη Nutri – Define Rejuvenating Overnight Cream, που θρέφει, αναπλάθει και αναδομεί την επιδερμίδα. Στοματικό διάλυμα Sensodyne Καθημερινή προστασία για τα ευαίσθητα δόντια Νιώθετε έντονο, οξύ πόνο στα δόντια σας κάθε φορά που καταναλώνετε συγκεκριμένες τροφές ή ποτά; Υποφέρετε από οδοντική ευαισθησία; Πρόκειται για ένα συχνό πρόβλημα των δοντιών, που προκαλείται από την έκθεση του μαλακότερου τμήματος του δοντιού που βρίσκεται κάτω από το σμάλτο και ονομάζεται «οδοντίνη». Το νέο στοματικό διάλυμα Sensodyne, έρχεται να προσφέρει άμεση και μακράς διάρκειας προστασία από την οδοντική ευαισθησία, καθώς το ενεργό συστατικό του (νιτρικό κάλιο) παρέχει αποτελεσματική προστασία γύρω από το νεύρο. Παράλληλα, η σύνθεσή του με φθόριο ενδυναμώνει τα δόντια και βοηθά στην προστασία από την τερηδόνα. Διαθέσιμο σε δύο τύπους: Cool Mint & Extra Fresh. Aποκλειστικά στα φαρμακεία, από την Green Import Ltd. ΚΟΡΡΕΣ ΧΡΩΜΑ The sea flowers collection Άνθη του βυθού, κοχύλια περίτεχνα σκαλισμένα από τη φύση, αύρα θάλασσας, είναι οι εμπνεύσεις για τη νέα συλλογή μακιγιάζ της ΚΟΡΡΕΣ για άνοιξη και το καλοκαίρι του 2015. Κυρίαρχο στοιχείο της συλλογής είναι η νέα άφιξη Sea Flower Bronzing Powder, μία μεταξένια πούδρα με εκχύλισμα Άλγης, βασισμένη σε νέα τεχνολογία για ομοιόμορφη εφαρμογή και απόλυτα φυσικό, λαμπερό αποτέλεσμα. Μία παλέτα χρωματιστών «κοχυλιών» για φωτεινή, φυσική, ηλιοκαμένη όψη, πολύ πριν την αναλάβουν οι ακτίνες του καλοκαιρινού ήλιου. Τα NAIL COLOUR για λάμψη και διάρκεια παραμένουν το απαραίτητο στοιχείο κάθε Limited Edition συλλογής ΚΟΡΡΕΣ. Κοράλλια, λευκά κοχύλια και θαλάσσιες μωβ ανεμώνες αποτέλεσαν την έμπνευση για τις έξι νέες αποχρώσεις. Στα φαρμακεία. www.pharmanews.gr TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 69 70 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 Περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος PROSPAN Αναβράζοντα δισκία, Πόσιμο διάλυμα, Dried Ivy Leaf Extract 65 mg/tab, 35 mg /5ml 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. PROSPAN 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Ξηρό εκχύλισμα φύλλων κισσού 65 mg/tab Ξηρό εκχύλισμα φύλλων κισσού 35 mg/ 5ml Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων, δείτε τμήμα 6.1 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕXΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ. Αναβράζοντα δισκία. Πόσιμο διάλυμα 4. ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 4.1. Θεραπευτικές ενδείξεις. Σε ενήλικες ενδείκνυται ως βλεννολυτικό για τη συμπτωματική αντιμετώπιση του βήχα. Στα παιδιά από τεσσάρων ετών και πάνω, ενδείκνυται η χρήση του πόσιμου διαλύματος ως βλεννολυτικό για τη συμπτωματική αντιμετώπιση του βήχα. 4.2 Δοσολογία και τρόπος χρήσης Αναβράζοντα δισκία Ενήλικες και άτομα ηλικίας άνω των 12 ετών. Συνίσταται η λήψη ενός αναβράζοντος δισκίου, 2 φορές την ημέρα. Τα δισκία πρέπει να λαμβάνονται αφού διαλυθούν σε ένα ποτήρι νερό Πόσιμο διάλυμα Παιδιά από 4-5 ετών: 1,5 ml 3 φορές την ημέρα Παιδιά από 6-12 ετών: 2,5 ml 3 φορές την ημέρα Παιδιά από 12 ετών και ενήλικες: 5 ml 3 φορές την ημέρα Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, με χορήγηση τουλάχιστον μια εβδομάδα. (Σε περίπτωση που επιμένουν ή εμφανιστούν συμπτώματα όπως δυσκολία στην αναπνοή, πυρετός καθώς και πυώδεις ή αιματηρές αποχρέμψεις, συνιστάται να συμβουλευθείτε αμέσως το γιατρό σας). 4.3. Aντενδείξεις. Δυσανεξία στη φρουκτόζη. Υπερευαισθησία στο δραστικό συστατικό ή σε φυτά της οικογένειας των Araliaceae. 4.4. Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά την χρήση. Σε μικρά παιδιά η υπέρβαση της δοσολογίας μπορεί να προκαλέσει ναυτία ή και εμετό. Σε περίπτωση που επιμένουν ή εμφανιστούν συμπτώματα όπως δυσκολία στην αναπνοή, πυρετός καθώς και πυώδεις ή αιματηρές αποχρέμψεις, συνιστάται να συμβουλευθείτε αμέσως το γιατρό σας. Συνιστάται προσοχή σε ασθενείς με γαστρίτιδα ή γαστρικό έλκος. Ταυτόχρονη χορήγηση με αντιβηχικά όπως κωδεϊνη ή dextromethorphane δεν συνιστάται χωρίς ιατρική συμβουλή. 4.5. Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες μορφές αλληλεπιδράσης. Η μέχρι τώρα χρήση του PROSPAN δεν έχει δείξει τουλάχιστον κλινικά σημαντικές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Μαζί με αντιασθματικά ή βλεννολυτικά έχει αναφερθεί μειωμένη ανοχή του φαρμάκου. Έχει χορηγηθεί μαζί με αντιβιοτικά χωρίς να παρατηρηθεί αλληλεπίδραση. Επειδή σε μια μελέτη το είδος Hedera helix L., ssp. Canariensis (wild) έδειξε in vitro σημαντική αντιθρομβωτική δράση, καλό είναι άτομα που λαμβάνουν κουμαρινικά αντιπηκτικά να το λαμβάνουν υπόψη, για την πιθανότητα συνεργικής δράσης, αν και δεν υπάρχουν μελέτες στον άνθρωπο, σχετικά με αυτή την πιθανή αλληλεπίδραση. 4.6. Χορήγηση κατά την κύηση και τον θηλασμό. Επειδή σε πειραματόζωα το φάρμακο προκάλεσε μια ανακατανομή του ψευδαργύρου και άλλων ιχνοστοιχείων, να μη χορηγείται στη κύηση και στη γαλουχία, αφού δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα στον άνθρωπο. 4.7. Επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανημάτων. Δεν έχουν παρατηρηθεί συμπτώματα επίδρασης στην ικανότητα του ασθενούς να οδηγεί ή να χειρίζεται μηχανήματα κατά τη χορήγηση του PROSPAN. 4.8. Ανεπιθύμητες ενέργειες. Συχνές: γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, εμετός, διάρροια, μετεωρισμός) Όχι συχνές: αλλεργικές αντιδράσεις (αλλεργικό εξάνθημα, κνίδωση, δύσπνοια) 4.9. Υπερδοσολογία. Συμπτώματα υπερδοσολογίας δεν αναφέρονται. Τηλ. Κέντρου Δηλητηριάσεων Αθηνών: 210 77.93.777 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1. Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες. Ο μηχανισμός δράσης στον οποίο οφείλονται οι ανωτέρω αναφερόμενες ιδιότητες του ξηρού εκχυλίσματος των φύλλων κισσού (οι οποίες έχουν μελετηθεί σε μελέτες με ζώα και έχουν αποδειχθεί κλινικά) δεν έχει μέχρι σήμερα πλήρως διευκρινιστεί. Η εκκριτική δράση του εκχυλίσματος οφείλεται κυρίως στην σαπωνική φύση των τριτερπενικών γλυκοσιδών, ενώ η παρασυμπαθολυτική δράση ορισμένων γλυκοσιδών θεωρείται ότι είναι η βάση των σπασμολυτικών ιδιοτήτων, οι οποίες κυρίως ασκούνται επί των φλεγμονοδών βρόγχων. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την επίδραση του φαρμάκου στο κέντρο του βήχα. Η μείωση των επεισοδίων βήχα οφείλεται στη διευκόλυνση της απόχρεμψης. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 6.1. Κατάλογος με τα έκδοχα. Αναβράζοντα δισκία: Citric acid anhydrous, sodium hydrogen carbonate, mannitol, simethicone, saccharin sodium, sodium cyclamate, sodium citrate, sorbitol, medium chain triglycerides, polyoxyl 40 hydrogenated castor oil, aroma. Πόσιμο διάλυμα: Sorbitol solution 70%, Cherry essence, Xanthan gum, Potassium sorbate, Citric acid anhydrous, Water purified. 6.2. Ασυμβατότητες0. Δεν είναι γνωστές μέχρι σήμερα. 6.3. Διάρκεια ζωής. Αναβράζοντα δισκία: Η διάρκεια ζωής του προϊόντος είναι 24 μήνες. Πόσιμο διάλυμα: Η διάρκεια ζωής του προϊόντος είναι 36 μήνες Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μετά την ημερομηνία λήξης. 6.4. Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά ΤΗ ΦΥΛΑΞΗ του προϊόντος Πρέπει να φυλάσσεται σε θερμοκρασία μέχρι 25οC. 6.5. Φύση και συστατικά του περιέκτη. Αναβράζοντα δισκία: Κουτί που περιέχει 20 αναβράζοντα δισκία των 65 mg/δισκίο σε strips αλουμινίου. Πόσιμο διάλυμα: Γυάλινο φιαλίδιο των 100ml (Fl x 100 ml). 6.6. Οδηγίες ΧΡΗΣΗΣ/ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ. Αναβράζοντα δισκία: Τα δισκία διαλύονται σε ένα ποτήρι νερό (200 ml). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ζεστό ή κρύο νερό. Πόσιμο διάλυμα: Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες οδηγίες χρήσης. 6.7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ άδειας κυκλοφορίας ΦΑΡΜΑΣΥΝ Α.Ε., Μονής Δαμάστας 6 Περιστέρι 121 33, Τηλ: 210-5777140, Fax: 210-5788791 7. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ PROSPAN, Πόσιμο διάλυμα 35 mg/ 5 ml 43842/07/29-10-2008 PROSPAN, Αναβράζοντα δισκία 65 mg/tab 84498/26-11-2009 8. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ / ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ PROSPAN, Πόσιμο διάλυμα 35 mg/ 5 ml 6-9-2002/29-10-2008 PROSPAN, Αναβράζοντα δισκία 65 mg/tab 6-9-2002/29-10-2008 9. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ (ΜΕΡΙΚΗΣ) ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 14 Δεκεμβρίου 2012 Περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος HEXALEN® (Hexetidine) 1.ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: HEXALEN® 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ σε δραστικά συστατικά: Hexetidine 0.2% w/v Hexetidine : C21 H45 N3 1.3 - bis (2-ethylhexyl) hexahydro-5-methyl-5-pyrimidinamine 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ: Στοματικό εκνέφωμα. 4.3 Αντενδείξεις: Να μη χορηγείται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών. 4.4 Ιδιαίτερες Προειδοποιήσεις και Ιδιαίτερες Προφυλάξεις κατά τη χρήση: Να μη χρησιμοποιείται για μακροχρόνια θεραπεία γιατί μπορεί να διαταράξει την ισορροπία της χλωρίδας της στοματικής κοιλότητας. Να χορηγείται με προσοχή σε παιδιά διότι υπάρχει κίνδυ- νος εμφάνισης λαρυγγοσπασμού που μπορεί, γενικά, να προκληθεί από την τοπική χρήση εκνεφωμάτων υπό πίεση καθώς και λόγω της ύπαρξης του μινθελαίου. Σε περίπτωση παρατεινόμενων συμπτωμάτων, για περισσότερες από 5 ημέρες, με ή χωρίς πυρετό, θα πρέπει να επανεκτιμάται η κατάσταση και να επιλέγεται η κατάλληλη θεραπεία. Δεν πρέπει να καταπίνεται 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες: Το φάρμακο είναι γενικά πολύ καλά ανεκτό, με μικρή πιθανότητα πρόκλησης ερεθισμού ή ευαισθητοποίησης. Σε μερικούς ασθενείς έχει παρουσιασθεί ήπιος ερεθισμός της γλώσσας και των ιστών του στόματος. Άλλες πολύ σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι παροδική αναισθησία και αλλοίωση της γέυσης. Κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας: Johnson & Johnson Consumer ΑΕ Αιγιαλείας & Επιδαύρου 4, 151 25 Μαρούσι Τηλ. 210 6875786 Περαιτέρω πληροφορίες της Περίληψης Χαρακτηριστικών του Προϊόντος διατίθενται από τον κάτοχο άδειας κυκλοφορίας κατόπιν αιτήματος. Δεν απαιτείται ιατρική συνταγή. Περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος Hexacough 1 ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: Hexacough 2 ΠΟΙΟΤΙΚΗ & ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Περιέχει 20mg γουαϊφενεσίνη ανά ml (100mg ανά 5ml) Επίσης κάθε ml περιέχει: Αιθανόλη 39.7 mg Γλυκόζη Φρουκτόζη Ponceau 4R (E124) 0.05 mg Νάτριο 1.8 mg Για την πλήρη λίστα με τα έκδοχα, βλέπε το τμήμα 6.1. 3 ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Πόσιμο διάλυμα Διαυγές μέχρι μερικώς ιριδίζον κόκκινο υγρό 4.3 Αντενδείξεις Η χρήση αυτου του προϊόντος αντενδείκυται σε άτομα με γνωστή υπερευαισθησία στην δραστική ουσία ή σε οποιδήποτε από τα έκδοχα. 4.4 Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά την χρήση Αυτό το προϊόν δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε επίμονο ή χρόνιο βήχα, όπως αυτόν που προκύπτει από το άσθμα ή όπου ο βήχας συνοδεύεται από υπερβολικές εκκρίσεις, εκτός αν κρίνει ο θεράπων ιατρός ότι είναι απαραίτητο. Ο επίμονος βήχας μπορεί να είναι σημάδι μίας σοβαρής ασθένειας. Εάν ο βήχας επιμείνει για πάνω από 1 εβδομάδα, επανεμφανίζεται ή συνοδεύεται από πυρετό, εξάνθημα ή επίμονο πονοκέφαλο, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Το προϊόν θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε άτομα με σοβαρή νεφρική ή ηπατική δυσλειτουργία. Η ταυτόχρονη χρήση κατασταλτικών του βήχα δεν συνίσταται. Ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στη φρουκτόζη ή δυσαπορρόφησης γλυκόζης – γαλακτόζης δεν θα πρέπει να παίρνουν αυτό το φάρμακο. Το προϊόν αυτό περιέχει 4.7% κατά όγκο αιθανόλη (αλκοόλ), δηλ. ως και 400mg ανά δόση, που ισοδυναμεί περίπου με 10ml μπύρας, 4ml οίνου ανά 10ml δόση. Αυτό μπορεί να είναι επιβλαβές για τα άτομα που πάσχουν από αλκοολισμό. Η περιεκτικότητα σε αιθανόλη θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες, παιδιά και ομάδες υψηλού κινδύνου όπως ασθενείς με ηπατική ή νεφρική νόσο ή επιληψία. Αυτό το προϊόν περιέχει κόκκινη χρωστική Ponceau 4R (E124), που μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις. Το προϊόν αυτό περιέχει 17.6 mg νατρίου ανά 10 ml δόση. Αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη σε άτομα που ελέγχουν το νάτριο που λαμβάνουν από την δίαιτά τους. 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες Οι ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να συσχετιστούν με τη χρήση της guaifenesin:Γαστρεντερικές ανωμαλίες: Γαστρεντερική δυσφορία, ναυτία, εμετός. (συχνότητα δεν είναι γνωστή).Ανωμαλίες του Ανοσολογικού συστήματος: Αντιδράσεις υπερευαισθησίας (συχνότητα - δεν είναι γνωστή). Κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας Johnson & Johnson Hellas Consumer AE Αιγιαλείας & Επιδαύρου 4, 15125, Μαρούσι, Αθήνα Ελλάδα, Tηλ. 210 6875528 Περαιτέρω πληροφορίες της Περίληψης Χαρακτηριστικών του Προϊόντος διατίθενται από τον κάτοχο άδειας κυκλοφορίας κατόπιν αιτήματος. Δεν απαιτείται ιατρική συνταγή. Περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος MUCOSOLVAN® 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ MUCOSOLVAN® 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ *ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ trans-4-[(2-amino-3,5-dibromobenzyl) amino] cyclohexanol hydrochloride (=Ambroxol hydrochloride) 1 δισκίο = 30 mg 5 ml σιρόπι = 15 mg 5 ml σιρόπι = 30 mg 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Δισκία Σιρόπι 4. ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 4.1. Θεραπευτικές ενδείξεις Ως βοηθητικό για τη ρευστοποίηση των βλεννωδών εκκρίσεων της αναπνευστικής οδού σε περιπτώσεις οξειών και χρόνιων βρογχοπνευμονικών παθήσεων (βρογχίτιδα, εμφύσημα, τραχειοβρογχίτιδα, χρόνια ασθματική βρογχίτιδα). Επίσης ενδείκνυται για την πρόληψη των αναπνευστικών επιπλοκών μετά από κατακράτηση των εκκρίσεων μετά από μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις στο θώρακα – άνω κοιλία και μετά από μακροχρόνια κατάκλιση. Κατά τη διάρκεια οξειών εξάρσεων των βρογχίτιδων πρέπει να χορηγείται μαζί με το κατάλληλο αντιβιοτικό. 4.2. Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Δισκία: Ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών: 1-2 δισκία 2 φορές την ημέρα. Το ανώτερο δοσολογικό σχήμα ενδείκνυται σε οξείες παθήσεις του αναπνευστικού και για την έναρξη μιας θεραπείας χρόνιων καταστάσεων, δυνάμενης να συνεχισθεί έως 10 ημέρες. Εφ’ όσον υπάρχει ένδειξη παράτασης της αγωγής η δόση μειώνεται στο μισό. Το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται πριν από τα γεύματα. Τα δισκία λαμβάνονται με λίγο νερό. Σιρόπι 15 mg/ 5ml Για παιδιά συστήνεται γενικώς συνολική ημερήσια δόση 1,2-1,6 mg/kg βάρους σώματος. Αν δεν υπάρξει άλλη οδηγία: Παιδιά 5-12 ετών: 1 κουταλάκι του γλυκού 2-3 φορές την ημέρα. Παιδιά 2-5 ετών: 1/2 κουταλάκι του γλυκού 3 φορές την ημέρα. Παιδιά κάτω των 2 ετών: 1/2 κουταλάκι του γλυκού 2 φορές την ημέρα. Σιρόπι 30 mg/ 5ml Ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών (60-120 mg ημερησίως σε δύο διηρημένες δόσεις): 1-2 κουταλάκια του γλυκού (ή 5-10 ml με το δοσιμετρικό κυπελλάκι που περιλαμβάνεται στη συσκευασία), 2 φορές την ημέρα. Το ανώτερο δοσολογικό σχήμα ενδείκνυται σε οξείες παθήσεις του αναπνευστικού και για την έναρξη μιας θεραπείας χρόνιων καταστάσεων, δυνάμενης να συνεχισθεί έως 10 ημέρες. Εφ’ όσον υπάρχει ένδειξη παράτασης της αγωγής η δόση μειώνεται στο μισό. Για παιδιά συστήνεται γενικώς συνολική ημερήσια δόση 1,2 – 1,6 mg/kg βάρους σώματος. Αν δεν υπάρξει άλλη οδηγία: Παιδιά 5-12 ετών: 15 mg (2,5 ml με το δοσιμετρικό κυπελλάκι που περιλαμβάνεται στη συσκευασία), 2-3 φορές την ημέρα Παιδιά 2-5 ετών: 7,5 mg (1,25 ml με το δοσιμετρικό κυπελλάκι που περιλαμβάνεται στη συσκευασία), 3 φορές την ημέρα Παιδιά κάτω των 2 ετών: 7,5 mg (1,25 ml με το δοσιμετρικό κυπελλάκι που περιλαμβάνεται στη συσκευασία), 2 φορές την ημέρα. Σε οξείες καταστάσεις του αναπνευστικού, εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν ή χειροτερεύουν κατά τη διάρκεια της αγωγής, θα πρέπει να ζητηθεί η συμβουλή του θεράποντος ιατρού. Το φάρμακο μπορεί να λαμβάνεται ανεξάρτητα από την πρόσληψη τροφής. 4.3. Αντενδείξεις Υπερευαισθησία στην υδροχλωρική αμβροξόλη και στα άλλα συστατικά του προϊόντος. Να μη χορηγείται κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας. Αντενδείκνυται σε σπάνιες περιπτώσεις κληρονομικών καταστάσεων, τις οποίες ο ασθενής μπορεί να εμφανίζει ασυμβατότητα με κάποιο από τα έκδοχα του προϊόντος (παρακαλώ δείτε την παράγραφο 4.4) 4.4. Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις * ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη χρήση Κατά τη χρήση του φαρμάκου μπορεί να προκληθεί αύξηση του όγκου των ρευστοποιούμενων βρογχικών εκκρίσεων και αν δεν απομακρυνθούν με βήχα είναι προτιμότερο να διασωληνώνεται ο ασθενής ώστε να παραμείνει ανοικτή η αναπνευστική οδός. 1 δισκίo Mucosolvan® περιέχει 171 mg λακτόζης που έχει ως αποτέλεσμα 684 mg λακτόζης ανά μέγιστη προτεινόμενη ημερήσια δόση (120 mg). Ασθενείς με σπάνια κληρονομική δυσανεξία στη γαλακτόζη, ανεπάρκεια λακτάσης κατά Lapp ή δυσαπορρόφηση γλυκόζης – γαλακτόζης, δε θα πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. Mucosolvan® σιρόπι 30 mg/ 5ml: 5 ml σιροπιού περιέχουν 1,2 g σορβιτόλης που έχει ως αποτέλεσμα 4,9 g σορβιτόλης ανά μέγιστη προτεινόμενη ημερήσια δόση (20 ml). Ασθενείς με σπάνια κληρονομική δυσανεξία στη φρουκτόζη δε θα πρέπει να λαμβάνουν το φάρμακο. Μπορεί επίσης να έχει ήπια καθαρτική δράση. Mucosolvan® σιρόπι 15 mg/ 5ml: 5 ml σιροπιού περιέχουν 1,2 g σορβιτόλης που έχει ως αποτέλεσμα 7,4 g σορβιτόλης ανά μέγιστη προτεινόμενη ημερήσια δόση (30 ml). Ασθενείς με σπάνια κληρονομική δυσανεξία στη φρουκτόζη δε θα πρέπει να λαμβάνουν το φάρμακο. Μπορεί επίσης να έχει ήπια καθαρτική δράση. Έχουν αναφερθεί πολύ λίγες περιπτώσεις σοβαρών αλλοιώσεων του δέρματος όπως σύνδρομο Stevens-Johnson και τοξική επιδερμική νέκρωση με χρονική συσχέτιση με τη χορήγηση αποχρεμπτικών όπως η υδροχλωρική αμβροξόλη. Οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να εξηγηθούν από τη σοβαρότητα άλλων υποκείμενων ασθενειών και/ή συγχορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής. Επιπρόσθετα, κατά την πρώιμη φάση του συνδρόμου StevensJohnson ή της τοξικής επιδερμικής νέκρωσης, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει αρχικά μη εξειδικευμένα πρόδρομα συμπτώματα που να προσομοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετός, πόνοι στο σώμα, ρινίτιδα, βήχας και πονόλαιμος. Αυτά τα μη εξειδικευμένα πρόδρομα συμπτώματα που προσομοιάζουν με γρίπη είναι πιθανόν να οδηγήσουν παραπλανητικά στην έναρξη συμπτωματικής αγωγής για το βήχα και το κρυολόγημα. Ως εκ τούτου, εάν εμφανιστούν νέες αλλοιώσεις του δέρματος ή των βλεννογόνων, θα πρέπει να ζητηθεί αμέσως ιατρική συμβουλή και ως προφύλαξη να διακοπεί η αγωγή με υδροχλωρική αμβροξόλη. Σε περίπτωση επηρεασμένης νεφρικής λειτουργίας ή σοβαρής ηπατοπάθειας το Mucosolvan μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μετά από ιατρική συμβουλή. Όπως με όλα τα φάρμακα που μεταβολίζονται από το ήπαρ και ακολουθεί νεφρική απέκκριση τους, ενδέχεται να εμφανιστεί συσσώρευση των μεταβο- λιτών της αμβροξόλης που σχηματίσθηκαν στο ήπαρ, όταν υπάρχει σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια. 4.5. Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης Δεν υπάρχουν κλινικά σημαντικές δυσμενείς αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Μετά τη χορήγηση αμβροξόλης οι συγκεντρώσεις αντιβιοτικών (αμοξυκιλλίνη, κεφουροξίμη, ερυθρομυκίνη) στις βρογχοπνευμονικές εκκρίσεις και στα πτύελα είναι αυξημένες. 4.6. Κύηση και γαλουχία Χρήση κατά την κύηση: Η υδροχλωρική αμβροξόλη διαπερνά τον πλακούντα. Η ασφάλεια κατά τη διάρκεια της κύησης στον άνθρωπο δεν έχει ακόμα αποδειχθεί. Η χρήση του Mucosolvan® δε συνιστάται κατά τη διάρκεια της κύησης. Χρήση κατά τη διάρκεια της γαλουχίας: Η υδροχλωρική αμβροξόλη εκκρίνεται στο μητρικό γάλα. Παρόλο που δεν αναμένονται ανεπιθύμητες επιδράσεις σε βρέφη που θηλάζουν, δε συνιστάται η χορήγηση του Mucosolvan® σε θηλάζουσες μητέρες. 4.7. Επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανημάτων Δεν υπάρχουν ενδείξεις για την επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών διότι δεν έχουν διεξαχθεί σχετικές μελέτες. 4.8. Ανεπιθύμητες ενέργειες Δισκία Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Αναφυλακτικές αντιδράσεις συμπεριλαμβανομένης της αναφυλακτικής καταπληξίας, αγγειοοίδημα, εξάνθημα, κνίδωση, κνησμός και άλλη υπερευαισθησία. Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος Ναυτία, έμετος, διάρροια, δυσπεψία και κοιλιακός πόνος Σιρόπι Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Αναφυλακτικές αντιδράσεις συμπεριλαμβανομένης της αναφυλακτικής καταπληξίας, αγγειοοίδημα, εξάνθημα, κνίδωση, κνησμός και άλλη υπερευαισθησία. Διαταραχές του νευρικού συστήματος Δυσγευσία (π.χ. αλλοιωμένη γεύση) Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος και Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, του θώρακα και του μεσοθωράκιου Ναυτία, έμετος, διάρροια, δυσπεψία, κοιλιακός πόνος, στοματική και φαρυγγική υπαισθησία, ξηροστομία, ξηρότητα φάρυγγα. 4.9. Υπερδοσολογία Συμπτώματα Μέχρι τώρα δεν έχουν αναφερθεί εξειδικευμένα συμπτώματα υπερδοσολογίας στον άνθρωπο. Θεραπεία Με βάση αναφορές ακούσιας υπερδοσολογίας και αναφορές ιατρικών λαθών τα παρατηρηθέντα συμπτώματα είναι σε συμφωνία με τις γνωστές ανεπιθύμητες ενέργειες του Mucosolvan στη συνιστώμενη δοσολογία και μπορεί να χρειαστεί συμπτωματική θεραπεία. 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες Προκλινικά, η υδροχλωρική αμβροξόλη, το δραστικό συστατικό του Mucosolvan έχει δειχθεί ότι αυξάνει τις εκκρίσεις του αναπνευστικού. Ενισχύει την παραγωγή του επιφανειοδραστικού παράγοντα των πνευμόνων και την λειτουργία των κροσσών. Αυτές οι δράσεις έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της ροής και της μεταφοράς της βλέννης (βλεννοκροσσωτή κάθαρση). Βελτίωση της βλεννοκροσσωτής κάθαρσης έχει δειχθεί σε κλινικές φαρμακολογικές μελέτες. Η αύξηση των εκκρίσεων και της βλεννοκροσσωτής κάθαρσης διευκολύνουν την απόχρεμψη και ανακουφίζουν το βήχα. Τοπική αναισθητική δράση της υδροχλωρικής αμβροξόλης έχει παρατηρηθεί σε μοντέλο οφθαλμού κόνικλου, το οποίο μπορεί να εξηγηθεί από τις ιδιότητες που έχει στον αποκλεισμό των διαύλων νατρίου. Έχει αποδειχθεί in vitro ότι η υδροχλωρική αμβροξόλη αποκλείει τους διαύλους νατρίου, η δέσμευση αυτή είναι αναστρέψιμη και εξαρτώμενη από τη συγκέντρωση της ουσίας. Η απελευθέρωση κυτοκινών στο αίμα καθώς και τα καθηλωμένα στους ιστούς μονοπύρηνα και πολυμορφοπύρηνα κύτταρα φάνηκε να μειώνονται σημαντικά in vitro από την υδροχλωρική αμβροξόλη. Σε κλινικές μελέτες σε ασθενείς με πονόλαιμο, ο πόνος στο φάρυγγα και η ερυθρότητα μειώθηκαν σημαντικά. Μετά τη χορήγηση αμβροξόλης οι συγκεντρώσεις αντιβιοτικών (αμοξυκιλλίνη, κεφουροξίμη, ερυθρομυκίνη) στις βρογχοπνευμονικές εκκρίσεις και στα πτύελα είναι αυξημένες. Το Mucosolvan λόγω της σύνθεσης του είναι κατάλληλο για διαβητικούς. 5.2 Φαρμακοκινητικές ιδιότητες Απορρόφηση: Φαρμακοκινητικές μελέτες έδειξαν ταχεία απορρόφηση των από του στόματος χορηγούμενων μορφών άμεσης αποδέσμευσης της υδροχλωρικής αμβροξόλης, με γραμμικότητα στο θεραπευτικό εύρος των δόσεων. Τα μέγιστα επίπεδά της στο πλάσμα φθάνουν εντός 1 με 2,5 ώρες για τις από του στόματος μορφές άμεσης αποδέσμευσης και μετά από 6,.5 ώρες για τις μορφές βραδείας αποδέσμευσης. Η απόλυτη βιοδιαθεσιμότητα μετά από χορήγηση δισκίου 30 mg βρέθηκε ότι είναι 79 %. Το καψάκιο βραδείας αποδέσμευσης παρουσιάζει σχετική διαθεσιμότητα 95% (κανονικοποιημένη δόση) σε σχέση με το δισκίο των 30 mg. Κατανομή: Η δέσμευση με τις πρωτεΐνες στα θεραπευτικά επίπεδα στο πλάσμα είναι περίπου 90%. Η κατανομή της αμβροξόλης μετά από του στόματος, i.v και i.m χορήγηση από το αίμα στους ιστούς είναι ταχεία και οι μέγιστες συγκεντρώσεις του φαρμάκου παρατηρούνται στους πνεύμονες. Ο όγκος κατανομής μετά από του στόματος χορήγηση εκτιμήθηκε ότι είναι 552 L. Μεταβολισμός και απομάκρυνση: Περίπου το 30% της από του στόματος χορηγούμενης δόσης απομακρύνεται μέσω του φαινομένου της πρώτης διόδου. Μελέτες σε ανθρώπινα ηπατικά μικροσώματα έδειξαν ότι το συνένζυμο CYP3A4 είναι υπεύθυνο για τον μεταβολισμό της υδροχλωρικής αμβροξόλης σε διβρωμανθρανυλικό οξύ. Η υδροχλωρική αμβροξόλη μεταβολίζεται κυρίως από το ήπαρ με γλυκουρονιδίωση και μετατροπή σε διβρωμανθρανυλικό οξύ (περίπου 10 % της δόσης) και σε μερικούς ήσσονος σημασίας μεταβολίτες. Εντός 3 ημερών μετά από του στόματος χορήγηση, περίπου 6 % της δόσης βρίσκεται σε ελεύθερη μορφή, ενώ περίπου 26 % της δόσης βρίσκετε στη συζευγμένη μορφή στα ούρα. Ο χρόνος ημιζωής στο πλάσμα πλησιάζει τις 10 ώρες. Η συνολική κάθαρση κυμαίνεται στα 660 mL/min, με τη νεφρική κάθαρση να αναλογεί σε περίπου 8 % της συνολικής κάθαρσης. Φαρμακοκινητική σε ειδικούς πληθυσμούς Σε ασθενείς με ηπατική δυσλειτουργία η απομάκρυνση της υδοχλωρικής αμβροξόλης είναι μειωμένη, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται επίπεδα πλάσματος 1,3 έως 2 φορές υψηλότερα. Λόγω του μεγάλου θεραπευτικού εύρους του Mucosolvan, δεν είναι απαραίτητες ρυθμίσεις της δοσολογίας. Άλλα Η ηλικία και το φύλο δε φάνηκε να επηρεάζει την φαρμακοκινητική της υδροχλωρικής αμβροξόλης σε κλινικό επίπεδο και επομένως δεν απαιτείται κάποια ρύθμιση της δόσης. Η τροφή δε βρέθηκε ότι επηρεάζει τη βιοδιαθεσιμότητα της υδροχλωρικής αμβροξόλης. 5.3 Προκλινικά δεδομένα για την ασφάλεια Η υδροχλωρική αμβροξόλη έχει χαμηλό δείκτη οξείας τοξικότητας. Μελέτες επαναλαμβανόμενης δόσης από του στόματος με δόση 150 mg/kg/ ημέρα σε μύες (4 εβδομάδες) με δόση 50 mg/kg/ημέρα σε επίμυες (52 και 78 εβδομάδες), με δόση 40 mg/kg/ημέρα, σε κόνικλους (26 εβδομάδες) και με δόση 10 mg/kg/ημέρα σε σκύλους (52 εβδομάδες) δεν έδειξαν κάποια ευδιάκριτη τοξικότητα σε κάποιο όργανο. Σε ενδοφλέβιες μελέτες τοξικότητας τεσσάρων εβδομάδων με υδροχλωρική αμβροξόλη χορηγήθηκαν σε επίμυες 4, 16 και 64 mg/kg/ημέρα και σε σκύλους χορηγήθηκαν 45, 90 και 120 mg/kg/ημέρα (εγχύσεις 3 ωρών/ημέρα) δεν έδειξαν σοβαρή τοπική ή συστηματική τοξικότητα περιλαμβανομένων και ιστοπαθολογικών αλλοιώσεων. Όλες οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν αναστρέψιμες. Η χορήγηση δόσεων υδροχλωρικής αμβροξόλης από του στόματος όταν εξετάστηκε σε δόσεις έως και 3.000 mg/kg/ημέρα σε επίμυες και 200 mg/kg/ ημέρα σε κόνικλους δεν έδειξε εμβρυοτοξικές ή τερατογεννετικές δράσεις. Η γονιμότητα αρσενικών και θηλυκών επίμυων δεν επηρεάστηκε με δόσεις έως και 500 mg/kg/ημέρα. To NOAEL σε μία περιγεννετική και μεταγεννετική μελέτη και ανάπτυξης ήταν 50mg/kg/ημέρα. Δόση υδροχλωρικής αμβροξόλης 500 mg/kg/ημέρα σε σκύλους ήταν ελαφρώς τοξική, καθώς εμφάνισαν ελαττωμένο σωματικό βάρος. Μελέτες γονοτοξικότητας τόσο in vitro (δοκιμασία Ames και δοκιμασία χρωμοσωμικών ανωμαλιών) όσο και in vivo (δοκιμασία μικροπυρήνων μυών) δεν έδειξαν μεταλλαξιογόνο δράση της υδροχλωρικής αμβροξόλης. Η υδροχλωρική αμβροξόλη δεν έδειξε ογκογενετικό δυναμικό σε μελέτες καρκινογένεσης σε μύες (50, 200 και 800 mg/kg/ημέρα) και επίμυες (65, 250 και 1.000 mg/kg/ημέρα), η διάρκεια των μελετών ήταν 105 και 116 εβδομάδες αντίστοιχα. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 6.1 Κατάλογος Εκδόχων Δισκία Lactose monohydrate Starch maize Silicon dioxide colloidal Magnesium stearate Σιρόπι 15 mg/ 5ml Hydroxyethylcellulose Sorbitol solution 70% (non crystallising) Glycerol 85% Benzoic acid Acesulfame potassium Woodberry aroma PHL-132195 Vanilla aroma 201629 Water purified Σιρόπι 30 mg/ 5ml Hydroxyethylcellulose Sorbitol solution (non crystallising) Glycerol 85% Acesulfame potassium Strawberry cream aroma PHL-132200 Vanilla aroma 201629 Benzoic acid Purified water 6.2 Ασυμβατότητες Δεν εφαρμόζεται 6.3 Διάρκεια ζωής Δισκία 60 μήνες Σιρόπι 30 mg/ 5ml 36 μήνες Σιρόπι 15 mg/ 5ml 36 μήνες 6.4 Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη φύλαξη του προϊόντος Δισκία Θερμοκρασία περιβάλλοντος Σιρόπι 30 mg/ 5ml & Σιρόπι 15 mg/ 5ml Δεν απαιτούνται ειδικές συνθήκες φύλαξης 6.5 Φύση και συστατικά του περιέκτη Δισκία Blisters με φύλλο αλουμινίου και σκληρό φύλλο PVC Σιρόπι 30 mg/ 5ml & Σιρόπι 15 mg/ 5ml Σκοτεινόχρωμο γυάλινο μπουκάλι από γυαλί τύπου ΙΙΙ της Εur .Ph. με πώμα ασφαλείας από πολυαιθυλένιο και δοσιμετρικό κύπελο. Διατίθεται σε φιάλη των 125 ή 250 ml. 6.5 Οδηγίες χρήσης/χειρισμού Δεν εφαρμόζεται 6.7 Κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας Boehringer Ingelheim Ελλάς Α.Ε Eλληνικού 2 167 77 Ελληνικό (Αθήνα) Τηλ.: 210 89 06 300 7. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 8501 8. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ /ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 06.02.2007 9. ΗΜEΡΟΜΗΝΙΑ ΤΗΣ (ΜΕΡΙΚΗΣ) ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 07.05.2012 Περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος Pantium® 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Pantium® 40 mg γαστροανθεκτικά δισκία 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε γαστροανθεκτικό δισκίο περιέχει 40 mg παντοπραζόλης (ως pantoprazole sodium sesquihydrate). Έκδοχα: Κάθε γαστροανθεκτικό δισκίο περιέχει 36 mg σορβιτόλης. Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων βλέπετε παράγραφο 6.1. 3. Κλινικα στοιχεια 3.1 Θεραπευτικές ενδείξεις Ενήλικες και έφηβοι ηλικίας 12 ετών και άνω -Οισοφαγίτιδα από παλινδρόμηση Ενήλικες -Εκρίζωση του Helicobacter pylori (H.pylori), σε συνδυασμό με κατάλληλη αγωγή με αντιβιοτικά σε ασθενείς με έλκη που σχετίζονται με το H.pylori. -Γαστρικό και δωδεκαδακτυλικό έλκος. -Σύνδρομο Zollinger-Ellison και άλλες παθολογικές υπερεκκριτικές καταστάσεις. 3.2 Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Τα δισκία δεν πρέπει να μασώνται ή να συνθλίβονται και πρέπει να καταπίνονται ολόκληρα 1 ώρα πριν από γεύμα μαζί με λίγο νερό. Συνιστώμενη δοσολογία Ενήλικες και έφηβοι ηλικίας 12 ετών και άνω Οισοφαγίτιδα από παλινδρόμηση Ένα δισκίο Pantium® την ημέρα. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις η δόση μπορεί να διπλασιασθεί (αύξηση σε 2 δισκία Pantium® την ημέρα), ιδίως όταν δεν έχει υπάρξει ανταπόκριση σε άλλη θεραπεία. Μία περίοδος 4 εβδομάδων απαιτείται συνήθως για τη θεραπεία οισοφαγίτιδας από παλινδρόμηση. Εάν αυτή δεν είναι επαρκής, επούλωση θα επιτευχθεί συνήθως μέσα σε 4 επιπλέον εβδομάδες. Ενήλικες Εκρίζωση του H.pylori σε συνδυασμό με δύο κατάλληλα αντιβιοτικά Σε ασθενείς με γαστρικά και δωδεκαδακτυλικά έλκη οι οποίοι είναι θετικοί για H.pylori, πρέπει να επιτευχθεί εκρίζωση του βακτηριδίου με συνδυασμένη θεραπεία. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι επίσημες τοπικές οδηγίες (π.χ. εθνικές συστάσεις) όσον αφορά τη βακτηριακή αντοχή και την κατάλληλη χρήση και συνταγογράφηση των αντιβακτηριακών φαρμάκων. Ανάλογα με τον τύπο της αντοχής, οι πιο κάτω συνδυασμοί μπορούν να συνιστώνται για την εκρίζωση του H.pylori: α) δύο φορές την ημέρα ένα δισκίο Pantium® + δύο φορές την ημέρα 1000 mg αμοξυλλίνης + δύο φορές την ημέρα 500 mg κλαριθρομυκίνης β) δύο φορές την ημέρα ένα δισκίο Pantium® + δύο φορές την ημέρα 400 - 500 mg μετρονιδαζόλης (ή 500 mg τινιδαζόλης) + δύο φορές την ημέρα 250 500 mg κλαριθρομυκίνης γ) δύο φορές την ημέρα ένα δισκίο Pantium® + δύο φορές την ημέρα 1000 mg αμοξυκιλλίνης + δύο φορές την ημέρα 400-500 μετρονιδαζόλης (ή 500 mg τινιδαζόλης) Στη συνδυασμένη θεραπεία για εκρίζωση λοίμωξης από H.pylori, το δεύτερο δισκίο Pantium® πρέπει να λαμβάνεται 1 ώρα πριν το βραδινό γεύμα. Η συνδυασμένη θεραπεία εφαρμόζεται γενικά για 7 ημέρες και μπορεί να παραταθεί για 7 επιπλέον ημέρες, με συνολική διάρκεια το πολύ μέχρι δύο εβδομάδες. Εάν, για να εξασφαλισθεί η επούλωση των ελκών, ενδείκνυται περαιτέρω θεραπεία με παντοπραζόλη, οι δοσολογικές συστάσεις για δωδεκαδακτυλικά και γαστρικά έλκη πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Εάν η συνδυασμένη θεραπεία δεν αποτελεί μία επιλογή, π.χ. εάν ο ασθενής έχει ελεγχθεί και βρεθεί αρνητικός για H. Pylori,, εφαρμόζονται οι πιο κάτω δοσολογικές κατευθυντήριες γραμμές για τη μονοθεραπεία με Pantium®: Θεραπεία γαστρικού έλκους Ένα δισκίο Pantium® την ημέρα. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις η δόση μπορεί να διπλασιασθεί (αύξηση σε 2 δισκία Pantium® την ημέρα) ιδίως όταν δεν έχει υπάρξει ανταπόκριση σε άλλη θεραπεία. Μία περίοδος 4 εβδομάδων απαιτείται συνήθως για τη θεραπεία γαστρικών ελκών. Εάν αυτή δεν είναι επαρκής, επούλωση θα επιτευχθεί συνήθως μέσα σε 4 επιπλέον εβδομάδες. Θεραπεία δωδεκαδακτυλικού έλκους Ένα δισκίο Pantium® την ημέρα. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις η δόση μπορεί να διπλασιασθεί (αύξηση σε 2 δισκία Pantium® την ημέρα) ιδίως όταν δεν έχει υπάρξει ανταπόκριση σε άλλη θεραπεία. Εάν μία περίοδος 2 εβδομάδων θεραπείας δεν είναι επαρκής, επούλωση θα επιτευχθεί σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις μέσα σε 2 επιπλέον εβδομάδες. Σύνδρομο Zollinger-Ellison και άλλες υπερεκκριτικές καταστάσεις. Για την μακροχρόνια αντιμετώπιση του συνδρόμου Zollinger-Ellison και άλλων παθολογικών υπερεκκριτικών καταστάσεων, οι ασθενείς πρέπει να ξεκινούν τη θεραπεία τους με ημερήσια δόση 80 mg την ημέρα (2 δισκία Pantium® 40 mg). Μετέπειτα η δοσολογία μπορεί να προσδιορίζεται με τιτλοποίηση, αυξανόμενη ή μειούμενη αναλόγως των αναγκών, λαμβάνοντας τις μετρήσεις έκκρισης γαστρικού οξέος ως οδηγό. Με δόσεις άνω των 80 mg ημερησίως, η δόση πρέπει να διαιρείται και να χορηγείται δύο φορές ημερησίως. Παροδική αύξηση της δοσολογίας άνω των 160 mg παντοπραζόλης είναι δυνατή αλλά δεν πρέπει να εφαρμόζεται για χρονικό διάστημα μακρύτερο από όσο απαιτείται για τον επαρκή έλεγχο του οξέος. Η διάρκεια της θεραπείας σε σύνδρομο Zollinger-Ellison και άλλες παθολογικές υπερεκκριτικές καταστάσεις δεν είναι περιορισμένη και πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με τις κλινικές ανάγκες. Ειδικοί πληθυσμοί Παιδι’α ηλικίας κάτω των 12 ετών Το Pantium® δεν συνιστάται για χρήση σε παιδία ηλικίας κάτω των 12 ετών, λόγω περιορισμένων στοιχείων για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Ηπατική Δυσλειτουργία Δεν πρέπει να γίνεται υπέρβαση της ημερήσιας δόσης 20 mg παντοπραζόλης (1 δισκίο 20 mg παντοπραζόλης) σε ασθενείς με σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία. To Pantium® δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμένη θεραπεία για εκρίζωση του H.pylori σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία, επειδή επί του παρόντος δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του Pantium® στη συνδυασμένη θεραπεία αυτών των ασθενών (βλ. παράγραφο 4.4). Νεφρική Δυσλειτουργία Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ασθενείς με μειωμένη νεφρική λειτουργία. Το Pantium® δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμένη θεραπεία για εκρίζωση του H. Pylori σε ασθενείς με μειωμένη νεφρική λειτουργία, επειδή επί του παρόντος δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του Pantium® στην συνδυασμένη θεραπεία αυτών των ασθενών. Ηλικιωμένοι Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ηλικιωμένους ασθενείς. 3.3 Αντενδείξεις Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία, σε υποκατεστημένες βενζιμιδαζόλες, στη σορβιτόλη ή σε κάποιο από τα άλλα έκδοχα ή φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη συνδυασμένη θεραπεία. 3.4 Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση Ηπατική Δυσλειτουργία Σε ασθενείς με σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία, τα ηπατικά ένζυμα πρέπει να ελέγχονται τακτικά κατά τη διάρκεια θεραπείας με παντοπραζόλη, ιδίως σε μακροχρόνια χρήση. Στην περίπτωση αύξησης των τιμών των ηπατικών ενζύμων, η θεραπεία πρέπει να διακοπεί (βλ. παράγραφο 4.2). Συνδυασμένη θεραπεία Στη περίπτωση της συνδυασμένης θεραπείας, οι περιλήψεις των χαρακτηριστικών των αντιστοίχων φαρμακευτικών προϊόντων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Σε περίπτωση προειδοποιητικών συμπτωμάτων Στη περίπτωση οποιουδήποτε προειδοποιητικού συμπτώματος (π.χ. σημαντικής, ακούσιας απώλειας βάρους, υποτροπιάζοντος εμέτου, δυσφαγίας, αιματέμεσης, αναιμίας ή μέλαινας) και σε περίπτωση υποψίας ή ύπαρξης γαστρικού έλκους, πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο κακοήθειας, επειδή η θεραπεία με παντοπραζόλη μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα και να καθυστερήσει τη διάγνωση. Το ενδεχόμενο περαιτέρω διερεύνησης πρέπει να εξετασθεί, εάν τα συμπτώματα επιμένουν, παρά την επαρκή θεραπεία. Συγχώρηση με αταζαναβίρη Συγχορήγηση αταζαναβίρης με αναστολείς αντλίας πρωτονίων δεν συνιστάται (βλ. παράγραφο 4.5). Εάν ο συνδυασμός αταζαναβίρης με αναστολέα αντλίας πρωτονίων κριθεί αναπόφευκτος, συνιστάται προσεκτική κλινική παρακολούθηση (π.χ. ιικού φορτίου) σε συνδυασμό με αύξηση της δόσης της αταζαναβίρης σε 400 mg με 100 mg ριτοναβίρης. Δεν πρέπει να γίνεται υπέρβαση της δόσης 20 mg παντοπραζόλης ημερησίως. Επίδραση στην απορρόφηση της βιταμίνης Β12 Σε ασθενείς με σύνδρομο Zollinger-Ellison και άλλες παθολογικές υπερεκκριτικές καταστάσεις που απαιτούν μακροχρόνια θεραπεία, η παντοπραζόλη όπως όλα τα φάρμακα που είναι αναστολείς οξέος, μπορεί να μειώσει την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 (κυανοκοβαλαμίνης) λόγω υποχλωρυδρίας ή αχλωρυδρίας. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε ασθενείς με μειωμένα αποθέματα στο οργανισμό, ή με παράγοντες κινδύνου για μειωμένη απορρόφηση βιταμίνης Β12 σε μακροχρόνια θεραπεία ή αν παρατηρούνται αντίστοιχα κλινικά συμπτώματα. Μακροχρόνια θεραπεία Σε μακροχρόνια θεραπεία, ιδιαίτερα όταν αυτή υπερβαίνει τον 1 χρόνο, οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά.Γαστρεντερικές λοιμώξεις προκαλούμενες από βακτήρια Η παντοπραζόλη όπως όλοι οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs), μπορεί να αναμένεται να αυξάνει τις τιμές στις μετρήσεις των βακτηρίων που φυσιολογικά βρίσκονται στον ανώτερο γαστρεντερικό σωλήνα. Η θεραπεία με Pantium® μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο γαστρεντερικών λοιμώξεων που προκαλούνται από βακτήρια όπως η Salmonella και το Campylobacter. Σορβιτόλη Το Pantium® περιέχει σορβιτόλη. Ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στην φρουκτόζη, δεν πρέπει να παίρνουν αυτό το φάρμακο. 3.5 Ανεπιθύμητες ενέργειες: Περίπου το 5% των ασθενών μπορεί να αναμένεται να εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες από το φάρμακο. Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες από το φάρμακο είναι διάρροια και κεφαλαλγία, και οι δύο εμφανιζόμενες σε περίπου 1% των ασθενών. Παρακάτω οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν με την παντοπραζόλη, οι οποίες κατατάσσονται με την ακόλουθη ταξινόμηση ως προς τη συχνότητα: Διαταραχές του αιμοποιητικού και του λεμφικού συστήματος Πολύ σπάνιες: Θρομβοπενία, λευκοπενία Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος Σπάνιες: Υπερευαισθησία (συμπεριλαμβανομένων αναφυλακτικών αντιδράσεων και αναφυλακτικής καταπληξίας) Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης Σπάνιες: Υπερλιπιδαιμίες και αυξήσεις λιπιδίων (τριγλυκεριδίων, χοληστερόλης), μεταβολές σωματικού βάρους Μη γνωστές: Υπονατριαιμία Ψυχιατρικές διαταραχές Όχι συχνές: Διαταραχές ύπνου Σπάνιες: Κατάθλιψη (και όλες οι καταστάσεις επιδείνωσης) Πολύ σπάνιες: Αποπροσανατολισμός και όλες οι καταστάσεις επιδείνωσης) Μη γνωστές: Ψευδαίσθηση, σύγχυση (ιδιαίτερα σε ασθενείς με προδιάθεση, καθώς και επιδείνωση αυτών των συμπτωμάτων σε περίπτωση προΰπαρξης) Διαταραχές του νευρικού συστήματος Όχι συχνές: Κεφαλαλγία, ζάλη Οφθαλμικές διαταραχές Σπάνιες: Διαταραχές όρασης / θαμπή όραση Διαταραχές του γαστρεντερικού Όχι συχνές: Διάρροια, ναυτία / έμετος, διάταση της κοιλίας και μετεωρισμός, δυκοιλιότητα, ξηροστομία, κοιλιακό άλγος και δυσφορίας Διαταραχές του ήπατος και των χοληφόρων Όχι συχνές: Ηπατικά ένζυμα αυξημένα (τρανσαμινάσες, γ-GT) Σπάνιες: Χολερυθρίνη αυξημένη Μη γνωστές: Ηπατοκυτταρική βλάβη, ίκτερος, ηπατοκυτταρική ανεπάρκεια Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Όχι συχνές: Εξάνθημα, κνησμός Σπάνιες: Κνίδωση, αγγειοοίδημα Μη γνωστές: Σύνδρομο Stevens-Johnson, σύνδρομο Lyell, πολύμορφο ερύθημα, φωτοευαισθησία Διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού Σπάνιες: Αρθραλγία, μυαλγία Διαταραχές των νεφρών και των ουροφόρων οδών Μη γνωστές: Διάμεση νεφρίτιδα Διαταραχές του αναπαραγωγικού συστήματος και του μαστού Σπάνιες: Γυναικομαστία Γενικές διαταραχές και καταστάσεις της οδού χορήγησης Όχι συχνές: Εξασθένιση, κόπωση και αίσθημα κακουχίας Σπάνιες: Θερμοκρασία σώματος αυξημένη, οίδημα περιφερικό 4. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Win Medica Φαρμακευτική ΕΠΕ, Παπαδιαμαντοπούλου 41, 115 28 Αθήνα 5. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 8050/13-4-2009 Χορηγείται με απλή ιατρική συνταγή. Καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Περαιτέρω πληροφορίες διατίθενται από την WIN MEDICA Φαρμακευτική ΕΠΕ. ΛΙΑΝΙΚΗ ΤΙΜΗ: 16,50 b Pantium® 40 mg γαστροανθεκτικά δισκία ΣΥΝΤΕΤΜΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. VIAGRA (sildenafil). ΔΙΣΚΙΑ ΔΙΑΣΠΕΙΡΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ 50 MG ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Το VIAGRA ενδείκνυται για ενήλικες άνδρες με στυτική δυσλειτουργία, η οποία είναι η ανικανότητα επίτευξης ή διατήρησης μίας επαρκούς στύσης για ικανοποιητική σεξουαλική δραστηριότητα. Για να είναι αποτελεσματικό το VIAGRA πρέπει να υπάρχει σεξουαλική διέγερση. AΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα. Σύμφωνα με τις γνωστές επιδράσεις της επί της μεταβολικής οδού του μονοξειδίου του αζώτου/κυκλικής μονοφωσφορικής γουανοσίνης (cGMP), έχει δειχθεί ότι η σιλντεναφίλη ενισχύει τις υποτασικές δράσεις των νιτρωδών, και επομένως αντενδείκνυται η συγχορήγησή της με δότες μονοξειδίου του αζώτου (όπως το νιτρώδες αμύλιο) ή τα νιτρώδη σε οποιαδήποτε μορφή. Τα φάρμακα για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της σιλντεναφίλης, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε άνδρες στους οποίους δεν συνιστάται η σεξουαλική δραστηριότητα (π.χ. ασθενείς με σοβαρές καρδιαγγειακές διαταραχές, όπως ασταθή στηθάγχη ή σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια).Το VIAGRA αντενδείκνυται σε ασθενείς με απώλεια της όρασης στον ένα οφθαλμό λόγω μη-αρτηριτιδικής πρόσθιας ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας (ΝΑΙΟΝ), ανεξάρτητα από το αν το συμβάν αυτό έχει συσχετισθεί ή όχι με προηγούμενη χορήγηση ενός αναστολέα της PDE5 (βλ. παράγραφο Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση). Η ασφάλεια της σιλντεναφίλης δεν έχει μελετηθεί στις ακόλουθες υποκατηγορίες ασθενών και επομένως αντενδείκνυται η χρήση της σε: σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία, υπόταση (αρτηριακή πίεση < 90/50 mmHg), πρόσφατο ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος του μυοκαρδίου και γνωστές κληρονομικές, εκφυλιστικές αμφιβληστροειδοπάθειες, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (μία μειονότητα των ασθενών αυτών παρουσιάζουν γενετικές διαταραχές των αμφιβληστροειδικών φωσφοδιεστερασών). ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ: Πρέπει να προηγείται λήψη ιατρικού ιστορικού και φυσική εξέταση του ασθενή, ούτως ώστε να διαγνωστεί η στυτική δυσλειτουργία και να καθοριστούν τα πιθανά υποκείμενα αίτια, πριν εξεταστεί το ενδεχόμενο χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής. Καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου: Πριν την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας για τη στυτική δυσλειτουργία, ο γιατρός πρέπει να κάνει εκτίμηση της καρδιαγγειακής κατάστασης του ασθενούς, δεδομένου ότι η σεξουαλική δραστηριότητα συσχετίζεται με ένα βαθμό καρδιαγγειακού κινδύνου. Η σιλντεναφίλη παρουσιάζει αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες, που προκαλούν ήπια και παροδική μείωση της αρτηριακής πίεσης. Πριν τη συνταγογράφηση της σιλντεναφίλης, ο γιατρός πρέπει να εξετάζει με προσοχή εάν οι ασθενείς του με ορισμένες υποκείμενες νόσους θα μπορούσαν να επηρεασθούν δυσμενώς από τις αγγειοδιασταλτικές επιδράσεις του φαρμάκου, και ιδιαίτερα σε συσχετισμό με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Στους ασθενείς με αυξημένη ευαισθησία στα αγγειοδιασταλτικά συμπεριλαμβάνονται και αυτοί με αποφρακτικές παθήσεις του χώρου εξόδου της αριστεράς κοιλίας (π.χ. στένωση της αορτής ή υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια) ή εκείνοι με το σπάνιο σύνδρομο ατροφίας πολλαπλών οργανικών συστημάτων, που παρουσιάζουν σοβαρή δυσλειτουργία αυτόνομου ελέγχου της αρτηριακής πίεσης. Το VIAGRA ενισχύει το υποτασικό αποτέλεσμα των νιτρωδών (βλ. παράγραφο Αντενδείξεις). Μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά αναφέρθηκαν σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάντα συσχετιζόμενα με ταυτόχρονη χρήση του VIAGRA, συμπεριλαμβανομένων εμφράγματος του μυοκαρδίου, ασταθούς στηθάγχης, αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, κοιλιακής αρρυθμίας, αγγειακής εγκεφαλικής αιμορραγίας, παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου, υπέρτασης και υπότασης. Οι περισσότεροι, αλλά όχι όλοι, από τους ασθενείς αυτούς είχαν προϋπάρχοντες καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου. Πολλά από τα συμβάντα αναφέρθηκε ότι συνέβησαν κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή λίγο μετά από αυτή και μερικά αναφέρθηκε ότι συνέβησαν λίγο μετά τη χρήση του VIAGRA, χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα. Δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί εάν τα συμβάντα αυτά συσχετίζονται άμεσα με τους παράγοντες αυτούς ή με άλλους παράγοντες. Πριαπισμός: Τα φάρμακα για την θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της σιλντεναφίλης, πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε ασθενείς με ανατομικές δυσμορφίες του πέους (όπως γωνίωση, ίνωση των σηραγγωδών σωμάτων ή νόσο του Peyronie) ή σε ασθενείς που η κατάστασή τους μπορεί να προδιαθέτει για πριαπισμό (όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, το πολλαπλούν μυέλωμα ή η λευχαιμία). Έχουν αναφερθεί παρατεταμένες στύσεις και πριαπισμός με τη χρήση σιλντεναφίλης κατά την εμπειρία μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά. Σε περίπτωση που μία στύση διαρκεί για διάστημα μεγαλύτερο των 4 ωρών, ο ασθενής θα πρέπει να αναζητήσει άμεση ιατρική βοήθεια. Εάν ο πριαπισμός δεν θεραπευτεί άμεσα, ενδέχεται να προκληθεί βλάβη των ιστών του πέους και μόνιμη απώλεια της σεξουαλικής ικανότητας. Ταυτόχρονη χρήση με άλλους αναστολείς PDE5 ή άλλες θεραπείες της δυσλειτουργίας στύσης: Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της σιλντεναφίλης, σε συνδυασμό με άλλους Αναστολείς PDE5 ή άλλες θεραπείες για την πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) που περιέχουν σιλντεναφίλη (REVATIO) ή άλλες μεθόδους θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας, δεν έχουν μελετηθεί. Κατά συνέπεια η χρήση τέτοιων συνδυασμών δεν συνιστάται. Επιδράσεις στην όραση: Έχουν αναφερθεί, αυθόρμητα, περιπτώσεις διαταραχών της όρασης με τη χορήγηση της σιλντεναφίλης και άλλων αναστολέων της PDE5 (βλ. παράγραφο Ανεπιθύμητες ενέργειες). Έχουν αναφερθεί, αυθόρμητα και σε μια μελέτη παρατήρησης, περιπτώσεις μη αρτηριτιδικής πρόσθιας ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας, μιας σπάνιας κατάστασης, με τη χορήγηση της σιλντεναφίλης και άλλων αναστολέων της PDE5 (βλ. παράγραφο Ανεπιθύμητες ενέργειες). Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται ότι σε περίπτωση αιφνίδιας διαταραχής της όρασης, πρέπει να σταματήσουν τη λήψη του VIAGRA και να συμβουλευτούν άμεσα γιατρό (βλ. παράγραφο Αντενδείξεις). Ταυτόχρονη χρήση με ριτοναβίρη: Δεν συνιστάται η συγχορήγηση σιλντεναφίλης με ριτοναβίρη. Ταυτόχρονη χρήση με α-αδρενεργικούς αποκλειστές: Συνιστάται προσοχή, όταν η σιλντεναφίλη χορηγείται σε ασθενείς που λαμβάνουν έναν α-αδρενεργικό αποκλειστή, αφού η συγχορήγηση μπορεί να οδηγήσει σε συμπτωματική υπόταση σε ορισμένα ευπαθή άτομα. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί μέσα σε διάστημα 4 ωρών μετά από τη χορήγηση της σιλντεναφίλης. Προκειμένου να μειωθεί το ενδεχόμενο εμφάνισης ορθοστατικής υπότασης, οι ασθενείς πρέπει να είναι αιμοδυναμικά σταθεροποιημένοι στη θεραπεία με α-αδρενεργικό αποκλειστή πριν από την έναρξη θεραπείας με σιλντεναφίλη. Θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο έναρξης χορήγησης της σιλντεναφίλης στη δόση των 25 mg. Επιπλέον, οι γιατροί θα πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα ορθοστατικής υπότασης. Επίδραση στην αιμορραγία: Μελέτες με ανθρώπινα αιμοπετάλια υποδεικνύουν ότι η σιλντεναφίλη ενισχύει την αντισυγκολλητική επίδραση του νιτροπρωσσικού νατρίου in vitro. Δεν υπάρχουν στοιχεία για την ασφάλεια χορήγησης της σιλντεναφίλης σε ασθενείς με αιμορραγικές παθήσεις ή με ενεργό πεπτικό έλκος. Επομένως, η σιλντεναφίλη πρέπει να χορηγείται σε αυτούς τους ασθενείς μόνο μετά από προσεκτική αξιολόγηση των αναμενόμενων ωφελειών σε σχέση προς τους πιθανούς κινδύνους. Το λεπτό υμένιο που επικαλύπτει το δισκίο περιέχει λακτόζη. Το VIAGRA δεν θα πρέπει να χορηγείται σε άνδρες με σπάνιες κληρονομικές δυσανεξίες στη γαλακτόζη, ανεπάρκεια της Lapp λακτάσης ή δυσαπορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης. Γυναίκες: Δεν ενδείκνυται η χρήση του VIAGRA από γυναίκες. ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΓΑΛΟΥΧΙΑ: Το VIAGRA δεν ενδείκνυται για χρήση στις γυναίκες. Δεν υπάρχουν επαρκείς και καλά ελεγχόμενες μελέτες σε εγκύους ή σε γυναίκες που θηλάζουν. Σε μελέτες αναπαραγωγής σε αρουραίους και κουνέλια, μετά από χορήγηση σιλντεναφίλης από το στόμα, δεν παρουσιάστηκαν σχετιζόμενες με το φάρμακο ανεπιθύμητες ενέργειες. Δεν διαπιστώθηκαν επιδράσεις στην κινητικότητα ή τη μορφολογία του σπέρματος μετά από χορήγηση, από του στόματος, απλών δόσεων 100 mg σιλντεναφίλης σε υγιείς εθελοντές. ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ: Σύνοψη του προφίλ ασφαλείας: Το προφίλ ασφαλείας του VIAGRA βασίζεται σε 9570 ασθενείς σε 74 διπλά τυφλές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο κλινικές μελέτες. Οι πιο συχνά αναφερθείσες ανεπιθύμητες ενέργειες σε κλινικές μελέτες σε ασθενείς υπό θεραπεία με σιλντεναφίλη, ήταν κεφαλαλγία, έξαψη, δυσπεψία, ρινική συμφόρηση, ζάλη, ναυτία, εξάψεις, οπτική διαταραχή, κυανοψία και όραση θαμπή. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά έχουν συγκεντρωθεί, καλύπτοντας μία περίοδο > 10 χρόνια, κατ’ εκτίμηση. Επειδή δεν αναφέρονται όλες οι ανεπιθύμητες ενέργειες στον Κάτοχο Αδείας Κυκλοφορίας και δε συμπεριλαμβάνονται όλες στη βάση δεδομένων ασφαλείας, οι συχνότητες αυτών των συμβαμάτων δεν μπορούν να καθοριστούν με αξιοπιστία. Παρακάτω παρατίθενται ανά συχνότητα (πολύ συχνές (≥1/10), συχνές (≥1/100 έως <1/10), όχι συχνές (≥1/1.000 έως <1/100), σπάνιες (≥10.000 έως <1/1.000), όλες οι κλινικώς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες παρατηρήθηκαν σε κλινικές μελέτες, με επίπτωση μεγαλύτερη από αυτή του εικονικού φαρμάκου. Επιπρόσθετα, καταγράφονται ως μη γνωστές, οι συχνότητες των κλινικώς σημαντικών ανεπιθύμητων ενεργειών που αναφέρθηκαν από την εμπειρία μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά. Κλινικώς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν με επίπτωση μεγαλύτερη απ’ ότι το εικονικό φάρμακο σε ελεγχόμενες κλινικές μελέτες καθώς και κλινικώς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά. Πολύ συχνές: Κεφαλαλγία. Συχνές: Ζάλη, οπτικές χρωματικές παραμορφώσεις**, οπτική διαταραχή, όραση θαμπή, παροδικό ερύθημα (flushing), εξάψεις, ρινική συμφόρηση, ναυτία, δυσπεψία. Όχι συχνές: Ρινίτιδα, υπερευαισθησία, υπνηλία, υπαισθησία, διαταραχές δακρύρροιας***, πόνος του οφθαλμού, φωτοφοβία, φωτοψία, υπεραιμία του οφθαλμού, λάμπον βλέμμα, επιπεφυκίτιδα, ίλιγγος, εμβοές, ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, υπέρταση, υπόταση, επίσταξη, συμφόρηση κόλπων του προσώπου, νόσος γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, έμετος, άλγος άνω κοιλιακής χώρας, ξηροστομία, εξάνθημα, μυαλγία, άλγος στα άκρα, αιματουρία, θωρακικό άλγος, κόπωση, αίσθηση θερμού, καρδιακός ρυθμός αυξημένος. Σπάνιες: Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, επιληπτική κρίση*, υποτροπή επιληπτικής κρίσης*, συγκοπή, μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια (ΝΑΙΟΝ)*, απόφραξη των αμφιβληστροειδικών αγγείων*, αιμορραγία του αμφιβληστροειδούς, αρτηριοσκληρυντική αμφιβληστροπάθεια, διαταραχή του αμφιβληστροειδούς, γλαύκωμα, έλλειμμα στα οπτικά πεδία, διπλωπία, οπτική οξύτητα μειωμένη, μυωπία, ασθενωπία, εξιδρώματα του υαλοειδούς σώματος, διαταραχή της ίριδας, μυδρίαση, όραση δίκην φωτοστεφάνου, οίδημα του οφθαλμού, διόγκωση του οφθαλμού, οφθαλμική διαταραχή, υπεραιμία του επιπεφυκότα, ερεθισμός του οφθαλμού, μη φυσιολογικό αίσθημα στον οφθαλμό, οίδημα βλεφάρου, δυσχρωματισμός του σκληρού, κώφωση*, αιφνίδιος καρδιακός θάνατος*, έμφραγμα του μυοκαρδίου, κοιλιακή αρρυθμία*, κολπική μαρμαρυγή, ασταθής στηθάγχη, συσφιγκτικό αίσθημα λαιμού, ρινικό οίδημα, ξηρότητα ρινικού βλεννογόνου, υπαισθησία στόματος, σύνδρομο Stevens-Johnson (SJS)*, τοξική επιδερμική νεκρόλυση (TEN)*, αιμορραγία πέους, πριαπισμός*, αιματοσπερμία, στύση αυξημένη, ευερεθιστότητα. *Έχει αναφερθεί μόνο κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης μετά την κυκλοφορία στην αγορά. **Οπτικές χρωματικές παραμορφώσεις: Πρασινοψία, Χρωματοψία, Κυανοψία, Ερυθροψία και Ξανθοψία. ***Διαταραχές δακρύρροιας: Ξηροφθαλμία, Δακρυϊκή διαταραχή και Δακρύρροια αυξημένη. Αναφορά πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών: Η αναφορά πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών μετά από τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας του φαρμακευτικού προϊόντος είναι σημαντική. Επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση της σχέσης οφέλους/κινδύνου του φαρμακευτικού προϊόντος. Ζητείται από τους επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης να αναφέρουν οποιεσδήποτε πιθανολογούμενες ανεπιθύμητες ενέργειες: Ελλάδα: Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων. Μεσογείων 284, GR-15562 Χολαργός, Αθήνα, Τηλ: + 30 21 32040380/337, Φαξ: + 30 21 06549585. Ιστότοπος: http://www.eof.gr. Κύπρος: Φαρμακευτικές Υπηρεσίες. Υπουργείο Υγείας. CY-1475 Λευκωσία, Φαξ: + 357 22608649. Ιστότοπος: www.moh.gov.cy/phs. ΚΑΤΟΧΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ/ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Pfizer Limited, Sandwich, Kent CT13 9NJ, Ηνωμένο Βασίλειο. EU/1/98/077/021. ΤΟΠΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: Pfizer Ελλάς A.E., Λ. Μεσογείων 243, 154 51 Νέο Ψυχικό, Τηλ: +30 210 6785800. ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ: 50MG/TAB, BT x 4 δισκία : 24,77 €. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ (ΜΕΡΙΚΗΣ) ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:08/2014. ΓΙΑ ΠΛΗΡΕΙΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΣΘΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: OLANSEK 2,5mg, 5mg, 7,5mg, 10mg, 15mg και 20mg επικαλυμμένα δισκία. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε επικαλυμμένο δισκίο περιέχει 2,5mg, 5mg, 7,5mg, 10mg, 15mg και 20mg ολανζαπίνη, αντίστοιχα. Θεραπευτικές ενδείξεις Ενήλικες Η ολανζαπίνη ενδείκνυται για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας. Η ολανζαπίνη είναι αποτελεσματική στη διατήρηση της κλινικής βελτίωσης, κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης θεραπείας σε ασθενείς, οι οποίοι εμφάνισαν αρχικά ανταπόκριση στη θεραπεία. Η ολανζαπίνη ενδείκνυται για τη θεραπεία μέτριου έως σοβαρού μανιακού επεισοδίου. Σε ασθενείς στους οποίους το μανιακό επεισόδιο ανταποκρίθηκε στη χορήγηση ολανζαπίνης, η ολανζαπίνη ενδείκνυται για την πρόληψη των υποτροπών σε ασθενείς με διπολική διαταραχή Δοσολογία και τρόπος χορήγησης ΕνήλικεςΣχιζοφρένεια: H συνιστώμενη δόση έναρξης της ολανζαπίνης είναι 10 mg/ημερησίως.Μανιακό επεισόδιο: Η δόση έναρξης είναι 15 mg χορηγούμενη εφάπαξ ημερησίως ως μονοθεραπεία ή 10 mg ημερησίως σε συνδυασμένη θεραπεία. Πρόληψη υποτροπών στη διπολική διαταραχή: H συνιστώμενη δoσολογία έναρξης είναι 10 mg/ημερησίως. Για ασθενείς που λαμβάνουν ολανζαπίνη για τη θεραπεία μανιακού επεισοδίου, να συνεχίζεται η θεραπεία για την πρόληψη υποτροπών στην ίδια δόση. Εάν ένα νέο μανιακό, μικτό, ή καταθλιπτικό επεισόδιο εμφανιστεί, η θεραπεία με ολανζαπίνη θα πρέπει να συνεχιστεί (με αναπροσαρμογή/βελτιστοποίηση της δόσης, εάν κριθεί αναγκαίο), με συμπληρωματική αγωγή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της διάθεσης, όταν ενδείκνυται κλινικά. Κατά την διάρκεια της θεραπείας της σχιζοφρένειας, του μανιακού επεισοδίου και της πρόληψης των υποτροπών της διπολικής διαταραχής, η ημερήσια δόση θα πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με την κλινική κατάσταση του ασθενούς, στο εύρος των 5-20 mg/ημερησίως. Αύξηση της δόσης σε ανώτερη από την συνιστώμενη αρχική δόση, συνιστάται να γίνεται μόνο μετά από κατάλληλη κλινική επανεκτίμηση και γενικά θα πρέπει να πραγματοποιείται σε διαστήματα μεγαλύτερα των 24 ωρών. Η ολανζαπίνη είναι δυνατόν να χορηγηθεί ανεξαρτήτως γευμάτων καθώς η απορρόφησή της δεν επηρεάζεται από τη ταυτόχρονη λήψη τροφής. Σταδιακή μείωση της δόσης συνιστάται, πριν τη διακοπή της αγωγής με ολανζαπίνη. Παιδιά και έφηβοι Δεν συνιστάται η χορήγηση της ολανζαπίνης σε παιδιά και εφήβους ηλικίας κάτω των 18 ετών εξαιτίας της έλλειψης στοιχείων για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα. Μεγαλύτερες αυξήσεις βάρους, λιπιδίων και μεταβολές των επιπέδων της προλακτίνης, έχουν εμφανιστεί σε μικρής διάρκειας μελέτες σε έφηβους ασθενείς σε σχέση με μελέτες σε ενήλικες ασθενείς. Hλικιωμένοι Μια μειωμένη αρχική δόση (5 mg/ημερησίως), αν και δεν αποτελεί την συνήθη συνιστώμενη τακτική, μπορεί να χορηγηθεί σε ηλικιωμένους ασθενείς, 65 ετών και άνω, όπου οι κλινικές παράμετροι το απαιτούν. Νεφρική και/ή ηπατική δυσλειτουργία Μια μικρότερη αρχική δόση (5 mg), πρέπει να χορηγηθεί στους ασθενείς αυτούς. Σε περιπτώσεις μέτριας ηπατικής ανεπάρκειας (κίρρωση, κατηγορίας Α ή Β στην ταξινόμηση κατά Child-Pugh), η αρχική δόση θα πρέπει να είναι 5mg και να αυξάνεται με προσοχή. Φύλο Η δόση έναρξης και το εύρος της δόσης δεν απαιτείται συνήθως να τροποποιούνται για γυναίκες ασθενείς σε σχέση με άνδρες ασθενείς. Καπνιστές Η δόση έναρξης και το εύρος της δόσης δεν απαιτείται, συνήθως, να τροποποιούνται σε μη καπνιστές σε σχέση με καπνιστές. Σε περίπτωση, όπου συνυπάρχουν περισσότεροι από έναν παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν και να επιβραδύνουν το μεταβολισμό (θήλυ φύλο, ηλικιωμένος ασθενής, μη καπνιστής), θα πρέπει να εξετάζεται η πιθανότητα μείωσης της δόσης. H σταδιακή αύξηση της δόσης, όταν ενδείκνυται, πρέπει να είναι συντηρητική, στους ασθενείς αυτούς. Αντενδείξεις: Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε οποιοδήποτε από τα συστατικά του φαρμάκου. Aσθενείς με κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος κλειστής γωνίας. Eιδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση Κατά τη διάρκεια της αντιψυχωτικής αγωγής, η κλινική βελτίωση των ασθενών θα παρατηρηθεί μετά από την πάροδο μερικών ημερών έως και μερικών εβδομάδων. Οι ασθενείς θα πρέπει να βρίσκονται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής. Ψύχωση σχετιζόμενη με άνοια και/ή διαταραχές συμπεριφοράς Η ολανζαπίνη δεν αποτελεί εγκεκριμένη θεραπεία ασθενών με ψύχωση σχετιζόμενη με άνοια και/ή διαταραχές συμπεριφοράς και δεν συνιστάται η χρήση της, ειδικά σε αυτή την ομάδα ασθενών λόγω της αυξημένης θνησιμότητας και του κινδύνου εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Σε ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο (placebo) κλινικές δοκιμές (διάρκειας 6-12 εβδομάδων), σε ηλικιωμένους ασθενείς (μέσης ηλικίας 78 ετών) με ψύχωση σχετιζόμενη με άνοια και/ή διαταραχές συμπεριφοράς, παρατηρήθηκε διπλάσια αύξηση της επίπτωσης θανάτου στους ασθενείς υπό ολανζαπίνη συγκριτικά με εκείνη για τους ασθενείς υπό εικονικό φάρμακο (placebo) (3,5 % έναντι 1,5% αντιστοίχως). H υψηλότερη επίπτωση θανάτου δεν σχετιζόταν με τη δόση της ολανζαπίνης (μέση ημερήσια δόση 4,4 mg) ή τη διάρκεια της αγωγής. Οι παράγοντες κινδύνου που ενδέχεται να προδιαθέτουν τον πληθυσμό αυτό των ασθενών σε αυξημένη θνησιμότητα περιλαμβάνουν: ηλικία > 65 ετών, δυσφαγία, καταστολή, πλημμελής θρέψη και αφυδάτωση, πνευμονικές καταστάσεις (π.χ. πνευμονία από ή χωρίς εισρόφηση) ή συγχορήγηση βενζοδιαζεπινών. Ωστόσο, η επίπτωση θανάτου ήταν υψηλότερη στους ασθενείς σε θεραπεία με ολανζαπίνη συγκριτικά με τους ασθενείς υπό εικονικό φάρμακο (placebo), ανεξάρτητα από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου. Στις ίδιες κλινικές δοκιμές, αναφέρθηκαν αγγειακές εγκεφαλικές ανεπιθύμητες ενέργειες (CVAE π.χ., αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο), περιλαμβανομένων εκείνων με θανατηφόρα έκβαση. Παρατηρήθηκε μία τριπλάσια αύξηση σε CVAE σε ασθενείς που έλαβαν ολανζαπίνη συγκριτικά με ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo) (1,3 % έναντι 0,4 % αντιστοίχως). Όλοι οι ασθενείς σε θεραπεία με ολανζαπίνη και εικονικό φάρμακο (placebo) που εμφάνισαν CVAE, είχαν προϋπάρχοντες παράγοντες κινδύνου. Ηλικία > 75 ετών και αγγειακού/μικτού τύπου άνοια διαπιστώθηκαν ως παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη CVAE που σχετίζεται με την αγωγή με ολανζαπίνη. Η αποτελεσματικότητα της ολανζαπίνης δεν έχει διαπιστωθεί στις δοκιμές αυτές. Νόσος του Parkinson Η χορήγηση της ολανζαπίνης για τη θεραπεία ψύχωσης που σχετίζεται με αγωνιστή ντοπαμίνης σε ασθενείς με νόσο Parkinson δε συστήνεται. Σε κλινικές δοκιμές, επιδείνωση των παρκινσονικών συμπτωμάτων και των ψευδαισθήσεων αναφέρθηκε πολύ συχνά και σε μεγαλύτερη συχνότητα από το εικονικό φάρμακο (placebo), και η ολανζαπίνη δεν ήταν περισσότερο αποτελεσματική από το εικονικό φάρμακο (placebo) στη θεραπεία των ψυχωτικών συμπτωμάτων. Στις δοκιμές αυτές, οι ασθενείς απαιτείτο αρχικά να είναι σταθεροποιημένοι στη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση των αντι-Παρκινσονικών φαρμακευτικών προϊόντων (αγωνιστής ντοπαμίνης) και να παραμένουν στα ίδια αντι-Παρκινσονικά φαρμακευτικά προϊόντα και δοσολογίες, καθ’όλη τη διάρκεια της μελέτης. Η αρχική δόση της ολανζαπίνης ήταν 2,5 mg/ ημερησίως και τιτλοποιήθηκε σε μέγιστη δόση 15 mg/ημερησίως, ανάλογα με την κρίση του ερευνητή. Νευροληπτικό Kακόηθες Σύνδρομο (NMS)Το ΝΜS είναι μία δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση, η οποία σχετίζεται με την αντιψυχωτική αγωγή. Σπάνιες περιπτώσεις χαρακτηρισθείσες σαν ΝΜS έχουν, επίσης, σχετισθεί με την ολανζαπίνη. Oι κλινικές εκδηλώσεις του ΝΜS περιλαμβάνουν: υπερπυρεξία, μυϊκή ακαμψία, μεταβολή στη νοητική κατάσταση και σημεία αστάθειας του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ακανόνιστος σφυγμός ή αρτηριακή πίεση, ταχυκαρδία, εφίδρωση και καρδιακή δυσρυθμία). Eπιπρόσθετα σημεία πιθανώς περιλαμβάνουν αύξηση της κρεατινικής φωσφοκινάσης, μυοσφαιρινουρία (ραβδομυόλυση) και οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Εάν ένας ασθενής εμφανίσει σημεία και συμπτώματα ενδεικτικά του ΝΜS ή ανεξήγητο υψηλό πυρετό χωρίς άλλες επιπρόσθετες κλινικές εκδηλώσεις του ΝΜS, η χορήγηση όλων των αντιψυχωτικών φαρμάκων, περιλαμβανομένης της ολανζαπίνης, θα πρέπει να διακόπτεται. Υπεργλυκαιμία και διαβήτης Υπεργλυκαιμία και/ή εμφάνιση ή επιδείνωση διαβήτη, η οποία περιστασιακά έχει συσχετισθεί με κετοξέωση ή κώμα, έχει σπάνια αναφερθεί, περιλαμβανομένων και μερικών θανατηφόρων περιπτώσεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια προϋπάρχουσα αύξηση του σωματκού βάρους έχει αναφερθεί, η οποία ίσως είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας. Συνιστάται κατάλληλος κλινικός έλεγχος, σύμφωνα με τις ενδεδειγμένες αντιψυχωτικές κατευθυντήριες οδηγίες. Οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με οποιουσδήποτε αντιψυχωτικούς παράγοντες, περιλαμβανομένου του OLANSEK, θα πρέπει να παρακολουθούνται για σημεία και συμπτώματα υπεργλυκαιμίας (όπως πολυδιψία, πολυουρία, πολυφαγία και αδυναμία) και οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή εκείνοι με παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά για επιδείνωση του ελέγχου της γλυκόζης. Το σωματικό βάρος θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά. Λιπιδικές μεταβολές: Ανεπιθύμητες μεταβολές στα επίπεδα των λιπιδίων έχουν παρατηρηθεί σε ασθενείς υπό θεραπεία με ολανζαπίνη σε κλινικές δοκιμές ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο (placebo). Οι μεταβολές των λιπιδίων πρέπει να αντιμετωπίζονται καταλλήλως κλινικά, ιδιαίτερα σε δυσλιπιδαιμικούς ασθενείς και σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη διαταραχών των λιπιδίων. Οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με οποιουσδήποτε αντιψυχωτικούς παράγοντες, περιλαμβανομένου του OLANSEK, θα πρέπει να υποβάλλονται τακτικά σε έλεγχο των λιπιδίων του ορού σύμφωνα με τις ενδεδειγμένες αντιψυχωτικές κατευθυντήριες οδηγίες. Αντιχολινεργική δραστηριότητα: Ενώ η ολανζαπίνη έδειξε αντιχολινεργική δραστηριότητα in vitro, η εμπειρία κατά την διάρκεια των κλινικών δοκιμών αποκάλυψε χαμηλή επίπτωση ανάλογων συμβαμάτων. Εντούτοις, επειδή η κλινική εμπειρία με την ολανζαπίνη σε ασθενείς με συνυπάρχοντα νοσήματα είναι περιορισμένη,συστήνεται προσοχή όταν συνταγογραφείται σε ασθενείς με υπερτροφία προστάτη, ή παραλυτικό ειλεό και ανάλογες καταστάσεις. Ηπατική λειτουργία Παροδικές ασυμπτωματικές αυξήσεις των ηπατικών τρανσαμινασών, ALT, AST έχουν συχνά παρατηρηθεί, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια της θεραπείας. Προσοχή απαιτείται σε ασθενείς με αυξημένες τιμές ALT και/ή AST, σε ασθενείς με σημεία και συμπτώματα ηπατικής δυσλειτουργίας, σε ασθενείς με προϋπάρχουσες καταστάσεις που σχετίζονται με περιορισμό της ηπατικής λειτουργικής επάρκειας και σε ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν αγωγή με δυνητικά ηπατοτοξικά φάρμακα. Σε περίπτωση αύξησης της ALT και/ή AST κατά την διάρκεια της θεραπείας, θα πρέπει να σχεδιασθεί παρακολούθηση και να εξετασθεί το ενδεχόμενο μείωσης της δόσης. Σε περιπτώσεις όπου έχει διαγνωσθεί ηπατίτιδα (περιλαμβανομένης της ηπατοκυτταρικής, της χολοστατικής ή της μικτής ηπατικής βλάβης), η θεραπεία με ολανζαπίνη, θα πρέπει να διακόπτεται. Ουδετεροπενία Προσοχή θα πρέπει να δίδεται σε ασθενείς με χαμηλό αριθμό λευκοκυττάρων και/ή ουδετερόφιλων από οποιαδήποτε αιτία, σε ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα που είναι γνωστό ότι προκαλούν ουδετεροπενία, σε ασθενείς με ιστορικό φαρμακογενούς καταστολής/τοξικότητας του μυελού των οστών, σε ασθενείς με καταστολή του μυελού των οστών από συνυπάρχον νόσημα, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία και σε ασθενείς με υπερηωσινοφιλικές καταστάσεις ή με μυελοϋπερπλαστική νόσο. Ουδετεροπενία έχει συχνά αναφερθεί κατά τη συγχορήγηση της ολανζαπίνης με βαλπροϊκό. Διακοπή της θεραπείας Οξέα συμπτώματα όπως εφίδρωση, αϋπνία, τρόμος, άγχος, ναυτία, ή έμετος έχουν αναφερθεί πολύ σπάνια (< 0,01%) όταν η ολανζαπίνη διακόπτεται αιφνίδια. QT διάστημa: Σε κλινικές δοκιμές, κλινικά σημαντικές παρατάσεις στα διαστήματα του διορθωμένου QT (QTc) (διόρθωση του διαστήματος QT κατά Fridericia [QTcF] ≥ 500 milliseconds [msec] οποτεδήποτε μετά την αρχική εκτίμηση σε ασθενείς με αρχική εκτίμηση QTcF < 500 msec) ήταν όχι συχνές (0,1 % έως 1 %) σε ασθενείς που έλαβαν ολανζαπίνη, χωρίς σημαντικές διαφορές στα σχετιζόμενα καρδιακά συμβάματα συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο (placebo). Εντούτοις, όπως και με άλλα αντιψυχωτικά, προσοχή απαιτείται όταν η ολανζαπίνη συγχορηγείται με φάρμακα που είναι γνωστό ότι παρατείνουν το QTc διάστημα, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους, σε ασθενείς με συγγενές σύνδρομο παρατεταμένου QT διαστήματος, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, καρδιακή υπερτροφία, υποκαλιαιμία ή υπομαγνησιαιμία. Θρομβοεμβολή: Χρονική συσχέτιση της αγωγής με ολανζαπίνη και φλεβικής θρομβοεμβολής (VTE) έχει πολύ σπάνια (<0,01%) αναφερθεί. Δεν έχει θεμελιωθεί αιτιολογική συσχέτιση μεταξύ της εμφάνισης φλεβικής θρομβοεμβολής και της αγωγής με ολανζαπίνη. Εντούτοις, αφού οι ασθενείς με σχιζοφρένεια, συχνά εμφανίζουν επίκτητους παράγοντες κινδύνου για φλεβική θρομβοεμβολή, όλοι οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης VTE, όπως η ακινητοποίηση των ασθενών, θα πρέπει να προσδιορίζονται και να λαμβάνονται προστατευτικά μέτρα. Γενική δραστηριότητα ΚΝΣ Με δεδομένες τις κύριες επιδράσεις της ολανζαπίνης στο KNΣ, θα πρέπει να δίδεται προσοχή στη συγχορήγησή της με άλλα φάρμακα που δρουν επίσης στο KNΣ καθώς και με το αλκοόλ. Επειδή η ολανζαπίνη εμφανίζει in vitro δράση ανταγωνιστή της ντοπαμίνης, ενδέχεται να ανταγωνισθεί τις επιδράσεις των άμεσων και έμμεσων αγωνιστών της ντοπαμίνης. Επιληπτικές κρίσεις Η ολανζαπίνη θα πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με ιστορικό επιληπτικών κρίσεων ή σε ασθενείς με παράγοντες οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν μείωση της επιληπτικής ουδού. Οι επιληπτικές κρίσεις έχουν αναφερθεί σπάνια σε ασθενείς υπό αγωγή με ολανζαπίνη. Στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτών, ιστορικό επιληπτικών κρίσεων ή παράγοντες κινδύνου για επιληπτικές κρίσεις έχουν αναφερθεί. Όψιμη Δυσκινησία Σε συγκριτικές μελέτες, ετήσιας ή μικρότερης διάρκειας, η ολανζαπίνη σχετιζόταν με στατιστικά σημαντικά χαμηλότερη επίπτωση φαρμακοεπαγώμενης δυσκινησίας. Εν τούτοις, ο κίνδυνος για όψιμη δυσκινησία αυξάνεται με την μακροχρόνια έκθεση και επομένως εάν σημεία ή συμπτώματα όψιμης δυσκινησίας εμφανισθούν σε ασθενή υπό αγωγή με ολανζαπίνη, θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο μείωσης της δόσης ή διακοπής της χορήγησης. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί προσωρινά να επιδεινωθούν ή να εμφανισθούν μετά από διακοπή της θεραπείας. Ορθοστατική υπόταση Ορθοστατική υπόταση παρατηρήθηκε όχι συχνά σε ηλικιωμένους ασθενείς που ελάμβαναν ολανζαπίνη κατά την διάρκεια των κλινικών δοκιμών. Όπως και με άλλα αντιψυχωτικά, συνιστάται η αρτηριακή πίεση να μετράται περιοδικά σε ασθενείς άνω των 65 ετών. Χρήση σε παιδιά και εφήβους ηλικίας κάτω των 18 ετών Η ολανζαπίνη δεν ενδείκνυται για χρήση στην αγωγή παιδιών και εφήβων. Μελέτες σε ασθενείς ηλικίας 13-17 ετών παρουσίασαν ποικίλες ανεπιθύμητες ενέργειες, που περιλαμβάνουν αύξηση σωματικού βάρους, μεταβολές στις μεταβολικές παραμέτρους και αυξήσεις των επιπέδων προλακτίνης. Μακράς διάρκειας αποτελέσματα που σχετίζονται με αυτά τα συμβάματα δεν έχουν μελετηθεί και παραμένουν άγνωστα. Λακτόζη Tα δισκία OLANSEK περιέχουν λακτόζη. Οι ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα όπως η δυσανεξία της γαλακτόζης, η ανεπάρκεια της λακτάσης ή η δυσαπορρόφηση της γλυκόζης-γαλακτόζης, δεν πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. Aλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης Μελέτες αλληλεπίδρασης έχουν πραγματοποιηθεί μόνο σε ενήλικες. Δυνητικές αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν την ολανζαπίνη Επειδή η ολανζαπίνη μεταβολίζεται μέσω του CYP1A2, οι ουσίες που προκαλούν επαγωγή ή αναστολή ειδικά του ισοενζύμου αυτού, ενδέχεται να επηρεάσουν τις φαρμακοκινητικές ιδιότητες της ολανζαπίνης. Επαγωγή του CYP1A2 Ο μεταβολισμός της ολανζαπίνης μπορεί να ενισχυθεί από το κάπνισμα και από την καρβαμαζεπίνη με αποτέλεσμα να προκληθεί μείωση των συγκεντρώσεων της ολανζαπίνης. Έχει αναφερθεί μόνο μικρή έως μέτρια αύξηση της κάθαρσης της ολανζαπίνης. Οι κλινικές επιπτώσεις αναμένεται να είναι περιορισμένες αλλά συνιστάται η κλινική παρακολούθηση των ασθενών και μία αύξηση της δόσης της ολανζαπίνης μπορεί να γίνει εάν κριθεί απαραίτητο. Αναστολή του CYP1A2 Η φλουβοξαμίνη, ένας ειδικός αναστολέας του CYP1A2, έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει σημαντικά τον μεταβολισμό της ολανζαπίνης. Η μέση αύξηση της μέγιστης συγκέντρωσης (Cmax) της ολανζαπίνης, μετά τη χορήγηση της φλουβοξαμίνης, ήταν 54 % σε γυναίκες μη καπνιστές και 77 % σε άνδρες καπνιστές. Η μέση αύξηση της AUC της ολανζαπίνης ήταν 52 % και 108 %, αντίστοιχα. Η χορήγηση μικρότερης δόσης έναρξης της ολανζαπίνης, θα πρέπει να εξετάζεται σε ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν φλουβοξαμίνη ή άλλους αναστολείς του CYP1A2, όπως η σιπροφλοξασίνη. Σε περίπτωση έναρξης θεραπείας με έναν αναστολέα του CYP1A2, το ενδεχόμενο μείωσης της δόσης της ολανζαπίνης θα πρέπει να εξετάζεται. Μείωση της βιοδιαθεσιμότητας Η χορήγηση ενεργού άνθρακα μειώνει την βιοδιαθεσιμότητα της ολανζαπίνης, χορηγούμενης από του στόματος, σε ποσοστό 50-60 % γι’αυτό και ο ενεργός άνθρακας θα πρέπει να λαμβάνεται τουλάχιστον 2 ώρες πριν ή μετά τη χορήγηση της ολανζαπίνης. Φλουοξετίνη (αναστολέας του CYP2D6), εφάπαξ δόσεις αντιόξινους (αργιλίου, μαγνησίου) ή σιμετιδίνη, δεν έχουν αναφερθεί να επηρεάζουν σημαντικά τις φαρμακοκινητικές ιδιότητες της ολανζαπίνης. Δυνητικές επιδράσεις της ολανζαπίνης σε άλλα φαρμακευτικά προϊόντα Η ολανζαπίνη ενδέχεται να ανταγωνισθεί τις επιδράσεις των άμεσων ή έμμεσων αγωνιστών ντοπαμίνης. Η ολανζαπίνη δεν προκαλεί αναστολή των κυριότερων ισοενζύμων του κυττοχρώματος CYP450 in vitro (π.χ. 1Α2, 2D6, 2C9, 2C19, 3A4). Ως εκ τούτου, δεν αναμένονται σημαντικές αλληλεπιδράσεις, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα των μελετών in vivo όπου δεν παρατηρήθηκε αναστολή του μεταβολισμού των ακόλουθων δραστικών ουσιών: των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών (μεταβολιζομένων κύρια μέσω CYP2D6), της βαρφαρίνης (CYP2C9), της θεοφυλλίνης (CYP1Α2) ή της διαζεπάμης (CYP3A4 και 2C19). Δεν αναφέρθηκαν αλληλεπιδράσεις, κατά τη συγχορήγηση της ολανζαπίνης με λίθιο ή βιπεριδένη. Κατά την παρακολούθηση των επιπέδων πλάσματος του βαλπροϊκού δεν παρουσιάστηκε ανάγκη προσαρμογής της δόσης του βαλπροϊκού, μετά την έναρξη της συγχορήγησης της ολανζαπίνης. Γενική δραστηριότητα ΚΝΣ Πρέπει να δίνεται προσοχή σε ασθενείς που καταναλώνουν αλκοόλ ή λαμβάνουν φαρμακευτικά προϊόντα που μπορεί να προκαλέσουν καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Δε συστήνεται η συγχορήγηση ολανζαπίνης με αντι-Παρκινσονικά φαρμακευτικά προϊόντα σε ασθενείς με νόσο Parkinson και άνοια. QTc διάστημα Απαιτείται προσοχή όταν η ολανζαπίνη συγχορηγείται με φαρμακευτικά προϊόντα που είναι γνωστό ότι παρατείνουν το QTc διάστημα. Κύηση και γαλουχία Δεν υπάρχουν επαρκείς και καλά ελεγχόμενες μελέτες επί εγκύων γυναικών. Oι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνουν τον ιατρό τους, σε περίπτωση που μείνουν ή προτίθενται να μείνουν έγκυες, κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ολανζαπίνη. Ωστόσο, επειδή, η εμπειρία στον άνθρωπο είναι περιορισμένη, η ολανζαπίνη θα πρέπει να χορηγείται στην εγκυμοσύνη μόνον εάν το αναμενόμενο όφελος, δικαιολογεί τον πιθανό κίνδυνο για το έμβρυο. Αυθόρμητες αναφορές έχουν πολύ σπάνια ληφθεί σχετικά με τρόμο, υπερτονία, λήθαργο και υπνηλία σε νεογνά μητέρων οι οποίες είχαν λάβει ολανζαπίνη κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της κύησης. Σε μια μελέτη σε υγιείς θηλάζουσες γυναίκες, παρατηρήθηκε απέκκριση της ολανζαπίνης στο μητρικό γάλα. Η μέση έκθεση του νεογνού (mg/kg) στη σταθερή κατάσταση, υπολογίσθηκε ότι αντιστοιχεί στο 1,8 % της αντίστοιχης δόσης της ολανζαπίνης στη μητέρα (mg/kg). Oι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται ότι δεν συνιστάται να θηλάζουν, εάν λαμβάνουν ολανζαπίνη. Eπιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Δεν πραγματοποιήθηκαν μελέτες σχετικά με τις επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών. Επειδή η ολανζαπίνη μπορεί να προκαλέσει υπνηλία και ζάλη, οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται για τους πιθανούς κινδύνους κατά το χειρισμό μηχανών, περιλαμβανομένων των οχημάτων. Aνεπιθύμητες ενέργειες Ενήλικες Οι πιο συχνά αναφερόμενες (παρατηρήθηκαν σε ≥ 1% των ασθενών) ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες σχετίζονταν με τη χορήγηση ολανζαπίνης κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών, ήταν υπνηλία, αύξηση σωματικού βάρους, ηωσινοφιλία, αυξημένα επίπεδα προλακτίνης, χοληστερόλης, γλυκόζης και τριγλυκεριδίων, γλυκοζουρία, αυξημένη όρεξη, ζάλη, ακαθησία, παρκινσονισμός, δυσκινησία, ορθοστατική υπόταση, αντιχολινεργικές επιδράσεις, παροδικές ασυμπτωματικές αυξήσεις των ηπατικών τρανσαμινασών, εξάνθημα, εξασθένιση, κόπωση και οίδημα. Ο ακόλουθος πίνακας περιλαμβάνει τις ανεπιθύμητες ενέργειες και τα εργαστηριακά ευρήματα που παρατηρήθηκαν κατά την διάρκεια κλινικών δοκιμών και αυθόρμητων αναφορών. Εντός κάθε κατηγορίας συχνότητας εμφάνισης, οι ανεπιθύμητες ενέργειες παρατίθεται κατά φθίνουσα σειρά σοβαρότητας. Οι όροι συχνότητας που αναφέρονται παρακάτω προσδιορίζονται ως εξής: Πολύ συχνές (≥ 10 %), συχνές (≥ 1 % και < 10 %), όχι συχνές (≥ 0,1 % και < 1 %), σπάνιες (≥ 0,01 % και < 0,1 %), πολύ σπάνιες (< 0,01 %), μη γνωστές (δεν μπορούν να εκτιμηθούν με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα). Διαταραχές του αιμοποιητικού και του λεμφικού συστήματος: Συχνές Ηωσινοφιλία Όχι Συχνές Λευκοπενία, Ουδετεροπενία Μη Γνωστές Θρομβοκυτοπενία Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος: Μη Γνωστές Αλλεργική αντίδραση Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης Πολύ Συχνές Αύξηση βάρους Συχνές Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, Αυξημένα επίπεδα γλυκόζης, Αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, Γλυκοζουρία, Αύξηση της όρεξης Μη Γνωστές Εμφάνιση ή επιδείνωση διαβήτη που περιστασιακά έχει συσχετισθεί με κετοξέωση ή κώμα περιλαμβανομένων και μερικών θανατηφόρων περιστατικών Υποθερμία συσχετισθεί με κετοξέωση ή κώμα περιλαμβανομένων και μερικών θανατηφόρων περιστατικών Υποθερμία συσχετισθεί με κετοξέωση ή κώμα περιλαμβανομένων και μερικών θανατηφόρων περιστατικών Υποθερμία. Διαταραχές του νευρικού συστήματος Πολύ Συχνές Υπνηλία Συχνές Ζάλη, Ακαθησία,Παρκινσονισμός, Δυσκινησία Μη Γνωστές Επιληπτικές κρίσεις όπου στις περισσότερες περιπτώσεις είχαν αναφερθεί ιστορικό επιληπτικών κρίσεων ή παράγοντες κινδύνου για επιληπτικές κρίσεις. Νευροληπτικό Kακόηθες Σύνδρομο (ΝΜS). Δυστονία (περιλαμβανομένης της περιστροφής των οφθαλμικών βολβών) Όψιμη δυσκινησία, Συμπτώματα διακοπής. Καρδιακές διαταραχές Όχι Συχνές Βραδυκαρδία Παράταση του διαστήματος QTc Μη Γνωστές Κοιλιακή ταχυκαρδία /μαρμαρυγή,αιφνίδιος θάνατος Αγγειακές διαταραχές Συχνές Ορθοστατική υπόταση Μη Γνωστές Θρομβοεμβολή (περιλαμβανομένων της πνευμονικής εμβολής και της θρόμβωσης των εν των βάθει φλεβών). Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος Ήπιες, παροδικές αντιχολινεργικές επιδράσεις, μεταξύ των οποίων δυσκοιλιότητα και ξηροστομία. Διαταραχές του ήπατος και των χοληφόρων Συχνές Παροδικές, ασυμπτωματικές αυξήσεις των ηπατικών τρανσαμινασών (ALT, AST), ιδιαίτερα στην έναρξη της θεραπείας Μη Γνωστές Ηπατίτιδα (περιλαμβανομένης της ηπατοκυτταρικής, της χολοστατικής ή της μικτής ηπατικής βλάβης) Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Συχνές Εξάνθημα Όχι Συχνές Αντίδραση από φωτοευαισθησία, Αλωπεκία. Διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού Μη Γνωστές Ραβδομυόλυση Διαταραχές των νεφρών και των ουροφόρων οδών Μη Γνωστές Δυσκολία στην ούρηση Διαταραχές του αναπαραγωγικού συστήματος και του μαστού οδών Μη Γνωστές Πριαπισμός Γενικές διαταραχές και καταστάσεις της οδού χορήγησης Συχνές Εξασθένιση,Κόπωση,Οίδημα Έρευνες Πολύ Συχνές Αυξημένα επίπεδα προλακτίνης του πλάσματος. Όχι Συχνές Αυξημένα επίπεδα κρεατινικής φωσφοκινάσης, Αυξημένη ολική χολερυθρίνη Μη Γνωστές Αυξημένη αλκαλική φωσφατάση Μακράς-διάρκειας έκθεση (τουλάχιστον 48 εβδομάδων)Η αναλογία των ασθενών που είχαν σοβαρές και κλινικά σημαντικές αλλαγές όσον αφορά την αύξηση σωματικού βάρους, τη γλυκόζη, την ολική LDL/HDL χοληστερόλη ή τα τριγλυκερίδια, αυξήθηκε με τη πάροδο του χρόνου. Σε ενήλικες ασθενείς που συμπλήρωσαν 9-12 μήνες θεραπείας, ο ρυθμός αύξησης της μέσης τιμής της γλυκόζης του αίματος επιβραδύνθηκε μετά από περίπου 6 μήνες. Επιπρόσθετες πληροφορίες για ειδικούς πληθυσμούς Σε κλινικές δοκιμές με ηλικιωμένους ασθενείς με άνοια, η θεραπεία με ολανζαπίνη συσχετίσθηκε με μεγαλύτερη επίπτωση θανάτου και αγγειακές εγκεφαλικές ανεπιθύμητες ενέργειες, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (placebo). Πολύ συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονταν με τη χορήγηση ολανζαπίνης σε αυτή την κατηγορία ασθενών, ήταν το μη φυσιολογικό βάδισμα και οι πτώσεις. Πνευμονία, αυξημένη θερμοκρασία σώματος, λήθαργος, ερύθημα, οπτικές ψευδαισθήσεις και ακράτεια ούρων παρατηρήθηκαν συχνά. Σε κλινικές δοκιμές σε ασθενείς με φαρμακο-επαγώμενη (αγωνιστή ντοπαμίνη) ψύχωση στο πλαίσιο νόσου Parkinson, επιδείνωση των παρκινσονικών συμπτωμάτων και των ψευδαισθήσεων αναφέρθηκε πολύ συχνά και σε μεγαλύτερη συχνότητα από το εικονικό φάρμακο (placebo). Σε μία κλινική δοκιμή σε ασθενείς με διπολική μανία, η συγχορήγηση βαλπροϊκού με ολανζαπίνη, είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση ουδετεροπενίας σε ποσοστό 4,1%. Τα υψηλά επίπεδα πλάσματος του βαλπροϊκού ενδέχεται να είναι ένας πιθανός συνεισφέρων παράγοντας. Η συγχορήγηση της ολανζαπίνης με λίθιο ή βαλπροϊκό είχε σαν αποτέλεσμα αυξημένα ποσοστά (≥ 10 %) τρόμου, ξηροστομίας, αυξημένης όρεξης και αύξησης σωματικού βάρους. Διαταραχή του λόγου, επίσης, αναφέρθηκε συχνά. Κατά τη διάρκεια της συγχορήγησης της ολανζαπίνης με λίθιο ή βαλπροϊκο νάτριο/βαλπροϊκο οξύ, μία αύξηση ≥ 7 % του βάρους σώματος από την αρχική εκτίμηση, παρατηρήθηκε στο 17,4 % των ασθενών, κατά τη διάρκεια της αγωγής οξείας φάσεως (έως 6 εβδομάδες). Η μακροχρόνια θεραπεία με ολανζαπίνη (έως και 12 μήνες) για την πρόληψη υποτροπών σε ασθενείς με διπολική διαταραχή έχει συσχετισθεί με αύξηση ≥ 7 % από το αρχικό βάρος σώματος, στο 39,9 % των ασθενών. Παιδιά και έφηβοι Δεν συνιστάται η χορήγηση της ολανζαπίνης σε παιδιά και εφήβους ηλικίας κάτω των 18 ετών. Παρόλο που δεν υπάρχουν κλινικές δοκιμές σχεδιασμένες για να συγκρίνουν τους εφήβους με τους ενήλικες, τα δεδομένα από μελέτες σε εφήβους συγκρίθηκαν με τα δεδομένα από τις δοκιμές σε ενήλικες. Ο ακόλουθος πίνακας συνοψίζει τις ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν με μεγαλύτερη συχνότητα σε έφηβους ασθενείς (ηλικίας 13-17 ετών) συγκριτικά με ενήλικες ασθενείς ή μόνο τις ανεπιθύμητες ενέργειες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμων κλινικών δοκιμών με έφηβους ασθενείς. Κλινικά σημαντική αύξηση σωματικού βάρους (≥ 7 %) παρατηρήθηκε πιο συχνά στην ομάδα των εφήβων ασθενών σε σύγκριση με τους ενήλικες με συγκρίσιμη έκθεση στο φάρμακο. Το ποσοστό αύξησης σωματικού βάρους και η αναλογία των εφήβων ασθενών που παρουσίασαν κλινικά σημαντική αύξηση σωματικού βάρους ήταν μεγαλύτερα σε αυτούς υπό μακροχρόνια έκθεση (τουλάχιστον 24 εβδομάδες) από ότι υπό τη βραχείας διάρκειας έκθεση. Εντός κάθε κατηγορίας συχνότητας εμφάνισης, οι ανεπιθύμητες ενέργειες παρατίθενται κατά φθίνουσα σειρά σοβαρότητας. Οι όροι συχνότητας που αναφέρονται παρακάτω προσδιορίζονται ως εξής: Πολύ συχνές (≥ 10 %), συχνές (≥ 1 % και < 10 %). Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης Πολύ συχνές: Άυξηση σωματικού βάρους, αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, αύξηση της όρεξης. Συχνές: Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης Διαταραχές του νευρικού συστήματος Πολύ συχνές: Καταστολή (περιλαμβάνει: υπερυπνία, λήθαργο, υπνηλία). Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος Συχνές: Ξηροστομία Διαταραχές του ήπατος και των χοληφόρων Πολύ συχνές: Αύξηση των ηπατικών τρανσαμινάσων (ALT/AST). Έρευνες Πολύ συχνές: Μειωμένη ολική χολερυθρίνη, αυξημένη GGT, αυξημένα επίπεδα προλακτίνης του πλάσματος. Yπερδοσολογία Σημεία και συμπτώματα Πολύ συχνά συμπτώματα της υπερδοσολογίας (με ποσοστό εμφάνισης >10 %) περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, διέγερση / επιθετικότητα, δυσαρθρία, ποικίλα εξωπυραμιδικά συμπτώματα και μειωμένο επίπεδο συνείδησης, το οποίο κυμαίνεται από καταστολή έως κώμα. Άλλα κλινικά σημαντικά συμβάματα της υπερδοσολογίας περιλαμβάνουν παραλήρημα, επιληπτικές κρίσεις, κώμα, πιθανό νευροληπτικό κακόηθες σύνδρομο, αναπνευστική καταστολή, εισρόφηση, υπέρταση ή υπόταση, καρδιακές αρρυθμίες (ποσοστό εμφάνισης < 2 % των περιπτώσεων υπερδοσολογίας) και καρδιοαναπνευστική ανακοπή. Θανατηφόρες εκβάσεις έχουν αναφερθεί με οξείες υπερδοσολογίες τόσο χαμηλές όσο τα 450 mg, αλλά και επιβίωση έχει επίσης αναφερθεί μετά από οξεία υπερδοσολογία με περίπου 2 g από του στόματος ολανζαπίνη. Αντιμετώπιση υπερδοσολογίας Δεν υπάρχει ειδικό αντίδοτο για την ολανζαπίνη. Πρόκληση εμέτου δεν προτείνεται. Η χρήση των καθιερωμένων διαδικασιών αντιμετώπισης της υπερδοσολογίας (π.χ. πλύση στομάχου, χορήγηση ενεργού άνθρακα) μπορεί να εφαρμοσθεί. Η ταυτόχρονη χορήγηση ενεργού άνθρακα έδειξε ότι μειώνει την βιοδιαθεσιμότητα της από του στόματος χορηγούμενης ολανζαπίνης σε ποσοστό 50-60%. Η συμπτωματική αντιμετώπιση και ο έλεγχος των λειτουργιών των ζωτικών οργάνων μπορούν να εφαρμόζονται ανάλογα με την κλινική κατάσταση του ασθενούς, περιλαμβανομένης της αντιμετώπισης της υπότασης, της κυκλοφορικής κατέρρειψης και της υποστήριξης της αναπνευστικής λειτουργίας. Μη χρησιμοποιείτε επινεφρίνη, ντοπαμίνη ή άλλες συμπαθητικομιμητικές ουσίες με β-αγωνιστική δραστηριότητα, επειδή η διέγερση των β- υποδοχέων ενδέχεται να επιδεινώσει την υπόταση. H καρδιαγγειακή παρακολούθηση είναι απαραίτητη για τον έλεγχο πιθανών αρρυθμιών. Στενή ιατρική επίβλεψη και παρακολούθηση είναι απαραίτητη μέχρι ο ασθενής να ανακάμψει πλήρως. Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες Φαρμακοθεραπευτική κατηγορία: διαζεπίνες, οξαζεπίνες και θειαζεπίνες, κωδικός ATC N05A Η03. Κατάλογος εκδόχων: Περιεχόμενο δισκίου: Μονοϋδρική λακτόζη, υδροξυπροπυλοκυτταρίνη, κροσποβιδόνη, μικροκρυσταλλική κυτταρίνη, στεατικό μαγνήσιο. Επικάλυψη δισκίου: Υπρομελλόζη, Λευκό χρωστικό μίγμα (υπρομελλόζη, διοξείδιο τιτανίου E171, πολυαιθυλενογλυκόλη, πολυσορβικό 80) (Για τα δισκία των 2,5mg, 5mg, 7,5mg, 10mg). Μίγμα γαλάζιας χρωστικής (διοξείδιο τιτανίου E171, μονοϋδρική λακτόζη, υπρομελλόζη, τριακετίνη, ινδικοκαρμίνιο Ε132) (Για τo δισκίo των 15mg). Mίγμα ροζ χρωστικής (διοξείδιο τιτανίου Ε171, πολυαιθυλενογλυκόλη, μονοϋδρική λακτόζη, υπρομελλόζη και συνθετικό ερυθρό οξείδιο σιδήρου) (Για τo δισκίo των 15mg). Κηρός καρναούβης. Bρώσιμο κυανό μελάνι (κόμμεα λάκκας, πολυαιθυλενογλυκόλη, προπυλενογλυκόλη, ινδικοκαρμίνιο Ε132) (Για τα δισκία των 2,5mg, 5mg, 7,5mg, 10mg). Ασυμβατότητες: Δεν εφαρμόζεται. Διάρκεια ζωής 2 έτη. (Για τo δισκίo των 2,5mg). 3 έτη. (Για τα δισκία των 5mg, 7,5mg, 10mg, 15mg & 20mg). Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά την φύλαξη του προϊόντος Φυλάσσετε στην αρχική συσκευασία για να προστατεύεται από το φως και την υγρασία. Iδιαίτερες προφυλάξεις απόρριψης Καμία ειδική υποχρέωση. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ AΔEIΑΣ KYKΛOΦOPIAΣ: ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ–ΛΙΛΛΥΑ.Ε.Β.Ε. ΕΔΡΑ: 15ο χλμ. Εθν. Οδού Αθηνών-Λαμίας, 145 64 Κηφισιά • Τ. Θ 51288 • ΤΗΛ: 210 6294 600. ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΚΗΣ: Αδριανουπόλεως 24, 55133 Καλαμαριά • ΤΗΛ: 2310 480160. APIΘMΟI ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 48956/10/28-11-2011. OLANSEK 2.5 mg επικαλυμμένα δισκία, 48954/10/28-11-2011 OLANSEK 5 mg επικαλυμμένα δισκία, 48953/10/28-11-2011 OLANSEK 7.5 mg επικαλυμμένα δισκία, 48952/10/28-11-2011 OLANSEK 10 mg επικαλυμμένα δισκία, 48950/10/28-11-2011 OLANSEK 15 mg επικαλυμμένα δισκία 48947/10/28-11-2011 OLANSEK 20 mg επικαλυμμένα δισκία. HMEPOMHNIA ΠPΩTHΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ/ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ AΔEIAΣ: Ημερομηνία πρώτης έγκρισης: 28 Νοεμβρίου 2011. HMEPOMHNIA ANAΘEΩPHΣHΣ TOY KEIMENOY Νοέμβριος 2011. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία για το παρόν φαρμακευτικό προϊόν είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ, www.lilly.gr ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: Φαρμακευτικό προϊόν για το οποίο απαιτείται ιατρική συνταγή. ΤΙΜΕΣ: 2.5mg x28 ΛΤ.11,78€/ 5mg x28 ΛΤ. 20,63€/ 7.5mg x28 ΛΤ.32,49€/ 10mg x28 ΛΤ.38,70€/15mg x28 ΛΤ.64,18€/ 20mg x28 ΛΤ.85,60€. ΦAPMAKOΛOΓIO ΣΦΕΕ: Ένας λαός υγιής είναι η πρώτη επένδυση αναπτυξιακού χαρακτήρα T η δέσμευσή της να στηρίξει τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης στο δύσκολο έργο των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων στην Υγεία, εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ κ. Κ. Φρουζής στη διάρκεια της εκδήλωσης για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου, στέλνοντας παράλληλα ένα μήνυμα για τη στήριξη των ασθενών στη δύσκολη αυτή περίοδο μέσω της συνεχούς επένδυσης στις καινοτόμες θεραπείες με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της υγείας του πληθυσμού στο σύνολό του. Κεντρικό μήνυμα της εκδήλωσης, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες στον Πολυχώρο Αμαλίας 36, παρουσία εκπροσώπων του πολιτικού, ακαδημαϊκού, επιχειρηματικού και δημοσιογραφικού χώρου ήταν η συστράτευση σύσσωμου του φαρμακευτικού επιχειρείν στη μάχη που δίνει στην Ευρώπη το Κυβερνητικό Επιτελείο ώστε να αποκατασταθεί η εύρυθμη λειτουργία ενός κοινωνικού 76 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 κράτους μέσα σε συνθήκες ανάπτυξης και οικονομικής ανασύστασης με μεγαλύτερη έμφαση στην Υγεία. Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, υπενθύμισε πως κατά τα προηγούμενα χρόνια οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις, με κοινωνική υπευθυνότητα και ισχυρή αίσθηση καθήκοντος έβαλαν πλάτη στην αντιμετώπιση της κρίσης και κάλεσε την νέα ηγεσία του υπουργείου υγείας να ενσκήψει πάνω στην κατάρτιση του εθνικού προϋπολογισμού ώστε να εξευρεθούν τα www.pharmanews.gr απαιτούμενα κονδύλια για αύξηση των πόρων για την υγεία. Μάλιστα, έθεσε «εαυτόν», αναφερόμενος στην θεσμική επιχειρηματική δυναμική του ΣΦΕΕ ως κεντρικού φορέα της φαρμακοβιομηχανίας, στην υπηρεσία των κυβερνητικών επιτελείων. Παράλληλα δήλωσε πως η δραματική μείωση της δαπάνης κατά 60% την τελευταία πενταετία, πέρα του ότι οδήγησε την Ελλάδα στο να διαθέτει τη χαμηλότερη κατά κεφαλήν δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στην ΕΕ (δηλαδή 179 ευρώ έναντι 320 που είναι η μέση κατά κεφαλή δαπάνη στην Ευρώπη), στέρησε επίσης πολύτιμα έσοδα από το Ελληνικό Δημόσιο. Αρκεί κανείς να λάβει υπόψη του ότι για κάθε για κάθε 100 εκατ. ευρώ μείωση στην φαρμακευτική δαπάνη, το Κράτος χάνει συνολικά από τα δημόσια έσοδα 47 εκατ. Ευρώ και 350 θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Το θέμα του προϋπολογισμού για την υγεία και ειδικότερα για το φάρμακο αποτελεί μια αναγκαία συνθήκη για την εξασφάλιση της αξιοπρέπειας στο βίο του Έλληνα Πολίτη. Όπως τόνισε: «Η επάρκεια φαρμάκων στην αγορά και η εξυπηρέτηση των αναγκών του κοινωνικού συνόλου – και ιδίως των λιγότερο προνομιούχων – επιβάλλει να επανέλθει η δαπάνη τουλάχιστον 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ, με ειδική μέριμνα 350 εκατ. ευρώ για τους ανασφάλιστους και επιπλέον να ανέλθει στα 800 εκατ. ευρώ από 500 εκατ. ευρώ σήμερα ο προϋπολογισμός για την κάλυψη των νοσοκομείων που στερούνται από βασικές θεραπείες». Η πρωτοβουλία αυτή πρέπει να συνδυαστεί απαραίτητα με ένα όριο στο clawback – έως 3% του ετήσιου στόχου του 2015 - το οποίο θα ωθήσει την Πολιτεία στις απαραίτητες δομικές αλλαγές. Τέλος, τα αυθαίρετα οριζόντια rebates & clawbacks πρέπει να μειωθούν σημαντικά από τη στιγμή www.pharmanews.gr TEYXOΣ 245 • Φεβρουαριοσ 2015 • PHARMANEWS 77 ΦAPMAKOΛOΓIO που σωρευτικά πλέον υπερβαίνουν τα όρια αντοχής των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, αφού μέχρι σήμερα ξεπερνούν τα 400 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για τη σταθεροποίηση του κλάδου ο οποίος έχει πληγεί με 1 δισ. ευρώ από τη μεγάλη περικοπή ομο- Ο κλάδος πρέπει να στηριχθεί στο δρόμο της υποστήριξης της έρευνας και της καινοτομίας. λόγων (PSI 2012) με τα οποία είχαν εξοφληθεί χρέη προηγούμενων ετών. Ο κλάδος πρέπει να στηριχθεί στο δρόμο της υποστήριξης της έρευνας και της καινοτομίας. «Άλλωστε θα πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα στις φαρμακευτικές εταιρείες ώστε να συγκρατήσουν τις επενδύσεις, την απασχόληση και την εξαγωγική τους δραστηριότητα». Μάλιστα εξήρε τη διάθεση του νέου υπουργού να ανακινήσει εκ νέου την τελματωμένη λόγω εκλογών διαδικασία για την θεσμική απελευθέρωση των κλινικών ερευνών. 78 PHARMANEWS • Φεβρουαριοσ 2015 • TEYXOΣ 245 «Όταν κάθε κλινική μελέτη ισοδυναμεί με εισαγωγή 250.000 ευρώ στη χώρα και συνδέονται με μια αύξηση του ΑΕΠ κατά 500 χιλιάδες ευρώ, αντιλαμβανόμαστε ότι οφείλουμε να καλύψουμε σύντομα το χαμένο έδαφος», είπε χαρακτηριστικά. Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο Υπουργός Υγείας, κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής, ο οποίος αναγνωρίζοντας την αξία του επειχειρείν δήλωσε: «Εμείς πιστεύουμε σε μία Ευρώπη των λαών και της αλληλεγγύης που είναι και το συστατικό στοιχείο της οικοδόμησης της Ευρώπης. Ένας από τους πυλώνες αυτής της νέας προσπάθειας που συμβάλλει στην πραγματική ανάπτυξη της χώρας είναι και ο χώρος της Υγείας γιατί εμείς θεωρούμε ότι ένας λαός υγιής είναι και η πρώτη επένδυση αναπτυξιακού χαρακτήρα. Γιατί εμείς πιστεύουμε ότι οι κοινωνικές δαπάνες δεν είναι σπατάλη αλλά είναι επενδύσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας. Ιδιαίτερα ο τομέας του φαρμάκου μπορεί να συμβάλλει όχι μόνο στην κάλυψη των αναγκών σε φάρμακα αλλά και στη σημαντική συμβολή για την ανάπτυξη αυτής της χώρας. Θα επιχειρήσουμε σε συνεργασία με όλους τους θεσμούς που συνθέτουν το ευρύτερο περιβάλλον στο χώρο της Υγείας και του φαρμάκου εμπεδώνοντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στους φορείς, ένα πνεύμα καλής πίστης και συνεργασίας γιατί εμείς πιστεύουμε ότι ο καθένας έχει το δικό του ρόλο σε ένα επίπεδο συνεργασίας και καλής πίστης προκειμένου ο καθένας από την πλευρά του να συμβάλλει σε αυτό που επιδιώκουμε ως χώρα –την έξοδο από την κρίση. Θα επιχειρήσουμε να διαμορφώσουμε σταθερούς κανόνες, στην καθιέρωση νέου μοντέλου στην πολιτική του φαρμάκου, θέλουμε η Ελλάδα να είναι έλευση προσπαθειών επένδυσης». www.pharmanews.gr η βιταμίνη c στην πιο λαχταριστή μορφή της ® (τσούι βάιτς) Τώρα κάθε παιδί θα χαίρεται να τρώει τις βιταμίνες του. flyingcolours Oι νέες μασώμενες βιταμίνες, σε μορφή ζελεδάκια-αρκουδάκια που έχουν υπέροχη γεύση! Τα Chewy Vites είναι η ιδανική λύση για να παίρνουν τα παιδιά καθημερινά, όλες τις βιταμίνες που χρειάζονται για την καλή υγεία και την ανάπτυξή τους! ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙA Αρ. Γνωστ. Εοφ: 73297 1/8/14, 73298 1/8/14, 73299 1/8/14, 107025 15/12/14 Αποκλ. αντιπρόσωπος: VICAN N. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ Α.Ε. Τηλ.: 210 2848 001- 4 www.vican.gr
© Copyright 2024 Paperzz
