4. Πρόγραμμα Ενεργειακά – Κτίριο Αναφοράς Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 1 2 4Μ 4.1 Μεθοδολογικό Υπόβαθρο Για τη διενέργεια της μελέτης της ενεργειακής επιθεώρησης με βάση το κτίριο αναφοράς και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης κτιρίου χρησιμοποιείται η μέθοδος υπολογισμού ημισταθερής κατάστασης μηνιαίου βήματος. Στις επόμενες ενότητες γίνεται αναφορά στη μέθοδο υπολογισμού της ενεργειακής ζήτησης και κατανάλωσης κτιρίου για θέρμανση, ψύξη, φωτισμό, αερισμό και ζεστό νερό χρήσης. 4.1.1 Μηνιαία μέθοδος – Υπολογισμός Ζήτησης Κατανάλωσης ενέργειας για Θέρμανση Χώρου. και Στη μηνιαία μέθοδο υπολογίζονται, βάσει τις γεωμετρίας του κτιρίου, των υλικών του και των κλιματικών χαρακτηριστικών, η μεταφορά θερμότητας από μετάδοση και αερισμό (μετάβαση), με τη χρήση αντίστοιχων συντελεστών μεταφοράς θερμότητας. Η άθροιση αυτών των δύο δίνει τις απώλειες του κτιριακού κελύφους. Ομοίως υπολογίζονται τα θερμικά κέρδη (εσωτερικά και ηλιακά). Προκειμένου να ληφθούν υπ’όψη δυναμικά φαινόμενα χρησιμοποιείται ο παράγοντας χρήσης κερδών, ο οποίος προκύπτει από την αναλογία κερδών – απωλειών και από τη σταθερά χρόνου του κτιρίου. Βάσει αυτών υπολογίζεται η ενεργειακή ζήτηση για θέρμανση του κτιρίου. Γνωρίζοντας το σύστημα θέρμανσης και το χρησιμοποιούμενο καύσιμο υπολογίζεται η ενεργειακή κατανάλωση του κτιρίου για θέρμανση καθώς και οι αντίστοιχες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Διάγραμμα υπολογισμού ενεργειακής κατανάλωσης για θέρμανση κτιρίου Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 3 4.1.1.1 Υπολογισμός ενεργειακής ζήτησης για συνθήκες συνεχούς θέρμανσης χώρου. Για κάθε ζώνη η ενεργειακή ζήτηση για θέρμανση χώρου, συνεχούς θέρμανσης, δίνεται από τη σχέση: Q H ,nd [ΜJ], για συνθήκες QH ,nd = QH ,ht − η H , gn QH , gn Q H ,ht ολική μεταφερόμενη θερμική ενέργεια, περίοδο θέρμανσης [ΜJ] Q H , gn ολικά θερμικά κέρδη, περίοδο θέρμανσης [ΜJ] η H , gn αδιάστατος παράγοντας χρήσης κερδών για θέρμανση 4.1.1.2 Ολικές απώλειες από το κτιριακό κέλυφος Για κάθε ζώνη η ολική μεταφορά θερμότητας, θέρμανσης, δίνεται από τη σχέση: QH ,ht [ΜJ], για συνθήκες συνεχούς QH ,ht = QH ,tr + QH ,ve Όπου: QH ,tr ολική μεταφορά θερμότητας από μετάδοση για μήνες με θέρμανση [ΜJ] QH ,ve ολική μεταφορά θερμότητας από αερισμό για μήνες με θέρμανση [ΜJ] 4.1.1.2.1 Μεταφορά θερμότητας από μετάδοση Η ολική μεταφορά θερμότητας από μετάδοση, για κάθε ζώνη, z, από τη σχέση: QH ,tr [MJ], δίνεται για κάθε μήνα και QH ,tr = H H ,tr ,adj (θ int, set , H − θ e )t Όπου: H H ,tr ,adj ολικός συντελεστής μεταφοράς θερμότητας της ζώνης για την περίοδο θέρμανσης, προσαρμοσμένος στη διαφορά θερμοκρασίας εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου [WK-1]. θ int, set , H θερμοκρασία αέρα ζώνης για θέρμανση [°C] θe θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος [°C] t διάρκεια βήματος υπολογισμού [Ms] 4.1.1.2.2 Μεταφορά θερμότητας από αερισμό Η ολική μεταφορά θερμότητας από την κίνηση μαζών αέρα QH,ve, [MJ], που αναφέρεται στην κίνηση μάζας αέρα είτε λόγω αεροπερατότητας του κτιρίου, είτε λόγω αερισμού (τεχνητού και φυσικού) δίνεται για κάθε ζώνη z, από τη σχέση : QH ,ve = H H ,ve,adj (θ int, set , H , z − θ e )t 4 4Μ Όπου: H H ,ve,adj ολικός συντελεστής μεταφοράς θερμότητας από αερισμό για την περίοδο θέρμανσης, προσαρμοσμένος στη διαφορά θερμοκρασίας εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου [WK-1] θ int, set , H , z θερμοκρασία αέρα ζώνης για θέρμανση [°C] θe θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος [°C] t διάρκεια βήματος υπολογισμού [Ms] 4.1.1.3 Θερμικά κέρδη Q Τα ολικά θερμικά κέρδη, H , gn , [MJ], της ζώνης του κτιρίου για συγκεκριμένο βήμα υπολογισμού για την περίοδο θέρμανσης δίνονται από τη σχέση: QH , gn = QH ,int + QH ,sol Όπου: Q H ,int ολικά εσωτερικά θερμικά κέρδη για την περίοδο θέρμανσης [MJ] QH , sol ολικά ηλιακά κέρδη για την περίοδο θέρμανσης [MJ] 4.1.1.3.1 Εσωτερικά θερμικά κέρδη Στα εσωτερικά κέρδη περιλαμβάνονται: • Θερμότητα μεταβολισμού από τους ενοίκους • Θερμότητα από ηλεκτρικές συσκευές • Θερμότητα από το φωτισμό • Θερμότητα από ή προς διεργασίες και αγαθά. Τα θερμικά κέρδη από εσωτερικές πηγές για κάθε ζώνη του κτιρίου για κάθε μήνα δίνονται από τη σχέση: ⎛ ⎞ ⎛ ⎞ QH ,int = ⎜ ∑ Φ H ,int,k ⎟t + ⎜ ∑ (1 − btr ,l )Φ H ,int,u ,l ⎟t ⎝ k ⎠ ⎝ l ⎠ Όπου: Q H ,int θερμικά κέρδη από εσωτερικές πηγές κατά την περίοδο θέρμανσης [MJ] btr ,l συντελεστής μείωσης για το διπλανό, μη κλιματιζόμενο χώρο με εσωτερική πηγή θερμότητας l . Φ H ,int, k Φ H ,int,u ,l μέσος όρος ροής θερμότητας στο συγκεκριμένο χρόνο από την εσωτερική πηγή θερμότητας k για την περίοδο θέρμανσης [W] μέσος όρος ροής θερμότητας στο συγκεκριμένο χρόνο από την εσωτερική πηγή θερμότητας l στον παρακείμενο μη θερμαινόμενοκλιματιζόμενο χώρο για την περίοδο θέρμανσης [W] Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 5 διάρκεια χρονικής περιόδου θέρμανσης [Ms] t Σε περίπτωση γειτνίασης με παραπάνω από μία κλιματιζόμενες ζώνες, τα εσωτερικά Φ int, u ,l κέρδη από τον μη κλιματιζόμενο χώρο με εσωτερική πηγή θερμότητας l μοιράζονται στις κλιματιζόμενες ζώνες με συντελεστή βαρύτητας σύμφωνα με την επιφάνεια του δαπέδου της κάθε ζώνης. 4.1.1.3.2 Ηλιακά κέρδη Το άθροισμα των ηλιακών κερδών την περίοδο θέρμανσης στην εξεταζόμενη ζώνη, QH , sol [MJ], υπολογίζεται ως εξής: ⎛ ⎞ ⎡ ⎤ QH ,sol = ⎜ ∑ Φ H ,sol ,k ⎟t + ⎢∑ (1 − btr ,l )Φ H ,sol ,u ,l ⎥t ⎝ k ⎠ ⎣ l ⎦ Όπου: btr ,l συντελεστής μείωσης για το διπλανό, μη κλιματιζόμενο χώρο με εσωτερική πηγή θερμότητας l Φ H , sol ,k μέσος όρος ροής θερμότητας από την ηλιακή πηγή k, [W] Φ H , sol ,u ,l μέσος όρος ροής θερμότητας από την ηλιακή πηγή l, στο διπλανό, μη θερμαινόμενο χώρο [W] διάρκεια χρονικής περιόδου μήνα [Ms] t Σε περίπτωση γειτνίασης με παραπάνω από μία κλιματιζόμενες ζώνες, τα ηλιακά Φ H , sol ,u ,l κέρδη από το μη κλιματιζόμενο χώρο με ηλιακή πηγή θερμότητας l μοιράζονται στις κλιματιζόμενες ζώνες με συντελεστή βαρύτητας σύμφωνα με την επιφάνεια του δαπέδου της κάθε ζώνης. Η ροή θερμότητας από ηλιακά κέρδη για κάθε στοιχείο του κτιρίου k, δίνεται από η σχέση: Φ H , sol ,k [W], Φ H , sol ,k = Fsh ,ob.k AH , sol ,k I sol ,k − Fr ,k Φ r ,k Όπου: Fsh ,ob.k συντελεστής μείωσης λόγω σκίασης από εξωτερικά εμπόδια από την ωφέλιμη συλλεκτική επιφάνεια της επιφάνειας k AH ,sol ,k ωφέλιμη συλλεκτική επιφάνεια της επιφάνειας k, την περίοδο θέρμανσης, με συγκεκριμένο προσανατολισμό και γωνία κλίσης, στη A συγκεκριμένη ζώνη ή χώρο [m²] Η ωφέλιμη ηλιακή επιφάνεια, sol ισούται με την επιφάνεια μέλανος σώματος που έχει τα ίδια ηλιακά κέρδη με τη θεωρούμενη επιφάνεια I sol ,k 6 η μέση ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας στο βήμα υπολογισμού, ανά τ.μ. της συλλεκτικής επιφάνειας k, με συγκεκριμένο προσανατολισμό και γωνία κλίσης, υπολογιζόμενη από την αντίστοιχη τιμή της ηλιακής ακτινοβολίας σε οριζόντιο επίπεδο [Wm-2] 4Μ Φ r ,k ροή θερμότητας λόγω της θερμικής ακτινοβολίας στον ουρανό από το στοιχείο k, [W] Η ροή θερμότητας λόγω της θερμικής ακτινοβολίας στον ουρανό από το στοιχείο k δεν είναι στην πραγματικότητα ηλιακό κέρδος, αλλά περιλαμβάνεται στα ηλιακά κέρδη, για λόγους απλοποίησης διαδικασιών. Fr ,k συντελεστής θέασης μεταξύ του στοιχείου του κτιρίου και του ουρανού, ο οποίος είναι: Fr ,k = 1 για μη σκιαζόμενη οριζόντια οροφή Fr ,k = 0.5 για μη σκιαζόμενο κατακόρυφο τοίχο 4.1.1.4 Ετήσια Ζήτηση Ενέργειας για θέρμανση κτιρίου Οι ετήσιες ανάγκες ενέργειας σε θέρμανση για τη ζώνη υπολογισμού του κτιρίου, QH ,nd ,an , z [MJ], υπολογίζονται αθροίζοντας τις υπολογιζόμενες ενεργειακές ανάγκες ανά μήνα. QH ,nd ,an , z = ∑ QH ,nd ,i , z i Όπου: QH ,nd ,i ενέργεια που απαιτείται για θέρμανση της ζώνης ανά βήμα υπολογισμού (μηνιαίο) [MJ]. Σε περίπτωση πολυζωνικού υπολογισμού, οι ετήσιες ανάγκες σε θέρμανση για ένα συγκεκριμένο συνδυασμό συστημάτων θέρμανσης, που εξυπηρετούν τις διάφορες Q ζώνες, H ,nd ,an , z [MJ], υπολογίζονται ως το άθροισμα των ενεργειακών αναγκών στις ζώνες, z, που εξυπηρετούνται από τον ίδιο συνδυασμό συστημάτων, όπως δίνεται από τη σχέση: QH ,nd ,an , zs = ∑ QH ,nd ,an , z z Όπου: Q H , nd ,an , z ετήσια ενεργειακή ανάγκη για θέρμανση εξυπηρετείται από τα ίδια συστήματα [MJ]. της ζώνης z, που 4.1.1.5 Ετήσια Κατανάλωση Ενέργειας για θέρμανση κτιρίου Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση κτιρίου, συστήματα θέρμανσης, δίνεται από τη σχέση: ⎛Q QH ,con ,an , zs = ∑ ⎜ H ,nd ,an , zs ⎜ m ⎝ η H , sys QH ,con ,an , zs [MJ], για διάφορα ⎞ ⎟ ⎟ ⎠ Όπου: QH,nd,an,zs η H ,sys ετήσιες ανάγκες σε θέρμανση για ένα συγκεκριμένο συνδυασμό συστημάτων θέρμανσης, m [MJ] Συντελεστής απόδοσης συστήματος θέρμανσης m. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 7 4.1.1.6 Ετήσια εκπομπή αερίων ρύπων από θέρμανση κτιρίου Q H ,con , an , zs Από την ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση κτιρίου, υπολογίζονται οι εκπομπές αερίων ρύπων από τη θέρμανση του κτιρίου, και συγκεκριμένα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), διοξειδίου του θείου (SO2), και οξειδίων του αζώτου (NOx), mH,em [kg], από τη σχέση: mH,em = ∑ QH,con,an,zsFH,GE,sys Όπου: mH,em παραγόμενη μάζα αέριου ρύπου [kg] QH ,con ,an , zs ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση κτιρίου [MJ] FH ,GE , sys συντελεστής εκπομπής αέριου ρύπου Συντελεστής εκπομπής αέριων ρύπων από διάφορα καύσιμα Κατωτέρα θερμογόνος CO2 SO2 Καύσιμο δύναμη (g/kWh) (g/kWh) (kWh/kg) NOx (g/kWh) Πετρέλαιο θέρμανσης 11,92 263,6 0,1 200,0 Υγραέριο 12,73 238,0 0,0 165,1 Φυσικό αέριο 13,83 196,3 0,0 152,0 Λιγνίτης 1320,0 1,2 1,0 Ηλεκτρισμός (περιοχές που είναι συνδεδεμένες στο ηπειρωτικό 850,0 15,5 1,2 ηλεκτρικό δίκτυο) Ηλεκτρισμός (Νησιά που δεν είναι διασυνδεδεμένο με το 1062,5 19,4 1,5 ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο) Θερμική ενέργεια από 346,6 1,5 0,6 τηλεθέρμανση Στην περίπτωση θέρμανσης από ηλεκτρικής ενέργεια, ο βαθμός απόδοσης των θερμοηλεκτρικών σταθμών παραγωγής λαμβάνεται ίσος με 33%. 8 4Μ 4.1.2 Μηνιαία μέθοδος – Υπολογισμός Κατανάλωσης ενέργειας για Ψύξη Χώρου. Ζήτησης και Ομοίως με τη μηνιαία μέθοδο για θέρμανση, και στη μηνιαία μέθοδο για ψύξη υπολογίζονται, βάσει τις γεωμετρίας του κτιρίου, των υλικών του και των κλιματικών χαρακτηριστικών, η μεταφορά θερμότητας από μετάδοση και αερισμό, με τη χρήση αντίστοιχων συντελεστών μεταφοράς θερμότητας. Η άθροιση αυτών των δύο δίνει τις απώλειες του κτιριακού κελύφους. Ομοίως υπολογίζονται τα θερμικά κέρδη (εσωτερικά και ηλιακά). Προκειμένου να ληφθούν υπ’όψη δυναμικά φαινόμενα χρησιμοποιείται ο παράγοντας χρήσης κερδών, ο οποίος προκύπτει από την αναλογία κερδών – απωλειών κι από τη σταθερά χρόνου του κτιρίου. Βάσει αυτών υπολογίζεται η ενεργειακή ζήτηση για ψύξη του κτιρίου. Γνωρίζοντας το σύστημα ψύξης και τη χρησιμοποιούμενη μορφή ενέργειας υπολογίζεται η ενεργειακή κατανάλωση του κτιρίου για ψύξη καθώς και οι αντίστοιχες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Γεωμετρία και υλικά κτιρίου: Όγκος ζώνης Εμβαδά επιφανειών (αδιαφανών και διαφανών) ανά διαστρωμάτωση και ανά προσανατολισμό Θερμική αγωγιμότητα υλικών κάθε διαστρωμάτωσης, Απορροφητικότητα και ικανότητα εκπομπής επιφανειών, Θερμικές ιδιότητες παραθύρων (Θερμοπερατότητα, διαπερατότητα ηλιακής ενέργειας) & συντελεστές σκίασης Πάχος κάθε υλικού διαστρωμάτωσης Θερμογέφυρες (πάχος, μήκος, υλικό) Σύστημα σκίασης – ποσοστό σκιασμού Αεροστεγανότητας κατασκευής Χρήση κτιρίου Συντελεστής θερμοπερατότητας κάθε δομικής διάταξης Συντελεστής μεταφοράς θερμότητας από μετάδοση Μεταφορά θερμότητας από μετάδοση Συντελεστής μεταφοράς θερμότητας λόγω αεροπερατότητας Κλιματικά δεδομένα: Ηλιακή ακτινοβολία Θερμοκρασία αέρα Ταχύτητα και διεύθυνση ανέμου Περίοδος θέρμανσης Περίοδος ψύξης Συντελεστής μεταφοράς θερμότητας από μετάβαση Ηλιακά θερμικά φορτία Εσωτερικά θερμικά φορτία Συντελεστής μεταφοράς θερμότητας από αερισμό Θερμοχωρ ητικότητα κτιρίου Θερμικά φορτία Σταθερά χρόνου, αριθμητικός παράγοντας Μεταφορά θερμότητας από μετάβαση Συνολικές απώλειες Αναλογία κερδών απωλειών Παράγοντας χρήσης απωλειών Σύστημα ψύξης Ενεργειακή ζήτηση Ενεργειακή κατανάλωση CO2 Διάγραμμα υπολογισμού ενεργειακής κατανάλωσης για ψύξη κτιρίου Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 9 4.1.2.1 Υπολογισμός ενεργειακής ζήτησης για συνθήκες συνεχούς ψύξης χώρου Για κάθε ζώνη η ενεργειακή ζήτηση για ψύξη χώρου, συνεχούς ψύξης, δίνεται από τη σχέση: QC ,nd [ΜJ], για συνθήκες QC ,nd = QC , gn − η C , Is QC ,ht QC , ht ολική μεταφερόμενη θερμική ενέργεια, περίοδο ψύξης [ΜJ] QC , gn ολικά θερμικά φορτία, περίοδο ψύξης [ΜJ] η C ,ls αδιάστατος παράγοντας χρήσης απωλειών για ψύξη 4.1.2.2 Ολικές απώλειες από το κτιριακό κέλυφος Για κάθε ζώνη η ολική μεταφορά θερμότητας, ψύξης, δίνεται από: QC ,ht [ΜJ], για συνθήκες συνεχούς QC ,ht = QC ,tr + QC ,ve Όπου: QC ,tr ολική μεταφορά θερμότητας από μετάδοση [ΜJ] QC ,ve ολική μεταφορά θερμότητας από αερισμό [ΜJ] 4.1.2.2.1 Μεταφορά θερμότητας από μετάδοση Η ολική μεταφορά θερμότητας από μετάδοση, κάθε ζώνη, z, από: QC ,tr [MJ], δίνεται για κάθε και για QC ,tr = H C ,tr ,adj (θ int, set ,C − θ e )t Όπου: H C ,tr ,adj ολικός συντελεστής μεταφοράς θερμότητας της ζώνης για την περίοδο ψύξης, προσαρμοσμένος στη διαφορά θερμοκρασίας εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου [WK-1] θ int, set ,C θερμοκρασία αέρα ζώνης για ψύξη [°C] θe θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος [°C] t διάρκεια βήματος υπολογισμού [Ms] 4.1.2.2.2 Μεταφορά θερμότητας από αερισμό Η ολική μεταφορά θερμότητας από την κίνηση μαζών αέρα QC,ve [MJ], που αναφέρεται στην κίνηση μάζας αέρα είτε λόγω αεροπερατότητας του κτιρίου, είτε λόγω αερισμού (τεχνητού και φυσικού) δίνεται για κάθε ζώνη z, από τη σχέση : QC ,ve = H C ,ve ,adj (θ int, set ,C , z − θ e )t Όπου: 10 4Μ H C ,ve ,adj ολικός συντελεστής μεταφοράς θερμότητας από αερισμό για την περίοδο ψύξης, προσαρμοσμένος στη διαφορά θερμοκρασίας εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου [WK-1] θ int, set ,C , z θερμοκρασία αέρα ζώνης για ψύξη [°C] θe θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος [°C] t διάρκεια βήματος υπολογισμού [Ms] Νυχτερινός αερισμός Για την περίοδο ψύξης, στη μηνιαία μέθοδο, η επιπλέον μεταφορά θερμότητας από Q ve , night τη ροή αέρα στον κλιματιζόμενο χώρο από νυχτερινό αερισμό, [MJ], υπολογίζεται χωριστά, χρησιμοποιώντας τη μέση νυχτερινή εξωτερική θερμοκρασία και προσθέτοντας αυτό τον παράγοντα στη μεταφορά θερμότητας από αερισμό, QC ,ve : QC ,ve = H C ,ve ,adj (θ int, set ,C , z − θ e )t + Qve ,night Όπου: Qve,night = ρ a ca bve.k cve,eff ,extra f ve,t ,extraV&ve,extra (θ int,set , H , z − θ e,night )t Όπου: c ve,eff ,extra συντελεστής προσαρμογής για τα δυναμικά (θερμική αδράνεια) αποτελέσματα και αποτελεσματικότητα. Λαμβάνεται f ve,t ,extra κλάσμα του χρόνου της λειτουργίας του ελεύθερου δροσισμού ή νυχτερινού αερισμού, υπολογισμένο ως ο αριθμός των ωρών ανά ημέρα αυτής της λειτουργίας (για όλη τη μέρα: V&ve,extra V&ve,extra f ve,t ,extra = 1 ) η παροχή αέρα στον κλιματιζόμενο χώρο, λόγω του νυχτερινού αερισμού, κατά τη διάρκεια του χρόνου λειτουργίας [m³s-1] θ e,night Η c ve,eff ,extra = 1 μέση νυχτερινή θερμοκρασία περιβάλλοντος δίνεται από τη σχέση: V&ve,extra = Aw,c vs Όπου: Aw,c Συνολικό εμβαδόν διαμπερών ανοιγμάτων κατά την προσήνεμη φορά του ανέμου [m²] vs Ταχύτητα ανέμου στο ύψος του ανοίγματος [ms-1] Η μέση νυχτερινή θερμοκρασία περιβάλλοντος, θ e,night , δίνεται από τη σχέση: θ e,night = f night θ e Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 11 Όπου: f night συντελεστής διόρθωσης για τη θερμοκρασία της νύχτας Ο συντελεστής διόρθωσης για τη θερμοκρασία της νύχτας δίνεται από τον παρακάτω πίνακα για κάθε κλιματική ζώνη: Πίνακας. Συντελεστής διόρθωσης θερμοκρασίας νύχτας Ζώνη Ζώνη Α Ζώνη Β Ζώνη Γ Ζώνη Δ Μάιος Ιούνιος Ιούλιος 0.94 0.89 0.92 0.83 0.96 0.91 0.95 0.80 0.97 0.91 0.96 0.86 Μήνας Αύγουστο ς 0.96 0.92 0.93 0.85 Σεπτέμβριος 0.96 0.90 0.93 0.83 Οκτώβριο ς 0.97 0.89 0.92 0.87 4.1.2.3 Συνολικά θερμικά φορτία Q Τα συνολικά θερμικά φορτία, C , gn [MJ], της ζώνης του κτιρίου για συγκεκριμένο βήμα υπολογισμού για την περίοδο ψύξης δίνονται από: QC , gn = QC ,int + QC ,sol Όπου: QC ,int ολικά εσωτερικά θερμικά φορτία για την περίοδο ψύξης [MJ] QC , sol ολικά ηλιακά θερμικά φορτία για την περίοδο ψύξης [MJ] 4.1.2.4 Ετήσια Ζήτηση Ενέργειας για ψύξη κτιρίου Q Οι ετήσιες ανάγκες ενέργειας σε ψύξη για τη ζώνη υπολογισμού του κτιρίου, C,nd,an,z [MJ], υπολογίζονται αθροίζοντας τις υπολογιζόμενες ενεργειακές ανάγκες ανά μήνα: Q C,nd,an,z = ∑ Q C,nd,i,z i Όπου: Q C,nd,i ενέργεια που απαιτείται για ψύξη της ζώνης ανά βήμα υπολογισμού (μηνιαίο) [MJ] Σε περίπτωση πολυζωνικού υπολογισμού, οι ετήσιες ανάγκες σε ψύξη για ένα συγκεκριμένο συνδυασμό συστημάτων ψύξης, που εξυπηρετούν τις διάφορες ζώνες, Q C,nd,an,zs [MJ], υπολογίζονται ως το άθροισμα των ενεργειακών αναγκών στις ζώνες, z, που εξυπηρετούνται από τον ίδιο συνδυασμό συστημάτων, όπως δίνεται από τη σχέση: Q C,nd,an,zs = ∑ Q C,nd,an,z z Q C,nd,an,z 12 ετήσια ενεργειακή ανάγκη για ψύξη της ζώνης z, που εξυπηρετείται από τα ίδια συστήματα [MJ]. 4Μ 4.1.2.5 Ετήσια Κατανάλωση Ενέργειας για ψύξη κτιρίου Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας για ψύξη κτιρίου, συστήματα ψύξης, δίνεται από τη σχέση: Q C,con,an,zs [MJ], για διάφορα ⎛Q ⎞ Q C,con,an,zs = ∑ ⎜ C,nd,an,zs ⎟ ⎜ η ⎟ m ⎝ C,sys ⎠ Όπου: Q C,nd,an,zs ηC,sys ετήσιες ανάγκες σε ψύξη συστημάτων ψύξης, m [MJ] για ένα συγκεκριμένο συνδυασμό Συντελεστής απόδοσης συστήματος κλιματισμού m. 4.1.2.6 Ετήσια εκπομπή αερίων ρύπων από ψύξη κτιρίου Q Από την ετήσια κατανάλωση ενέργειας για ψύξη κτιρίου, C,con,an,zs υπολογίζονται οι εκπομπές αερίων ρύπων από τη θέρμανση του κτιρίου, και συγκεκριμένα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), διοξειδίου του θείου (SO2) και οξειδίων του αζώτου (NOx), [kg], από τη σχέση: m C,em mC,em = ∑ QC,con,an,zsFC,GE,sys Όπου: m C,em παραγόμενη μάζα αέριου ρύπου λόγω ψύξης κτιρίου [kg] Q C,con,an,zs ετήσια κατανάλωση ενέργειας για ψύξη κτιρίου [MJ] FC,GE,sys συντελεστής εκπομπής αέριου ρύπου Συντελεστής εκπομπής αέριων ρύπων από διάφορα καύσιμα Κατωτέρα θερμογόνος CO2 SO2 Καύσιμο δύναμη (g/kWh) (g/kWh) (kWh/kg) NOx (g/kWh) Πετρέλαιο θέρμανσης 11,92 263,6 0,1 200,0 Υγραέριο 12,73 238,0 0,0 165,1 Φυσικό αέριο 13,83 196,3 0,0 152,0 Λιγνίτης 1320,0 1,2 1,0 Ηλεκτρισμός (περιοχές που είναι συνδεδεμένες στο ηπειρωτικό 850,0 15,5 1,2 ηλεκτρικό δίκτυο) Ηλεκτρισμός (Νησιά που δεν 1062,5 19,4 1,5 είναι διασυνδεδεμένο με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο) Θερμική ενέργεια από 346,6 1,5 0,6 τηλεθέρμανση Στην περίπτωση θέρμανσης από ηλεκτρικής ενέργεια, ο βαθμός απόδοσης των θερμοηλεκτρικών σταθμών παραγωγής λαμβάνεται ίσος με 33%. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 13 4.2 Περιγραφή Λειτουργίας του προγράμματος Στην παρούσα ενότητα περιγράφεται ο τρόπος λειτουργίας του προγράμματος για την ολοκλήρωση μιας ενεργειακής μελέτης και την εκτύπωση των πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης κτιρίου. Το πρόγραμμα είναι ιδιαίτερα φιλικό στη χρήση του, ακολουθώντας τα γνωστά πρότυπα ευχρηστίας και αξιοπιστίας που έχει καθιερώσει η 4Μ στα πλαίσια της σειράς ADAPT αλλά και στο Τεχνικό Λογισμικό γενικότερα. Ανοίγοντας το πρόγραμμα εμφανίζεται η παρακάτω οθόνη με τις ομάδες επιλογών «Αρχεία», «Στοιχεία», «Εμφάνιση», «Παράθυρα», «Βιβλιοθήκες» και «Βοήθεια". 4.2.1 Αρχεία Η επιλογή "Αρχεία" περιλαμβάνει τις υποεπιλογές διαχείρισης των αρχείων. Ειδικότερα, οι εντολές και η λειτουργία τους είναι οι εξής: Nέα Μελέτη: Συμπληρώνεται στο παράθυρο που θα εμφανιστεί, το όνομα της μελέτης που ο χρήστης επιθυμεί να δημιουργήσει (πχ. neameleti στο παράδειγμα του παρακάτω παραθύρου). Το πρόγραμμα δημιουργεί αυτόματα έναν φάκελο (folder) με το όνομα που πληκρολογεί ο χρήστης και επέκταση (extension) “.BLD” μέσα στον οποίο θα καταχωρούνται αυτόματα τα αρχεία της μελέτης αυτής. 14 4Μ Επιλογή Μελέτης: Με την εντολή αυτή εμφανίζεται παράθυρο εντελώς ανάλογο με αυτό που περιγράφεται πιο πάνω, μέσα από το οποίο ο χρήστης επιλέγει το αρχείο της (υπάρχουσας) μελέτης που επιθυμεί να φορτώσει (για επεξεργασία ή απλή εποπτεία). Ισχύουν και εδώ γενικά όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο. Μία χρήσιμη δυνατότητα είναι αυτή του «φιλτραρίσματος» της λίστας των μελετών, μέσα από το πεδίο «τροποποίηση» που έχει αρχικά την ένδειξη «Όλες οι μελέτες». Συγκεκριμένα, ενεργοποιώντας την λίστα που εμφανίζεται πιέζοντας το κάτω-βέλος μπορούμε να επιλέξουμε μόνο τις μελέτες του τελευταίου έτους, μήνα, εβδομάδας, χθεσινές ή σημερινές. Τέλος, όπως περιγράφεται και πιο κάτω, στο κάτω μέρος της ομάδας επιλογών "Αρχεία" υπάρχει και η δυνατότητα απευθείας επιλογής των πιο πρόσφατων μελετών, όπως άλλωστε συνηθίζεται σε πολλές εφαρμογές των windows. Προσοχή! Εφόσον δεν οριστεί μια νέα Μελέτη ούτε επιλεγεί μια υπάρχουσα, τότε το πρόγραμμα θεωρεί αυτόματα ότι ο χρήστης εργάζεται στην μελέτη με ονομασία UNNAMED. Αν τυχόν έχει συμπληρώσει στοιχεία στην μελέτη UNNAMED και επιθυμεί να την αποθηκεύσει με άλλο όνομα, αυτό είναι δυνατό με την βοήθεια της επιλογής “Αποθήκευση Ως” (βλ. πιο κάτω), όπου θα ζητηθεί το όνομα με το οποίο επιθυμεί να ονομάσει την μελέτη. Εισαγωγή από Ενεργειακή Μελέτη: Ενημερώνονται τα φύλλα υπολογισμών της μελέτης με τα δεδομένα που έχουν εισαχθεί στο πρόγραμμα ‘’Ενεργειακή Μελέτη’’ αν φυσικά έχει προηγηθεί της μελέτης του Κτιρίου Αναφοράς. Η εντολή αυτή θα αντικαταστήσει δεδομένα που έχουν ήδη καταχωρηθεί στο φύλλο υπολογισμού. Εισαγωγή από Ενεργειακή Επιθεώρηση: Ενημερώνονται τα φύλλα υπολογισμών της μελέτης με τα δεδομένα που έχουν εισαχθεί στο πρόγραμμα ‘’Ενεργειακή Επιθεώρηση’’ αν φυσικά έχει προηγηθεί της μελέτης του Κτιρίου Αναφοράς. Η εντολή αυτή θα αντικαταστήσει δεδομένα που έχουν ήδη καταχωρηθεί στο φύλλο υπολογισμού. Ενημέρωση από Σχέδιο: Ενημερώνονται τα φύλλα υπολογισμών της μελέτης με τα γεωμετρικά (κυρίως) δεδομένα που έχουν αναγνωριστεί από το σχέδιο στην περίπτωση συνεργασίας με το σχεδιαστικό πακέτο. Η εντολή αυτή θα αντικαταστήσει δεδομένα που έχουν ήδη καταχωρηθεί στο φύλλο υπολογισμού. Προσοχή! Εφόσον χρησιμοποιηθεί η επιλογή «Ενημέρωση από Σχέδιο» χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη και εισαγωγή χώρων στις κατόψεις του σχεδιαστικού πακέτου, τότε τα δεδομένα που τυχόν έχουν συμπληρωθεί στα φύλλα θα αντικατασταθούν με κενά. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 15 Αποθήκευση Μελέτης (Save): Αποθηκεύεται η μελέτη που ο χρήστης επεξεργάζεται στον δίσκο (με το όνομα που της έχει δοθεί). Αποθήκευση Ως (Save as): Αποθηκεύεται η μελέτη που ο χρήστης επεξεργάζεται σε διαφορετικό αρχείο με το νέο όνομα που δίνει. Έξοδος σε αρχείο xml κτιρίου: Με την συγκεκριμένη επιλογή, δημιουργείται μέσα στο φάκελο της μελέτης ένα αρχείο με την κατάληξη ‘’.xml’’. Ανάκτηση Προτύπου: Εμφανίζεται στην οθόνη το πρότυπο που έχει καταχωρηθεί. Αποθήκευση Ως Πρότυπο: Ο χρήστης καταχωρεί δικό του Πρότυπο, αυτό που υπάρχει στην οθόνη του εκείνη την στιγμή. Εκτυπωτικά Πρότυπα: Ο χρήστης οδηγείται στο παράθυρο διαχείρισης προτύπων εκτύπωσης. Εκτύπωση: Εκτυπώνεται το τεύχος της μελέτης σύμφωνα με τις επιλογές που έχουν γίνει στα "Περιεχόμενα Εκτύπωσης" και τις "Παραμέτρους Εκτύπωσης" και με το αποτέλεσμα (output) που παρουσιάζεται στην προεπισκόπηση. Περιεχόμενα Εκτύπωσης: Επιλέγονται τα περιεχόμενα της μελέτης που ο χρήστης επιθυμεί να εκτυπωθούν. Πιο συγκεκριμένα, εμφανίζεται ένα παράθυρο της ακόλουθης μορφής από το οποίο ο χρήστης μπορεί να επιλέξει εύκολα τι θέλει να εκτυπωθεί. Η επιλογή των περιεχομένων που θέλει ο χρήστης να εκτυπώσει γίνεται εύκολα με το ποντίκι, πιέζοντας το αντίστοιχο τετραγωνάκι που προηγείται από κάθε περιεχόμενο, ώστε να εμφανιστεί η ένδειξη x (που σημαίνει ότι έχει επιλεγεί). Με τον τρόπο αυτό ο χρήστης επιλέγει τα περιεχόμενα που θέλει. Τα κουτάκια που βρίσκονται πάνω αριστερά βοηθούν στο να επιλέξει ή να αποεπιλέξει αντίστοιχα όλα τα περιεχόμενα με μία κίνηση (και μετά αν θέλει να διαφοροποιήσει την λίστα ανάλογα). Με "ΟΚ" επικυρώνει τις επιλογές του και "φεύγει" από το παράθυρο, ενώ με "Άκυρο" φεύγει χωρίς να τις έχει επικυρώσει. Σημειώνεται τέλος, ότι και τα "περιεχόμενα εκτύπωσης" επηρεάζονται από την εντολή "Καταχώρηση ως Πρότυπο" που περιγράφηκε πιο πάνω, οπότε ο χρήστης μπορεί για κάθε εφαρμογή να ορίσει μία φορά τις προτιμήσεις του. 16 4Μ Κάθε ένα από τα περιεχόμενα της εκτύπωσης αντιστοιχεί σε ένα είδος εκτυπωτικού. Ορισμένα από τα περιεχόμενα έχουν την ένδειξη «Εφαρμογής» στο είδος του εκτυπωτικού. Αυτό σημαίνει ότι έχουν οριστεί και είναι standard μέσα στην εφαρμογή και ο χρήστης δεν έχει την δυνατότητα να τα τροποποιήσει ή να τα διαγράψει (αυτό φαίνεται άλλωστε από το γεγονός ότι απενεργοποιούνται αυτόματα τα διπλανά εικονίδια της διαγραφής και της ενημέρωσης που βρίσκονται πάνω-δεξιά στο παράθυρο των περιεχομένων εκτύπωσης). Υπάρχουν όμως επίσης στα περιεχόμενα της εκτύπωσης και εκτυπωτικά με την ένδειξη «Χρήστη» στο είδος του εκτυπωτικού. Αυτά μπορούν να ορίζονται και να ενημερώνονται ελεύθερα από τον χρήστη. Στο ΚΕΝΑΚ περιλαμβάνονται κάποια έτοιμα εκτυπωτικά, αλλά ο χρήστης έχει την δυνατότητα να ορίσει και δικά του. Ειδικότερα, εφόσον ο χρήστης μεταβεί σε ένα τέτοιο εκτυπωτικό με κλικ στο εικονίδιο «επεξεργασία» (αυτό με το σημειωματάριο), τότε μεταφέρεται μέσα στο αντίστοιχο εκτυπωτικό, δηλαδή στον επεξεργαστή κειμένου του προγράμματος, στο φύλλο του οποίου παρουσιάζεται το εκτυπωτικό που επιλέχθηκε με παραμετροποιημένη μορφή. Οι εμφανιζόμενες μεταβλητές (παράμετροι) θα πάρουν την πραγματική τους τιμή κατά την εκτύπωση του συγκεκριμένου εκτυπωτικού. Ουσιαστικά υπάρχει μία γεννήτρια εκτυπωτικών (report generator) με λειτουργίες στα πρότυπα των κειμενογράφων των windows (word, wordpad κλπ). Με βοήθεια των εικονιδίων που βρίσκονται πάνω-δεξιά στο παράθυρο των περιεχομένων εκτύπωσης, ο χρήστης μπορεί να δίνει τις ονομασίες που θέλει στα εκτυπωτικά του, να τα επεξεργάζεται, να τα διαγράφει, καθώς επίσης και να τους αλλάζει θέση στον κατάλογο, «ανεβοκατεβάζοντάς» τα με κλικ στα δύο εικονίδια «πάνω βέλος» και «κάτω βέλος» αντίστοιχα. Παράμετροι Εκτύπωσης: Η επιλογή αυτή οδηγεί σε παράθυρο ορισμού προδιαγραφών εκτύπωσης, όπου δίνεται η δυνατότητα ορισμού επικεφαλίδων, πλαισίων, αρίθμησης, γραμματοσειρών κλπ. Όπως φαίνεται και στο παράθυρο των “Παραμέτρων Εκτύπωσης” υπάρχουν μία σειρά από “καρτέλες” που εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες και οι οποίες περιγράφονται στην συνέχεια. Κείμενα Πλαισίου: Ο χρήστης μπορεί να ορίσει κεφαλίδες και υποσέλιδα, καθώς και την αρίθμηση σελίδας, δηλαδή να τοποθετήσει στο φύλλο εκτύπωσης συγκεκριμένα λεκτικά (πχ. φίρμα, κωδ. εντύπου κ.α.), αριστερά ή δεξιά και στο πάνω ή το κάτω μέρος της σελίδας εκτύπωσης. Ειδικά για την αρίθμηση σελίδας θα πρέπει να τονιστεί ότι αυτή μπορεί να συνοδεύεται από οποιοδήποτε λεκτικό, αρκεί να δώσει τον κωδικό \b εκεί ακριβώς που επιθυμεί να τοποθετηθεί η αρίθμηση (μέσα στο κείμενο). Για παράδειγμα εάν δώσει “Σελ. \b” αυτό θα τυπώνεται Σελ. 1 για την πρώτη σελίδα, Σελ. 2 για την δεύτερη κ.ο.κ. Η θέση του κωδικού μπορεί να είναι οπουδήποτε μέσα στο κείμενο. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 17 Σε κάθε Κεφαλίδα, Υποσέλιδο ή Αρίθμηση Σελίδας, ο χρήστης μπορεί να ορίσει την γραμματοσειρά και το μέγεθος που επιθυμεί. Αυτό γίνεται επιλέγοντας πρώτα την αντίστοιχη Κεφαλίδα, Υποσέλιδο ή Αρίθμηση και πιέζοντας στην συνέχεια το πλήκτρο "Γραμματοσειρά", οπότε εμφανίζεται το γνωστό παράθυρο ορισμού γραμματοσειράς. Προσοχή! Η γραμματοσειρά ή γραμματοσειρές που ορίζονται στο παράθυρο αυτό αφορούν μόνο τα κείμενα πλαισίου και όχι όλο το κείμενο εκτύπωσης. Πλαίσιο: Η καρτέλα αυτή δίνει την δυνατότητα για "Πλαισίωση σελίδας", "Υπογράμμιση Κεφαλίδων" και "Επιγράμμιση Υποσέλιδων". Εξάλλου, οι επιλογές "Χωρίσματα Κεφαλίδων" και "Υποσέλιδων" χρησιμεύουν για τον ορισμό κάθετων χωρισμάτων σε διάφορες θέσεις στα παραπάνω πλαίσια. Ένα παράδειγμα με πλαίσιο σελίδας, κεφαλίδων, υποκεφαλίδων και χωρίσματος Κεφαλίδας Κεντρικά, φαίνεται αμέσως πιο κάτω: 18 4Μ Τέλος, ο χρήστης μπορεί να ορίσει τις αποστάσεις του πλαισίου από τα όρια του χαρτιού, καθώς και το πάχος του πλαισίου μέσα από τις αντίστοιχες επιλογές που βρίσκονται στην δεξιά πλευρά της καρτέλας. Δεν είναι βέβαια δυνατόν να οριστούν αποστάσεις που θα βγάλουν το χαρτί έξω από την περιοχή της εκτύπωσης (printable area) που έχει ο συγκεκριμένος εκτυπωτής. Γι' αυτό, εάν ο χρήστης δώσει κάποια χαμηλή τιμή πχ. 0 θα διαπιστώσει ότι το πρόγραμμα την διορθώνει στην ελάχιστη επιτρεπόμενη. Οι εκτυπωτές δεν μπορούν να εκτυπώσουν στα όρια του χαρτιού. Σελιδοποίηση: Η καρτέλα αυτή δίνει στον χρήστη την δυνατότητα να ορίζει από που θα ξεκινάει η αρίθμηση της σελίδας, καθώς και τα αντίστοιχα περιθώρια από τα άκρα της περιοχής εκτύπωσης (printable area) σε αντίθεση με το πλαίσιο που είναι στα όρια του χαρτιού. Για να ενημερωθεί όμως η αρίθμηση σελίδας θα πρέπει να έχει οριστεί και στα κείμενα πλαισίου “Αρίθμηση Σελίδας”. Πρότυπο: Η καρτέλα αυτή δίνει την δυνατότητα στο χρήστη είτε να εκτυπώσει με την “τρέχουσα κατάσταση” (πρότυπο οθόνης), είτε να επιλέξει κάποιο αποθηκευμένο πρότυπο εκτύπωσης. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 19 Στην τελευταία περίπτωση επιλέγει το κουμπί “Αποθηκευμένο Πρότυπο”, οπότε εμφανίζεται η σχετική λίστα από την οποία επιλέγει το Πρότυπο Εκτύπωσης που επιθυμεί. Επιπλέον, στο δεξί μέρος της παραπάνω καρτέλας υπάρχει η επιλογή "Επιλογή Προτύπου RTF", η οποία δίνει την δυνατότητα επιλογής των κεφαλίδων/υποσέλιδων (headers/footers) στην περίπτωση της εξαγωγής της μελέτης σε αρχείο τύπου rtf. Τα δεξιά και αριστερά περιθώρια είναι αυτά που ορίζονται από τον χρήστη στην καρτέλα ‘’Σελιδοποίηση’’. Ανεξάρτητα από την καρτέλα που έχει επιλεγεί στο επάνω μέρος των “Παραμέτρων Εκτύπωσης”, στο κάτω μέρος υπάρχουν οι επιλογές “Επιλογή Εκτυπωτή”, “Αποθήκευση”, “Ανάκτηση”, καθώς και τα πλήκτρα “ΟΚ” και “Ακύρωση” για επικύρωση ή ακύρωση των επιλογών που έγιναν στις παραμέτρους εκτύπωσης. Επιλογή Εκτυπωτή: Επιλέγοντας το πλήκτρο αυτό ο χρήστης οδηγείται στο παράθυρο Print Setup των Windows, από το οποίο μπορεί να επιλέξει τους εκτυπωτές που είναι εγκαταστημένοι στο σύστημα, και να αλλάξει αν επιθυμεί κάποιες παραμέτρους τους (πχ. εκτύπωση portrait ή landscape). Εννοείται, ότι σε κάθε περίπτωση ο χρήστης μπορεί, πριν την εκτύπωση, να δει το αποτέλεσμα των επιλογών του με την βοήθεια της επιλογής "Προεκτύπωση" που ακολουθεί. Προεκτύπωση: Η επιλογή "Προεκτύπωση", ακολουθώντας τα πρότυπα των Windows, εμφανίζει στην οθόνη το πλήρες τεύχος της μελέτης, όπως ακριβώς θα εκτυπωθεί, σελίδα-σελίδα. Με την βοήθεια των πλήκτρων <PgUp> και <PgDn> ή και των επιλογών "Προηγούμενη Σελίδα" - "Επόμενη Σελίδα" ο χρήστης μπορεί να μεταφέρεται σε προηγούμενες και επόμενες σελίδες, με την επιλογή "Μεγέθυνση" μεγεθύνεται η σελίδα (zoom), ενώ τέλος με την "Έξοδο" (ή και το πλήκτρο<Esc>) ο χρήστης φεύγει από την προεπισκόπηση και επανέρχεται στην προηγούμενη κατάσταση. Εξαγωγή σε αρχείο RTF: Δημιουργείται Αρχείο Rtf με τα περιεχόμενα της μελέτης (μέσα στο directory της μελέτης με ονομασία ΕΝΚΑ.RTF). Σύνδεση με WORD: Δημιουργείται Αρχείο Rtf με τα περιεχόμενα της μελέτης (μέσα στο directory της μελέτης με ονομασία ΕΝΚA.RTF). Παράλληλα, ενεργοποιείται το MS-Word (εφόσον είναι εγκατεστημένο στον υπολογιστή σας). Σύνδεση με 4Μ Editor: Δημιουργείται Αρχείο Rtf με τα περιεχόμενα της μελέτης (μέσα στο directory της μελέτης με ονομασία ΕΝΚΑ.RTF). Παράλληλα, ενεργοποιείται ο επεξεργαστής κειμένου της 4Μ για περαιτέρω επεξεργασία. Εξαγωγή σε αρχείο PDF: Δημιουργείται Αρχείο PDF με τα περιεχόμενα της μελέτης (μέσα στο directory της μελέτης με ονομασία ΕΝΚΑ.PDF). Έξοδος: Έξοδος από την εφαρμογή. 20 4Μ Τέλος, θα ήταν εδώ χρήσιμο να γίνουν κάποιες διευκρινήσεις σχετικά με ορισμένους βοηθητικούς συμβολισμούς που χρησιμοποιούνται κατά κανόνα στα φύλλα εισαγωγής δεδομένων του ΚΕΝΑΚ. Το κάτω βέλος σημαίνει ότι στο υπό συμπλήρωση πεδίο υπάρχει η δυνατότητα επιλογής από εναλλακτικές τιμές, οπότε με κλικ πάνω στο βελάκι εμφανίζεται η σχετική λίστα για να επιλέξει ο χρήστης την επιθυμητή (πχ. σύστημα μονάδων). Το σύμβολο με τις τρεις τελείες σημαίνει ότι επίσης στο υπό συμπλήρωση πεδίο υπάρχει η δυνατότητα επιλογής από εναλλακτικές τιμές, αλλά από κάποιον πίνακα. Οπότε, με κλικ πάνω στο σύμβολο αυτό ανοίγει το αντίστοιχο παραθυράκι-λίστα με τις εναλλακτικές επιλογές για να επιλέξει ο χρήστης την επιθυμητή (πχ. είδος σωλήνα). Το πάνω-κάτω βέλος χρησιμεύει για να αυξομειωθεί η τιμή κάποιας μεταβλητής με κάποιο βήμα (πχ. κατά 1) με κλικ στο πάνω ή κάτω βέλος για αύξηση ή μείωση αντίστοιχα (πχ. ο αριθμός των επιπέδων). Το δεξί βέλος σε κάποιο πεδίο σημαίνει ότι θα πρέπει να επιλεγεί από κάποιο menu που εμφανίζεται στην οθόνη με κλικ πάνω στο βέλος αυτό. 4.2.2 Στοιχεία Πρόκειται για τα βασικά δεδομένα της μελέτης και χωρίζονται στα γενικά στοιχεία (επικεφαλίδες της μελέτης), στους μήνες, στις εσωτερικές συνθήκες, στα στοιχεία κτιρίου, στα τυπικά στοιχεία, στα στοιχεία μη θερμαινόμενων χώρων του κτιρίου, στα διπλανά κτίρια, στα στοιχεία θερμοκηπίων, στα στοιχεία συστημάτων θέρμανσης – κλιματισμού- ζεστού νερού χρήσης και στα Στοιχεία συμπαραγωγής ΗλεκτρισμούΘερμότητας (Σ.Η.Θ.). 4.2.2.1 Μελέτης Τα στοιχεία μελέτης αναφέρονται σε τίτλους και επικεφαλίδες, που αφορούν την ταυτότητα του έργου, (Εργοδότης, Έργο, Διεύθυνση κλπ) τα οποία ενημερώνουν αργότερα το εξώφυλλο της μελέτης. 4.2.2.2 Μήνες Εδώ, ο χρήστης συμπληρώνει την χρήση του συστήματος για κάθε μήνα, αν πρόκειται δηλαδή για σύστημα θέρμανσης ή ψύξης, θέρμανσης και ψύξης, ή αν βρίσκεται εκτός λειτουργίας το σύστημα για συγκεκριμένους μήνες. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 21 4.2.2.3 Εσωτερικές συνθήκες Τόσο για την περίοδο θέρους, όσο και για αυτή του χειμώνα συμπληρώνονται η Επιθυμητή εσωτερική θερμοκρασία θέρμανσης και ψύξης: Πρόκειται για την θερμοκρασία (σε °C) που ο χρήστης επιθυμεί να υπάρχει στους θερμαινόμενους ή κλιματιζόμενους χώρους. Με F11 ή πιέζοντας το πλήκτρο στο πεδίο, εμφανίζεται ο βοηθητικός πίνακας της βιβλιοθήκης, απ' όπου ο χρήστης επιλέγει την επιθυμητή περίπτωση, ή πληκτρολογεί απευθείας την επιθυμητή θερμοκρασία για τη θέρμανση και την ψύξη αντίστοιχα. 4.2.2.4 Στοιχεία κτιρίου Επιλέγοντας ‘’Στοιχεία κτιρίου’’ εμφανίζεται παράθυρο με μια σειρά από μεγέθη που αφορούν το κτίριο και κάποια επιπλέον συμπληρωματικά στοιχεία. Τα μεγέθη αυτά και οι τιμές που θα πρέπει να δίνονται, επεξηγούνται αναλυτικά αμέσως παρακάτω, με τη σειρά που φαίνονται και στο αντίστοιχο παράθυρο. Πόλη: Επιλέγεται η πόλη που βρίσκεται το κτίριο από την βιβλιοθήκη του προγράμματος. Ταυτόχρονα, ανανεώνεται αυτόματα η ζώνη θερμομόνωσης ανάλογα με τα δεδομένα της βιβλιοθήκης κλιματολογικών στοιχείων. 22 4Μ Αριθμός θερμικών ζωνών: Ορίζεται από τον χρήστη το πλήθος των θερμικών ζωνών που χαρακτηρίζουν το κτίριο. Αριθμός επιπέδων κτιρίου: Ο αριθμός των επιπέδων (ορόφων) του κτιρίου μπορεί να είναι μέχρι 15, ενώ κάθε επίπεδο έχει τη δυνατότητα να χωρέσει πρακτικά απεριόριστους χώρους. Αριθμός Συστημάτων: Ορίζεται από τον χρήστη το πλήθος των συστημάτων ενέργειας που χαρακτηρίζουν το κτίριο. Όπως περιγράφεται αναλυτικά σε επόμενη ενότητα, κάθε ζώνη αντιστοιχίζεται σε ένα σύστημα ενέργειας το οποίο αποσκοπεί στην κάλυψη της ενεργειακής ζήτησης της ζώνης. Τυπικό ύψος επιπέδου: Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη τιμή που χαρακτηρίζει το ύψος των επιπέδων του κτιρίου, και που δίνεται σε μέτρα (m). Το ύψος που θα οριστεί εδώ θα ενημερώνει αυτόματα το ύψος των τοίχων που θα εισάγονται στα φύλλα υπολογισμών, με δυνατότητα τροποποίησης από τον χρήστη, όπου επιθυμεί. Κλιματική Ζώνη: Συμπληρώνεται η Κλιματική ζώνη στην οποία ανήκει το κτίριο. Γωνία περιστροφής: Συμπληρώνεται η επιθυμητή γωνία περιστροφής του κτιρίου. Με αυτή την επιλογή ο χρήστης μπορεί να περιστρέψει το κτίριο κατά 45, 90, 135, 180, 225 ή 270 μοίρες. Την γωνία περιστροφής μπορεί να την τροποποιεί πιέζοντας το πλήκτρο που ενεργοποιείται παράλληλα με το ‘’Φύλλο Υπολογισμού’’. Κατηγορία εδάφους: Ο χρήστης καλείται να επιλέξει τη μορφολογία του εδάφους που γίνεται η εγκατάσταση με τη βοήθεια του πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Ανακλαστικότητα του εδάφους: Ο χρήστης καλείται να επιλέξει το κατάλληλο συντελεστής ανάκλασης της ηλιακής ακτινοβολίας για διάφορα είδη επιφάνειας με τη βοήθεια του πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Κλίση προσήνεμου πρανούς: Δίνεται η κλίση του προσήνεμου πρανούς, σύμφωνα με τη φορά του ανέμου με τη βοήθεια του πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Παράγοντας s: Παράγοντας που δίνεται στην κλίμακα του μήκους του προσήνεμου ή του υπήνεμου πρανούς από τα σχετικά διαγράμματα που εμφανίζονται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Χρήση κτιρίου: Καθορίζεται από το χρήστη το είδος της χρήσης κτιρίου πχ γραφεία. Τύπος κατασκευής: Καθορίζεται ο τύπος κατασκευής κτιρίου με βάση τον παρακάτω πίνακα: Τύπος κατασκευής Αντιστοιχία κατασκευής Πολύ ελαφριά κατασκευή Ελαφριά κατασκευή ξύλινου σκελετού και ξύλινης πλήρωσης ή πλήρωσης από γυψοσανίδα με λίγα χωρίσματα Ελαφριά κατασκευή Ξύλινες κατασκευές μεγάλου πάχους και τοίχους από γυψοσανίδα Μέση κατασκευή Πολύ μεγάλοι χώροι, με μοκέτες, χαλιά, ψευδοροφές, τοίχους από γυψοσανίδα, με φέροντα οργανισμό από σκυρόδεμα Βαριά κατασκευή Ο φέρον οργανισμός (συμπεριλαμβανομένων των πλακών) είναι από σκυρόδεμα και η τοιχοποιία από διάτρητους οπτόπλινθους. Συμπεριλαμβάνονται χώροι με ψευδοροφές, ξύλινα δάπεδα και μοκέτες Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 23 Τύπος κατασκευής Αντιστοιχία κατασκευής Πολύ βαριά κατασκευή Οι τοίχοι και η οροφή είναι από βαριά υλικά, από πέτρα, συμπαγείς οπτόπλινθους, ομόπλινθους ή σκυρόδεμα. Ο χώρος χαρακτηρίζεται από πολλά χωρίσματα, ενώ δεν υπάρχουν ψευδοροφές ή ξύλινα δάπεδα Επίπεδο στη στάθμη του εδάφους: Συμπληρώνεται ο αριθμός του επιπέδου που βρίσκεται στη στάθμη του εδάφους (πχ. 2ο επίπεδο) προκειμένου να υπολογιστούν αυτόματα τα ύψη των επιπέδων και συνεπώς και οι προσαυξήσεις χαραμάδων λόγω ύψους. Βάθος δαπέδου στο έδαφος: Η ροή θερμικών απωλειών διαμέσου δαπέδων ή τοίχων υπογείου, που έχουν άμεση ή έμμεση επαφή με το έδαφος, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Ένας από αυτούς είναι το βάθος του δαπέδου του υπογείου σε σχέση με την επιφάνεια του εδάφους. Ο χρήστης συμπληρώνει το βάθος του δαπέδου στο έδαφος σε μέτρα (m). Εμβαδόν δαπέδου κτιρίου: Εμβαδόν του δομικού στοιχείου (k) που βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος σε τετραγωνικά μέτρα (m²). Περίμετρος κτιρίου: Συμπληρώνεται η συνολική περίμετρος του κτιρίου σε μέτρα (m). Θερμική αγωγιμότητα εδάφους: Συμπληρώνεται από τον χρήστη η τιμή της θερμικής αγωγιμότητας λ του εδάφους που εδράζει το κτίριο με τη βοήθεια του πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Νέο ή ριζικά ανακαινιζόμενο κτίριο: Ο χρήστης τσεκάρει το τετραγωνάκι αν το κτίριο είναι νέο ή ριζικά ανακαινιζόμενο κτίριο. Σε διαφορετική περίπτωση το αφήνει κενό. Υπολογισμός θερμικών γεφυρών: Ο χρήστης τσεκάρει το τετραγωνάκι αν επιθυμεί να συνυπολογιστούν οι θερμικές γέφυρες στις απώλειες του κτιρίου. Σε διαφορετική περίπτωση το αφήνει κενό. Υπολογισμός συστήματος θέρμανσης: Ο χρήστης επιλέγει αν θα χρησιμοποιήσει την προσεγγιστική μέθοδο των ΤΟΤΕΕ ή την αναλυτική μέθοδο σύμφωνα με το ΕΝ 15361.2 για να υπολογίσει τα συστήματα θέρμανσης του κτιρίου. Περίοδος έκδοσης οικοδομικής άδειας: Ο χρήστης επιλέγει την αντίστοιχη περίοδο της έκδοσης της οικοδομικής άδειας. Επιλέγει αν έχει γίνει πριν το 1979 (χωρίς κανονισμό θερμομόνωσης), αν έχει γίνει κατά την περίοδο εφαρμογής του κανονισμού θερμομόνωσης, ή αν γίνεται με την εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ. Θερμομονωτική προστασία: Στο πεδίο αυτό ο χρήστης επιλέγει ανάμεσα στις τέσσερεις διαθέσιμες επιλογές ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει το προς μελέτη κτίριο: ‘’Χωρίς θερμομονωτική προστασία’’, ‘’Μερική πρόνοια θερμικής προστασίας’’, ‘’Μετέπειτα επέμβαση σύμφωνα με Κ.Θ.Κ’’ (Κανονισμό Θερμομόνωσης Κτιρίων) ή ‘’Μετέπειτα επέμβαση σύμφωνα με ΚΕΝΑΚ’’. Στα περισσότερα πεδία υπάρχουν βοηθητικοί πίνακες οι οποίοι καλούνται από τον χρήστη πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Επιλέγοντας κάποια τιμή από τον πίνακα, αυτή μεταφέρεται αυτόματα στο παράθυρο. Ο χρήστης όμως, μπορεί να πληκτρολογήσει οποιαδήποτε τιμή επιθυμεί. 4.2.2.5 Τυπικά Στοιχεία Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε σε ορισμένους κοινούς τύπους δομικών στοιχείων του κτιρίου, οι οποίοι συνοψίζονται στο αντίστοιχο παράθυρο: 24 4Μ Όπως φαίνεται και στο παράθυρο, ο χρήστης μπορεί να ορίσει τις ακόλουθες κατηγορίες δομικών στοιχείων: • Εξωτερικοί Tοίχοι (Τ1, Τ2, κλπ): Επιλέγοντας δομικό στοιχείο από τη βιβλιοθήκη του προγράμματος ενημερώνονται αυτόματα ο συντελεστής θερμικής διαπερατότητας U, η απορροφητικότητα και η ικανότητα εκπομπής επιφάνειας του δομικού υλικού. Η λίστα αυτή δεν είναι παρά τα περιεχόμενα της βιβλιοθήκης εξωτερικών τοίχων, η οποία μπορεί να ενημερώνεται και από τον χρήστη μέσα από την αντίστοιχη υποεπιλογή της ομάδας επιλογών “Βιβλιοθήκες’’. Η τελευταία στήλη που πρέπει να συμπληρωθεί από τον χρήστη, είναι ο ‘’Τύπος Τοίχου’’. Δίνονται 4 επιλογές: ‘’Απλός τοίχος’’, ‘’Τοίχος Trombe’’, ‘’Αεριζόμενο κέλυφος’’ και ‘’Αδιαφανή στοιχεία με διαφανή θερμομόνωση’’. Αν η εξωτερική τοιχοποιία είναι ‘’Τοίχος Trombe’’ ή ‘’Αεριζόμενο κέλυφος’’ ή ‘’Αδιαφανή στοιχεία με διαφανή θερμομόνωση’’, με το πλήκτρο με τις τρεις τελείες δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να εισάγει επιπλέον συντελεστές ανάλογα με τον τύπο που έχει επιλέξει. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 25 Επεξεργασία Δομικών Στοιχείων Βιβλιοθήκης: Ο χρήστης εισάγει από την υφιστάμενη βιβλιοθήκη του προγράμματος ένα δομικό στοιχείο. Έχοντας φέρει στον κατάλογο της μελέτης ένα δομικό στοιχείο από την βιβλιοθήκη, μπορεί στην συνέχεια να το επεξεργαστεί και να το τροποποιήσει όπως επιθυμεί, χωρίς οι αλλαγές αυτές να επηρεάζουν τα στοιχεία των βιβλιοθηκών. Αυτή η ευκολία χρειάζεται διότι συνήθως τα πάχη των μονωτικών μπορούν να αλλάζουν από μελέτη σε μελέτη. Για να εμφανιστεί το φύλλο του δομικού στοιχείου που έχει επιλεγεί στην μελέτη, ο χρήστης θα πρέπει να μεταφερθεί “επάνω” του, να πιέσει το δεξί πλήκτρο του ποντικιού και να επιλέξει ‘’Επεξεργασία Δομικού Στοιχείου’’ ή να πιέσει το πλήκτρο ‘’F3’’. Όπως φαίνεται στο επάνω μέρος του φύλλου αυτού, κάθε δομικό στοιχείο χαρακτηρίζεται από την περιγραφή του, τον τύπο κατασκευής του (απλή περιγραφή) και το είδος του στοιχείου στο οποίο ανήκει. Οι δυνατές επιλογές σε ότι αφορά το είδος, είναι οκτώ: - Τοιχοποιία - Δάπεδο - Μπετόν - Οροφή - Συρόμενα - Πιλοτή - Στέγη - Τοίχος Διαχωρισμού Κάτω από την περιγραφή του δομικού στοιχείου υπάρχει πίνακας με τις στρώσεις των υλικών από τις οποίες συνίσταται. Κάθε στρώση αποτελεί γραμμή του πίνακα, αποτελούμενη από έξι στήλες: Η πρώτη αναφέρεται στον α/α του υλικού, η δεύτερη στην περιγραφή της στρώσης, η τρίτη στην πυκνότητα (προαιρετική συμπλήρωση), η τέταρτη στήλη στο πάχος, η πέμπτη στον συντελεστή λ, και η τελευταία στο συντελεστή R. 26 4Μ Σε περίπτωση που το δομικό στοιχείο χαρακτηρίζεται με δύο διαφορετικές διατομές (πχ. πλάκα σάντουιτς, πλάκα zoellner κλπ) τότε η ενεργοποίηση του κουτιού (check box) “Διπλό Πάχος” στο πάνω μέρος, έχει σαν αποτέλεσμα την προσθήκη μίας πρόσθετης στήλης με την ένδειξη “πάχος 2”. Σε ότι αφορά την τροποποίηση υπαρχόντων δομικών στοιχείων ή την κατασκευή νέων, εκτός από την ενημέρωση των τιμών στις στήλες (πχ. αλλαγή τιμής πάχους) ο χρήστης έχει τις ακόλουθες δυνατότητες: • Προσθήκη κενής γραμμής: Με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού επιλέγει την γραμμή πάνω από την οποία επιθυμεί να παρεμβάλλει μια κενή γραμμή (πχ. για να παρεμβάλλει μία στρώση υλικού). Με το δεξί πλήκτρο εμφανίζεται μια ομάδα επιλογών, από την οποία επιλέγει ''Εισαγωγή γραμμής''. • Διαγραφή γραμμής: Με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού επιλέγει την γραμμή την οποία επιθυμεί να διαγράψει. Με το δεξί πλήκτρο εμφανίζεται μια ομάδα επιλογών, από την οποία επιλέγει ''Διαγραφή γραμμής''. • Επιλογή Υλικού: Με το πλήκτρο στα δεξιά του πεδίου και επιλέγοντας ‘’Επιλογή Υλικού’’, έρχεται η λίστα των στρώσεων από την βιβλιοθήκη υλικών, για να επιλέξει το υλικό που επιθυμεί (το πάχος το συμπληρώνει στην συνέχεια). • Επιλογή στρώματος αέρα: Η επιλογή αυτή οδηγεί σε ένα παράθυρο απ’ όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει ανάλογα με το είδος της επιφάνειας και το πάχος της μια τιμή κάνοντας διπλό κλικ πάνω σε αυτή. • Αεριζόμενη στέγη: Όταν πρόκειται για αεριζόμενη στέγη, Η επιλογή αυτή οδηγεί σε ένα παράθυρο απ’ όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της στέγης μια τιμή κάνοντας διπλό κλικ πάνω σε αυτή. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 27 Εκτός από τις στρώσεις των υλικών με τα πάχη τους, θα πρέπει να συμπληρωθούν και οι αντιστάσεις θερμικής μετάβασης Rsi και Rse, που βρίσκονται στο κάτω μέρος του φύλλου (για ευκολία του χρήστη εμφανίζεται σχετικός βοηθητικός πίνακας από τον οποίο μπορεί με διπλό κλικ στο ποντίκι να επιλέξει κατευθείαν την αντίστοιχη περίπτωση). Τέλος, στο πάνω δεξιά μέρος του φύλλου δομικού στοιχείου σχηματίζεται σκαρίφημα της τομής του δομικού στοιχείου, όπου τα πάχη των στρώσεων σχεδιάζονται υπό κλίμακα, ενώ επίσης φαίνεται και η ονομασία τους. Το σκαρίφημα αυτό μπορεί να μεγεθυνθεί στην οθόνη μας κάνοντας διπλό κλικ με το ποντίκι μέσα στο πλαίσιο του σκαριφήματος, οπότε εμφανίζεται ένα παράθυρο σαν το παρακάτω: Σημείωση: Eφόσον στα πλαίσια μίας μελέτης γίνει οποιαδήποτε αλλαγή στο φύλλο δομικού στοιχείου που χρησιμοποιείται, με αποτέλεσμα την αλλαγή του συντελεστή U, η νέα τιμή του U θα ενημερώσει αυτόματα τα φύλλα των Υπολογισμών 28 4Μ Μέγιστος επιτρεπόμενος συντελεστής Θερμοπερατότητας δομικών στοιχείων, για τις τέσσερις κλιματικές ζώνες στην Ελλάδα Συντελεστής θερμοπερατότητας (W/(m2.K)) Δομικό Στοιχείο Σύμβολο Κλιματική Ζώνη Α Β Γ Δ Εξωτερική οριζόντια ή κεκλιμένη επιφάνεια σε επαφή με τον εξωτερικό αέρα (οροφές) UV_D 0,50 0,45 0,40 0,35 Εξωτερικοί τοίχοι εξωτερικό αέρα UV-W 0,60 0,50 0,45 0,40 Δάπεδα σε επαφή με τον εξωτερικό αέρα UV_DL (pilotis) 0,50 0,45 0,40 0,35 Δάπεδα σε επαφή με το έδαφος ή με κλειστούς μη θερμαινόμενους χώρους 1,20 0,90 0,75 0,70 Εξωτερικοί τοίχοι σε επαφή με μη UV_WΕ θερμαινόμενους χώρους ή με το έδαφος 1,50 1,00 0,80 0,70 Ανοίγματα (παράθυρα, πόρτες μπαλκονιών κα) 3,20 3,00 2,80 2,60 2,20 2,00 1,80 1,80 σε επαφή με τον UV_G UV_F Γυάλινες προσόψεις κτιρίων μη ανοιγόμενες UV_GF και μερικώς ανοιγόμενες • Εσωτερικοί Τοίχοι (Ε1, Ε2, κλπ): Συμπληρώνεται ο συντελεστής θερμικής διαπερατότητας U, η απορροφητικότητα και η ικανότητα εκπομπής επιφάνειας του δομικού υλικού όπως και για τους εξωτερικούς τοίχους. Με το πλήκτρο μέσα στο πεδίο εμφανίζεται και εδώ βοηθητικός πίνακας με τις εσωτερικές τοιχοποιίες της βιβλιοθήκης, απ' όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τοίχο. Επεξεργασία Δομικών Στοιχείων Βιβλιοθήκης: Ισχύει ότι παραπάνω για τους εξωτερικούς τοίχους. • Δάπεδα (Δ1, Δ2 κλπ): Συμπληρώνεται ο συντελεστής θερμικής διαπερατότητας U, η απορροφητικότητα και η ικανότητα εκπομπής επιφάνειας του δομικού υλικού. Με το πλήκτρο μέσα στο πεδίο εμφανίζεται βοηθητικός πίνακας με δάπεδα της βιβλιοθήκης, απ' όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει. Επεξεργασία Δομικών Στοιχείων Βιβλιοθήκης: Ισχύει ότι παραπάνω για τους εσωτερικούς τοίχους. • Οροφές (Ο1, Ο2 κλπ): Συμπληρώνεται ο συντελεστής θερμικής διαπερατότητας U, η απορροφητικότητα και η ικανότητα εκπομπής επιφάνειας του δομικού υλικού Πιέζοντας το πλήκτρο μέσα στο πεδίο εμφανίζεται βοηθητικός πίνακας με οροφές της βιβλιοθήκης, απ' όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει. Επεξεργασία Δομικών Στοιχείων Βιβλιοθήκης: Ισχύει ότι παραπάνω για τους εξωτερικούς τοίχους. • Ανοίγματα (Α1, Α2 κλπ): Συμπληρώνονται οι διαστάσεις (πλάτος, ύψος) ο συντελεστή θερμικής διαπερατότητας U (με το πλήκτρο μέσα στο πεδίο εμφανίζεται ο βοηθητικός πίνακας της βιβλιοθήκης, απ' όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει απευθείας ένα άνοιγμα), ο συντελεστής θερμικών ηλιακών απολαβών του διαφανούς μέρους του στοιχείου (πιέζοντας το πλήκτρο μέσα στο πεδίο εμφανίζεται επίσης βοηθητικός πίνακας). Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 29 • Όσα στοιχεία παραμείνουν κενά μπορούν να συμπληρωθούν αργότερα κατά περίπτωση, μέσα στο φύλλο υπολογισμού των απωλειών. Για παράδειγμα, εάν στο κτίριο υπάρχουν μπαλκονόπορτες ίδιου τύπου με κοινό ύψος 2.20 αλλά με διαφορετικά μήκη μπορεί να οριστεί ένα τυπικό άνοιγμα Α1 συμπληρώνοντας τιμές για όλα τα χαρακτηριστικά του πλην του μήκους του. Καλώντας το A1 μέσα στο φύλλο των υπολογισμών θα περνιούνται αυτόματα όλα τα στοιχεία του πλην του μήκους το οποίο συμπληρώνεται εκείνη την στιγμή. Σημείωση: Τροποποιώντας οποιαδήποτε τιμή μέσα στα “Τυπικά Στοιχεία” ενημερώνονται αυτόματα όλα τα φύλλα των υπολογισμών με βάση τις τρέχουσες τιμές. Με τον τρόπο αυτό ο χρήστης διατηρεί σφαιρικό έλεγχο για τις παραμέτρους των δομικών στοιχείων, έχοντας την δυνατότητα να δει πώς επηρεάζονται οι συνολικές απώλειες του κτιρίου σε διάφορα σενάρια κατασκευής (πχ. διπλά παράθυρα, λιγότερη ή περισσότερη μόνωση κ.α.). Ο χρήστης μπορεί να εισάγει μέχρι 100 διαφορετικούς τύπους Εξωτερικών Τοίχων, Εσωτερικών, Δαπέδων, Οροφών και Ανοιγμάτων. 4.2.2.6 Μη θερμαινόμενοι Χώροι Μέσα από το παράθυρο αυτό ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να εισάγει τους μη θερμαινόμενους χώρους του κτιρίου του καθώς και ορισμένα στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν. Με το πλήκτρο ‘’Προσθήκη’’ μπορεί να εισάγει μια νέα γραμμή στη λίστα και να τη συμπληρώσει. Καλείται δηλαδή να δώσει το όνομα του χώρου και τον τύπο του χώρου πχ. μη θερμαινόμενο υπόγειο. Με το πλήκτρο ‘’Διαγραφή’’ διαγράφεται η επιλεγμένη γραμμή. Για τον υπολογισμό του ολικού συντελεστή μεταφορά θερμότητας ο χρήστης πρέπει να συμπληρώσει τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το χώρο στην αντίστοιχη καρτέλα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες και που φαίνεται παρακάτω. Εισάγει δηλαδή τα δομικά στοιχεία του χώρου πχ τοίχους, ανοίγματα, τον προσανατολισμό τους, τα μήκη και πλάτη των στοιχείων. 30 4Μ 4.2.2.7 Διπλανά κτίρια Με την επιλογή αυτή γίνεται από το χρήστη ο καθορισμός των γειτονικών κτιρίων για κάθε προσανατολισμό. Συγκεκριμένα ο χρήστης πρέπει να δώσει την απόσταση του κάθε γειτονικού κτιρίου και το ύψος του. 4.2.2.8 Θερμοκήπια Τα θερμοκήπια θεωρούνται ως ηλιακοί συλλέκτες όπου το διάκενο μεταξύ του υαλοστασίου και της απορροφητικής επιφάνειας είναι αρκετά μεγάλο ώστε να χρησιμοποιηθεί ως επιπλέον χώρος διαβίωσης. Θεωρείται μη θερμαινόμενη ζώνη, με αυξημένα ηλιακά κέρδη. Με το πλήκτρο ‘’Προσθήκη’’ ο χρήστης μπορεί να εισάγει μια νέα γραμμή στη λίστα και να τη συμπληρώσει. Καλείται δηλαδή να δώσει το όνομα του χώρου και τον συντελεστή θερμικών ηλιακών απολαβών (από τον πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες). Με το πλήκτρο ‘’Διαγραφή’’ διαγράφεται η επιλεγμένη γραμμή. Για τον υπολογισμό της τιμής του ολικού συντελεστή μεταφοράς θερμότητας απαιτείται από τον χρήστη η εισαγωγή των δομικών στοιχείων που χαρακτηρίζουν το χώρο του θερμοκηπίου. Στοιχεία όπως το είδος της επιφάνειας (τοίχοι, ανοίγματα), ο προσανατολισμός, το μήκος και το πλάτος της επιφάνειας. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 31 4.2.2.9 Σύστημα Θέρμανσης- Κλιματισμού - ΖΝΧ Το παράθυρο το οποίο εμφανίζεται, χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες όπου καταχωρούνται στοιχεία για κάθε σύστημα (Θέρμανσης – Κλιματισμού – Ζεστού νερού χρήσης. Στοιχεία Συστήματος Θέρμανσης Διέλευση Δικτύου Διανομής: Ο χρήστης επιλέγει ανάλογα με την διέλευση των σωληνώσεων μέσα από τις δύο επιλογές του πεδίου. Μόνωση δικτύου διανομής: Ο χρήστης επιλέγει την ανάλογη μόνωση από τις τρεις επιλογές του πεδίου. Θερμοκρασία θερμικού μέσου: Ο χρήστης επιλέγει ‘’υψηλή’’ ή ‘’χαμηλή’’ ανάλογα με την θερμοκρασία. Παράγοντας αποτελεσματικότητας ακτινοβολίας frad: Συντελεστής για το αποτέλεσμα της ακτινοβολίας (μόνο για θέρμανση μεγάλων εσωτερικών χώρων με ύψος μεγαλύτερο των 4m). Τιμές λαμβάνονται από τον αντίστοιχο πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. 32 4Μ Παράγοντας διακοπτόμενης λειτουργίας fim: Συντελεστής γισα διακοπτόμενη λειτουργία του συστήματος. Τιμές λαμβάνονται από τον αντίστοιχο πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Παράγοντας υδραυλικής ισορροπίας τερματικών μονάδων. Συντελεστής για το υδραυλικό ισοζύγιο. Τιμές λαμβάνονται από τον αντίστοιχο πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Τύπος τερματικής μονάδας: Ο χρήστης επιλέγει από τον κατάλογο τον κατάλληλο τύπο μονάδας. Ποσοστό ετήσιας θέρμανσης που καλύπτεται από το σύστημα κλιματισμού: Αναγράφεται το ποσοστό σε κλίμακα από 0 έως 1. Π.χ 0.3 το οποίο σημαίνει ότι κατά 30% η θέρμανση καλύπτεται από σύστημα κλιματισμού. Αν η ετήσια θέρμανση δεν καλύπτεται από σύστημα κλιματισμού η τιμή είναι 0. Αν καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από σύστημα κλιματισμού, τότε η τιμή είναι 1. Σε αυτή την περίπτωση –φυσικά- οι τιμές της ετήσιας κατανάλωσης και οι τιμές των αερίων ρύπων του συστήματος θέρμανσης είναι 0. Καύσιμο: Επιλέγεται το είδος καυσίμου θέρμανσης του κτιρίου. Με βάση το καύσιμο υπολογίζονται οι εκπομπές αερίων ρύπων από τη θέρμανση του κτιρίου, και συγκεκριμένα διοξειδίου του άνθρακα, διοξειδίου του θείου και οξειδίων του αζώτου. Στοιχεία Συστήματος Κλιματισμού Καύσιμο: Από την ετήσια κατανάλωση ενέργειας για ψύξη κτιρίου, υπολογίζονται οι εκπομπές αερίων ρύπων από τη θέρμανση του κτιρίου, και συγκεκριμένα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), διοξειδίου του θείου (SO2) και οξειδίων του αζώτου (NOx), με βάση το επιλεγμένο καύσιμο. Στοιχεία Συστήματος Ζεστού Νερού Χρήσης Καύσιμο: Επιλέγεται το είδος καυσίμου θέρμανσης του νερού. 4.2.2.10 Μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θέρμανσης (Σ.Η.Θ.) Συμπληρώνεται στυην περίπτωση που υπάρχει Σύστημα συμπαραγωγής (ΣΗΘ), που χρησιμοποιείται για την ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας/ψύξης. Ενδείκνυνται σε περιπτώσεις κτιρίων όπου τα θερμικά φορτία είναι τουλάχιστον διπλάσια από τα ηλεκτρικά φορτία, όπως σε κτίρια νοσοκομείων, ξενοδοχείων, κ.α. Στο παράθυρο απαιτείται η συμπλήρωση των συντελεστών απόδοσης για παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού, καθώς και το καύσιμο της μονάδας. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 33 4.2.3 Παράθυρα Η επιλογή “Παράθυρα” περιλαμβάνει μια σειρά από παράθυρα υπολογισμών και αποτελεσμάτων στα οποία φαίνονται οι αναλυτικοί υπολογισμοί της μελέτης. Ως προς την διάταξη των παραθύρων στην οθόνη, οι δύο κύριοι εναλλακτικοί τρόποι που ο χρήστης μπορεί να τοποθετήσει τα παράθυρα είναι "Σε Επικάλυψη" και "Σε Παράθεση", ενώ φυσικά μπορεί να τα φέρει σε οποιαδήποτε διάταξη με ανάλογους χειρισμούς. Μπορεί να επιλέξει το παράθυρο στο οποίο θέλει να εργαστεί, είτε επιλέγοντάς το από το menu, είτε πηγαίνοντας με το ποντίκι και πιέζοντας το αριστερό πλήκτρο (click) μέσα σε κάποιο σημείο του παραθύρου (εφόσον υπάρχει οπτική επαφή με το παράθυρο αυτό). Και στις δύο περιπτώσεις το παράθυρο αυτό είναι ενεργοποιημένο οπότε εμφανίζεται και μία ένδειξη check δίπλα στην ονομασία του στο menu. Επίσης, για τα περισσότερα παράθυρα, στο κύριο menu παρεμβάλλεται αυτόματα και μία πρόσθετη κύρια επιλογή, με την ονομασία του παραθύρου που έχει ενεργοποιηθεί, και μία σειρά από επιλογές που αφορούν λειτουργίες του παραθύρου αυτού (πχ. παράμετροι που υπεισέρχονται στα αποτελέσματα που εμφανίζει το παράθυρο) ή και με υποεπιλογές-διακόπτες που ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται με διαδοχικά click, ενώ όταν είναι ενεργοποιημένες εμφανίζεται δίπλα τους η ένδειξη check. Αν ο χρήστης επιλέξει "Παράθυρα" -> "Σε Επικάλυψη" θα δει στην οθόνη του τα παράθυρα που είναι ανοικτά, το ένα πίσω από το άλλο (με πρώτο-πρώτο αυτό που είναι ενεργοποιημένο): Ενώ, με "Παράθεση" παρουσιάζονται τα παράθυρα που είναι ανοικτά, το ένα δίπλα στο άλλο: 34 4Μ Τέλος, αν επιλέξει την “Τακτοποίηση Εικονιδίων”, εφόσον έχει παράθυρα “ελαχιστοποιημένα” (minimized), οπότε αυτά εμφανίζονται με την μορφή μπάρας στο κάτω μέρος, η εντολή “Τακτοποίηση Εικονιδίων” τα τοποθετεί σε τάξη (βλ. παρακάτω οθόνη). Από το σύνολο των παραθύρων αποτελεσμάτων μίας εφαρμογής το βασικότερο παράθυρο είναι αυτό που αντιστοιχεί στο βασικό φύλλο εισαγωγής δεδομένων ή υπολογισμών, που έχει την ονομασία “Φύλλο Υπολογισμών”. Το “Φύλλο Υπολογισμών” αποτελεί την καρδιά των υπολογισμών της εφαρμογής και για τον λόγο αυτό θα γίνει εκτεταμένη αναφορά στην επόμενη ενότητα. Προσοχή! Δεδομένου ότι τα περιεχόμενα των παραθύρων ενημερώνονται αυτόματα με τους υπολογισμούς, η ταχύτητα αυξάνει όσο λιγότερα παράθυρα έχουμε ανοιχτά, αν και οι διαφορές είναι σχετικά μικρές. 4.2.3.1 Εξώφυλλο (τεύχους μελέτης) Το παράθυρο “Εξώφυλλο” αποτελεί την πρώτη σελίδα εκτύπωσης της μελέτης (cover page) και το πρόγραμμα δίνει την δυνατότητα στον χρήστη να επιλέξει από μία ομάδα διαφορετικών τύπων εξώφυλλων, ή ακόμα και να δημιουργήσει το δικό του εξώφυλλο, όπως ακριβώς το επιθυμεί. Οποιαδήποτε επέμβαση στο κείμενο του εξωφύλλου είναι δυνατή μέσα από τον ενσωματωμένο Κειμενογράφο του προγράμματος, ο οποίος καλείται αυτόματα με την βοήθεια του σχετικού εικονιδίου στην Γραμμή των Εργαλείων. Περισσότερες λεπτομέρειες για τα χαρακτηριστικά και τον τρόπο λειτουργίας του Κειμενογράφου παρουσιάζονται στην ενότητα 4. Όταν το παράθυρο ‘’Εξώφυλλο” είναι στο προσκήνιο, εμφανίζεται στο menu η επιλογή “Εξώφυλλο” με την υποεπιλογή “Επιλογή Προτύπου” κλπ. Επιλέγοντας κάποιο πρότυπο (με “Ανάκτηση”) εμφανίζεται σε παράθυρο το αντίστοιχο Εξώφυλλο. Σημείωση: Τα πρότυπα αρχεία εξωφύλλων βρίσκονται στο directory του προγράμματος (δηλαδή στο \4M\KENAK\ENΚΑ\). Οι ονομασίες των αρχείων προτύπων συντίθενται από το όνομα της εφαρμογής (ΕΝΚΑ), τους χαρακτήρες CP (cover page), την αρίθμηση 01, 02, 03 με την σειρά που βρίσκονται στην λίστα των προτύπων και τέλος την κατάληξη RTF. Έτσι, για παράδειγμα το πρώτο στην λίστα πρότυπο εξώφυλλο για την εφαρμογή του είναι το αρχείο ENΚΑCP01.RTF, το δεύτερο στην λίστα πρότυπο είναι το αρχείο ENΚΑCP02.RTF κ.ο.κ. Εξάλλου, οι περιγραφές των προτύπων στην λίστα που εμφανίζεται στο πρόγραμμα επιλέγοντας “Επιλογή Προτύπου” βρίσκονται σε χωριστό αρχείο, στο ίδιο directory με τα κείμενα των προτύπων. Η ονομασία αυτού του αρχείου είναι: ENΚΑCP.LST. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 35 4.2.3.2 Παραδοχές Αναγράφεται το κείμενο των γενικών παραδοχών του τεύχους της μελέτης, το οποίο μπορεί να συμπεριληφθεί στην εκτύπωση της μελέτης εφόσον το έχουμε επιλέξει στα "Περιεχόμενα Εκτυπώσεων". Επιλέγοντας “Παραδοχές” εμφανίζεται στο menu η επιλογή “Παραδοχές” με την υποεπιλογή “Επιλογή Προτύπου” και επιλέγοντας κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο παραδοχών εμφανίζεται σε παράθυρο το αντίστοιχο κείμενο. Η αλλαγή στο κείμενο των «Παραδοχών» είναι δυνατή μέσα από τον ενσωματωμένο Κειμενογράφο του προγράμματος, ο οποίος καλείται αυτόματα με την βοήθεια του σχετικού εικονιδίου στην Γραμμή των Εργαλείων (βλ. ενότητα 4). Σημείωση: Τα πρότυπα αρχεία παραδοχών βρίσκονται στην περιοχή \4M\KENAK\ENAP\ με ονομασίες ENΚΑR01.RTF, ENΚΑPR02.RTF κ.ο.κ. Οι περιγραφές των προτύπων στην λίστα που εμφανίζεται στο πρόγραμμα επιλέγοντας “Επιλογή Προτύπου” βρίσκονται στο αρχείο ENΚΑPR.LST. 4.2.3.3 Φύλλο Υπολογισμού 4.2.3.3.1 Γενική μορφή φύλλου υπολογισμών Το φύλλο υπολογισμού αποτελεί την καρδιά των υπολογισμών της εφαρμογής. Στο παράθυρο αυτό αναλύονται οι θερμικές ζώνες και τα συστήματα του κτιρίου αλλά και του κτιρίου αναφοράς. Σημείωση: Ο αριθμός των θερμικών ζωνών, των επιπέδων και των συστημάτων καθορίζονται από τον χρήστη στο παράθυρο ‘’Στοιχεία Κτιρίου’’ που περιγράφηκε παραπάνω. Το παράθυρο αυτό αποτελείται από τέσσερα βασικά τμήματα όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα: Στο τμήμα Α ο χρήστης μπορεί να επιλέξει αν θα εμφανίζονται οι Ζώνες ή τα Συστήματα. 36 4Μ Η μορφή του τμήματος Β εξαρτάται από την επιλογή που έχει κάνει ο χρήστης στο τμήμα Α. Αν ο χρήστης έχει επιλέξει ‘’Ζώνες’’ το τμήμα Β έχει την παρακάτω μορφή στην οποία εμφανίζονται οι ζώνες και τα επίπεδα του κτιρίου: Αν ο χρήστης έχει επιλέξει ‘’Συστήματα’’ το τμήμα Β έχει την παρακάτω μορφή στην οποία εμφανίζονται οι τα συστήματα του κτιρίου: Η εμφάνιση του τμήματος Γ, εξαρτάται από το τι έχει επιλέξει ο χρήστης στο τμήμα Β. Το τμήμα Γ έχει άλλη μορφή όταν επιλέγεται μια Ζώνη, άλλη όταν επιλέγεται ένα επίπεδο, άλλη όταν επιλέγεται το Κτίριο και άλλη όταν επιλέγεται ένα σύστημα. Το τμήμα Γ μπορεί να αποτελείται από περισσότερες από μια καρτέλες (tabs) ανάλογα με την επιλογή. Για παράδειγμα, όταν στο τμήμα Β είναι επιλεγμένη μια ζώνη, στο τμήμα Γ εμφανίζονται 2 καρτέλες (tabs). Η καρτέλα ‘’Γενικά’’ και η καρτέλα ‘’Σύστημα Ζεστού νερού χρήσης’’: Στο τμήμα Δ, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει αν τα στοιχεία που επεξεργάζεται στα υπόλοιπα τμήματα του παραθύρου (ζώνες-συστήματα) αναφέρονται στο υπό μελέτη κτίριο ή στο κτίριο αναφοράς. Τα στοιχεία του κτιρίου αναφοράς συμπληρώνονται αυτόματα όταν ο χρήστης εισάγει τα δεδομένα του στο υπό μελέτη κτίριο. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 37 Κάθε καρτέλα έχει φυσικά την δική της μορφή και διαφορετικά δεδομένα ή αποτελέσματα υπολογισμών που περιγράφονται παρακάτω. 4.2.3.3.2 Ζώνες Μέσα από το φύλλο υπολογισμού δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να διακρίνει το κτίριο σε ζώνες, κάθε μία από τις οποίες μπορεί να απαρτίζεται από ένα ή περισσότερα επίπεδα. 4.2.3.3.2.1 Ζώνες - Γενικά Έχοντας επιλέξει ο χρήστης στο τμήμα Α του παραθύρου ‘’Ζώνες’’ και έχοντας κάνει κλικ με το ποντίκι του πάνω σε μια Ζώνη στο τμήμα Β του παραθύρου, το παράθυρο του φύλλου υπολογισμού έχει την παρακάτω μορφή: Στην καρτέλα ‘’Γενικά’’ παρουσιάζονται τα γενικά στοιχεία της επιλεγμένης Ζώνης: Στοιχεία θερμικής Ζώνης Θερμοκρασία αέρα ζώνης για θέρμανση: Δίνεται η θερμοκρασία αέρα εσωτερικών χώρων για την περίοδο θέρμανσης σε βαθμούς °C. Ο χρήστης μπορεί να πληκτρολογήσει την θερμοκρασία ή να την επιλέξει από την βιβλιοθήκη του προγράμματος πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες που βρίσκεται στο πεδίο. Θερμοκρασία αέρα ζώνης για ψύξη: Δίνεται η θερμοκρασία αέρα εσωτερικών χώρων για την περίοδο ψύξης σε βαθμούς °C. Ο χρήστης μπορεί να πληκτρολογήσει την θερμοκρασία ή να την επιλέξει από την βιβλιοθήκη του προγράμματος πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες που βρίσκεται στο πεδίο. 38 4Μ Εμβαδόν Ζώνης: Συμπληρώνεται από τον χρήστη το εμβαδόν της θερμικής ζώνης. Λόγος Μήκους/Πλάτος ζώνης: Συμπληρώνεται ο λόγος του μήκους προς το πλάτος της θερμικής ζώνης. Ύψος επιπέδου ζώνης: Μέσο ύψος θερμαινόμενων ορόφων εντός της ζώνης. Σύστημα Θέρμανσης/Κλιματισμού/ΖΝΧ: Κάθε ζώνη αντιστοιχίζεται με ένα σύστημα ενέργειας με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που θα οριστούν αναλυτικά σε επόμενη ενότητα. Ο χρήστης επιλέγει από την λίστα το κατάλληλο σύστημα. Κατηγορία διάταξης ελέγχου & αυτοματισμών (BEMS): Ο χρήστης επιλέγει μια από τις τέσσερις (Α, Β, Γ ή Δ) κατηγορίες του πεδίου που περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα. Κατηγορίες διατάξεων ελέγχου & αυτοματισμών Περιγραφή διατάξεων ελέγχου ανά κατηγορία Κατηγορία Συστήματα παραγωγής, διανομής & εκπομπής Θέρμανσης/Ψύξης Ολοκληρωμένος διάταξη ελέγχου (με έλεγχος παρουσίας και ποιότητας ελέγχου) της λειτουργίας των τερματικών μονάδων. Ρύθμιση λειτουργίας δικτύου διανομής ανάλογα την θερμοκρασία εσωτερικού χώρου. Έλεγχος διακοπτόμενης λειτουργίας των τερματικών μονάδων και του δικτύου διανομής με βέλτιστη εκκίνηση/παύση, π.χ. έξυπνοι ελεγκτές που προσαρμόζονται στην λειτουργία της εγκατάστασης. Αντλίες διανομής με μεταβλητή ταχύτητα, με σταθερό ΔP (υδραυλική ισορροπία δικτύου π.χ. inverter) ή αναλογικό ΔP (υδραυλική ισορροπία, π.χ με στραγγαλιστικές διατάξεις). Η μονάδα παραγωγής θέρμανσης/ψύξης λειτουργεί αυτόματο έλεγχο, με βέλτιστη εκκίνηση/παύση, π.χ. έξυπνοι ελεγκτές που προσαρμόζονται ανάλογα στην λειτουργία της εγκατάστασης και τις απαιτήσεις των φορτίων. Σε περίπτωση αλληλουχίας μεταξύ διαφορετικών μονάδων παραγωγής θέρμανσης/ψύξης, η προτεραιότητα βασίζεται στην αποδοτικότητα των μονάδων παραγωγής (ονομαστικό θερμικό φορτίο). Α Σε περίπτωση αντλίας θερμότητας υπάρχει σύστημα απόψυξης. Συστήματα Αερισμού Σε περίπτωση μονάδων αερισμού ή/και κεντρικές κλιματιστικές μονάδες ΚΚΜ υπάρχει έλεγχος της ροής αέρα μέσα στον χώρο βάσει της ζήτησης φορτίου. Αυτόματος έλεγχος ροής αέρα ή πίεσης σε επίπεδο της ΚΚΜ (με ή χωρίς επαναφοράς πίεσης). Υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης μηχανικής ψύξης (free cooling) και νυχτερινού αερισμού (night cooling). Έλεγχος της θερμοκρασίας προσαγωγής αέρα (θερμοκρασία ανάλογα την μεταβολή του απαιτούμενου φορτίου). Εφαρμόζεται έλεγχος της υγρασίας του αέρα προσαγωγής ή απόρριψης. Συστήματα παραγωγής, διανομής & εκπομπής Θέρμανσης/Ψύξης Μεμονωμένος αυτόματος έλεγχος (σε επίπεδο θερμικής ζώνης), της λειτουργίας των τερματικών μονάδων με θερμοστατικές βαλβίδες ή ηλεκτρονικό ελεγκτή. Κεντρικός έλεγχος δικτύου διανομής π.χ. αντιστάθμιση ή χρονοδιακόπτης σε σχέση με την μονάδα παραγωγής θέρμανσης/ψύξης. Έλεγχος αντλιών διανομής με αφή/σβέση. Β Η μονάδα παραγωγής θέρμανσης/ψύξης λειτουργεί με σταθερή θερμοκρασία παροχής μέσου προς το δίκτυο και τον χώρο. Σε περίπτωση αλληλουχίας μεταξύ διαφορετικών μονάδων παραγωγής θέρμανσης/ψύξης, η προτεραιότητα βασίζεται στα φορτία και την αποδοτικότητα των μονάδων παραγωγής (ονομαστικό θερμικό φορτίο). Σε περίπτωση αντλίας θερμότητας δεν υπάρχει σύστημα απόψυξης. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 39 Συστήματα Αερισμού Σε περίπτωση μονάδων αερισμού ή/και κεντρικές κλιματιστικές μονάδες ΚΚΜ υπάρχει έλεγχος της ροής αέρα μέσα στον χώρο βάσει της παρουσίας χρηστών, αλλά όχι στο επίπεδο της ΚΚΜ. Δεν υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης μηχανικής ψύξης (free cooling), αλλά εφαρμόζεται νυχτερινός αερισμός (night cooling). Έλεγχος της θερμοκρασίας προσαγωγής αέρα (θερμοκρασία ανάλογα την επιθυμητή και την εξωτερική θερμοκρασία). Δεν υπάρχει έλεγχος της υγρασίας του αέρα. Συστήματα παραγωγής, διανομής & εκπομπής Θέρμανσης/Ψύξης Κεντρικός αυτόματος έλεγχος (σε επίπεδο κτιρίου) της λειτουργίας των τερματικών μονάδων και του δικτύου διανομής π.χ. αντιστάθμιση ή χρονοδιακόπτης σε σχέση με την μονάδα παραγωγής θέρμανσης/ψύξης. Έλεγχος αντλιών διανομής με αφή/σβέση. Η μονάδα παραγωγής θέρμανσης/ψύξης λειτουργεί με σταθερή θερμοκρασία παροχής μέσου προς το δίκτυο και τον χώρο. Σε περίπτωση αλληλουχίας μεταξύ διαφορετικών μονάδων παραγωγής θέρμανσης/ψύξης, η προτεραιότητα βασίζεται μόνο στα φορτία. Γ Σε περίπτωση αντλίας θερμότητας δεν υπάρχει σύστημα απόψυξης. Συστήματα Αερισμού Σε περίπτωση μονάδων αερισμού ή/και κεντρικές κλιματιστικές μονάδες ΚΚΜ υπάρχει έλεγχος της ροής αέρα μέσα στον χώρο με χρονοδιακόπτη, αλλά όχι στο επίπεδο της ΚΚΜ. Δεν υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης μηχανικής ψύξης (free cooling), αλλά εφαρμόζεται νυχτερινός αερισμός (night cooling). Έλεγχος της θερμοκρασίας προσαγωγής του αέρα (σταθερή θερμοκρασία ίση με την επιθυμητή). Δεν υπάρχει έλεγχος της υγρασίας του αέρα. Συστήματα παραγωγής, διανομής & εκπομπής Θέρμανσης/Ψύξης Κανένας αυτόματος έλεγχος της λειτουργίας των τερματικών μονάδων, του δικτύου διανομής, των αντλιών διανομής. Η μονάδα παραγωγής θέρμανσης/ψύξης λειτουργεί με σταθερή θερμοκρασία παροχής μέσου προς το δίκτυο και τον χώρο. Σε περίπτωση αλληλουχίας μεταξύ διαφορετικών μονάδων παραγωγής θέρμανσης/ψύξης, δεν ελέγχεται η προτεραιότητα. Δ Σε περίπτωση αντλίας θερμότητας δεν υπάρχει σύστημα απόψυξης. Συστήματα Αερισμού Σε περίπτωση μονάδων αερισμού ή/και κεντρικές κλιματιστικές μονάδες ΚΚΜ δεν υπάρχει κανένας έλεγχος ή είναι χειροκίνητος ο έλεγχος της ροής αέρα μέσα στον χώρο ή στο επίπεδο της ΚΚΜ. Δεν υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης μηχανικής ψύξης (free cooling) ή νυχτερινός αερισμός (night cooling). Κανένας θερμοστατικός έλεγχος του αέρα προσαγωγής και της υγρασίας του αέρα. Αερισμός: Η ολική μεταφορά θερμότητας από την κίνηση μαζών αέρα αναφέρεται στην κίνηση μάζας αέρα είτε λόγω αεροπερατότητας του κτιρίου, είτε λόγω αερισμού (τεχνητού και φυσικού). Πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες που βρίσκεται στο πεδίο, ο χρήστης οδηγείται σε ένα νέο παράθυρο με τρεις καρτέλες • Λόγω αεροπερατότητας: Ο χρήστης τσεκάρει τα αντίστοιχα τετραγωνάκια όταν υπάρχει καμινάδα ή θυρίδες αερισμού στο κτίριο. 40 4Μ Διείσδυση αέρα από θυρίδες Είδος θυρίδας • Διείσδυση αέρα (m³/h) Καμινάδες τζακιών, καπνοδόχος σόμπας ή άλλης εστίας καύσης 20 Θυρίδες αερισμού, π.χ. για χρήση συσκευών φυσικού αερίου 10 Μηχανικός αερισμός: Ύπαρξη μηχανικού αερισμού: Αρχικά, ο χρήστης τσεκάρει το τετραγωνάκι αν υπάρχει μηχανικός αερισμός. Συντελεστής ανάκτησης θεμότητας: Στο πεδίο αυτό συμπληρώνεται ο συντελεστής ανάκτησης θερμότητας. Ειδική απορρόφηση ισχύος ανεμιστήρων (kW/(m³/s)): Στο πεδίο συμπληρώνεται η κατάλληλη τιμή. Στοιχεία συστήματος θέρμανσης στη ζώνη: Αριθμός βαλβίδων/φλαντζών στο θερμαινόμενο χώρο: Συμπληρώνεται από τον χρήστη ο αριθμός των βαλβίδων/ φλαντζών που εμπεριέχονται στον θερμαινόμενο χώρο προκειμένου να υπολογιστεί το ισοδύναμο μήκος τους. Αριθμός βαλβίδων/φλαντζών στο μη θερμαινόμενο χώρο: Ομοίως συμπληρώνεται από τον χρήστη ο αριθμός των βαλβίδων/ φλαντζών που εμπεριέχονται στο μη θερμαινόμενο χώρο προκειμένου να υπολογιστεί το ισοδύναμο μήκος τους. Φωτισμός: Χρήση: επιλέγεται από τον χρήστη η κατηγορία χρήσης του κτιρίου. Ισχύς φωτισμού: Αναγράφεται η ισχύς φωτισμού της ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο. Φωτεινή δραστικότητα λαμπτήρα: Επιλέγεται από τον ενεργοποιείται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες στο πεδίο. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ κατάλογο που 41 Υπολογιζόμενη ισχύς φωτισμού: Στο πεδίο αυτό αναγράφεται η υπολογιζόμενη ισχύς φωτισμού της ζώνης. Διατάξεις αυτοματισμών ελέγχου φυσικού φωτισμού: Ο χρήστης επιλέγει αν ο έλεγχος φυσικού φωτισμού είναι χειροκίνητος ή αυτόματος. Συντελεστής επίδρασης παρουσίας ή απουσίας χρηστών: Επιλέγεται από τον κατάλογο που ενεργοποιείται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες στο πεδίο. Κάτω από αυτό το πεδίο, ο χρήστης μπορεί να έχει μια εποπτεία για την ενεργειακή ζήτηση θέρμανσης ή ψύξης ανά μήνα. Ενεργειακή ζήτηση για θέρμανση: Υπολογίζεται για κάθε ζώνη η ενεργειακή ζήτηση για θέρμανση χώρου, για συνθήκες συνεχούς θέρμανσης, για τους επιλεγμένους μήνες. Ενεργειακή ζήτηση για ψύξη: Αντίστοιχα υπολογίζεται για κάθε ζώνη η ενεργειακή ζήτηση για ψύξη χώρου, για συνθήκες συνεχούς ψύξης, για τους επιλεγμένους μήνες. Σημείωση: Προκειμένου να υπολογιστεί η ενεργειακή ζήτηση θέρμανσης και ψύξης για τους επιλεγμένους μήνες πρέπει πρώτα ο χρήστης να εισάγει τα δομικά στοιχεία που απαρτίζουν τους χώρους κάθε ζώνης. Η διαδικασία αυτή περιγράφεται αναλυτικά στην επόμενη ενότητα. Κάτω από αυτό το πεδίο, ο χρήστης μπορεί να έχει μια εποπτεία για την ετήσια ενεργειακή κατανάλωση της ζώνης. Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση κτιρίου για διάφορα συστήματα θέρμανσης δίνεται από τη σχέση: ⎛Q QH ,con ,an , zs = ∑ ⎜ H ,nd ,an , zs ⎜ m ⎝ η H , sys ⎞ ⎟ ⎟ ⎠ Όπου: QH,nd,an,zs η H ,sys ετήσιες ανάγκες σε θέρμανση για ένα συγκεκριμένο συνδυασμό συστημάτων θέρμανσης, m [MJ]. Συντελεστής απόδοσης συστήματος θέρμανσης m. Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας για ψύξη κτιρίου για διάφορα συστήματα ψύξης, δίνεται από τη σχέση: 42 4Μ ⎛Q ⎞ Q C,con,an,zs = ∑ ⎜ C,nd,an,zs ⎟ ⎜ η ⎟ m ⎝ C,sys ⎠ Όπου: Q C,nd,an,zs ηC,sys ετήσιες ανάγκες σε ψύξη συστημάτων ψύξης, m [MJ]. για ένα συγκεκριμένο συνδυασμό Συντελεστής απόδοσης συστήματος κλιματισμού m. Η ενέργεια που απαιτείται ετησίως για τη θέρμανση ΖΝΧ, Qw, [MJ], δίνεται από τη σχέση: QW = N day ,W 4.182VW (θ W ,t − θ W ,i ) Όπου: VW όγκος του ζεστού νερού χρήσης που απαιτείται, στη συγκεκριμένη θερμοκρασία, θ W ,t θ W ,i N day θ W ,i , ημερησίως [m3*ημέρα-1]. θερμοκρασία νερού δικτύου [°C]. απαιτούμενη θερμοκρασία ζεστού νερού χρήσης στο στόμιο της βρύσης [°C] – επιλέγεται η θερμοκρασία ΖΝΧ που απαιτείται περισσότερο, ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου). αριθμός ημερών έτους (365) ή περιόδου για την οποία υπολογίζεται η ζήτηση ΖΝΧ. Η συνολική ετήσια κατανάλωση ενέργειας για φωτισμό ορίζεται ως το άθροισμα της ενέργειας που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες σε φωτισμό του κτιρίου συν την παρασιτική ενέργεια που καταναλώνεται για τη φόρτιση των φωτιστικών ασφαλείας και για καταναλώσεις των μηχανισμών ελέγχου. 4.2.3.3.2.2 Ζώνες – Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης Η καρτέλα έχει την παρακάτω μορφή: Εμβαδόν κατοικίας: Συμπληρώνεται από το χρήστη το εμβαδόν της κατοικίας σε τετραγωνικά μέτρα (m²). Θερμοκρασία ΖΝΧ δραστηριότητας που απαιτείται περισσότερο: Συμπληρώνεται από τον χρήστη (με την βοήθεια του πίνακα που ενεργοποιείται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τελείες) η απαιτούμενη θερμοκρασία ζεστού νερού χρήσης στο στόμιο της βρύσης [°C] – επιλέγεται η θερμοκρασία ΖΝΧ που απαιτείται περισσότερο, ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 43 Απαιτούμενη θερμοκρασία ΖΝΧ, ανάλογα με τη δραστηριότητα Δραστηριότητα Θερμοκρασία [°C] Ντους 40 Μπάνιο 40 Πλύσιμο χεριών - νίψιμο 40 Πλύσιμο πιάτων 50 Πλύσιμο ρούχων 30-90 4.2.3.3.2.3 Επίπεδα Όπως προαναφέρθηκε, ο χρήστης ορίζει τις ζώνες του κτιρίου, και με την βοήθεια των αντίστοιχων φύλλων υπολογισμού του προγράμματος εισάγει τα γεωμετρικά δεδομένα και τα δομικά υλικά του περιβλήματος της ζώνης. Ο χρήστης έχει την δυνατότητα μετονομασίας του επιπέδου με την βοήθεια του . Αφού επιλέξει με το ποντίκι το επίπεδο και πιέσει το πλήκτρο, του πλήκτρου ζητείται η νέα ονομασία που επιθυμεί. Έχοντας επιλέξει ο χρήστης στο τμήμα Α του παραθύρου ‘’Ζώνες’’ και έχοντας κάνει κλικ με το ποντίκι του πάνω σε ένα επίπεδο στο τμήμα Β του παραθύρου, το παράθυρο του φύλλου υπολογισμού έχει την παρακάτω μορφή: Στο πάνω μέρος, κάθε γραμμή του φύλλου αντιστοιχεί σε ένα δομικό στοιχείο ενώ κάθε στήλη αναφέρεται στα στοιχεία που πρόκειται να συμπληρωθούν ή να προκύψουν αυτόματα κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης του φύλλου. Βοηθητικές οδηγίες για την συμπλήρωση των στοιχείων αυτών εμφανίζονται στον υπότιτλο (status bar). Για κάθε γραμμή, πρώτα απ' όλα θα πρέπει να συμπληρωθεί η πρώτη στήλη που αναφέρεται σε κάποιο τύπο δομικού στοιχείου. Αν πρόκειται για τυπικό στοιχείο, τότε συμπληρώνονται αυτόματα στις αντίστοιχες στήλες τα ανάλογα δεδομένα του φύλλου τυπικών στοιχείων κτιρίου. Πχ. αν στην πρώτη στήλη κάποιας γραμμής πληκτρολογηθεί Α1 τότε περνιούνται αυτόματα στις αντίστοιχες στήλες της ίδιας γραμμής οι διαστάσεις του τυπικού ανοίγματος 1 και ο αντίστοιχος συντελεστής U (τα τυπικά στοιχεία εμφανίζονται πιέζοντας το πλήκτρο στα δεξιά του κελιού. Με διπλό κλικ επάνω στο δομικό στοιχείο εισάγεται στο φύλλο υπολογισμού). Για τα δομικά στοιχεία που δεν είναι τυπικά δεν πληκτρολογείται αύξων αριθμός (π.χ. Α, Τ κ.λ.π.). 44 4Μ Σε κάθε περίπτωση συμπληρώνεται αυτόματα σαν διαφορά θερμοκρασίας, η διαφορά των τιμών που δόθηκε κατά τη συμπλήρωση του φύλλου γενικών στοιχείων ενώ ακόμα, στην στήλη "αριθμ. ομοίων επιφανειών" συμπληρώνεται αυτόματα η μονάδα (1). Οι τιμές αυτές φυσικά μπορούν να αλλάξουν όποτε θελήσει ο χρήστης. Για κάθε γραμμή - δομικό στοιχείο πρέπει να έχουν οριστεί: Ο προσανατολισμός, η ένδειξη "Αφαιρούμενο" (με Α) εφόσον πρόκειται για στοιχείο που αφαιρείται από το αμέσως πιο πάνω του, το πάχος (προαιρετικά), το μήκος και το ύψος του δομικού στοιχείου, ο αριθμός όμοιων επιφανειών και ο συντελεστής θερμοπερατότητας. Η αφαίρεση των ανοιγμάτων γίνεται αυτόματα υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις: • Τα ανοίγματα πρέπει να δίνονται κάτω από τους τοίχους στους οποίους ανήκουν. • Πρέπει να έχει δοθεί κοινός προσανατολισμός και στα ανοίγματα και στους τοίχους τους (ή "Ε" αν πρόκειται για εσωτερικά ανοίγματα σε εσωτερικούς τοίχους (μη θερμαινόμενους), "Ο" για οριζόντια ανοίγματα/skylights, "Π" για Οροφή Pilotis- Προσοχή: για Pilotis δίνουμε Οροφή -πχ. Ο1- και όχι Δάπεδο). • Πρέπει να υπάρχει η ένδειξη "Α" (Αφαιρούμενο) στην αντίστοιχη στήλη (στα ανοίγματα μπαίνει αρχικά αυτόματα). Σημείωση: Για Δάπεδα που εφάπτονται στο έδαφος δεν συμπληρώνουμε την δεύτερη στήλη ("Προσανατολισμός"), ενώ όταν το Δάπεδο βρίσκεται πάνω από μη θερμαινόμενο χώρο συμπληρώνουμε "Ε". Για οροφή προς εξωτερικό χώρο (ή ανοίγματα σε οροφή) δίνουμε "Ο", προς εσωτερικό "Ε" και προς pilotis "Π". Η δυνατότητα των "Αφαιρούμενων" στοιχείων που δίνει το πρόγραμμα (εφόσον χρησιμοποιηθεί από τον χρήστη) προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα: • Ο χρήστης έχει την δυνατότητα να ορίζει εφόσον το επιθυμεί ανεξάρτητα στοιχεία στο φύλλο υπολογισμών απωλειών (πχ. Αφαιρούμενα δοκάρια, κολώνες ή τοιχεία από τους Τοίχους) επιτυγχάνοντας την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια στους υπολογισμούς των θερμικών απωλειών. • Στην συνεργασία με το σχεδιαστικό πακέτο, «περνούν» από το σχέδιο αυτόματα στο φύλλο των υπολογισμών όλα τα επιμέρους δομικά στοιχεία (δοκάρια κλπ) κατευθείαν σαν «Αφαιρούμενα», με αποτέλεσμα την μέγιστη ακρίβεια στους υπολογισμούς χωρίς μάλιστα να χάνεται καθόλου χρόνος. Τέλος, παρουσιάζεται πλήρης και σαφής ανάλυση των δεδομένων και αποτελεσμάτων στα φύλλα των υπολογισμών και εύκολη δυνατότητα ελέγχου τους. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 45 Γειτνιάζων χώρος: Ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να συμπληρωθεί από τον χρήστη είναι το πεδίο ‘’Γειτνιάζων χώρος’’. Πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες εμφανίζεται ένας βοηθητικός πίνακας με τις πιθανές γειτνιάσεις του δομικού στοιχείου: Ανάλογα με τον τύπο του δομικού στοιχείου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τον γειτνιάζοντα χώρο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι επιλογές δεν ταιριάζουν με όλους τους τύπους δομικών στοιχείων. Για παράδειγμα, ένας εξωτερικός τοίχος δεν μπορεί να συνορεύει με έναν ΜΘΧ (Μη θερμαινόμενο Χώρο) και ένα δάπεδο δεν μπορεί να συνορεύει με ΘΕΡ (Θερμοκήπιο). Γειτονικός ΜΘΧ ή Θερμοκήπιο: Η τελευταία στήλη περιέχει ένα πλήκτρο με τρεις τελείες. Πιέζοντάς το, ενεργοποιείται ένα παράθυρο με στοιχεία για τον ΜΘΧ (Μη θερμαινόμενο χώρο) ή το Θερμοκήπιο αντίστοιχα. Τα στοιχεία των παραθύρων αυτών ενημερώνονται στα Στοιχεία > Μη Θερμαινόμενοι Χώροι (ενότητα 4.2.2.6) και Στοιχεία > Θερμοκήπια (ενότητα 4.2.2.8) που περιγράφηκαν παραπάνω. Συντελεστές ρύθμισης bH,t και bC,t: Τα πεδία αυτά υπολογίζονται και ενημερώνονται αυτόματα από το πρόγραμμα και αφορούν δομικά στοιχεία που συνορεύουν με ΜΘΧ ή θερμοκήπιο. Γωνία περιστροφής: Παράλληλα με το ‘’Φύλλο Υπολογισμού’’ ενεργοποιείται το . Με αυτή την επιλογή ο χρήστης μπορεί να περιστρέψει το κτίριο κατά πλήκτρο 45, 90, 135, 180, 225 ή 270 μοίρες. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να δει την ενεργειακή ‘’συμπεριφορά’’ του κτιρίου σε σχέση με τον προσανατολισμό του Συμπληρωματικά στοιχεία: Με το πλήκτρο ή πιέζοντας το δεξί πλήκτρο του ποντικιού στην αντίστοιχη στήλη και γραμμή και επιλέγοντας ''Συμπληρωματικά Στοιχεία'' εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο στο οποίο ο χρήστης μπορεί να ορίσει συμπληρωματικά στοιχεία όπως: 46 4Μ • Σκιάσεις από προβόλους: Ισχύει για ανοίγματα κυρίως αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για επιφάνειες τοίχων. Εδώ απαιτείται οπωσδήποτε η συμπλήρωση του πλάτους του οριζόντιου (σε m) και της απόστασής του από αυτό. Πχ. για μπαλκόνι πλάτους δύο μέτρων που βρίσκεται σε απόσταση 1 μέτρο πάνω από το παράθυρο Α1, θα πρέπει να συμπληρωθεί για το παράθυρο Α1 (αφού πρώτα εμφανιστεί το πινακάκι) πλάτος οριζόντιου προβόλου 2 και απόσταση οριζόντιου προβόλου 1. • Συντελεστές σκίασης: Πιέζοντας τα αντίστοιχα πλήκτρα με τις τρεις τελείες, εμφανίζονται βοηθητικοί πίνακες απ’ όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τιμές για κάθε περίπτωση. Θερμικές γέφυρες: Στο κάτω μέρος, κάθε γραμμή του φύλλου συμπληρώνονται τα στοιχεία για τις θερμικές γέφυρες. Οι θερμογέφυρες διακρίνονται σε δύο τύπους α) γραμμικές και β) σημειακές. Οι γραμμικές θερμογέφυρες έχουν ομοιόμορφη διατομή κατά μία διάσταση ενώ οι σημειακές δεν έχουν σε καμία διάσταση. Έμφαση δίδεται στις γραμμικές θερμογέφυρες γιατί έχουν μεγαλύτερη συγκριτικά επίδραση στη θερμική συμπεριφορά του κελύφους. Οι σημειακές θερμογέφυρες εμφανίζονται στις ενώσεις των θερμογεφυρών και η επίδραση τους στις θερμικές ανταλλαγές, είναι πολύ συχνά αμελητέα. Οι πίνακες που εμφανίζονται για την επιλογή της θερμικής γέφυρας, δίδουν την τιμή του Ψ, συντελεστή απωλειών των γραμμικών θερμογεφυρών που συνήθως απαντώνται στις ελληνικές κατασκευές. Ο συντελεστής αντιστοιχεί στις εξωτερικές διαστάσεις του κτιριακού περιβλήματος. Πέρα από τις επιφάνειες που γειτνιάζουν με το περιβάλλον ή τους μη θερμαινόμενους χώρους, αναλυτικά δεδομένα θα πρέπει να δοθούν και για τις θερμικές γέφυρες που δημιουργούνται ανάμεσα στα στοιχεία έτσι ώστε να υπολογιστούν με ακρίβεια οι αντίστοιχες ενεργειακές απώλειες (σε kW). Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 47 Πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες σε κάθε πεδίο, ενεργοποιείται ένα παράθυρο στο οποίο ο χρήστης καλείται να συμπληρώσει τα στοιχεία που αφορούν τις θερμικές γέφυρες. Είτε πρόκειται για θερμική γέφυρα προς εξωτερική επιφάνεια είτε προς το έδαφος, εμφανίζεται ο ακόλουθος πίνακας στον οποίο εφόσον έχουμε υπάρχουν γέφυρες προς εξωτερική επιφάνεια θα πρέπει να οριστούν οι δύο επιφάνειες με το μήκος της γέφυρας (τομή των δύο στοιχείων) και τον συντελεστή Ψ. Ο συντελεστής Ψ λαμβάνεται με F11 ή πιέζοντας το πλήκτρο μέσα στο πεδίο ‘’Περιγραφή’’ από το βοηθητικό παράθυρο με τις συνηθέστερες περιπτώσεις, οι οποίες απεικονίζονται σχηματικά. Είτε πρόκειται για θερμική γέφυρα προς εξωτερική επιφάνεια είτε προς εσωτερική, είτε προς το έδαφος είτε προς θερμοκήπιο, εμφανίζεται ο ακόλουθος πίνακας στον οποίο εφόσον έχουμε θερμικές γέφυρες προς εξωτερική επιφάνεια θα πρέπει να ορίσουμε τις δύο επιφάνειες (τοίχους) με το μήκος της γέφυρας( τομή των δύο τοίχων) και τον συντελεστή Ψ. 48 4Μ Στην περίπτωση που η θερμική γέφυρα είναι προς εσωτερική επιφάνεια ή προς θερμοκήπιο, εμφανίζονται επιπλέον και οι συντελεστές ρύθμισης bH,t και bC,t αφού πρώτα φυσικά συμπληρωθεί το πεδίο ‘’Γειτονικός ΜΘΧ ή Θερμοκήπιο’’ όπως περιγράφηκε παραπάνω στο φύλλο υπολογισμού. 4.2.3.3.3 Συστήματα Μέσα από το φύλλο υπολογισμού δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να διακρίνει το Κτίριο το οποίο μπορεί να απαρτίζεται από ένα ή περισσότερα συστήματα. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο αριθμός των συστημάτων ορίζεται στα γενικά στοιχεία του Κτιρίου. 4.2.3.3.3.1 Κτίριο Έχοντας επιλέξει ο χρήστης στο τμήμα Α του παραθύρου ‘’Συστήματα’’ και έχοντας κάνει κλικ με το ποντίκι του πάνω στο Κτίριο στο τμήμα Β του παραθύρου, το παράθυρο του φύλλου υπολογισμού έχει την παρακάτω μορφή: Στο παράθυρο αυτό φαίνονται με κόκκινα γράμματα τα αποτελέσματα που αναφέρονται στην Ετήσια ενεργειακή κατανάλωση του κτιρίου, η ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου αλλά και την Ετήσια εκπομπή αερίων ρύπων για CO2. Τα αποτελέσματα αυτά αποτελούν τα συγκεντρωτικά στοιχεία που έχουν δοθεί τόσο στις Ζώνες του Κτιρίου, όσο και στα Συστήματα (Θέρμανσης – Κλιματισμού – ΖΝΧ) που περιγράφονται παρακάτω. 4.2.3.3.3.2 Σύστημα Θέρμανσης Δεδομένου ότι η κάθε ζώνη αντιστοιχεί σε κάποιο Σύστημα το οποίο αναλαμβάνει να καλύψει τις απαιτούμενες ανάγκες ενεργειακής ζήτησης, οι συνολικές ανάγκες που θα πρέπει να καλύψει κάθε Σύστημα είναι επίσης συγκεκριμένες. Έχοντας επιλέξει ο χρήστης στο τμήμα Α του παραθύρου ‘’Συστήματα’’ και έχοντας κάνει κλικ με το ποντίκι του πάνω σε ένα Σύστημα στο τμήμα Β του παραθύρου, το παράθυρο του φύλλου υπολογισμού έχει την παρακάτω μορφή αποτελούμενο από πέντε καρτέλες ‘’Σύστημα Θέρμανσης’’, ‘’Σύστημα Κλιματισμού’’, ‘’Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης’’ ‘’Ηλιακοί συλλέκτες’’ και ‘’Φωτοβολταικά’’: Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 49 Τα περισσότερα από αυτά τα δεδομένα έχουν ήδη περιγραφεί στην ενότητα 3.2.2.9 (Σύστημα Θέρμανσης- Κλιματισμού – ΖΝΧ). Οι τιμές που αρχικά εμφανίζονται σε αυτό το παράθυρο είναι αυτές που δίνονται και στα γενικά στοιχεία. Όμως, ο χρήστης μπορεί να τροποποιήσει οποιεσδήποτε από αυτές τις τιμές. Αυτό έχει μεγάλη χρησιμότητα στην περίπτωση που το κτίριο αποτελείται από περισσότερα από ένα συστήματα τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικά μεταξύ τους. Στην παρούσα ενότητα περιγράφονται όσες από τις παραμέτρους δεν περιγράφονται στην ενότητα 4.2.2.9 και αφορούν: Τύπος συστήματος θέρμανσης: Επιλέγεται ο τύπος του συστήματος θέρμανσης από την λίστα στο πεδίο. Η επιλογή αυτή καθορίζει και τον τρόπο εμφάνισης του παραθύρου. Στοιχεία λεβήτων: Στο παράθυρο που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες στο πεδίο, συμπληρώνονται στοιχεία για τον λέβητα του συστήματος. Το πεδίο αυτό εμφανίζεται μόνο όταν στον ‘’Τύπο συστήματος θέρμανσης’’ έχει επιλεγεί ‘’Θέρμανση κεντρικού λέβητα’’. Το παράθυρο αυτό μπορεί να περιέχει μέχρι 5 λέβητες. Ο χρήστης πληκτρολογεί την Πραγματική ισχύ του λέβητα, επιλέγει από την λίστα τον τύπο σήμανσης και συμπληρώνει την ισχύ που προέκυψε από την μελέτη. Επιπλέον, συμπληρώνει τον πραγματικό βαθμό απόδοσης και επιλέγει την κατάσταση της μόνωσης καθώς και το καύσιμο. 50 4Μ Βλάβες και κακοσυντήρηση τερματικών μονάδων (μόνο σε παλιά κτίρια): Επιλέγεται ‘’Ναι’’ ή ‘’Όχι’’ ανάλογα με την κατάσταση της εγκατάστασης. Το πεδίο αυτό εμφανίζεται σε όλες τις περιπτώσεις ‘’Τύπου συστήματος θέρμανσης’’ εκτός αν φυσικά δεν υπάρχει σύστημα θέρμανσης. Ειδική εγκατεστημένη ισχύς βοηθητικών συστημάτων: Επιλέγεται η κατάλληλη ισχύς σε W/m² από τον πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες. Το πεδίο αυτό εμφανίζεται σε όλες τις περιπτώσεις ‘’Τύπου συστήματος θέρμανσης’’ εκτός αν φυσικά δεν υπάρχει σύστημα θέρμανσης. Απόδοση θερμικής ενέργειας εναλλάκτη: Το πεδίο αυτό εμφανίζεται μόνο όταν στον ‘’Τύπο συστήματος θέρμανσης’’ έχει επιλεγεί ‘’Τηλεθέρμανση’’ ή ’’Μονάδες σε σύνδεση με Σ.Η.Θ.’’. Οι τιμές που μπορεί να λάβει η απόδοση είναι από 0 έως 1. Στο κάτω μέρος του παραθύρου του συστήματος θέρμανσης ο χρήστης έχει την δυνατότητα να παρακολουθήσει με κόκκινα γράμματα την ετήσια ενεργειακή κατανάλωση και την εκπομπή ρύπων του συστήματος θέρμανσης. 4.2.3.3.3.3 Σύστημα Κλιματισμού Έχοντας επιλέξει ο χρήστης στο τμήμα Α του παραθύρου ‘’Συστήματα’’, έχοντας κάνει κλικ με το ποντίκι του πάνω σε ένα Σύστημα στο τμήμα Β του παραθύρου και κλικ στην ετικέτα ‘’Σύστημα Κλιματισμού’’, το παράθυρο του φύλλου υπολογισμού έχει την παρακάτω μορφή: Απουσία συστήματος κλιματισμού: Επιλέγεται αν υπάρχει ή όχι σύστημα κλιματισμού. Στοιχεία συστημάτων παραγωγής ψύξης: Στο παράθυρο που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες στο πεδίο, συμπληρώνονται στοιχεία που αφορούν το στοιχείο παραγωγής ψύξης του συστήματος. Το παράθυρο αυτό μπορεί να περιέχει μέχρι 5 συστήματα ψύξης. Ο χρήστης επιλέγει τον συντελεστή επίδοσης για τη θέρμανση (COP) και τον βαθμό ενεργειακής απόδοσης EER από τα βοηθητικά παράθυρα που ενεργοποιούνται όταν πιέσουμε το πλήκτρο με τις τρεις τελείες στα αντίστοιχα πεδία. Αναγράφει την ισχύ του μηχανήματος και εφόσον επιλέξει ‘’ΝΑΙ’’ στο πεδίο ‘’Παρουσία ΚΜΜ’’ συμπληρώνει και τα πεδία ‘’Ισχύς ανεμιστήρων’’ (από το βοηθητικό παράθυρο που ενεργοποιείται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες στο πεδίο), συμπληρώνει την συνολική παροχή αέρα και το ποσοστό νωπού (%). Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 51 Κατόπιν, ο χρήστης συμπληρώνει το συντελεστή ανάκτησης θερμότητας, επιλέγει το τύπο των αεραγωγών από την υπάρχουσα λίστα και τέλος επιλέγει το καύσιμο. Μονάδα παραγωγής ψύξης-θέρμανσης: Ο χρήστης επιλέγει τον τύπο των μονάδων από την λίστα. Αριθμός ανεμιστήρων οροφής: Ο χρήστης συμπληρώνει το πλήθος των ανεμιστήρων οροφής. Ποσοστό θερμικής ζώνης που καλύπτεται από ανεμιστήρες οροφής (%): Αναγράφεται το ποσοστό της ζώνης. Στο κάτω μέρος του παραθύρου του συστήματος κλιματισμού ο χρήστης έχει την δυνατότητα να παρακολουθήσει με κόκκινα γράμματα την ετήσια ενεργειακή κατανάλωση και την εκπομπή ρύπων του συστήματος κλιματισμού. 4.2.3.3.3.4 Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης Χωρητικότητα θερμαντήρα: Αναγράφεται η χωρητικότητα του θερμαντήρα σε λίτρα. Υπολογιζόμενο ημερήσιο φορτίο (lt/ημέρα): Το πρόγραμμα εμφανίζει το υπολογιζόμενο ημερήσιο φορτίο. Τύπος μονάδων παραγωγής ΖΝΧ: Επιλέγεται από τη λίστα ο κατάλληλος τύπος μονάδων παραγωγής ΖΝΧ. 52 4Μ Στοιχεία θερμαντικών μονάδων: Το συγκεκριμένο πεδίο ενεργοποιείται μόνον όταν στον ‘’Τύπο μονάδων παραγωγής ΖΝΧ’’ είναι επιλεγμένες οι ‘’Μονάδες κεντρικού λέβητα-καυστήρα/τοπικές μονάδες’’. Πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες ενεργοποιείται το παρακάτω παράθυρο: Ο χρήστης καλείται να επιλέξει τον τύπο μονάδας, την σήμανση, το καύσιμο και την τοποθέτηση των μονάδων. Επίσης, πληκτρολογεί την πραγματική ισχύ, την ισχύ μελέτης και τον συντελεστή απόδοσης (ή COP). Προσαύξηση ονομαστικής θερμικής ισχύος (%): Για μονάδες λέβητα με κεντρικό δίκτυο διανομής που προορίζονται για την τροφοδότηση τοπικών θερμαντήρων ΖΝΧ, στην πιο πάνω σχέση λαμβάνεται για τον υπολογισμό της ονομαστικής θερμικής ισχύος προσαύξηση 20% (για την επιτάχυνση ενάρξεως λειτουργίας, την κάλυψη των θερμικών απωλειών του δικτύου διανομής κ.α.). Το συγκεκριμένο πεδίο ενεργοποιείται μόνον όταν στον ‘’Τύπο μονάδων παραγωγής ΖΝΧ’’ είναι επιλεγμένες οι ‘’Μονάδες κεντρικού λέβητα-καυστήρα/τοπικές μονάδες’’. Βαθμός απόδοσης εναλλάκτη: Συμπληρώνεται ο βαθμός απόδοσης του εναλλάτη. Το συγκεκριμένο πεδίο ενεργοποιείται όταν στον ‘’Τύπο μονάδων παραγωγής ΖΝΧ’’ είναι επιλεγμένη η ‘’Τηλεθέρμανση’’ ή μονάδα ‘’Σ.Η.Θ.’’. Βλάβες και κακοσυντήρηση εναλλάκτη (για παλιά κτίρια): Επιλέγεται ‘’ΝΑΙ’’ ή ‘’ΟΧΙ’’ ανάλογα με την κατάσταση του εναλλάκτη. Το συγκεκριμένο πεδίο ενεργοποιείται όταν στον ‘’Τύπο μονάδων παραγωγής ΖΝΧ’’ είναι επιλεγμένη η ‘’Τηλεθέρμανση’’ ή μονάδα ‘’Σ.Η.Θ.’’. Τοποθέτηση θερμαντήρων: Επιλέγεται ανάλογα από την λίστα. Το συγκεκριμένο πεδίο ενεργοποιείται όταν στον ‘’Τύπο μονάδων παραγωγής ΖΝΧ’’ είναι επιλεγμένη η ‘’Τηλεθέρμανση’’ ή μονάδα ‘’Σ.Η.Θ.’’. Μήκος δικτύου διανομής: Ο χρήστης επικέγει από την λίστα αν το μήκος διαδρομής είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από 6 m. Η πληροφορία αυτή δίνεται για τον υπολογισμό των απωλειών του δικτύου. Σε περίπτωση τοπικών μονάδων παραγωγής Ζ.Ν.Χ. (π.χ. σε κτήρια γραφείων, καταστημάτων, κατοικιών), όπου το δίκτυο διανομής είναι μικρό (< 6 m), οι απώλειες δικτύου λαμβάνονται μηδενικές. Χρήση BEMS στην εγκατάσταση ΖΝΧ: Ο χρήστης επιλέγει ανάλογα ‘’ΝΑΙ’’ ή ‘’ΟΧΙ’’. Στο κάτω μέρος του παραθύρου του συστήματος ΖΝΧ ο χρήστης έχει την δυνατότητα να παρακολουθήσει με κόκκινα γράμματα την ετήσια ενεργειακή κατανάλωση και την εκπομπή ρύπων του συστήματος ΖΝΧ. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 53 4.2.3.3.3.5 Ηλιακός συλλέκτης Επιφάνεια συλλέκτη (m²): Αναγράφεται η συνολική επιφάνεια των ηλιακών συλλεκτών. Ετήσιο ποσοστό ηλιακής ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται για θέρμανση: Ο χρήσης επιλέγει από τον πίνακα που ενεργοποιείται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεςις τελείες μέσα στο πεδίο. Το ποσοστό αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας, ορίζεται ως το ποσοστό της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας στο συλλέκτη που μετατρέπεται σε θερμική και αξιοποιείται τελικά για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης ή για τη θέρμανση χώρων, δηλαδή είναι η μέση ετήσια απόδοση του ηλιακού συλλέκτη. Η μέση ετήσια απόδοση μιας εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών εξαρτάται από: - τον τύπο των ηλιακών συλλεκτών και τα τεχνικά χαρακτηριστικά που δίνει ο κατασκευαστής, - τη χρήση των ηλιακών συλλεκτών: ζεστού νερού χρήσης ή/και θέρμανσης χώρων κ.ά. - τις απώλειες εγκατάστασης λόγω παλαιότητας, φθοράς, κακής συντήρησης κ.ά. Στην περίπτωση ηλιακών συστημάτων που χρησιμοποιούνται για την ταυτόχρονη κάλυψη θερμικών αναγκών για θέρμανση χώρων και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι τιμές του πίνακα, προσαυξημένες κατά 30% ανά περίπτωση. Ετήσιο ποσοστό ηλιακής ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται για ΖΝΧ: Ο χρήσης επιλέγει από τον πίνακα που ενεργοποιείται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεςις τελείες μέσα στο πεδίο. Προσανατολισμός: Επιλέγεται ο προσανατολισμός των ηλιακών συλλεκτών από την λίστα. Κλίση (°): Αναγράφεται η κλίση των συλλεκτών σε μοίρες. Συντελεστής διόρθωσης σκίασης: Ο συντελεστής σκίασης είναι διορθωτικός συντελεστής για τη μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας, λόγω της σκίασης που προκαλείται από το περιβάλλοντα χώρο στην επιφάνεια των ηλιακών συλλεκτών. Ο συντελεστής σκίασης ίσος με 0 δεικνύει ότι υπάρχει πλήρης σκίαση των ηλιακών συλλεκτών. Ο συντελεστής σκίασης λαμβάνεται ίδιος τόσο για το υπό μελέτη ή προς επιθεώρηση κτήριο, όσο και για το κτήριο αναφοράς. 54 4Μ 4.2.3.3.3.6 Φωτοβολταϊκά Επιφάνεια συλλέκτη (m²): Αναγράφεται η συνολική επιφάνεια συλλεκτών των φωτοβολαικών πλαισίων. Βαθμός απόδοσης (%): Ο χρήστης επιλέγει από τον πίνακα που εμφανίζεται πιέζοντας το πλήκτρο με τις τρεις τελείες μέσα στο πεδίο. Προσανατολισμός: Επιλέγεται ο προσανατολισμός των φωτοβολταϊκών από την λίστα. Κλίση (°): Αναγράφεται η κλίση των συλλεκτών σε μοίρες. Βέλτιστες κλίσεις Φ/Β πάνελς για διάφορες γεωγραφικά πλάτη στην Ελλάδα ανά περίοδο χρήσης Γεωγραφικό πλάτος περιοχής (φ) σε (°) Θερινή περίοδος Ετήσια περίοδος Χειμερινή περίοδος φ = 35,0ο 4÷11 20÷30 39÷49 φ = 36,0ο 5÷12 21÷31 40÷50 φ = 37,0ο 6÷13 22÷32 41÷51 φ = 38,0ο 7÷14 23÷33 42÷52 φ = 39,0ο 8÷15 24÷34 43÷53 φ = 40,0ο 9÷16 25÷35 44÷54 φ = 41,0ο 10÷17 26÷36 46÷56 Συντελεστής διόρθωσης σκίασης: Ο συντελεστής σκίασης, είναι ο διορθωτικός συντελεστής για τη μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας, λόγω της σκίασης που προκαλείται από τον περιβάλλοντα χώρο στην επιφάνεια των φωτοβολταϊκών πλαισίων. Ο συντελεστής σκίασης 0 δεικνύει ότι υπάρχει πλήρης σκίαση των φωτοβολταϊκών πλαισίων. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 55 4.2.3.3.6 Φύλλο υπολογισμών και Περιεχόμενα Εκτύπωσης Όπως έχει ήδη αναφερθεί στην παράγραφο 4.2.1, στα Περιεχόμενα Εκτύπωσης, υπάρχει το εκτυπωτικό ‘’Φύλλο Υπολογισμού’’. Η μορφή και τα περιεχόμενα του εκτυπωτικού, εξαρτώνται από τις επιλογές του χρήστη. Συγκεκριμένα, όταν είναι ενεργοποιημένο το Φύλλο υπολογισμού, στο αντίστοιχο μενού υπάρχει η επιλογή ‘’Περιεχόμενα εκτύπωσης’’: Επιλέγοντάς το, εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο: Ο χρήστης τσεκάρει τα πεδία τα οποία επιθυμεί να εμφανιστούν στην τελική εκτύπωση της μελέτης του. 56 4Μ 4.2.3.4 Εξωτερικές τοιχοποιίες Στο παράθυρο αυτό εμφανίζεται η ανάλυση του εξωτερικού τοίχου (ή των τοίχων), ο υπολογισμός του Συντελεστή θερμοπερατότητας U και το σκαρίφημα του δομικού στοιχείου. 4.2.3.5 Εσωτερικές τοιχοποιίες Στο παράθυρο αυτό εμφανίζεται η ανάλυση του εσωτερικού τοίχου (ή των τοίχων), ο υπολογισμός του Συντελεστή θερμοπερατότητας U και το σκαρίφημα του δομικού στοιχείου. 4.2.3.6 Οροφές Όπως και στα παραπάνω παράθυρα, στο παράθυρο αυτό εμφανίζεται η ανάλυση της οροφής (ή των οροφών), ο υπολογισμός του Συντελεστή θερμοπερατότητας U και το σκαρίφημα του δομικού στοιχείου. 4.2.3.7 Δάπεδα Όπως και στα παραπάνω παράθυρα, στο παράθυρο αυτό εμφανίζεται η ανάλυση του δαπέδου (ή των δαπέδων), ο υπολογισμός του Συντελεστή θερμοπερατότητας U και το σκαρίφημα του δομικού στοιχείου. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 57 4.2.3.8 Ανοίγματα Στο παράθυρο αυτό εμφανίζονται τα στοιχεία των ανοιγμάτων της μελέτης. 4.2.3.9 Έντυπο Ενεργειακής Απόδοσης Συστημάτων, Κτιρίου και Επιθεώρησης Κτιριακού Κελύφους Το πρόγραμμα παράγει τα έντυπα της Ενεργειακής Απόδοσης και Επιθεώρησης. Συγκεκριμένα, τα παρακάτω έντυπα εξάγονται ακριβώς στην μορφή που απαιτείται για υποβολή στις αρμόδιες υπηρεσίες. Ο χρήστης με την βοήθεια του πλήκτρου μπορεί να επεξεργαστεί περαιτέρω τα παραγόμενα έντυπα ώστε να τα παραδώσει στην μορφή που ο ίδιος επιθυμεί. 58 4Μ 4.2.3.10 Μη αποδεκτά στοιχεία Κτιρίου/Συστημάτων Στο παράθυρο αυτό παρουσιάζονται οι συντελεστές που δεν είναι αποδεκτοί βάσει του Κανονισμού. Αυτό γίνεται για να δει ο χρήστης που υπάρχει πρόβλημα, ώστε να ενεργήσει ανάλογα. Τα μη αποδεκτά στοιχεία μπορεί να είναι είτε δομικά στοιχεία, είτε στοιχεία των συστημάτων (θέρμανσης, κλιματισμού κλπ). Για παράδειγμα, ο συντελεστής θερμοπερατότητας ενός τοίχου είναι μεγαλύτερος του ορίου τότε δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να μεγαλώσει η μόνωση στον τοίχο. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 59 4.2.4 Βιβλιοθήκες Οι Βιβλιοθήκες της εφαρμογής του Κτιρίου Αναφοράς περιλαμβάνουν Δομικά Υλικά, Δομικά Στοιχεία, Ανοίγματα, Θερμοκρασίες εσωτερικού χώρου για περίοδο ψύξης, Θερμοκρασίες εσωτερικού χώρου για περίοδο θέρμανσης και Κλιματολογικά. Οι βιβλιοθήκες είναι ανοιχτές σε ενημέρωση από τον χρήστη ο οποίος μπορεί να τις τροποποιήσει σύμφωνα με την επιθυμία του ή και να προσθέσει νέα δεδομένα. Στον χρήστη δίνονται αρκετές και σημαντικές δυνατότητες επεξεργασίας και εμπλουτισμού των βιβλιοθηκών του: • Έχει την δυνατότητα καταχώρησης απεριόριστου αριθμού υλικών. • Έχει την δυνατότητα επιλογής μιας συγκεκριμένης υποομάδας της βιβλιοθήκης του. Για παράδειγμα, στην βιβλιοθήκη Δομικών Υλικών μπορεί να επιλέξει να εμφανίζονται στην οθόνη του μόνο τα μονωτικά υλικά που επιθυμεί: • Έχει την δυνατότητα να ταξινομήσει την βιβλιοθήκη του (κατά αύξουσα ή κατά φθίνουσα σειρά) με βάση όποια στήλη επιθυμεί, κάνοντας απλά ένα κλικ στον τίτλο. Στο κάτω τμήμα του παραθύρου υπάρχουν μια σειρά πλήκτρων που βοηθούν στην διαχείριση της βιβλιοθήκης: Η επεξήγηση των πλήκτρων φαίνεται αν αφήσουμε ακίνητο τον κέρσορα επάνω σε κάθε ένα απ' αυτά. Συγκεκριμένα: Ο χρήστης μεταφέρεται στην πρώτη εγγραφή της βιβλιοθήκης, δηλαδή σε αυτή με αύξοντα αριθμό 1. Ο χρήστης μεταφέρεται στην προηγούμενη εγγραφή της βιβλιοθήκης Ο χρήστης μεταφέρεται στην επόμενη εγγραφή της βιβλιοθήκης Ο χρήστης μεταφέρεται στην τελευταία εγγραφή της βιβλιοθήκης Δημιουργείται η επόμενη εγγραφή στην βιβλιοθήκη η οποία λαμβάνει αυτόματα τον α/α. Αφού επιλεγεί το παραπάνω πλήκτρο ( ) και ξεκινήσει η καταχώρηση στοιχείων, ενεργοποιείται το πλήκτρο αυτό, που επιτρέπει την επιβεβαίωση της καταχώρησης στην βιβλιοθήκη των εισαχθέντων στοιχείων. Το πλήκτρο αυτό, ενεργοποιείται δηλαδή μόνο όταν εισάγονται στοιχεία στην βιβλιοθήκη. Το πλήκτρο αυτό, ενεργοποιείται (όπως και το παραπάνω) μόνο όταν εισάγονται στοιχεία στην βιβλιοθήκη. Αντίθετα όμως με το παραπάνω πλήκτρο, το πλήκτρο αυτό διαγράφει τις νέες εγγραφές. Με το πλήκτρο αυτό διαγράφονται τα στοιχεία της επιλεγμένης γραμμής. 60 4Μ Είναι το πλήκτρο της ''Αναζήτησης''. Ο χρήστης, μπορεί εύκολα να βρει αυτό ακριβώς το υλικό που επιθυμεί. Πιέζοντας αυτό το πλήκτρο, εμφανίζεται ένα άλλο παράθυρο στο οποίο μπορεί να πληκτρολογήσει την λέξη-''κλειδί'' στο πεδίο ''Εύρεση του'', να καθορίσει το πεδίο στο οποίο θα αναζητηθεί η λέξη''κλειδί'' αλλά και την φορά με την οποία θα γίνει η αναζήτηση (επάνω, κάτω ή σε όλη τη στήλη). Αφού επιλεγεί το πλήκτρο ''Εύρεση Πρώτου'' ξεκινά η αναζήτηση. Όταν η μηχανή αυτή εύρεσης ''φέρει'' το πρώτο αποτέλεσμα της αναζήτησης, πιέζοντας το πλήκτρο ''Εύρεση Επόμενου'', η μηχανή αναζήτησης ψάχνει για την επόμενη εγγραφή που περιέχει την λέξη-''κλειδί''. Είναι το πλήκτρο της σύνθετης ταξινόμησης. Ο χρήστης, μπορεί να ταξινομήσει με βάση πολλές στήλες την βιβλιοθήκη του. Πιέζοντας το πλήκτρο αυτό, εμφανίζεται ένα νέο παράθυρο: Σε αυτό το παράθυρο, ο χρήστης μπορεί να καθορίσει την σειρά ταξινόμησης (αύξουσα ή φθίνουσα), να επιλέξει από το πεδίο ''Διαθέσιμα πεδία'' αυτά που επιθυμεί και να τα μεταφέρει στα δεξιά (ή να τα επαναφέρει στα αριστερά) πιέζοντας τα κατάλληλα πλήκτρα στο κέντρο του παραθύρου. Τέλος, με το πλήκτρο ''Εκτέλεση'' πραγματοποιεί την ταξινόμησή του. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 61 Ένα πολύ χρήσιμο πλήκτρο, είναι αυτό των ''Περιεχόμενων εκτύπωσης βιβλιοθήκης''. Πιέζοντας το πλήκτρο αυτό, εμφανίζεται ένα παράθυρο που περιέχει τα διαθέσιμα πεδία. Ο χρήστης επιλέγει τσεκάροντας τα πεδία της βιβλιοθήκης που επιθυμεί να εκτυπωθούν. Πιέζοντας το πλήκτρο αυτό, εμφανίζεται αρχικά το παρακάτω παράθυρο που αποτελεί την προεκτύπωση της βιβλιοθήκης: Κατόπιν, μπορεί να προχωρήσει στην εκτύπωση των σελίδων. 62 4Μ Εισαγωγή εικόνας: Με το πλήκτρο αυτό επιλέγεται η διαδρομή του δίσκου (και το αρχείο) που περιέχει την φωτογραφία του υλικού. Αυτή εμφανίζεται στο κεντρικό παραθυράκι. Με το πλήκτρο αυτό διαγράφεται η φωτογραφία του υλικού από την βιβλιοθήκη. Πιέζοντας αυτό το πλήκτρο, η βιβλιοθήκη συμπιέζεται στο λιγότερο δυνατό μέγεθος. • Αποστολή βιβλιοθήκης σε άλλους χρήστες: Ο χρήστης μπορεί να μοιραστεί την βιβλιοθήκη του με άλλους χρήστες, δίδοντάς τους απλά ένα αρχείο. • Βιβλιοθήκες Web: Ο χρήστης έχει πλέον και την δυνατότητα να μεταφερθεί μέσα στην ιστοσελίδα της 4Μ για να αναζητήσει τα υλικά που επιθυμεί για την μελέτη του, καθώς επίσης και να επικοινωνήσει με τους Προμηθευτές των υλικών αυτών. Με την επιλογή αυτή, ο χρήστης έχει την δυνατότητα να επιλέξει να ‘’κατεβάσει’’ στον υπολογιστή του νέες βιβλιοθήκες ή να εμπλουτίσει κάποιες υφιστάμενες. Σημείωση: Οι παραπάνω λειτουργίες μπορεί να διαφοροποιούνται κατά την εξέλιξη του Web Οδηγού, τείνοντας σε όλο και πιο στενή συνεργασία με την εφαρμογή. Πιέζοντας το πλήκτρο ‘’Εισαγωγή από Web’’ και εφόσον υπάρχουν νέα στοιχεία για τις βιβλιοθήκες, η βιβλιοθήκη του χρήστη διαιρείται σε δύο τμήματα και παίρνει την μορφή που φαίνεται στο παρακάτω παράθυρο: Το επάνω τμήμα είναι η υφιστάμενη βιβλιοθήκη του χρήστη και το δεύτερο τμήμα είναι η βιβλιοθήκη στο WEB. Επιλέγοντας υλικά που ο χρήστης επιθυμεί στον κατάλογο αυτόν με το ποντίκι έτσι ώστε τα λεκτικά τους να εμφανίζονται “φωτισμένα”, μπορεί να επιλέξει “Μεταφορά” οπότε τα υλικά του κάτω καταλόγου μεταφέρονται στην βιβλιοθήκη του προγράμματος. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 63 Όταν επιλεγεί ένα υλικό, τότε το μαύρο βελάκι στην στήλη που βρίσκεται αριστερά από αυτή του α/α, παίρνει την μορφή . Αυτό σημαίνει πως το υλικό έχει επιλεγεί και είναι έτοιμο να μεταφερθεί στην βιβλιοθήκη του προγράμματος. Αν ο χρήστης πιέσει το πλήκτρο ''CTRL'' του πληκτρολογίου του και κρατώντας το πιεσμένο επιλέξει και άλλο ή άλλα υλικά, τότε κι αυτά προστίθενται στην λίστα των προς μεταφορά υλικών. Τα υλικά αυτά έχουν την ένδειξη στα αριστερά τους. Αν ο χρήστης δεν έχει επιλέξει κάποιο συγκεκριμένο σημείο της βιβλιοθήκης του, τότε τα υλικά αυτά θα ''περάσουν'' κάτω από την τελευταία καταχώρηση της υπάρχουσας βιβλιοθήκης. Όμως, αν έχει επιλέξει ένα συγκεκριμένο τμήμα της βιβλιοθήκης του, τα υλικά θα περάσουν στο σημείο που τα όρισε. Υπάρχει δηλαδή ο κίνδυνος να αντικαταστήσει κομμάτια της υπάρχουσας βιβλιοθήκης του. Γι' αυτό συνιστάται προσοχή κατά την μεταφορά δεδομένων από το WEB. 4.2.4.1 Δομικά Υλικά Η βιβλιοθήκη αυτή περιλαμβάνει κατάλογο Υλικών, από τα οποία συντίθενται τα Δομικά Στοιχεία. Τέτοια Υλικά είναι για παράδειγμα το επίχρισμα, το τούβλο, η μόνωση, το ξύλο κ.α. Κάθε υλικό ορίζεται από την περιγραφή του, την πυκνότητά του, τον συντελεστή λ και τον τύπο της διαγράμμισης (pattern). Η βιβλιοθήκη είναι ανοιχτή στον χρήστη για να την τροποποιήσει ή και να ορίσει νέα Υλικά, με τα χαρακτηριστικά που επιθυμεί. Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει όλα τα υλικά του Ελληνικού αλλά και του Κυπριακού Κανονισμού. Επίσης, περιλαμβάνει και υλικά εμπορίου. 64 4Μ 4.2.4.2 Δομικά Στοιχεία Η βιβλιοθήκη Δομικών Στοιχείων περιλαμβάνει ένα κατάλογο από Δομικά Στοιχεία τα οποία μπορεί να επιλέξει ο χρήστης στην μελέτη του. Με το πλήκτρο ‘’Ανάλυση’’, ο χρήστης έχει την δυνατότητα να τροποποιήσει οποιοδήποτε δομικό στοιχείο της βιβλιοθήκης ή αφού δημιουργήσει ένα νέο δομικό στοιχείο, να το συνθέσει να εισάγει δηλαδή τις στρώσεις των υλικών από τις οποίες συνίσταται το δομικό στοιχείο. 4.2.4.3 Ανοίγματα Περιέχονται διάφοροι τύποι ανοιγμάτων καθένας από τους οποίους χαρακτηρίζεται με συγκεκριμένο συντελεστή θερμοπερατότητας και άλλα χαρακτηριστικά. Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 65 4.2.4.4 Θερμοκρασίες εσωτερικού περιόδου ψύξης Εμφανίζεται ένας κατάλογος με προτεινόμενες Θερμοκρασίες αέρα εσωτερικών χώρων για την περίοδο Ψύξης. 4.2.4.5 Θερμοκρασίες εσωτερικού περιόδου θέρμανσης Θερμοκρασίες αέρα εσωτερικών χώρων για την περίοδο θέρμανσης. 4.2.4.6 Κλιματολογικά Παρουσιάζεται η βιβλιοθήκη Πόλεων με τα κλιματολογικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά τους. Όταν επιλεγεί μία πόλη, στην δεξιά πλευρά του παραθύρου εμφανίζονται αναλυτικά στοιχεία ανά μήνα για τη μέση θερμοκρασία, την ακτινοβολία στο οριζόντιο επίπεδο, την ταχύτητα ανέμων, τη μέση σχετική υγρασία και τη ειδική υγρασία. 66 4Μ 4.2.5 Βοήθεια (Ηelp) Η επιλογή αυτή μας εμπεριέχει μία σειρά από υποεπιλογές που έχουν σκοπό την υποστήριξη του χρήστη στην εκμάθηση της κάθε εφαρμογής-προγράμματος με διάφορα μέσα. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται οι ακόλουθες υποεπιλογές: Περιεχόμενα και Ευρετήριο: Πρόκειται για την κλασσική βοήθεια (help) των windows στην σύγχρονη μορφή html (links, αναζήτηση όπως στο internet κλπ). Συγκεκριμένα, με την βοήθεια των Περιεχομένων (Contents), του Ευρετηρίου (Index) με λέξεις κλειδιά και της Αναζήτησης (Search), καθώς επίσης και των διαφόρων Διασυνδέσεων και Παραπομπών μέσα στα κείμενα της βοήθειας (hypertext links), ο χρήστης μπορεί να εντοπίσει ακριβώς το θέμα που τον ενδιαφέρει και να λύσει την απορία του, τόσο σε επίπεδο λειτουργίας του προγράμματος, όσο και σε επίπεδο θεωρίας της εφαρμογής. Σημείωση: Τα Περιεχόμενα (Contents) είναι οργανωμένα σε μορφή δένδρου σε κατηγορίες-υποκατηγορίες-θέματα και μπορεί να αναζητηθούν απευθείας "ξεδιπλώνοντας" με διπλό κλικ κατηγορίες και υποκατηγορίες. Μέσα σε κάθε θέμα μπορείτε να επιλεγούν οι υπογραμμισμένες λέξεις που παραπέμπουν σε σχετικά θέματα, καθώς επίσης και οι τυχόν παραπομπές που βρίσκονται στο κάτω μέρος. Κατά την αναζήτηση η επιστροφή σε προηγούμενη σελίδα γίνεται με το πλήκτρο "Back". Επίσης μπορεί να αναζητηθεί κάποιο θέμα και με λέξεις κλειδιά πηγαίνοντας στο Ευρετήριο (Index) και επιλέγοντας την λέξη κλειδί είτε από τον αλφαβητικό κατάλογο είτε πληκτρολογώντας την λέξη (με το πρώτο γράμμα Κεφαλαίο). Τέλος, στο πάνω μέρος του παραθύρου της Βοήθειας υπάρχουν και τα πλήκτρα "Hide" (για απόκρυψη του αριστερού τμήματος με τα περιεχόμενα και το ευρετήριοεπανεμφανίζεται με το πλήκτρο "Show"), "Print" (για εκτύπωση του αντίστοιχου θέματος) και "Options" (με κάποιες άλλες εντολές δευτερεύουσας σημασίας). Σύνδεση με web 4Μ: Εφόσον υπάρχει σύνδεση με το Internet, η επιλογή αυτή μεταφέρει τον χρήστη αυτόματα στο web site της 4Μ. Αποστολή μελέτης με e-mail: Με την αποστολή email ο χρήστης μπορεί να στείλει με email στο τμήμα υποστήριξης της εταιρείας, την μελέτη που επεξεργάζεται. Βασική προϋπόθεση για την αποστολή του e-mail είναι η σύνδεση του χρήστη στο δίκτυο. Δυνατότητα αποστολής μελέτης με αυτό τον τρόπο έχουν μόνο οι Συνδρομητές. Περί: Εμφανίζεται η οθόνη "Περί" (about) στην οποία φαίνεται η ακριβής έκδοση που κατέχει ο χρήστης και ο σειριακός αριθμός του. Σε ότι αφορά τις επιλογές που υποστηρίζουν τον χρήστη μέσω του internet η χρησιμότητά τους είναι προφανής, καθώς εκτός των άλλων είναι και "ζωντανές" εμπλουτιζόμενες και επεκτεινόμενες συνεχώς (πχ. νέα υποδείγματα μελετών, πλούσιες τεχνικές εκθέσεις προστιθέμενες συνεχώς κλπ). Ο χρήστης μπορεί φυσικά να έχει πρόσβαση στις πιο πάνω υπηρεσίες και ανεξάρτητα μπαίνοντας στο site της 4Μ (στην διεύθυνση www.4m.gr). Ολοκληρωμένο Ενεργειακό πακέτο ΚΕΝΑΚ 67
© Copyright 2024 Paperzz