Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Βιολογικός Καθαρισμός Γκρίγκας Ιωάννης Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Υπεύθυνος Ε.Ε.Λ. Ελασσόνας Ελασσόνα 28/1/2014 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου – Ελασσόνας Επιμορφωτική Ημερίδα για ενηλίκους «Διαχείριση Αστικών Αποβλήτων, Ο Ενεργός Πολίτης για το Περιβάλλον και την Αειφορία» Υγρά αστικά απόβλητα       Προέρχονται από την δραστηριότητα μιας πόλης Ονομάζονται Οικιακά λύματα όταν παράγονται από τον ανθρώπινο οργανισμό και τις ανάγκες του π.χ. ετοιμασία φαγητού, χρήση μπάνιου Ονομάζονται Αστικά απόβλητα όταν περιέχουν και υγρά βιομηχανικά απόβλητα Αποτελούνται από νερό, χημικούς και βιολογικούς ρύπους, όπως οργανικές και ανόργανες ενώσεις, ζωντανούς μικροοργανισμούς (ιούς, βακτήρια) Συγκεντρώνονται μέσω δικτύου υπόγειων αγωγών, καλούμενο “Αποχετευτικό Δίκτυο”, σε ειδική μονάδα επεξεργασίας για τον καθαρισμό τους Βιολογικός Καθαρισμός ή πιο σωστά Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) αποκαλείται μια ειδική βιομηχανική μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, η οποία καθαρίζει τα απόβλητα ...λίγη ιστορία!       Διαχείριση υγρών αποβλήτων πραγματοποιείται από την αρχαιότητα Στο ανάκτορο της Κνωσού υπήρχε αποχετευτικό δίκτυο, ομβρίων και ακαθάρτων, πριν από 4000 χρόνια Σε πολλές πόλεις κατά την αρχαιότητα υπήρχαν αποχετευτικά δίκτυα για την απομάκρυνση των λυμάτων Τον Μεσαίωνα, λόγω της πλήρους επικράτησης της θρησκείας σε κάθε πτυχή της ζωής, με αποτέλεσμα την εξαφάνιση της επιστήμης, “ξεχάστηκε” η υγιεινή και μαζί η διαχείριση των υγρών αποβλήτων, με αποτέλεσμα την εμφάνιση θανατηφόρων επιδημιών (π.χ. χολέρα) Μετά την Βιομηχανική Επανάσταση και την μαζική αστικοποίηση, έγινε αποδεκτή η σημασία των αποχετευτικών δικτύων Η εξέλιξη κυρίως της Χημικής και Βιοχημικής τεχνολογίας μετά το 1900, στάθηκαν αφορμή για την κατασκευή σύγχρονων δικτύων αποχέτευσης και Ε.Ε.Λ. ...λίγης ιστορίας συνέχεια!     Στο Μινωικό ανάκτορο της Κνωσού (1950 π.Χ.) ανακαλύφθηκαν χώροι υγιεινής (λουτρά) και δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων και ακαθάρτων Το δίκτυο είχε φρεάτια επίσκεψης για τη συντήρησή του και κατέληγε στο χείμαρρο Καίρατο, ανατολικά της Κνωσού Οι αγωγοί ήταν κατασκευασμένοι από πήλινα κανάλια ανοιχτής ορθογωνικής διατομής (ύψους 12 cm) που σκεπάζονταν στην πάνω πλευρά Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ένωσή τους, τα κανάλια είχαν τραπεζοειδή κάτοψη (σαν βυζαντινά κεραμίδια αλλά ορθογωνικής δια- τομής, μήκος περίπου 60 cm, πλάτη 15/20cm, βλ. Μαρκαντωνάτος, 1986)  Σχεδόν απίστευτο μοιάζει το γεγονός, ότι το δίκτυο ομβρίων λειτουργεί ακόμα και σήμερα όταν βρέχει Δίκτυα Αποχέτευσης Δήμου Ελασσόνας      Δίκτυα αποχέτευσης υπάρχουν στους οικισμούς Ελασσόνας, Γαλανόβρυσης, Στεφανοβούνου, Βερδικούσας, Λιβαδίου και Σαρανταπόρου, τα οποία επεκτείνονται συνεχώς Στο άμεσο μέλλον θα κατασκευαστούν σε Τσαριτσάνη και Κρανέα Το δίκτυο αποχέτευσης αποτελείται από δύο επιμέρους δίκτυα, το δίκτυο ομβρίων και το δίκτυο ακαθάρτων Το δίκτυο ομβρίων συλλέγει και οδηγεί στο ποτάμι τα νερά της βροχής Το δίκτυο ακαθάρτων συλλέγει και οδηγεί στην Ε.Ε.Λ. τα αστικά λύματα, όπου μετά από επεξεργασία θα διατεθούν στο ποτάμι Ε.Ε.Λ. Δήμου Ελασσόνας  Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) Ελασσόνα, Βερδικούσα, Λιβάδι και Σαραντάπορο υπάρχουν  Στο άμεσο μέλλον θα κατασκευαστεί μια νέα ΕΕΛ στην Κρανέα  Η ΕΕΛ Ελασσόνας δέχεται τα υγρά απόβλητα σε από την ομώνυμη λεκάνη απορροής, δηλ. Ελασσόνα, Γαλανόβρυση, Στεφανόβουνο και μελλοντικά Τσαριτσάνη   Οι υπόλοιπες ΕΕΛ δέχονται υγρά απόβλητα από τους ομώνυμους οικισμούς Κάθε Εγκατάσταση δέχεται τα απόβλητα μέσω του αποχετευτικού δικτύου, τα επεξεργάζεται και παράγει ιλύ και διαυγασμένο νερό, το οποίο διοχετεύεται στο ποτάμι Ε.Ε.Λ. Ελασσόνας  Χρηματοδοτήθηκε από το Β' ΚΠΣ με κόστος 2.230.693 ευρώ  Αποπερατώθηκε το 2002  Ξεκίνησε η λειτουργία της το 2007  Επιτυγχάνεται 3οβάθμια επεξεργασία  Δέχεται υγρά απόβλητα από Ελασσόνα, Γαλανόβρυση, Στεφανόβουνο και μελ- λοντικά Τσαριτσάνη  Τα απόβλητα επεξεργάζονται με την μέθοδο της ενεργού ιλύος με παρατεταμένο αερισμό Το θέμα του κόστους    Τα έσοδα των ΔΕΥΑ προέρχονται κατά κύριο λόγο από τους λογαριασμούς ύδρευσης Στους λογαριασμούς αποχέτευσης ύδρευσης περιλαμβάνεται και το τέλος Το τέλος αποχέτευσης αποσκοπεί στην χρηματοδότηση της λειτουργίας, συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών του αποχετευτικού δικτύου και της Ε.Ε.Λ. Θα μπορούσαμε να αποφύγουμε το συγκεκριμένο κόστος ως κοινωνία; Διαχείριση ή όχι;     Πριν την κατασκευή αποχετευτικών δικτύων στην Ελλάδα, τα υγρά απόβλητα κατέληγαν σε σηπτικούς ή απορροφητικούς βόθρους Οι σηπτικοί χρειάζονταν άδειασμα, διαστήματα με σημαντικό κόστος σε συχνά χρονικά Οι απορροφητικοί επέτρεπαν την ανεξέλεγκτη διείσδυση στο υπέδαφος Αποτέλεσμα ήταν η ρύπανση: – ποταμών και λιμνών – υδροφόρου ορίζοντα και γεωτρήσεων – πόσιμου νερού, καθιστώντας το μη πόσιμο Διαχείριση ή όχι;  Σε πολλές κοινωνίες της Ευρώπης αρχικά κατασκευάστηκαν αποχετευτικά δίκτυα, χωρίς ή με υποτυπώδεις Ε.Ε.Λ. Τα απόβλητα κατέληγαν στους αποδέκτες μολυσμένα, με αποτέλεσμα την ρύπανση: – οικοσυστημάτων – ποταμών και λιμνών – υδροφόρου ορίζοντα και γεωτρήσεων – ολόκληρων περιοχών και κοινωνιών   Μετά το πάθημα, αναπτύχθηκαν κινήματα οικολογικής συνείδησης και αειφορίας στις “ανεπτυγμένες” χώρες Συνέπεια των παραπάνω αποτελεί η σημερινή νομοθεσία, πρακτική και τεχνολογία σε Ευρώπη και Αμερική Τελικά μπορούμε να αποφύγουμε το κόστος διαχείρισης; Συμπέρασμα...    Το περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος “μη διαχείρισης” είναι πολύ μεγαλύτερο Φανταστείτε τι θα συμβεί αν σταματήσει η λειτουργία του αποχετευτικού δικτύου και της ΕΕΛ στην Αθήνα, στο Βερολίνο ή το Παρίσι Τελικά η πρόληψη αποδεικνύεται πάντοτε πιο συμφέρουσα σε σχέση με την ίαση ή αποκατάσταση από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη Οδηγίες προς Ενεργούς Πολίτες    Σύνδεση όλων των οικοδομών στο δίκτυο αποχέτευσης Εκτέλεση εργασιών από πιστοποιημένο Εγκαταστάτη Υδραυλικό Ορθή χρήση αποχέτευσης Οδηγίες προς Ενεργούς Πολίτες  Απαγορεύεται η ρίψη λιπών, τροφίμων και άλλων υπολειμμάτων ή σκουπιδιών – Κίνδυνος έμφραξης λιποσυλλέκτη οικοδομής – Έμφραξη δικτύου αποχέτευσης – Καταστροφή αντλιών και εξοπλισμού Ε.Ε.Λ. – Διαταραχή “βιολογίας” Ε.Ε.Λ. Τί πρέπει να γίνει στο άμεσο μέλλον!     Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης στην Τσαριτσάνη και σύνδεσή του με εγκαταστάσεις Ελασσόνας Επέκταση δικτύου σε ολόκληρη την έκταση της Ελασσόνας, Γαλανόβρυσης, Στεφανοβούνου, καθώς και στην Βερδικούσα Εγκατάσταση ενιαίου αυτοματισμού αντλιοστάσια ακαθάρτων σε όλα Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης και Ε.Ε.Λ. Κρανέας τα Προτάσεις για το έμμεσο μέλλον!  Ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση εκροής  Άρδευση αστικού πρασίνου από εκροή  Επαναχρησιμοποίηση ιλύος ως λίπασμα στην γεωργία  Διαχείριση υγρών αποβλήτων ανά λεκάνη απορροής  Συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας Το πρόβλημα του τυρογάλου Δεδομένα – Προβλήματα – Συνέπειες – Προτάσεις - Λύσεις Το πρόβλημα του τυρογάλου Δεδομένα      Απασχολεί την τοπική κοινωνία πάνω από 25 έτη Η επεξεργασία γάλακτος αποτελεί σημαντικότατο παραγωγικό κλάδο για την περιοχή Στα τυροκομεία απασχολείται άμεσα μεγάλος αριθμός εργατικού δυναμικού Εξαιτίας τους δραστηριοποιούνται έμμεσα ακόμα περισσότερες επιχειρήσεις Παράγεται η Φέτα Π.Ο.Π. Το πρόβλημα του τυρογάλου Το πρόβλημα  Κατά την παραγωγική διαδικασία τυριού (π.χ. Φέτας) παράγεται τυρόγαλο ως υποπροϊόν  100 φορές πιο ρυπαντικό σε σχέση με τα ανθρώπινα λύματα  Για πάνω από 25 έτη σημαντικές ποσότητες τυρογάλου καταλήγουν στο ποτάμι ανεπεξέργαστες ή μη κατάλληλα επεξεργασμένες, σύμφωνα και με την επικρατούσα άποψη της τοπικής κοινωνίας Το πρόβλημα του τυρογάλου Οι συνέπειες  Ρύπανση του ποταμού με υγρά βιομηχανικά απόβλητα  Έντονη δυσοσμία του ποταμού  Ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα και γεωτρήσεων    Δημιουργία σηπτικών συνθηκών στην κοίτη του ποταμού Υπερτροφισμός ορισμένων ειδών βλάστησης, με αποτέλεσμα την νέκρωση των υπολοίπων έμβιων οργανισμών Απόρριψη συνέχισης φράγματος Αγιονερίου κατασκευαστικών εργασιών Το πρόβλημα του τυρογάλου Προτάσεις και λύσεις  Κατασκευή πρότυπης βιομηχανικής επεξεργασίας τυρογάλου για παραγωγή: – Ηλεκτρισμού – Θερμότητας – Ψύξης – Πρωτεΐνης – Λακτόζης – Λιπάσματος μονάδας Το πρόβλημα του τυρογάλου Προτάσεις και λύσεις (συνέχεια)     Χωροθέτηση εγκατάστασης πλησίον (Ε.Ο. Ελασσόνας - Δεσκάτης) τυροκομείων Εφόσον υπάρξει ανάγκη, παραχώρηση έκτασης από Δήμο Ελασσόνας Χρηματοδότηση από ιδιωτικά κεφάλαια, χρηματοδοτικά εργαλεία (π.χ. Jessica, jeremie) κ.τ.λ. Ιδιαίτερη αρχιτεκτονική μορφή, ώστε να καταστεί επισκέψιμο και πρότυπο Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Γκρίγκας Ιωάννης Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός