ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΟΞΕΙΑ ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ Οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια είναι "στρατηγικά" τοποθετημένα στην είσοδο των αεροφόρων οδών στο σημείο εκείνο απ' όπου εισέρχονται στον οργανισμό οι διάφορες μολύνσεις. Ο ρόλος τους συνίσταται στο να αναγνωρίζουν τα διάφορα μικρόβια και τους ιούς και να δημιουργούν αντισώματα εναντίον τους ενεργοποιώντας έτσι την άμυνα του οργανισμού. Γι' αυτόν το λόγο πολλές φορές μολύνονται και νοσούν. Η λειτουργία αυτή των αδενοειδών και των αμυγδαλών λαμβάνει χώρα τα πρώτα χρόνια της ζωής και όσο περνούν τα χρόνια εξασθενίζει. Στην πραγματικότητα ο ρόλος τους σταματάει μετά την ηλικία των τριών (3) ετών. ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΜΥΓΔΑΛΩΝ; Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΔΕΝΟΕΙΔΩΝ ΕΚΒΛΑΣΤΗΣΕΩΝ & ΤΩΝ Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των αδενοειδών εκβλαστήσεων και των αμυγδαλών είναι οι εξής: Ιατρικό ιστορικό Φυσική εξέταση Καλλιέργεια εκκρίματος Ακτινογραφία Αιματολογικές εξετάσεις ΟΞΕΙΑ ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ ΠΟΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΡΟΣΒΑΛΟΥΝ ΤΙΣ ΑΜΥΓΔΑΛΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΕΑΤΑΚΙΑ; Οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις -αμυγδαλίτιδες, αδενοειδίτιδες- με αποτέλεσμα την υπερτροφία και διόγκωση είναι τα πιο συχνά προβλήματα που ταλαιπωρούν κυρίως τα παιδιά και που έχουν σαν επακόλουθο τη δυσχέρεια στην αναπνοή και την κατάποση. Στους ενήλικες πιο συχνές είναι οι υποτροπιάζουσς αμυγδαλίτιδες και ακολουθούν το περιαμυγδαλικό απόστημα, η χρονία κρυπτική αμυγδαλίτις και αρκετά σπάνια οι νεοπλασίες των αμυγδαλών. Συμπτώματα: Πονόλαιμος – δυσκαταποσία – ρίγος – υψηλός πυρετός - κακουχία Φαρμακευτική αντιμετώπιση: λήψη αντιβιοτικών Χειρουργική αντιμετώπιση: Αμυγδαλεκτομή 1 ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΟΞΕΙΑ ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ Χειρουργική αντιμετώπιση Τα κριτήρια που λαμβάνονται υπ' όψη για να αποφασισθεί η αφαίρεση των αμυγδαλών είναι τα ακόλουθα: 1. Κριτήρια σε σχέση με τη συχνότητα μολύνσεων των αμυγδαλών: Εάν α ασθενής παρουσιάζει εφτά ή περισσότερα επεισόδια αμυγδαλίτιδας κάθε χρόνο Εάν ο ασθενής παρουσιάζει πέντε επεισόδια αμυγδαλίτιδας για κάθε χρόνο για μια περίοδο δύο ετών Εάν ο ασθενής παρουσιάζει τρία ή περισσότερα επεισόδια αμυγδαλίτιδας για κάθε χρόνο για μια περίοδο μεγαλύτερη από τρία χρόνια 2. Κριτήριο σχετικό με την ανθεκτικότητα των μολύνσεων των αμυγδαλών: Όταν η αμυγδαλίτιδα υποτροπιάζει παρά το γεγονός ότι έχει δοθεί θεραπεία με αντιβίωση 3. Κριτήριο σε σχέση με τον όγκο των αμυγδαλών: Όταν οι αμυγδαλές είναι τόσο μεγάλες που προκαλούν απόφραξη στις διόδους του αέρα στο άνω αναπνευστικό σύστημα ή ακόμα όταν προκαλούν δυσκολίες στην κατάποση ΟΞΕΙΑ ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ Χειρουργική αντιμετώπιση Στη διάρκεια της επέμβασης: Η επέμβαση γίνεται με το στόμα ανοιχτό και τη γλώσσα τραβηγμένη έξω, ώστε να φαίνονται οι αμυγδαλές. Οι αμυγδαλές αφαιρούνται και το σημείο της τομής επουλώνεται μόνο του. Μετά την επέμβαση: Μπορεί να εμφανιστεί λίγη αιμορραγία στο σημείο τομής, αλλά συνήθως δεν είναι σοβαρή. Το παιδί είναι εντελώς καλά μέσα σε 2 ημέρες. Η κατανάλωση παγωτού ή παγωμένου γιαουρτιού βοηθάει το παιδί να ανακουφιστεί από τον πόνο στον λαιμό. ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Περιαμυγδαλικό απόστημα – οξεία μέση ωτίτιδα – πνευμονία Οξύς ρευματικός πυρετός – οξεία σπειραματονεφρίτιδα 2 Νοσηλευτική Φροντίδα Εξασφάλιση ήρεμου περιβάλλοντος για ανάπαυση Φροντίδα υγιεινής στόματος Γαργάρες με χλιαρό διάλυμα χλωριούχου νατρίου για μείωση φλεγμονής Δίαιτα ελαφρά μαλακή και άφθονα υγρά – χυμούς Αναλγητικά – αποσυμφορητικά – και αντιβιοτικά σύμφωνα με ιατρική οδηγία Διδασκαλία ασθενή για τη λήψη φαρμάκων ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΟΞΕΙΑ ΤΡΑΧΕΙΟΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ Η οξεία τραχειοβρογχίτιδα αποτελεί συνηθισμένη παθολογική κατάσταση του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από οξεία φλεγμονή της τραχείας και των βρόγχων. Συμπτώματα Τα κυριότερα συμπτώματα της νόσου είναι: · Βήχας παροξυσμικός ξηρός αρχικά και αργότερα παραγωγικός · Πυρετός 38,6 - 40,9 C • Ταχύπνοια (25 – 45 αναπνοές ανά λεπτό) · Θωρακική δυσφορία Συχνά συνυπάρχουν συμπτώματα από την προσβολή του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος όπως · Ρινική συμφόρηση · Ρινική καταρροή · Κεφαλαλγία · Φαρυγγοδυνία Αίτια Οι πιο συνηθισμένοι λοιμογόνοι παράγοντες που προκαλούν οξεία τραχειοβρογχίτιδα στους ενήλικες είναι οι ιός της γρίπης τύπου Α και Β, ο ιός της παραϊνφλουέντζας, ο ιός του αναπνευστικού συγκυτίου, οι αδενοϊοί και οι ρινοϊοί. Κλινική εξέταση - εργαστηριακά ευρήματα Τα ευρήματα κατά την κλινική εξέταση μπορεί να είναι ελάχιστα ή και να απουσιάζουν. Στην ακρόαση των πνευμόνων μπορεί να διαπιστωθούν διάσπαρτοι ξηροί ρόγχοι και στα δύο ημιθωράκια και συρρίτουσα αναπνοή. Η διάγνωση τίθεται εύκολα από το ιστορικό του ασθενή και από την κλινική εξέταση. 3 ΟΞΕΙΑ ΤΡΑΧΕΙΟΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ Νοσηλευτική Φροντίδα Προαγωγή θεραπευτικής ανάπαυσης σε περιβάλλον ελεύθερο από παθογόνους μικροοργανισμούς Εφαρμογή θερμών και υγρών επιθεμάτων στον θώρακα για ανακούφιση από τον πόνο Εισπνοές ατμού για ανακούφιση από λαρυγγικό και τραχειακό ερεθισμό Ενυδάτωση ασθενή (3000 – 4000 mL/ 24h), για ρευστοποίηση των εκκρίσεων Χορήγηση αναλγητικών, αντιβιοτικών, βρογχοδιασταλτικών, αποχρεπτικών, σύμφωνα με ιατρική οδηγία Θέση ημικαθιστή στο κρεβάτι Αποφυγή καπνίσματος, έκθεσης σε ψύχος Εκπαίδευση ασθενή σχετικά με χορήγηση φαρμάκων – παρακολούθηση για έγκαιρη διάγνωση επιπλοκών ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Πνευμονία Φλεγμονή των κυψελίδων του πνεύμονα, που προκαλεί πύκνωση του πνευμονικού ιστού εξαιτίας πλήρωσης των κυψελίδων με εξιδρωματικό αντιδραστικό υγρό. Τα τέσσερα στάδια Διεργασίας της νόσου περιλαμβάνουν: οίδημα ερυθρή ηπάτωση (άφιξη ερυθροκυττάρων & πολυμορφοπύρηνων λευκοκυττάρων) φαιά ηπάτωση (πολλά λευκοκύτταρα) λύση Ο αιτιολογικός παράγοντας πρόκλησης πνευμονίας μεταφέρεται με τα σταγονίδια Μέσω του βρογχικού δένδρου ή με την επαφή με άτομα φορείς της νόσου. Γενικά η πνευμονία αρχίζει στους: δεξιό κάτω, δεξιό μέσο ή αριστερό κάτω λοβό λόγω της βαρύτητας που μεταφέρει τις μολυσματικές εκκρίσεις κυρίως κατά την διάρκεια του ύπνου σε αυτές τις περιοχές των πνευμόνων 4 ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Πνευμονία Παράγοντες ανάπτυξης πνευμονίας: Βρογχικές λοιμώξεις Καταστολή του ΚΝΣ (φάρμακα-ΚΕΚ, αλκοόλ) Ακινησία Καρκίνος Σακχαρώδης διαβήτης Καρδιακή Ανεπάρκεια Χρόνιες Αποφρακτικές πνευμονικές νόσοι Χειρουργικές Επεμβάσεις Εισπνοή ερεθιστικών αερίων Πνιγμός ΛΙΠΟΕΙΔΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΛΟΒΩΔΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΜΗ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ Πνευμονιοκοκκική ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ Στρεπτοκοκκική ΒΡΟΓΧΟΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΑΤΥΠΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΑΤΥΠΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ SARS Σταφυλοκοκκική Πνευμονία από κλεπσιέλλα Η άτυπη πνευμονία αναστατώνει τον πλανήτη Στις 16 Νοεμβρίου του 2002, οι υγειονομικές αρχές της κινεζικής επαρχίας Γκουανγκντόνγκ έρχονται αντιμέτωπες με έναν ασθενή ο οποίος πάσχει από ό,τι φαίνεται από πνευμονία. Η σοβαρότητα της κατάστασής του, όμως, και η συμπτωματολογία που παρουσιάζει δεν ταιριάζουν απολύτως με την γνωστή πνευμονία. Οι γιατροί χαρακτηρίζουν την περίπτωση ως κρούσμα άτυπης πνευμονίας και αποφασίζουν να το ψάξουν λίγο περισσότερο. Τα πράγματα επρόκειτο να προχωρήσουν πολύ γρήγορα. Το μεμονωμένο κρούσμα έγινε, μέσα σε έξι μήνες, παγκόσμια επιδημία, έχοντας ήδη προκαλέσει τον θάνατο 650 και πλέον ατόμων. Το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο, ή SARS όπως είναι ευρύτερα γνωστό (από τις λέξεις Severe Acute Respiratory Syndrome) έχει πλέον εισαχθεί στο λεξιλόγιο όλων μας, προκαλώντας την ανησυχία και, σε μερικές περιπτώσεις, τον πανικό. Ο πανικός, ωστόσο, είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Όπως πάντα συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, η πληροφόρηση είναι η πρώτη και καλύτερη, ίσως, άμυνα. 5 ΑΤΥΠΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ SARS Τα κλινικά συμπτώματα της άτυπης πνευμονίας είναι: Ρίγος και πυρετός Βήχας Πονοκέφαλος Ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή), δύσπνοια Μυϊκοί πόνοι και δυσκαμψία μυών Κακή γενική κατάσταση και ανορεξία Σύγχυση, διάρροια (Legionella) και εξάνθημα (Mycoplasma) Η άτυπη πνευμονία συνήθως προκαλείται από διάφορα βακτηρίδια όπως η Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae και Chlamydia pneumoniae, η άτυπη όμως πνευμονία (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο SARS) οφείλεται σε ένα ιό της οικογένειας των κοροναροιών .Οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές, τα άτομα με χρόνιες ασθένειες και αυτοί με κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα, κινδυνεύουν περισσότερο από την πνευμονία αυτή. ΑΤΥΠΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ SARS Παγκόσμιος Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) έχει κρούσει τον κώδωνα κινδύνου για μια μεταδοτική μορφή πνευμονίας η οποία ξαπλώνεται με ταχύ ρυθμό Αναφέρεται χαρακτηριστικά η περίπτωση ενός ασθενούς στο Βιετνάμ ο οποίος μετέδωσε τη μόλυνση σε 20 άτομα του προσωπικού του νοσοκομείου στο οποίοι είχε εισαχθεί για περίθαλψη. Στην Κίνα μέσα σε 3 εβδομάδες εμφανίστηκαν 305 περιστατικά εκ των οποίων απεβίωσαν τα 5. Από τη στιγμή που ένα άτομο προσβάλλεται από τον ιό μέχρι την εκδήλωση των πρώτων σημείων και συμπτωμάτων, περνούν από 2 έως 7 ημέρες. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Περίπου 10% των ασθενών επιδεινώνονται με μείωση του οξυγόνου στο αίμα λόγω σοβαρής αναπνευστικής ανεπάρκειας που εγκαθίσταται με οξύ τρόπο. Οι ασθενείς αυτοί χρειάζονται εισαγωγή σε μονάδες εντατικής παρακολούθησης, μερικοί χρειάζονται διασωλήνωση και υποστήριξη της αναπνοής με αναπνευστήρα. Ένας σημαντικός αριθμός ατόμων μέχρι σήμερα, ο οποίος δυστυχώς συνεχώς αυξάνεται, έχουν αποβιώσει λόγω της νόσου αυτής. 6 ΑΤΥΠΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΔΙΑΔΟΣΗ ΑΤΥΠΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΦΩΡΟΓΡΑΦΙΕΣ 7 ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Πνευμονία - Προφύλαξη Διατήρηση φυσικής αντίστασης Αποφυγή λοιμώξεων ανώτερων αναπνευστικών οδών και έκθεσης σε ψύχος ή γρίπη Αντιγριπικός εμβολιασμός ευπαθών ομάδων Διατήρηση άριστης αναπνευστικής λειτουργίας Αποφυγή εξάλειψης αντανακλαστικών βήχα και εισρόφησης εκκρίσεων Εξασφάλιση επαρκούς βρογχικής υγιεινής με συχνή αλλαγή θέσης ασθενή, προτροπή Για βήξιμο – βαθιές αναπνοές, συχνές αναρροφήσεις όπου απαιτείται Αναπνευστικές ασκήσεις Αποφυγή φαρμάκων που αναστέλλουν τους βρογχοπνευμονικούς αμυντικούς μηχανισμούς Τοποθέτηση ασθενών σε κώμα σε ανάρροπη θέση Συχνή στοματική υγιεινή Πρόληψη επέκτασης λοιμώξεων με χρήση μεθόδων αντισηψίας Απομόνωση Πνευμονία – Εκτίμηση ασθενή Ιστορικό Υγείας Φυσική Εκτίμηση Διαγνωστικές Εξετάσεις Καλλιέργεια πτυέλων & αντιβιόγραμμα Καλλιέργεια αίματος Γενική αίματος & καθίζηση Ηλεκτρολύτες ορού Αέρια αρτηριακού αίματος Ακτινογραφία θώρακος ΗΚΓ Ηλικία Φύλο (3 φορές πιο συχνή στους άνδρες) Επάγγελμα Κοινωνικοικονομική κατάσταση Πυρετός έως 41 C Δέρμα ξηρό ανελαστικό συχνά εμφανίζεται απλός έρπητας Κυάνωση νυχιών & χειλιών, βράχυνση αναπνοής Πλευριτικός πόνος Παραγωγικός βήχας (αρχικά πτύελα σε χρώμα σκουριάς, & κολλώδη στη συνέχεια κίτρινα Περιορισμένη θωρακική κίνηση κατά την ψηλάφηση κατά την επίκρουση διαπιστώνονται μειωμένες Θωρακικές αντηχήσεις Οι απτικές φωνητικές δονήσεις μειώνονται αρχικά ενώ Στη συνέχεια με την πύκνωση ενισχύονται Πιθανή παρεκτόπιση τραχείας προς τον υγιή πνεύμονα Μειωμένη αναπνευστικοί ήχοι πάνω από την περιοχή της διήθησης Πιθανή ύπαρξη ναυτίας – έμετων – ίκτερου – κοιλιακής διάτασης Επιπόλαιες συχνές αναπνοές – σφυγμός ταχύς Έντονη κακουχία παραλήρημα - σύγχιση 8 Πνευμονία – Εκτίμηση ασθενή Στρεπτόκοκκος Καλλιέργεια πτυέλων Φωτογραφίες ηλεκτρονικού μικροσκοπίου Ακτινογραφίες θώρακος Προβλήματα Ασθενή με Πνευμονία Ανεπαρκής αερισμός Μειωμένη θωρακική κίνηση Έντονος παροξυσμικός βήχας Δύσπνοια Θρεπτικό Ανισοζύγιο Ενεργειακό Ανισοζύγιο (υψηλός πυρετός, υποξία) Διαταραχή οξεοβασικής ισορροπίας ( υπέρπνοια- Υπερκαπνοία- εφίδρωση-υποξία) Μείωση άνεσης Μείωση δραστηριοτήτων Προβλήματα κένωσης εντέρου Μείωση ασφάλειας (κίνδυνοι επιπλοκών, σύγχυση, Αποπροσανατολισμός) Πόνος - Αγωνία 9 Σκοποί Νοσηλευτικής Φροντίδας Άμεσοι Αναγνώριση και καταπολέμηση αιτιολογικού παράγοντα Βελτίωση αναπνευστικής λειτουργίας Καταπολέμηση συμπτωμάτων Πρόληψη επέκτασης λοίμωξης Πρόληψη επιπλοκών & αντιμετώπισής τους εάν συμβούν Προαγωγής άνεσης Έμμεσοι Πρόληψη υποτροπής & όψιμων επιπλοκών Νοσηλευτικές παρεμβάσεις Χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής (ερυθρομυκίνη-κλινδαμικύνη ) Βοήθεια ασθενή για ρευστοποίηση % απέκκριση πτυέλων – εκκρίσεων Εκτέλεση βρογχικής παροχέτευσης με τη βοήθεια αναπνευστικών ασκήσεων Χρήση μέτρων για μείωση πλευροδυνίας Εφαρμογή Οξυγονοθεραπείας Παρακολούθηση ζωτικών σημείων ανά 3ωρο Εκτίμηση επιπέδου συνείδησης ασθενή Προαγωγή ανάπαυσης ασθενή – σωστή τοποθέτηση ασθενή επι κλίνης Βοήθεια ασθενή στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων Φροντίδα δέρματος Υγιεινή στόματος Πλήρης δίαιτα με καλή ενυδάτωση Τήρηση ισοζυγίου προσλαμβανόμενων – αποβαλλόμενων υγρών Διδασκαλία ασθενή για αποφυγή καπνίσματος, εμβόλιο γρίππης- διατήρηση φυσικής άμυνας, υπερκόπωσης, ψύχους, λήψης αλκοόλ Εάν παραστεί ανάγκη εφαρμογή μέτρων προφύλαξης μετάδοσης νόσου – απομόνωση ασθενή Αναφορά στον ιατρό για οποιαδήποτε αλλαγή κλινικής κατάστασης ασθενή Αξιολόγηση για θεραπευτική απόκριση στην αγωγή Πρόληψη επιπλοκών: ατελεκτασία- εμπύημα θώρακα-πλευρίτιδα-πνευμονικό οίδημα-πνευμονικό απόστημα-σηπτικό σόκ. 10 ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΑΠΟΣΤΗΜΑ Εντοπισμένη συλλογή πύου μέσα σε κοιλότητα που σχηματίστηκε από νέκρωση φλεγμονώδους πνευμονικού ιστού. Συνήθως είναι επακόλουθο εισρόφησης ρινοφαρυγγικού ή στοματοφαρυγγικού υλικού, ενώ δευτεροπαθώς μπορεί να οφείλεται σε μηχανική ή λειτουργική απόφραξη των βρόγχων, σε πνευμονία που προκάλεσε νέκρωση, σε φυματίωση, σε πνευμονική εμβολή ή σε τραύμα του θώρακα Αυξημένου κινδύνου Άτομα με μειωμένα αντανακλαστικά βήχα-κατάποσης Ασθενείς με παθήσεις του οισοφάγου Ασθενείς που σιτίζονται μέσω Ρινογαστρικού σωλήνα ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ Μάθημα 6ο Μετά από νάρκωση Απώλεια συνείδησης Ασθενείς σε κώμα τοξικομανείς αλκοολικοί Πυρετός, αμβλύς θωρακικός Πόνος, κακουχία, αδυναμία, ανορεξία, απώλεια βάρους, παραγωγικός βήχας με δύσοσμα πτύελα που συχνά είναι και αιματηρά ΕΚΤΙΜΗΣΗ Φυσική Εκτίμηση Δύσοσμη αναπνοή Επίκρουση θώρακα – πύκνωση περιοχής Ήχοι ρογχώδεις Μειωμένοι αναπνευστικοί ήχοι με ήχο πλευριτικής τριβής Διαγνωστικές Εξετάσεις Ακτινογραφία θώρακα Βρογχοσκόπηση Καλλιέργειες αίματος Καλλιέργεια πτυέλων Προβλήματα ασθενή Γενική αίματος Ανεπαρκής αερισμός Θρεπτικό Ανισοζύγιο Μείωση άνεσης Ενεργειακό ανισοζύγιο (πυρετός) Δυνητικό ανισοζύγιο υγρών (Δύσπνοια – πυρετός) Μείωση ασφάλειας (κίνδυνος επιπλοκών) 11 Νοσηλευτική φροντίδα Σκοποί Εξασφάλιση επαρκούς παροχέτευσης Καταπολέμηση λοίμωξης Εξασφάλιση επαρκούς ενυδάτωσης – θρέψης Πρόληψη επιπλοκών Ψυχολογική υποστήριξη Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Αντιβιοτική θεραπεία – Πενικιλλίνη-μετρονιδαζόλη Επαρκής παροχέτευση του αποστήματος (θεσική παροχέτευση – φυσιοθεραπείες) Διδασκαλία ασθενή για να βήχει και να παίρνει βαθιές αναπνοές Εξασφάλιση ανάπαυσης Υπερπρωτεινούχος – υπερθερμιδική δίαιτα – επαρκής λήψη υγρών Υγιεινή στόματος Ψυχολογική υποστήριξη Εκπαίδευση ασθενή – ενημέρωση για τυχόν επιπλοκές (χρόνιο πνευμονικό απόστημα – εμπύημα θώρακα – shock – Βρογχουπεζωκοτικό συρρίγιο – αιμορραγία – απόστημα εγκεφάλου) Εκπαίδευση – ενημέρωση για διακοπή καπνίσματος 12 ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Πνευμονική λοίμωξη που οφείλεται στο μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης προσβάλλει επίσης τους λεμφαδένες, τα οστά, τους νεφρούς, και τις μήννιγες. Πολλαπλασιάζεται βραδέως ( μπορεί να παραμείνει ανενεργό για πολλά χρόνια και ενεργοποιείται όταν ελαττωθεί η άμυνα του ξενιστή). Καταστρέφεται με ηλιακή ακτινοβολία, θερμότητα και υπεριώδη ακτινοβολία Μεταδίδεται από άτομο με ενεργή φυματίωση μέσω σταγονιδίων από το στόμα. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Εξέλιξη Νόσου Εμφύτευση βακτηριδίων στον πνευμονικό ιστό Δημιουργία διηθημένου ιστού (ΦΥΜΑΤΙΟ) από μακροφάγα & Λευκά αιμοσφαίρια & βακτηρίδια Αλλεργική αντίδραση ιστού προς το βακτηρίδιο – τοπική φλεγμονή ιστού Βακτηρίδια μεταφέρονται στους λεμφαδένες όπου παγιδεύονται & νεκρώνονται Δημιουργία τυρώδους μάζας + Εναπόθεση αλάτων ασβεστίου Ίαση πρωτοπαθούς πνευμονικής φυματίωσης 13 ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Εξέλιξη Νόσου Προσβολή από μεγάλο πλήθος βακτηριδίων σε οργανισμό που έχει προηγουμένως ευαισθητοποιηθεί έναντι του βακτηριδίου με μειωμένη ανοσοποιητική άμυνα προκαλεί φλεγμονώδη αντίδραση με εξέλκωση & νέκρωση του πνευμονικού ιστού. Ανάπτυξη πολλαπλών φυματίων που περιβάλλονται από ζώνες φλεγμονής. Οι κυψελίδες γεμίζουν εξίδρωμα & αναπτύσσεται φυματιώδης βρογχοπνευμονία Σχηματισμός τυροειδών περιοχών, εξελκώσεων και σπηλαίων στον πνευμονικό ιστό, Ενώ αναπτύσσεται ουλώδης ιστός γύρω από τις κοιλότητες. Ο υπεζωκότας, φλεγμαίνει, & παρατηρείται πάχυνση & συρρίκνωσή του Πνευμονικοί λοβοί μετατρέπονται σε ινώδη μάζα Ο υπεζωκότας γίνεται πιο παχύς και συμφύεται με το θωρακικό τοίχωμα, οι βρόγχοι διαχωρίζονται σε τμήματα συρρικωμένα ινώδους ιστού – κύρτωση σπονδυλικής στήλης Πρόληψη Θεραπεία με ισονιαζίδη Εμβόλιο BCG Εκτίμηση κατάστασης ασθενή Ιστορικό Υγείας Πιο ευαίσθητα είναι τα βρέφη, οι έφηβοι & άτομα άνω των 35 ετών 4 φορές συχνότερη η νόσος σε άτομα άλλων φυλών από ότι στους λευκούς Πιο συχνή σε άτομα που εργάζονται σε συνθήκες συνωστισμού, κακές συνθήκες εργασίας Αναγνώριση κοινωνικοοικονομικής κατάστασης κακής ποιότητας ζωής (θρέψη – ανθυγιεινές Συνήθειες) Αναγνώριση συμπτωμάτων όπως: νυκτερινή εφίδρωση, κακουχία, καχεξία δυσπεψία, επίμονο βήχα με βλεννοπυώδη απόχρεψη, αιμόπτυση, ναυτία έμετοι, ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση 14 Εκτίμηση κατάστασης ασθενή Φυσική Εκτίμηση Καχεξία Αναιμία Ακρόαση: Ρόγχοι μετά από βίαιη εκπνοή Δύσπνοια κατά την προσπάθεια Ευερέθιστος ασθενής Εκτίμηση κατάστασης ασθενή Διαγνωστικές Εξετάσεις Mantoux 15 Σκοποί Νοσηλευτικής Φροντίδας Πρόληψη – εμβολιασμοί Καταπολέμηση μυκοβακτηριδίου Ανακούφιση συμπτωμάτων ασθενή Προαγωγή θρέψης – ανάπαυσης Απόκτηση γνώσης από τον ασθενή και το περιβάλλον του, για τη νόσο του, τη θεραπεία της, και την πρόληψη της μετάδοσής της Ψυχολογική υποστήριξη ασθενή Πρόληψη υποτροπών ή πλήρης αποκατάσταση υγείας Ασθενή Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Κατ’ οίκον Νοσηλεία συνήθως Χορήγηση συνδυασμού φαρμάκων εωσότου 2 συνεχόμενες καλλιέργειες πτυέλων να είναι αρνητικές Καλλιέργεια σχέσης εμπιστοσύνης με τον ασθενή για συμμόρφωση με το θεραπευτικό σχήμα & πρόληψη μετάδοσης νόσου Εκπαίδευση & ενημέρωση του ασθενή για την ασθένεια και το Θεραπευτικό σχήμα που ακολουθείται Διδασκαλία του ασθενή να καλύπτει στόμα & μύτη με αρκετά Στρώματα χαρτομάντιλα όταν βήχει, γελά, φταρνίζεται, μα τα ρίχνει σε πλαστικό σάκο και να πλένει τα χέρια του Διδασκαλία για τακτική υγιεινή στόματος Εκπαίδευση για αναγνώριση συμπτωμάτων επιπλοκών της νόσου από τον ίδιο τον ασθενή & το περιβάλλον του Κάθε ενεργό περιστατικό φυματίωσης πρέπει να αναφέρεται στην υπεύθυνη υγειονομική αρχή ώστε να εξεταστούν και να παρακολουθηθούν ή και να δοθεί προφυλακτική θεραπεία στα άτομα με τα οποία ήλθε ο ασθενής σε επαφή 16 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΝΟΣΟΙ ΠΝΕΥΜΟΝΟΚΟΝΙΩΣΕΙΣ Μη νεοπλασματικές μεταβολές του πνευμονικού Ιστού που οφείλονται σε ανόργανη σκόνη ΑΜΙΑΝΤΩΣΗ ΠΥΡΙΤΙΑΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΚΟΝΙΩΣΗ ΕΡΓΑΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΝΟΣΟΙ ΠΝΕΥΜΟΝΟΚΟΝΙΩΣΗ ΕΡΓΑΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ Ίνες Αμιάντου στον Πνευμονικό ιστό 17 Εκτίμηση κατάστασης Ασθενή Ιστορικό Υγείας Σχέση με επάγγελμα, συνεχής έκθεση σε σκόνη Φυσική Εκτίμηση Περιοχές υπερ-υπό αντήχησης, μειωμένη ένταση ήχων Βήχας Βράχυνση αναπνοής Πληκτροδακτυλία Διαγνωστικές εξετάσεις Ακτινογραφία θώρακα Σπειρομέτρηση Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Βρογχική παροχέτευση με πλήξεις & δονήσεις Χορήγηση βρογχοδιασταλτικών & βλεννολυτικών σύμφωνα με ιατρική οδηγία Τακτική υγιεινή στόματος για πρόληψη λοιμώξεων Επαρκής ενυδάτωση για ρευστοποίηση εκκρίσεων Διδασκαλία ασθενή σχετικά: Δίαιτα Επίπεδο δραστηριότητας Τρόπους πρόληψης αναπνευστικών λοιμώξεων Φάρμακα – δόσεις – ανεπιθύμητες παρενέργειες Μείωση έκθεσης σε σκόνη μέτρα προφύλαξης Συνέπειες του καπνίσματος & ανάγκη διακοπής του Συνεργασία με κοινοτικές υπηρεσίες για εξασφάλιση μετανοσοκομειακής παρακολούθησης 18 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Μη αναστρέψιμη κατάσταση που συνδέεται με δύσπνοια κατά την προσπάθεια και μειωμένη ροή αέρα Χρόνια βρογχίτιδα Παρουσία παραγωγικού βήχα που διαρκεί 3 μήνες το χρόνο για 2 συνεχή χρόνια Βρογχεκτασία Χρόνια διαστολή των βρόγχων μέσου μεγέθους. Η διαστολή συμβαίνει πάνω από απόφραξη των βρόγχων με αποτέλεσμα την κατακράτηση εκκρίσεων και την δημιουργία λοιμώξεων Εμφύσημα Άσθμα Είναι μία μη αναστρέψιμη βλάβη που χαρακτηρίζεται από καταστροφή του πνευμονικού ιστού & από δομικές μεταβολές μέσα στον πνεύμονα όπως: ρήξη ενδοκυψελιδικών διαφραγμάτων, υπερδιάταση πνευμονικών λοβιδίων λόγω παγιδευμένου αέρα. Εμφύσημα μπορεί να συμβεί λόγω Έλλειψης της α-αντιθρυψίνης είτε από βρογχίτιδα,άσθμα ή Ινώδης πνευμονικές παθήσεις Αναστρέψιμη αποφρακτική νόσος του αεραγωγού που μπορεί να προκληθεί από αλλεργιογόνα, λοίμωξη αναπνευστικής οδού, κοινό κρυολόγημα, ρύπους, κρύο αέρα, ασπιρίνη & άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, άγχος, φυσική άσκηση, γέλιο, Προβλήματα ασθενή με χρόνια αποφρακτική πνευμονική νόσο Ανεπαρκές οξυγόνου που σχετίζεται με την ανισότητα αερισμούαιμάτωσης Ανισοζύγιο νερού & διαταραχή οξεοβασικής ισορροπίας Θρεπτικό ανισοζύγιο (ανορεξία, κόπωση, βήχας, δύσπνοια) Ενεργειακό ανισοζύγιο (υποξία) Προβλήματα απέκκρισης (δυσκοιλιότητα) Μείωση άνεσης (βήχας, απόχρεψη, πόνος, δύσπνοια) Μείωση ασφάλειας (κακή λειτουργία εγκεφάλου) Μείωση δραστηριοτήτων Προβλήματα χρόνιας νόσου ( κοινωνική απομόνωση, άγχος, κατάθλιψη) Προβλήματα που σχετίζονται με ελλιπή γνώση για αυτοφροντίδα στο σπίτι 19 Σκοποί Νοσηλευτικής Φροντίδας Βελτίωση ανταλλαγής αερίων Προαγωγή καθαρισμού αεραγωγού Βελτίωση αναπνευστικής λειτουργίας Πρόληψη βρογχοπνευμονικών λοιμώξεων Διατήρηση θρεπτικού και άλλων ισοζυγίων Ετοιμασία ασθενή για αυτοφροντίδα στο σπίτι, αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν λόγω χρονιότητας της νόσου Διδασκαλία ασθενή & περιβάλλοντος του, για μέτρα πρόληψης υποτροπών, για σημεία βρογχοπνευμονικών λοιμώξεων και για το πως πρέπει να ενεργήσουν ανά περίπτωση Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Χορήγηση βρογχοδιασταλτικών σύμφωνα με ιατρική οδηγία Παρακολούθηση ασθενή για ανεπιθύμητες παρενέργειες από την χορήγηση όπως ταχυκαρδία, αρρυθμίες, διέγερση ΚΝΣ, ναυτία , έμετοι Χορήγηση οξυγόνου με μάσκα Venturi με χαμηλή ροή για αποφυγή υπερκαπνίας Αξιολόγηση οξυγονοθεραπείας με τη συχνή λήψη αερίων αίματος Ενυδάτωση ασθενή για ρευστοποίηση εκκρίσεων Διδασκαλία ασθενή & ενθάρρυνση για να βήχει για αποβολή των εκκρίσεων Χορήγηση βλεννολυτικών – αποχρεπτικών φαρμάκων Θεσική παροχέτευση με πλήξεις & δονήσεις σύμφωνα με ιατρική οδηγία Παρακολούθηση ασθενή για πρώιμα σημεία αναπνευστικής λοίμωξης Χορήγηση αντιβιοτικών σύμφωνα με ιατρική οδηγία 20 Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις Ενθάρρυνση ασθενή να εναλλάσσει περιόδους ανάπαυσης με περιόδους δραστηριότητας Βελτίωση ποιότητας ζωής με σχεδιασμό προγραμμάτων άσκησης Ενθάρρυνση του ασθενή να παραμείνει δραστήριος έως το σημείο που ανέχεται τα συμπτώματα Ψυχολογική υποστήριξη του ασθενή Διδασκαλία τεχνικών χαλάρωσης που μειώνουν το άγχος Προσπάθεια ενδυνάμωσης του αισθήματος αυτοεκτίμησης του ασθενή Διδασκαλία του ασθενή να αποφεύγει βρογχικά ερεθιστικά όπως το κάπνισμα, σπρέυ, ακραίες θερμοκρασίες κλπ. Διδασκαλία για αναφορά στον ιατρό πρώιμων συμπτωμάτων όπως: αύξηση ποσότητας πτυέλων αλλαγή χρώματος πτυέλων αύξηση βράχυνσης αναπνοής, ή αίσθημα σφιξίματος στον θώρακα Επιδείνωση βήχα 21