TRADE WITHOUT BORDERS FOR THE COMPANIES OF GREECE The former Yugoslav Republic of Macedonia INTERREGIONAL
AREA
Π.3.1.1 ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ
ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΑΝΑΔΟΧΟΙ: NOISIS ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Ε.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Α.Ε.
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 7
Εισαγωγή ....................................................................................................................................................................... 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ.............. 9
1.1. Εισαγωγή .............................................................................................................................................................. 9
1.2. Π.Ε. Θεσσαλονίκης ............................................................................................................................................. 10
1.2.1.Γενικά Χαρακτηριστικά ...................................................................................................................................... 10
1.2.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ...................................................................................... 10
1.2.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές ............. 12
1.2.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη .................................................................................................. 14
1.2.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ........................................................................... 20
1.2.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές .. 21
1.2.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη ....................................................................................... 22
1.2.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης ....................................................................................................... 23
1.3. Π.Ε. Κιλκίς ........................................................................................................................................................... 25
1.3.1.Γενικά Χαρακτηριστικά ...................................................................................................................................... 25
1.3.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ...................................................................................... 25
1.3.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές ............. 27
1.3.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη .................................................................................................. 29
1.3.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ........................................................................... 31
1.3.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές .. 32
1.3.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη ....................................................................................... 33
1.3.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Κιλκίς..................................................................................................................... 33
1.4. Π.Ε. Πέλλας ........................................................................................................................................................ 35
1.4.1.Γενικά Χαρακτηριστικά ...................................................................................................................................... 35
1.4.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ...................................................................................... 35
1.4.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές ............. 36
1.4.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη .................................................................................................. 37
1.4.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ........................................................................... 39
1.4.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές .. 40
1.4.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη ....................................................................................... 41
1.4.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Πέλλας .................................................................................................................. 42
1.5. Π.Ε. Σερρών ........................................................................................................................................................ 44
1.5.1.Γενικά Χαρακτηριστικά ...................................................................................................................................... 44
1
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.5.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ...................................................................................... 45
1.5.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές ............. 46
1.5.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη .................................................................................................. 47
1.5.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ........................................................................... 49
1.5.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές .. 50
1.5.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη ....................................................................................... 51
1.5.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Σερρών .................................................................................................................. 51
1.6. Π.Ε. Φλώρινας .................................................................................................................................................... 53
1.6.1.Γενικά Χαρακτηριστικά ...................................................................................................................................... 53
1.6.2.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές ............. 55
1.6.3.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη .................................................................................................. 56
1.6.4.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα ........................................................................... 58
1.6.5.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) – Υποδομές .. 59
1.6.6.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη ....................................................................................... 60
1.6.7.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Φλώρινας .............................................................................................................. 61
1.7. Δεύτερο Επίπεδο – Εξέταση Κοινών Παραγόντων ............................................................................................ 63
1.8. Γενικά Συμπεράσματα ....................................................................................................................................... 64
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΑΓΟΡΕΣ – ΣΤΟΧΟΙ ΜΕ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ............................................................. 65
2.1. Εισαγωγή ............................................................................................................................................................ 65
2.2. Εξαγωγική – Παραγωγική Δυναμική ανά Περιοχή ............................................................................................ 66
2.2.1.Π.Ε. Θεσσαλονίκης ............................................................................................................................................. 66
2.2.2.Π.Ε. Κιλκίς ........................................................................................................................................................... 77
2.2.3.Π.Ε. Πέλλας ........................................................................................................................................................ 86
2.2.4.Π.Ε. Σερρών ........................................................................................................................................................ 95
2.2.5.Π.Ε. Φλώρινας .................................................................................................................................................. 104
2.2.6.Σύνολο της χώρας ............................................................................................................................................ 113
2.2.7.Σύνολο Διασυνοριακής Περιοχής .................................................................................................................... 126
2.3. Συμπεράσματα ................................................................................................................................................. 144
2.3.1.Εξαγωγές – Αγορές στόχοι ανά περιοχή .......................................................................................................... 144
2.4. Παραγωγή – Διεθνώς εμπορεύσιμοι κλάδοι – Εξωστρέφεια .......................................................................... 148
2.5. Δυνητικές αγορές στόχοι ................................................................................................................................. 150
2.6. Η περίπτωση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως αγορά των ελληνικών εξαγωγών
.......................................................................................................................................................................... 159
2
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.6.1.Π.Ε. Θεσσαλονίκης ........................................................................................................................................... 161
2.6.2.Π.Ε. Κιλκίς ......................................................................................................................................................... 163
2.6.3.Π.Ε. Πέλλας ...................................................................................................................................................... 164
2.6.4.Π.Ε. Σερρών ...................................................................................................................................................... 166
2.6.5.Π.Ε. Φλώρινας .................................................................................................................................................. 167
2.6.6.Ελληνική Διασυνοριακή Περιοχή ..................................................................................................................... 169
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Καταγραφή νομικού – θεσμικού πλαισίου στον εμποροοικονομικό τομέα .................. 173
3.1. Εισαγωγή .......................................................................................................................................................... 173
3.2. Ευρετήριο ......................................................................................................................................................... 174
3.3. Συμφωνίες πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με Ε.Ε. .................................................. 177
3.4. Συμφωνίες πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με Ελλάδα. ........................................... 178
3.5. Συμφωνίες πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με χώρες ΝΑ Ευρώπης. ....................... 179
3.6. Τελωνειακές, φορολογικές και άλλες συναφείς νομικές διαδικασίες - καθεστώς μεταφορών. .................... 180
3.6.1.Ενδοκοινοτικές Συναλλαγές. ............................................................................................................................ 180
3.6.1.1. Φορολογικό έδαφος της Κοινότητας. ...................................................................................................................... 180
3.6.1.2. Ορισμός – στοιχεία ενδοκοινοτικής παράδοσης. .................................................................................................... 181
3.6.1.3. Καθεστώς ΦΠΑ (Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών). ...................................................................................................... 182
3.6.1.4. Διακίνηση αγαθών εντός Ε.Ε. ................................................................................................................................... 186
3.6.1.5. Υποχρεώσεις ενδοκοινοτικής παράδοσης ως φορολογητέας πράξης. .................................................................... 187
3.6.1.6. Απόδειξη κοινοτικού χαρακτήρα εμπορευμάτων. ................................................................................................... 187
3.6.1.7. Απόδειξη ενδοκοινοτικής παράδοσης για σκοπούς απαλλαγής από ΦΠΑ – ΦΠΑ στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές –
απαλλαγές. ............................................................................................................................................................... 189
3.6.1.8. Σύστημα VIES – επαλήθευσης ΑΦΜ / ΦΠΑ. ............................................................................................................ 190
3.6.1.9. Listing. ...................................................................................................................................................................... 191
3.6.1.10. Intrastat. ................................................................................................................................................................... 192
3.6.1.11. Ενδοκοινοτικές τριγωνικές συναλλαγές. .................................................................................................................. 193
3.6.1.12. Απαλλαγή από ΦΠΑ – Ειδικό Διπλότυπο Δελτίο Απαλλαγής (ΕΔΔΑ) ΦΠΑ. ............................................................. 195
3.6.1.13. Απόδειξη ενδοκοινοτικής συναλλαγής ανάλογα με το μεταφορικό μέσο. ............................................................. 196
3.6.1.14. Συναλλαγές με μη συνεργάσιμα και προνομιακά φορολογικά καθεστώτα. ........................................................... 196
3.6.1.15. Διαδικασία ως προς τα προοϊόντα με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (συστήματα, εγγυήσεις, ενεργειακά προϊόντα,
καπνά, αλκοολούχα). ............................................................................................................................................... 197
3.6.1.16. Εξόφληση συναλλαγών. ........................................................................................................................................... 205
3.6.1.17. Παροχή Υπηρεσιών. ................................................................................................................................................. 205
3.6.2.Εξαγωγές. ......................................................................................................................................................... 215
3.6.2.1. Θεσμικό πλαίσιο εξωτερικού εμπορίου και βασικές σχετικές αρχές (περιορισμοί, απαγορεύσεις κ.λπ.). ............ 215
3
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
3.6.2.2. Μέτρα εμπορικής πολιτικής. .................................................................................................................................... 218
3.6.2.3. Βασικό θεσμικό πλαίσιο (κοινοτικός τελωνειακός κώδικας κ.λπ.) .......................................................................... 218
3.6.2.4. Τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. .................................................................................................................................... 219
3.6.2.5. Τελωνειακά Καθεστώτα και Τελωνειακοί Προορισμοί. ........................................................................................... 219
3.6.2.6. Έγγραφα – διαδικασία εξαγωγής. ............................................................................................................................ 220
3.6.2.7. Οριστική – προσωρινή εξαγωγή. Επανεξαγωγή...................................................................................................... 220
3.6.2.8. Ηλεκτρονικό Τελωνείο. (Σύνδεση και με το σημείο 2.6.2.25 «ICISnet») ................................................................. 220
3.6.2.9. Ηλεκτρονική διασάφηση εξαγωγής (κατάθεση, αποδοχή, διαχείριση, διόρθωση, ακύρωση κ.λπ.). ..................... 221
3.6.2.10. Έγγραφα υποστήριξης εξαγωγής (τιμολόγιο, φορτωτική, πιστοποιητικά άδειες εξαγωγής, εγγραφή στο ΓΕΜΗ
κ.λ.π.). ............................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................. 226
3.6.2.11. Πρόσωπα δυνάμενα να καταθέσουν διασάφηση (εκπρόσωποι επιχειρήσεων, εκτελωνιστές κ.λπ.)..................... 238
3.6.2.12. Αρμοδιότητα (και κατά τόπο) τελωνειακών αρχών. ................................................................................................ 240
3.6.2.13. Γ.Δ. Τελωνείων & ΕΦΚ του Υπουργείου Οικονομικών. ............................................................................................ 241
3.6.2.14. Δικαιώματα Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών (ΔΕΤΕ). ......................................................................................... 243
3.6.2.15. Εξέταση εμπορευμάτων (λήψη δειγμάτων κ.λπ.). ................................................................................................... 244
3.6.2.16. Δασμολόγιο και Δασμολογική κατάταξη. ................................................................................................................ 248
3.6.2.17. Δασμολογητέα αξία. ................................................................................................................................................ 250
3.6.2.18. Καταγωγή εμπορευμάτων (προτιμησιακή και μη) και αντίστοιχα πιστοποιητικά. ................................................. 251
3.6.2.19. Διακίνηση εμπορευμάτων (διαμετακόμιση, Δελτίο TIR κ.λ.π.). .............................................................................. 257
3.6.2.20. Επιβεβαίωση εξόδου από την Ε.Ε. ........................................................................................................................... 259
3.6.2.21. Carnet ATA. .............................................................................................................................................................. 260
3.6.2.22. Φορολογικές διαδικασίες κατά την εξαγωγή. ......................................................................................................... 261
3.6.2.23. Απαλλαγή από ΦΠΑ – ΕΔΔΑ..................................................................................................................................... 262
3.6.2.24. EORI – Αριθμός Καταχώρησης και Αναγνώρισης Οικονομικών Φορέων (ΕΟRI-Economic Operator Registration
and Identification)262
3.6.2.25. ICISnet. ..................................................................................................................................................................... 264
3.6.2.26. Απλουστευμένες διαδικασίες (εξαγωγής, καταγωγής κ.λπ.). .................................................................................. 266
3.6.2.27. Εγκεκριμένος Οικονομικός Φορέας (ΕΟΦ) ή Authorized Economic Operator (ΑΕΟ). ............................................. 269
3.6.2.28. Διεθνείς τριγωνικές συναλλαγές. ............................................................................................................................. 272
3.6.2.29. Κυρώσεις περί εξαγωγής (Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας). ..................................................................................... 272
3.6.2.30. Διαδικασία απαλλαγής προϊόντων από ΦΠΑ για ταξιδιώτες (πολίτες τρίτων χωρών). ........................................ 276
3.6.2.31. Όροι παράδοσης (Incoterms) και όροι πληρωμής διεθνών συναλλαγών. .............................................................. 277
3.6.2.32. Ειδικά φορολογικά θέματα εξαγωγών (φορολογικός εκπρόσωπος, επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ και
ΕΦΚ καυσίμων κ.λ.π.). .............................................................................................................................................. 280
3.6.2.33. Φορολογικές και τελωνειακές διαδικασίες ειδικών καθεστώτων ........................................................................... 286
3.6.2.34. Διαδικασία εξαγωγών ειδών με πρόδρομες ουσίες, διττής χρήσης και αγροτικών με επιδότηση κατά την εξαγωγή
(προϋποθέσεις, διαδικασία, αρμόδιες υπηρεσίες). ................................................................................................ 294
4
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
3.6.2.35. Διεθνείς οδικές κυρίως μεταφορές με τρίτες χώρες. .............................................................................................. 299
3.6.2.36. Ταχυδρομική διακίνηση εξαγομένων εμπ/των. ....................................................................................................... 303
3.6.2.37. Επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθείσας τελωνειακής οφειλής και ρυθμίσεις – συμψηφισμός οφειλών
(τελωνειακών και φορολογικών). ............................................................................................................................ 303
3.6.2.38. Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων. ......................................................................................................................... 305
3.7. Περιορισμοί, Αντικίνητρα και λοιπά εμπόδια. ................................................................................................ 307
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ
ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡIΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ....................................................................... 311
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΕ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ......................................................................................................................... 314
5.1. Εισαγωγή .......................................................................................................................................................... 314
5.2. Θεσμικές παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση των εξαγωγών ........................................................................... 314
5.3. Εθνική Στρατηγική Εξαγωγών .......................................................................................................................... 316
5.4. Προώθηση – Προβολή – Country Branding ..................................................................................................... 318
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 320
6.1. Εισαγωγή .......................................................................................................................................................... 320
6.2. Προτιμησιακή συμφωνία Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, δασμολόγιο,
κατάταξη και καταγωγή εμπορευμάτων ........................................................................................................ 320
6.3. Ειδικές απαιτήσεις, δυσκολίες και αντικίνητρα σε θεσμικό επίπεδο. – Διμερείς συμφωνίες Ελλάδας πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ............................................................................................ 321
6.3.1.Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας, σε σχέση και με διμερείς συμφωνίες που υπάρχουν με άλλες
κοινοτικές ιδίως χώρες .................................................................................................................................... 321
6.3.2.Συμβάσεις μεταφορών, σε σχέση και με διμερείς συμφωνίες που υπάρχουν με άλλες κοινοτικές ιδίως χώρες
.......................................................................................................................................................................... 322
6.3.3.Φορολογικό καθεστώς αναγνώρισης δαπανών που αφορούν τις συναλλαγές της Ελλάδας με την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας................................................................................................ 322
6.3.4.Δυσκολίες στην καθημερινή επιχειρηματική διαδικασία .............................................................................. 323
6.4. Δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια ................................................................................................... 325
6.4.1.Δασμολογικά εμπόδια ..................................................................................................................................... 325
6.4.2.Μη δασμολογικά εμπόδια ............................................................................................................................... 326
6.4.3.Ελληνικές εξαγωγές υπηρεσιών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ....................... 326
5
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ........................................................................................................ 328
7.1. Εισαγωγή .......................................................................................................................................................... 328
7.2. Επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ............ 328
7.3. Τράπεζες........................................................................................................................................................... 333
7.4. Ενέργεια ........................................................................................................................................................... 334
7.5. Ελληνικές συμμετοχές στην κατασκευή έργων υποδομής .............................................................................. 335
7.6. Αρχές και φορείς της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας που ασχολούνται με το διεθνές
εμπόριο ............................................................................................................................................................ 337
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΓΟΡΩΝ ...................................................................................................... 343
8.1. Ανάδειξη ευνοϊκών αγορών – Προτάσεις και συμβουλές εισόδου ................................................................ 343
8.2. Ανάδειξη αγορών αυξημένου βαθμού δυσκολίας – Προτάσεις προσέγγισης................................................ 347
8.3. Ανάδειξη μη - κοινοτικών αγορών - στόχων με βάση την αξία των βασικότερων εξαγώγιμων προϊόντων... 351
8.3.1.Π.Ε. Θεσσαλονίκης ........................................................................................................................................... 351
8.3.2.Π.Ε. Κιλκίς ......................................................................................................................................................... 360
8.3.3.Π.Ε. Πέλλας ...................................................................................................................................................... 368
8.3.4.Π.Ε. Σερρών ...................................................................................................................................................... 377
8.3.5.Π.Ε. Φλώρινας .................................................................................................................................................. 384
8.4. Ειδικές απαιτήσεις για προϊόντα που εξάγονται από τη διασυνοριακή περιοχή, κατά την εισαγωγή τους σε
τρίτες χώρες ..................................................................................................................................................... 392
8.5. Καταγραφή ειδικών απαιτήσεων ανά Δασμολογική κλάση για τις κυριότερες αγορές στόχους (τρίτες χώρες)
.......................................................................................................................................................................... 393
8.5.1.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 2710 .................................................................................................. 393
8.5.2.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 3902 .................................................................................................. 394
8.5.3.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 5201 .................................................................................................. 395
8.5.4.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 0809 .................................................................................................. 395
8.5.5.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 0810 ................................................................................................. 396
8.5.6.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 2008 ................................................................................................. 397
8.5.7.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 8428 ................................................................................................. 398
8.5.8.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 7601 ................................................................................................. 399
8.5.9.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 7604 ................................................................................................. 400
8.5.10. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 0811 .............................................................................................. 400
6
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εισαγωγή
Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στην ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με τα νομικά και φορολογικά
θέματα που αφορούν το εξαγωγικό εμπόριο και τον εμποροοικονομικό τομέα, με σκοπό την καταγραφή των δυσκολιών
των ελληνικών επιχειρήσεων και ζητημάτων, δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων και διαδικασιών κατά τη
διεξαγωγή διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων καθώς και την εξαγωγική δυναμική της διασυνοριακής περιοχής
Ελλάδας- πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας 1.
Η ανάλυση εξειδικεύεται σε χωρικό επίπεδο στις Περιφερειακές Ενότητες της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής, Π.Ε.
Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλας, Σερρών και Φλώρινας, με οδηγό την υπάρχουσα εξαγωγική δραστηριότητα των περιοχών
ανά εξαγωγικό κλάδο και στις σημαντικότερες αγορές – στόχους, για τη διάγνωση των χαρακτηριστικών εκείνων που
ανταποκρίνονται περισσότερο στην υφιστάμενη κατάσταση ανά περιοχή.
Αρχικά, γίνεται μία προκαταρκτική ανάλυση των εξεταζόμενων περιοχών με κύριο σημείο αναφοράς την εξωστρεφή
δραστηριότητα των επιχειρήσεων. Μέσα από μια καταγραφή των γενικών χαρακτηριστικών της κάθε περιοχής, των
παραγόμενων προϊόντων και παραγωγικών δυνατοτήτων και την ανάλυση των τομέων που σχετίζονται με τον
εμποροοικονομικό τομέα, όπως τα δίκτυα μεταφορών, οι υποδομές, το ανθρώπινο δυναμικό και η έρευνα και ανάπτυξη,
γίνεται μια ανάλυση των σημαντικότερων δυνατοτήτων και αδυναμιών των περιοχών σε αυτούς του τομείς, σε
αντιστοιχία με τις κυριότερες ευκαιρίες και απειλές που παρουσιάζονται στο εξωτερικό τους περιβάλλον. Μέσα από την
ανάλυση αυτή των διασυνοριακών περιοχών, γίνεται δυνατή η μελέτη της φέρουσας εξαγωγικής δυνατότητας των
περιοχών αυτών, η οποία παρουσιάζεται στην επόμενη ενότητα.
Στη συνέχεια γίνεται μια μελέτη της εξαγωγική δυναμικής των περιοχών που αναλύθηκαν στην προηγούμενη ενότητα,
με στόχο την καταγραφή των αγορών – στόχων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο εξαγωγικό ενδιαφέρον, με βάση την αξία
των εξαγωγών και τη εξαγωγική δυναμική ανά εξαγωγικό κλάδο, για την κάθε περιοχή, καθώς και για το σύνολο της
διασυνοριακής περιοχής. Στο επίκεντρο είναι η εξαγωγική δραστηριότητα των επιχειρήσεων της κάθε περιοχής, μέσα
από την παρουσίαση των στατιστικών στοιχείων των εξαγωγών στο διάστημα 2008 – 2012. Η επεξεργασία και η μελέτη
των στατιστικών δεδομένων γίνεται σε 3 επίπεδα:

Καταγραφή των σημαντικότερων εξαγωγικών κλάδων

Καταγραφή των κυριότερων εξαγωγικών προορισμών

Ανάδειξη των αγορών – στόχων ανά εξαγωγικό κλάδο
Στη συνέχεια, στο ίδιο κεφάλαιο, γίνεται μια ανάλυση της φέρουσας ικανότητας των περιοχών μελέτης στο επίπεδο της
παραγωγής. Η ανάλυση γίνεται με βάση τα στοιχεία της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας και αυτά του αριθμού των
επιχειρήσεων και του συνολικού κύκλου εργασιών τους ανά παραγωγικό κλάδο.
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν, συνθέτουν την υφιστάμενη κατάσταση της εξαγωγικής δυναμικής των
σημαντικότερων παραγωγικών κλάδων των περιοχών της διασυνοριακής περιοχής στις σημαντικότερες αγορές –
στόχους, όπως αυτές αναδείχθηκαν από τη μελέτη που προηγήθηκε. Τέλος, γίνεται και μια συνοπτική παρουσίαση των
ευκαιριών και δυνατοτήτων για ανάπτυξη των κλάδων που έχουν καταγραφεί, αναφορικά με την αποδοτικότητα και την
ανταγωνιστικότητά τους, σε επίπεδο παραγωγής και σε αυτό των εξαγωγών.
1
Στα πλαίσια της παρούσας μελέτης, η διασυνοριακή περιοχή ορίζεται σύμφωνα με το πρόγραμμα εδαφικής συνεργασίας IPA – Ελλάδα – πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και περιλαμβάνει τους Νομούς Πέλλας, Φλώρινας, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης, Σερρών
7
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στα επόμενα κεφάλαια γίνεται η παρουσίαση του υφιστάμενου νομικού και θεσμικού πλαισίου που αφορά ζητήματα του
εξαγωγικού εμπορίου και των διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Σε πρώτο στάδιο γίνεται η καταγραφή των
σημαντικότερων διατάξεων του διεθνούς δικαίου, σχετικών με ζητήματα και διαδικασίες του εξαγωγικού εμπορίου, με
επίκεντρο την Ελλάδα και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπως προκύπτει από τις διμερείς
οικονομικές συμφωνίες των χωρών και μέσα από τις δεσμεύσεις στα πλαίσια των δραστηριοτήτων διεθνών οργανισμών,
σχετικών με τον εμποροοικονομικό τομέα, όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) και ο Οργανισμός για
την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Στόχος είναι η καταγραφή των τελωνειακών, φορολογικών και άλλων
συναφών νομικών διαδικασιών, του καθεστώτος μεταφορών, καθώς και των περιορισμών, αντικινήτρων και λοιπών
εμποδίων ανά εξαγωγικό κλάδο των διασυνοριακών περιοχών, για κάθε αγορά - στόχο, με βάση τα στοιχεία που
προέκυψαν από τα προηγούμενα στάδια της παρούσας μελέτης, καθώς και μια σύνοψη των ειδικών διαδικασιών που
αφορούν το εξαγωγικό εμπόριο, οι οποίες αναλύθηκαν στο παρόν κεφάλαιο, ως προς τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων
των σημαντικότερων εξαγωγικών κλάδων, όπως αυτοί προέκυψαν από το προηγούμενο στάδιο της παρούσας μελέτης.
Ακολουθεί η παρουσίαση βέλτιστων πρακτικών που εφαρμόζονται σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με θεσμικές
παρεμβάσεις ενίσχυσης των εξαγωγών, αλλά και best practices επιχειρήσεων για την ενδυνάμωση της εξαγωγικής τους
επίδοσης.
Στο επόμενο στάδιο, παρουσιάζεται η υφιστάμενη κατάσταση των συναλλαγών της Ελλάδας με την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, μέσα από την μελέτη των θεμάτων που αφορούν την τελευταία με την
Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η προτιμησιακή συμφωνία Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας,
ζητήματα δασμολογίου, καταγωγής κ.α., καθώς και των ειδικών απαιτήσεων, δυσκολιών και αντικινήτρων σε θεσμικό
επίπεδο. Γίνεται η καταγραφή των σημαντικότερων διμερών συμφωνιών ανάμεσα σε Ελλάδα και πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπως είναι οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας και μεταφορών, και του φορολογικού
καθεστώτος αναγνώρισης δαπανών, αλλά και δυσκολίες και ειδικές διαδικασίες που αφορούν την καθημερινή
επιχειρηματική δραστηριότητα στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, σε σχέση με την υφιστάμενη
κατάσταση σε άλλες χώρες, ιδίως κοινοτικές. Τέλος γίνεται μια παρουσίαση των εξαγωγών υπηρεσιών των ελληνικών
επιχειρήσεων προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Στα επόμενα κεφάλαια της μελέτης, γίνεται μία αναφορά των επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων που
δραστηριοποιούνται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, είτε επενδυτικά, είτε εμπορικά με μόνιμη
παρουσία, ή και παραγωγικά, μεταξύ άλλων, αξιοποιώντας το καθεστώς παθητικής τελειοποίησης, τα συγκριτικά
πλεονεκτήματα και τα αντικίνητρα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αυτές στη διεξαγωγή των συγκεκριμένων
δραστηριοτήτων.
Στην συνέχεια, γίνεται μια αναφορά και παραπομπή σε αρχές και φορείς της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας που σχετίζονται με το εξαγωγικό εμπόριο και τις διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθώς και των
σχετικών ιστοσελίδων και χρήσιμων πηγών πληροφοριών για αυτές.
Στο τελευταίο τμήμα της μελέτης και σύμφωνα με τους σημαντικότερους παράγοντες που εξετάστηκαν στα
προηγούμενα στάδια της παρούσας μελέτης, αναδεικνύονται οι πιο ευνοϊκές αγορές για τις διασυνοριακές περιοχές, στις
οποίες ωστόσο δεν υπάρχει ιδιαίτερη διείσδυση των ελληνικών επιχειρήσεων, ενώ γίνονται προτάσεις και συμβουλές
εισόδου των επιχειρήσεων σε 5 από αυτές τις αγορές.
Τέλος, αναδεικνύονται και οι αγορές που χαρακτηρίζονται από τον αυξημένο βαθμό δυσκολίας διείσδυσης, στις οποίες
υπάρχει ενδιαφέρον για τη δραστηριοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων, με βάση τους παράγοντες που αποτέλεσαν
το επίκεντρο της μελέτης στα προηγούμενα στάδια, ενώ γίνονται και προτάσεις προσέγγισης των αγορών αυτών.
8
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΑΝΑΛΥΣΗ
SWOT
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΜΕ
ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
1.1. Εισαγωγή
Στην ενότητα που ακολουθεί, γίνεται ανάλυση SWOT (Strengths – Δυνατά Σημεία, Weaknesses – Αδύνατα Σημεία,
Opportunities – Ευκαιρίες,Threats – Απειλές), η οποία χωρίζεται μεθοδολογικά σε δύο επίπεδα:
Πρώτο Επίπεδο – Εξέταση ανά Περιφερειακή Ενότητα: Ανάλυση SWOT που αφορά τις εξεταζόμενες
Περιφερειακές Ενότητες Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Φλώρινας, Κιλκίς και Σερρών, και επικεντρώνεται στους τομείς εκείνους
που επηρεάζουν την εξωστρέφεια – εξαγωγική δραστηριότητα του κάθε Νομού.
Στο επίπεδο αυτό, θα εξεταστούν τα ειδικά χαρακτηριστικά του κάθε Νομού τα οποία και τον διαφοροποιούν σε σχέση
με την εξαγωγική του δραστηριότητα.
Τα δεδομένα που θα εξεταστούν ανά Νομό είναι τα εξής:

Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Εξετάζονται τα παραγόμενα προϊόντα του κάθε Νομού, σε σχέση με τις εξαγωγικές τους δυνατότητες και τον εξαγωγικό
τους προσανατολισμό. Επίσης εξετάζεται η παραγωγική δυναμικότητα του κάθε Νομού

Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) - Υποδομές
Εξετάζεται ο ρόλος των Δικτύων Μεταφορών και των Υποδομών, σε σχέση με κατά πόσο αυτά διευκολύνουν ή
δυσχεραίνουν τη μεταφορά προϊόντων σε πιθανούς εξαγωγικούς προορισμούς. (Πρόσβαση σε κανάλια Διανομής Μεταφορικό Κόστος κλπ.)

Ανθρώπινο Δυναμικό
Εξετάζεται η επάρκεια του ανθρωπίνου δυναμικού σε συνάρτηση με τις εξωστρεφείς δυνατότητες του κάθε Νομού.

Έρευνα και ανάπτυξη
Εξετάζεται οι δυνατότητες του κάθε Νομού, σε σχέση με την ανάπτυξη νέων καινοτόμων προϊόντων με εξωστρεφή
προσανατολισμό
Δεύτερο Επίπεδο – Εξέταση Κοινών Παραγόντων: Το δεύτερο επίπεδο, αφορά την ανάλυση SWOT σε συνάρτηση
με το γενικότερο περιβάλλον μέσα στο οποίο υφίστανται οι εξεταζόμενες Περιφερειακές Ενότητες. Στο σημείο αυτό, θα
λάβει χώρα μια γενικότερη προσέγγιση των παραγόντων εκείνων που επηρεάζουν την εξωστρέφεια των Π.Ε., και είναι
κοινοί για όλους. Ποιο συγκεκριμένα, θα εξεταστούν οι κοινοί «παρανομαστές» των Π.Ε., οι οποίοι τους επηρεάζουν με
ίδιο τρόπο, δηλαδή οι παράγοντες εκείνοι που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους εξεταζόμενους
Νομούς ανεξαρτήτως της χωροθέτησής τους.
Οι κοινοί παράγοντες που θα εξεταστούν είναι:

Οικονομικό – Φορολογικό – Νομικό Περιβάλλον
Εξετάζεται το γενικότερο Οικονομικό – Φορολογικό και Νομικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις
των εξεταζόμενων Π.Ε. σε συνάρτηση με τον εξωστρεφή τους προσανατολισμό.

Ρευστότητα - Χρηματοδότηση Επιχειρήσεων
Εξετάζεται η δυνατότητα άντλησης πόρων από τις επιχειρήσεις, με σκοπό την ανάπτυξη εξωστρεφούς δραστηριότητας
9
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.2. Π.Ε. Θεσσαλονίκης
1.2.1.Γενικά Χαρακτηριστικά
Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης, ανήκει στην κεντρική Μακεδονία και συνορεύει με τους νομούς Σερρών, Κιλκίς, Πέλλας,
Ημαθίας, Χαλκιδικής. Βρέχεται από το Στρυμωνικό κόλπο στα ανατολικά και το Θερμαϊκό. Την πεδιάδα της Θεσσαλονίκης
διασχίζουν οι ποταμοί Αξιός, Αλιάκμονας και Λουδίας, που χύνονται στο Θερμαϊκό κόλπο. Εξαιτίας αυτών των ποταμών,
που δημιούργησαν αυτή την πεδιάδα, η περιοχή έχει εύφορο έδαφος και παράγει καπνά, βαμβάκι, δημητριακά κ.ά.
Ακόμη έχει αναπτυγμένη κτηνοτροφία και δασοκομία. ΒΑ συνορεύει με την Π.Ε. Σερρών, Α βρέχεται από το Στρυμονικό
κόλπο, προς Β συνορεύει με την Π.Ε. Κιλκίς, προς Δ με τους νομούς Πέλλας, Ημαθίας και Πιερίας και τέλος προς Ν
βρέχεται από το Θερμαϊκό κόλπο και συνορεύει με την Π.Ε. Χαλκιδικής. Είναι πολύ πεδινός, αφού τα 64,6% της
επιφάνειάς του καταλαμβάνει η πεδιάδα της Θεσσαλονίκης. Στα Α γίνεται ορεινός. Το πεδινό έδαφος χωρίζεται σε δύο
μεγάλα και εύφορα βαθύπεδα, της Θεσσαλονίκης, που άλλοτε καλυπτόταν από θάλασσα και δημιουργήθηκε από τις
προσχώσεις των ποταμών Αλιάκμονα, Λουδία και Αξιού, και του Ανθεμούντα. Στα Α υψώνονται τα όρη Βερτίσκος (1.103
μ.), Κερδύλια (1.091 μ.), Κρούσια (860 μ.) και Χορτιάτης (1.201 μ.), ο οποίος είναι και το ψηλότερο βουνό της Π.Ε.. Οι
ακτές του Θερμαϊκού κόλπου είναι ομαλές. Ο δεύτερος σημαντικός κόλπος είναι ο Στρυμονικός. Ανατολικά του λιμανιού
βρίσκονται δύο ακρωτήρια, το Μικρό και το Μεγάλο Έμβολο. Την απέραντη και εύφορη πεδιάδα της Θεσσαλονίκης
διαρρέουν οι ποταμοί Αλιάκμονας (στο ΝΔ άκρο), Λουδίας, Αξιός (Βαρδάρης) και Γαλλικός (στο κέντρο), που εκβάλλουν
στο Θερμαϊκό κόλπο. Στην άμμο του Γαλλικού υπάρχει χρυσός. Παλαιότερα γινόταν εκμετάλλευσή του, αλλά κρίθηκε
τελικά ασύμφορη. Στο Α τμήμα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης έχουν σχηματιστεί οι λίμνες Βόλβη (73 τ.χλμ.), Λαγκαδά ή
Κορώνεια (57 τ.χλμ.), Μαρούδα και Στράντζα. Τα νερά της Κορώνειας χύνονται στη Βόλβη και από εκεί, με μικρό
ποταμάκι, διοχετεύονται στο Στρυμονικό κόλπο. Κατά μήκος του μικρού αυτού ποταμού σχηματίζεται μια υπέροχη
κοιλάδα, ισάξια της κοιλάδας των Τεμπών. Ιαματικές πηγές υπάρχουν στο Λαγκαδά, στη Θέρμη, στη Σουρωτή και στη
Βόλβη. Το κλίμα είναι μεταβατικό, παρουσιάζει δηλ. ποικιλία. Γενικά αποκλίνει προς το ηπειρωτικό, δηλ. ψυχρός χειμώνας
με πολύ ζεστό και υγρό καλοκαίρι. Από τους ανέμους που επικρατούν, χαρακτηριστικότερος είναι ο βόρειος και ψυχρός
Βαρδάρης.
Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης θεωρείται από τους πλουσιότερους νομούς της Ελλάδας, δεύτερος σε οικονομική σημασία μετά
την Π.Ε. της Αττικής. Είναι αγροτικός και εμποροβιομηχανικός και παράγει δημητριακά, λάδι, κρασί, καπνό, όσπρια, ρύζι,
φρούτα, κηπευτικά, βαμβάκι, πεπονοειδή και αξιόλογα αλιευτικά, κτηνοτροφικά και πτηνοτροφικά προϊόντα. Κατέχει τη
δεύτερη θέση στην παραγωγή δημητριακών, γάλατος και δερμάτων μεγάλων ζώων. Ο ορυκτός πλούτος περιλαμβάνει
χρωμίτη, αμίαντο, βολφράμιο, αντιμονίτη, μόλυβδο. Παράγονται επίσης πολλά βιομηχανικά προϊόντα όπως τρόφιμα,
ζυμαρικά, βυρσοδεψικά, υφαντουργικά, σαπωνοποιίας, τσιγάρα, καπνός, προϊόντα απόσταξης πετρελαίου κ.ά. Πολύ
αναπτυγμένη είναι η κάθε λογής συγκοινωνία. Αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομοι, αεροπορική και θαλάσσια συγκοινωνία
εξυπηρετούν τις ανάγκες χιλιάδων μετακινούμενων ανθρώπων.
1.2.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Πρωτογενής τομέας
Γεωργία — Κτηνοτροφία
Ο Ν. Θεσσαλονίκης αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση σε σχέση με τους Νομούς που έχουν ήδη εξεταστεί, καθώς λόγω
της ποικιλομορφίας οικονομικών δραστηριοτήτων που παρουσιάζει, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αμιγώς αγροτικός,
βιομηχανικός ή εμπορικός κλπ.
Στον Νομό, υπάρχουν αρκετές αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές που παράγουν μια πληθώρα προϊόντων. Οι περιοχές
αυτές αποτελούνται από Δήμους που δεν εντάσσονται στον αστικό ιστό της πόλης της Θεσσαλονίκης. Έντονη αγροτική
10
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
και κτηνοτροφική δραστηριότητα παρατηρείται στους Δήμους Χαλκηδόνος, στον Δήμο Θέρμης και συγκεκριμένα στη
περιοχή των Βασιλικών, και στον Δήμο Δέλτα ιδιαίτερα στη περιοχή της Χαλάστρας. Επίσης, σημαντική αγροτική
ιχθυοτροφική δραστηριότητα παρουσιάζεται στο Δήμο Θερμαϊκού και ιδιαίτερα στην Επανομή και τη Μηχανιώνα. Τα
κυρίως παραγόμενα προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής αποτελούνται από εσπεριδοειδή, λάδι, κρασί, κηπευτικά,
δημητριακά, όσπρια. Στη ζωική παραγωγή κατά κύριο λόγο υπάρχουν βοοειδή, αιγοπρόβατα, χοίροι, πουλερικά,
ιπποειδή, κουνέλια. Σημαντικό κομμάτι αποτελεί επίσης και η μυδοκαλλιέργεια αλά και οι ιχθυοκαλλιέργειες. Σε σχέση
πάντως με το σύνολο της Π.Ε. Θεσσαλονίκης και από άποψη ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, οι δραστηριότητες του
πρωτογενή τομέα βρίσκονται σαφώς σε χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τον δευτερογενή και τριτογενή.
Δευτερογενής τομέας
Ο Δευτερογενής τομέας στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης, και ιδιαίτερα η μεταποίηση είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος σε σχέση με
τις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες της Κ. Μακεδονίας. Σε σχέση με την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της
οικονομίας της περιοχής, η μεταποίηση έρχεται οριακά δεύτερη σε αξία λίγο πίσω από το Χονδρικό και Λιανικό εμπόριο.
Στη Π.Ε. Θεσσαλονίκης δραστηριοποιούνται πολλές μεταποιητικές βιομηχανίες και βιοτεχνίες στο χώρο των ενδυμάτων
– υποδημάτων, στον τομέα των τροφίμων, στη κλωστοϋφαντουργία, στα ποτά, στα χημικά και στη βασική
μεταλλουργία. Στα παραπάνω συντελεί το γεγονός ότι τη Θεσσαλονίκη αποτελεί το κέντρο της Κεντρικής Μακεδονίας,
συνεπώς τα παραγόμενα προϊόντα των που παράγονται στους όμορους Νομούς, καταλήγουν κατά κύριο λόγο προς
μεταποίηση στη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Το γεγονός αυτό συνάδει με την εξέταση των υπολοίπων Π.Ε., όπου
διαπιστώνεται η έλλειψη δευτερογενούς παραγωγής και μεταποιητικής δραστηριότητας για τα παραγόμενα κυρίως
αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα του Πρωτογόνους Τομέα παραγωγής.
Τριτογενής τομέας
Στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης κυριαρχεί στον Τριτογενή τομέα το χονδρικό και λιανικό εμπόριο. Σημαντικό επίσης μερίδιο
καταλαμβάνει η Διαχείριση ακίνητης περιουσίας, αν και με πτωτικές τάσεις λόγω της κρίσης στον τομέα των ακινήτων,
η εκπαίδευση, καθώς και οι Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα. Αρκετά
ανεπτυγμένος είναι και κλάδος μεταφορών και αποθήκευσης, όχι όμως σε ικανοποιητικό επίπεδο, ιδιαίτερα δε αν ληφθεί
υπόψη ότι με βάση τα στοιχεία των υπόλοιπων Π.Ε., υπάρχει ιδιαίτερη εξάρτηση σε θέματα αποθήκευσης και μεταφορών
από την Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Εξαγόμενα Προϊόντα
Τα ενδύματα και τα φαρμακευτικά προϊόντα, κυρίως λόγω φασόν παραγωγής και τα ορυκτά καύσιμα, τα μεταλλεύματα
(χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας) και οι πλαστικές ύλες είναι τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης2. Στο διάστημα 2008 – 2012 παρατηρείται μια αντίστροφη τάση αναφορικά με το ποσοστό συμμετοχής
των Ενδυμάτων και των Ορυκτών καυσίμων στο σύνολο των εξαγωγών. Από τα 2008-09 όπου τα Ενδύματα είναι το
κύριο εξαγωγικό προϊόν της Π.Ε. και μέχρι το 2012 παρατηρείται συνεχής πτώση του ποσοστού, από το 13,05% το
2008 έως το 7,06% το 2012. Αντίθετα στα Ορυκτά καύσιμα το ποσοστό ανεβαίνει σταθερά από το 2008 (9,68%) έως
το 2011 (18,17%) με μια εντυπωσιακή άνοδο το 2012 στο 27,15%, καταλαμβάνοντας αισθητά μεγαλύτερο ποσοστό
επί του συνόλου των εξαγωγών σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα.
Ως κυριότερος εξαγωγικός προορισμός για το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν, Ορυκτά και Καύσιμα, παρουσιάζεται η Πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Σημειώνεται όμως, ότι οι εξαγωγές προς την Πρώην Γιουγκοσλαβική
2
Αναλυτικά τα στοιχεία των εξαγωγών ανά εξαγωγικό κλάδο για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 2, στην ενότητα 2.2.1.
11
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Δημοκρατίας της Μακεδονίας δεν είναι αντιπροσωπευτικές δεδομένου ότι αφορούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία
πετρελαιοειδή για την προμήθεια των οποίων η γειτονική χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα διυλιστήρια της
Περιφέρειας.
1.2.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) –
Υποδομές
Οδικό & Σιδηροδρομικό Δίκτυο
Οδικό δίκτυο
Το κύριο οδικό δίκτυο της Θεσσαλονίκης αποτελείται από έναν εσωτερικό δακτύλιο, έναν εξωτερικό δακτύλιο (ο οποίος
βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού αυτή τη στιγμή), τα οδικά τμήματα που συνδέσουν τους δακτυλίους, τα τμήματα
του βασικού Εθνικού οδικού Δικτύου (ΠΑΘΕ και Εγνατία Οδός), το οδικό δίκτυο που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τα
μεγάλα αστικά κέντρα της Κεντρικής Μακεδονίας και τις γειτονικές περιοχές και το λοιπό οδικό δίκτυο. Το οδικό δίκτυο
στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας ανέρχεται σε 4.415 χλμ, είναι το τρίτο μεγαλύτερο της χώρας, ενώ σε ότι
αφορά στο συνολικό μήκος αυτοκινητοδρόμων στις Περιφέρειες, έρχεται πρώτο στην κατάταξη με 246 χλμ. Ο
αυτοκινητόδρομος της Εγνατίας Οδού, ο οποίος έχει συνολικό μήκος 670 χλμ, απλώνεται από τα ανατολικά έως τα
δυτικά σύνορα της χώρας (Σχήμα 2), διατρέχει την Κεντρική Μακεδονία και συνδέεται με την Βουλγαρία με Κάθετο
Άξονα. Επιπρόσθετα, η Εγνατία Οδός παίζει και έναν ρόλο συλλεκτήριου άξονα προς τα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική
Ευρώπη, καθώς είναι το νοτιότερο κομβικό σημείο των Διευρωπαϊκών Αξόνων IV (Βερολίνο - Σόφια - Θεσσαλονίκη),
IX (Ελσίνκι με άκρο την Αλεξανδρούπολη), Χ (Βιέννη - Βελιγράδι - Θεσσαλονίκη). Ο αυτοκινητόδρομος της Εγνατίας
Οδού συνδέεται μέσω 9 Καθέτων Αξόνων, τμήματα των Διευρωπαϊκών Δικτύων, παρέχοντας συνδέσεις της Ελλάδας με
τα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Οι Κάθετοι Άξονες συνδέουν την Εγνατία Οδό με τα σύνορα με Αλβανία (μέσω Τιράνων),
με τη δυτική Βουλγαρία (μέσω Σόφιας), με την ανατολική Βουλγαρία (μέσω Μπουργκάς) και με FYROM (μέσω Σκοπίων).
Σιδηροδρομικό δίκτυο
Η Θεσσαλονίκη αποτελεί το πιο σημαντικό κομβικό σημείο του σιδηροδρομικού δικτύου της Β. Ελλάδας. Το
σιδηροδρομικό δίκτυο της Περιφέρειας εκτείνεται από την ανατολή έως τη δύση συνδέοντας την Περιφέρεια της
Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, την Βουλγαρία και το FYROM (με τον
Διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό Άξονα Χ) στα βόρεια και με την κεντρική Ελλάδα, την Αθήνα και την Πελοπόννησο στα
νότια. Στο παραπάνω δίκτυο, η ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης αποτελεί κομβικό σημείο. Το σιδηροδρομικό δίκτυο
απεικονίζεται στο Σχήμα 6. Στην Περιφέρεια υπάρχουν 530,3 χλμ γραμμών από τα οποία τα 114 είναι διπλές. Παρά το
γεγονός ότι η μέση πυκνότητα του δικτύου στην Περιφέρεια είναι υψηλή σε σύγκρισή με τη μέση πυκνότητα της χώρας,
είναι πολύ χαμηλή αν συγκριθεί με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, υποδηλώνοντας χαμηλή προσφορά σιδηροδρομικής
υποδομής γενικά. Ο βασικός σιδηροδρομικός άξονας είναι αυτός που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με την Αθήνα και οι
διεθνείς μετακινήσεις της Περιφέρειας εξυπηρετούνται μέσω της διασυνοριακής σύνδεσης με τη Βουλγαρία και το FYROM
στα βόρεια και με την Τουρκία στα ανατολικά. Στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης χωροθετούνται δύο βασικά
σιδηροδρομικά εμπορευματικά κέντρα: ο Εμπορευματικός Σταθμός που βρίσκεται στην περιοχή του παλιού
σιδηροδρομικού σταθμού (πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης και μόνο λίγα μέτρα μακριά από το λιμάνι της
Θεσσαλονίκης) και η έκταση για την διανομή και ομαδοποίηση των βαγονιών, ο οποίος συνδέεται με τις περιοχές της
Σίνδου και της Αγχιάλου που εξυπηρετούν βιομηχανικές ζώνες. Υπάρχει μία μονή γραμμή που συνδέει τον Εμπορευματικό
Σταθμό με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αν και προβλέπεται ότι αυτή η σιδηροδρομική σύνδεση αναμένεται να
αναβαθμιστεί μετά από την προγραμματισμένη δημιουργία εμπορευματικού κέντρου στην 6η προβλήτα. Εντός της Π.Ε.
λειτουργούν 11 σταθμοί (Καστανούσας, Ροδόπολης, Μανδρακίου, Βυρώνειας, Στρυμώνα, Προμαχώνα, Σιδηροκάστρου,
12
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σκοτούσας, Σερρών, Γαζώρου και Λευκωθέας) οι περισσότεροι των οποίων χωρίς προσωπικό και 6 στάσεις (Καλοχωρίου,
ΧΣ 64, Λιβαδιάς, Ακριτοχωρίου, Ομαλού και Ν. Πετριτσίου).
Αεροδρόμια – Λιμάνια
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο χωροθετείται στη δυτική πλευρά της πόλης, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι
της Ελλάδας σε ότι αφορά στην διακίνηση εμπορευμάτων και το πιο σημαντικό διεθνές λιμάνι στη Β. Ελλάδα. Είναι
καταχωρημένο ως λιμάνι κατηγορίας Α1 ως προς τα ευρωπαϊκά standards, ενώ έχει επίσης καταχωρηθεί ως λιμάνι
Εθνικής Σημασίας στο πλαίσιο της Εθνικής Λιμενικής Πολιτικής που δημοσιεύτηκε το 2006. Εκτός από την εξυπηρέτηση
της εμπορευματικής ζήτησης της πόλης, της Περιφέρειας και των γειτονικών Περιφερειών, το λιμάνι είναι κομβική πύλη
για διερχόμενες (transit) εμπορευματικές ροές από / προς τις Βαλκανικές χώρες προς τα βόρεια (κυρίως FYROM, νότια
Σερβία και νοτιοδυτική Βουλγαρία) και έχει τη δυναμική να παίξει τον ρόλο ενός συγκοινωνιακού κόμβου για τους
προορισμούς της Μαύρης Θάλασσας. Η ενδοχώρα του λιμένα ορίζεται σε μία ακτίνα περίπου 600 χλμ που εκτείνεται
μέχρι το Βελιγράδι και τη Σόφια με σιδηροδρομικούς και οδικούς άξονες. Το λιμάνι διαθέτει 26 θέσεις πρόσδεσης με
συνολικό μήκος 6.200 μέτρα και τα βάθη ποικίλλουν από 8 έως 12 μέτρα. Οι
θέσεις πρόσδεσης
μπορούν να
διακινήσουν συγκεκριμένο φόρτο η καθεμία. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διαθέτει σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό
για τη διακίνηση όλων των ειδών φορτίων, γενικό, χύδην και εμπορευματοκιβώτια (containers).
Στην περιοχή του
λιμένα υπάρχουν 600.000 τετραγ. μέτρα ανοιχτών και κλειστών αποθηκευτικών χώρων. Ο εμπορευματικός και ο
συμβατικός τερματικός σταθμός φορτίων είναι οι δύο εμπορευματικού σταθμοί εντός των ορίων του λιμανιού με
επιφάνεια 254.000 και 1.000.000 τετραγ. μέτρα αντίστοιχα. Ταυτόχρονα υπάρχει και επιβατικός σταθμός με σύγχρονη
υποδομή για να ικανοποιήσει την διαρκώς αυξανόμενη επιβατική κίνηση. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης συνδέεται άμεσα
με το εθνικό οδικό δίκτυο (ΠΑΘΕ και Εγνατία Οδός), ενώ συνδέεται επίσης με τον Διευρωπαϊκό Άξονα Χ (SalzburgLjubljana-
Zagreb- Beograd-
Nis-
Skopje-Veles-
Thessaloniki). Επιπλέον, το πλησιέστερο αεροδρόμιο και
ο
πλησιέστερος σταθμός τρένων βρίσκονται σε απόσταση 16 χλμ και 1 χλμ αντίστοιχα από το λιμάνι, ενώ το λιμάνι
συνδέεται σιδηροδρομικώς.
Η θέση του αεροδρομίου Μακεδονία σε σχέση με τα βιομηχανικά / εμπορικά κέντρα και κομβικά συγκοινωνιακά σημεία
της πόλης, απεικονίζεται στο Σχήμα 7. Το αεροδρόμιο συνδέεται με το δίκτυο αυτοκινητοδρόμων μέσω οδών του εθνικού
και τοπικού δικτύου. Το κρατικό αεροδρόμιο «Μακεδονία» εξυπηρετεί κυρίως επιβατική κίνηση και συνδέει εθνικούς και
διεθνείς (κυρίως ευρωπαϊκούς) προορισμούς. Διαθέτει επιβατικό και εμπορικό σταθμό, όμως οι εμπορευματικές ροές
είναι σχετικά περιορισμένες.
Βιομηχανικές Υποδομές
Στη Π.Ε. Θεσσαλονίκης, υπάρχουν αρκετές θεσμοθετημένες και μη βιομηχανικές περιοχές, που παρουσιάζουν
συγκέντρωση επιχειρήσεων, αλλά και ενδιαφέρον από άποψη εγκατάσταση επιχειρήσεων logistics.
Η βιομηχανική περιοχή της Σίνδου έχει προσελκύσει σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες
logistics
(οι περισσότερες από αυτές έχουν σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο και μπορούν να σχεδιάζουν
συνδυασμένες μεταφορές). Μέσα στη βιομηχανική ζώνη χωροθετούνται επίσης αποθηκευτικοί χώροι που ικανοποιούν
τις ανάγκες μεγάλων εμπορικών εταιρειών.
Η περιοχή του Καλοχωρίου, στην οποία υπάρχουν αρκετές εγκαταστάσεις με επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται
σε μεταφορές και σε υπηρεσίες logistics, αλλά γενικά έχουν σχετικά μικρής έκτασης αποθηκευτικούς χώρους
(μικρότερους από 6.000 τετρ. μέτρα στεγασμένους χώρους) με λίγες εξαιρέσεις. Η περιοχή του Καλοχωρίου δεν
έχει σιδηροδρομική σύνδεση και στο τμήμα της που γειτνιάζει με τη δυτική περιοχή του λιμένα Θεσσαλονίκης υπάρχουν
περιοχές μικρής έκτασης όπου αποθηκεύονται κατά κύριο λόγο άδεια εμπορευματοκιβώτια.
13
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η περιοχή του Ωραιοκάστρου, στην οποία είναι εγκατεστημένες επιχειρήσεις που προσφέρουν υπηρεσίες logistics. Η
περιοχή δεν έχει σιδηροδρομική σύνδεση.
1.2.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης, το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού παρουσιάζεται σαφώς υψηλότερο σε σχέση με τις
υπόλοιπες εξεταζόμενες περιοχές. Συγκρίνοντας τα χαρακτηριστικά της Π.Ε. Θεσσαλονίκης ανά επίπεδο εκπαίδευσης με
τα αντίστοιχα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας υπάρχει σαφώς μεγαλύτερη εξειδίκευση και υψηλότερο επίπεδο
εκπαίδευσης.
Γράφημα 1: Επίπεδο Εκπαίδευσης Ανθρωπίνου Δυναμικού Ν. Θεσσαλονίκης
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ – Ίδια επεξεργασία
Όσον αφορά τους τομείς έρευνας και ανάπτυξης, η Π.Ε. Θεσσαλονίκης διαθέτει με διαφορά τις περισσότερες
υποδομές σε όλα τα επίπεδα, σε σχέση με τις υπόλοιπες εξεταζόμενες περιοχές.
Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης
Η Θερμοκοιτίδα του Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης είναι η πρώτη που λειτούργησε στην περιοχή της Βόρειας
Ελλάδας. Το Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης (ΤΠΘ) ξεκίνησε το 1988, με πρωτοβουλία του τότε Ερευνητικού
Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών Διεργασιών - ΕΙΤΧΗΔ, του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας (σήμερα ΙΤΧΗΔ/ΕΚΕΤΑ),
14
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
με στόχο τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή. Με χρηματοδότηση τόσο από εθνικούς όσο και από κοινοτικούς
πόρους, το ΤΠΘ καταλαμβάνει σήμερα συνολική έκταση 45.000 τ.μ. Στην έκταση αυτή περιλαμβάνονται:

Τα ερευνητικά εργαστήρια των 6 ινστιτούτων του ΕΚΕΤΑ (ΙΤΧΗΔ/ Ινστιτούτο Τεχνικής Χημικών Διεργασιών,
ΙΠΤΗΛ/Ινστιτούτο
Πληροφορικής,
Τηλεματικής,
ΙΜΕΤ/Ινστιτούτο
Μεταφορών,
ΙΝΑ/Ινστιτούτο
Αγροβιοτεχνολογίας, ΙΤΕΣΚ/ Ινστιτούτο Τεχνολογίας Στερεών Καυσίμων, ΙΒΒΕ/Ινστιτούτο Βιοϊατρικών και
Βιομοριακών Ερευνών

Τα εργαστήρια μεγάλου ύψους

Η Θερμοκοιτίδα Επιχειρήσεων

Το κτίριο Διοίκησης με το Συνεδριακό Κέντρο και τη Βιβλιοθήκη Επιστημονικής Πληροφόρησης

Η Εταιρία Διαχείρισης και Ανάπτυξης του Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης
Το ΤΠΘ βρίσκεται στην Ανατολική Θεσσαλονίκη. Η περιοχή διακρίνεται για τον έντονο ρυθμό ανάπτυξης τόσο σε
ερευνητικό όσο και σε επιχειρηματικό - εμπορικό επίπεδο. Πέραν του ΕΚΕΤΑ, γειτνιάζει με τις εγκαταστάσεις της
Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης, του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας, του Α.Π.Θ., και της
Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Στην ίδια περιοχή δραστηριοποιούνται δε άλλες 3 θερμοκοιτίδες νέων επιχειρήσεων
(I4G, THERMI, Θερμοκοιτίδα Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης). Η θερμοκοιτίδα του ΤΠΘ βρίσκεται πολύ κοντά στα κύρια
οδικά δίκτυα της περιοχής (περιφερειακή οδός) καθώς και στο αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ.
Επιχειρηματικό Πάρκο Πληροφορικής ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ Α.Ε. & Θερμοκοιτίδα τεχνόπολης
Η Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης αποτελεί μια πρωτοβουλία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδας
(ΣΕΠΒΕ) και το πρώτο ιδιωτικό εγχείρημα με τη συναίνεση δημοσίων και ιδιωτικών εταίρων. Το Επιχειρηματικό Πάρκο
ΤΠΕ Τεχνόπολη είναι σχεδιασμένο να φιλοξενήσει εταιρίες υψηλής τεχνολογίας και εντάσεως γνώσης. Στόχος είναι να
επιταχύνει την ανάπτυξη του κεφαλαίου γνώσης της περιοχής, να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και να ενισχύσει το
επιχειρηματικό πνεύμα, να υποστηρίξει καινοτόμες επιχειρήσεις ΤΠΕ μεταξύ άλλων και την ομαλή ένταξή τους στην
Περιφερειακή Στρατηγική για την Καινοτομία και να δημιουργήσει συνεργίες μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών
οργανισμών.
Το Επιχειρηματικό Πάρκο ΤΠΕ Τεχνόπολη είναι σχεδιασμένο για την φιλοξενία περισσότερων από 150 επιχειρήσεων και
βρίσκεται στην ανατολική περιοχή της Θεσσαλονίκης, δίπλα στις εγκαταστάσεις της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και
του ΕΚΕΤΑ.
Στο Επιχειρηματικό Πάρκο συμμετέχουν το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεματικής (ΙΠΤΗΛ) και 20 Μικρομεσαίες
Επιχειρήσεις Τεχνολογιών Πληροφορικής κι Επικοινωνιών που έχουν προβεί στην απόκτηση οικοπέδων και βρίσκονται
στο στάδιο εκκίνησης των κατασκευαστικών εργασιών. Περισσότερες από 25 εταιρίες βρίσκονται επί του παρόντος στο
στάδιο τελικών υπογραφών για εγκατάσταση στο Κτίριο των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, σε χώρο 4000 τετραγωνικών
μέτρων.
Θερμοκοιτίδα THERMI ΑΕ
Η THERMI A.E. είναι η μεγαλύτερη ιδιωτική θερμοκοιτίδα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη όσον αφορά στην έκταση και
τα προς επένδυση κεφάλαια. Η THERMI A.E. υποστηρίχθηκε στα αρχικά στάδια από το επιχειρησιακό πρόγραμμα
“ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ” στα πλαίσια του προγράμματος “ΕΛΕΥΘΩ” του Γ’ ΚΠΣ. Ξεκινώντας το 2004, η THERMI A.E.
έως το τέλος του 2006 συντέλεσε στη δημιουργία και εγκατάσταση στις εγκαταστάσεις της 31 νεοσύστατων
επιχειρήσεων με αντικείμενα τεχνολογικής καινοτομίας.
Η THERMI AE βρίσκεται όπως και όλες οι προηγούμενες θερμοκοιτίδες, στην ανατολική περιοχή της Θεσσαλονίκης.
Γειτνιάζει με το ΕΚΕΤΑ, το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας, τμήματα του Α.Π.Θ., και την
15
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αμερικανική Γεωργική Σχολή. Απέχει ελάχιστα χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο και είναι κοντά στο κύριο οδικό δίκτυο
(Εγνατία Οδός και περιφερειακή).
Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας
Η Ζώνη Καινοτομίας είναι μια περιοχή που προσφέρεται για την εγκατάσταση επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων με
καινοτομικές δράσεις, που αξιοποιούν τις συνέργειες και ένα προνομιακό σύστημα κινήτρων και μέτρων για να
αναπτυχθούν, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής.
Σε όλο τον κόσμο οι Ζώνες Καινοτομίας και τα clusters (συνεργατικοί σχηματισμοί) λειτουργούν ως μαγνήτες για μεγάλες
και μικρές επιχειρήσεις ή τμήματα έρευνας και ανάπτυξης μεγάλων επιχειρήσεων.
Στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, υπάρχει κρίσιμη μάζα ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας για να βοηθήσει με
συνέργειες και στελέχη τη λειτουργία Τμημάτων Έρευνας και Ανάπτυξης μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων ή spin off
εταιρειών. Παράλληλα λόγο της γεωγραφικής της θέσης και της γεωπολιτική της σημασίας, η Θεσσαλονίκη μπορεί να
γίνει ο πρώτος, ο πιο σημαντικός και ο πιο αναγνωρίσιμος κόμβος καινοτομίας της ΝΑ Ευρώπης διεθνώς, προάγοντας
ένα νέο, ανταγωνιστικό μοντέλο ανάπτυξης, στηριγμένο στις εξελίξεις της επιστημονικής έρευνας και των νέων
τεχνολογιών.
Η Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης (Ζ.ΚΑΙ.Θ.) είναι ένα μοναδικό ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ στη ΝΑ Ευρώπη, κρατική πρωτοβουλία με
σκοπό τη συγκέντρωση κρίσιμης μάζας εταιριών που βασίζονται στις νέες τεχνολογίες και τη καινοτομία σε γεωγραφικά
προσδιορισμένες περιοχές (θύλακες/ πυρήνες) της Θεσσαλονίκης.
H «Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας Α.Ε.» (Α.Ζ.Κ. Α.Ε) είναι ο φορέας σχεδιασμού, διαχείρισης και υλοποίησης του
παραπάνω εγχειρήματος που στοχεύει στη:

Προσέλκυση και συγκέντρωση κρίσιμης μάζας καινοτόμων επιχειρήσεων

Προσέλκυση R&D πολυεθνικών και high-tech manufacturing

Ανάπτυξη συνεργιών που ενισχύουν τη δυνατότητα καινοτομίας, τη δημιουργία νέων προϊόντων και τελικά γεννούν
νέα οικονομία

Δημιουργία νέων εξειδικευμένων τεχνολογικών υποδομών που προσφέρουν υψηλής τεχνολογίας υπηρεσίες και
τεχνογνωσία που σήμερα δεν υπάρχουν στη χώρα

Προσέλκυση εξειδικευμένων στελεχών από το εξωτερικό ( business development )
To στρατηγικό μοντέλο ανάπτυξης εστιάζει αρχικά στην καινοτομία χωρίς θεματική εξειδίκευση. Σε δεύτερη φάση, μετά
την συγκέντρωση ικανού αριθμού καινοτόμων επιχειρήσεων στους θύλακες της Ζώνης, θα επιδιωχθεί ο στόχος της
δημιουργίας θεματικών πόλεων σε πολύ εξειδικευμένες θεματικές περιοχές. Οι βασικοί πυλώνες ανάπτυξης είναι :

Εύρεση, κατοχύρωση και προετοιμασία χώρου

Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας (κίνητρα – κριτήρια)

Δημιουργία εξειδικευμένων τεχνολογικών υποδομών

Δημιουργία περιβάλλοντος καινοτομίας

Προσέλκυση τμημάτων R&D και high-tech manufacturing
Ειδικότερα στα πλαίσια της προσπάθειας δημιουργίας περιβάλλοντος καινοτομίας το Διοικητικό Συμβούλιο της Α.Ζ.Κ.
Α.Ε. δημιούργησε το πλαίσιο και την τεχνογνωσία για τη δημιουργία του Thessaloniki Smart up Innovation Hub. Ένας
μηχανισμός υποστήριξης νεοφυών επιχειρηματιών (startupers), στο κέντρο του οικοσυστήματος της Θεσσαλονίκης,
που στοχεύει στην υποβοήθηση των νέων που θέλουν να δουν την ιδέα τους να αποκτά εξωστρεφή προσανατολισμό
και να βρίσκει διέξοδο στην πραγματική αγορά παρέχοντας τους την δυνατότητα να αναδείξουν και να εξελίξουν τα
16
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
επιχειρηματικά τους σχέδια, ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία, αξιοποιώντας τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και
αναπτύσσοντας το επαγγελματικό τους ανθρωποδίκτυο.
Το Thessaloniki Smart Up Innovation Hub παρέχει :

Σύγχρονο χώρο δημιουργικής συνεργασίας στο επίκεντρο του οικοσυστήματος καινοτομίας στο «ΝΟΗΣΙΣ».

Δικτύωση με έμπειρους επιχειρηματίες και εξειδικευμένα στελέχη της αγοράς σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Σειρά συναντήσεων (workshops) και εξατομικευμένης συμβουλευτικής υποστήριξης σε θέματα:

o
Επιχειρηματικού σχεδιασμού
o
Προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας
o
Κοστολόγησης
o
Φοροτεχνικών υπηρεσιών
o
Στρατηγικής και Μάρκετινγκ
o
Βελτιστοποίησης Προσωπικών Δεξιοτήτων
o
Σύγχρονων εργαλείων χρηματοδότησης για καινοτομικές επιχειρήσεις
Δυνατότητα παρουσίασης (pitch) σε δυνητικούς επενδυτές σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο στη χώρα, ένα από τα
μεγαλύτερα των Βαλκανίων, καλύπτει 430 στρέμματα και βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Αποτελείται από εννέα
σχολές, με 30 τμήματα καθώς και 3 ανεξάρτητες σχολές (σύνολο τμημάτων 42) καλύπτοντας ολόκληρο σχεδόν όλο το
φάσμα των επιστημών. Είναι ένα από τα πιο ενεργά εκπαιδευτικά ιδρύματα στην έρευνα και στην ανάπτυξη καινοτομιών
αφού από το σύνολο των 2.400 μελών του προσωπικού του, περίπου 1.400 υποστηρίζουν ερευνητικά έργα ο
προϋπολογισμός των οποίων ανήλθε στα 15.000.000 € την τελευταία πενταετία (αφορά περίπου 3.500),
υπογραμμίζοντας όχι μόνο το σημαντικό ακαδημαϊκό ρόλο που έχει του ΑΠΘ αλλά και το ρόλο της συνεχούς υποστήριξης
της καινοτομίας στην περιφέρεια.
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Το πανεπιστήμιο Μακεδονίας επικεντρώνεται στην έρευνα τη οποία υποστηρίζει και χρηματοδοτεί με το προσωπικό του
και διάφορους μηχανισμούς. Υπάρχει στενή συνεργασία με τη βιομηχανία, ΜΜΕ και οργανισμούς του δημοσίου. Το
πανεπιστήμιο συμμετέχει ενεργά και διαχειρίζεται αρκετά εθνικά και ευρωπαϊκά έργα στην περιοχή των οικονομικών και
κοινωνικών σπουδών. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Οικονομικών και
Κοινωνικών σπουδών ιδρύθηκε για να ενισχύσει την έρευνα σε όλα τα θέματα σχετικά με τα τμήματα του πανεπιστημίου.
Ο ρόλος του είναι πολύ σημαντικός γιατί στοχεύει να συνδέσει την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα με την ελληνική
κοινωνία, οικονομία και τους παραγωγικούς κλάδους καθώς και να προωθήσει συνεργασίες με ευρωπαϊκές και βαλκανικές
χώρες.
Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.)
Το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος είναι δημόσιο Ελληνικό Πανεπιστήμιο με έδρα τη Θεσσαλονίκη, στο οποίο όλα τα
προγράμματα σπουδών διδάσκονται αποκλειστικά στα αγγλικά. Το ΔΙ.ΠΑ.Ε. προσφέρει μεταπτυχιακές σπουδές στις
ακόλουθες τρεις σχολές: Οικονομίας, Διοίκησης και Νομικών Σπουδών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Επιστημών
Τεχνολογίας. Με την υποστήριξη της Ελληνικής Πολιτείας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπαιδευτικών φορέων και
επιχειρήσεων στην ευρύτερη περιοχή, το Διεθνές Πανεπιστήμιο στοχεύει να γίνει ένας από τους κορυφαίους
17
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ερευνητικούς φορείς, προσελκύοντας καθηγητές και φοιτητές υψηλότατου επιπέδου από τη νοτιοανατολική Ευρώπη και
από όλο τον κόσμο.
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης (ΤΕΙ)
Τα ΤΕΙ σαν εκπαιδευτικοί φορείς ανώτερης εκπαίδευσης, εκτός από την εκπαίδευση, έχουν αποστολή την εκπόνηση
έρευνας τεχνολογικής κατεύθυνσης την οποία υλοποιούν μέσω έργων εθνικής ή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Παράλληλα, τα ΤΕΙ καλύπτουν σημαντικές ανάγκες έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού τεχνολογικής εξειδίκευσης
στην ελληνική αγορά εργασίας ενώ συμμετέχουν σε διάφορα μεταπτυχιακά προγράμματα σε συνεργασία με τα
πανεπιστήμια.
Εκτός από τα πανεπιστήμια και άλλους εκπαιδευτικούς οργανισμούς που αναφέρθηκαν, υπάρχει μεγάλος αριθμός
ιδιωτικών φορέων εκπαίδευσης και κατάρτισης (κολέγια, κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, κλπ). Αυτοί οι οργανισμοί,
είτε ιδιωτικού είτε δημοσίου δικαίου, συμπληρώνουν αρκετά κενά στο χώρο της εκπαίδευσης και κατάρτισης και λόγω
της μεγάλης εξειδίκευσης που παρέχουν υποστηρίζουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό και την προσαρμογή του
ανθρώπινου δυναμικού στις συνεχιζόμενες αλλαγές και ανάγκες που προκύπτουν από την νέα κοινωνία της γνώσης.
Αντιπροσωπευτικοί φορείς αυτής της κατηγορίας είναι:

Ινστιτούτο Διοίκησης και Επιχειρηματικότητας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης

Αμερικανικό Κολέγιο Θεσσαλονίκης

Κολέγιο CITY

Διάφορα Ιδιωτικά και Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (33 στο σύνολο)
Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)
Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ), μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα εποπτευόμενο από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου
Ανάπτυξης. Είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο της βόρειας Ελλάδας, βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και ιδρύθηκε το
Μάρτιο του 2000. Αποστολή του ΕΚΕΤΑ είναι η διεξαγωγή βασικής και κυρίως εφαρμοσμένης, τεχνολογικής έρευνας με
στόχο την περαιτέρω αξιοποίησή της και την ανάπτυξη υπηρεσιών και προηγμένων προϊόντων. Τα 6 ερευνητικά
ινστιτούτα του ΕΚΕΤΑ είναι:

Ινστιτούτο Τεχνικής Χημικών Διεργασιών-ΙΤΧΗΔ

Ινστιτούτο Πληροφορικής Τηλεματικής-ΙΠΤΗΛ

Ινστιτούτο Μεταφορών-ΙΜΕΤ

Ινστιτούτο Αγροβιοτεχνολογίας-INA

Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρμογών Στερεών Καυσίμων-ΙΤΕΣΚ

Ινστιτούτο Βιοϊατρικών και Βιομοριακών Ερευνών-ΙΒΒΕ
Σαν ένα διεθνές κέντρο αριστείας, το ΕΚΕΤΑ συνεισφέρει στην ανάπτυξη περιφερειακής οικονομίας με βάση τη γνώση.
Τα 9 τελευταία χρόνια το ΕΚΕΤΑ έχει υλοποιήσει περισσότερα από 450 εθνικά και ευρωπαϊκά έργα συνολικού
προϋπολογισμού 100 εκ € σε συνεργασία με 900 περίπου φορείς ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα από την Ελλάδα και την
Ευρώπη.
Εκτός από τις παραπάνω συγκεκριμένες τεχνολογικές περιοχές, το ΕΚΕΤΑ συμμετέχει ενεργά σε μεγάλο αριθμό
περιφερειακών και δια-περιφερειακών πρωτοβουλιών με στόχο την οριζόντια υποστήριξη πολλών τεχνολογικών
18
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
περιοχών και της επιχειρηματικότητας (ενδεικτικά αναφέρονται έργα και πρωτοβουλίες όπως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο
Κινητικότητας Ερευνητών, η Δημιουργία Γραφείου
Διαμεσολάβησης, η Ανάπτυξη Δικτύου Καινοτομίας & Μεταφοράς Τεχνολογίας για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας
στη διασυνοριακή περιοχή Ελλάδας-Βουλγαρίας, κα).
Επίσης, το ΕΚΕΤΑ ήταν το κύριο ιδρυτικό μέλος και μέτοχος της Εταιρίας Διαχείρισης & Ανάπτυξης Τεχνολογικού Πάρκου
Θεσσαλονίκης ενώ συμμετέχει επίσης και στο επιχειρηματικό πάρκο της Τεχνόπολης. Μέσα από διάφορες τέτοιες
συνεργασίες και πρωτοβουλίες το ΕΚΕΤΑ έχει αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με περιφερειακές και εθνικές αρχές (όργανα
λήψης αποφάσεων και διαμόρφωσης πολιτικής) και αποτελεί πλέον ένα βασικό παράγοντα ο οποίος συμμετέχει σε
διαβουλεύσεις διαμόρφωσης πολιτικής με στόχο την οικονομική και επιχειρηματική ανάπτυξη με βάση την καινοτομία.
South-East European Research Centre - SEERC
Διεθνές, μη – κερδοσκοπικό ερευνητικό κέντρο που ιδρύθηκε σε συνεργασία του Πανεπιστημίου του Sheffield της
Βρετανίας και του κολεγίου CITY Liberal Studies της Θεσσαλονίκης. Αντιπροσωπεύει ευρύ φάσμα ερευνητικών
δραστηριοτήτων στα ακόλουθα θέματα: οικονομικά, πολιτικές επιστήμες, διεθνείς σχέσεις, κοινωνική πολιτική, επιστήμη
υπολογιστών,
ιστορία,
κοινωνιολογία,
ανθρωπολογία,
τεχνολογίες
πληροφοριών,
γεωγραφία,
γεωγραφικά
πληροφοριακά συστήματα, διοίκηση, αστικός σχεδιασμός, πολιτιστικές μελέτες, δημόσια υγεία, πληροφορική στον τομέα
της υγείας και εκπαίδευση. Ειδικεύεται στην έρευνα και ανάλυση θεμάτων σχετικών με την ανάπτυξη της Νότιοανατολικής Ευρώπης.
Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικών Ερευνών (ΕΘΙΑΓΕ)
Ένας άλλος ερευνητικός φορέας της Π.Ε. Θεσσαλονίκης ήταν το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικών Ερευνών (ΕΘΙΑΓΕ), το οποίο
αποτελούσε τον εθνικό φορέα για την έρευνα και την τεχνολογία αγροτικών εφαρμογών στη Θεσσαλονίκη. Ιδρύθηκε
το 1989, ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) και εποπτευόταν από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης &
Τροφίμων. Αντικείμενό του ήταν η εκπόνηση ερευνών σε διάφορες περιοχές όπως γεωργία, δασοπονία, κτηνοτροφία,
ιχθυοπαραγωγή, έγγειες βελτιώσεις, κλπ.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ιδρύθηκε ο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ – ΔΗΜΗΤΡΑ» στο πλαίσιο του οποίου το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. συγχωνεύθηκε με άλλα τρία Ν.Π.Δ.Ι.:
τον Οργανισμό Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης (ΟΓΕΕΚΑ) − «ΔΗΜΗΤΡΑ», τον
Οργανισμό Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π – AGROCERT) και τον Ελληνικό Οργανισμό
Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛ.Ο.ΓΑΚ). Παρόλα αυτά συνεχίζουν να ασκούνται όλες τις αρμοδιότητες των συγχωνευθέντων
νομικών προσώπων.
Ινστιτούτο Ερευνών /Μελετών Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής Νοτιοανατολικής Ευρώπης -ΙΝΑ
Το ΙΝΑ ιδρύθηκε το 2000 σαν μια πρωτοβουλία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) καθώς και άλλων
μεγάλων επιχειρήσεων του τομέα τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής. Το ΙΝΑ στοχεύει στη διευκόλυνση των
επενδύσεων πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών στη ΝΑ Ευρώπη, την ανταλλαγή τεχνολογικής γνώσης και την ανάπτυξη
και προώθηση ενός ενιαίου, ρυθμιστικού πλαισίου στις ΤΠΕ και τις τηλεπικοινωνίες. Το ΙΝΑ δίνει μεγάλη προτεραιότητα
στη διασφάλιση και ενίσχυση επικοινωνίας και δικτύωσης προκειμένου να υποστηρίξει την ανάπτυξη των παραπάνω
κλάδων στις περιφέρειες της ΝΑ Ευρώπης.
19
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.2.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Ύπαρξη πρωτογενούς τομέα αγροτικής και κτηνοτροφικής

παραγωγής
Ισχυρή παρουσία
στον
τομέα
της
αλιείας
και

πρωτογενής
και
δευτερογενής
Μεγάλος αριθμός πολύ μικρών λιανεμπορικών επιχειρήσεων

Ισχυρή παρουσία του δευτερογενούς τομέα παραγωγής και

μεταποιητικής δραστηριότητας
Συγκέντρωση μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων

Εκμετάλλευση του παραγωγικού πλούτου των όμορων
τεχνολογία,
περιοχών
μεταποίησης, εμπορία και διακίνησης των προϊόντων και τη
διοικητική και τεχνική στήριξη
οικογενειακού χαρακτήρα, με περιορισμένο όγκο πωλήσεων
και χαμηλό βαθμό προσαρμοστικότητας

Καθυστέρηση του πρωτογενούς τομέα ως προς την
το
ανθρώπινο
δυναμικό,
την
υποδομή

Ύπαρξη μεγάλου αριθμού εξαγωγικών επιχειρήσεων

Σημαντικό επιχειρηματικό κρίσιμο μέγεθος για τα δεδομένα

Ύφεση βιομηχανικής δραστηριότητας


της χώρας
Μεάλες δυνατότητες
Μικρό μερίδιο
τεχνολογίας
δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα, οι οποίοι λόγω της

Χαμηλή συγκέντρωση δυναμικών κλάδων του τριτογενή
εντατικότερης χρήσης του κεφαλαίου και της τεχνολογίας
συσχετίζονται με υψηλό επίπεδο ανάπτυξης

Υποβαθμισμένο
τουριστικό
προϊόν
και
αποτελεσματικότητα στη διαφοροποίηση του

Κυριαρχία παραδοσιακών κλάδων έντασης εργασίας και

ανάπτυξης
δραστηριοτήτων
του
υπηρεσιών
μεταποιητών
δραστηριοτήτων
υψηλής
τομέα
Συγκέντρωση σημαντικών οικονομικών δραστηριοτήτων και
μικρή
χαμηλής εξειδίκευσης
Ευκαιρίες
Απειλές

Ύπαρξη συγκέντρωσης βιομηχανικών στην ευρύτερη περιοχή

Συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής

Ανταγωνισμός στα πλαίσια της σταδιακής άμβλυνσης των

της Π.Ε.
Αυξανόμενη
ζήτηση
σε
προϊόντα
αλιείας
και
περιορισμών στο διεθνές εμπόριο και της διεύρυνσης της
Ε.Ε.
οστρεοκαλλιέργειας
Εξωτερικό Περιβάλλον
Υψηλή συγκέντρωση των επιχειρήσεων στον τριτογενή
τομέα
ενώ
ο
αποδυναμώνονται
των
ιχθυοκαλλιεργειών – μυδοκαλλιεργιών
Εσωτερικό Περιβάλλον


Ισχυρός πρωτογενής τομέας παραγωγής στις γειτνιάζουσες

Μετακίνηση παραγωγικών μονάδων έντασης εργασίας σε

Π.Ε. προϊόντων προς μεταποίηση
Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για ποιοτικότερα

όμορες χώρες
Ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού από τις γειτονικές
αγροτικά & κτηνοτροφικά προϊόντα
βαλκανικές χώρες

Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για βιολογικά

Συνεχής συρρίκνωση της οικονομίας και του ΑΕΠ

Συνεχιζόμενη

αγροτικά & κτηνοτροφικά προϊόντα
Δυνατότητες παραγωγής – τυποποίησης και εμπορίας τοπικών
(παραδοσιακών) προϊόντων

Προοπτική αξιοποίησης των φυσικών περιβαλλοντικών και
πολιτιστικών πόρων της περιοχής
20
μείωση
της
ανταγωνιστικότητας
ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Β. Ελλάδας
στον
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.2.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα)
– Υποδομές
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Δίκτυα Μεταφορών και τις Υποδομές της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Πλεονεκτήματα
Εσωτερικό Περιβάλλον

Αδυναμίες
Αναβάθμιση του ρόλου της γεωστρατηγικής θέσης της
περιοχής, ιδωμένη υπό το πρίσμα της συνεχούς διεύρυνσης

Γεωγραφική απόσταση από τα δυτικά Ευρωπαϊκά κέντρα και
ανεπαρκείς συνδέσεις
της Ε.Ε. προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης

Ανεπαρκές σε τεχνολογία σιδηροδρομικό δίκτυο

Ύπαρξη αεροδρομίου

Ανεπαρκές σε κάλυψη σιδηροδρομικό δίκτυο


Ύπαρξη λιμανιού
Ύπαρξη διαμετακομιστικών κέντρων

Υπολειτουργία και υποβάθμιση λιμανιού Θεσσαλονίκης

Ανεπαρκής όγκος εμπορευματικών μεταφορών από το

Σύνδεση της περιοχής με το σύνολο της Ελλάδας

Έδρα διεθνών οργανισμών περιφερειακής συνεργασίας

αεροδρόμιο
Δυσκολία στις

Γεωπολιτική θέση στον ευρύτερο οικονομικό χώρο της ΝΑ

Ευρώπης

Συμμετοχή στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών

Ύπαρξη βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ.)
μετακινήσεις
λόγω
Αύξηση κόστους στις εμπορευματικές μετακινήσεις λόγω του
οδικού δικτύου
Ευκαιρίες
Εξωτερικό Περιβάλλον
εμπορευματικές
πεπαλαιωμένου οδικού δικτύου
Απειλές

Εμπορευματική αναβάθμιση του λιμένα Θεσσαλονίκης

Περαιτέρω απαξίωση του λιμένα Θεσσαλονίκης

Εμπορευματική αναβάθμιση του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης

Περαιτέρω απαξίωση των βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ.)

Εγγύτητα σε βαλκάνια και παρευξείνια ζώνη – ζώνη μεγάλων

– καθυστερήσεις στην αξιοποίησή τους
Περαιτέρω απαξίωση του σιδηροδρομικού δικτύου

αλλαγών και προοπτικών
Ολοκλήρωση των νέων οδικών δικτύων (εθνικών και διεθνών)

Ισχυρός ανταγωνισμός στις μεταφορές από γειτονικές χώρες

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των βιομηχανικών υποδομών

Μετακίνηση των Logistics σε γειτονικές χώρες

Βελτίωση των εμπορικών σχέσεων με τις γειτονικές χώρες

Αναβάθμιση των αγορών στη βαλκανική ενδοχώρα μετά τη

διεύρυνση του 2007
Βελτιωμένα επίπεδα διασυνοριακών και διακρατικών σχέσεων
στη ΝΑ Ευρώπη – εφαρμογή πολιτικών ενίσχυσης της
διακρατικής/ διαπεριφερειακής συνεργασίας

Αύξηση διεθνούς ενδιαφέροντος για την ολοκλήρωση των
διευρωπαϊκών δικτύων
21
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.2.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά το Ανθρώπινο Δυναμικό και τις υποδομές Έρευνας & Ανάπτυξης της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης.
Εσωτερικό Περιβάλλον
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες


Ύπαρξη ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
Ύπαρξη φορέων έρευνας & τεχνολογίας

Αδυναμία
προσέλκυσης
εξειδικευμένου
δυναμικού λόγω χαμηλών αμοιβών

Υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο ανθρώπινων πόρων

Πληθυσμιακή αποδυνάμωση και γήρανση με επακόλουθο τη

Ύπαρξη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού
συρρίκνωση

Αύξηση του μορφωτικού επιπέδου τα τελευταία χρόνια

Δυνατότητα άντλησης εξειδικευμένου ανθρωπίνου δυναμικού
παραγωγικότητας
Μικρή ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών, χαμηλή

Ύπαρξη ισχυρών δομών επιχειρηματικής υποστήριξης (ΣΕΒΕ,

Επιμελητήρια κ.α.)
τη
μείωση
της
επιχειρήσεις
Χαμηλός βαθμός απασχόλησης και υψηλά ποσοστά ανεργίας,
που πλήττουν κυρίως τις γυναίκες, του νέους και τους

μακροχρόνια άνεργους
Χαμηλή αναλογία ερευνητικού προσωπικού ως προς το
σύνολο των απασχολουμένων
Ευκαιρίες

Απειλές
Αξιοποίηση των φορέων Ε&Τ με συνέργειες με την

παραγωγική δραστηριότητα
Εξωτερικό Περιβάλλον
και
χρηματοδότηση και ζήτηση έρευνας και καινοτομίας από
από όμορες Π.Ε.

δραστηριοτήτων
ανθρωπίνου
χρηματοδότησης – πόρων

Αναδιοργάνωση

υποδομών
Περαιτέρω ενδυνάμωση της ΒΙ.ΠΕ.

Εκμετάλλευση καταρτισμένου ανθρωπίνου δυναμικού

Ενίσχυση πολιτικών ένταξης και καινοτομίας στην παραγωγική
και
εκμετάλλευση
των
βιομηχανικών

Απαξίωση των φορέων Ε&Τ λόγω έλλειψης χρηματοδότησης

– πόρων
Ισχυρός ανταγωνισμός και άμβλυνση των τεχνολογικών
διαφορών με τις γείτονες χώρες

Συνεχής φυγή καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού στο
Διαρκής τεχνολογική εξέλιξη σε ψηφιακά μέσα
Αύξηση ενδιαφέροντος για την πολιτική για την απασχόληση

εξωτερικό (Brain Drain)
Δημογραφική γήρανση και επιβάρυνση του ασφαλιστικού
(Στρατηγική Λισσαβόνας)

διαδικασία


Απαξίωση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων λόγω έλλειψης

Αυξανόμενη ενασχόληση των νέων με τις νέες τεχνολογίες

Συνέργιες με εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα
της Π.Ε. Θεσσαλονίκης
22
συστήματος
Αδυναμία ενσωμάτωσης του ανθρώπινου δυναμικού που
προέρχεται από παράνομη μετανάστευση
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.2.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Το αποτέλεσμα της ανάλυσης SWOT σε συνδυασμό με την ανάλυση για την Εξωστρέφεια και την Ανταγωνιστικότητα,
αποτελούν τη συστηματική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Ειδικότερα με τη
συνδυασμένη ανάγνωση των τεταρτημορίων της SWOT ανά ζεύγος (Δυνατά σημεία με Ευκαιρίες, Αδύνατα σημεία με
Ευκαιρίες, Δυνατά σημεία με Απειλές, Αδύνατα σημεία με απειλές), προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία
αναλύονται υπό το πρίσμα του εξωστρεφούς προσανατολισμού της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Α. Παραγόμενα Προϊόντα
Όσον αφορά τα παραγόμενα προϊόντα, η ισχυροποίηση των δυνατών σημείων του Ν. Θεσσαλονίκης. θα προέλθει
από την αξιοποίηση των ευκαιριών που εντοπίζονται στο εξωτερικό περιβάλλον, με βάση τις ακόλουθες
κατευθύνσεις:

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής με στόχο τις διεθνείς αγορές που
παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση, με άντληση πόρων από τις όμορες Π.Ε.

Εκμετάλλευση της αλιείας και των οστρεοκαλλιεργειών που παρουσιάζουν ζήτηση στο εξωτερικό

Περαιτέρω ενδυνάμωση της μεταποιητικής δραστηριότητας της περιοχής

Ισχυροποίηση και περαιτέρω ενδυνάμωση των βιομηχανικών υποδομών

Εκμετάλλευση των logistics που εξυπηρετούν και τις όμορες Π.Ε.

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που τα καθιστά ποιο ελκυστικά για τις Διεθνής αγορές

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που βοηθά τη διακίνηση και πώλησή τους σε αγορές του εξωτερικού
Β. Υποδομές
Όσον αφορά τις Υποδομές:

Ισχυροποίηση των σχέσεων με τις διασυνοριακές χώρες λόγω εγγύτητας

Εκμετάλλευση των νέων οδικών υποδομών για τη μεταφορά εμπορευμάτων

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών με την αναδιοργάνωση του ΒΙ.ΠΑ και την περαιτέρω
αξιοποίησης της ΒΙ.ΠΕ.

Αναβάθμιση του εμπορευματικού ρόλου του Λιμένα Θεσσαλονίκης

Αναβάθμιση του εμπορευματικού ρόλου του Αεροδρομίου Θεσσαλονίκης

Αναβάθμιση του Οδικού Δικτύου

Αναβάθμιση και επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου
Γ. Ανθρώπινο Δυναμικό και τομέας Έρευνας & Ανάπτυξης:

Δημιουργία συνεργιών με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα

Δημιουργία συνεργιών με φορείς Αγροτικής Έρευνας της περιοχής

Περαιτέρω εκμετάλλευση του Ανθρωπίνου Δυναμικού με έμφαση στις νέες τεχνολογίες

Κατάρτιση του υφιστάμενου ανθρωπίνου δυναμικού με έμφαση σε καινοτόμους τρόπους παραγωγής

Συνεργασίες με φορείς έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας

Εκμετάλλευση της στροφής των νέων τα τελευταία χρόνια στην αγροτική παραγωγή

Προσέλκυση καταρτισμένου ανθρωπίνου δυναμικού στη Θεσσαλονίκη
23
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Δημιουργία Clusters στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής

Δημιουργία Clusters στον τομέα της Μεταποίησης
24
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.3. Π.Ε. Κιλκίς
1.3.1.Γενικά Χαρακτηριστικά
Η Π.Ε. Κιλκίς βρίσκεται σε ένα στρατηγικό σημείο στο βόρειο τμήμα της Ελλάδας διοικητικά και έχει χαρακτηριστεί –
όχι άδικα- ως «Πύλη της Ελλάδας» από βορρά αφού αποτελεί κομβικό σημείο σύνδεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
με τις βαλκανικές χώρες και την νοτιοανατολική Ευρώπη
γενικότερα διαθέτοντας τρεις συνοριακούς σταθμούς,
δύο οδικούς (Ευζώνων και Δοϊράνης) και ένα σιδηροδρομικό (Ειδομένης). Στην ουσία βρίσκεται στο βόρειο άκρο
του βασικού κατακόρυφου άξονα ανάπτυξης της χώρας, που ορίζουν η οδική αρτηρία Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Εύζωνοι
και η αντίστοιχη σιδηροδρομική γραμμή, που συνδέουν τη χώρα με τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο και κοντά στη
συμβολή του παραπάνω άξονα με το δρόμο και τη σιδηροδρομική γραμμή προς την Ασία.
Ο νομός Κιλκίς αποτελεί ένα από τους επτά νομούς της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (Θεσσαλονίκης,
Πέλλας, Πιερίας, Σερρών, Χαλκιδικής και Ημαθίας) και συνορεύει με τρεις εξ αυτών, τους νομούς Πέλλας, Σερρών
και Θεσσαλονίκης, απέχοντας 48 χιλ. από την Θεσσαλονίκη, την πρωτεύουσα της Μακεδονίας, γειτνίαση η οποία
από μειονέκτημα των προηγούμενων δεκαετιών αρχίζει να μετατρέπεται σταδιακά σε πλεονέκτημα.
Στα βόρεια συνορεύει με το κράτος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας αποτελώντας την
βασική οδό επικοινωνίας με την γειτονική χώρα για πολλές επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα. Η έκταση του νομού
Κιλκίς είναι 2.520 km2 ήτοι ποσοστό 10,23% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας Κεντρικής και Δυτικής
Μακεδονίας και 1,91% της συνολικής έκτασης της Ελλάδας. Η Π.Ε. Κιλκίς είναι κυρίως πεδινή, με 66% πεδινές εκτάσεις,
20% ημιορεινές και 14% ορεινές, που αποτελούνται από το Πάϊκο (ανατολικά), το Δύσσωρο και Μαυροβούνι
(οροσειρά Κρουσίων) - δυτικά) και την Κερκίνη – Μπέλλες, (βορειοδυτικά). Διασχίζεται από τους ποταμούς Αξιό
και Γαλλικό και έχει τρεις λίμνες: Δοϊράνη, Πικρολίμνη και Αρτζάν - Αματοβ (αποξηραμένη). Παρά τις εξάρσεις
που παρουσιάζει, η ορογραφική διαμόρφωση του εδάφους του νομού Κιλκίς είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό της
ομαλή με ανωμαλίες να παρουσιάζονται στις περιοχές που γειτνιάζουν με τους ορεινούς όγκους της Κερκίνης, των
Κρουσσών, του Πάικου και του Μαυροβουνίου.
Το κλίμα της περιοχής χαρακτηρίζεται ως ενδιάμεσο μεταξύ μεσογειακού και ηπειρωτικού με άνιση κατανομή των
βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του έτους και με μεγάλη, συνήθως, περίοδο ξηρασίας, που προσδιορίζει τον
ξηροθερμικό χαρακτήρα της περιοχής.
Η Π.Ε. Κιλκίς διαθέτει ένα σημαντικό υδατικό δυναμικό, το οποίο περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ρεμάτων και χειμάρρων,
τους ποταμούς Γαλλικό και Αξιό, τις λίμνες Δοϊράνης (που χωρίζεται από τη συνοριακή μεθόριο με την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) και Πικρολίμνης που βρίσκεται στα σύνορα με Θεσσαλονίκη, καθώς και τις
αποξηραμένες πλέον λίμνες του Αρτζάν - Αματόβου.
1.3.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Πρωτογενής τομέας
Γεωργία — Κτηνοτροφία
Ο Ν. Κιλκίς στον πρωτογενή τομέα κρίνεται ιδιαίτερα ανεπτυγμένος. Οι καλλιέργειες σε όλη την Π.Ε. καλύπτουν έκταση
1.156.785 στρεμμάτων, η οποία διατηρείται σε αυτό το επίπεδο τα τελευταία χρόνια. Από αυτές, τα 191.838 στρέμματα
αποτελούν αρδευόμενες καλλιέργειες. Τις μεγαλύτερες ποσότητες παραγωγής καταλαμβάνει ο σίτος, με 187.937 τόνους
και η ντομάτα με 24.010 τόνους. Τα γεωργικά προϊόντα της Π.Ε. Κιλκίς είναι κυρίως βιομηχανικά φυτά (ζαχαρότευτλα,
βαμβάκι, καπνός), ρύζι, οπωροφόρα δέντρα, αμπέλια, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, κτηνοτροφικά φυτά (τριφύλλι,
βίκος, βρόμη, κριθάρι, καλαμπόκι, σάργο), καρπούζια και πεπόνια, κηπευτικά (ντομάτες, πατάτες, κρεμμύδια),
δενδρώδεις καλλιέργειες (ελιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές, ροδακινιές), ξηροί καρποί, κ.ά.
25
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η ζωική παραγωγή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού κατέχει την τρίτη πανελλήνια θέση στη διατροφή μεγάλων
ζώων. Εκτρέφονται 61.000 βοοειδή, αιγοπρόβατα, 16.000 χοίροι και 184.000 πουλερικά. Περισσότερο σημαντικός
εμφανίζεται ο κλάδος της κτηνοτροφίας, με σημαντικότερο υποκλάδο την αγελαδοτροφία. Στο Δήμο Κιλκίς σημαντική
δραστηριότητα στον κλάδο αυτό αναπτύσσεται στο Χωρύγι, το Μεσιανό, τις Καστανιές και τη Μεγάλη Βρύση.
Λειτουργούν τρία δημοτικά σφαγεία του Κιλκίς, βιομηχανικού τύπου, το ένα εκ των οποίων είναι από τα μεγαλύτερης
δυναμικότητας στην Κεντρική Μακεδονία, ενώ τα άλλα δύο βρίσκονται στην Αξιούπολη και το Πολύκαστρο και είναι
μικρής κλίμακας. Ακόμη υπάρχουν και δύο ιδιωτικά. Τα κτηνοτροφικά προϊόντα της Π.Ε. Κιλκίς προέρχονται από την
εκτροφή των βοοειδών (γάλα, τυρί, ακατέργαστο μαλλί προβάτων, δέρματα), την πτηνοτροφία (κρέας, αβγά), τα
αιγοπρόβατα (γάλα, τυρί) και τη μελισσοκομία (μέλι).
Ορυκτός πλούτος
Ο ορυκτός πλούτος της Π.Ε. Κιλκίς αποτελείται από λιγνίτη, μάρμαρα, καολίνη, μπεντονίνη, σχιστόλιθο, αργιλοχώματα,
λευκοχώματα, δολομίτης, γύψος, αμμοληψίες, πετρέλαιο, βωξίτη, λευκόλιθο, σιδηρονικέλιο, χρώμιο, μαγγάνιο και χαλκό.
Δευτερογενής τομέας
Ο δευτερογενής τομέας μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’70 ήταν ανύπαρκτος στην Π.Ε. Κιλκίς. Από τα μέσα όμως της
δεκαετίας ξεκίνησε η εκβιομηχάνιση της Π.Ε. Κιλκίς. Οι πρώτες ενδείξεις βιομηχανικής ανάπτυξης στην Π.Ε. Κιλκίς
παρατηρήθηκαν τα μέσα της δεκαετίας του 70, σαν συνέπεια της διάχυσης της παραγωγικής δραστηριότητας από τη
Θεσσαλονίκη, παράλληλα με την πολιτική κινήτρων. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της μεταποίησης έπαιξε και η ίδρυση
ΒΙ.ΠΕ. στο Κιλκίς, η οποία έχει εξελιχθεί σε πρότυπο ΒΙ.ΠΕ. για την χώρα. Η πορεία ανάπτυξης του δευτερογενούς τομέα
παρουσίασε πολλές διακυμάνσεις, κύρια λόγω της έλλειψης σταθερής πολιτικής στον επενδυτικό τομέα, αλλά και λόγω
των προβλημάτων στις γειτονικές χώρες (ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, ο οικονομικός αποκλεισμός προς την Π.Γ.Δ.Μ.
κ.α.) Τα τελευταία χρόνια η πορεία ανάπτυξης είναι συνεχώς ανοδική με την εγκατάσταση στην ΒΙΠΕ και στην ευρύτερη
περιοχή σημαντικών μονάδων.
Η μεταποιητική δραστηριότητα συγκεντρώνεται αφενός στην περιοχή του Σταυροχωρίου καθώς και στο νότιο άκρο της
Π.Ε. Κιλκίς, πάνω στον οδικό άξονα προς Θεσσαλονίκη (Ν. Σάντα) και αφετέρου στην περιοχή του Πολυκάστρου και της
Αξιούπολης και γύρω από την ΠΑΘΕ. Οι επιχειρήσεις αυτές λειτουργούν με αναφορά αφενός το πολεοδομικό συγκρότημα
Θεσσαλονίκης και αφετέρου τα Βαλκάνια και επηρεάζουν σημαντικά τη φυσιογνωμία της Π.Ε. Κιλκίς όπου αποτελούν
σημαντικό σημείο της οικονομικής και κοινωνικής δομής του.
Τριτογενής τομέας
Ο τριτογενής τομέας ακολουθεί τις τάσεις που επικρατούν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Πέραν της κλασσικής επιχείρησης
λειτουργούν εξειδικευμένες και πρωτοπόρες με σημαντική τη συμβολή τους και σε εθνικό επίπεδο. Στην Π.Ε. Κιλκίς
λειτουργεί σύγχρονο εργαστήριο μετρολογίας διακρίβωσης βαθμονόμησης, πιστοποίησης και δοκιμών που είναι
σημαντικό στη διαδικασία ελέγχου ποιότητας υλικών και υπηρεσιών για την απόκτηση πιστοποιημένης ποιότητας,
απαραίτητα προϋπόθεση για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της περιοχής.
Εκτός από τα εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν στην περιοχή στην ικανοποίηση αναγκών των κατοίκων συμβάλλει
και η λειτουργία των λαϊκών αγορών της περιοχής. Οι δημόσιες υπηρεσίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκονται
συγκεντρωμένες στη πόλη του Κιλκίς και κάποιες στα άλλες μεγάλες πόλεις της περιοχής παρέμβασης. Αξίζει να σημειωθεί
ότι μεγάλο μέρος από τους απασχολούμενους στις υπηρεσίες αυτές μετακινείται καθημερινά από το πολεοδομικό
Συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Στον Νομό Κιλκίς, υπάρχει επίσης τα τελευταία χρόνια αύξηση του Τουρισμού, με έμφαση
στον Ιαματικό (Πικρολίμνη) αλλά και τον χειμερινό –τουρισμό περιπέτειας.
26
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Εξαγόμενα Προϊόντα
Παρόλο που η Π.Ε. Κιλκίς χαρακτηρίζεται ως ένας γεωργικός και κτηνοτροφικός Νομός, τα κυριότερα εξαγωγικά του
προϊόντα αποτελούν Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του καθώς και οι Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές 3,
σε αντίθεση με τους Νομούς Πέλλας και Φλώρινας, όπου τα γεωργικά προϊόντα αποτελούν τόσο το κύριο παραγωγικό
αλλά και εξαγωγικό προϊόν. Το φαινόμενο αυτό, οφείλεται στις δύο μεγάλες βιομηχανίες που εδρεύουν στη ΒΙ.ΠΕ Κιλκίς,
την Alumil που επηρεάζει τις εξαγωγές Αργιλίου (Αλουμίνιο) και τη KLEEMANN που επηρεάζει τις εξαγωγές μηχανών
(ανελκυστήρες). Τα παραπάνω στοιχεία, φανερώνουν το μέγεθος επίδρασης συγκεκριμένων επιχειρηματικών μονάδων
στη συνολική εξαγωγική φυσιογνωμία μιας περιοχής, από συγκεκριμένες βιομηχανικές επενδύσεις. Σε επίπεδο χώρας,
ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Σουηδίας, όπου τη δεκαετία του 2000 εκτόξευσε τις εξαγωγές της αλλά και τους
δείκτες καινοτομίας λόγω της NOKIA (κάτι που δεν ισχύει σήμερα λόγω της πτώσης των μεγεθών της εταιρίας που δεν
έχει καταφέρει να ακολουθήσει τον ανταγωνισμό).
1.3.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) –
Υποδομές
Μεταφορικές Υποδομές
Η Π.Ε. Κιλκίς βρίσκεται στο βόρειο άκρο του βασικού άξονα ανάπτυξης της χώρας, όπως αυτός ορίζεται από τον οδικό
άξονα Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη Εύζωνοι (ΠΑΘΕ) και την αντίστοιχη σιδηροδρομική γραμμή. Η Π.Ε. έχει την
δυνατότητα σύνδεσης με τις υπόλοιπες χώρες της Βαλκανικής και την Ευρώπη μέσα από τρεις εισόδους - εξόδους και
συγκεκριμένα τους Ευζώνους, την Ειδομένη και τη Δοϊράνη.
Η γεωγραφική θέση της Π.Ε. Κιλκίς κοντά στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, οι τρεις είσοδοι έξοδοι της χώρας, η διέλευση
του άξονα Π.Α.Θ.Ε., το διεθνή σιδηροδρομικό δίκτυο αποτέλεσε στοιχείο για την χωροθέτηση στην περιοχή του διεθνούς
διαμετακομιστικού κέντρου πανευρωπαϊκής και όχι μόνο εμβέλειας, δημιουργεί σημαντικότατη προϋπόθεση ανάπτυξης
τόσο στην μεταποίηση όσο κυρίως στο εμπόριο. Η διέλευση από το τελωνείο των Ευζώνων οχημάτων παντός τύπου και
ανθρώπων συμβάλει στην ανάπτυξη της περιοχής στον τριτογενή τομέα τόσο στο εμπόριο όσο και στον τουρισμό. Η
συνεχής βελτίωση της κατάστασης στις σχέσεις με τη FYROM η εφαρμογή του προγράμματος ανασυγκρότησης της
Βαλκανικής διανοίγει νέες προοπτικές ανάπτυξης.
Οδικό & Σιδηροδρομικό Δίκτυο
Οδικό δίκτυο
Το οδικό δίκτυο της περιοχής ιεραρχείται διοικητικά σε Εθνικό, Επαρχιακό, Κοινοτικό και Αγροτικό - Δασικό οδικό δίκτυο.
Οι εθνικές οδοί, με εξαίρεση την Ε.Ο. Αθηνών - Ευζώνων, χαρακτηρίζονται ως κύριες αρτηρίες του υπεραστικού Εθνικού
δικτύου, οι οποίες όμως εξυπηρετούν τόσο τοπικές όσο και υπέρ - τοπικές κινήσεις. Βέβαια, τον τελευταίο καιρό και
μετά τα γνωστά γεγονότα στην πρώην Γιουγκοσλαβία, έχει μειωθεί ιδιαίτερα η χρήση των βασικών υπεραστικών
αρτηριών από τους διεθνείς μεταφορείς, με εξαίρεση το τμήμα που οδηγεί στον Προμαχώνα των Σερρών και τη
Βουλγαρία, απ’ όπου πλέον μετακινείται οδικά ένα μεγάλο κομμάτι των διεθνών μεταφορών από και προς την Ευρώπη.
Στην περίπτωση του επαρχιακού και δημοτικού δικτύου το επίπεδο της οδικής υποδομής από πλευράς τύπου και
κατασκευής, αν και ευρίσκεται σε ικανοποιητική κατάσταση, δεν είναι το απόλυτα επιθυμητό. Είναι βέβαιο γεγονός ότι
οποιαδήποτε προσπάθεια ορθολογικότερου σχεδιασμού του οδικού δικτύου θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολη αφού δεν
υφίσταται καμία πληροφορία σχετικά με τη ζήτηση και την πρόβλεψη των μετακινήσεων αλλά πολύ περισσότερο μια
ολοκληρωμένη μελέτη σχεδιασμού των μεταφορών από την οποία θα προέκυπταν τόσο οι αναγκαίες συνδέσεις τοπικές
3
Αναλυτικά τα στοιχεία των εξαγωγών ανα κλάδο για την Π.Ε. Κιλκίς παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 2, στην ενότητα 2.2.2.
27
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
- υπερτοπικές, αλλά και η μορφή - τύπος των οδικών αυτών συνδέσεων. Τέλος, ελλιπές φαίνεται να είναι το δίκτυο που
εξυπηρετεί ή μπορεί να εξυπηρετήσει περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπως είναι το Πάϊκο, η περιοχή των
Κρουσίων, η Δοϊράνη, κλπ.
Σιδηροδρομικό δίκτυο
Το σιδηροδρομικό δίκτυο περιλαμβάνει δύο κύριους υπεραστικούς - διεθνείς άξονες, οι οποίοι είναι:
Η γραμμή Θεσσαλονίκης - Πολυκάστρου - Ειδομένης - πρώην Γιουγκοσλαβία, και η γραμμή Θεσσαλονίκης - Κιλκίς Σερρών - Αλεξανδρούπολης.
Ο χαρακτήρας των παραπάνω συνδέσεων είναι καθαρά υπεραστικός με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο σιδηρόδρομος να
συμβάλλει σημαντικά στη σύνδεση με περιφερειακά γειτονικά κέντρα, όπως η Θεσσαλονίκη, αλλά και να εξυπηρετήσει
τις μεταφορές προϊόντων από τις αναπτυσσόμενες βιομηχανικά περιοχές, όπως είναι η ΒΙΠΕ του Σταυροχωρίου. Οι
μετακινήσεις με το σιδηρόδρομο αποτελούν μικρό ποσοστό, αφού ο χαρακτήρας της σύνδεσης αυτής είναι υπεραστικός
καθαρά με απαγορευτικούς χρόνους προς τη Θεσσαλονίκη ή τα διπλανά μεγάλα αστικά κέντρα.
Επιβατικές μετακινήσεις
Οι επιβατικές μετακινήσεις τοπικού και υπέρ - τοπικού χαρακτήρα εξυπηρετούνται εκτός των ιδιωτικών μέσων από το
υπεραστικό ΚΤΕΛ. Ειδικότερα στο Δήμο του Κιλκίς λειτουργούν και γραμμές αστικού ΚΤΕΛ. Οι εσωτερικές τοπικές
μετακινήσεις ικανοποιούνται από το ΚΤΕΛ της Π.Ε. Κιλκίς με κέντρα πάντοτε τους μεγάλους οικισμούς.
Οι εμπορευματικές μετακινήσεις γίνονται σχεδόν αποκλειστικά με φορτηγά οχήματα δηλαδή, εξυπηρετούνται από το
υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
Χαρακτηριστικό μειονέκτημα των δημοσίων συστημάτων εξυπηρέτησης, κύρια της επιβατικής κίνησης, είναι η μικρή
απόσταση από τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Θεσ/νίκη, όπου το Ι.Χ. αυτοκίνητο εμφανίζει μεγαλύτερη ευελιξία και
βαθμό εξυπηρέτησης.
Υποδομές ενέργειας και τηλεπικοινωνιών
Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, η υλοποίηση του προγράμματος του Ο.Τ.Ε., έχει οδηγήσει σε ικανοποιητική κάλυψη
των αναγκών της βασικής τηλεφωνίας στο σύνολο της Π.Ε. Κιλκίς. Είναι απαραίτητο να προχωρήσει ο Ο.Τ.Ε. και στην
ποιοτική αναβάθμιση του υπάρχοντος δικτύου, με μεγαλύτερη έμφαση στην εισαγωγή ψηφιακής τεχνολογίας, κυρίως
όσον αφορά τα αστικά κέντρα και τις βιομηχανικές ζώνες (ΒΙ.ΠΕ., Σταυροχωρίου, Πολυκάστρου Ν. Σάντα).
Στον τομέα της ενέργειας, φαίνεται ότι καλύπτονται επαρκώς οι ανάγκες της Π.Ε. Κιλκίς. Οι περιορισμοί και οι
δυνατότητες που θα προκύψουν στον τομέα αυτόν τα επόμενα χρόνια, έχουν άμεση σχέση με την εισαγωγή, τον τρόπο
και την έκταση διάθεσης του Φυσικού Αερίου.
Αεροδρόμια – Λιμάνια
Η Π.Ε. Κιλκίς δεν διαθέτει ούτε αεροδρόμια ούτε φυσικά και κάποιο λιμάνι. Σε πάρα πολύ κοντινή απόσταση όμως,
βρίσκεται το αεροδρόμιο και το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης προσδίδοντας ουσιαστικά συγκριτικά πλεονεκτήματα
μεταφορικών υποδομών.
Βιομηχανικές Υποδομές
Η ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου χαρακτηρίζεται ως η καλύτερα οργανωμένη και δυναμική ΒΙΠΕ της Ελλάδας με άρτιες υποδομές.
Σ' αυτήν είναι εγκατεστημένες 42 βιομηχανίες, απασχολώντας περισσότερους από 2.000 εργαζομένους, ενώ στην
28
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
επέκταση της έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον εγκατάστασης ή μετεγκατάστασης νεοϊδρυόμενες και υπάρχουσες μεγάλες
βιομηχανίες. Επιπλέον, από τον Ιούλιο του 2007 η ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου συνδέεται με το δίκτυο φυσικού αερίου της
χώρας με αποτέλεσμα οι εγκατεστημένες επιχειρήσεις να αποκτήσουν ενεργειακή ευελιξία. Τέλος, το 2007
πραγματοποιήθηκαν έργα αναβάθμισής της ύψους 1,3 εκατομμυρίων ευρώ και επίσης κατασκευάστηκε και σύγχρονος
πυροσβεστικός σταθμός (Υπουργείο Ανάπτυξης). Στη συνέχεια παρουσιάζονται ορισμένες από τις κυριότερες
επιχειρήσεις οι οποίες είναι εγκατεστημένες στη ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου:

ALUMIL A.E. – Βιομηχανία αλουμινίου

ΚΟΝΒΑ – Βιομηχανία κονσερβών

KLEEMANN - Συστήματα ανελκυστήρων

DUROPLAST

ΕΝΙΜΕΞ Α.Ε. – Υδραυλικές εγκαταστάσεις
Περιοχές υποδοχής βιομηχανικής δραστηριότητας υπάρχουν στην Αξιούπολη και το Πολύκαστρο όπου προς το παρόν
υπάρχουν εγκατεστημένες λίγες βιομηχανίες ενώ αναπτύσσεται ενδιαφέρον εγκατάστασης και από άλλες. Στην παρούσα
χρονική στιγμή υπάρχει πρόθεση σχεδιασμού και βούληση να οριστούν ως Βιομηχανικά Πάρκα και οι παραπάνω περιοχές
όπως και η περιοχή της Ν. Σάντας αλλά προς το παρόν το θέμα βρίσκεται στο στάδιο της διαβούλευσης με τους
αρμόδιους φορείς.
Επίσης, στην περιοχή της Ν. Σάντας, είναι εγκαταστημένες 40 βιομηχανίες. Στην περιοχή αυτή υπάρχουν κοινές
υποδομές και οργάνωση. Μια από τις σημαντικότερες εγκαταστάσεις της περιοχής είναι αυτή της γαλακτοβιομηχανίας
ΑΓΝΟ καθώς επίσης και της TORRE στον ίδιο κλάδο δραστηριότητας. Άτυπες συγκεντρώσεις βιομηχανιών παρατηρούνται
στο Παλιό και Νέο Αγιονέρι, στα περίχωρα της πόλης του Κιλκίς και στην περιοχή Πεδινού, Γαλλικού, Μανδρών και
Καμπάνη.
1.3.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Η περιοχή τη χρονική περίοδο 1971-2001 εμφάνισε μια ιδιαίτερα σημαντική αναδιάρθρωση στον τομέα της
απασχόλησης. Ο δευτερογενής και τριτογενής τομέας πριν τη δεκαετία του ’70 ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Από τα μέσα
της δεκαετίας του ’70 όμως ξεκίνησε η εκβιομηχάνιση, βασισμένη στην εγγύτητα με το μεγάλο αστικό κέντρο της
Θεσσαλονίκης και στα κίνητρα που δόθηκαν. Ωστόσο η περιοχή εξακολουθεί να διατηρεί τον έντονα αγροτικό της
χαρακτήρα, από άποψη παραγωγικής εξειδίκευσης και απασχόλησης, με σημαντικό ποσοστό του οικονομικά ενεργού
πληθυσμού της στον πρωτογενή τομέα.
Από τη διάρθρωση των στοιχείων της απασχόλησης στους ορεινές και μειονεκτικούς οικισμούς της περιοχής
αναδεικνύεται η «βαρύτητα» του πρωτογενή τομέα αλλά και η αναγκαιότητα για δημιουργία ανοικτών συνθηκών για
την ανάπτυξη του δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Οι αναμενόμενες αλλαγές των συνθηκών αγοράς στα πλαίσια της
παγκοσμιοποίησης και οι συνθήκες έντονου ανταγωνισμού που αναπτύσσονται αναμένεται να δράσουν καταλυτικά στις
αγροτικές τοπικές κοινωνίες με αποτέλεσμα να καθίσταται απαραίτητη την αναδιάρθρωση της οικονομίας.
Επιπλέον η ηλιακή διάρθρωση των απασχολούμενων είναι προβληματική δεδομένου ότι η συμμετοχή των νέων είναι
μικρή ενώ το ποσοστό ανεργίας ακολουθεί αυξητική πορεία, γεγονός που οφείλεται αφενός στη συρρίκνωση του
αγροτικού τομέα και αφετέρου στην εισροή οικονομικών μεταναστών. Η άνοδος του εκπαιδευτικού επιπέδου των
κατοίκων, καθώς συνεπάγεται επιθυμία για έξοδο από τον πρωτογενή τομέα και αναζήτηση συχνά μισθωτής εργασίας,
αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό παράγοντα ανεργίας.
29
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 2: Επίπεδο Εκπαίδευσης Ανθρωπίνου Δυναμικού Π.Ε. Κιλκίς
Πηγή: ΕΛΤΑΤ – Ίδια επεξεργασία
Ένα σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού της Π.Ε. του Κιλκίς (64%) είναι απόφοιτοι Δημοτικού, ενώ το 6% δεν
έχουν τελειώσει το Δημοτικό. Επίσης, περίπου το 20% έχουν απολυτήριο Μέσης Εκπαίδευσης, ενώ το 10% είναι
πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ποσοστό του εργατικού δυναμικού της Π.Ε. του Κιλκίς
(61%) που είναι απόφοιτοι Δημοτικού αφορά σε όλες τις ηλικίες και όχι αποκλειστικά σε ηλικιακά γηραιότερες
πληθυσμιακές ομάδες. Αυτό έχει επιπτώσεις στην αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής, ενώ τα στοιχεία δείχνουν ότι το
πρόβλημα αυτό έχει διαχρονικό χαρακτήρα.
Όσον αφορά τους τομείς έρευνας και ανάπτυξης, στον Νομό Κιλκίς εδρεύει Το Τμήμα Σχεδιασμού και Παραγωγής
Ενδυμάτων που ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1999 έδρα το Κιλκίς. Το Τμήμα Σχεδιασμού και Παραγωγής Ενδυμάτων
έχει ως αποστολή να προάγει, με τη διδασκαλία και την εφαρμοσμένη έρευνα, την ανάπτυξη και τη μετάδοση των
γνώσεων στην τεχνολογία και την επιστήμη, που περιλαμβάνει το γνωστικό αντικείμενο του κλάδου της ένδυσης.
Σημειώνεται πως Η Π.Ε. Κιλκίς δεν διαθέτει οργανωμένες δομές έρευνας και ανάπτυξης, αλλά είναι πάρα πολύ κοντά
στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης, γεγονός που διευκολύνει τις συνέργειες τόσο με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης, όσο και με τους άλλους φορείς έρευνας (Τεχνολογικά Πάρκα, ΕΚΕΤΑ, Ζώνη Καινοτομίας κλπ.)
30
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.3.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα της Π.Ε. Κιλκίς
Περιβάλλον
Εσωτερικό
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Ισχυρή μεταποιητική δραστηριότητα σε συγκεκριμένους

Κυριαρχία παραδοσιακών κλάδων έντασης εργασίας και

τομείς
Ισχυρή βιομηχανική δραστηριότητα

χαμηλής εξειδίκευσης
Έλλειψη σύγχρονων

Ύπαρξη ορυκτού πλούτου

Ποικιλομορφία αγροτικής παραγωγής

Αυξημένο κόστος παραγωγής

Ποικιλομορφία κτηνοτροφικής παραγωγής

Έλλειψη

Αξιόλογοι τουριστικοί πόροι

Αυξημένες επενδύσεις από την Π.Ε. Θεσσαλονίκης

παραγωγής στον αγροτικό τομέα
Μη εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου
Ευκαιρίες

Ισχυρή
υποδομών
στην
νέων
σύγχρονων
αποτελεσματικών
μεθόδων
Απειλές
βιομηχανική
περιοχή
(ΒΙ.ΠΑ.)
με
επιχειρήσεις

εξαγωγικού προσανατολισμού
Εξωτερικό Περιβάλλον
μεταποιητικών
πρωτογενή παραγωγή
Ανταγωνισμός στα πλαίσια της σταδιακής άμβλυνσης των
περιορισμών στο διεθνές εμπόριο και της διεύρυνσης της

Ύπαρξη συγκέντρωσης βιομηχανιών στην ευρύτερη περιοχή


της Π.Ε. (Νέα Σάντα κ.α.)
Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για ποιοτικότερα
αγροτικά & κτηνοτροφικά προϊόντα

Ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού από τις γειτονικές

βαλκανικές χώρες
Συνεχής συρρίκνωση της οικονομίας και του ΑΕΠ

Συνεχιζόμενη

Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για βιολογικά

αγροτικά & κτηνοτροφικά προϊόντα
Δυνατότητες εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου

Δυνατότητες ανάπτυξης τουριστικού προϊόντος

Δυνατότητες δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων αγροτικών
Ε.Ε.
Μετακίνηση παραγωγικών μονάδων έντασης εργασίας σε
όμορες χώρες και περιφέρειες
μείωση
της
ανταγωνιστικότητας
ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Β. Ελλάδας
προϊόντων
31
στον
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.3.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα)
– Υποδομές
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Δίκτυα Μεταφορών και τις Υποδομές της Π.Ε. Κιλκίς.
Πλεονεκτήματα
Εσωτερικό Περιβάλλον

Αδυναμίες
Δυνατότητα σύνδεσης με τις υπόλοιπες χώρες της Βαλκανικής
και την Ευρώπη μέσα από τρεις εισόδους – εξόδους

Γεωγραφική απόσταση από τα δυτικά Ευρωπαϊκά κέντρα και
ανεπαρκείς συνδέσεις
(Ευζώνους, Ειδομένη, Δοϊράνη)

Ανεπαρκές σε τεχνολογία σιδηροδρομικό δίκτυο

Γεωγραφική θέση της Π.Ε. Κιλκίς κοντά στο λιμάνι &

Ανεπαρκές σε κάλυψη σιδηροδρομικό δίκτυο

Δυσκολία

αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης
Γεωπολιτική θέση στον ευρύτερο οικονομικό χώρο της ΝΑ
Ευρώπης

πεπαλαιωμένου οδικού δικτύου
Αύξηση κόστους στις εμπορευματικές μετακινήσεις λόγω του

Συμμετοχή στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών


Εύκολη πρόσβαση στη Θεσσαλονίκη
Ύπαρξη ηλεκτρονικών – ψηφιακών υποδομών στο σύνολο της
εμπορευματικές
μετακινήσεις
λόγω
οδικού δικτύου

Απουσία διαμετακομιστικού κέντρου

Εξάρτηση από την περιοχή της Θεσσαλονίκης σε logistics
Π.Ε.

Ύπαρξη ισχυρών βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ.)
Περιβάλλον
Ευκαιρίες
Εξωτερικό
στις
Απειλές

Εγγύτητα στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης

Περαιτέρω απαξίωση του σιδηροδρομικού δικτύου

Εγγύτητα σε Βαλκάνια και Παρευξείνια ζώνη – ζώνη μεγάλων

Περαιτέρω απαξίωση του οδικού δικτύου
αλλαγών και προοπτικών

Ισχυρός ανταγωνισμός στις μεταφορές από γειτονικές χώρες

Ολοκλήρωση των νέων οδικών δικτύων (εθνικών και διεθνών)

Μετακίνηση των logistics σε γειτονικές χώρες


Αναβάθμιση και αξιοποίηση των βιομηχανικών υποδομών
Βελτίωση των εμπορικών σχέσεων με γειτονικές χώρες
32
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.3.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά το Ανθρώπινο Δυναμικό και τις υποδομές Έρευνας & Ανάπτυξης της Π.Ε. Κιλκίς.
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Δυνατότητα άντλησης πόρων εξειδικευμένου ανθρωπίνου

δυναμικού από την περιοχή της Θεσσαλονίκης
Εγγύτητα με φορείς έρευνας και ανάπτυξης και καινοτομίας

Εσωτερικό Περιβάλλον
αποδυνάμωση
και
γήρανση
των
παραμεθόριων και αγροτικών περιοχών με επακόλουθο τη
συρρίκνωση δραστηριοτήτων και τη μείωση της
από την περιοχή της Θεσσαλονίκης
παραγωγικότητας

Λειτουργία τμήματος ΑΤΕΙ στο Κιλκίς


Αύξηση του μορφωτικού επιπέδου τα τελευταία χρόνια

Μείωση της φυγής του πληθυσμού στα αστικά κέντρα
Μικρή ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών, χαμηλή
χρηματοδότηση και ζήτηση έρευνας και καινοτομίας από
επιχειρήσεις

Χαμηλός βαθμός απασχόλησης και υψηλά ποσοστά ανεργίας,
που πλήττουν κυρίως τις γυναίκες, τους νέους και τους
μακροχρόνια άνεργους

Χαμηλότερο του εθνικού μέσου όρου επίπεδο εκπαίδευσης

του εργατικού δυναμικού
Χαμηλή αναλογία ερευνητικού προσωπικού ως προς το
σύνολο των απασχολουμένων
Ευκαιρίες

Απειλές
Εκμετάλλευση καταρτισμένου ανθρωπίνου δυναμικού από την

Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Εξωτερικό Περιβάλλον
Πληθυσμιακή
Εξάρτηση σε καταρτισμένο προσωπικό από την Π.Ε.
Θεσσαλονίκης

Ενίσχυση πολιτικών ένταξης
παραγωγική διαδικασία

Διαρκής τεχνολογική εξέλιξη σε ψηφιακά μέσα

Αύξηση ενδιαφέροντος για την πολιτική για την απασχόληση


(Στρατηγική Λισσαβόνας)
Αυξανόμενη ενασχόληση των νέων με τις νέες τεχνολογίες
Ισχυρός ανταγωνισμός και άμβλυνση των τεχνολογικών
διαφορών με τις γείτονες χώρες

Ευκαιρίες αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής με

Συνεχής φυγή καταρτισμένου ανθρωπίνου δυναμικού στο
της
καινοτομίας
στην

Εξάρτηση στους τομείς έρευνας και ανάπτυξης από την Π.Ε.
Θεσσαλονίκης

Μείωση του επιπέδου εκπαίδευσης λόγω της οικονομικής
κρίσης
σύγχρονα μέσα

εξωτερικό
Συνεργίες με εκπαιδευτικά ιδρύματα – φορείς καινοτομίας από

Δημογραφική γήρανση και επιβάρυνση του ασφαλιστικού
συστήματος

Αδυναμία ενσωμάτωσης του ανθρωπίνου δυναμικού που
την περιοχή της Θεσσαλονίκης
προέρχεται από παράνομη μετανάστευση
1.3.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Κιλκίς
Το αποτέλεσμα της ανάλυσης SWOT σε συνδυασμό με την ανάλυση για την Εξωστρέφεια και την Ανταγωνιστικότητα,
αποτελούν τη συστηματική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης για την Π.Ε. Κιλκίς. Ειδικότερα με τη συνδυασμένη
ανάγνωση των τεταρτημορίων της SWOT ανά ζεύγος (Δυνατά σημεία με Ευκαιρίες, Αδύνατα σημεία με Ευκαιρίες,
Δυνατά σημεία με Απειλές, Αδύνατα σημεία με απειλές), προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία αναλύονται υπό
το πρίσμα του εξωστρεφούς προσανατολισμού της Π.Ε. Κιλκίς.
Α. Παραγόμενα Προϊόντα
Όσον αφορά τα παραγόμενα προϊόντα, η ισχυροποίηση των δυνατών σημείων του Ν. Κιλκίς θα προέλθει από την
αξιοποίηση των ευκαιριών που εντοπίζονται στο εξωτερικό περιβάλλον, με βάση τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής Βιομηχανικής Παραγωγής με τη δημιουργία συνεργιών μεταξύ των επιχειρήσεων
33
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής Βιομηχανικής Παραγωγής με τη δημιουργία ομοειδών – συμπληρωματικών
επιχειρήσεων και προϊόντων

Εκμετάλλευση του Ορυκτού πλούτου της περιοχής

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής & Κτηνοτροφικής παραγωγής με στόχο τις διεθνείς αγορές που
παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής & Κτηνοτροφικής παραγωγής με στόχευση σε προϊόντα βιολογικής
καλλιέργειας

Εκσυγχρονισμός της ήδη ισχυρής αγροτικής & Κτηνοτροφικής παραγωγής με βάση τις νέες μεθόδους παραγωγής
και τη χρήση νέων τεχνολογιών

Ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος

Στροφή στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων

Δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων με μείωση του κόστους και αναβάθμιση της ποιότητας

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που τα καθιστά ποιο ελκυστικά για τις Διεθνής αγορές

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που βοηθά τη διακίνηση και πώλησή τους σε αγορές του εξωτερικού
Β. Υποδομές
Όσον αφορά τις Υποδομές:

Ισχυροποίηση των σχέσεων με τις διασυνοριακές χώρες λόγω εγγύτητας

Εκμετάλλευση των νέων οδικών υποδομών για τη μεταφορά εμπορευμάτων

Εκμετάλλευση των τελωνειακών υπηρεσιών (Ευζώνους, Ειδομένη, Δοϊράνη)

Περαιτέρω αξιοποίηση και προώθηση των υφιστάμενων Βιομηχανικών Υποδομών

Περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών και αναβάθμισή τους

Δημιουργία Διαμετακομιστικού Κέντρου στην περιοχή

Προσπάθεια απαγκίστρωσης από τη Θεσσαλονίκη αναφορικά με logistics και την διανομή των παραγόμενων
προϊόντων

Αναβάθμιση του Οδικού Δικτύου

Αναβάθμιση και επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου
Γ. Ανθρώπινο Δυναμικό και τομέας Έρευνας & Ανάπτυξης:

Δημιουργία συνεργιών με το Πανεπιστήμια και φορείς έρευνας & καινοτομίας από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης

Δημιουργία συνεργιών με το τμήμα του Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης που εδρεύει στο Κιλκίς

Εκμετάλλευση καταρτισμένου Ανθρωπίνου Δυναμικού από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης

Περαιτέρω εκμετάλλευση του Ανθρωπίνου Δυναμικού με έμφαση στις νέες τεχνολογίες

Κατάρτιση του υφιστάμενου ανθρωπίνου δυναμικού με έμφαση σε καινοτόμους τρόπους παραγωγής

Εκμετάλλευση της στροφής των νέων τα τελευταία χρόνια στην αγροτική παραγωγή

Δημιουργία Clusters στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής

Δημιουργία Clusters στον τομέα της Μεταποίησης με έμφαση στη Βιομηχανική Παραγωγή
34
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.4. Π.Ε. Πέλλας
1.4.1.Γενικά Χαρακτηριστικά
Η Π.Ε. Πέλλας βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και συνορεύει στα δυτικά με την
Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα με την Π.Ε. Φλώρινας, στα βόρεια με την Πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ), στα ανατολικά με τους Νομούς Κιλκίς και Θεσσαλονίκης και στα νότια με την Π.Ε.
Ημαθίας.
Μεγαλύτερη πόλη και βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο είναι τα Γιαννιτσά με 29.789 κατοίκους. Άλλα
σημαντικά κέντρα είναι η Έδεσσα (ή Αιγές, αρχαία πρωτεύουσα και Ιερή πόλη της Μακεδονίας) με πληθυσμό 19,036
κατοίκους κατά την απογραφή του 2011 και οι κωμοπόλεις Κρύα Βρύση με 6.535 κατοίκους, Αριδαία με 5.600 κατοίκους
και Σκύδρα με 5.801 κατοίκους.
Η Π.Ε. Πέλλας καταλαμβάνει έκταση 2.505,8 Km2 το μεγαλύτερο ποσοστό της οποίας καλύπτεται από καλλιεργήσιμη
γη, δάση και βοσκότοπους. Οι ορεινοί όγκοι που περιβάλλουν την περιοχή είναι το όρος Βόρας (2.524 μ.), το όρος
Βέρμιο (2.027 μ.), το όρος Πάικο (1.458 μ.), το όρος Τζένα (2.182 μ.) και το όρος Πίνοβο (2.154 μ.). Οι κύριες πεδινές
εκτάσεις της Π.Ε. Πέλλας είναι η πεδιάδα της Αριδαίας στο βόρειο τμήμα της Π.Ε. Πέλλας, καθώς και η απέραντη πεδιάδα
των Γιαννιτσών στο νοτιοανατολικό τμήμα της. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το φυσικό περιβάλλον και τα
οικοσυστήματα της περιοχής (ορεινοί όγκοι του Βόρρα, Πίνοβου, Τζένας, Βερμίου και Πάικου, λίμνες Βεγορίτιδα και
Άγρα, ποταμοί Εδεσσαίος (Βόδας), Μογλένιτσα, Αλιάκμονας, Λουδίας). Η Π.Ε. είναι εξαιρετικά πλούσιος σε επιφανειακό
και υπόγειο υδάτινο δυναμικό (Εδεσσαίος, Μογλένιτσας, Αλιάκμονας, Λουδίας) Στην Π.Ε. Πέλλας εντοπίζονται
αρχαιολογικοί χώροι ιδιαίτερης αξίας οι οποίοι προσελκύουν σημαντικό αριθμό επισκεπτών.
Η Π.Ε. Πέλλας χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πολυμορφία σε ό,τι αφορά στη μορφολογία, στις δραστηριότητες και στην
οικονομία. Στο πέρασμα του χρόνου, η διαφορετικότητα στους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ των διακριτών μορφολογικά
τμημάτων (ορεινό-πεδινό) καθίσταται σαφής με τη θεώρηση απλών δεικτών εξέλιξης όπως είναι η πληθυσμιακή
μεταβολή, η κατανομή του αγροτικού εισοδήματος και η συγκέντρωση θέσεων εργασίας στον δευτερογενή και τον
τριτογενή τομέα. Από την εξέταση των παραπάνω δεικτών διαπιστώνεται η ύπαρξη δύο ταχυτήτων ανάπτυξης μεταξύ
του ορεινού και του πεδινού τμήματος, με αποτέλεσμα την πληθυσμιακή «αιμορραγία» των ορεινών περιοχών, τη φυγή
νέων ανθρώπων προς τα αστικά κέντρα και την απουσία νέων θέσεων εργασίας. Η τάση αυτή σταδιακά αντιστρέφεται
την τελευταία δεκαετία, με την υλοποίηση επενδύσεων στο ορεινό τμήμα του Ν. Πέλλας, τη δημιουργία σημαντικών
τουριστικών πόλων έλξης και την αύξηση της επισκεψιμότητας. Αν και κατά βάση αγροτικός η Π.Ε. Πέλλας,
χαρακτηρίζεται τα τελευταία χρόνια, από εκδήλωση έντονης δραστηριότητας στον δευτερογενή και κύρια στον τριτογενή
τομέα όπου ο τουρισμός και ο πολιτισμός προβάλλουν ως τομείς της οικονομίας με ιδιαίτερες προοπτικές εξέλιξης και
θετικής συνεισφοράς στην προσπάθεια βελτίωσης του επιπέδου ζωής των κατοίκων της περιοχής.
1.4.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Για την Π.Ε. Πέλλας η υφιστάμενη κατάσταση σε σχέση με τα παραγόμενα προϊόντα και τη παραγωγική δυναμικότητα
της περιοχής, είναι αρκετά ξεκάθαρη4.
Συγκεκριμένα, ο πρωτογενής τομέας και συγκεκριμένα η γεωργική παραγωγή είναι κεντρικής σημασίας για την οικονομία
της περιοχής. Οδηγοί των εξαγωγών είναι τα γεωργικά προϊόντα, όπως καρποί και φρούτα καθώς και παρασκευάσματα
λαχανικών, καρπών και φρούτων, τα οποία παρουσιάζουν σταθερή ζήτηση στο διάστημα 2008 – 2010, με μία μικρή
πτώση το 2009. Σε μικρότερα μεγέθη ακολουθούν επίσης προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, όπως τα λαχανικά, φυτά
και ρίζες και παρασκευάσματα κρεάτων, ψαριών και μαλακίων. Στο επίπεδο της παραγωγής, σημαντικότερος είναι ο
4
Αναλυτικά τα στοιχεία των εξαγωγών ανα κλάδο για την Π.Ε. Πέλλας παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 2, στην ενότητα 2.2.3.
35
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
κλάδος της Γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας, ο οποίος συμπληρώνεται από αυτό του χονδρικού και λιανικού εμπορίου
με τη συμμετοχή της επισκευής των μηχανοκίνητων οχημάτων.
Τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας κατά το 2012 ήταν:

Ροδάκινα κάθε είδους, παρασκευασμένα ή διατηρημένα (προς Ταϊλάνδη, Γερμανία, Πολωνία, ΗΠΑ, Γαλλία, Τσεχία,
Ιταλία, Ουγγαρία)

Ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα brugnons και nectarines, νωπά (προς Ρωσία)

Καρποί και φρούτα, βρώσιμα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με
προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών (προς Γερμανία)

Σαλιγκάρια, άλλα από τα θαλασσινά (προς Γαλλία)

Ακτινίδια, νωπά (προς Ρωσία)

Πορτοκάλια, νωπά ή ξερά (προς Ρουμανία)

Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, αλλιώς παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη
ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (προς Γερμανία)

Μανταρίνια (προς Ρωσία)
1.4.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) –
Υποδομές
Μεταφορικές Υποδομές
Οδικό Δίκτυο
Οι υποδομές μεταφορών και ιδιαίτερα το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο αποτελούν σημαντικό μέρος των
τεχνικών υποδομών για κάθε Νομό, πολύ περισσότερο για την Π.Ε. Πέλλας για τον οποίο δεν υπάρχουν θαλάσσιες
μεταφορές και αερομεταφορές.
Στο εθνικό δίκτυο ανήκει το εντός του Νομού τμήμα της εθνικής οδού (Ε.Ο.2) Θεσσαλονίκη - Έδεσσα - Φλώρινα
- Σύνορα FYROM, που εξυπηρετεί τις μεταφορές σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο αφού αποτελεί μία από
τις ελάχιστες εξόδους της χώρας προς το Βορρά, παρά τα προβλήματα ανομοιομορφίας που παρουσιάζει.
Σήμερα βέβαια, λόγω των προβλημάτων με τη FYROM, η λειτουργικότητα της οδού έχει ιδιαίτερα υποβαθμιστεί. Έτσι
εξυπηρετούνται πλέον οι μεταφορές τοπικού και περιφερειακού χαρακτήρα, οι οποίες είναι όμως αρκετές λόγω της
σημασίας της οδού ως άξονα οδικής εξυπηρέτησης σε όλη τη Δυτική Μακεδονία.
Το επαρχιακό δίκτυο περιλαμβάνει το πρωτεύον επαρχιακό οδικό δίκτυο και στην περιοχή παρέμβασης το
πρωτεύον επαρχιακό δίκτυο περιλαμβάνει τους επαρχιακούς δρόμους, ενώ δεν καταγράφεται δευτερεύον επαρχιακό
οδικό δίκτυο.
Σιδηροδρομικό δίκτυο
Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Π.Ε. Πέλλας περιλαμβάνει ένα μόνο υπεραστικό άξονα ο οποίος συνδέει τη Θεσσαλονίκη
με την Έδεσσα και τη Δυτική Μακεδονία, ενώ χρόνος μετάβασης είναι σημαντικά μεγαλύτερος από κάθε άλλο μέσο,
κάτι που είναι αντίθετο με τη διεθνή πρακτική.
36
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Επιβατικές μετακινήσεις
Οι επιβατικές μετακινήσεις τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα εξυπηρετούνται, εκτός του σιδηροδρόμου και των
ιδιωτικών μέσων, από το υπεραστικό ΚΤΕΛ. Ειδικότερα, στο Δήμο Γιαννιτσών λειτουργούν και γραμμές του αστικού
ΚΤΕΛ με χαρακτήρα κυρίως περιαστικό αφού εξυπηρετούν τις συνδέσεις της πόλης των Γιαννιτσών με τους κοντινούς
οικισμούς.
Οι
εμπορευματικές μετακινήσεις
γίνονται σχεδόν αποκλειστικά με φορτηγά
και
βέβαια εξυπηρετούνται από το
υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
Αεροδρόμια – Λιμάνια
Η Π.Ε. Πέλλας δεν διαθέτει ούτε αεροδρόμια ούτε φυσικά και κάποιο λιμάνι. Το κοντινότερο αεροδρόμιο και λιμάνι στον
Νομό βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη.
Τηλεπικοινωνιακές Υποδομές
Ο εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς στο Νομό
Πέλλας. Οι υφιστάμενες προσφερόμενες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες στην Π.Ε. Πέλλας αφορούν στις εξής:

Ψηφιακή τηλεφωνία (Έδεσσα - Γιαννιτσά – Σκύδρα - Αριδαία – Κρύα Βρύση και σε άλλα πολλά αστικά κέντρα)

Ποσοστό ψηφιακοποίησης των παροχών: 100%

60.000 περίπου τηλεφωνικές συνδέσεις είναι ψηφιακές

Ψηφιακές ευκολίες

ISDN (PRA & BRA): Ψηφιακό Δίκτυο Ενοποιημένων Υπηρεσιών (πρωτεύουσα πρόσβαση και βασική πρόσβαση)
Όσον αφορά στην εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, η ψηφιοποίηση του δικτύου έχει ολοκληρωθεί. Ο Ν. Πέλλας
πρωτοπορεί στη χρήση τεχνολογίας οπτικών ινών, δεδομένου ότι η υπεραστική σύνδεση Έδεσσα - Γιαννιτσά Θεσ/νίκη ήταν η πρώτη η οποία χρησιμοποίησε «ζεύξη» οπτικών ινών.
Αναφορικά με την παρουσία των Δήμων στο διαδίκτυο, όλοι οι Δήμοι της περιοχής παρέμβασης διαθέτουν
ιστοσελίδα, όπως επίσης και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πέλλας.
Βιομηχανικές Υποδομές
Στον Νομό Πέλλας υπάρχουν αυτή τη στιγμή 2 Βιομηχανικές Περιοχές (ΒΙ.ΠΕ.), η ΒΙ.ΠΕ. Πέλλας - Ημαθίας (Πετραία)
και η ΒΙ.ΠΕ. Έδεσσας.
Όσον αφορά τη ΒΙ.ΠΕ. Πέλλας - Ημαθίας (Πετραία), είναι ακόμη ανενεργή αφού η περιοχή είναι οριοθετημένη αλλά δεν
έχει ακόμη εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο.
Όσον αφορά τη ΒΙ.ΠΕ. Έδεσσας, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη ζήτηση ανάμεσα στις επιχειρήσεις της περιοχής, μιας και η
βιομηχανική παραγωγή στην περιοχή είναι ιδιαίτερα περιορισμένη.
1.4.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Η κατανομή του πληθυσμού κατά ομάδες ηλικιών δείχνει ότι η υπό μελέτη περιοχή παρουσιάζει μεγαλύτερο
ποσοστό ατόμων ηλικίας άνω των 64 ετών από την Π.Κ.Μ. και το σύνολο της. Το ποσοστό των κατοίκων ηλικίας 1564 της προτεινόμενης περιοχής είναι ελαφρώς μικρότερο από την ΠΚΜ και την Ελλάδα.
37
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Το επίπεδο εκπαίδευσης του ανθρωπίνου δυναμικού στην Π.Ε. Πέλλας απεικονίζεται στο παρακάτω Γράφημα.
Γράφημα 3: Επίπεδο Εκπαίδευσης Ανθρωπίνου Δυναμικού Ν. Πέλλας
Πηγή: Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ – Ίδια επεξεργασία
Παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο μέρος του ενεργού πληθυσμού διαθέτει βασική εκπαίδευση ενώ ένα ποσοστό της
τάξεως του 7% περίπου έχει ανώτατη εκπαίδευση.
Ο Ν. Πέλλας παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα το οποίο ανέρχεται σε 44,35%
του συνολικού αριθμού των απασχολουμένων, ενώ στον δευτερογενή τομέα απασχολείται το 17,15% και στον τριτογενή
το 36,15% (ΕΣΥΕ, 2001).
Στον Νομό Πέλλας λειτουργούν ιδιωτικά και δημόσια Ι.Ε.Κ. καθώς και εργαστήρια μεταλυκειακών σπουδών. Σε γενικές
γραμμές, δεν υπάρχουν υποδομές έρευνας και ανάπτυξης, καθώς δεν είναι δυνατή και η συνεργασία της παραγωγικής
βάσης της περιοχής με ακαδημαϊκά ιδρύματα. Επίσης, δεν υπάρχουν επιχειρήσεις παραγωγής τεχνολογικών προϊόντων,
καθώς και υποδομές προώθησης της καινοτομίας όπως Τεχνολογικά Πάρκα, Clusters, Ερευνητικά Κέντρα κ.α.
38
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.4.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα της Π.Ε. Πέλλας.
Εσωτερικό Περιβάλλον
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες


Ποικιλομορφία αγροτικής παραγωγής
Ποιοτικά Αγροτικά Προϊόντα με διεθνή αναγνωρισιμότητα

Κυριαρχία παραδοσιακών κλάδων έντασης εργασίας και
χαμηλής εξειδίκευσης

Κλιματολογικές

Περιορισμένη βιομηχανική παραγωγή
παραγωγή

Συγκεντρωτισμός στην πρωτογενή παραγωγή

Αξιόλογοι τουριστικοί πόροι

Έλλειψη συγχρονιών βιομηχανικών υποδομών

Διαποίκιλση της οικονομίας στις αγροτικές περιοχές/ανάπτυξη

Αυξημένο κόστος παραγωγής

Έλλειψη

οικολογικών παραγωγών
Περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους

Δυναμικός παραγωγικός πόλος και κέντρο παραγωγής βασικών
αγροτικών
συνθήκες
προϊόντων
με
που
ευνοούν
ισχυρές
την
αγροτική
σύγχρονων
αποτελεσματικών
μεθόδων
τοπικές
αγροτικές
εξειδικεύσεις
Ευκαιρίες
Απειλές

Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για ποιοτικότερα

αγροτικά προϊόντα
Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για βιολογικά

Ανταγωνισμός στα πλαίσια της σταδιακής άμβλυνσης των
περιορισμών στο διεθνές εμπόριο και της διεύρυνσης της
Ε.Ε.

Μετακίνηση παραγωγικών μονάδων έντασης εργασίας σε

όμορες χώρες και περιφέρειες
Οι αλλαγές στο παραγωγικό περιβάλλον του πρωτογενούς

περιοχές ,στο πρότυπο αειφόρου γεωργικής δραστηριότητας
Δυνατότητες ανάπτυξης τουριστικού προϊόντος

Δυνατότητες δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων αγροτικών

αγροτικά προϊόντα
Εξωτερικό Περιβάλλον
νέων
παραγωγής στον αγροτικό τομέα

Εφικτή προσαρμογή της γεωργίας, κυρίως στις ορεινές
τομέα λόγω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής
προϊόντων

Εκμετάλλευση του τοπικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος
σε σχέση με το τοπικά αγροτικά προϊόντα
Ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού από χώρες με προσφορά
αγροτικών προϊόντων σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές(Τουρκία,
Κίνα κλπ)

Συνεχής συρρίκνωση της οικονομίας και του Α.Ε.Π.

Συνεχιζόμενη
μείωση
της
ανταγωνιστικότητας
ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Β. Ελλάδας
39
στον
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.4.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα)
– Υποδομές
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Δίκτυα Μεταφορών και τις Υποδομές της Π.Ε. Πέλλας.
Εσωτερικό Περιβάλλον
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Εύκολη πρόσβαση σε γειτονικές χώρες των Βαλκανίων

Γεωπολιτική θέση στον ευρύτερο οικονομικό χώρο της ΝΑ
Περιβάλλον
Γεωγραφική απόσταση από τα δυτικά Ευρωπαϊκά κέντρα και
ανεπαρκείς συνδέσεις
Ευρώπης

Ανεπαρκές σε τεχνολογία σιδηροδρομικού δικτύου

Συμμετοχή στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών

Ανεπαρκές σε κάλυψη σιδηροδρομικού δικτύου

Γεωπολιτική θέση της ΠΚΜ στον ευρύτερο οικονομικό χώρο
της Νοτιοανατολικής Ευρώπης


Ανεπαρκές διασύνδεση μέσων και δικτύων
Δυσκολία στις εμπορευματικές μετακινήσεις

Διεύρυνση του Οδικού Δικτύου Θεσσαλονίκης-Έδεσσας

Ύπαρξη σιδηροδρομικού δικτύου

Εύκολη πρόσβαση στη Θεσσαλονίκη

Ύπαρξη ηλεκτρονικών-ψηφιακών υποδομών στο σύνολο του

Νομού
Ύπαρξη βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ)
Ευκαιρίες
Εξωτερικό

λόγω
πεπαλαιωμένου οδικού δικτύου

Αύξηση Κόστους στις εμπορευματικέ μετακινήσεις λόγω του

οδικού δικτύου
Εξάρτηση από την περιοχή της Θεσσαλονίκης σε logistics
Απειλές

Εγγύτητα σε Βαλκάνια και Παρευξείνια ζώνη-ζώνη μεγάλων

Περαιτέρω απαξίωση του σιδηροδρομικού δικτύου

αλλαγών και προοπτικών
Ολοκλήρωση των νέων οδικών δικτύων (εθνικών και διεθνών)


Περαιτέρω απαξίωση του οδικού δικτύου
Ισχυρός ανταγωνισμός στις μεταφορές από γειτονικές

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών

Βελτίωση των εμπορικών σχέσεων με γειτονικές χώρες
40
χώρες

Μετακίνηση των logistics σε γειτονικές χώρες
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.4.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά το Ανθρώπινο Δυναμικό και τις υποδομές Έρευνας & Ανάπτυξης της Π.Ε. Πέλλας.
Πλεονεκτήματα
Εσωτερικό Περιβάλλον


Αδυναμίες
Σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο εκπαίδευσης
Σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο εξειδίκευσης στον πρωτογενή
Πληθυσμιακή
αποδυνάμωση
και
γήρανση
των
παραμεθόριων και αγροτικών περιοχών με επακόλουθο τη
τομέα παραγωγής
συρρίκνωση

Δυνατότητα άντλησης πόρων εξειδικευμένου ανθρώπινου

δυναμικού από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης
Εγγύτητα με Φορείς Έρευνας Ανάπτυξης και Καινοτομίας από
παραγωγικότητας
Μικρή ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών, χαμηλή



Λειτουργία Πανεπιστημιακού Τμήματος στην Έδεσσα
δραστηριοτήτων
και
τη
μείωση
της
χρηματοδότηση και ζήτηση έρευνας και καινοτομίας από
τη περιοχή της Θεσσαλονίκης
επιχειρήσεις
Χαμηλός βαθμός απασχόλησης και υψηλά ποσοστά ανεργίας,
που πλήττουν τις γυναίκες ,τους νέους και τους μακροχρόνια

ανέργους
Χαμηλότερο του εθνικού μέσου όρου επίπεδο εκπαίδευσης
του εργατικού δυναμικού

Χαμηλή αναλογία ερευνητικού προσωπικού ως προς το
σύνολο των απασχολουμένων
Ευκαιρίες
Εξωτερικό Περιβάλλον

Απειλές

Ενίσχυση

παραγωγική διαδικασία
Διαρκής τεχνολογική εξέλιξη σε ψηφιακά μέσα

Αύξηση ενδιαφέροντος για την πολιτική για την απασχόληση
πολιτικών
ένταξης
της
καινοτομίας
στην

Ισχυρός ανταγωνισμός και άμβλυνση των τεχνολογικών
διαφορών με τις γείτονες χώρες
διαφορών με τις γείτονες χώρες
των τεχνολογικών

Συνεχής φυγή καταρτισμένου Ανθρώπινου Δυναμικού στο
εξωτερικό
Ενδεχόμενο κατάργησης του μοναδικού Πανεπιστημίου
(Στρατηγική Λισσαβόνας)

Αυξανόμενη ενασχόληση των Νέων με τις Νέες τεχνολογίες


Ευκαιρίες αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής με
σύγχρονα μέσα

Δημογραφική γήρανση και επιβάρυνση του ασφαλιστικού

συστήματος
Αδυναμία ενσωμάτωσης του ανθρώπινου δυναμικού που

Τμήματος στην Έδεσσα με βάση το σχέδιο Αθηνά
Συνέργιες με εκπαιδευτικά ιδρύματα-Φορείς Καινοτομίας από
τη περιοχή Θεσσαλονίκης
προέρχεται από παράνομη μετανάστευση
41
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.4.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Πέλλας
Το αποτέλεσμα της ανάλυσης SWOT σε συνδυασμό με την ανάλυση για την Εξωστρέφεια και την Ανταγωνιστικότητα,
αποτελούν τη συστηματική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης για την Π.Ε. Πέλλας. Ειδικότερα με τη
συνδυασμένη ανάγνωση των τεταρτημορίων της SWOT ανά ζεύγος (Δυνατά σημεία με Ευκαιρίες, Αδύνατα σημεία με
Ευκαιρίες, Δυνατά σημεία με Απειλές, Αδύνατα σημεία με απειλές), προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία
αναλύονται υπό το πρίσμα του εξωστρεφούς προσανατολισμού της περιοχής.
Α. Παραγόμενα Προϊόντα
Όσον αφορά τα παραγόμενα προϊόντα, η ισχυροποίηση των δυνατών σημείων του Ν. Πέλλας θα προέλθει από
την αξιοποίηση των ευκαιριών που εντοπίζονται στο εξωτερικό περιβάλλον, με βάση τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με στόχο τις διεθνείς αγορές που παρουσιάζουν αυξημένη
ζήτηση

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με στόχευση σε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας

Εκσυγχρονισμός της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με βάση τις νέες μεθόδους παραγωγής και τη χρήση νέων
τεχνολογιών

Ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος

Στροφή στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων

Σταδιακή «απεξάρτηση» από τον πρωτογενή τομέα με προσανατολισμό κυρίως στον τουρισμό

Δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων με μείωση του κόστους και αναβάθμιση της ποιότητας

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που τα καθιστά ποιο ελκυστικά για τις Διεθνής αγορές

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που βοηθά τη διακίνηση και πώλησή τους σε αγορές του εξωτερικού
Β. Υποδομές
Όσον αφορά τις Υποδομές:

Ισχυροποίηση των σχέσεων με τις διασυνοριακές χώρες λόγω εγγύτητας

Εκμετάλλευση των νέων οδικών υποδομών για τη μεταφορά εμπορευμάτων

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών με την αναδιοργάνωση των ΒΙ.ΠΕ

Περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών και αναβάθμισή τους

Προσπάθεια απαγκίστρωσης από τη Θεσσαλονίκη αναφορικά με logistics και την διανομή των παραγόμενων
προϊόντων

Αναβάθμιση του Οδικού Δικτύου

Αναβάθμιση και επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου
Γ. Ανθρώπινο Δυναμικό και τομέας Έρευνας & Ανάπτυξης:

Δημιουργία συνεργιών με το Πανεπιστημιακό Τμήμα στην Έδεσσα

Περαιτέρω εκμετάλλευση του Ανθρωπίνου Δυναμικού με έμφαση στις νέες τεχνολογίες

Κατάρτιση του υφιστάμενου ανθρωπίνου δυναμικού με έμφαση σε καινοτόμους τρόπους παραγωγής

Συνεργασίες με φορείς έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης

Εκμετάλλευση της στροφής των νέων τα τελευταία χρόνια στην αγροτική παραγωγή
42
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Δημιουργία Clusters στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής

Δημιουργία Clusters στον τομέα της Μεταποίησης
43
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.5. Π.Ε. Σερρών
1.5.1.Γενικά Χαρακτηριστικά
Η Π.Ε. Σερρών εντοπίζεται στο ανατολικό τμήμα του ευρύτερου γεωγραφικού διαμερίσματος της Μακεδονίας. Η
Μακεδονία, διοικητικά, διακρίνεται σε τρεις Οικονομικές Περιφέρειες. Στις περιφέρειες Ανατολικής, Κεντρικής και
Δυτικής Μακεδονίας. Ο νομός Σερρών καταλαμβάνει το ανατολικότερο τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας. Προς το
βορρά, συνορεύει με τη Βουλγαρία και νότια καταλήγει στον Στρυμονικό κόλπο. Ανατολικά συνορεύει με τους
νομούς Καβάλας και Δράμας και δυτικά με τους νομούς Κιλκίς και Θεσσαλονίκης.
Το μισό της έκτασής του χαρακτηρίζεται ως πεδινό – ημιορεινό. Πρόκειται για έναν από τους πιο πεδινούς νομούς
της Ελλάδας. Δυτικά, ο νομός Σερρών περικλείεται από τις οροσειρές Βερτίσκου και Κερδυλλίων, ενώ ανατολικά, από
τις οροσειρές Όρβηλου, Βροντούς, Μενοικίου και Παγγαίου.
Ο νομός διασχίζεται από τον ποταμό Στρυμόνα, ο οποίος πηγάζει στη Βουλγαρία και εκβάλει στον κόλπο του
Ορφανού. Η συνολική έκταση της Π.Ε. Σερρών είναι 3.967,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελεί το 3 % περίπου της
έκτασης της χώρας. Πρωτεύουσα της Π.Ε. είναι η πόλη των Σερρών.
Η εύφορη πεδιάδα των Σερρών είναι ασφαλώς το κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής. Οι χείμαρροι που
εκβάλουν σε αυτή, περίπου 60, εξασφαλίζουν ένα γόνιμο έδαφος για καλλιέργειες. Τα σημαντικότερα σε μέγεθος
ποτάμια της περιοχής είναι ο Στρυμόνας, ο Αγγίτης και ο Κρουσοβίτης.
Στα βορειοδυτικά της περιοχής, στους πρόποδες του όρους Μπέλες, εντοπίζεται η λίμνη Κερκίνη. Πρόκειται για το
σημαντικότερο υδροβιότοπο της περιοχής, οοποίος μάλιστα προστατεύεται, εκτός από το ελληνικό νομικό πλαίσιο
και από διεθνείς συνθήκες, όπως η συνθήκη Ramsar που αφορά διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπους, αλλά και η
συνθήκη Σ.Π.Π. η οποία αφορά Σημαντικές περιοχές για Πουλιά.
Η λίμνη της Κερκίνης είναι μία τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε από τη συγκράτηση σε φράγμα τμήματος
της
ροής
του ποταμού
Στρυμόνα. Ο
λόγος ήταν η προσπάθεια δημιουργίας αποθέματος νερού ώστε να μην
επηρεάζεται η άρδευση των καλλιεργειών σε περιόδους όπου η στάθμη του ποταμού έπεφτε επικίνδυνα. Πρόσθετα,
ανάλογα με την εποχή του χρόνου, η λίμνη καλύπτει έκταση από 54.000 έως 72.000 στρέμματα. Ένα πολύ
σημαντικό τμήμα της έκτασης της περιοχής καλύπτεται από δάση. Πιο συγκεκριμένα, τα δάση αντιστοιχούν σε 820.000
στρέμματα, καταλαμβάνοντας το 20% της επιφάνειας της Π.Ε. Σερρών.
Φυσική ασπίδα προστασίας της πεδιάδας των Σερρών αλλά και φυσικά όρια της Π.Ε. Σερρών αποτελούν οι ορεινοί
όγκοι που τον περιβάλλουν. Στα βορειοδυτικά του νομού υψώνεται η οροσειρά του Μπέλες και το Μαυροβούνι,
βορειοανατολικά το όρος Όρβηλος και νοτιοδυτικά το όρος Κερδύλλιο. Στα ανατολικά του νομού υπάρχει το
Μενοίκιο όρος και η οροσειρά της Βροντούς γνωστή για το πανέμορφο δάσος του Λαϊλιά, στην ευρύτερη
περιοχή του οποίου είναι εγκατεστημένο και χιονοδρομικό κέντρο. Νοτιοανατολικά της Π.Ε. Σερρών εκτείνεται το όρος
Παγγαίο και νοτιοδυτικά το όρος Βερτίσκος. Ένα άλλο αξιοσημείωτο φυσικό χαρακτηριστικό του νομού Σερρών
είναι το Φαράγγι του ποταμού Αγγίτη. Πρόκειται για μια ποτάμια κοιλάδα συνολικού μήκους 15 χιλιομέτρων
στην οποία εκτός των άλλων εντοπίζονται υδροφόρα δάση αλλά και σημαντικές βραχογραφίες που απεικονίζουν
ιππείς, ελάφια και αφηρημένα σχέδια. Σε απόσταση 500 μέτρων από το Φαράγγι του Αγγίτη βρίσκεται το σπήλαιο της
Αλιστράτης, ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά σπήλαια της Ευρώπης, με γνωστή έως σήμερα επιφάνεια ίση με 25.000
τετραγωνικά μέτρα.
44
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.5.2.Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Πρωτογενής τομέας
Γεωργία — Κτηνοτροφία
Η Π.Ε. Σερρών εδώ και χρόνια χαρακτηρίζεται γεωργικός νομός παρά το γεγονός ότι όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλη τη
χώρα ας, ο τομέας υπηρεσιών κερδίζει συνεχώς έδαφος στη συμμετοχή του συνολικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος
στο σύνολο του ΑΕΠ.
Στην Π.Ε. Σερρών συναντάται το γνώριμο πρόβλημα του πολυκερματισμού των αγροτικών εκμεταλλεύσεων που
αποτελεί θεμελιώδες πρόβλημα για το σύνολο του αγροτικού χώρου και ανασταλτικό παράγοντα στις πρωτοβουλίες
ανάπτυξής του.
Ένα από τα χαρακτηριστικά της γεωργικής παραγωγής της υπαίθρου του Ν. Σερρών είναι η μικρή διασπορά καλλιεργειών
ή αλλιώς η έντονη παραγωγική εξειδίκευση του αγροτικού πληθυσμού και μάλιστα σε καλλιέργειες οι οποίες είτε
θεωρούνται ξεπερασμένες, είτε αντιμετωπίζουν προβλήματα διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων στην αγορά και σε
κάθε περίπτωση επιφέρουν στους παραγωγούς μικρά εισοδήματα.
Θετικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι σε ορισμένες αλλά λίγες περιπτώσεις έχει δημιουργηθεί καλλιεργητική παράδοση
στην καλλιέργεια ορισμένων ειδών τα οποία διαφοροποιούνται από τις παραπάνω κοινότυπες καλλιέργειες. Τέτοια
παραδείγματα είναι οι αμυγδαλιές στους δήμους Αμφίπολης, Βισαλτίας και Ροδολίβους, οι ελιές στο δήμο Σερρών, οι
πατάτες (οι οποίες μάλιστα είναι και εξαιρετικής ποιότητας) στις ορεινές κοινότητες Ορεινής και Άνω Βροντούς ο καπνός
στους δήμους Εμμ. Παπά και Ν. Ζίχνης και η μηδική στους δήμους Σερρών, Σκουτάρεως και Ηράκλειας. Τέλος,
ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι σημαντικές εκτάσεις μένουν ακαλλιέργητες ως αγρανάπαυση (39,7% στην κοινότητα
Ορεινής, 18,4% στο δήμο Κερκίνης). Η έντονη εξειδίκευση των παραγωγών έχει σαν αποτέλεσμα μικρή ευελιξία –
προσαρμοστικότητα αυτών σε νέες καλλιέργειες σύμφωνα με τις απαιτήσεις της αγοράς και κατά συνέπεια τη δυσκολία
διάθεσης των γεωργικών προϊόντων.
Η κτηνοτροφία αποτελεί για την Π.Ε. Σερρών ένα σημαντικό κομμάτι της οικονομίας, όμως παρατηρείται μια σταθερά
διαχρονική μείωση όλων των ζώων με εξαίρεση τους χοίρους οι οποίοι την τελευταία εξαετία αυξήθηκαν σημαντικά. Η
μείωση του ζωικού κεφαλαίου οφείλεται κυρίως στην εξάλειψη των οικόσιτων ζώων τα οποία παλαιότερα υπήρχαν
σχεδόν σε κάθε εκμετάλλευση. Αντίστοιχα η αύξηση των χοίρων οφείλεται στην ενδυνάμωση της οργανωμένης
χοιροτροφίας σε σύγχρονες μονάδες. Κάποιες ιδιαίτερες μονάδες εκτροφής κουνελιών (στο Δ.Δ. Βυρώνειας),
στρουθοκαμήλων (στο Δ.Δ. Πεντάπολης) κλπ είναι πολύ μικρού μεγέθους και ουσιαστικά αποτελούν την εξαίρεση στον
κανόνα της αιγοπροβατοτροφίας και βουτροφίας. Παρόλα αυτά οι μονάδες αυτές έχουν διέξοδο στην αγορά και
λειτουργούν βιώσιμα. Σημαντικό κεφάλαιο για την κτηνοτροφική παραγωγή της περιοχής αποτελεί ο πληθυσμός των
νεροβούβαλων που εκτρέφονται στους οικισμούς πέριξ της λίμνης Κερκίνης και ανέρχεται σε 1.500 περίπου ζώα. Η
εκτροφή αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς τόσο το κρέας όσο και τα προϊόντα που παράγονται από το γάλα
τους παρουσιάζουν ιδιαίτερη ζήτηση. Όσον αφορά την πιστοποίηση των μονάδων εκτροφής τα περιθώρια βελτίωσης
είναι πολλά, απαραίτητη όμως προϋπόθεση αποτελεί η βελτίωση όλης της αλυσίδας που μεσολαβεί από την παραγωγή
μέχρι και τη διάθεση του πιστοποιημένου προϊόντος έτσι ώστε και οι παραγωγοί να απολαμβάνουν αξιόλογες τιμές τα
προϊόντα
Δευτερογενής τομέας
Ένα πολύ μεγάλο μέρος από το σύνολο των δραστηριοτήτων του δευτερογενή τομέα της Π.Ε. Σερρών είναι
συγκεντρωμένο στην ΒΙ.ΠΕ. (Βιομηχανική Περιοχή) που βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη των Σερρών. Η πλειοψηφία
των επιχειρήσεων του μεταποιητικού τομέα ανήκει στο κλάδο των κατασκευών και ακολουθούν οι κλάδοι των τροφίμων
και ποτών, των ειδών ένδυσης, των μετάλλων και των επίπλων.
45
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Τριτογενής τομέας
Στην Π.Ε. Σερρών κυριαρχεί στον Τριτογενή τομέα το χονδρικό και λιανικό εμπόριο. ‘Όσον αφορά τοις τουριστικές
υποδομές της περιοχής, υπάρχει μια αξιοσημείωτη αύξηση τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα με τη στροφή σε ήπιες μορφές
τουρισμού (π.χ. αγροτουρισμός στη λίμνη Κερκίνη). Παρόλα αυτά, η ποιότητα των τουριστικών υποδομών της περιοχής
είναι σχετικά χαμηλή και μπορεί να παρουσιάσει μεγάλη βελτίωση στο μέλλον
Εξαγόμενα Προϊόντα
Τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της περιοχής είναι τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα όπως το βαμβάκι, λαχανικά και
φρούτα, καθώς και γάλα και μέλι. Σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα παρουσιάζουν επίσης και τα τεχνουργήματα από
γύψο –πέτρα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Π.Ε. Σερρών χαρακτηρίζεται από τη γεωργική και κτηνοτροφική του
δυναμικότητα, οι εξαγωγές προϊόντων συνάδουν με την κύρια παραγωγική δραστηριότητα της περιοχής5.
1.5.3.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) –
Υποδομές
Οδικό & Σιδηροδρομικό Δίκτυο
Οδικό δίκτυο
Το οδικό δίκτυο αποτελεί το βασικότερο μέσο σύνδεσης και πρόσβασης στην Π.Ε. Σερρών. Επιπλέον, επειδή ην Π.Ε.
Σερρών αποτελεί το σύνορο της χώρας με τη Βουλγαρία, το οδικό δίκτυο που τον διασχίζει εξυπηρετεί τη σύνδεση της
χώρας μας με τη γειτονική χώρα αλλά και τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Από την Π.Ε. Σερρών διέρχονται πέντε βασικοί οδικοί άξονες που συνδέουν την Π.Ε. με το Εθνικό οδικό δίκτυο της
χώρας :

Η Εγνατία οδός

Ο κάθετος άξονας της Εγνατίας οδού Θεσσαλονίκη – Σέρρες - Προμαχώνας (Βουλγαρία – Πανευρωπαϊκός Διάδρομος
IV)

Η εθνική οδός Σερρών – Δράμας

Η εθνική οδός Σερρών – Καβάλας (η οποία συνδέεται μέσω της Εγνατίας οδού)

Η εθνική οδός Σερρών – Κιλκίς (η οποία δίνει την δυνατότητα πρόσβασης και με το τελωνείο της Δοϊράνης στα
σύνορα Ελλάδας – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας)
Το συνολικό μήκος του οδικού δικτύου (Εθνικό, επαρχιακό, δημοτικό κλπ) ξεπερνά τα 800 χλμ χαρακτηρίζοντας το ως
ικανοποιητικό με σαφείς δυνατότητες βελτίωσης τόσο ως προς τη χάραξη του όσο και προς την ποιότητα του
οδοστρώματος του.
Όσον αφορά τις αποστάσεις των οικισμών από την πρωτεύουσα του, ο οικισμός της Καστανούσας, η οποία βρίσκεται
στο βορειοδυτικό άκρο της Π.Ε. Σερρών (στα σύνορα με την Π.Ε. Κιλκίς) και ο οικισμός των Ν. Κερδυλλίων ο οποίος
βρίσκεται στα ανατολικά της Π.Ε. Σερρών, είναι οι πιο απομακρυσμένοι οικισμοί της περιοχής, οι οποίοι απέχουν 75 και
62 χιλιόμετρα αντίστοιχα.
Η μικρή απόσταση του Προμαχώνα και του μητροπολιτικού λιμανιού της Θεσσαλονίκης (η Εγνατία οδός δημιουργεί νέα
σύζευξη που βελτιώνει κατά πολύ το χρόνο που απαιτείται από τα σύνορα της χώρας ως την πύλη του λιμανιού), καθιστά
το νόμο Σερρών απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του διεθνούς εμπορίου που χρησιμοποιεί κατά βάση τον
5
Αναλυτικά τα στοιχεία των εξαγωγών ανα κλάδο για την Π.Ε. Σερρών παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 2, στην ενότητα 2.2.4.
46
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
παραπάνω άξονα (Προμαχώνα – Θεσσαλονίκη) και του προσδίδει σημαντικά πλεονεκτήματα και προοπτικές για
πολιτισμική και οικονομική ανάπτυξη.
Σιδηροδρομικό δίκτυο
Κατά μήκος της Π.Ε. Σερρών διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή του ΟΣΕ Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης. Ξεκινά από
την Καστανούσα στο Βορειοδυτικό άκρο της Π.Ε. Σερρών και διακλαδώνεται στον σταθμό του Στρυμόνα (ΣτρυμονοχώριΧαρωπό) προς Βουλγαρία και προς τα νότια για Σιδηρόκαστρο, Σέρρες, Αγγίστα, Νομό Δράμας.
Η κακή χάραξη και η παλαιότητα του δικτύου καταστούν χρονοβόρες τις μετακινήσεις με τρένο αποθαρρύνοντας την
χρησιμοποίηση του από σημαντική μερίδα δυνητικών επιβατών, παρόλο που η μετακίνηση με το τρένο εξακολουθεί να
είναι η οικονομικά πιο συμφέρουσα λύση. Ωστόσο, μέσω της επέκτασης του προαστιακού σιδηροδρόμου προς Σέρρες
αναμένεται η αύξηση του επιβατικού κοινού και η μείωση των χρονοαποστάσεων. Επίσης μέσω του σιδηροδρόμου και
κυρίως μέσω των μεγάλων σταθμών της Π.Ε. Σερρών διακινείται σημαντικός όγκος εμπορευμάτων και γεωργικών
προϊόντων.
Εντός της Π.Ε. Σερρών λειτουργούν 11 σταθμοί (Καστανούσας, Ροδόπολης, Μανδρακίου, Βυρώνειας,
Στρυμώνα,
Προμαχώνα, Σιδηροκάστρου, Σκοτούσας, Σερρών, Γαζώρου και Λευκωθέας) οι περισσότεροι των οποίων χωρίς
προσωπικό και 6 στάσεις (Καλοχωρίου, ΧΣ 64, Λιβαδιάς, Ακριτοχωρίου, Ομαλού και Ν. Πετριτσίου).
Αεροδρόμια – Λιμάνια
Η Π.Ε. Σερρών δεν διαθέτει ούτε αεροδρόμια φυσικά και κάποιο λιμάνι. Σε κοντινή απόσταση όμως, βρίσκεται το
αεροδρόμιο και το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Βιομηχανικές Υποδομές
Εντός της Π.Ε. Σερρών και σε μικρή απόσταση από την πόλη των Σερρών (στο Δ.Δ. Χριστού του Δήμου Λευκώνα)
λειτουργεί Βιομηχανική Περιοχή η οποία συνδέεται με τον κάθετο άξονα της Εγνατίας οδού Θεσσαλονίκη – Προμαχώνα
– Ανατ. Ευρώπη. Η ΒΙ.ΠΕ. Σερρών καταλαμβάνει έκταση 1.200 στρεμμάτων από τα οποία 710 στρ αφορούν βιομηχανικά
γήπεδα, 171 βιοτεχνικά γήπεδα, 130 στρ δρόμους, 132 στρ πράσινο, και 57 στρ κοινόχρηστες εξυπηρετήσεις.
Εκτός από τη ΒΙ.ΠΕ, υπάρχει και το Βιοτεχνικό Πάρκο. Η έκταση του ΒΙΟΠΑ, βρίσκεται στον οδικό άξονα Σερρών Νεοχωρίου, είναι 250 στρέμματα, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 5,5 εκατ. ευρώ. Το 2010
ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του έργου, σε έκταση 122,5 στρέμματα, τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν έως 75
επιχειρήσεις χαμηλής όχλησης και να δημιουργήσουν 200 νέες θέσεις εργασίας. Η πρώτη φάση -προϋπολογισμού 2,277
εκατ. ευρώ- εντάχθηκε στο πλαίσιο του μέτρου 3.4 του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας. Στο πλαίσιο του έργου
κατασκευάστηκαν 2,8 χλμ. οδοποιίας, 1,8 χλμ. περίφραξης, 3,2 χλμ. δικτύου ύδρευσης, 3,3 χλμ. δικτύου αποχέτευσης
όμβριων υδάτων, 3,8 χλμ. δικτύου ακαθάρτων, 2,5 χλμ. δικτύου ηλεκτροφωτισμού και 3 χλμ. δικτύου ΟΤΕ. Δυστυχώς
σήμερα, το ΒΙΟΠΑ παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης και δεν υπάρχει εκεί κάποια οικονομική δραστηριότητα.
1.5.4.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Στην Π.Ε. Σερρών το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού είναι προφανώς χαμηλό. Συγκρίνοντας τα χαρακτηριστικά της
Π.Ε. Σερρών ανά επίπεδο εκπαίδευσης με τα αντίστοιχα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της χώρας
παρατηρούμε πως υπάρχει σημαντική υστέρηση στο επίπεδο εκπαίδευσης.
47
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ειδικότερα τα ποσοστά που αφορούν τις υψηλές βαθμίδες εκπαίδευσης εμφανίζονται σημαντικά χαμηλότερα στην Π.Ε.
Σερρών ενώ αντίστροφα εμφανίζονται σημαντικά υψηλότερα ποσοστά στις χαμηλότερες βαθμίδες εκπαίδευσης. Το
θετικό στοιχείο είναι ότι διαχρονικά το εκπαιδευτικό επίπεδο του τοπικού πληθυσμού βελτιώνεται.
Γράφημα 4: Επίπεδο Εκπαίδευσης Ανθρωπίνου Δυναμικού Ν. Σερρών
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ – Ίδια επεξεργασία
Στην Π.Ε. Σερρών η πλειοψηφία των απασχολουμένων σε σχέση με την επαγγελματική τους ιδιότητα είναι μισθωτοί (με
μισθό ή ημερομίσθιο, ήτοι ποσοστό 43,37%, περίπου, των απασχολούμενων). Το 10,58% είναι συμβοηθούντα και μη
αμειβόμενα μέλη σε οικογενειακή επιχείρηση, το 28,36% είναι απασχολούμενοι χωρίς προσωπικό, δηλαδή εργάζονται
για δικό τους λογαριασμό (αυτοαπασχολούμενοι) και το 9,99% είναι απασχολούμενοι με προσωπικό (εργοδότες). Το
υψηλό ποσοστό που αποτυπώνεται στην κατηγορία «εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό» οφείλεται κυρίως στην
αγροτική φυσιογνωμία της περιοχής καθώς σημαντικός αριθμός αυτοαπασχολουμένων προέρχεται από τον αγροτικό
τομέα ως αρχηγοί αγροτικής εκμετάλλευσης.
Όσον αφορά τους τομείς έρευνας και ανάπτυξης, στη πόλη των Σερρών φιλοξενούνται τα Τ.Ε.Φ.Α.Α. του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο οποίο φοιτούν περισσότεροι από 650 φοιτητές με τον αριθμό του
διδακτικού προσωπικού να ξεπερνά τα 50 μέλη, ενώ εδρεύει και Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) με δύο σχολές
:
α) Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας με δύο τμήματα :
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Λογιστικής
β) Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών με τέσσερα τμήματα :
Μηχανολογίας, Πολιτικών Δομικών Έργων, Πληροφορικής και Επικοινωνίας, Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας
48
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η λειτουργία όλων των τμημάτων υποστηρίζεται από το Τμήμα Ξένων Γλωσσών και Φυσικής Αγωγής ενώ ο συνολικός
αριθμός των εγγεγραμμένων σπουδαστών ξεπερνάει τις 12.500 με τον αριθμό του διδακτικού προσωπικού να ανέρχεται
στα 380 μέλη (μόνιμοι και έκτακτοι). Υπολογίζεται ότι περίπου 8.000 από τους παραπάνω σπουδαστές είναι ενεργοί.
Στον Νομό Σερρών λειτουργεί ο Σταθμός Γεωργικής Έρευνας Σερρών του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας
(ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.)
Πέραν των παραπάνω, σημειώνεται πως η Π.Ε. Σερρών δεν διαθέτει οργανωμένες δομές έρευνας και ανάπτυξης, αλλά
είναι πάρα πολύ κοντά στον Ν. Θεσσαλονίκης, γεγονός που διευκολύνει τις συνέργειες τόσο με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα
της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, όσο και με τους άλλους φορείς έρευνας (Τεχνολογικά Πάρκα, ΕΚΕΤΑ, Ζώνη Καινοτομίας κλπ.)
1.5.5.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα της Π.Ε. Σερρών
Πλεονεκτήματα

Ποικιλομορφία αγροτικής παραγωγής

Ποικιλομορφία Κτηνοτροφικής Παραγωγής

Αξιόλογοι φυσικοί πόροι

Ανάπτυξη μιας σειράς προϊόντων φυτικής παραγωγής με



οικογενειακού χαρακτήρα, με περιορισμένο όγκο πωλήσεων
και χαμηλό βαθμό προσαρμοστικότητας
Κυριαρχία παραδοσιακών κλάδων έντασης εργασίας και
χαμηλής εξειδίκευσης
κηπευτικά ,όσπρια)
Κτηνοτροφική πτηνοτροφική δραστηριότητα με ιδιαίτερη

Έλλειψη
παράδοση
και

Εξαιρετικά ασθενείς γεωργικές διαρθρώσεις σε συνδυασμό
με υψηλό κόστος παραγωγής
(κουνέλια

Έλλειψη
ποιοτικά
χαρακτηριστικά
στους
αιγοπροβατοτροφίας
Σημαντική
παρουσία
κλάδους
της
λοιπών
(πατάτα,
κεράσια,
βουτροφίας
εκτροφών
μεταποιητικών
υποδομών
στη
νέων
σύγχρονων
αποτελεσματικών
μεθόδων
παραγωγής στον αγροτικό τομέα
Πλούσιοι τουριστικοί πόροι (αρχαιολογικοί - ιστορικοί χώροι,
μονές, σπήλαια, οικισμοί αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος
φυσικό τοπίο)


Πολυκερματισμός του κλήρου
Η τάση για την προτίμηση επιδοτούμενων καλλιεργειώνΣταδιακή εγκατάλειψη του πρωτογενή τομέα παραγωγής

Χαλαρή σύνδεση του πρωτογενούς με τους άλλους τομείς

της οικονομίας
Περιορισμένη εκμετάλλευση των φυσικών αξιοθέατων του
νομού.
Ευκαιρίες

Απειλές
Ύπαρξη συγκέντρωσης Βιομηχανιών στην ευρύτερη περιοχή

του Νομού(ΒΙΠΕ)
Εξωτερικό Περιβάλλον
σύγχρονων
πρωτογενή παραγωγή
νεροβούβαλοι) και της μελισσοκομίας

Μεγάλος αριθμός πολύ μικρών λιανεμπορικών επιχειρήσεων

ιδιαίτερα
Εσωτερικό Περιβάλλον
Αδυναμίες
Ανταγωνισμός στα πλαίσια της σταδιακής άμβλυνσης των
περιορισμών στο διεθνές εμπόριο και της διεύρυνσης της Ε.Ε

Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για ποιοτικότερα

Μετακίνηση παραγωγικών μονάδων έντασης εργασίας σε

αγροτικά &κτηνοτροφικά προϊόντα
Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για βιολογικά

όμορες χώρες και περιφέρειες
Οι αλλαγές στο παραγωγικό περιβάλλον του πρωτογενούς
αγροτικά & κτηνοτροφικά προϊόντα
τομέα λόγω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής

Δυνατότητες παραγωγής - τυποποίησης και εμπορίας τοπικών

Ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού από τιε γειτονικές

(παραδοσιακών) προϊόντων
Προοπτική αξιοποίησης των φυσικών περιβαλλοντικών και

βαλκανικές χώρες
Συνεχής συρρίκνωση της οικονομίας και του Α.Ε.Π.
πολιτιστικών πόρων της περιοχής

Συνεχιζόμενη

Δυνατότητες δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων αγροτικών

προϊόντων
Αξιοποίησης των εξειδικευμένων κτηνοτροφικών προϊόντων
49
μείωση
της
ανταγωνιστικότητας
ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Β. Ελλάδας
στον
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.5.6.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα)
– Υποδομές
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Δίκτυα Μεταφορών και τις Υποδομές της Π.Ε. Σερρών.
Εσωτερικό Περιβάλλον
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Η μικρή απόσταση του Προμαχώνα από το Ν. Σερρών

Αναβάθμιση του ρόλου της γεωστρατηγικής θέσης της
Περιβάλλον
Γεωγραφική απόσταση από τα δυτικά Ευρωπαϊκά κέντρα και
ανεπαρκείς συνδέσεις
περιοχής, ιδρωμένη υπό το πρίσμα της

Ανεπαρκές σε τεχνολογία σιδηροδρομικό δίκτυο

Συνεχούς διεύρυνσης της Ε.Ε προς στις ψώρες της Ανατολικής

Ανεπαρκές σε κάλυψη σιδηροδρομικό δίκτυο


Ευρώπης
Γεωγραφική θέση του νομού κοντά στο λιμάνι &αεροδρόμιο
Δυσκολία στις εμπορευματικές
πεπαλαιωμένου οδικού δικτύου
της Θεσσαλονίκης

Αύξηση Κόστους στις εμπορευματικές μετακινήσεις λόγω

Γεωπολιτική θέση στον ευρύτερο οικονομικό χώρο της ΝΑ

Ευρώπης
Συμμετοχή στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών

Εύκολη πρόσβαση στη Θεσσαλονίκη

Ύπαρξη ηλεκτρονικών-ψηφιακών υποδομών στο σύνολο του

νομού
Ύπαρξη βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ)
μετακινήσεις
λόγω
του οδικού δικτύου


Ευκαιρίες
Εξωτερικό

Απουσία Διαμετακομιστικού Κέντρου
Εξάρτηση από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης σε logistics
Απειλές

Εγγύτητα στον Ν. Θεσσαλονίκης

Περαιτέρω απαξίωση του σιδηροδρομικού δικτύου

Εγγύτητα σε Βαλκάνια και Παρευξείνια ζώνη-ζώνη μεγάλων

Περαιτέρω του οδικού δικτύου

Ισχυρός ανταγωνισμός στις μεταφορές από γειτονικές χώρες

και προοπτικών
Ολοκλήρωση των νέων οδικών δικτύων (εθνικών και διεθνών)

Μετακίνηση των Logistics σε γειτονικές χώρες

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών

Βελτίωση των εμπορικών σχέσεων με γειτονικές χώρες
50
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.5.7.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά το Ανθρώπινο Δυναμικό και τις υποδομές Έρευνας & Ανάπτυξης της Π.Ε. Σερρών.
Εσωτερικό Περιβάλλον
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Δυνατότητα άντλησης πόρων εξειδικευμένου ανθρώπινου
δυναμικού από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης

Εγγύτητα με Φορείς Έρευνας Ανάπτυξης και Καινοτομίας από
συρρίκνωση

τη περιοχή της Θεσσαλονίκης
Λειτουργία Τμήματος ΑΤΕΙ στις Σέρρες
παραγωγικότητας
Μικρή ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών, χαμηλή

Λειτουργία Σταθμού Γεωργικής Έρευνας

Αύξηση του μορφωτικού επιπέδου τα τελευταία χρόνια

Μείωση της φυγής του πληθυσμού στα αστικά κέντρα

Πληθυσμιακή
αποδυνάμωση
και
γήρανση
των
παραμεθόριων και αγροτικών περιοχών με επακόλουθο τη
δραστηριοτήτων
και
τη
μείωση
της
χρηματοδότηση και ζήτηση έρευνας και καινοτομίας από

επιχειρήσεις
Χαμηλός βαθμός απασχόλησης και υψηλά ποσοστά ανεργίας,
που πλήττουν κυρίως τις γυναίκες ,τους νέους

και τους
μακροχρόνια άνεργους
Χαμηλότερο του εθνικού μέσου όρου επίπεδο εκπαίδευσης
του εργατικού δυναμικού

Χαμηλή αναλογία ερευνητικού προσωπικού ως προς το
σύνολο των απασχολουμένων
Ευκαιρίες
Απειλές

Αναδιοργάνωση και εκμετάλλευση του Βιοτεχνικού Πάρκου –

ΒΙ.ΠΑ
Περαιτέρω ενδυνάμωση της ΒΙ.ΠΕ

Εκμετάλλευση καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού από το

Εξάρτηση

Θεσσαλονίκης
Εξάρτηση στους τομείς έρευνας και ανάπτυξης από τον Ν.
σε
καταρτισμένο
προσωπικό
από
τον
Ν.
Θεσσαλονίκης

Μείωση του επίπεδο εκπαίδευσης λόγω της οικονομικής

κρίσης
Ισχυρός ανταγωνισμός και άμβλυνση των τεχνολογικών

παραγωγική διαδικασία
Διαρκής τεχνολογική εξέλιξη σε ψηφιακά μέσα

Αύξηση ενδιαφέροντος για την Πολιτική για την απασχόληση

Συνεχής φυγή καταρτισμένου Ανθρώπινου Δυναμικού στο
Αυξανόμενη ενασχόληση των Νέων με τις Νέες Τεχνολογίες
Ευκαιρίες αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής με

εξωτερικό
Απορρόφηση καταρτισμένου Ανθρώπινου Δυναμικού από τη
σύγχρονα μέσα

Δημογραφική γήρανση και επιβάρυνση του ασφαλιστικού

συστήματος
Αδυναμία ενσωμάτωσης του ανθρώπινου δυναμικού που
Ν. Θεσσαλονίκης
Εξωτερικό Περιβάλλον


Ενίσχυση
πολιτικών
ένταξης
της
καινοτομίας
στην
διαφορών με τις γείτονες χώρες
(Στρατηγική Λισσαβόνας)



Συνέργιες με εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα

του Ν. Σερρών
Συνέργιες με εκπαιδευτικά ιδρύματα-Φορείς Καινοτομίας από
Θεσσαλονίκη (εσωτερική μετανάστευση)
προέρχεται από παράνομη μετανάστευση
τη περιοχή της Θεσσαλονίκης
1.5.8.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Σερρών
Το αποτέλεσμα της ανάλυσης SWOT σε συνδυασμό με την ανάλυση για την Εξωστρέφεια και την Ανταγωνιστικότητα,
αποτελούν τη συστηματική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης για την Π.Ε. Σερρών. Ειδικότερα με τη
συνδυασμένη ανάγνωση των τεταρτημορίων της SWOT ανά ζεύγος (Δυνατά σημεία με Ευκαιρίες, Αδύνατα σημεία με
Ευκαιρίες, Δυνατά σημεία με Απειλές, Αδύνατα σημεία με απειλές), προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία
αναλύονται υπό το πρίσμα του εξωστρεφούς προσανατολισμού της Π.Ε. Σερρών.
51
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Α. Παραγόμενα Προϊόντα
Όσον αφορά τα παραγόμενα προϊόντα, η ισχυροποίηση των δυνατών σημείων του Ν. Σερρών θα προέλθει από
την αξιοποίηση των ευκαιριών που εντοπίζονται στο εξωτερικό περιβάλλον, με βάση τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με στόχο τις διεθνείς αγορές που παρουσιάζουν αυξημένη
ζήτηση

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με στόχευση σε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας

Εκσυγχρονισμός της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με βάση τις νέες μεθόδους παραγωγής και τη χρήση νέων
τεχνολογιών

Εκμετάλλευση των εξειδικευμένων Κτηνοτροφικών προϊόντων (Βουβάλια – Στρουθοκάμηλοι)

Ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος με εκμετάλλευση των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων

Στροφή στη μεταποίηση αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων

Δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων με μείωση του κόστους και αναβάθμιση της ποιότητας

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που τα καθιστά ποιο ελκυστικά για τις Διεθνής αγορές

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που βοηθά τη διακίνηση και πώλησή τους σε αγορές του εξωτερικού
Β. Υποδομές
Όσον αφορά τις Υποδομές:

Ισχυροποίηση των σχέσεων με τις διασυνοριακές χώρες λόγω εγγύτητας

Εκμετάλλευση των νέων οδικών υποδομών για τη μεταφορά εμπορευμάτων

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών με την αναδιοργάνωση του ΒΙ.ΠΑ και την περαιτέρω
αξιοποίησης της ΒΙ.ΠΕ.

Περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών και αναβάθμισή τους

Προσπάθεια απαγκίστρωσης από τη Θεσσαλονίκη αναφορικά με logistics και την διανομή των παραγόμενων
προϊόντων

Αναβάθμιση του Οδικού Δικτύου

Αναβάθμιση και επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου
Γ. Ανθρώπινο Δυναμικό και τομέας Έρευνας & Ανάπτυξης:

Δημιουργία συνεργιών με το ΑΤΕΙ Σερρών

Δημιουργία συνεργιών με φορείς Αγροτικής Έρευνας της περιοχής

Περαιτέρω εκμετάλλευση του Ανθρωπίνου Δυναμικού με έμφαση στις νέες τεχνολογίες

Κατάρτιση του υφιστάμενου ανθρωπίνου δυναμικού με έμφαση σε καινοτόμους τρόπους παραγωγής

Συνεργασίες με φορείς έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης

Εκμετάλλευση της στροφής των νέων τα τελευταία χρόνια στην αγροτική παραγωγή

Προσέλκυση καταρτισμένου ανθρωπίνου δυναμικού από τη Θεσσαλονίκη

Δημιουργία Clusters στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής

Δημιουργία Clusters στον τομέα της Μεταποίησης
52
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.6. Π.Ε. Φλώρινας
1.6.1.Γενικά Χαρακτηριστικά
Η Π.Ε. Φλώρινας βρίσκεται στο Βορειοδυτικό άκρο της Ελλάδος και διοικητικά ανήκει στην Περιφέρεια της Δυτικής
Μακεδονίας. Συνορεύει στα δυτικά με την Αλβανία, ανατολικά με την Π.Ε. Πέλλης, βόρεια με την πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας, νοτιοανατολικά με την Π.Ε. Κοζάνης και νοτιοδυτικά με την Π.Ε. Καστοριάς. Στα ανατολικά
της Π.Ε. Φλώρινας υπάρχουν οι οροσειρές του όρους Βόρα (Καϊμακτσαλαν), με την τρίτη ψηλότερη κορυφή της Ελλάδας
– υψόμετρο 2524 μ – και η οδική διάβαση της Κέλλης προς Θεσσαλονίκη και Κοζάνη. Στα δυτικά υπάρχουν οι οροσειρές
Βαρνούντα με την υψηλότερη κορυφή στον ελλαδικό χώρο την Όριζα ή Περιστέρι (2334μ), του Βέρνου με κορυφή το
Βίτσι (2128μ), ενώ υπάρχει και η οδική διάβαση Βίγλας προς Πρέσπες, Γιουγκοσλαβία και Αλβανία. Μεταξύ των
οροσειρών υπάρχουν λίμνες, ορισμένες από τις οποίες φιλοξενούν σπάνιους υδροβιότοπους, όπως η μικρή και η μεγάλη
Πρέσπα, η Βεγορίτιδα, η λίμνη Πετρών, η Χειμαδίτιδα και η Ζάζαρη.
Έκταση
Η Π.Ε. καταλαμβάνει έκταση 1.924 τ. χλμ. από τα οποία το 74% περίπου καλύπτεται από ορεινές και ημιορεινές εκτάσεις
ενώ μόνο το 26% καλύπτεται από πεδινές. Σύμφωνα με την κατάταξη της ΕΣΥΕ, από το σύνολο των δήμων και
κοινοτήτων της Π.Ε. Φλώρινας οι 37 θεωρούνται πεδινές, οι 16 ημιορεινές και 37 ορεινές. Η κατάταξη των γεωργικών
περιοχών της Π.Ε. Φλώρινας (εκτάσεις) σύμφωνα με την οδηγία 75/268, δίνει 0 % πεδινές, 55,6 % μειονεκτικές και
44,4% ορεινές. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την περιοχή είναι (0 %) πεδινές, οι 50 δηλαδή το (100%) μειονεκτικές και
οι 40 δηλαδή το (100 %) ορεινές.
Φυσικό περιβάλλον
Η Π.Ε. Φλώρινας αποτελεί περιοχή ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ως προς το περιβάλλον.
Εδώ συνυπάρχουν οικοσυστήματα (6 περιοχές NATURA) που αποτελούν βασικούς παράγοντες της ποιότητας ζωής της
περιοχής. Πλούσιο είναι το φυσικό περιβάλλον της περιοχής και περιλαμβάνει:

τους ορεινούς όγκους του Βαρνούντα, του Βιτσίου και του Βόρα,

έξι (6) λίμνες, προστατευόμενες, τεράστιου οικολογικού ενδιαφέροντος

τον Εθνικό Δρυμό στην περιοχή των Πρεσπών και

σημαντικότατη χλωρίδα και πανίδα, ενώ το τοπίο της περιοχής παρουσιάζει εναλλαγές.
Η ευρύτερη περιοχή του Αμυνταίου παρουσιάζει σημαντική αμπελουργική και οινοποιητική παράδοση.
Εκτός όμως από τα παραπάνω, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα παρακάτω χαρακτηριστικά της περιοχής όπως:

τους αρχαιολογικούς χώρους, με πιο αξιόλογους αυτούς των Πετρών και του Αγίου Παντελεήμονα

τις Κοινότητες Νυμφαίου & Λεχόβου καθώς και τα Δημοτικά διαμερίσματα, Αγίου Γερμανού, Ψαράδων, Ακρίτα,
Κρατερού, τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερη παραδοσιακή αρχιτεκτονική και

τους οικισμούς της Κοινότητας Νυμφαίου και του Δημοτικού διαμερίσματος Ψαράδων, οι οποίοι έχουν ανακηρυχθεί
διατηρητέοι παραδοσιακοί οικισμοί.
Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Η Π.Ε. Φλώρινας είναι ο πλέον γεωργοκτηνοτροφικός νομός της Περιφέρειας Δ. Μακεδονίας . Η οικονομία της περιοχής
στηρίζεται κατά κύριο λόγο στον πρωτογενή τομέα λόγω των ιδιαίτερων γεωφυσικών χαρακτηριστικών της περιοχής.
Έτσι, στη γεωργία αναλογεί το 21% του προϊόντος της Π.Ε. Φλώρινας, ενώ παράγεται 1,2% του συνολικού γεωργικού
προϊόντος της χώρας. Οι βασικότερες καλλιέργειες στην περιοχή είναι τα σιτηρά, τα όσπρια, τα κηπευτικά, καθώς και οι
δενδροκαλλιέργειες, ενώ σημαντική είναι και η κτηνοτροφική δραστηριότητα στα χωριά των ορεινών όγκων της
53
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
περιοχής. Η Π.Ε. Φλώρινας βρίσκεται αρκετά ψηλά σε επίπεδο επικράτειας στην παραγωγή μήλων, αλλά και γάλακτος,
αφού και στις δυο αυτές κατηγορίες καταλαμβάνει το 2011την 8η θέση στην επικράτεια, με 3,5% και 3,1% της
παραγωγής της χώρας αντίστοιχα.
Η γεωργία της περιοχής χαρακτηρίζεται από έντονο προσανατολισμό στην παραγωγή κτηνοτροφικών φυτών για
ζωοτροφές, τα οποία συμβάλουν στην ακαθάριστη γεωργική πρόσοδο σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50 %.
Το κυρίαρχο είδος καλλιέργειας, από την άποψη τόσο των εκτάσεων και του προσωπικού που σχετίζονται με αυτό όσο
και του όγκου του παραγόμενου προϊόντος, είναι η καλλιέργεια σιτηρών. Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η
καλλιέργεια φασολιών στην περιοχή της Πρέσπας για τα οποία έχει κατοχυρωθεί το δικαίωμα ονομασίας – προέλευσης
(ΠΟΠ).
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δείχνει να παρουσιάζει η Π.Ε. Φλώρινας και στην καλλιέργεια πατάτας. Ενδιαφέρουσα
είναι η περίπτωση των ζαχαροτεύτλων, των οποίων η παραγωγή υπόκειται σε ποσοστώσεις, με αποτέλεσμα η κατά έτος
παραγωγή να ποικίλει ανάλογα με τις ανάγκες της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης, που απορροφά το σύνολο της τοπικής
παραγωγής.
Υπάρχουν στην Π.Ε. Φλώρινας δενδρώδεις καλλιέργειες (μήλα, αχλάδια, ροδάκινα, κεράσια, αμύγδαλα) που εμφανίζουν
σχετικό δυναμικό, όχι τόσο από πλευράς στρεμματικών αποδόσεων όσο από πλευράς ποιότητας παραγόμενων
προϊόντων.
Αντίστοιχο δυναμικό παρουσιάζουν και οι αμπελοκαλλιέργειες της περιοχής Αμυνταίου. Με έμφαση στην ποικιλία
Ξινόμαυρο, η ΕΑΣ Αμυνταίου παράγει κρασί φημισμένης ποιότητας (για το οποίο έχουν εκχωρηθεί δικαιώματα Ονομασίας
Προέλευσης) και διαθέτει στην αγορά 11 ετικέτες.
Δευτερογενής τομέας
Η περιοχή παρουσιάζει περιορισμένη μεταποιητική δραστηριότητα και το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας.
Υπάρχει εξειδίκευση σε παραδοσιακούς βιομηχανικούς κλάδους μικρού μεγέθους, όπως μικρές μεταποιητικές μονάδες
παραδοσιακών γλυκών κουταλιού, μαρμελάδας, κομπόστας καθώς και ποτών.
Τριτογενής τομέας
Στην περιοχή ο τριτογενής τομέας εμφανίζεται ιδιαίτερα ανεπτυγμένος, εκτός φυσικά του εμπορίου και ειδικότερα του
Λιανικού εμπορίου.
Η σημαντική δραστηριότητα στον τομέα αυτό οφείλεται κυρίως στις δύο μεγάλες οικιστικές περιοχές της Φλώρινας και
του Αμυνταίου. Σε αυτές τις πόλεις εμφανίζεται μεγάλη ανάπτυξη του εμπορίου αλλά και άλλων υπηρεσιών όπως αυτών
της υγείας, της εκπαίδευσης, του αθλητισμού του πολιτισμού και του τουρισμού.
Τα κυριότερα προϊόντα τα οποία παρουσιάζουν εξαγωγικό ενδιαφέρον για τον Νομό είναι Παρασκευάσματα Λαχανικών,
Καρπών και Φρούτων και Κακάο και παρασκευάσματα αυτού καθώς επίσης και η κατηγορία Ποτών, αλκοολούχων υγρών
και ξυδιού6.
6
Αναλυτικά τα στοιχεία των εξαγωγών ανα κλάδο για την Π.Ε. Φλώρινας παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 2, στην ενότητα 2.2.5.
54
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.6.2.Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα) –
Υποδομές
Μεταφορικές Υποδομές - Οδικό & Σιδηροδρομικό Δίκτυο
Οι μεταφορές στην Π.Ε. Φλώρινας πραγματοποιούνται είτε µέσω του οδικού είτε µέσω του σιδηροδρομικού δικτύου.
Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Π.Ε. Φλώρινας περιλαμβάνει τέσσερις (4) σιδηροδρομικούς σταθµούς (ΣΣ): το ΣΣ
Αµυνταίου, το ΣΣ Κάτω Βεύης, το ΣΣ Μεσονησίου και το ΣΣ Φλώρινας. Η περιοχή συνδέεται πρωτίστως µε την
Κοζάνη, την Κεντρική Μακεδονία (Έδεσσα – Νάουσα – Βέροια και τη Θεσσαλονίκη - 200 χλµ), την Ανατολική
Μακεδονία - Θράκη, καθώς και το υπόλοιπο σιδηροδρομικό δίκτυο της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας. Οι σιδηροδρομικές
συνδέσεις είναι συνολικά υποβαθμισμένες, µε αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να έχει υποχωρήσει σε μεγάλο
βαθµό η κίνηση επιβατών και εµπορευµάτων (59,3% υποχώρησε η εμπορευματική κίνηση στους σιδηροδρομικούς
σταθµούς της Περιφέρειας κατά την περίοδο 1996 – 2003). Το συνολικό δίκτυο είναι μονής κατεύθυνσης, ενώ έχουν
σχεδιαστεί και βρίσκονται σε εξέλιξη έργα ανακατασκευής σε αρκετά τμήματα του δικτύου και ειδικότερα στη
σύνδεση της Π.Ε. µε τα σύνορα FYROM (περιοχή σταθμού Μεσονησίου - διαμόρφωση δικτύου ώστε να επιτρέπεται η
μεταφορά μεγαλύτερων φορτίων), όπου και προγραμματίζεται να δημιουργηθεί
ένα νέος ολοκληρωμένος
σιδηροδρομικός σταθμός (Καύκασος). Το συνολικό πρόγραμμα ανακατασκευής - εκσυγχρονισμού εκτιμάται ότι προχωρεί
αργά.
Όσον αφορά το οδικό του δίκτυο ο νομός Φλώρινας είναι η φυσική πύλη της χώρας προς Αλβανία και FYROM.
Η γεωγραφική του θέση (βορειότερο τμήμα της Περιφέρειας) περιορίζει έως ένα βαθμό τις ευεργετικές επιδράσεις
του κύριου άξονα της Εγνατία Οδού, που διασχίζει τη Δυτική Μακεδονία. Η πρόσβαση στο νομό γινόταν και στο
μεγαλύτερο ποσοστό γίνεται µέσω του οδικού δικτύου γειτνιαζόντων Νομών, ενώ η κατάσταση του επαρχιακού οδικού
του δικτύου είναι μέτρια και τα περιθώρια βελτίωσής της παραμένουν σημαντικά. Η παράδοση στην κυκλοφορία του
τμήματος «Γρεβενά – Πολύμυλος»
της Εγνατίας Οδού έχει διευκολύνει την πρόσβαση του δρόμου προς τα
µμεγάλα αστικά κέντρα των Ιωαννίνων και της Κοζάνης. Ανάμεσα στα κεντρικά αιτήματα των παραγωγικών φορέων
της περιοχής που αφορούν τις υποδομές οδικού δικτύου ξεχωρίζουν α) η δημιουργία νέου αυτοκινητόδρομου
Φλώρινας – Θεσσαλονίκης και β) η δημιουργία νέας επαρχιακής οδού Νίκη – Πρέσπα – Νυμφαίο για την ανάπτυξη του
τουρισμού στο νομό.
Το μεγαλύτερο όμως ενδιαφέρον του νομού συγκεντρώνεται εύλογα στην ολοκλήρωση
του κάθετου προς την Εγνατία Οδό άξονα Νίκης - Φλώρινας - Πτολεμαΐδας – Κοζάνης, που συνδέει την
περιφέρεια µε την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και συνεχίζεται νότια προς το νομό Λάρισας.
Το τμήμα Νίκης - Φλώρινας του κάθετου άξονα έχει μήκος 77 χλµ., εκ των οποίων 14 χλµ. είναι υπό μελέτη. Ο
άξονας αυτός συνιστά χωρίς αμφιβολία τη σημαντικότερη υποδομή στον τομέα των μεταφορών, η οποία αναμένεται
α) να βελτιώσει την πρόσβαση του νομού από και προς την πρωτεύουσα και το νότιο τμήμα της χώρας και β) να
συμβάλλει αποτελεσματικά στην ανάπτυξη του
νομού ενισχύοντας
ουσιαστικά
την
προσπάθεια
ανάπτυξης
συνεργασιών και διακίνησης εμπορευμάτων και προς τις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων αλλά και της Κεντρικής
Ευρώπης. Οι προσδοκίες της επιχειρηματικής κοινότητας του Ν. Φλώρινας , όσον αφορά τις υποδομές μεταφορών,
εστιάζονται πρωτίστως στην ολοκλήρωση του κάθετου άξονα, στην επιτάχυνση της ολοκλήρωσης των υπόλοιπων
τμημάτων της Εγνατίας Οδού και του επαρχιακού οδικού δικτύου στην περιφέρεια, καθώς και στην επιτάχυνση
των έργων εκσυγχρονισμού και στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου. Τα έργα αυτά
συνδέονται και προάγουν άμεσα την τουριστική αφύπνιση που είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί στο νομό.
Επιβατικές μετακινήσεις
Οι επιβατικές μετακινήσεις τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα εξυπηρετούνται, εκτός του σιδηροδρόμου και των
ιδιωτικών μέσων, από το υπεραστικό ΚΤΕΛ. Οι εμπορευματικές μετακινήσεις γίνονται σχεδόν αποκλειστικά με φορτηγά
και βέβαια εξυπηρετούνται από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
55
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Αεροδρόμια – Λιμάνια
Η Π.Ε. Φλώρινας δεν διαθέτει ούτε αεροδρόμια ούτε φυσικά και κάποιο λιμάνι. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται ο Κρατικός
Αερολιμένας Καστοριάς «Αριστοτέλης» ο οποίος όμως εξυπηρετεί ιδιαίτερα περιορισμένο αριθμό πτήσεων. Επίσης στη
Κοζάνη βρίσκεται ο Κρατικός Αερολιμένας Κοζάνης «Φίλιππος», 4 χιλιόμετρα από την πόλη της Κοζάνης. Οι
εγκαταστάσεις που διαθέτει είναι υποτυπώδεις και δεν καλύπτει μεγάλα αεροσκάφη. Συνεπώς, για τη μεταφορά
προϊόντων αεροπορικώς, τη πιο κοντινή λύση αποτελεί το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης.
Βιομηχανικές Υποδομές
Στα όρια του δήμου Φλώρινας λειτουργεί η μοναδική βιομηχανική περιοχή (ΒΙ.ΠΕ.) της Περιφέρειας συνολικής
έκτασης 1000 στρεμμάτων (ιδρύθηκε το 1983), µε περίπου 10 εγκατεστημένες επιχειρήσεις. Οι παραγωγικοί φορείς
της περιοχής, διαπιστώνοντας τη φθίνουσα πορεία των βιομηχανικών δραστηριοτήτων στην περιοχή και ιδιαίτερα στη
ΒΙ.ΠΕ., έχουν τονίσει την άμεση ανάγκη αναβάθμισης και αξιοποίησης της υπάρχουσας ΒΙ.ΠΕ., η οποία αποτελεί
προϋπόθεση για την αύξηση των επενδύσεων και την ανάδειξη της περιοχής σε κόμβο ανάπτυξης. Στη ΒΙ.ΠΕ.
Φλώρινας και σε οικόπεδο επιφάνειας 40.194 µ2 έχει δημιουργηθεί µία σύγχρονη υποδομή διακίνησης, αποθήκευσης
χύδην φορτίων και υπηρεσίες εφοδιαστικής αλυσίδας («ΑΛΦΑ ∆Ι.ΚΕ.ΒΕ. Α.Ε. - ∆ιαµετακοµιστικό Κέντρο Φλώρινας»),
η οποία και συνιστά ένα (1) από τα επτά (7) κέντρα Logistics που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια µε κοινοτικά
κονδύλια (Μέτρο 4.5 της Κ.Π. INTERREG II), τα οποία διαχειρίστηκε η Εταιρία Ανάπτυξης Ιδιωτικών Υποδομών
Βορείου Ελλάδος (Ε.Α.Ι.Υ.Β.Ε.). Το κέντρο αυτό λειτούργησε όμως για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, και σήμερα πλέον
δεν λειτουργεί.
1.6.3.Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Η Π.Ε. Φλώρινας, είναι μια περιοχή που έχει τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τον αγροτικό τομέα (14,3%) σε σχέση µε
τις υπόλοιπες Π.Ε. της Περιφέρειας. Οι κάτοικοί του ασχολούνται µε την κτηνοτροφία, µε μικρές οικογενειακές
αγροτικές
εκμεταλλεύσεις
και
την
υλοτομία. Με
προστιθέμενης αξίας, που δεν συμβάλλουν στην
δραστηριότητες,
διαμόρφωση
ενός
δηλαδή, χαμηλής παραγωγικότητας και
ικανοποιητικού
αγροτικού
εισοδήματος.
Αναλυτικότερα, το 33,25% (6,277 άτομα) του οικονομικά ενεργού πληθυσμού απασχολείται στη γεωργία, την
κτηνοτροφία, την θήρα, τη δασοκομία και την αλιεία. Από αυτά, ποσοστό 77,19%, είναι αυτοαπασχολούμενοι,
ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αφορά τους μερικώς απασχολούμενους και τους μισθωτούς. Τη ζήτηση εργασίας
καλύπτουν και οι ακόλουθοι τομείς δραστηριότητας όπως το εμπόριο, οι επισκευές, τα ξενοδοχεία και τα
εστιατόρια που απασχολούν το 10,38 %, οι κατασκευές το 7,35%, οι μεταποιητικές βιομηχανίες το 6,25%, ενώ
οι μεταφορές, η αποθήκευση και οι επικοινωνίες το 4,06%. Οι υπηρεσίες παροχής ρεύματος, νερού και αερίου
απασχολούν ποσοστό της τάξης του 2,54%, τα λατομεία και ορυχεία 1,40% και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί
0,88%. Το υπολειπόμενο ποσοστό (18,72%) του οικονομικά ενεργού πληθυσμού απασχολείται σε λοιπές υπηρεσίες,
ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό της τάξης του 8,95% που δεν έχει δηλώσει το είδος της οικονομικής δραστηριότητας
που απασχολείται ή βρίσκεται σε νεαρή ηλικία, 6,23%.Η περιοχή παρουσιάζει περιορισμένη μεταποιητική δραστηριότητα
µε κύριο χαρακτηριστικό αυτό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχει, επίσης, εξειδίκευση σε παραδοσιακούς
βιομηχανικούς κλάδους µε μικρού μεγέθους μεταποιητικές μονάδες παραδοσιακών γλυκών κουταλιού, μαρμελάδας,
κομπόστας, καθώς και ποτών. Ο τριτογενής τομέας καλύπτει την πλειοψηφία των οικονομικών δραστηριοτήτων
μερικών Δήμων και Δημοτικών Διαμερισμάτων. Η σημαντική δραστηριότητα στον τομέα αυτού οφείλεται κυρίως
στις δύο μεγάλες οικιστικές περιοχές της Φλώρινας και του Αμυνταίου. Σε αυτές τις πόλεις εμφανίζεται μεγάλη ανάπτυξη
του εμπορίου αλλά και άλλων υπηρεσιών, όπως αυτών της υγείας, της εκπαίδευσης, του αθλητισμού του πολιτισμού
και του τουρισμού. Ειδικότερα στον τομέα του Τουρισμού, στην περιοχή υφίστανται 49 καταλύματα διαφόρων
56
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
κατηγοριών και υψηλών προδιαγραφών όπως ξενοδοχεία, μεμονωμένα διαμερίσματα και ξενώνες, τα οποία έχουν
τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν περί τους 1300 επισκέπτες.
Το επίπεδο εκπαίδευσης του ανθρωπίνου δυναμικού στην Π.Ε. Πέλλας απεικονίζεται στο παρακάτω Γράφημα.
Γράφημα 5: Επίπεδο Εκπαίδευσης Ανθρωπίνου Δυναμικού Ν. Πέλλας
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ – Ίδια επεξεργασία
Όσον αφορά τους τομείς έρευνας και ανάπτυξης, στον Νομό Φλώρινας εδρεύουν τμήματα του Πανεπιστημίου Δυτικής
Μακεδονίας, και συγκεκριμένα το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών.
Επίσης στον Νομό Φλώρινας εδρεύει και τμήμα του Α.Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας με έδρα τη Κοζάνη, η σχολή
Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής που περιλαμβάνει τις κατευθύνσεις α) Φυτικής
Παραγωγής β) Ζωικής Παραγωγής γ) Αγροτικής Οικονομίας δ) Ποιοτικού Ελέγχου Αγροτικών Προϊόντων.
57
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.6.4.SWOT Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Παραγόμενα Προϊόντα – Παραγωγική Δυναμικότητα της Π.Ε. Φλώρινας
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Χαρακτηρισμός της περιοχής ως
Ενεργειακού Κέντρου της Ελλάδας
και

Κυριαρχία παραδοσιακών
χαμηλής εξειδίκευσης

Η ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων λιγνίτη και τα δημόσια και

Περιορισμένη βιομηχανική παραγωγή

Συγκεντρωτισμός στην πρωτογενή παραγωγή

ιδιωτικά ορυχεία
Ποικιλομορφία αγροτικής παραγωγής

Έλλειψη συγχρονιών μεταποιητικών υποδομών

Ποιοτικά Αγροτικά Προϊόντα με διεθνή αναγνωρισιμότητα.

Έλλειψη συγχρονιών βιομηχανικών υποδομών

Κλιματολογικές

Αυξημένο κόστος παραγωγής

Έλλειψη νέων σύγχρονων αποτελεσματικών
παραγωγής στον αγροτικό τομέα

Η μικρή συμμετοχή του Νόμου στις συνολικές εξαγωγές
συνθήκες
που
Βιομηχανικού
ευνοούν
την
αγροτική
Εσωτερικό Περιβάλλον
παραγωγή

Αξιόλογοι τουριστικοί πόροι

Αυξημένη Κτηνοτροφική Παραγωγή

Περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους

Ύπαρξη τεσσάρων (4) χιονοδρομικών κέντρων στην περιοχή
μεθόδων
αγαθών

Το εξαγωγικό προϊόν του Νομού Φλώρινας χαρακτηρίζεται
από πολύ μικρή έως μεσαία διασπορά προορισμών

Τα περιβαλλοντικά προβλήματα, κυρίως στις περιοχές
πόλωσης της ενεργειακής παραγωγής εμποδίζουν την
Κτηνοτροφική και Αγροτική Ανάπτυξη
Ευκαιρίες
Απειλές

Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για ποιοτικότερα
αγροτικά προϊόντα

Χαμηλή ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
,σε σχέση με το σύνολο της χώρας

Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για βιολογικά

Ανταγωνισμός στα πλαίσια της σταδιακής άμβλυνσης των
αγροτικά προϊόντα

Εξωτερικό Περιβάλλον
κλάδων έντασης εργασίας και
περιορισμών στο διεθνές εμπόριο και της διεύρυνσης της
Εφικτή προσαρμογή της γεωργίας ,κυρίως στις ορεινές
περιοχές, στο πρότυπο αειφόρου γεωργικής δραστηριότητας

Ε.Ε.
Μετακίνηση παραγωγικών μονάδων έντασης εργασίας σε

Δυνατότητες ανάπτυξης τουριστικού προϊόντος

Δυνατότητες δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων αγροτικών

Οι αλλαγές στο παραγωγικό περιβάλλον του πρωτογενούς

προϊόντων
Σημαντικές αναπτυξιακές τους δυνατότητες η αξιοποίηση

τομέα λόγω της νέα Κοινής Αγροτικής Πολιτικής
Ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού από τις γειτονικές
όμορες χώρες και περιφέρειες
λιγνιτικών κοιτασμάτων
βαλκανικές χώρες.

Δημιουργία μονάδων τυποποίησης και μεταποίησης των

τοπικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων
Επενδύσεις οικοτουρισμού σε ολόκληρο τον ορεινό όγκο και

Ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού από χώρες με προσφορά
αγροτικών προϊόντων σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές (Τουρκία
,Κίνα κλπ )
δημιουργίας αγροτουριστικών μονάδων σε εγκαταλειμμένα

Συνεχής συρρίκνωση της οικονομίας και του Α.Ε.Π.
ορεινά χωριά

Συνεχιζόμενη
μείωση
της
ανταγωνιστικότητας
ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Β. Ελλάδας
58
στον
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.6.5.SWOT Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα – Λιμάνια – Αεροδρόμια – Σιδηροδρομικά Δίκτυα)
– Υποδομές
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά τα Δίκτυα Μεταφορών και τις Υποδομές της Π.Ε. Φλώρινας.
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Εύκολη πρόσβαση σε γειτονικές χώρες των Βαλκανίων

Φυσική πύλη προς Αλβανία και κυρίως την ΠΓΔΜ(FYROM)


Ύπαρξη βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ.)

Ανεπαρκές σε τεχνολογία σιδηροδρομικό δίκτυο

Η συντομότερη οδική πρόσβαση των Δυτικών Βαλκανίων με

Ανεπαρκές σε κάλυψη σιδηροδρομικό δίκτυο

το λιμάνι της Θεσσαλονίκης
Η συντομότερη οδική πρόσβαση της Δυτικής Ελλάδας μέσω


Ανεπαρκής διασύνδεση μέσων και δικτύων
Δυσκολία στις εμπορευματικές μετακινήσεις
ανεπαρκείς
Εσωτερικό Περιβάλλον
του “Άξονα 10” με τα Βαλκάνια και τη Κεντρική Ευρώπη

Ισχυρό Οδικό Δίκτυο με βάση την Εγνατία Οδό

Ιστορική παράδοση στην εμπορική δραστηριότητα, ιδίως στο
γειτονικό βαλκανικό χώρο
λόγω
πεπαλαιωμένου οδικού δικτύου

Αύξηση Κόστους στις εμπορευματικές μετακινήσεις λόγω

του οδικού δικτύου
Εξάρτηση από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης σε logistics

Η ελλιπής διασύνδεση με την Κεντρική και νότια Ελλάδα και
επομένως με το κέντρο του Ελληνικού Οικονομικού χώρου

Περιορισμένη δυνατότητα για ανάπτυξη συνδυασμένων
μεταφορών λόγω του ελλιπούς σιδηροδρομικού δικτύου και
της
εξαιρετικά
περιορισμένης
δυνατότητας
των
αερομεταφορών
Ευκαιρίες
Εξωτερικό Περιβάλλον
Γεωγραφική απόσταση από τα δυτικά Ευρωπαϊκά κέντρα και
Απειλές

Εγγύτητα σε Βαλκάνια και Παρευξείνια ζώνη-ζώνη μεγάλων

Περαιτέρω απαξίωση του σιδηροδρομικού δικτύου

Περαιτέρω απαξίωση του οδικού δικτύου

αλλαγών και προοπτικών
Ολοκλήρωση των νέων οδικών δικτύων (εθνικών και διεθνών)

Ισχυρός ανταγωνισμός στις μεταφορές από γειτονικές χώρες

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών

Μετακίνηση των Logistics σε γειτονικές χώρες

Βελτίωση των εμπορικών σχέσεων με γειτονικές χώρες

Η αστάθεια (πολιτική και οικονομική)που υφίσταται και

Η άρση της γεωγραφικής απομόνωσης σε συνδυασμό με την
αναζωπυρώνεται κατά καιρούς σε διάφορες Βαλκανικές
χώρες στα σύνορα της χώρας
ενίσχυση του ρόλου των αστικών κέντρων
59

Οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του οδικού τμήματος

Φλώρινας-Νίκης –FYROM
Λαθρεμπόριο με τις γειτονικές χώρες
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.6.6.SWOT Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα και ανάπτυξη
Ακολουθεί ανάλυση SWOT που αφορά το Ανθρώπινο Δυναμικό και τις υποδομές Έρευνας & Ανάπτυξης της Π.Ε.
Φλώρινας.
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Σχετικά ικανοποιητικά επίπεδο εκπαίδευσης

Σχετικά ικανοποιητικά επίπεδο εξειδίκευσης στον πρωτογενή


Δυνατότητα άντλησης πόρων εξειδικευμένου ανθρώπινου

δυναμικού από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης
Εγγύτητα με Φορείς Έρευνας Ανάπτυξης και Καινοτομίας από
Εσωτερικό Περιβάλλον

Λειτουργία Πανεπιστημιακού Τμήματος στη Φλώρινα

Λειτουργία Πανεπιστημίου στη Κοζάνη
Πληθυσμιακή
αποδυνάμωση
και
γήρανση
των
παραμεθόριων και αγροτικών περιοχών με επακόλουθο τη
συρρίκνωση δραστηριοτήτων και τη μείωση της

την περιοχή της Θεσσαλονίκης
παραγωγικότητας
Μικρή ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών, χαμηλή
χρηματοδότηση και ζήτηση έρευνας και καινοτομίας από

επιχειρήσεις
Χαμηλός βαθμός απασχόλησης και υψηλά ποσοστά ανεργίας
,που πλήττουν κυρίως τις γυναίκες ,τους νέους και τους
μακροχρόνια ανέργους

Χαμηλότερο του εθνικού μέσου όρου επίπεδο εκπαίδευσης
του εργατικού δυναμικού

Χαμηλή αναλογία ερευνητικού προσωπικού ως προς το
σύνολο των απασχολουμένων
Ευκαιρίες
Απειλές

Ενίσχυση

παραγωγική διαδικασία
Διαρκής τεχνολογική εξέλιξη σε ψηφιακά μέσα

Αύξηση
πολιτικών
ένταξης
ενδιαφέροντος
για
της
την
καινοτομίας
πολιτική
για
στην

Ισχυρός ανταγωνισμός και άμβλυνση των τεχνολογικών

διαφορών με τις γείτονες χώρες
Συνεχής φυγή καταρτισμένου Ανθρώπινου Δυναμικού στο
την
απασχόληση(Στρατηγική Λισσαβόνας)
Εξωτερικό Περιβάλλον
όρους προσέλκυσης και διατήρησης του

τομέα παραγωγής
Υστέρηση σε εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό καθώς και σε
εξωτερικό

Ενδεχόμενο κατάργησης των Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων με
βάση το σχέδιο Αθηνά
Δημογραφική γήρανση και επιβάρυνση του ασφαλιστικού

Αυξανόμενη ενασχόληση των Νέων με τις Νέες Τεχνολογίες

Ευκαιρίες αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής με


σύγχρονα μέσα
Συνέργιες με εκπαιδευτικά ιδρύματα-Φορείς Καινοτομίας από

Αδυναμία ενσωμάτωσης του ανθρώπινου δυναμικού που

προέρχεται από παράνομη μετανάστευση
Η φυσική μείωση του πληθυσμού που επιτείνει και τη
συστήματος
τη περιοχή Κοζάνης καθώς και τα Τμήματα που εδρεύουν στη

Φλώρινα
Συνέργιες με εκπαιδευτικά ιδρύματα-Φορείς Καινοτομίας από
τη περιοχή της Θεσσαλονίκης
γρήγορη αύξηση του μέσου όρου ηλικίας σε όλες τις
περιοχές του νομού
60
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.6.7.Συμπεράσματα για την Π.Ε. Φλώρινας
Το αποτέλεσμα της ανάλυσης SWOT σε συνδυασμό με την ανάλυση για την Εξωστρέφεια και την Ανταγωνιστικότητα,
αποτελούν τη συστηματική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης για την Π.Ε. Φλώρινας. Ειδικότερα με τη
συνδυασμένη ανάγνωση των τεταρτημορίων της SWOT ανά ζεύγος (Δυνατά σημεία με Ευκαιρίες, Αδύνατα σημεία με
Ευκαιρίες, Δυνατά σημεία με Απειλές, Αδύνατα σημεία με απειλές), προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία
αναλύονται υπό το πρίσμα του εξωστρεφούς προσανατολισμού της Π.Ε..
Α. Παραγόμενα Προϊόντα
Όσον αφορά τα παραγόμενα προϊόντα, η ισχυροποίηση των δυνατών σημείων του Ν. Φλώρινας θα προέλθει από
την αξιοποίηση των ευκαιριών που εντοπίζονται στο εξωτερικό περιβάλλον, με βάση τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής κτηνοτροφικής παραγωγής με στόχο τις διεθνείς αγορές που παρουσιάζουν αυξημένη
ζήτηση

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής κτηνοτροφικής παραγωγής με στόχευση σε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας

Εκσυγχρονισμός της ήδη ισχυρής κτηνοτροφικής παραγωγής με βάση τις νέες μεθόδους παραγωγής και τη χρήση
νέων τεχνολογιών

Η ολοκληρωμένη αξιοποίηση (π.χ. Υδατοκαλλιέργειες, υπηρεσίες τουρισμού κ.α.) του πλούσιου υδάτινου
δυναμικού.

Ανάπτυξη ισχυρών δεσμών συνεργασίας με τις τοπικές «υποστηρικτικές-δορυφορικές» προς τη ΔΕΗ επιχειρήσεις

Προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων & Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στο τομέα της ενέργειας

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με στόχο τις διεθνείς αγορές που παρουσιάζουν αυξημένη
ζήτηση

Εκμετάλλευση της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με στόχευση σε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας

Εκσυγχρονισμός της ήδη ισχυρής αγροτικής παραγωγής με βάση τις νέες μεθόδους παραγωγής και τη χρήση νέων
τεχνολογιών

Ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος

Στροφή στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων

Σταδιακή «απεξάρτηση» από τον πρωτογενή τομέα με προσανατολισμό κυρίως στον τουρισμό

Δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων με μείωση του κόστους και αναβάθμιση της ποιότητας

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που τα καθιστά ποιο ελκυστικά για τις Διεθνής αγορές

Έμφαση στη πιστοποίηση Προϊόντων που βοηθά τη διακίνηση και πώλησή τους σε αγορές του εξωτερικού
Β. Υποδομές
Όσον αφορά τις Υποδομές:

Ανάπτυξη συνεργασιών σε διαπεριφερειακό και διακρατικό επίπεδο για την ενίσχυση της εξωστρέφειας και
τη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος των εφαρμοζόμενων εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών.

Ισχυροποίηση των σχέσεων με τις διασυνοριακές χώρες λόγω εγγύτητας

Εκμετάλλευση των νέων οδικών υποδομών για τη μεταφορά εμπορευμάτων

Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Βιομηχανικών Υποδομών με την αναδιοργάνωση της ΒΙ.ΠΕ
61
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Περαιτέρω αξιοποίηση των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών και αναβάθμισή τους

Προσπάθεια απαγκίστρωσης από τη Θεσσαλονίκη αναφορικά με logistics και την διανομή των παραγόμενων
προϊόντων

Αναβάθμιση του Οδικού Δικτύου

Αναβάθμιση και επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου
Γ. Ανθρώπινο Δυναμικό και τομέας Έρευνας & Ανάπτυξης:

Δημιουργία συνεργιών με τα Πανεπιστημιακά Τμήματα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

Δημιουργία συνεργιών με το Α.Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας

Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση των δομών αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης

Περαιτέρω εκμετάλλευση του Ανθρωπίνου Δυναμικού με έμφαση στις νέες τεχνολογίες

Κατάρτιση του υφιστάμενου ανθρωπίνου δυναμικού με έμφαση σε καινοτόμους τρόπους παραγωγής

Συνεργασίες με φορείς έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας από τη περιοχή της Θεσσαλονίκης

Εκμετάλλευση της στροφής των νέων τα τελευταία χρόνια στην αγροτική παραγωγή

Δημιουργία Clusters στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής

Δημιουργία Clusters στον τομέα της Μεταποίησης
62
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
1.7. Δεύτερο Επίπεδο – Εξέταση Κοινών Παραγόντων
Το δεύτερο επίπεδο, αφορά την ανάλυση SWOT σε συνάρτηση με το γενικότερο περιβάλλον μέσα στο οποίο υφίστανται
οι εξεταζόμενοι Νομοί. Στο σημείο αυτό, θα λάβει χώρα μια γενικότερη προσέγγιση των παραγόντων εκείνων που
επηρεάζουν την εξωστρέφεια των Π.Ε., και είναι κοινοί για όλους. Ποιο συγκεκριμένα, θα εξεταστούν οι κοινοί
«παρανομαστές» των Π.Ε., οι οποίοι τους επηρεάζουν με ίδιο τρόπο, δηλαδή οι παράγοντες εκείνοι που επηρεάζουν τις
επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους εξεταζόμενους Νομούς ανεξαρτήτως της χωροθέτησής τους.
Οι κοινοί παράγοντες που θα εξεταστούν είναι:

Οικονομικό – Φορολογικό – Νομικό Περιβάλλον

Ρευστότητα - Χρηματοδότηση Επιχειρήσεων
Ακολουθεί επιγραμματική ανάλυση SWOT:
Πλεονεκτήματα
Αδυναμίες

Στροφή των επιχειρήσεων στις εξαγωγές

Περιορισμένη ρευστότητα των επιχειρήσεων

Στροφή των επιχειρήσεων σε εξαγωγικά

Έλλειψη-Ανεπάρκεια

Σχετική μείωση του κόστους παραγωγής των Ελληνικών
εργαλείων
επιχειρήσεων σε ορισμένους τομείς (μείωση μισθολογικού
κόστους)


Ιδιαίτερα Περιορισμένη Πρόσβαση σε Τραπεζικό Δανεισμό
Δαιδαλώδεις Γραφειοκρατικές Διαδικασίες

Αύξηση των εξαγωγών τη τελευταία διετία

Έλλειψη εμπιστοσύνης από τιε αγορές του εξωτερικού προς

Ύπαρξη επιδοτήσεων σε σχέση με την εξωστρέφεια των
Εσωτερικό Περιβάλλον
επιχειρήσεων (Εξωστρέφεια I &II)
τις Ελληνικές επιχειρήσεις(άρνηση πιστώσεων)

Έλλειψη ισχυρού Brand Name στα Ελληνικά Προϊόντα

Μείωση του ΑΕΠ και της παραγωγής της Χώρας

Ασταθές Φορολογικό Σύστημα που δεν επιτρέπει την

ανάπτυξη και τον επιχειρηματικό σχεδιασμού
Ασαφές Φορολογικό Σύστημα που δεν επιτρέπει την
ανάπτυξη και τον επιχειρηματικό σχεδιασμό

Αύξηση του Κόστους Παραγωγής λόγω αυξήσεων στον
τομέα της ενέργειας (ρεύμα) και των μεταφορών(πετρέλαιο
κίνησης – διόδια)
Ευκαιρίες
Εξωτερικό Περιβάλλον
Χρηματοδοτικών
ρευστότητας
Απειλές

Διεύρυνση των παγκόσμιων αγορών

Δυνατότητα εύκολης διακίνησης προϊόντων εντός της Ε.Ε


Αυξανόμενη ζήτηση ποιοτικών αγροτικών και κτηνοτροφικών

Συνέχιση της έλλειψης σταθερής φορολογικής πολιτικής

προϊόντων
Ύπαρξη αναπτυσσόμενων αγορών με μεγάλη εισαγωγική


Ραγδαία αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων
Ισχυρός ανταγωνισμός από τις γειτονικές Βαλκανικές χώρες
μείωση
της
ρευστότητας
των
Ελληνικών
επιχειρήσεων
δυναμικότητα

Περαιτέρω
με πολύ χαμηλό εργασιακό και φορολογικό κόστος
Παραδοσιακά καλές επιχειρηματικές σχέσης της Ελλάδας με
μεγάλο αριθμό αγορών

Ισχυρός ανταγωνισμός από τις αναπτυσσόμενες χώρες με
πολύ χαμηλό εργασιακό και φορολογικό κόστος
63
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.8. Γενικά Συμπεράσματα
Με βάση την ανάλυση S.W.O.T. που έλαβε χώρα για το σύνολο των εξεταζόμενων Π.Ε., είναι σαφές ότι το προφίλ των
Π.Ε. Πέλλας, Φλώρινας Σερρών και Κιλκίς, παρουσιάζει τα περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά, όσον άφορα τους
εξεταζόμενους τομείς. Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά σε όλα τα εξεταζόμενα
επίπεδα.
Α. Παραγόμενα Προϊόντα
Σε σχέση με τα παραγόμενα προϊόντα καθώς και την εν γένει επιχειρηματικότητα των περιοχών (Π.Ε. Πέλλας, Φλώρινας
Σερρών και Κιλκίς), διαπιστώνεται μια ιδιαίτερη εξάρτηση στη πρωτογενή παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών
προϊόντων, τα οποία όμως παρουσιάζουν πολύ μεγάλα περιθώρια εκμετάλλευσης τόσο σε επίπεδο παραγωγής με την
εισαγωγή νέων μεθόδων και τεχνολογιών, όσο και σε επίπεδο μεταποίησης. Σε όλες τις Π.Ε., τα προϊόντα που
παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών, συνάδουν με τα προϊόντα τα οποία δίνουν και τη μεγαλύτερη
προστιθέμενη αξία στη περιοχή. Εξαίρεση αποτελεί η Π.Ε. Κιλκίς, η οποία ενώ χαρακτηρίζεται ως εν γένει αγροτική και
κτηνοτροφική περιοχή, παρουσιάζει δραστηριότητα στις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, γεγονός το οποίο οφείλεται
στην ύπαρξη ισχυρών Βιομηχανικών Μονάδων στη ΒΙ.ΠΕ. Κιλκίς.
Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει ένα εντελώς διαφορετικό προφίλ, αφού έχει ισχυρή μεταποιητική δραστηριότητα,
στην οποία βασίζεται και το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της.
Β. Υποδομές
Όσον αφορά τις Υποδομές, οι Π.Ε. Πέλλας, Φλώρινας Σερρών και Κιλκίς, από άποψη χωροθέτησης παρουσιάζουν
ιδιαίτερα πλεονεκτήματα σε σχέση με τη γεωγραφική τους θέση. Τα προβλήματα υποδομών, είναι κοινά για τις
παραπάνω περιοχές, και αφορούν κυρίως την έλλειψη οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών που εμποδίζουν τη
μεταφορά και διέλευση εμπορευμάτων. Σημαντικό επίσης πρόβλημα, αποτελεί η έλλειψη Διαμετακομιστικών Κέντρων
με συνέπεια την εξάρτηση των εν λόγω περιοχών από τη Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Σε σχέση τις Βιομηχανικές Υποδομές,
ξεχωρίζει η Π.Ε. Κιλκίς που διαθέτει μια πολύ καλά οργανωμένη ΒΙ.ΠΕ., σε αντίθεση με τις υπόλοιπες Π.Ε. όπου
διαπιστώνεται ότι οι υπάρχουσες Βιομηχανικές Υποδομές υπολειτουργούν ή σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουν ακόμη
ξεκινήσει τη λειτουργία τους. Αντίθετη εικόνα παρουσιάζει η Π.Ε. Θεσσαλονίκης, όπου συγκεντρώνει μια πληθώρα
υποδομών σε όλα τα επίπεδα, χωρίς βέβαια και εκεί να απουσιάζουν τα προβλήματα που αφορούν κυρίως την έλλειψη
εμπορευματικών μεταφορών μέσω του αεροδρομίου και την απαξίωση του Λιμένα.
Γ. Ανθρώπινο Δυναμικό – Έρευνα & Ανάπτυξη
Το ανθρώπινο δυναμικό παρουσιάζει σχετικά χαμηλό επίπεδο μόρφωσης και εξειδίκευσης για τις Π.Ε. Πέλλας, Φλώρινας
Σερρών και Κιλκίς, ενώ στο σύνολο των Π.Ε. υπάρχουν ιδιαίτερα περιορισμένοι φορείς έρευνας και καινοτομίας που
συνοψίζονται σε τμήματα Πανεπιστήμιων η ΤΕΙ, με χαρακτηριστική την απουσία ερευνητικών κέντρων, θερμοκοιτίδων
επιχειρήσεων κλπ. Τα παραπάνω, έχουν οδηγήσει τις εξεταζόμενες Π.Ε. σε μία εξάρτηση από τη Π.Ε. Θεσσαλονίκης που
σαφώς και δεν βοηθά την εξωστρέφεια αλλά και την εν γένει επιχειρηματική ανάπτυξη των περιοχών.
Όσον αφορά τη Π.Ε. Θεσσαλονίκης Το ανθρώπινο δυναμικό της περιοχής είναι σαφώς ποιο αναβαθμισμένο σε σχέση με
τις υπόλοιπες Π.Ε. Επίσης, στη Π.Ε. Θεσσαλονίκης υπάρχει μεγάλος αριθμός Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ενώ
μεγάλος είναι και ο αριθμός των υποδομών – φορέων έρευνας και ανάπτυξης.
64
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΑΓΟΡΕΣ – ΣΤΟΧΟΙ ΜΕ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
2.1. Εισαγωγή
Στην ενότητα που ακολουθεί γίνεται μια αξιολόγηση της εξωστρέφειας και της εξαγωγικής δυναμικής των επιχειρήσεων
της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής, με βάση κυρίως τις εξαγωγές ανά κλάδο σε επίπεδο συνδυασμένης
ονοματολογίας CN2, όπως καταγράφεται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. Στόχος είναι η καταγραφή των αγορών – στόχων που
παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με βάση την αξία των εξαγωγών ανά εξαγωγικό κλάδο.
Σε χωρική κλίμακα επιλέγεται το επίπεδο νομού (Π.Ε.), ενώ η ανάλυση αφορά τις επιλέξιμες περιοχές που καλύπτονται
από το πρόγραμμα εδαφικής συνεργασίας IPA – Ελλάδα – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (Π.Ε.
Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλας, Σερρών, Φλώρινας – NUTS III). Η παρουσίαση των στοιχείων των εξαγωγών των
σημαντικότερων εξαγωγικών κλάδων θα αναδείξει τα προϊόντα των διεθνώς εμπορεύσιμων κλάδων που παρουσιάζουν
ιδιαίτερο εξαγωγικό ενδιαφέρον.
Στη συνέχεια παρουσιάζεται η δυναμική των επιχειρήσεων των περιοχών, με την εξέταση των δεικτών παραγωγής, με
κριτήρια τον κύκλο εργασιών και την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία. Η διάκριση των παραγωγικών κλάδων γίνεται με
βάση την κατηγοριοποίηση ΣΤΑΚΟΔ για τα στοιχεία του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων και NACE για αυτά της
Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας. Για τη διευκόλυνση της μελέτης στο παράρτημα παρατίθεται πίνακας με την
αντιστοίχιση των κλάδων ΣΤΑΚΟΔ σε NACE.
Η ανάλυση αφορά τα έτη 2008 – 2012, για τις εξαγωγές, η εξέλιξη της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας παρουσιάζεται
με στοιχεία των ετών 2008 - 2010, ενώ τα στοιχεία του αριθμού των επιχειρήσεων και του κύκλου εργασιών τους αφορά
το έτος 20087.
7
Χρησιμοποιήθηκαν τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ.
65
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2. Εξαγωγική – Παραγωγική Δυναμική ανά Περιοχή
2.2.1.Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Εξαγωγές
Πίνακας 1: ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2008 - 2010
CN2
61
27
72
30
24
39
84
52
10
20
85
73
04
60
99
87
25
62
17
48
34
76
94
68
22
08
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΜΗΧΑΝΕΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΛΠ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ. ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ ΠΛΟΙΩΝ
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ,ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ,ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΛΠ
ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ,ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ,ΑΣΒΕΣΤ.ΤΣΙΜ.
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛ.ΤΟΥ ΕΝΔΥΜ.ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΠΛΕΚΤΑ
ΖΑΧΑΡΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΣΑΠΟΥΝΙΑ,ΑΛΥΣΙΒΕΣ,ΚΕΡΙΑ ΤΕΧΝΗΤΑ,ΠΑΣΤ.ΓΥΨΟΥ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΕΠΙΠΛΑ,ΕΙΔΗ ΚΛΙΝΟΣΤΡΩΜΝΗΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΦΩΤΙΣΜ.
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΠΟΤΑ,ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΞΥΔΙ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ (€)
2008
392.336.792
291.146.577
224.967.683
210.410.171
173.655.734
164.662.934
152.996.524
127.902.302
87.753.614
68.646.587
68.616.557
58.647.357
57.284.709
52.933.422
47.443.909
45.092.095
43.151.262
35.525.166
35.158.752
34.580.029
34.166.038
32.903.330
31.655.543
26.036.097
28.740.763
26.262.742
3.007.147.005
2009
313.724.421
303.624.025
120.099.035
212.247.516
168.303.776
156.830.289
118.541.461
150.181.607
82.038.619
58.076.256
53.857.245
44.871.975
63.096.480
54.597.318
52.601.626
22.843.530
44.735.463
29.944.626
61.504.514
29.336.703
27.827.700
27.660.438
22.364.988
55.476.617
26.687.891
24.808.636
2.670.454.717
2010
277.618.080
369.391.147
143.511.985
200.800.634
138.375.374
207.033.424
120.365.227
159.545.698
48.273.890
63.965.195
40.394.107
47.470.565
65.516.792
51.230.591
57.458.388
32.627.025
51.234.079
27.321.041
99.676.953
39.914.024
20.867.880
37.699.856
23.187.972
33.893.770
27.017.985
34.427.017
2.768.012.289
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2008
2009
2010
13,05%
11,75%
10,03%
9,68%
11,37%
13,34%
7,48%
4,50%
5,18%
7,00%
7,95%
7,25%
5,77%
6,30%
5,00%
5,48%
5,87%
7,48%
5,09%
4,44%
4,35%
4,25%
5,62%
5,76%
2,92%
3,07%
1,74%
2,28%
2,17%
2,31%
2,28%
2,02%
1,46%
1,95%
1,68%
1,71%
1,90%
2,36%
2,37%
1,76%
2,04%
1,85%
1,58%
1,97%
2,08%
1,50%
0,86%
1,18%
1,43%
1,68%
1,85%
1,18%
1,12%
0,99%
1,17%
2,30%
3,60%
1,15%
1,10%
1,44%
1,14%
1,04%
0,75%
1,09%
1,04%
1,36%
1,05%
0,84%
0,84%
0,87%
2,08%
1,22%
0,96%
1,00%
0,98%
0,87%
0,93%
1,24%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 2: ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2011 - 2012
CN2
27
61
39
72
30
52
24
84
85
17
04
20
99
60
73
10
25
48
76
68
08
87
62
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΞΙΑ (€)
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΜΗΧΑΝΕΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΛΠ
ΖΑΧΑΡΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ. ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ ΠΛΟΙΩΝ
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ,ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ,ΑΣΒΕΣΤ.ΤΣΙΜ.
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ,ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ,ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΛΠ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛ.ΤΟΥ ΕΝΔΥΜ.ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΠΛΕΚΤΑ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
2011
543.613.007
270.360.737
207.825.791
195.259.536
152.150.507
134.011.542
117.353.950
111.893.015
90.852.710
84.660.827
76.022.215
73.539.373
59.605.373
56.737.634
56.009.896
54.338.745
50.161.246
46.103.886
41.041.451
41.030.509
32.065.612
30.812.458
30.459.486
2.991.590.882
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
66
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2012
930.658.442
242.162.913
193.935.847
149.834.773
171.091.795
171.707.350
162.323.813
113.447.222
57.828.883
82.288.188
79.704.899
74.479.199
56.857.786
45.774.621
58.283.803
56.990.452
78.966.375
44.062.174
40.447.114
46.098.516
43.366.839
27.642.818
25.403.163
3.427.712.736
2011
18,17%
9,04%
6,95%
6,53%
5,09%
4,48%
3,92%
3,74%
3,04%
2,83%
2,54%
2,46%
1,99%
1,90%
1,87%
1,82%
1,68%
1,54%
1,37%
1,37%
1,07%
1,03%
1,02%
2012
27,15%
7,06%
5,66%
4,37%
4,99%
5,01%
4,74%
3,31%
1,69%
2,40%
2,33%
2,17%
1,66%
1,34%
1,70%
1,66%
2,30%
1,29%
1,18%
1,34%
1,27%
0,81%
0,74%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Από τα δεδομένα του πίνακα παρατηρούνται δύο αντίθετες τάσεις στα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης. Στο διάστημα 2008 – 2012 τα Ορυκτά καύσιμα ενισχύονται από το 9,68% το 2008 έως το 18,17% το
2011, με συνολική αξία 543.613.007,00 €, ενώ το 2012 παρατηρείται μια απότομη άνοδος στα 930.658.442,00 €,
καταλαμβάνοντας το 27,15% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Αντίθετα, τα Ενδύματα και συμπληρώματα ξεκινούν στο 2008 με ποσοστό 13,05% ως το σημαντικότερο εξαγώγιμο
προϊόν της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, φτάνοντας με σταδιακή μείωση στην αξία των εξαγωγών τους στο 7,06%.
Αντίστοιχη μείωση παρατηρείται και στο ποσοστό συμμετοχής των Φαρμακευτικών προϊόντων.
Η εξέλιξη των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται γραφικά και στο παρακάτω
Γράφημα.
Γράφημα 6: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης 2008-2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στα παρακάτω γραφήματα παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι κλάδοι της Π.Ε. Θεσσαλονίκης για κάθε έτος (2008 –
2012), με κριτήριο τη συμμετοχή τους στη συνολική αξία των εξαγωγών σε επίπεδο Π.Ε.
67
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 7: Οι σημαντικότεροι εξαγωγικοί κλάδοι της Π.Ε. Θεσσαλονίκης – 2008 – 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/Ιδία Επεξεργασία
Γράφημα 8: Οι σημαντικότεροι κλάδοι της Π.Ε. Θεσσαλονίκης - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/Ιδία Επεξεργασία
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω διαγράμματα, τα ενδύματα και τα φαρμακευτικά προϊόντα, κυρίως λόγω φασόν
παραγωγής και τα ορυκτά καύσιμα, τα μεταλλεύματα (χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας) και οι πλαστικές ύλες είναι τα
κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Στο διάστημα 2008 – 2012 παρατηρείται μια αντίστροφη τάση
αναφορικά με το ποσοστό συμμετοχής των Ενδυμάτων και των Ορυκτών καυσίμων στο σύνολο των εξαγωγών. Από τα
68
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2008-09 όπου τα Ενδύματα είναι το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Π.Ε. και μέχρι το 2012 παρατηρείται συνεχής πτώση
του ποσοστού, από το 13,05% το 2008 έως το 7,06% το 2012. Αντίθετα στα Ορυκτά καύσιμα το ποσοστό ανεβαίνει
σταθερά από το 2008 (9,68%) έως το 2011 (18,17%) με μια εντυπωσιακή άνοδο το 2012 στο 27,15%,
καταλαμβάνοντας αισθητά μεγαλύτερο ποσοστό επί του συνόλου των εξαγωγών σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα.
Ακολουθούν τα αντίστοιχα γραφήματα με τους κύριους εξαγωγικούς προορισμούς των επιχειρήσεων της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης για τα έτη 2008 – 2010. Στα φαρμακευτικά προϊόντα παρατηρείται μια μείωση στο διάστημα 2008 – 2012
της τάξεως του 2%, ενώ στην περίπτωση του Χυτοσίδηρου τα ποσοστά φθίνουν από 4,37% (2012) έως το 7,48%
(2008), χωρίς ωστόσο να φαίνεται κάποια σταθερή τάση. Στις Πλαστικές ύλες τα ποσοστά κυμαίνονται κοντά στο 5%–
6%, με μια αύξηση κατά τα έτη 2010 – 2011 της τάξεως του 1% με 1,5%. Ακολουθούν κάποια γεωργικά παράγωγα και
προϊόντα μεταποίησης αυτών (καπνά – βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα, βαμβάκι) με ποσοστά κοντά στο 4%-6%
στο διάστημα 2008 – 2012, με μικρές διακυμάνσεις, όπου με δεδομένη την πτώση του ποσοστού των Φαρμακευτικών
προϊόντων και του χυτοσίδηρου, το 2012 κατέχουν υψηλότερη θέση στο σύνολο των εξαγωγών.
Ακολουθούν στοιχεία σχετικά με του εξαγωγικούς προορισμούς και τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα σε αυτές τις
αγορές.
Γράφημα 9: Κύριοι Εξαγωγικοί Προορισμοί 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Σημαντικό ρόλο ως χώρες προορισμοί των προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης φαίνεται να διαδραματίζει η πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με ποσοστό 18,87% με τις Γερμανία, Βουλγαρία, Τουρκία να ακολουθούν.
Στα παρακάτω γραφήματα φαίνεται η εξέλιξη στις κυριότερες αγορές προορισμούς των εξαγωγών της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης, αναφορικά με το ποσοστό συμμετοχής τους στις συνολικές εξαγωγές.
69
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 10: Κύριοι Εξαγωγικοί Προορισμοί 2008 - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ίδια επεξεργασία
Όπως προκύπτει από τα γραφήματα, η Γερμανία αποτελούσε τον κυριότερο εξαγωγικό προορισμό μέχρι και το 2010,
ενώ το 2011 φαίνεται να μειώνεται σημαντικά το ποσοστό συμμετοχής της κατά περίπου 2%.
Αντίθετα, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ενώ στα έτη 2008-2010 κατέχει ένα ποσοστό κάτω από
10%, από το 2011 και μετά αποτελεί τον κυριότερο προορισμό των εξαγωγών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, με 13,66%
(2011), φτάνοντας το 18,87% το 2012.
Η Βουλγαρία διατηρεί ένα σταθερό ποσοστό που κυμαίνεται από 10% έως 13% σε όλο το διάστημα 2008 - 2012, χωρίς
ωστόσο να παρατηρείται κάποια ανοδική η καθοδική τάση, όπως και στην περίπτωση της Τουρκίας (7-10%). Φθίνουσα
τάση παρατηρείται στο διάστημα 2008-2012 και στην Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, στην περίπτωση του τελευταίου,
ιδιαίτερα από το 2011 και μετά.
70
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 11: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ίδια επεξεργασία
Στα παραπάνω γραφήματα που παρουσιάζεται η δυναμική των κλάδων παραγωγής στις 4 κυριότερες χώρες
προορισμούς, για το έτος 2012.
Παρατηρείται ότι σε συντριπτική πλειοψηφία στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας εξάγονται Ορυκτά
καύσιμα, σε ποσοστό 79,89%, ενώ ακολουθούν με αρκετά μικρότερο ποσοστό Χυτοσίδηρος και χάλυβας.
Στη Βουλγαρία παρατηρείται μια πιο ισόποση κατανομή περισσότερων προϊόντων. Για το 2012, σημαντικότερο
εξαγώγιμο προϊόν στην αγορά της Βουλγαρίας είναι τα Ζάχαρα και ζαχαρώδη παρασκευάσματα, με ποσοστό 13,46%,
με τα Ενδύματα και συμπληρώματα να ακολουθούν με 9,99%. Με σημαντικό ποσοστό συμμετέχουν επίσης τα Καπνά
και βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα, Υφάσματα και πλεκτά και Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά κλπ.
Στην περίπτωση της Γερμανίας, κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα φαίνεται να είναι τα Ενδύματα και τα Φαρμακευτικά
προϊόντα, σε ποσοστά 32,53% και 31,74% αντίστοιχα, ενώ ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά προϊόντα ζωικής
προέλευσης και Παρασκευάσματα λαχανικών. Σε σχέση με το διάστημα 2008-2010 όπου η Γερμανία είναι ο κύριος
εξαγωγικός προορισμός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, η πτώση σε αξία εξαγωγών δεν είναι αντίστοιχη του ποσοστού
συμμετοχής (349.470.613,00 € το 2008 και 319.483.306,00 € το 2012) ενώ τα κυριότερα προϊόντα με ποσοστά σταθερά
πάνω από 30% παραμένουν τα Ενδύματα και τα Φαρμακευτικά προϊόντα. Η αλλαγή στην κατανομή των σχετικών
71
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ποσοστών συμμετοχής στο σύνολο των εξαγωγών επέρχεται κυρίως από την ισχυροποίηση του ρόλου της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Βουλγαρίας ως χώρες υποδοχής των εξαγωγών της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης από το 2011 και μετά.
Τέλος στην Τουρκία, όπου φαίνεται να διατηρείται ένα σταθερό ποσοστό στην περίοδο 2008 – 2012 εξάγονται κατά
κύριο λόγο Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα αυτών, Ορυκτά καύσιμα και σε μικρότερο ποσοστό Βαμβάκι.
Παρακάτω παρουσιάζονται στοιχεία για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα, με στοιχεία του 2012, και τις κυριότερες
αγορές στις οποίες εξάγονται.
Πίνακας 3: Οι κύριες εξαγωγικές αγορές για τα σημαντικότερα προϊόντα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης
ΠΡΟΪΌΝ
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΟΡΥΚΤΑ
ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦ
ΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
930.658.442,00
ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
242.162.913,00
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΟΣΟΒΟ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ
ΑΛΓΕΡΙΑ
ΙΣΡΑΗΛ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ
ΗΠΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΙΤΑΛΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΓΑΛΛΙΑ
ΣΟΥΗΔΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
516.748.084,00
76.394.770,00
58.280.388,00
45.331.587,00
37.325.204,00
27.573.212,00
22.868.410,00
21.535.986,00
21.474.836,00
19.282.715,00
19.074.948,00
103.920.315,00
34.860.618,00
23.127.075,00
16.225.414,00
10.864.802,00
8.824.411,00
6.347.498,00
5.310.145,00
55,52%
8,21%
6,26%
4,87%
4,01%
2,96%
2,46%
2,31%
2,31%
2,07%
2,05%
42,91%
14,40%
9,55%
6,70%
4,49%
3,64%
2,62%
2,19%
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
193.935.847,00
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΡΩΣΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
98.945.790,00
19.152.919,00
12.919.358,00
12.032.029,00
7.871.347,00
6.227.711,00
5.408.580,00
4.256.316,00
51,02%
9,88%
6,66%
6,20%
4,06%
3,21%
2,79%
2,19%
ΒΑΜΒΑΚΙ
171.707.350,00
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΙΝΑ
ΠΑΚΙΣΤΑΝ
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΤΥΝΗΣΙΑ
ΜΑΛΑΙΣΙΑ
56.451.780,00
26.129.928,00
14.458.389,00
13.661.062,00
9.979.895,00
8.463.304,00
8.291.076,00
32,88%
15,22%
8,42%
7,96%
5,81%
4,93%
4,83%
6.774.466,00
5.808.854,00
3.797.476,00
101.393.063,00
22.753.180,00
18.157.036,00
14.684.200,00
5.467.053,00
3,95%
3,38%
2,21%
59,26%
13,30%
10,61%
8,58%
3,20%
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
171.091.795,00
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
ΙΑΠΩΝΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΔΑΝΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΣΥΜ. %
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ίδια επεξεργασία
Παρατηρείται ότι το σημαντικότερο εξαγωγικό προϊόν της Π.Ε. Θεσσαλονίκης το 2012, τα Ορυκτά καύσιμα, εξάγεται σε
συντριπτικό ποσοστό 55,52% στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ενώ ακολουθούν με μικρότερο
ποσοστό η Τουρκία και το Κόσσοβο. Οι εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων προς τον αραβικό κόσμο (ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία
72
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
κ.α.) αποτελούν πιθανά τριγωνικές πωλήσεις πετρελαίου και παραγώγων, αποτέλεσμα της λειτουργίας του εμπορικού
λιμένα της Θεσσαλονίκης.
Ο κυριότερος εμπορικός εταίρος στις Πλαστικές ύλες και το Βαμβάκι είναι η Τουρκία, με ποσοστά 51,02% και 32,88%
αντίστοιχα, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι Ενδύματα και Φαρμακευτικά προϊόντα εξάγονται κατά κύριο λόγο στη
Γερμανία και στη συνέχεια στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην περίπτωση των Ενδυμάτων εξάγεται ένα 14,40% και στη
Βουλγαρία.
Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία – Κύκλος Εργασιών
Με κριτήριο τον κύκλο εργασιών γίνεται μια κατάταξη των επιχειρηματικών κλάδων για να παρουσιαστεί η συμμετοχή
τους στο συνολικό κύκλο εργασιών σε επίπεδο Π.Ε. Παρουσιάζεται ο αριθμός των επιχειρήσεων, καθώς και η συμμετοχή
τους στο σύνολο.
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται σε φθίνουσα σειρά οι σημαντικότεροι κλάδοι, με κριτήριο τη συμμετοχή
τους στον κύκλο εργασιών της οικονομίας της Π.Ε., με σημείο αναφοράς το ποσοστιαίο μέγεθος του 1% στη συνολική
συνεισφορά του κλάδου στο σύνολο.
Πίνακας 4: Αριθμός Επιχειρήσεων και Κύκλος Εργασιών ανά ΣΤΑΚΟΔ στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης
ΣΤΑΚΟΔ
46
47
10
64
45
41
14
49
56
25
43
52
71
31
42
13
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Βιομηχανία τροφίμων
Δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, με εξαίρεση τις
ασφαλιστικές δραστηριότητες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Κατασκευές κτιρίων
Κατασκευή ειδών ένδυσης
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα
είδη εξοπλισμού
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες
Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών?
τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις
Κατασκευή επίπλων
Έργα πολιτικού μηχανικού
Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών
ΑΡ. ΕΠΙΧ.
11478
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
8.521.978.375,00 €
ΠΟΣ.ΣΥΜ.
28,59%
20033
5.710.535.088,00 €
19,16%
1265
38
1.592.725.365,00 €
1.321.876.662,00 €
5,34%
4,43%
3815
1.261.413.991,00 €
4,23%
3423
2053
3091
6239
1349
876.880.730,70 €
809.802.490,40 €
669.278.382,40 €
657.105.815,70 €
549.388.985,00 €
2,94%
2,72%
2,25%
2,20%
1,84%
5133
910
8573
511.732.033,80 €
422.092.279,50 €
366.463.386,60 €
1,72%
1,42%
1,23%
1403
868
540
354.254.841,80 €
343.298.902,40 €
313.608.694,40 €
1,19%
1,15%
1,05%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Στο Γράφημα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 10 σημαντικότεροι κλάδοι με βάση το ποσοστό συμμετοχής τους στο
συνολικό κύκλο εργασιών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (στοιχεία του 2008).
73
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 12: Οι σημαντικότεροι κλάδοι της Π.Ε. Θεσσαλονίκης ως προς τον Κύκλο Εργασιών
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
2,20%
2,25%
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
1,84%
Βιομηχανία τροφίμων
2,72%
2,94%
4,23%
28,59%
4,43%
Δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, με εξαίρεση τις ασφαλιστικές δραστηριότητες
και τα συνταξιοδοτικά ταμεία
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Κατασκευές κτιρίων
Κατασκευή ειδών ένδυσης
5,34%
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
19,16%
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Από τα παραπάνω φαίνεται ο ρόλος της Π.Ε. Θεσσαλονίκης ως μητροπολιτικό κέντρο στη διασυνοριακή περιοχή, με τις
δραστηριότητες του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, των κατασκευών και των υπηρεσιών να είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ τα ενδύματα αποτελούν από τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, η
παραγωγή τους συμμετέχει με σχετικά μικρό ποσοστό (2,72%) στο συνολικό κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων.
Βασικός δείκτης της ανταγωνιστικότητας του κάθε κλάδου, αλλά και της δυναμικής του αποτελεί η ακαθάριστη
προστιθέμενη αξία, ως κριτήριο της προσφοράς των επιχειρηματικών κλάδων στη συνολική οικονομία.
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται στοιχεία της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης για
τα έτη 2008 – 2010. Οι τιμές είναι σε εκατομμύρια ευρώ, σε τρέχουσες τιμές και βάση προσωρινών στοιχείων.
Πίνακας 5: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης
NACE
ΚΛΑΔΟΣ
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη διαφοροποιημένες δραστηριότητες νοικοκυριών που
αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων
AYU
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΠΑ ΣΕ ΕΚ. ΕΥΡΩ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
74
2008
276,55
21,36
2.289,86
323,47
169,31
1.236,64
3.371,15
770,37
906,43
667,13
665,33
1.911,99
681,07
343,25
1.632,49
1.423,68
1.259,01
916,41
2009
276,31
16,22
2.284,69
179,22
110,66
926,52
3.042,73
612,23
987,44
680,86
609,85
2.052,52
863,00
318,10
1.840,24
1.509,79
1.337,32
1.063,47
2010
247,95
17,18
2.400,51
237,81
137,75
576,40
2.587,85
506,26
911,70
694,70
657,44
1.955,89
692,54
361,96
1.641,84
1.454,92
1.329,26
975,06
0,00
18.865,49
0,00
18.711,18
0,00
17.387,02
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Από την κατανομή της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στους κλάδους παραγωγής φαίνεται η ίδια εικόνα όσον αφορά
τον τομέα παροχής βασικών υπηρεσιών, με τους κλάδους της Δημόσιας διοίκησης και άμυνας - Υποχρεωτικής κοινωνικής
ασφάλισης, Εκπαίδευσης και τις Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα να είναι
ιδιαίτερα σημαντικές για την Π.Ε. Στην κορυφή βρίσκεται κι εδώ ο κλάδος του χονδρικού και λιανικού εμπορίου και της
μεταποίησης, ο οποίος συνδέεται με την φασόν παραγωγή φαρμάκων και ενδυμάτων, όπως και ο κλάδος των
κατασκευών.
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνονται γραφικά και παρακάτω:
Στο γράφημα που ακολουθεί παρουσιάζεται η εξέλιξη της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας σε εκ. ευρώ, ανά κλάδο
παραγωγής στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης, στα έτη 2008 – 2010. Χρησιμοποιείται η κωδικοποίηση NACE για την περιγραφή
των κλάδων.
Γράφημα 13: Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία ανά Κλάδο για τα έτη 2008 – 2010
4.000,00
3.500,00
3.000,00
2.500,00
2.000,00
1.500,00
1.000,00
500,00
0,00
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
2008 276,549 21,3573 2289,86 323,469 169,312 1236,64 3371,15 770,375 906,426 667,131 665,328 1911,99 681,07 343,249 1632,49 1423,68 1259,01 916,405
2009 276,308 16,2179 2284,69 179,216 110,659 926,524 3042,73 612,23
987,44 680,861 609,853 2052,52
2010 247,951 17,1802 2400,51 237,806 137,747 576,403 2587,85 506,26 911,701
694,7
863
318,104 1840,24 1509,79 1337,32 1063,47
657,445 1955,89 692,539 361,96 1641,84 1454,92 1329,26 975,056
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Από το παραπάνω γράφημα φαίνεται και η εξέλιξη της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στα έτη 2008 – 2010.
Γενικότερα παρατηρείται μια φθίνουσα τάση στους περισσότερους κλάδους, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως ο κλάδος της
μεταποίησης, που αντίθετα με τους περισσότερους φαίνεται να παραμένει στα ίδια επίπεδα, και να ενισχύεται το 2010.
Αξιοσημείωτη είναι η πτώση του κλάδου του χονδρικού και λιανικού εμπορίου (AYG) και σε πιο έντονα επίπεδα, αυτού
των κατασκευών (AYF), που από έναν από τους σημαντικότερους κλάδους το 2008, έπεσε σε επίπεδα χαμηλότερα από
τους κλάδους της παροχής υπηρεσιών (AYI, AYM, AYR), κάτι το οποίο ερμηνεύεται ως συνέπεια της οικονομικής ύφεσης
του 2010, συνέπεια της ευρωπαϊκής κρίσης του 2008.
Για τη διευκόλυνση της μελέτης, στον παρακάτω πίνακα παρατίθεται η αντιστοίχιση μεταξύ ΣΤΑΚΟΔ και ομάδων NACE.
Συμπερασματικά αναφορικά με τις εξαγωγές της Π.Ε. Θεσσαλονίκης άξια αναφοράς είναι τα παρακάτω:
75
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η κυριαρχία των Ορυκτών καυσίμων στο σύνολο της εξαγωγικής δραστηριότητας της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, από το
2010 και μετά8

Η πτώση των εξαγωγών Ενδυμάτων και Φαρμακευτικών προϊόντων το ίδιο διάστημα

Ο σημαντικός ρόλος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως αγορά του βασικού εξαγωγικού
προϊόντος της Π.Ε. Θεσσαλονίκης

Η μείωση της συμμετοχής της Γερμανίας ως εξαγωγικός προορισμός στο σύνολο των εξαγωγών της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης

Η πτωτική τάση στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του κλάδου του λιανικού εμπορίου και η σχετική άνοδος αυτού
της μεταποίησης
8
Η εξαγωγική δραστηριότητα των ορυκτών καυσίμων προς της πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας χρήζει περαιτέρω ανάλυσης λόγω
της ασυμφωνίας των δηλωμένων ποσοτήτων εξαγωγών από την ελληνική πλευρά και εισαγωγών από την πλευρά της πΓΔΜ.
76
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2.2.Π.Ε. Κιλκίς
Παρακάτω παρατίθενται τα βασικά στοιχεία που αφορούν τα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Κιλκίς, καθώς και την
ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων.
Εξαγωγές
Παρακάτω παρουσιάζονται τα στοιχεία των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς, αθροιστικά στα έτη 2008 – 2010:
Πίνακας 6: Σύνολο αξίας εξαγωγών των σημαντικότερων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς για τα έτη 2008 – 2010
ΑΞΙΑ (€)
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
76
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
108.560.267
67.829.516
24
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
46.123.381
45.683.930
84
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
37.902.576
61
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
39
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
60
2008
2009
2010
73.207.326
36,78%
28,41%
37,07%
6.609.139
15,62%
19,14%
3,35%
34.748.476
31.995.079
12,84%
14,56%
16,20%
27.170.988
20.177.314
14.865.580
9,20%
8,45%
7,53%
14.222.613
11.950.302
11.528.463
4,82%
5,01%
5,84%
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
8.721.845
6.255.068
6.431.252
2,95%
2,62%
3,26%
52
ΒΑΜΒΑΚΙ
8.617.419
8.997.933
10.956.124
2,92%
3,77%
5,55%
19
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ-ΕΙΔΗ ΖΑΧΑΡΩΠ.
4.729.109
3.579.343
3.676.916
1,60%
1,50%
1,86%
27
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
46.968,00
7.501
10.214
0,02%
0,00%
0,01%
48
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
1.723.941
5.101.529
6.671.348
0,58%
2,14%
3,38%
04
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
2.889.308
5.389.999
6.372.866
0,98%
2,26%
3,23%
83
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
7.511.004
3.868.224
4.494.491
2,54%
1,62%
2,28%
295.192.885
238.724.519
197.468.017
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
2008
2009
2010
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 7: Σύνολο αξίας εξαγωγών των σημαντικότερων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς για τα έτη 2011 – 2012
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
76
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
24
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
84
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
61
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
39
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
60
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
52
ΒΑΜΒΑΚΙ
19
ΑΞΙΑ (€)
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
2012
2011
2012
75.739.739
66.859.090
34,47%
2.270.941
2.000.011
1,03%
30,46%
0,91%
59.635.245
66.377.337
27,14%
30,24%
6.649.968
2.739.819
3,03%
1,25%
10.192.997
11.669.855
4,64%
5,32%
5.873.621
5.459.061
2,67%
2,49%
10.948.330
7.174.960
4,98%
3,27%
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ-ΕΙΔΗ ΖΑΧΑΡΩΠ.
6.062.898
8.646.217
2,76%
3,94%
27
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
3.132.840
7.997.711
1,43%
3,64%
48
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
6.632.275
7.536.194
3,02%
3,43%
04
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
7.451.749
5.927.556
3,39%
2,70%
83
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
7.552.838
6.391.949
3,44%
2,91%
219.719.671
219.484.648
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
77
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 14: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Κιλκίς
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Όπως φαίνεται από τους Πίνακες 6 & 7 και το Γράφημα 9, το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Π.Ε. Κιλκίς στο
διάστημα 2008 – 2012 είναι το Αργίλιο και τα Τεχνουργήματα αυτού. Από το Γράφημα παρατηρείται από το 2009 μία
πτώση των εξαγωγών του αργιλίου, αρκετά σημαντική (περίπου στα 40 εκ. ευρώ), παρ’ όλα αυτά παραμένει το
σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν.
Στα Καπνά και βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα φαίνεται μια απότομη πτώση από το 2010 και μετά, της τάξεως των
40 περίπου εκ. Ευρώ, ενώ το 2011 και 2012 η αξία των εξαγωγών καπνών συρρικνώνεται περαιτέρω, με το συγκεκριμένο
προϊόν να συμμετέχει πλέον κατά λιγότερο από 1% στη συνολική αξία των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς
Εντυπωσιακή άνοδος παρουσιάζεται στην αξία της κατηγορίας Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές το 2011 και
2012, κοντά στα 30 εκ. ευρώ και ενώ το προϊόν παρουσίαζε πτωτική τάση στο διάστημα 2008-2010, με το προϊόν να
συμμετέχει το 2012 στη συνολική αξία των εξαγωγών κατά 30,24%, τιμή κοντά σε αυτή του Αργιλίου.
Σταδιακή πτώση φαίνεται να ακολουθούν οι εξαγωγές Ενδυμάτων, από το 2008 (27.170.988 €) έως το 2012 (2.739.819
€), καταλήγοντας στο 1,25% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς.
Περίπου στα ίδια επίπεδα φαίνονται να κυμαίνονται τα προϊόντα που ακλουθούν (Πλαστικές ύλες – τεχνουργήματα,
Υφάσματα – πλεκτά, Βαμβάκι, Παρασκευάσματα δημητριακών, με μικρές διακυμάνσεις στην αξία τους.
Η εξέλιξη στο ποσοστό συμμετοχής των προϊόντων στο σύνολο των εξαγωγών στο διάστημα 2008-2012 απεικονίζεται
γραφικά παρακάτω.
78
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 15: Ποσοστό επί του συνόλου των εξαγωγών των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς
2008 – 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στα παραπάνω γραφήματα φαίνεται το σημαντικό ποσοστό των εξαγωγών που κατέχει το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά
του, καθώς και η σημαντική πτώση του το 2010, από 36,78% σε 28,41%. Το 2010 το ποσοστό επανήλθε στα αρχικά
επίπεδα, χωρίς να έχει σημειωθεί όμως ουσιαστική αύξηση στην αξία των εξαγωγών. Η άνοδος του ποσοστού επήλθε
κυρίως από την σημαντική πτώση των Καπνών και βιομηχανοποιημένων υποκατάστατων την ίδια χρονιά.
79
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σταδιακή ενίσχυση του ποσοστού συμμετοχής φαίνεται να έχουν οι Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές,
ιδιαίτερα από το 2011 και μετά, όπου και παρουσιάζεται ενισχυμένο κατά 10% περίπου. Επίσης ενισχυμένα στη
συμμετοχή τους στις συνολικές εξαγωγές φαίνονται και τα υπόλοιπα προϊόντα, καθώς υποχωρούν τα Καπνά από το 2010
και μετά, αλλά και τα Ενδύματα, στα οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση από 9,20% το 2008 σε 1,25% το 2012,
ποσοστό που δεν αναφέρεται στο αντίστοιχο γράφημα.
Ακολουθούν τα στοιχεία σχετικά με τους κύριους εξαγωγικούς προορισμούς της Π.Ε. Κιλκίς, καθώς και των
σημαντικότερων προϊόντων σε αυτές τις αγορές.
Γράφημα 16: Κύριοι Εξαγωγικοί Προορισμοί της Π.Ε. Κιλκίς για το έτος 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 17: Κύριοι Εξαγωγικοί Προορισμοί της Π.Ε. Κιλκίς 2008 – 2011
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2011/ Ιδία επεξεργασία
80
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Από το παραπάνω γράφημα φαίνεται ότι οι σημαντικότεροι προορισμοί με των προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς είναι η
Γερμανία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, ενώ από το 2010 και μετά ενισχύεται συνεχώς ο ρόλος της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, η οποία αναδεικνύεται σε σημαντικό προορισμό το 2012, όταν και
ανεβαίνει απότομα το ποσοστό συμμετοχής της στις συνολικές εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς.
Σημαντική μείωση παρατηρείται στο ποσοστό της Βουλγαρίας από το 2010 και μετά, όπου φθίνει απότομα από το 18%
περίπου που ήταν κατά τα έτη 2008-09 στο 10,76, ενώ το 2011 και 2012 κυμαίνεται κάτω από 8%.
Η Γερμανία φαίνεται να ενισχύεται σε σχέση με τις υπόλοιπες στο διάστημα 2008-2011, διατηρώντας όμως ουσιαστικά
ένα σταθερό επίπεδο στην αξία των εξαγωγών, κοντά στα 25-30 εκ. ευρώ, μερίδιο το οποίο μειώνεται το 2012.
Το 2012 η Π.Ε. Κιλκίς φαίνεται να εξάγει σε περισσότερους προορισμούς από τα προηγούμενα χρόνια, με σχετικά
ισομερώς μοιρασμένα ποσοστά, με περισσότερες χώρες να φαίνονται ενισχυμένες, όπως η Σερβία, η Τουρκία και η
Αλβανία. Παρακάτω φαίνονται και τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς που αναφέρθηκαν πιο
πάνω, με στοιχεία του έτους 2012.
Γράφημα 18: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς - 2012
81
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Παρατηρούμε ότι τα σημαντικότερα προϊόντα στους παραπάνω προορισμούς είναι το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του
και οι Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές, καθώς και οι Πλαστικές ύλες και τα τεχνουργήματά τους, ιδιαίτερα
στις Βουλγαρία, Σερβία και Ρουμανία, ενώ στην Τουρκία εξαιρετικά σημαντικές φαίνονται να είναι και οι εξαγωγές
Χαρτιού, χαρτονιού και τεχνουργημάτων από χαρτί.
Εξαίρεση αποτελεί η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπου εξάγονται κατά κύριο λόγο Ορυκτά
καύσιμα, με το Χυτοσίδηρο, σίδηρο και χάλυβα και το Αργίλιο και τεχνουργήματα από αργίλιο να ακολουθούν με αρκετά
μικρότερα ποσοστά.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα στοιχεία που αφορούν τις κυριότερες αγορές των σημαντικότερων
εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς, με στοιχεία του έτους 2012.
Πίνακας 8: Οι κυριότερες αγορές των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς - 2012
ΠΡΟΪΌΝ
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ
ΑΡΓΙΛΙΟ
66.859.090,00 €
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ
ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,
ΜΗΧΑΝΕΣ
66.377.337,00 €
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
11.669.855,00 €
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ-ΕΙΔΗ
ΖΑΧΑΡΩΠ.
8.646.217,00 €
ΟΡΥΚΤΑ
ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦ
ΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
7.997.711,00 €
ΓΑΛΛΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΒΕΛΓΙΟ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΡΩΣΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΒΕΛΓΙΟ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΓΑΛΛΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΒΕΛΓΙΟ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΚΥΠΡΟΣ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΗΠΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
82
7.701.683,00 €
7.214.933,00 €
7.164.570,00 €
6.922.232,00 €
6.222.638,00 €
5.571.568,00 €
5.093.160,00 €
4.151.812,00 €
2.886.958,00 €
2.761.539,00 €
2.602.757,00 €
2.267.862,00 €
1.410.722,00 €
10.553.370,00 €
6.989.029,00 €
5.302.886,00 €
3.651.585,00 €
3.618.092,00 €
3.149.525,00 €
2.816.162,00 €
2.658.433,00 €
2.217.372,00 €
3.379.615,00 €
1.659.758,00 €
1.207.420,00 €
1.038.544,00 €
718.420,00 €
656.334,00 €
600.890,00 €
495.080,00 €
473.122,00 €
445.379,00 €
1.652.798,00 €
1.141.278,00 €
1.107.185,00 €
1.096.803,00 €
685.256,00 €
617.637,00 €
584.139,00 €
323.929,00 €
7.835.394,00 €
160.848,00 €
1.469,00 €
ΣΥΜ. %
11,52%
10,79%
10,72%
10,35%
9,31%
8,33%
7,62%
6,21%
4,32%
4,13%
3,89%
3,39%
2,11%
15,90%
10,53%
7,99%
5,50%
5,45%
4,74%
4,24%
4,01%
3,34%
28,96%
14,22%
10,35%
8,90%
6,16%
5,62%
5,15%
4,24%
4,05%
3,82%
19,12%
13,20%
12,81%
12,69%
7,93%
7,14%
6,76%
3,75%
97,97%
2,01%
0,02%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Παρατηρείται ότι η Γαλλία, η Αλβανία, η Σερβία και η Γερμανία με ποσοστά κοντά στο 10%-11% αποτελούν τους
βασικότερους προορισμούς Αργιλίου και τεχνουργημάτων του και ακολουθούν η Ρουμανία και η Βουλγαρία.
Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές εξάγονται κυρίως στη Ρωσία και το Η.Β., Πλαστικές ύλες σε Ρουμανία,
Βουλγαρία και Σερβία, Παρασκευάσματα δημητριακών κατά κύριο λόγο στην Αλβανία, με το Βέλγιο, το Η.Β. και την
Κύπρο να ακολουθούν, ενώ εντυπωσιακό είναι το ποσοστό εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας, που ανέρχεται στο 97,97%, εξαγωγές με συνολική αξία κοντά στα 7,9 εκ. ευρώ, κάτι που
δικαιολογεί την απότομη αύξηση της συμμετοχής της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στις
εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς.
Φαίνεται ότι σημαντικές εξαγωγικές αγορές αποτελούν για την Π.Ε. Κιλκίς αποτελούν κατά κύριο λόγο οι όμορες χώρες,
πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Βουλγαρία και Αλβανία, ενώ παραμένουν σημαντικοί εταίροι και οι
υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία και η Σερβία.
Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία – Κύκλος Εργασιών
Πίνακας 9: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE για την Π.Ε. Κιλκίς
NACE
ΚΛΑΔΟΣ
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και
δραστηριότητες εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη διαφοροποιημένες
δραστηριότητες νοικοκυριών που αφορούν την παραγωγή αγαθών και
υπηρεσιών για ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
AYU
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΠΑ ΣΕ ΕΚ. ΕΥΡΩ
2008
2009
103,43
95,97
2,80
2,13
311,21
276,64
2,45
2,90
2010
82,32
2,26
234,81
2,75
2,69
2,76
3,44
205,85
116,73
48,54
27,14
6,45
21,79
90,30
8,29
7,51
91,60
56,70
52,72
109,28
101,30
41,82
41,19
6,63
24,69
96,54
13,01
7,58
100,37
57,83
58,52
67,75
108,30
29,36
50,65
4,01
20,74
91,49
13,53
4,15
113,19
50,59
45,13
25,36
32,37
41,59
0,00
1.181,56
0,00
1.071,52
0,00
966,05
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Ο κλάδος της μεταποίησης είναι ο σημαντικότερος στην Π.Ε. Κιλκίς, μαζί με τον κλάδο των κατασκευών. Και εδώ
παρατηρείται η ίδια πτωτική τάση από το 2008 και μετά, όπου ιδιαίτερα στον κλάδο των κατασκευών αγγίζει τα 150 εκ.
ευρώ στο διάστημα 2008 – 2010, όπως φαίνεται γραφικά και στο Γράφημα 13 παρακάτω.
Σε σημαντικό ποσοστό συμμετέχουν και οι υπηρεσίες, με τους κλάδους Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας και Δημόσιας
διοίκησης και άμυνας - Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση.
83
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 19: Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία ανά NACE στην Π.Ε. Κιλκίς (2008 - 2010)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 10: Αριθμός επιχειρήσεων και κύκλος εργασιών της Π.Ε. Κιλκίς 2008
ΣΤΑΚΟΔ
25
47
28
10
46
13
24
22
01
45
14
56
49
20
23
41
43
27
71
31
16
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΡ. ΕΠΙΧ.
ΣΥΝΟΛΟ
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη
εξοπλισμού
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α.
Βιομηχανία τροφίμων
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών
Παραγωγή βασικών μετάλλων
Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες
Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Κατασκευή ειδών ένδυσης
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων
Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
Κατασκευές κτιρίων
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού
Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών? τεχνικές δοκιμές
και αναλύσεις
Κατασκευή επίπλων
Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα?
κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
84
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
ΠΟΣ.ΣΥΜ.
5787
1.658.005.503,04 €
134
326.945.052,30 €
19,72%
1608
22
152
268.374.494,60 €
177.872.779,70 €
162.039.612,90 €
16,19%
10,73%
9,77%
455
47
11
13
0
138.379.507,20 €
106.133.057,70 €
96.817.433,18 €
51.517.845,36 €
43.543.047,31 €
8,35%
6,40%
5,84%
3,11%
2,63%
246
214
801
195
14
38
149
364
18
36.060.590,14 €
29.975.604,98 €
26.932.992,21 €
26.211.740,56 €
25.074.114,33 €
20.028.377,10 €
18.341.100,88 €
15.763.394,40 €
13.724.829,53 €
2,17%
1,81%
1,62%
1,58%
1,51%
1,21%
1,11%
0,95%
0,83%
223
87
13.276.267,38 €
8.444.597,09 €
0,80%
0,51%
45
8.199.513,46 €
0,49%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 20: Συμμετοχή ανά ΣΤΑΚΟΔ στο συνολικό κύκλο εργασιών της Π.Ε. Κιλκίς
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Από τα παραπάνω στοιχεία του Πίνακα 10 και από το Γράφημα 15, τονίζεται ο κλάδος της κατασκευής μεταλλικών
προϊόντων στη συμμετοχή του στον συνολικό κύκλο εργασιών της Π.Ε. Κιλκίς, ο όποιος συνδέεται με την εξαγωγική
δυναμική του αργιλίου.
Ακολουθούν οι κλάδοι του λιανικού εμπορίου, της κατασκευής μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού, ο κλάδος της
βιομηχανίας τροφίμων και το χονδρικό εμπόριο.
Σημειώνεται ότι οι κλάδοι της φυτικής και ζωικής παραγωγής συμμετέχουν με ποσοστό μόλις 2,63% στο συνολικό κύκλο
εργασιών της Π.Ε. Κιλκίς.
Συμπερασματικά αναφορικά με τις εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς σημειώνουμε τα παρακάτω:

Τη σημαντική δυναμική του Αργιλίου και των τεχνουργημάτων του, με εξαγωγές του σε ικανοποιητικό ποσοστό σε
πολλές αγορές της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης και το ρόλο της διασυνοριακής περιοχής9

Την κατάρρευση των εξαγωγών Καπνών και βιομηχανοποιημένων υποκατάστατων και του κλάδου των Ενδυμάτων
από το 2010 και μετά

Την ανάδειξη νέων προϊόντων ακολουθούμενα την απότομη πτώση των Καπνών και βιομηχανοποιημένων
υποκατάστατων, όπως οι Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές και τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και νέων
σημαντικών εταίρων ως προορισμοί αυτών των προϊόντων, όπως η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας και η Τουρκία

Τα υψηλά επίπεδα ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας που παράγει ο κλάδος της μεταποίησης, καθώς και ο υψηλός
κύκλος εργασιών του κλάδου κατασκευής μεταλλικών προϊόντων
9
Το φαινόμενο αυτό, οφείλεται στις δύο μεγάλες βιομηχανίες που εδρεύουν στη ΒΙ.ΠΕ Κιλκίς, την Alumil που επηρεάζει τις εξαγωγές Αργιλίου (Αλουμίνιο) και τη KLEEMANN
που επηρεάζει τις εξαγωγές μηχανών (ανελκυστήρες). Τα παραπάνω στοιχεία, φανερώνουν το πόσο πολύ μπορεί να επηρεαστεί η συνολική εξαγωγική φυσιογνωμία μιας
περιοχής, από συγκεκριμένες βιομηχανικές επενδύσεις.
85
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2.3.Π.Ε. Πέλλας
Ακολουθούν τα αντίστοιχα στοιχεία για την Π.Ε. Πέλλας.
Εξαγωγές
Πίνακας 11: Σύνολο της αξίας των εξαγωγών της Π.Ε. Πέλλας για τα έτη 2008 - 2010
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
08
20
07
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ,ΦΥΤΑ,ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΚΟΝΔΥΛΟΙ,ΒΡΩΣΙΜΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙΩΝ
ΚΛΠ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΣΠΕΡΜΑΤΑ,ΚΑΡΠΟΙ ΕΛΑΙΩΔΕΙΣ,ΒΙΟΜ.ΦΥΤΑ,ΑΧΥΡΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
16
39
52
76
12
10
84
27
ΑΞΙΑ (€)
2008
104.895.414
99.913.140
16.012.093
2009
78.619.056
83.940.254
78.619.056
2010
90.721.095
94.579.818
8.696.639
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2008
2009
2010
38,70% 38,41% 39,27%
36,87% 35,98% 40,94%
5,91%
4,69%
3,76%
14.334.364
13.093.128
12.305.170
5,29%
5,99%
5,33%
8.083.816
4.572.548
2.104.994
1.985.206
1.953.360
1.551.847
1.549.874
271.022.969
8.466.437
3.361.241
768.628
2.125.693
3.050.611
1.657.419
2.764.152
218.526.768
4.801.487
936.421
534.300
1.794.949
3.149.622
1.212.079
2.748.943
231.038.054
2,98%
1,69%
0,78%
0,73%
0,72%
0,57%
0,57%
3,87%
1,54%
0,35%
0,97%
1,40%
0,76%
1,26%
2,08%
0,41%
0,23%
0,78%
1,36%
0,52%
1,19%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 12: Σύνολο της αξίας των εξαγωγών της Π.Ε. Πέλλας για τα έτη 2011 - 2012
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΞΙΑ (€)
2011
2012
08
20
07
16
39
52
76
12
10
84
27
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ,ΦΥΤΑ,ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΚΟΝΔΥΛΟΙ,ΒΡΩΣΙΜΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙΩΝ ΚΛΠ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΣΠΕΡΜΑΤΑ,ΚΑΡΠΟΙ ΕΛΑΙΩΔΕΙΣ,ΒΙΟΜ.ΦΥΤΑ,ΑΧΥΡΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
81.617.756
105.119.197
6.791.873
10.870.607
3.962.329
3.176.050
39.738
3.962.329
2.681.263
1.498.519
2.662.738
230.883.023
115.559.439
131.150.680
3.623.664
8.591.596
4.080.677
1.908.848
195.867
1.890.130
1.658.626
1.090.510
3.154.347
283.905.823
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
86
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
2012
35,35%
45,53%
2,94%
4,71%
1,72%
1,38%
0,02%
1,72%
1,16%
0,65%
1,15%
40,70%
46,20%
1,28%
3,03%
1,44%
0,67%
0,07%
0,67%
0,58%
0,38%
1,11%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 21: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας 2008 - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Αρκετά ξεκάθαρη είναι η εικόνα στην περίπτωση της Π.Ε. Πέλλας, όπου ο πρωτογενής τομέας και συγκεκριμένα η
γεωργική παραγωγή είναι κεντρικής σημασίας για την οικονομία της περιοχής.
Οδηγοί των εξαγωγών είναι τα γεωργικά προϊόντα, όπως καρποί και φρούτα καθώς και παρασκευάσματα λαχανικών,
καρπών και φρούτων, με τα τελευταία να αποτελούν και το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της Π.Ε. Πέλλας από το 2009
και μετά. Όπως φαίνεται και από το Γράφημα 16, τα προϊόντα αυτά παρουσιάζουν σταθερά την υψηλότερη ζήτηση στο
διάστημα 2008 – 2012, με μία μικρή πτώση το 2009, η οποία αντισταθμίζεται από την σταθερή ανοδική πορεία των
εξαγωγών και των δύο προϊόντων έως το 2012, όπου και ενισχύονται σημαντικά, κατά 30 περίπου εκ. ευρώ.
Σε μικρότερα μεγέθη ακολουθούν επίσης προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, όπως τα λαχανικά, φυτά και ρίζες και
παρασκευάσματα κρεάτων, ψαριών και μαλακίων, τα οποία παρουσιάζουν όμως μια φθίνουσα τάση στην αξία των
εξαγωγών τους στο διάστημα 2008 – 2012.
Τα παραπάνω μεγέθη φαίνονται συγκριτικά και στα παρακάτω γραφήματα:
87
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 22: Ποσοστό επί του συνόλου των εξαγωγών των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Πέλλας
στο διάστημα 2008 – 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στο διάστημα 2008 – 2012 τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας είναι τα Παρασκευάσματα λαχανικών,
καρπών και φρούτων και Καρποί, φρούτα, φλούδες εσπεριδοειδών – πεπονιών, με ποσοστά συμμετοχής στο σύνολο
των εξαγωγών που κυμαίνονται από το 35% έως το 46%. Παρατηρείται μια τάση ολοκλήρωσης καθώς τα ποσοστά από
τα προϊόντα που ακολουθούν (Παρασκευάσματα κρεάτων, ψαριών, μαλακίων κλπ, Πλαστικές ύλες, Λαχανικά, φυτά,
ρίζες και κόνδυλοι, βρώσιμα, Βαμβάκι και Σπέρματα, καρποί, ελαιώδεις, βιομ. Φυτά, άχυρα) συμμετέχουν με φθίνον
ποσοστό.
88
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η εικόνα του 2012 παρουσιάζει τα δύο σημαντικότερα προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας να κατέχουν το 90% του συνόλου των
εξαγωγών, με ποσοστά 46,20% για τα Παρασκευάσματα λαχανικών και 40,70% για του Καρπούς και φρούτα.
Αξιοσημείωτη είναι η μικρή σε ποσοστό αλλά σημαντική σε απόλυτα μεγέθη αύξηση της συμμετοχής των εξαγωγών
Ορυκτών καυσίμων (ενδεικτικά από 1.549.874€ το 2008 σε 3.154.347€ το 2012), με το ποσοστό συμμετοχής του όμως
ανέρχεται μόλις στο 1,11%.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι κύριοι προορισμοί των εξαγωγών της Π.Ε. Πέλλας για τα έτη 2008 – 2012, ενώ δείχνονται
και τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα σε αυτούς τους προορισμούς, με στοιχεία του έτους 2012.
Γράφημα 23: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της Π.Ε. Πέλλας για το έτος 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 24: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της Π.Ε. Πέλλας για τα έτη 2008 - 2011
89
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2011/ Ιδία επεξεργασία
Και εδώ φαίνεται η κυριαρχία των γεωργικών προϊόντων στις εξαγωγές της Π.Ε. Πέλλας. Ενώ στα έτη 2008 – 2010
φαίνεται να κυριαρχούν οι Γερμανία και Ρουμανία ως κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί, τα ποσοστά τους έχουν μειωθεί
σημαντικά, ενώ η πτώση της αξίας των εξαγωγών στο ίδιο διάστημα πλησιάζει τα 30 εκ. ευρώ για τη Γερμανία και τα 10
εκ. ευρώ για τη Ρουμανία.
Αντίστοιχα στο ίδιο διάστημα αναδεικνύονται άλλοι προορισμοί ως σημαντική, παράλληλα με την πτωτική τάση που
παρουσιάζουν οι Γερμανία και η Ρουμανία. Έτσι το 2011 ενισχυμένο φαίνεται το ποσοστό προς τη Γαλλία, με εξαγωγές
περίπου ίσης αξίας στο διάστημα 2008-2011, που κυμαίνονται στα 20 – 25 εκ. ευρώ. Εντυπωσιακή είναι η αύξηση των
εξαγωγών προς τη Ρωσία, ιδιαίτερα από το 2009 και μετά, με το ποσοστό του συνόλου να ανεβαίνει από το 2,57% στο
6,58% το 2011 και στο 11,07% το 2012, με εξαγωγές αξίας πάνω από 30 εκ. ευρώ.
Ακολουθούν τα στοιχεία με τα σημαντικότερα προϊόντα και τους κυριότερους προορισμούς τους, με στοιχεία του έτους
2012.
Γράφημα 25: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς της Π.Ε. Πέλλας - 2012
90
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Κι εδώ φαίνεται η κυριαρχία των Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων και των Καρπών και φρούτων,
καλύπτοντας σχεδόν το σύνολο των εξαγωγών στους κυριότερους προορισμούς, με μία εξαίρεση τη Γερμανία, όπου
εξάγονται και Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα αυτών σε ποσοστό 4,10%.
Στη Ρωσία και τη Ρουμανία σημαντικότερο ποσοστό κατέχουν οι Καρποί και φρούτα ενώ στους υπόλοιπους προορισμούς
φαίνονται να κυριαρχούν τα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην περίπτωση της Π.Ε. Πέλλας οι χώρες της διασυνοριακής περιοχής (Βουλγαρία, πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Αλβανία, Τουρκία) διαδραματίζουν σαφώς λιγότερο σημαντικό ρόλο στην
κατεύθυνση των εξαγωγών, με τις βορειοευρωπαϊκές χώρες να αποτελούν τις κυριότερες αγορές για τα ποιοτικά
γεωργικά προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, με τα τοπικά παρασκευάσματα να πλαισιώνουν την
εξαιρετικά δημοφιλή Γαλλική κουζίνα.
Πίνακας 13: Κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας
ΠΡΟΪΌΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥ
ΤΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
131.150.680
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ
ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
115.559.439
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙ
ΩΝ ΚΛΠ
8.591.596
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
4.080.677
ΛΑΧΑΝΙΚΑ,ΦΥΤΑ,ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ
ΚΟΝΔΥΛΟΙ,ΒΡΩΣΙΜΑ
3.623.664
ΟΡΥΚΤΑ
ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦ
ΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
3.154.347
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
ΓΑΛΛΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΗΠΑ
ΡΩΣΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ
ΑΥΣΤΡΙΑ
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΡΩΣΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΜΟΛΔΑΒΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
26.550.896
21.046.539
8.360.494
7.826.347
5.469.305
4.132.564
4.064.349
4.059.458
3.583.167
3.339.883
3.101.955
2.681.862
26.878.472
16.720.524
13.981.319
5.947.729
5.751.074
5.161.888
4.715.815
4.360.324
4.255.614
3.899.099
2.537.053
2.510.032
7.629.195
937.078
ΣΥΜ. %
20,24%
16,05%
6,37%
5,97%
4,17%
3,15%
3,10%
3,10%
2,73%
2,55%
2,37%
2,04%
23,26%
14,47%
12,10%
5,15%
4,98%
4,47%
4,08%
3,77%
3,68%
3,37%
2,20%
2,17%
88,80%
10,91%
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΙΣΠΑΝΙΑ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΕΛΒΕΤΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
18.730
1.864.626
968.563
284.092
271.963
168.656
134.674
132.436
1.354.324
680.934
445.508
265.716
209.009
149.982
0,22%
45,69%
23,74%
6,96%
6,66%
4,13%
3,30%
3,25%
37,37%
18,79%
12,29%
7,33%
5,77%
4,14%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
3.154.347
100,00%
91
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Από τα δεδομένα του πίνακα προκύπτει ότι η Γερμανία και η Ταϊλάνδη με ποσοστά 20,24% και 16,05% αντίστοιχα
αποτελούν τους κυριότερους προορισμούς των Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων, με τη Γαλλία και
την Πολωνία να ακολουθούν. Καρποί και φρούτα εξάγονται κυρίως στη Ρωσία (23,26%), τη Ρουμανία και τη Γερμανία
(14,47% και 12,10% αντίστοιχα), ενώ ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι η Γαλλία αποτελεί την κυριότερη αγορά
Παρασκευασμάτων κρεάτων, ψαριών και μαλακίων, σε ποσοστό 88,80%.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα Ορυκτά καύσιμα, ένα προϊόν που όπως φάνηκε από τα Γραφήματα παραπάνω, είναι σε ανοδική
πορεία αναφορικά με τις εξαγωγές, εξάγεται σε αποκλειστικότητα το 2012 στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας, ενώ το 2010 και 2011 συμμετέχουν με μικρό ποσοστό και η Αλβανία και το Κόσσοβο.
Χαρακτηριστικό είναι, όπως φαίνεται και εδώ, ότι για την Π.Ε. Πέλλας αποτελούν σημαντικότερους προορισμούς οι
αγορές των βόρειων και δυτικών Ευρωπαϊκών χωρών (Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία) καθώς και διεθνείς αγορές (ΗΠΑ,
Ταϊλάνδη), ιδιαίτερα για τα προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα, όπου οι όμορες χώρες της διασυνοριακής περιοχής
συμμετέχουν με μικρότερα ποσοστά.
Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία – Κύκλος Εργασιών
Πίνακας 14: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE για την Π.Ε. Πέλλας
NACE
ΚΛΑΔΟΣ
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες
εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη διαφοροποιημένες δραστηριότητες
νοικοκυριών που αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
AYU
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΠΑ ΣΕ ΕΚ. ΕΥΡΩ
2008
2009
317,92
275,79
7,17
5,44
152,24
172,69
16,76
18,51
2010
277,97
5,77
255,05
13,62
8,99
10,36
12,89
162,88
264,07
96,08
53,35
14,48
43,61
131,29
34,84
18,62
149,11
105,81
74,97
116,24
229,08
82,54
82,37
10,85
45,77
140,23
51,33
13,35
162,69
112,40
83,47
82,37
256,68
61,07
79,37
11,40
48,80
132,90
31,28
3,06
148,45
100,66
81,12
78,55
93,22
72,32
0,00
1.730,74
0,00
1.706,34
0,00
1.647,80
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Στο επίπεδο της παραγωγής, σημαντικότερος είναι ο κλάδος της Γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας, ο οποίος
συμπληρώνεται από αυτό του χονδρικού και λιανικού εμπορίου με τη συμμετοχή της επισκευής των μηχανοκίνητων
οχημάτων.
Όπως φαίνεται και από το παρακάτω γράφημα, εντυπωσιακή είναι η εξέλιξη του κλάδου της μεταποίησης στο διάστημα
2008 – 2010, με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία να πραγματοποιεί ένα ανοδικό άλμα περίπου 150 εκ. ευρώ.
Χαρακτηριστικά είναι τα χαμηλά μεγέθη στο σύνολο των δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών και υπηρεσιών μεταφοράς
και αποθήκευσης, κάτι που δείχνει και την υψηλή εξάρτηση της περιοχής από την Π.Ε. Θεσσαλονίκης για την
92
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
εξυπηρέτηση αυτών των αναγκών, που συνδέονται άμεσα όμως με την εξαγωγική δυναμική των σημαντικότερων
προϊόντων της περιοχής.
Γράφημα 26: Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία σε εκ. ευρώ ανά NACE για την Π.Ε. Πέλλας
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 15: Αριθμός Επιχειρήσεων και Κύκλος Εργασιών της Π.Ε. Πέλλας 2008
ΣΤΑΚΟΔ
46
47
10
49
45
01
41
22
56
43
23
42
25
16
71
28
11
14
31
62
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΡ. ΕΠΙΧ.
ΣΥΝΟΛΟ
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Βιομηχανία τροφίμων
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες
Κατασκευές κτιρίων
Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
Έργα πολιτικού μηχανικού
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη
εξοπλισμού
Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από
έπιπλα? κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών? τεχνικές
δοκιμές και αναλύσεις
Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α.
Ποτοποιία
Κατασκευή ειδών ένδυσης
Κατασκευή επίπλων
Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής
συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες
93
12.606,00
€
ΚΥΚΛΟΣ
ΕΡΓΑΣΙΩΝ
1.952.681.478,78
€
ΠΟΣ.
ΣΥΜ.
1046
504.909.589,20 €
25,86%
3167
289
611
489.639.909,60 €
231.952.061,60 €
100.332.199,90 €
25,08%
11,88%
5,14%
539
908
355
25
1409
811
58
142
69.530.583,75 €
68.064.972,67 €
49.337.467,31 €
48.159.540,84 €
47.606.891,43 €
33.334.943,70 €
32.564.489,37 €
31.726.815,39 €
3,56%
3,49%
2,53%
2,47%
2,44%
1,71%
1,67%
1,62%
229
29.531.509,50 €
1,51%
115
21.580.429,24 €
1,11%
378
75
12
235
130
20.685.672,17 €
18.487.898,32 €
13.022.007,74 €
12.679.994,95 €
12.193.218,12 €
1,06%
0,95%
0,67%
0,65%
0,62%
37
11.371.021,65 €
0,58%
TRAWBOR
94
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Δραστηριότητες οργανώσεων
58
9.481.684,67 €
0,49%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 27:Συμμετόχη των σημαντικότερων κλάδων ανά ΣΤΑΚΟΔ στο συνολικό κύκλο εργασιών της Π.Ε. Πέλλας
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008
Από τα στοιχεία του κύκλου εργασιών της Π.Ε. αξιοσημείωτα είναι τα μεγέθη του χονδρικού και λιανικού εμπορίου και
της βιομηχανίας τροφίμων, που δεν αποτελούν όμως ενδεικτικά της παρούσας εικόνας, δεδομένου του ότι τα στοιχεία
των επιχειρήσεων και του κύκλου εργασιών της περιοχής είναι του 2008 και της απότομης ανόδου του κλάδου της
μεταποίησης στα έτη 2009 – 2010.
Συμπερασματικά για την Π.Ε. Πέλλας άξια να αναφερθούν είναι τα παρακάτω:

Η εξαιρετική εξαγωγική δυναμική των γεωργικών παραγώγων και επεξεργασμένων παρασκευασμάτων αυτών, όπως
τα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων και οι Καρποί και τα φρούτα, με υψηλή απορρόφηση από
ικανοποιητικό αριθμό αγορών (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, ασιατικές αγορές)

Την αυξημένη δυναμική του κλάδου της Γεωργίας και την συνεχώς αυξανόμενη σημαντικότητα αυτού της
Μεταποίησης

Την κυριαρχία του κλάδου του Χονδρικού και του Λιανικού εμπορίου στον κύκλο εργασιών και την μελλοντική
προοπτική αυτού της Βιομηχανίας τροφίμων
94
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2.4.Π.Ε. Σερρών
Εξαγωγές
Πίνακας 16: Σύνολο αξίας εξαγωγών της Π.Ε. Σερρών για τα έτη 2008 – 2010
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
68
52
20
84
21
39
94
12
10
04
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΕΠΙΠΛΑ,ΕΙΔΗ ΚΛΙΝΟΣΤΡΩΜΝΗΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΦΩΤΙΣΜ.
ΣΠΕΡΜΑΤΑ,ΚΑΡΠΟΙ ΕΛΑΙΩΔΕΙΣ,ΒΙΟΜ.ΦΥΤΑ,ΑΧΥΡΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ (€)
2008
14.516.805
10.702.716
10.456.235
4.068.685
3.263.019
2.868.287
2.592.505
2.479.187
2.206.573
901.145
61.174.034
2009
13.398.609
15.095.955
10.286.994
3.241.515
3.551.175
3.098.074
2.336.599
1.577.242
6.680.128
1.778.425
66.819.451
2010
10.576.937
17.605.276
8.466.091
4.150.927
9.184.462
3.838.073
1.510.451
1.597.369
7.224.525
3.380.713
73.876.464
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2008
2009
2010
23,73% 20,05% 14,32%
17,50% 22,59% 23,83%
17,09% 15,40% 11,46%
6,65%
4,85%
5,62%
5,33%
5,31%
12,43%
4,69%
4,64%
5,20%
4,24%
3,50%
2,04%
4,05%
2,36%
2,16%
3,61%
10,00% 9,78%
1,47%
2,66%
4,58%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 17: Σύνολο αξίας εξαγωγών της Π.Ε. Σερρών για τα έτη 2011 – 2012
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΞΙΑ (€)
2011
2012
68
52
20
84
21
39
94
12
10
04
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΕΠΙΠΛΑ,ΕΙΔΗ ΚΛΙΝΟΣΤΡΩΜΝΗΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΦΩΤΙΣΜ.
ΣΠΕΡΜΑΤΑ,ΚΑΡΠΟΙ ΕΛΑΙΩΔΕΙΣ,ΒΙΟΜ.ΦΥΤΑ,ΑΧΥΡΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
9.440.541
10.250.241
9.126.533
4.544.803
5.986.046
5.158.604
1.540.090
2.245.704
7.918.257
3.552.871
71.321.419
9.588.052
19.570.326
6.783.575
4.541.437
6.377.445
4.005.601
982.629
3.324.959
10.776.030
4.950.033
81.752.559
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
95
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
2012
13,24%
14,37%
12,80%
6,37%
8,39%
7,23%
2,16%
3,15%
11,10%
4,98%
11,73%
23,94%
8,30%
5,56%
7,80%
4,90%
1,20%
4,07%
13,18%
6,05%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 28: Τα σημαντικότερα εξαγωγικά προϊόντα της Π.Ε. Σερρών 2008 - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στην περίπτωση της Π.Ε. Σερρών πιο σημαντικά φαίνονται να είναι κάποια γεωργικά προϊόντα και συγκεκριμένα το
Βαμβάκι, τα Δημητριακά και τα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων, αλλά και τεχνουργήματα από πέτρες
γύψο και τσιμέντο.
Αξιοσημείωτη είναι η ανοδική τάση που παρουσιάζουν τα γεωργικά παράγωγα, με εξαίρεση τα παρασκευάσματα
λαχανικών, καρπών και φρούτων, στο διάστημα 2008 – 2012, με σημαντικότερη την περίπτωση Βαμβακιού που, παρά
την απότομη πτώση του 2011, το 2012 οι εξαγωγές του αγγίζουν τα 19,5 εκ. ευρώ, καθώς και των Παρασκευασμάτων
διατροφής, όπου παρατηρείται μια εντυπωσιακή άνοδος το 2010, επίπεδο όμως που δεν διατηρείται την επόμενη χρονιά.
Αντίστοιχη πορεία ακολουθούν και τα δημητριακά και τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (γάλα, αυγά, μέλι κ.α.), όπως
φαίνεται και από το Γράφημα 28, η οποία συνεχίζεται και στα έτη 2011 – 2012. Παρακάτω απεικονίζονται και τα σχετικά
μεγέθη συγκριτικά στα έτη 2008-2012.
96
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 29: Ποσοστό επί του συνόλου των εξαγωγών των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Σερρών
2008 - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Η άνοδος αυτή των γεωργικών προϊόντων συνοδεύεται και από μία πτώση των Τεχνουργημάτων από πέτρες, γύψο και
τσιμέντο από 23,73% το 2008, όπου και ήταν το πρώτο σε αξία εξαγώγιμο προϊόν της Π.Ε. Σερρών στο 11,73% το
2012, με συνεχώς μειούμενες τιμές σε αυτό το διάστημα.
Το 2011 παρατηρείται μια σημαντική πτώση στο ποσοστό συμμετοχής του Βαμβακιού, ενώ το 2012 επανέρχεται στα
επίπεδα 2008-2010, έχοντας παρουσιάσει επιπλέον άνοδο στην αξία των εξαγωγών του.
Το 2012, τα Τεχνουργήματα από πέτρες, γύψο και τσιμέντο παρουσιάζουν μια μικρή άνοδο, ενώ ακολουθούσαν
φθίνουσα πορεία από το 2008 και μετά, και με την υποχώρηση των Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων
αυξάνουν το ποσοστό συμμετοχής τους στο 11,73%
97
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αξιοσημείωτη είναι η εντυπωσιακή αύξηση του ποσοστού των δημητριακών σε όλο το διάστημα 2008-2012, ιδιαίτερα
όμως στο 2012, όπου και συμμετέχει ως το δεύτερο σημαντικότερο προϊόν της Π.Ε. Σερρών, με ποσοστό 13,18%.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της Π.Ε. Σερρών και τα σημαντικότερα προϊόντα σε αυτούς.
Γράφημα 30: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της Π.Ε. Σερρών 2008 - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Όπως φαίνεται από το Γράφημα 25 ο κυριότερος εξαγωγικός προορισμός των προϊόντων της περιοχής είναι η Ιταλία με
σταθερά ποσοστά κοντά στο 25%-30%. Ακολουθούν η Βουλγαρία, ενώ αξιοσημείωτη είναι το συνεχώς αυξανόμενο
ποσοστό της Τουρκίας στο διάστημα 2008 – 2010, από 7,65% το 2008, σε 14,98% το 2012, όπου και ανέρχεται σε
ιδιαίτερα σημαντικό προορισμό για τα προϊόντα της περιοχής.
Παρακάτω παρουσιάζονται και οι κυριότερες αγορές για τα πιο σημαντικά προϊόντα της Π.Ε. Σερρών, με βάση στοιχεία
του έτους 2012.
98
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 31: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς της Π.Ε. Σερρών 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Παρατηρείται ότι τα σημαντικότερα προϊόντα της Π.Ε. Σερρών, όπως το Βαμβάκι, τα Δημητριακά, τα Τεχνουργήματα
από πέτρες γύψο, τσιμέντο κλπ, Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων και Διάφορα παρασκευάσματα
διατροφής, συμμετέχουν με διαφορετική σημαντικότητα στους κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς.
Έτσι στην Ιταλία φαίνονται σημαντικότερα τα Δημητριακά με ποσοστό 43,19%, ενώ στη Βουλγαρία εξάγονται κυρίως
Υποδήματα και Τεχνουργήματα από πέτρες, γύψο, τσιμέντο κλπ. Αντίστοιχα στην Τουρκία το Βαμβάκι κατέχει το 66,61%
των εξαγωγών της Π.Ε. Σερρών, όπως και στην Κίνα, όπου εξάγεται σχεδόν σε αποκλειστικότητα Βαμβάκι.
Στην Κύπρο εξάγονται κυρίως Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα αυτών, Δημητριακά και Τεχνουργήματα από πέτρες,
ενώ στη Γερμανία βλέπουμε τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (γάλα, μέλι, αυγά) να κατέχουν το 48,23% των εξαγωγών
της Π.Ε. Σερρών στην γερμανική αγορά, με το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του και διάφορα παρασκευάσματα
διατροφής να ακολουθούν με αρκετά μικρότερα ποσοστά.
99
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πίνακας 18: Κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Σερρών (2012)
ΠΡΟΪΌΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
19.570.326,00 €
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
10.776.030,00 €
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ
ΠΕΤΡΕΣ
ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
9.588.052,00 €
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡ
ΟΥΤΩΝ
6.783.575,00 €
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
6.377.445,00 €
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
4.950.033,00 €
ΜΕΛΙ
ΖΩΙΚΗΣ
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΙΝΑ
ΙΑΠΩΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΠΑΚΙΣΤΑΝ
ΤΑΙΒΑΝ
ΙΤΑΛΙΑ
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΒΕΛΓΙΟ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ
ΙΤΑΛΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΣΕΡΒΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΙΤΑΛΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΙΡΑΚ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΔΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΣΟΥΗΔΙΑ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
8.155.993,00 €
3.293.098,00 €
1.321.204,00 €
1.218.724,00 €
1.178.977,00 €
1.167.783,00 €
1.033.868,00 €
1.029.914,00 €
493.614,00 €
9.128.076,00 €
720.488,00 €
370.873,00 €
321.800,00 €
144.180,00 €
5.537.332,00 €
1.652.110,00 €
921.906,00 €
666.753,00 €
230.718,00 €
200.105,00 €
1.989.604,00 €
1.402.305,00 €
1.326.287,00 €
539.482,00 €
469.588,00 €
224.835,00 €
2.153.633,00 €
889.829,00 €
885.551,00 €
852.384,00 €
502.123,00 €
358.392,00 €
285.454,00 €
201.661,00 €
2.300.772,00 €
1.279.817,00 €
437.704,00 €
319.252,00 €
250.433,00 €
232.874,00 €
ΣΥΜ. %
41,68%
16,83%
6,75%
6,23%
6,02%
5,97%
5,28%
5,26%
2,52%
84,71%
6,69%
3,44%
2,99%
1,34%
57,75%
17,23%
9,62%
6,95%
2,41%
2,09%
29,33%
20,67%
19,55%
7,95%
6,92%
3,31%
33,77%
13,95%
13,89%
13,37%
7,87%
5,62%
4,48%
3,16%
46,48%
25,85%
8,84%
6,45%
5,06%
4,70%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Όπως προκύπτει από τον παραπάνω πίνακα, η Τουρκία αποτελεί τον κυριότερο προορισμό Βαμβακιού για την Π.Ε.
Σερρών, με ποσοστό 41,68% ενώ ακολουθεί η Κίνα με 16,83%.
Δημητριακά εξάγονται στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, 84,71% προς την Ιταλία, με την Κύπρο και το Βέλγιο να
ακολουθούν με αρκετά χαμηλότερη συμμετοχή.
Σε σημαντικούς εταίρους αναδεικνύονται οι Ρουμανία, Βουλγαρία, Τουρκία και πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας, όπως και το Ιράκ, καθώς αποτελούν τις κυριότερες αγορές για τα Παρασκευάσματα διατροφής και
λαχανικών, ενώ Προϊόντα ζωικής προέλευσης (γάλα, αυγά, μέλι κ.α.) εξάγονται κατά κύριο λόγο σε Δανία και Γερμανία,
με την Βουλγαρία και την Ιταλία να ακολουθούν.
100
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία – Κύκλος Εργασιών Επιχειρήσεων
Πίνακας 19: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE για την Π.Ε. Σερρών
NACE
ΚΛΑΔΟΣ
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες
εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες
νοικοκυριών
ως
εργοδοτών,
μη
διαφοροποιημένες
δραστηριότητες νοικοκυριών που αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών
για ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
AYU
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΠΑ ΣΕ ΕΚ. ΕΥΡΩ
2008
2009
189,33
197,69
5,56
4,22
133,37
140,46
8,84
11,74
12,64
14,17
17,64
131,13
318,29
114,22
66,68
48,01
49,76
196,16
36,51
17,47
132,86
129,47
103,30
78,07
281,07
98,10
96,10
57,75
54,49
209,06
49,29
16,88
151,14
134,95
113,53
45,25
297,84
67,07
106,78
43,86
55,59
197,89
33,65
13,73
166,91
112,34
102,70
72,41
73,16
58,65
0,00
1.766,02
0,00
1.781,89
0,00
1.708,23
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 32: Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία ανά NACE για την Π.Ε. Σερρών 2008 -2010
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
101
2010
183,83
4,47
189,85
10,16
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Από τα στοιχεία του πίνακα 18 και του Γραφήματος 26, ο κλάδος του χονδρικού και λιανικού εμπορίου – επισκευής
μηχανοκίνητων οχημάτων φαίνεται να είναι ο πιο σημαντικός στην Π.Ε. Σερρών. Επίσης σημαντικοί είναι οι κλάδοι της
Γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας και κλάδοι παροχής υπηρεσιών όπως η διαχείριση ακίνητης περιουσίας, δημόσιας
διοίκησης, εκπαίδευσης και παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής μέριμνας (AYO, AYP, AYQ).
Αξιοσημείωτη είναι και εδώ η ανοδική τάση του κλάδου της μεταποίησης και η κατάρρευση του κλάδου των κατασκευών
από το 2008 και μετά.
Πίνακας 20: Αριθμός επιχειρήσεων και κύκλος εργασιών της Π.Ε. Σερρών 2008
ΣΤΑΚΟΔ
47
46
10
23
45
56
01
49
41
42
25
31
43
71
28
16
22
27
11
36
55
14
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΣΥΝΟΛΟ
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Βιομηχανία τροφίμων
Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Κατασκευές κτιρίων
Έργα πολιτικού μηχανικού
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη
εξοπλισμού
Κατασκευή επίπλων
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών? τεχνικές
δοκιμές και αναλύσεις
Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ. κ.α.
Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από
έπιπλα? κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες
Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού
Ποτοποιία
Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού
Καταλύματα
Κατασκευή ειδών ένδυσης
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
102
ΑΡ.
ΕΠΙΧ.
14921
3742
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
ΠΟΣ.
ΣΥΜ.
1.984.948.469,19 €
575.433.732,60 €
28,99%
1152
523.202.477,50 €
26,36%
368
90
603
134.827.042,30 €
97.075.728,13 €
81.826.710,73 €
6,79%
4,89%
4,12%
1832
1119
415
509
124
283
67.392.268,42 €
60.767.444,56 €
55.283.427,62 €
37.280.449,35 €
36.680.110,91 €
34.155.803,31 €
3,40%
3,06%
2,79%
1,88%
1,85%
1,72%
157
853
687
31.074.251,66 €
29.156.670,56 €
26.546.188,81 €
1,57%
1,47%
1,34%
41
140
24.414.742,68 €
14.642.018,02 €
1,23%
0,74%
22
17
23
10
40
208
14.206.270,69 €
11.667.412,45 €
10.515.288,90 €
10.220.565,94 €
9.513.446,52 €
9.173.699,41 €
0,72%
0,59%
0,53%
0,51%
0,48%
0,46%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 33: Ποσοστό συμμετοχής των κυριότερων κλάδων στο συνολικό κύκλο εργασιών της Π.Ε. Σερρών
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Οι κλάδοι του χονδρικού και λιανικού εμπορίου φαίνονται ως οι πιο σημαντικοί από τα στοιχεία τ του κύκλου εργασιών
της Π.Ε. Σερρών, ενώ ακολουθούν αυτοί της βιομηχανίας τροφίμων και της παραγωγής άλλων, μη μεταλλικών ορυκτών
προϊόντων.
Συμπερασματικά αναφορικά με την εξαγωγική δυναμική της Π.Ε. Σερρών άξια αναφοράς είναι:

Η αυξανόμενη δυναμική των εξαγωγών Βαμβακιού στο διάστημα 2008-2012, σε Ευρωπαϊκές (Τουρκία, Βουλγαρία,
Ιταλία), αλλά και διεθνείς προορισμούς (Κίνα, Ιαπωνία)

Η φθίνουσα πορεία των εξαγωγών Τεχνουργημάτων από πέτρες, γύψο, τσιμέντο κλπ, με μια μικρή ανάκαμψη το
2012.

Η αυξανόμενη δυναμική του πρωτογενούς τομέα με τη σημαντική αύξηση των εξαγωγών Δημητριακών και
προϊόντων ζωικής προέλευσης και την ανάδειξη των Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων και
διατροφής σε σημαντικά προϊόντα για την περιοχή.

Την κυριαρχία του χονδρικού και λιανικού εμπορίου στην παραγόμενη ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και την
ανοδική τάση του κλάδου της μεταποίησης στα επίπεδα της παραγωγής.
103
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2.5.Π.Ε. Φλώρινας
Εξαγωγές
Πίνακας 21: Σύνολο αξίας εξαγωγών των σημαντικότερων προϊόντων της Π.Ε. Φλώρινας για τα έτη 2008 – 2010
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
20
18
84
19
96
22
61
44
10
83
33
87
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΚΑΚΑΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ-ΕΙΔΗ ΖΑΧΑΡΩΠ.
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ
ΠΟΤΑ,ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΞΥΔΙ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΞΥΛΕΙΑ,ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΑ - ΤΕΧΝΟΥΡΓ.ΑΠΟ ΞΥΛΟ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ - ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΗ.ΕΙΔΗ ΑΡΩΜ/ΠΟΙΑΣ
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ,ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ,ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΛΠ
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΞΙΑ (€)
2008
1.252.653
937.150
790.921
192.005
177.391
154.617
112.285
65.113
62.913
144.592
106.015
85.547
4.833.019
2009
1.301.200
848.402
266.028
114.909
103.892
191.630
142.877
139.183
57.667
71.811
38.911
3.610
3.681.047
2010
1.565.983
945.728
1.023.881
96.672
208.942
275.872
119.620
207.264
51.733
18.065
52.314
93.850
5.155.535
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2008
2009
2010
25,92%
35,35%
30,37%
19,39%
23,05%
18,34%
16,36%
7,23%
19,86%
3,97%
3,12%
1,88%
3,67%
2,82%
4,05%
3,20%
5,21%
5,35%
2,32%
3,88%
2,32%
1,35%
3,78%
4,02%
1,30%
1,57%
1,00%
2,99%
1,95%
0,35%
2,19%
1,06%
1,01%
1,77%
0,10%
1,82%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 22: Σύνολο αξίας εξαγωγών των σημαντικότερων προϊόντων της Π.Ε. Φλώρινας για τα έτη 2011 - 2012
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
20
18
84
19
96
22
61
44
10
83
33
87
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΚΑΚΑΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ-ΕΙΔΗ ΖΑΧΑΡΩΠ.
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ
ΠΟΤΑ,ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΞΥΔΙ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΞΥΛΕΙΑ,ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΑ - ΤΕΧΝΟΥΡΓ.ΑΠΟ ΞΥΛΟ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ - ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΗ.ΕΙΔΗ ΑΡΩΜ/ΠΟΙΑΣ
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ,ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ,ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΛΠ
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΞΙΑ (€)
2011
1.776.672
808.787
129.582
66.178
366.491
574.396
89.250
216.848
76.758
35
26.372
11.500
4.499.013
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
104
2012
1.656.200
762.434
136.031
118.220
257.239
954.295
49.402
40.961
224.291
0
41.820
621.972
5.182.216
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
2012
39,49%
17,98%
2,88%
1,47%
8,15%
12,77%
1,98%
4,82%
1,71%
0,00%
0,59%
0,26%
31,96%
14,71%
2,62%
2,28%
4,96%
18,41%
0,95%
0,79%
4,33%
0,00%
0,81%
12,00%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 34: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Φλώρινας για τα έτη 2008 - 2010
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στην Π.Ε. Φλώρινας ο πρωτογενής τομέας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντικός, με τις κατηγορίες Παρασκευάσματα
Λαχανικών, Καρπών και Φρούτων και Κακάο και παρασκευάσματα αυτού να είναι οι πιο σημαντικοί στην περίοδο 2008
- 2012.
Ιδιαίτερα σημαντική φαίνεται να είναι και η κατηγορία Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές στα έτη 2008 – 2010,
κάτι που δεν ισχύει όμως για τα υπόλοιπα έτη.
Αξιοσημείωτη είναι η ανοδική πορεία των εξαγωγών Ποτών, αλκοολούχων υγρών και ξυδιού, με μια εντυπωσιακή άνοδο
ιδιαίτερα το 2012, όπου η αξία τους ανέρχεται στα 954.295 €.
Τα παραπάνω στοιχεία απεικονίζονται και στα παρακάτω διαγράμματα, αναφορικά με το ποσοστό συμμετοχής τους στις
συνολικές εξαγωγές της Π.Ε. Φλώρινας.
105
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 35: Ποσοστό συμμετοχής επί του συνόλου των εξαγωγών των σημαντικότερων προϊόντων της Π.Ε.
Φλώρινας 2008-2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Από τα στοιχεία των παραπάνω γραφημάτων φαίνεται ότι το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Π.Ε. Φλώρινας είναι
τα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων, με ποσοστό σταθερά πάνω από 30% για το διάστημα 2008 –
2012. Αυτό που φαίνεται να αλλάζει σε σημαντικό βαθμό μετά το 2010 είναι η απότομη πτώση του ποσοστού
106
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
συμμετοχής των Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, που από 15,22% για το διάστημα 2008 – 2010
(συγκεκριμένα 19,86% το 2010) πέφτει στο 2,88% το 2011 και 2,62% το 2012.
Αντίστροφα, εντυπωσιακή άνοδο έχουν τα Ποτά, Αλκοολούχα υγρά και ξύδι που στο διάστημα 2008 – 2010 είχαν μια
σταθερή άνοδο, φτάνοντας στο 5,35% του συνόλου το 2010, και πραγματοποιώντας ένα άλμα στο 12,77% το 2011
και στο 18,41% το 2012, όπου και αναδεικνύονται στο δεύτερο σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Π.Ε. Φλώρινας.
Επίσης εντυπωσιακή άνοδο παρουσιάζουν τα Αυτοκίνητα, οχήματα, ελκυστήρες, ποδήλατα κλπ όπου εμφανίζονται
ενισχυμένα κατά 610.472€ σε συνολική αξία εξαγωγών, φτάνοντας το 12% του συνόλου της Π.Ε., χωρίς ωστόσο να
φαίνεται κάποια ανοδική ή καθοδική τάση στα προηγούμενα έτη.
Σταθερή φθίνουσα τάση ακολουθεί το Κακάο και τα παρασκευάσματά του από το 2008 (19,39%) έως το 2012 (14,71%).
Ακολουθούν τα στοιχεία των εξαγωγικών αγορών και τα σημαντικότερα προϊόντα σε αυτές.
Γράφημα 36: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της Π.Ε. Φλώρινας για τα έτη 2008 - 2012
107
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Όσον αφορά τους προορισμούς των προϊόντων της περιοχής, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
κατέχει χαρακτηριστικά μεγάλο ποσοστό σχετικά με τους υπόλοιπους προορισμούς, το οποίο κυμαίνεται κοντά στο 70
με 75% και στα έτη 2008 – 2010, ενώ από το 2011 και μετά το ποσοστό πέφτει κοντά στο 60%-65%.
Με αρκετά μικρότερο ποσοστό (από 5 έως 9%) ακολουθεί η Αλβανία, ποσοστό το οποίο πέφτει κοντά στο 2%-2,5%
στα έτη που ακολουθούν (2011-2012).
Με την υποχώρηση των ποσοστών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Αλβανίας,
αναδεικνύονται ως σημαντικοί προορισμοί η Ισπανία, τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και η ΗΠΑ και η Γερμανία.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Φλώρινας (2012).
Γράφημα 37: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς της Π.Ε. Φλώρινας 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
108
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πίνακας 23: Κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα προϊόντα της Π.Ε. Φλώρινας (2012)
ΠΡΟΪΌΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟ
ΥΤΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
1.656.200,00 €
ΠΟΤΑ,ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ
ΚΑΙ ΞΥΔΙ
954.295,00 €
ΚΑΚΑΟ ΚΑΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ
762.434,00 €
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
ΟΧΗΜΑΤΑ,ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ,Π
ΟΔΗΛΑΤΑ ΚΛΠ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ
ΔΙΑΦΟΡΑ
621.972,00 €
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ
ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑ
ΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ
ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,
ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ-ΕΙΔΗ
ΖΑΧΑΡΩΠ.
224.291,00 €
257.239,00 €
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ
ΛΙΒΥΗ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΗΠΑ
ΚΙΝΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΡΩΣΙΑ
ΚΑΝΑΔΑΣ
ΒΕΛΓΙΟ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ
ΟΜΑΝ
ΜΑΓΙΟΤ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ
ΛΙΒΥΗ
ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ
ΗΠΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
1.323.672,00 €
249.168,00 €
44.554,00 €
28.296,00 €
167.207,00 €
133.970,00 €
131.613,00 €
98.503,00 €
93.249,00 €
84.817,00 €
65.214,00 €
347.633,00 €
90.195,00 €
85.092,00 €
53.548,00 €
48.214,00 €
42.310,00 €
38.448,00 €
17.530,00 €
16.047,00 €
612.872,00 €
ΣΥΜ. %
79,92%
15,04%
2,69%
1,71%
17,52%
14,04%
13,79%
10,32%
9,77%
8,89%
6,83%
45,60%
11,83%
11,16%
7,02%
6,32%
5,55%
5,04%
2,30%
2,10%
98,54%
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΙΣΠΑΝΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
9.100,00 €
229.351,00 €
21.000,00 €
6.449,00 €
214.441,00 €
1,46%
89,16%
8,16%
2,51%
95,61%
ΑΛΒΑΝΙΑ
9.805,00 €
136.031,00 €
4,37%
100,00%
50.061,00 €
35.869,00 €
32.290,00 €
42,35%
30,34%
27,31%
136.031,00 €
118.220,00 €
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΚΑΝΑΔΑΣ
ΗΠΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Και εδώ σημαντικότερος εταίρος της Π.Ε. Φλώρινας φαίνεται η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας,
καθώς είναι ο νούμερο ένα προορισμός όλων των σημαντικότερων προϊόντων της, πλην των προϊόντων της κατηγορίας
Τεχνουργήματα διάφορα και των Ποτών, αλκοολούχων και ξυδιού.
Αξιοσημείωτο είναι ότι από το 2009 και μετά σταματάει να συμμετέχει η Γερμανία ως προορισμός Πυρηνικών
αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, όπου και συμμετείχε με μικρό ποσοστό (7,37%), αφήνοντας την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως τη μόνη αγορά υποδοχής για τη συγκεκριμένη κατηγορία.
Ακόμη, με την συνεχή αύξηση του ποσοστού των Ποτών, αλκοολούχων και ξυδιού, η Π.Ε. Φλώρινας φαίνεται να έκανε
ένα άνοιγμα σε καινούριες αγορές, σε Ευρώπη (Γερμανία, Κύπρος, Ρωσία, Βέλγιο), Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), καθώς και
στην Κίνα, με σημαντικότερη την Γερμανική αγορά (17,52%), με τις υπόλοιπες να κατέχουν αξιόλογο ποσοστό
συμμετοχής, χωρίς ωστόσο η αξία των εξαγωγών του συγκεκριμένου προϊόντος να είναι ικανή προς το παρόν να αλλάξει
την συνολική εικόνα των εξαγωγών της Π.Ε. Φλώρινας.
109
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία – Κύκλος Εργασιών
Πίνακας 24: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE για την Π.Ε. Φλώρινας
NACE
ΚΛΑΔΟΣ
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη διαφοροποιημένες δραστηριότητες νοικοκυριών που
αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων
AYU
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΠΑ ΣΕ ΕΚ. ΕΥΡΩ
2008
2009
70,20
70,87
84,04
63,82
42,38
45,93
316,38
297,72
3,96
4,21
63,70
74,64
58,02
49,66
18,91
18,93
40,23
42,56
36,52
36,77
15,85
16,12
53,65
57,25
9,80
9,90
5,78
5,28
63,85
67,70
50,99
53,64
25,30
26,44
2010
69,91
67,61
38,09
322,01
4,96
31,61
48,55
11,81
31,39
28,22
16,61
54,15
12,00
6,81
77,45
40,76
23,84
28,25
30,07
22,60
0,00
987,83
0,00
971,51
0,00
908,38
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 38: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε εκ. ευρώ ανά κλάδο παραγωγής στην Π.Ε. Φλώρινας για τα έτη 2008
-2010
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
110
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σε επίπεδο παραγωγής ο πρωτογενής τομέας διαδραματίζει σαφώς μικρότερο ρόλο, καθώς κομβικής σημασίας για την
οικονομία της περιοχής κατέχει ο κλάδος της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού,
καθώς η περιοχή αποτελεί από τους σημαντικότερες στον τομέα της ενέργειας.
Εξαιρώντας τον τομέα της ενέργειας, σημαντικοί τομείς είναι αυτός της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας, ο τομέας των
ορυχείων και λατομείων και ο τομέας των κατασκευών, ο οποίος παρουσιάζει όμως μια έντονη φθίνουσα τάση από το
2009 και μετά.
Επίσης, τα μεγέθη των τομέων της παροχής υπηρεσιών και συγκεκριμένα οι τομείς της Δημόσιας διοίκησης, της
Εκπαίδευσης και της Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας φαίνονται να είναι πιο ισορροπημένα σε σχέση με την Π.Ε. Πέλλας,
η οποία στηρίζει τις εξαγωγές τις σχεδόν αποκλειστικά στα γεωργικά προϊόντα.
Πίνακας 25: Αριθμός επιχειρήσεων και κύκλος εργασιών για την Π.Ε. Φλώρινας 2008
ΣΤΑΚΟΔ
47
46
43
10
56
49
42
45
01
23
41
71
11
94
55
25
31
28
61
77
72
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΣΥΝΟΛΟ
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Βιομηχανία τροφίμων
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Έργα πολιτικού μηχανικού
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες
Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
Κατασκευές κτιρίων
Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών? τεχνικές δοκιμές και
αναλύσεις
Ποτοποιία
Δραστηριότητες οργανώσεων
Καταλύματα
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού
Κατασκευή επίπλων
Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α.
Τηλεπικοινωνίες
Δραστηριότητες ενοικίασης και εκμίσθωσης
Επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη
ΑΡ.
ΕΠΙΧ.
4472
1015
240
482
91
689
169
89
137
328
20
218
ΚΥΚΛΟΣ
ΕΡΓΑΣΙΩΝ
422.484.027,48 €
149.088.195,60 €
47.047.301,03 €
38.149.690,64 €
36.141.182,18 €
18.190.725,84 €
17.085.249,87 €
16.313.770,70 €
15.044.374,65 €
11.423.495,38 €
10.048.810,88 €
9.731.149,86 €
167
11
10
52
71
42
11
12
12
10
8.273.188,42 €
7.646.043,15 €
5.795.344,15 €
4.046.698,23 €
3.532.188,65 €
2.990.127,13 €
1.884.310,88 €
1.829.031,88 €
1.733.222,24 €
1.715.407,97 €
ΠΟΣ.
ΣΥΜ.
35,29%
11,14%
9,03%
8,55%
4,31%
4,04%
3,86%
3,56%
2,70%
2,38%
2,30%
1,96%
1,81%
1,37%
0,96%
0,84%
0,71%
0,45%
0,43%
0,41%
0,41%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Σε ότι αφορά τις επιχειρήσεις και τον κύκλο εργασιών τους, σημαντικότερος είναι ο κλάδος του λιανικού εμπορίου, με
αυτόν του χονδρικού εμπορίου να ακολουθεί με σημαντικά μικρότερα μεγέθη. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι κλάδοι
των εξειδικευμένων κατασκευών και της βιομηχανίας τροφίμων.
Και εδώ παρατηρείται η σχετικά μικρή συμμετοχή του κλάδου της φυτικής και ζωικής παραγωγής και τις κατασκευής
μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού, καθώς και αυτού της παροχής υπηρεσιών καταλυμάτων και εστίασης, όπως φαίνεται
και στο Γράφημα 34 που ακολουθεί.
111
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 39: Συμμετοχή ανά ΣΤΑΚΟΔ στο συνολικό κύκλο εργασιών της Π.Ε. Φλώρινας για το έτος 2008
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Συμπερασματικά από τα παραπάνω στοιχεία άξια να αναφερθούν για την Π.Ε. Φλώρινας είναι τα παρακάτω:

Τα γεωργικά παράγωγα αποτελούν τα σημαντικότερα εξαγωγικά προϊόντα της Π.Ε. Φλώρινας και ιδιαίτερα τα
Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων

Η αυξανόμενη εξαγωγική δυναμική των Ποτών και αλκοολούχων υγρών

Λόγω της σημαντικότητας του τομέα της ενέργειας στην οικονομία της Π.Ε. Φλώρινας, η δυναμική των
σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της δεν αντικατοπτρίζεται στο επίπεδο της παραγωγής

Τονίζεται ο ισχυρός ρόλος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως εξαγωγική αγορά, ο οποίος
αποδυναμώνεται από το 2011 και μετά, με νέες αγορές να προκύπτουν για τα προϊόντα της Π.Ε. Φλώρινας με την
μεγαλύτερη φέρουσα εξαγωγική δυνατότητα, σε συνδυασμό και με την υποχώρηση της Αλβανίας ως σημαντικός
εξαγωγικός προορισμός

Ο τομέας της μεταποίησης εμφανίζεται σχετικά ασθενής, όπως και ο κλάδος της Γεωργίας, με το μεγαλύτερο μέρος
της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας να παράγεται από το Λιανικό και Χονδρικό εμπόριο.
112
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2.6.Σύνολο της χώρας
Εξαγωγές
Πίνακας 26: Αξία εξαγωγών του συνόλου της χώρας για τα έτη 2008 - 2010
CN2
27
30
76
85
84
39
20
08
61
72
03
99
73
52
74
24
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, ΛΑΔΙΑ, ΚΕΡΙΑ,
ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ ΥΛ.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΊΟΝΤΑ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ
ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥΣ ΚΛΠ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ, ΛΕΒΗΤΕΣ,
ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ
ΑΥΤΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ, ΚΑΡΠΩΝ
ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΩΝ
ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΑ, ΦΛΟΥΔΕΣ
ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ Ή ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ, ΠΛΕΚΤΑ
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ, ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΜΑΛΑΚΟΣΤΡΑΚΑ, ΜΑΛΑΚΙΑ ΚΑΙ
ΑΛΛΑ ΑΣΠΟΝΔΥΛΑ ΥΔΡΟΒΙΑ
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ, ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,
ΣΙΔΗΡΟ Ή ΧΑΛΥΒΑ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΧΑΛΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΛΚΟ
ΚΑΠΝΑ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ
ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΚΑΠΝΟΥ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ (€)
2008
2009
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2008
2009
2010
2010
4.576.256.134
3.535.281.554
5.421.253.557
21,47%
20,00%
25,64%
887.497.431
1.020.488.133
967.315.154
752.570.700
1.038.718.612
1.020.074.708
4,16%
4,79%
5,47%
4,26%
4,91%
4,83%
973.745.315
748.134.913
891.147.384
4,57%
4,23%
4,22%
1.003.700.361
764.777.664
791.750.424
4,71%
4,33%
3,75%
889.843.775
731.486.798
867.309.464
4,17%
4,14%
4,10%
732.234.742
690.716.854
756.993.518
3,43%
3,91%
3,58%
675.186.327
632.552.141
731.871.993
3,17%
3,58%
3,46%
637.168.965
509.886.184
470.816.570
2,99%
2,89%
2,23%
675.110.173
376.829.456
531.504.316
3,17%
2,13%
2,51%
460.196.655
489.798.604
534.732.025
2,16%
2,77%
2,53%
561.581.511
341.147.095
530.701.261
2,63%
1,93%
2,51%
593.136.485
466.736.721
342.623.840
2,78%
2,64%
1,62%
384.807.605
574.868.269
419.763.109
265.517.211
507.168.305
457.773.696
1,81%
2,70%
2,38%
1,50%
2,40%
2,17%
449.536.256
442.209.966
391.370.549
2,11%
2,50%
1,85%
21.318.271.949
17.673.577.789
21.139.806.260
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 27: Αξία εξαγωγών του συνόλου της χώρας για τα έτη 2011 - 2012
ΑΞΙΑ (€)
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
27
30
76
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, ΛΑΔΙΑ, ΚΕΡΙΑ, ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ ΥΛ.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΊΟΝΤΑ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥΣ
ΚΛΠ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ, ΛΕΒΗΤΕΣ, ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ, ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΩΝ
ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΑ, ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ Ή ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ, ΠΛΕΚΤΑ
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ, ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΜΑΛΑΚΟΣΤΡΑΚΑ, ΜΑΛΑΚΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΑΣΠΟΝΔΥΛΑ
ΥΔΡΟΒΙΑ
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ, ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ, ΣΙΔΗΡΟ Ή ΧΑΛΥΒΑ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΧΑΛΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΛΚΟ
ΚΑΠΝΑ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΚΑΠΝΟΥ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
85
84
39
20
08
61
72
03
99
73
52
74
24
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
113
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
30,49%
3,77%
5,19%
2012
38,61%
3,48%
4,35%
2011
7.399.826.376
915.732.320
1.258.801.475
2012
10.641.181.578
960.341.111
1.199.777.485
1.041.956.102
1.082.206.850
4,29%
3,93%
791.655.882
930.831.809
813.098.525
723.948.687
430.714.222
858.757.222
783.140.442
910.431.378
879.913.965
767.745.010
366.293.356
635.615.345
3,26%
3,83%
3,35%
2,98%
1,77%
3,54%
2,84%
3,30%
3,19%
2,79%
1,33%
2,31%
609.034.669
605.721.992
2,51%
2,20%
662.657.131
502.126.347
353.469.476
590.458.459
389.565.982
24.273.040.957
551.488.212
393.047.196
510.869.470
579.768.588
427.736.070
27.561.452.319
2,73%
2,07%
1,46%
2,43%
1,60%
2,00%
1,43%
1,85%
2,10%
1,55%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του πίνακα 25 & 26, κεντρικό ρόλο στο σύνολο των εξαγωγών στο σύνολο της
χώρας διαδραματίζου τα ορυκτά καύσιμα και τα προϊόντα της απόσταξης αυτών, σε ποσοστό χαρακτηριστικά υψηλότερο
από αυτά των κατηγοριών που ακολουθούν, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, το αργίλιο και τα τεχνουργήματά του και
οι μηχανές και οι συσκευές.
Επιπλέον, οι εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων φαίνονται να αυξάνονται σε αξία στο διάστημα 2008 – 2012, όπου και
κατέχουν το 38,61% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.
Τα στοιχεία αυτά απεικονίζονται γραφικά παρακάτω:
114
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 40: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας 2008 - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
Από το 2009 και μετά, παρατηρείται μια σημαντική πτώση στην αξία των εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων, της τάξεως
περίπου του ενός δις ευρώ. Από το 2011 και μετά όμως η αξία εκτοξεύεται στα 7,4 δισ. ευρώ, από 3,5 το 2010, τάση η
οποία συνεχίζεται και στο 2012, με εξαγωγές αξίας 10,6 δισ. ευρώ.
Μειώσεις παρατηρούνται και στις κατηγορίες του Αργιλίου και τεχνουργημάτων του, των Μηχανών και συσκευών και
των Πυρηνικών αντιδραστήρων και λεβήτων, στα έτη 2009 – 2012, τάση η οποία αντισταθμίζεται από μια μικρή άνοδο
το 2011 και 2012. Αντίθετα στην περίπτωση των φαρμακευτικών προϊόντων παρατηρείται σχετική σταθερότητα με μια
μικρή αύξηση.
Σχετική σταθερότητα παρατηρείται και στα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων και στους Καρπούς και
φρούτα, με μια μικρή άνοδο από το 2011 και μετά.
Παρακάτω παρουσιάζονται και τα αντίστοιχα στοιχεία αναφορικά με το ποσοστό συμμετοχής τους στις συνολικές
εξαγωγές της χώρας.
115
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 41: Ποσοστό συμμετοχής επί του συνόλου των εξαγωγών των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της
χώρας για τα έτη 2008-2011
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2011/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 42: Ποσοστό συμμετοχής επί του συνόλου των εξαγωγών των σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της
χώρας για το έτος 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
116
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Και από τα παραπάνω γραφήματα παρατηρείται η ανοδική τάση των Ορυκτών καυσίμων σε σχέση με τα υπόλοιπα
εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας, καταλαμβάνοντας το 2012 το 38,61% του συνόλου των εξαγωγών, με το Αργίλιο και
τα τεχνουργήματά να ακολουθεί με σημαντικά μικρότερο ποσοστό.
Σημαντική μείωση παρατηρείται στο ποσοστό των Φαρμακευτικών προϊόντων από το 5,47% το 2009 στο 3,48% το
2012, χωρίς ωστόσο να υπάρχει αντίστοιχη μείωση στην αξία των εξαγωγών Φαρμακευτικών προϊόντων, η οποία
κυμαίνεται στα 960 περίπου εκ. ευρώ στο διάστημα 2009-2012. Η μείωση του ποσοστού οφείλεται κυρίως στην
αύξηση των εξαγωγών των υπολοίπων προϊόντων, όπως το Αργίλιο και οι Μηχανές και συσκευές, και ιδιαίτερα των
Ορυκτών καυσίμων, με την απότομη αύξηση του 2011.
Ακολουθούν τα στοιχεία των κυριότερων εξαγωγικών προορισμών και των σημαντικότερων προϊόντων σε αυτούς.
Γράφημα 43: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της χώρας για το έτος 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
117
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 44: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί της χώρας για τα έτη 2008-2011
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2011/ Ιδία επεξεργασία
Από τα στοιχεία των κυριότερων προορισμών αξιοσημείωτη είναι η άνοδος του ποσοστού της Τουρκίας στο διάστημα
2008-2012, από το 4,24% στο 10,71% το 2012, όπου και είναι στην πρώτη θέση των κυριότερων εξαγωγικών
προορισμών.
Αντίθετη πορεία παρατηρείται στην περίπτωση της Ιταλίας και της Γερμανίας, οι οποίες μέχρι και το 2011, αποτελούν
τους κυριότερους προορισμούς των εξαγωγών της χώρας, με ποσοστά κοντά στο 9,5%-10%. Το ποσοστό της Γερμανίας
εμφανίζεται αρκετά μειωμένο το 2011 όπου υποχωρεί στο 7,96%, ενώ το 2012 και με δεδομένη την άνοδο του ποσοστού
της Τουρκίας, τα αντίστοιχα ποσοστά της Ιταλίας και Γερμανίας είναι 7,69% κι 6,38%.
Σταθερά ψηλά στην απορρόφηση εξαγωγών της χώρας βρίσκεται η Βουλγαρία με ποσοστά πάνω από 5,50% στο
διάστημα 2008-2012, ενώ αύξηση του ποσοστού της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας παρατηρείται
το 2012.
Παρακάτω παρουσιάζονται τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς, με στοιχεία του
2012.
118
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 45: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς της χώρας 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2012/ Ιδία επεξεργασία
Από το Γράφημα 40 φαίνεται ότι στην Τουρκία εξάγονται κυρίως Ορυκτά καύσιμα, σε ποσοστό 73,15%, όπως και στη
Βουλγαρία, με 24,80%. Στη Βουλγαρία, μετά τα Ορυκτά καύσιμα, εξάγονται Χαλκός και τεχνουργήματα (6,23%) και
Πλαστικές ύλες (5,56%).
Στην Ιταλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 14,21%, με το Αργίλιο να προηγείται με 14,25%, και τα Ψάρια και
μαλακόστρακα και τα Λίπη, λάδια, κεριά να ακολουθούν.
Στη Γερμανία φαίνεται να υπάρχει καλύτερη κατανομή περισσότερων προϊόντων, με κυριότερα τα Φαρμακευτικά
προϊόντα (14,13%) και Παρασκευάσματα λαχανικών (9,80%), με τις Μηχανές, συσκευές και το Αργίλιο να ακολουθούν.
119
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πίνακας 28: Οι κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας
ΠΡΟΪΌΝ
ΟΡΥΚΤΑ
ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
10.641.181.587
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
1.199.777.485
ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΑΙ
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥΣ.
1.082.206.850
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΊΟΝΤΑ
960.341.111
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ
ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΥΛΕΣ
910.431.378
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ, ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΙ
ΦΡΟΥΤΩΝ Ή ΑΛΛΩΝ ΜΕΡΩΝ ΦΥΤΩΝ
879.913.965
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ, ΛΕΒΗΤΕΣ,
ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ
ΕΠΙΝΟΗΣΕΙΣ. ΜΕΡΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ Ή
ΣΥΣΚΕΥΩΝ
783.140.442
120
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΕΦΟΔ.ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΤΡΙΤ.ΧΩΡΕΣ.
ΛΙΒΑΝΟΣ
ΛΙΒΥΗ
ΕΔΑΦ
ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ
ΜΑΚE
ΓΙΒΡΑΛΤΑΡ
ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ
ΙΣΡΑΗΛ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΗΠΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΙΤΑΛΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΗΠΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΗΠΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΛΙΒΥΗ
ΧΟΓΚ-ΚΟΓΚ
ΙΤΑΛΙΑ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΓΑΛΛΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΚΥΠΡΟΣ
ΔΑΝΙΑ
ΙΣΠΑΝΙΑ
ΑΥΣΤΡΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΗΠΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΙΤΑΛΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΕΦΟΔ.ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΤΡΙΤ.ΧΩΡΕΣ.
ΙΤΑΛΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
2.159.597.160,00 €
1.291.698.699,00 €
684.162.358,00 €
612.348.967,00 €
ΣΥΜ. %
20,29%
12,14%
6,43%
5,75%
556.396.548,00 €
522.078.481,00 €
498.127.709,00 €
463.665.057,00 €
387.280.234,00 €
352.896.353,00 €
338.022.115,00 €
302.185.070,00 €
150.788.319,00 €
72.200.243,00 €
67.906.874,00 €
56.665.626,00 €
55.280.537,00 €
42.987.788,00 €
182.087.377,00 €
152.166.469,00 €
134.102.859,00 €
63.827.179,00 €
58.192.909,00 €
57.428.725,00 €
44.975.965,00 €
43.144.300,00 €
41.813.850,00 €
248.482.318,00 €
107.907.150,00 €
76.558.720,00 €
69.456.884,00 €
61.834.411,00 €
60.010.513,00 €
41.287.253,00 €
38.002.484,00 €
32.404.975,00 €
22.640.520,00 €
140.925.830,00 €
86.832.764,00 €
81.242.265,00 €
77.794.395,00 €
52.044.641,00 €
45.706.479,00 €
37.380.463,00 €
172.241.086,00 €
97.683.817,00 €
82.964.645,00 €
42.687.522,00 €
41.571.352,00 €
38.262.833,00 €
32.950.420,00 €
32.377.928,00 €
27.784.256,00 €
70.350.103,00 €
65.435.409,00 €
51.531.173,00 €
44.647.751,00 €
40.784.114,00 €
5,23%
4,91%
4,68%
4,36%
3,64%
3,32%
3,18%
25,19%
12,57%
6,02%
5,66%
4,72%
4,61%
3,58%
16,83%
14,06%
12,39%
5,90%
5,38%
5,31%
4,16%
3,99%
3,86%
25,87%
11,24%
7,97%
7,23%
6,44%
6,25%
4,30%
3,96%
3,37%
2,36%
15,48%
9,54%
8,92%
8,54%
5,72%
5,02%
4,11%
19,57%
11,10%
9,43%
4,85%
4,72%
4,35%
3,74%
3,68%
3,16%
8,98%
8,36%
6,58%
5,70%
5,21%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΑ ΒΡΩΣΙΜΑ, ΦΛΟΥΔΕΣ
ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ Ή ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΕΔΑΦ
ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ
ΜΑΚE
ΡΩΣΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
767.745.010
40.276.409,00 €
28.676.931,00 €
28.639.879,00 €
5,14%
3,66%
3,66%
25.564.114,00 €
112.293.653,00 €
105.990.402,00 €
60.638.484,00 €
54.989.565,00 €
51.293.947,00 €
38.800.416,00 €
36.612.437,00 €
30.540.660,00 €
25.420.000,00 €
24.242.234,00 €
3,26%
14,63%
13,81%
7,90%
7,16%
6,68%
5,05%
4,77%
3,98%
3,31%
3,16%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2013/ Ιδία επεξεργασία
Από τα στοιχεία του πίνακα φαίνεται ότι ο κύριος εξαγωγικός προορισμός των Ορυκτών καυσίμων είναι η Τουρκία, σε
ποσοστό 20,29%. Σημαντικό ποσοστό κατέχουν και οι εφοδιασμοί πλοίων με τρίτες χώρες, απορροφώντας ένα 12,14%
των εξαγωγών ορυκτών καυσίμων, ενώ ακολουθούν ο Λίβανος, η Λιβύη και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας. Και εδώ φαίνεται ο σημαντικός ρόλος της διασυνοριακής περιοχής με την Τουρκία, την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και τη Βουλγαρία να συμμετέχουν με υψηλά ποσοστά στις εξαγωγές του
σημαντικότερου εξαγώγιμου προϊόντος της χώρας.
Σε διαφορετικές αγορές κατευθύνεται το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του, με την Ιταλία και τη Γερμανία να κατέχουν
τα σημαντικότερα ποσοστά, 25,19% και 12,57% αντίστοιχα. Και εδώ η Τουρκία απορροφά ένα σχετικά υψηλό ποσοστό,
πριν την Γαλλία και την Πολωνία.
Η Κύπρος, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι οι κυριότερες αγορές για την κατηγορία Μηχανές, συσκευές και
υλικά ηλεκτρικά και μέρη τους, ενώ για τα Φαρμακευτικά προϊόντα η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία με
την Ιταλία αποτελούν τις κυριότερες αγορές.
Η Τουρκία κατέχει σημαντικά υψηλότερο ποσοστό των εξαγωγών Πλαστικών υλών και τεχνουργημάτων αυτών, με τη
Βουλγαρία και τη Ρουμανία να ακολουθούν. Τα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων κατευθύνονται σε
ποσοστό 11,10% στη Γερμανία και κατά 9,43% στο Ηνωμένο Βασίλειο, με την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία να
ακολουθούν, ενώ αντίστοιχα κυριότεροι προορισμοί των Καρπών και φρούτων είναι η Ρωσία και η Γερμανία με 14,63%
και 13,81% αντίστοιχα.
Τέλος η Κύπρος αποτελεί τον σημαντικότερο προορισμό των Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, σε
ποσοστό 8,96%, με τους εφοδιασμούς πλοίων με τρίτες χώρες να συμμετέχουν με εξίσου υψηλό ποσοστό (8,36%).
121
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ακαθάριστη Προστιθέμενη αξία – Κύκλος Εργασιών
Πίνακας 29: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE στο σύνολο της χώρας και τη διασυνοριακή περιοχή για τα έτη
2008 - 2010
NACE
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
AYE
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
AYU
ΚΛΑΔΟΣ
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου,
ατμού και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων,
διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες
εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή
μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες
υπηρεσιών
παροχής
καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές
και
ασφαλιστικές
δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές
δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική
κοινωνική ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη
υγεία και την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη
διαφοροποιημένες
δραστηριότητες
νοικοκυριών που αφορούν την παραγωγή
αγαθών και υπηρεσιών για ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και
φορέων
ΣΥΝΟΛΟ
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ
2008
2009
6.393,62
6.371,55
779,63
591,58
18.245,80
18.242,04
2010
6.299,58
626,68
19.412,00
ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
2008
2009
2010
957,43
916,63
861,98
120,93
91,83
97,28
2.929,06
2.920,41
3.118,31
4.569,00
4.568,73
4.480,62
667,90
510,08
586,34
1.807,41
1.724,87
1.851,74
197,59
142,15
176,67
13.890,02
10.553,11
6.772,18
1.800,20
1.304,76
803,38
27.373,62
24.277,12
23.844,97
4.128,26
3.703,84
3.299,22
16.393,00
13.223,00
12.897,81
1.048,12
853,62
675,57
11.460,37
13.728,55
13.237,66
1.093,82
1.249,66
1.179,90
9.338,00
10.206,00
9.464,22
772,59
792,86
782,19
9.384,00
9.214,00
9.244,66
796,35
750,92
799,19
26.922,81
28.826,37
27.371,04
2.383,40
2.555,61
2.432,32
7.449,01
8.858,00
7.366,83
770,50
986,54
783,00
3.962,00
3.871,00
3.683,28
392,64
361,19
389,72
17.441,78
19.959,57
18.544,18
2.069,92
2.322,13
2.147,86
11.552,61
11.865,32
11.240,82
1.766,65
1.868,60
1.759,28
10.001,59
10.816,55
9.842,74
1.515,30
1.619,30
1.582,05
8.070,39
9.004,75
9.040,94
1.120,97
1.292,29
1.170,21
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
205.034,66
205.902,11
195.221,96
24.531,64
24.242,44
22.644,47
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, οι σημαντικότεροι κλάδοι της ελληνικής
οικονομίας είναι αυτοί της Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας και του Χονδρικού και λιανικού εμπορίου, με τον δεύτερο να
παρουσιάζει σημαντική πτώση στο διάστημα 2008 – 2010, της τάξεως των 4 περίπου εκ. ευρώ.
Στη συνέχεια ακολουθούν οι κλάδοι της Μεταποίησης, της Δημόσιας διοίκησης και της παροχής υπηρεσιών (AYH, AYI,
AYP, AYQ).
122
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 46: Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε εκ. ευρώ ανά NACE στο σύνολο της χώρας 2008 - 2010
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Αξίζει να σημειωθούν τα σχετικά χαμηλά αλλά σταθερά μεγέθη του κλάδου της Γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας, της
ενέργειας, καθώς και η απότομη πτώση του κλάδου των κατασκευών από το 2009 και μετά.
123
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πίνακας 30: Αριθμός επιχειρήσεων και κύκλος εργασιών των σημαντικότερων κλάδων ανά ΣΤΑΚΟΔ στο σύνολο της
χώρας (2008)
ΣΤΑΚΟΔ
46
47
64
19
35
45
10
61
41
42
56
92
49
25
43
52
24
55
23
71
21
20
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΣΥΝΟΛΟ
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, με εξαίρεση τις
ασφαλιστικές δραστηριότητες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία
Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο· επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και
μοτοσυκλετών
Βιομηχανία τροφίμων
Τηλεπικοινωνίες
Κατασκευές κτιρίων
Έργα πολιτικού μηχανικού
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη
εξοπλισμού
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες
Παραγωγή βασικών μετάλλων
Καταλύματα
Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών· τεχνικές
δοκιμές και αναλύσεις
Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών
σκευασμάτων
Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων
ΑΡ. ΕΠΙΧ.
967839
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
398.958.666.538,92 €
ΠΟΣΟΣΤΟ
80147
88.234.423.440,78 €
22,12%
198622
55.309.630.430,98 €
13,86%
595
40.073.241.014,83 €
10,04%
82
4210
18.475.932.134,98 €
18.002.085.810,38 €
4,63%
4,51%
32330
16.015.508.447,04 €
4,01%
16637
2477
37849
11596
88680
688
31239
12.317.875.273,98 €
8.774.510.389,67 €
7.962.354.210,67 €
7.649.642.213,03 €
7.046.052.407,39 €
6.498.155.012,89 €
5.505.113.981,83 €
3,09%
2,20%
2,00%
1,92%
1,77%
1,63%
1,38%
14102
5.441.451.319,84 €
1,36%
79111
6822
702
20222
4954
5.253.116.645,05 €
5.033.326.701,79 €
4.673.948.542,59 €
4.669.972.618,46 €
4.605.521.147,60 €
1,32%
1,26%
1,17%
1,17%
1,15%
66772
4.593.798.342,94 €
1,15%
123
4.155.289.824,49 €
1,04%
1009
4.144.846.383,37 €
1,04%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 47: Συμμετοχή των σημαντικότερων κλάδων στο συνολικό κύκλο εργασιών της χώρας
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Όπως προκύπτει και από τα στοιχεία που αφορούν τις επιχειρήσεις και τον κύκλο εργασιών τους, όπως παρουσιάζονται
στον Πίνακα 29 και το Γράφημα 42, οι δραστηριότητες του χονδρικού και λιανικού εμπορίου συμμετέχουν με
124
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
σημαντικότερο ποσοστό στο συνολικό κύκλο εργασιών της χώρας. Ιδιαίτερα σημαντική θέση κατέχει ο τομέας παροχής
υπηρεσιών και συγκεκριμένα οι δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ενώ ακολουθεί η Παραγωγή
οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου η Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και
κλιματισμού, το Χονδρικό και λιανικό εμπόριο - επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών και η Βιομηχανία
τροφίμων.
Συμπερασματικά αναφορικά με τις εξαγωγές στο σύνολο της χώρας επισημαίνονται τα παρακάτω:

Η κυριαρχία των Ορυκτών καυσίμων στο σύνολο των εξαγωγών, ιδιαίτερα από το 2011 και μετά

Την ανάδειξη της Τουρκίας σε σημαντικό εξαγωγικό προορισμό, με συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό στο διάστημα
2008-2012 και με την απορρόφηση του μεγαλύτερου ποσοστού εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων της χώρας

Την εξαγωγική δυναμική των Αργιλίου και Γεωργικών παραγώγων στις χώρες της βόρειας και δυτικής Ευρώπης
(Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ρωσία) αλλά και στις χώρες τις διασυνοριακής περιοχής (Βουλγαρία, πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας)
125
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.2.7.Σύνολο Διασυνοριακής Περιοχής
Εξαγωγές
Λόγω του σημαντικού ρόλου της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στην εμπορική και επιχειρηματική δραστηριότητα της διασυνοριακής
περιοχής αλλά και της διαφορετικής της δυναμικής σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφέρειες η ανάλυση των στοιχείων της
διασυνοριακής περιοχής θα γίνει σε δύο επίπεδα: Ένα με τη συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης και ένα λαμβάνοντας υπ’
όψη τα στοιχεία των περιοχών, εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Η σύγκριση των παραπάνω επιπέδων θα δώσει μια πιο σαφή εικόνα αρχικά της φέρουσας εξαγωγικής ικανότητας της
διασυνοριακής περιοχής, καθώς και των διαφορετικών πλεονεκτημάτων της κάθε περιοχής ανά κατηγορία προϊόντων
και κλάδο παραγωγής.
Παρακάτω παρουσιάζονται τα στοιχεία των εξαγωγών για τη διασυνοριακή περιοχή στα δύο επίπεδα που αναφέρθηκαν.
Πίνακας 31: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής 2008-2010
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
61
27
72
24
30
84
39
20
52
76
08
10
04
68
17
73
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΖΑΧΑΡΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΞΙΑ (€)
2008
420.022.420
292.745.068
227.908.081
219.872.498
210.694.249
197.310.553
189.930.171
181.757.836
151.794.985
143.761.333
131.866.297
92.051.202
61.440.043
40.728.781
35.484.944
61.722.795
3.639.369.912
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2009
334.425.354
306.411.855
123.599.470
214.048.006
212.654.430
158.454.899
180.361.473
154.648.765
177.636.736
96.377.580
103.813.654
92.119.594
70.466.364
69.123.629
61.870.406
47.088.507
3.198.206.502
2010
292.728.532
372.202.533
145.550.235
144.984.513
201.135.155
158.747.193
227.243.978
169.848.526
189.044.389
111.652.397
125.243.816
58.656.794
75.732.492
45.377.458
99.835.844
49.648.113
3.275.550.359
2008
11,54%
8,04%
6,26%
6,04%
5,79%
5,42%
5,22%
4,99%
4,17%
3,95%
3,62%
2,53%
1,69%
1,12%
0,98%
1,70%
2009
10,46%
9,58%
3,86%
6,69%
6,65%
4,95%
5,64%
4,84%
5,55%
3,01%
3,25%
2,88%
2,20%
2,16%
1,93%
1,47%
2010
8,94%
11,36%
4,44%
4,43%
6,14%
4,85%
6,94%
5,19%
5,77%
3,41%
3,82%
1,79%
2,31%
1,39%
3,05%
1,52%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 32: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής – εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης 20082010
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
20
76
08
24
84
61
39
52
16
07
68
10
21
04
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙΩΝ ΚΛΠ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ,ΦΥΤΑ,ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΚΟΝΔΥΛΟΙ,ΒΡΩΣΙΜΑ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΞΙΑ (€)
2008
113.111.249
110.858.003
105.603.555
46.216.764
44.314.029
27.685.628
25.267.237
23.892.683
17.220.960
16.065.964
14.692.684
4.297.588
7.038.226
4.155.334
632.222.907
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
126
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2009
96.572.509
68.717.142
79.005.018
45.744.230
39.913.438
20.700.933
23.531.184
27.455.129
17.011.105
10.341.272
13.647.012
10.080.975
5.819.116
7.369.884
527.751.785
2010
105.883.331
73.952.541
90.816.799
6.609.139
38.381.966
15.110.452
20.210.554
29.498.691
15.286.320
8.942.103
11.483.688
10.382.904
12.013.284
10.215.700
507.538.070
2008
17,89%
17,53%
16,70%
7,31%
7,01%
4,38%
4,00%
3,78%
2,72%
2,54%
2,32%
0,68%
1,11%
0,66%
2009
18,30%
13,02%
14,97%
8,67%
7,56%
3,92%
4,46%
5,20%
3,22%
1,96%
2,59%
1,91%
1,10%
1,40%
2010
20,86%
14,57%
17,89%
1,30%
7,56%
2,98%
3,98%
5,81%
3,01%
1,76%
2,26%
2,05%
2,37%
2,01%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πίνακας 33: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής 2011-2012
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΞΙΑ (€)
2011
2012
61
27
72
24
30
84
39
20
52
76
08
10
04
68
17
73
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΖΑΧΑΡΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΣΥΝΟΛΟ
277.579.679
549.818.447
197.557.281
119.731.040
152.492.265
177.701.164
227.148.747
191.231.219
158.386.163
117.527.053
113.815.993
64.938.265
87.583.426
52.065.134
84.748.961
58.299.173
3.518.014.008
244.942.252
941.861.145
152.404.798
164.332.656
171.491.705
185.592.537
213.712.549
215.828.434
200.361.484
108.138.311
158.931.414
70.064.249
90.657.973
56.819.530
82.394.449
60.539.737
4.018.037.982
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
2012
7,89%
15,63%
5,62%
3,40%
4,33%
5,05%
6,46%
5,44%
4,50%
3,34%
3,24%
1,85%
2,49%
1,48%
2,41%
1,66%
6,10%
23,44%
3,79%
4,09%
4,27%
4,62%
5,32%
5,37%
4,99%
2,69%
3,96%
1,74%
2,26%
1,41%
2,05%
1,51%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 34: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής – εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης 20112012
CN2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
20
76
08
24
84
61
39
52
16
07
68
10
21
04
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΒΑΜΒΑΚΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙΩΝ ΚΛΠ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ,ΦΥΤΑ,ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΚΟΝΔΥΛΟΙ,ΒΡΩΣΙΜΑ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΞΙΑ (€)
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
2011
117.691.846
76.485.602
81.750.381
2.377.090
65.808.149
7.218.942
19.322.956
24.374.621
13.172.320
6.817.802
11.034.625
10.599.520
8.909.395
11.561.211
526.423.126
2012
141.349.235
67.691.197
115.564.575
2.008.843
72.145.315
3.373.850
19.776.702
28.654.134
9.787.892
3.646.672
10.721.014
13.073.797
9.790.805
10.953.074
590.325.246
2011
22,36%
14,53%
15,53%
0,45%
12,50%
1,37%
3,67%
4,63%
2,50%
1,30%
2,10%
2,01%
1,69%
2,20%
2012
23,94%
11,47%
19,58%
0,34%
12,22%
0,57%
3,35%
4,85%
1,66%
0,62%
1,82%
2,21%
1,66%
1,86%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011-2012/ Ιδία επεξεργασία
Από τα στοιχεία των εξαγωγών της διασυνοριακής περιοχής φαίνεται ότι τα σημαντικότερα προϊόντα το 2008 είναι τα
Ενδύματα και τα Ορυκτά καύσιμα, με τα δεύτερα να ακολουθούν μια εντυπωσιακή ανοδική πορεία ως το 2012, όπου
παρουσιάζονται ενισχυμένα κατά περίπου 650 εκ. ευρώ σε σχέση με το 2008.
Αντίθετα τα Ενδύματα ακολουθούν φθίνουσα πορεία, με συνολικές απώλειες στο διάστημα 2008-2012 κοντά στα 200
εκ. ευρώ.
Χωρίς την επίδραση της Π.Ε. Θεσσαλονίκης τα μεγέθη είναι πολύ διαφορετικά, με τα Παρασκευάσματα λαχανικών,
καρπών και φρούτων, τους Καρπούς και φρούτα και το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του να είναι τα πιο σημαντικά
εξαγώγιμα προϊόντα, τα πρώτα 2 από τα οποία φαίνονται ενισχυμένα το 2012, κατά 20 περίπου εκ. στην περίπτωση των
Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων και 10 περίπου εκ. ευρώ για τους Καρπούς και φρούτα.
Στην περίπτωση του Αργιλίου και των παρασκευασμάτων του παρουσιάζεται μια σημαντική μείωση μετά το 2008, της
τάξεως των 26 εκ. ευρώ, ενώ στα έτη που ακολουθούν οι εξαγωγές του παραμένουν στα ίδια επίπεδα.
127
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση των Καπνών και βιομηχανοποιημένων υποκατάστατων με τη διαφορετική εικόνα που
παρουσιάζει στις δύο περιπτώσεις, με και χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Και στις 2 περιπτώσεις φαίνεται μια μείωση το
2010, που χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης φαίνεται να είναι πολύ σημαντικότερη, κυρίως λόγω της μεγαλύτερης επίδρασης
της Π.Ε. Κιλκίς.
Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται γραφικά στα παρακάτω γραφήματα.
Γράφημα 48: Τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα στη διασυνοριακή περιοχή με και χωρίς τη συμμετοχή της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης 2008-2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2012/ Ιδία επεξεργασία
128
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στα γραφήματα φαίνεται η εξέλιξη στην αξία των εξαγωγών στα σημαντικότερα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής.
Στο πρώτο γράφημα, με την Π.Ε. Θεσσαλονίκης, φαίνεται καθαρά η σταδιακή πτώση των εξαγωγών Ενδυμάτων στο
διάστημα 2008-2012, μια πτώση συνολικής αξίας κοντά στα 185 εκ. ευρώ, καθώς και η εντυπωσιακή αύξηση στην αξία
των εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων, ιδιαίτερα κατά τα έτη 2011 και 2012, όπου η αξία των εξαγωγών τους σχεδόν
τριπλασιάζεται, από τα 372 εκ. ευρώ το 2010 στα 942 εκ. ευρώ το 2012.
Πτώση παρατηρείται και στα Καπνά και βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα, λόγω και της επίδρασης της Π.Ε. Κιλκίς στις
εξαγωγές του συγκεκριμένου προϊόντος, με την πτώση να είναι σαφώς πιο συγκρατημένη από ότι στο δεύτερο γράφημα,
λόγω της επίδρασης της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, ενώ το 2012 παρατηρείται μια μικρή, αλλά σημαντική δεδομένης της
πτωτικής τάσης τους ανάκαμψη.
Παρόμοια πτώση παρατηρείται και στα Φαρμακευτικά προϊόντα της τάξεως των 60 εκ. ευρώ, με μια μικρή ανάκαμψη
επίσης το 2012, όπου η αξία των εξαγωγών τους είναι κοντά στα 171 εκ. ευρώ.
Ανοδική πορεία παρατηρείται στις Πλαστικές ύλες, ιδιαίτερα στο διάστημα 2008-2011 και στα Παρασκευάσματα
λαχανικών, καρπών και φρούτων, από τα 155 εκ. ευρώ (2009) στα 216 εκ. ευρώ το 2012, ενώ ενισχυμένες κατά 50
περίπου εκ. ευρώ συνολικά στο διάστημα 2008-2012 εμφανίζονται οι εξαγωγές Βαμβακιού.
Στο δεύτερο γράφημα αξιοσημείωτη είναι η μεγάλη διαφορά των πρώτων τριών προϊόντων σε σημαντικότητα σε σχέση
με τα υπόλοιπα, ενώ φαίνεται σημαντική αύξηση στην αξία των εξαγωγών Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και
φρούτων και Καρπών και φρούτων το 2012, όπου φτάνει τα 141 εκ. ευρώ και 116 εκ. ευρώ αντίστοιχα.
Επίσης αξιοσημείωτη είναι η ανοδική τάση των Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, ιδιαίτερα από το 2011
και μετά, όπου η αξία των εξαγωγών τους σχεδόν διπλασιάζεται, ενώ εμφανής είναι η κατάρρευση των εξαγωγών Καπνών
και βιομηχανοποιημένων υποκατάστατων μετά το 2010.
Σημαντική πτώση παρατηρείται το 2009 και στο Αργίλιο, κοντά 50 εκ. ευρώ, παραμένοντας όμως ένα από τα
σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα των περιοχών της διασυνοριακής περιοχής, χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης, με
συνολική αξία εξαγωγών το 2012 68 εκ. ευρώ.
Γράφημα 49: Ποσοστό επί του συνόλου των εξαγωγών των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων της διασυνοριακής
περιοχής με και χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης– 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2012/ Ιδία επεξεργασία
129
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 50: Ποσοστό επί του συνόλου των εξαγωγών των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων της διασυνοριακής
περιοχής με και χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης– 2008 - 2011
130
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2008-2011/ Ιδία επεξεργασία
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία, τα ενδύματα και τα ορυκτά καύσιμα φαίνονται να είναι τα σημαντικότερα
εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής, ως το 2009, με το ποσοστό τους να έχει ήδη αρχίσει να μειώνεται,
ενώ από το 2010 και μετά τα Ορυκτά καύσιμα ενισχύονται συνεχώς μέχρι το 2012 όπου και κυριαρχούν στις εξαγωγές
με ποσοστό 23,44%. Ακλουθούν τα καπνά και τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία επίσης φθίνουν μετά το 2009, ενώ
από το 2010 αναδεικνύονται ως σημαντικά άλλα προϊόντα, όπως οι Πλαστικές ύλες, τα Παρασκευάσματα λαχανικών και
το Βαμβάκι, τα οποία ενισχύονται εξαγωγικά, ενώ ταυτόχρονα φθίνει περαιτέρω η αξία των εξαγωγών Ενδυμάτων.
Χωρίς τη συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης ως σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα αναδεικνύονται τα γεωργικά
παράγωγα, όπως τα Παρασκευάσματα λαχανικών και οι Καρποί και τα φρούτα, ενώ ακολουθεί το αργίλιο και τα
τεχνουργήματά του με σημαντικό ποσοστό.
Στην περίπτωση χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης παρατηρείται σχετική σταθερότητα στα σημαντικότερα εξαγώγιμα
προϊόντα τα οποία διατηρούν την πρωτιά τους και ενισχύονται σε σχέση με τα υπόλοιπα στο διάστημα 2008-2012.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι κυριότεροι προορισμοί των εξαγωγών της διασυνοριακής περιοχής και τα σημαντικότερα
εξαγώγιμα προϊόντα σε αυτούς, με τη συμμετοχή και χωρίς της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
131
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 51: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί με και χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2012/ Ιδία επεξεργασία
132
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 52: Κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί με και χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης 2008-2011
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2008-2011/ Ιδία επεξεργασία
Όπως φαίνεται και από τα παραπάνω Γραφήματα, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Γερμανία και
η Βουλγαρία φαίνεται να είναι οι σημαντικότεροι εξαγωγικοί προορισμοί της διασυνοριακή περιοχής, με τη συμμετοχή
της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Στην ανάλυση των στοιχείων χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης, σημαντικότερος προορισμός είναι η Γερμανία, ενώ
αναδεικνύεται ως πιο σημαντικός προορισμός η Ρουμανία, ενώ παρουσιάζουν σημαντική πτώση τα ποσοστά της πρώην
133
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Το 2012 αναδεικνύεται επίσης και η Ρωσία σε σημαντικό προορισμό με
ποσοστό 7,37%, ενώ παράλληλα υποχωρεί αυτό της Γερμανίας.
Αυτό που αλλάζει σε πιο σημαντικό βαθμό με την εξαγωγή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης από την ανάλυση, είναι τα κυριότερα
εξαγώγιμα προϊόντα σε αυτούς τους προορισμούς. Έτσι, ενώ στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής φαίνονται τα
ενδύματα και τα φαρμακευτικά προϊόντα, στην περίπτωση της Γερμανίας και τα ζαχαρώδη παρασκευάσματα και τα
ενδύματα σε αυτήν της Βουλγαρίας, ως τα πιο σημαντικά εξαγώγιμα προϊόντα, στη συνέχεια χωρίς την Π.Ε.
Θεσσαλονίκης αναδεικνύονται ως σημαντικά τα γεωργικά παράγωγα και το αργίλιο.
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, η Π.Ε. Θεσσαλονίκης παρουσιάζει μια διαφοροποιημένη εξαγωγική συμπεριφορά, κάτι
που προκύπτει και από τη φέρουσα ικανότητά της σε επίπεδο παραγωγής, όπως φαίνεται και παρακάτω από τα στοιχεία
της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας και του κύκλου εργασιών.
Ακολουθούν τα στοιχεία των σημαντικότερων προϊόντων στους κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς, με και χωρίς τη
συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, με στοιχεία του 2012.
Γράφημα 53: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς της διασυνοριακής περιοχής - με την
συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2012/ Ιδία επεξεργασία
134
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 54: Τα σημαντικότερα προϊόντα στους κυριότερους προορισμούς της διασυνοριακής περιοχής - χωρίς την
συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης - 2012
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2012/ Ιδία επεξεργασία
Πίνακας 35: Οι κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής – με τη
συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης 2012
ΠΡΟΪΌΝ
ΟΡΥΚΤΑ
ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.Α
ΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
941.861.145
ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
244.942.252
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡ
ΟΥΤΩΝ
215.828.434
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ
ΑΥΤΩΝ
213.712.549
ΒΑΜΒΑΚΙ
200.361.484
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΟΣΟΒΟ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ
ΑΛΓΕΡΙΑ
ΙΣΡΑΗΛ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΙΤΑΛΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΓΑΛΛΙΑ
ΣΟΥΗΔΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
ΗΠΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΙΤΑΛΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΡΩΣΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΙΝΑ
135
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
527.737.825
76.555.618
58.280.388
45.331.587
37.326.673
27.573.212
22.868.410
21.535.986
21.474.836
104.294.229
35.469.563
23.696.490
16.225.414
10.864.802
9.311.269
6.347.741
40.055.832
21.046.539
12.297.384
9.446.618
8.865.911
8.397.624
8.043.540
7.459.115
6.765.407
6.713.184
5.491.241
99.511.304
21.233.533
16.735.197
12.032.029
8.866.116
6.227.711
7.387.301
64.607.773
29.423.026
ΣΥΜ. %
56,03%
8,13%
6,19%
4,81%
3,96%
2,93%
2,43%
2,29%
2,28%
42,58%
14,48%
9,67%
6,62%
4,44%
3,80%
2,59%
18,56%
9,75%
5,70%
4,38%
4,11%
3,89%
3,73%
3,46%
3,13%
3,11%
2,54%
46,56%
9,94%
7,83%
5,63%
4,15%
2,91%
3,46%
32,25%
14,68%
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΠΑΚΙΣΤΑΝ
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΤΥΝΗΣΙΑ
ΜΑΛΑΙΣΙΑ
ΙΑΠΩΝΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
15.637.366
14.690.976
9.979.895
8.463.304
8.598.223
8.095.670
7.647.537
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2012/ Ιδία επεξεργασία
136
7,80%
7,33%
4,98%
4,22%
4,29%
4,04%
3,82%
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πίνακας 36: Οι κυριότερες αγορές για τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής – χωρίς τη
συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης 2012
ΠΡΟΪΌΝ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟ
ΥΤΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞ. €
141.349.235
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ
ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
115.564.575
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ
ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,
ΜΗΧΑΝΕΣ
72.145.315
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ
ΑΡΓΙΛΙΟ
67.691.197
ΒΑΜΒΑΚΙ
28.654.134
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
19.776.702
ΧΩΡΑ – ΑΓΟΡΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
ΓΑΛΛΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΗΠΑ
ΡΩΣΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ
ΑΥΣΤΡΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΜΟΛΔΑΒΙΑ
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΒΕΛΓΙΟ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΒΕΛΓΙΟ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΚΙΝΑ
ΑΥΣΤΡΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΙΑΠΩΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓ. €
27.749.516
21.046.539
8.361.664
7.886.166
5.498.557
4.206.380
4.603.831
4.059.458
3.623.499
26.878.472
16.720.524
13.981.319
5.947.729
5.751.074
5.161.888
4.715.815
4.365.460
4.255.614
3.899.099
2.537.053
2.510.032
11.207.128
7.043.867
5.602.110
3.998.105
3.618.092
3.331.243
2.927.350
2.810.456
2.217.372
1.993.002
1.975.948
1.737.072
7.701.683
7.312.217
7.219.983
7.207.142
6.288.275
5.636.940
5.097.260
4.151.812
2.886.958
2.823.131
2.602.757
2.267.862
1.427.022
926.085
8.155.993
3.489.643
3.293.098
2.486.638
2.348.953
1.838.683
1.321.204
3.815.839
2.520.960
2.080.614
1.978.721
1.966.769
1.698.807
1.279.789
ΣΥΜ. %
19,63%
14,89%
5,92%
5,58%
3,89%
2,98%
3,26%
2,87%
2,56%
23,26%
14,47%
12,10%
5,15%
4,98%
4,47%
4,08%
3,78%
3,68%
3,37%
2,20%
2,17%
15,53%
9,76%
7,77%
5,54%
5,02%
4,62%
4,06%
3,90%
3,07%
2,76%
2,74%
2,41%
11,38%
10,80%
10,67%
10,65%
9,29%
8,33%
7,53%
6,13%
4,26%
4,17%
3,85%
3,35%
2,11%
0,98%
28,46%
12,18%
11,49%
8,68%
8,20%
6,42%
4,61%
19,29%
12,75%
10,52%
10,01%
9,94%
8,59%
6,47%
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.2012/ Ιδία επεξεργασία
Από τους παραπάνω πίνακες φαίνεται η επίδραση της Π.Ε. Θεσσαλονίκης αναφορικά με τη σημαντικότητα των
εξαγώγιμων προϊόντων. Έτσι στον Πίνακα 34 βλέπουμε τα Ορυκτά καύσιμα να είναι το σημαντικότερο σε αξία εξαγόμενο
137
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
προϊόν της διασυνοριακής περιοχής με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να αποτελεί τον
κυριότερο προορισμό των εξαγωγών αυτών, με την Τουρκία να ακολουθεί με αισθητά μικρότερο, αλλά επίσης σημαντικό
ποσοστό. Από το σύνολο των 942 εκ. ευρώ των εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων, μόλις τα 11,2 προέρχονται από τις
υπόλοιπες Π.Ε. εκτός της Θεσσαλονίκης (Κιλκίς, Πέλλα, Σέρρες, Φλώρινα), μέγεθος που δεν απεικονίζεται στον πίνακα
35.
Αντίστοιχα από τα 216 εκ. ευρώ των εξαγωγών Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων, στον πίνακα 35
βλέπουμε τα 141 να προέρχονται από εξαγωγές χωρίς τη συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, με τους κυριότερους
προορισμούς για το συγκεκριμένο προϊόν αν συμπίπτουν στους 2 πίνακες.
Γενικότερα, η επίδραση της Π.Ε. Θεσσαλονίκης έχει σαν αποτέλεσμα να ανεβαίνουν σε σημαντικότητα διαφορετικά
εξαγώγιμα προϊόντα, καταλαμβάνοντας τις πρώτες θέσεις των εξαγωγών με βάση την αξία των εξαγωγών τους, με την
αξία αυτή όμως να οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά σε κάποιες περιπτώσεις στις εξαγωγές της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Έτσι, με τη συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης έχουμε ως σημαντικότερα προϊόντα τα Ορυκτά καύσιμα που αναφέρθηκαν
παραπάνω και τα Ενδύματα, τα οποία συμμετέχουν συνολικά με αξία 245 εκ. ευρώ, ενώ οι κυριότερες αγορές στις οποίες
εξάγονται είναι η Γερμανία, με σημαντικά υψηλότερο σχετικό ποσοστό 42,58%, η Βουλγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο,
με 14,48% και 9,67% αντίστοιχα.
Πλαστικές ύλες από το σύνολο της διασυνοριακής περιοχής εξάγονται κυρίως στην Τουρκία, σε ποσοστό 46,56% επί
του συνόλου των εξαγωγών. Στις συνολικής αξίας 214 εκ. ευρώ εξαγωγές Πλαστικών υλών και τεχνουργημάτων τους
της διασυνοριακής περιοχής οι υπόλοιπες περιφέρειες εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης συμμετέχουν με 20 περίπου εκ. ευρώ
και κυριότερους προορισμούς, όμως τη Ρουμανία κατά 19,29%, τη Γερμανία σε ποσοστό 12,75% και τη Βουλγαρία κατά
10,52%.
Οι υπόλοιπες Π.Ε. της διασυνοριακής περιοχής χωρίς την επίδραση της Π.Ε. Θεσσαλονίκης εξάγουν κυρίως
Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων σε Γερμανία, Ταϊλάνδη και Γαλλία, σε ποσοστά 19,63%, 14,89% και
5,92% αντίστοιχα, Καρπούς και φρούτα κυρίως στις αγορές της Ρωσίας (23,26%) της Ρουμανίας (14,47%) και της
Γερμανίας (12,10%).
Ακολουθούν οι Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές, με κύριο προορισμό τη Ρωσία, σε ποσοστό 15,53% και
το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία να ακολουθούν, και το Αργίλιο και τα παρασκευάσματά του, κυρίως στις αγορές
της Γαλλίας, της Αλβανίας, της Σερβίας και της Γερμανίας, με ποσοστά 11,38%, 10,80%, 10,67% και 10,65% αντίστοιχα.
Τέλος εξάγεται Βαμβάκι, κυρίως σε Τουρκία, Γερμανία και Κίνα, με ποσοστά 28,46%, 12,18% και 11,49%, με την
Αυστρία και τη Βουλγαρία να ακολουθούν.
Αξιοσημείωτη είναι η μεγάλη συμμετοχή των Π.Ε. εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στις εξαγωγές Παρασκευασμάτων
λαχανικών, καρπών και φρούτων, προϊόν το οποίο φαίνεται ως σημαντικό στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής, κάτι
που σε αντίθεση με τα υπόλοιπα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής, οφείλεται σε μεγαλύτερο ποσοστό
στις εξαγωγές των Π.Ε. εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, και συγκεκριμένα στις Π.Ε. Πέλλας, Σερρών και Φλώρινας, ενώ
αντίστοιχα στην Π.Ε. Κιλκίς οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών Αργιλίου και τεχνουργημάτων του.
138
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία – Κύκλος Εργασιών
Παρακάτω παρουσιάζονται οι δείκτες της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας και των επιχειρήσεων της διασυνοριακής
περιοχής. Και εδώ γίνεται εμφανής η επιρροή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στα δύο αυτά μεγέθη.
Πίνακας 37: Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά NACE στη διασυνοριακή περιοχή
NACE
ΚΛΑΔΟΣ
ΑΥΑ
ΑΥΒ
ΑΥC
AYD
Γεωργία, δασοκομία και αλιεία
Ορυχεία και λατομεία
Μεταποίηση
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού
και κλιματισμού
Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση
αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης
Κατασκευές
Χονδρικό
και
λιανικό
εμπόριο,
επισκευή
μηχανοκίνητων οχημάτων
Μεταφορές και αποθήκευση
Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και
υπηρεσιών εστίασης
Ενημέρωση και επικοινωνία
Χρηματοπιστωτικές
και
ασφαλιστικές
δραστηριότητες
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας
Επαγγελματικές,
επιστημονικές
και
τεχνικές
δραστηριότητες
Διοικητικές και υποστηρικτές δραστηριότητες
Δημόσια διοίκηση και άμυνα - Υποχρεωτική κοινωνική
ασφάλιση
Εκπαίδευση
Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και
την κοινωνική μέριμνα
Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία
Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών
Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών, μη
διαφοροποιημένες δραστηριότητες νοικοκυριών που
αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για
ίδια χρήση
Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων
AYE
AYF
AYG
AYH
AYI
AYJ
AYK
AYL
AYM
AYN
AYO
AYP
AYQ
AYR
AYS
AYT
AYU
ΣΥΝΟΛΟ
ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΔΙΑΣ/ΚΗ
ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
2008
680,88
99,58
639,19
ΠΕΡ.
ΕΚΤΟΣ
Π.Ε.
2009
640,33
75,61
635,72
2010
614,03
80,10
717,81
2008
957,43
120,93
2.929,06
2009
916,63
91,83
2.920,41
2010
861,98
97,28
3.118,31
667,90
510,08
586,34
344,43
330,87
348,54
197,59
142,15
176,67
28,28
31,49
38,93
1.800,20
1.304,76
803,38
563,57
378,23
226,98
4.128,26
3.703,84
3.299,22
757,11
661,11
711,37
1.048,12
853,62
675,57
277,75
241,39
169,31
1.093,82
1.249,66
1.179,90
187,40
262,22
268,20
772,59
792,86
782,19
105,46
112,00
87,49
796,35
750,92
799,19
131,02
141,07
141,75
2.383,40
2.555,61
2.432,32
471,41
503,09
476,43
770,50
986,54
783,00
89,43
123,54
90,46
392,64
361,19
389,72
49,39
43,09
27,76
2.069,92
2.322,13
2.147,86
437,43
481,90
506,02
1.766,65
1.868,60
1.759,28
342,97
358,81
304,36
1.515,30
1.619,30
1.582,05
256,29
281,97
252,79
1.120,97
1.292,29
1.170,21
204,57
228,82
195,16
0,00
24.531,64
0,00
24.242,44
0,00
22.644,47
0,00
5.666,16
0,00
5.531,25
0,00
5.257,46
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/ Ιδία επεξεργασία
Παρατηρείται ότι η συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερα σημαντική στην οικονομία της περιοχής, ενώ
ιδιαίτερα υψηλή είναι η απόκλιση στις δραστηριότητες του παροχής υπηρεσιών, όπως οι υπηρεσίες καταλύματος και
εστίασης, χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, διαχείριση ακίνητης περιουσίας, διοικητικές υπηρεσίες
και υπηρεσίες δημόσιας διοίκησης και εκπαίδευσης, αλλά και στους τομείς των κατασκευών και των υπηρεσιών
μεταφορών και αποθήκευσης, γεγονός που δείχνει το ρόλο της Π.Ε. Θεσσαλονίκης ως μητροπολιτικό κέντρο της
περιοχής, καθώς και την αυξημένη εξάρτηση των υπόλοιπων περιοχών από αυτήν, αναφορικά με αυτές τις υπηρεσίες.
139
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 55: Η εξέλιξη της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ανά NACE στη διασυνοριακή περιοχή
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008-2010/Ιδία επεξεργασία
Στο Γράφημα παρακάτω φαίνεται καθαρά η μεγάλη διαφορά στην εξέλιξη της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ανάμεσα
στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης και στις υπόλοιπες περιοχής της διασυνοριακής περιοχής, ενώ στο παραπάνω γράφημα
(Γράφημα 50) δίνεται έμφαση τόσο στο μέγεθος, αλλά περισσότερο στη διαφορετική δυναμική των επιχειρηματικών
κλάδων.
140
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 56: Η εξέλιξη της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ανά περιοχή στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής
για τα έτη 2008 - 2010
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010/ Ιδία επεξεργασία
Και στις 3 χρονιές (2008 – 2010) η Π.Ε. Θεσσαλονίκης παρουσιάζει σημαντικά υψηλότερη ακαθάριστη προστιθέμενη
αξία, ενώ όλες οι περιοχές, εκτός της Π.Ε. Κιλκίς, παρουσιάζουν σταθερή φθίνουσα τάση.
Η ίδια εικόνα παρουσιάζεται και στη συνέχεια μέσω των στοιχείων του αριθμού των επιχειρήσεων και του κύκλου
εργασιών στη διασυνοριακή περιοχή. Σημαντικότερες αποκλίσεις παρουσιάζονται στους τομείς παροχής υπηρεσιών, αλλά
και σε συγκεκριμένους τομείς, όπως η κατασκευή ειδών ένδυσης που αποτελεί από τους σημαντικότερους κλάδους της
Π.Ε. Θεσσαλονίκης και στον τομέα των εξαγωγών και κατά συνέπεια και της διασυνοριακής περιοχής.
Αξιοσημείωτη είναι η διαφορετική εικόνα που παρουσιάζει ο πρωτογενής τομέας παραγωγής (ΑΥΑ – Γεωργία, δασοκομία
και αλιεία) ανάμεσα στα διαγράμματα του Γραφήματος 41, λόγω της συμμετοχής της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Οι Π.Ε. της Πέλλας, Σερρών και Φλώρινας φαίνονται να παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυναμική στον τομέα αυτό, κάτι που
αντικατοπτρίζεται και στις εξαγωγές, τις οποίες οδηγούν συγκεκριμένα γεωργικά παράγωγα, όπως Καρποί – Φρούτα και
παρασκευάσματα αυτών, Διάφορα Παρασκευάσματα Διατροφής, Βαμβάκι κ.α., και σε συγκεκριμένους χώρες
προορισμούς (Γερμανία, Ρουμανία και Γαλλία για την Π.Ε. Πέλλας, Ιταλία, Τουρκία και Βουλγαρία για την Π.Ε. Σερρών
και πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για την Π.Ε. Φλώρινας), οι οποίες αποτελούν και τους
σημαντικότερους προορισμούς των παραπάνω περιοχών.
Σημαντικό ρόλο παίζει από τα δεδομένα των προορισμών και ο παράγοντας της γεωγραφικής εγγύτητας, όπως για
παράδειγμα στην περίπτωση της Π.Ε. Φλώρινας με τις δύο γείτονες χώρες της να παρουσιάζουν σταθερή ζήτηση σε
μεγάλο εύρος προϊόντων.
141
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πίνακας 38: Αριθμός επιχειρήσεων και κύκλος εργασιών στη διασυνοριακή περιοχή (Στοιχεία 2008)
ΚΟΔ
46
47
10
45
64
41
25
49
14
56
43
28
23
52
71
42
13
31
22
01
20
24
55
61
11
35
16
94
19
92
21
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΣΥΝΟΛΟ
Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο
μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο
μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Βιομηχανία τροφίμων
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο? επισκευή
μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών,
με εξαίρεση τις ασφαλιστικές δραστηριότητες και
τα συνταξιοδοτικά ταμεία
Κατασκευές κτιρίων
Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα
μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού
Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών
Κατασκευή ειδών ένδυσης
Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης
Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες
Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού
π.δ.κ.α.
Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών
προϊόντων
Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη
μεταφορά δραστηριότητες
Αρχιτεκτονικές
δραστηριότητες
και
δραστηριότητες μηχανικών? τεχνικές δοκιμές και
αναλύσεις
Έργα πολιτικού μηχανικού
Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών
Κατασκευή επίπλων
Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ)
και πλαστικές ύλες
Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς
δραστηριότητες
Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων
Παραγωγή βασικών μετάλλων
Καταλύματα
Τηλεπικοινωνίες
Ποτοποιία
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου,
ατμού και κλιματισμού
Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από
ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα? κατασκευή
ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
Δραστηριότητες οργανώσεων
Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης
πετρελαίου
Τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα
Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων
και φαρμακευτικών σκευασμάτων
ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΑΡ. ΕΠΙΧ.
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
137063
35.826.637.780,24 €
14371
9.735.517.249,93 €
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/Ιδία επεξεργασία
142
ΔΙΑΣ.ΠΕΡ.ΕΚΤΟΣ.Π.Ε. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
ΑΡ. ΕΠΙΧ.
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
38667
6.018.119.478,49 €
2893
1.213.538.874,93 €
29565
7.193.071.420,40 €
9532
1.482.536.332,40 €
2165
5340
2.157.685.263,98 €
1.463.876.250,27 €
900
1525
564.959.898,98 €
202.462.259,27 €
59
1.321.884.419,18 €
21
7.757,18 €
4654
2066
991.570.898,10 €
943.553.538,76 €
1231
717
114.690.167,40 €
394.164.553,76 €
4481
2743
10970
7643
654
868.191.000,35 €
862.156.814,14 €
817.228.693,60 €
628.136.733,10 €
487.519.719,98 €
1390
690
4731
2510
149
198.912.617,95 €
52.354.323,74 €
160.122.877,90 €
116.404.699,30 €
222.659.731,58 €
615
442.488.333,28 €
206
159.717.405,48 €
1042
435.570.849,86 €
132
13.478.570,36 €
10028
435.244.703,38 €
1455
68.781.316,78 €
1254
637
1819
286
430.109.736,59 €
423.197.165,39 €
408.957.035,80 €
368.250.465,39 €
386
97
416
60
86.810.834,19 €
109.588.470,99 €
54.702.194,00 €
113.883.656,89 €
4671
361.787.437,42 €
3236
183.798.959,92 €
180
157
582
398
84
466
313.515.167,19 €
254.465.098,32 €
244.992.239,13 €
207.096.512,17 €
153.891.341,59 €
124.481.452,28 €
28
21
232
63
46
258
31.061.784,39 €
98.615.121,22 €
22.215.444,03 €
6.047.104,57 €
31.183.339,79 €
11.124.784,88 €
610
120.878.056,73 €
345
45.530.488,73 €
552
15
58.255.107,56 €
10.365.706,20 €
161
0
17.455.221,63 €
0,00 €
81
0
1.578.623,26 €
0,00 €
16
0
240.073,84 €
0,00 €
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 57: Συμμετοχή ανά ΣΤΑΚΟΔ στο συνολικό κύκλο εργασιών της Διασυνοριακής Περιοχής
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2008/ Ιδία επεξεργασία
Ελαφρώς διαφορετική εικόνα παρουσιάζεται στη σύγκριση των στοιχείων που αφορούν τις επιχειρήσεις και τον κύκλο
εργασιών τους. Τα μεγέθη στη διασυνοριακή περιοχή φαίνεται να είναι αισθητά μικρότερα χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης
σε όλους τους κλάδους, με τα ποσοστά συμμετοχής τους όμως να παραμένουν σχετικά όμοια, ιδιαίτερα στους
σημαντικότερους από αυτούς. Έτσι και στα δύο επίπεδα οι κλάδοι του λιανικού και χονδρικού εμπορίου φαίνονται να
είναι οι πιο σημαντικοί, με τη διαφορά ότι με τη συμμετοχή της Π.Ε. Θεσσαλονίκης το ποσοστό του κλάδου του
χονδρικού εμπορίου είναι σχετικά αυξημένο. Ακολουθεί ο κλάδος της Βιομηχανίας τροφίμων, ενώ άλλη μια απόκλιση
παρουσιάζεται αναφορικά με τον κλάδο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, όπου η Π.Ε. Θεσσαλονίκης φαίνεται να
διαδραματίζει κομβικό ρόλο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Φυτική και ζωική παραγωγή, στο δεύτερο επίπεδο, χωρίς την Π.Ε. Θεσσαλονίκης αναδεικνύεται
ως πιο σημαντική, το ποσοστό συμμετοχής της παραμένει σχετικά χαμηλό.
Συνοψίζοντας τα στοιχεία των παραπάνω ενοτήτων, φαίνεται ότι
στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής
παρουσιάζονται δύο διαφορετικές δυναμικές σε ότι αφορά τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα:

Η δυναμική της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στις εξαγωγές προϊόντων φασόν παραγωγής και μεταποίησης και του σημαντικού
της ρόλου στην παροχή βασικών και εξειδικευμένων υπηρεσιών και η δυναμική των υπολοίπων περιοχών στον
143
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
πρωτογενή τομέα και συγκεκριμένα την γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, ιδιαίτερα στις Π.Ε. Πέλλας, Φλώρινας
και Σερρών, και στην παραγωγή Αργιλίου και τεχνουργημάτων του, στην περίπτωση της Π.Ε. Κιλκίς.

Από την εξέλιξη των εξαγωγών και των μεγεθών της παραγωγής σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας, φαίνεται ότι
στην περίοδο 2008 – 2010, παρά την έντονη ύφεση, τα μεγέθη φαίνονται να είναι σχετικά σταθερά στον πρωτογενή
τομέα, ενώ παρατηρείται έντονη πτώση στον τομέα των κατασκευών και των υπηρεσιών, ιδιαίτερα στις περιοχές
εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.

Η εξαγωγική δυναμική των περιοχών εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης παρ’ όλο που φαίνεται να είναι σταθερή και με
σταθερή ζήτηση από συγκεκριμένους προορισμούς, δεν αντικατοπτρίζεται πλήρως στο επίπεδο της παραγωγής και
στον συνολικό κύκλο εργασιών σε επίπεδο Π.Ε.
2.3. Συμπεράσματα
Συνοψίζοντας τη μελέτη των κύριων εξαγωγικών μεγεθών των σημαντικότερων κλάδων για τις περιοχές της ελληνικής
διασυνοριακής περιοχής, καθώς και των στοιχείων της παραγωγής, μέσω των μεγεθών της Ακαθάριστης Προστιθέμενης
Αξίας και του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων, επιχειρείται μια καταγραφή των αγορών – στόχων υψηλού
ενδιαφέροντος για τις επιχειρήσεις της διασυνοριακής περιοχής, με βάση την αξία των εξαγωγών ανά εξαγωγικό κλάδο,
ενώ παράλληλα μια αξιολόγηση των μεγεθών της παραγωγής θα δώσει μια εικόνα της εξαγωγικής δυναμικής των κλάδων
αυτών.
Από τη γενικότερη εικόνα των στοιχείων των Περιφερειακών Ενοτήτων που εξετάστηκαν, προκύπτει μια υπάρχουσα
εξαγωγική δυναμική, σε συγκεκριμένους εξαγωγικούς κλάδους και με μια ικανοποιητική ζήτηση από συγκεκριμένες
αγορές, οι οποίες αποτελούν και τους κυριότερους εξαγωγικούς στόχους των περιοχών. Στο επίπεδο της παραγωγής
όμως, στη συνολική εικόνα της χώρας παρατηρείται η σχετική κυριαρχία των μη διεθνώς εμπορεύσιμων κλάδων, κυρίως
του λιανικού και χονδρικού εμπορίου και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, κάτι που συνθέτει την προβληματική
εικόνα του βασικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, βασισμένου στην εσωτερική κατανάλωση και τη χρήση του
δανεισμό για τον ισοσκελισμό του εμπορικού ισοζυγίου. Παράλληλα, φαίνεται μια σημαντική δυναμική διεθνώς
εμπορεύσιμων κλάδων, όπως η μεταποίηση και η βιομηχανία τροφίμων, κυρίως σε επίπεδο Π.Ε., η οποία δημιουργεί τις
προϋποθέσεις για μια αυξημένη φέρουσα εξαγωγική ικανότητα των περιοχών αυτών στους συγκεκριμένους εξαγωγικούς
κλάδους, όπως είναι τα Φαρμακευτικά προϊόντα, το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του, τα γεωργικά παράγωγα και τα
παρασκευάσματα αυτών.
2.3.1.Εξαγωγές – Αγορές στόχοι ανά περιοχή
Αναφορικά με τις αγορές – στόχους, στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής αλλά και των περιοχών ξεχωριστά,
βλέπουμε το σημαντικό ρόλο των κεντρικών και βόρειων χωρών της Ε.Ε. και της Ρωσίας, κυρίως στους κλάδους
προϊόντων μεταποίησης και βιομηχανικής παραγωγής (φαρμακευτικά προϊόντα, ενδύματα, παρασκευάσματα γεωργικών
προϊόντων και τροφίμων) αλλά και στα γεωργικά παράγωγα, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται η ανάδειξη των όμορων
χωρών, όπως η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Βουλγαρία και η Τουρκία, σε σημαντικούς
εταίρους για τις εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων, Πλαστικών υλών και Βαμβακιού.
Συγκεκριμένα, για κάθε περιοχή που μελετήθηκε στις παραπάνω ενότητες καταγράφονται οι αγορές – στόχοι εξαγωγικού
ενδιαφέροντος, όπως φαίνονται παρακάτω:
144
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Π.Ε. Θεσσαλονίκης:
Το κλάδος που παρουσιάζει μεγαλύτερο εξαγωγικό ενδιαφέρον για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης είναι αυτός των Ορυκτών
καυσίμων, λαδιών, κεριών και ασφαλτωδών υλών, με συνολική αξία εξαγωγών το 2012 πάνω από 930 εκ. ευρώ. Από
αυτά περισσότερο από το 50% των εξαγωγών, αξίας κοντά στα 517 εκ. ευρώ προορίστηκαν για τα εδάφη της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, η οποία αναδεικνύεται και στην βασικότερη αγορά – στόχο συνολικά για
την Π.Ε. Θεσσαλονίκης, κερδίζοντας έδαφος από τη Γερμανία και τη Βουλγαρία οι οποίες αποτελούσαν τους
σημαντικότερους εξαγωγικούς προορισμούς της Π.Ε. Θεσσαλονίκης έως και το 2010.
Σημαντικό ενδιαφέρον στον ίδιο κλάδο παρουσιάζει και η Τουρκία, στην οποία εξάγεται το 8,21% των Ορυκτών
καυσίμων, βάση στοιχείων του 2012. Ταυτόχρονα, η Τουρκία αποτελεί και τον σημαντικότερο προορισμό για Πλαστικές
ύλες και Βαμβάκι, με συνολική αξία 99 εκ. ευρώ και 56 εκ. ευρώ αντίστοιχα. Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας σε αυτές τις κατηγορίες συμμετέχει με αρκετά μικρότερο ποσοστό, με εξαγωγές αξίας 7,8 εκ. ευρώ για τις
Πλαστικές ύλες και μόλις 517 χιλ. ευρώ για το Βαμβάκι. Έτσι γίνεται φανερό ότι το εξαγωγικό ενδιαφέρον της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων, με
μια συμμετοχή αξίας 44 εκ. ευρώ και στις εξαγωγές Χυτοσιδήρου, σιδήρου και χάλυβα, κλάδος που συμμετέχει όμως
μόλις με 4,37% στις εξαγωγές της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Σημαντικό ρόλο στο εξαγωγικό ενδιαφέρον της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας παίζει επίσης και η κυριαρχία του κλάδου των Ορυκτών καυσίμων στο
σύνολο των εξαγωγών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, σε ποσοστό 27,15%.
Η Γερμανία μονοπωλεί σχεδόν το ενδιαφέρον στους κλάδους των Ενδυμάτων και των Φαρμακευτικών προϊόντων,
κατέχοντας το 42,91% και 59,25% των συνολικής αξίας 242 εκ. ευρώ και 171 εκ. ευρώ εξαγωγών αντίστοιχα. Η σταδιακή
μείωση στη συμμετοχή της Γερμανίας στο σύνολο των εξαγωγών από το 2010 και μετά συνδέεται με την παράλληλη
μείωση της συνολικής αξίας των εξαγωγών Ενδυμάτων και Φαρμακευτικών προϊόντων στο ίδιο διάστημα, διατηρώντας
όμως το σημαντικά υψηλότερο ποσοστό της στις εξαγωγές αυτών των κλάδων σε σχέση με τις υπόλοιπες αγορές, όπως
αυτή της Βουλγαρίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Βουλγαρία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως για τον κλάδο των Ζαχάρων και ζαχαρωδών παρασκευασμάτων,
ο οποίος όμως συμμετέχει μόλις κατά 2,40% στις συνολικές εξαγωγές της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, ενώ συμμετέχει σε
σημαντικό ποσοστό (9,99%) στις εξαγωγές Ενδυμάτων και Πλαστικών υλών, με εξαγωγές αξίας 35 εκ. ευρώ και 19 εκ.
ευρώ αντίστοιχα, με σημαντική ωστόσο διαφορά από τους πρωτοπόρους αυτών των κλάδων (Γερμανία, Τουρκία).
Π.Ε. Κιλκίς:
Στην Π.Ε. Κιλκίς έως και το 2011 η Γερμανία και η Βουλγαρία φαίνονται να παρουσιάζουν σημαντικό εξαγωγικό
ενδιαφέρον ως αγορές – στόχοι, κυρίως λόγω των εξαγωγών Αργιλίου και τεχνουργημάτων του, Ενδυμάτων και Καπνών
και βιομηχανοποιημένων υποκατάστατών τους, με τη Ρουμανία να ακολουθεί με μικρότερο ποσοστό. Η κατάρρευση
ωστόσο του κλάδου των Καπνών το 2010 και η σταδιακή πτώση αυτού των Ενδυμάτων έως το 2012, με την ταυτόχρονη
ανάδειξη του κλάδου των Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών σε επίπεδο εξαγωγών το 2011, είχε σαν
αποτέλεσμα την αλλαγή στην κατανομή των εξαγωγών στις κυριότερες αγορές στόχους.
Έτσι το 2012 βλέπουμε 6 χώρες, τη Γερμανία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τη Βουλγαρία,
τη Σερβία, τη Ρουμανία και την Τουρκία να συμμετέχουν στις συνολικές εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς με ποσοστά από 6%
έως 9%, και συγκεκριμένα η Γερμανία με 8,65%, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με 7,96%, η
Βουλγαρία με 6,80%, η Σερβία με 6,79%, η Ρουμανία με 6,55% και η Τουρκία με 6,46%.
Με εξαίρεση την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η οποία αποτελεί σχεδόν αποκλειστικό προορισμό
των συνολικής αξίας 8 εκ. ευρώ εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων και του μεγαλύτερου μέρους (89,60%) των εξαγωγών
145
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Χυτοσιδήρου, σιδήρου και χάλυβα (συνολικής αξίας 2 εκ. ευρώ), στις υπόλοιπες χώρες εξάγονται κυρίως Αργίλιο και
τεχνουργήματά του, Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές και Πλαστικές ύλες και σε μικρότερο ποσοστό Χαρτί
και τεχνουργήματα από χαρτί και Βαμβάκι.
Αξιοσημείωτο είναι ωστόσο το γεγονός ότι στους κλάδους που παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον αναφορικά με την
αξία των εξαγωγών (2012), και συγκεκριμένα στους Αργίλιο και τεχνουργήματά του και Πυρηνικοί αντιδραστήρες,
λέβητες, μηχανές, οι οποίοι καλύπτουν πάνω από το 60% των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς (30,46% και 30,24%
αντίστοιχα), ως σημαντικότερες αγορές – στόχοι φαίνονται η Γαλλία και η Αλβανία, στην περίπτωση του Αργιλίου, με τη
Σερβία και τη Γερμανία να ακολουθούν και Ρωσία και το Ηνωμένο Βασίλειο στην περίπτωση των Πυρηνικών
αντιδραστήρων, λεβήτων, μηχανών με την Τουρκία και τη Σερβία να ακολουθούν με αρκετά μικρότερο ποσοστό
συμμετοχής. Συγκεκριμένα από τα 66,9 εκ. ευρώ που είναι η συνολική αξία των εξαγωγών Αργιλίου και τεχνουργημάτων
του το 2012, τα 7,7 εκ. ευρώ προορίστηκαν στη Γαλλία (11,52%) και άλλα 7,2 εκ. ευρώ προς την Αλβανία (10,79%),
με τη Σερβία ακολουθεί με 10,72%, τη Γερμανία με 10,35% και τη Ρουμανία με 9,31%.
Αντίστοιχα στις εξαγωγές Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, αξίας 66,4 εκ. ευρώ, πρώτη είναι η Ρωσία
με 10,6 εκ. ευρώ (15,90%) και ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο με 7 εκ. ευρώ (10,53%). Η Τουρκία και η Σερβία
ακολουθούν με αρκετά μικρότερη συμμετοχή, 7,99% και 5,50% αντίστοιχα.
Αντίστοιχα στις Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα, πρώτες φαίνονται να είναι η Ρουμανία και Βουλγαρία, με 28,96%
και 14,22% αντίστοιχα, ακολουθεί η Σερβία με 10,35% ενώ η Γερμανία είναι αρκετά πιο κάτω με 6,16%. Στα
Παρασκευάσματα δημητριακών φαίνονται ως κυριότερες αγορές αυτές της Αλβανίας, του Βελγίου, του Ηνωμένου
Βασιλείου και της Κύπρου, ενώ στα Ορυκτά καύσιμα όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας κατέχει το 97,97% των εξαγωγών.
Έτσι λόγω των σημαντικών ανακατατάξεων στις εξαγωγές των σημαντικότερων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς στο διάστημα
2008-2012, και συγκεκριμένα η κατάρρευση των κλάδων των Καπνών και Ενδυμάτων και η αύξηση της αξίας των
Πυρηνικών αντιδραστήρων, δεν μπορεί να διαμορφωθεί μια σαφής εικόνα των σημαντικότερων αγορών – στόχων, με
τις εξαγωγές των σημαντικότερων εξαγωγικών κλάδων να μοιράζονται σε πολλές αγορές, με σχετικά μικρές διαφορές
στα ποσοστά συμμετοχής. Επίσης σημαντικό είναι το γεγονός ότι υπό την επίδραση των αυξομειώσεων στις εξαγωγές
των κλάδων που αναφέρθηκαν, ανάλογη πορεία ακολουθούσαν και οι συνολικές εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς, με τη συνολική
αξία τους να μειώνεται από τα 295 εκ. ευρώ το 2008 στα 197 εκ. ευρώ, παράλληλα με την απότομη πτώση των εξαγωγών
Καπνών και της σταδιακής μείωσης των εξαγωγών Ενδυμάτων, ενώ το 2011 παρατηρείται μια αύξηση στο σύνολο των
εξαγωγών στα 220 εκ. ευρώ, παράλληλα με την σημαντική ενίσχυση των εξαγωγών Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων
και μηχανών.
Π.Ε. Πέλλας:
Στην Π.Ε. Πέλλας ο κλάδος που ξεκάθαρα υπερισχύει σε εξαγωγικό ενδιαφέρον είναι αυτός των Παρασκευασμάτων
λαχανικών, καρπών και φρούτων, καλύπτοντας το 2012 το 46,20% του συνόλου των εξαγωγών, με εξαγωγές αξίας 131
εκ. ευρώ, οι οποίες είχαν σαν προορισμούς τη Γερμανία, κατά 20,24% και την Ταϊλάνδη, κατά 16,05%, ενώ σημαντικά
είναι και τα ποσοστά της Γαλλίας και της Πολωνίας που ακολουθούν.
Εξίσου υψηλό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι Καρποί και φρούτα, με εξαγωγές αξίας 116 εκ. ευρώ το 2012, ποσό που
ανέρχεται στο 40,70% του συνόλου των εξαγωγών και κυριότερους προορισμούς τη Ρωσία, τη Ρουμανία και τη
Γερμανία.
Οι δύο παραπάνω κλάδοι, που ξεχωρίζουν με σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους αναφορικά με την αξία των
εξαγωγών τους, εμφανίζονται επιπλέον ενισχυμένοι στο διάστημα 2008 – 2012 κατά 30 περίπου εκ. ευρώ ο πρώτος και
146
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
10 περίπου εκ. ευρώ ο δεύτερος, κάτι που έχει αντίστοιχη επίδραση και στις συνολικές εξαγωγές της Π.Ε. Πέλλα, οι
οποίες ενισχύονται κατά 13 περίπου εκ. ευρώ στο ίδιο διάστημα.
Η Γαλλία αποτελεί σημαντική αγορά – στόχο της Π.Ε. Πέλλας, καθώς απορροφά το 88,80% των εξαγωγών
Παρασκευασμάτων κρεάτων, ψαριών, μαλακίων κλπ, με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να
ακολουθεί με 10,91%, ενός κλάδου ωστόσο που καλύπτει μόνο το 3,03% των συνολικών εξαγωγών της Π.Ε. Πέλλας,
με αξία εξαγωγών ύψους 8,6 εκ. ευρώ.
Στους κλάδους που ακολουθούν με αρκετά μικρότερη συμμετοχή στο σύνολο των εξαγωγών, και συγκεκριμένα οι
Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα και τα Λαχανικά, φυτά, ρίζες και κόνδυλοι, βρώσιμα, ως σημαντικότεροι προορισμοί
φαίνονται η Γερμανία, η Ιταλία και η Σερβία, καθώς και η Ρουμανία στην περίπτωση των τελευταίων, ενώ οι ύψους 3,2
περίπου εκ. ευρώ εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων προορίζονται αποκλειστικά στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας.
Π.Ε. Σερρών:
Στην Π.Ε. Σερρών ξεχωρίζει ο κλάδος του Βαμβακιού, ο οποίος σταδιακά αναδείχθηκε στον κλάδο που παρουσιάζει
υψηλότερο εξαγωγικό ενδιαφέρον, ακολουθώντας μια ανοδική πορεία στο διάστημα 2008-2012 (με εξαίρεση το 2011),
φτάνοντας το 2012 τα 19,7 εκ. ευρώ σε αξία εξαγωγών. Οι εξαγωγές αυτές είχαν σαν κυριότερους προορισμούς τις
αγορές της Τουρκίας, κατά 41,68% και της Κίνας με 16,83%.
Η Τουρκία εμφανίζεται επίσης ως ο βασικότερος προορισμός του κλάδου Διαφόρων παρασκευασμάτων διατροφής,
απορροφώντας τα 2,2 εκ. ευρώ από τα 6,4 εκ. ευρώ συνολικών εξαγωγών του κλάδου.
Από τις 10,8 εκ. ευρώ εξαγωγές Δημητριακών, τα 9,1 εκ. ευρώ είχαν σαν προορισμό την Ιταλία, κάτι που την αναδεικνύει
ως την βασικότερη αγορά – στόχο για αυτά τα προϊόντα, όπως επίσης και στα Τεχνουργήματα από πέτρες, γύψο και
τσιμέντο που ακολουθούν, με 5,5 εκ. ευρώ εξαγωγές από τα 9,6 εκ. ευρώ των συνολικών εξαγωγών του κλάδου, ενώ
η ίδια χώρα συμμετέχει και με 5,28% στις εξαγωγές Βαμβακιού.
Στον κλάδο των Τεχνουργημάτων από πέτρες, γύψο και τσιμέντο σημαντικό ποσοστό κατέχει και η Βουλγαρία,
απορροφώντας εξαγωγές ύψους 1,7 εκ. ευρώ.
Η Βουλγαρία επίσης συμμετέχει με μικρότερα ποσοστά και στις εξαγωγές Βαμβακιού (6,23%) και Δημητριακών (2,99%),
ενώ σημαντικό ποσοστό κατέχει ως προορισμός των εξαγωγών Παρασκευασμάτων λαχανικών καρπών και
φρούτων(20,67%), κάτω από τη Ρουμανία που προηγείται με 29,33% και στα προϊόντα Διαφόρων παρασκευασμάτων
διατροφής (13,37%), όπου η Τουρκία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και το Ιράκ προηγούνται
με μικρή διαφορά.
Τέλος, αυξανόμενο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο κλάδος του Γάλακτος, αυγών, μελιού και προϊόντων ζωικής
προέλευσης, με συνεχώς αυξανόμενες εξαγωγές στο διάστημα 2008-2010, έχοντας σαν κύριες αγορές των προϊόντων
της Π.Ε. Σερρών τη Δανία, κατά 46,48% και τη Γερμανία, κατά 25,85%, ενώ και εδώ, ένα 8,84% προορίζεται στη
Βουλγαρία, ένα 6,45% στην Ιταλία και ένα 6,45% στην Κύπρο.
Συνοψίζοντας, για την Π.Ε. Σερρών μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Ιταλία και Βουλγαρία, με μεγάλη
συμμετοχή στα εξαγωγές των περισσότερων από τους σημαντικότερους κλάδους της Π.Ε. Σερρών, καθώς και η Τουρκία,
λόγω της υψηλής συμμετοχής της στις εξαγωγές Βαμβακιού και Διαφόρων παρασκευασμάτων διατροφής, ενώ η
Ρουμανία παρουσιάζει ενδιαφέρον κυρίως στις εξαγωγές Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων.
Τέλος εξαιρετική δυναμική παρουσιάζει ο κλάδος των προϊόντων ζωικής προέλευσης, αναδεικνύοντας τη Δανία και τη
Γερμανία σε δυνητικές αγορές – στόχους.
147
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Π.Ε. Φλώρινας:
Στην περίπτωση της Π.Ε. Φλώρινας, μεγαλύτερο εξαγωγικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας, η οποία εμφανίζεται ως η κυριότερη αγορά – στόχος στο σύνολο των σημαντικότερων
κλάδων εξαγωγών της Π.Ε. Φλώρινας, με ποσοστά συμμετοχής σε πολύ σημαντικό βαθμό υψηλότερα από τις υπόλοιπες
χώρες.
Έτσι βλέπουμε την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να καταλαμβάνει το 79,92% των συνολικής
αξίας 1,7 εκ. ευρώ εξαγωγών Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων, το 45,60% των 762 χιλ. ευρώ
εξαγωγών Κακάο και παρασκευασμάτων του, ενώ στις εξαγωγές Αυτοκινήτων και οχημάτων, Χαρτιού και
τεχνουργημάτων του και Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών καταλαμβάνει το 98,54%, 95,61% και 100%
αντίστοιχα.
Εξαίρεση αποτελεί ο ανερχόμενος κλάδος των Ποτών, αλκοολούχων υγρών και ξυδιού, που από στο διάστημα 2008 –
2010 παρουσιάζει αυξανόμενο ενδιαφέρον, αγγίζοντας τα 954 χιλ. ευρώ σε αξία εξαγωγών, οι οποίες έχουν ως
κυριότερους προορισμούς τη Γερμανία, με ποσοστό 17,52%, με τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Κύπρο να ακολουθούν, με
ποσοστά 14,04%, 13,79% και 10,32% αντίστοιχα.
Τέλος, η Ισπανία εμφανίζεται ως ο κυριότερος προορισμός του κλάδου Τεχνουργημάτων διαφόρων, ο οποίος όμως
κατέχει ένα ποσοστό 4,96% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Φλώρινας, με εξαγωγές ύψους 257 χιλ. ευρώ, ενώ η
Αλβανία και ο Καναδάς, αποτελούν τους κυριότερους προορισμούς των αξίας 118 χιλ. ευρώ εξαγωγών
Παρασκευασμάτων με δημητριακά.
2.4. Παραγωγή – Διεθνώς εμπορεύσιμοι κλάδοι – Εξωστρέφεια
Μια σημαντική συνιστώσα της φέρουσας εξαγωγικής ικανότητας των επιχειρήσεων της διασυνοριακής περιοχής είναι και
τα επίπεδα της παραγωγής και συγκεκριμένα των διεθνώς εμπορεύσιμων κλάδων, των κλάδων δηλαδή που μπορούν να
διοχετεύσουν την παραγωγή τους σε αγορές του εξωτερικού, όπως οι κλάδοι της Μεταποίησης, της Βιομηχανίας
τροφίμων και της Γεωργίας, αλιείας και δασοκομίας, οι οποίοι παρουσιάζουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον με βάση την
ανάλυση που προηγήθηκε.
Παρακάτω γίνεται μια συνοπτική μελέτη της εξαγωγικής δυναμικής που παρουσιάζουν οι συγκεκριμένοι κλάδοι, με βάση
τη μελέτη «Greece 10 Years Ahead», McKinsey&Company10:
Γεωργική παραγωγή:
Ιστορικά ο αγροτικός τομέας ήταν πάντα σημαντικός για την Ελλάδα, με τη σημασία του να ενισχύεται από τις έμμεσες
επιπτώσεις που έχει στη βιώσιμη αγροτική και περιβαλλοντική ανάπτυξη καθώς και σε άλλους κλάδους, όπως τη
μεταποίηση τροφίμων και τον τουρισμό.
Η διείσδυση της Ελλάδος στις κεντρικές ευρωπαϊκές αγορές είναι πολύ χαμηλή, με μερίδιο κάτω από το 2%, όταν η
Ιταλία και η Ισπανία έχουν περίπου 10% και 13% αντίστοιχα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η χώρα δεν έχει μία
ολοκληρωμένη και σαφή εξαγωγική στρατηγική, είτε συνολικά είτε για το κάθε προϊόν ξεχωριστά. Οι εισροές εργασίας
και η παραγωγικότητα της γης υπολείπονται σημαντικά των περισσότερων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, ενώ η
κατακερματισμένη υπολείπεται σε διεθνή ανταγωνιστικότητα.
10
Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά: Προσδιορίζοντας το νέο Εθνικό Μοντέλο Ανάπτυξης – Σύνοψη Θέτοντας τις αναπτυξιακές βάσεις σε σημαντικούς
οικονομικούς κλάδους, McKinsey&Company, Athens Office, Σεπτέμβριος 2011
148
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Παρά τα μειονεκτήματα αυτά, η Ελλάδα κατέχει πλεονεκτήματα ποιότητας και κόστους που δείχνουν ότι υπάρχει η
δυνατότητα για υψηλότερη ανταγωνιστικότητα, εξωστρέφεια και υποκατάσταση εισαγωγών. Μέσω της διαφοροποίησης
και μιας επικεντρωμένης στρατηγικής προϊόντων και μάρκετινγκ, μπορεί να γίνει διάκριση των προϊόντων σε τέσσερις
κατηγορίες:

εισαγόμενα/ευρείας κατανάλωσης

προσανατολισμένα στην επεξεργασία

αναδυόμενα

εξαγωγικές μηχανές
Αντίστοιχα θα γίνει προσαρμογή στην παραγωγική, κυρίως δίνοντας έμφαση στην παραγωγή ανωτέρων ποιοτικά
προϊόντων, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους, καθώς και στην εμπορική στρατηγική βάσει των ιδιαίτερων
χαρακτηριστικών της κάθε ομάδας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα προϊόντα προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης
(π.χ., μαστίχα, κρόκο, σπαράγγια). Ταυτόχρονα στην ίδια κατεύθυνση είναι η εισαγωγή νέων μεθόδων και κινήτρων για
την αύξηση της παραγωγικότητας της γης, και η ίδρυση ενός νέου οργανισμού τυποποίησης και πιστοποίησης για
αγροτικά προϊόντα και μεθόδους (περιλαμβανομένης της βιολογικής καλλιέργειας).
Για τη διασφάλιση της διείσδυσης και της παρουσίας των ελληνικών γεωργικών προϊόντων σε ξένες αγορές, αναγκαίο
είναι να συγκεντρωθεί η παραγωγή, να υπάρξει συντονισμός, να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν δίκτυα διανομής
στο εξωτερικό (π.χ. με την ίδρυση μίας «Εταιρίας Ελληνικών Τροφίμων»), ενώ η επένδυση στην πανεπιστημιακή
εκπαίδευση και έρευνα, με έμφαση στην επιχειρηματικότητα και σε πρακτικά προβλήματα, όπως με τη δημιουργία
περαιτέρω τμημάτων αγροτικής ανάπτυξης και ενός Ινστιτούτου Ανάπτυξης της Γεωργίας, θα οδηγούσε στην ανάπτυξη
επαγγελματικών δυνατοτήτων, με την ύπαρξη ενός υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού και στη
αποτελεσματική διάχυση της πληροφόρησης και τεχνογνωσίας και στην εισαγωγή κινήτρων για νέους αγρότες.
Βιομηχανία τροφίμων:
Η μεταποίηση τροφίμων αποτελεί το μεγαλύτερο κλάδο του τομέα και συνεχίζει να αναπτύσσεται, τόσο στην Ελλάδα
όσο και στην Ε.Ε., καθώς υπάρχει στροφή της ζήτησης προς τα συσκευασμένα τρόφιμα. Η μεταποίηση τροφίμων, χάρη
στη διαθεσιμότητα πρώτων υλών και προϊόντων υψηλής ποιότητας, εξειδικευμένης τεχνογνωσίας και λογικού κόστους
στην Ελλάδα, παρουσιάζει πολλές δυνατότητες να αυξήσει την αξία και τις εξαγωγές της και να περιορίσει τις εισαγωγές
ειδικά σε τέσσερις κατηγορίες τροφίμων που αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς, λίπη και έλαια, φρούτα και λαχανικά,
γαλακτοκομικά προϊόντα και προϊόντα αρτοποιίας.
Αναγκαίος για την ανάπτυξη της εξαγωγικής δυναμικής του κλάδου είναι ο καθορισμός προτεραιοτήτων για τις
εξαγωγικές αγορές, με την κατάλληλη ομαδοποίηση των ξένων αγορών με βάση την παρουσία κοινών δικτύων λιανικής
πώλησης και εμπορικών συνεργειών, και στη συνέχεια την ιεράρχηση τους με βάση το μέγεθος, την προοπτική
ανάπτυξης και την αποδοχή των ελληνικών προϊόντων.
Επιπλέον, μέσω της καινοτομίας και της σταδιακής βελτίωσης της αξίας του προϊόντος, στόχος είναι η δημιουργία ενός
παγκόσμια αναγνωρίσιμου μηχανισμού πιστοποίησης πρωτότυπων ελληνικών προϊόντων και ανάληψη δράσεων που
σχετίζονται ειδικά με το κάθε προϊόν, όπως η συσκευασία και το "ονοματεπώνυμο"/ branding, η εισαγωγή καινοτομιών,
η διαφήμιση του τόπου προέλευσης για τα ελληνικά γαλακτοκομικά (στραγγιστό γιαούρτι και φέτα) και η επιλεκτική
προώθηση άλλων προϊόντων που παρουσιάζουν προοπτική ταχείας ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, απαραίτητος είναι ο
συντονισμός των ενεργειών (όπως με τη λειτουργία μιας κοινής «Εταιρίας Ελληνικών Τροφίμων», παράλληλα με το
επίπεδο της παραγωγής) για την εξασφάλιση πρόσβασης στις σημαντικές εξαγωγικές αγορές για τα ανταγωνιστικά
ελληνικά προϊόντα και παραγωγούς, αναπτύσσοντας δίκτυα χονδρικής και λιανικής διανομής, συντονίζοντας καμπάνιες
149
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
μάρκετινγκ και ιδρύοντας σε σημεία αυξημένης κίνησης έναν περιορισμένο αριθμό καταστημάτων λιανικής πώλησης που
θα διαθέτουν αποκλειστικά ελληνικά προϊόντα στις κύριες αγορές.
Τέλος, πέρα των κατηγοριών που αναφέρθηκαν παραπάνω, εξαιρετική δυναμική παρουσιάζουν και κάποιες
εξειδικευμένες ομάδες τροφίμων, όπως προϊόντα, επεξεργασμένα και μη, τα οποία διαθέτουν πιστοποίηση ΠΟΠ
(Προστατευόμενη Ονομασία Προελεύσεως) είτε ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) - π.χ. κρόκος Κοζάνης,
φάβα Σαντορίνης, μαστίχα Χίου, αυγοτάραχο Μεσολογγίου. Αυτό το χαρτοφυλάκιο προϊόντων παρέχει σημαντικό
συγκριτικό πλεονέκτημα, το οποίο δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει διεθνώς, π.χ. «miracle
hazelnut» στην Τουρκία, chorizo στην Ισπανία. Η ευκαιρία εντοπίζεται κυρίως στην επίτευξη της απαιτούμενης κλίμακας
και στήριξης της Πολιτείας, με σκοπό τη χάραξη ολοκληρωμένης στρατηγικής προώθησης, η οποία να «επικοινωνεί»
αποτελεσματικά το value proposition του κάθε προϊόντος στην εγχώρια αλλά και τις διεθνείς αγορές, αναδυόμενες και
μη.
2.5. Δυνητικές αγορές στόχοι
Η προσέγγιση της δυνητικής αγοράς στόχου έγινε με γνώμονα την αξία των εισαγωγών που πραγματοποιείται ετησίως
ανά χώρα. Η ανάλυση περιλαμβάνει τις βασικές εισαγωγικές χώρες και ακολουθεί η συσχέτιση της ζήτησης προϊόντων
με τη δυνατότητα εξαγωγών από τη διασυνοριακή περιοχή. Στο παρακάτω διάγραμμα, παρουσιάζονται οι 50 κυριότερες
χώρες με τις περισσότερες εισαγωγές για το έτος 2012.
150
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 58: Οι 50 Κυριότερες Εισαγωγικές Χώρες το 2012
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
151
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Με βάση το παραπάνω γράφημα και τα αντίστοιχα στατιστικά στοιχεία εισαγωγών γίνεται ένας διαχωρισμός των 10
σημαντικότερων εν δυνάμει εισαγωγέων
αφαιρώντας από αυτούς τις χώρες οι οποίες ήδη έχουν αναδειχτεί ως
εισαγωγείς των προϊόντων της διασυνοριακής περιοχής11. Υιοθετώντας τη μεθοδολογία αυτή προκύπτουν οι κάτωθι
χώρες οι οποίες εμφανίζουν πολύ ισχυρή εισαγωγική δραστηριότητα πέρα από τις χώρες που έχουν εντοπιστεί ήδη.

ΗΠΑ

Κίνα

Ιαπωνία

Γαλλία

Νότιος Κορέα

Ολλανδία

Χονγκ Κονγκ

Ινδία

Καναδάς

Σιγκαπούρη
Στις χώρες αυτές εξετάζεται η εισαγωγική δυναμική των προϊόντων με την ισχυρότερη εξωστρεφή δραστηριότητα της
διασυνοριακής περιοχής.
Στους Πίνακες που ακολουθούν, παρουσιάζεται η κατάταξη εισαγωγών ανά κλάδο – το σύνολο των κλάδων ανά CN2
είναι 97, στη στήλη κατάταξη εξαγωγών ο αριθμός αντιπροσωπεύει τη θέση που έχει ο κάθε κλάδος ανάμεσα στο σύνολο
των 97 κλάδων, π.χ. το 2 σημαίνει ότι ο κλάδος είναι ο 2ος ποιο σημαντικός κλάδος σε όγκο εισαγωγών κ.ο.κ. Η στήλη
Ποσοστό Εισαγωγών, αντιπροσωπεύει το ποσοστό του κλάδου στο σύνολο των εισαγωγών της χώρας για το έτος 2012.
Πίνακας 39: Εισαγωγές Η.Π.Α. 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ
ΔΟΛΑΡΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
Εξαγωγών
2012
2
84
Machinery. Nuclear reactors. Boilers. etc
13,48%
7
30
Pharmaceutical products
64.390.139
2,76%
11
39
Plastics and articles thereof
44.245.005
1,90%
12
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
42.597.282
1,83%
23
76
Aluminium and articles thereof
15.967.312
0,68%
29
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
11.378.192
0,49%
36
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
7.948.794
0,34%
38
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
7.232.358
0,31%
75
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
1.872.044
0,08%
82
52
Cotton
1.188.924
0,05%
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
11
314,553.543
Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, η Ρωσία, και η Τουρκία
152
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η αγορά των Η.Π.Α., είναι σήμερα η μεγαλύτερη εισαγωγική δύναμη στον κόσμο. Από τον παραπάνω Πίνακα
διαπιστώνεται ότι 8 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα
πρώτα 40 προϊόντα που εισάγουν οι Η.Π.Α.
Πίνακας 40: Εισαγωγές Κίνα 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ ΔΟΛΑΡΙΑ
3
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
181.960.039
7
39
Plastics and articles thereof
69.424.491
14
52
Cotton
18.681.444
21
30
Pharmaceutical products
12.993.175
24
76
Aluminium and articles thereof
9.598.255
36
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
3.807.879
49
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
2.406.865
63
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
1.344.869
65
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
1.316.016
75
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
623.762
Εξαγωγών
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
Η αγορά της Κίνας , είναι σήμερα η δεύτερη μεγαλύτερη και η πιο αναπτυσσόμενη εισαγωγική δύναμη στον κόσμο. Από
τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 6 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε.,
βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Κίνα.
Πίνακας 41: Εισαγωγές Ιαπωνία 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ ΔΟΛΑΡΙΑ
Εξαγωγών
3
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
64.134.473
6
30
Pharmaceutical products
23.028.715
10
39
Plastics and articles thereof
15.704.796
11
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
15.633.443
19
76
Aluminium and articles thereof
8.310.035
30
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
5.793.935
33
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
4.013.408
38
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
3.185.015
40
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
2.691.103
67
52
Cotton
776.073
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
153
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η Ιαπωνία αποτελεί μια παραδοσιακή οικονομική δύναμη, που μετά την κρίση που πέρασε τα τελευταία χρόνια, δείχνει
να ανακάμπτει δυναμικά. Από τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 9 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που
αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Ιαπωνία.
Πίνακας 42: Εισαγωγές Γαλλία 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Εξαγωγών
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΔΟΛΑΡΙΑ
2012
2
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
72.693.289
10,96%
6
30
Pharmaceutical products
26.379.612
3,98%
7
39
Plastics and articles thereof
24.084.425
3,63%
14
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
9.988.335
1,51%
19
76
Aluminium and articles thereof
6.654.550
1,00%
25
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
4.717.807
0,71%
30
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
4.027.041
0,61%
37
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
3.130.468
0,47%
45
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
2.546.727
0,38%
73
52
Cotton
547.780
0,08%
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
Η Γαλλία αποτελεί μια επίσης μια παραδοσιακή οικονομική δύναμη η οποία σε έχει σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με
τις εξαγωγές, το ότι είναι εντός της Ε.Ε.. Από τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 8 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων
που αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Γαλλία.
Πίνακας 43: Εισαγωγές Ν. Κορέα 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Εξαγωγών
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΔΟΛΑΡΙΑ
2012
3
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
47.438.512
9,20%
8
39
Plastics and articles thereof
10.614.596
2,06%
14
76
Aluminium and articles thereof
5.726.218
1,11%
17
30
Pharmaceutical products
4.241.446
0,82%
27
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
2.234.814
0,43%
34
52
Cotton
1.692.335
0,33%
38
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
1.396.479
0,27%
53
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
883.423
0,17%
56
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
721.315
0,14%
69
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
394.962
0,08%
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
154
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η Ν. Κορέα, παρουσιάζει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και αποτελεί πλέον μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές
δυνάμεις στον κόσμο. Από τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 7 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που
αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Ν. Κορέα.
Πίνακας 44: Εισαγωγές Ολλανδία 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Εξαγωγών
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΔΟΛΑΡΙΑ
2012
2
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
60.950.294
12,16%
8
30
Pharmaceutical products
13.776.302
2,75%
Plastics and articles thereof
9
39
15
8
13.192.683
2,63%
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
5.278.540
1,05%
19
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
4.760.641
0,95%
20
76
Aluminium and articles thereof
4.673.173
0,93%
30
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
3.016.063
0,60%
35
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
2.558.625
0,51%
43
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
1.870.270
0,37%
78
52
Cotton
253.245
0,05%
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
Η Ολλανδία είναι διαχρονικά μια πολύ ισχυρή οικονομικά χώρα, η οποία βρίσκεται εντός της Ε.Ε., γεγονός που
διευκολύνει τις εξαγωγές. Από τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 7 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που
αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Ολλανδία.
Πίνακας 45: Εισαγωγές Χονκ Κονκ 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Εξαγωγών
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΔΟΛΑΡΙΑ
2012
3
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
70.207.803
12,68%
6
39
Plastics and articles thereof
14.019.529
2,53%
9
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
8.117.990
1,47%
15
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
3.479.781
0,63%
16
52
Cotton
3.285.800
0,59%
25
30
Pharmaceutical products
2.255.888
0,41%
40
76
Aluminium and articles thereof
1.132.756
0,20%
46
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
828.393
0,15%
56
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
443.906
0,08%
60
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
364.400
0,07%
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
155
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Το Χονκ Κονκ τα τελευταία χρόνια, έχει τη δυναμική ώστε να γίνει ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της
Ασίας. Από τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 7 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που αναδεικνύονται στις
εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει το Χονκ Κονκ.
Πίνακας 46: Εισαγωγές Ινδία 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ ΔΟΛΑΡΙΑ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
Εξαγωγών
2012
3
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
36.226.292
7,41%
9
39
Plastics and articles thereof
9.281.085
1,90%
20
76
23
7
Aluminium and articles thereof
3.081.740
0,63%
Edible vegetables and certain roots and
2.281.444
0,47%
1.856.833
0,38%
1.756.555
0,36%
tubers
26
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit.
melons
27
30
Pharmaceutical products
33
52
Cotton
770.431
0,16%
67
62
Articles of apparel. accessories. not knit or
197.049
0,04%
crochet
75
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
76.532
0,02%
78
24
Tobacco and manufactured tobacco
49.782
0,01%
substitutes
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
Η Ινδία παρουσιάζει τεράστια οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Από τον
παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 7 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε.,
βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Ινδία
Πίνακας 47: Εισαγωγές Καναδάς 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Εξαγωγών
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΔΟΛΑΡΙΑ
2012
2
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
67.510.382
14,60%
6
39
Plastics and articles thereof
15.094.741
3,26%
8
30
Pharmaceutical products
12.278.687
2,66%
19
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
4.274.940
0,92%
20
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
4.272.958
0,92%
24
76
Aluminium and articles thereof
3.761.767
0,81%
31
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
2.492.834
0,54%
39
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
2.194.301
0,47%
83
52
Cotton
158.712
0,03%
84
24
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
154.134
0,03%
156
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
Ο Καναδάς είναι επίσης μια παραδοσιακή οικονομική δύναμη, με σταθερή οικονομία και διαχρονικά θετικά οικονομικά
στοιχεία. Από τον παραπάνω Πίνακα διαπιστώνεται ότι 8 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που αναδεικνύονται στις
εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει ο Καναδάς.
Πίνακας 48: Εισαγωγές Σιγκαπούρη 2012
Κατάταξη
CN2
ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Εξαγωγών
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΔΟΛΑΡΙΑ
2012
3
84
Machinery. nuclear reactors. boilers. etc
50.522.013
13,30%
6
39
Plastics and articles thereof
8.192.174
2,16%
17
30
Pharmaceutical products
2.182.410
0,57%
23
76
Aluminium and articles thereof
1.389.081
0,37%
27
61
Articles of apparel. accessories. knit or crochet
1.228.808
0,32%
28
4
Dairy products. eggs. honey. edible animal product
1.212.665
0,32%
Tobacco and manufactured tobacco substitutes
752.755
0,20%
nes
39
24
44
8
Edible fruit. nuts. peel of citrus fruit. melons
590.297
0,16%
49
7
Edible vegetables and certain roots and tubers
473.000
0,12%
57
20
Vegetable. fruit. nut. etc food preparations
318.846
0,08%
81
52
Cotton
62.767
0,02%
Πηγή: World Trade Organization / Ιδία επεξεργασία
Η Σιγκαπούρη αποτελεί μια ανερχόμενη οικονομική δύναμη της Ασιατικής Οικονομίας. Από τον παραπάνω Πίνακα
διαπιστώνεται ότι 6 από τις 10 κατηγορίες προϊόντων που αναδεικνύονται στις εξεταζόμενες Π.Ε., βρίσκονται μέσα στα
πρώτα 40 προϊόντα που εισάγει η Σιγκαπούρη.
Με βάση την εξέταση των παραπάνω χωρών, διαπιστώνεται πως στο σύνολο τους υπάρχει μια ιδιαίτερη δυναμική που
ευνοεί τις εισαγωγές των προϊόντων που παράγονται στις εξεταζόμενες Π.Ε.
Οι κλάδοι που ξεχωρίζουν στο σύνολο των χωρών, είναι οι Λέβητες – Μηχανές, τα Φαρμακευτικά Προϊόντα, τα Πλαστικά,
το Αργίλιο και Τεχνουργήματα αυτού καθώς και οι Καρποί και τα Φρούτα. Αντίθετα το βαμβάκι και τα Καπνά
παρουσιάζουν μειωμένη ζήτηση.
Από την εξέταση των πιθανών εξαγωγικών προορισμών για τα προϊόντα των εξεταζόμενων Π.Ε., συμπεραίνεται ότι οι
αγορές – στόχοι μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία αφορά αγορές –στόχους οι οποίοι
αποτελούν ήδη εξαγωγικούς προορισμούς για τις Π.Ε. της Διασυνοριακής Περιοχής.
Η δεύτερη κατηγορία, αφορά αγορές στόχους στους οποίους παρατηρείται ελάχιστη ή μηδενική εξαγωγική
δραστηριότητα από τις Π.Ε. της Διασυνοριακής Περιοχής, όμως παρουσιάζουν πολύ σημαντική εισαγωγική
δραστηριότητα, η οποία μάλιστα είναι συναφής με τα κυρίως εξαγόμενα προϊόντα των Π.Ε.
Με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε, τη δυναμική των εξαγόμενων προϊόντων των Π.Ε. της Διασυνοριακής Περιοχής,
τη εισαγωγική δυναμική των χωρών- στόχων που εξετάστηκαν, επελέγησαν οι κάτωθι χώρες ως αγορές στόχοι, δίχως
φυσικά να μειωθεί το ενδιαφέρον στους υφιστάμενους εξαγωγικούς προορισμούς των ελληνικών προϊόντων της
διασυνοριακής περιοχής:
157
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Γερμανία

Κίνα

Ρωσία

Ιαπωνία

ΗΠΑ

Ν. Κορέα

Ιταλία

Ινδία

Τουρκία

Ηνωμένο Βασίλειο
158
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.6. Η περίπτωση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως αγορά των ελληνικών
εξαγωγών
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως εμπορικός εταίρος των
διασυνοριακών περιοχών της Ελλάδας, ιδίως από το 2011 και μετά, όπου και αποτελεί τον βασικότερο προορισμό των
εξαγωγών της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής, αλλά και έναν από τους βασικότερους στο σύνολο των εξαγωγών της
χώρας. Σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη αυτή της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως εξαγωγικό
προορισμό έπαιξε η εντυπωσιακή άνοδος των εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων στο ίδιο διάστημα, κλάδος ο οποίος
καταλαμβάνει σταθερά την πρώτη θέση στις ελληνικές εξαγωγές προς τη συγκεκριμένη χώρα από το 2010 και μετά,
αλλά και την πρώτη θέση στο σύνολο των εξαγωγών της χώρας στο διάστημα 2008 – 2012.
Το 2012 η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας καταλαμβάνει την 9η θέση στη λίστα των προορισμών
των ελληνικών εξαγωγών, με ποσοστό συμμετοχής 3% στη συνολική αξία των εξαγωγών. Πιο συγκεκριμένα, για την
ίδια χρονιά σχετικά με τον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων, στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
κατευθύνεται ένα 5,23% των εξαγωγών του συγκεκριμένου κλάδου, με συνολική αξία 556,40 εκ. ευρώ, παρουσιάζοντας
μια αύξηση από το 2011 ύψους 264 εκ. ευρώ. Η Τουρκία την ίδια χρονιά καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην ίδια λίστα,
απορροφώντας το 20,29% των εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων.
Όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα, πέρα από τον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων, η πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελεί προορισμό και για άλλους σημαντικούς εξαγωγικούς κλάδους της χώρας, όπως ο
Χυτοσίδηρος, σίδηρος και χάλυβας κλάδος στον οποίο κατέχει την 4η θέση ως χώρα προορισμός, και το Αργίλιο και τα
τεχνουργήματά του.
Πίνακας 49: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Ελλάδος προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
CN2
27
72
39
60
84
08
23
61
76
73
48
31
20
21
25
85
32
44
68
ΚΛΑΔΟΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΧΩΡΑΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, ΛΑΔΙΑ, ΚΕΡΙΑ ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ ΥΛ.
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ, ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΥΛΕΣ
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ, ΛΕΒΗΤΕΣ, ΜΗΧΑΝΕΣ
ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΑ ΒΡΩΣΙΜΑ, ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ Ή ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΕΙΔΩΝ
ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ. ΤΡΟΦΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΕΣ ΓΙΑ ΖΩΑ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ, ΠΛΕΚΤΑ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ, ΣΙΔΗΡΟ Ή ΧΑΛΥΒΑ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ. ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΥΤΤΑΡΙΝΗ, ΧΑΡΤΙ Ή
ΧΑΡΤΟΝΙ
ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ, ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΩΝ Ή ΑΛΛΩΝ ΜΕΡΩΝ
ΦΥΤΩΝ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΑΛΑΤΙ. ΘΕΙΟ. ΓΑΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΕΣ. ΓΥΨΟΣ, ΑΣΒΕΣΤΗΣ ΚΑΙ ΤΣΙΜΕΝΤΑ
ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥΣ ΚΛΠ
ΔΕΨΙΚΑ ΚΑΙ ΒΑΦΙΚΑ ΕΚΧΥΛΙΣΜΑΤΑ. ΤΑΝΝΙΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΤΟΥΣ.
ΧΡΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ, ΧΡΩΜΑΤΑ ΕΠΙΧΡΙΣΗΣ ΚΑΙ
ΒΕΡΝΙΚΙΑ. ΜΑΣΤΙΧΕΣ (ΣΤΟΚΟΙ). ΜΕΛΑΝΙΑ
ΞΥΛΕΙΑ, ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΞΥΛΟ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ, ΓΥΨΟ, ΤΣΙΜΕΝΤΟ, ΑΜΙΑΝΤΟ,
ΜΑΡΜΑΡΥΓΙΑ Ή ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΥΛΕΣ
159
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
2010
21.139.806.260
2011
24.273.040.957
2012
27.561.452.319
391.291.195
565.605.158
827.357.431
123.938.492
42.959.160
19.857.979
19.227.624
18.132.241
16.181.012
292.094.824
49.746.284
24.434.617
17.684.875
18.437.502
17.598.818
556.396.548
50.484.212
20.762.489
18.141.029
25.564.114
20.272.973
10.886.177
9.107.105
10.963.229
8.676.954
8.305.142
7.835.954
4.797.782
9.656.371
9.092.316
3.427.938
8.799.952
10.482.822
7.657.183
8.912.873
5.722.431
7.314.663
7.942.333
7.519.805
6.875.877
7.594.854
7.415.562
6.556.614
6.079.013
4.535.245
6.229.102
4.394.376
3.661.332
6.109.943
3.063.828
4.567.242
3.561.230
3.691.036
4.406.687
3.315.198
3.625.978
3.397.916
3.014.677
5.221.299
3.576.757
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Όπως προκύπτει και από τον παραπάνω πίνακα ο κλάδος των Ορυκτών καυσίμων καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των
εξαγωγών προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με ποσοστό πάνω από 65%, και συνολική αξία
εξαγωγών το 2012 827,36 εκ. ευρώ. Αξιοσημείωτη είναι και η απότομη άνοδος της αξίας των εξαγωγών Ορυκτών
καυσίμων στο διάστημα 2010 – 2012, με ένα άλμα κοντά στα 440 εκ. ευρώ.
Στη συνέχεια ακολουθεί ο κλάδος του Χυτοσιδήρου, σιδήρου και χάλυβα, επίσης με ανοδική πορεία στο διάστημα 2010
– 2012 και συνολική αξία εξαγωγών το 2012 50,48 εκ. ευρώ.
Ανοδική τάση παρατηρείται στο ίδιο διάστημα και στους κλάδους των Πλαστικών υλών και τεχνουργημάτων, παρά την
πτώση στο διάστημα 2011 -2012, στους Πυρηνικούς αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές, στους Καρπούς και φρούτα,
στο Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του, τα Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο, σίδηρο και χάλυβα και στα Παρασκευάσματα
λαχανικών καρπών και φρούτων. Η εξέλιξη των εξαγωγών προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
παρουσιάζεται γραφικά και στα παρακάτω διαγράμματα. Σημειώνεται ότι λόγω της μεγάλης διαφοράς του κλάδου των
Ορυκτών καυσίμων από τους υπόλοιπους κλάδους και για να αποφύγουμε να γίνει το γράφημα δυσδιάκριτο για τους
υπόλοιπους κλάδους, η εξέλιξη των εξαγωγών του συγκεκριμένου κλάδου παρατίθεται ξεχωριστά, κάτι που επίσης
εξυπηρετεί στο να φανεί πιο καθαρά η σχέση της εξέλιξης των εξαγωγών του συγκεκριμένου κλάδου με τις συνολικές
εξαγωγές προς τη συγκεκριμένη χώρα.
Γράφημα 59: Συνολικές εξαγωγές και εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων σε εκ. ευρώ της Ελλάδας προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2010-2012)
160
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στις επόμενες ενότητες παρουσιάζονται τα στοιχεία των ελληνικών εξαγωγών προς την πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας ανά Π.Ε. της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής, καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία στο
σύνολο της διασυνοριακής περιοχής.
2.6.1.Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Παρακάτω παρουσιάζονται τα στοιχεία των εξαγωγών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης προς την πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Πίνακας 50: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης προς την
πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
'27'
'72'
'60'
'84'
'39'
'23'
'61'
'25'
'22'
'73'
'08'
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΚΛΠ ΕΙΔΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦ.ΤΡΟΦΕΣ ΖΩΩΝ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ,ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ,ΑΣΒΕΣΤ.ΤΣΙΜ.
ΠΟΤΑ,ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΞΥΔΙ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
2010
2011
2012
251.347.683,00
111.485.282,00
40.186.020,00
10.839.346,00
9.390.187,00
7.983.290,00
7.199.289,00
6.085.618,00
4.415.676,00
3.882.363,00
3.198.970,00
2.708.773,00
408.671.787,00
266.771.316,00
44.408.224,00
10.691.665,00
11.043.959,00
8.611.486,00
6.716.117,00
3.340.103,00
2.266.836,00
2.779.181,00
3.311.207,00
3.236.939,00
646.801.632,00
516.748.084,00
44.375.149,00
12.140.332,00
7.292.801,00
7.871.347,00
8.040.592,00
2.540.263,00
1.519.260,00
2.412.387,00
2.949.027,00
3.671.720,00
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Παρατηρείται κι εδώ, όπως και στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής, η κυριαρχία του κλάδου των Ορυκτών καυσίμων
στις εξαγωγές προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ιδιαίτερα στο διάστημα 2011 – 2012, όπου
και οι εξαγωγές του συγκεκριμένου κλάδου καταλαμβάνουν το 65% και 80% των εξαγωγών προς τη συγκεκριμένη
χώρα, ενώ το 2012 οι εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας,
αποτελούν το 15,08% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται γραφικά
στα παρακάτω γραφήματα. Σημειώνεται κι εδώ ότι η γραφική παράσταση της εξέλιξης των εξαγωγών Ορυκτών καυσίμων
παρουσιάζεται ξεχωριστά από τους υπόλοιπους κλάδους, καθώς η συμπερίληψή του στο ίδιο γράφημα θα έκανε τα
διαγράμματα των υπολοίπων κλάδων δυσδιάκριτα, λόγω της μεγάλης διαφοράς τους από τον συγκεκριμένο κλάδο.
161
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΕκατομμύριαΕυρώ
Γράφημα 60: Συνολικές εξαγωγές και εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων σε εκ. ευρώ της Π.Ε. Θεσσαλονίκης προς την
πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2010-2012)
700,00
600,00
500,00
400,00
300,00
200,00
100,00
0,00
2010
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
2011
2012
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 61: Εξαγωγές, σε εκ. ευρώ, της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, προς την ΠΓΔΜ (2010-2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./ Ιδία επεξεργασία
Παρατηρείται ότι η εικόνα και η εξέλιξη των εξαγωγών των σημαντικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης,
αναφορικά με τις εξαγωγές προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι παρόμοια, κατά αναλογία, με
την εικόνα των συνολικών εξαγωγών της χώρας προς τη συγκεκριμένη χώρα, κάτι που υποδεικνύει την ιδιαίτερη δυναμική και
αυξημένη σημασία της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στις εμπορικές συναλλαγές με τη συγκεκριμένη χώρα, καθώς και τη δυναμική της
ζήτησης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας προς τους συγκεκριμένους κλάδους και προϊόντα.
162
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.6.2.Π.Ε. Κιλκίς
Ακολουθούν τα στοιχεία των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Πίνακας 51: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Κιλκίς προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
2010
2011
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
'27'
'85'
'84'
'76'
'83'
'72'
'21'
'39'
'24'
'48'
'69'
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΜΗΧΑΝΕΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΛΠ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΚΑΠΝΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤ.ΚΑΠΝΟΥ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΕΡΑΜΕΥΤΙΚΗΣ
7.249.987,00
112
32.997
2.824.735
1.064.616
674.193
558.693
439.916
414.407
392.128
225.888
95.326
9.138.013,00
2.932.931
2.355
695.466
1.360.389
924.154
462.601
455.275
742.939
215.504
384.123
328.204
2012
17.473.247,00
7.835.394
1.353.119
1.259.817
1.410.722
722.215
1.864.591
509.697
600.890
257.646
491.330
492.130
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στο διάστημα έως και το 2010 η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν ανήκει στις 10 σημαντικότερες
αγορές στόχους της Π.Ε. Κιλκίς, ενώ αποτελεί προορισμό για τα βασικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της περιοχής, Αργίλιο
και τεχνουργήματα και Πυρηνικοί αντιδραστήρες, σε ποσοστό έως και 2%, με εξαίρεση την περίπτωση του 2010, όπου
αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο προορισμό Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, με ποσοστό 8,83%.
Από το 2011 και μετά, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ενισχύει σταδιακά τη θέση της ως
προορισμός των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς, παράλληλα με την εμφάνιση του κλάδου των Ορυκτών καυσίμων στις
συνολικές εξαγωγές της περιοχής, απορροφώντας σχεδόν το 100% των εξαγωγών του συγκεκριμένου κλάδου.
Παράλληλα ενισχύονται και οι εξαγωγές Αργιλίου και τεχνουργημάτων του και Χυτοσιδήρου, σιδήρου και χάλυβα προς
την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Έτσι το 2012, η συγκεκριμένη χώρα αναδεικνύεται στο δεύτερο σημαντικότερο εξαγωγικό προορισμό της Π.Ε. Κιλκίς,
με ποσοστό συμμετοχής στις συνολικές εξαγωγές 7,96%, έναντι 8,65% της Γερμανίας, ενώ ενισχύεται και ο κλάδος των
Ορυκτών καυσίμων στη θέση του στις εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς, αγγίζοντας σε συνολική αξία εξαγωγών το 2012 τα 8
εκ. ευρώ.
Επίσης το 2012 εμφανίζονται και οι εξαγωγές του κλάδου Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά, αύξηση η οποία
συνδυασμένη με την πτώση των εξαγωγών Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών προς τη συγκεκριμένη
χώρα, αναδεικνύει τον κλάδο των Μηχανών, συσκευών και υλικών ηλεκτρικών στον τρίτο σημαντικότερο για τις
εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας το 2012.
Η εξέλιξη των εξαγωγών προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας παρουσιάζονται γραφικά και στο
παρακάτω διάγραμμα.
163
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 62: Εξαγωγές, σε εκ. ευρώ, της Π.Ε. Κιλκίς, προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
(2010-2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Έτσι φαίνεται ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελεί το 2012 μια σημαντική αγορά στόχο
για την Π.Ε. Κιλκίς, με εξαγωγές συνολικής αξίας 17,47 εκ. ευρώ προς τη συγκεκριμένη χώρα, με τον κλάδο των Ορυκτών
καυσίμων να συμμετέχει με ποσοστό 44,84% στις εξαγωγές αυτές, με εξαγωγές συνολικής αξίας 7,84 εκ. ευρώ.
Αξιοσημείωτο είναι παρ’ όλα αυτά το γεγονός ότι ακόμη και το 2012 όπου και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο προορισμό των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς, η σημαντικότητα αυτή
οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων, ο οποίος αποτελεί τον πέμπτο κατά σειρά κλάδο
στο σύνολο των εξαγωγών της Π.Ε. Κιλκίς, με ποσοστό συμμετοχής 3,57%, έναντι 30,46% και 30,24% των κλάδων
του Αργιλίου και τεχνουργημάτων του και Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών αντίστοιχα, οι οποίοι
αποτελούν του σημαντικότερους εξαγωγικούς κλάδους της Π.Ε. Κιλκίς σε όλο το διάστημα 2008 - 2012.
2.6.3.Π.Ε. Πέλλας
Πίνακας 52: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Πέλλας προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για το διάστημα 2010-2012
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
'27'
'08'
'25'
'16'
'05'
'72'
'73'
'84'
'39'
'07'
'20'
'48'
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ,ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ,ΑΣΒΕΣΤ.ΤΣΙΜ.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙΩΝ ΚΛΠ
ΑΛΛΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ,ΦΥΤΑ,ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΚΟΝΔΥΛΟΙ,ΒΡΩΣΙΜΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
164
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
2010
2011
6.007.642
8.295.006
1.266.317
2.606.984
1.400.560
1.926.561
1.086.016
1.461.843
660.925
537.427
290.612
76.298
211.600
296.349
208.335
213.116
150.156
309.095
144.549
202.884
48.465
83.152
19.036
55.941
276.086
135.173
2012
11.326.814
3.154.347
4.360.324
893.072
937.078
175.327
337.126
161.025
192.476
132.436
134.570
252.051
99.948
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στην περίπτωση της Π.Ε. Πέλλας ο ρόλος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως προορισμός των
εξαγωγών της περιοχής ενισχύεται σταδιακά στο διάστημα 2010 – 2012 από τα 6,01 εκ. ευρώ στα 11,33 εκ. ευρώ το
2012.
Όπως φαίνεται και στον πίνακα 52 και στο παρακάτω διάγραμμα, οι σημαντικότεροι εξαγωγικοί κλάδοι στο σύνολο των
εξαγωγών της Π.Ε. Πέλλας προς τη συγκεκριμένη χώρα είναι οι Καρποί και φρούτα, κλάδος που αποτελεί έναν από τους
2 σημαντικότερους γενικότερα για την περιοχή με συμμετοχή κοντά στο 40% επί του συνόλου των συνολικών
εξαγωγών, καθώς και ο κλάδος των Ορυκτών καυσίμων, ο οποίος ενισχύεται σταδιακά στο διάστημα 2010 – 2012, από
1,27 εκ. ευρώ στα 4,36 εκ. ευρώ, με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να αποτελεί τον κυριότερο,
και συγκεκριμένα το 2012, αποκλειστικό προορισμό των εξαγωγών του συγκεκριμένου κλάδου.
Γράφημα 63: Εξαγωγές, σε εκ. ευρώ, της Π.Ε. Κιλκίς, προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
(2010-2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Έτσι συμπεραίνουμε ότι στην περίπτωση της Π.Ε. Πέλλας, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες Π.Ε. Θεσσαλονίκης και Κιλκίς
που εξετάστηκαν παραπάνω, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελεί προορισμό των εξαγωγών
πέρα από τον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων και σε άλλους εξαγωγικούς κλάδους, όπως αυτός των Καρπών και φρούτων,
ο οποίος είναι σημαντικότερος για το σύνολο της οικονομίας της περιοχής.
Παρ’ όλα αυτά η συγκεκριμένη χώρα συμμετέχει ως εξαγωγική αγορά στο σύνολο των εξαγωγών της περιοχής με
ποσοστό κοντά στο 2,5%-3% στο διάστημα 2008-2010 και κοντά στο 4% στο διάστημα 2011 – 2012, όπου και
εμφανίζεται ενισχυμένη, με τη Γερμανία να είναι σταθερά πρώτη στη λίστα ως βασική αγορά στόχος, με ποσοστά πάνω
από 20% στο διάστημα 2008 – 2011 και 16% το 2012, με μια πτωτική όμως τάση να παρατηρείται στο ίδιο διάστημα.
165
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.6.4.Π.Ε. Σερρών
Ακολουθούν τα αντίστοιχα στοιχεία για την Π.Ε. Σερρών.
Πίνακας 53: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Σερρών προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για το διάστημα 2010-2012
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
'20'
'21'
'39'
'68'
'04'
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΓΑΛΑ,ΑΥΓΑ ΜΕΛΙ - ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣ.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
2010
2011
2012
2.274.448
909.651
815.035
121.770
63.795
37.921
2.986.290
1.104.094
1.094.487
190.566
189.029
32.995
1.915.984
469.588
889.829
240.874
74.597
12.247
ΤΗΣ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./ Ιδία επεξεργασία
Στην Π.Ε. Σερρών σε αντίθεση με τη σχέση που φαίνεται στις υπόλοιπες περιοχές, οι εξαγωγές προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας παρουσιάζουν μείωση στο διάστημα 2008 – 2012, από τα 2,52 εκ. ευρώ
το 2008 στα 1,92 εκ. ευρώ το 2012, με εξαίρεση μια αύξηση περίπου 700 χιλιάδων ευρώ το 2011.
Διαφορετική είναι επίσης και η εικόνα σχετικά με τους βασικότερους κλάδους των εξαγωγών προς τη συγκεκριμένη
χώρα. Ο κλάδος των Ορυκτών καυσίμων ο οποίος αποτελεί τον βασικότερο κλάδο των εξαγωγών προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στο σύνολο της διασυνοριακής περιοχής, όπου στην Π.Ε. Σερρών
συμμετέχει με ποσοστό μικρότερο του 1% στο σύνολο των εξαγωγών, δεν συμμετέχει στις εξαγωγές προς τη
συγκεκριμένη χώρα. Έτσι, σημαντικότεροι εξαγωγικοί κλάδοι αναφορικά με τις εξαγωγές προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στο διάστημα 2010 – 2012 φαίνονται να είναι οι κλάδοι των
Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων, Διαφόρων παρασκευασμάτων διατροφής και Πλαστικών υλών και
τεχνουργημάτων αυτών. Στους κλάδους αυτούς το 2012, σε σχέση με το 2010 φαίνεται να παρουσιάζεται αύξηση στην
αξία των εξαγωγών, με εξαίρεση τα Παρασκευάσματα λαχανικών καρπών και φρούτων, όπου παρατηρείται μια απότομη
πτώση το 2012, από το 1,1 εκ. ευρώ το 2011 στις 469 χιλιάδες ευρώ το 2012, πτώση που εξηγεί και την πτώση του
συνόλου των εξαγωγών προς τη συγκεκριμένη χώρα.
Τα παραπάνω φαίνονται γραφικά και στο παρακάτω διάγραμμα:
166
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 64: Εξαγωγές, σε εκ. ευρώ, της Π.Ε. Σερρών, προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
(2010-2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η αύξηση που παρουσιάζεται στις εξαγωγές των περισσότερων κλάδων το 2011, η οποία
όμως δεν συνεχίζεται την επόμενη χρονιά.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελεί μεν προορισμό
των εξαγωγών κάποιων από τους βασικότερους κλάδους της Π.Ε. Σερρών, όπως τα Παρασκευάσματα λαχανικών,
καρπών και φρούτων, η συμμετοχή της όμως στο σύνολο των εξαγωγών δεν ξεπερνάει το 4%, ενώ το 2012 συμμετέχει
μόλις με 2,34%. Παράλληλα, δεν φαίνεται ως προορισμός των σημαντικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Σερρών,
αυτών του Βαμβακιού, των Δημητριακών και των Τεχνουργημάτων από πέτρες, γύψο, τσιμέντο κλπ.
2.6.5.Π.Ε. Φλώρινας
Ακολουθούν τα αντίστοιχα στοιχεία για την Π.Ε. Φλώρινας.
Πίνακας 54: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Σερρών προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για το διάστημα 2010-2012
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
'20'
'84'
'18'
'44'
'61'
'87'
'32'
'48'
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΚΑΚΑΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ
ΞΥΛΕΙΑ,ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΑ - ΤΕΧΝΟΥΡΓ.ΑΠΟ ΞΥΛΟ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ,ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ,ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΛΠ
ΔΕΨΙΚΑ - ΒΑΦΙΚΑ ΕΚΧΥΛΙΣΜΑΤΑ.ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
2010
3.662.403
1.454.094
1.023.881
565.529
203.867
110.830
1.000
35.796
35.596
2011
2.876.834
1.556.302
119.091
451.496
216.697
89.250
11.500
75.993
61.228
2012
3.032.048
1.323.672
136.031
347.633
40.513
49.402
612.872
43.541
214.441
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στην περίπτωση της Π.Ε. Φλώρινας η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελεί την σημαντικότερη
αγοράς στόχο για τα προϊόντα της περιοχής, απορροφώντας περίπου το 60% με 70% των συνολικών εξαγωγών των
βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της Π.Ε. Φλώρινας, όπως τα Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων, οι
Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές και το Κακάο και τα παρασκευάσματά του.
167
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στο διάστημα 2010 – 2012 στο σύνολο των εξαγωγών καθώς και στους περισσότερους εξαγωγικούς κλάδους
παρατηρείται πτωτική άστη στην αξία των εξαγωγών, με εξαίρεση τους κλάδους των Αυτοκινήτων, οχημάτων,
ελκυστήρων, ποδηλάτων κλπ και του Χαρτιού, χαρτονιών και τεχνουργημάτων από χαρτί, όπου παρατηρείται μια
απότομη άνοδος το 2012, ενώ εξίσου απότομη είναι και η πτώση των εξαγωγών Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων,
μηχανών μετά το 2010.
Η τάση που περιγράφεται παραπάνω απεικονίζεται στο παρακάτω γράφημα:
Γράφημα 65: Εξαγωγές, σε εκ. ευρώ, της Π.Ε. Σερρών, προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
(2010-2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Συμπερασματικά, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας φαίνεται να αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό
εταίρο για την οικονομία της Π.Ε. Φλώρινας, παρ’ όλη την πτωτική τάση που παρατηρείται στο διάστημα 2008 – 2012.
Αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι η πτωτική τάση των εξαγωγών προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη πτώση στο σύνολο των εξαγωγών της Π.Ε. Φλώρινας, οι οποίες στο
διάστημα 2008 – 2012 εμφανίζονται ενισχυμένες, από 4,83 εκ. ευρώ το 2008 στα 5,18 εκ. ευρώ το 2012, γεγονός που
συνοδεύεται από την ανάδειξη νέων εξαγωγικών αγορών για τα προϊόντα της περιοχής, όπως τα Ενωμένα Αραβικά
Εμιράτα, η Ισπανία, οι ΗΠΑ και η Γερμανία.
168
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.6.6.Ελληνική Διασυνοριακή Περιοχή
Το 2011 η εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων από το σύνολο της διασυνοριακής περιοχής προς την πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας υπερδιπλασιάζονται σε αξία, από τα 112,8 εκ. ευρώ το 2010 στα 272 εκ. ευρώ, ενώ το 2012
η αξία τους φτάνει τα 527,7 εκ. ευρώ. Η άνοδος αυτή φαίνεται να κινείται παράλληλα με τη συνολική αύξηση των
εξαγωγών της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής προς τη συγκεκριμένη χώρα στο ίδιο διάστημα, όπου η αξία τους
ανεβαίνει από τα 270,5 εκ. ευρώ το 2010 στα 432 εκ. ευρώ το 2011 και στα 680,5 εκ. ευρώ το 2012. Τα παραπάνω
στοιχεία παρουσιάζονται στους παρακάτω πίνακες και γραφήματα. Σημειώνεται ότι στο Γράφημα 60 παρουσιάζονται
ξεχωριστά τα στοιχεία των εξαγωγών ορυκτών καυσίμων, λαμβάνοντας υπ’ όψη την μεγάλη διαφορά τους σε αξία σε
σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους.
Πίνακας 55: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής
προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2010-2012)
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
'27'
'72'
'84'
'60'
'39'
'23'
'61'
'25'
'21'
'08'
'22'
'29'
'73'
'76'
'48'
'20'
'32'
'83'
'38'
'68'
'85'
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΠΛΕΚΤΑ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΚΛΠ ΕΙΔΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦ.ΤΡΟΦΕΣ ΖΩΩΝ
ΕΝΔΥΜΑΤΑ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤ.ΠΛΕΚΤΑ
ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ,ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ,ΑΣΒΕΣΤ.ΤΣΙΜ.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΠΟΤΑ,ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΞΥΔΙ
ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ,ΣΙΔΗΡΟ-ΧΑΛΥΒΑ
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΔΕΨΙΚΑ - ΒΑΦΙΚΑ ΕΚΧΥΛΙΣΜΑΤΑ.ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ
ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ,ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΚΛΠ
ΜΗΧΑΝΕΣ,ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΛΠ
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
169
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
2010
2011
2012
270.542.163,00
431.967.930,00
680.549.725,00
112.751.711,00
40.956.313,00
13.416.659,00
10.896.848,00
8.690.277,00
7.249.399,00
6.251.217,00
5.502.592,00
4.229.830,00
4.116.583,00
3.887.805,00
3.527.056,00
3.449.338,00
3.439.078,00
3.407.106,00
2.605.732,00
2.575.113,00
2.397.549,00
2.282.549,00
2.222.163,00
2.054.213,00
272.311.231,00
45.271.087,00
12.172.311,00
10.698.733,00
9.756.341,00
6.723.988,00
3.466.359,00
3.740.654,00
3.813.921,00
5.165.719,00
2.803.214,00
1.914.344,00
3.668.267,00
4.212.780,00
4.127.947,00
2.923.187,00
2.922.832,00
2.885.911,00
2.266.235,00
4.225.614,00
2.059.263,00
527.737.825,00
46.576.866,00
8.902.573,00
12.140.332,00
8.866.116,00
8.059.560,00
2.607.511,00
2.428.227,00
3.962.219,00
8.037.180,00
2.438.662,00
1.514.101,00
3.260.512,00
3.040.051,00
3.346.065,00
2.277.442,00
3.732.241,00
2.649.126,00
2.063.817,00
2.658.798,00
3.001.095,00
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 66: Συνολικές εξαγωγές και εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων σε εκ. ευρώ από την ελληνική διασυνοριακή
περιοχή προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2010-2012)
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 67: Εξαγωγές της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Μετά τον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων, σημαντικό ποσοστό στις εξαγωγές της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής
κατέχει αυτός του Χυτοσιδήρου, σιδήρου και χάλυβα, με μία άνοδο της τάξεως των 5,5 εκ. ευρώ στο διάστημα 20102012, ενώ μικρή άνοδος φαίνεται και στον κλάδο των Υφασμάτων, πλεκτών και σχετικά σημαντική άνοδος σε αυτόν
των Καρπών και φρούτων, με την αξία των εξαγωγών τους να είναι το 2012 στα 12,14 εκ. ευρώ και 8,04 εκ. ευρώ
αντίστοιχα. Πτωτική τάση παρατηρείται στον κλάδο των Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών, από τα
13,42 εκ. ευρώ το 2010 στα 8,9 εκ. ευρώ το 2012, καθώς και στους κλάδους Ενδύματα, Αλάτι, θείο, γαίες, πέτρες,
γύψος, ασβέστης, τσιμέντο και Ποτά, αλκοολούχα υγρά και ξύδι, ενώ σχετικά σταθερές παραμένουν στο διάστημα 20102012 οι εξαγωγές Πλαστικών υλών και τεχνουργημάτων, με την αξία τους να κυμαίνονται στα 8 – 10 εκ. ευρώ.
170
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αρκετά διαφορετική εικόνα έως και το 2010, παρουσιάζεται αρχικά στις εξαγωγές των περιοχών της ελληνικής
διασυνοριακής περιοχής, χωρίς τη συμπερίληψη της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, όπου οι βασικοί εξαγωγικοί κλάδοι προς την
πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι αυτοί των Πυρηνικών αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών
και των Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων, με αξία 4,03 εκ. ευρώ και 2,4 εκ. ευρώ αντίστοιχα. Τα
στοιχεία αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 49 στο Γράφημα 61.
Πίνακας 56: Αξία σε ευρώ των εξαγωγών των βασικότερων εξαγωγικών κλάδων της διασυνοριακής περιοχής, εκτός
της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2010-2012)
CN2
ΚΛΑΔΟΣ
'20'
'27'
'84'
'08'
'21'
'25'
'76'
'72'
'39'
'83'
'16'
'18'
'48'
ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ,ΚΑΡΠΩΝ,ΦΡΟΥΤΩΝ
ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ,ΛΑΔΙΑ,ΚΕΡΙΑ.ΑΣΦΑΛΤΩΔΕΙΣ,ΥΛ.
ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΕΣ,ΛΕΒΗΤΕΣ,ΜΗΧΑΝΕΣ
ΚΑΡΠΟΙ,ΦΡΟΥΤΑ,ΦΛΟΥΔΕΣ ΕΣΠΕΡΙΔ/ΔΩΝ-ΠΕΠΟΝΙΩΝ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΑΛΑΤΙ,ΘΕΙΟ,ΓΑΙΕΣ,ΠΕΤΡΕΣ,ΓΥΨΟΣ,ΑΣΒΕΣΤ.ΤΣΙΜ.
ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΡΓΙΛΙΟ
ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ,ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ
ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ,ΨΑΡΙΩΝ,ΜΑΛΑΚΙΩΝ ΚΛΠ
ΚΑΚΑΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ
ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΑ.ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ
ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ
2010
2011
2012
19.194.480
2.409.294
1.266.429
4.026.472
1.407.810
1.258.063
1.086.916
1.064.712
770.293
706.987
695.162
663.475
565.529
537.618
33.748.093
2.067.697
10.989.741
1.609.772
4.365.460
1.402.332
908.967
1.427.022
2.201.717
994.769
734.653
937.078
398.570
811.900
23.296.143
2.737.117
5.539.915
1.128.352
1.928.780
1.553.011
1.473.818
1.360.389
862.863
1.144.855
934.734
537.427
454.511
580.524
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 68: Εξαγωγές της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής, εκτός της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2010-2012/ Ιδία επεξεργασία
Στο διάστημα 2011-2012 η αξία των εξαγωγών Παρασκευασμάτων λαχανικών, καρπών και φρούτων παραμένει σχετικά
σταθερό, κοντά στα 2 – 3 εκ. ευρώ, ενώ σημαντική πτώση, κοντά στα 3 εκ. ευρώ, έχουν οι εξαγωγές Πυρηνικών
αντιδραστήρων, λεβήτων και μηχανών. Στο ίδιο διάστημα παρατηρείται, όπως και στο σύνολο της διασυνοριακής
περιοχής, η εντυπωσιακή αύξηση στις εξαγωγές Ορυκτών καυσίμων, από 1,27 εκ. ευρώ το 2010 στα 5,54 εκ. ευρώ το
171
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2011 και 10,99 εκ. ευρώ το 2012. Αύξηση παρατηρείται επίσης και στις εξαγωγές Καρπών και φρούτων, από 1,4 εκ.
ευρώ το 2010 σε 4,37 εκ. ευρώ το 2012, ενώ σημαντική αύξηση στο διάστημα 2010-2012 κοντά στο 1,43 εκ. ευρώ,
παρατηρείται και στην συμμετοχή των διασυνοριακών περιοχών, πέρα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στις εξαγωγές
Χυτοσιδήρου, σιδήρου και χάλυβα, ένας κλάδος ιδιαίτερα σημαντικός για το σύνολο της διασυνοριακής περιοχής.
Φαίνεται ότι, με εξαίρεση του Πυρηνικούς αντιδραστήρες, λέβητες και μηχανές, οι διασυνοριακές περιοχές εκτός της
Π.Ε. Θεσσαλονίκης, στο διάστημα 2010 – 2012, διατήρησαν σχετικά σταθερά επίπεδα εξαγωγών στους βασικότερους
εξαγωγικού κλάδους, ενώ παρουσιάζονται και αυξήσεις σε αυτούς, με την περίπτωση των Ορυκτών καυσίμων να
αναδεικνύεται απότομα ως ο βασικότερος εξαγωγικός κλάδος.
Έτσι συμπεραίνεται ότι πέρα από τον κλάδο των Ορυκτών καυσίμων, ο οποίος αποτελεί τον βασικότερο εξαγωγικό κλάδο
της ελληνικής διασυνοριακής περιοχής, όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας στο σύνολο των Π.Ε., με και χωρίς την συμπερίληψη της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, η συγκεκριμένη χώρα
αποτελεί έναν εξαιρετικά σημαντικό εταίρο για τις ελληνικές διασυνοριακές περιοχές, και ειδικότερα μεμονωμένα για την
κάθε Π.Ε.
172
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Καταγραφή νομικού – θεσμικού πλαισίου στον εμποροοικονομικό τομέα
3.1. Εισαγωγή
Στο κεφάλαιο που ακολουθεί γίνεται μια καταγραφή του νομικού πλαισίου, όπως διαμορφώνεται από τις εθνικές και
κοινοτικές διατάξεις και αυτές του διεθνούς δικαίου, όπως προκύπτει από τους σημαντικότερους διεθνείς οργανισμούς,
σχετικούς με τον εμποροοικονομικό τομέα. Οι διατάξεις αυτές αφορούν το φορολογικό και τελωνειακό καθεστώς, καθώς
και τα γενικότερα στοιχεία που αφορούν τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές και διαδικασίες.
Στο πρώτο μέρος, γίνεται μια συνοπτική ανάλυση του νομικού πλαισίου που διέπει τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές,
σχετικά με το φορολογικό έδαφος της Ε.Ε. και τις εμπορικές διαδικασίες. Γίνεται μια παρουσίαση των στοιχείων που
αφορούν τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών και του φορολογικού πλαισίου των εμπορικών δραστηριοτήτων, τη
διακίνηση αγαθών εντός της κοινότητας και τις τριγωνικές συναλλαγές, ενώ αναλύονται ξεχωριστά ειδικές περιπτώσεις
απαλλαγής ΦΠΑ και των διαδικασιών που αφορούν τα προϊόντα με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.
Στη συνέχεια, αναλύεται το σύνολο των τελωνειακών ζητημάτων που αφορούν τις εξαγωγές και τις συναλλαγές με τρίτες
χώρες. Γίνεται μια παρουσίαση των θεμάτων που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο του εξαγωγικού εμπορίου, περιορισμούς
και απαγορεύσεις και δεσμεύσεις και γενικότερα εμπορικά και οικονομικά θέματα, όπως προκύπτουν από το διεθνές
δίκαιο, διαμορφωμένο από συμφωνίες στα πλαίσια διεθνών οργανισμών όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου
(ΠΟΕ), ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) κ.α.
Αρχικά γίνεται μια καταγραφή του βασικού θεσμικού πλαισίου που αφορά τελωνειακά και φορολογικά θέματα και τις
εξαγωγές, καθώς και των εγγράφων και διαδικασιών του εξαγωγικού εμπορίου, όπως τιμολόγια, πιστοποιητικά, άδειες
κ.α. Στη συνέχεια παρουσιάζονται θέματα που αφορούν τις τελωνειακές αρχές και τις αρμοδιότητές τους, ηλεκτρονικές
υπηρεσίες διεθνών συναλλαγών, διαδικασίες διεθνών παραδόσεων αγαθών, όπως εξέταση εμπορευμάτων,
δειγματοληψίες, δασμολόγια, διαδικασίες διακίνησης αγαθών, τριγωνικές συναλλαγές, καθώς και των ειδικών
διαδικασιών εξαγωγής αγαθών από την Ε.Ε. και φοροαπαλλαγών (ΕΔΔΑ).
Τέλος, γίνεται μια καταγραφή του βασικού φορολογικού πλαισίου σχετικά με ειδικά καθεστώτα συναλλαγών, όπως οι
ελεύθερες ζώνες και αποθήκες, η αποταμίευση, η διαμετακόμιση και η ενεργητική και παθητική τελειοποίηση.
Στο τελευταίο τμήμα του κεφαλαίου, γίνεται μια σύνοψη των σημαντικότερων περιορισμών, αντικινήτρων και λοιπών
εμποδίων των εξαγωγικών δραστηριοτήτων αναφορικά με τις αγορές – στόχους, όπως πρόεκυψαν από την ανάλυση
των στοιχείων των εξαγωγών ανά περιοχή στη διασυνοριακή περιοχή στο προηγούμενο κεφάλαιο της παρούσας μελέτης.
Αφορούν το νομικό και θεσμικό πλαίσιο των συναλλαγών αλλά και τη γενικότερη οικονομική κατάσταση που επηρεάζει
τις εμπορικές δραστηριότητες, όπως δασμοί, κόστος μεταφορών και ειδικές διαδικασίες.
173
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
3.2. Ευρετήριο
Στους παρακάτω πίνακες, για τη διευκόλυνση της μελέτης παρατίθενται οι συντομογραφίες που χρησιμοποιούνται στο
παρόν κεφάλαιο, καθώς και αλφαβητικό ευρετήριο και παραπομπές σελίδων για συγκεκριμένους όρους. Επίσης, στον
τελευταίο πίνακα παρατίθενται οι ορισμοί κάποιων βασικών όρων που αναλύονται στο παρόν κεφάλαιο.
Παρατίθενται:
-
Πίνακας Α: Συντομογραφίες.
-
Πίνακας Β: Αλφαβητικό ευρετήριο – Παραπομπές.
-
Πίνακας Γ: Ορισμοί.
Πίνακας 3.1: Συντομογραφίες
Συντομογραφία
AYO
ΔΕΚΤΚ
Ε.Ε.
ΕΔΥΟ
ΕΤΚ
ΕΦΚ
ΚΤΚ
ΚΦΑΣ
Κώδικας ΦΠΑ
Οδηγία ΕΦΚ
Οδηγία ΦΠΑ
ΦΠΑ
Επεξήγηση
Απόφαση Υπουργού Οικονομικών.
Καν (ΕΟΚ) 2454/93 της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 1993 για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του
Καν(ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (L253/11-10-1993). «Διατάξεις
Εφαρμογής Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα".
Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εγκύκλιος Διαταγή Υπουργείου Οικονομικών.
ν. 2960/01 (ΦΕΚ 265 Α 2001) «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας».
Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης.
Καν (ΕΟΚ) 2913/92 Συμβουλίου της 12ης Οκτωβρίου 1992 «Περί θεσπίσεως Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα» (L302/1910-1992).
Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών. Ν.4093/2012 (ΦΕΚ 222 Α), Παρ. Ε, Υποπαρ. Ε1.
ν. 2859 /00 (ΦΕΚ 259 Α) Κύρωση Κώδικα ΦΠΑ.
Οδηγία 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008(L009/14-1-2009), σχετικά με το γενικό καθεστώς των
ειδικών φόρων κατανάλωσης.
Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το κοινό σύστημα ΦΠΑ.
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας.
Πίνακας 3.2: Αλφαβητικό Ευρετήριο - Παραπομπές
Θέμα
Authorized Economic Operator (ΑΕΟ) – Εγκεκριμένος Οικονομικός Φορέας (ΕΟΦ).
EORI.
ICISnet.
Incoterms.
Intrastat.
Listing – Ανακεφαλαιωτικοί πίνακες ενδοκοινοτικών παραδόσεων – αποκτήσεων.
VIES.
Άδειες διεθνών οδικών μεταφορών.
Απαλλαγή ΦΠΑ με ΕΔΔΑ
Απλουστευμένες διαδικασίες εξαγωγής και καταγωγής
Απόδειξη ενδοκοινοτικής παράδοσης για σκοπούς απαλλαγής ΦΠΑ.
Απόδειξη κοινοτικού χαρακτήρα εμπορευμάτων
Αρμοδιότητα τελωνειακών αρχών.
Αρμοδιότητα τελωνειακών αρχών για έλεγχο τήρησης διατάξεων περί μεταφορών.
Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων.
Βασικό θεσμικό πλαίσιο.
Γ.Δ. Τελωνείων και ΕΦΚ.
Γ.Ε.ΜΗ.
Δασμοί αντιντάμπινγκ.
Δασμοί αντισταθμιστικοί.
Δασμολογητέα αξία.
Δασμολόγιο και δασμολογική κατάταξη.
Δειγματοληψία – Εξέταση εμπορευμάτων.
Δελτίο ΑΤΑ.
Δελτίο TIR.
174
Σημείο
3.6.2.27.
3.6.2.24.
3.6.2.25.
3.6.2.32.
3.6.1.10.
3.6.1.9.
3.6.1.8.
3.6.2.36.
3.6.1.12.
3.6.2.26.
3.6.1.7.
3.6.1.6.
3.6.2.12.
3.6.2.30.
3.6.2.38.
3.6.2.3.
3.6.2.13.
3.6.2.10.
3.6.2.2.
3.6.2.2.
3.6.2.17.
3.6.2.16.
3.6.2.15.
3.6.2.21.
3.6.2.19.
Σελίδα
270
264
266
283
193
191
191
306
195
268
189
188
241
277
308
219
242
227
218
218
251
249
245
262
259
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Θέμα
ΔΕΤΕ – Δικαιώματα Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών.
Διαδικασία απαλλαγής προϊόντων από ΦΠΑ για ταξιδιώτες (πολίτες τρίτων χωρών).
Διακίνηση αγαθών εντός της Ε.Ε.
Δικαιολογητικά απαιτούμενα κατά την εξαγωγή.
Διττής Χρήσης είδη – Εξαγωγή.
Έγγραφα υποστήριξης εξαγωγής.
Εκτελωνιστές – τελωνειακοί αντιπρόσωποι.
Ελεύθερες Ζώνες και Ελεύθερες Αποθήκες.
Ενδοκοινοτική παράδοση.
Έντυπα που συμπληρώνονται από τους μεταφορείς.
Εξόφληση συναλλαγών.
Επιβεβαίωση εξόδου εμπορευμάτων από την Ε.Ε.
Επιδοτούμενα Αγροτικά προϊόντα – Εξαγωγή.
Επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθείσας τελωνειακής οφειλής.
Επιστροφή ΕΦΚ καυσίμων σε εξαγωγικές βιομηχανίες.
Επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ.
Επιστροφή ΦΠΑ που έχει επιβληθεί σε ελληνικές επιχειρήσεις για δαπάνες που έχουν πραγματοποιήσει σε άλλο
Κ-Μ της Κοινότητας.
Ηλεκτρονική διασάφηση εξαγωγής. Διαδικασία – μηνύματα.
Ηλεκτρονικό τελωνείο.
Θεσμικό πλαίσιο εξωτερικού εμπορίου.
Καθεστώς ΦΠΑ ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Καταγωγή εμπορευμάτων.
Κοινοτική Διαμετακόμιση.
Κυρώσεις παραβάσεων κατά την εξαγωγή –ΕΤΚ.
Μέθοδοι πληρωμής στις διεθνείς συναλλαγές.
Μεταποίηση υπό Τελωνειακό Έλεγχο.
Μέτρα εμπορικής πολιτικής.
Μη συνεργάσιμα κράτη και Προνομιακά φορολογικά καθεστώτα.
Οριστική – προσωρινή εξαγωγή. Επανεξαγωγή.
Παροχή υπηρεσιών.
Πληροφορίες για εξαγωγή συγκεκριμένων προϊόντων σε συγκεκριμένες τρίτες χώρες.
Πρόδρομες Ουσίες – Εξαγωγή.
Προϊόντα ΕΦΚ.
Προτιμησιακά δασμολογικά καθεστώτα – Πίνακας.
Προτιμησιακή και μη προτιμησιακή καταγωγή – Πιστοποιητικά.
Συμψηφισμός οφειλών.
Ταχυδρομική διακίνηση εξαγομένων εμπορευμάτων.
Τελειοποίηση προς Επανεισαγωγή (Παθητική Τελειοποίηση).
Τελειοποίηση προς Επανεξαγωγή (Ενεργητική Τελειοποίηση).
Τελωνειακά καθεστώτα και τελωνειακοί προορισμοί.
Τελωνειακή Αποταμίευση.
Τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε.
Τιμολόγιο
Τριγωνικές συναλλαγές.
Φορολογικές διαδικασίες κατά την εξαγωγή.
Φορολογική Αποθήκη προϊόντων ΕΦΚ – ΕΤΚ.
Φορολογική Αποθήκη του Κώδικα ΦΠΑ.
Φορολογικό Έδαφος της Κοινότητας.
Φορολογικός εκπρόσωπος – αντιπρόσωπος.
Σημείο
3.6.2.14.
3.6.2.31.
3.6.1.4.
3.6.2.10.
3.6.2.35.
3.6.2.10.
3.6.2.11.
3.6.2.34.
3.6.1.2.
3.6.2.10.
3.6.1.16.
3.6.2.20.
3.6.2.35.
3.6.2.38.
3.6.2.33.
3.6.2.33.
3.6.2.33.
Σελίδα
244
279
186
227
302
227
240
297
181
227
205
261
302
308
288
288
288
3.6.2.9.
3.6.2.8.
3.6.2.1.
3.6.1.3.
3.6.2.18
3.6.2.19
3.6.2.29.
3.6.2.32.
3.6.2.34.
3.6.2.2.
3.6.1.14.
3.6.2.7.
3.6.1.17.
3.6.2.10.
3.6.2.35.
3.6.1.15.
3.6.2.18
3.6.2.18
3.6.2.38.
3.6.2.37.
3.6.2.34.
3.6.2.34.
3.6.2.5.
3.6.2.34.
3.6.2.4.
3.6.2.10.
3.6.1.11.
3.6.2.22.
3.6.1.15.
3.6.2.34.
3.6.1.1.
3.6.2.33.
222
221
216
182
252
259
274
283
297
218
197
221
206
227
302
198
252
252
308
306
297
297
220
297
220
227
193
263
198
297
180
288
Υποχρεώσεις ενδοκοινοτικής παράδοσης ως φορολογητέας πράξης.
3.6.1.5.
187
175
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πίνακας 3.3: Ορισμοί
Ορισμός
Επεξήγηση
Απόφαση.
Κάθε διοικητική πράξη που ανήκει στην τελωνειακή νομοθεσία και λαμβάνεται από τελωνειακή αρχή,
ρυθμίζει μια συγκεκριμένη περίπτωση και παράγει έννομα αποτελέσματα για ένα ή περισσότερα
καθορισμένα ή δυνάμενα να καθοριστούν πρόσωπα. Ο όρος αυτός καλύπτει και τις Δεσμευτικές
Δασμολογικές Πληροφορίες.
Διασάφηση.
Πράξη με την οποία ένα πρόσωπο δηλώνει, με τους απαιτούμενους τύπους και διαδικασίες, τη βούλησή του
να υπαγάγει ένα εμπόρευμα σε συγκεκριμένο τελωνειακό καθεστώς.
Διασαφιστής.
Το πρόσωπο που καταθέτει στο όνομά του την τελωνειακή διασάφηση ή εκείνος στο όνομα του οποίου
κατατίθεται μια τελωνειακή διασάφηση.
Δικαιούχος του καθεστώτος.
Το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου έγινε η διασάφηση ή πρόσωπο στο οποίο έχουν μεταβιβασθεί τα
δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του διασαφιστή σχετικά με τελωνειακό καθεστώς.
Εισαγωγή.
Σύμφωνα με τις κοινοτικές και εθνικές τελωνειακές διατάξεις:
Κάθε είσοδος εμπορεύματος προέλευσης τρίτης προς την Κοινότητα χώρας, που τίθεται σε ελεύθερη
κυκλοφορία (τελωνίζεται) και καταβάλλονται οι εισαγωγικοί δασμοί.
Σύμφωνα με άλλες εθνικές διατάξεις.
Κάθε άφιξη εμπορεύματος στην Ελληνική Επικράτεια, προερχόμενο από οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός
Ελλάδας, π.χ.:
ν.4072/12 (ΦΕΚ 86 Α), Μέρος Πρώτο, Κεφάλαιο ΣΤ΄ με τίτλο «Εξωτερικό εμπόριο» , άρθρο 34 περ. β΄.
ν.3054/02 (ΦΕΚ 230 Α) «Οργάνωση αγοράς πετρελαιοειδών» άρθρο 3 παρ. 4.
Εισαγωγικοί δασμοί.
Εξαγωγή.
-
οι δασμοί και οι φορολογικές επιβαρύνσεις ισοδύναμου αποτελέσματος που καταβάλλονται κατά την
εισαγωγή των εμπορευμάτων,
-
οι επιβαρύνσεις κατά την εισαγωγή, που θεσπίζονται στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής ή
των ειδικών καθεστώτων που εφαρμόζονται σε ορισμένα εμπορεύματα που προκύπτουν από τη
μεταποίηση γεωργικών προϊόντων.
Σύμφωνα με τις κοινοτικές και εθνικές τελωνειακές διατάξεις:
Κάθε έξοδος εμπορεύματος από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, για το οποίο έχουν τηρηθεί
διατυπώσεις εξαγωγής και έχουν καταβληθεί οι τυχόν οφειλόμενοι εξαγωγικοί δασμοί.
Σύμφωνα με άλλες εθνικές διατάξεις.
Κάθε έξοδος εμπορεύματος από την Ελληνική Επικράτεια, με προορισμό οποιαδήποτε χώρα, Κοινοτική ή μη
Κοινοτική, π.χ,:
ν.4072/12 (ΦΕΚ 86 Α), Μέρος Πρώτο, Κεφάλαιο ΣΤ΄ με τίτλο «Εξωτερικό εμπόριο» , άρθρο 34 περ. γ΄.
ν.3054/02 (ΦΕΚ 230 Α) «Οργάνωση αγοράς πετρελαιοειδών» άρθρο 3 παρ. 5.
Εξαγωγικοί δασμοί.
-
οι δασμοί και οι φορολογικές επιβαρύνσεις ισοδύναμου αποτελέσματος που καταβάλλονται κατά την
εξαγωγή των εμπορευμάτων
-
οι επιβαρύνσεις κατά την εξαγωγή που θεσπίζονται στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής ή των
ειδικών καθεστώτων που εφαρμόζονται σε ορισμένα εμπορεύματα που προκύπτουν από την
μεταποίηση γεωργικών προϊόντων.
Επιτήρηση από τις
τελωνειακές αρχές.
Οι ενέργειες στις οποίες προβαίνουν γενικά οι εν λόγω αρχές ώστε να εξασφαλίζουν την τήρηση της
τελωνειακής νομοθεσίας και ενδεχομένως των άλλων διατάξεων που ισχύουν για τα εμπορεύματα που
βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση.
Κοινοτικά εμπορεύματα.
Τα εμπορεύματα:
-
που παρασκευάζονται ή παράγονται εξ ολοκλήρου στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας υπό τους
όρους που αναφέρονται στο άρθρο 23 του ΚΤΚ, χωρίς την ενσωμάτωση σε αυτά εμπορευμάτων που
εισάγονται από χώρες ή εδάφη που δεν αποτελούν μέρος του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας. Τα
εμπορεύματα που παράγονται από εμπορεύματα που έχουν τεθεί υπό τελωνειακό καθεστώς αναστολής
δεν θεωρούνται ότι κέκτηνται κοινοτικού χαρακτήρα στις περιπτώσεις ιδιαίτερης οικονομικής σημασίας
που προσδιορίζονται με τη διαδικασία της Επιτροπής·
-
που εισάγονται από χώρες ή εδάφη που δεν αποτελούν μέρος του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας
και τα οποία έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία
-
που παρασκευάζονται ή παράγονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, είτε αποκλειστικά από
εμπορεύματα που αναφέρονται στην ανωτέρω δεύτερη περίπτωση, είτε από εμπορεύματα που
αναφέρονται στην πρώτη και στη δεύτερη περίπτωση.
-
Τα κοινοτικά εμπορεύματα χάνουν τον τελωνειακό τους χαρακτηρισμό από τη στιγμή που
μεταφέρονται εκτός του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας.
176
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Ορισμός
Μη κοινοτικά εμπορεύματα.
Οφειλέτης.
Παράδοση εμπορευμάτων.
Επεξήγηση
Προσκόμιση εμπορευμάτων
στο τελωνείο.
Η ενημέρωση των τελωνειακών αρχών σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται για την προσκόμιση
των εμπορευμάτων στο τελωνείο ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος έχει καθοριστεί ή εγκριθεί από τις
τελωνειακές αρχές.
Πρόσωπο.
-
είτε ένα φυσικό πρόσωπο,
-
εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο, κάθε πρόσωπο που έχει στην Κοινότητα τη συνήθη κατοικία
του,
Πρόσωπο εγκατεστημένο
στην Κοινότητα.
Εμπορεύματα άλλα από εκείνα που αναφέρονται στον ορισμό «Κοινοτικά εμπορεύματα».
Κάθε πρόσωπο που υποχρεούται να καταβάλει το ποσό τελωνειακής οφειλής.
Η διάθεση των εμπορευμάτων από τις τελωνειακές αρχές για τους σκοπούς που ορίζει το τελωνειακό
καθεστώς στο οποίο υπάγονται.
είτε ένα νομικό πρόσωπο,
είτε, εφόσον προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία, ένωση προσώπων που έχει δικαιοπρακτική
ικανότητα, αλλά δεν είναι νομικό πρόσωπο.
Τελωνειακές αρχές.
Τελωνειακή οφειλή.
εφόσον πρόκειται για νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων, κάθε πρόσωπο που έχει στην Κοινότητα
την καταστατική του έδρα, την κεντρική του διοίκηση ή μόνιμη εγκατάσταση.
Οι αρχές που είναι αρμόδιες μεταξύ άλλων για την εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας.
Η υποχρέωση προσώπου να καταβάλει τους εισαγωγικούς δασμούς (τελωνειακή οφειλή κατά την εισαγωγή)
ή τους εξαγωγικούς δασμούς (τελωνειακή οφειλή κατά την εξαγωγή) που επιβάλλονται σε συγκεκριμένα
εμπορεύματα σύμφωνα με τις ισχύουσες κοινοτικές διατάξεις.
Τελωνειακοί έλεγχοι.
Συγκεκριμένες πράξεις των τελωνειακών αρχών με σκοπό την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής των
τελωνειακών κανόνων και άλλων νομοθετικών διατάξεων που διέπουν την είσοδο, την έξοδο, τη
διαμετακόμιση, τη μεταφορά και την τελική χρήση εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του τελωνειακού
εδάφους της Κοινότητας και τρίτων χωρών, καθώς και την παρουσία εμπορευμάτων που δεν έχουν κοινοτικό
χαρακτήρα· οι πράξεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν εξέταση των εμπορευμάτων, έλεγχο των δεδομένων
της διασάφησης και της ύπαρξης και της γνησιότητας ηλεκτρονικών ή γραπτών εγγράφων, έλεγχο των
λογιστικών βιβλίων και άλλων στοιχείων των επιχειρήσεων, έλεγχο των μεταφορικών μέσων, έλεγχο των
αποσκευών και άλλων εμπορευμάτων που μεταφέρονται ή φέρονται από πρόσωπα, καθώς και διενέργεια
διοικητικών ερευνών και άλλες παρόμοιες πράξεις.
Τελωνειακός χαρακτηρισμός.
Τελωνείο.
Ο χαρακτηρισμός εμπορεύματος ως κοινοτικού ή μη κοινοτικού.
Τελωνείο εισαγωγής.
Το οριζόμενο από τις τελωνειακές αρχές και σύμφωνα με τους τελωνειακούς κανόνες τελωνείο, στο οποίο
πρέπει να πραγματοποιούνται οι διατυπώσεις προκειμένου τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο
τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας να λάβουν τελωνειακό προορισμό ή χρήση, όπως επίσης και οι
κατάλληλοι έλεγχοι βάσει των κινδύνων.
Τελωνείο εισόδου.
Το οριζόμενο από τις τελωνειακές αρχές και σύμφωνα με τους τελωνειακούς κανόνες τελωνείο, στο οποίο
προσκομίζονται χωρίς καθυστέρηση τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της
Κοινότητας και στο οποίο υποβάλλονται στους κατάλληλους ελέγχους εισόδου βάσει των κινδύνων.
Τελωνείο εξαγωγής.
Το οριζόμενο από τις τελωνειακές αρχές και σύμφωνα με τους τελωνειακούς κανόνες τελωνείο, στο οποίο
πρέπει να ολοκληρώνονται οι διατυπώσεις προκειμένου τα εμπορεύματα που εξέρχονται από το τελωνειακό
έδαφος της Κοινότητας να λάβουν τελωνειακό προορισμό ή χρήση, όπως επίσης και οι κατάλληλοι έλεγχοι
βάσει των κινδύνων.
Τελωνείο εξόδου.
Το οριζόμενο από τις τελωνειακές αρχές και σύμφωνα με τους τελωνειακούς κανόνες τελωνείο στο οποίο
προσκομίζονται τα εμπορεύματα πριν εξέλθουν από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας και στο οποίο
υποβάλλονται σε τελωνειακούς ελέγχους όσον αφορά την εφαρμογή των διατυπώσεων εξόδου και στους
κατάλληλους ελέγχους βάσει των κινδύνων.
Οποιαδήποτε υπηρεσία στην οποία μπορούν να γίνουν, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, οι διατυπώσεις που
προβλέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία.
3.3. Συμφωνίες πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με Ε.Ε.
Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει συνάψει συμφωνία (προτιμησιακή) σταθεροποίησης και
σύνδεσης με την Ε.Ε., που τελεί σε ισχύ από το έτος 2004. Σχετική η αρ. 2004/239/ΕΚ Απόφαση του Συμβουλίου και
της Επιτροπής, της 23ης Φεβρουαρίου 2004. Με την συμφωνία αυτή επιτυγχάνεται η πλήρης ή σταδιακή ή ποσοστιαία
κατάργηση των δασμών για τα προϊόντα καταγωγής του ενός συμβαλλόμενου μέλους κατά την εισαγωγή τους στο άλλο
συμβαλλόμενο μέλος.
177
TRAWBOR
Στην συμφωνία αυτή
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αναφέρονται και θέματα μεταφορών, καθώς επίσης εμπορίου υπηρεσιών. Μεταξύ πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και Ε.Ε. δεν έχει συναφθεί άλλη συμφωνία εμπορικοοικονομικού
χαρακτήρα.
3.4. Συμφωνίες πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με Ελλάδα.
Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν έχει συνάψει καμία διμερή οικονομική ή εμπορική συμφωνία
με την Ελλάδα, πέραν της προτιμησιακής συμφωνίας που έχει συνάψει με την Ε.Ε. και στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα
ως Κ-Μ της Κοινότητας.
Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών υπάρχει κατάλογος συμφωνιών γενικότερου ενδιαφέροντος (παρατίθεται)
από τις οποίες έχουν ενδιαφέρον οι παρακάτω τρεις:

Ενδιάμεση Συμφωνία (Νέα Υόρκη,13.9.95), με την οποία άρχισε η ανάπτυξη των διμερών σχέσεων της χώρας μας
με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και βάσει της οποίας ισχύει μεταξύ άλλων η συμφωνία
που αφορά θέματα υδρο-οικονομίας (18.6.1959).

Πρωτόκολλο για τις μεταφορές και τηλεπικοινωνίες (Αθήνα 20.10.95).

Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας συνυπέγραψε, στις 25.10.2005, στην Αθήνα τη Συνθήκη για
την Ενεργειακή Κοινότητα των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης. Στις 17.11.2006, πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια η πρώτη
Σύνοδος Υπουργών της Ενεργειακής Κοινότητας, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης την 1.7.2006.
Συμφωνίες Ελλάδας – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
Ενδιάμεση Συμφωνία (Νέα Υόρκη,13.9.95), με την οποία άρχισε η ανάπτυξη των διμερών σχέσεων της χώρας μας με
την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και βάσει της οποίας ισχύει μεταξύ άλλων η συμφωνία που
αφορά θέματα υδρο-οικονομίας (18.6.1959)12.
Μνημόνιο περί εφαρμογής Πρακτικών Μέτρων (Σκόπια 13.10.95).
Πρωτόκολλο για τις μεταφορές και τηλεπικοινωνίες (Αθήνα 20.10.95).
Μονογραφήθηκε στην Αθήνα, σε υπηρεσιακό επίπεδο, Συμφωνία Αμοιβαίας Προστασίας και Προώθησης
Επενδύσεων (18.3.97). Εκκρεμεί η υπογραφή της.
Διμερής Συμφωνία (Αθήνα 8.7.1999), χωρίς ειδικότερο τίτλο. Αφορά στην ανάπτυξη υποδομών στον τομέα της
ενέργειας συμπεριλαμβανομένης της παροχής και διύλισης αργού πετρελαίου, στρατηγικού επενδυτή ELPET S.A.
Μνημόνιο κατανόησης (MοU) για την αειφόρο ανάπτυξη και το περιβάλλον (Σκόπια 4.9. 2000).
Συμφωνία για ένα πενταετές πρόγραμμα αναπτυξιακής συνεργασίας- αφορά το ΕΣΟΑΒ (Σκόπια 30.7.2002).
Νόμος 3196/2003 αρθ.30 ΦΕΚ 274 Α΄ από 2.12.2003., όπου συμπεριελήφθη ρύθμιση για υλοποίηση του σκέλους
του ΕΣΟΑΒ που αφορά στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και ίδρυση Προξενείου, το οποίο
συμπεριλαμβάνει και Γραφείο Ο.Ε.Υ, στο Μοναστήρι (Μπίτολα).
Μνημόνιο για την αμοιβαία ίδρυση Γραφείων για Προξενικές Οικονομικές και Εμπορικές υποθέσεις στο Μοναστήρι και
στην Θεσ/νικη (Σκόπια 22.1.2004). Τέθηκε στην πράξη σε ισχύ με τον προαναφερθέντα Νόμο.
Σε εξέλιξη βρίσκονταν διαπραγματεύσεις για σύναψη διμερούς Συμφωνίας Εποχιακής Απασχόλησης αλλά από
1.1.2006 ισχύει ο νέος μεταναστευτικός μας νόμος 3386/05, στο άρθρο 86 του οποίου προβλέπεται η εποχιακή
απασχόληση. Το άρθρο αυτό εφαρμόζεται και για τους υπηκόους της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας και, συνεπώς, δεν απαιτείται η σύναψη ειδικής συμφωνίας.
Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας συνυπέγραψε, στις 25.10.2005, στην Αθήνα τη Συνθήκη για
12
Οι συμφωνίες με διαφορετικό χρώμα γραμματοσειράς επισημαίνονται ως οι πλέον ουσιαστικές στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών
178
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
την Ενεργειακή Κοινότητα των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης. Στις 17.11.2006, πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια η πρώτη
Σύνοδος Υπουργών της Ενεργειακής Κοινότητας, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης την 1.7.2006. Στο περιθώριο
αυτής, στελέχη της ΔΕΗ και της ΔΕΣΜΗΕ συναντήθηκαν με την Διοίκηση της MEPSO (κρατική εταιρία δικτύου
μεταφοράς ηλεκτρισμού) και της ELEM (κρατικής εταιρίας παραγωγής ηλεκτρισμού).
Έχουν επίσης υπογραφεί συμφωνημένα πρακτικά στο πλαίσιο των κατωτέρω συναντήσεων:
- Συμφωνημένα πρακτικά της συνάντησης για τα θέματα υδρο-οικονομίας μεταξύ αντιπροσωπειών του πρώτου
συμβαλλομένου μέρους και του δευτέρου συμβαλλομένου μέρους στην ενδιάμεση συμφωνία της Νέας Υόρκης της
13ης Σεπτεμβρίου 1955(Αθήνα 10.9.1997).
- Συμφωνημένα πρακτικά της Ad hoc συνάντησης για τα διασυνοριακά ύδατα (Αθήνα 5.7.2002).
- Αποτέλεσμα της τριμερούς συνάντησης της Μόνιμης Μικτής Επιτροπής των χωρών που συνορεύουν με την λίμνη
Μεγάλη Πρέσπα (Καστοριά 25.9.2003).
- Πρωτόκολλο της τριμερούς ad hoc συνάντησης εμπειρογνωμόνων για την Πρέσπα (Πρέσπα 24.5.2005).
3.5. Συμφωνίες πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με χώρες ΝΑ Ευρώπης.
Χώρες ΝΑ Ευρώπης
Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι ουσιαστικά μια άλλη ονομασία της Βαλκανικής χερσονήσου. Συνεπώς χώρες της ΝΑ
Ευρώπης είναι η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Κροατία, το Μαυροβούνιο, η Σερβία, η πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και η περιοχή του Κοσσόβου.
Επίσης, ως χώρες της ΝΑ Ευρώπης θεωρούνται ενίοτε η Ρουμανία, η Σλοβενία (η ίδια αυτοχαρακτηρίζεται ως «χώρα της
Κεντρικής Ευρώπης») και η Τουρκία.
Από τις παραπάνω χώρες η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Κροατία, η Ρουμανία και η Σλοβενία είναι πλήρη μέλη της Ε.Ε., ενώ
η Τουρκία τελεί σε τελωνειακή ένωση με την Ε.Ε.
Οικονομικές και Εμπορικές Συμφωνίες της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με χώρες της ΝΑ
Ευρώπης.
Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει συνάψει τις παρακάτω συμφωνίες που δημιουργούν
πολυμερές καθεστώς ελεύθερων συναλλαγών (μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών υπάρχουν και χώρες της ΝΑ
Ευρώπης):

Με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Με την Ε.Ε. (28 K-M) – Συμφωνία (προτιμησιακή) Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (αναφέρεται και παραπάνω στο
σημείο 3.3).

Με την Central European Free Trade Agreement (CEFTA), της οποίας μέλη είναι, πέραν της πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας, η Αλβανία, η Μολδαβία, η Κροατία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Βοσνία – Ερζεγοβίνη
και (η περιοχή) του Κοσσόβου.

Με την European Free Trade Association (EFTA) ή Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) της οποίας
μέλη είναι η Ελβετία, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία.

Με την Τουρκία και την Ουκρανία, με τις οποίες ισχύει καθεστώς ελεύθερου εμπορίου.
179
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
3.6. Τελωνειακές, φορολογικές και άλλες συναφείς νομικές διαδικασίες - καθεστώς μεταφορών.
Στην ενότητα που ακολουθεί περιγράφεται το νομικό πλαίσιο που διέπει τις ενδοκοινοτικές και εξωκοινοτικές εμπορικές
συναλλαγές, σχετικά με θέματα φορολογικά και τελωνειακά, καθώς και θέματα που αφορούν διαδικασίες του διεθνούς
εμπορίου.
3.6.1.Ενδοκοινοτικές Συναλλαγές.
3.6.1.1. Φορολογικό έδαφος της Κοινότητας.
Με την Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2006 «σχετικά με το κοινό σύστημα Φόρου
Προστιθέμενης Αξίας» (L 347/11-12-2006) (στο εξής Οδηγία ΦΠΑ), που αντικατέστησε την Οδηγία 77/388/ΕΟΚ,
θεσπίσθηκε το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ).
Η βασική αρχή του κοινού συστήματος ΦΠΑ συνίσταται στην επιβολή επί των αγαθών και των υπηρεσιών ενός γενικού
φόρου κατανάλωσης, ακριβώς ανάλογου με την τιμή των αγαθών και των υπηρεσιών, όποιος και αν είναι ο αριθμός των
πράξεων, που παρεμβάλλονται στη διαδικασία παραγωγής και διανομής πριν από το στάδιο επιβολής του φόρου.
Σε κάθε πράξη, ο ΦΠΑ, που υπολογίζεται στην τιμή του αγαθού ή της υπηρεσίας, με τον συντελεστή που εφαρμόζεται
στο αγαθό αυτό ή στην υπηρεσία αυτή, είναι απαιτητός μετά την αφαίρεση του ποσού του φόρου, ο οποίος επιβάρυνε
άμεσα το κόστος των διαφόρων στοιχείων, τα οποία συνθέτουν την τιμή.
Το κοινό σύστημα ΦΠΑ εφαρμόζεται μέχρι και το στάδιο του λιανικού εμπορίου. Η ανωτέρω αναφερόμενη Οδηγία είναι
υποχρεωτικά εφαρμοστέα από τα 28 Κ-Μ της Κοινότητας, εκτός των περιπτώσεων που ρητά προβλέπεται από τις
διατάξεις της.
Στην Ελλάδα, οι διατάξεις της Οδηγίας αυτής έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο και συγκεκριμένα στον ν.2589/00
«Κώδικας ΦΠΑ».
Στα άρθρα 5-7 της Οδηγίας ΦΠΑ καθορίζεται το πεδίο εδαφικής εφαρμογής της, αποκαλούμενο και ως «Φορολογικό
έδαφος της Κοινότητας», όπως παρακάτω:
«Άρθρο 5
Για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, νοούνται ως:
1) «Κοινότητα» και «έδαφος της Κοινότητας»: το σύνολο των εδαφών των κρατών μελών, όπως ορίζονται στο σημείο
2
2) «κράτος μέλος» και «έδαφος κράτους μέλους», το έδαφος κάθε κράτους μέλους της Κοινότητας στο οποίο
εφαρμόζεται η Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, σύμφωνα με το άρθρο της 299, εκτός των
εδαφών που απαριθμούνται στο άρθρο 6 της παρούσας οδηγίας
3) «τρίτα εδάφη», τα εδάφη που απαριθμούνται στο άρθρο 6
4) «τρίτες χώρες», κάθε κράτος ή έδαφος στο οποίο δεν εφαρμόζεται η Συνθήκη
Άρθρο 6
1) Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται στα ακόλουθα εδάφη που αποτελούν τμήμα του τελωνειακού εδάφους της
Κοινότητας:
α) το Άγιον Όρος
β) τις Κανάριες νήσους
γ) τα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα
δ) τις νήσους Ώλαντ (Αland)
ε) τις αγγλονορμανδικές νήσους
180
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
2) Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται στα ακόλουθα εδάφη που δεν αποτελούν τμήμα του τελωνειακού εδάφους της
Κοινότητας:
α) τη νήσο Ελιγολάνδη
β) την περιοχή του Μπύζιγκεν
γ) τη Θέουτα
δ) τη Μελίλια
ε) το Λιβίνιο
στ) την Καμπιόνε ντ' Ιτάλια
ζ) τα ιταλικά ύδατα της λίμνης του Λουγκάνο
Άρθρο 7
1) Λαμβανομένων υπόψη των συμβάσεων και συνθηκών που έχουν συνάψει αντίστοιχα με τη Γαλλία, το Ηνωμένο
Βασίλειο και την Κύπρο, το Πριγκιπάτο του Μονακό, τη νήσο του Μαν και τις ζώνες κυριαρχίας του Ηνωμένου
Βασιλείου στο Ακρωτήρι και τη Δεκέλεια δεν θεωρούνται ως τρίτες χώρες για τους σκοπούς της εφαρμογής της
οδηγίας.
2) Τα Κ-Μ λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι πράξεις που διενεργούνται από ή προς το
Πριγκιπάτο του Μονακό αντιμετωπίζονται ως πράξεις διενεργούμενες από ή προς τη Γαλλία, οι πράξεις που
διενεργούνται από ή προς τη νήσο του Μαν αντιμετωπίζονται ως πράξεις διενεργούμενες από ή προς το Ηνωμένο
Βασίλειο, και ότι οι πράξεις που διενεργούνται από ή προς τις περιοχές των ζωνών κυριαρχίας του Ηνωμένου
Βασιλείου στο Ακρωτήρι και τη Δεκέλεια αντιμετωπίζονται ως πράξεις διενεργούμενες από ή προς την Κύπρο.
Σημειώνεται ότι ισχύουν ειδικές τελωνειακές διατάξεις για τα εδάφη που είναι τμήματα του τελωνειακού εδάφους της
Κοινότητας αλλά όχι και του φορολογικού εδάφους αυτής.
3.6.1.2. Ορισμός – στοιχεία ενδοκοινοτικής παράδοσης.
Ορισμός
«Ενδοκοινοτική παράδοση» αγαθών είναι η παράδοση αγαθών (παράδοση αγαθών: άρθρα 14-18 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρα
5-7 του Κώδικα ΦΠΑ), τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται εκτός του αντίστοιχου εδάφους του κράτους μέλους
παράδοσης, αλλά εντός της Κοινότητας από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλο πρόσωπο που ενεργεί για
λογαριασμό τους, εφόσον η παράδοση αυτή πραγματοποιείται για άλλον υποκείμενο στον φόρο ή για νομικό πρόσωπο
μη υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί με αυτή την ιδιότητα σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος
αναχώρησης της αποστολής ή της μεταφοράς των αγαθών (άρθρο 138 παρ. 1 της Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 28 παρ. 1
του Κώδικα ΦΠΑ).
Οι τηρούμενες κατά την «ενδοκοινοτική παράδοση» διαδικασίες είναι καθαρά φορολογικές. Εξαίρεση αποτελεί η
ενδοκοινοτική παράδοση αγαθών που υπόκεινται σε ΕΦΚ (ενεργειακά προϊόντα και ηλεκτρική ενέργεια, οινοπνευματώδη
και καπνικά), όπου πέραν των φορολογικών διαδικασιών προβλέπονται και τελωνειακές διαδικασίες (Οδηγία ΦΠΑ και
Μέρος Τρίτο του ΕΤΚ).
Η παράδοση αυτή απαλλάσσεται από το ΦΠΑ.
Βασικά στοιχεία ενδοκοινοτικής παράδοσης.
Από τις διατάξεις της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας περί ΦΠΑ απορρέει ότι ο χαρακτηρισμός μιας ενδοκοινοτικής
παράδοσης ή απόκτησης πρέπει να πραγματοποιείται βάσει των παρακάτω αντικειμενικών στοιχείων:

τα αγαθά αποστέλλονται ή μεταφέρονται, από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλον που ενεργεί για
λογαριασμό τους, εκτός του εδάφους του Κ-Μ αναχώρησης αλλά εντός της Κοινότητας - Διέλευση των συνόρων.
181
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

οι παραδόσεις (πωλήσεις) πραγματοποιούνται προς άλλον υποκείμενο στο φόρο ή προς μη υποκείμενο νομικό
πρόσωπο, που, σε Κ-Μ διαφορετικό από το Κ-Μ αποστολής, ενεργεί υπό την ιδιότητα του υποκειμένου στο φόρο ή
του μη υποκειμένου στο φόρο νομικού προσώπου - Εγγεγραμμένοι και οι δύο στο VIES.

Εξομοιώνονται με ενδοκοινοτικές παραδόσεις και οι διακινήσεις εμπορευμάτων από ένα Κ-Μ σε άλλο Κ-Μ για τις
ανάγκες της ίδιας επιχείρησης. Στις περιπτώσεις αυτές ορίζεται φορολογικός αντιπρόσωπος και ισχύουν όλα τα
παραπάνω εκτός της πώλησης (π.χ. Καθεστώς άρθρου 42, αποστολή εμπορευμάτων από Ελλάδα στην Ιταλία για
αποθήκευση και μελλοντική πώληση κ.λπ.).

Επειδή η ενδοκοινοτική απόκτηση φορολογείται στη χώρα προορισμού του εμπορεύματος, η αντίστοιχη
ενδοκοινοτική παράδοση στη χώρα προέλευσης πρέπει να απαλλάσσεται από το φόρο, προκειμένου να αποφεύγεται
διπλή φορολογία και η παραβίαση της αρχής της ουδετερότητας του ΦΠΑ. Ενώ η ενδοκοινοτική απόκτηση
εμφανίζεται στη θέση της φορολόγησης κατά την εισαγωγή, η απαλλαγή της ενδοκοινοτικής παράδοσης αντικαθιστά
την απαλλαγή κατά την εξαγωγή.
Ακόμα, ως στοιχεία της ενδοκοινοτικής παράδοσης μπορούν να θεωρηθούν:

Τα έγγραφα ή οι εγγραφές που υποχρεούται να εκδίδει / καταχωρεί ο πωλητής (Τιμολόγιο, INTRASTAT,
Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Ενδοκοινοτικών Παραδόσεων (Listing) κ.λπ.)

Τα φορτωτικά έγγραφα που πρέπει υποχρεωτικά να συνοδεύουν τη μεταφορά.
3.6.1.3. Καθεστώς ΦΠΑ (Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών).
Ο ΦΠΑ είναι ένας γενικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στις εμπορικές δραστηριότητες που αφορούν την
παραγωγή, τη διανομή αγαθών και την παροχή υπηρεσιών. Με την Οδηγία ΦΠΑ κωδικοποιούνται οι διατάξεις για τη
δημιουργία ενός κοινού συστήματος ΦΠΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Οι διατάξεις της ανωτέρω οδηγίας έχουν
ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο της Ελλάδας και συγκεκριμένα στον Κώδικα ΦΠΑ.
Το κοινό σύστημα ΦΠΑ εφαρμόζεται στα αγαθά και τις υπηρεσίες που αγοράζονται και πωλούνται προς κατανάλωση
στην Ε.Ε. Ο ΦΠΑ υπολογίζεται σε συνάρτηση με την αξία που προστίθεται στα αγαθά ή τις υπηρεσίες σε κάθε στάδιο
της παραγωγής και της αλυσίδας διανομής, ανεξαρτήτως του αριθμού των πράξεων συναλλαγής, επιβαρύνοντας τον
τελικό καταναλωτή.
Ο προμηθευτής των αγαθών ή των υπηρεσιών (ο υποκείμενος στον φόρο) καταβάλλει στην εθνική φορολογική αρχή
της χώρας του το ΦΠΑ που έχει εισπράξει για τα αγαθά ή τις υπηρεσίες αφού εκπέσει το ΦΠΑ που κατέβαλε στους
προμηθευτές του.
Εδαφική εφαρμογή
Το πεδίο εδαφικής εφαρμογής της Οδηγίας ΦΠΑ ή αλλιώς «φορολογικό έδαφος της Κοινότητας» αναφέρεται παραπάνω
στο σημείο 3.6.1.1.
Υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα
Υποκείμενος στο φόρο είναι το πρόσωπο που ασκεί, κατά τρόπο ανεξάρτητο και σε οποιονδήποτε τόπο, οικονομική
δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον επιδιωκόμενο σκοπό και τα αποτελέσματα της δραστηριότητας αυτής. Ως
οικονομική δραστηριότητα θεωρείται κάθε δραστηριότητα του παραγωγού, του εμπόρου ή του παρέχοντος υπηρεσίες.
182
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ως υποκείμενο στο φόρο θεωρείται επίσης κάθε άλλο πρόσωπο το οποίο διενεργεί ευκαιριακά παράδοση καινούργιου
μεταφορικού μέσου που μεταφέρεται σε άλλο Κ-Μ.
Τα Κ-Μ μπορούν επίσης να θεωρούν υποκείμενο στο φόρο οποιονδήποτε πραγματοποιεί ευκαιριακά πράξη σχετική με
οικονομική δραστηριότητα.
Μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα
Ένα πρόσωπο θεωρείται μη υποκείμενο στο φόρο για σκοπούς ΦΠΑ όταν:

Δε θεωρείται ότι ασκεί οικονομική δραστηριότητα κατά τρόπο ανεξάρτητο όπως π.χ. οι μισθωτοί και λοιπά φυσικά
πρόσωπα τα οποία συνδέονται με τον εργοδότη τους με σύμβαση εργασίας ή με οποιαδήποτε άλλη νομική σχέση
που δημιουργεί δεσμούς εξάρτησης.

Το Ελληνικό Δημόσιο, οι Δήμοι, οι Κοινότητες και τα λοιπά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου για τις πράξεις
παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών που ενεργούν κατά την εκπλήρωση αποστολής τους, ακόμα και αν
εισπράττουν τέλη, δικαιώματα ή εισφορές. Δηλαδή τα πρόσωπα αυτά εξαιρούνται από το φόρο μόνο για τις πράξεις
κατά τις οποίες ενεργούν ως δημόσια εξουσία, ενώ για τις λοιπές πράξεις υπόκεινται στο φόρο.
Φορολογητέες πράξεις
Ενδοκοινοτική παράδοση: Η πράξη παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών που παραδίδονται, παρέχονται και
αποστέλλονται ή μεταφέρονται σε άλλο Κ-Μ.
Ενδοκοινοτική απόκτηση: Η πράξη απόκτησης αγαθών ή λήψης υπηρεσιών που παραδίδονται, παρέχονται και
αποστέλλονται ή μεταφέρονται από άλλο Κ-Μ.
Δεν θεωρείται ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών:
α) από υποκείμενο στο φόρο που υπάγεται στο ειδικό καθεστώς των αγροτών,
β) από υποκείμενο στο φόρο που πραγματοποιεί μόνο παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών,
παρέχουν κανένα δικαίωμα έκπτωσης και
γ) από μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο, εφόσον το ύψος των συναλλαγών αυτών, χωρίς
οφείλεται στο Κ-Μ της αναχώρησης της αποστολής ή της μεταφοράς, δεν υπερβαίνει κατά την
διαχειριστική περίοδο το ποσό των 10.000 ευρώ και κατά την τρέχουσα διαχειριστική περίοδο δεν
ποσό αυτό.
που δεν του
το ΦΠΑ, που
προηγούμενη
υπερβαίνει το
Απαιτητό του φόρου.
Ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά την έκδοση του τιμολογίου ή κατά τη λήξη της προθεσμίας που προβλέπεται στο
άρθρο 222 της Οδηγίας ΦΠΑ , αν δεν έχει εκδοθεί τιμολόγιο έως την προθεσμία αυτή.
Συντελεστές ΦΠΑ.
Οι φορολογητέες πράξεις φορολογούνται με τους συντελεστές και τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο κράτος μέλος στο
οποίο πραγματοποιούνται (άρθρο 21 του Κώδικα ΦΠΑ για τη χώρα μας). Τα Κ-Μ μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις,
να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή στην προμήθεια φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεθέρμανσης κλπ
(παράρτημα ΙΙΙ του ως άνω νόμου)
183
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Απαλλαγές στην παράδοση αγαθών (άρθρο 28 του Κώδικα ΦΠΑ).
Απαλλάσσονται από το φόρο:
α) η παράδοση αγαθών κατά την έννοια του άρθρου 5 του Κώδικα ΦΠΑ, τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται σε
άλλο Κ-Μ από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλον που ενεργεί για λογαριασμό τους, προς άλλον υποκείμενο
στο φόρο ή προς μη υποκείμενο νομικό πρόσωπο, που ενεργεί με την ιδιότητά του αυτή σε άλλο Κ-Μ
β) η περιστασιακή παράδοση καινούριων μεταφορικών μέσων, που αποστέλλονται ή μεταφέρονται προς άλλο Κ-Μ.
Επίσης η παράδοση αγαθών που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, τα οποία αποστέλλονται ή
μεταφέρονται προς άλλο Κ-Μ, εφόσον ο αγοραστής είναι πρόσωπο που εμπίπτει στις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου
της προηγούμενης περίπτωσης α΄ και τα αγαθά αυτά διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής καταβολής του ΕΦΚ
γ) η παράδοση αγαθών κατά την έννοια της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του Κώδικα ΦΠΑ, οι οποίες θα καλύπτονταν
από την προβλεπόμενη στην περίπτωση απαλλαγή, αν είχαν πραγματοποιηθεί προς άλλον υποκείμενο στο φόρο
δ) η εισαγωγή και η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών που πραγματοποιούνται από υποκείμενο στο φόρο και η
παράδοση αγαθών προς υποκείμενο στο φόρο, με σκοπό την παράδοσή τους με τους όρους της παραπάνω
περίπτωσης α΄, καθώς και η παροχή υπηρεσιών που αφορούν αυτές τις παραδόσεις αγαθών με προορισμό ένα άλλο
Κ-Μ, μέχρι του ποσού των παραδόσεων αυτών, που πραγματοποίησε ο υποκείμενος στο φόρο, κατά την
προηγούμενη δωδεκάμηνη χρονική ή δωδεκάμηνη διαχειριστική περίοδο.
Απαλλαγές στην απόκτηση αγαθών (άρθρο 29 του Κώδικα ΦΠΑ).
Απαλλάσσονται από το φόρο:
α) η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών των οποίων η εισαγωγή ή η παράδοση απαλλάσσεται από το φόρο στο εσωτερικό
της χώρας,
β) η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών, για τα οποία, κατ' εφαρμογή των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 34 του
Κώδικα ΦΠΑ, ο αποκτών (αγοραστής) τα αγαθά στο εσωτερικό της χώρας δικαιούται, σε κάθε περίπτωση, ολικής
επιστροφής του φόρου προστιθέμενης αξίας.
Στην ενδοκοινοτική απόκτηση εφημερίδων και περιοδικών αναστέλλεται η είσπραξη του οφειλόμενου φόρου. Ο φόρος
αυτός καταβάλλεται όταν οι εφημερίδες και τα περιοδικά διανέμονται στην Ελλάδα από τον υποκείμενο στο φόρο ή από
το πρακτορείο διανομής και σε περίπτωση που δεν υπάρχει ούτε πρακτορείο διανομής, από τον παραλήπτη τους.
Υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο.
Οι υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο, αναφορικά με τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές είναι:
1) Τα υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα που ενεργούν πράξεις με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους
οφείλουν να τηρούν τις υποχρεώσεις που ορίζονται από τις διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει και ειδικότερα
αυτές που απορρέουν από τα άρθρα 36 και 38 του Κώδικα αυτού, ήτοι:
α) να δηλώνουν την έναρξη ή την παύση της πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών συναλλαγών (αγαθών και
υπηρεσιών) που περιλαμβάνονται στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες. Η δήλωση αυτή πραγματοποιείται με «την
υποβολή δήλωσης έναρξης/μεταβολής εργασιών» στο τμήμα Μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.
Με την εγγραφή στο σύστημα VIES ο υποκείμενος παίρνει τον Ευρωπαϊκό αριθμό ΑΦΜ (VAT NUMBER). Ο
αριθμός αυτός για την Ελλάδα είναι ο ΑΦΜ με το πρόθεμα EL.
β) για τις παραδόσεις που πραγματοποιούν προς υποκείμενο στο φόρο ή προς νομικό πρόσωπο μη υποκείμενο στο
φόρο σε άλλο Κ-Μ, να υποβάλλουν ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων (ο ΑΦΜ/ΦΠΑ του
αντισυμβαλλομένου πρέπει να επαληθεύεται πριν από κάθε συναλλαγή μέσω του συστήματος VIES)
184
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
γ) για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις που πραγματοποιούν από υποκείμενο στο φόρο άλλου Κ-Μ, να υποβάλλουν
ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων (ο ΑΦΜ/ΦΠΑ του αντισυμβαλλομένου πρέπει να
επαληθεύεται πριν από κάθε συναλλαγή μέσω του συστήματος VIES). Ο έλεγχος εγκυρότητας του κοινοτικού
ΑΦΜ/ΦΠΑ πραγματοποιείται στην ιστοσελίδα http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/?locale=el,
δ) για τις ενδοκοινοτικές παροχές υπηρεσιών καθώς και για τις ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών που
πραγματοποιούν να υποβάλλουν ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παρεχόμενων υπηρεσιών,
ή
ενδοκοινοτικών λήψεων υπηρεσιών, εφόσον οι υπηρεσίες δεν απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις
ισχύουσες διατάξεις στο κράτος μέλος του λήπτη των υπηρεσιών.
Οι ανωτέρω ενδοκοινοτικές παροχές υπηρεσιών είναι αυτές που φορολογούνται στο Κ-Μ του λήπτη, σύμφωνα με
την περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ και όχι κάθε είδους υπηρεσίες που
παρέχονται μεταξύ υποκειμένων εγκατεστημένων σε διαφορετικά Κ-Μ.
Η υποχρέωση αυτή, καθώς και η υποχρέωση που προβλέπεται στην παράγραφο 1.α του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ,
ισχύει και για τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του ίδιου νόμου, τις απαλλασσόμενες μικρές
επιχειρήσεις, τους υποκείμενους στο φόρο που ενεργούν αποκλειστικά απαλλασσόμενες πράξεις χωρίς δικαίωμα
έκπτωσης του φόρου εισροών. Για τις ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών, τα πρόσωπα αυτά υποβάλλουν έκτακτη
δήλωση για την καταβολή του φόρου, ανεξαρτήτως του ύψους των ενδοκοινοτικών λήψεων υπηρεσιών και δεν
υποχρεούνται να υποβάλλουν εκκαθαριστική δήλωση. Έκτακτη δήλωση για την καταβολή του φόρου υποχρεούνται να
υποβάλλουν και τα ΝΠΔΔ, τα οποία διαθέτουν ΑΦΜ/ΦΠΑ για τη δήλωση των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών,
χωρίς να υποχρεούνται στην υποβολή εκκαθαριστικής δήλωσης.
Επισημαίνεται ότι τις ίδιες ως άνω υποχρεώσεις έχουν και οι εγκεκριμένοι αποθηκευτές αγαθών που υπόκεινται σε ΕΦΚ
και οι εγγεγραμμένοι επιτηδευματίες ή εισαγωγείς βιομηχανοποιημένων καπνών οι οποίοι θα πρέπει στις περιοδικές τους
δηλώσεις να αναφέρουν την αξία των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και των ενδοκοινοτικών παραδόσεων που
πραγματοποίησαν.
2) Τα υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς των αγροτών (του άρθρου 41 του κώδικα
ΦΠΑ) ή που πραγματοποιούν μόνο παραδόσεις αγαθών - παροχές υπηρεσιών που δεν του παρέχουν κανένα δικαίωμα
έκπτωσης, καθώς και τα μη υποκείμενα στο φόρο νομικά πρόσωπα, οφείλουν να αποκτούν ΑΦΜ/ΦΠΑ και να
εγγράφονται στο σύστημα VIES για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις που πραγματοποιούν, εφόσον το ύψος των
συναλλαγών αυτών, χωρίς το ΦΠΑ, υπερβαίνει το ποσό των 10.000€ (λαμβάνονται υπόψη οι αποκτήσεις από όλα
τα κράτη μέλη κατά την προηγούμενη ή κατά την τρέχουσα διαχειριστική περίοδο, ενώ η υποχρέωση αυτή ισχύει
χωρίς όριο για τα καινούρια μεταφορικά μέσα και τα προϊόντα που υπάγονται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης). Τα
πρόσωπα αυτά εφόσον το επιθυμούν μπορούν να αποκτούν ΑΦΜ/ΦΠΑ και να εγγράφονται στο σύστημα VIES για
τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις που πραγματοποιούν ανεξαρτήτως ποσού. Η υποβολή της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ
(εμπρόθεσμης, εκπρόθεσμης, τροποποιητικής) γίνεται πλέον μόνο ηλεκτρονικά και η πληρωμή του οφειλόμενου
ΦΠΑ γίνεται μόνο μέσω τράπεζας. Για την πληρωμή απαιτείται η ταυτότητα πληρωμής, ένα έντυπο το οποίο
εκτυπώνεται μετά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ και περιέχει τον ΑΦΜ της επιχείρησης.
Προθεσμίες Υποβολής δηλώσεων και πινάκων.
1) Η περιοδική δήλωση ΦΠΑ υποβάλλεται για κάθε ημερολογιακό μήνα, για όσους τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας και για
κάθε ημερολογιακό τρίμηνο για σους τηρούν βιβλία Β΄ κατηγορίας ή δεν είναι υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων
(φορολογικός αντιπρόσωπος, υπό ίδρυση επιχείρηση που δεν τηρεί βιβλία).
185
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Οι εκπρόθεσμες και οι εμπρόθεσμες περιοδικές δηλώσεις υποβάλλονται αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικά στο ειδικό
δίκτυο του TAXISnet .
Η περιοδική δήλωση υποβάλλεται μέχρι την 20η ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της φορολογικής περιόδου που
αφορά, εφόσον προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο. Την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της φορολογικής
περιόδου στην οποία αναφέρεται η δήλωση, εφόσον προκύπτει πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο (ΠΟΛ. 1267/11)
2) Οι εμπρόθεσμες, εκπρόθεσμες και τροποιητικές εκκαθαριστικές δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά στο ειδικό
δίκτυο TAXISnet μέχρι την 10η Απριλίου του επομένου έτους για όσες επιχειρήσεις τηρούσαν βιβλία Β΄ κατηγορίας
ή δεν υποχρεούνταν στην τήρηση λογιστικών βιβλίων και μέχρι την 20η Μαΐου του επομένου έτους για όσες
επιχειρήσεις τηρούσαν βιβλία Γ΄ κατηγορίας.( ΠΟΛ. 1045/12).
3) Οι ανακεφαλαιωτικοί πίνακες ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λήψεων υπηρεσιών καθώς και ενδοκοινοτικών
παραδόσεων αγαθών και παρεχομένων υπηρεσιών υποβάλλονται ηλεκτρονικά για κάθε ημερολογιακό μήνα και μέχρι
την 26η ημέρα του επομένου μήνα από τη λήξη της μηνιαίας περιόδου την οποία αφορούν. Οι διορθωτικοί και
εκπρόθεσμοι ανακεφαλαιωτικοί πίνακες υποβάλλονται προαιρετικά ηλεκτρονικά.
ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ.
Στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές παράδοσης ή απόκτησης αγαθών και παροχής ή λήψεως υπηρεσιών υφίστανται ειδικά
καθεστώτα στον τρόπο επιβολής του φόρου, δηλαδή: στις μικρές επιχειρήσεις, στην κατ’ αποκοπή καταβολή του ΦΠΑ
για ορισμένους κλάδους μικρών επιχειρήσεων, στους αγρότες, στα πρακτορεία ταξιδιών, στη φορολογία
βιομηχανοποιημένων καπνών, στη φορολογία των υποκειμένων στο φόρο μεταπωλητών που παραδίδουν
μεταχειρισμένα αγαθά και στο καθεστώς επενδυτικού χρυσού (άρθρα 39 έως 47 του Κώδικα ΦΠΑ).
3.6.1.4. Διακίνηση αγαθών εντός Ε.Ε.
Οι διαδικασίες που εφαρμόζονται στην διακίνηση αγαθών μεταξύ δύο Κ-Μ της Κοινότητας διαφέρουν ανάλογα με το
καθεστώς που διέπει τα αγαθά κατά τον χρόνο αποστολής τους. Διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις:
α) Τα αγαθά τελούν σε καθεστώς ελεύθερης κυκλοφορίας (έχουν αποκτήσει Κοινοτικό χαρακτήρα ή κατά την
τελωνειακή ορολογία πρόκειται για κοινοτικά εμπορεύματα) αλλά δεν τελούν υπό οποιοδήποτε καθεστώς αναστολής.
Πρόκειται για την πιο απλή περίπτωση, όπου εφαρμόζονται μόνο φορολογικές διαδικασίες και διαδικασίες περί
μεταφορών, σύμφωνα με τις σχετικές κοινοτικές και εθνικές διατάξεις (ενδοκοινοτικές παραδόσεις /αποκτήσεις,
Τιμολόγιο, INTRASTAT, Listing, Δηλώσεις ΦΠΑ, Φορτωτική κ.λπ.).
β) Τα αγαθά τελούν ταυτόχρονα σε καθεστώς ελεύθερης κυκλοφορίας και καθεστώς αναστολής (προϊόντα ΕΦΚ). Στην
περίπτωση αυτή, πέραν των φορολογικών διαδικασιών και διαδικασιών περί μεταφορών που αναφέρονται
παραπάνω, τηρούνται και τελωνειακές διαδικασίες (έκδοση Συνοδευτικού Διοικητικού Εγγράφου–eΔΕ, τελωνειακή
επιτήρηση της μεταφοράς κ.α.). Περισσότερα για το θέμα αυτό αναφέρονται παρακάτω (σημείο 3.6.1.15.
«Διαδικασία ως τα προϊόντα με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης»).
γ) Τα αγαθά είναι μη κοινοτικά (τρίτων χωρών) και τελούν υπό τελωνειακό καθεστώς αναστολής στο κράτος μέλος
αποστολής (π.χ. Ελεύθερη Ζώνη, Τελωνειακή Αποταμίευση). Τα αγαθά διακινούνται από το έδαφος του κράτους
μέλους αποστολής προς το έδαφος του κράτους μέλους παραλαβής υπό την κάλυψη του τελωνειακού καθεστώτος
της κοινοτικής διαμετακόμισης και υπόκεινται σε τελωνειακή επιτήρηση καθ’ όλη την διάρκεια της μεταφοράς. Το
καθεστώς της κοινοτικής διαμετακόμισης αναλύεται λεπτομερώς παρακάτω (σημείο 3.6.2.19. «Διακίνηση εμπ/των 186
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
διαμετακόμιση, Δελτίο TIR κ.λπ.»). Επίσης τηρούνται οι διατάξεις περί μεταφορών και οι γενικές φορολογικές
διατάξεις (όχι αυτές που αφορούν τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις / αποκτήσεις).
3.6.1.5. Υποχρεώσεις ενδοκοινοτικής παράδοσης ως φορολογητέας πράξης.
Βασική υποχρέωση προσώπου που προβαίνει σε πράξεις ενδοκοινοτικής παράδοσης αγαθών είναι να ενεργεί με καλή
πίστη και να προβαίνει σε κάθε δυνατή ενέργεια, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι τα αγαθά θα παραληφθούν από τον
αποκτώντα στο κράτος μέλος παραλαβής και ότι θα καταβληθεί ο ΦΠΑ στο κράτος μέλος παραλαβής, εφόσον τα αγαθά
αναλωθούν εκεί.
Πιο συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις του ανωτέρω προσώπου προβλέπονται από την Οδηγία ΦΠΑ και από τις εθνικές
φορολογικές διατάξεις κάθε κράτους μέλους της Κοινότητας. Για την Ελλάδα έχουν ισχύ ο Κώδικας, ο ΚΦΑΣ και
εξειδικευμένες ΑΥΟ καθώς και ΕΔΥΟ.
Σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις το πρόσωπο που προβαίνει σε πράξεις ενδοκοινοτικής παράδοσης αγαθών οφείλει:

Να διαθέτει ενεργό ΑΦΜ/ΦΠΑ (VIES).

Να ελέγχει πριν την αποστολή των αγαθών ότι ο παραλήπτης είναι επίσης εγγεγραμμένος στο VIES.

Να εκδίδει τα φορολογικά στοιχεία ( Τιμολόγιο κλπ) σύμφωνα με τον ΚΦΑΣ.

Να καταχωρεί την παράδοση στον πίνακα INTRASTAT και να υποβάλλει τον πίνακα αυτό κατά τα προβλεπόμενα.

Να καταχωρεί την παράδοση στον Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Ενδοκοινοτικών Παραδόσεων (Listing) και να υποβάλει
τον Πίνακα αυτό.

Να καταχωρεί τα φορολογικά στοιχεία στις υποβαλλόμενες Δηλώσεις ΦΠΑ.

Να ελέγχει κατά την αποστολή των αγαθών εάν έχει εκδοθεί το προβλεπόμενο έγγραφο μεταφοράς. Με την
ολοκλήρωση της αποστολής να παραλαμβάνει και να φυλάσσει το έγγραφο μεταφοράς υπογεγραμμένο από τον
παραλήπτη.

Να επιδιώκει κάθε σχετική πληρωμή εκ μέρους του αγοραστή να διενεργείται μέσω τραπεζικού συστήματος (βλέπε
σχετικά και σημείο 3.6.1.16).

Να τηρεί φάκελο με όλα τα στοιχεία της συναλλαγής (παραγγελία, αλληλογραφία με τον αγοραστή κ.λ.π).
Σημειώνεται ότι η αρμόδια φορολογική ή/και τελωνειακή αρχή, προκειμένου να αποδειχθεί η πραγματοποίηση της
συναλλαγής, μπορεί να προβεί σε έλεγχο όλων των ανωτέρω αναφερόμενων στοιχείων. Επίσης μπορεί να ζητήσει
προσκόμιση επιπλέον αποδεικτικών στοιχείων.
3.6.1.6. Απόδειξη κοινοτικού χαρακτήρα εμπορευμάτων.
Όταν κοινοτικά εμπορεύματα, κατά την έννοια του άρθρου 4 παρ. 7 του ΚΤΚ, μεταφέρονται από το τελωνειακό έδαφος
ενός Κ-Μ της Κοινότητας στο τελωνειακό έδαφος ενός άλλου Κ-Μ και κατά την μεταφορά τους αυτή διέρχονται από
έδαφος χώρας τρίτης προς την Κοινότητα ή από διεθνή ύδατα ή κατά την αεροπορική μεταφορά τους διέρχονται και
εκφορτώνονται σε αερολιμένα τρίτης προς την Κοινότητα χώρας, χάνουν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, τον κοινοτικό
τους χαρακτήρα και θα πρέπει, κατά την είσοδό τους στο Κ-Μ προορισμού, να αποδειχθεί ο χαρακτήρας αυτός,
προκειμένου τα εμπορεύματα αυτά να απελευθερωθούν.
Σημειώνεται ότι η προαναφερόμενη απελευθέρωση των εμπορευμάτων γίνεται από το τελωνείο εισόδου των
εμπορευμάτων του Κ-Μ προορισμού με την «Πράξη Απελευθέρωσης» που συντάσσεται επί του εντύπου «Βεβαίωση
187
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τελωνειακού Χαρακτήρα» (Παράρτημα 109 των ΔΕΚΤΚ). Η τελωνειακή «Πράξη Απελευθέρωσης» δεν είναι τελωνισμός
εμπορευμάτων.
Ο τελωνειακός χαρακτήρας και η απόδειξη του κοινοτικού χαρακτήρα εμπορευμάτων αναλύονται στα άρθρα 313-324
των ΔΕΚΤΚ. Συγκεκριμένα στο άρθρο 313 (παρατίθεται) αναφέρεται πότε τα εμπορεύματα θεωρούνται κοινοτικά και
πότε όχι, ως εξής:
«Άρθρο 313
1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 180 του κώδικα και των εξαιρέσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του
παρόντος άρθρου, όλα τα εμπορεύματα που ευρίσκονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας θεωρούνται κοινοτικά,
εκτός εάν αποδειχθεί ότι δεν έχουν κοινοτικό χαρακτήρα.
2. Δεν θεωρούνται κοινοτικά εμπορεύματα, εκτός αν αποδειχθεί δεόντως ο κοινοτικός τους χαρακτήρας σύμφωνα με
τα άρθρα 314 έως 323 του παρόντος κανονισμού:
α) τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας σύμφωνα με το άρθρο 37 του κώδικα·
β) τα εμπορεύματα που παραμένουν σε προσωρινή εναπόθεση ή σε ελεύθερη ζώνη ελέγχου τύπου I, κατά την έννοια
του άρθρου 799 του παρόντος κανονισμού, ή σε ελεύθερη αποθήκη·
γ) τα εμπορεύματα που υπάγονται σε καθεστώς αναστολής ή σε ελεύθερη ζώνη ελέγχου τύπου II, κατά την έννοια του
άρθρου 799 του παρόντος κανονισμού.
3. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2 στοιχείο α), τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της
Κοινότητας θεωρούνται κοινοτικά, εκτός εάν αποδειχθεί ότι δεν έχουν κοινοτικό χαρακτήρα:
α) όταν, προκειμένου περί αεροπορικής μεταφοράς, αυτά φορτώθηκαν ή μεταφορτώθηκαν σε αερολιμένα ευρισκόμενο
στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας με προορισμό άλλο αερολιμένα ευρισκόμενο στο τελωνειακό έδαφος της
Κοινότητας, εφόσον η μεταφορά πραγματοποιείται βάσει ενιαίου τίτλου μεταφοράς, που έχει εκδοθεί σε κράτος μέλος,
ή
β) όταν, προκειμένου για θαλάσσια μεταφορά, τα εμπορεύματα αυτά μεταφέρονται μεταξύ λιμένων ευρισκόμενων στο
τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας στο πλαίσιο τακτικής γραμμής εγκεκριμένης σύμφωνα με το άρθρο 313β ».
Σε περίπτωση που, κατά τα ανωτέρω τα εμπορεύματα δεν θεωρούνται κοινοτικά, ο κοινοτικός τους χαρακτήρας μπορεί
να αποδειχθεί στο αρμόδιο τελωνείο του Κ-Μ εισόδου του εμπορεύματος, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 314 των
ΔΕΚΤΚ, με ένα από τα ακόλουθα βασικά έγγραφα ή τρόπους:
 Παραστατικό Τ2L. Συντάσσεται σε έντυπο των Παραρτημάτων 31 και 32 των ΔΕΚΤΚ και θεωρείται από την αρμόδια
τελωνειακή αρχή του Κ-Μ αναχώρησης των εμπορευμάτων. Όταν η διακίνηση των εμπορευμάτων γίνεται από ή
προς τμήμα τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας όπου δεν ισχύουν οι διατάξεις της Οδηγίας ΦΠΑ, ο κοινοτικός
χαρακτήρας των εμπορευμάτων αποδεικνύεται με την έκδοση του παραστατικού T2LF (άρθρα 315-316 των ΔΕΚΤΚ).

Εμπορικά έγγραφα ( τιμολόγιο ή έγγραφο μεταφοράς):
Στα εμπορικά έγγραφα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να
αναγράψει σε εμφανή θέση το σύμβολο «Τ2L» και να τεθεί θεώρηση από το αρμόδιο τελωνείο. Για εμπορεύματα
των οποίων η αξία δεν υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ δεν απαιτείται θεώρηση του τελωνείου (άρθρο 317 των ΔΕΚΤΚ).

Το Δηλωτικό ναυτιλιακής εταιρίας, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 317α των
ΔΕΚΤΚ.

Δελτίο TIR και Δελτίο ΑΤΑ: Επί των Δελτίων αυτών τίθεται το σύμβολο «T2L» και θεωρείται στο σημείο αυτό από
την τελωνειακή αρχή (άρθρο 319 των ΔΕΚΤΚ).

Με την θέση του συμβόλου «C» στο δηλωτικό, όταν εφαρμόζονται απλουστευμένες διαδικασίες κοινοτικής
διαμετακόμισης (άρθρο 317β των ΔΕΚΤΚ).

Έγγραφο Τ2Μ για τα προϊόντα αλιείας (άρθρο 325 των ΔΕΚΤΚ).
188
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Αντίτυπο ελέγχου Τ5 για εμπορεύματα εξαχθέντα προσωρινά (άρθρο 314 παρ. 1.γ των ΔΕΚΤΚ).

Για τους εγκεκριμένους αποστολείς προβλέπονται απλοποιημένες διαδικασίες απόδειξης του κοινοτικού χαρακτήρα
εμπορευμάτων(άρθρα 324α-324στ των ΔΕΚΤΚ).
3.6.1.7. Απόδειξη ενδοκοινοτικής παράδοσης για σκοπούς απαλλαγής από ΦΠΑ – ΦΠΑ στις
ενδοκοινοτικές συναλλαγές – απαλλαγές.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του Κώδικα ΦΠΑ, απαλλάσσεται από το φόρο η παράδοση αγαθών τα οποία
αποστέλλονται ή μεταφέρονται σε άλλο Κ-Μ από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλον που ενεργεί για λογαριασμό
τους, προς άλλον υποκείμενο στο φόρο ή προς μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο, που ενεργεί με την ιδιότητα
του αυτή στο άλλο Κ-Μ.
Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ότι, για τη χορήγηση της απαλλαγής αυτής, πρέπει να συντρέχουν οι παρακάτω
προϋποθέσεις:

Ο πωλητής να είναι υποκείμενος στο φόρο.

Η εγγραφή, τόσο του πωλητή, όσο και του αγοραστή, στο σύστημα VIES.

Τα αγαθά να μεταφερθούν από την Ελλάδα στο άλλο Κ-Μ συνοδευμένα με τα προβλεπόμενα από τον ΚΦΑΣ έγγραφα
και φορολογικά στοιχεία μεταφοράς (τιμολόγια, φορτωτικές κλπ).
Οι παραπάνω προϋποθέσεις θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικής παράδοσης
και κατά συνέπεια, για την έκδοση Τιμολογίου χωρίς ΦΠΑ από τον Έλληνα πωλητή των αγαθών.
Για κάθε ενδοκοινοτική συναλλαγή
παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών οι Έλληνες πωλητές θα πρέπει να
προβαίνουν στις παρακάτω ενέργειες:

Εγγραφή στο σύστημα VIES, με υποβολή της σχετικής δήλωσης μεταβολών στην Αρμόδια ΔΟΥ.

Επαλήθευση του ΑΦΜ/ΦΠΑ του αγοραστή, αν δηλαδή είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα VIES στη χώρα του, πριν
από οποιαδήποτε συναλλαγή.

Να έχουν στην κατοχή τους κάθε έγγραφο στοιχείο, από το οποίο να αποδεικνύεται η παράδοση των αγαθών από
την Ελλάδα στο άλλο Κ-Μ (φορτωτική υπογεγραμμένη για την παραλαβή των εμπορευμάτων, φορτωτική πλοίου,
τραπεζικά έγραφα πληρωμής της συναλλαγής κλπ).
Συμπληρωματικά, και σε ό,τι αφορά τα αποδεικτικά στοιχεία παράδοσης, ανάλογα με το μεταφορικό μέσο:

Μεταφορά με Δημόσιας Χρήσης μεταφορικά μέσα. Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται αντίτυπο της φορτωτικής του
μεταφορέα ή του μεταφορικού γραφείου, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του ΚΦΑΣ (CMR κ.λπ.).

Μεταφορά με Ιδιωτικής Χρήσης μεταφορικό μέσο του πωλητή. Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται:
o
Στο Τιμολόγιο πρέπει να αναγράφεται ο αριθμός του Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτου, με το οποίο θα πραγματοποιηθεί η
μεταφορά.
o
Φορτωτική ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο του θαλάσσιου μέσου μεταφοράς που εκδίδεται για τη μεταφορά του
Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτου.
o
Βεβαίωση του παραλήπτη ότι παρέλαβε τα αγαθά. Η βεβαίωση αυτή μπορεί να γίνεται είτε με υπογραφή σε
συνοδευτικό έγγραφο των εμπορευμάτων, είτε στη φορτωτική, είτε σε χωριστό έγγραφο. Στη βεβαίωση αυτή
πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία του παραλαβόντος και να επισυνάπτεται φωτοτυπία του διαβατηρίου ή
της ταυτότητάς του.
189
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
o
Αποδείξεις διοδίων, τελών διέλευσης ή άλλων επιβαρύνσεων και δαπανών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη
μεταφορά, τόσο εντός της χώρας, όσο και εκτός αυτής, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο από το οποίο
αποδεικνύεται η διέλευση του αυτοκινήτου από τον τόπο φόρτωσης μέχρι τον τόπο παράδοσης των αγαθών
στο άλλο Κ-Μ.

Μεταφορά με Ιδιωτικής Χρήσης μεταφορικό μέσο του αγοραστή. Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται:
o
Στο Τιμολόγιο Πώλησης θα πρέπει να αναγράφεται ο αριθμός κυκλοφορίας του Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτου του
αγοραστή και υπογραφή του παραλαμβάνοντος τα αγαθά, καθώς επίσης και βεβαίωση του ιδίου ότι προτίθεται
να τα μεταφέρει στο άλλο Κ-Μ. Επίσης, ο πωλητής θα πρέπει να κατέχει φωτοαντίγραφα της άδειας
κυκλοφορίας του αυτοκινήτου και του διαβατηρίου του παραλαμβάνοντας τα αγαθά.
o
Αντίγραφα (φωτοτυπίες) των φορτωτικών ή άλλων αποδεικτικών στοιχείων του θαλάσσιου μέσου μεταφοράς
που εκδίδεται για τη μεταφορά του Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτου, τόσο για την άφιξή του στην Ελλάδα, όσο και για τη
μεταφορά του στο άλλο Κ-Μ, για τα οποία ο πωλητής θα πρέπει να επιμελείται ώστε να περιέρχονται στα χέρια
του, έστω και εκ των υστέρων.
o
Αντίγραφα (φωτοτυπίες) των αποδείξεων διοδίων, τελών διέλευσης ή άλλων επιβαρύνσεων και δαπανών που
πραγματοποιήθηκαν κατά τη μεταφορά, τόσο εντός της χώρας, όσο και εκτός αυτής, καθώς και κάθε άλλο
στοιχείο από το οποίο να αποδεικνύεται η άφιξη του αυτοκινήτου στο Κ-Μ προορισμού (σχ. ΠΟΛ 1106/99
«Διευκρινίσεις για τη διαδικασία απαλλαγής ή μη από ΦΠΑ στις ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών» και ΠΟΛ
1201/99 «Διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία απαλλαγής από το φόρο παράδοσης αγαθών προς άλλο ΚΜ»).
Σε κάθε περίπτωση αμφισβήτησης της νομιμότητας των ενδοκοινοτικών συναλλαγών οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν τη
δυνατότητα, στα πλαίσια ελέγχου των ενδοκοινοτικών συναλλαγών (Αμοιβαία Διοικητική Συνδρομή), αναζήτησης
στοιχείων πραγματοποίησης ή όχι της συναλλαγής από το άλλο Κ-Μ. Επί πλέον η Ε.Ε. με την οδηγία 2008/117 ΕΚ
προβλέπει την θέσπιση μέτρων σχετικών με τις προθεσμίες παροχής πληροφοριών για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις
αγαθών και υποβολή ανακεφαλαιωτικών πινάκων αυτών των συναλλαγών από τις επιχειρήσεις. Επισημαίνεται, τέλος,
ότι είναι προς το συμφέρον των επιχειρήσεων να κατέχουν όσο το δυνατόν περισσότερα έγγραφα στοιχεία, από τα
οποία αποδεικνύεται η νόμιμη πραγματοποίηση των ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Οι απαλλαγές από το φόρο στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές παράδοσης - απόκτησης αγαθών και παροχής- λήψης
υπηρεσιών αναφέρονται διεξοδικά παραπάνω στο σημείο 3.6.1.3.
3.6.1.8. Σύστημα VIES – επαλήθευσης ΑΦΜ / ΦΠΑ.
Το VAT Information Exchange System (VIES) ή Σύστημα Ανταλλαγής Πληροφοριών για τον ΑΦΜ/ΦΠΑ είναι ένα
ηλεκτρονικό μέσο διαβίβασης πληροφοριών σχετικά με εγγραφή στα μητρώα ΑΦΜ/ΦΠΑ των επιχειρήσεων που είναι
καταχωρημένες στην Ε.Ε. Οι πληροφορίες σχετικά με ενδοκοινοτικές παραδόσεις διαβιβάζονται επίσης μεταξύ των
διοικήσεων των κρατών μελών μέσω του VIES.
Οι πληροφορίες όσον αφορά τα δεδομένα για την εγγραφή στα μητρώα ΑΦΜ/ΦΠΑ συλλέγονται από τις εθνικές διοικήσεις
και τροφοδοτούν τις βάσεις δεδομένων. Αυτό ισχύει επίσης για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις που δηλώνονται στους
"ανακεφαλαιωτικούς πίνακες".
Το σύστημα VIES παρέχει την δυνατότητα:
 Στις επιχειρήσεις να επιβεβαιώνουν άμεσα τον ΑΦΜ/ΦΠΑ των εγκατεστημένων στα άλλα Κ-Μ πελατών τους.
190
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Στις υπηρεσίες ΦΠΑ να επιτηρούν και να ελέγχουν τη ροή του ενδοκοινοτικού εμπορίου για να ανιχνεύουν όλα τα
είδη παρατυπιών.
Τα πρόσωπα που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές παραδόσεις είναι υποχρεωμένα (ΠΟΛ 1262/93 ) να επαληθεύουν τον
ΑΦΜ/ΦΠΑ του αγοραστή που είναι εγκατεστημένος σε άλλο Κ-Μ και σε περίπτωση που δεν επιβεβαιώνεται πρέπει στο
τιμολόγιο πώλησης να υπολογίζουν (χρεώνουν) ΦΠΑ.
Ο αριθμός ΑΦΜ/ΦΠΑ στην Ελλάδα ταυτίζεται με τον αριθμό φορολογικού μητρώου (με πρόθεμα ΕL) και είναι μοναδικός
για κάθε υποκείμενο που διενεργεί ενδοκοινοτικές συναλλαγές.
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/?locale=el οι επιχειρήσεις μπορούν να
επαληθεύσουν την εγκυρότητα του ΑΦΜ / ΦΠΑ εγκαταστημένου σε άλλο Κ-Μ. Τα δεδομένα παρέχονται σε πραγματικό
χρόνο. Κάθε φορά που υποβάλλεται ένα ερώτημα, αποστέλλεται μήνυμα στο κράτος μέλος που χορήγησε τον αριθμό
ΑΦΜ/ΦΠΑ, απευθύνοντας το ερώτημα εάν ο αναφερόμενος αριθμός είναι έγκυρος. Στην ίδια διεύθυνση περιλαμβάνονται
κάθε είδους πληροφορίες για το VIES, καθώς και οδηγίες χρήσης. Συστήνεται στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις να
καταγράφουν το αριθμό επαλήθευσης εγκυρότητας του ερευνώμενου ΑΦΜ / ΦΠΑ ή να εκτυπώνουν και να φυλάσσουν
τη σχετική σελίδα.
Εάν η Ελληνική επιχείρηση επιθυμεί να γνωρίσει / επαληθεύσει την επωνυμία ή και την διεύθυνση της ερευνώμενης
κοινοτικής επιχείρησης, μπορεί να απευθυνθεί
με FAX ή τηλεφωνικά στο Υπουργείο Οικονομικών- Γενική Δ/νση
Φορολογικών Ελέγχων και Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων - Διεύθυνση Ελέγχων-Τμήμα Β’- Σίνα 2-4, ΤΚ106 72 Αθήνα,
FAX 210 3616216, 3637103, 3637156, τηλ. 210 3646227, 3616754.
3.6.1.9. Listing.
Οι διατάξεις της Οδηγίας ΦΠΑ σχετικά με το κοινό σύστημα ΦΠΑ (τίτλος ΧΙ, Κεφάλαιο 6, άρθρα 262 -271), που έχουν
ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο της Ελλάδας και συγκεκριμένα στον Κώδικα ΦΠΑ, προβλέπουν ότι κάθε υποκείμενος
στο φόρο που διαθέτει αριθμό φορολογικού μητρώου ΦΠΑ οφείλει να υποβάλλει ανακεφαλαιωτικούς πίνακες (Listing)
για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις – αποκτήσεις που πραγματοποιεί.
Σε εκτέλεση των σχετικών διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ έχει εκδοθεί η ΠΟΛ 1127/09 (ΦΕΚ 2180 Β), όπου στο άρθρο 1
με τίτλο «Τύπος και περιεχόμενο των ανακεφαλαιωτικών πινάκων» αναφέρονται συγκεκριμένα τα παρακάτω:
«1. Ορίζουμε τον τύπο και το περιεχόμενο των ανακεφαλαιωτικών πινάκων όπως τα υποδείγματα που επισυνάπτονται
στην παρούσα ως παραρτήματα «Α» και «Β» με τίτλο «ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΝΔΟΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ
ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ» και «ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΝΔΟΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ
ΑΠΟΚΤΗΣΕΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΛΗΨΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ».
2. Στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών και παρεχόμενων υπηρεσιών αναγράφονται, κατά
αγοραστή αγαθών ή λήπτη υπηρεσιών: η χώρα, τα στοιχεία του αριθμού φορολογικού μητρώου ΦΠΑ του
αντισυμβαλλόμενου καθώς και η φορολογητέα αξία των πράξεων που πραγματοποιούνται, δηλαδή των ενδοκοινοτικών
παραδόσεων αγαθών, των οιονεί ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών (τριγωνικές συναλλαγές) και των ενδοκοινοτικών
παρεχόμενων υπηρεσιών, μειωμένη με τις χορηγούμενες στον αγοραστή ή λήπτη εκπτώσεις και τις επιστροφές του
τιμήματος, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
3. Στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λήψεων υπηρεσιών αναγράφονται, κατά
προμηθευτή αγαθών ή τον παρέχοντα υπηρεσίες: η χώρα, τα στοιχεία του αριθμού φορολογικού μητρώου ΦΠΑ του
191
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
αντισυμβαλλόμενου καθώς και η φορολογητέα αξία των πράξεων που πραγματοποιούνται, δηλαδή των ενδοκοινοτικών
αποκτήσεων αγαθών, των αποκτήσεων από άλλα κράτη μέλη που προορίζονται για παράδοση σε άλλο κράτος μέλος
(τριγωνικές συναλλαγές) και των ενδοκοινοτικών λήψεων υπηρεσιών, μειωμένη με τις χορηγούμενες στον αγοραστή ή
λήπτη εκπτώσεις και τις επιστροφές του τιμήματος, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
4. Εφόσον ο υποκείμενος διενεργεί «τριγωνική συναλλαγή» έχει την υποχρέωση υποβολής ενός «ανακεφαλαιωτικού
πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λήψεων υπηρεσιών» για την απόκτηση που πραγματοποιεί από κράτος
μέλος και που προορίζεται για παράδοση σε άλλο κράτος μέλος και ενός «ανακεφαλαιωτικού πίνακα ενδοκοινοτικών
παραδόσεων αγαθών και παρεχόμενων υπηρεσιών» για την οιονεί ενδοκοινοτική παράδοση αγαθού που πραγματοποιεί
στο άλλο κράτος μέλος».
Στην ίδια παραπάνω ΠΟΛ προβλέπεται ακόμα για τους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες:
 Τα έντυπα που χρησιμοποιούνται για μεν τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις είναι το 047 – Φ.Π.Α., έκδοση 2009,
Φ4/ΤΑXIS, για δε τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις το 052 – Φ.Π.Α., έκδοση 2009, Φ5/ΤΑXIS.

Ως ημερολογιακή περίοδος, για την υποβολή των ανακεφαλαιωτικών πινάκων, ορίζεται ο ημερολογιακός μήνας. Ως
καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των αρχικών και εμπρόθεσμων ανακεφαλαιωτικών πινάκων ορίζεται η 26η
ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της μηνιαίας περιόδου την οποία αφορά. Σε περίπτωση αργίας, η ανωτέρω
καταληκτική ημερομηνία μεταφέρεται την επόμενη εργάσιμη ημέρα.

Η υποβολή των αρχικών και εμπρόθεσμων, ανακεφαλαιωτικών πινάκων γίνεται υποχρεωτικά με τη χρήση
ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω του ειδικού δικτύου (ΤΑΧISnet). Για την ηλεκτρονική υποβολή είναι
απαραίτητη η ηλεκτρονική πιστοποίηση των υπόχρεων για την υποβολή των πινάκων στο TAXISnet.

Η υποβολή των διορθωτικών ή εκπρόθεσμων ανακεφαλαιωτικών πινάκων
πραγματοποιείται υποχρεωτικά
αποκλειστικά και μόνο σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Επίσης σε έντυπη μορφή υποβάλλονται και οι αρχικοί
και εμπρόθεσμοι πίνακες, όταν κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής υπάρχει διαπιστωμένη τεχνική αδυναμία
του TAXISnet.
Περισσότερες
λεπτομέρειες
για
την
υποβολή
των
ανακεφαλαιωτικών
πινάκων
δίνονται
στην
ΕΔΥΟ
1091531/7453/1653/Δ0014/25-9-09.
3.6.1.10. Intrastat.
Το Σύστημα Στατιστικών Ενδοκοινοτικού Εμπορίου γνωστό ως INTRASTAT (INTRAcommunity STATistics) αφορά τη
συλλογή πληροφοριών έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα και η εγκυρότητα των στατιστικών του ενδοκοινοτικού
εμπορίου. Η λειτουργία του συστήματος αυτού προβλέπεται από τον Καν (ΕΚ) 638/04 «Σχετικά με τις κοινοτικές
στατιστικές για τις συναλλαγές αγαθών μεταξύ Κ-Μ».
Οι στατιστικές πληροφορίες που απαιτούνται από το σύστημα INTRASTAT παρέχονται με περιοδικές δηλώσεις που
υποβάλλονται από τον υπόχρεο παροχής των στατιστικών πληροφοριών στις αρμόδιες εθνικές υπηρεσίες (για την
Ελλάδα η ΕΛΣΤΑΤ στην ιστοσελίδα https://eurostat.statistics.gr/intrastat) και καλύπτουν τόσο τις αφίξεις όσο και τις
αποστολές. Οι στατιστικές πληροφορίες διαβιβάζονται από τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες στην EUROSTAT.
Όσοι πραγματοποιούν συναλλαγές αξίας κάτω των στατιστικών κατωφλίων, δεν υποχρεούνται σε υποβολή Δήλωσης
INTRASTAT. Τα στατιστικά κατώφλια αναφέρονται στο ύψος συναλλαγών ενός ημερολογιακού έτους και ορίζονται στις
αρχές κάθε έτους με ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, που στην συνέχεια ενσωματώνεται σε σχετική διάταξη του Υπουργείου
192
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Οικονομικών. Για το ημερολογιακό έτος 2014 και σύμφωνα με την από 28-1-2014 ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ τα στατιστικά
κατώφλια ορίσθηκαν στις 100.000 € για τις αφίξεις και στις 90.000 € για τις αποστολές.
Η Δήλωση INTRASTAT υποβάλλεται μηνιαίως και αφορά τόσο τις αφίξεις όσο και τις αποστολές. Υποβάλλεται
ηλεκτρονικά στην παραπάνω αναφερόμενη ιστοσελίδα και σε περίπτωση μη λειτουργίας της ιστοσελίδας αυτής εντύπως
στην αρμόδια Δ.Ο.Υ..
Οι προθεσμίες υποβολής συμπίπτουν με αυτές της υποβολής Δηλώσεων ΦΠΑ.
Γενικές οδηγίες για τις Δηλώσεις INTRASTAT παρέχονται με την ΠΟΛ.1277/02 και στην προαναφερθείσα ιστοσελίδα
(https://eurostat.statistics.gr/intrastat ) της ΕΛΣΤΑΤ.
3.6.1.11. Ενδοκοινοτικές τριγωνικές συναλλαγές.
Τριγωνικές Συναλλαγές.
Τριγωνικές συναλλαγές είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μία συναλλαγή στην οποία εμπλέκονται τρεις
εμπορευόμενοι, υπάρχουν δύο συναλλαγές/αγοραπωλησίες, αλλά μία φυσική διακίνηση των αγαθών από τον πρώτο
στον τρίτο εμπορευόμενο. Όταν στη συναλλαγή εμπλέκονται περισσότεροι των τριών εμπορευόμενων μπορεί να
χρησιμοποιείται ο όρος «πολυγωνική συναλλαγή».
Η διαδικασία αυτή είναι απόλυτα νόμιμη και προβλέπεται από τις κοινοτικές και εθνικές διατάξεις. Οι εμπλεκόμενοι στη
διαδικασία μπορεί να είναι εγκατεστημένοι εντός μίας ή περισσότερων χωρών. Οι υποχρεώσεις σύμφωνα με τον ΚΦΑΣ
των Ελλήνων συμβαλλομένων εξαρτώνται από την ακριβή φύση της συναλλαγής.
Οι Τριγωνικές Συναλλαγές είναι σε γενικές γραμμές ένα σοβαρό εργαλείο που διευκολύνει το παγκόσμιο εμπόριο καθώς
μειώνει τις διακινήσεις των αγαθών και διευκολύνει ώστε να μην καταβάλλονται φόροι εκεί που στην πραγματικότητα
δεν οφείλονται.
Ενδοκοινοτική Τριγωνική Συναλλαγή.
Στην περίπτωση αυτή κάθε μία από τις τρεις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, είναι εγκαταστημένη σε διαφορετική Κοινοτική
χώρα. Υπάρχει μόνο μία φυσική διακίνηση των εμπορευμάτων μεταξύ δύο χωρών της Κοινότητας.
Η ενδοκοινοτική τριγωνική συναλλαγή προϋποθέτει ότι η κάθε μία
από τις τρεις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις είναι
εγγεγραμμένη στα μητρώα ΑΦΜ /ΦΠΑ της χώρας της.
Οι συναλλαγές αυτές διενεργούνται ουσιαστικά με βάση τα οριζόμενα στην Οδηγία ΦΠΑ και του άρθρου 15 του Κώδικα
ΦΠΑ και ιδιαίτερα στις διατάξεις που αφορούν τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις – αποκτήσεις.
Επιτρέπεται η χρήση απλοποιημένης διαδικασίας φορολόγησης (ΠΟΛ 1317/93). Η διαδικασία αυτή επιτρέπει ώστε καμία
από τις τρεις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις να μην υποχρεούται στον ορισμό φορολογικού αντιπροσώπου.
Παράδειγμα ενδοκοινοτικής τριγωνικής συναλλαγής:
Επιχείρηση εγκαταστημένη στην Ιταλία (Α) πωλεί αγαθά σε επιχείρηση εγκαταστημένη στην Ελλάδα (Β) και λαμβάνει
εντολή από αυτή να αποστείλει τα αγαθά απευθείας από την Ιταλία σε επιχείρηση εγκαταστημένη στη Γερμανία (Γ).
Γίνεται χρήση από την επιχείρηση Β της απλοποιημένης διαδικασίας φορολόγησης.
Ενέργειες επιχείρησης Α.

Έκδοση τιμολογίου πώλησης προς τη Β, χωρίς ΦΠΑ. Στο τιμολόγιο αναγράφεται ο ΑΦΜ /ΦΠΑ της επιχείρησης Β.
193
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Καταχώρηση των στοιχείων της συναλλαγής στον Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Παραδόσεων, με συμπλήρωση μόνο
της στήλης 8 (αξία ενδοκοινοτικών παραδόσεων). Δεν καταχωρείται τίποτα στη στήλη 9 (αξία τριγωνικών
συναλλαγών).

Καταχώρηση στο INTRASTAT αποστολής.

Καταχώρηση στην περιοδική δήλωση ΦΠΑ στις ενδοκοινοτικές παραδόσεις.
Ενέργειες επιχείρησης Β.

Έκδοση τιμολογίου προς τη Γ,
χωρίς
ΦΠΑ. Αναφέρεται ρητά ότι πρόκειται για τριγωνική συναλλαγή και
αναγράφεται ο ΑΦΜ /ΦΠΑ της επιχείρησης Γ.

Δεν συντάσσεται INTRASTAT, ούτε αποστολής, ούτε άφιξης.

Καταχώρηση στους Ανακεφαλαιωτικούς Πίνακες Αποκτήσεων και Παραδόσεων με αναγραφή του ΑΦΜ-ΦΠΑ της
επιχείρησης Α (Αποκτήσεις) και της επιχείρησης Γ (Παραδόσεις) και
με ένδειξη τριγωνική συναλλαγή.
Συμπληρώνεται η στήλη 9 (αξία τριγωνικών συναλλαγών).

Καταχώρηση στην περιοδική δήλωση ΦΠΑ στις ενδοκοινοτικές παραδόσεις..
Ενέργειες επιχείρησης Γ.
Κανονική μεταχείριση της συναλλαγής ως ενδοκοινοτική απόκτηση για σκοπούς ΦΠΑ, ήτοι:

Καταχώρηση του τιμολογίου της επιχείρησης Β (χωρίς ΦΠΑ) στην περιοδική δήλωση ΦΠΑ, στις εκροές & εισροές με
το ίδιο ποσό.

Καταχώρηση στο INTRASTAT Άφιξης.

Καταχώρηση στον Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Αποκτήσεων, με αναγραφή του ΑΦΜ/ΦΠΑ της επιχείρησης Β.
Διεθνής Τριγωνική Συναλλαγή
Στην περίπτωση αυτή κάθε μία από τις τρεις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις είναι εγκαταστημένη σε διαφορετική χώρα και
τουλάχιστον μία από αυτές είναι εγκαταστημένη σε τρίτη προς την Ε.Ε. χώρα.
Χαρακτηριστικά της συναλλαγής αυτής είναι:

Συνήθως απαιτείται ο ορισμός φορολογικού αντιπροσώπου της εγκαταστημένης σε τρίτη χώρα επιχείρησης σε
εμπλεκόμενη χώρα της Ε.Ε.

Συνήθως στις συναλλαγές αυτές υπάρχει εφαρμογή και χρήση τελωνειακού καθεστώτος, π.χ. εισαγωγής ή εξαγωγής
και για τον λόγο αυτό γίνεται χρήση από ορισμένους των όρων «τριγωνική εισαγωγή» και «τριγωνική εξαγωγή».
Επίσης σχεδόν πάντα είναι απαραίτητη και η τήρηση τελωνειακών διαδικασιών και διατυπώσεων.

Όπου στις συναλλαγές αυτές συντελείται ενδοκοινοτική παράδοση ή απόκτηση αγαθών, έχουν εφαρμογή οι
διατάξεις την Οδηγίας ΦΠΑ, καθώς επίσης και οι εθνικές διατάξεις περί ΦΠΑ του κάθε κράτους μέλους της Ε.Ε.
Παράδειγμα Διεθνούς Τριγωνικής Συναλλαγής:
Επιχείρηση εγκαταστημένη στην Ελλάδα (Α) πωλεί αγαθά σε επιχείρηση εγκαταστημένη στην Ιταλία (Β). Τα αγαθά
προορίζονται να εξαχθούν απ’ ευθείας από την Ελλάδα σε επιχείρηση εγκαταστημένη στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας (Γ).
Για συναλλαγές όπως η παραπάνω υπήρχαν αρκετές ασάφειες τόσο φορολογικού όσο και τελωνειακού ενδιαφέροντος.
194
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Για αποσαφήνιση του θέματος εκδόθηκε η ΠΟΛ.1167/2-7-13 ( ΑΔΑ: ΒΛ4ΡΗ-ΚΑΖ) : «Διαδικασία απαλλαγής από το ΦΠΑ
της παράδοσης αγαθών από εγκατεστημένο στο εσωτερικό της χώρας μας πωλητή σε εγκατεστημένο σε άλλο κράτος
μέλος αγοραστή και την απευθείας εξαγωγή των αγαθών σε τρίτη χώρα».
Με την ανωτέρω ΠΟΛ δίνονται απαντήσεις σε όλα σχεδόν τα σχετικά ερωτήματα και διευκρινίζεται ότι:

Στην περίπτωση που ο εγκατεστημένος στη χώρα μας πωλητής αποκτά κατόπιν εντολής από τον
εγκατεστημένο στο άλλο κράτος μέλος αγοραστή το δικαίωμα διάθεσης των εμπορευμάτων και
τήρησης των διατυπώσεων εξαγωγής σύμφωνα με το άρθρο 788 των ΔΕΚΤΚ, δεν απαιτείται η λήψη
ΑΦΜ/ΦΠΑ από τον εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος υποκείμενο στο φόρο, και ως εκ τούτου : …
στα εκδιδόμενα φορολογικά στοιχεία που αφορούν στην παράδοση των αγαθών από το εγκατεστημένο στη χώρα
μας πρόσωπο τα οποία και εξάγει εκτός της Κοινότητας δεν επιβάλλεται ΦΠΑ αλλά αναγράφονται, πέραν των άλλων,
και τα στοιχεία του παραλήπτη των αγαθών στην τρίτη χώρα.

Στην
περίπτωση που ο εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος αγοραστής των εμπορευμάτων, δεν
εκχωρεί το δικαίωμα διάθεσης των εμπορευμάτων και τηρεί τις διατυπώσεις εξαγωγής ως εξαγωγέας
σύμφωνα με το άρθρο 788 των ΔΕΚΤΚ απαιτείται η λήψη ΑΦΜ/ΦΠΑ στη χώρα μας, προκειμένου να
πραγματοποιήσει την εξαγωγή. Στην περίπτωση αυτή ισχύουν τα ακόλουθα : … Το εκδιδόμενο φορολογικό
στοιχείο από τον εγκατεστημένο στη χώρα μας πωλητή για την παράδοση των αγαθών που στη συνέχεια εξάγονται
από τον εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος αγοραστή/εξαγωγέα επιβαρύνεται με ΦΠΑ.
3.6.1.12. Απαλλαγή από ΦΠΑ – Ειδικό Διπλότυπο Δελτίο Απαλλαγής (ΕΔΔΑ) ΦΠΑ.
Το Ειδικό Διπλότυπο Δελτίο Απαλλαγής
(ΕΔΔΑ) ΦΠΑ χρησιμοποιείται στην διαδικασία απαλλαγής από ΦΠΑ στις
περιπτώσεις :

της αγοράς και

της εισαγωγής
αγαθών από υποκείμενους στο φόρο εγκαταστημένους στην Ελλάδα που προορίζονται για εξαγωγή ή ενδοκοινοτική
παράδοση σε υποκειμένους στο φόρο εγκατεστημένους σε άλλο Κ-Μ, καθώς και της παροχής υπηρεσιών που συνδέονται
άμεσα με την πραγματοποίηση των πράξεων αυτών.
Η ανωτέρω απαλλαγή χορηγείται με τη χρήση του ΕΔΔΑ ΦΠΑ, σύμφωνα με τα άρθρα 3-7 της ΑΥΟ
1103551/8478/Α0014/ΠΟΛ 1262/93 (ΦΕΚ 675 Β).
Συγκεκριμένα, με τη χρήση του Ειδικού Διπλοτύπου Δελτίου Απαλλαγής (ΕΔΔΑ) ΦΠΑ παρέχεται η ευχέρεια στους
υποκείμενους στο φόρο να αγοράζουν ή να εισάγουν αγαθά με απαλλαγή από το φόρο προστιθέμενη αξίας, εφόσον
αυτά προορίζονται να αποτελέσουν αντικείμενο για την πραγματοποίηση πράξεων της εξαγωγής ή της ενδοκοινοτικής
παράδοσης καθώς και να λαμβάνουν υπηρεσίες που είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις πράξεις αυτές χωρίς να
καταβάλλουν φόρο.
Η συνολική αξία των παραπάνω πράξεων (αγορά – εισαγωγή) που μπορούν να πραγματοποιηθούν με απαλλαγή από το
φόρο μέσα σε μία διαχειριστική περίοδο, δεν μπορεί να υπερβεί τη συνολική αξία των πράξεων της εξαγωγής ή της
ενδοκοινοτικής παράδοσης, που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της προηγουμένης της αίτησης δωδεκάμηνης
χρονικής ή δωδεκάμηνης διαχειριστικής περιόδου.
Ο ενδιαφερόμενος για την απόκτηση του ΕΔΔΑ οφείλει να υποβάλλει στην αρμόδια ΔΟΥ έντυπη αίτηση για τη θεώρηση
“Ειδικού Διπλοτύπου Δελτίου απαλλαγής από το Φ.Π.Α.”. Με την αίτηση αυτή συνυποβάλλεται συγκεντρωτική
195
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
κατάσταση, από την οποία προκύπτει, κατά χώρα, ο αριθμός και η αξία των διασαφήσεων εξαγωγής, καθώς και των
ενδοκοινοτικών παραδόσεων της προηγουμένης δωδεκάμηνης χρονικής ή δωδεκάμηνης διαχειριστικής περιόδου.
Ειδικά για τις εισαγωγές η παραπάνω προβλεπόμενη απαλλαγή χορηγείται με τους όρους, τις προϋποθέσεις και την
διαδικασία που προβλέπεται από ΑΥΟ Δ.1163/678/Ε0017/01 (ΦΕΚ Β 1173). Συγκεκριμένα η ΑΥΟ αυτή προβλέπει ότι:

Τα εισαχθέντα αγαθά μπορούν να αποτελούν αντικείμενο εξαγωγής ή ενδοκοινοτικής παράδοσης αυτούσια (όπως
εισήχθησαν) ή μερικώς επεξεργασμένα ή μεταποιημένα.

Για την μεταποίηση των εισαχθέντων αγαθών ισχύουν ουσιαστικά οι πολύπλοκες τελωνειακές διαδικασίες του
τελωνειακού καθεστώτος της ενεργητικής τελειοποίησης (προσδιορισμός συντελεστή απόδοσης κ.λ.π.).

Η απόδειξη της πραγματοποίησης της εξαγωγής ή της ενδοκοινοτικής παράδοσης ελέγχεται από τις αρμόδιες
τελωνειακές αρχές σύμφωνα με τα οριζόμενα της προαναφερθείσης Α.Υ.Ο..
Περισσότερες λεπτομέρειες για:

τη διαδικασία απαλλαγής,

τις λοιπές υποχρεώσεις των ενδιαφερόμενων – κυρώσεις,

τις υποχρεώσεις του προμηθευτή – ενέργειες Τελωνειακών Αρχών,

τη στέρηση δικαιώματος άμεσης απαλλαγής,

την προθεσμία πραγματοποίησης της εξαγωγής ή της ενδοκοινοτικής παράδοσης,

τις υποχρεώσεις του εισαγωγέα - Ενέργειες Τελωνειακών Αρχών και

την απόδειξη της ενδοκοινοτικής παράδοσης ή εξαγωγής αγαθών,
αναφέρονται στις δύο παραπάνω μνημονευόμενες ΑΥΟ, καθώς επίσης και στις ΠΟΛ 1075/95, 1155/95, 1021/08
και 1061/08.
3.6.1.13. Απόδειξη ενδοκοινοτικής συναλλαγής ανάλογα με το μεταφορικό μέσο.
Αναλύεται παραπάνω στο σημείο 3.6.1.7 «Απόδειξη ενδοκοινοτικής παράδοσης …».
3.6.1.14. Συναλλαγές με μη συνεργάσιμα και προνομιακά φορολογικά καθεστώτα.
Συναλλαγές με μη συνεργάσιμα κράτη.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 51Α του ΚΦΕ (ν. 2238/94 –ΦΕΚ 151 Α), μη συνεργάσιμα κράτη είναι
αυτά που δεν είναι Κ-Μ της Ε.Ε., η κατάστασή τους σχετικά με τη διαφάνεια και την ανταλλαγή των πληροφοριών σε
φορολογικά θέματα έχει εξεταστεί από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) και τα οποία:
α) δεν έχουν συνάψει με την Ελλάδα σύμβαση διοικητικής συνδρομής στο φορολογικό τομέα και
β) δεν έχουν υπογράψει τέτοια σύμβαση διοικητικής συνδρομής με τουλάχιστον δώδεκα άλλα κράτη.
Οι ανωτέρω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά.
Σύμφωνα δε με την παρ.5 της παραπάνω διάταξης: «Τα μη συνεργάσιμα κράτη καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού
Οικονομικών ύστερα από τη διαπίστωση των προϋποθέσεων της προηγούμενης παραγράφου και περιλαμβάνονται σε
κατάλογο που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο κατάλογος δημοσιεύεται τον Ιανουάριο κάθε έτους».
196
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Με την ΔΟΣ Α/1053151/ΕΞ2013/13 (ΦΕΚ 807 Β), κοινοποιείται ο ισχύων για το έτος 2013 κατάλογος των κρατών αυτών,
μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Συναλλαγές με κράτη όπου ισχύει προνομιακό φορολογικό καθεστώς.
Με την διάταξη της παρ. 7 άρθρου 51Α ΚΦΕ (ν.2238/94 –ΦΕΚ 151 Α) , ορίζονται οι προϋποθέσεις ύπαρξης προνομιακού
φορολογικού καθεστώτος όπως παρακάτω:
Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα θεωρείται ότι υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς στο
κράτος εκτός της Ελλάδας, ακόμη και αν η κατοικία ή η καταστατική ή η πραγματική έδρα του ή εγκατάσταση ευρίσκεται
σε Κ-Μ της Ε.Ε., εάν σε αυτό το κράτος:
α) δεν υπόκειται σε φορολογία ή, εάν υπόκειται, δεν φορολογείται εν τοις πράγμασι, ή
β) υπόκειται σε φόρο επί των κερδών ή των εισοδημάτων ή του κεφαλαίου, ο οποίος είναι ίσος ή κατώτερος με τα
εξήντα εκατοστά του φορολογικού συντελεστή που θα οφειλόταν σύμφωνα με τις διατάξεις της ελληνικής
φορολογικής νομοθεσίας, εάν ήταν κάτοικος ή είχε την έδρα του ή διατηρούσε μόνιμη εγκατάσταση κατά την έννοια
του άρθρου 100 του παρόντος Κώδικα στην Ελλάδα.
Με την διάταξη του άρθρου 65 ν.4172/13 (ΦΕΚ 167 Α), που ισχύει από 1-1-2014, διαφοροποιούνται ελαφρώς οι
ανωτέρω προϋποθέσεις και προβλέπεται τον Ιανουάριο κάθε έτους θα καταρτίζεται από το Υπουργείο Οικονομικών,
κατάλογος κρατών με προνομιακό φορολογικό καθεστώς (σήμερα δεν υπάρχει).
Από τα παραπάνω και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 51Β του ΚΦΕ, συνάγεται ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες που
έχουν συναλλαγές με μη συνεργάσιμα κράτη ή κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, ενδεχομένως να έχουν
προβλήματα στην αναγνώριση δαπανών, που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, που
είναι κάτοικος ή έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα ή είναι εγκατεστημένος σε τέτοια κράτη, καθώς οι δαπάνες
αυτές δεν αναγνωρίζονται ως δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά του ή από το φορολογητέο εισόδημά
τους, εκτός αν αποδεδειγμένα συντρέχουν ιδιαίτερες συνθήκες ή υπάρχουν αποδείξεις ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν
πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές. Σχετική και η ΠΟΛ 1225/11.
3.6.1.15. Διαδικασία ως προς τα προοϊόντα με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (συστήματα,
εγγυήσεις, ενεργειακά προϊόντα, καπνά, αλκοολούχα).
Γενικές πληροφορίες για τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης και τη σχετική νομοθεσία θα βρει ο ενδιαφερόμενος στην
Πύλη της Τελωνειακής Υπηρεσίας https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet
/ Έγγραφα και πληροφορίες /
Γενικές Πληροφορίες (σελ.2/2) / Ε.Φ.Κ.-E.M.C.S.-Γενικές Πληροφορίες.
Α. Χαρακτηριστικά των ΕΦΚ.
Οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης εντάσσονται στους έμμεσους – επιρριπτόμενους φόρους. Επιβάλλονται σε επιλεγμένα
προϊόντα σε αντίθεση με τον ΦΠΑ, που επιβάλλεται σχεδόν σε όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες.
Οι έμμεσοι αυτοί φόροι προβλέπονται από την νομοθεσία της Ε.Ε. και εναρμονίσθηκαν σε κοινοτικό επίπεδο από 1-11993 με την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και την κατάργηση των ενδοκοινοτικών συνόρων.
Στα πλαίσια αυτά θεσπίσθηκαν εναρμονισμένοι μηχανισμοί για την επιβολή του φόρου, κοινοί κανόνες για την κατοχή,
την κυκλοφορία και τους ελέγχους των αγαθών που υπόκεινται σε ΕΦΚ, αλλά και ελάχιστοι συντελεστές φορολογίας.
Με ΕΦΚ επιβαρύνονται τα ενεργειακά προϊόντα και η ηλεκτρική ενέργεια, τα βιομηχανοποιημένα καπνά, η αιθυλική
αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά στα Κ – Μ της Ε.Ε.
197
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οι ΕΦΚ επιβάλλονται τόσο στα προϊόντα που παράγονται στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε αυτά που προέρχονται
από άλλα Κ – Μ της Ε.Ε. ή εισάγονται από τρίτες χώρες.
Το κύριο χαρακτηριστικό του φόρου αυτού είναι ότι επιβάλλεται όταν τα εμπορεύματα τίθενται σε ανάλωση. Ο ορισμός
του όρου «θέση σε ανάλωση» καθώς και το πότε ο φόρος καθίσταται απαιτητός δίνεται στο άρθρο 56 του ΕΤΚ. Όσον
αφορά τη βεβαίωση και είσπραξη του φόρου υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις μεταξύ των Κ–Μ της Ε.Ε.
Για την Ελλάδα, η βεβαίωση και είσπραξη του φόρου ενεργείται σύμφωνα με τα άρθρα 109-111 του ΕΤΚ. Με τις
διατάξεις αυτές ορίζεται, για κάθε κατηγορία προϊόντων ΕΦΚ, πότε βεβαιώνεται και εισπράττεται ο φόρος.
Μαζί με τον ΕΦΚ βεβαιώνονται και εισπράττονται από την αρμόδια τελωνειακή αρχή ο ΦΠΑ καθώς και κάθε άλλη
σχετική επιβάρυνση. Δε συμβαίνει το ίδιο σε όλα τα Κ–Μ της Ε.Ε., π.χ. στην Βουλγαρία ο μεν ΕΦΚ εισπράττεται από το
αρμόδιο τελωνείο, ο δε ΦΠΑ από την αρμόδια φορολογική αρχή και σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις περί ΦΠΑ της
χώρας αυτής.
Β. Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης και ICISnet.
Μέχρι τις 3-12-2013, όλες οι διαδικασίες περί των ΕΦΚ, πλην του EMCS, εξυπηρετούνταν είτε χειρόγραφα, είτε μέσω
του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Τελωνείων (ΟΠΣΤ), το οποίο όμως είχε πολλές ατέλειες κυρίως στην
διαλειτουργικότητα μεταξύ των υποσυστημάτων του.
Από τις 3-12-2013 τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή το ICISnet. Ένα από τα υποσυστήματα του νέου αυτού Πληροφορικού
Συστήματος Τελωνείων είναι το Υποσύστημα ΕΦΚ. Με το ICISnet επήλθαν στο Υποσύστημα αυτό, σε σχέση με το
αντίστοιχο του ΟΠΣΤ, σημαντικότατες αλλαγές και βελτιώσεις, όπως:

Υποχρεωτικά πλέον, όλα τα παραστατικά και έγγραφα συμπληρώνονται, υποβάλλονται και διακινούνται ηλεκτρονικά,
εκτός λίγων και επουσιωδών εξαιρέσεων.

Η λειτουργία του EMCS
βελτιώνεται σημαντικά όσον αφορά στον τομέα της διαλειτουργικότητάς του με τα
Υποσυστήματα Εισαγωγών και Εξαγωγών του ICISnet, καθώς επίσης και στον τομέα διαχείρισης εγγυήσεων κατά
τη διακίνηση των προϊόντων ΕΦΚ.
Για την πρόσβαση των εξωτερικών χρηστών στο Υποσύστημα ΕΦΚ και το ICISnet γενικότερα απαιτείται πιστοποίηση
του στο TAXISnet και σε περίπτωση ορισμού τελωνειακού αντιπροσώπου, ηλεκτρονική εξουσιοδότηση και ηλεκτρονική
αποδοχή της εξουσιοδότησης.
Οι εξωτερικοί χρήστες μπορούν να κάνουν χρήση όλων των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ICISnet (και του
Υποσυστήματος ΕΦΚ) μέσω της Πύλης της τελωνειακής υπηρεσίας www.icisnet.gr –«Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες».
Με την ΕΔΥΟ ΔΕΦΚ 5041345 ΕΞ2013 (ΑΔΑ: ΒΛ1ΔΗ-ΗΔΟ) δόθηκαν λεπτομερείς οδηγίες για τη χρήση
όλων των
λειτουργιών του Υποσυστήματος ΕΦΚ του ICISnet. Σε παράρτημα της ίδιας Εγκυκλίου καταγράφονται οι αρμόδιες για
το θέμα αυτό Διευθύνσεις και Τμήματα της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ, καθώς και τα ονόματα και τα
τηλέφωνα των αρμοδίων υπαλλήλων.
Γ. Ισχύον νομικό πλαίσιο.
α. Γενικές Κοινοτικές Διατάξεις.

Οδηγία ΕΦΚ.

Οδηγία 2003/96/ΕΚ (L 283/31-10-2003), για τα ενεργειακά προϊόντα και την ηλεκτρική ενέργεια. Οδηγία 92/83/ΕΟΚ
(L 316/31-10-1992) για την αιθυλική αλκοόλη / αλκοολούχα ποτά. Οδηγία 95/59/ΕΚ (L 291/6-12-1995) για τα
198
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
βιομηχανοποιημένα καπνά. Με τις οδηγίες αυτές δόθηκαν κοινοί ορισμοί για τα προϊόντα που υπόκεινται σε ΕΦΚ,
κατανεμήθηκαν οι φορολογικές κατηγορίες, καθορίσθηκαν οι βάσεις επιβολής του φόρου και θεσπίσθηκαν
απαλλαγές που συνδέονται με το είδος της τελικής χρήσης των προϊόντων αυτών.

Οδηγία 2003/96/ΕΚ (L 283/31-10-2003) για τα ενεργειακά προϊόντα και την ηλεκτρική ενέργεια. Οδηγία 92/84/ΕΟΚ
(L 316/31-10-1992) για την αιθυλική αλκοόλη / αλκοολούχα ποτά. Οδηγίες 92/79/ΕΟΚ (L 316/31-10-1992),
92/80/EOK (L 316/31-10-1992) και 95/59/ΕΚ (L 291/6-12-1995) για τα βιομηχανοποιημένα καπνά. Με τις οδηγίες
αυτές θεσπίσθηκαν οι ελάχιστοι συντελεστές ΕΦΚ για κάθε φορολογική κατηγορία προϊόντων.

Κανονισμός (ΕΟΚ) 2719/92 (L 276/19-9-1992). Καθόρισε τη μορφή και τον τύπο του Συνοδευτικού Διοικητικού
Εγγράφου (ΣΔΕ) που χρησιμοποιείται στην εθνική και ενδοκοινοτική κυκλοφορία σε καθεστώς αναστολής των
προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ.

Κανονισμός (ΕΟΚ) 3649/92 (L 369/18-12-1992). Καθόρισε τη μορφή και τον τύπο του Απλουστευμένου
Συνοδευτικού Διοικητικού Εγγράφου (Α.Σ.Δ.Ε.), που χρησιμοποιείται στην ενδοκοινοτική κυκλοφορία προϊόντων
υποκειμένων σε ΕΦΚ, για τα οποία έχει καταβληθεί ο ΕΦΚ στο Κ – Μ αποστολής.

Κανονισμός (ΕΚ) 2073/04 (L 359/4-12-2004), «για την διοικητική συνεργασία στον τομέα των ΕΦΚ»).
β. Ειδικές Κοινοτικές Διατάξεις για χρήση μηχανοργάνωσης και πληροφορικής.

Απόφαση 1152/2003/ΕΚ (L 162/1-7-2003) «για την εισαγωγή της πληροφορικής στη διακίνηση και στους ελέγχους
των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ» - Συμφωνία για εφαρμογή του μηχανογραφημένου συστήματος Excise
Movement and Control System (EMCS).

Κανονισμός (ΕΚ) 684/09 (L 197/29-7-2009). Θεσπίσθηκε για την εφαρμογή της Οδηγίας ΕΦΚ, όσον αφορά τις
μηχανοργανωμένες διαδικασίες για τη διακίνηση των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ.
γ. Εθνικές Διατάξεις.
Όλο το ανωτέρω ισχύον κοινοτικό νομικό πλαίσιο έχει ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο και συγκεκριμένα στον ΕΤΚ,
Μέρος Τρίτο –Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης, άρθρα 53-119Α.
Σε εκτέλεση σχετικών διατάξεων του ΕΤΚ, έχουν εκδοθεί ΑΥΟ και ΕΔΥΟ, με τις οποίες καθορίζονται οι διαδικασίες και
δίδονται οδηγίες σχετικά με τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης.
Δ. Βασικές Κατηγορίες Επιτηδευματιών.
α. Εγκεκριμένος Αποθηκευτής – Φορολογική Αποθήκη.
(άρθρα 63 και 64 ΕΤΚ, ΑΥΟ Φ.883/530/99 -ΦΕΚ 1872 Β και ΑΥΟ Φ.639/447/02- ΦΕΚ 1109 Β).
Ο Εγκεκριμένος Αποθηκευτής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει λάβει άδεια από την αρμόδια αρχή του Κ-Μ,
όπου βρίσκεται η έδρα της επιχείρησής του, να παράγει, να μεταποιεί, να κατέχει, να παραλαμβάνει και να αποστέλλει,
κατά την άσκηση του επιτηδεύματός του, προϊόντα που υπόκεινται σε ΕΦΚ σε καθεστώς αναστολής είσπραξης του
φόρου αυτού. Ο Εγκεκριμένος Αποθηκευτής είναι υποχρεωμένος να παρέχει εγγυήσεις, να τηρεί λογιστικά βιβλία και να
υπόκειται σε ελέγχους από τις αρμόδιες αρχές. Αρμόδια υπηρεσία για την έκδοση της άδειας είναι η οικεία Τελωνειακή
Περιφέρεια.
199
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Φορολογική Αποθήκη είναι ο τόπος που παράγονται, μεταποιούνται ή κατέχονται τα προϊόντα ΕΦΚ. Η άδεια Σύστασης
και Λειτουργίας Φορολογικής Αποθήκης εκδίδεται από την κατά τόπο αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, που είναι αρμόδια για
τον έλεγχο και την εποπτεία της Φορολογικής Αποθήκης.
Σε ένα Κ–Μ και εφ’ όσον υφίσταται άδεια Εγκεκριμένου Αποθηκευτή, ο επιτηδευματίας – κάτοχος της άδειας αυτής
μπορεί να ζητήσει και να λάβει, εφ όσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, περισσότερες της μίας άδειες Σύστασης
και λειτουργίας Φορολογικής Αποθήκης, οι οποίες συνδέονται με την συγκεκριμένη άδεια Εγκεκριμένου Αποθηκευτή.
Για την λειτουργία Φορολογικών Αποθηκών απαιτείται κατάθεση εγγύησης εκ μέρους του Εγκεκριμένου Αποθηκευτή
στην οικεία Τελωνειακή Περιφέρεια, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην προαναφερόμενη ΑΥΟ Φ.883/530/99. Σύμφωνα
με την ΑΥΟ αυτή:

Η παρεχόμενη εγγύηση, η οποία καλύπτει την παραγωγή, μεταποίηση, κατοχή, την εσωτερική και ενδοκοινοτική
διακίνηση και την εξαγωγή των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ μπορεί να είναι οικονομική (χρηματική, τραπεζική,
ασφαλιστήριο συμβόλαιο) ή εμπράγματη ασφάλεια ή αξιόχρεη τρίτου πρόσωπου.

Το ύψος της απαιτούμενης εγγύησης εξαρτάται από τη δραστηριότητα της Φορολογικής Αποθήκης (π.χ. παραγωγή,
μεταποίηση, κατοχή, εφοδιασμός κ.α.) καθώς επίσης και από το είδος του προϊόντος. Συνήθως κυμαίνεται από 5
έως 20% επί του ΕΦΚ που αναλογεί στα προϊόντα που τέθηκαν σε ανάλωση ή εξήχθησαν ή διακινήθηκαν, υπό
καθεστώς αναστολής, προς τα λοιπά Κ-Μ της ΕΕ Έ ή στο εσωτερικό της χώρας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό
έτος.

Υπάρχουν σε κάθε περίπτωση ελάχιστα όρια απαιτούμενης εγγύησης.

Κατάθεση εγγύησης δεν απαιτείται όταν στη φορολογική αποθήκη υπάρχει διαρκής παρουσία της Τελωνειακής
Υπηρεσίας και ασκείται υπ' αυτής συνεχής έλεγχος και εποπτεία με τη δυνατότητα λήψης των αναγκαίων
διασφαλιστικών μέτρων, με εξαίρεση τις φορολογικές αποθήκες της αλκοόλης και των αλκοολούχων ποτών.
Σημείωση: Η Φορολογική Αποθήκη που αναφέρεται παραπάνω, δεν πρέπει να συγχέεται με την Φορολογική Αποθήκη
του άρθρου 26 Κώδικα ΦΠΑ, της οποίας η άδεια χορηγείται με άλλες προϋποθέσεις και για σκοπούς ΦΠΑ.
β. Εγγεγραμμένος Παραλήπτης.
(Άρθρο 113 παρ. 1-3 ΕΤΚ, ΑΥΟ Δ.424/277/93-ΦΕΚ 242 Β)
Ο εγγεγραμμένος παραλήπτης, στα πλαίσια των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων, δύναται να παραλαμβάνει
προϊόντα υποκείμενα σε ΕΦΚ προερχόμενα από άλλο Κ-Μ, τα οποία διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής, δεν
επιτρέπεται, ωστόσο, να κατέχει ή να αποστέλλει υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα τα οποία τελούν υπό καθεστώς
αναστολής.
Για το χαρακτηρισμό φυσικού ή νομικού προσώπου ως εγγεγραμμένου παραλήπτη απαιτείται άδεια της οικείας
Τελωνειακής Περιφέρειας, η οποία παρέχεται με απόφασή της, μετά από προηγούμενη αίτηση του ενδιαφερομένου.
Ο εγγεγραμμένος παραλήπτης υποχρεούται:
 να εγγυάται, πριν από την αποστολή των υποκείμενων σε ΕΦΚ προϊόντων, την καταβολή των αναλογούντων φόρων.
Η εγγύηση αυτή μπορεί κατ' επιλογή του ενδιαφερομένου να είναι τραπεζική, χρηματική, εμπράγματη ή
ασφαλιστήριο συμβόλαιο,

να καταβάλλει τα οφειλόμενα στην αρμόδια τελωνειακή αρχή με την παραλαβή των προϊόντων στο εσωτερικό της
χώρας, ή το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την παραλαβή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις,

να προβαίνει, μόλις περατωθεί η διακίνηση των προϊόντων που παραλαμβάνονται υπό καθεστώς αναστολής, στη
λογιστική τους εγγραφή, και
200
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
να αποδέχεται κάθε έλεγχο που επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές να βεβαιωθούν ότι τα προϊόντα πράγματι
παρελήφθησαν.
γ. Περιστασιακά Εγγεγραμμένος Παραλήπτης.
(άρθρο 113 παρ. 4 ΕΤΚ, ΔΥΟ ΔΕΦΚ 5017374 ΕΞ2010)
Ο περιστασιακά εγγεγραμμένος παραλήπτης:
 παραλαμβάνει μόνον περιστασιακά υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα,

η άδεια του χορηγείται από αρμόδιο Τελωνείο και περιορίζεται σε συγκεκριμένη ποσότητα προϊόντων, σε έναν
μόνον αποστολέα και σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο και

έχει τις ίδιες υποχρεώσεις με τον Εγγεγραμμένο Παραλήπτη.
δ. Εγγεγραμμένος Αποστολέας.
(άρθρο 112 παρ. 1β΄ και άρθρο 113 παρ. 6-7 του ΕΤΚ, ΑΥΟ ΔΕΦΚ 5054451 ΕΞ2010 - ΦΕΚ 2163 Β)
Ο εγγεγραμμένος αποστολέας δύναται, στο πλαίσιο των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων, μόνο να αποστέλλει, από
τον τόπο εισαγωγής, υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα υπό καθεστώς αναστολής κατόπιν της θέσης τους σε ελεύθερη
κυκλοφορία σύμφωνα με το άρθρο 79 του ΚΤΚ.
Για το χαρακτηρισμό φυσικού ή νομικού προσώπου ως εγγεγραμμένου αποστολέα απαιτείται άδεια της αρμόδιας
Τελωνειακής Περιφέρειας, η οποία παρέχεται με απόφασή της, μετά από προηγούμενη αίτηση του ενδιαφερομένου.
Ο εγγεγραμμένος αποστολέας υποχρεούται:
 να παρέχει εγγύηση, η οποία να καλύπτει το ποσό των αναλογούντων φόρων για τα αποστελλόμενα υπό καθεστώς
αναστολής προϊόντα. Η παρεχόμενη εγγύηση μπορεί να είναι χρηματική, τραπεζική, ασφαλιστήριο συμβόλαιο,
εμπράγματη ασφάλεια ή αξιόχρεη επιστολή τρίτου προσώπου και ισχύει σε ολόκληρη την Κοινότητα.


να τηρεί λογιστική των υποκειμένων σε ΕΦΚ προϊόντων που αποστέλλει,
να αποδέχεται κάθε έλεγχο που επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές να βεβαιωθούν για την κανονικότητα των διακινήσεων.
Ε. Σύστημα ανταλλαγής δεδομένων για τους ΕΦΚ – SEED (System for Exchange of Excise Data) και SEED
on EUROPA.
Με την χορήγηση της άδειας Εγκεκριμένου Αποθηκευτή, Φορολογικής Αποθήκης, Εγγεγραμμένου ή Αποστολέα, η
τελωνειακή αρχή έκδοσης της Άδειας αποδίδει στον οικονομικό φορέα της και έναν αριθμό αναγνώρισης ή αλλιώς αριθμό
ΕΦΚ (excise number). Ο αριθμός αυτός είναι εναρμονισμένος σε κοινοτικό επίπεδο και αποτελείται από 13 ψηφία. Τα
δύο πρώτα ψηφία αποτελούν τον κωδικό ISO της χώρας (π.χ. EL για την Ελλάδα). Τα υπόλοιπα 11 ψηφία είναι
αλφαριθμητικοί χαρακτήρες και καταρτίζονται σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες κάθε Κ-Μ.
Οι κατά τα ανωτέρω αποδοθέντες αριθμοί αναγνώρισης καταχωρούνται στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων SEED.
Η τήρηση, διαχείριση, ενημέρωση και ανταλλαγή δεδομένων στην Ελλάδα γίνεται από το αρμόδιο κεντρικό γραφείο για
τους ΕΦΚ (E.L.O. – Excise Liaison Office), που υπάγεται στην Διεύθυνση ΕΦΚ της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων & ΕΦΚ.
Η ευρωπαϊκή εφαρμογή SEED on EUROPA παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να έχει άμεση πρόσβαση σε
ορισμένες μόνο πληροφορίες, σε όλες τις επίσημες γλώσσες των 28 Κ-Μ, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις περί
προστασίας δεδομένων, μέσω της ιστοσελίδας της Ε.Ε. http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/seed/ seed_
home.jsp?Lang=en. Στην εφαρμογή αυτή μπορεί ο ενδιαφερόμενος να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ή μη του αριθμού ΕΦΚ
ενός οικονομικού φορέα (Εγκεκριμένος Αποθηκευτής, Εγγεγραμμένος Παραλήπτης ή Αποστολέας) ή μιας Φορολογικής
Αποθήκης.
201
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΣΤ. Καθεστώς Αναστολής προϊόντων υποκειμένων σε ΕΦΚ.
Στο άρθρο 55 περ. ζ΄και στ΄ του ΕΤΚ, δίνονται οι παρακάτω ορισμοί:
…
ζ) «καθεστώς αναστολής»: το φορολογικό καθεστώς που εφαρμόζεται στην παραγωγή, τη μεταποίηση, την κατοχή
ή τη διακίνηση υποκείμενων σε ΕΦΚ προϊόντων, τα οποία δεν καλύπτονται από τελωνειακή διαδικασία αναστολής ή
τελωνειακό καθεστώς αναστολής, αλλά τελούν σε αναστολή του ΕΦΚ.
στ) «τελωνειακή διαδικασία αναστολής ή τελωνειακό καθεστώς αναστολής»: οποιαδήποτε από τις ειδικές διαδικασίες που προβλέπονται στον ΚΤΚ, σχετικά με την τελωνειακή επιτήρηση στην οποία υπόκεινται τα μη κοινοτικά
εμπορεύματα κατά την είσοδό τους στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, την προσωρινή εναπόθεση, τις ελεύθερες
ζώνες ή ελεύθερες αποθήκες, καθώς και οποιοδήποτε από τα καθεστώτα που αναφέρονται στο άρθρο 84 παράγραφος
1 στοιχείο α΄ του εν λόγω Κανονισμού.
…
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι σε καθεστώς αναστολής μπορούν να τεθούν μόνο κοινοτικά προϊόντα υποκείμενα σε
ΕΦΚ, δηλαδή προϊόντα που είτε είναι κοινοτικής καταγωγής, είτε έχουν εισαχθεί στην Κοινότητα από τρίτες χώρες και
έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία (με καταβολή τυχόν οφειλόμενων εισαγωγικών δασμών).
Ζ. Διακίνηση υποκειμένων σε ΕΦΚ προϊόντων υπό το «καθεστώς αναστολής».
α. Γενικά.
Στο άρθρο 112 παρ.1 του ΕΤΚ αναφέρεται:
«Τα υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα μπορούν να διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής εντός του εδάφους της Κοινότητας,
ακόμη και στην περίπτωση που τα προϊόντα διακινούνται μέσω τρίτης χώρας ή τρίτου εδάφους:
α) από μια φορολογική αποθήκη προς:
i. άλλη φορολογική αποθήκη,
ii. εγγεγραμμένο παραλήπτη,
iii. τόπο όπου τα υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα εξέρχονται από το έδαφος της Κοινότητας (εξαγωγή), σύμφωνα με
το άρθρο 114 παράγραφος 11 του ΕΤΚ,
iv. παραλήπτη που αναφέρεται στο άρθρο 68 παράγραφος 1 του ΕΤΚ, όταν τα προϊόντα αποστέλλονται από άλλο
Κ-Μ,
β) από τον τόπο εισαγωγής προς οποιονδήποτε από τους προορισμούς που αναφέρονται στην περίπτωση α΄, όταν τα
προϊόντα αποστέλλονται από εγγεγραμμένο αποστολέα.
Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως «τόπος εισαγωγής» νοείται ο τόπος όπου βρίσκονται τα προϊόντα όταν
τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, σύμφωνα με το άρθρο 79 του ΚΤΚ».
Διευκρινίζεται ότι:
 Ισχύουν οι ίδιες τελωνειακές διαδικασίες τόσο στην διακίνηση των προϊόντων αυτών εντός του εδάφους ενός Κ-Μ
της Κοινότητας, όσο και για την διακίνηση μεταξύ δύο Κ-Μ.

Παράλληλα με τις τελωνειακές διαδικασίες, οι εμπλεκόμενοι φορείς (αποστολέας - παραλήπτης) οφείλουν να τηρούν
και τις προβλεπόμενες φορολογικές διαδικασίες (παράδοση αγαθών στο εσωτερικό της χώρας, ενδοκοινοτική
παράδοση – απόκτηση).
Οι κίνδυνοι της διακίνησης υπό καθεστώς αναστολής καλύπτονται από εγγύηση, η οποία παρέχεται από τον εγκεκριμένο
αποθηκευτή αποστολής ή τον εγγεγραμμένο αποστολέα. Η παρεχόμενη εγγύηση μπορεί να είναι χρηματική, τραπεζική,
202
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ασφαλιστήριο συμβόλαιο, εμπράγματη ασφάλεια ή αξιόχρεη επιστολή τρίτου προσώπου και ισχύει σε ολόκληρη την
Κοινότητα. Λεπτομέρειες για το είδος και το ύψος της παρεχόμενης εγγύησης δίνονται για μεν τον Εγκεκριμένο
Αποθηκευτή – Φορολογική Αποθήκη με την ΑΥΟ Φ.883/530/99 (ΦΕΚ 1872 Β), για δε τον Εγγεγραμμένο Αποστολέα με
την ΑΥΟ ΔΕΦΚ Γ 5054451ΕΞ2010 (ΦΕΚ 2163 Β).
β. Έγγραφα – διαδικασία διακίνησης και EMCS.
β.1. Συνοδευτικό Διοικητικό Έγγραφο (ΣΔΕ).
Μέχρι και το έτος 2011, από πλευράς τελωνειακών διαδικασιών, το μοναδικό έγγραφο που απαιτούνταν για την διακίνηση
προϊόντων υποκειμένων σε ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής ήταν το Συνοδευτικό Διοικητικό Έγγραφο (ΣΔΕ) ή
Administrative Accompanying Document (AAD).
Ο τύπος και η μορφή του εντύπου του ΣΔΕ καθορίσθηκε με τον Κανονισμό (ΕΟΚ) 2719/92 (L 276/19-9-1992). Πρόκειται
για ιδιωτικό έγγραφο διακίνησης εμπορευμάτων, που συντάσσονταν με αποκλειστική ευθύνη του αποστολέα.
Τα ΣΔΕ ετίθεντο άμεσα υπόψη της αρμόδιας τελωνειακής αρχής, για λόγους παρακολούθησης και ελέγχων των
προϊόντων ΕΦΚ, δηλαδή
κατ’ ουσία υιοθετούνταν ως επίσημο διοικητικό έγγραφο. Στην Ελλάδα δε τα ΣΔΕ
καταχωρίζονταν στο ισχύον τότε Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων (ΟΠΣΤ).
β.2. Excise Movement and Control System (EMCS).
Το EMCS είναι ένα Ηλεκτρονικό Σύστημα Παρακολούθησης και Ελέγχου της ενδοκοινοτικής διακίνησης προϊόντων που
υπόκεινται σε ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής φόρων.
Το βασικό στοιχείο του EMCS είναι η ηλεκτρονική υποβολή Διοικητικού Εγγράφου (e-ΔΕ ή e-AD), που αντικατέστησε
το προϊσχύον ΣΔΕ σε έντυπη μορφή.
Το EMCS επιτρέπει στα Κ-Μ της Κοινότητας, να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την διακίνηση των προϊόντων
ΕΦΚ και να διενεργούν τους αναγκαίους ελέγχους, απλοποιώντας τις διαδικασίες, με απώτερο στόχο την βελτίωση της
λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και την μείωση των κινδύνων απάτης στον τομέα αυτό. Εξυπακούεται ότι
παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο έχουν και οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς (αποστολέας – παραλήπτης).
Η πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο της διακίνησης των προϊόντων ΕΦΚ, βασίζεται (υπό την προϋπόθεση ότι έχει
συμπληρωθεί από τον αποστολέα η ηλεκτρονική φόρμα του e-AD) στην ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων
(αυτόματων ή κατόπιν επεξεργασίας και εντολής) μεταξύ των εμπλεκόμενων οικονομικών φορέων (αποστολέας –
παραλήπτης) και τελωνειακών αρχών (αρμόδιο τελωνείο του τόπου εγκατάστασης αποστολέα – παραλήπτη).
Το EMCS άρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά και σε διάφορες φάσεις από το έτος 2010, σήμερα δε εφαρμόζεται στην
τελική του – πλήρη μορφή και στα 28 Κ-Μ της Κοινότητας.
Βασικό ισχύον νομικό πλαίσιο του EMCS είναι:

Απόφαση 1152/2003/ΕΚ (L 162/1-7-2003),

Οδηγία ΕΦΚ.

Κανονισμός (ΕΚ) 684/2009 (L 197/29-7-2009)
Οι οικονομικοί φορείς που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, μπορούν να αναζητήσουν πάσης φύσεως πληροφορίες
περί του EMCS, όπως:

Κοινοτική και εθνική νομοθεσία

Ηλεκτρονική φόρμα e-AD και οδηγίες συμπλήρωσής της

Ηλεκτρονικά μηνύματα
203
TRAWBOR

Εγχειρίδια και οδηγούς χρήσης

Εγκύκλιες διαταγές
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
στην ιστοσελίδα της τελωνειακής υπηρεσίας http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet.
γ. Εξαγωγή υποκειμένων σε ΕΦΚ προϊόντων υπό καθεστώς αναστολής .
Η περίπτωση αυτή παρουσιάζει ορισμένες ιδιαιτερότητες και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να γίνουν ορισμένες
διευκρινίσεις. Συγκεκριμένα:

Η διακίνηση αυτή αποτελεί αντικείμενο δύο καθεστώτων, δηλαδή του τελωνειακού καθεστώτος της Εξαγωγής και
του φορολογικού καθεστώτος Αναστολής. Και τα δύο αυτά καθεστώτα εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των
τελωνειακών αρχών.

Τα δύο παραπάνω αναφερόμενα καθεστώτα λειτουργούν αυτόνομα και παράλληλα, καθώς, σύμφωνα με τις
διατάξεις που τα διέπουν, απαιτούνται διαφορετικά έγγραφα και προβλέπονται διαφορετικές διαδικασίες.
Από 3-12-2013, με την πλήρη εφαρμογή του ICISnet και στο υποσύστημα ΕΦΚ, επήλθαν αρκετές βελτιώσεις στις
διαδικασίες εξαγωγής προϊόντων ΕΦΚ, με βασικότερη την πλήρη διαλειτουργικότητα του συστήματος ελέγχου εξαγωγών
– ECS και του EMCS.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απλούστευση των διαδικασιών και τον περιορισμό των απαιτούμενων ενεργειών τόσο των
εμπλεκόμενων οικονομικών φορέων όσο και των τελωνειακών υπαλλήλων.
Συγκεκριμένα, από 3-12-2013, δεν τηρούνται παράλληλα οι διαδικασίες των δύο καθεστώτων, αλλά εφαρμόζονται τα
εξής (συνοπτικά):

Ο Εγκεκριμένος Αποθηκευτής - Εξαγωγέας υποβάλλει το e-ΔΕ στην αρμόδια τελωνειακή αρχή του τόπου
αποστολής(τελωνείο αποστολής). Επισημαίνεται ότι το τελωνείο αποστολής μπορεί να είναι διαφορετικό από το
τελωνείο εξαγωγής, χωρίς αυτό να περιπλέκει τις διαδικασίες. Στην πράξη όμως συνήθως τα τελωνεία αυτά συνήθως
ταυτίζονται.

Αφού επικυρωθεί το e-ΔΕ από το τελωνείο αποστολής και λάβει Διοικητικό Κωδικό Αναφοράς (ARC), υποβάλλεται η
διασάφηση εξαγωγής στο τελωνείο εξαγωγής. Στην διασάφηση καταχωρούνται και τα βασικά στοιχεία και δεδομένα
του e-ΔΕ.

Στην συνέχεια, γίνεται αυτόματα από το σύστημα διασταυρωτικός έλεγχος των στοιχείων μεταξύ του e-ΔΕ και της
διασάφησης εξαγωγής.

Μετά τις διατυπώσεις και τα μηνύματα της εξαγωγής, η διακίνηση παρακολουθείται αποκλειστικά από το Σύστημα
Ελέγχου Εξαγωγών - ECS και τα μηνύματα του EMCS αναπαράγονται αυτόματα μέσω του ECS.

Μετά την ηλεκτρονική επιβεβαίωση εξόδου των εμπορευμάτων από το τελωνείο εξόδου, οριστικοποιείται – κλείνει
αυτόματα και η διασάφηση εξαγωγής και το e-ΔΕ με ταυτόχρονη αυτόματη πίστωση της Φορολογικής Αποθήκης
από την οποία έγινε η αποστολή – εξαγωγή των προϊόντων ΕΦΚ.
Η. Διακίνηση υποκειμένων σε ΕΦΚ προϊόντων υπό «τελωνειακό καθεστώς αναστολής».
Ο ορισμός του «τελωνειακού καθεστώτος αναστολής» δόθηκε παραπάνω (περ. ΣΤ) και αναφέρεται στις ειδικές
διαδικασίες τελωνειακής επιτήρησης για μη Κοινοτικά (τρίτων χωρών) εμπορεύματα, που εισέρχονται στο τελωνειακό
έδαφος της Κοινότητας. Οι γενικοί κανόνες (παραστατικά, εγγυήσεις κ.λ.π.) διακίνησης των εμπορευμάτων αυτών
ισχύουν και για τα προϊόντα ΕΦΚ, π.χ.
204
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Προϊόντα ΕΦΚ που έχουν εναποτεθεί σε Ελεύθερη Ζώνη και προορίζονται να διακινηθούν οδικώς ή σιδηροδρομικώς
σε κοινοτική ή τρίτη χώρα. Η διακίνηση διενεργείται με την χρήση του καθεστώτος εξωτερικής διαμετακόμισης.

Προϊόντα ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε καθεστώς Τελωνειακής Αποταμίευσης. Όταν προορίζονται να διακινηθούν προς
Κοινοτική χώρα, η διακίνηση διενεργείται με την χρήση του καθεστώτος εξωτερικής διαμετακόμισης. Όταν
προορίζονται να διακινηθούν προς Τρίτη
χώρα, η διακίνηση διενεργείται με την χρήση των διατάξεων περί
Επανεξαγωγής και σε ορισμένες περιπτώσεις, με την παράλληλη χρήση του καθεστώτος εξωτερικής διαμετακόμισης.
3.6.1.16. Εξόφληση συναλλαγών.
α. Εξόφληση Συναλλαγών μεταξύ Επιτηδευματιών άνω των 3.000 ευρώ.
Στο άρθρο 10 παρ. 6 του ΚΦΑΣ αναφέρεται ότι: «Για την απόδειξη της συναλλαγής από το λήπτη φορολογικού στοιχείου
που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και άνω απαιτείται η τμηματική ή ολική
εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή έκδοσης του λήπτη του στοιχείου. Σε περίπτωση
εκχώρησης επιταγών τρίτων εκδίδεται άμεσα λογιστική απόδειξη εκχώρησης αξιογράφων, στην οποία αναγράφονται τα
στοιχεία των εκχωρούμενων επιταγών.
β. Εξόφληση Συναλλαγών Επιτηδευματιών από ιδιώτες άνω των 1.500 ευρώ.
Φορολογικά στοιχεία άνω των 1.500 ευρώ, που εκδίδονται από επιτηδευματίες από 1-1-2012, για πώληση αγαθών ή
παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, εξοφλούνται άπαξ ή τμηματικά από τους λήπτες αυτών αποκλειστικά μέσω Τραπέζης, με
χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες του αγοραστή των αγαθών ή λήπτη των υπηρεσιών ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή
με επιταγές, αποκλειόμενης της εξόφλησης των υπόψη στοιχείων με μετρητά (ΠΟΛ 1027/11).
γ. Εξόφληση συναλλαγών - Έκπτωση επιχειρηματικών δαπανών -Κυρώσεις.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 περ. β΄ του ν.4172/13 (ΦΕΚ 167 Α) -ΚΦΕ που αναφέρεται στις «Μη
εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες», κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας
άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου
πληρωμής δεν εκπίπτει από τις δαπάνες της επιχείρησης. Ως αξία συναλλαγής, για την εφαρμογή της ως άνω διατάξεως,
νοείται το συνολικό ποσό της αξίας της συναλλαγής, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.
Επιπλέον για τις ανωτέρω περιπτώσεις (α) και (β) και για ποσά άνω των 3.000 και των 1.500 € αντίστοιχα που
εξοφλήθηκαν χωρίς χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής επιβάλλονται στους παραβάτες επιτηδευματίες τα πρόστιμα του
άρθρο 5 παρ. 1 και 2α και του άρθρου 4 αντίστοιχα ν. 2523/97.
3.6.1.17.Παροχή Υπηρεσιών.
Σχετικές διατάξεις:

Οδηγία ΦΠΑ Τίτλος IV Κεφ. 3 άρθρα 24-29 και Τίτλος V Κεφ.3 άρθρα 43-59β.

Εκτελεστικός Καν (ΕΕ) 282/11 «Για την θέσπιση μέτρων εφαρμογής της Οδηγίας ΦΠΑ», όπως τροποποιήθηκε από
τον Καν (ΕΕ) 967/202 και τον Εκτελ. Καν (ΕΕ) 1042/2013 και ο οποίος:
o
o
o
Διευκρινίζει την διάφορες έννοιες που περιλαμβάνονται στην Οδηγία ΦΠΑ.
Ορίζει την ημερομηνία έναρξης ισχύος διάφορων διατάξεων της Οδηγίας ΦΠΑ.
Διευκρινίζει, μεταξύ άλλων, διάφορα θέματα που αφορούν την παροχή υπηρεσιών και τον τόπο παροχής
υπηρεσιών.
205
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Κώδικας ΦΠΑ, άρθρα 8, 9 και 14.
Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Κώδικα ΦΠΑ παροχή υπηρεσιών κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2, θεωρείται
κάθε πράξη που δε συνιστά παράδοση αγαθών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5 και 7. Η πράξη αυτή μπορεί να
συνίσταται ιδίως σε:
α) μεταβίβαση ή παραχώρηση της χρήσης ενός άυλου αγαθού (πχ .διπλώματα ευρεσιτεχνίας, αδειών εκμετάλλευσης
βιομηχανικών και εμπορικών σημάτων κ.λ.π.)
β) υποχρέωση για παράλειψη ή ανοχή μιας πράξης ή κατάστασης
Ως παροχή υπηρεσιών λογίζονται επίσης:
α) Η εκμετάλλευση ξενοδοχείων, επιπλωμένων δωματίων και οικιών, κατασκηνώσεων και παρομοίων εγκαταστάσεων,
χώρων στάθμευσης κάθε είδους μεταφορικών μέσων και τροχόσπιτων.
β) Η διάθεση τροφής και ποτών από εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, κέντρα διασκέδασης και παρόμοιες επιχειρήσεις για
επιτόπια κατανάλωση.
γ) Η εκτέλεση υπηρεσίας με καταβολή αποζημίωσης ύστερα από επιταγή δημόσιας αρχής ή στο όνομα της ή σε
εκτέλεση νόμου.
δ) i. Η εκμίσθωση βιομηχανοστασίων και χρηματοθυρίδων.
ii.Η εκμίσθωση χώρων για άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας σε μισθωτή υποκείμενο στο φόρο, αυτοτελούς
ή στα πλαίσια μικτών συμβάσεων, εφόσον ο εκμισθωτής το επιθυμεί και υποβάλλει γι’ αυτό αίτηση επιλογής
φορολόγησης (προστέθηκε από την παρ. 2 του άρθρου 11 του ν.4211/13).
ε) Oι εργασίες φασόν επί ενσωμάτων κινητών αγαθών. Ως εργασία φασόν νοείται η εκτέλεση εργασιών παραγωγής
κατασκευής ή συναρμολόγησης ενσωμάτων κινητών αγαθών, με σύμβαση μίσθωσης έργου, από υλικά και
αντικείμενα που παραδίδονται από τον εργοδότη στον εργολάβο για το σκοπό αυτό, ανεξάρτητα αν ο εργολάβος
χρησιμοποιεί και δικά του υλικά. Η διάταξη της περίπτωσης αυτής ισχύει και όταν ο εργοδότης είναι υποκείμενος
στο φόρο εγκαταστημένος σε άλλο κράτος-μέλος, εφόσον τα υλικά και αντικείμενα αποστέλλονται από το κράτος
του εργοδότη και τα αγαθά που παρασκευάζονται, κατασκευάζονται ή συναρμολογούνται από τον εργολάβο
μεταφέρονται ή αποστέλλονται στον εργοδότη στο κράτος-μέλος στο οποίο είναι εγκαταστημένος.
Κατά το άρθρο 9 του Κώδικα ΦΠΑ: Θεωρείται ως παροχή υπηρεσιών, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 η
από υποκειμένου στο φόρο:
α) χρησιμοποίηση αγαθών της επιχείρησης του, για την ικανοποίηση αναγκών του, ή του προσωπικού της επιχείρησης
ή για σκοπούς ξένους προς αυτή, εφόσον κατά την απόκτηση των αγαθών αυτών δημιουργήθηκε δικαίωμα
έκπτωσης φόρου.
β) παροχή υπηρεσιών για τις ανάγκες του ή για τις ανάγκες του προσωπικού του ή για σκοπούς ξένους προς την
επιχείρηση του.
γ) χρησιμοποίηση δικών του υπηρεσιών για δραστηριότητα του ιδίου του υποκειμένου που απαλλάσσεται από τον
φόρο, καθώς επίσης και η χρησιμοποίηση δικών του υπηρεσιών για τις ανάγκες της επιχείρησης του, εφόσον
πρόκειται για υπηρεσίες που προβλέπουν οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 39 του ιδίου νόμου για τις οποίες δεν
παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου λήψης ομοίων υπηρεσιών.
Ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες.
Στο Παράρτημα VII του Κώδικα ΦΠΑ (Παράρτημα ΙΙ Οδηγίας ΦΠΑ), αναφέρεται:
206
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
«ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ 13
ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 14.
1. Η δημιουργία και η φιλοξενία ιστοσελίδων, η εξ αποστάσεως συντήρηση προγραμμάτων και εξοπλισμού,
2. η παροχή λογισµικού και η ενημέρωση του,
3. η παροχή εικόνων, κειµένων και πληροφοριών και η διάθεση βάσεων δεδομένων,
4. η παροχή μουσικής, κινηματογραφικών ταινιών και παιχνιδιών, περιλαμβανομένων των κάθε είδους τυχερών
παιχνιδιών,
5. η παροχή διδασκαλίας εξ αποστάσεως».
Ο κατάλογος των ηλεκτρονικά παρεχομένων υπηρεσιών που αναφέρονται στον παραπάνω πίνακα είναι ενδεικτικός. Ως
εκ τούτου δεν αποκλείει και άλλες υπηρεσίες να θεωρηθούν ηλεκτρονικές, εφόσον πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις
ως παρακάτω:

H παροχή υπηρεσιών που παρέχονται μέσω ηλεκτρονικού διαδικτύου (internet).

Το αντικείμενο της παροχής των υπηρεσιών να είναι τέτοιο, ώστε η παροχή να εξαρτάται κατά μεγάλο βαθμό από
την τεχνολογία της πληροφορικής.
Διευκρινίζεται ότι η χρήση του διαδικτύου (internet) δεν αποτελεί πάντοτε παροχή ηλεκτρονικά παρεχόμενης υπηρεσίας.
Οι ραδιοφωνικές, τηλεοπτικές υπηρεσίες δεν θεωρούνται ως ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες. Ως εκ τούτου η
μετάδοση των παραπάνω ραδιοφωνικών , τηλεοπτικών κ.λ.π. εκπομπών μέσω διαδικτύου (internet) παράλληλα με το
παραδοσιακό τρόπο μετάδοσης δεν αποτελεί ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες αλλά αποτελούν ραδιοτηλεοπτικές
υπηρεσίες.
Ηλεκτρονικά παρεχόμενη υπηρεσία θεωρείται η εξ αποστάσεως διδασκαλία, η οποία γίνεται μέσω διαδικτύου (internet),
και η λειτουργία της εξαρτάται από το διαδίκτυο (internet) με ελάχιστη ως καθόλου ανθρώπινη συμμετοχή. Αντίθετα η
επικοινωνία μαθητού και δασκάλου μέσω διαδικτύου (internet) προς επίλυση αποριών κ.λ.π. δεν αποτελεί ηλεκτρονικά
παρεχόμενη υπηρεσία.
Στο άρθρο 7 του Εκτελ. Καν (ΕΕ) 282/2011 γίνεται μία λεπτομερής αναφορά για το ποιες θεωρούνται «ηλεκτρονικά
παρεχόμενες υπηρεσίες» και ποιες όχι.
Η πώληση μέσων που περιέχουν λογισμικά, παιχνίδια και λοιπά δεν αποτελεί παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών αλλά
αγαθών εφόσον πρόκειται για ενσώματα αγαθά τα οποία αποστέλλονται μεταφέρονται με διαφόρους τρόπους. Σ’ αυτά
εφαρμόζονται οι διατάξεις που αφορούν την διακίνηση αγαθών.
Διάκριση πώλησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών.
Σύμφωνα με την της ΕΔΥΟ Δ15Α 1065380 ΕΞ2013 σχετικά με τη διάκριση υπόχρεων του ΚΦΑΣ πώλησης αγαθών από
παροχή υπηρεσιών ισχύουν τα εξής:
«2.Επιπλέον, όπως έχει διευκρινιστεί από τη Διοίκηση, στην περίπτωση επισκευής κατά την οποία χρησιμοποιούνται
υλικά από τον επισκευαστή, ως υλικά θεωρούνται αυτά που είναι στενά συνδεδεμένα και απαραίτητα για την εκτέλεση
της επισκευής και όχι τα αγαθά των οποίων προέχει η πώληση στην εν λόγω επισκευή.
3.Συνεπώς στην περίπτωση που η χρήση των υλικών είναι στενά συνδεδεμένη και απαραίτητη για την επισκευή θεωρείται
παροχή υπηρεσίας, ενώ στην περίπτωση κατά την οποία προέχει η πώληση των αγαθών τότε η πράξη αυτή
χαρακτηρίζεται ως μικτή δραστηριότητα δηλαδή παροχή υπηρεσίας και εμπορία αγαθών.
4.Αναλόγως με τα προαναφερόμενα, εκδίδονται και τα φορολογικά στοιχεία:
α) όταν η πράξη χαρακτηρίζεται αμιγώς ως παροχή υπηρεσίας εκδίδονται αποδείξεις λιανικών συναλλαγών (προς ιδιώτες)
ή τιμολόγια (προς υπόχρεους απεικόνισης) για την παροχή υπηρεσίας,
207
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
β)όταν η πράξη χαρακτηρίζεται ως μικτή δραστηριότητα (πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσίας), εκδίδονται είτε
αποδείξεις λιανικών συναλλαγών (προς ιδιώτες) ή τιμολόγια (προς υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών) ξεχωριστά για
την παροχή υπηρεσίας και την πώληση αγαθών είτε, όπως έχει γίνει δεκτό από τη Διοίκηση, εκδίδονται αποδείξεις
λιανικών συναλλαγών ( προς ιδιώτες) ή τιμολόγια (προς υπόχρεους) στα οποία αναγράφονται, στο ίδιο στοιχείο
(απόδειξη ή τιμολόγιο), διακριτά η παροχή υπηρεσίας και διακριτά η πώληση αγαθών».
Τόπος Παροχής Υπηρεσιών στις Διακρατικές Συναλλαγές
Ο τόπος παροχής υπηρεσιών στις διακρατικές συναλλαγές ορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 43-59β της Οδηγίας
ΦΠΑ και το άρθρο 14 του Κώδικα ΦΠΑ. Οι διατάξεις αυτές, που ισχύουν (μετά από τροποποίηση τους) από την 1 η
Ιανουαρίου 2010 είναι σχετικές με τον προσδιορισμό του τόπου φορολόγησης της παροχής υπηρεσιών και την
εκπλήρωση των σχετικών υποχρεώσεων των υποκειμένων στο φόρο, για έλεγχο των διακρατικών συναλλαγών.
Βασικοί κανόνες προσδιορισμού του τόπου παροχής των υπηρεσιών στις διακρατικές συναλλαγές.
Κανόνας Α (άρθρο 44 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 2 εδ. α κώδικα ΦΠΑ).
Ο τόπος παροχής υπηρεσιών προς υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο, που ενεργεί με την ιδιότητα αυτή,
είναι ο τόπος όπου το εν λόγω πρόσωπο (λήπτης) έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας.
Ωστόσο, εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται σε μόνιμη εγκατάσταση του υποκείμενου στον φόρο προσώπου (λήπτη)
που βρίσκεται σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο όπου έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας, ως τόπος
παροχής των υπηρεσιών αυτών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκεται η μόνιμη εγκατάστασή του. Ελλείψει τέτοιας έδρας ή
μόνιμης εγκατάστασης, ως τόπος παροχής υπηρεσιών θεωρείται ο τόπος της μόνιμης κατοικίας ή της συνήθους διαμονής
του υποκείμενου στον φόρο στον οποίο παρέχονται οι υπηρεσίες.
Κανόνας Β (άρθρο 45 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ.2 εδ. β του Κώδικα ΦΠΑ).
Ο τόπος παροχής υπηρεσιών προς μη υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο είναι ο τόπος της έδρας της
οικονομικής δραστηριότητας του παρέχοντος τις υπηρεσίες. Ωστόσο, εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από
μόνιμη εγκατάσταση του παρέχοντος που βρίσκεται σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο της έδρας της οικονομικής του
δραστηριότητας, ως τόπος παροχής των υπηρεσιών αυτών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκεται η μόνιμη αυτή
εγκατάσταση. Ελλείψει τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, ως τόπος παροχής υπηρεσιών θεωρείται ο τόπος της
μόνιμης κατοικίας ή της συνήθους διαμονής του παρέχοντος.
Οι έννοιες «έδρα οικονομικής δραστηριότητας», «μόνιμη εγκατάστασης» και «μόνιμη ή συνήθη κατοικία» που
χρησιμοποιούνται παραπάνω, λαμβάνονται όπως ερμηνεύονται από τις τυχόν διμερείς συμβάσεις προς αποφυγή διπλής
φορολογίας που έχουν υπογραφεί από τις χώρες του παρέχοντος και του λήπτη, ως επίσης και από αποφάσεις της Ε.Ε.
Εφαρμογή διαδικασίας αντίστροφης επιβάρυνσης-Reverse Charge Mechanism.
Η διαδικασία αυτή αναφέρεται σε γενικές γραμμές στην τήρηση του παραπάνω Κανόνα Α. Επιτρέπει στον παρέχοντα
την υπηρεσία υποκείμενο σε χώρα της Ε.Ε. να εκδώσει τιμολόγιο χωρίς ΦΠΑ, τον οποίο θα επιβαρυνθεί ο λήπτης της
υπηρεσίας που είναι υποκείμενος και έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας σε άλλη χώρα της Ε.Ε.
Το ίδιο ισχύει και όταν παρέχεται υπηρεσία από επιχείρηση εγκαταστημένη σε χώρα εκτός Ε.Ε. σε επιχείρηση
εγκαταστημένη στην Ε.Ε. Θεωρείται δηλαδή και στην περίπτωση αυτή ότι τόπος παροχής της υπηρεσίας (και γένεσης
οφειλής του ΦΠΑ) είναι η χώρα της Ε.Ε., όπου είναι εγκαταστημένος ο λήπτης της υπηρεσίας.
208
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Για το ίδιο θέμα στο άρθρο 6 παρ. 9 εδ. ε΄ του ΚΦΑΣ αναφέρεται: «...Ακόμη στο τιμολόγιο αναγράφονται υποχρεωτικά
και οι ακόλουθες ενδείξεις :…ε) όταν ο λήπτης είναι υπόχρεος καταβολής του φόρου, η αναφορά «Αντίστροφη
Επιβάρυνση».
Παράδειγμα: Παρέχονται λογιστικές υπηρεσίες από μια Ελληνική επιχείρηση σε μια Αυστριακή επιχείρηση εγκαταστημένη
στην Αυστρία. Εάν η Ελληνική επιχείρηση δεν είναι εγκαταστημένη στην Αυστρία η Αυστριακή επιχείρηση θα καταβάλει
το ΦΠΑ στην Αυστρία στο πλαίσιο του μηχανισμού αντίστροφης της επιβάρυνσης.
Εξαιρέσεις από τους Κανόνες Α και Β.
Για τον προσδιορισμό του τόπου παροχής υπηρεσιών στις διακρατικές συναλλαγές υπάρχουν εξαιρέσεις από τους
παραπάνω δυο παραπάνω γενικούς κανόνες. Οι εξαιρέσεις αυτές είναι οι παρακάτω:
Εξαίρεση 1η (άρθρο 46 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 3 Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή υπηρεσιών από μεσάζοντες προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών
που πραγματοποιούνται από πρόσωπα που μεσολαβούν, ενεργώντας στο όνομα και για λογαριασμό άλλων προσώπων,
στην περίπτωση που ο λήπτης των υπηρεσιών αυτών είναι μη υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος πραγματοποίησης της πράξης την οποία αφορά η μεσολάβηση είναι
το εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος πραγματοποίησης της πράξης την οποία αφορά η μεσολάβηση
δεν είναι το εσωτερικό της χώρας.
Παράδειγμα: Ιδιοκτήτης εξοχικού στην Ελλάδα μη υποκείμενος στο φόρο θέλει να μεταφέρει κάποια έπιπλα από την
Ελλάδα στην Γερμανία. Δίνει εντολή σε μια εταιρία για να μεσολαβήσει για την μεταφορά αυτή. Δεν έχει σημασία που
είναι εγκαταστημένη η μεσολαβούσα εταιρία, θα καταβληθεί ο ΦΠΑ στην Ελλάδα για την προμήθεια της μεσολαβούσης
εταιρίας, διότι ο τόπος φορολόγησης της ενδοκοινοτικής μεταφοράς είναι ο τόπος αναχώρησης.
Εξαίρεση 2η (άρθρο 47 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 4 Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή υπηρεσιών σχετικά με ακίνητα. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών σχετικά με ακίνητα, περιλαμβανομένων των
υπηρεσιών εμπειρογνωμόνων και κτηματομεσιτών, της παροχής καταλύματος στον ξενοδοχειακό τομέα ή σε τομείς
παρεμφερούς χαρακτήρα, όπως σε κατασκηνώσεις διακοπών ή σε τοποθεσίες που έχουν διαμορφωθεί για να
χρησιμοποιηθούν ως κατασκήνωση, της παροχής του δικαιώματος χρήσης ακινήτου και της παροχής υπηρεσιών για την
προετοιμασία και συντονισμό κατασκευαστικών εργασιών, όπως οι υπηρεσίες αρχιτεκτόνων ή επιχειρήσεων επίβλεψης
(όλες οι παραπάνω υπηρεσίες απαιτείται άμεσα να συνδέονται με το συγκεκριμένο ακίνητο):

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον αφορούν ακίνητο το οποίο βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον αφορούν ακίνητο το οποίο δεν βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.
Παράδειγμα: Ιδιώτης Α κάτοικος Γαλλίας δίνει εντολή σε μεσίτη Β στο Λονδίνο να μεσολαβήσει για αγορά μιας κατοικίας
στον Ν. Μαρμαρά Χαλκιδικής. Στο παράδειγμα μας στην πρώτη περίπτωση μπορεί να ικανοποιήσει ο μεσίτης Β τις
απαιτήσεις του εντολέα του Α, και ο Α να αγοράσει μια κατοικία. Στην δεύτερη περίπτωση μπορεί να μην ικανοποιήσει
ο Β τις ανάγκες του Α, να ματαιωθεί η εντολή και να πληρωθεί μόνο για τις προσπάθειές. Στην πρώτη περίπτωση θα του
επιβληθεί στην αμοιβή του μεσίτη ΦΠΑ στην Ελλάδα, γιατί οι υπηρεσίες του συνδέονται άμεσα με το ακίνητο που
βρίσκεται στην Ελλάδα. Στη δεύτερη θα του επιβληθεί ΦΠΑ για την αμοιβή του στο Λονδίνο.
209
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Εξαίρεση 3η (άρθρο 48 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 5 Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το μέρος της διαδρομής που πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το μέρος της διαδρομής που πραγματοποιείται εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Παράδειγμα: Η τιμή ενός εισιτηρίου λεωφορείου για ένα ταξίδι από την Ελλάδα στην Γαλλία μέσω Ιταλίας θα
περιλαμβάνει ΦΠΑ Ελλάδας, Ιταλίας και Γαλλίας ανάλογα με τις αποστάσεις που διανύθηκαν σε κάθε ένα από αυτά
κράτη.
Εξαίρεση 4η (άρθρα 49 και 50 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 6 Κώδικα ΦΠΑ.
Παροχή υπηρεσιών μεταφοράς αγαθών προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα. Ο τόπος παροχής
υπηρεσιών μεταφοράς αγαθών προς μη υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο, εκτός της ενδοκοινοτικής μεταφοράς αγαθών:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το μέρος της διαδρομής που πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το μέρος της διαδρομής που πραγματοποιείται εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Ο τόπος παροχής υπηρεσιών ενδοκοινοτικής μεταφοράς αγαθών προς μη υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται εκτός του εσωτερικού της χώρας.
Παράδειγμα: Μεταφορική επιχείρηση με έδρα την Ρώμη, αναλαμβάνει την οικοσκευή ιδιώτη που μετακομίζει από
Χαλκιδική στη Ρώμη. Για την μεταφορά αυτή τόπος φορολογίας είναι ο τόπος που αρχίζει η μεταφορά δηλαδή η Ελλάδα,
επειδή ο λήπτης της υπηρεσίας μεταφοράς είναι πρόσωπο μη υποκείμενο στο φόρο (ιδιώτης).
Εξαίρεση 5η (άρθρο 54 παρ. 2 περ. β Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 7 Κώδικα ΦΠΑ) .
Υπηρεσίες παρεπόμενες της μεταφοράς προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα. Ο τόπος παροχής
παρεπόμενων της μεταφοράς υπηρεσιών προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα, όπως η φόρτωση, εκφόρτωση και
διευθέτηση των μεταφερόμενων ειδών και παρόμοιες δραστηριότητες:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγματι στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγματι εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Εξαίρεση 6η (άρθρο 53 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 8 Κώδικα ΦΠΑ)
Δικαίωμα
πρόσβασης
σε
πολιτιστικές,
καλλιτεχνικές,
αθλητικές,
επιστημονικές,
εκπαιδευτικές,
ψυχαγωγικές ή συναφείς εκδηλώσεις, όπως είναι οι εμπορικές και άλλες εκθέσεις, καθώς και παρεπόμενων
υπηρεσιών σχετικά με την πρόσβαση, που παρέχονται προς υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα. Τόπος παροχής
υπηρεσιών είναι:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.
210
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Για την Ελλάδα ισχύει από 1-1-2011
Παράδειγμα: Μια ελληνική επιχείρηση για επαγγελματικούς σκοπούς πληρώνει τα εισιτήρια εισόδου για μια συναυλία στο
Παρίσι. Τα εισιτήρια επιβαρύνονται με ΦΠΑ στην Γαλλία, άσχετα αν έχουν αγοραστεί από το ταμείο στην Γαλλία ή μέσω
on line πώλησης.
Εξαίρεση 7η (άρθρο 54 παρ. 1 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 8α Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή πολιτιστικών, καλλιτεχνικών, αθλητικών, επιστημονικών, εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών και
παρόμοιων υπηρεσιών προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών οι οποίες αφορούν
πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, αθλητικές, επιστημονικές, εκπαιδευτικές, ψυχαγωγικές ή παρόμοιες δραστηριότητες, όπως
εμπορικές και άλλες εκθέσεις, περιλαμβανομένων των υπηρεσιών των διοργανωτών τέτοιων δραστηριοτήτων, καθώς
και της παροχής παρεπόμενων προς τις υπηρεσίες αυτές υπηρεσιών, που παρέχονται σε μη υποκείμενα στο φόρο
πρόσωπα:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Για την Ελλάδα ισχύει από 1-1-2011.
Παράδειγμα: Μουσικό συγκρότημα εγκαταστημένο στην Γαλλία δίνει συναυλία σε Μουσικό Μέγαρο της Θεσσαλονίκης.
Τα εισιτήρια για την συναυλία αυτή φορολογούνται στην Ελλάδα. Στην περίπτωση που τα εισιτήρια εκδίδονται από
τρίτο πρόσωπο η αμοιβή του συγκροτήματος φορολογείται στην Ελλάδα.
Εξαίρεση 8η (άρθρο 54 παρ. 2 περ. β Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 9 Κώδικα ΦΠΑ).
Πραγματογνωμοσύνες ή εργασίες που αφορούν κινητά ενσώματα αγαθά προς μη υποκείμενα στον φόρο
πρόσωπα. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών με αντικείμενο πραγματογνωμοσύνες ή εργασίες που αφορούν κινητά
ενσώματα αγαθά (εργασίες επισκευής, συναρμολόγησης, βελτίωσης, αναβάθμισης, εργασίες φασόν, εργασίες διαλογής
συσκευασίας κ.λ.π.) και παρέχονται προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα, είναι:

Tο εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγματι στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγματι εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Εξαίρεση 9η (άρθρο 55 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 10 Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης (catering),
εκτός από αυτές που πράγματι εκτελούνται επί πλοίων, αεροπλάνων ή τρένων κατά τη διάρκεια τμήματος μεταφοράς
επιβατών που διενεργείται εντός της Κοινότητας:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγματι στο εσωτερικό της χώρας .

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγματι εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
211
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εξαίρεση 10η (άρθρο 57 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 11 Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης για κατανάλωση σε πλοία , αεροσκάφη ή τρένα. Ο τόπος
παροχής υπηρεσιών εστίασης και τροφοδοσίας, που πράγματι εκτελούνται επί πλοίων, αεροπλάνων ή τρένων κατά τη
διάρκεια τμήματος μεταφοράς επιβατών που διενεργείται εντός της Κοινότητας:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το σημείο αναχώρησης της μεταφοράς βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το σημείο αναχώρησης της μεταφοράς βρίσκεται εκτός του εσωτερικού
της χώρας.
Εξαίρεση 11η (άρθρο 56 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 12 Κώδικα ΦΠΑ).
Υπηρεσίες μίσθωσης μεταφορικών μέσων. Ως «βραχυχρόνια» μίσθωση νοείται η συνεχής κατοχή ή χρήση του
μεταφορικού μέσου για διάστημα που δεν υπερβαίνει τις τριάντα ημέρες, ενώ, όσον αφορά τα πλωτά μέσα, η συνεχής
κατοχή ή χρήση για διάστημα που δεν υπερβαίνει τις ενενήντα ημέρες.
Ι. Ο τόπος βραχυχρόνιας μίσθωσης μεταφορικού μέσου:


Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το μεταφορικό μέσο τίθεται πράγματι στη διάθεση του πελάτη στο
εσωτερικό της χώρας.
Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το μεταφορικό μέσο τίθεται πράγματι στη διάθεση του πελάτη εκτός
του εσωτερικού της χώρας.
ΙΙ. Ο τόπος μίσθωσης, εκτός από τη βραχυχρόνια μίσθωση, μεταφορικού μέσου σε μη υποκείμενο στο φόρο:


ΙΙΙ.
Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο μη υποκείμενος στο φόρο λήπτης είναι εγκατεστημένος ή έχει τη
μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στο εσωτερικό της χώρας.
Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο μη υποκείμενος στο φόρο λήπτης δεν είναι εγκατεστημένος ή δεν
έχει τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στο εσωτερικό της χώρας.
Κατά παρέκκλιση του προηγούμενου εδαφίου, στην περίπτωση σκάφους αναψυχής που μισθώνεται σε μη
υποκείμενο στο φόρο, εκτός από τη βραχυχρόνια μίσθωση, ο τόπος μίσθωσης:


Είναι το εσωτερικό της χώρας στην περίπτωση που το σκάφος τίθεται πράγματι στη διάθεση του λήπτη στο
εσωτερικό της χώρας και η υπηρεσία παρέχεται πράγματι από την έδρα ή μια μόνιμη εγκατάσταση του
παρέχοντος στο εσωτερικό της χώρας.
Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας στην περίπτωση που το σκάφος τίθεται πράγματι στη διάθεση του λήπτη
εκτός του εσωτερικού της χώρας και η υπηρεσία παρέχεται πράγματι από την έδρα ή μια μόνιμη εγκατάσταση
του παρέχοντος στον ίδιο τόπο της διάθεσης του σκάφους.
Για την Ελλάδα ισχύει από 1-1-2013.
Εξαίρεση 12η (άρθρο 58 Οδηγίας ΦΠΑ άρθρο 14 παρ. 13 Κώδικα ΦΠΑ).
Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε μη υποκείμενους στον φόρο. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών που παρέχονται
με ηλεκτρονικό τρόπο και ιδίως αυτών που προβλέπονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας ΦΠΑ (Παράρτημα VII του
Κώδικα ΦΠΑ) προς μη υποκείμενο στον φόρο:

Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο λήπτης μη υποκείμενος στον φόρο είναι εγκατεστημένος ή έχει τη μόνιμη
κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στο εσωτερικό της χώρας και ο παρέχων έχει την έδρα της επιχείρησής του εκτός
212
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
της Κοινότητας ή διαθέτει μόνιμη εγκατάσταση εκτός της Κοινότητας από την οποία παρέχεται η υπηρεσία ή, ελλείψει
τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, έχει τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του εκτός της Κοινότητας.

Δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο λήπτης μη υποκείμενος στον φόρο είναι εγκατεστημένος ή έχει τη
μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του εκτός της Κοινότητας και ο παρέχων έχει την έδρα της επιχείρησης του
στο εσωτερικό της χώρας ή διαθέτει μόνιμη εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας από την οποία παρέχεται η
υπηρεσία ή, ελλείψει τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, έχει τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή στο
εσωτερικό της χώρας.
Το γεγονός ότι ο παρέχων την υπηρεσία και ο λήπτης επικοινωνούν μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δεν σημαίνει
υποχρεωτικά ότι πρόκειται για υπηρεσία παρεχόμενη ηλεκτρονικά.
Εξαίρεση 13η (άρθρο 59 Οδηγίας ΦΠΑ και άρθρο 14 παρ. 14 Κώδικα ΦΠΑ).
Τόπος παροχής ορισμένων υπηρεσιών που παρέχονται προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα
εγκατεστημένα εκτός Κοινότητας.
Ο τόπος παροχής των κατωτέρω υπηρεσιών δεν είναι το εσωτερικό της χώρας στην περίπτωση που παρέχονται από
υποκείμενο στον φόρο που έχει την έδρα της επιχείρησης του στο εσωτερικό της χώρας ή διαθέτει μόνιμη εγκατάσταση
στο εσωτερικό της χώρας από την οποία παρέχεται η υπηρεσία ή ελλείψει τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, έχει
τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στο εσωτερικό της χώρας και ο λήπτης είναι μη υποκείμενο στον φόρο
πρόσωπο ο οποίος είναι εγκατεστημένος ή έχει τη μόνιμη κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του εκτός Κοινότητας:

μεταβίβαση και παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, δικαιωμάτων εκ διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας,
αδειών εκμετάλλευσης, βιομηχανικών και εμπορικών σημάτων και άλλων παρόμοιων δικαιωμάτων

διαφημιστικές υπηρεσίες

παροχή υπηρεσιών από συμβούλους, μηχανικούς, γραφεία μελετών, δικηγόρους, λογιστές και άλλες παρόμοιες
υπηρεσίες, καθώς και επεξεργασία δεδομένων και παροχή πληροφοριών

ανάληψη υποχρέωσης για μη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, εν όλω ή εν μέρει, ή δικαιώματος
προβλεπόμενου στο παρόν άρθρο

τραπεζικές, χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές εργασίες, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών αντασφάλισης, με
εξαίρεση τη μίσθωση χρηματοθυρίδων

διάθεση προσωπικού

μίσθωση ενσώματων κινητών αγαθών, με εξαίρεση όλα τα μεταφορικά μέσα

παροχή πρόσβασης σε σύστημα φυσικού αερίου ευρισκόμενου στο έδαφος της Κοινότητας ή σε δίκτυο συνδεδεμένο
με αυτό το σύστημα, στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας ή στα δίκτυα θέρμανσης ή ψύξης, καθώς και μεταφοράς ή
διανομής μέσω των συστημάτων ή των δικτύων αυτών και παροχή άλλων υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με
αυτές

τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες

ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες

ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες και ιδίως εκείνες που προβλέπονται στο παράρτημα ΙΙ (Παράρτημα VII Κώδικα
ΦΠΑ)
Ανακεφαλαίωση ορισμών του Τόπου Παροχής Υπηρεσιών στις διακρατικές συναλλαγές
213
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1. Γενικός κανόνας: [(B2B Business-to-Business) (Υποκείμενος προς Υποκείμενο)]. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών από
υποκείμενο στο φόρο, που ενεργεί με την ιδιότητα αυτή, προς υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο είναι ο τόπος όπου
το εν λόγω πρόσωπο (λήπτης) έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας.
2. Γενικός κανόνας: [(B2C Business-to-Consumer) (Υποκείμενος προς μη Υποκείμενο)]. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών
προς μη υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο είναι ο τόπος της έδρας της οικονομικής του δραστηριότητας του
παρέχοντος τις υπηρεσίες.
3. Εξαιρέσεις των Γενικών Κανόνων (βλέπε στον παρακάτω Πίνακα):
ΕΙΔΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Παροχή υπηρεσιών από μεσάζοντες προς
μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα.
Παροχή υπηρεσιών σχετικά με ακίνητα.
Συμπεριλαμβάνονται και συναφείς προς το
συγκεκριμένο ακίνητο υπηρεσίες.
Αρχιτεκτόνων, Μηχανικών,
Συμβολαιογράφων Κτηματομεσιτών κ.λπ.
Παροχή υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών.
Παροχή υπηρεσιών μεταφοράς αγαθών
προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα,
εκτός ενδοκοινοτικής μεταφοράς.
Παροχή υπηρεσιών ενδοκοινοτικής
μεταφοράς αγαθών προς μη υποκείμενα
στο φόρο πρόσωπα.
Υπηρεσίες παρεπόμενες της μεταφοράς
αγαθών προς μη υποκείμενα στο φόρο
πρόσωπα.
Φόρτωση, εκφόρτωση, διευθέτηση φορτίου
κ.λπ.
Δικαίωμα πρόσβασης σε πολιτιστικές,
καλλιτεχνικές, αθλητικές, επιστημονικές,
εκπαιδευτικές, εκδηλώσεις, εκθέσεις προς
υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα.
Παροχή πολιτιστικών, καλλιτεχνικών,
αθλητικών, επιστημονικών,
εκπαιδευτικών,
και παρομοίων υπηρεσιών, εκθέσεων προς
μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα.
Πραγματογνωμοσύνες
ή εργασίες που αφορούν κινητά ενσώματα
αγαθά που παρέχονται προς μη υποκείμενα
στο νόμο πρόσωπα.
Παροχή υπηρεσιών εστιατορίου και
εστίασης.
Παροχή υπηρεσιών εστιατορίου και
εστίασης επί μεταφορικού μέσου κατά την
διάρκεια ενδοκοινοτικού ταξιδίου.
Μίσθωση μεταφορικών μέσων.
Ο τόπος βραχυχρόνιας μίσθωσης
μεταφορικού μέσου.
Μίσθωση μεταφορικών μέσων.
Ο τόπος μίσθωσης, εκτός από τη
βραχυχρόνια μίσθωση μεταφορικού μέσου
σε μη υποκείμενο στο φόρο.
Μίσθωση σκάφους σε μη υποκείμενο στο
φόρο.
ΦΟΡΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Εφόσον ο τόπος πραγματοποίησης της πράξης
που αφορά η μεσολάβηση είναι το εσωτερικό
της χώρας
Εφόσον το ακίνητο βρίσκεται εντός της χώρας.
ΦΟΡΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Εφόσον ο τόπος πραγματοποίησης της πράξης
που αφορά η μεσολάβηση δεν είναι το
εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον το ακίνητο δεν βρίσκεται εντός της
χώρας.
Κατά το μέρος της διαδρομής που
πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας.
Κατά το μέρος της διαδρομής που
πραγματοποιείται στο εκτός του εσωτερικό της
χώρας.
Κατά το μέρος της διαδρομής που
πραγματοποιείται στο εκτός του εσωτερικό της
χώρας.
Κατά το μέρος της διαδρομής που
πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται στο
εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται εκτός
του εσωτερικού της χώρας.
Εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται στο
εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται εκτός
του εσωτερικού της χώρας.
Εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές
πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της
χώρας.
Εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές
πραγματοποιούνται του εσωτερικού της
χώρας.
Εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές
πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές
πραγματοποιούνται εκτός του εσωτερικού της
χώρας.
Εφόσον οι υπηρεσίες εκτελούνται στο
εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον οι υπηρεσίες εκτελούνται εκτός της
εσωτερικού της χώρας.
Εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται στο
εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον το σημείο αναχώρησης της μεταφοράς
βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται εκτός
της εσωτερικού της χώρας
Εφόσον το σημείο αναχώρησης της μεταφοράς
βρίσκεται εκτός του εσωτερικού της χώρας.
Εφόσον το μεταφορικό μέσο τίθεται στη
διάθεση του πελάτη στο εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον το μεταφορικό μέσο τίθεται στη
διάθεση του πελάτη εκτός του εσωτερικό της
χώρας.
Εφόσον ο μη υποκείμενος στο φόρο λήπτης
είναι εγκαταστημένος ή έχει τη μόνιμη
κατοικία ή συνήθη διαμονή του στο
εσωτερικό της χώρας.
Εφόσον ο μη υποκείμενος στο φόρο λήπτης δεν
είναι εγκαταστημένος ή δεν έχει τη μόνιμη
κατοικία ή διαμονή του στο εσωτερικό της
χώρας.
Στην περίπτωση που το σκάφος τίθεται στη
διάθεση του λήπτη στο εσωτερικό της χώρας
και η υπηρεσία παρέχεται πράγματι από την
έδρα η μια μόνιμη εγκατάσταση του
παρέχοντος στο εσωτερικό της χώρας.
Στην περίπτωση που το σκάφος τίθεται στη
διάθεση του λήπτη εκτός του εσωτερικού της
χώρας και η υπηρεσία παρέχεται πράγματι από
την έδρα η μια μόνιμη εγκατάσταση του
214
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε μη
υποκείμενους στον φόρο.
η δημιουργία και η φιλοξενία ιστοσελίδων,
η εξ αποστάσεως συντήρηση
προγραμμάτων και εξοπλισμού, η παροχή
λογισμικού η παροχή εικόνων, κειμένων και
πληροφοριών και η διάθεση βάσεων, η
παροχή μουσικής, κ.λπ.
Εφόσον ο λήπτης μη υποκείμενος στο φόρο
είναι εγκαταστημένος ή έχει τη μόνιμη
κατοικία ή συνήθη διαμονή του εσωτερικό της
χώρας εσωτερικό της χώρας και ο παρέχων
έχει την έδρα της επιχείρησης του εκτός της
Κοινότητας η διαθέτει μόνιμη εγκατάσταση
εκτός της Κοινότητας από την οποία
παρέχεται η υπηρεσία ή ελλείψει τέτοιας έδρας
ή μόνιμης εγκατάστασης, έχει τη μόνιμη
κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του εκτός της
Κοινότητας
παρέχοντος στον ίδιο τόπο της διάθεσης του
σκάφους.
Εφόσον ο λήπτης μη υποκείμενος στον φόρο
είναι εγκαταστημένος ή έχει τη μόνιμη κατοικία
ή συνήθη διαμονή του εκτός της Κοινότητας και
ο παρέχων έχει την έδρα της επιχείρησης του
στο εσωτερικό της χώρας η διαθέτει μόνιμη
εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας από την
οποία παρέχεται η υπηρεσία ή ελλείψει τέτοιας
έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, έχει τη μόνιμη
κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στο
εσωτερικό της χώρας.
Παροχή Υπηρεσιών και Τελωνειακή Νομοθεσία.
Αντικείμενο της τελωνειακής υπηρεσίας είναι η εισαγωγή και η εξαγωγή, η παραγωγή και η κατασκευή και η διακίνηση
ενσώματων αγαθών. Ως εκ τούτου δεν είναι αντικείμενό της αυτή καθ’ εαυτή η παροχή υπηρεσιών.
Οποιεσδήποτε υπηρεσίες παρέχονται κατά την παραγωγή – κατασκευή ή την διακίνηση αγαθών λαμβάνονται υπόψη για
τον προσδιορισμό της δασμολογητέας και της φορολογητέας αξίας κατά τον τελωνισμό των αγαθών και την επιβολή
των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, προϋποθέτουν όμως πάντοτε την ύπαρξη ενσώματου αγαθού.
3.6.2.Εξαγωγές.
3.6.2.1.Θεσμικό πλαίσιο εξωτερικού εμπορίου και βασικές σχετικές αρχές (περιορισμοί,
απαγορεύσεις κ.λπ.).
Η Ελλάδα, ως μέλος της Ε.Ε., αλλά και πολλών άλλων Οργανισμών (ΠΟΕ, ΠΟΤ, ΟΟΣΑ κ.λπ.) που ασχολούνται με θέματα
εμπορίου ή οικονομικά θέματα, οφείλει να εφαρμόζει όλες τις βασικές αρχές του θεσμικού πλαισίου εξωτερικού εμπορίου.
Το θεσμικό αυτό πλαίσιο αποτελείται από το σύνολο των ισχυουσών κοινοτικών και μη διατάξεων, διμερών ή πολυμερών
συμφωνιών, διεθνών συνθηκών ή γενικά αποφάσεων διεθνών Φορέων ή Οργανισμών στους οποίους ανήκει ή μετέχει
η Ελλάδα.
Από όλο το παραπάνω θεσμικό πλαίσιο, προκύπτει ότι κατά τη διεθνή διακίνηση πολλών ειδών – εμπορευμάτων,
απαιτούνται εξειδικευμένες διαδικασίες ή έλεγχοι:

Είτε επειδή υπάρχει απαγόρευση διακίνησης.

Είτε επειδή για τη διακίνηση απαιτείται εξειδικευμένη άδεια – έγκριση,
Οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί στο εξωτερικό εμπόριο υφίστανται λόγω του είδους, της ποσότητας ή της χώρας
προέλευσης και εξαγωγής των εμπορευμάτων.
Αντικείμενα των ελέγχων αυτών είναι σε γενικές γραμμές:

Ο κτηνιατρικός, φυτοϋγιειονομικός και υγειονομικός έλεγχος.

Ο έλεγχος CITES.

Ο έλεγχος για την προστασία της δημόσιας τάξης, ασφάλειας και ηθικής.

Ο έλεγχος αρχαιοτήτων-πολιτιστικών ειδών.

Ο έλεγχος πιστότητας – προδιαγραφών.

Ο έλεγχος αποβλήτων

Ο έλεγχος προϊόντων παραποίησης / απομίμησης, πρόδρομων ουσιών κ.λπ.
Ο έλεγχος της τήρησης των βασικών αυτών αρχών ανήκει κυρίως στις τελωνειακές αρχές.
215
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σε γενικές γραμμές η εξαγωγή, επανεξαγωγή προϊόντων προς τρίτες χώρες, η μεταπώληση αυτών (διαμεσολαβητικές
εργασίες) καθώς και η πώλησή τους στην ΕΕ και ενδοκοινοτική τους μεταπώληση (διαμεσολαβητικές εργασίες),
ανεξαρτήτως της είσπραξης της αξίας τους ή της δωρεάν αποστολής τους για οποιονδήποτε λόγο, είναι καταρχήν
ελεύθερη μη υποκείμενη σε κανένα περιορισμό, εξαιρουμένων των περιπτώσεων όπου από Αποφάσεις Διεθνών
Οργανισμών, Διατάξεις της ΕΕ, Διεθνείς Συμφωνίες, Εθνική Νομοθεσία, λόγους δημόσιου συμφέροντος και εθνικής ή
δημόσιας ασφάλειας προβλέπεται κάτι διαφορετικό (απαγόρευση, περιορισμός κατά ποσότητα ή κατά αξία, είτε γενικά
είτε κατά χώρες ή περιοχές- παροχή άδειας – ειδικοί όροι – ειδική διαδικασία και έγκριση).
Από πλευράς Ελληνικής νομοθεσίας, αναφορά στα θέματα εξωτερικού εμπορίου γίνεται στο ν.4072/12 (ΦΕΚ 86
Α), Μέρος Πρώτο, Κεφάλαιο ΣΤ΄ με τίτλο «Εξωτερικό εμπόριο» , άρθρα 34-42, ως εξής:
Στο άρθρο 34 του ανωτέρω νόμου δίνεται η έννοια των όρων «Εξωτερικό εμπόριο», «Εισαγωγές» ή «εισαγωγικές
δραστηριότητες», «Εξαγωγές» ή «εξαγωγικές δραστηριότητες», «Εισαγωγέας» και «Εξαγωγέας».
Στο άρθρο 35 ορίζονται οι δικαιούχοι άσκησης εισαγωγικής και εξαγωγικής δραστηριότητας, ως εξής:
«1. Εισαγωγική ή εξαγωγική δραστηριότητα δικαιούται να ασκεί κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί εμπορική
δραστηριότητα και είναι εγγεγραμμένο στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.), σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3419/05
«Εκσυγχρονισμός της Επιμελητηριακής Νομοθεσίας» (ΦΕΚ 297 Α), όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3853/10 (ΦΕΚ 90 Α).
2. Επίσης, δικαιούνται να ασκούν εξαγωγική δραστηριότητα:
α) Οι εγγεγραμμένοι στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών, σύμφωνα με τις
διατάξεις του ν. 3955/11 (ΦΕΚ 89 Α) και
β) Οι εγγεγραμμένοι στα Ειδικά Μητρώα Εξαγωγέων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν. 936/79 «περί
τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των περί εξωτερικού εμπορίου διατάξεων, ως και καταργήσεως συναφών διατάξεων»
(ΦΕΚ 144 Α).
3. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται η υποχρέωση εγγραφής στα Μητρώα της περίπτωσης β΄ της
προηγούμενης παραγράφου».
Με το άρθρο 36 ορίζεται ότι για την εκπλήρωση διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, που απορρέουν από διεθνείς
Συμφωνίες ή από τη συμμετοχή της στην ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς, είτε για λόγους δημοσίου συμφέροντος,
που αφορούν στην προστασία των καταναλωτών σε θέματα δημόσιας υγείας και εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας,
εξουσιοδοτείται ο Υπουργός και Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας να ρυθμίζει με αποφάσεις του διάφορα θέματα
εξωτερικού εμπορίου.
Στο ίδιο άρθρο (παρ.5) ορίζεται ότι στους παραβάτες των ανωτέρω αποφάσεων επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις
(απαγόρευση άσκησης δραστηριοτήτων για χρονικό διάστημα μέχρι 1 έτους ή διοικητικό πρόστιμο μέχρι 100.000€).
Στα άρθρα 37 και 38 προβλέπεται η λειτουργία του Γενικού Μητρώου Εξαγωγών (ΓΕ.Μ.Ε.) και της Ηλεκτρονικής
Υπηρεσίας μιας Στάσης (Single Window) αντίστοιχα, που όμως ακόμα δεν έχουν ενεργοποιηθεί.
Στο άρθρο 40 «Έλεγχος εξαγόμενων» προβλέπεται ότι:
216
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
«1. Για την εκπλήρωση διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, που απορρέουν από διεθνείς συμφωνίες ή από τη συμμετοχή
της στην ΕΕ και άλλους διεθνείς Οργανισμούς, είτε για λόγους δημοσίου συμφέροντος, που αφορούν την προστασία
των καταναλωτών σε θέματα δημόσιας υγείας και εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας δύναται:
α) Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και
Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να καθορίζονται οι όροι, τους οποίους πρέπει να πληρούν, για την εξαγωγή τους,
τα γεωργικά προϊόντα ελληνικής παραγωγής, όσον αφορά τη διαλογή, τον τύπο, την ποιότητα, τη συντήρηση, τη
συσκευασία και εν γένει τη μεταχείριση και εμφάνιση, καθώς και ο τρόπος του σχετικού ποιοτικού ελέγχου, που ασκείται
από τα αρμόδια τεχνικά όργανα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Αν για την άσκηση του ποιοτικού
ελέγχου στα εξαγόμενα γεωργικά προϊόντα απαιτείται η διενέργεια εργαστηριακών ή χημικών εξετάσεων, είναι δυνατόν
με το ως άνω προεδρικό διάταγμα να ανατίθεται η άσκηση του ποιοτικού ελέγχου και η χορήγηση των σχετικών
πιστοποιητικών στο Γενικό Χημείο του Κράτους ή σε άλλα όργανα, τα οποία ορίζονται σε αυτό.
β) Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τον τρόπο, τους
όρους και τα μέσα άσκησης του εν λόγω ελέγχου, όπως επίσης και τα σχετικά με την έκδοση πιστοποιητικού ποιοτικού
ελέγχου για την πιστοποίηση της ποιότητας, της προέλευσης και άλλων στοιχείων των προϊόντων αυτών.
γ) Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας,
να καθορίζονται οι όροι, τους οποίους πρέπει να πληρούν τα εξαγόμενα βιομηχανικά και μεταλλευτικά προϊόντα, σε ό,τι
αφορά την κατασκευή, τη σύσταση, τη διαλογή, τον τύπο, την ποιότητα, τη συντήρηση, τη συσκευασία και εν γένει τη
μεταχείριση και εμφάνιση.
Με όμοιο διάταγμα δύναται να καθορίζονται ο τρόπος και οι όροι διενέργειας του ελέγχου στα εν λόγω προϊόντα και τα
αρμόδια για τη διενέργεια του ελέγχου όργανα, και ρυθμίζονται τα σχετικά με την έκδοση πιστοποιητικού ποιοτικού
ελέγχου για την πιστοποίηση της προέλευσης της ποιότητας ή άλλων στοιχείων των προϊόντων αυτών.
2. Οι κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων
του άρθρου 12 του ν.δ. 3999/59 «περί ελέγχου του εξαγωγικού εμπορίου και άλλων διατάξεων» (ΦΕΚ 230 Α), ή σε
συμμόρφωση με διατάξεις της ΕΕ ή διεθνών συνθηκών, σχετικά με τον ποιοτικό έλεγχο των εξαγόμενων ελληνικών
προϊόντων, διατηρούνται σε ισχύ, μέχρι την έκδοση των αντίστοιχων κανονιστικών πράξεων που προβλέπονται στο
παρόν άρθρο».
Σε εκτέλεση των διατάξεων του άρθρου αυτού έχουν εκδοθεί:

Η αρ. 2533/63997/13 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1380 Β) περί Εγκεκριμένου Εμπόρου νωπών οπωροκηπευτικών.

Η αρ. 2688/68993/13 (ΦΕΚ 1425 Β) Απόφαση Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων περί ποιοτικού ελέγχου
επιτραπέζιων ελιών που προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.
Από 25/01/2013 με την αριθμό 2/2013 (ΦΕΚ 19 Α) πράξη υπουργικού Συμβουλίου δημιουργείται η Επιχειρησιακή
Συντονιστική Επιτροπή για τη διευκόλυνση του Εξωτερικού Εμπορίου (http://www.minfin.gr/portal/el/resource/
contentObject/id/26503489-ed09-44f8-a2c3-7ec514ea3bf9)
217
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
3.6.2.2.Μέτρα εμπορικής πολιτικής.
Τα μέτρα εμπορικής πολιτικής είναι τα μη δασμολογικά μέτρα που θεσπίσθηκαν στα πλαίσια της κοινής εμπορικής
πολιτικής, από τις κοινοτικές διατάξεις που εφαρμόζονται στις εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων, όπως τα μέτρα
επιτήρησης ή διασφάλισης, οι ποσοτικοί περιορισμοί ή τα όρια και οι απαγορεύσεις εισαγωγής ή εξαγωγής.
Στην ιστοσελίδα «Διαβούλευση Taric»
(http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=el) μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να
ερευνήσει για ποια εμπορεύματα υφίστανται μέτρα εμπορικής πολιτικής.
Μεταξύ των ανωτέρω μέτρων σημαντικοί είναι οι δασμοί αντιντάμπινγκ και αντισταθμιστικοί δασμοί, προσωρινοί ή
οριστικοί, όπως παρακάτω:
Δασμοί αντιντάμπιγκ
Οι δασμοί αντιντάμπινγκ είναι πρόσθετοι δασμοί που επιβάλλονται με σκοπό την άμυνα κατά των εισαγωγών που
αποτελούν
αντικείμενο
ντάμπινγκ
εκ
μέρους
χωρών
που
δεν
είναι
μέλη
της
Ε.Ε.
(τρίτες
χώρες).
Οι δασμοί
αντιντάμπινγκ εφαρμόζονται για ορισμένα προϊόντα συγκεκριμένης χώρας καταγωγής ή ακόμα και
συγκεκριμένης εταιρίας παραγωγής, τα οποία εισάγονται στο έδαφος της Κοινότητας σε πολύ χαμηλή τιμή ή σε τιμή
κάτω του κόστους, εφόσον οι εισαγωγές αυτές αποδεδειγμένα πλήττουν σοβαρά την κοινοτική παραγωγή.
Ο βασικός κανονισμός για την άμυνα κατά των εισαγωγών που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ εκ μέρους τρίτων
χωρών είναι ο Καν (ΕΚ) 1225/09 του Συμβουλίου.
Αντισταθμιστικοί δασμοί
Οι αντισταθμιστικοί δασμοί είναι πρόσθετοι δασμοί που επιβάλλονται με σκοπό την άμυνα κατά των εισαγωγών που
αποτελούν αντικείμενο επιδοτήσεων εκ μέρους τρίτων χωρών. Οι αντισταθμιστικοί δασμοί εφαρμόζονται για ορισμένα
προϊόντα συγκεκριμένης χώρας καταγωγής ή εξαγωγής ή ακόμα και συγκεκριμένης εταιρίας παραγωγής, τα οποία έχουν
τύχει επιδότησης από τη χώρα αυτή.
Ο βασικός κανονισμός για τους αντισταθμιστικούς δασμούς είναι ο Καν. (ΕΚ) 597/09 του Συμβουλίου.
Κάθε ξεχωριστός δασμός αντιντάμπινγκ ή αντισταθμιστικός δασμός επιβάλλεται με επί μέρους κανονισμό ο οποίος
δημοσιεύεται στη σειρά L της Επίσημης Εφημερίδας της Ε.Ε.
Οι δασμοί αντιντάμπινγκ ή οι αντισταθμιστικοί δασμοί επιβάλλονται επιπλέον και ανεξάρτητα από τους εισαγωγικούς
δασμούς. Είναι δυνατόν το ίδιο προϊόν να επιβαρύνεται τόσο με δασμό αντιντάμπινγκ όσο και με αντισταθμιστικό δασμό.
Ο χρόνος κατά τον οποίο επιβάλλονται οι δασμοί αντιντάμπινγκ και οι αντισταθμιστικοί δασμοί είναι ο χρόνος υποβολής
της διασάφησης για θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία, όπως αυτό ρυθμίζεται από την τελωνειακή νομοθεσία.
Πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα αντιντάμπινγκ και τις έρευνες που άρχισαν για πιθανή επιβολή μέτρων αντιντάμπινγκ
ή αντισταθμιστικών μέτρων στην ιστοσελίδα:
http://ec.europa.eu/trade/issues/respectrules/anti_dumping/stats.htm
3.6.2.3.Βασικό θεσμικό πλαίσιο (κοινοτικός τελωνειακός κώδικας κ.λπ.)
Το βασικό θεσμικό πλαίσιο για τις εξαγωγές αποτελείται:
α. Για τελωνειακά θέματα:
218
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

ΚΤΚ.

ΔΕΚΤΚ για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του ΚΤΚ.

Οδηγία ΕΦΚ.

Καν (ΕΚ) 684/2009 της Επιτροπής της 24ης Ιουλίου 2009 (L197) , για την εφαρμογή της Οδηγίας ΕΦΚ που
αφορά τις μηχανογραφημένες διαδικασίες για την διακίνηση των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ υπό καθεστώς
αναστολής των φόρων αυτών.

ΕΤΚ.
β. Για φορολογικά θέματα:

Οδηγία ΦΠΑ.

Κώδικας ΦΠΑ.
Για τις εξαγωγές συγκεκριμένα ισχύουν:

ΚΤΚ, άρθρα 161, 182 α΄- γ και 183.

ΔΕΚΤΚ:
Μέρος Ι, Τίτλος VII (Διασάφηση – Συνήθης διαδικασία)
Μέρος ΙΙ, Τίτλος IV (Διατάξεις Εφαρμογής σχετικά με την Εξαγωγή).
o
o
3.6.2.4.Τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε.
Τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας είναι το σύνολο των γεωγραφικών περιοχών στις οποίες εφαρμόζεται υποχρεωτικά
η Κοινοτική τελωνειακή νομοθεσία.
Οι γεωγραφικές αυτές περιοχές καταγράφονται λεπτομερώς στο άρθρο 3 του ΚΤΚ και συνοπτικά είναι τα εδάφη, τα
χωρικά ύδατα, τα εσωτερικά θαλάσσια ύδατα και ο εναέριος χώρος των 28 Κ-Μ της Κοινότητας και του Πριγκιπάτου του
Μονακό.
Το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας συμπίπτει, με μικρές διαφοροποιήσεις, με το φορολογικό έδαφος της Κοινότητας
(πεδίο εδαφικής εφαρμογής της Οδηγίας ΦΠΑ που περιγράφεται παραπάνω στη θέση 3.6.1.1.).
3.6.2.5.Τελωνειακά Καθεστώτα και Τελωνειακοί Προορισμοί.
Τα τελωνειακά καθεστώτα (άρθρο 4 παρ. 16 ΚΤΚ) είναι:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Η
Η
Η
Η
Η
Η
Η
Η
θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία.
διαμετακόμιση.
τελωνειακή αποταμίευση.
τελειοποίηση προς επανεξαγωγή.
μεταποίηση υπό τελωνειακό έλεγχο.
προσωρινή εισαγωγή.
τελειοποίηση προς επανεισαγωγή.
εξαγωγή.
Οι τελωνειακοί προορισμοί εμπορεύματος (άρθρο 4 παρ. 15 ΚΤΚ) είναι:
1. Η υπαγωγή του εμπορεύματος σε τελωνειακό καθεστώς.
2. Η είσοδος του σε ελεύθερη ζώνη ή ελεύθερη αποθήκη.
219
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
3. Η επανεξαγωγή του εκτός τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας.
4. Η καταστροφή του.
5. Η εγκατάλειψή του υπέρ του Δημοσίου Ταμείου.
3.6.2.6.Έγγραφα – διαδικασία εξαγωγής.
Η διαδικασία και τα έγγραφα εξαγωγής περιγράφονται παρακάτω στις θέσεις 3.6.2.9 και 3.6.2.10 αντίστοιχα.
3.6.2.7.Οριστική – προσωρινή εξαγωγή. Επανεξαγωγή.
Εξαγωγή. Ο όρος χρησιμοποιείται όταν κοινοτικά (συμπεριλαμβάνονται και τα κοινοτικού χαρακτήρα) εμπορεύματα
αναχωρούν από κοινοτική χώρα με προορισμό έδαφος τρίτης χώρας. Διατυπώσεις εξαγωγής επίσης χρησιμοποιούνται
όταν τα κοινοτικά εμπορεύματα:

έχουν προορισμό τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, όπου δεν εφαρμόζονται η Οδηγία ΦΠΑ (άρθρο 6) και η
Οδηγία ΕΦΚ (άρθρο 5 παρ. 2) .

παραδίδονται, με απαλλαγή από φόρους, ως εφόδια αεροσκαφών και πλοίων, ανεξάρτητα από τον προορισμό του
αεροσκάφους ή του πλοίου.(άρθρα 161-162 ΚΤΚ και άρθρα 592α-592ζ, 786-798 ΔΕΚΤΚ).
Σε γενικές γραμμές η διαφορά μεταξύ οριστικής και προσωρινής εξαγωγής έγκειται στο ότι:

στην μεν πρώτη (οριστική) τα εμπορεύματα εξάγονται οριστικά εκτός Κοινότητας,

ενώ στην δεύτερη (προσωρινή) τα εμπορεύματα εξάγονται εκτός Κοινότητας με την προοπτική να επανεισαχθούν.
Για την οριστική εξαγωγή έχουν ισχύ οι παραπάνω αναφερόμενες περί εξαγωγής διατάξεις.
Περιπτώσεις προσωρινής εξαγωγής:

Εξαγωγή με Δελτίο ΑΤΑ (άρθρα 797 – 798 ΔΕΚΤΚ).

Εξαγωγή στα πλαίσια του Καθεστώτος Τελειοποίησης προς επανεισαγωγή (Παθητική Τελειοποίηση) (άρθρα 145-160
ΚΤΚ και άρθρα 585-592 ΔΕΚΤΚ).
Επανεξαγωγή. Στην περίπτωση αυτή έχουμε μεταφορά μη κοινοτικών εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της
Κοινότητας σε έδαφος τρίτης χώρας.
Η επανεξαγωγή:

υπόκειται σε τελωνειακή διασάφηση όταν τα προς επανεξαγωγή εμπορεύματα προέρχονται από οικονομικό
τελωνειακό καθεστώς, π.χ. Τελωνειακή Αποταμίευση.

δεν υπόκειται σε τελωνειακή διασάφηση, όταν τα εμπορεύματα τελούν σε Προσωρινή Εναπόθεση ή Ελεύθερη Ζώνη
τύπου Ι. Στην περίπτωση αυτή και υπό ορισμένες προϋποθέσεις η επανεξαγωγή υπόκειται σε συνοπτική διασάφηση
(άρθρα 182-183 ΚΤΚ και άρθρα 841-841α ΔΕΚΤΚ).
3.6.2.8.Ηλεκτρονικό Τελωνείο. (Σύνδεση και με το σημείο 2.6.2.25 «ICISnet»)
Το Ηλεκτρονικό Τελωνείο είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη για την Κοινότητα που στοχεύει στην παροχή διαλειτουργικών
τελωνειακών υπηρεσιών, προσβάσιμων στους οικονομικούς φορείς σε ολόκληρη την Κοινότητα με αντικατάσταση των
τελωνειακών διαδικασιών που μέχρι πρότινος βασίζονταν στο χαρτί, με αντίστοιχες διασαφήσεις ηλεκτρονικής μορφής
220
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
σε όλο το εύρος της Κοινότητας, δημιουργώντας έτσι ένα πιο αποτελεσματικό, απλούστερο και σύγχρονο τελωνειακό
περιβάλλον.
Το
Ηλεκτρονικό Τελωνείο προβλέπεται από την Απόφαση (EK) αρ. 70/08 για ένα περιβάλλον χωρίς χαρτί.
Πρόσθετα στην ισχύουσα Κοινοτική Τελωνειακή Νομοθεσία για την Ασφάλεια στην Ευρώπη προβλέπεται η ηλεκτρονική
κατάθεση διασαφήσεων και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των τελωνειακών διοικήσεων. Ο καν. (ΕΚ) αρ. 648/05,
που έχει τροποποιήσει τον ΚΤΚ και οι καν. (ΕΚ) αρ. 1875/06, 312/09 και 414/09 που έχουν τροποποιήσει τις
Εφαρμοστικές Διατάξεις του ΔΕΚΤΚ είναι σχετικοί.
Περαιτέρω προνοείται καθολική ηλεκτρονική κατάθεση των δηλώσεων και ηλεκτρονική επικοινωνία μεταξύ όλων των
εμπλεκομένων μερών για τη διεκπεραίωση των τελωνειακών διαδικασιών.
Η εφαρμογή και λειτουργία των ηλεκτρονικών τελωνειακών συστημάτων αποσκοπεί στους πιο κάτω στόχους:
α)
β)
γ)
δ)
ε)
στ)
διευκόλυνση των διαδικασιών εισαγωγής και εξαγωγής
μείωση του κόστους συμμόρφωσης και των διοικητικών δαπανών και επίσπευση του χρόνου εκτελωνισμού
υιοθέτηση κοινής προσέγγισης για τον έλεγχο των εμπορευμάτων
δέουσα είσπραξη όλων των δασμών και λοιπών επιβαρύνσεων
ταχεία διαβίβαση και λήψη των κατάλληλων πληροφοριών όσον αφορά τη διεθνή αλυσίδα εφοδιασμού
απρόσκοπτη ροή δεδομένων μεταξύ των Αρχών των χωρών εξαγωγής και εισαγωγής καθώς και μεταξύ των
Τελωνειακών Αρχών και των Οικονομικών Φορέων, χάρη στην επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων που
καταχωρούνται στο σύστημα.
Η Ελληνική Τελωνειακή Διοίκηση έχει αναπτύξει την διαδικτυακή πύλη http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet,
που αποτελεί σοβαρό εργαλείο, όπου ο κάθε πολίτης και συναλλασσόμενος γενικά με τα τελωνεία μπορεί, πέρα από το
ICISnet, τα υποσυστήματα και τις εφαρμογές του, να βρει κάθε είδους πληροφορίες για τελωνειακά και συναφή θέματα.
Αναλυτικές πληροφορίες για τη χρήση της διαδικτυακής αυτής πύλης θα βρει ο ενδιαφερόμενος στην ίδια αυτή πύλη
(αρχική / έγγραφα και πληροφορίες / γενικές πληροφορίες / ICISnet_PORTAL Εγχειρίδιο Χρήσης).
3.6.2.9.Ηλεκτρονική διασάφηση εξαγωγής (κατάθεση, αποδοχή, διαχείριση, διόρθωση,
ακύρωση κ.λπ.).
Από τον Απρίλιο του έτους 2012 και σε εκτέλεση των σχετικών κοινοτικών και εθνικών διατάξεων, τέθηκε σε εφαρμογή
το Σύστημα Ελέγχου Εξαγωγών – Export Control System (ECS-II) στο πλαίσιο της παραγωγικής λειτουργίας του
Υποσυστήματος Εξαγωγών του Ολοκληρωμένου Πληροφορικού Συστήματος Τελωνείων – ICISnet. Με την εφαρμογή
αυτή έγινε μετάβαση σε ένα πλήρες ηλεκτρονικό περιβάλλον στον τομέα της κατάθεσης της διασάφησης εξαγωγής και
στην επικοινωνία γενικότερα μεταξύ όλων των τελωνειακών αρχών της Κοινότητας και των εμπλεκόμενων οικονομικών
φορέων με τις τελωνειακές αρχές.
Με την ΕΔΥΟ Δ19Α 5012006 ΕΞ 2012/ (ΑΔΑ: Β44ΝΗ-ΘΔΝ), δόθηκαν πλήρεις και αναλυτικές οδηγίες για την εφαρμογή
του Συστήματος αυτού, για χρήση τόσο από τις τελωνειακές αρχές όσο και από τους οικονομικούς φορείς.
Επίσης εκδόθηκε, με ημερομηνία 23-3-2012, από τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και ΕΦΚ σχετικός οδηγός, για χρήση
από τους οικονομικούς φορείς, με τίτλο «ICISnet – Εφαρμογή Εξωτερικών Χρηστών (i-Trader) – Οδηγίες συμπλήρωσης
διασάφησης εξαγωγής».
Τα
παραπάνω
μπορεί
να
τα
βρει
ο
ενδιαφερόμενος
στην
ιστοσελίδα
της
τελωνειακής
Υπηρεσίας
https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet /Έγγραφα και πληροφορίες / Οδηγίες τελωνειακών και δασμολογικών
221
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
διαδικασιών. Στην ίδια ιστοσελίδα υπάρχουν πλήθος εγκύκλιων διαταγών, αναλυτικών οδηγιών χρήσης και εγχειριδίων
που αφορούν ηλεκτρονική υποβολή διασαφήσεων εξαγωγής.
Για τις διαδικασίες που τηρούνται για την κατάθεση – διαχείριση των διασαφήσεων εξαγωγής, προβλέπονται και ισχύουν
τα εξής:
Βασικές αλλαγές – διαφοροποιήσεις.
Ηλεκτρονική υποβολή της διασάφησης εξαγωγής. (άρθρο 787 των ΔΕΚΤΚ).
Καθιερώνεται υποχρεωτικά η υποβολή της διασάφησης εξαγωγής ηλεκτρονικά. Σε περιπτώσεις που δε λειτουργεί το
μηχανογραφικό σύστημα των τελωνειακών αρχών ή η ηλεκτρονική εφαρμογή του διασαφιστή/εξαγωγέα, η διασάφηση
κατατίθεται γραπτώς, ύστερα από έγκριση των αρμοδίων τελωνειακών αρχών.
Ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ τελωνείων εξαγωγής και εξόδου και των οικονομικών φορέων που εμπλέκονται στη
διαδικασία εξαγωγής (άρθρα 796α έως 796ε των ΔΕΚΤΚ)
Καθιερώνεται η ηλεκτρονική επικοινωνία των τελωνείων εξαγωγής, εξόδου και εμπλεκομένων φορέων (εξαγωγέα και
μεταφορέα) κατά τη διαδικασία της εξαγωγής μέχρι την τελική έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος
της Ε.Ε.
Αντικατάσταση του Αντιτύπου 3 του ΕΔΕ με την εκτύπωση του μηνύματος ΙΕ599 «Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης
Εξαγωγής».
Σύμφωνα με τη διαδικασία της ηλεκτρονικής υποβολής της διασάφησης εξαγωγής και της ανταλλαγής μηνυμάτων
μεταξύ τελωνείου και διασαφιστή/εξαγωγέα, αλλάζει ο τρόπος πιστοποίησης της εξόδου εμπορευμάτων. Συγκεκριμένα,
σύμφωνα με το άρθρο 796ε των ΔΕΚΤΚ, το τελωνείο εξαγωγής πιστοποιεί την έξοδο των εμπορευμάτων στον εξαγωγέα
ή διασαφιστή με την αποστολή μηνύματος «Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης Εξαγωγής» (ΙΕ599). Από το μηχανογραφικό
σύστημα εκτυπώνονται τα στοιχεία του μηνύματος ΙΕ599 «Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης Εξαγωγής» και παραδίδονται
στον εξαγωγέα θεωρημένα, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως δικαιολογητικά για την απαλλαγή από το ΦΠΑ των
εξαγομένων εμπορευμάτων εκτός Κ-Μ της Ε.Ε.
Διαδικασίες – Μηνύματα.
Η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των οικονομικών φορέων και των τελωνείων κατά τη διαδικασία εξαγωγής
πραγματοποιείται με τη διαβίβαση ηλεκτρονικών μηνυμάτων, τα οποία καλούνται «μηνύματα εξωτερικού πεδίου».
Αναλυτικά τα μηνύματα αυτά, ανταλλάσσονται και καλύπτουν όλο το φάσμα της επικοινωνίας μεταξύ τελωνείου και
εξαγωγέα/διασαφιστή, και στη συνέχεια και του μεταφορέα, από την έναρξη της διαδικασίας εξαγωγής μέχρι την έξοδο
των εμπορευμάτων από την Ε.Ε.
Μήνυμα ΙΕ515. Υποβολή Διασάφησης Εξαγωγής.
Ο εξαγωγέας/διασαφιστής υποβάλλει ηλεκτρονικά τη διασάφηση εξαγωγής, η οποία περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα
στοιχεία (παράρτημα 30Α 37 και 38 των ΔΕΚΤΚ) προς το αρμόδιο τελωνείο, σύμφωνα και με τις προθεσμίες του άρθρου
592β των ΔΕΚΤΚ, ανάλογα με τον τρόπο μεταφοράς των εμπορευμάτων.
Η αποδοχή της διασάφησης εξαγωγής πραγματοποιείται αυτόματα από το σύστημα. Αποδοχή γραπτής διασάφησης
εξαγωγής, σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 231/07 «Κανονισμός αρμοδιοτήτων και καθηκόντων των Τελωνειακών
Υπαλλήλων και της λειτουργίας των Περιφερειακών Τελωνειακών Αρχών του Υπουργείου (Οικονομίας και) Οικονομικών»
γίνεται μόνο στην περίπτωση των εφεδρικών διαδικασιών και εφόσον γίνει αποδεκτή ως εφεδρική διαδικασία η υποβολή
γραπτής διασάφησης.
222
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σε κάθε περίπτωση το σύστημα ελέγχει αυτόματα (με βάση το TARIC) την ύπαρξη όλων των συνημμένων
πιστοποιητικών, αδειών κλπ. που απαιτούνται από το δηλωθέντα αριθμό του εμπορεύματος (κωδικός Σ.Ο.) και
σχετίζονται με τη δηλωθείσα χώρα προορισμού.
Στη συνέχεια γνωστοποιείται στον οικονομικό φορέα, διασαφιστή /εξαγωγέα το αποτέλεσμα της αποδοχής που μπορεί
να είναι:
Μήνυμα ΙΕ516 «Απόρριψη Διασάφησης Εξαγωγής». Εφόσον η υποβληθείσα ηλεκτρονικά διασάφηση εξαγωγής δεν
πληροί τους όρους και τους τύπους συμπλήρωσης, καθώς και τεχνικές και λειτουργικές απαιτήσεις του διαβιβαζομένου
εγγράφου απορρίπτεται αυτόματα. Ο διασαφιστής/εξαγωγέας ενημερώνεται ηλεκτρονικά με τη λήψη σχετικού
μηνύματος ΙΕ516 «Απόρριψη Διασάφησης Εξαγωγής» στο οποίο περιλαμβάνονται οι λόγοι της απόρριψης.
Μήνυμα ΙΕ528 «Αποδοχή Διασάφησης Εξαγωγής». Εφόσον η υποβληθείσα ηλεκτρονικά διασάφηση εξαγωγής, ύστερα
από τον αυτόματο έλεγχο του συστήματος, γίνει αποδεκτή, καταχωρείται στη βάση του συστήματος και αυτόματα
αποδίδεται ο αριθμός αναφοράς της κίνησης (MRN), ο οποίος και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον εξαγωγέα με το
μήνυμα ΙΕ528. Επισημαίνεται ότι ο αριθμός MRN ταυτοποιεί μοναδικά κάθε διασάφηση εξαγωγής για κάθε τελωνείο και
λογίζεται ως ο αριθμός της διασάφησης εξαγωγής.
Μήνυμα ΙΕ513 «Αίτημα Τροποποίησης Διασάφησης Εξαγωγής». Ο εξαγωγέας/διασαφιστής, μετά την αποδοχή της
διασάφησης και την απόδοση αριθμού MRN, μπορεί (εφόσον υφίσταται λόγος) να υποβάλλει ηλεκτρονικά αίτημα
διόρθωσης ή τροποποίησης ενός ή περισσοτέρων στοιχείων της διασάφησης με το μήνυμα ΙΕ513 «Αίτημα Τροποποίησης
Διασάφησης Εξαγωγής» σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 65 του ΚΤΚ.
Η διόρθωση της διασάφησης εξαγωγής είναι μια αυτόματη διαδικασία που πραγματοποιείται από το σύστημα, μετά από
την οποία διενεργείται εκ νέου Ανάλυση Κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα.
Στις διασαφήσεις εξαγωγής που από το υποσύστημα Ανάλυσης Κινδύνων προσδίδεται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας
και κατά συνέπεια δεν πραγματοποιείται επαλήθευση των εμπορευμάτων της διασάφησης, το αίτημα (μήνυμα)
διόρθωσης μπορεί να υποβληθεί μέχρι την αποστολή του μηνύματος (ΙΕ501) «Αναμενόμενη άφιξη» στο τελωνείο εξόδου
και την εκτύπωση του Συνοδευτικού Εγγράφου Εξαγωγής (Σ.Ε.Ε.).
Σημειώνεται ότι οι θέσεις 1 και 37α της διασάφησης δεν επιδέχονται καμίας διόρθωσης. Στην περίπτωση αυτή ο
εξαγωγέας/διασαφιστής υποχρεωτικά υποβάλλει αίτημα ακύρωσης της διασάφησης.
Στην περίπτωση που το αίτημα διόρθωσης αφορά τροποποίηση των παρακάτω θέσεων της διασάφησης εξαγωγής η
αποδοχή του μηνύματος/αιτήματος δεν γίνεται αυτόματα, αλλά αξιολογείται και εγκρίνεται από τον αρμόδιο υπάλληλο
του τελωνείου:

Θέση 31-Δέματα και Περιγραφή εμπορευμάτων

Θέση 33-Κωδικός εμπορευμάτων

Θέση 35-Μεικτή Μάζα

Θέση 38-Καθαρή Μάζα

Θέση 46-Στατιστική Αξία
Επισημαίνεται ότι μπορούν να αποσταλούν και να διαχειριστούν από το σύστημα, πολλαπλά αιτήματα τροποποίησης για
μια διασάφηση Εξαγωγής.
Τελικά γνωστοποιείται στον οικονομικό φορέα, με την αποστολή του μηνύματος, το σχετικό αποτέλεσμα, που μπορεί
να είναι:
Μήνυμα ΙΕ504 «Αποδοχή Τροποποίησης Διασάφησης Εξαγωγής». Όταν το αίτημα αποδοχής διόρθωσης-τροποποίησης
γίνεται αποδεκτό, ενημερώνεται ο διασαφιστής/εξαγωγέας με το μήνυμα (ΙΕ504) «Αποδοχή Τροποποίησης Διασάφησης
223
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εξαγωγής». Εάν το αίτημα Τροποποίησης Διασάφησης Εξαγωγής είναι έγκυρο οι τροποποιήσεις γίνονται αποδεκτές από
το τελωνεί και τροποποιούνται αυτόματα τα στοιχεία της διασάφησης. Μετά την τροποποίηση της διασάφησης εξαγωγής
πραγματοποιείται από το σύστημα νέα Ανάλυση Κινδύνου με βάση τα τροποποιημένα στοιχεία.
Μήνυμα ΙΕ505 «Απόρριψη Τροποποίησης Διασάφησης Εξαγωγής». Όταν το αίτημα διόρθωσης-τροποποίησης
απορρίπτεται, ενημερώνεται ο διασαφιστής/εξαγωγέας με το μήνυμα (ΙΕ505) «Απόρριψη Τροποποίησης Διασάφησης
Εξαγωγής» και παράλληλα πληροφορείται τους λόγους απόρριψης. Καμία αλλαγή δε γίνεται στα αρχικά στοιχεία της
διασάφησης εξαγωγής.
Επαλήθευση της Διασάφησης Εξαγωγής.
Μετά την αποδοχή της διασάφησης εξαγωγής και την απόδοση και γνωστοποίηση του αριθμού MRN στον
εξαγωγέα/διασαφιστή, διενεργείται αυτόματα έρευνα από το σύστημα Ανάλυσης Κινδύνου.
Ο αρμόδιος Προϊστάμενος τελωνισμού εμπορευμάτων εφόσον ο βαθμός επικινδυνότητας απαιτεί επαλήθευση των
εμπορευμάτων, είτε με εξέταση των εμπορευμάτων, είτε με έλεγχο των συνημμένων εγγράφων, καταγράφει στο
σύστημα εντολή ελέγχου. Με την αποθήκευση της εντολής ελέγχου και την απόδοση του αριθμού της εντολής
ενημερώνεται αυτόματα η διασάφηση εξαγωγής και λαμβάνει την κατάσταση (status) «υπό έλεγχο».
Το τελωνείο εξαγωγής μέσω του μηνύματος ΙΕ560 «Γνωστοποίηση Απόφασης Ελέγχου» γνωστοποιεί στον
εξαγωγέα/διασαφιστή την απόφαση, είτε για φυσικό έλεγχο των εμπορευμάτων, είτε για τον έλεγχο των εγγράφων της
διασάφησης.
Ο εξαγωγέας/ διασαφιστής προσκομίζει στο τελωνείο τα σχετικά έγγραφα που επισυνάπτονται στη διασάφηση.
Ο οριζόμενος στην εντολή ελεγκτής μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, πριν την καταγραφή και αποθήκευση του
αποτελέσματος ελέγχου στο σύστημα και την αποστολή του σχετικού μηνύματος στο δηλωθέν τελωνείο εξόδου,
εξετάζει ακόμα:

Εάν η διασάφηση εξαγωγής έχει υποβληθεί στο αρμόδιο τελωνείο κατά τα προβλεπόμενα.

Εάν έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες κατά περίπτωση προθεσμίες υποβολής της.

Εάν το δηλούμενο προς εξαγωγή εμπόρευμα υπόκειται σε απαγορεύσεις – περιορισμούς.
Απελευθέρωση των εμπορευμάτων στο τελωνείο εξαγωγής - Άδεια παραλαβής εμπορευμάτων.
Μετά την ολοκλήρωση των διατυπώσεων εξαγωγής το τελωνείο χορηγεί στον εξαγωγέα/διασαφιστή άδεια για την
παραλαβή των εμπορευμάτων – μήνυμα (ΙΕ529) «Απελευθέρωση προς εξαγωγή»-εκδίδοντας και το Συνοδευτικό
Έγγραφο Εξαγωγής (ΣΕΕ). Τα στοιχεία της διασάφησης εξαγωγής, τα οποία περιλαμβάνονται στο μήνυμα (ΙΕ529),
αντιστοιχούν πάντα στην τρέχουσα εκδοχή των δεδομένων της διασάφησης εξαγωγής. Αυτό σημαίνει ότι
περιλαμβάνονται τα τροποποιημένα στοιχεία της διασάφησης, εφόσον έχουν γίνει τροποποιήσεις ή και τα αναθεωρημένα
στοιχεία της διασάφησης εξαγωγής μετά τον έλεγχο που διενεργήθηκε.
Με την εκτύπωση του Συνοδευτικού Εγγράφου Εξαγωγής (ΣΕΕ), αποστέλλεται αυτόματα στο τελωνείο εξόδου, η
διασάφηση εξαγωγής με το μήνυμα (ΙΕ501) «Στοιχεία Αναμενόμενης Εξαγωγής». Επίσης στο μήνυμα αυτό
περιλαμβάνεται και η προθεσμία των 90 ημερών για την αποστολή από το τελωνείου εξόδου της επιβεβαίωσης εξόδου
των εμπορευμάτων με το μήνυμα (ΙΕ518) «Αποτελέσματα Εξόδου».
Επισημαίνεται ότι με την εκτύπωση του ΣΕΕ το μήνυμα (ΙΕ501) «Στοιχεία Αναμενόμενης Εξαγωγής» αποστέλλεται
αυτόματα στο τελωνείο εξόδου και ταυτόχρονα ενημερώνεται
«Απελευθέρωση προς εξαγωγή».
224
εξαγωγέας/διασαφιστής με το μήνυμα (ΙΕ529)
TRAWBOR
Ακύρωση της Διασάφησης
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
με αίτηση του εξαγωγέα/διασαφιστή πριν την απελευθέρωση των
εμπορευμάτων προς εξαγωγή.
Εάν εξαγωγέας αποφασίσει να ακυρώσει την διαδικασία εξαγωγής, μετά την αποδοχή της διασάφησης και γνωστοποίηση
του MRN, αποστέλλει στο τελωνείο μήνυμα (ΙΕ514) «Αίτημα Ακύρωσης Διασάφησης Εξαγωγής».
Η ακύρωση της διασάφησης με αίτηση/μήνυμα εξαγωγέα/διασαφιστή είναι αντικείμενο έγκρισης από το τελωνείο και
εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 66 του ΚΤΚ (εφόσον το Αίτημα Ακύρωσης Διασάφησης Εξαγωγής-ΙΕ514
υποβάλλεται πριν τη χορήγηση της άδειας παράδοσης και την εκτύπωση του Σ.Ε.Ε. και αποστολή των μηνυμάτων ΙΕ501
και ΙΕ529).
Υπενθυμίζεται ακόμη, όπως προαναφέρθηκε, ότι οποιαδήποτε αλλαγή στη θέση 37α (καθεστώς) της διασάφησης,
επιφέρει την ακύρωση της.
Με το μήνυμα (ΙΕ509) «Γνωστοποίηση Απόφασης σχετικά με την Ακύρωση Διασάφησης Εξαγωγής Θετική ή Αρνητική»,
το τελωνείο εξαγωγής απαντά στο αίτημα ακύρωσης του εξαγωγέα/διασαφιστή, ενημερώνοντας τον είτε για την
αποδοχή του είτε για την απόρριψή του.
Ακύρωση της διασάφησης εξαγωγής μετά την αποστολή του μηνύματος ΙΕ501 στο (δηλωθέν) τελωνείο
εξόδου.
Στην περίπτωση που μετά την ολοκλήρωση των διατυπώσεων εξαγωγής στο τελωνείο εξαγωγής και την αποστολή του
μηνύματος (ΙΕ501) «Στοιχεία Αναμενόμενης Εξαγωγής» προς το δηλωθέν τελωνείου εξόδου, τα εμπορεύματα δεν
πρόκειται να εξέλθουν από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ για διαφόρους λόγους (π.χ. ακύρωση της σύμβασης πώλησης
των εμπορευμάτων) ο εξαγωγέας/διασαφιστής υποβάλλει στο τελωνείο εξαγωγής αίτημα ακύρωσης της διασάφησης
αποστέλλοντας το μήνυμα (ΙΕ514) «Αίτημα Ακύρωσης Διασάφησης Εξαγωγής» αναφέροντας τους λόγους ακύρωσης.
Το τελωνείο εξαγωγής μετά την εξέταση του σχετικού αιτήματος και πριν προβεί στην ακύρωση της διασάφησης
εξαγωγής, αποστέλλει προς το δηλωθέν τελωνείο εξόδου το μήνυμα (ΙΕ510) «Γνωστοποίηση Ακύρωσης Διασάφησης
Εξαγωγής» και το ενημερώνει ότι ο εξαγωγέας/διασαφιστής έχει ζητήσει την ακύρωση της διασάφησης εξαγωγής. Το
τελωνείο εξόδου επιβεβαιώνει τη λήψη του μηνύματος με την αποστολή στο τελωνείο εξαγωγής του μηνύματος (ΙΕ901)
«Επιβεβαίωση Απόφασης Ακύρωσης» και το τελωνείο εξαγωγής ενημερώνει
τον εξαγωγέα με την αποστολή του
μηνύματος «Γνωστοποίηση Απόφασης σχετικά με την αυτοδίκαιη Ακύρωση της Διασάφησης Εξαγωγής (Θετικό ΙΕ509)».
Σε περίπτωση που στο τελωνείο εξόδου διαπιστώνεται ότι η ακύρωση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί , αποστέλλεται
μήνυμα λειτουργικών σφαλμάτων (ΙΕ906).
Τελωνείο Εξαγωγής (όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παρ. 4γ και άρθρο 161 του ΚΤΚ) είναι το τελωνείο, στο οποίο τηρούνται
οι διατυπώσεις εξαγωγής, και είναι αρμόδιο για την εποπτεία του τόπου που είναι εγκαταστημένος ο εξαγωγέας ή όπου
τα εμπορεύματα συσκευάζονται ή φορτώνονται για την εξαγωγή. Στις περιπτώσεις εξαγωγής γεωργικών προϊόντων που
τυγχάνουν επιστροφών κατά την εξαγωγή (επιδοτούμενα) η διασάφηση υποβάλλεται μόνο στο Τελωνείο που είναι
αρμόδιο για τον τόπο συσκευασίας ή φόρτωσης αυτών σύμφωνα με το καν. 612/2009.
Τελωνείο Εξόδου (όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παρ. 4δ του ΚΤΚ) είναι «το οριζόμενο από τις τελωνειακές αρχές και
σύμφωνα με τους τελωνειακούς κανόνες τελωνείο, στο οποίο προσκομίζονται τα εμπορεύματα πριν εξέλθουν από το
τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας και στο οποίο υποβάλλονται σε τελωνειακούς ελέγχους όσον αφορά στην εφαρμογή
225
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
των διατυπώσεων εξόδου και στους κατάλληλους ελέγχους βάσει των κινδύνων». Το Τελωνείο Εξόδου, είναι το
τελευταίο κοινοτικό τελωνείο πριν τα εμπορεύματα εγκαταλείψουν το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε.
Εξαίρεση αποτελεί (άρθρο 793 παρ. 2 των ΔΕΚΤΚ) η εξαγωγή η οποία γίνεται μέσω δικτύων ή αγωγών (π.χ. ηλεκτρική
ενέργεια, αργό πετρέλαιο) και η περίπτωση εμπορευμάτων που μεταφέρονται εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε.
με ενιαία σύμβαση μεταφοράς, από τις επιχειρήσεις σιδηροδρόμων, τις ταχυδρομικές αρχές, τις αεροπορικές ή τις
ναυτιλιακές εταιρίες, με την προϋπόθεση ότι τα εμπορεύματα πρόκειται να εγκαταλείψουν το τελωνειακό έδαφος της
Ε.Ε. σιδηροδρομικώς, ταχυδρομικώς, αεροπορικώς ή δια θαλάσσης.
Οι αρμοδιότητες του Τελωνείου Εξόδου είναι οι παρακάτω:

Λαμβάνει ενημέρωση για την επικείμενη έξοδο των εμπορευμάτων με το μήνυμα αναμενομένης εξαγωγής «Στοιχεία
Αναμενομένης Εξαγωγής».

Ενημερώνεται για την πραγματική άφιξη του φορτίου και αφού λάβει υπόψη τα αποτελέσματα της ανάλυσης
κινδύνου ή άλλα πραγματικά περιστατικά ή ενημερώσεις προβαίνει, εφ’ όσον απαιτηθεί, στην διενέργεια ελέγχου
του φορτίου και των συνοδευτικών εγγράφων και επιτρέπει ή όχι ανάλογα την έξοδο των εμπορευμάτων από το
τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε.

Επιτηρεί και επιβεβαιώνει την οριστική έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε και ενημερώνει
το τελωνείο εξαγωγής.
3.6.2.10.Έγγραφα υποστήριξης εξαγωγής (τιμολόγιο, φορτωτική, πιστοποιητικά άδειες
εξαγωγής, εγγραφή στο ΓΕΜΗ κ.λ.π.).
Για την υποστήριξη της διασάφησης εξαγωγής απαιτείται η επισύναψη / προσάρτηση σ’ αυτήν ορισμένων, κατά
περίπτωση, εγγράφων, πιστοποιητικών και αδειών (άρθρο 221 των ΔΕΚΤΚ και ΕΔΥΟ Τ.2556/80/Α0019/07, όπως ισχύει
σήμερα).
Τα δικαιολογητικά αυτά καταγράφονται στην θέση 44 της διασάφησης με έναν συγκεκριμένο κωδικό το κάθε ένα. Στη
θέση αυτή καταγράφονται επίσης και οι Ειδικές Μνείες. Η κωδικοποίηση των δικαιολογητικών είναι η εξής:

Δικαιολογητικά που προβλέπονται από κοινοτικές διατάξεις. Οι κωδικοί τους είναι τετραψήφιοι αλφαριθμητικοί. Το
πρώτο ψηφίο είναι κεφαλαίο γράμμα και υποδηλώνει την κατηγορία του δικαιολογητικού, ενώ τα υπόλοιπα τρία
ψηφία είναι αριθμοί που προσδιορίζουν το συγκεκριμένο δικαιολογητικό, π.χ. ο κωδικός Ν380 αντιστοιχεί στο
εμπορικό τιμολόγιο.

Δικαιολογητικά που προβλέπονται από εθνικές διατάξεις. Οι κωδικοί τους είναι τετραψήφιοι αριθμητικοί, π.χ. ο
κωδικός 1961 αντιστοιχεί στην Άδεια Απλουστευμένων Διαδικασιών.
Οι πίνακες και οι κωδικοί των δικαιολογητικών μπορούν να αναζητηθούν:

Για τα κοινοτικά δικαιολογητικά στην βάση δεδομένων Taric http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric
και στην ιστοσελίδα της τελωνειακής υπηρεσίας https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet
/ Οικονομικοί
Φορείς / Πίνακες Αναφοράς.

Για τα εθνικά δικαιολογητικά, στην προαναφερθείσα ιστοσελίδα της τελωνειακής υπηρεσίας και στο Παράρτημα 11
της ΕΔΥΟ Δ19Α 5041357 ΕΞ 2013 (ΑΔΑ: ΒΛ12Η-ΑΝΝ).
Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα δικαιολογητικά έγγραφα, ως εξής:
226
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Δικαιολογητικά έγγραφα απαραίτητα για την πλειοψηφία των εξαγωγών:
Εμπορικό Τιμολόγιο.
Το Τιμολόγιο είναι το σημαντικότερο έγγραφο που πρέπει να ετοιμάσει ο εξαγωγέας. Αυτό συνοδεύει κάθε εξαγωγή από
τη φόρτωσή της. Ακόμη αυτό συμπληρώνεται και στην περίπτωση που τα εμπορεύματα αποστέλλονται ελεύθερα
πληρωμής. Το τιμολόγιο είναι
απαραίτητο έγγραφο που χρησιμοποιείται σε κάθε εξαγωγή και τα στοιχεία τα
αναγραφόμενα σ’ αυτό πρέπει να συμφωνούν απόλυτα με κάθε έγγραφο που θα χρησιμοποιηθεί στην εξαγωγή.
Συχνά ζητείται από τους εξαγωγείς να ετοιμάσουν ένα προτιμολόγιο (Proforma Invoice). Το έγγραφο αυτό
χρησιμοποιείται υπό τύπον προσφοράς ή όταν η πληρωμή γίνεται προκαταβολικά και οι λέξεις proforma πρέπει να
αναγράφονται ευκρινώς.
Όταν αποστέλλονται δείγματα χωρίς χρέωση, οι Τελωνειακές Αρχές ζητούν την υποβολή ενός τιμολογίου για
τελωνειακούς και μόνο λόγους. Στην περίπτωση αυτή στο τιμολόγιο αναγράφεται η ρήτρα «Χωρίς εμπορική αξία.
Αναγραφόμενη αξία μόνον για τελωνειακούς σκοπούς».
Ορισμένες χώρες ζητούν επικυρωμένα ή θεωρημένα τιμολόγια. Στην περίπτωση αυτή ο εξαγωγέας πρέπει να θεωρήσει
το τιμολόγιο πριν από την αποστολή των εμπορευμάτων του. Η θεώρηση ή η επικύρωση γίνονται από το Εμπορικό
Επιμελητήριο ή από την Πρεσβεία, ανάλογα με τις απαιτήσεις της χώρας προορισμού.
Γλώσσα και Νόμισμα Εμπορικού Τιμολογίου.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 της ΠΟΛ.1004/13 με θέμα «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των
διατάξεων της παρ.1 της υποπαραγράφου Ε1 της παραγράφου Ε του άρθρου 1 του ΚΦΑΣ» προβλέπεται ότι τα βιβλία
και τα στοιχεία (κατ αρχήν) τηρούνται στην ελληνική γλώσσα και στο ελληνικό νόμισμα (ευρώ), εκτός εάν νομίμως
επιτρέπεται η τήρησή τους κατά διάφορο τρόπο. Ειδικότερα, όσον αφορά τα φορολογικά στοιχεία, αυτά μπορεί να
διατυπώνονται σε ξένη γλώσσα και νόμισμα για τις συναλλαγές με το εξωτερικό, ενώ για τις συναλλαγές εντός της
ελληνικής επικράτειας επιτρέπεται η διατύπωσή τους σε ξένη γλώσσα και νόμισμα μόνο για τα τιμολόγια και τα στοιχεία
που επέχουν θέση τιμολογίου, συνενωμένα ή μη με στοιχεία διακίνησης. Σε κάθε περίπτωση, απαραίτητη προϋπόθεση
είναι το ποσό του οφειλόμενου φόρου να εκφράζεται στο εθνικό νόμισμα του Κ-Μ στο οποίο πραγματοποιείται η
παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών με τη χρήση του μηχανισμού μετατροπής που προβλέπεται στο
άρθρο 91 της Οδηγίας ΦΠΑ.
Κατάργηση Δελτίου Αποστολής.
Με τις μεταβατικές διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 14 του ΚΦΑΣ παύει να ισχύει από 1 Ιανουαρίου 2014 το άρθρο 5
του Κώδικα αυτού, που αναφέρεται στα Δελτία Αποστολής. Επομένως από 1-1-2014 έχουν καταργηθεί τα Δελτία
Αποστολής και η διακίνηση των εμπορευμάτων διενεργείται ουσιαστικά με το Τιμολόγιο.
Με την ΠΟΛ.1286/13 (ΦΕΚ 54 Β 16-1-14) με θέμα "Τρόπος παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων" ορίζονται
οι κατάλληλες δικλείδες για την παρακολούθηση των παραλαμβανομένων και μη τιμολογημένων ακόμη από τους
προμηθευτές αποθεμάτων, καθώς και των αποθεμάτων που διακινούνται και εκκρεμεί η τιμολόγηση, ως εξής:
1. Για την αποστολή, την παράδοση ή τη διακίνηση αποθεμάτων, με σκοπό την πώληση, απευθείας ή μέσω τρίτου,
εφόσον δεν εκδίδονται άμεσα με την αποστολή, την παράδοση ή τη διακίνηση των αποθεμάτων φορολογικά στοιχεία
αξίας, που συνοδεύουν τα αποθέματα μέχρι τον τελικό προορισμό τους, συντάσσεται από τον εκδότη του στοιχείου
αξίας δικαιολογητικό έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων με περιεχόμενο τα δεδομένα των παραγράφων 9,
10 και 11 του άρθρου 6 του ΚΦΑΣ πλην της τιμής μονάδας, της αξίας και του ΦΠΑ των αποθεμάτων.
2. Το ανωτέρω δικαιολογητικό συντάσσεται για την παραλαβή αποθεμάτων από τον αγοραστή (υπόχρεο απεικόνισης
συναλλαγών) αυτών, εφόσον δεν παραδίδεται σ’ αυτόν, κατά την παραλαβή τους, τιμολόγιο του προμηθευτή αυτών
227
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ή αντίτυπο του δικαιολογητικού εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων ή δεν εκδίδεται άμεσα με την παραλαβή
τους τίτλος κτήσης του άρθρου 5 παράγραφος 6 του ΚΦΑΣ.
Το ανωτέρω δικαιολογητικό συντάσσεται κατά το χρόνο της αποστολής ή της παράδοσης ή της παραλαβής ή της
διακίνησης, συνοδεύει τα αποθέματα μέχρι τον τελικό προορισμό τους και διαφυλάσσεται στις εγκαταστάσεις του
προμηθευτή και του αγοραστή των αποθεμάτων. Εφόσον, με κατάλληλες δικλείδες, διασφαλίζεται ότι, ο χρόνος
σύνταξης αυτού είναι πριν από την έναρξη της διακίνησης, καθώς και το περιεχόμενο αυτού, το ανωτέρω δικαιολογητικό
μπορεί να βρίσκεται σε άυλη μορφή.
Με την παρ. 8 της ΠΟΛ.1023/20-1-2014 με θέμα «Εφαρμογή των Διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης
Συναλλαγών (ν.4093/2012, υποπαράγραφος Ε1) από 1-1-2014, μετά τις τροποποιήσεις που επήλθαν με το άρθρο 51
του ν. 4223/2013», ορίζεται αναλυτικότερα ο τρόπος παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων.
Με την προαναφερθείσα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ.1286/31.12.2013, ορίστηκαν οι
κατάλληλες δικλείδες για την παρακολούθηση των παραλαμβανομένων και μη τιμολογημένων ακόμη από τους
προμηθευτές αποθεμάτων, καθώς και των αποθεμάτων που διακινούνται και εκκρεμεί τιμολόγηση.
Με την απόφαση αυτή, καθιερώνεται δικαιολογητικό έγγραφο για την παρακολούθηση της αποστολής, παράδοσης,
διακίνησης, παραλαβής των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, τα οποία διακινούνται με σκοπό, αποκλειστικά, την
πώληση τους, απευθείας ή μέσω τρίτου.
Το έγγραφο αυτό μπορεί να φέρει τίτλο οποιαδήποτε ένδειξη επιθυμούν οι υπόχρεοι όπως «Δελτίο Αποστολής»,
«Συνοδευτικό Έγγραφο», «Συνοδευτικό Διακίνησης Αποθεμάτων», «Δελτίο Αποστολής Αποθεμάτων», « Έγγραφο
Αποστολής Αποθεμάτων» κ.λπ..
Αποθέματα, για την εφαρμογή των υπόψη διατάξεων, είναι τα εμπορεύσιμα αγαθά(εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα,
πρώτες ύλες κ.λπ.).
Υπόχρεοι σε έκδοση του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, είναι:
Οι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών.

Τα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Κ.Φ.Α.Σ. (Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού
χαρακτήρα κ.λπ.).

Αγρότες που εντάσσονται, από 1.1.2014 στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α..

Σημειώνεται ότι, οι αγρότες που από 1.1.2014, παραμένουν στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., δεν υποχρεούνται στην
έκδοση του εγγράφου, για την παρακολούθηση (διακίνηση, παράδοση, αποστολή) των μη τιμολογηθέντων
αποθεμάτων τους.
Περιπτώσεις έκδοσης.
Το έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται από τα προαναφερόμενα πρόσωπα στις εξής περιπτώσεις:

Σε κάθε περίπτωση παράδοσης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, ανεξάρτητα εάν γίνει φυσική διακίνηση ή όχι αυτών
και εφόσον δεν έχει εκδοθεί άμεσα κατά την παράδοση τιμολόγιο ή απόδειξη λιανικών συναλλαγών, κατά περίπτωση.

Σε κάθε περίπτωση παραλαβής μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων:
o
από πρόσωπο που δεν έχει υποχρέωση έκδοσης του εγγράφου (π.χ. αγρότης του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α.,
ιδιώτης κ.λπ.) και εφόσον δεν έχει εκδοθεί άμεσα με την παραλαβή τους τίτλος κτήσης της παραγράφου 5 του
άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ. ή τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων.
o
από πρόσωπο που παρότι έχει υποχρέωση, αρνείται την έκδοση αυτού ή όταν κατά την παραλαβή τους δεν
παραδίδεται είτε τιμολόγιο του προμηθευτή αυτών είτε αντίτυπο του εγγράφου μη τιμολογηθέντων
αποθεμάτων.
228
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Επισημαίνεται ότι, το εν λόγω έγγραφο εκδίδεται και κατά την παραλαβή επιστρεφόμενων αποθεμάτων είτε από υπόχρεο
απεικόνισης συναλλαγών είτε από ιδιώτη, εφόσον δεν εκδίδεται άμεσα με την επιστροφή πιστωτικό τιμολόγιο ή απόδειξη
επιστροφής, κατά περίπτωση.
Ειδικές περιπτώσεις.
α) Το ανωτέρω έγγραφο παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται ακόμα και σε κάθε περίπτωση
αποστολής, παράδοσης ή διακίνησης αποθεμάτων, από τον προμηθευτή - πωλητή αυτών, απ' ευθείας σε τρίτον,
με εντολή του αγοραστή αυτών (τριγωνικές, τετραγωνικές κ.λπ. συναλλαγές).
Το έγγραφο της περίπτωσης αυτής, συντάσσεται από τον προμηθευτή - φυσικό αποστολέα συνοδεύει τα
αποθέματα μέχρι τον φυσικό παραλήπτη αυτών και παραδίδεται (το έγγραφο) στον εντολέα - αγοραστή. Η
υποχρέωση έκδοσης του εγγράφου αυτού και από τον εντολέα - αγοραστή ή/και το φυσικό παραλήπτη των
αποθεμάτων μπορεί να αναπληρωθεί από αντίγραφα του εγγράφου του φυσικού αποστολέα.
β) Το ανωτέρω έγγραφο παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται και σε κάθε περίπτωση
μεταφοράς και διανομής αγαθών, που η ποσότητά τους καθορίζεται από τον παραλήπτη. Στο περιεχόμενο του κατά
τα ανωτέρω εκδιδόμενου συνοδευτικού έγγραφου, στη θέση των στοιχείων του αντισυμβαλλόμενου, αναγράφεται
η λέξη «Διάφοροι». Κατά την παράδοση των αποθεμάτων, εκδίδονται για κάθε επιμέρους παράδοση είτε άμεσα τα
φορολογικά στοιχεία αξίας (τιμολόγια, αποδείξεις λιανικών συναλλαγών), είτε έγγραφα μη τιμολογηθέντων
αποθεμάτων.
Κατά την επιστροφή των μη παραδοθέντων αποθεμάτων μπορεί να εκδίδεται είτε νέο έγγραφο, στο οποίο
αναγράφονται το είδος και η ποσότητα των επιστρεφομένων αποθεμάτων είτε να αναγράφεται το υπόλοιπο της
επιστρεφόμενης ποσότητας στο αρχικό έγγραφο.
γ) Στις περιπτώσεις που κατά την παραλαβή των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων διαπιστώνονται πλεονάσματα ή
ελλείμματα είτε εκδίδεται, από τον παραλήπτη αυτών, έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, αναγράφοντας
την ποσότητα του πλεονάσματος ή του ελλείμματος, είτε στο αρχικό έγγραφο του προμηθευτή αναγράφονται το
πλεόνασμα ή το έλλειμμα, κατά περίπτωση.
Περιεχόμενο
Στο περιεχόμενο του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, αναφέρονται τα δεδομένα του τιμολογίου των
παραγράφων 9, 10 και 11 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ., πλην της τιμής μονάδας, της αξίας και του Φ.Π.Α. των
αποθεμάτων. Επισημαίνεται ότι, από τα δεδομένα της παραγράφου 9 του άρθρου 6, δεν αναγράφονται οι ενδείξεις του
δευτέρου εδαφίου αυτής (απαλλαγή από Φ.Π.Α. κ.λπ.).
Σημειώνεται ότι, σε σχέση με το δελτίο αποστολής στο έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων δεν αναγράφεται,
μεταξύ άλλων, η ώρα παράδοσης ή αποστολής, ο αριθμός κυκλοφορίας του φορτηγού αυτοκινήτου ή του πλωτού
μέσου, ο τόπος αποστολής και ο τόπος προορισμού κ.λπ.
Χρόνος έκδοσης
Το ανωτέρω έγγραφο συντάσσεται, κατά το χρόνο της αποστολής ή της παραλαβής ή της διακίνησης των αποθεμάτων,
όταν υφίσταται διακίνηση αυτών, συνοδεύει τα αποθέματα μέχρι τον τελικό προορισμό τους και διαφυλάσσεται στις
εγκαταστάσεις του προμηθευτή και του αγοραστή, πλην των ιδιωτών, των αποθεμάτων.
229
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Έκδοση σε άυλη (ηλεκτρονική) μορφή
Το ανωτέρω έγγραφο, μπορεί να εκδίδεται σε άυλη (ηλεκτρονική) μορφή, εφόσον με κατάλληλες δικλείδες διασφαλίζεται
ότι, ο χρόνος σύνταξης αυτού είναι πριν από την έναρξη της διακίνησης των αποθεμάτων.
Για την έκδοση σε άυλη (ηλεκτρονική μορφή) του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων εφαρμόζονται αναλογικά
τα αναφερόμενα στην παράγραφο 5 του άρθρου 2 της ΠΟΛ.1004/4.1.2013 περί ηλεκτρονικού τιμολογίου.
Διευκρινίζεται ότι, η έκδοση σε άυλη (ηλεκτρονική μορφή) του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων μπορεί να
διενεργείται και μέσω παρόχων ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
Επίσης, το έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων ως συνοδευτικό στοιχείο διακίνησης μπορεί να βρίσκεται, κατά τη
διάρκεια της διακίνησης, σε οποιοδήποτε μέσο αποθήκευσης σε ηλεκτρονική μορφή (CD, USB stick, mobile phone κ.λπ.),
με δυνατότητα ανάγνωσης στην περίπτωση που αυτό απαιτηθεί από το φορολογικό έλεγχο, ενώ στον αντισυμβαλλόμενο
μπορεί να παραδίδεται, ομοίως, σε οποιαδήποτε ηλεκτρονική μορφή.
Περιπτώσεις που δεν εκδίδεται έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων
Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω περιπτώσεις, για τις οποίες δεν εκδίδεται, υποχρεωτικά, το υπόψη έγγραφο:

Διακίνηση αποθεμάτων για δοκιμή ή δειγματισμό.-Διακίνηση αγαθών μεταξύ εγκαταστάσεων (έδρα, υποκατάστημα,
αποθήκη).

Διακίνηση δειγμάτων για δωρεάν διάθεση.

Αποστολή αποθεμάτων σε τρίτο με σκοπό την επεξεργασία, συναρμολόγηση, επισκευή κ.λπ..

Διακίνηση - αποστολή αποθεμάτων με σκοπό την φύλαξη, αποθήκευση.

Διακίνηση αποθεμάτων για συμμετοχή και μόνο (όχι πώληση) σε έκθεση.

Διακίνηση αγαθών με σκοπό την απόρριψη, καταστροφή αυτών.

Διακίνηση παγίων, γενικώς.

Διακίνηση χρησιδανειζόμενων ή εκμισθούμενων κινητών πραγμάτων.

Αυτοπαραδόσεις αγαθών.-Διακίνηση, αποστολή αγαθών από επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ψυγείων και αποθηκών.
Εξαιρέσεις - Λοιπές διευκρινίσεις.
1. Οι περιπτώσεις εξαιρέσεων - απαλλαγών από την έκδοση δελτίων αποστολής, εξακολουθούν να ισχύουν αναλόγως
και μετά την 1.1.2014, και σχετικά με την υποχρέωση έκδοσης εγγράφου, επί αποστολής, παράδοσης, παραλαβής,
διακίνησης αποθεμάτων, των οποίων εκκρεμεί η τιμολόγηση. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω περιπτώσεις
εξαιρέσεων:
o
Οι παραδόσεις αγαθών που αναφέρονται στην περίπτωση β' της παραγράφου 16 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ.,
τα οποία διατίθενται μέσω δικτύου συνεχούς ροής, δηλαδή για τις παραδόσεις φυσικού αερίου, ύδατος μη
ιαματικού, αεριόφωτος, ηλεκτρικού ρεύματος και θερμικής ενέργειας, δεδομένου ότι, η παράδοση αυτών
προκύπτει από τις μετρήσεις που διενεργούνται, μέσω των δικτύων αυτών, σε τακτά χρονικά διαστήματα (μήνα,
τρίμηνο κ.λπ.).
o
Οι διακινήσεις, από λιανοπωλητές, βιομηχανικών και βιοτεχνικών ειδών, που διαθέτουν τα εμπορεύματα τους
αποκλειστικά τις κινητές λαϊκές αγορές, τα παζάρια και το πλανόδιο εμπόριο (πλανόδιοι πωλητές - κινητά
καταστήματα), λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των υπόψη συναλλαγών, υπό την προϋπόθεση να
230
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
φέρουν μαζί τους τα φορολογικά βιβλία και τα φορολογικά στοιχεία αγορών. Επισημαίνεται ότι, για τις
διακινήσεις αγροτικών προϊόντων, προς και από τις λαϊκές αγορές απαιτείται η έκδοση του υπόψη εγγράφου.
2. Στις περιπτώσεις που παραλαμβάνονται από παραγωγούς αγροτικών προϊόντων, είτε του ειδικού είτε του κανονικού
καθεστώτος Φ.Π.Α., αγαθά, είναι δυνατόν, για τη διευκόλυνση των συναλλαγών, το έγγραφο μη τιμολογηθέντων
αποθεμάτων να εκδίδεται από τον παραλήπτη αυτών (έμπορο, συνεταιρισμό κ.λπ.), αντίγραφο του οποίου
παραδίδεται στον παραγωγό.
Σημειώνεται
ότι,
εξακολουθούν
να
ισχύουν,
αναλόγως,
τα
όσα
έχουν
γίνει
δεκτά
με
την
εγκύκλιο
Σ.682/52/ΠΟΛ.54/23.2.1987, αναφορικά με την διακίνηση αγοραζομένου γάλακτος από τυροκομικές - τυρεμπορικές
επιχειρήσεις, ανεξάρτητα αν οι αντισυμβαλλόμενοι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό ή ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α..
3. Για την εκπλήρωση της υποχρέωσης έκδοσης του δικαιολογητικού εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, είναι
δυνατόν να χρησιμοποιούνται τυχόν υφιστάμενα αποθέματα εντύπων Δελτίου Αποστολής, μέχρι εξαντλήσεως
αυτών ενώ μπορεί, προαιρετικά, να εκδίδονται τα υπόψη έγγραφα και σε άλλες περιπτώσεις με σκοπό διαφορετικό
της πώλησης. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθούν, τυχόν υφιστάμενα αποθέματα εντύπων συνενωμένων Δελτίων
Αποστολής - Τιμολογίων, μέχρι εξαντλήσεως αυτών, για την αποστολή, παράδοση, διακίνηση τιμολογηθέντων
αποθεμάτων.
Πιστοποιητικό Προέλευσης ή Πιστοποιητικό καταγωγής (μη προτιμησιακό) – Certificate of Origin.
Το Πιστοποιητικό Προέλευσης πρέπει να συμπληρώνεται πριν από την εξαγωγή των εμπορευμάτων. Στην Ελλάδα τα
Πιστοποιητικά Προέλευσης χορηγούνται – εκδίδονται από τα κατά τόπους Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια.
Μετά τη συμπλήρωση του σχετικού εντύπου, το Επιμελητήριο θεωρεί το Πιστοποιητικό και χρεώνει κάποια έξοδα για τη
μεσολάβησή του. Περισσότερα για το θέμα αναφέρονται στο σημείο 3.6.2.18.
Όλες οι Αραβικές χώρες ζητούν πιστοποιητικό προέλευσης θεωρημένο από τον Εμπορικό Ακόλουθο της Πρεσβείας τους
στην Ελλάδα. Στην περίπτωση που κάποια Αραβική χώρα δεν έχει Πρεσβεία ή Προξενείο στην Ελλάδα, τότε ζητείται η
θεώρηση από την Πρεσβεία οποιασδήποτε άλλης Αραβικής χώρας.
Κιβωτολόγιο.
Το Κιβωτολόγιο είναι έγγραφο που περιγράφει το περιεχόμενο ενός φορτίου. Το κιβωτολόγιο περιλαμβάνει τον αριθμό
και το είδος των κιβωτίων, το περιεχόμενο τους, το καθαρό και μικτό βάρος τους σε χιλιόγραμμα καθώς και τις πλήρεις
διαστάσεις κάθε κιβωτίου. Πολλές πληροφορίες που γράφονται στο τιμολόγιο, επαναλαμβάνονται στο Κιβωτολόγιο. Στο
κάτω μέρος του Κιβωτολογίου αθροίζονται όλες οι μονάδες συσκευασίας. Συνήθως οι εξαγωγείς που χρησιμοποιούν
πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή για την σύνταξη των τιμολογίων, ταυτόχρονα έχουν τη δυνατότητα να συντάξουν
και το Κιβωτολόγιο.
Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης (Certificate of Conformity)
Το Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης είναι έγγραφο που επιβεβαιώνει ότι τα εμπορεύματα είναι σύμφωνα με τις
προδιαγραφές που ισχύουν στη χώρα εισαγωγής. Αυτό το πιστοποιητικό το απαιτούν ορισμένα κράτη και είναι
απαραίτητο για την εισαγωγή και τον τελωνισμό των εμπορευμάτων στη χώρα παραλαβής. Το Πιστοποιητικό αυτό
πρέπει να εκδίδεται πριν από τη φόρτωση. Οι περισσότερες χώρες που το απαιτούν ορίζουν έναν Οργανισμό που είναι
αποκλειστικά υπεύθυνος για την έκδοση αυτών των Πιστοποιητικών.
231
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οι οργανισμοί αυτοί ζητούν συχνά να επαληθεύσουν τα φορτία πριν από την έκδοση του Πιστοποιητικού Συμμόρφωσης.
Τα εμπορεύματα που θα φθάσουν στα σύνορα της χώρας παραλαβής χωρίς Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης κινδυνεύουν
να κατασχεθούν. Οι εξαγωγείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι εταιρείες που εκδίδουν τα Πιστοποιητικά Συμμόρφωσης
χρεώνουν κάποια έξοδα για την παροχή των υπηρεσιών τους, τα οποία θα πρέπει να συνυπολογίσουν στην προσφορά
τους.
Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.).
Κάθε εξαγωγέας, προκειμένου να προβεί σε πράξεις εξαγωγής, οφείλει να είναι εγγεγραμμένος στο Γενικό Εμπορικό
Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.). Η υποχρέωση εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. αντικατέστησε την υποχρέωση εγγραφής του εξαγωγέα στο
Ειδικό Μητρώο Εξαγωγέων (Ε.Μ.Ε.).
Η σύσταση, λειτουργία και οι αρμόδιες υπηρεσίες του Γ.Ε.ΜΗ. προβλέπονται από το ν.3419/05 (ΦΕΚ 297 Α) όπως
τροποποιήθηκε με το ν.3853/10 (ΦΕΚ 90 Α ), το ν.4072/12 (ΦΕΚ 86 Α) άρθρα 34-120 και το ν. 4155/13 (ΦΕΚ 120 Α)
άρθρο 10 παρ. 5 και 6.
Επίσης:

με την Κ.Υ.Α. οικ. Κ1-1259 /11 (ΦΕΚ 942 Β) προβλέπεται η στελέχωση και οι αρμοδιότητες της Κεντρικής Υπηρεσίας
Γ.Ε.ΜΗ., που λειτουργεί ως οργανική μονάδα της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας, του Τμήματος Γ.Ε.ΜΗ.
της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και των Υπηρεσιών Γ.Ε.ΜΗ. των Επιμελητηρίων.

Με την Απόφ. Αναπλ. Υπουργού Ανάπτυξης Κ1-941α/12 (ΦΕΚ 1648 Β), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει καθορίζεται
ο τρόπος, η διαδικασία και οι προθεσμίες υποβολής αιτήσεων για εγγραφή στο Γ.Ε.ΜΗ.
Η Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. :
 Παραλαμβάνει ελέγχει και αρχειοθετεί τα δικαιολογητικά σύστασης των ΑΕ και ΕΠΕ, που έχουν συσταθεί μέσω των
Συμβολαιογράφων (που λειτουργούν ως Υπηρεσίες μιας Στάσης, για την Ίδρυση των ΑΕ & ΕΠΕ.), ως επίσης και τα
δικαιολογητικά σύστασης των ΟΕ και ΕΕ, που έχουν συσταθεί μέσω των Υπηρεσιών μιας Στάσης των Επιμελητηρίων.
 Παραλαμβάνει και ελέγχει τα δικαιολογητικά σύστασης των επιχειρήσεων κάθε νομικής μορφής και νομιμοποιεί, με
την καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ τη σύσταση, τόσο των εταιρειών (ΑΕ, ΕΠΕ, ΟΕ & ΕΕ που η σύστασή τους εξαιρείται
από την Υπηρεσία μιας Στάσης) όσο και όλων των άλλων εταιρειών, επιχειρήσεων (φυσικών και νομικών προσώπων)
που υποχρεούνται για εγγραφή στο Γ.Ε.ΜΗ., όπως υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιριών, Συν Π.Ε., Ε.Ο.Ο.Σ κτλ.
 Παραλαμβάνει και ελέγχει τα δικαιολογητικά τροποποίησης / μεταβολών των επιχειρήσεων κάθε νομικής μορφής και
αφενός νομιμοποιεί με την καταχώρισή στο ΓΕΜΗ τις μεταβολές και αφ ετέρου εκδίδει τις σχετικές
ανακοινώσεις που δημοσιεύονται και στον ιστότοπο του Γ.Ε.ΜΗ, αλλά και στο ΦΕΚ (τ. ΑΕ, ΕΠΕ & Γ.Ε.ΜΗ)
για τις ΑΕ & ΕΠΕ.
 Τηρεί το φυσικό αρχείο του Γ.Ε.ΜΗ.
 Χορηγεί πιστοποιητικά εγγραφής και μεταβολών για ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ & ΑΕ και για όλους όσους είναι υποχρεωμένοι να
καταχωρηθούν στο ΓΕΜΗ.
 Χορηγεί πιστοποιητικά περί μη πτώχευσης ή πτώχευσης και για άλλες σχετικές καταστάσεις (συνδιαλλαγής,
ικανοποίησης πιστωτών κλπ), ως και πιστοποιητικά ότι δεν εκκρεμούν αντίστοιχες αιτήσεις (πτώχευσης κλπ).
 Χορηγεί αντίγραφα των δημοσιευτέων εγγράφων που καταχωρίζονται στη μερίδα κάθε υπόχρεου εγγραφής στο
ΓΕΜΗ, με εξαίρεση τα πρακτικά των Γενικών Συνελεύσεων των ΑΕ (τα οποία χορηγούνται μόνο σύμφωνα με την
παρ.12 άρθρ7α ν2190/20 όπως ισχύει).
232
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στην ιστοσελίδα http://www.businessportal.gr/announcements.php υπάρχει αναρτημένο το θεσμικό – νομικό πλαίσιο,
καθώς και πάσης φύσεως οδηγίες, έντυπες και ηλεκτρονικές φόρμες για την απογραφή / εγγραφή επιχειρήσεων στο
Γ.Ε.ΜΗ.
Διοικητικές κυρώσεις.
Στο άρθρο 17 ν.3419/05 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει αναφέρεται:
«Με απόφαση της εκάστοτε αρμόδιας υπηρεσίας καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. επιβάλλεται, σε βάρος των υπόχρεων ή των
νόμιμων εκπροσώπων τους που παραβιάζουν τις διατάξεις του νόμου αυτού και των κανονιστικών πράξεων που
εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή του, πρόστιμο από 600 έως 30.000 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη συχνότητα
της παράβασης. Τα ανωτέρω πρόστιμα αποτελούν έσοδα της υπηρεσίας καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. στην οποία υπάγεται
ο υπόχρεος. Σε περίπτωση που η υπηρεσία καταχώρησης είναι Επιμελητήριο, τα ανωτέρω πρόστιμα αποτελούν κατά
ποσοστό 50% έσοδα της υπηρεσίας καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. στην οποία υπάγεται ο υπόχρεος και κατά ποσοστό 50%
έσοδα της Κ.Ε.Ε. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών,
Μεταφορών και Δικτύων, καθορίζεται η διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Με όμοια απόφαση μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ύψος του προστίμου.»
Άντληση πληροφοριών για εξαγωγή συγκεκριμένων προϊόντων σε συγκεκριμένες τρίτες χώρες.
Στην ιστοσελίδα της Ε.Ε. http://madb.europa.eu/madb/indexPubli.htm (Market Access) υπάρχουν διαθέσιμες
πληροφορίες σχετικά με τους εισαγωγικούς δασμούς, τα έγγραφα, και άλλες πληροφορίες σχετικά με τις ειδικές
απαιτήσεις που ισχύουν σε τρίτες χώρες κατά την εισαγωγή σε αυτές ορισμένων εμπορευμάτων. Επιλέγοντας την χώρα
και τον κωδικό του προϊόντος (4 ή 6 ψηφία), είναι δυνατόν να αντληθούν χρήσιμες πληροφορίες, όπως π.χ.

Στην επιλογή “Tariffs”, δίνεται η δυνατότητα γνώσης των εισαγωγικών δασμών και φόρων που επιβάλει η
συγκεκριμένη τρίτη χώρα κατά την εισαγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος.

Στην επιλογή “Procedures and Formalities” δίνεται η δυνατότητα γνώσης πληροφοριών για τις διαδικασίες και
διατυπώσεις.

Στην επιλογή “Statistics” δίνονται στατιστικές πληροφορίες για τις εξαγωγές κάθε προϊόντος από κάθε χώρα της Ε.Ε.
προς κάθε τρίτη χώρα.

Στην επιλογή “Trade Barriers” δίνεται δυνατότητα ενημέρωσης σχετικά με τα εμπόδια στο εμπόριο που αναφέρθηκαν
στην Επιτροπή - και μια επισκόπηση του τι κάνει η ΕΕ για την άρση τους.

Στην επιλογή “SPS: Sanitary and Phytosanitary Issues” υπάρχει δυνατότητα γνώσης των ιδιαιτεροτήτων εισαγωγής
σε ορισμένες τρίτες χώρες όσον αφορά τον υγειονομικό και φυτοϋγιειονομικό τομέα.
Πληροφορίες για τις ειδικές απαιτήσεις τρίτων χωρών κατά την εισαγωγή σε αυτές διαφόρων προϊόντων μπορούν να
αντληθούν
και
από
την
ιστοσελίδα
του
Υπουργείου
Εξωτερικών
http://www.agora.mfa.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=1. Μέσω της ιστοσελίδας αυτής ο εξαγωγέας
μπορεί να οδηγηθεί στις ιστοσελίδες των Γραφείων Εμπορικών και Οικονομικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) που λειτουργούν στις
Πρεσβείες ή τα Προξενικά Γραφεία της Ελλάδας σε τρίτες χώρες.
Ακόμα πληροφορίες μπορούν να αντληθούν και από τα Υπουργεία Οικονομικών ή τους διάφορους οικονομικούς
οργανισμούς των τρίτων αυτών χωρών.
Παρακάτω αναφέρεται, ως παράδειγμα, το πλέγμα των απαιτήσεων και των διαδικασιών που ισχύουν κατά την εισαγωγή
ορισμένων προϊόντων στην Σαουδική Αραβία.
Τα προϊόντα που εισάγονται στις Αραβικές χώρες και ιδιαίτερα στην Σαουδική Αραβία πρέπει να πληρούν τις
προδιαγραφές του Σαουδαραβικού Οργανισμού Προτύπων (SASO), ορισμένα δε, πρέπει να συνοδεύονται από
233
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
πιστοποιητικό συμβατότητας, το οποίο εκδίδεται στη χώρα εξαγωγής από ειδικά εξουσιοδοτημένο γραφείο και πρέπει
να είναι επικυρωμένο από τις κατά τόπους αρμόδιες προξενικές Σαουδαραβικές Αρχές.
Στη Σαουδική Αραβία απαγορεύονται οι εισαγωγές κρασιών, αλκοολούχων ποτών, όπλων, ναρκωτικών και προϊόντων
χοιρινού κρέατος. Για την εισαγωγή ορισμένων άλλων προϊόντων, όπως πολλαπλασιαστικό υλικό για τη γεωργία, ζώντα
ζώα, νωπά και κατεψυγμένα κρέατα, βιβλία, περιοδικά, κινηματογραφικές ταινίες, κασέτες, θρησκευτικές εκδόσεις,
χημικά, φαρμακευτικά, ασύρματος εξοπλισμός, άλογα, είδη μοντελισμού, προϊόντα που περιέχουν αλκοόλ, φυσική
άσφαλτο και αρχαιολογικά έργα τέχνης, απαιτείται ειδική έγκριση. Όλα τα εισαγόμενα προϊόντα πρέπει να συνοδεύονται
από το πιστοποιητικό προέλευσης.
Τα εισαγόμενα στη Σαουδική Αραβία νωπά αγροτικά προϊόντα, ζώντα ζώα, φυτά, πολλαπλασιαστικό υλικό και ζωοτροφές
υπόκεινται σε δειγματοληπτικούς ελέγχους από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας (Plant & Animal
Quarantine Department & Agricultural Research Department) προτού διατεθούν στην αγορά. Τα υπόλοιπα προϊόντα
υπόκεινται σε δειγματοληπτικούς ελέγχους από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας
(Quality Control Laboratory). Τα φάρμακα και συναφή προϊόντα, παρασκευάσματα βοτάνων, υγιεινές τροφές,
συμπληρώματα διατροφής και άλλα ελέγχονται από το Υπουργείο Υγείας. Η Σαουδική Αραβία απαγορεύει την εισαγωγή
προϊόντων προελεύσεως Ισραήλ.
Για τα τρόφιμα απαιτείται η προσκόμιση υγειονομικών πιστοποιητικών, εκδιδόμενων από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές
της χώρας προέλευσης, ενώ για ορισμένες κατηγορίες τροφίμων απαιτείται προσκόμιση ειδικών πιστοποιητικών, όπως
μη περιεκτικότητας αυτών σε επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία συστατικών, όπως π.χ. ορμόνες, διοξίνες, ζωικά
κατάλοιπα σφαγής σύμφωνα με τις ισλαμικές αρχές στη περίπτωση κρεάτων και άλλα. Όλα τα εν λόγω πιστοποιητικά
πρέπει να είναι θεωρημένα από τις κατά τόπους αρμόδιες προξενικές αρχές. Η Σαουδική Αραβία απαιτεί τα εισαγόμενα
στη χώρα τρόφιμα να μην έχουν διανύσει κατά την άφιξή τους περισσότερο από το ήμισυ της διάρκειας ζωής τους, η
οποία υπολογίζεται από την ημερομηνία τυποποίησής τους. Γενικά στην ετικέτα των προϊόντων πρέπει να αναγράφονται
οπωσδήποτε στην αραβική γλώσσα το όνομα του προϊόντος, ο εξαγωγέας ή παραγωγός, η χώρα καταγωγής, η σύνθεση,
το βάρος καθώς και τυχόν οδηγίες προς τους καταναλωτές. Οι ημερομηνίες παραγωγής και λήξης πρέπει επίσης να
αναγράφονται και με αραβικά ψηφία.
Τις αρμοδιότητες για όλους τους κανόνες και διαδικασίες για τους ελέγχους της υγιεινής και της καταλληλότητας των
τροφίμων και των φαρμάκων έχει αναλάβει ο Σαουδαραβικός Οργανισμός για τα τρόφιμα και τα φάρμακα (Saudi Foods
& Drugs Authority –SFDA). Σκόπιμο είναι οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να εξάγουν στη Σαουδική Αραβία τέτοια
προϊόντα να συμβουλεύονται την επίσημη ιστοσελίδα του εν λόγω οργανισμού (www.sfda.gov.sa) και να ενημερώνονται
σχετικά ώστε να αποφεύγονται άσκοπες καθυστερήσεις κατά την εισαγωγή των προϊόντων. Πρέπει να επισημανθεί
επίσης ότι, λόγω των κανονισμών του συγκεκριμένου οργανισμού, δεν επιτρέπονται οι εισαγωγές κρεάτων και προϊόντων
τους από την Ελλάδα και από μία άλλη σειρά χωρών. Για να γίνουν επιτρεπτές οι εν λόγω εισαγωγές πρέπει να προϋπάρξει
επίσκεψη ειδικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων του οργανισμού στην Ελλάδα η οποία αφού εξετάσει τη κατάσταση για
την αποτελεσματική διασφάλιση καλών συνθηκών υγιεινής, τόσο σε επίπεδο κράτους (σφαγεία) όσο και της
ενδιαφερόμενης επιχείρησης, μπορεί να δώσει τη τελική έγκριση για εξαγωγή τους στη Σαουδική Αραβία.
Έντυπα που συμπληρώνονται από τους Μεταφορείς.
Εκτός από τα συνηθισμένα έγγραφα που είναι κοινά για όλες τις μεταφορές, κάθε είδος μεταφοράς έχει τα δικά της
ιδιαίτερα έγγραφα. Για τις διεθνείς οδικές μεταφορές, το έγγραφο που συμπληρώνεται από τον μεταφορέα είναι το
έντυπο CMR (Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τις Χερσαίες Μεταφορές). Για τις σιδηροδρομικές μεταφορές είναι η σιδηροδρομική
φορτωτική CIM (Διεθνής Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τις Σιδηροδρομικές Μεταφορές). Για τις αεροπορικές μεταφορές, είναι
234
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
η αεροπορική φορτωτική (air waybill), εν συντομία AWB. Και τέλος για τις θαλάσσιες μεταφορές είναι η θαλάσσια
φορτωτική (bill of lading), για συντομία συνήθως B/L. Συγκεκριμένα:

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για Χερσαίες Μεταφορές (CMR): Στις χερσαίες οδικές μεταφορές συμπληρώνεται το
έντυπο CMR. Στο έντυπο αυτό αναφέρονται τα στοιχεία του οχήματος που θα πραγματοποιήσει τη χερσαία
μεταφορά και του μεταφορέα καθώς και όλες οι σχετικές πληροφορίες με τα φορτωθέντα εμπορεύματα. Το έντυπο
CMR συμπληρώνεται από τον μεταφορέα και υπογράφεται από τον αποστολέα κατά την φόρτωση παραλαβή των
εμπορευμάτων από τον μεταφορέα. Μετά την υπογραφή το πρώτο αντίτυπο του CMR παραμένει στον αποστολέα,
το δεύτερο συνοδεύει τα εμπορεύματα και το τρίτο κρατά ο μεταφορέας. Μετά την εκφόρτωση των εμπορευμάτων
ο παραλήπτης
υπογράφει το CMR. Στο έντυπο του CMR υπάρχει χώρος για να προσθέσει ο εξαγωγέας ή ο
εισαγωγέας οποιαδήποτε πληροφορία θα μπορούσε να διευκολύνει τον μεταφορέα κατά την μεταφορά. Οι
περισσότερες από τις Ευρωπαϊκές χώρες έχουν αποδεχθεί την Συνθήκη για τις Χερσαίες Μεταφορές (CMR), η οποία
ρυθμίζει τις υποχρεώσεις και τις πιθανές ευθύνες του μεταφορέα. Οι μεταφορείς διαβεβαιώνουν συχνά τους πελάτες
τους ότι όλα τα εμπορεύματα μεταφέρονται, υπό συνθήκες CMR, κάτι που ως ένα βαθμό παρέχει ασφάλεια για τις
μεταφορές.

Φορτωτική Θαλάσσιας μεταφοράς (Bill of lading). Η φορτωτική θαλάσσιας μεταφοράς είναι ένα από τα
παλαιότερα έγγραφα που χρησιμοποιούνται στο διεθνές εμπόριο. Το έντυπο
αποτελεί ένα σημαντικό νομικό
έγγραφο, το οποίο χρησιμοποιείται σε όλες τις περιπτώσεις που τα εμπορεύματα αποστέλλονται στο εξωτερικό με
Container ή με πλοίο και εξυπηρετεί πολλούς σκοπούς. Οι φορτωτικές θαλάσσιας μεταφοράς εκδίδονται από τις
Ναυτιλιακές Εταιρείες, τις Μεταφορικές Εταιρείες και από την FIATA, τη Διεθνή Ομοσπονδία του Συνδέσμου
Μεταφορικών Εταιρειών. Όλες οι φορτωτικές θαλάσσιας μεταφοράς είναι πανομοιότυπες. Έχουν το όνομα της
ναυτιλιακής εταιρίας
στην κορυφή του εντύπου και οι λεπτομέρειες της φόρτωσης εμφανίζονται στο σώμα του
εγγράφου και υπάρχει χώρος για υπογραφή στο κάτω μέρος. Στην οπίσθια όψη αναγράφονται οι όροι μεταφοράς,
οι οποίοι καθίστανται σημαντικοί όταν κάτι δεν πάει καλά. Η πρώτη ιδιότητα της φορτωτικής θαλάσσιας μεταφοράς
είναι η χρησιμότητά της ως απόδειξης για τα εμπορεύματα. Εάν τα εμπορεύματα φορτώνονται με συμβατικό τρόπο,
είναι δυνατός ο φυσικός έλεγχος του φορτίου κατά την φόρτωση. Η φορτωτική θαλάσσιας μεταφοράς περιλαμβάνει
πλήρη στοιχεία για τον αριθμό των μονάδων συσκευασίας και περιγραφή των εμπορευμάτων. Όπου η μεταφορά
γίνεται με containers, η φορτωτική αναφέρει τον αριθμό του container με τη δήλωση «δηλώθηκε ότι περιέχει….»,
επειδή η Ναυτιλιακή εταιρία βασίζεται στις πληροφορίες του πελάτη της και το προσωπικό της προβλήτας αδυνατεί
να ελέγξει κάθε container ξεχωριστά. Η δήλωση αυτή συνήθως απαλλάσσει τον μεταφορέα στη περίπτωση που το
containers περιέχει διαφορετικό φορτίο από το δηλωθέν.

Η φορτωτική θαλάσσιας μεταφοράς αποτελεί επίσης σύμβαση μεταφοράς μεταξύ του φορτωτή και της
Ναυτιλιακής εταιρίας. Η φορτωτική θαλάσσιας μεταφοράς συμπληρώνεται από την Ναυτιλιακή εταιρία
αφού
το πλοίο αποπλεύσει, γιατί τότε έχει μόνο τη δυνατότητα να συμπληρώσει όλα τα μέρη της φορτωτικής, όπως το
όνομα του πλοίου και την ημερομηνία αναχώρησης. Η βασική ιδιότητα της φορτωτικής θαλάσσιας μεταφοράς είναι
ότι αποτελεί τίτλο κυριότητος των φορτωθέντων εμπορευμάτων. Αυτό σημαίνει ότι οποιοσδήποτε έχει στα χέρια
του τη φορτωτική έχει δικαίωμα να παραλάβει τα εμπορεύματα. Ο αγοραστής των εμπορευμάτων για να παραλάβει
το φορτίο πρέπει να προσκομίσει την πρωτότυπη φορτωτική στην Ναυτιλιακή εταιρία στο λιμάνι άφιξης. Με τη
φορτωτική θαλάσσιας μεταφοράς παρέχεται στον εξαγωγέα
κάποια ασφάλεια σχετικά με την πληρωμή των
εμπορευμάτων, δεδομένου ότι ο παραλήπτης δεν μπορεί να παραλάβει τα εμπορεύματα χωρίς τη σύμφωνη γνώμη
του εξαγωγέα. Παρ’ όλα αυτά, η φορτωτική δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της πολιτικής του
ελέγχου των πιστώσεων, δεδομένου ότι η παραμονή ενός φορτίου σε μία απομακρυσμένο λιμένα προκαλεί
προβλήματα στον εξαγωγέα. Και αν ακόμη, ο παραλήπτης αδυνατεί για οποιονδήποτε λόγο να παραλάβει τα
235
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
εμπορεύματα, ο εξαγωγέας θα πρέπει να φροντίσει ο ίδιος για την επιστροφή τους. Η διαδικασία αυτή συνεπάγεται
επιπλέον επιβαρύνσεις ναύλου επιστροφής, αποθηκευτικά έξοδα στο λιμένα εξωτερικού κλπ.
Οι φορτωτικές
θαλάσσιας μεταφοράς εκδίδονται σε σειρές, συνήθως σε τρία πρωτότυπα ή περισσότερα εάν ζητηθούν, και
οποιοδήποτε από τα τρία πρωτότυπα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραλαβή του σχετικού φορτίου, γεγονός
το οποίο καθιστά τα άλλα δύο πρωτότυπα χωρίς αξία ή ισχύ. Πρωτότυπες φορτωτικές θαλασσίων μεταφορών
αποστέλλονται ταχυδρομικώς ή με courier στην Τράπεζα του εξωτερικού, στον αγοραστή ή στον αντιπρόσωπο που
διαχειρίζεται το φορτίο για λογαριασμό του εξαγωγέα στο λιμένα του προορισμού.

Αεροπορική φορτωτική (Air waybill). Η αεροπορική φορτωτική, συχνά για συντομία AWB, χρησιμοποιείται για
όλους τους αεροπορικούς ναύλους και επέχει θέση δελτίου αποστολής. Σε αντίθεση με τη Φορτωτική Θαλάσσιας
Μεταφοράς, η Αεροπορική Φορτωτική δεν αποτελεί τίτλο κυριότητος. Κάθε αεροπορική φορτωτική φέρει ένα
μοναδικό αριθμό, ο οποίος αποτελεί στοιχείο αναγνώρισης του φορτίου καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδίου του. Η
αεροπορική φορτωτική χρησιμοποιείται σε όλες τις επικοινωνίες που αφορούν τη φόρτωση καθώς και σε άλλα
έντυπα που χρησιμοποιούνται για τις τελωνειακές διατυπώσεις. Ο μοναδικός αριθμός της αεροπορικής φορτωτικής
πρέπει άμεσα να γνωστοποιηθεί στον παραλήπτη των εμπορευμάτων. Η αεροπορική φορτωτική παρέχει στο
φορτωτή απόδειξη παραλαβής των εμπορευμάτων, ενώ άλλα αντίγραφα της συνοδεύουν το φορτίο. Η συμπλήρωση
του εντύπου της αεροπορικής φορτωτικής είναι εύκολη και οι περισσότερες από τις πληροφορίες που ζητούνται
είναι αυταπόδεικτες. Η ακρίβεια των στοιχείων της αεροπορικής φορτωτικής αποτελεί ευθύνη του αερομεταφορέα.

Αεροπορική φορτωτική αερομεταφορέα. Μία αυξανόμενη τάση στο τομέα των αεροπορικών μεταφορών είναι
η έκδοση των αεροπορικών φορτωτικών, για συντομία HAWB, από τους ίδιους τους μεταφορείς. Οι φορτωτικές
αυτές δεν διαφέρουν από εκείνες που εκδίδουν οι Αεροπορικές Εταιρείες. Ο αεροπορικός αερομεταφορέας
συγκεντρώνει διάφορα φορτία σε μία κύρια Αεροπορική Φορτωτική, κοινώς MAWB, και κατόπιν εκδίδει χωριστές
Αεροπορικές Φορτωτικές στους πελάτες του.

Σιδηροδρομική φορτωτική (CIM Consignment note). Οι σιδηροδρομικές μεταφορές διέπονται από τους όρους
και τις προϋποθέσεις της Συνθήκης Διεθνών Σιδηροδρομικών Μεταφορών, γνωστής και ως Συνθήκης COTIF. Ο
τρόπος χρήσης και οι προϋποθέσεις εφαρμογής είναι οι ίδιες που εφαρμόζονται με το έντυπο CMR και στις οδικές
μεταφορές. Η Σιδηροδρομική Φορτωτική, συνηθέστερα αναφερόμενη ως έντυπο CIM απαιτείται τόσο για φορτία
πάνω σε αυτοκίνητα που μεταφέρονται σιδηροδρομικώς όσο και για φορτία σε βαγόνια. Ο σκοπός της
Σιδηροδρομικής Φορτωτικής είναι να συνοδεύσει τα εμπορεύματα από τον αποστολέα στον παραλήπτη και να
καθορίσει τα πληρωτέα έξοδα μεταφοράς. Η Σιδηροδρομική Φορτωτική συνοδεύει το φορτίο σ’ ολόκληρο το ταξίδι
του από τη φόρτωση του μέχρι την παραλαβή του. Το έντυπο CIM συμπληρώνεται συνήθως από τον μεταφορέα.
Στην Ευρώπη η ισχύς της Σιδηροδρομικής Φορτωτικής ξεκινά συνήθως από το σταθμό αποστολής. Το έντυπο CIM
αποτελείται από πέντε μέρη. Για τη διακίνηση σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, το έντυπο CIM χρησιμοποιείται
για την υποστήριξη άλλων εγγράφων για τελωνειακούς σκοπούς.
Υπάρχουν βεβαίως και άλλα έγγραφα τα οποία χρησιμοποιούνται στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, και τα οποία
συνοπτικά είναι τα ακόλουθα:

Ασφαλιστήριο συμβόλαιο - Πιστοποιητικό ασφάλισης. Οι εισαγωγείς ορισμένες φορές θέλουν ή πρέπει να
ασφαλίσουν τα εμπορεύματα για τη μεταφορά. Στη περίπτωση αυτή, θα πρέπει να συναφθεί μια συμφωνία με
κάποια αρμόδια Ασφαλιστική Εταιρία η οποία και θα εκδώσει το σχετικό Πιστοποιητικό αφού υπογραφεί το
Ασφαλιστικό Συμβόλαιο. Το Συμβόλαιο πρέπει να υπογραφεί από την Ασφαλιστική Εταιρία ή τον Πράκτορα που
ενεργεί για λογαριασμό της Ασφαλιστικής Εταιρίας πριν την φόρτωση και αναχώρηση των εμπορευμάτων και να
παρέχει κάλυψη για ποσό όχι μικρότερο του τιμολογίου καθ΄ όλη την διάρκεια της μεταφοράς μέχρι την παραλαβή
των εμπορευμάτων. Στο Ασφαλιστικό Συμβόλαιο πρέπει να γίνεται λεπτομερής περιγραφή των εμπορευμάτων και
236
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
της συσκευασίας. Να αναφέρεται το όνομα του Ασφαλιστικού Οργανισμού και ιδιαίτερα τον εκπρόσωπό τους στη
χώρα προορισμού, για να γνωρίζει ο παραλήπτης σε περίπτωση προβλήματος σε ποιον θα απευθυνθεί για να
διεκδικήσει τις ασφαλιστικές απαιτήσεις του.

Άλλα έγγραφα. Ορισμένες χώρες ζητούν ειδικά έγγραφα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ο τρόπος πληρωμής του
εξαγωγέα γίνεται έναντι ενέγγυου πιστώσεως. Ο αγοραστής θα πρέπει κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων να
ενημερώσει τον πωλητή για τα απαιτούμενα ειδικά έγγραφα, διαφορετικά αυτά θα καθορίζονται από την ενέγγυο
πίστωση.
Απαιτούμενα δικαιολογητικά για εξαγωγή εμπορευμάτων που υπόκεινται σε περιορισμούς – απαγορεύσεις
ή είναι απαραίτητη η έκδοση σχετικής Άδειας ή Πιστοποιητικού.
Ο παρακάτω πίνακας είναι ενδεικτικός, οι αναφερόμενοι σχετικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις υπόκεινται σε συχνή
αναθεώρηση και τροποποίηση από τις καθ’ ύλη αρμόδιες αρχές και ως εκ τούτου οι συναλλασσόμενοι οφείλουν να
εξετάζουν την ισχύ τους ή μη κατά την προετοιμασία των εισαγωγικών-εξαγωγικών συναλλαγών τους.

Όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, εκρηκτικοί μηχανισμοί: Για την εισαγωγή-εξαγωγή αλλά και τη
διέλευση δια μέσου της χώρα μας απαιτείται άδεια από τη Διεύθυνση Καθεστώτων Εισαγωγών – Εξαγωγών και
Εμπορικής Άμυνας (τηλ.2103286037).

Είδη Διττής Χρήσης: Για όλες τις χώρες για είδη διττής χρήσης απαιτείται άδεια εξαγωγής, επαναξαγωγής.
Ιδιαίτερα ισχύει απαγόρευση εξαγωγής, επανεξαγωγής, διέλευσης ή μεταφόρτωσης (με ελάχιστες εξαιρέσεις) προς
το Ιράν (καν.961/10) και την Λ.Δ. Κορέας (καν. 329/07):) ΕΔΥΟ Δ195004969/11 και Δ195029822/10, Καν.428/09
ΕΔΥΟ Δ19Α50217171/10.

Εμπάργκο: Απαγόρευση κατά περίπτωση εισαγωγών – εξαγωγών πολεμικού υλικού, ειδών διττής χρήσης ή και
άλλων προϊόντων από και προς Ζιμπάμπουε, Ακτή Ελεφαντοστού, Γουινέα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Ιράν,
Ουζμπεκιστάν, Σομαλία, Λιβύη, Μπούρμα/ Μυανμάρ, Σουδάν, Λίβανο, Λιβερία, Σιέρα Λεόνε, Κίνα, Συρία, Βόρεια
Κορέα, Λευκορωσία, Ρουάντα.

Επικίνδυνα χημικά προϊόντα: Υπάρχουν περιορισμοί στην εξαγωγή (Νομοθεσία: καν 1907/06, 689/08, 109/12,
125/12, 412/12. Υπουργείο Οικονομικών Γενικό Χημείο του Κράτους (τηλ.210 6479408).

Επεξεργασμένα μεταποιημένα οπωροκηπευτικά: Απαιτείται κατά την εξαγωγή
πιστοποιητικό ποιοτικού
ελέγχου για τα παρακάτω προϊόντα: κονσέρβες και χυμοί οπωροκηπευτικών, ελιές, σταφίδα (σουλτανίνα,
κορινθιακή) τουρσιά, σύκα και συκόπαστα, αρωματικές φαρμακευτικές δρόγες, κατεψυγμένα οπωροκηπευτικά,
μαρμελάδες, όσπρια. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Διεύθυνση Μεταποίησης, Τυποποίησης και
Ελέγχου προϊόντων φυτικής παραγωγής. (τηλ.2102124282, 2102124349, 21021224279).

Νωπά οπωροκηπευτικά: Απαιτείται κατά την εξαγωγή Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης από την αρμόδια
περιφερειακή Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) (καν.543/11). Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων Διεύθυνση Μεταποίησης, Τυποποίησης και Ελέγχου προϊόντων φυτικής παραγωγής. (τηλ.2102124282,
2102124349, 21021224279).

Φυτά και Φυτικά προϊόντα: Απαιτείται για την εξαγωγή Βεβαίωση Φυτοπαθολογικού Ελέγχου. Νομοθεσία Π.Δ.
365/02 Δ/νση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής. (τηλ.2102124168).

Ζυμαρικά: Απαιτείται για την εξαγωγή Πιστοποιητικό εξαγωγής από ΟΠΕΚΕΠΕ για τους κωδ. Σ.Ο. 19021100 και
190219. Νομοθεσία καν.3859/87 (ΟΠΕΚΕΠΕ τηλ.2108802407 και 2108802661).
237
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Γεωργικά προϊόντα: Απαιτείται κατά την εξαγωγή, Πιστοποιητικό Εξαγωγής AGREX από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (ΟΠΕΚΕΠΕ
τηλ.2108802407 και 2108802661).

Αλιεύματα του κεφαλαίου 03 καθώς και των κωδικών ΣΟ 1604 και 1605: Κατά την εξαγωγή και όταν το απαιτεί η
τρίτη χώρα Πιστοποιητικού Αλιευμάτων Γενική Διεύθυνση Αλιείας. Δ/νση Αλιευτικών Εφαρμογών και ΕΑΠ.
(Τηλ.2109287148).

Ξιφίας και μονόφθαλμος τόνος: Απαιτείται κατά την εξαγωγή
Πιστοποιητικό Αλιευμάτων καθώς και
συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο Στατιστικό Έγγραφο, σύμφωνα με το υπόδειγμα καν. (ΕΚ) 1984/03 Γενική
Διεύθυνση Αλιείας. Δ/νση Αλιευτικών Εφαρμογών και ΕΑΠ.(Τηλ.2109287148).

Τόνος: Απαιτείται κατά την εξαγωγή Έγγραφο Τεκμηρίωσης τόνου, υπόδειγμα καν. (ΕΕ) 640/10 Γενική Διεύθυνση
Αλιείας. Δ/νση Αλιευτικών Εφαρμογών και ΕΑΠ.(Τηλ.2109287148).

Είδη Dissostichus spp (κωδ.Σ.Ο.030269880,0303798810, 0303798890, 030428810 και 0304208890 Απαιτείται
κατά την εξαγωγή
Έγγραφο Αλιευμάτων Dissostichus spp ,σύμφωνα με το υπόδειγμα καν. (ΕΚ) 1035/01 Γενική
Διεύθυνση Αλιείας. Δ/νση Αλιευτικών Εφαρμογών και ΕΑΠ.(Τηλ.2109287148).

Απόβλητα: Στην περίπτωση που η εξαγωγή τους δεν απαγορεύεται η αποστολή πρέπει να συνοδεύεται από
έγγραφο μεταφοράς για διασυνοριακές διακινήσεις, μεταφορές αποβλήτων. Καν.1013/06 Υπουργείο Περιβάλλοντος,
Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού (τηλ.2108659294 και 2108663722).

Είδη άγριας πανίδας και χλωρίδας (CITES): Απαιτείται άδεια κατά την εξαγωγή από την αρμόδια Διεύθυνση
Δασών – Αρχή CITES. H εξαγωγή επιτρέπεται μόνο από τα τελωνεία Α΄ και Β΄ τάξης. Αν δεν υπάρχει σχετική άδεια
τα είδη κατάσχονται. Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Δ/νση Δασών Αρχή CITES
(τηλ.2105241518 και 2105244075).

Ουσίες που καταστρέφουν τη στοιβάδα του όζοντος: Απαιτείται κατά την εξαγωγή των ειδών που
περιλαμβάνονται στο παρ. IV του Καν. 1005/09, Άδεια Εξαγωγής Ευρωπαϊκή Επιτροπή (τηλ. 2108650265).

Πολιτιστικά αγαθά: Για την εξαγωγή των πολιτιστικών ειδών που περιλαμβάνονται στο Παρ. του Καν. 116/2009,
απαιτείται Άδεια Εξαγωγής και η εξαγωγή τους επιτρέπεται μόνο από τα Τελωνεία Αθηνών και Α΄ Θεσσαλονίκης
(ν.3028/02). Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού (τηλ.2103238874, 2103321741).

Ιατροτεχνολογικά προϊόντα, Προφυλακτικά, in vitro Διαγνωστικά: Κατά την εξαγωγή τους απαιτείται
πιστοποιητικό CE σύμφωνα με την περιγραφή των ειδών στο άρθρο 1 της ΚΥΑ ΔΥ85/οικ.3607/01 Υπ. Υγείας και
Εθνικής Οικονομίας.

Μηχανήματα έργου: Απαιτείται έγκριση για την εξαγωγή καθώς και για την προσωρινή εξαγωγή αυτών από την
αρμοδία Δ/νση 13η του ΥΠΕΧΩΔΕ.
3.6.2.11.Πρόσωπα δυνάμενα να καταθέσουν διασάφηση (εκπρόσωποι επιχειρήσεων,
εκτελωνιστές κ.λπ.).
Η κατάθεση διασάφησης είναι μία πράξη που περιλαμβάνεται στις εκτελωνιστικές εργασίες, σύμφωνα με το άρθρο 1
παρ. 1 ν.718/77 «Περί Εκτελωνιστών». Στην ίδια διάταξη αναφέρεται ότι: «Οι εκτελωνιστικές εργασίες μπορούν να
διενεργούνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, εγκαταστημένα σε Κ-Μ του Ευρωπαϊκού
Οικονομικού Χώρου, αρκεί να διαθέτουν ενεργό ελληνικό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) ή αριθμό καταχώρισης
και αναγνώρισης οικονομικών φορέων EORI (Economic Operators’ Registration and Identification System)».
Στην παρ. 2 του άρθρου 1 του ίδιου νόμου αναφέρεται ότι: «2. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων
μπορεί να ορίσει τελωνειακό αντιπρόσωπο. Η εν λόγω αντιπροσώπευση μπορεί να είναι είτε άμεση, οπότε ο τελωνειακός
238
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αντιπρόσωπος ενεργεί στο όνομα και για λογαριασμό του αντιπροσωπευόμενου, είτε έμμεση, οπότε ο τελωνειακός
αντιπρόσωπος ενεργεί στο δικό του όνομα, αλλά για λογαριασμό του αντιπροσωπευόμενου. Ο τελωνειακός
αντιπρόσωπος πρέπει να είναι εγκατεστημένος στο τελωνειακό έδαφος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).
Κατά τις συναλλαγές του με τις τελωνειακές αρχές, ο τελωνειακός αντιπρόσωπος αναφέρει ότι ενεργεί στο όνομα του
αντιπροσωπευόμενου και διευκρινίζει ρητώς κατά πόσον η αντιπροσώπευση είναι άμεση ή έμμεση».
Στο άρθρο 3 ν.718/77 και υπό τον τίτλο «Πρόσωπα δυνάμενα να εκτελούν εκτελωνιστικάς εργασίας» προβλέπεται ότι:
«1. Οι εκτελωνιστικές εργασίες ενεργούνται:
α. Προκειμένου για εμπορεύματα που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα από τον δικαιούχο αυτών αυτοπροσώπως ή από
τρίτο πρόσωπο με εξουσιοδότηση.
β. Προκειμένου για εμπορεύματα που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, ημεδαπά ή αλλοδαπά,
από το νόμιμο εκπρόσωπο αυτών ή από τρίτο πρόσωπο με εξουσιοδότηση.
2. Κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου:
α. Φυσικά πρόσωπα που ενεργούν κατά κύριο επάγγελμα εκτελωνιστικές εργασίες νοούνται ως εκτελωνιστές. Οι
εκτελωνιστές υποχρεούνται στην απόκτηση πιστοποίησης επάρκειας εκτελωνιστή.
β. Νομικά πρόσωπα που ενεργούν κατά κύρια δραστηριότητα εκτελωνιστικές εργασίες νοούνται ως εκτελωνιστικές
επιχειρήσεις. Στις εκτελωνιστικές επιχειρήσεις υποχρεωτικά συμμετέχει ή απασχολείται με οποιαδήποτε σχέση
απασχόλησης ένας τουλάχιστον εκτελωνιστής.
3. Οι ανωτέρω διατάξεις δεν αποκλείουν κανένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων από τη διενέργεια με
οποιαδήποτε συχνότητα εκτελωνιστικών εργασιών.»
Συνεπώς και σύμφωνα με τα παραπάνω εκτελωνιστικές εργασίες μπορούν να διενεργηθούν:
 Από τον δικαιούχο του εμπορεύματος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων).

Από τρίτο πρόσωπο με εξουσιοδότηση – τελωνειακό αντιπρόσωπο (εκτελωνιστή / εκτελωνιστική εταιρία, υπάλληλο
του κυρίου του εμπορεύματος και οποιοδήποτε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων με
δικαιοπρακτική ικανότητα).
Το τρίτο πρόσωπο – τελωνειακός αντιπρόσωπος, προκειμένου να διενεργήσει εκτελωνιστικές εργασίες, απαιτείται να
έχει σχετική εξουσιοδότηση από τον δικαιούχο του εμπορεύματος ως εξής:

Ηλεκτρονική εξουσιοδότηση σε κάθε περίπτωση, καθώς από 3-12-2013 όλα τα τελωνειακά παραστατικά
υποβάλλονται ηλεκτρονικά λόγω της πλήρους εφαρμογής του ICISnet. Η διαδικασία της εξουσιοδότησης και η
αποδοχή της γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας διαχείρισης εξουσιοδοτήσεων και προϋποθέτει την
ηλεκτρονική πιστοποίηση τόσο του δικαιούχου του εμπορεύματος, όσο και του αντιπροσώπου από το TAXISnet.
Οδηγίες τόσο για την ηλεκτρονική εξουσιοδότηση, όσο και την πιστοποίηση υπάρχουν στην ιστοσελίδα της ΓΓΠΣ
www.gsis.gr .

Γραπτή εξουσιοδότηση – εντολή. Πέραν της ηλεκτρονικής εξουσιοδότησης είναι απαραίτητη και η ύπαρξη γραπτής
εξουσιοδότησης – εντολής, η οποία χρησιμοποιείται ως επισυναπτόμενο έγγραφο του τελωνειακού παραστατικού.
Έντυπα εξουσιοδοτήσεων υπάρχουν συνημμένα στην ΕΔΥΟ Δ19Γ 5044128 ΕΞ2012 (ΑΔΑ: Β4ΣΦΗ-ΧΨ4).
Όσον αφορά τις εκτελωνιστές εργασίες των εξαγωγών, κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί η έννοια «του έχοντος το
παρεμφερές δικαίωμα διάθεσης των εμπορευμάτων». Σύμφωνα με το άρθρο 788 παρ. 1 των ΔΕΚΤΚ «…εξαγωγέας
νοείται το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου κατατίθεται η διασάφηση εξαγωγής και το οποίο, κατά τη στιγμή
αποδοχής της εν λόγω διασάφησης, είναι κύριος ή έχει παρεμφερές δικαίωμα διάθεσης των σχετικών εμπορευμάτων».
Ερμηνεία του όρου παρεμφερές δικαίωμα διάθεσης δόθηκε με την γνωμοδότηση ΝΣΚ (Β’ Τμήμα) 124/07.
239
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Όλα τα πρόσωπα που διενεργούν εκτελωνιστικές εργασίες ως τελωνειακοί αντιπρόσωποι, είναι εις ολόκληρο υπόχρεοι
μετά του δικαιούχου του εμπορεύματος έναντι του Δημοσίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 12 ν.718/77.
3.6.2.12.Αρμοδιότητα (και κατά τόπο) τελωνειακών αρχών.
Με το Π.Δ. 551/88 (ΦΕΚ 259 Α) ορίζεται η κατά τόπο αρμοδιότητα των τελωνειακών αρχών.
Στο Π.Δ. αυτό και κυρίως για τις Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) όπου λειτουργούν περισσότερα του ενός τελωνεία,
περιλαμβάνονται και διατάξεις ορισμού της καθ’ ύλη αρμοδιότητας των τελωνείων, αν και για το θέμα αυτό βασική
διάταξη είναι η ΑΥΟ Τ.636/5020/0019/89 (ΦΕΚ 918 Β).
Διευκρινίζεται ότι για όλα τα χερσαία συνοριακά τελωνεία η κατά τόπο αρμοδιότητα περιορίζεται στο αντίστοιχο σημείο
εισόδου – εξόδου.
Επίσης πρέπει να τονισθεί ότι κατά την τελευταία τριετία έχουν θεσπισθεί αθρόες αναστολές λειτουργίας – καταργήσεις
τελωνειακών αρχών, διαδικασία που σχεδιάζεται από το Υπουργείο Οικονομικών να συνεχισθεί και στο εγγύς μέλλον,
με αποτέλεσμα να μεταβάλλεται συνεχώς τόσο η κατά τόπο, όσο και η καθ’ ύλη αρμοδιότητα των τελωνειακών αρχών.
Ενδεικτικά και σύμφωνα με το ΠΔ 551/88, σήμερα ισχύουν τα παρακάτω:
Α. Π.Ε. Φλώρινας, άρθρο 405: Τελωνείο Φλώρινας, Β΄ Τάξης. Στην κατά τόπο αρμοδιότητα του περιλαμβάνεται η
περιοχή ολόκληρου της ομώνυμης Π.Ε. , εκτός των περιοχών που ανήκουν στην κατά τόπον αρμοδιότητα των λοιπών
Τελωνείων της Ενότητας αυτής, δηλαδή των συνοριακών Τελωνείων Κρυσταλλοπηγής και Νίκης.
Β. Π.Ε. Πέλλας, άρθρο 333: Τελωνείο Σκύδρας, Α΄ Τάξης.
Στην κατά τόπο αρμοδιότητα του περιλαμβάνεται η
περιοχή ολόκληρου της Π.Ε. Πέλλας.
Γ. Π.Ε. Κιλκίς, άρθρο 229: Τελωνείο Κιλκίς, Α΄ Τάξης. Στην κατά τόπο αρμοδιότητα του περιλαμβάνεται η περιοχή
ολόκληρου της ομώνυμης Περιφερειακής Ενότητας, εκτός των περιοχών που ανήκουν στην κατά τόπον αρμοδιότητα
των λοιπών Τελωνείων της Ενότητας αυτής, δηλαδή των συνοριακών Τελωνείων Ευζώνων και Δοϊράνης.
Δ. Π.Ε. Σερρών, άρθρο 381: Τελωνείο Σερρών, Α΄ Τάξης. Στην κατά τόπο αρμοδιότητα του περιλαμβάνεται η περιοχή
ολόκληρου της
ομώνυμης Π.Ε. , εκτός της περιοχής του Τοπικού Διαμερίσματος Νέων Κερδυλλίων του Δήμου
Αμφίπολης, που ανήκει στην κατά τόπον αρμοδιότητα του Τελωνείου Σταυρού της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Ε. Π.Ε. Θεσσαλονίκης, άρθρο 165, λειτουργούν τα τελωνεία:
i.
Α΄ Τελωνείο Εισαγωγών – Εξαγωγών Θεσσαλονίκης, Α΄ Τάξης, με έδρα την Λαχαναγορά Θεσσαλονίκης.
Η κατά τόπο αρμοδιότητα του ορίζεται από το άρθρο 165 παρ. 4 περ. α΄, γ΄ και δ΄ και εκτείνεται σε όλη την
Π.Ε. Θεσσαλονίκης, εκτός των περιοχών που ανήκουν στην κατά τόπο αρμοδιότητα άλλων Τελωνείων της
Ενότητας αυτής.
ii.
Β΄ Τελωνείο Εισαγωγής Θεσσαλονίκης, Α΄ Τάξης, με έδρα το Λιμένα Θεσσαλονίκης. Η κατά τόπο
αρμοδιότητα του ορίζεται από το άρθρο 165 παρ. 4 περ. β΄ και εκτείνεται σε όλο το Λιμένα Θεσσαλονίκης
(Ελεύθερη Ζώνη και Κανονικός (Ελεύθερος) Λιμένας).
iii. Ε΄ Τελωνείο Αερολιμένα Θεσσαλονίκης, Α΄ Τάξης, με έδρα το αεροδρόμιο «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ». Η κατά τόπο
αρμοδιότητά του ορίζεται από το άρθρο 165 παρ. 4 περ. ε΄ και η΄ και εκτείνεται στους χώρους του αεροδρομίου
«ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» και στις περιοχές των Δήμων Μηχανιώνας, Θερμαϊκού και Επανομής.
240
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
iv. ΣΤ΄ Τελωνείο ΕΦΚ Θεσσαλονίκης, Α΄Τάξης, με έδρα τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις της εταιρίας ΕΛΠΕ
ΑΕ (Διυλιστήριο πετρελαίου) στην Ιωνία Θεσσαλονίκης. Η κατά τόπο αρμοδιότητα του ορίζεται από το άρθρο
165 παρ. 4 περ. στ΄ και ζ΄ και εκτείνεται ουσιαστικά σε όλη την Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
v.
Τελωνείο Σταυρού, Β΄ Τάξης, με έδρα τον Σταυρό Θεσσαλονίκης. Η κατά τόπο αρμοδιότητα του ορίζεται
από το άρθρο 165 παρ. 4 περ. θ΄ και εκτείνεται στις περιοχές των Δήμων Ρεντίνας και Αγίου Γεωργίου, καθώς
επίσης και τα Δημοτικά Διαμερίσματα Νέων Κερδυλίων του Δήμου Αμφίπολης της Π.Ε. Σερρών και Ολυμπιάδος
του Δήμου Σταγίρων Ακάνθου της Π.Ε. Χαλκιδικής.
Από τα παραπάνω εκτεθέντα περί της κατά τόπο αρμοδιότητας των τελωνειακών αρχών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης,
προκύπτει ότι υπάρχει μεγάλη χωρική αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των τελωνείων της Ενότητας αυτής. Στο πρόβλημα αυτό
πρέπει να προστεθεί και ένα ακόμα μεγαλύτερο, δηλαδή αυτό της καθ’ ύλη αρμοδιότητας. Συγκεκριμένα, από την ίδια
διάταξη (άρθρο 165 ΠΔ 551/88) και λόγω των προβληματικών ή ασαφών διατυπώσεων, σε αρκετά θέματα, για την
καθ’ ύλη αρμοδιότητα των τελωνειακών αρχών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, δημιουργείται σύγχυση στους
συναλλασσόμενους πολίτες και οικονομικούς φορείς αλλά και στους τελωνειακούς υπαλλήλους για το ποιο είναι το
αρμόδιο τελωνείο για τα θέματα αυτά. Ήδη όμως, μετά και από σχετικά γραπτά ερωτήματα που έχουν υποβάλλει οι
ενδιαφερόμενες τελωνειακές αρχές στις αρμόδιες Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών,
επίκειται νομοθετική ρύθμιση, με την οποία θα διευθετηθούν προς το απλούστερο και σαφέστερο τα θέματα αυτά.
Όσον αφορά συγκεκριμένα τις εξαγωγές:

Σύμφωνα με το άρθρο 161 παρ. 5 του ΚΤΚ, «Η διασάφηση εξαγωγής πρέπει να κατατίθεται στο τελωνείο που είναι
αρμόδιο για την εποπτεία του τόπου όπου είναι εγκατεστημένος ο εξαγωγέας ή όπου τα εμπορεύματα
συσκευάζονται ή φορτώνονται για τη μεταφορά εξαγωγής. Οι παρεκκλίσεις καθορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία
της επιτροπής». Διευκρινίσεις για το θέμα δίδονται με την ΕΔΥΟ Τ.5212/406/Α0019/02.

Με τα άρθρα 201, 789-791 και 794 των ΔΕΚΤΚ, δίνεται δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις,
να κατατίθεται η
διασάφηση εξαγωγής σε τελωνείο διαφορετικό από τα προβλεπόμενο στην παραπάνω διάταξη, είτε με έγκριση της
διοίκησης του Κ-Μ (π.χ. άρθρο 790), είτε με έγκριση του τελωνείου (άρθρα 791 και 794).
3.6.2.13. Γ.Δ. Τελωνείων & ΕΦΚ του Υπουργείου Οικονομικών.
Η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης υπάγεται στην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων
του Υπουργείου Οικονομικών.
Είναι αρμόδια για την εποπτεία και τον έλεγχο των υπαγόμενων σε αυτή τελωνειακών υπηρεσιών, σχετικά με την τήρηση
των κοινοτικών και εθνικών τελωνειακών και συναφών διατάξεων και την βεβαίωση και είσπραξη των σχετικών εσόδων.
Επίσης είναι αρμόδια για την ενημέρωση (δια των αρμόδιων Διευθύνσεων της Κεντρικής Υπηρεσίας) των τελωνειακών
υπηρεσιών και των πολιτών σχετικά με την ισχύουσα νομοθεσία, με έκδοση εγκυκλίων διαταγών, οδηγών χρήσης,
εγχειριδίων και άλλων εγγράφων. Ακόμα είναι αρμόδια για την υποβολή εισηγήσεων – προτάσεων στην πολιτική ηγεσία
του Υπουργείου Οικονομικών για έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων ή ψήφιση νομοθετημάτων.
Στην Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και ΕΦΚ υπάγονται:
Α. Διευθύνσεις την Κεντρικής Υπηρεσίας.
Η διάρθρωση και οι αρμοδιότητες των Διευθύνσεων αυτών προβλέπονται από Π.Δ. 284/88 (ΦΕΚ 128 Α') «Οργανισμός
του Υπουργείου Οικονομικών». Μετά από πολλαπλές τροποποιήσεις του Π.Δ. αυτού, σήμερα οι Διευθύνσεις που
υφίστανται είναι οι παρακάτω:
α. Διεύθυνση 17η –Δασμολογική. Τμήματα:
241
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Α΄ -Δασμολογικό.

Γ΄ -Δασμ. Προτιμησιακών Καθεστώτων & Καταγωγής.

Ε΄ -ΦΠΑ Εισαγωγών – Εξαγωγών.
β. Διεύθυνση 18η –Τελωνειακών Οικονομικών Συστημάτων. Τμήματα:

Α΄ -Δασμολογικών Απαλλαγών και Εξαιρέσεων.

Β΄ -Προσωρινής Εισαγωγής και Δασμολογικών Απαλλαγών Ταξιδιωτών και Μετοικούντων.

Γ΄ -Ανασταλτικών Καθεστώτων.
γ. Διεύθυνση 19η – Τελωνειακών Διαδικασιών. Τμήματα:

Α΄ -Συντ. Τελωνειακών Διαδικασιών.

Β΄ -Διακίνησης – Διαμετακόμισης Εμπορευμάτων και Αποσκ. Επιβατών.

Γ΄ -Τελών. Αντιπροσ. και Απαγορεύσεων – Περιορισμών.

Δ΄ -Τελωνειακής Οφειλής και ταμειακής Διαχείρισης.

Ε΄ -Εποπτείας Διαχείρισης Δημόσιου Υλικού.
δ. Διεύθυνση 33η – Ελέγχου Τελωνείων. Τμήματα:

Α΄ -Δίωξης Λαθρεμπορίου και λοιπών τελωνειακών παραβάσεων.

Β΄ -Δίωξης ναρκωτικών και όπλων.

Γ΄ -Μέσων δίωξης.

Δ΄ -Ανάλυσης κινδύνου.

Ε΄ -Πληροφοριών CIS-SCENT.
ε. Διεύθυνση ΕΦΚ. Τμήματα:

Α΄ - Φορολογίας ενεργειακών προϊόντων.

Β΄ -Φορολογίας καπνού.

Γ΄ -Φορολογίας αιθυλικής αλκοόλης, αλκοολούχων ποτών, οίνου, ζύθου και λοιπών ειδών.

Φορολογίας αυτοκινήτων και λοιπών προϊόντων.
στ. Διεύθυνση Υποστήριξης Πληροφ. Συστημάτων Τελωνείων (ΥΠΣΤ). Τμήματα:

Α΄ - Γενικών θεμάτων & υποστήριξης Υποσυστήματος παρακολούθησης φυσικών & ανθρώπινων πόρων.

Β΄ -Υποστήριξης Ελέγχου.

Γ΄ - Υποστήριξης Υποσυστημάτων Διαχείρισης Εμπορευμάτων, Δηλωτικών, Εισαγωγών – Εξαγωγών και
Διαμετακόμισης του Ο.Π.Σ.Τ..

Ε΄ -Υποστήριξης Υποσυστήματος ΕΦΚ.
Β. Ειδικές (Τελωνειακές) Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες.
α. Τελωνειακές Περιφέρειες.
Οι Τελωνειακές Περιφέρειες έχουν αρμοδιότητα για έκδοση
Αδειών Κοινοτικών Καθεστώτων, καθώς και
παρακολούθησης των Καθεστώτων αυτών. Επίσης είναι αρμόδιες για τον συντονισμό και την παροχή βοήθειας στα
υπαγόμενα σε αυτές τελωνεία., καθώς επίσης σε ορισμένα θέματα εκτελωνιστών και τελωνειακών αντιπροσώπων.
Οι Τελωνειακές Περιφέρειες είναι οι εξής 10: 1η Αττικής (Πειραιάς), 2η Θεσσαλονίκης (Θεσ/νίκη), 3η Πατρών (Πάτρα), 4η
Καβάλας (καβάλα), 5η Βόλου (Βόλος), 6η Δωδεκανήσου (Ρόδος), 7η Κέρκυρας (Κέρκυρα), 8η Κρήτης (Ηράκλειο), 9η
Λέσβου (Μυτιλήνη) και 10η Κυκλάδων (Σύρος).
Οι αρμοδιότητες των Τελωνειακών Περιφερειών Αττικής και Θεσσαλονίκης ασκούνται από τις Διευθύνσεις Τελωνείων
Αττικής και Θεσσαλονίκης αντίστοιχα.
242
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
β. Διευθύνσεις Τελωνείων Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Οι αρμοδιότητές τους είναι σε γενικές γραμμές αυτές της οικείας Τελωνειακής Περιφέρειας, καθώς και για τον
προσδιορισμό αξίας εισαγομένων εμπορευμάτων.
γ. Ελεγκτικές Υπηρεσίες Τελωνείων (ΕΛ.Υ.Τ.) Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Στην αρμοδιότητά τους υπάγεται ο έλεγχος των τελωνείων αλλά και οι εκ των υστέρων έλεγχοι (σε τελωνεία και
επιχειρήσεις).
Γ. Περιφερειακές Τελωνειακές Αρχές.
Η κατά τόπο και καθ’ ύλη αρμοδιότητά τους ορίζεται από το
Π.Δ. 551/88
(ΦΕΚ 259 Α)
και την ΑΥΟ
Τ.636/5020/0019/1989 (ΦΕΚ 918 Β).
Τα τηλέφωνα των ανωτέρω Διευθύνσεων και Τμημάτων της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Ειδικών Αποκεντρωμένων
Υπηρεσιών περιλαμβάνονται στον σχετικό κατάλογο (έκδοση Δεκέμβριος 2013) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων
Εσόδων στην ιστοσελίδα http://www.gsis.gr/gsis/info/gsis_site/Contact/documents_Contact/proistamenoi.pdf
3.6.2.14.Δικαιώματα Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών (ΔΕΤΕ).
Με το άρθρο 1 του ΒΔ της 21-12-1917 (ΦΕΚ 297 Α) ορίζεται η είσπραξη, ως ποσοστό επί των δασμοφορολογικών
επιβαρύνσεων, της αποζημίωσης των τελωνειακών υπαλλήλων για τελωνειακές εργασίες εκτός κανονικού ωραρίου
λειτουργίας των τελωνείων.
Με το άρθρο 4 παρ. 1 του ΑΝ 1517/38, η ανωτέρω αποζημίωση μετονομάζεται σε «Δικαιώματα Εκτέλεσης Τελωνειακών
Εργασιών».
Με το άρθρο 2 ν.3697/08 καταργήθηκε ο Ειδικός Λογαριασμός των ΔΕΤΕ και η διαχείριση αυτών περιήλθε στον κρατικό
προϋπολογισμό.
Μέχρι και πρόσφατα, λόγω αντικρουόμενων ή ασαφών εθνικών διατάξεων επικρατούσε σύγχυση στις τελωνειακές αρχές
σχετικά με πότε, γιατί και πόσα ΔΕΤΕ εισπράττονται.
Στο άρθρο 52 του Καν (ΕΕ) 952/13 «Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας», που ισχύει από 30-10-2013 αναφέρεται ότι:
«Επιβαρύνσεις και έξοδα
1. Οι τελωνειακές αρχές δεν επιβάλλουν επιβαρύνσεις για τη διεξαγωγή τελωνειακών ελέγχων ή για οποιαδήποτε άλλη
εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας κατά τις επίσημες ώρες λειτουργίας των αρμόδιων τελωνείων.
2. Οι τελωνειακές αρχές μπορούν να επιβάλλουν επιβαρύνσεις ή να προβαίνουν στην είσπραξη του κόστους, εφόσον
παρέχονται ειδικές υπηρεσίες, ιδίως οι εξής:
i. παρουσία, κατόπιν αιτήσεως, προσωπικού των τελωνείων εκτός των επίσημων ωρών λειτουργίας των τελωνείων
ή σε εγκαταστάσεις άλλες από το τελωνειακό κατάστημα,
ii. αναλύσεις ή εκθέσεις εμπειρογνωμόνων για τα εμπορεύματα και ταχυδρομικά τέλη για την επιστροφή των
εμπορευμάτων στον αιτούντα, ιδίως όσον αφορά αποφάσεις που λαμβάνονται σύμφωνα με το άρθρο 33 (ΔΔΠ
ή ΔΠΚ), ή παροχή πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1,
iii. εξέταση ή δειγματοληψία εμπορευμάτων για λόγους επαλήθευσης, ή καταστροφή εμπορευμάτων, εφόσον
υπεισέρχονται άλλα έξοδα εκτός από αυτά που προκύπτουν από τη χρησιμοποίηση του τελωνειακού
προσωπικού,
243
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
iv. έκτακτα μέτρα ελέγχου, εφόσον είναι απαραίτητα λόγω της φύσεως των εμπορευμάτων ή λόγω πιθανού
κινδύνου».
Για διευκρίνιση της ανωτέρω κοινοτικής διάταξης εκδόθηκε η ΕΔΥΟ Δ19Α 5042117 ΕΞ 2013 (ΑΔΑ:ΒΛΓΩΗ-0Α1).
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, σήμερα ισχύουν τα εξής:

ΔΕΤΕ εισπράττονται για οποιαδήποτε τελωνειακή εργασία παρέχεται εκτός κανονικού ωραρίου λειτουργίας των
τελωνειακών αρχών ή / και εκτός τελωνειακού καταστήματος. Επίσης εισπράττονται ΔΕΤΕ για την χρησιμοποίηση
προσωπικού κατά την παροχή των ειδικών υπηρεσιών που προβλέπονται στο άρθρο 2, περ. β΄ - δ΄ του άρθρου 52
του ανωτέρω αναφερόμενου Καν (ΕΕ), ακόμα και αν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται εντός κανονικού ωραρίου
λειτουργίας των τελωνειακών αρχών ή / και εντός τελωνειακού καταστήματος.

Δεν έχουν καμία ισχύ και δεν εφαρμόζονται οι όποιες συμφωνίες έχουν συναφθεί μεταξύ Εμπορικών και
Βιομηχανικών Επιμελητηρίων και Τελωνειακών Περιφερειών, και προέβλεπαν την επιβολή και είσπραξη ΔΕΤΕ ως
ποσοστού επί της αξίας ή του βάρους των τελωνιζόμενων εμπορευμάτων.

Ο υπολογισμός των προς καταβολή ΔΕΤΕ βασίζεται στις ώρες απασχόλησης των τελωνειακών υπαλλήλων. Η ωριαία
αποζημίωση ορίζεται από τις ΑΥΟ Τ.4835/1463/99 (ΦΕΚ 1391 B) και Τ.4635/1868/01 (ΦΕΚ 1625 Β).

Είναι δυνατόν και εφαρμόζεται, για ορισμένες τυποποιημένες και επαναλαμβανόμενες τελωνειακές εργασίες, να
ορίζεται αποζημίωση κατ’ αποκοπή. Το ύψος της αποζημίωσης αυτής θα πρέπει να συναρτάται με το μέσο όρο της
χρονικής διάρκειας απασχόλησης των τελωνειακών υπαλλήλων για την εκτέλεση της συγκεκριμένης εργασίας.

Η επικρατούσα άποψη για την ερμηνεία του όρου «τελωνειακό κατάστημα» είναι ότι αυτό περιορίζεται στους χώρους
των γραφείων της τελωνειακής υπηρεσίας και όχι στον περιβάλλοντα χώρο (περίβολος κ.λπ.)

Για την ως άνω απασχόληση των τελωνειακών υπαλλήλων, απαιτείται η κατάθεση σχετικής αίτησης εκ μέρους του
ενδιαφερόμενου οικονομικού φορέα. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως ΔΕΤΕ επιβάλλονται και εισπράττονται ακόμα
και χωρίς αίτηση, όπως πχ. στην περίπτωση που λαμβάνονται έκτακτα μέτρα ελέγχου, εφόσον είναι απαραίτητα
λόγω της φύσεως των εμπορευμάτων ή λόγω πιθανού κινδύνου.
3.6.2.15.Εξέταση εμπορευμάτων (λήψη δειγμάτων κ.λπ.).
Η εξέταση των εμπορευμάτων πραγματοποιείται σε τόπο και χρόνο που έχει καθοριστεί από την αρμόδια τελωνειακή
υπηρεσία και σύμφωνα με το είδος ελέγχου (φυσικός έλεγχος ή έλεγχος εγγράφων ή τυχαίος ή δειγματοληπτικός ή εκ
των υστέρων). Οι τελωνειακοί έλεγχοι, πλην των δειγματοληπτικών, βασίζονται σε ανάλυση κινδύνου, η οποία
χρησιμοποιεί αυτοματοποιημένες τεχνικές επεξεργασίες δεδομένων. Ωστόσο οι τελωνειακές αρχές δύνανται να
επιτρέπουν, μετά από αίτηση του διασαφιστή, την εξέταση των εμπορευμάτων σε τόπο και χρόνο, διαφορετικό από
αυτόν που αρχικά είχε καθορισθεί.
Οι Τελωνειακές Αρχές μπορούν, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις να διενεργούν
κάθε έλεγχο τον οποίο κρίνουν αναγκαίο για την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής των τελωνειακών κανόνων και άλλων
νομοθετικών διατάξεων που διέπουν την είσοδο, την έξοδο, τη διαμετακόμιση, τη μεταφορά και την τελική χρήση των
εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε. και των τρίτων χωρών.
Όταν οι τελωνειακές Αρχές αποφασίσουν να προβούν στην εξέταση των διασαφιζόμενων εμπορευμάτων, ενημερώνουν
σχετικά το διασαφιστή ή τον αντιπρόσωπο του, χωρίς να έχει αυτός το δικαίωμα να προβάλλει αντίρρηση.
244
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ο διασαφιστής ή ο αντιπρόσωπος του που παρίσταται κατά την εξέταση των εμπορευμάτων παρέχει υποχρεωτικά στις
τελωνειακές αρχές κάθε αναγκαία βοήθεια. Στην περίπτωση της άρνησης του διασαφιστή ή του αντιπροσώπου του να
παραστεί στην εξέταση των εμπορευμάτων, τότε αυτή γίνεται αυτεπαγγέλτως με ευθύνη και δαπάνες του διασαφιστή.
Όταν διενεργούνται έλεγχοι από αρχές διάφορες των τελωνειακών (κτηνιατρικές, αστυνομικές, χημικές, κλπ), οι έλεγχοι
αυτοί διενεργούνται σε στενή συνεργασία με τις Τελωνειακές Αρχές και αν είναι δυνατόν κατά τον αυτό χρόνο και στον
ίδιο χώρο. Όταν ο έλεγχος γίνεται μόνο από άλλες, πλην των τελωνειακών, αρχές τότε αυτές κοινοποιούν τα
αποτελέσματα που λαμβάνουν σε σχέση με την έξοδο, είσοδο, τη μεταφορά ή τη διαμετακόμιση και την τελική χρήση
των εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας και τρίτων χωρών.
Δειγματοληψία
Η δειγματοληψία και η έκδοση σχετικού Δελτίου Χημικής Ανάλυσης των εμπορευμάτων είναι μία βοηθητική διαδικασία,
προκειμένου να εξετασθούν τα εμπορεύματα εκ μέρους της τελωνειακής αρχής.
Σχετικές με το θέμα είναι οι διατάξεις:

ΚΤΚ άρθρο 42.

ΔΕΚΤΚ άρθρα 182,242, 243, 244,245 και 246.

ΕΤΚ άρθρο 28.

Η αριθμ. πρωτ. 30/009/517/12 ΑΥΟ (Γενική Διεύθυνση Γενικού Χημείου Κράτους) με θέμα: «Διαδικασίες έκδοσης
των Δελτίων Χημικής Ανάλυσης, των χρονικών ορίων φύλαξης των τελωνειακών δειγμάτων από τις Υπηρεσίες του
Γενικού Χημείου του Κράτους και διαδικασίες αμφισβητήσεων των αποτελεσμάτων εργαστηριακής εξέτασης».

ΠΔ 528/81 (ΦΕΚ 117 Α) «Περί απλοποιήσεως των διαδικασιών τελωνισμού των εισαγομένων και εξαγομένων εμπορευμάτων».
Η λήψη δειγμάτων δεν είναι υποχρεωτική για την τελωνειακή υπηρεσία, εξαρτάται από το είδος του ελέγχου (φυσικός
ή όχι), τις απαγορεύσεις, τους περιορισμούς και τη φύση του εμπορεύματος (τρόφιμα, χημικά, είδη που υπόκεινται σε
ΕΦΚ κλπ). Βασική όμως προϋπόθεση αποτελεί η λήψη δειγμάτων για την εξακρίβωση της ταυτότητας των εμπορευμάτων
και την υπαγωγή τους στα τελωνειακά οικονομικά καθεστώτα και ειδικότερα στα καθεστώτα όπως αυτό της
τελειοποίησης προς επανεξαγωγή ή τελειοποίησης προς επανεισαγωγή, στα οποία το εμπόρευμα μεταποιείται και η
κατάστασή του αλλάζει.
Ως εκ τούτου, στις περιπτώσεις, όπου απαιτείται δειγματοληψία από τη φύση του εμπορεύματος, ο δικαιούχος ή η
τελωνειακή αρχή οφείλουν πριν από κάθε εισαγωγή ή εξαγωγή να λαμβάνουν και να φυλάσσουν το δείγμα από το
εξαγόμενο προϊόν, για τη διευκόλυνση πιθανού εκ των υστέρων ελέγχου. Ο χρόνος που φυλάσσεται το δείγμα ορίζεται
από το Γενικό Χημείο του Κράτους.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται κυρίως στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και στο σύστημα προκαταβολικής εξαγωγής
με συμψηφισμό στο ισοδύναμο που εφαρμόζεται στα πλαίσια καθεστώτος τελειοποίησης προς επανεξαγωγή, όπου
λαμβάνεται υποχρεωτικά δείγμα, εκτός εάν διασφαλίζεται η διαπίστωση της ταυτότητας με άλλους τρόπους όπως αυτοί
αναφέρονται στο παράρτημα 67 πεδίο 12 των ΔΕΚΤΚ - επεξηγηματικές σημειώσεις.
Εφόσον οι τελωνειακές αρχές αποφασίσουν να προβούν σε λήψη δειγμάτων, ενημερώνουν σχετικά το διασαφιστή ή τον
αντιπρόσωπο του. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται από τελωνειακούς υπαλλήλους. Στις περιπτώσεις που προβλέπεται
η συμμετοχή χημικού κατά την δειγματοληψία, αυτή ζητείται από το τελωνείο εγγράφως. Σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες
η τελωνειακή αρχή έχει αμφιβολία για τον τρόπο δειγματοληψίας ή για την ποσότητα του δείγματος που πρέπει να
ληφθεί, μπορεί να απευθύνεται για οδηγίες στην αρμόδια χημική υπηρεσία.
245
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οι ποσότητες των δειγμάτων πρέπει να είναι τέτοιες, ώστε να επαρκούν για την εξέταση. Επίσης να είναι
αντιπροσωπευτικές του όγκου και των παρτίδων του εμπορεύματος. Εφόσον τα εμπορεύματα (συσκευασμένα για την
λιανική πώληση ή μη) προέρχονται από διάφορες παρτίδες, λαμβάνεται δείγμα σε επαρκή ποσότητα από περισσότερες
της μιας παρτίδας ή και από όλες, όταν κρίνεται απαραίτητο. Σε περιπτώσεις αυτοτελών συσκευασιών λαμβάνεται κατά
τη δειγματοληψία επαρκής αριθμός συσκευασιών, ώστε να είναι δυνατή ή πραγματοποίηση των απαραιτήτων για την
εξέταση του δείγματος αναλύσεων.
Οι Τελωνειακές Αρχές στο πλαίσιο των φυσικών ελέγχων, όταν κρίνεται απαραίτητο από αυτές, αποστέλλουν δείγματα
στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Γενικού Χημείου του Κράτους. Τα δείγματα λαμβάνονται εις απλούν, εκτός των ακολούθων
περιπτώσεων κατά τις οποίες τα δείγματα λαμβάνονται εις διπλούν ή σε ορισμένες περιπτώσεις εις πολλαπλούν:
Ορισμένες από αυτές είναι:

Εισαγωγή προϊόντων που καλύπτονται από ειδικές διατάξεις.

Ειδικά καθεστώτα Μεταποίησης (Τελειοποίησης προς Επανεξαγωγή και Τελειοποίηση προς Επανεισαγωγή).

Εξαγωγή (προϊόντα που τυγχάνουν επιστροφών και τρόφιμα).

Αιθυλική Αλκοόλη, Αποστάγματα και προϊόντα απόσταξης ως προϊόντα με αιθυλική αλκοόλη που υπόκεινται σε ΕΦΚ.
Οι ποσότητες που λαμβάνονται ως δείγματα εκ μέρους της τελωνειακής αρχής δεν αφαιρούνται από την ποσότητα του
διασαφισθέντος εμπορεύματος. Εφόσον πρόκειται
για διασάφηση εξαγωγής ή τελειοποίηση προς επανεισαγωγή
επιτρέπεται στο διασαφιστή, όταν του επιτρέπουν οι περιστάσεις, να αντικαθιστά τις ποσότητες των εμπορευμάτων που
λαμβάνονται ως δείγματα με πανομοιότυπα προϊόντα (ίδια δασμολογική κλάση) προκειμένου να συμπληρώσει την
αποστολή.
Τα δείγματα ανάλογα με τη φυσική τους κατάσταση (στερεό, υγρό κ.λ.π.) προσκομίζονται στις αρμόδιες Χημικές
Υπηρεσίες σε κατάλληλους κατά περίπτωση περιέκτες, σφραγισμένους και επισημασμένους κατάλληλα από την αρμόδια
Τελωνειακή Αρχή, ώστε να διασφαλίζεται η γνησιότητα και το απαραβίαστο των δειγμάτων. Η μεταφορά των δειγμάτων
από τα Τελωνεία στις Χημικές Υπηρεσίες πρέπει να γίνεται με τρόπο που να διασφαλίζεται το αδιάβλητο και απαραβίαστο
των δειγμάτων.
Το Δελτίο Χημικής Ανάλυσης (ΔΧΑ) είναι το έγγραφο που εκδίδεται μετά την εξέταση από την αρμόδια Χημική Υπηρεσία
απευθύνεται στην Τελωνειακή Αρχή που απέστειλε τα δείγμα και περιλαμβάνει το αποτέλεσμα της εξέτασης του
δείγματος που προσκομίσθηκε στο Γενικό Χημείο Κράτους με σκοπό κατά κύριο λόγο την δασμολογική περιγραφή του
εμπορεύματος. Είναι δυνατόν, κατά περίπτωση, να περιλαμβάνει αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων ή και άλλες
παρατηρήσεις ή και γνωματεύσεις σχετικές με την συμμόρφωση του προϊόντος με την νομοθεσία καθώς και κάθε
αναγκαίο στοιχείο για την ορθή επιβολή των δασμολογικών επιβαρύνσεων. Για την ορθή διατύπωση του Δελτίου Χημικής
Ανάλυσης λαμβάνονται υπόψη το Κοινό δασμολόγιο της Ε.Ε., η Συνδυασμένη Ονοματολογία (ΣΟ) και ο Κανονισμός
(ΕΟΚ) 2658/87, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και ειδικότερα οι γενικοί κανόνες για ερμηνεία της Συνδυασμένης
Ονοματολογίας, οι σημειώσεις των αντιστοίχων τμημάτων και κεφαλαίων, το κείμενο των δασμολογικών κλάσεων
διακρίσεων και κωδικών, οι Επεξηγηματικές Σημειώσεις της Συνδυασμένης ονοματολογίας (Ε.Σ.Σ.Ο/C.N.E.N), το
Τελωνειακό Ευρετήριο Χημικών Ουσιών (E.C.I.C.S), καθώς και οι λοιποί σχετικοί κανονισμοί (ΕΚ και ΕΕ), οι Αποφάσεις
του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Γνωμοδοτήσεις του Παγκοσμίου Οργανισμού Τελωνείων , οι Δεσμευτικές
Δασμολογικές Πληροφορίες (ΔΔΠ), οι αποφάσεις των ΠΕΤΑ και οι αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις της ΑΕΤΑ που αφορούν
στη δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων. Επιπλέον λαμβάνονται υπόψη οι πίνακες κωδικών και φορολογικών
επιβαρύνσεων, οι Κανονισμοί επιβολής δασμών αντιντάμπινγκ (όταν περιέχουν τεχνικά χαρακτηριστικά που
διαπιστώνονται μέσω χημικής ανάλυσης) και τυχόν απαγορευτικές διατάξεις για την εισαγωγή των ειδών.
246
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Κατά τη σύνταξη των Δελτίων Χημικής Ανάλυσης κατά την εισαγωγή, οι Χημικές Υπηρεσίες προβαίνουν σε δασμολογική
περιγραφή των εμπορευμάτων, αναγράφουν τα αναλυτικά στοιχεία που απαιτούνται για την εφαρμογή της Αγροτικής
Πολιτικής (γεωργικά στοιχεία κατά την εισαγωγή) και κάθε άλλου εμπορικού μέτρου (π.χ. δασμοί, anti-dumping), τυχόν
περιορισμοί ή απαγορεύσεις κατά την εισαγωγή, οι οποίες έχουν ενσωματωθεί στο Taric και κάθε άλλο στοιχείο, το
οποίο τυχόν ζητείται από την Τελωνειακή Αρχή, σε εφαρμογή της Τελωνειακής Νομοθεσίας. Εκτός από την δασμολογική
περιγραφή και των λοιπών στοιχείων που αναφέρονται στο Δελτίο Χημικής Ανάλυσης αναγράφεται και η ακριβής
κατηγορία του προϊόντος σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Σε περιπτώσεις που κατά την εισαγωγή υφίσταται τυχόν
περιορισμοί ή απαγορεύσεις αρμοδιότητας Γενικού Χημείου Κράτους, οι οποίες έχουν ενσωματωθεί στο Taric, στο Δελτίο
Χημικής Ανάλυσης αναγράφεται κατά περίπτωση η φράση «Επιτρέπεται σε θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία» ή «Δεν
επιτρέπεται σε θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία».
Κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων προσκομίζονται από τον ενδιαφερόμενο στην αρμόδια Χημική Υπηρεσία:

Πιστοποιητικό (ή βεβαίωση) εργοστασίου ή αρμοδίου Εμπορικού Επιμελητηρίου του τόπου προέλευσης του
εμπορεύματος στο οποίο παρέχονται στοιχεία σχετικά με τη σύνθεση του προϊόντος (εμπορική ονομασία)

Τα υπόλοιπα συνοδευτικά έγγραφα που είναι απαραίτητα για την δασμολογική περιγραφή και τη θέση τους στο
δηλούμενο τελωνειακό καθεστώς. Αυτά κατά περίπτωση είναι παραγωγική διαδικασία, χημικές αναλύσεις, τεχνικές
προδιαγραφές κ.λ.π.
Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η δασμολογική περιγραφή γίνεται στο Δελτίο Χημικής Ανάλυσης μόνο από τον έλεγχο
του τιμολογίου ή των συνοδευτικών εγγράφων (π.χ. επικίνδυνα προϊόντα, αποστειρωμένες φαρμακευτικές πρώτες ύλες)
κ.λ.π., που καταστρέφονται κατά το άνοιγμα της συσκευασίας αυτό αναγράφεται στο Δελτίο Χημικής Ανάλυσης.
Κατά την σύνταξη του Δελτίο Χημικής Ανάλυσης στην ενεργητική και παθητική τελειοποίηση αναγράφονται τα στοιχεία
που καθορίζουν στην αντίστοιχη άδεια υπαγωγής στο δηλούμενο καθεστώς.
Για την διαπίστωση της ταυτότητας των εμπορευμάτων που εισάγονται με το καθεστώς της τελειοποίησης προς
επανεξαγωγή με τα εμπορεύματα που επανεξάγονται με την μορφή μεταποιημένων προϊόντων ή των εμπορευμάτων
που εξάγονται προκαταβολικά με το ίδιο καθεστώς, σε συνδυασμό με το σύστημα του συμψηφισμού στο ισοδύναμο,
θα πρέπει κυρίως στο τομέα των γεωργικών προϊόντων να ακολουθείται οι κατά περίπτωση διαδικασίες που
αποδεικνύουν την ύπαρξη πρώτης ύλης στο μεταποιημένο προϊόν ή για την περίπτωση της προκαταβολικής εξαγωγής,
την ταυτότητα των ισοδυνάμων εμπορευμάτων με την πρώτη ύλη που εισάγεται με το καθεστώς.
Σχετικά με τις εξαγωγές:

Κατά την σύνταξη των Δελτίων Χημικής Ανάλυσης κατά την εξαγωγή, οι χημικές υπηρεσίες προβαίνουν σε
δασμολογική περιγραφή των εμπορευμάτων, αναγράφουν τα αναλυτικά στοιχεία που απαιτούνται για την Αγροτική
Πολιτική (επιστροφές κατά την εξαγωγή) τυχόν περιορισμούς ή απαγορεύσεις κατά την εξαγωγή, που έχουν
ενσωματωθεί στο Taric και κάθε άλλο στοιχείο το οποίο τυχόν ζητείται από την αρμόδια τελωνειακή αρχή, σε
εφαρμογή Τελωνειακής Νομοθεσίας.

Δεν εκδίδονται προσωρινά Δελτία Χημικής Ανάλυσης κατά την εξαγωγή.

Για τα προϊόντα που τυγχάνουν επιστροφής, στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, στο Δελτίο Χημικής
Ανάλυσης αναγράφονται τα απαιτούμενα στοιχεία για την χορήγηση των επιστροφών.

Κατά την εξαγωγή τροφίμων, ο εξαγωγέας οφείλει να προσκομίζει στη Χημική Υπηρεσία υπεύθυνη δήλωση του
παρασκευαστή ότι το προϊόν είναι κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση.
247
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Η δειγματοληψία δεν είναι υποχρεωτική σε κάθε εξαγωγή στις περιπτώσεις που επιχειρήσεις επανεξάγουν σε μόνιμη
βάση πανομοιότυπα προϊόντα της ίδιας δασμολογικής κλάσης.

Η δειγματοληψία προς χημική ανάλυση δύναται να πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις του εξαγωγέα ή άλλου
εγκεκριμένου χώρου, υπό την προϋπόθεση ότι ο εξαγωγέας κατέχει άδεια απλουστευμένης διαδικασίας
εκτελωνισμού εμπορευμάτων στον προσδιοριζόμενο από αυτό τόπο σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
Σε κάθε περίπτωση αμφισβήτησης εκ μέρους του ενδιαφερομένου, της δασμολογικής κατάταξης του εμπορεύματος που
απορρέει από το Δελτίο Χημικής Ανάλυσης, έχουν ισχύ οι διατάξεις του άρθρου 28 του ΕΤΚ όπως τροποποιήθηκε και
ισχύει. Στην περίπτωση αυτή γίνεται επανεξέταση του δείγματος, αλλά την τελική απάντηση θα την δώσει η απόφαση
της ΠΕΤΑ ή ΑΕΤΑ.
Τέλος, το Γενικό Χημείο του Κράτους στα πλαίσια της συνδρομής του σε οργανισμούς, επιχειρήσεις και ιδιώτες για την
επίλυση χημικών ή τεχνικών θεμάτων μπορεί να εκδίδει πιστοποιητικά και βεβαιώσεις συμμόρφωσης στα πλαίσια των
αρμοδιοτήτων και δραστηριοτήτων του. Με σκοπό την διευκόλυνση των εξαγωγών και ιδιαίτερα την προώθηση αυτών
το Γενικό Χημείο του Κράτους εκδίδει πιστοποιητικά και βεβαιώσεις, όπως προαναφέρθηκε. Τα πιστοποιητικά καλούνται
κατά περίπτωση «Πιστοποιητικά Ελέγχου» ή «Πιστοποιητικά Εξαγωγής» ώστε να γίνεται διάκριση με τα «πιστοποιητικά»
που χορηγούν οι φορείς πιστοποίησης κατά την πιστοποίηση προϊόντων.
3.6.2.16.Δασμολόγιο και Δασμολογική κατάταξη.
Κοινό Δασμολόγιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι δασμολογικές επιβαρύνσεις που εφαρμόζονται κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων από τρίτες (εκτός Ε.Ε.) χώρες στο
τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., καθορίζονται στο «Κοινό Δασμολόγιο της Ε.Ε.» (Συνδυασμένη Ονοματολογία-Καν. 2658/87
του Συμβουλίου για δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο). Το εν λόγω Κοινό Δασμολόγιο
της Ε.Ε. τροποποιείται κάθε έτος και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. σειρά L, την τελευταία εβδομάδα
του μήνα Οκτωβρίου, ενώ τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους. Για το έτος 2014 έχει
τροποποιηθεί με τον Καν (ΕΕ) 1001/2013.
Το ύψος της δασμολογικής επιβάρυνσης για κάθε εμπόρευμα που εισάγεται στην Ε.Ε., προσδιορίζεται κατά τον
τελωνισμό από το αρμόδιο τελωνείο εισαγωγής με βάση τη «δασμολογική κατάταξη» του εμπορεύματος στο Κοινό
Δασμολόγιο, δηλαδή την εύρεση δασμολογικής διάκρισης που υπάγεται το εμπόρευμα και δασμολογικής επιβάρυνσης
που αντιστοιχεί στη διάκριση αυτή.
Το
Κοινό
Δασμολόγιο
μπορεί
να
αναζητηθεί
στο
portal
της
τελωνειακής
υπηρεσίας
http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet / Νομοθεσία / Ευρωπαϊκή νομοθεσία / Κανονισμός, ή στην «Επίσημη
Εφημερίδα Ε.Ε.» στην ιστοσελίδα http://eur-lex.europa.eu/el/index.htm
TARIC
Το TARIC είναι το Ολοκληρωμένο Τελωνειακό Δασμολόγιο της Ε.Ε. και βασίζεται στην Συνδυασμένη Ονοματολογία. Το
TARIC είναι η συλλογή με κωδικοποιημένο τρόπο των κοινοτικών νομοθετικών ρυθμίσεων που δημοσιεύονται στην
Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. που αφορούν στους δασμούς έναντι των τρίτων χωρών, στις αναστολές δασμών, στις
δασμολογικές προτιμήσεις, στις δασμολογικές ποσοστώσεις, στους δασμούς αντιντάμπιγκ και αντισταθμιστικούς
δασμούς καθώς και άλλα μέτρα εμπορικής και αγροτικής πολιτικής της Ε.Ε.
Μπορεί να αναζητηθεί στην βάση δεδομένων της Ε.Ε. στην ιστοσελίδα http://ec.europa.eu/taxation_customs/
common/databases/index_en.htm τίτλος Taric.
248
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ή
στην
ιστοσελίδα
«Διαβούλευση
Taric»
http://ec.europa.eu/taxationcustoms/dds2/taric/taric
_consultation.jsp?Lang=el.
Εθνικό δασμολόγιο
Το TARIC σε συνδυασμό με τα δεδομένα της εθνικής φορολογίας αποτελεί το Ολοκληρωμένο Τελωνειακό Δασμολόγιο
και μπορούμε να το ονομάσουμε Εθνικό Δασμολόγιο. Η εθνική φορολογία περιλαμβάνει το ΦΠΑ, τους Ειδικούς Φόρους
Κατανάλωσης και λοιπούς φόρους και επιβαρύνσεις που επιβάλλονται κατά την εισαγωγή των εμπορευμάτων από τρίτες
(εκτός Ε.Ε.) χώρες, εφόσον πρόκειται να αναλωθούν στην Ελληνική Επικράτεια. Τα δεδομένα της εθνικής φορολογίας
αποτυπώνονται με 4ψήφιο κωδικό, που καταλαμβάνει τις θέσεις 19-22 του 22ψήφιου Κωδικού Εμπορευμάτων (θέση 33
ΕΔΕ) και μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα https://www1.gsis.gr/wsicisnet/taric/addcode.do .
Δασμολογική κατάταξη.
Η δασμολογική κατάταξη του εμπορεύματος συνίσταται στον καθορισμό της διάκρισης της συνδυασμένης
ονοματολογίας ή της διάκρισης άλλης ονοματολογίας που περιλαμβάνει συνδυασμένη ονοματολογία εν όλω ή εν μέρει
ή προσθέτει ενδεχομένως υποδιαιρέσεις η οποία θεσπίζεται με ειδικές Κοινοτικές διατάξεις για την εφαρμογή
δασμολογικών ή άλλων μέτρων στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών στην οποία πρέπει να καταταγεί το εμπόρευμα.
Η Συνδυασμένη Ονοματολογία αποτελεί νομική βάση κατάταξης ενός εμπορεύματος, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με
το κείμενο των κλάσεων και των σημειώσεων των τμημάτων ή των κεφαλαίων του δασμολογίου, λαμβανομένων υπόψη
των γενικών κανονισμών για την ερμηνεία της συνδυασμένης ονοματολογίας.
Συμπληρωματική βοήθεια για την κατάταξη των εμπορευμάτων παρέχουν οι Επεξηγηματικές Σημειώσεις του
Εναρμονισμένου Συστήματος και οι αποφάσεις και γνωματεύσεις για την κατάταξη εμπορευμάτων.
Η βάση δεδομένων DDS της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Tariff Data Dissemination System – Σύστημα Διάδοσης Δασμολογικών
Δεδομένων) παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης μεταξύ των άλλων και στο Ολοκληρωμένο Δασμολόγιο των Ευρωπαϊκών
Κοινοτήτων.
Δομή Δασμολογίου.
Τα εμπορεύματα κωδικοποιούνται σύμφωνα με την ονοματολογία Taric. Ο κωδικός αυτός αποτελείται από ομάδες –
υποδιαιρέσεις αριθμών, αναγράφεται στην θέση 33 της Διασάφησης «Κωδικός εμπορευμάτων», αποτελείται από 22
ψηφία και έχει την παρακάτω δομή:

Η πρώτη ομάδα αποτελείται από 8 ψηφία, όπου αναγράφεται ο Κωδικός Συνδυασμένης Ονοματολογίας (Σ.Ο.).

Η δεύτερη ομάδα αποτελείται από 2 ψηφία, όπου αναγράφεται η υποδιαίρεση Taric.

Η πρώτη και η δεύτερη ομάδα μαζί (10 ψηφία) αποτελούν τον Κωδικό Taric.

Η τρίτη και τέταρτη ομάδα αποτελούνται από 4 ψηφία η κάθε μία. Στις ομάδες αυτές αναγράφονται οι κωδικοί των
κοινοτικών μέτρων.

Η πέμπτη ομάδα αποτελείται από 4 ψηφία, όπου αναγράφεται ο κωδικός Εθνικών Μέτρων.
Υποχρέωση συμπλήρωσης της θέσης 33 κατά την εξαγωγή.

Συμπληρώνεται η πρώτη ομάδα (8 ψηφία) με τον κωδικό Σ.Ο. του εμπορεύματος.

Η δεύτερη ομάδα (υποδιαίρεση Taric) συμπληρώνεται πάντα με δύο μηδενικά.
249
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Η τρίτη ομάδα (4 ψηφία) συμπληρώνεται, όταν εξάγονται επιδοτούμενα βασικά προϊόντα, με τον σχετικό πρόσθετο
κωδικό σύμφωνα με την ονοματολογία εξαγωγών.

Οι υπόλοιπες ομάδες αριθμών δεν συμπληρώνονται.
Σχετική νομοθεσία περί δασμολογίου και δασμολογικής κατάταξης εμπορευμάτων στα άρθρα 20-21 του ΚΤΚ.
3.6.2.17.Δασμολογητέα αξία.
Σχετική νομοθεσία: άρθρα 28-36 του ΚΤΚ και άρθρα 141-181α τωνΔΕΚΤΚ.
Με τον όρο δασμολογητέα αξία των εισαγομένων εμπορευμάτων εννοείται η συναλλακτική αξία, δηλαδή η πράγματι
πληρωθείσα ή πληρωτέα τιμή για τα εμπορεύματα, όταν πωλούνται προς εξαγωγή με προορισμό το τελωνειακό έδαφος
της Κοινότητας. Στη δασμολογητέα αξία εκτός από την τιμολογιακή αξία προστίθενται τα έξοδα μεταφοράς, ασφάλιστρα,
προμήθειες, Royalties κ.λπ. μέχρι το τελωνείο εισαγωγής στην Κοινότητα.
Τα έγγραφα που προσκομίζονται από τον εισαγωγέα στο τελωνείο εισαγωγής ή μπορεί να ζητηθούν από το τελωνείο
αυτό και αποδεικνύουν το ύψος της δασμολογητέας αξίας των εμπορευμάτων είναι:

Το εμπορικό τιμολόγιο.

Η σύμβαση πώλησης.

Η σύμβαση Royalties.

Η σύμβαση αντιπροσωπείας.

Έγγραφα σχετικά με την μεταφορά και ασφάλιση των εμπορευμάτων.

Οποιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο θεωρηθεί απαραίτητο από το τελωνείο εισαγωγής για τον προσδιορισμό της
δασμολογητέας αξίας.

Αποδεικτικά πληρωμής.
Αρμόδια τελωνειακή αρχή για την αποδοχή ή όχι της δασμολογητέας αξίας είναι η τελωνειακή αρχή όπου υποβάλλεται
η διασάφηση εισαγωγής.
Όταν η αξία των εμπορευμάτων υπερβαίνει τις 30.000 €, η ανωτέρω τελωνειακή αρχή μπορεί να ζητήσει την παρέμβαση
των Τμημάτων Προσδιορισμού Αξίας της Διεύθυνσης Τελωνείων Αττικής ή Θεσσαλονίκης. Τα Τμήματα αυτά με βάση τα
στοιχεία – βάσεις δεδομένων που διαθέτουν εισηγούνται (με θεώρηση επί του τιμολογίου ή άλλου εγγράφου) την
αποδοχή ή όχι της συγκεκριμένης αξίας. Το τελικό λόγο για την αποδοχή ή όχι της δασμολογητέας αξίας έχει το αρμόδιο
τελωνείο εισαγωγής.
Όταν οι τελωνειακές αρχές έχουν αμφιβολία σχετικά με το αν η καθορισθείσα με τα ανωτέρω έγγραφα αξία
αντιπροσωπεύει το πράγματι πληρωθέν ή πληρωτέο ποσό, τότε ακολουθείται η διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο
181α των ΔΕΚΤΚ.
Παρεμφερής έννοια της Δασμολογητέας Αξίας είναι η Φορολογητέα αξία, δηλαδή η αξία για την επιβολή του ΦΠΑ
κατά την εισαγωγή αγαθών. Η αξία αυτή διαμορφώνεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 του Κώδικα ΦΠΑ
και συμπεριλαμβάνει: Την Δασμολογητέα αξία, τους Δασμούς, Φόρους, Τέλη, και Δικαιώματα που οφείλονται εντός του
εσωτερικού της χώρας, τα παρεπόμενα έξοδα της εισαγωγής αγαθών (προμήθειες, μεσιτείες, φόρτωσης, εκφόρτωσης,
συσκευασίας κλπ , εφόσον δεν συμπεριλαμβάνονται στην δασμολογητέα αξία), τα έξοδα που πραγματοποιούνται για
τυχόν μεταφορά των αγαθών από τον πρώτο τόπο προορισμού σε άλλο τόπο στο εσωτερικό της χώρας ή στο εσωτερικό
άλλου Κ-Μ της Κοινότητας που είναι γνωστός κατά το χρόνο τελωνισμού των εμπορευμάτων και τη θέση τους σε
ανάλωση.
250
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
3.6.2.18.Καταγωγή εμπορευμάτων (προτιμησιακή και μη) και αντίστοιχα
πιστοποιητικά.
1. Καταγωγή.
Καταγόμενο από μία χώρα εμπόρευμα θεωρείται αυτό, για την παραγωγή ή κατασκευή του οποίου τηρήθηκαν οι
προβλεπόμενοι κανόνες καταγωγής.
Για κάθε συμφωνία (διμερή) που έχει συνάψει η Ε.Ε. με τρίτες χώρες ή ομάδες χωρών, οι κανόνες καταγωγής για κάθε
προϊόν περιλαμβάνονται στα συνημμένα στη συμφωνία Πρωτόκολλα.
Για τα αυτόνομα (μονομερή) μέτρα που έχουν θεσπισθεί μονομερώς από την Ε.Ε. για ορισμένες χώρες ή ομάδες χωρών
(π.χ. ΣΓΠ – GSP), οι κανόνες καταγωγής καταγράφονται στην τελωνειακή νομοθεσία της Ε.Ε.
Η διαφορά των (διμερών) συμφωνιών και των αυτόνομων (μονομερών) μέτρων είναι ότι, στην μεν πρώτη περίπτωση
η προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση παρέχεται και από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη (Ε.Ε. – τρίτη χώρα ή ομάδα
χωρών) ενώ στην δεύτερη η προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση παρέχεται μονομερώς από την Ε.Ε., δηλαδή ισχύει
μόνο κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων στην Ε.Ε. από τις συγκεκριμένες χώρες η ομάδες χωρών ή εδαφών.
2. Μη προτιμησιακή καταγωγή – Πιστοποιητικά.
Η μη προτιμησιακή καταγωγή εμπορεύματος και η απόδειξή της, χρησιμεύει για άσκηση εκ μέρους της Ε.Ε. διάφορων
μέτρων εμπορικής πολιτικής, όχι όμως και για σκοπούς προτιμησιακής δασμολογικής μεταχείρισης.
Η (μη προτιμησιακή) καταγωγή των εμπορευμάτων αποδεικνύεται στην χώρα εισαγωγής με το πιστοποιητικό καταγωγής
(Certificate of Origin), που εκδίδεται στην χώρα εξαγωγής, από εξουσιοδοτημένες από την χώρα αυτή Αρχές
ή
Οργανισμούς. Στην Ελλάδα τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται από τα κατά τόπους εξουσιοδοτημένα Εμπορικά &
Βιομηχανικά Επιμελητήρια.
Διακρίνουμε δύο ειδών πιστοποιητικά, ως παρακάτω:

Τα γενικά πιστοποιητικά καταγωγής. Τα πιστοποιητικά αυτά βεβαιώνουν ότι τα εμπορεύματα κατάγονται από την
Κοινότητα ή από συγκεκριμένο κράτος μέλος, καταρτίζονται δε σε έντυπα σύμφωνα με το υπόδειγμα του
παραρτήματος 12 των ΔΕΚΤΚ.

Πιστοποιητικά καταγωγής για ορισμένα γεωργικά προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες στην Κοινότητα. Τα
πιστοποιητικά αυτά βεβαιώνουν ότι τα εισαγόμενα στην Κοινότητα γεωργικά προϊόντα είναι καταγωγής της
συγκεκριμένης τρίτης χώρας, εκδίδονται από την χώρα αυτή και είναι απαραίτητα, προκειμένου το εισαγόμενο
προϊόν να τεθεί σε ειδικό καθεστώς εισαγωγής μη προτιμησιακού χαρακτήρα. Τα πιστοποιητικά αυτά συντάσσονται
σε έντυπα σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος 13 των ΔΕΚΤΚ.
Οι κανόνες της μη προτιμησιακής καταγωγής και τα αποδεικτικά – πιστοποιητικά της καταγωγής αυτής περιγράφονται
στα άρθρα 22 – 26 του ΚΤΚ και στα άρθρα 35 – 65 των ΔΕΚΤΚ.
3. Προτιμησιακή Καταγωγή.
Οι κανόνες προτιμησιακής καταγωγής καθορίζουν τους όρους που διέπουν την απόκτηση της καταγωγής, τους οποίους
τα εμπορεύματα πρέπει να πληρούν προκειμένου να επωφελούνται των προτιμησιακών δασμολογικών μέτρων και
251
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
συγκεκριμένα κατά την εισαγωγή τους σε μία χώρα να τυγχάνουν μειωμένου ή μηδενικού δασμού, σε σχέση με τον
προβλεπόμενο από το Δασμολόγιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Ένα εμπόρευμα μπορεί να αποκτήσει καταγωγή μιας χώρας με εξ ολοκλήρου παραγωγή ή με επαρκή επεξεργασία ή με
διμερή ή περιφερειακή σώρευση. Λεπτομέρειες για τους κανόνες προτιμησιακής καταγωγής όπως επίσης και για τα
πιστοποιητικά προτιμησιακής καταγωγής περιγράφονται:

για μεν τις προτιμησιακές συμφωνίες, στα σχετικά Πρωτόκολλα των συμφωνιών αυτών (άρθρο 27 εδ. α΄ του
ΚΤΚ),

για δε τα αυτόνομα μέτρα, στην σχετική κοινοτική νομοθεσία (άρθρο 27 εδ. β΄ του ΚΤΚ και άρθρα 66 – 123 των
ΔΕΚΤΚ).
3.1. Προτιμησιακή καταγωγή με βάση τις (διμερείς) συμφωνίες που έχει συνάψει η Κοινότητα με ορισμένες χώρες ή
ομάδες χωρών.
Οι κανόνες της καταγωγής αυτής προσδιορίζονται αναλυτικά στις συμφωνίες αυτές. Χώρες ή ομάδες χωρών ή εδαφών,
με τις οποίες η Ε.Ε. έχει συνάψει τέτοιες συμφωνίες είναι η Χιλή, το Μεξικό, οι χώρες της Παν - Ευρώ – Μεσογειακής
Ζώνης, Μεσογειακές χώρες, η Νότιος Αφρική, οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η Νότιος Κορέα, οι χώρες της
Καραϊβικής.
3.2. Προτιμησιακή καταγωγή με βάση τα δασμολογικά αυτόνομα μέτρα που θεσπίστηκαν από την Κοινότητα.
Αυτόνομα μέτρα έχουν θεσπισθεί από την Κοινότητα για Θέουτα–Μελίγια, ΑΚΕ (χώρες Αφρικής, Καραϊβικής και
Ειρηνικού), ΥΧΕ (υπερπόντιες χώρες και εδάφη), Δυτικά Βαλκάνια (Κοσσυφοπέδιο και Μολδαβία), ΣΓΠ (Σύστημα
Γενικευμένων Προτιμήσεων – GSP - για τις αναπτυσσόμενες χώρες).
3.3. Πιστοποιητικά προτιμησιακής καταγωγής.
Κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων σε μία χώρα και προκειμένου να παραχωρηθεί δασμολογική απαλλαγή πρέπει να
παρουσιασθεί απόδειξη για την χώρα ή το έδαφος καταγωγής των εμπορευμάτων αυτών. Εξυπακούεται ότι η απόδειξη
καταγωγής και όσον αφορά την δασμολογική απαλλαγή, δεν είναι απαραίτητη όταν τα εμπορεύματα υπόκεινται εκ του
δασμολογίου σε μηδενικό εισαγωγικό δασμό.
Οι τρόποι απόδειξης της καταγωγής καθορίζονται σε κάθε μία από τις συμφωνίες και τα αυτόνομα μέτρα . Συνεπώς σε
κάθε περίπτωση ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας θα πρέπει να συμβουλεύεται την αντίστοιχη συμφωνία ή
νομοθεσία.
Σε γενικές γραμμές υπάρχουν πάρα πολλές ομοιότητες του τρόπου απόδειξης της καταγωγής για το σύνολο των
συμφωνιών και αυτόνομων μέτρων.
Οι τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απόδειξη της προτιμησιακής καταγωγής είναι οι ακόλουθοι:
Α. Με έκδοση πιστοποιητικών που θεωρούνται από τις τελωνειακές αρχές της χώρας εξαγωγής. Τέτοια πιστοποιητικά
είναι:

Πιστοποιητικό Κυκλοφορίας EUR-1. Χρησιμοποιείται για το σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων, εκτός του Συστήματος
Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ) και της συμφωνίας με την Ν. Κορέα.

Πιστοποιητικό Κυκλοφορίας EUR-MED. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις χρήσης σώρευσης για την απόκτηση
καταγωγής, σύμφωνα με τα οριζόμενα των Πανευρωπαϊκών Πρωτοκόλλων.
252
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Πιστοποιητικό τύπου Α (FORM A). Εκδίδεται από τις χώρες του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ) κατά
την εξαγωγή εμπορευμάτων σε χώρες της Κοινότητας.

Πιστοποιητικό Κυκλοφορίας A.TR. Πρόκειται για πιστοποιητικό μόνον κυκλοφορίας και όχι ως αποδεικτικό
καταγωγής. Αποδεικνύει ουσιαστικά τον χαρακτήρα των εμπορευμάτων, δηλαδή ότι αυτά τελούν σε ελεύθερη
κυκλοφορία εντός των εδαφών της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. – Τουρκίας. Χρησιμοποιείται μόνο στις εξαγωγές από
Τουρκία προς την Κοινότητα και αντίστροφα.
Β. Με απλοποιημένες διαδικασίες απόδειξης καταγωγής ή ελεύθερης κυκλοφορίας
όπου δεν απαιτείται θεώρηση
εγγράφων – Πιστοποιητικών από τις τελωνειακές αρχές της χώρα εξαγωγής, όπως:

Δήλωση Τιμολογίου. Χρησιμοποιείται αντί των πιστοποιητικών EUR-1. Ο εξαγωγέας μπορεί να προβεί σε σχετική
περί της καταγωγής γραπτή δήλωση επάνω στα τιμολόγια ή άλλα συνοδευτικά έγγραφα.

Δήλωση Τιμολογίου EUR-MED. Χρησιμοποιείται αντί του πιστοποιητικού EUR-MED. Συντάσσεται όμοια όπως η
Δήλωση Τιμολογίου.

Δήλωση Καταγωγής. Χρησιμοποιείται στα πλαίσια της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών Ε.Ε. – Κορέας.
Συντάσσεται όπως οι Δηλώσεις Τιμολογίου.
Οι τρεις παραπάνω περιπτώσεις ισχύουν χωρίς περιορισμούς όταν η εκ του εργοστασίου αξία των εξαγομένων
εμπορευμάτων δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 €. Εάν η αξία των εμπορευμάτων υπερβαίνει το ποσό, τότε ο
εξαγωγέας πρέπει να διαθέτει «Άδεια Εγκεκριμένου Εξαγωγέα».
Εξυπακούεται ότι ο κάτοχος της Άδειας αυτής μπορεί
να την χρησιμοποιεί και για εξαγωγές αξίας κάτω των 6.000 €. Για το Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων δεν ισχύει
το σύστημα Εγκεκριμένου εξαγωγέα και επομένως για εξαγωγές αξίας άνω των 6.000 € θα πρέπει να εκδίδεται
Πιστοποιητικό FORM-A.

Απλοποιημένη διαδικασία απόδειξης Ελεύθερης Κυκλοφορίας. Ισχύει για το Πιστοποιητικό A.TR. Στην περίπτωση
αυτή, ο κάτοχος Άδειας Εγκεκριμένου Εξαγωγέα δεν υποχρεούται
κατά την εξαγωγή να προσκομίσει το
Πιστοποιητικό A.TR στην Τελωνειακή αρχή για θεώρηση, αλλά συμπληρώνει και θεωρεί μόνος του προθεωρημένα
έντυπα A.TR.
Πληροφορίες σχετικά με την καταγωγή και τα αντίστοιχα πιστοποιητικά μπορούν να αναζητηθούν στο portal της
Τελωνειακής Υπηρεσίας http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet ως εξής:

Πίνακας προτιμησιακών συμφωνιών και αυτόνομων καθεστώτων, ως επίσης και απλοποιημένες διαδικασίες
απόδειξης καταγωγής, καθώς και την σχετική νομοθεσία: Υπηρεσίες για Οικονομικούς Φορείς / Απλοποιημένη
διαδικασία απόδειξης καταγωγής / Έγγραφα και πληροφορίες / Οδηγίες Τελωνειακών και δασμολογικών διαδικασιών.

Συμφωνίες, πρωτόκολλα συμφωνιών κ.λπ. σχετικά: Οδηγίες τελωνειακών και δασμολογικών διαδικασιών
π.χ.
Συμφωνία Ε.Ε. με Βοσνία – Ερζεγοβίνη (σελ.5), με Π.Γ.Δ.Μ. (σελ. 6-7), με Σερβία και Αλβανία (σελ.7).

Συγκεκριμένα
για
την
συμφωνία
Ε.Ε.
-
πρώην
Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία
Μακεδονίας
και
στο
https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet/services?p_page=2&p_app=10&adreseeID=10001980.
Στην ΕΔΥΟ Δ17Γ 5041420 ΕΞ2013/11.11.13 «Παροχή οδηγιών αναφορικά με την έκδοση αποδεικτικών καταγωγής κατά
την εξαγωγή προϊόντων σε προτιμησιακές χώρες» γίνεται μία συνοπτική περιγραφή για τους κανόνες προτιμησιακής
καταγωγής και τους τρόπους απόδειξής της. Στην ΕΔΥΟ αυτή επισυνάπτεται και ο παρακάτω «Πίνακας Προτιμησιακών
Δασμολογικών Καθεστώτων» .
253
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΙΑΚΩΝ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ
Ι. Προτιμησιακές Συμφωνίες
Διατάξεις
Συμφωνία Σταθεροποίησης και
Σύνδεσης μεταξύ Ε.Κ. - Αλβανίας
Απόφαση αριθ. 2009/330/ΕΚ του Συμβουλίου της 15-09-2008 Παράρτημα VII,
Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 107/28-04-2009).
Συμφωνία ΕΟΚ-Ανδόρας
Αποφ. αριθ. 1/99 της Μεικτής Επιτροπής ΕΚ-Ανδόρας για την τροπ/ση του
προσαρτήματος της Συμφωνίας, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 191/2307-1999).
Ενδιάμεση Συμφωνία Ε.Κ. - ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης
Απόφαση 2008/474/ΕΚ του Συμβουλίου της 16-06-2008 Πρωτόκολλο Νο 2,
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 233/30- 08-2008).
Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής
Σχέσης μεταξύ ΕΚ και των κρατών
CARIFORUM
Απόφαση 2008/805/ΕΚ του Συμβουλίου της 15-07-2008 Πρωτόκολλο Νο 1,
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 289/30- 10-2008 και L352/31-12-08).
Ενδιάμεση Προτιμησιακή Συμφωνία
Εταιρικής Σχέσης μεταξύ ΕΚ-Κρατών
Ειρηνικού
Απόφαση 2009/729/ΕΚ του Συμβουλίου της 13-07-2009 Πρωτόκολλο Νο ΙΙ,
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 272/16- 10-2009). Εφαρμόζεται μόνο στις
συναλλαγές ΕΕ-Παπούας Νέας Γουινέας.
Συμφωνία Σταθεροποίησης και
Απόφαση 2010/224/ΕΕ του Συμβουλίου και της Επιτροπής της 29-03-2010
Σύνδεσης μεταξύ Ε.Κ. - Μαυροβουνίου Πρωτόκολλο Νο 3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 108/29-04/2010).
Ενδιάμεση Συμφωνία Ε.Κ.- Μεξικού
Παράρτημα ΙΙΙ της Απόφασης 2/2000 του Μεικτού Συμβουλίου Ε.Κ.-Μεξικού,
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 245/29-09- 2000).Τροπ/σεις: L 44/18-022003, L 293/16-09-2004,L 279/23- 10-2007 και L 198/26-07-2008.
Συμφωνία Εμπορίου, Ανάπτυξης και
Συνεργασίας Ε.Κ.- Ν. Αφρικής
Απόφαση 1999/753/ΕΚ του Συμβουλίου της 29-07-1999 Πρωτόκολλο Νο 1,
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 311/04- 12-1999). Τροπ/σεις: L68/15-032005,L57/02-02-2006 και L22/25-01-2008.
Συμφωνία Σταθεροποίησης και
Σύνδεσης μεταξύ Ε.Ε. - Π.Γ.Δ.Μ.
Απόφαση 2008/438/ΕΚ της 14-05-2008 Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα
Ευρωπαϊκής Ένωσης L 99/10-04-2008).
Ενδιάμεση Συμφωνία μεταξύ ΕΚ και
Σερβίας
Απόφαση 2010/36/ΕΚ του Συμβουλίου της 29-04-2008 Πρωτόκολλο Νο 3,
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 28/30- 01-2010).
Συμφωνία Σύνδεσης Ε.Κ.-Χιλής
Αποφ. 2002/979/ΕΚ του Συμβουλίου της 18-11-2002 Παράρτημα ΙΙΙ
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 352/30-12- 2002). Τροποποιήσεις: L
38/10-02-2005 και L 251/26-09-2007
Ενδιάμεση Συμφωνία Οικονομικής
Εταιρικής Σχέσης ΕΚ-Κρατών της
Ανατολικής και της Μεσημβρινής
Αφρικής
Αποφ. 2012/196/ΕΚ του Συμβουλίου της 13-07-2009 Πρωτόκολλο Ι
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 111/24-04- 2012)
Συμφωνία Εμπορίου ΕΕ - Κολομβίας και Απόφαση 2012/735/ΕΕ του Συμβουλίου της 31-05-2012 Παράρτημα ΙΙ
Περού
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 354/21-12- 2012)
Συμφωνία Σύνδεσης Ε.Ε.- Κεντρικής
Αμερικής
Απόφαση 2012/734/ΕΕ του Συμβουλίου της 25-06-2012 Παράρτημα ΙΙ
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 346/15-12- 2012)
254
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΙΙ. Αυτόνομα Καθεστώτα
Διατάξεις
Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων
ΚΑΝ (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον ΚΑΝ (ΕΕ)
αριθ. 1063/2010 της Επιτροπής (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 307/23-112010): Μέρος I, Τίτλος IV, Κεφάλαιο 2, Τμήμα 1, άρθρα 66-97κγ,
Παραρτήματα 13α, 13β, 13γ, 130,16,17,18.
Δικαιούχοι χώρες ή εδάφη
προτιμησιακών μέτρων που
θεσπίστηκαν μονομερώς από την
Κοινότητα ( Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο,
Βοσνία- Ερζεγοβίνη, Π.Γ.Δ.Μ.,
Μαυροβούνιο, Σερβία )
Σχετικές διατάξεις του ΚΑΝ.(ΕΟΚ) αριθ. 2454/93: Μέρος I, Τίτλος IV,
Κεφάλαιο 2, Τμήμα 2, άρθρα 97κδ-123, Παραρτήματα 14,15,21,22 .
Μολδαβία
Σχετικές διατάξεις του ΚΑΝ.(ΕΟΚ) αριθ. 2454/93: Μέρος I, Τίτλος IV,
Κεφάλαιο 2, Τμήμα 2, άρθρα 97κδ-123, Παραρτήματα 14,15,21,22 .
Καν. 1528/2007 του Συμβουλίου περί
εφαρμογής στα προϊόντα καταγωγής
ορισμένων χωρών μελών της ομάδας
κρατών Αφρικής, Καραϊβικής και
Ειρηνικού (ΑΚΕ) και της Ε.Ε.
Απόφαση του Συμβουλίου της Ε.Ε. για
τη σύνδεση των Υπερπόντιων Χωρών
και Εδαφών με την Ε.Κ.
Συναλλαγές Ε.Κ.- Θέουτα και Μελίλια
Καν. 1528/2007 του Συμβουλίου της 20-12-2007 Παράρτημα ΙΙ, (Εφημερίδα
Ευρωπαϊκής Ένωσης L 348/31-12-2007).
Απόφαση 2001/822/ΕΚ του Συμβουλίου της 27-11-2001 Παράρτημα ΙΙΙ
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 314/30-11- 2001, L 324/07-12-2001 για
κανόνες καταγωγής).
Κανονισμός (ΕΚ) 82/2001, του Συμβουλίου της 5-12-2000, (Εφημερίδα
Ευρωπαϊκής Ένωσης L 20/20-01-2001).
Σημείωση: Στα Αυτόνομα Καθεστώτα η Ε.Ε παρέχει μονομερώς, δηλαδή μόνο από την πλευρά της, προτιμησιακή
μεταχείριση σε προϊόντα καταγωγής τρίτων χωρών κατά την εισαγωγή τους στην Ε.Ε. Ωστόσο, προϊόντα κοινοτικής
καταγωγής δύνανται να εξάγονται στις χώρες αυτές υπό την κάλυψη πιστοποιητικών κυκλοφορίας EUR 1 ή δηλώσεων
τιμολογίου, όταν τα εν λόγω προϊόντα πρόκειται να συμμετάσχουν στη σώρευση.
ΙΙΙ. Ευρωμεσογειακές Συμφωνίες Σύνδεσης
Διατάξεις
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
Ε.Κ.- Αιγύπτου
Απόφαση αριθ. 1/2006 του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ- Αιγύπτου της 17-022006, Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 73/13-03-2006).
Τροποποιήσεις : L 312/30-11-2007, L 249/23-09-2010.
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
μεταξύ Ε.Κ.- Αλγερίας
Απόφαση αριθ. 2/2007 του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ- Αλγερίας, Πρωτόκολλο
Νο 6, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 297/15-11-2007). Τροποποιήσεις: L
118/08-05- 2007, L 248/22-09-2010.
Συμφωνία Ε.Κ.- Ελβετίας
Απόφαση αριθ. 3/2005 της Μεικτής Επιτροπής ΕΚ- Ελβετίας, Πρωτόκολλο Νο
3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 45/15-02-2006).Τροποποίηση L 252/2409- 2009.
255
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό
Οικονομικό Χώρο.
Απόφαση της Μεικτής Επιτροπής του ΕΟΧ αριθ. 136/2005 της 21-10-2005
Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L321/08-12-2005).
Τροποποίηση L 117/05-05-2011.
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
Ε.Κ.- Ιορδανίας
Απόφαση 1/2006 του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Ιορδανίας της 15/06-2006,
Πρωτόκολλο Νο 3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 209/31-07-2006).
Τροποποίηση L 253/28-09-2010.
Συμφωνία Ε.Κ.- Ισλανδίας
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
Ε.Κ.- Ισραήλ
Απόφαση αριθ. 2/2005 της Μεικτής Επιτροπής ΕΚ- Ισλανδίας, Πρωτόκολλο Νο
3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 131/18-05-2006).
Απόφαση αριθ. 2/2005 του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ- Ισραήλ της 22-12-2005
Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L20/24-01-2006).
Τροποποιήσεις: L 149/02-06-2006,L 317/05-12-2007, L 313/28-11-2009.
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
Απόφαση 2006/356/ΕΚ του Συμβουλίου της 14-02-2006 Πρωτόκολλο Νο 4,
Ε.Κ.- Λιβάνου
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 143/30-05-2006).
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
Ε.Κ.- Μαρόκου
Απόφαση 2005/904/ΕΚ της 18-11-2005 Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα
Ευρωπαϊκής Ένωσης L 336/21-12- 2005).Τροποποιήσεις: L 324/3-12-2008, L
248/22-09- 2010, L 141/27-05-2011.
Απόφαση αριθ. 1/2005 της Μεικτής Επιτροπής ΕΚ- Νορβηγίας της 20-12-2005
Συμφωνία Ε.Κ.- Νορβηγίας
(2006/305/ΕΚ) Πρωτόκολλο Νο 3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 117/0205- 2006).
Ευρωμεσογειακή Ενδιάμεση Συμφωνία
Σύνδεσης Ε.Κ.-Οργάνωσης για την
Απόφαση αριθ. 1/2009 της Μεικτής Επιτροπής ΕΚ-ΟΑΠ της 24-06-2009
απελευθέρωση της Παλαιστίνης εξ
(2009/823/ΕΚ) Πρωτόκολλο Νο 3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 298/13-
ονόματος της Παλαιστινιακής Αρχής της 11-2009).
Δυτικής Όχθης και Λωρίδας της Γάζας
Συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ της ΕΟΚ Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2216/78 του Συμβουλίου της 26ης Σεπτεμβρίου 1978
και της Αραβικής Δημοκρατίας της
(Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 269/27-09-1978).
Συρίας
Συμφωνία Ευρωπαϊκής Κοινότητας
Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) - Τουρκίας.
Πρωτόκολλο Νο 1, της Απόφασης 1/2009 της Μεικτής Επιτροπής που
συστάθηκε βάσει της Συμφωνίας μεταξύ της Ε.Κ.Α.Χ. και της Τουρκικής
Δημοκρατίας (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 143/06-06-2009).
Συμφωνία Σύνδεσης Ε.Ο.Κ.-Τουρκίας
Πρωτόκολλο Νο 3 της Απόφασης 1/98 του Συμβουλίου Σύνδεσης Ε.Κ. -
(Γεωργικά προϊόντα).
Τουρκίας, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L 86/20-03-1998).
Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης
Ε.Ε.- Τυνησίας
Απόφαση αριθ. 1/2006 του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ- Τυνησίας της 28-072006 (2006/612/ΕΚ) Πρωτόκολλο Νο 4, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης L
260/21-09-2006).
256
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Απόφαση αριθ. 1/2005 της Μεικτής Επιτροπής ΕΚ/Δανίας- Νήσων Φερόες της
Συμφωνία Ε.Κ-/Δανίας - Φερόων Νήσων 10-11-2005 (2006/287/ΕΚ) Πρωτόκολλο Νο 3, (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής
Ένωσης L 110/24-04-2006).
ΙV. Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών Ε.Ε-Δημοκρατίας της Κορέας
Διατάξεις
Πρωτόκολλο για τον ορισμό της έννοιας «καταγόμενα προϊόντα» ή «προϊόντα
Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών Ε.Ε καταγωγής» και για τις μεθόδους διοικητικής συνεργασίας της Απόφασης
- Δημοκρατίας της Κορέας.
2011/265/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2010, (Εφημερίδα
Ευρωπαϊκής Ένωσης L 127/14-05-2011).
Για την εξυπηρέτησή σας, μπορείτε να αναζητήσετε τα νομικά κείμενα των σχετικών Προτιμησιακών Συμφωνιών ή
Κανονισμών στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: http://eur-lex.europa.eu/el/index.htm
 Επιλογή Επίσημη
Εφημερίδα.
3.6.2.19.Διακίνηση εμπορευμάτων (διαμετακόμιση, Δελτίο TIR κ.λ.π.).
Σχετικές διατάξεις:

Άρθρα 91 - 97 και 163 - 165 του ΚΤΚ.

Άρθρα 340α - 462α των ΔΕΚΤΚ
Η διακίνηση των εμπορευμάτων τρίτων χωρών ή και σε μερικές περιπτώσεις Κοινοτικών διενεργείται με έναν από τους
παρακάτω τρόπους:

Με το καθεστώς της εξωτερικής ή εσωτερικής Κοινοτικής Διαμετακόμισης.

Με Δελτίο TIR.

Με Δελτίο ΑΤΑ που χρησιμοποιείται ως παραστατικό ή έγγραφο διαμετακόμισης.

Με Ρήνειο Δηλωτικό (άρθρο 9 της αναθεωρημένης σύμβασης για την ναυσιπλοΐα στον Ρήνο)

Με το έντυπο 302 που προβλέπεται στα πλαίσια της σύμβασης των κρατών μελών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.

Με ταχυδρομική αποστολή (στην οποία περιλαμβάνονται και τα ταχυδρομικά δέματα).
Από τους παραπάνω τρόπους διακίνησης των εμπορευμάτων σημαντικότεροι είναι η Κοινή / Κοινοτική Διαμετακόμιση
και η διαμετακόμιση με Δελτίο TIR. Το Δελτίο ΑΤΑ περιγράφεται στο σημείο 3.6.2.21 της παρούσης μελέτης,
Α. Κοινοτική Διαμετακόμιση.
Η Κοινοτική Διαμετακόμιση διακρίνεται σε Εξωτερική και Εσωτερική Διαμετακόμιση.
Η Εξωτερική Διαμετακόμιση Διαμετακόμιση χαρακτηρίζεται με την ένδειξη T1 και αφορά μη Κοινοτικά εμπορεύματα ή
Κοινοτικά εμπορεύματα που θεωρούνται ότι κατά την διακίνησή τους χάνουν τον Κοινοτικό χαρακτήρα .
257
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η Εσωτερική Κοινοτική Διαμετακόμιση χαρακτηρίζεται με την ένδειξη T2 και αφορά Κοινοτικά εμπορεύματα τα οποία
διακινούνται:

Από ένα σημείο του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας προς ένα άλλο, μέσω του εδάφους τρίτης χώρας.

Από τμήμα του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας όπου εφαρμόζονται οι διατάξεις της Οδηγίας ΦΠΑ προς ένα
τμήμα του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας όπου δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της Οδηγίας αυτής και
αντίστροφα. Επίσης το ίδιο ισχύει για διακίνηση μεταξύ δύο τμημάτων του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητα
όπου δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της Οδηγίας ΦΠΑ.

Από ένα σημείο του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας προς ένα άλλο, μέσω του εδάφους μίας ή περισσοτέρων
χωρών της ΕΖΕΣ (Ελβετία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία).
Για τη θέση των εμπορευμάτων στο καθεστώς κοινοτικής διαμετακόμισης ορίζεται «κύριος υπόχρεος», ο οποίος
προσκομίζει τα εμπορεύματα στο Τελωνείο αναχώρησης, συντάσσει και υποβάλλει ηλεκτρονικά τη δήλωση
διαμετακόμισης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή των εμπορευμάτων στο καθεστώς της κοινοτικής διαμετακόμισης είναι η
σύσταση εγγύησης το ποσό της οποίας υπολογίζεται με βάση τις δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις που αναλογούν σε
αυτά.
Β. Δελτίο TIR.
Το καθεστώς διαμετακόμισης TIR («Transports Internationaux Routiers» — Διεθνείς Οδικές Μεταφορές) βασίζεται στην
τελωνειακή σύμβαση περί διεθνών μεταφορών εμπορευμάτων υπό την κάλυψη δελτίων TIR (η σύμβαση TIR
υπογράφηκε το 1975, στη χώρα μας κυρώθηκε με το ν.1020/80). Σήμερα η Σύμβαση TIR αριθμεί 64 συμβαλλόμενα
μέρη συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της Ε.Ε. Τα εμπορεύματα που μεταφέρονται υπό την κάλυψη
δελτίου TIR μπορούν να διέρχονται από το έδαφος οιουδήποτε αριθμού συμβαλλομένων μερών, ένα από τα οποία πρέπει
απαραίτητα να μην είναι κράτος μέλος της Ε.Ε.
Το καθεστώς TIR βασίζεται στο «Δελτίο TIR» που χρησιμεύει και ως τελωνειακή δήλωση και ως εγγύηση. Το Δελτίο TIR
τυπώνεται και διανέμεται από τη Διεθνή Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU) και χορηγείται σε χρήστες από τους εθνικούς
εγγυοδοτικούς οργανισμούς που έχουν εξουσιοδοτηθεί για το σκοπό αυτό (για την Ελλάδα ο ΟΦΑΕ).
Σε περίπτωση που η μεταφορά ή η διαμετακόμιση ενός εμπορεύματος στο εσωτερικό της Κοινότητας εκτελείται υπό το
καθεστώς της σύμβασης TIR, η Κοινότητα θεωρείται, για τους σκοπούς της μεταφοράς ή της διαμετακόμισης, ως ενιαίο
έδαφος.
Σε περίπτωση μεταφοράς από ένα σημείο της Κοινότητας σε ένα άλλο, εκτελείται με διέλευση από το έδαφος τρίτης
χώρας, οι έλεγχοι και οι διατυπώσεις εφαρμόζονται στα σημεία στα οποία η μεταφορά εγκαταλείπει προσωρινά το
τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας και στα σημεία που εισέρχεται εκ νέου σ' αυτό.
Όσον αφορά την εφαρμογή της Σύμβασης TIR, σε περίπτωση που μία αποστολή εισέρχεται ή αρχίζει στο έδαφος της
Κοινότητας, η εγγυήτρια ένωση καθίσταται ή είναι υπεύθυνη έναντι των αρχών κάθε κράτους μέλους από το έδαφος
του οποίου διέρχεται η αποστολή TIR, μέχρις ότου εξέλθει από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, ή μέχρι το
τελωνείο προορισμού που βρίσκεται στο έδαφος αυτό.
Τα εμπορεύματα που κυκλοφορούν στο έδαφος της Κοινότητας βάσει δελτίων TIR θεωρούνται ως μη κοινοτικά
εμπορεύματα, εκτός αν αποδειχθεί ότι αυτά έχουν κοινοτικό χαρακτήρα.
Όσον αφορά τις παραβάσεις ή τις παρατυπίες, οι οποίες διαπιστώνονται κατά τη διάρκεια της μεταφοράς που εκτελείται
βάσει δελτίου TIR σε κάποιο κράτος μέλος, το εν λόγω κράτος θεωρείται αρμόδιο για την επιβολή τυχόν επιβαρύνσεων
258
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ή κυρώσεων. Σε περίπτωση που είναι αδύνατο να προσδιοριστεί το έδαφος στο οποίο διαπράχθηκε η παράβαση ή η
παρατυπία, θεωρείται ότι (η εν λόγω παράβαση ή παρατυπία) διαπράχθηκε στο κράτος μέλος όπου αυτή διαπιστώθηκε,
εκτός αν αποδειχτεί το αντίθετο.
Κάθε όχημα που πραγματοποιεί διεθνείς εμπορικές μεταφορές με το εν λόγω καθεστώς οφείλει να διαθέτει πιστοποιητικό
καταλληλότητας για τελωνειακή σφράγιση .
Γ. Διαφορές μεταξύ καθεστώτος TIR και καθεστώτος Κοινής/Κοινοτικής Διαμετακόμισης:

Το καθεστώς TIR εφαρμόζεται μόνον όταν κατά την έναρξη της διακίνησης υπάρχει πρόθεση τουλάχιστον ένα τμήμα
της μεταφοράς να πραγματοποιηθεί οδικά. Τέτοιος περιορισμός στο καθεστώς της Κοινής/Κοινοτικής Διαμετακόμισης
δεν υφίσταται.

Το καθεστώς TIR μπορεί να εφαρμοστεί όταν κατά την μεταφορά των εμπορευμάτων από το τελωνείο αναχώρησης
στο τελωνείο προορισμού μεσολαβούν σύνορα μεταξύ Ε.Ε. και τρίτων χωρών. Τέτοιος περιορισμός δεν υπάρχει
στην Κοινή/Κοινοτική Διαμετακόμιση.

Το δελτίο TIR είναι ταυτόχρονα παραστατικό διαμετακόμισης και τίτλος εγγύησης ενώ η δήλωση Κοινής/Κοινοτικής
Διαμετακόμισης είναι μόνο παραστατικό διαμετακόμισης και απαιτείται χωριστός τίτλος εγγύησης.

Το ποσό της εγγύησης για ένα δελτίο TIR είναι 60.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το ύψος των δασμοφορολογικών
επιβαρύνσεων που αντιστοιχούν στα εμπ/τα, ενώ στην Κοινή/Κοινοτική Διαμετακόμιση το ύψος της εγγύησης
καθορίζεται αφού προϋπολογισθούν οι αντίστοιχες επιβαρύνσεις.

Τα δελτία TIR εκτυπώνονται κεντρικά από την IRU και διανέμονται απ’ αυτήν στους εθνικούς εγγυοδοτικούς
οργανισμούς, στους οποίους απευθύνονται οι δικαιούχοι να τα προμηθευτούν. Στην Κοινή/Κοινοτική Διαμετακόμιση
ο κύριος υπόχρεος πρέπει να υποβάλλει το παραστατικό στην αρμόδια τελωνειακή αρχή και προσκομίσει εγγύηση ή
να είναι κάτοχος τίτλου εγγύησης..

Για να γίνει κάποιος κάτοχος δελτίου TIR πρέπει να είναι εγκεκριμένος χρήστης και να έχει αριθμό μητρώου, που
είναι μοναδικός (δίδεται από τον εγγυοδοτικό οργανισμό της χώρας όπου είναι ταξινομημένος ο θάλαμος φόρτωσης)
και αναγράφεται στο δελτίο TIR. Δεν υπάρχει τέτοια προϋπόθεση για τον κύριο υπόχρεο στην Κοινή/Κοινοτική
Διαμετακόμιση.

Για κάθε όχημα / θάλαμο φόρτωσης αντιστοιχεί ένα δελτίο TIR και σφραγίζεται πάντα ο θάλαμος φόρτωσης
ανεξάρτητα αν τα εμπ/τα είναι κοινοτικά ή τρίτων χωρών. Στην Κοινή/Κοινοτική Διαμετακόμιση μπορεί να
αντιστοιχούν, σε ένα όχημα, περισσότερα του ενός παραστατικά διαμετακόμισης και η τελωνειακή σφράγιση μπορεί
να τίθεται στα εμπ/τα (κιβώτια) και όχι στο θάλαμο φόρτωσης.

Στο καθεστώς TIR τα τελωνεία αναχώρησης/ προορισμού μπορεί να είναι μέχρι τέσσερα, ενώ στην Κοινή/Κοινοτική
Διαμετακόμιση για κάθε παραστατικό αντιστοιχεί ένα τελωνείο αναχώρησης και ένα τελωνείο προορισμού.
3.6.2.20.Επιβεβαίωση εξόδου από την Ε.Ε.
Σχετικές διατάξεις:
 Άρθρο 796 α-ε των ΔΕΚΤΚ.

ΕΔΥΟ Δ19Α 5012006 ΕΞ2012 (ΑΔΑ: Β44ΝΗ-ΘΔΝ) «Οδηγίες εφαρμογής ECS – ICISnet»
Η επιβεβαίωση εξόδου των εξαγομένων εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας γίνεται πλέον
ηλεκτρονικά (με μηνύματα).
259
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Το τελωνείο εξόδου κατά την φυσική έξοδο των εμπορευμάτων αποστέλλει το μήνυμα (ΙΕ518) «Αποτελέσματα Εξόδου»
στο τελωνείο εξαγωγής.
Αυτόματα πιστοποιείται η έξοδος των εμπορευμάτων στον διασαφιστή/εξαγωγέα με την αποστολή του μηνύματος
(ΙΕ599) «Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης της εξαγωγής», το οποίο εκτυπώνεται και παραδίδεται θεωρημένο από το
τελωνείο εξαγωγής στον ενδιαφερόμενο, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει και για την απαλλαγή από το ΦΠΑ.
Στις περιπτώσεις που το τελωνείο εξαγωγής ενημερώνεται από το τελωνείο εξόδου μέσω της λήψης σχετικού μηνύματος
ότι δεν επετράπη η έξοδος των εμπορευμάτων, τότε πραγματοποιεί έρευνα για διαπίστωση των πραγματικών λόγων
μη εξόδου των εμπορευμάτων προκειμένου να πράξει τα προβλεπόμενα στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί τέλεση
παράβασης ή όχι.
Στις περίπτωση που το τελωνείο εξαγωγής δεν λάβει το μήνυμα της επιβεβαίωσης εξόδου των εμπορευμάτων από το
τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, μέσα στην οριζόμενη από την διάταξη του άρθρου 796 Των ΔΕΚΤΚ προθεσμία των
ενενήντα (90) ημερών από την ημερομηνία αποστολής του μηνύματος (ΙΕ501) «Αναμενομένη έξοδος» στο τελωνείο
εξόδου, το τελωνείο εξαγωγής διεξάγει έρευνα διαπίστωσης εξόδου ή μη των εμπορευμάτων από την Κοινότητα.
Αποστέλλει μήνυμα (ΙΕ582) «Αναζήτηση για μη εξαχθείσα Εξαγωγή» στον εξαγωγέα/διασαφιστή ζητώντας πληροφορίες
για την συγκεκριμένη εξαγωγή, καθορίζοντας προθεσμία δέκα ημερών, για την παροχή των σχετικών πληροφοριών.
Ο εξαγωγέας/διασαφιστής ενημερώνει σχετικά το τελωνείο εξαγωγής με την αποστολή του μηνύματος (ΙΕ583)
υποδεικνύοντας το τελωνείο εξόδου και την ημερομηνία εξόδου των εμπορευμάτων. Ακολούθως το τελωνείο εξαγωγής
ζητά την επιβεβαίωση εξόδου από το υποδεικνυόμενο από τον εξαγωγέα τελωνείο, καθορίζοντας προθεσμία δέκα
ημερών, με την αποστολή του μηνύματος ΙΕ584 «Αίτημα Έρευνας Εξαγωγής» αναφέροντας και την ημερομηνία εξόδου
των εμπορευμάτων.
Στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ηλεκτρονικά η έξοδος των εμπορευμάτων, το τελωνείο εξαγωγής
ειδοποιεί τον εξαγωγέα /διασαφιστή προκειμένου να προσκομίσει εναλλακτικά στοιχεία απόδειξης της εξαγωγής, όπως:
 Αποδεικτικό μεσολαβούσας τράπεζας για την εισαγωγή, τον συμψηφισμό ή τη νόμιμη εκχώρηση του συναλλάγματος
για την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης εξαγωγής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο από το οποίο να αποδεικνύεται
η πληρωμή των αγαθών,

Φορτωτικά έγγραφα διακίνησης των αγαθών επικυρωμένα από τον οικονομικό φορέα, ο οποίος μετέφερε τα
εμπορεύματα εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Επικυρωμένο έγγραφο από τις τελωνειακές αρχές Κ-Μ ή χώρας εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε.
3.6.2.21.Carnet ATA.
Το 1961 ο Παγκόσμιος Οργανισμός τελωνείων (ΠΟΤ) - World Customs Organization (WCO) ενέκρινε την «Τελωνειακή
Σύμβαση του Carnet ATA για την προσωρινή εισαγωγή αγαθών» (Σύμβαση ΑΤΑ). Η Σύμβαση αυτή εμπλουτίσθηκε το
1990 με την γνωστή ως «Σύμβαση Κωνσταντινουπόλεως».
Το ακρωνύμιο ΑΤΑ είναι ένας συνδυασμός της γαλλικής και Αγγλικής φράσης "Admission Temporaire/Temporary
Admission".
Σχετικές διατάξεις:

Απόφ. 93/329/ΕΟΚ του Συμβουλίου.

Καν. (ΕΟΚ) 2365/91 της Επιτροπής.

άρθρα 451-453 και 457γ΄-461 των ΔΕΚΤΚ.
Σήμερα στην Σύμβαση ΑΤΑ μετέχουν 71 χώρες μεταξύ των οποίων και όλες οι χώρες της Ε.Ε.
260
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Το Carnet (Δελτίο) ATA είναι ένα διεθνές τελωνειακό παραστατικό και τίτλος εγγύησης ταυτόχρονα, χρησιμοποιείται
στις εμπορευματικές συναλλαγές μεταξύ χωρών της Σύμβασης ΑΤΑ, με εξαίρεση τις συναλλαγές μεταξύ των χωρών της
Ε.Ε.
Χρησιμοποιείται για να διευκολύνει την διέλευση των συνόρων από τελωνειακής πλευράς, αλλά και την προσωρινή
εισαγωγή και παραμονή εμπορευμάτων σε ένα κράτος, χωρίς την καταβολή των αναλογουσών δασμοφορολογικών
επιβαρύνσεων.
Στην Ελλάδα εκδίδεται από τα εξουσιοδοτημένα Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα
μετά από αίτημα των ενδιαφερομένων που πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

Το δελτίο εκδίδεται μόνο εφόσον πρόκειται για προσωρινή εξαγωγή επαγγελματικού ή επιστημονικού ή
παιδαγωγικού υλικού, εμπορικών δειγμάτων και διαφημιστικού υλικού, ειδών για επίδειξη ή χρησιμοποίηση σε
εκθέσεις, πανηγύρεις και συνέδρια.

Περιλαμβάνει εμπορεύματα που προορίζονται για ένα μόνο σκοπό, δηλαδή δεν μπορεί να εκδοθεί ένα δελτίο για
έκθεση και για επαγγελματικό υλικό.

Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να είναι εγγεγραμμένος σε ένα επιμελητήριο της χώρας μας και να είναι οικονομικά
τακτοποιημένος.
Το δελτίο ΑΤΑ εκδίδεται στα πλαίσια της σύμβασης ΑΤΑ και για εμπορεύματα που διακινούνται στην Ε.Ε. ελεύθερα
δασμών και λοιπών φόρων.
Οι κοινοτικές τελωνειακές αρχές δέχονται τα Δελτία ΑΤΑ που έχουν εκδοθεί σε χώρα συμβεβλημένη με τη σύμβαση
ΑΤΑ, δεόντως θεωρημένα από τις Αρχές που το εξέδωσαν.
Η αξία των περιλαμβανομένων εμπορευμάτων για κάθε δελτίο ΑΤΑ, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 14.674,00
ευρώ. Σε περίπτωση που πρόκειται για εμπορεύματα μεγαλύτερης αξία συμπληρώνεται και δεύτερο δελτίο ΑΤΑ, τρίτο
κλπ.
Η ισχύς του δελτίου ΑΤΑ δεν υπερβαίνει το έτος, πρέπει να επιστραφεί στο Επιμελητήριο το αργότερο εντός δέκα ημερών
από τη λήξη της ισχύος του, πρέπει να είναι τακτοποιημένο, δηλαδή όλα τα στελέχη να φέρουν πιστοποίηση των
αρμοδίων τελωνείων, ότι τα εμπορεύματα έχουν επανεξαχθεί από τη χώρα στην οποία είχαν προσωρινά εισαχθεί και
έχουν επανεισαχθεί στην Ελλάδα.
Όταν δεν υπάρχει βεβαίωση των αρμοδίων τελωνείων, περί επανεξαγωγής ή επανεισαγωγής των εμπορευμάτων, το
δελτίο δεν θεωρείται τακτοποιημένο. Επίσης το δελτίο δεν θεωρείται τακτοποιημένο, εάν η επανεξαγωγή των
εμπορευμάτων έγινε εκπρόθεσμα, χωρίς άδεια των αρμοδίων τελωνειακών αρχών.
Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής των εμπορευμάτων ή του δελτίου, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να
ενημερώνει την πλησιέστερη τελωνειακή αρχή ή τον εγγυοδοτικό οργανισμό.
3.6.2.22.Φορολογικές διαδικασίες κατά την εξαγωγή.
Οι φορολογικές διαδικασίες που τηρούνται κατά την εξαγωγή αφορούν την απαλλαγή από ΦΠΑ αγαθών και υπηρεσιών
κατά το άρθρο 24 του Κώδικα ΦΠΑ ή την επιστροφή του ΦΠΑ. Διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις:
1. Εξαγωγές κατά το άρθρο 24 παρ. 1 περ. α΄ του Κώδικα ΦΠΑ, δηλαδή εξαγωγή αγαθών εκτός της Κοινότητας, από
τον πωλητή ή από άλλο πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό του πωλητή. Ο εξαγωγέας οφείλει:
o Εάν τα εξαγόμενα αγαθά έχουν αποκτηθεί με απαλλασσόμενη από ΦΠΑ εισαγωγή, σύμφωνα με τις διατάξεις
της ΠΟΛ.1262/93, δηλαδή με την χρήση του Ειδικού Διπλότυπου Δελτίου Απαλλαγής (ΕΔΔΑ), να φροντίσει ώστε
261
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
η εξαγωγή τους να πραγματοποιηθεί εντός των προθεσμιών που προβλέπονται από την ΑΥΟ.
Δ.1163/678/Ε0017/2001 (ΦΕΚ 1173 Β).
o
να εκδώσει τιμολόγιο για τα εξαγόμενα αγαθά με την ένδειξη «ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΦΠΑ – ΕΞΑΓΩΓΗ»
o
να φροντίσει να παραλάβει, θεωρημένη από το τελωνείο εξαγωγής, την εκτύπωση του μηνύματος
«Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης Εξαγωγής» (ΙΕ599), ή, σε περίπτωση απόδειξης της εξαγωγής με εναλλακτικό
τρόπο, να παραλάβει σχετική βεβαίωση από το τελωνείο εξαγωγής.
2. Εξαγωγές κατά το άρθρο 24 παρ. 1 περ. β΄ του Κώδικα ΦΠΑ, δηλαδή εξαγωγή αγαθών εκτός της Κοινότητας, από
ταξιδιώτη μόνιμο κάτοικο τρίτης χώρας. Οι διαδικασίες για την περίπτωση αυτή περιγράφονται λεπτομερώς
παρακάτω στο σημείο 3.6.2.31.
Ως φορολογικές διαδικασίες κατά την εξαγωγή θα μπορούσαν να αναφερθούν και αυτές που σχετίζονται με το πρόσωπο
που διενεργεί την εξαγωγή, όπως:

Ο ορισμός ή όχι φορολογικού αντιπροσώπου, ανάλογα με την περίπτωση.

Η διαδικασία παραχώρησης ή όχι
του παρεμφερούς δικαιώματος διάθεσης αγαθών (βλ. σχετικά στο σημείο
3.6.1.11).
Εξυπακούεται ότι ο εξαγωγέας οφείλει να τηρεί και όλες τις υπόλοιπες φορολογικές διαδικασίες.
3.6.2.23.Απαλλαγή από ΦΠΑ – ΕΔΔΑ.
Το θέμα αυτό αναλύεται παραπάνω στο σημείο 3.6.1.12. Ειδικότερα σε σχέση με τις εξαγωγές αναφέρεται παραπάνω
στο σημείο 3.6.2.22.
3.6.2.24.EORI – Αριθμός Καταχώρησης και Αναγνώρισης Οικονομικών Φορέων (ΕΟRIEconomic Operator Registration and Identification)
Ο μοναδικός αριθμός καταχώρησης και αναγνώρισης των οικονομικών φορέων χορηγείται από την αρμόδια Τελωνειακή
Αρχή της χώρας μας (όλα τα μηχανογραφημένα Τελωνεία) ή από τις αρμόδιες Αρχές των άλλων Κ-Μ και αποτελεί
μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο στην Ε.Ε. για κάθε οικονομικό φορέα.
Ως οικονομικός φορέας νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο στα πλαίσια των επιχειρηματικών του
δραστηριοτήτων συμμετέχει σε συναλλαγές που διέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία.
Ειδικός αριθμός (ad hoc): Ο ειδικός αριθμός χρησιμοποιείται αποκλειστικά για συναλλαγές που διενεργούνται εντός της
ημέρας με το τελωνείο και δεν μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί από τον οικονομικό φορέα. Χορηγείται στον οικονομικό
φορέα που είτε είναι εγκατεστημένος στην Ελλάδα είτε σε Κ-Μ της Κοινότητας και στα πλαίσια των δραστηριοτήτων
του συναλλάσσεται με τις τελωνειακές αρχές της χώρας μας και δεν διαθέτει μοναδικό αριθμό αναγνώρισης (EORI) ή η
αρμόδια τελωνειακή αρχή δεν έχει τη δυνατότητα επιβεβαίωσης του μοναδικού αριθμού (EORI) του συναλλασσόμενου.
Χορηγείται επίσης όταν ο οικονομικός φορέας είναι εγκατεστημένος εκτός του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας και
στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του συναλλάσσεται με τις τελωνειακές αρχές της χώρας για τις διαδικασίες που
προβλέπονται στο άρθρο 4ιβ παράγραφος 3 των ΔΕΚΤΚ και δεν διαθέτει μοναδικό αριθμό αναγνώρισης ή η αρμόδια
αρχή δεν έχει τη δυνατότητα επιβεβαίωσης του μοναδικού αριθμού αναγνώρισης (EORI)
Οι οικονομικοί φορείς υποχρεούνται να διαθέτουν μοναδικό αριθμό αναγνώρισης (EORI) εφόσον συναλλάσσονται με τα
τελωνεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
262
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Διαδικασία έκδοσης EORI (Σχετική η ΑΥΟ 5024928/3086/A0019/30-06-09 (ΦΕΚ 1371 Β)).
Οικονομικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε χώρα της Ε.Ε.
Α. Όταν ο οικονομικός φορέας είναι νομικό πρόσωπο:
Ο ενδιαφερόμενος καταθέτει αίτηση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή με συνημμένα τα παρακάτω έγγραφα:
α) Το τελευταίο κωδικοποιημένο καταστατικό της Εταιρίας ή το αρχικό με όλες τις τροποποιήσεις και τα ΦΕΚ
δημοσίευσης αυτών.
β) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 από τον αιτούντα, με την οποία να δηλώνει:
o
ότι δεν έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση μοναδικού αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης EORI, σε άλλη
αρμοδία τελωνειακή αρχή της χώρας ή κράτους μέλους και
o
ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση γνωστοποίησης στην αρμόδια τελωνειακή αρχή, οποιασδήποτε μεταβολής των
στοιχείων του παραρτήματος 38δ των ΔΕΚΤΚ.
γ) Πρόσφατη βεβαίωση μεταβολής – μετάταξης από την αρμόδια για την φορολογία ΔΥΟ.
δ) Πρακτικά του Νομικού Προσώπου περί εκπροσώπησης της εταιρίας και ΦΕΚ δημοσίευσης αυτών.
Β. Όταν ο οικονομικός φορέας είναι φυσικό πρόσωπο:
Ο ενδιαφερόμενος καταθέτει αίτηση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή με συνημμένα τα παρακάτω έγγραφα:
α) Φωτοαντίγραφο δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας ή Διαβατηρίου
β) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 από τον αιτούντα, με την οποία να δηλώνει:
o
ότι δεν έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση μοναδικού αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης EORI, σε άλλη
αρμοδία τελωνειακή αρχή της χώρας ή κράτους μέλους και
o
ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση γνωστοποίησης στην αρμόδια τελωνειακή αρχή, οποιασδήποτε μεταβολής των
στοιχείων του παραρτήματος 38δ των ΔΕΚΤΚ.
γ) Πρόσφατη βεβαίωση μεταβολής – μετάταξης από την αρμόδια για την φορολογία ΔΟΥ.
Οικονομικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτη χώρα.
Όταν οι φορείς αυτοί πραγματοποιούν για πρώτη φορά συναλλαγές που διέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία
υποβάλλουν Αίτηση-Δήλωση χορήγησης μοναδικού αριθμού αναγνώρισης (EORI) στο μηχανογραφημένο τελωνείο
πρώτης συναλλαγής προσκομίζοντας τα παρακάτω έγγραφα και πιστοποιητικά:
Α. Όταν ο οικονομικός φορέας είναι νομικό πρόσωπο:
Ο ενδιαφερόμενος καταθέτει αίτηση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή με συνημμένα τα παρακάτω έγγραφα:
α) Επίσημο έγγραφο από το εμπορικό ή άλλο επιμελητήριο τρίτης χώρας ή άλλου κράτους μέλους, το οποίο παρέχει
δεδομένα αναγνώρισης του οικονομικού φορέα. Το εν λόγω έγγραφο πρέπει να είναι πρωτότυπο ή επίσημα
επικυρωμένο αντίγραφο και ισχύει εφόσον δεν έχει παρέλθει εξάμηνο από την έκδοσή του. Δύναται να ζητηθεί από
τις τελωνειακές αρχές επίσημη μετάφραση των εν λόγω εγγράφων.
β) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 από τον αιτούντα, με την οποία να δηλώνει:
-ότι δεν έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση μοναδικού αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης EORI, σε άλλη αρμοδία
τελωνειακή αρχή της χώρας ή κράτους μέλους και
263
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
-ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση γνωστοποίησης στην αρμόδια τελωνειακή αρχή, οποιασδήποτε μεταβολής των
στοιχείων του παραρτήματος 38δ των ΔΕΚΤΚ.
Β. Όταν ο οικονομικός φορέας είναι φυσικό πρόσωπο:
Ο ενδιαφερόμενος καταθέτει αίτηση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή με συνημμένα τα παρακάτω έγγραφα:
α) Ισχύον Διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο όπως καθορίζεται από το κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
και του Συμβουλίου αριθμ. 562/2006 της 15ης Μαρτίου 2006.
β) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 από τον αιτούντα, με την οποία να δηλώνει:
o
ότι δεν έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση μοναδικού αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης EORI, σε άλλη
αρμοδία τελωνειακή αρχή της χώρας ή κράτους μέλους και
o
ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση γνωστοποίησης στην αρμόδια τελωνειακή αρχή, οποιασδήποτε μεταβολής των
στοιχείων του παραρτήματος 38δ των ΔΕΚΤΚ.
Σε περίπτωση αποδοχής της Αίτησης - Δήλωσης του οικονομικού φορέα, καταχωρούνται τα στοιχεία του στο σύστημα
και αποδίδεται ο μοναδικός αριθμός αναγνώρισης EORI.
Η δομή του αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης οικονομικών φορέων EORI που είναι εγκατεστημένοι στην Ελλάδα
αποτελείται:

Τον κωδικό ISO alpha-2 (GR) της χώρας μας και

Τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου Α.Φ.Μ. του Οικονομικού Φορέα.
Η δομή του αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης οικονομικών φορέων EORI, ο οποίος χορηγείται από τις τελωνειακές
αρχές της χώρας μας στους οικονομικούς φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτες χώρες, αποτελείται από:

Τον κωδικό ISO alpha-2 της χώρας μας και

Τον κωδικό της χώρας ISO alpha-2 στην οποία είναι εγκατεστημένος ο οικονομικός φορέας, όπως αυτός έχει
καθορισθεί από την σχετική κοινοτική νομοθεσία και

Τον αύξοντα συστηματικό αριθμό που παράγεται από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων.
Ο μοναδικός αριθμός καταχώρησης και αναγνώρισης EORI χρησιμοποιείται από τον οικονομικό φορέα σε όλες τις
συναλλαγές του με τις τελωνειακές αρχές όλων των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και κατά την
ανταλλαγή πληροφοριών από τις τελωνειακές αρχές όσον αφορά στην διακίνηση των εμπορευμάτων.
Οι εξωτερικοί χρήστες (επιχειρήσεις κλπ) μπορούν να επαληθεύσουν την ισχύ ενός EORI στην ιστοσελίδα
http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/eos/eori_validation.jsp?Lang=el
Περισσότερες πληροφορίες στη ιστοσελίδα της τελωνειακής υπηρεσίας
https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet/faq?catid=10255959&subcatid=10261341 .
3.6.2.25.ICISnet.
Το ICISnet υποστηρίζει την ηλεκτρονική υποβολή και διαχείριση του συνόλου των τελωνειακών παραστατικών και την
ηλεκτρονική επικοινωνία δια μέσου της ανταλλαγής ηλεκτρονικών μηνυμάτων μεταξύ των τελωνειακών αρχών και των
εμπλεκομένων οικονομικών φορέων κατά τη διεκπεραίωση των τελωνειακών διαδικασιών και διατυπώσεων.
264
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Όπως αναφέρεται και στο σημείο 3.6.8.8 της παρούσας μελέτης, η Ελληνική Τελωνειακή Διοίκηση έχει αναπτύξει την
διαδικτυακή πύλη http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet, που αποτελεί σοβαρό εργαλείο, όπου ο
κάθε πολίτης και οικονομικός φορέας μπορεί, πέρα από το ICISnet, τα υποσυστήματα και τις εφαρμογές του, να βρει
κάθε είδους πληροφορίες για τελωνειακά και συναφή θέματα. Αναλυτικές πληροφορίες για την χρήση της διαδικτυακής
αυτής πύλης θα βρει ο ενδιαφερόμενος στην ίδια αυτή πύλη (αρχική / έγγραφα και πληροφορίες / γενικές πληροφορίες
/ ICISnet_PORTAL Εγχειρίδιο Χρήσης).
Με την ΑΥΟ Δ19Α 5041533 ΕΞ2013 (ΦΕΚ 3051 Β), τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή, από 3-12-2013, το πληροφορικό
σύστημα Τελωνειακών Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ICISnet, που απαρτίζεται από τα παρακάτω υποσυστήματα,
εφαρμογές και υπηρεσίες:

Διαδικτυακής Πύλης

Ηλεκτρονικής υποβολής και ενημέρωσης εξέλιξης διαδικασίας

Δηλωτικών και Διαχείρισης Εμπορευμάτων

Εισαγωγών - Εξαγωγών

Διαμετακόμισης

Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης

Διαχείρισης Ειδικών Πληροφοριών και Υποθέσεων

Διαχείρισης Δασμολογίου

Διαχείρισης Φυσικών και Ανθρωπίνων Πόρων

Διαχείρισης Αξιών Εμπορευμάτων

Λήψης Αποφάσεων και Ανάλυσης Κινδύνων (DSS)

Παρακολούθησης της διαθεσιμότητας και της συνέχειας του συστήματος

Ηλεκτρονικής Διαχείρισης εγγυήσεων

Λογιστικής Διαχείρισης και Ηλεκτρονικών Πληρωμών

Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Αδειών/Εγκρισεων

Ηλεκτρονικής Πιστοποίησης και Διαχείρισης Χρηστών

Υποστηρικτικών Εφαρμογών.
Στο ICISnet υπάρχουν τρεις γενικές κατηγορίες χρηστών:
1.
Εσωτερικοί χρήστες: τελωνειακοί υπάλληλοι και διαχειριστές του συστήματος που έχουν πρόσβαση τόσο στα
υπάρχοντα υποσυστήματα, όσο και στις νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες μέσω της διαδικτυακής πύλης του ICISnet
στο εσωτερικό δίκτυο του Υπουργείου. Στην κατηγορία των εσωτερικών χρηστών, αλλά με άλλες αρμοδιότητες και
δικαιώματα εντάσσονται επίσης οι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ/νσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
2.
Εξωτερικοί εξουσιοδοτημένοι χρήστες: Οικονομικοί φορείς (εισαγωγείς, μεταφορείς, αντιπρόσωποι, διαχειριστές
κλπ) οι οποίοι αποκτούν δικαίωμα χρήσης ηλεκτρονικών υπηρεσιών με την προβλεπόμενη διαδικασία πιστοποίησης.
Οι χρήστες αυτοί έχουν πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες με διαφορετικά δικαιώματα πρόσβασης σε σχέση
με τους εσωτερικούς χρήστες μέσω της ίδιας διαδικτυακής πύλης. Η αλληλεπίδραση με το σύστημα γίνεται με
χρήση προσωπικού κωδικού πρόσβασης και ψηφιακών πιστοποιητικών.
3.
Εξωτερικοί χρήστες (κοινό) με ελεύθερη πρόσβαση: χρήστες με δυνατότητα ανάκτησης δημοσιευμένων πληροφοριών από τη διαδικτυακή πύλη (portal) του ICISnet.
265
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η χρήση από τους εξωτερικούς χρήστες των εφαρμογών του πληροφορικού συστήματος επιτρέπεται μόνο από αρμοδίως
πιστοποιημένους χρήστες. Η πρόσβαση στις εφαρμογές του συστήματος γίνεται με τη χρήση κωδικών ασφαλείας, την
αποκλειστική ευθύνη φύλαξης και χρησιμοποίησης των οποίων έχει ο πιστοποιημένος χρήστης.
Ο τελωνειακός αντιπρόσωπος δύναται να χρησιμοποιεί τις εφαρμογές του συστήματος, μόνο μετά από παροχή
ηλεκτρονικής εξουσιοδότησης από τον συναλλασσόμενο τον οποίο εκπροσωπεί, ενώ υπάρχει και δυνατότητα, σε
ορισμένες περιπτώσεις, έγγραφης εξουσιοδότησης που προσκομίζεται στο Τελωνείο και καταχωρείται στο υποσύστημα
του Μητρώου από τον αρμόδιο τελωνειακό υπάλληλο.
Θεωρητικά, με την χρήση του ICISnet, καλύπτεται σχεδόν πλήρως η ηλεκτρονική συναλλαγή με τις τελωνειακές αρχές.
Πρακτικά όμως η Ελληνική Τελωνειακή Διοίκηση διατηρεί κάποιες διαδικασίες, για την διεκπεραίωση των οποίων
απαιτείται η φυσική παρουσία του συναλλασσομένου στα Τελωνεία.
Για κάθε είδους λεπτομέρειες επί του ICISnet, οι εξωτερικοί χρήστες / οικονομικοί φορείς, μπορούν να συμβουλευθούν
τον Οδηγό της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων & ΕΦΚ «Νέο Ηλεκτρονικό Περιβάλλον στις Τελωνειακές Συναλλαγές – Τι
θα
ισχύσει
από
3-12-2013»
στην
διαδικτυακή
της
Τελωνειακής
Υπηρεσίας
http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet.
3.6.2.26.Απλουστευμένες διαδικασίες (εξαγωγής, καταγωγής κ.λπ.).
Με τον καν. 1192/08 της Επιτροπής, για την τροποποίηση των ΔΕΚΤΚ, θεσπίσθηκαν νέες διατάξεις που αφορούν στη
διαδικασία χορήγησης αδειών απλουστευμένων διαδικασιών κατά την εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων και
προβλέφθηκαν κοινά κριτήρια αξιολόγησης των όρων και προϋποθέσεων χορήγησης, τόσο εθνικών αδειοδοτήσεων όσο
και των ενιαίων αδειών για την απλουστευμένη διασάφηση και τη διαδικασία εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον
ενδιαφερόμενο τόπο.
Σκοπός του εν λόγω κανονισμού είναι η εναρμόνιση και η απλούστευση του περιβάλλοντος αδειοδότησης τόσο σε εθνικό
όσο και σε επίπεδο Ε.Ε. με αποτέλεσμα την ομοιόμορφη εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη.
Στην ιστοσελίδα της τελωνειακής υπηρεσίας και στην υπηρεσία «Απλουστευμένες διαδικασίες Εισαγωγής / Εξαγωγής
υπάρχουν αναρτημένες όλες οι σχετικές διατάξεις, καθώς και σχετικές ΕΔΥΟ.
Άδεια για την διαδικασία απλουστευμένης διασάφησης και άδειας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον
εξαγωγέα τόπο.
Η χρήση της άδειας αυτής παρέχει στον κάτοχό της την δυνατότητα, αφενός, να έχει λιγότερη φυσική παρουσία στο
τελωνείο και, αφετέρου, τον απαλλάσσει από την προσκόμιση των εμπορευμάτων στο τελωνείο εξαγωγής.
Με την ΑΥΟ Δ19Α 5030435 ΕΞ2012 (ΦΕΚ 2254 Β) που τροποποιήθηκε με την ΑΥΟ Δ19Α 5041269 ΕΞ2013 (ΦΕΚ 3149
Β) και την ΕΔΥΟ Δ19Α 5040146 ΕΞ2013 ρυθμίζονται οι επί μέρους διαδικασίες, οι όροι και οι προϋποθέσεις που αφορούν
στην έκδοση άδειας χρήσης απλουστευμένης διασάφησης και άδειας για τον εκτελωνισμό στον οριζόμενο από τον
εξαγωγέα τόπο και παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή των διαδικασιών αυτών.
Ειδικότερα ορίζονται:
1. Οι τελωνειακές αρχές που είναι αρμόδιες για την υποβολή και αποδοχή της αίτησης για την έκδοση άδειας χρήσης
της διαδικασίας απλουστευμένης διασάφησης και της άδειας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εξαγωγέα τόπο,
καθώς και για την αναστολή, τροποποίηση και ανάκληση τους.
266
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2. Οι τελωνειακές αρχές που είναι αρμόδιες για τον έλεγχο και επανέλεγχο της τήρησης των απαιτούμενων προϋποθέσεων και κριτηρίων έκδοσης των παραπάνω αδειών απλουστευμένων διαδικασιών ή την επαναξιολόγηση
αυτών.
3. Η ανάθεση μέρους των ελέγχων που απαιτούνται κατά τη διαδικασία έκδοσης ή επαναξιολόγησης των αδειών
απλουστευμένων διαδικασιών σε άλλες τελωνειακές αρχές, διαφορετικές από την αρμόδια αρχή έκδοσης.
4. Τα έγγραφα και πιστοποιητικά που πρέπει να επισυνάπτονται στην αίτηση για την έκδοση άδειας απλουστευμένης
διασάφησης και άδειας διαδικασίας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εξαγωγέα τόπο.
5. Οι υποχρεώσεις και διαδικασίες που πρέπει να τηρούνται από τους εξαγωγείς, που είναι κάτοχοι αδειών
απλουστευμένων διαδικασιών.
6. Τα είδη των εμπορευμάτων που εξαιρούνται από την ρύθμιση αυτή.
7. Ειδικότερες προϋποθέσεις που απαιτούνται για ορισμένα εμπορεύματα που υπόκεινται σε απαγορεύσεις και
περιορισμούς κατά την εξαγωγή, προκειμένου να ενταχθούν στις απλουστευμένες διαδικασίες.
Αρμόδια αρχή για την έκδοση της άδειας χρήσης της διαδικασίας απλουστευμένης διασάφησης και της άδειας χρήσης
της διαδικασίας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εξαγωγέα τόπο ορίζεται η Τελωνειακή Περιφέρεια στη χωρική
αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η έδρα της
επιχείρησης ή η Τελωνειακή Περιφέρεια στη χωρική αρμοδιότητα της
οποίας τηρούνται οι βασικές λογιστικές καταχωρήσεις του αιτούντος.
Για τη χορήγηση άδειας απλουστευμένης διασάφησης ή διαδικασίας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εξαγωγέα
τόπο, υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια αίτηση, στην οποία επισυνάπτονται τα παρακάτω
πιστοποιητικά και έγγραφα:
1. Αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας των φυσικών προσώπων με σκοπό την αυτεπάγγελτη αναζήτηση του ποινικού
Μητρώου τους από την αρμόδια τελωνειακή αρχή καθώς και ο αριθμός φορολογικού μητρώου του αιτούντα, του
υπευθύνου της εταιρίας για τελωνειακά θέματα και του προσώπου που διοικεί ή ασκεί τον έλεγχο στην εταιρία,
εφόσον είναι διαφορετικό πρόσωπο από τον αιτούντα.
2. Τελευταίο κωδικοποιημένο καταστατικό της εταιρίας ή αρχικό καταστατικό με όλες τις τροποποιήσεις και τα ΦΕΚ
δημοσίευσης αυτών.
3. Πιστοποιητικό από το Πρωτοδικείο περί μη πτωχεύσεως και περί μη κατάθεσης αίτησης πτωχεύσεως της εταιρίας.
4. Ερωτηματολόγιο αυτό-αξιολόγησης, που συμπληρώνεται από τον ενδιαφερόμενο για την χορήγηση άδειας
απλουστευμένων διαδικασιών, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πληροί τα κατά περίπτωση προβλεπόμενα κριτήρια
για την χορήγηση της άδειας.
5. Έγγραφη υπεύθυνη δήλωση του αιτούντα περί έγκαιρης προειδοποίησης μετά την έκδοση της άδειας, για
ενδεχόμενες μεταβολές στις δραστηριότητες, στην οργάνωση και στις διαδικασίες που εφαρμόζει η εταιρία.
Σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης, η αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια γνωστοποιεί στον αιτούντα την αποδοχή της
αίτησης και κοινοποιεί αντίγραφο της αίτησης μαζί με τελευταίο κωδικοποιημένο καταστατικό της εταιρίας ή το αρχικό
καταστατικό με όλες τις τροποποιήσεις (και τα ΦΕΚ δημοσίευσης τους) και το επισυναπτόμενο στην αίτηση
ερωτηματολόγιο αυτό-αξιολόγησης στην αρμόδια Ελεγκτική Υπηρεσία Τελωνείων (ΕΛΥΤ) του τόπου εγκατάστασης του
εξαγωγέα, προκειμένου να διενεργήσει τον έλεγχο και να συντάξει τη σχετική έκθεση αποτελεσμάτων ελέγχου.
Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, η αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια κοινοποιεί εγγράφως στον αιτούντα τους
λόγους απόρριψης και του παρέχει τη δυνατότητα να ασκήσει το δικαίωμα ακρόασης, προκειμένου να εκθέσει τις
απόψεις του, εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών. Σε περίπτωση που και μετά την έκθεση των
267
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
απόψεων του αιτούντα, εξακολουθούν να υφίστανται οι λόγοι απόρριψης, η αρμόδια αρχή, με αιτιολογημένη απόφασή
κοινοποιεί στον αιτούντα, τους λόγους απόρριψης της αίτησης.
Η άδεια χρήσης της διαδικασίας απλουστευμένης διασάφησης ή της διαδικασίας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον
εξαγωγέα τόπο, εκδίδεται μέσω του μηχανογραφικού συστήματος ICISnet, κοινοποιείται στον αιτούντα εξαγωγέα, ο
οποίος δεσμεύεται για την αποδοχή των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτή, καθώς και στα εμπλεκόμενα αρμόδια
Τελωνεία.
Η εκδοθείσα άδεια τίθεται σε ισχύ την 10η εργάσιμη ημέρα από την ημερομηνία έκδοσής της και η διάρκειά της είναι
απεριόριστη.
Η άδεια αναστέλλεται ή ανακαλείται, για λόγους παραβάσεως της τελωνειακής νομοθεσίας κλπ , από την αρμόδια αρχή
έκδοσης της.
Εξαιρούνται από τη χορήγηση άδειας χρήσης απλουστευμένης διασάφησης και άδειας εκτελωνισμού στον οριζόμενο από
τον εξαγωγέα τόπο, τα παρακάτω εμπορεύματα:
α) Πολιτιστικά αγαθά.
β) Όπλα και πυρομαχικά που απαριθμούνται στο ν. 2168/93 και στον Κοινό Κατάλογο Στρατιωτικού Εξοπλισμού της
Ε.Ε.
γ) Επικίνδυνα χημικά προϊόντα που περιλαμβάνονται στα Παραρτήματα I και V του καν.(ΕΚ) 689/2008.
δ) Εμπορεύματα που υπόκεινται σε απαγορεύσεις και περιορισμούς κατά την εξαγωγή τους προς ορισμένες χώρες,
βάσει αποφάσεων του ΟΗΕ και της Ε.Ε.
ε) Είδη διττής χρήσης που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα IV του Καν.(ΕΚ)428/2009, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
στ) Τα προϊόντα που υπόκεινται σε ΕΦΚ και τα αυτοκίνητα οχήματα.
Επιτρέπεται ωστόσο η χρήση της διαδικασίας απλουστευμένης διασάφησης εξαγωγής σε εγκεκριμένους αποθηκευτές
προϊόντων ΕΦΚ και αυτοκίνητων οχημάτων.
Η απλουστευμένη διασάφηση εξαγωγής υποβάλλεται ηλεκτρονικά και συμπληρώνεται σύμφωνα με την ΕΔΥΟ Δ19Α
5040146 ΕΞ2013.
Ο κάτοχος άδειας χρήσης διαδικασίας εκτελωνισμού στις εγκαταστάσεις του ή σε άλλο τόπο που έχει εγκριθεί από τις
τελωνειακές αρχές, υποχρεούται να τηρεί Ειδικό Λογιστικό Βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή, το οποίο φυλάσσει για 10
χρόνια στην έδρα του, μαζί με τα επισυναπτόμενα στο παραστατικό εξαγωγής έγγραφα, στο δε βιβλίο καταχωρεί τα
εμπορεύματα τα οποία θέτει στο καθεστώς της εξαγωγής, γνωστοποιώντας άμεσα στο αρμόδιο τελωνείο τα στοιχεία
της λογιστικής εγγραφής.
Άδεια Εγκεκριμένου Εξαγωγέα
Ο κάτοχός της έχει δυνατότητα στα πλαίσια της προβλεπόμενης απλοποιημένης διαδικασίας:

να πιστοποιεί ο ίδιος την προτιμησιακή καταγωγή με δήλωσή του στο τιμολόγιο ή σε άλλο εμπορικό έγγραφο, αντί
της έκδοσης πιστοποιητικών EUR.-1 ή EUR – MED από την αρμόδια τελωνειακή αρχή.

να πιστοποιεί την ελεύθερη κυκλοφορία εκδίδοντας ο ίδιος το πιστοποιητικό A.TR (για εξαγωγές στην Τουρκία),
χωρίς να προσκομίζει το πιστοποιητικό αυτό για θεώρηση στο τελωνείο κατά τον χρόνο της εξαγωγής.
Με την ΑΥΟ Δ17Γ 5005477 ΕΞ2012 (ΑΔΑ: Β44ΥΗ-Α3Σ), που εκδόθηκε σε εκτέλεση σχετικών κοινοτικών διατάξεων και
την ΕΔΥΟ Δ17Γ 5026804 ΕΞ2012 (ΑΔΑ: Β4ΛΝΗ-5Ξ3), ορίζονται όλα τα σχετικά με την έκδοση της Άδειας Εγκεκριμένου
Εξαγωγέα, καθώς επίσης και για τον τρόπο απόδειξης της προτιμησιακής καταγωγής ή της ελεύθερης κυκλοφορίας των
προς εξαγωγή εμπορευμάτων από τον ίδιο τον εξαγωγέα.
268
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Άδεια Εγκεκριμένου Εμπόρου (νωπών οπωροκηπευτικών).
Παρέχει την δυνατότητα στον κάτοχό της να εκδίδει ο ίδιος Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης, που είναι απαραίτητο
προσαρτώμενο έγγραφο στην διασάφηση εξαγωγής των προϊόντων αυτών ( Σχετική νομοθεσία για τον Εγκεκριμένο
Έμπορο: Καν (ΕΕ) 543/11, ΚΥΑ 2533/63997/2013 και Εγκυκλ. 4453/116157/ 2013 ΥΠΑΑΤ).
3.6.2.27.Εγκεκριμένος Οικονομικός Φορέας (ΕΟΦ) ή Authorized Economic Operator
(ΑΕΟ).
Εγκεκριμένος είναι ο Οικονομικός Φορέας, ο οποίος είναι αξιόπιστος σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο
των τελωνειακών πράξεων που διενεργεί και επομένως δικαιούται να απολαμβάνει συγκεκριμένα οφέλη σε ολόκληρη
την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανάλογα με τον τύπο του πιστοποιητικού που του χορηγείται.
Η χορήγηση του πιστοποιητικού και η αναγνώριση της ιδιότητας ως Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα σε αξιόπιστους
οικονομικούς φορείς δίδει σε αυτούς το δικαίωμα να επωφελούνται τόσο σε επίπεδο απλουστεύσεων που προβλέπονται
από την τελωνειακή νομοθεσία όσο και σε επίπεδο διευκολύνσεων όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους.
Σημαντικό πλεονέκτημα για έναν οικονομικό φορέα αποτελεί η αναγνώριση του ως εγκεκριμένου, καθώς συνεπάγεται
την συμμόρφωση του φορέα με πολύ αυστηρά κριτήρια τα οποία θέτει η Ε.Ε. Εάν ακόμη ο φορέας είναι εγκεκριμένος
και ως προς τις προϋποθέσεις ασφαλείας και προστασίας, τότε αποτελεί πιστοποίηση συναλλακτικής φερεγγυότητας και
αξιοπιστίας.
Όλα τα παραπάνω αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα στα πλαίσια αμοιβαίας συμφωνίας του προγράμματος ΑΕΟ της Ε.Ε.
με αντίστοιχα προγράμματα τρίτων χωρών, καθώς οι συμφωνίες συνεπάγονται ακόμη ταχύτερο τελωνισμό
εμπορευμάτων, αλλά και αναγνώριση αξιοπιστίας του οικονομικού φορέα και πέραν των συνόρων της Ε.Ε.
Χορήγηση Πιστοποιητικού ΑΕΟ – Διαδικασία Έκδοσης.
Αίτηση για χορήγηση πιστοποιητικού ΑΕΟ μπορούν να υποβάλλουν μόνο οι οικονομικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι
στο έδαφος της Ε.Ε. εφόσον βέβαια στα πλαίσια των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων
συμμετέχουν σε
δραστηριότητες που διέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία (δηλαδή οικονομικοί φορείς που εμπλέκονται στη διεθνή
εφοδιαστική αλυσίδα, όπως κατασκευαστές, εξαγωγείς, μεταφορείς, εκτελωνιστές, διαμεταφορείς, εισαγωγείς,
διαχειριστές αποθηκών).
Εξαίρεση, όσον αφορά την εγκατάσταση στο τελωνειακό έδαφος της κοινότητας, αποτελεί η σύναψη διεθνούς
συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε και τρίτης χώρας στην οποία είναι εγκατεστημένος ο οικονομικός φορέας και η περίπτωση
αεροπορικής ή ναυτιλιακής εταιρίας που δεν είναι εγκατεστημένη στην Κοινότητα, αλλά διαθέτει σε αυτή περιφερειακό
γραφείο και επωφελείται των ήδη υφισταμένων απλοποιήσεων.
Η αίτηση για την χορήγηση πιστοποιητικού ΑΕΟ υποβάλλεται γραπτώς ή σε ηλεκτρονική μορφή σε ειδικό έντυπο, στην
αρμόδια τελωνειακή αρχή του Κ-Μ που έχει την καλύτερη δυνατή γνώση για τις τελωνειακές δραστηριότητες του
αιτούντος. Για την Ελλάδα, αρμόδιες τελωνειακές αρχές είναι η Τελωνειακή Περιφέρεια Αττικής και η
Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης.
Στην αίτηση επισυνάπτονται τα ακόλουθα έγγραφα και πιστοποιητικά:
269
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
α) Αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας των φυσικών προσώπων με σκοπό την αυτεπάγγελτη αναζήτηση ποινικού
μητρώου από την αρμόδια αρχή και ο ΑΦΜ για τα ακόλουθα πρόσωπα:
o
του αιτούντα
o
του προσώπου που διοικεί την εταιρία ή ασκεί τον έλεγχο της εταιρίας εφόσον είναι διαφορετικό από τον
αιτούντα
o
του νόμιμου αντιπρόσωπου της εταιρίας για τελωνειακά θέματα (εκτελωνιστής) και εφόσον υπάρχει, του
πληρεξούσιου δικηγόρου της εταιρίας που εκπροσωπεί τον αιτούντα σε θέματα τελωνειακής νομοθεσίας ενώπιον
δικαστηρίων
o
του υπεύθυνου της αρμόδιας διεύθυνσης ή τμήματος της εταιρίας για τελωνειακά θέματα
β) Υπεύθυνες Δηλώσεις του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 από τον αιτούντα, από το πρόσωπο που διοικεί την εταιρία ή
ασκεί τον έλεγχο της εταιρίας και από τον υπεύθυνο της αρμόδιας διεύθυνσης ή τμήματος της εταιρίας για
τελωνειακά θέματα.
γ) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 του νόμιμου αντιπροσώπου της εταιρίας για τελωνειακά θέματα
(εκτελωνιστής).
δ) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 του πληρεξούσιου δικηγόρου της εταιρίας, εφόσον υπάρχει,
που εκπροσωπεί τον αιτούντα σε θέματα τελωνειακής νομοθεσίας ενώπιον δικαστηρίων.
ε) Φορολογική ενημερότητα της εταιρίας.
στ) Τελευταίο κωδικοποιημένο καταστατικό της Εταιρίας ή αρχικό καταστατικό με όλες τις τροποποιήσεις και τα ΦΕΚ
δημοσίευσης αυτών.
ζ)
Βεβαίωση έναρξης επιτηδεύματος.
η) Πρακτικά του Νομικού Προσώπου περί εκπροσώπησης της εταιρίας και ΦΕΚ Δημοσίευσης αυτών.
θ) Πιστοποιητικό από το Πρωτοδικείο περί μη πτωχεύσεως και περί μη κατάθεσης αίτησης πτωχεύσεως της εταιρίας.
ι)
Συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης.
ια) Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 από τον αιτούντα ότι δεν έχει υποβάλει αίτηση για χορήγηση
πιστοποιητικού εγκεκριμένου οικονομικού φορέα σε άλλη αρμόδια αρχή της χώρας ή άλλου Κράτους Μέλους.
ιβ) Έγγραφη δήλωση του αιτούντος περί συμφωνίας ή διαφωνίας του, για δημοσίευση των πληροφοριών του
πιστοποιητικού ΑΕΟ στον κατάλογο των εγκεκριμένων οικονομικών φορέων που αναφέρεται στο άρθρο 14κδ, παρ.
4 των ΔΕΚΤΚ
ιγ) Έγγραφη δήλωση του αιτούντος περί έγκαιρης προειδοποίησης για ενδεχόμενες μεταβολές στις δραστηριότητες,
στην οργάνωση και στις διαδικασίες που εφαρμόζει η εταιρία.
Η τελωνειακή αρχή που θα παραλάβει την αίτηση εξετάζει τα κριτήρια χορήγησης του πιστοποιητικού. Για την εξέταση
των κριτηρίων αυτών οι αρμόδιες Τελωνειακές Περιφέρειες συνεπικουρούνται από τις κατά τόπον αρμόδιες Ελεγκτικές
Υπηρεσίες Τελωνείων (ΕΛΥΤ), την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και ενδεχομένως από το κατά τόπο
αρμόδιο Τελωνείο. Εφόσον τα ανωτέρω κριτήρια πληρούνται, η Τελωνειακή Περιφέρεια χορηγεί το πιστοποιητικό. Το
πιστοποιητικό ΑΕΟ τίθεται σε ισχύ την δεκάτη ημέρα από την έκδοση του.
Σχετικά με τις Πολυεθνικές, Θυγατρικές, Ομίλους Εταιρειών, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό ΑΕΟ, γιατί κάθε μία από
τις εταιρείες στον όμιλο αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο. Στην περίπτωση παραρτήματος εταιρίας δεν χρειάζεται
ξεχωριστή αίτηση γιατί το παράρτημα δεν αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο.
Είδη Πιστοποιητικών ΑΕΟ – Πλεονεκτήματα.
Τα είδη πιστοποιητικών ΑΕΟ που δύνανται να χορηγούνται από τις αρμόδιες αρχές έκδοσης είναι τα ακόλουθα:
270
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Α. Πιστοποιητικό τύπου «ΑΕΟC» - Τελωνειακών Απλουστεύσεων. Ο κάτοχος αυτού του πιστοποιητικού από την
ημερομηνία έναρξης ισχύος τυγχάνει των παρακάτω διευκολύνσεων:

Εφόσον ζητήσει την μεταγενέστερη χρήση απλοποιημένων διαδικασιών, κατά την διαδικασία έκδοσης των
αντιστοίχων πιστοποιητικών δεν χρειάζεται η τελωνειακή αρχή να επανεξετάσει τα κριτήρια που ήδη έχουν ελεγχθεί
κατά την έκδοση του πιστοποιητικού ΑΕΟ.

Επιλέγεται για λιγότερους φυσικούς ελέγχους των εμπορευμάτων ή ελέγχους εγγράφων κατά το στάδιο τήρησης
των τελωνειακών διατυπώσεων και λιγότερους λογιστικούς ελέγχους όπου αυτοί απαιτούνται σύμφωνα με τις
εθνικές και κοινοτικές διατάξεις, σε σχέση με τους υπόλοιπους οικονομικούς φορείς.

Στην περίπτωση που επιλεγεί για φυσικό έλεγχο των εμπορευμάτων του ή για έλεγχο εγγράφων κατά το στάδιο
τήρησης των τελωνειακών διατυπώσεων, αυτός διενεργείται κατά προτεραιότητα έναντι των υπόλοιπων
οικονομικών φορέων.

Δικαιούται να ζητήσει από το αρμόδιο τελωνείο, τη διενέργεια του φυσικού ελέγχου των εμπορευμάτων σε χώρο
διαφορετικό από αυτόν που έχουν προσκομιστεί τα εμπορεύματα, υπό την προϋπόθεση ότι το τελωνείο εγκρίνει
την μετακίνηση των εμπορευμάτων.
Β. Πιστοποιητικό τύπου «ΑΕΟS» - Ασφάλεια και Προστασία: Το πιστοποιητικό χορηγείται στους οικονομικούς φορείς
που θέλουν να ωφεληθούν από διευκολύνσεις σε τελωνειακούς ελέγχους σχετικούς με την ασφάλεια και προστασία. Ο
κάτοχος αυτού του πιστοποιητικού τυγχάνει των παρακάτω διευκολύνσεων:

Επιλέγεται για λιγότερους ελέγχους ασφάλειας και προστασίας κατά την είσοδο και έξοδο των εμπορευμάτων στο
τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., σε σχέση με τους υπόλοιπους οικονομικούς φορείς.

Στην περίπτωση που επιλεγεί για έλεγχο ασφάλειας και προστασίας, αυτός διενεργείται κατά προτεραιότητα έναντι
των υπόλοιπων οικονομικών φορέων.

Δικαιούται να ζητήσει από το αρμόδιο τελωνείο, τη διενέργεια του φυσικού ελέγχου των εμπορευμάτων σε χώρο
διαφορετικό από αυτόν που έχουν προσκομιστεί τα εμπορεύματα, υπό την προϋπόθεση ότι το τελωνείο εγκρίνει
την μετακίνηση των εμπορευμάτων.

Υπό την προϋπόθεση ότι δεν διακυβεύεται η διενέργεια του ελέγχου, ειδοποιείται για τον έλεγχο των εμπορευμάτων
στην περίπτωση που τα εμπορεύματα κατά την είσοδο ή έξοδό τους από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας
επιλεγούν για έλεγχο.

Καταθέτει συνοπτικές διασαφήσεις εισόδου και εξόδου με λιγότερα στοιχεία από τα απαιτούμενα σύμφωνα με τα
οριζόμενα στο άρθρο 14β παρ. 3 των ΔΕΚΤΚ.
Γ. Πιστοποιητικό τύπου «AEOF» - Τελωνειακές Απλουστεύσεις - Ασφάλεια και Προστασία. Το πιστοποιητικό χορηγείται
στους οικονομικούς φορείς που θέλουν να ωφεληθούν τόσο από απλοποιήσεις που προβλέπονται από την τελωνειακή
νομοθεσία , όσο και από διευκολύνσεις σε τελωνειακούς ελέγχους σχετικούς με την ασφάλεια και προστασία. Ο κάτοχος
αυτού του πιστοποιητικού τυγχάνει των παρακάτω διευκολύνσεων:

Εφόσον ζητήσει την μεταγενέστερη χρήση απλοποιημένων διαδικασιών, κατά τη διαδικασία έκδοσης των
αντίστοιχων αδειών που αναφέρονται στο άρθρο 14β παρ. 1 των ΔΕΚΤΚ δεν επανεξετάζονται τα κριτήρια τα οποία
ήδη έχουν εξετασθεί κατά το στάδιο χορήγησης του πιστοποιητικού «ΑΕΟC».

Επιλέγεται για λιγότερους ελέγχους ασφάλειας και προστασίας ή φυσικούς ελέγχους των εμπορευμάτων ή ελέγχους
εγγράφων κατά το στάδιο τήρησης των τελωνειακών διατυπώσεων και/ή κατά το στάδιο των εκ των υστέρων
ελέγχων καθώς και για λιγότερους λογιστικούς ελέγχους σε σχέση με τους υπόλοιπους οικονομικούς φορείς.
271
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Στην περίπτωση που επιλεγεί για οποιοδήποτε έλεγχο στο στάδιο τήρησης των τελωνειακών διαδικασιών, αυτός
διενεργείται κατά προτεραιότητα έναντι των υπόλοιπων οικονομικών φορέων.

Δικαιούται να ζητήσει από το αρμόδιο τελωνείο, τη διενέργεια του φυσικού ελέγχου των εμπορευμάτων σε χώρο
διαφορετικό από αυτόν που έχουν προσκομιστεί τα εμπορεύματα, υπό την προϋπόθεση ότι το τελωνείο εγκρίνει
την μετακίνηση των εμπορευμάτων

Ακόμη, υπό την προϋπόθεση ότι δεν διακυβεύεται η διενέργεια του ελέγχου, ειδοποιείται για τον έλεγχο των
εμπορευμάτων στην περίπτωση που τα εμπορεύματα κατά την είσοδο ή έξοδό τους από το τελωνειακό έδαφος της
Κοινότητας επιλεγούν για έλεγχο. ( άρθρο 14β παρ. 2 των ΔΕΚΤΚ.)

Έχει τη δυνατότητα να καταθέτει συνοπτικές διασαφήσεις εισόδου και εξόδου με λιγότερα στοιχεία από τα
απαιτούμενα.
Η ισχύς του πιστοποιητικού ΑΕΟ είναι δυνατόν να ανακληθεί από την Τελωνειακή αρχή που το εξέδωσε, αφού
διαπιστωθούν παραβατικές πράξεις της τελωνειακής ή άλλης νομοθεσίας ή μετά από αίτηση του εγκεκριμένου
οικονομικού φορέα. Η αναστολή της ιδιότητας του ΑΕΟ γίνεται άμεσα.
Σχετικές διατάξεις – Εγκύκλιοι.

ΔΕΚΤΚ – Μέρος Ι, Τίτλος ΙΙΑ, Άρθρα 14α – 15.

ΑΥΟ 5007905/955/Α0019/17.2.2009 (ΦΕΚ 383 Β).
Στην ιστοσελίδα https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet
(διαδρομή Υπηρεσίες για Φορείς / ΑΕΟ /
Περισσότερα) υπάρχει αναρτημένη η πλήρης νομοθεσία, εγκύκλιοι, οδηγοί χρήσης και εγχειρίδια.
3.6.2.28.Διεθνείς τριγωνικές συναλλαγές.
Αναλύεται σο σημείο 3.6.1.11.
3.6.2.29.Κυρώσεις περί εξαγωγής (Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας).
Ο ΕΤΚ χαρακτηρίζει και διακρίνει τις παραβάσεις της τελωνειακής νομοθεσίας σε απλές τελωνειακές παραβάσεις και σε
λαθρεμπορικές παραβάσεις.
Απλές τελωνειακές παραβάσεις.
Απλές τελωνειακές παραβάσεις είναι αυτές που προκύπτουν από τη μη τήρηση των τελωνειακών διατυπώσεων και
διαδικασιών προβλέπονται από τον ΕΤΚ και από κάθε άλλη εθνική διάταξη που σχετίζεται με τις διατυπώσεις και τις
διαδικασίες, χωρίς να υπάρχει διαφυγή δασμών και λοιπών φόρων, επιδοτήσεων, κλπ.
Οι απλές τελωνειακές παραβάσεις τιμωρούνται διοικητικά με την επιβολή προστίμων, όπως αυτά προσδιορίζονται στον
ΕΤΚ.
Ειδικότερα όσον αφορά τις εξαγωγές:
Στο άρθρο 147 παρ.5 του ΕΤΚ αναφέρεται: « Στους παραβάτες των περί εξαγωγής και των απλουστευμένων αυτής
διατάξεων, επιβάλλεται για κάθε παράβαση πρόστιμο ποσού πεντακοσίων (500) ευρώ. Αν η παράβαση συνεπάγεται
λήψη μεγαλύτερων επιστροφών ή άλλων ποσών που χορηγούνται κατά την εξαγωγή των εμπορευμάτων, το πρόστιμο
αυτό ορίζεται ίσο με το διπλάσιο της διαφοράς αυτής και δεν μπορεί να υπολείπεται σε κάθε περίπτωση του προστίμου
272
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
του προηγούμενου εδαφίου, επιφυλασσομένων των διατάξεων περί λαθρεμπορίας. Σε περίπτωση επιβολής προστίμου
ανακαλείται η έγκριση υπαγωγής στις απλουστευμένες διαδικασίες εξαγωγής και με πράξη του προϊσταμένου της οικείας
τελωνειακής περιφέρειας επιβάλλεται στον παραβάτη εξαγωγέα στέρηση από ένα μέχρι τρία χρόνια της υπαγωγής στις
απλουστευμένες διαδικασίες εξαγωγής σε όλες τις Τελωνειακές Αρχές της δικαιοδοσίας του».
Ακόμα στο άρθρο 147 παρ. 6 του ΕΤΚ προβλέπεται ότι: «Επιφυλασσομένων των διατάξεων περί λαθρεμπορίας εφόσον
διαπιστώνεται υποτιμολόγηση ή υπερτιμολόγηση κατά την εξαγωγή, επιβάλλεται πρόστιμο πέντε τοις εκατό (5%) επί
της διαφοράς μεταξύ της αξίας που δηλώθηκε και την πραγματικής , το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 500
ευρώ.» Επίσης το άρθρο 155 παρ. 2 περ. θ΄ του ΕΤΚ ορίζει ότι θεωρείται λαθρεμπορία η υποτιμολόγηση ή η
υπερτιμολόγηση εισαγομένων ή εξαγομένων εμπορευμάτων, εφ όσον συνεπάγεται απώλεια δασμών, φόρων και λοιπών
επιβαρύνσεων.
Στα άρθρα 144 και 147 του ΕΤΚ προβλέπονται και τιμωρούνται απλές τελωνειακές παραβάσεις που τελούνται κατά την
μεταφορά
εμπορευμάτων και υπό ορισμένες συνθήκες έχουν επιπτώσεις στο εξαγόμενο εμπόρευμα ή και στον
εξαγωγέα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται το εξής:
Άρθρο 144 παρ. 4 ΕΤΚ: «Με επιφύλαξη των περί λαθρεμπορίας διατάξεων, ειδικά στο μεταφορέα κάθε οχήματος που
εκτελεί οδικές μεταφορές και μεταφέρει εμπορεύματα που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) και
προορίζονται για εξαγωγή και δεν μεταβαίνει στο Τελωνείο Εξόδου, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται από την αρμόδια
Τελωνειακή Αρχή, επιβάλλονται τα παρακάτω πρόστιμα:

Για μία ημέρα καθυστέρησης πρόστιμο τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.

Για δύο ημέρες καθυστέρησης πρόστιμο έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ.

Για τρεις ημέρες καθυστέρησης πρόστιμο δεκατεσσάρων χιλιάδων (14.000) ευρώ.

Για τέσσερις ημέρες καθυστέρησης και άνω, πρόστιμο ίσο με το μισό του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) που
αναλογεί στα εν λόγω εμπορεύματα και το οποίο δε μπορεί να είναι μικρότερο των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ.
Τα πρόστιμα αυτά δεν επιβάλλονται εάν η μη εμπρόθεσμη μετάβαση στο Τελωνείο Εξόδου οφείλεται σε
αποδεδειγμένη ανώτερη βία».
Λαθρεμπορία
Η έννοια της λαθρεμπορίας ορίζεται στο άρθρο 155 του ΕΤΚ. Σε γενικές γραμμές λαθρεμπορία είναι η με οποιονδήποτε
τρόπο διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της πληρωμής των οφειλόμενων τελωνειακών επιβαρύνσεων.
Λαθρεμπορία μπορεί να τελεσθεί κατά την εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων αλλά και στο εσωτερικό της χώρας,
όπως επίσης και κατά την ενδοκοινοτική διακίνηση εμπορευμάτων. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι παραβάσεις που
τελούνται κατά την διακίνηση των προϊόντων ΕΦΚ, για την οποία στο άρθρο 119Α του ΕΤΚ προβλέπεται ότι:
«Παραβάσεις - Κυρώσεις
1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της επόμενης παραγράφου, η μη τήρηση των διατυπώσεων του τρίτου μέρους του
παρόντος Κώδικα χαρακτηρίζεται ως απλή τελωνειακή παράβαση κατά τα προβλεπόμενα από τα άρθρα 142 και επόμενα
του παρόντος Κώδικα και επισύρει πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ μέχρι δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ για
κάθε παράβαση, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη συχνότητά της. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να
αναπροσαρμόζονται τα ελάχιστα όρια του προστίμου που προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο. Με όμοια απόφαση
273
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
μπορεί οι απλές τελωνειακές παραβάσεις να κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με τη σοβαρότητά τους και να
προσδιορίζεται ειδικότερα το ύψος του προστίμου μέσα στα όρια που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο.
2. Η με οποιονδήποτε τρόπο διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της καταβολής των οφειλόμενων φόρων και λοιπών
επιβαρύνσεων, καθώς και η μη τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από το τρίτο μέρος του παρόντος Κώδικα
με σκοπό τη μη καταβολή των ως άνω φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, χαρακτηρίζονται και τιμωρούνται διοικητικώς
και ποινικώς ως λαθρεμπορία κατά τις διατάξεις των άρθρων 142 και επόμενα του παρόντος Κώδικα.
Το πολλαπλό τέλος επιβάλλεται και αν ακόμη κριθεί αρμοδίως ότι δεν συντρέχουν τα στοιχεία αξιοποίνου λαθρεμπορίας.
3. Οι εκτός των περιπτώσεων των προηγούμενων παραγράφων 1 και 2 διαπραττόμενες παραβάσεις, κατά την παραγωγή,
μεταποίηση, κατοχή, μεταφορά και πώληση των προϊόντων του άρθρου 53 του παρόντος Κώδικα, τιμωρούνται με τις
ειδικότερες διατάξεις που ισχύουν, κατά περίπτωση, για τα προϊόντα αυτά.»
Η λαθρεμπορία αποτελεί αυτόφωρο ποινικό αδίκημα. Επιπλέον επιβάλλεται διοικητικό πολλαπλό τέλος, το οποίο ορίζεται
από το τριπλάσιο μέχρι το πενταπλάσιο των αναλογουσών στο αντικείμενο της λαθρεμπορίας δασμοφορολογικών
επιβαρύνσεων και δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 1500 ευρώ. Επιπρόσθετα, στις λαθρεμπορίες προκύπτει υποχρέωση
του υπαίτιου για καταβολή των διαφυγόντων δασμών και φόρων, με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες το
αντικείμενο της λαθρεμπορίας έχει κατασχεθεί από την αρμόδια τελωνειακή αρχή.
Η λαθρεμπορία ως αυτόφωρο ποινικό αδίκημα τιμωρείται από τα ποινικά δικαστήρια τόσο με ποινές φυλάκισης όσο και
με χρηματικές ποινές. Oι τελωνειακοί υπάλληλοι ως ειδικοί προανακριτικοί υπάλληλοι, τελούν προκαταρκτική εξέταση
και ανακοινώνουν γραπτώς στον αρμόδιο εισαγγελέα όλα τα στοιχεία που υπάρχουν και αφορούν την αξιόποινη πράξη,
τους δράστες και τις αποδείξεις προκειμένου να ασκηθεί η ποινική δίωξη.
Διαδικαστικά και διοικητικά θέματα τελωνειακών παραβάσεων.
Η απλή τελωνειακή παράβαση παραγράφεται, εάν μέσα σε τριετία από την τέλεση της δεν κοινοποιηθεί στους υπαιτίους
η καταλογιστική πράξη. Η παράβαση της λαθρεμπορίας παραγράφεται μέσα σε επταετία για τον ίδιο παραπάνω λόγο.
Οι εκδιδόμενες από τις τελωνειακές αρχές καταλογιστικές πράξεις προστίμων ή πολλαπλών τελών προσβάλλονται από
τα πρόσωπα κατά των οποίων εκδόθηκαν ή τα πρόσωπα που κηρύχθηκαν αστικώς συνυπεύθυνα, ενώπιον των αρμοδίων
διοικητικών δικαστηρίων με προσφυγή.
Η άσκηση προσφυγής και η τυχόν αίτηση αναστολής της καταλογιστικής πράξης, δεν αναστέλλουν την είσπραξη του
30% των προστίμων και των πολλαπλών τελών που επιβλήθηκαν από την τελωνειακή αρχή.
Οι απαιτήσεις του Δημοσίου από πράξεις χρέωσης δασμών και φόρων, πρόστιμα και πολλαπλά τέλη εισπράττονται
σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Δημοσίων Εσόδων. (Ν.Δ. 356/74).
Αρμοδιότητα τελωνειακών αρχών για τήρηση άλλων διατάξεων και συνέπειες για τις εξαγωγές (π.χ. δίκαιο μεταφορών).
Στο άρθρο 3 του ΕΤΚ περιγράφονται αναλυτικά οι αρμοδιότητες της τελωνειακής υπηρεσίας. Από το κείμενο της διάταξης
αυτής προκύπτουν εν συντομία τα παρακάτω:
274
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η τελωνειακή υπηρεσία είναι αρμόδια να ελέγχει πρόσωπα, αποσκευές, εμπορεύματα και μεταφορικά μέσα, στα σημεία
εισόδου – εξόδου, στους ελεγχόμενους και εποπτευόμενους χώρους καθώς και σε κάθε περίπτωση τήρησης τελωνειακών
διαδικασιών.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι τελωνειακές αρχές είναι αρμόδιες να ελέγχουν τα πρόσωπα, τα εμπορεύματα και τα
μεταφορικά και να εγκρίνουν ή τα απορρίπτουν αναλόγως κάθε προσκομιζόμενο έγγραφο ή κάθε αιτούμενη διαδικασία,
σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Συνεπώς ένας σημαντικός τομέας όπου ο τελωνειακές αρχές έχουν αρμοδιότητα διεξαγωγής ελέγχων για την τήρηση
των σχετικών διατάξεων είναι ο τομέας των μεταφορών και ειδικότερα αυτός των οδικών μεταφορών. Σημειώνεται ότι
οι έλεγχοι αυτοί διεξάγονται κυρίως στην ζώνη αρμοδιότητάς τους (τελωνεία εισόδου – εξόδου και άφιξης –
αναχώρησης). Συγκεκριμένα:
Στο άρθρο 2 ν. 3446/2006 (ΦΕΚ 49 Α) «Αρχές ελέγχου φορτηγών οχημάτων» αναφέρεται ότι: «Ο έλεγχος της
εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας για την κυκλοφορία των ελληνικών και αλλοδαπών φορτηγών οχημάτων ιδιωτικής
και δημόσιας χρήσης και τις διενεργούμενες με αυτά μεταφορές, καθώς και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων για τις
παραβάσεις των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο άρθρο 4, ανατίθεται στις ακόλουθες αρχές, στο πλαίσιο της κατά
τόπον αρμοδιότητάς τους:
…
β) .. και Τελωνειακές Αρχές …».
Στο άρθρο 4 του ίδιου νόμου απαριθμούνται συνολικά σαράντα εννιά (49) παραβάσεις κοινοτικών και εθνικών διατάξεων
περί οδικών μεταφορών, καθώς επίσης και τα επιβαλλόμενα χρηματικά πρόστιμα (έως 3.000 € ανάλογα με την
παράβαση) ή την επιβολή (κατά περίπτωση) άλλων κυρώσεων όπως η αφαίρεση πινακίδων ή / και η ακινητοποίηση του
οχήματος.
Εξυπακούεται τα αναφερόμενα παραπάνω χρηματικά πρόστιμα και κυρώσεις επιβάλλονται ανεξάρτητα από την ποινική
δίωξη που ασκείται κατά του
οδηγού ή και του ιδιοκτήτη του οχήματος ή ακόμα και κατά του κυρίου των
μεταφερομένων εμπορευμάτων, όταν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι έχει τελεσθεί ποινικό αδίκημα κατά παράβαση
των ισχυουσών διατάξεων (ΕΤΚ, Κ.Ο.Κ. κ.λπ.).
Η διαδικασία επιβολής των ανωτέρω προστίμων και κυρώσεων από τις τελωνειακές αρχές περιγράφεται στο άρθρο 3
της Κ.Υ.Α οικ.Γ5/52182/3729/2000 (ΦΕΚ 1136 Β).
Σύμφωνα με τα παραπάνω οι τελωνειακές αρχές ελέγχουν, στην ζώνη αρμοδιότητά των, κάθε προβλεπόμενη άδεια,
πιστοποιητικό ή άλλο έγγραφο που αφορά το φορτηγό αυτοκίνητο, τον οδηγό και το μεταφερόμενο εμπόρευμα.
Μεταξύ των ελεγχόμενων εγγράφων είναι και οι άδειες διέλευσης δηλαδή οι Κοινοτικές άδειες , οι άδειες ΕΔΥΜ ή άδειες
που έχουν ανταλλαγεί σύμφωνα με διμερείς συμφωνίες (διμερείς, τράνζιτ, τριγωνικές). Η διανομή των αδειών των
διμερών συμφωνιών στους μεταφορείς έχει ανατεθεί και στις συνοριακές τελωνειακές αρχές.
Επίσης ελέγχουν την στοιβασία των εμπορευμάτων, το μικτό βάρος του έμφορτου οχήματος,
την έλξη / σύνδεση
κ.λ.π..
Οι τελωνειακές αρχές επίσης είναι αρμόδιες για την έκδοση των πιστοποιητικών Τεχνικού Ελέγχου Καταλληλότητας
Αυτοκινήτου (ΤΕΚΑ), προκειμένου να είναι δυνατή η τελωνειακή σφράγιση. Τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται από τα
κατά τόπο αρμόδια τελωνεία, που για την Π.Ε. Θεσσαλονίκης είναι για μεν τα βυτιοφόρα φορτηγά αυτοκίνητα το ΣΤ΄
Τελωνείο ΕΦΚ (Ιωνία), για δε τα υπόλοιπα το Α΄ Τελωνείο (Λαχαναγορά).
275
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
3.6.2.30.Διαδικασία απαλλαγής προϊόντων από ΦΠΑ για ταξιδιώτες (πολίτες τρίτων
χωρών).
Σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 περ. β’ του Κώδικα ΦΠΑ, οι μη εγκατεστημένοι στο εσωτερικό της Κοινότητας
ταξιδιώτες, δικαιούνται απαλλαγής από το ΦΠΑ που αναλογεί στα είδη που αγοράζουν στο εσωτερικό της Κοινότητας
και τα οποία τα προορίζουν για προσωπική ή οικογενειακή χρήση και τα συναποκομίζουν στις προσωπικές τους
αποσκευές κατά την αναχώρησή τους για τρίτη χώρα. Η απαλλαγή αυτή μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση. Σχετική με
το θέμα είναι η ΑΥΟ 1138050/4085/1436/ΠΟΛ.1338/30-12-1996.
Α. Προϋποθέσεις για τη χορήγηση της απαλλαγής.
1. Για τη χορήγηση της απαλλαγής, πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις :
o
Ο αγοραστής - ταξιδιώτης να έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του εκτός Κοινότητας, γεγονός που
αποδεικνύεται από το διαβατήριό του ή το δελτίο ταυτότητάς του ή άλλο επίσημο έγγραφο.
o
Τα αγαθά που αγοράζονται στα πλαίσια του λιανικού εμπορίου, να προορίζονται να καλύψουν προσωπικές ή
οικογενειακές ανάγκες του αγοραστή - ταξιδιώτη και να περιλαμβάνονται στις προσωπικές αποσκευές του,
ανεξάρτητα αν συνοδεύονται ή όχι από τον ίδιο.
o
Τα αγαθά να μην είναι είδη διατροφής, οινοπνευματώδη ποτά και καπνοβιομηχανικά προϊόντα.
o
Τα αγαθά να μην προορίζονται για τον εξοπλισμό ή τον εφοδιασμό ιδιωτικών μέσων μεταφοράς (αυτοκινήτων,
σκαφών, αεροσκαφών κ.λπ.).
o
Η συνολική αξία της κάθε μίας Απόδειξης Λιανικής Πώλησης, συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ, να υπερβαίνει
το ελάχιστο όριο των 120 ευρώ.
2. Δεν παρέχεται δικαίωμα απαλλαγής ή επιστροφής ΦΠΑ στο προσωπικό των μεταφορικών μέσων που ενεργούν
μεταφορές μεταξύ Ελλάδας και άλλων χωρών, καθώς και όταν ο πωλητής ανήκει στην κατηγορία των
απαλλασσομένων από το ΦΠΑ επιχειρήσεων, λόγω τζίρου, σύμφωνα με το άρθρο 39 του Κώδικα ΦΠΑ (μικρές
επιχειρήσεις).
Β. Διαδικασία απαλλαγής.
1. Άμεση απαλλαγή :
o
ο αγοραστής - ταξιδιώτης δηλώνει στον πωλητή εγγράφως, ότι πρόκειται να αναχωρήσει κατ΄ ευθείαν από την
Ελλάδα για χώρα εκτός της Ε.Ε., χωρίς δηλαδή ενδιάμεσο σταθμό σε άλλη κοινοτική χώρα.
o
ο πωλητής εκδίδει την προβλεπόμενη Απόδειξη Λιανικής Πώλησης με την ένδειξη «ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ - ΕΞΑΓΩΓΗ ΑΠΟ
ΑΓΟΡΑΣΤΗ-ΤΑΞΙΔΙΩΤΗ ΕΚΤΟΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ» και
o
ο ίδιος ο πωλητής ή εκπρόσωπός του προσκομίζει τα αγαθά στο Τελωνείο εξόδου από την Ελλάδα και τα
παραδίδει στον αγοραστή - ταξιδιώτη κατά την αναχώρησή του για την τρίτη χώρα, μαζί με την Απόδειξη Λιανικής
Πώλησης, το πρώτο αντίτυπο της οποίας, αφού θεωρηθεί για την εξαγωγή από το Τελωνείο, παραμένει στο
αρχείο του πωλητή.
2. Έμμεση απαλλαγή :
o
ο αγοραστής πρέπει να ζητάει από τον πωλητή να του εκδώσει την ειδικού τύπου τριπλότυπη Απόδειξη Λιανικής
Πώλησης (με ΦΠΑ).
276
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
o
τα αγαθά να εξάγονται εκτός της Κοινότητας πριν από την παρέλευση του τρίτου μήνα που ακολουθεί το μήνα
κατά τον οποίο εκδόθηκε η Απόδειξη Λιανικής Πώλησης.
o
τα αγορασθέντα είδη πρέπει να επιδεικνύονται από τον αγοραστή - ταξιδιώτη την αρμόδια Τελωνειακή Αρχή,
κατά την αναχώρησή του από τη χώρα για τρίτη χώρα (εφόσον η χώρα μας είναι ο τελευταίος σταθμός εξόδου
του από την Κοινότητα), προκειμένου να βεβαιώνεται η εξαγωγή των αγαθών με τη θεώρηση του πρώτου
αντιτύπου της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης.
o
ο αγοραστής - ταξιδιώτης επιστρέφει στον πωλητή τη θεωρημένη από την Τελωνειακή Αρχή απόδειξη εντός
προθεσμίας τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία αγοράς των αγαθών, προκειμένου ο πωλητής να επιστρέψει
το ποσό του ΦΠΑ που αναγράφεται σ’ αυτή στον ίδιο τον αγοραστή - ταξιδιώτη ή σε νόμιμο εκπρόσωπό του ή
να προβεί σε κατάθεση σε λογαριασμό τραπέζης με υπόδειξη του αγοραστή.
o
Αντί της παραπάνω διαδικασίας επιστροφής, ο αγοραστής μπορεί να παραδίδει τη θεωρημένη Απόδειξη Λιανικής
Πώλησης
μετά τη σφράγισή της από την Τελωνειακή Αρχή και πριν την αναχώρησή του, σε Γραφεία
Διαμεσολάβησης που λειτουργούν στους χώρους αναχώρησης (Αεροδρόμια κ.λ.π.), τα οποία, έναντι αμοιβής,
είτε αναλαμβάνουν όλες τις διαδικασίες και αποστέλλουν το ποσό
του ΦΠΑ στον αγοραστή, είτε του
προκαταβάλλουν το ποσό αυτό στον αγοραστή και στη συνέχεια το εισπράττουν από τον πωλητή.
Γ. Έξοδος αγαθών μέσω άλλης κοινοτικής χώρας.
Στην περίπτωση αγοράς αγαθών στη χώρα μας και αναχώρηση του αγοραστή - ταξιδιώτη για τρίτη χώρα μέσω άλλης
Κοινοτικής χώρας, η θεώρηση της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης για την εξαγωγή των αγαθών γίνεται από το Τελωνείο
ελέγχου του τελευταίου σημείου αναχώρησης από την άλλη Κοινοτική χώρα για την τρίτη χώρα, με την επίδειξη των
αγορασθέντων αγαθών.
Η επιστροφή του ΦΠΑ γίνεται από τον εγκατεστημένο στη χώρα μας πωλητή είτε απευθείας στον αγοραστή - ταξιδιώτη,
είτε μέσω Διαμεσολαβητικού Γραφείου, με την ίδια διαδικασία που περιγράφεται παραπάνω στην παράγραφο B.2.
Δ. Αγορά αγαθών σε άλλη κοινοτική χώρα και έξοδος από την Ελλάδα.
Στην περίπτωση αγοράς αγαθών από άλλη Κοινοτική χώρα και αναχώρηση του αγοραστή - ταξιδιώτη για τρίτη χώρα
από την Ελλάδα, η θεώρηση της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης για την εξαγωγή των αγαθών γίνεται από το Τελωνείο
ελέγχου του τελευταίου σημείου αναχώρησης από τη χώρα μας για την τρίτη χώρα, με την επίδειξη των αγορασθέντων
αγαθών.
Η επιστροφή του ΦΠΑ γίνεται από τον εγκατεστημένο σε άλλη Κοινοτική χώρα πωλητή, με διαδικασία ανάλογη εκείνης
που περιγράφεται παραπάνω στην παράγραφο B.2.
3.6.2.31.Όροι παράδοσης (Incoterms) και όροι πληρωμής διεθνών συναλλαγών.
Incoterms.
Οι δυσκολίες στον τομέα των εισαγωγών και εξαγωγών βασίζονται κυρίως στην αβεβαιότητα για το ποιο εθνικό δίκαιο
θα εφαρμοστεί σε σχέση με τα συναπτόμενα συμβόλαια, την ανεπαρκή ενημέρωση και την διαφορετική ερμηνεία.
Επιχειρήσεις με δραστηριότητες στο εξωτερικό αντιμετωπίζουν συχνά το φαινόμενο της διαφοροποιημένης ερμηνείας
των ίδιων όρων από χώρα σε χώρα. Συνήθως οι εξαγωγείς και οι εισαγωγείς δεν γνωρίζουν τις συνθήκες στην
277
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αντισυμβαλλόμενη χώρα στις εμπορικές
συναλλαγές, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε αντιπαραθέσεις και στην
συνέχεια σε μεγάλες οικονομικές ζημίες.
Οι ονομαζόμενοι όροι "INCOTERMS" προσφέρουν μια σειρά διεθνών κανονισμών για τις συναλλαγές με το εξωτερικό και
για την ερμηνεία των κυριότερων μορφών συμβάσεων, με σκοπό την μείωση των εμπορικών εμποδίων. Για να καταστεί
ισχυρή θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δυο μερών.
Στον τομέα των διεθνών εμπορικών συναλλαγών εφαρμόζεται το εμπορικό δίκαιο των Ηνωμένων Εθνών (CISG). Το
εμπορικό δίκαιο των Ηνωμένων Εθνών προηγείται πάντα του εθνικού δικαίου, ως υπέρτερης ισχύος δίκαιο. Ευρωπαϊκές
χώρες μέλη είναι μεταξύ άλλων η Γερμανία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες και η Ισπανία. Το εμπορικό
δίκαιο των Ηνωμένων Εθνών καλύπτει όμως μόνο την σύναψη και μορφή των συμβάσεων αγοραπωλησίας και
ισόβαθμων συμβάσεων παράδοσης, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που απορρέουν
από τις συμβάσεις αυτές για τους συμβαλλόμενους.
Έννοια των INCOTERMS - Οι όροι INCOTERMS στο διεθνές εμπόριο.
Όταν μεταξύ εμπόρων καταρτίζεται μία σύμβαση για την αγοραπωλησία εμπορευμάτων, αυτοί έχουν το δικαίωμα να
καθορίσουν τους ειδικούς όρους σε σχέση με την τιμή, ποσότητα, ιδιότητες κλπ, καθώς και την μεταφορά, τον κίνδυνο
και την παράδοση των εμπορευμάτων. Στο διεθνές εμπόριο αντιμετωπίζουν συχνά οι επιχειρήσεις το πρόβλημα των
διαφορετικών συναλλακτικών και εμπορικών ηθών που επικρατούν, και για τον λόγο αυτό έχει επικρατήσει η χρήση των
Incoterms, οι οποίοι προσφέρουν μία σειρά διεθνών κανόνων για την ερμηνεία των χρησιμοποιουμένων τύπων
συμβάσεων. Συγκεκριμένα ο συμφωνηθείς από τα μέρη όρος Incoterm καθορίζει ποιος επιβαρύνεται με τα έξοδα
μεταφοράς, ποιος είναι αρμόδιος για την φόρτωση / εκφόρτωση και εκτελωνισμό των εμπορευμάτων και ποιος φέρει
και από πότε τον κίνδυνο απώλειας / καταστροφής των εμπορευμάτων. Επίσης οι όροι αυτοί έχουν σημασία και για τα
τελωνειακά θέματα. Παρακάτω παρατίθενται κάποιοι χρησιμοποιούμενοι όροι Incoterms (International Commercial
Terms = Διεθνείς Εμπορικοί Όροι).
Η επιλογή του κατάλληλου Incoterm για κάθε αγοροπωλησία είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ του αγοραστή
και του πωλητή. Οι κατηγορίες Incoterms παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα (2010):
Κατηγορίες Incoterms (ισχύοντες Incoterms 2010):
Όρος
1.
EXW
Επεξήγηση
Περιγραφή
Iconterms κατηγορίας Ε
Εκ του εργοταξίου
Με τον όρο EXW ο πωλητής (εξαγωγέας) ελαχιστοποιεί τους κινδύνους του, καθώς τα
εμπορεύματα τίθενται σε διάθεση του αγοραστή στις εγκαταστάσεις του πωλητή (εργοστάσιο ή
αποθήκη). Από την στιγμή που τα αγαθά θα παραληφθούν και θα απομακρυνθούν από τον τόπο
του πωλητή, ο αγοραστής αναλαμβάνει τα έξοδα μεταφοράς, εκτελωνισμού και ασφάλειας.
2.
Incoterms κατηγορίας F (όροι όπου ο πωλητής καλείται να παραδώσει τα εμπορεύματα στον μεταφορέα που θα του υποδείξει ο αγοραστής)
FAS
Ελέυθερο παράπλευρα του πλοίου
Ο πωλητής (εξαγωγέας) μεταφέρει τα αγαθά από την έδρα του στο λιμάνι δίπλα στο πλοίο και
από το σημείο αυτό η ευθύνη μεταβαίνει στον αγοραστή
FCA
Ελεύθερο στο μεταφορέα
Ο πωλητής (εξαγωγέας) καθιστά τα αγαθά ελεύθερα προς εξαγωγή και τα παραδίδει στον
μεταφορέα, στον τόπο που καθορίζει ο αγοραστής. Εάν ο τόπος αυτός είναι η έδρα του πωλητή,
τότε ο πωλητής υποχρεούται να φορτώσει τα εμπορεύματα στο όχημα, αλλιώς την υποχρέωση
αυτή έχει ο αγοραστής. Από το σημείο αυτό ο αγοραστής έχει την κυριότητα και αναλαμβάνει όλα
τα έξοδα για την μεταφορά των αγαθών
278
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Όρος
Επεξήγηση
Περιγραφή
FOB
Ελεύθερο επί του πλοίου
Ο πωλητής (εξαγωγέας) υποχρεούται να μεταφέρει τα αγαθά από την έδρα του στο λιμάνι, να τα
φορτώσει στο πλοίο και να ετοιμάσει τις τελωνειακές δηλώσεις. Μόλις τα αγαθά ευρίσκονται πάνω
στο πλοίο, μεταφέρεται η κατοχή και ο κίνδυνος στον αγοραστή (εισαγωγέα)
3.
Incoterms κατηγορίας C (όροι όπου ο πωλητής υποχρεώνεται να συνάψει σύμβαση μεταφοράς αλλά χωρίς να αναλαμβάνει τον κίνδυνο της
απώλειας ή της ζημιάς των εμπορευμάτων ή πρόσθετων εξόδων που ενδέχεται να ανακύψουν μετά την φόρτωση και αποστολή των
εμπορευμάτων)
CFR
Αξία και ναύλος
Ο πωλητής (εξαγωγέας) υποχρεούται να μεταφέρει τα αγαθά από την έδρα του στο λιμάνι, να τα
φορτώσει στο πλοίο, να ετοιμάσει την τελωνειακή δήλωση και να καταβάλει τα έξοδα διεθνούς
μεταφοράς. Ο αγοραστής αναλαμβάνει την κατοχή και το κίνδυνο μόλις τα αγαθά ευρίσκονται στο
πλοίο
CIF
Αξία, ασφάλεια και ναύλος
Ο Incoterm CIF μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο όταν η διεθνής μεταφορά των αγαθών αφορά
τουλάχιστον εν μέρει θαλάσσια μεταφορά. Ο πωλητής υποχρεούται να μεταφέρει τα αγαθά από
την έδρα του στο λιμάνι, να τα φορτώσει στο πλοίο, να ετοιμάσει την τελωνειακή δήλωση, να
καταβάλει τα έξοδα διεθνούς μεταφοράς καθώς και την ασφάλισή τους. Η μεταβίβαση της κατοχής
γίνεται από τη στιγμή που τα εμπορεύματα έχουν φορτωθεί στο πλοίο
CPT
Μεταφορά πληρωμένη μέχρι …
Ο πωλητής καθιστά τα εμπορεύματα ελεύθερα προς εξαγωγή, τα παραδίδει στον μεταφορέα και
είναι υπεύθυνος για τα έξοδα μεταφοράς μέχρι τον τόπο προορισμού. Η μεταβίβαση της κατοχής
γίνεται με την παράδοση στον μεταφορέα. Από το σημείο αυτό πρέπει ο αγοραστής να ασφαλίσει
τα εμπορεύματα
CIP
Μεταφορά
και
ασφάλεια
πληρωμένη μέχρι το λιμένα …
Ο πωλητής μεταφέρει τα αγαθά μέχρι το λιμάνι (κατονομάζεται), ετοιμάζει τις τελωνειακές
δηλώσεις και τα παραδίδει στον μεταφορέα, οπότε μεταφέρεται η κατοχή στον αγοραστή. Ο
πωλητής αναλαμβάνει τα έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης μέχρι τον τόπο προορισμού. Από την
άφιξή τους και μετά τα αναλαμβάνει ο αγοραστής, όπως και τον κίνδυνο απώλειάς τους
4.
Incoterms κατηγορίας D (όροι όπου ο πωλητής αναλαμβάνει το απαιτούμενο κόστος και κινδύνους για την μεταφορά των εμπορευμάτων
στη χώρα προορισμού)
DAT
Παραδοτέο στο τερματικό
Ο πωλητής εξαγωγέας έχει ολοκληρώσει την παράδοση όταν τα εμπορεύματα, μόλις εκφορτωθούν
από το μέσο μεταφοράς – είτε από σκάφος, αεροσκάφος, φορτηγό, τρένο ή αγωγό - τίθενται στη
διάθεση του αγοραστή στο καθορισμένο τερματικό, στο λιμάνι ή προορισμό που αναφέρεται στην
η σύμβαση πώλησης. Απαιτεί ο πωλητής να εκτελωνίσει τα εμπορεύματα προς εξαγωγή.
DAP
Παραδοτέο στον…
Είναι παρόμοιο με το DAT, πέραν του ότι η παράδοση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιοδήποτε
μέρος που έχει αμοιβαία συμφωνηθεί. Ο όρος αυτός απαιτεί από τον πωλητή-εξαγωγέα να
εκτελωνίσει τα εμπορεύματα προς εξαγωγή.
DDP
Παραδοτέο, δασμός πληρωμένος
Ο πωλητής αναλαμβάνει όλα τα έξοδα μέχρι την παράδοση των εμπορευμάτων στον
συμφωνημένο τόπο. Με τον όρο αυτό, πρακτικά ο πωλητής ευθύνεται για την παράδοση τους
από την έδρα του στην έδρα του αγοραστή αναλαμβάνοντας όλα τα σχετικά έξοδα
Οι όροι παράδοσης (Incotermrms) έχουν υιοθετηθεί νομοθετικά από την Κοινότητα και προβλέπεται η αναγραφή τους
στην θέση 20 του ΕΔΕ σε όλα τα τελωνειακά παραστατικά, πλην των παραστατικών Διαμετακόμισης, Τ2L και
Αποταμίευσης τύπου Α,Β, Γ, Ε, και ΣΤ (Παραρτήματα 37 και 38 των ΔΕΚΤΚ).
Ειδικότερα για τα παραστατικά εξαγωγής προβλέπεται ότι η αναγραφή της πληροφορίας αυτής (όροι μεταφοράς) είναι
προαιρετική για τα Κ-Μ και ενδέχεται να απαιτηθεί ή όχι. Πρακτικά όμως απαιτείται πάντα η αναγραφή της στην θέση
20 του ΕΔΕ.
Εξυπακούεται ότι η συμπλήρωση της θέσης 20 του ΕΔΕ πρέπει να υποστηρίζεται από τα εμπορικά έγγραφα και κυρίως
από το εμπορικό τιμολόγιο.
279
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Μέθοδοι πληρωμής στις διεθνείς συναλλαγές.
Στις Διεθνείς Συναλλαγές μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες μέθοδοι πληρωμών. Κανένας τρόπος πληρωμής δεν
μπορεί να είναι ασφαλής τόσο για τον πωλητή/εξαγωγέα όσο και για τον αγοραστή/εισαγωγέα. Οι πιο διαδεδομένοι
τρόποι πληρωμής είναι οι παρακάτω:

T/T - telegraphic transfer ή wire transfer (Πληρωμή εκ των προτέρων).
Η πληρωμή εκ των προτέρων αποτελεί τον απλούστερο και ευκολότερο τρόπο πληρωμής ο οποίος όμως παρουσιάζει
υψηλούς κινδύνους για τον αγοραστή /εισαγωγέα σε περίπτωση που ο προμηθευτής/εξαγωγέας αποδειχτεί
αναξιόπιστος και αφερέγγυος και είτε δεν αποστείλει καθόλου τα εμπορεύματα είτε αποστείλει εμπορεύματα με
προβλήματα. Η επιμονή του πωλητή για πληρωμή εκ των προτέρων θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη .Ο
μεγαλύτερος κίνδυνος που διατρέχει ο αγοραστής/εισαγωγέας είναι ότι είτε το εμπόρευμα θα έχει νομικά και
ουσιαστικά ελαττώματα είτε ότι ο πωλητής/εξαγωγέας δεν θα αποστείλει μαζί με το εμπόρευμα τα φορτωτικά
έγγραφα, ώστε να μπορέσει να περιέλθει στην κυριότητα του αγοραστή.

L/C - Letter of credit (Ενέγγυα Πίστωση).
Η Ενέγγυα Πίστωση αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο τρόπο πληρωμής που προσφέρει επαρκή προστασία (όχι όμως
πλήρη) και στα δύο μέρη (αγοραστή και πωλητή). Ο τρόπος αυτός πληρωμής ενδείκνυται όταν η μεταφορά του
εμπορεύματος γίνεται δια θαλάσσης και η ποσότητα του φορτίου είναι μεγάλη. Με την Ενέγγυα Πίστωση η Τράπεζα
του αγοραστή υπόσχεται στην Τράπεζα του πωλητή ότι (εφόσον της αποστείλει φορτωτικά έγγραφα σύμφωνα με
τις οδηγίες του πελάτη της που πρακτικά αποδεικνύουν ότι πραγματοποιήθηκε η συναλλαγή, όπως φορτωτική,
ασφαλιστήριο, έγγραφα ναύλωσης) θα πληρώσει εκείνη για λογαριασμό του. Την ευθύνη για την πληρωμή της
αξίας του εμπορεύματος την αναλαμβάνει άμεσα η τράπεζα του αγοραστή, υποκαθιστώντας έτσι τον αγοραστή του
εμπορεύματος και απαλλάσσοντας πλήρως τον εξαγωγέα από το πρόβλημα της φερεγγυότητας του.

D/P - document against payment (Πληρωμή μετά την κατάθεση των εγγράφων).
Αυτή η μέθοδος πληρωμής παρουσιάζει περισσότερα πλεονεκτήματα για τον εισαγωγέα παρά για τον εξαγωγέα. Ο
εξαγωγέας προβαίνει στη φόρτωση του εμπορεύματος και μεταβιβάζει τα φορτωτικά έγγραφα
(φορτωτική,
ασφαλιστήριο, έγγραφα ναύλωσης κ.λ.π.) στην Τράπεζά του.
Η Τράπεζα του εξαγωγέα στέλνει αντίγραφα των φορτωτικών εγγράφων μαζί με τις οδηγίες παραλαβής του
εμπορεύματος στην Τράπεζα του εισαγωγέα, η οποία με τη σειρά της τα στέλνει στον εισαγωγέα. Όταν αυτός θα
λάβει τις οδηγίες παραλαβής του εμπορεύματος θα προβεί στην πληρωμή. Μόνο μετά την κατάθεση του ποσού
της πώλησης η Τράπεζα θα δώσει στον εισαγωγέα τα πρωτότυπα φορτωτικά έγγραφα, με τα οποία και θα μπορέσει
να έχει τη φυσική κατοχή του εμπορεύματος.
3.6.2.32.Ειδικά φορολογικά θέματα εξαγωγών (φορολογικός εκπρόσωπος, επιστροφή
πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ και ΕΦΚ καυσίμων κ.λ.π.).
Φορολογικός Εκπρόσωπος – Αντιπρόσωπος.
Στα άρθρα 35 και 36 του Κώδικα ΦΠΑ ορίζεται ποια πρόσωπα είναι υπόχρεα στον φόρο και ποιες είναι οι υποχρεώσεις
των υποκειμένων στον φόρο.
Με το άρθρο 5 ν.3543/06, που τροποποίησε ορισμένες από τις παραπάνω διατάξεις, ουσιαστικά καταργήθηκε από 1-12006, ο όρος «φορολογικός εκπρόσωπος» Κοινοτικού εντολέα και αντικαταστάθηκε από τον
αντιπρόσωπος» που χρησιμοποιούνταν ήδη για άλλες περιπτώσεις.
280
όρο «φορολογικός
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Συνοπτικά, για τις διενεργούμενες φορολογητέες στην Ελλάδα πράξεις από πρόσωπο φυσικό ή νομικό, που έχει έδρα
της οικονομικής δραστηριότητάς του εκτός Ελλάδας και από τις οποίες πράξεις προκύπτει υποχρέωση καταβολής του
φόρου (ΦΠΑ) στην Ελλάδα, ισχύουν τα παρακάτω:
α) Εάν το ανωτέρω πρόσωπο είναι εγκαταστημένο σε τρίτη χώρα:

Υποχρεούται να ορίζει φορολογικό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα.

Ο φορολογικός αντιπρόσωπος έχει όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που έχει και ένας Έλληνας υποκείμενος
που διενεργεί φορολογητέες πράξεις, π.χ. τήρηση ειδικού βιβλίου φορολογικού αντιπροσώπου, έκδοση στοιχείων,
δηλώσεις ΦΠΑ κ.λ.π.

Ο φορολογικός αντιπρόσωπος έχει αλληλέγγυα ευθύνη με τον εντολέα για την καταβολή του οφειλόμενου ΦΠΑ.

Συνεχίζει να ισχύει η ΠΟΛ 1281/93.
β) Εάν το ανωτέρω πρόσωπο είναι εγκαταστημένο σε άλλο Κ-Μ της Κοινότητας.

Ο υποκείμενος που είναι εγκαταστημένος στην Κοινότητα και διενεργεί φορολογητέες πράξεις στην Ελλάδα δεν έχει
υποχρέωση να ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο.

Παρέχεται σ’ αυτόν η ευχέρεια είτε να λάβει με ηλεκτρονικό τρόπο ΑΦΜ στην Ελλάδα και με δηλώσεις να καταβάλλει
μέσω τραπεζικού συστήματος τον οφειλόμενο ΦΠΑ, είτε να ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο (φυσικό ή νομικό
πρόσωπο) ο οποίος θα εκπληρώνει κατ’ εντολή του τις φορολογικές του υποχρεώσεις.

Εάν επιλεγεί από τον Κοινοτικό υποκείμενο ο ορισμός φορολογικού αντιπροσώπου, ο οριζόμενος φορολογικός
αντιπρόσωπος δεν έχει υποχρεώσεις του ΚΦΑΣ (τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων). Τις ενέργειες αυτές τις κάνει
στην χώρα του ο εντολέας του με βάση την νομοθεσία της χώρας του. Όμως ο φορολογικός αντιπρόσωπος έχει
υποχρεώσεις ΦΠΑ (δηλώσεις, listing και INTRASTAT) και φυσικά έχει υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ με βάση τα
τιμολόγια που του αποστέλλει ο Κοινοτικός εντολέας του.
Σχετικές διατάξεις.
ΠΟΛ 1281/93. «Όροι, προϋποθέσεις και διαδικασία ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου από υποκειμένους
εγκαταστημένους εκτός Ελλάδος, υποχρεώσεις και δικαιώματα αυτών». Ισχύει στο σύνολό της, όταν ο εντολέας είναι
εγκαταστημένος σε τρίτη χώρα. Όταν ο εντολέας είναι εγκαταστημένος σε Κ-Μ της Κοινότητας, υπάρχουν
διαφοροποιήσεις όσον αφορά τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα.
ΠΟΛ 1011/11. «Υποχρεώσεις φορολογικού αντιπροσώπου από υποκείμενους εγκαταστημένους σε άλλο κράτος μέλος
της Ε.Ε.»
ΑΥΟ
Δ17Ε 5004419 ΕΞ 2012 (ΑΔΑ: Β44ΞΗ-ΔΩΧ) «Τροποποίηση της αρ. 5014486/1716/2009 ΑΥΟ για τη θέση
εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία από εισαγωγείς εγκαταστημένους σε άλλο Κ-Μ με άμεση αποστολή σε Κ-Μ της
Ε.Ε.»
Πρόκειται για το λεγόμενο Καθεστώς 42. Προβλέπεται ότι ο εισαγωγέας «… οφείλει να ορίσει φορολογικό
αντιπρόσωπο στην χώρα μας σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας». Ακόμα
προβλέπεται ότι «ο φορολογικός αντιπρόσωπος εγκαταστημένου σε άλλο Κ-Μ εισαγωγέα καθίσταται αλληλέγγυα και εις
ολόκληρο υπεύθυνος με τον υπόχρεο στο φόρο εισαγωγέα για την καταβολή του ΦΠΑ».
ΠΟΛ 1113/13 «Διαδικασία χορήγησης ΑΦΜ και υποβολής περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ για την καταβολή του φόρου από
υποκείμενους στο φόρο που είναι εγκαταστημένοι σε άλλο Κ-Μ της Ε.Ε.». Πρόκειται για την περίπτωση Κοινοτικού
υποκείμενου στο φόρο που δεν έχει ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα.
281
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΠΟΛ 1167/13 «Διαδικασία απαλλαγής από τον ΦΠΑ της παράδοσης αγαθών από εγκαταστημένο στην χώρα μας πωλητή
σε εγκαταστημένο σε άλλο Κ-Μ αγοραστή και την απευθείας εξαγωγή των αγαθών σε τρίτες χώρες».
Επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ.
Η επιστροφή του ΦΠΑ προβλέπεται από το άρθρο 34 του Κώδικα ΦΠΑ και το δικαίωμα επιστροφής του πιστωτικού
υπολοίπου, που προκύπτει μετά την έκπτωση του φόρου εισροών από το φόρο εκροών επιστρέφεται, σύμφωνα με τις
διατάξεις των ΠΟΛ 1073/04, 1020/12, 1090/12, 1067/13 και 1177/13, εφόσον πρόκειται για:
α) πράξεις των άρθρων 24, 25, 26, 27 και 28 του Κώδικα ΦΠΑ, εφόσον για τις πράξεις αυτές προβλέπεται άμεση
απαλλαγή,
β) πράξεις για τις οποίες με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών προβλέπεται αναστολή καταβολής του φόρου,
γ) εισαγωγές, αγορές, κατασκευές επενδυτικών αγαθών, που προβλέπουν οι διατάξεις της παραγράφου 4 του
άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ.
δ) εκροές υπαγόμενες σε χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ από εκείνο των εισροών τους.
Όριο επιστρεφόμενου ποσού.
Το ποσό του επιστρεφόμενου φόρου δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό του φόρου που θα αναλογούσε, εάν
φορολογούνταν οι πράξεις των περιπτώσεων α και β, στις οποίες διατέθηκαν οι φορολογητέες εισροές.
Προκειμένου για τις πράξεις της περίπτωσης δ, το ποσό του επιστρεφόμενου φόρου δεν μπορεί να υπερβεί τη διαφορά
φόρου που προκύπτει αν αφαιρέσουμε το φόρο που αναλογεί στις εκροές, από το φόρο που θα αναλογούσε αν τις
πολλαπλασιάζαμε με το μέσο σταθμικό συντελεστή των εισροών.
Ο μέσος σταθμικός συντελεστής εισροών προσδιορίζεται από το κλάσμα με αριθμητή το φόρο εισροών και παρονομαστή
την αξία των φορολογητέων εισροών της ίδιας χρονικής περιόδου που καλύπτει το αίτημα της επιστροφής.
Σε περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότερες από μία αιτίες επιστροφής, προκειμένου να υπολογισθεί το ποσό του
επιστρεφόμενου φόρου, προστίθενται τα επιμέρους όρια.
Ειδικότερα για τις εξαγωγές σύμφωνα με το άρθρο 24 του Κώδικα ΦΠΑ, απαλλάσσονται από το φόρο:
α) H παράδοση αγαθών που εξάγονται, εκτός της Κοινότητας, από τον πωλητή ή από άλλο πρόσωπο που ενεργεί
για λογαριασμό του πωλητή.
β) Η παράδοση αγαθών που εξάγονται εκτός της Κοινότητας από το μη εγκατεστημένο στο εσωτερικό της χώρας
αγοραστή ή από άλλο πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό του αγοραστή. Εξαιρούνται από την απαλλαγή τα
αγαθά που μεταφέρονται από τον ίδιο τον αγοραστή και προορίζονται για τον εξοπλισμό ή εφοδιασμό σκαφών
αναψυχής και ιδιωτικών αεροσκαφών ή οποιουδήποτε άλλου μεταφορικού μέσου ιδιωτικής χρήσης.
Ειδικά για λιανικές πωλήσεις αγαθών σε ταξιδιώτες, τα οποία μεταφέρονται στις προσωπικές τους αποσκευές, η
απαλλαγή αυτή εφαρμόζεται, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
o
ταξιδιώτης δεν είναι εγκατεστημένος στο εσωτερικό της χώρας ή στο εσωτερικό άλλου κράτους μέλους της
Κοινότητας,
o
Tα αγαθά μεταφέρονται εκτός της Κοινότητας πριν από την παρέλευση του τρίτου μήνα που ακολουθεί το
μήνα κατά τον οποίο πραγματοποιήθηκε η παράδοση.
o
Η εξαγωγή των αγαθών αποδεικνύεται με την προσκόμιση θεωρημένου φορολογικού στοιχείου από την
αρμόδια τελωνειακή αρχή της χώρας (ΠΟΛ 1338/96) ή του κράτους μέλους εξόδου των αγαθών από την
Κοινότητα.
282
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η συνολική αξία της παράδοσης συμπεριλαμβανομένου και του φόρου προστιθέμενης αξίας υπερβαίνει το ποσό
που ορίζεται κάθε φορά με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (120 ευρώ μέχρι 31/12/13), το ποσό αυτό
καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 2 της Οδηγίας 69/169/ΕΟΚ, όπως ισχύει κάθε φορά.
γ) Η παροχή υπηρεσιών που αφορά στην επεξεργασία κινητών αγαθών, τα οποία εξάγονται, εκτός της Κοινότητας,
από αυτόν που παρέχει τις υπηρεσίες ή από τον εγκαταστημένο εκτός της χώρας λήπτη.
δ) Η παράδοση αγαθών σε αναγνωρισμένα σωματεία, ιδρύματα και λοιπά μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά
πρόσωπα, εφόσον τα αγαθά εξάγονται, εκτός της Κοινότητας, από τα πρόσωπα αυτά, στα πλαίσια των
ανθρωπιστικών, φιλανθρωπικών ή εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων τους,
ε) Η παροχή υπηρεσιών, στις οποίες περιλαμβάνονται οι μεταφορές και οι βοηθητικές εργασίες τους, εφόσον οι
υπηρεσίες αυτές συνδέονται άμεσα με εξαγωγές αγαθών.
στ) Η παροχή υπηρεσιών από μεσίτες ή άλλα πρόσωπα που μεσολαβούν, ενεργώντας στο όνομα και για λογαριασμό
άλλου προσώπου.
ζ)
Η εισαγωγή και η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών που πραγματοποιείται από υποκείμενο στο φόρο, καθώς και
η παράδοση αγαθών προς υποκείμενο στο φόρο, με σκοπό να εξαχθούν εκτός της Κοινότητας αυτούσια ή
μεταποιημένα, καθώς και οι παροχές υπηρεσιών, που συνδέονται άμεσα με την εξαγωγική του δραστηριότητα
και μέχρι του ποσού των εξαγωγών που πραγματοποίησε ο υποκείμενος στο φόρο κατά την προηγούμενη
δωδεκάμηνη χρονική ή δωδεκάμηνη διαχειριστική περίοδο.
Απαιτούμενα Δικαιολογητικά.
Για την επιστροφή του φόρου ο υποκείμενος στο φόρο υποβάλλει:
α) Αίτηση επιστροφής εις διπλούν στην αρμόδια ΔΟΥ με τη συμπλήρωση ειδικού εντύπου.
Η αίτηση αυτή
υποβάλλεται μετά την υποβολή των δηλώσεων του άρθρου 38 του Κώδικα ΦΠΑ.
β) Αναλυτική κατάσταση για το σύνολο των πράξεων των ως άνω περιπτώσεων α, β και γ καθώς και λοιπά
δικαιολογητικά και έγγραφα όπως αναλυτικά αναφέρονται στο άρθρο 4 της ως άνω ΠΟΛ 1073/04. Για τις
πράξεις του άρθρου 24
του Κώδικα ΦΠΑ
(ΕΞΑΓΩΓΕΣ), στις υποβαλλόμενες καταστάσεις θα
συμπληρώνονται και τα στοιχεία της διασάφησης εξαγωγής.
Διαδικασία ελέγχου των αιτήσεων και επιστροφής ΦΠΑ
Με τις ΠΟΛ 1178/11 και 1020/12, προβλέπεται ότι βάσει ορισμένων κριτηρίων ορισμένοι επιτηδευματίες επιλέγονται
από την Γ.Γ.Π.Σ. για έλεγχο με τη χρήση μεθόδων ανάλυσης κινδύνου (risk analysis).
Με την ΠΟΛ 1067/13 προβλέπεται:
«2. Προκειμένου για αιτήσεις που με βάση την ανάλυση κινδύνου από τη Γ.Γ.Π.Σ. δεν έχουν επιλεγεί για έλεγχο, στην
περίπτωση που ο Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. διαθέτει στοιχεία από τα οποία προκύπτει σοβαρή παραβατική ή άλλη
συμπεριφορά, η οποία θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα του δημοσίου, καθώς και στην περίπτωση που έχει εκδοθεί
εντολή τακτικού ελέγχου για την περίοδο που καλύπτει η αίτηση επιστροφής ή έχει αρχίσει προσωρινός έλεγχος, δεν
πραγματοποιείται άμεσα η επιστροφή, και ενημερώνεται σχετικά η Δ/νση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού.
3. Στην περίπτωση που η επιστροφή διενεργείται κατόπιν ελέγχου:
α) Ο έλεγχος διενεργείται κατά προτεραιότητα για υποκείμενους που πραγματοποιούν απαλλασσόμενες πράξεις με
δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους ή φορολογητέες εκτός Ελλάδας σε ποσοστό τουλάχιστον 50% του
συνολικού κύκλου εργασιών τους για την τελευταία διαχειριστική τους περίοδο.
β) Για αιτήσεις επιστροφής που αφορούν εξαγωγές ή ενδοκοινοτικές παραδόσεις, χρησιμοποιούνται υποχρεωτικά, μεταξύ
άλλων, τα στοιχεία για τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές που προκύπτουν από το σύστημα VIES, καθώς και τα στοιχεία
που προκύπτουν από το σύστημα ICIS, όσον αφορά τις εξαγωγές.
…..
283
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
5. Διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ 1073/04 που αφορούν τον τρόπο επιστροφής, ήτοι χωρίς ή κατόπιν ελέγχου ή βάσει
υπολογισμού ορίων καταργούνται, εφαρμοζομένων των διατάξεων της ΑΥΟ ΠΟΛ 1090/12, όπως τροποποιούνται με την
παρούσα. Η διάταξη αυτή ισχύει και για αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι την έκδοση της παρούσας. Από την έκδοση
της παρούσας καταργούνται επίσης διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ 1073/04 που αφορούν το χρόνο γένεσης του δικαιώματος
υποβολής αιτήματος επιστροφής. Μέχρι την υιοθέτηση της ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης επιστροφής, συνεχίζουν
να ισχύουν οι διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ 1073/04, όσον αφορά τον τρόπο υποβολής της αίτησης, τα δικαιολογητικά που
τη συνοδεύουν καθώς και τις ενέργειες της ΔΟΥ για τη διαχείριση της αίτησης.
6. Σε κάθε περίπτωση διενεργείται συμψηφισμός του επιστρεφόμενου ΦΠΑ εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του
άρθρου 83 του Κ.Ε.Δ.Ε.».
Η ΠΟΛ 1090/12 περιγράφει τις διαδικασίες υποβολής αίτησης επιστροφής και την αξιολόγησή της από τη φορολογική
αρχή, καθώς και τις διαδικασίες καταβολής του επιστρεφόμενου ποσού.
Γενικότερα όμως, παρ’ όλο που οι σχετικές περί επιστροφής ΦΠΑ διατάξεις είναι σε ισχύ, παρατηρείται μία γενικότερη
δυσλειτουργία όλου του συστήματος επιστροφών, με τελικό αποτέλεσμα την τεράστια αργοπορία εξυπηρέτησης των
αιτούντων.
Επιστροφή ΦΠΑ που έχει επιβληθεί σε ελληνικές επιχειρήσεις για δαπάνες που έχουν πραγματοποιήσει σε
άλλο Κ-Μ της Κοινότητας.
Ο υποκείμενος στον φόρο που είναι εγκατεστημένος στην Ελλάδα έχει δικαίωμα επιστροφής από άλλο Κ-Μ της Ε.Ε. του
ΦΠΑ με τον οποίο επιβαρύνθηκαν οι υπηρεσίες που του παρασχέθηκαν από άλλους υποκείμενους στο φόρο στο εν λόγω
ΚΜ.
Στην ΠΟΛ. 1003/10 προβλέπονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της ανωτέρω επιστροφής ΦΠΑ, σύμφωνα
με τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/9/ΕΚ και των παραγράφων 2 έως 9 του άρθρου 34 του Κώδικα ΦΠΑ.
Η ελληνική επιχείρηση υποβάλει σχετική αίτηση επιστροφής αποκλειστικά μέσω του ηλεκτρονικού δικτύου ΤTAXISnet
http://www.gsis.gr/gsis/info/gsis_site/Services/epixeiriseis.html / Υποβολή αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ /VAT REFUND.
Στην ιστοσελίδα υπάρχουν όλες οι χρήσιμες πληροφορίες και οδηγίες σχετικά με την διαδικασία και την υποβολή της
αίτησης επιστροφής.
Η αίτηση επιστροφής υποβάλλεται στο κράτος μέλος εγκατάστασης (δηλαδή στην Ελλάδα) το αργότερο μέχρι τις 30
Σεπτεμβρίου του επόμενου ημερολογιακού έτους που ακολουθεί την περίοδο επιστροφής. Οι ελληνικές φορολογικές
αρχές διαβιβάζουν με ηλεκτρονικά μέσα την αίτηση στο Κ-Μ και αυτό αποφαίνεται για την ολική ή μερική επιστροφή
του ΦΠΑ ή την απόρριψη της αίτησης. Η επιστροφή του ποσού που εγκρίθηκε πραγματοποιείται από το κράτος μέλος
επιστροφής το αργότερο εντός δέκα εργασίμων ημερών από τη λήξη της προθεσμίας έκδοσης απόφασης. Η επιστροφή
αυτή καταβάλλεται σε τραπεζικό λογαριασμό είτε στο κράτος μέλος επιστροφής είτε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος.
Αρμόδια Αρχή στην Ελλάδα για την εφαρμογή της απόφασης είναι:
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ - ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ–14η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΠΑ - ΤΜΗΜΑ Γ΄
Ταχ. Δ/νση : Σίνα 2-4
Ταχ. Κώδικας: 106 72 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνα : 210-3644960 & 990
Fax : 210- 3645413
e-mail : [email protected]
284
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Επιστροφή ΕΦΚ καυσίμων.
Σύμφωνα με τον ν.2861/54 (ΦΕΚ 117 Α) «Περί μέτρων ενίσχυσης της εξαγωγής βιομηχανικών και άλλων εγχωρίων
προϊόντων» , επιστρέφονται στον εξαγωγέα οι δασμοί και λοιποί φόροι που αναλογούν σε καύσιμες ύλες, στερεές ή
υγρές, που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή των εξαγόμενων προϊόντων.
Τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται συνήθως στην παραγωγική διαδικασία και για τα οποία οι βιομηχανίες δικαιούνται
επιστροφής δασμών και φόρων είναι το μαζούτ, το πετρέλαιο κίνησης και το υγραέριο. Για το φυσικό αέριο προς το
παρόν δεν χορηγούνται επιστροφές.
Η ανωτέρω επιστροφή γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι η εξαγωγή των βιομηχανικών προϊόντων πραγματοποιείται μέσα
δύο χρόνια κατ’ ανώτατο όριο, από την εισαγωγή ή αγορά των χρησιμοποιηθέντων στην παραγωγή καυσίμων και
εφόσον υποβληθεί αίτηση περί επιστροφής στο αρμόδιο τελωνείο.
Η διαδικασία επιστροφής είναι η παρακάτω:

Η δικαιούχος επιστροφής βιομηχανική – εξαγωγική επιχείρηση υποβάλλει αίτηση στην αρμόδια Τελωνειακή
Περιφέρεια (άρθρο 3 της ΑΥΟ Δ.1354/74/10-12-1994 –ΦΕΚ 975 Β) για συγκρότηση Επιτροπής για τον καθορισμό
του συντελεστή απόδοσης καυσίμων. Η αίτηση αναφέρεται σε χρονική περίοδο παραγωγής – εξαγωγής ενός ή δύο
ημερολογιακών ετών. Αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια για τις Π.Ε. των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής
Μακεδονίας είναι η Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης.

Η Τελωνειακή Περιφέρεια συγκροτεί Επιτροπή, αποτελούμενη από ένα τελωνειακό υπάλληλο, έναν εφοριακό
υπάλληλο και έναν χημικό του ΓΧΚ. Η επιτροπή αυτή, μετά από έρευνα και εξέταση των στοιχείων του φακέλου,
συντάσσει σχετική Έκθεση με την οποία αποφαίνεται πόση ποσότητα καυσίμων απαιτείται – χρησιμοποιήθηκε για
την παραγωγή των προϊόντων.

Η Επιτροπή υποβάλει την Έκθεσή της στην αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια, η οποία, με βάση την Έκθεση, εκδίδει
Απόφαση ορισμού συντελεστή καυσίμων. Η Απόφαση αυτή στέλνεται στο αρμόδιο τελωνείο επιστροφής και
κοινοποιείται στην αιτούσα επιχείρηση.

Η δικαιούχος επιστροφής επιχείρηση υποβάλλει αίτηση περί επιστροφής δασμών και λοιπών φόρων στο αρμόδιο
τελωνείο επιστροφής. Με την αίτηση συνυποβάλλονται και τα απαραίτητα δικαιολογητικά, όπως τα τιμολόγια
αγοράς των καυσίμων, οι διασαφήσεις εξαγωγής των παραχθέντων προϊόντων θεωρημένες για την έξοδο των
προϊόντων από το έδαφος της Ε.Ε. και τα τιμολόγια εξαγωγής.

Το τελωνείο επιστροφής εκδίδει την Απόφαση Επιστροφής και την κοινοποιεί στην αιτούσα επιχείρηση. Ακολουθεί
η επιστροφή του χρηματικού ποσού που ορίζεται με την Απόφαση αυτή.

Για τις προθεσμίες υλοποίησης των ανωτέρω ενεργειών έχουν ισχύ οι διατάξεις του άρθρου 86 του Κώδικα Δημοσίου
Λογιστικού (ν.2362/95).

Λόγω της παλαιότητας των σχετικών διατάξεων και της ανακατάταξης που έχει επέλθει στις διάφορες αρμόδιες
υπηρεσίες, σήμερα οι ανωτέρω αναφερόμενες αιτήσεις είναι δυνατόν να κατατίθενται στην Τελωνειακή Περιφέρεια
και στο τελωνείο επιστροφής όπου η αιτούσα επιχείρηση έχει την έδρα της ή την βιομηχανική της εγκατάσταση. Το
Α΄ Τελωνείο Θεσσαλονίκης δέχεται αιτήσεις επιστροφής από επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους ή και την
βιομηχανική εγκατάστασή τους στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Ανατολικής
Μακεδονίας και Θράκης.
285
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
3.6.2.33.Φορολογικές και τελωνειακές διαδικασίες ειδικών καθεστώτων (ελεύθερη
ζώνη, ελεύθερη αποθήκη, αποταμίευση, διαμετακόμιση, μεταποίηση,
τελειοποίηση προς επανεξαγωγή και επανεισαγωγή, φορολογική αποθήκη).
Α. Ελεύθερες Ζώνες και Ελεύθερες Αποθήκες.
Σχετικές διατάξεις.
-
Άρθρα 166-181 του ΚΤΚ.
-
Άρθρα 799-814 των ΔΕΚΤΚ.
-
Άρθρο 39 του ΕΤΚ.
-
ΑΥΟ Τ.10970/110/Γ0019/1993.
Οι Ελεύθερες Ζώνες και οι Ελεύθερες Αποθήκες αποτελούν τμήματα του Τελωνειακού Εδάφους της Κοινότητας ή χώρους
που βρίσκονται στο έδαφος αυτό, χωρισμένα από το υπόλοιπο εν λόγω τελωνειακό έδαφος εντός του οποίου όμως τα
εισερχόμενα μη κοινοτικά εμπορεύματα (εμπορεύματα τρίτων χωρών), αφενός μεν από δασμολογική άποψη και άποψη
εμπορικής πολιτικής θεωρούνται ότι δεν βρίσκονται στο τελωνειακό έδαφος της κοινότητας, αφετέρου δε τα εγχώρια ή
τελούντα σε ελεύθερη κυκλοφορία εμπορεύματα αποτελούν κατά κανόνα, αντικείμενα εξαγωγής.
Βασικός σκοπός ίδρυσης Ελεύθερης Ζώνης και Ελεύθερης Αποθήκης είναι η αποθήκευση ως επί το πλείστον μη
κοινοτικών εμπορευμάτων και η μέσω αυτών εξυπηρέτηση του διεθνούς εμπορίου με παράλληλη όμως διασφάλιση των
κοινοτικών και εθνικών δημοσιονομικών συμφερόντων.
Οι ΕΖ – ΕΑ είναι τελωνειακός προορισμός εμπορευμάτων κατά το άρθρο 4 παρ. 15 περ. β΄ του ΚΤΚ.
Η ίδρυση της Ελεύθερης Ζώνης και Ελεύθερης Αποθήκης ενεργείται από τον Υπουργό Οικονομικών. Η αίτηση
υποβάλλεται στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών συνοδευομένη με οικονομική μελέτη και μελέτη
σκοπιμότητας. Ο Υπουργός λόγω της οικονομικής σπουδαιότητας της ΕΖ και των δεσμεύσεων που αναλαμβάνει το
Δημόσιο προτού προχωρήσει στην έκδοση της απόφασης ίδρυσης, ζητά από τα Υπουργεία Ανάπτυξης, Εξωτερικών,
Εθνικής Άμυνας ή Εμπορικής Ναυτιλίας, κατά περίπτωση, τις θέσεις τους, τις οποίες και λαμβάνει υπόψη του στην έκδοση
της τελικής απόφασης. Στην αίτηση πρέπει να αναλύονται:

Η υπάρχουσα ή η προβλεπομένη διακίνηση μη κοινοτικών εμπορευμάτων μέσω της προτεινομένης ΕΖ ή ΕΑ

Η προσδοκώμενη συμβολή της ΕΖ ή ΕΑ στην αύξηση της εμπορευματικής διακίνησης μη κοινοτικών εμπορευμάτων
σε συνδυασμό με τα αναμενόμενα γενικότερα οικονομικά οφέλη από τη λειτουργία τους.
Τα εχέγγυα για τη σωστή διοίκηση ή εκμετάλλευση της ΕΖ ή για τη σωστή διαχείριση των εμπορευμάτων στην

περίπτωση της ΕΑ.
Στη Λιμένα Θεσσαλονίκης λειτουργεί Ελεύθερη Ζώνη τύπου Ι .
Β. Τελωνειακή Αποταμίευση.
Σχετικές διατάξεις.
-
Άρθρα 98-113 του ΚΤΚ.
-
Άρθρα 496-534 των ΔΕΚΤΚ.
-
ΑΥΟ Τ.1460/10/Γ0019/21-03-2002 (ΦΕΚ 468 Β).
286
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τελωνειακή Αποταμίευση είναι ένα ανασταλτικό τελωνειακό καθεστώς το οποίο μπορεί να εφαρμοσθεί στα εισαγόμενα
εμπορεύματα, και συνίσταται στην τοποθέτηση των εισαγομένων εμπορευμάτων σε αποθήκες αποταμίευσης
εγκεκριμένες από την τελωνειακή υπηρεσία, όπου μπορούν να παραμείνουν για απεριόριστο χρονικό διάστημα με
αναστολή καταβολής των αναλογούντων δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων. Οι δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις θα
καταβληθούν όταν τα εμπορεύματα εξέλθουν από την αποθήκη αποταμίευσης προκειμένου να διατεθούν στην
κατανάλωση.
Αποθήκη Αποταμίευσης μπορούν να συστήσουν μόνο πρόσωπα που ασκούν επαγγελματικές δραστηριότητες που έχουν
σχέση με την εισαγωγή αγαθών όπως εισαγωγείς, αποθηκευτικές επιχειρήσεις, μεταφορικές εταιρείες, εφοδιαστικές
επιχειρήσεις κ.λ.π.
Για να προχωρήσει κάποιος ή κάποια εταιρία/επιχείρηση σε σύσταση/έγκριση αποθήκης αποταμίευσης πρέπει να
απευθυνθεί στο Τελωνείο στο οποίο υπάγονται, κατά χωρική αρμοδιότητα, οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις για τις οποίες
ζητείται η έγκριση ως αποθήκες αποταμίευσης, προκειμένου το τελωνείο να διενεργήσει αυτοψία των εγκαταστάσεων.
Μετά την αυτοψία ο ενδιαφερόμενος απευθύνεται στη Τελωνειακή Περιφέρεια στην οποία υπάγεται το Τελωνείο, όπου
συμπληρώνει και καταθέτει αίτηση για την χορήγηση άδειας αποθήκης τελωνειακής αποταμίευσης. Το έντυπο της
αίτησης (καθορισμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση) χορηγείται από την Τελωνειακή Περιφέρεια. Συνημμένα με την αίτηση
κατατίθενται τα παρακάτω δικαιολογητικά:

Καταστατικό έναρξης επιτηδεύματος.

Απόσπασμα ποινικού μητρώου.

Αντίγραφο οικοδομικής άδειας ανέγερσης του κτιρίου με τοπογραφικό.

Πυροσβεστική κάλυψη.

Έγγραφα κυριότητας ή μίσθωσης του χώρου.

Λογιστικό σχέδιο παρακολούθησης των εμπορευμάτων.
Ακόμη απαιτείται κατάθεση εγγυητικής επιστολής που να καλύπτει το 20% των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων των
εμπορευμάτων που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στην αποθήκη (για τον τύπο Β Αποταμιευτικών Αποθηκών απαιτείται
εγγυητική επιστολή που να καλύπτει το 100% των δασμοφορολογικών απαιτήσεων)
Για την λειτουργία της Αποθήκης καταβάλλεται ετησίως ποσό ως διοικητικό κόστος 500 ευρώ το οποίο υπολογίζεται
ανάλογα με το εμβαδό της αποθήκης και για τους μεν στεγασμένους χώρους μέχρι 1000 τετραγωνικά μέτρα για δε τους
υπαιθρίους μέχρι 10000 τετραγωνικά μέτρα. Σε περίπτωση περισσοτέρων μέτρων το διοικητικό κόστος αυξάνεται
ανάλογα με το προαναφερόμενο ποσό το οποίο δεν μπορεί να αυξηθεί πέρα των 3000 ευρώ για κάθε άδεια Αποθήκης
Αποταμίευσης ετησίως.
Υπάρχουν δυο τύποι Αποθηκών Αποταμίευσης:

Δημόσιες Αποθήκες Αποταμίευσης, τις οποίες διαχειρίζονται ιδιωτικές επιχειρήσεις και ονομάζονται έτσι διότι σ’
αυτές μπορούν να αποταμιεύσουν εμπορεύματα οποιαδήποτε πρόσωπα ακόμη και ιδιώτες.

Ιδιωτικές Αποθήκες όπου αποταμιεύει εμπορεύματα μόνο ο κάτοχος της αδείας της Αποθήκης Αποταμίευσης.
Στις Αποθήκες Αποταμίευσης μπορούν να αποταμιευθούν κάθε είδους εμπορεύματα αλλά εφόσον πρόκειται για
εμπορεύματα επικίνδυνα για την δημόσια τάξη, ασφάλεια, υγεία, περιβάλλον κ.λ.π. τότε απαιτούνται οι απαραίτητες
άδειες από τις αρμόδιες αρχές.
287
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τα εμπορεύματα προερχόμενα από την τρίτη χώρα προσκομίζονται στο Τελωνείο όπου κατατίθεται από τον κάτοχο
διασάφηση αποταμίευσης. Μετά την ολοκλήρωση των τελωνειακών ελέγχων από το τελωνείο εκδίδεται άδεια παραλαβής
των εμπορευμάτων και τα εμπορεύματα οδηγούνται και αποθηκεύονται στην εγκεκριμένη αποθήκη Τελωνειακής
Αποταμίευσης, όπου και παραμένουν στην κατάσταση στην οποία εισήχθησαν.
Κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας τελωνειακής αρχής, τα αποθηκευμένα μη κοινοτικά εμπορεύματα μπορούν να
αποτελέσουν αντικείμενο των συνήθων εργασιών που περιγράφονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 72 των ΔΕΚΤΚ. Οι συνήθεις
εργασίες είναι απλές εργασίες (συντήρηση, ανασυσκευασία κλπ) που δεν μεταβάλλουν τον 8ψήφιο κωδικό Taric των
εμπορευμάτων.
Για να εξέλθουν τα εμπορεύματα από την Αποθήκη Αποταμίευσης, πρέπει να υποβληθεί τελωνειακό παραστατικό
(διασάφηση) με το οποίο δίνεται ο ανάλογος προορισμός στο εμπόρευμα (μπορεί να ακολουθήσει οιονδήποτε τελωνειακό
προορισμό, όπως επανεξαγωγή, τοποθέτηση σε Ελεύθερη Ζώνη, θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία και ανάλωση,
εγκατάλειψη, διαμετακόμιση κ.λ.π.). Το Τελωνείο με την διενέργεια των απαιτουμένων ελέγχων εκδίδει την άδεια
παραλαβής των εμπορευμάτων και με αυτήν εξέρχονται από την αποθήκη για τον προορισμό που έχουν λάβει.
Γ. Διαμετακόμιση Εμπορευμάτων.
Αναπτύσσεται παραπάνω στο σημείο 3.6.2.19.
Δ. Μεταποίηση υπό τελωνειακό έλεγχο.
Σχετικές διατάξεις.
-
Άρθρα 130 – 136 του ΚΤΚ.
-
Άρθρα 551 – 552 των ΔΕΚΤΚ.
Το τελωνειακό καθεστώς της μεταποίησης υπό τελωνειακό έλεγχο αποτελεί τελωνειακό οικονομικό καθεστώς, μέσω του
οποίου επιτρέπεται η εισαγωγή προϊόντων τρίτων (μη κοινοτικών χωρών) στο εσωτερικό του τελωνειακού εδάφους της
Ε.Ε. με ταυτόχρονη αναστολή δασμών και φόρων, με σκοπό να υποστούν συγκεκριμένου είδους εργασίες μεταποίησης
ή εργασίες προκειμένου να διασφαλισθεί η συμμόρφωσή τους προς τις τεχνικές απαιτήσεις της Ε.Ε., όπως αυτές
περιγράφονται στο Παράρτημα 76 των ΔΕΚΤΚ και στην συνέχεια τα μεταποιημένα αυτά προϊόντα να τεθούν σε ελεύθερη
κυκλοφορία και ανάλωση εντός της Ε.Ε., με την καταβολή των αναλογούντων στο τελικό προϊόν δασμών και φόρων.
Η υπαγωγή των εμπορευμάτων στο καθεστώς της μεταποίησης υπό τελωνειακό έλεγχο γίνεται με την έκδοση σχετικής
άδειας από τις τελωνειακές αρχές μετά από αίτηση του προσώπου που πραγματοποιεί ή για λογαριασμό του οποίου
γίνεται η μεταποίηση.
Το οικονομικό πλεονέκτημα, η ύπαρξη του οποίου αποτελεί και προϋπόθεση για την υπαγωγή εμπορευμάτων στο
καθεστώς της μεταποίησης υπό τελωνειακό έλεγχο, συνίσταται στην παροχή της δυνατότητας εισαγωγής προϊόντος με
μικρότερους εισαγωγικούς δασμούς, στις περιπτώσεις εκείνες όπου οι δασμοί που επιβάλλονται στο τελικό προϊόν είναι
χαμηλότεροι από τους δασμούς που επιβάλλονται στις πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του
προϊόντος. Η διαφορά αυτή οφείλεται στο ότι η Κοινότητα δεν θέλει να στερήσει από την μεταποιητική βιομηχανία την
ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τρίτες χώρες επιβάλλοντας την καταβολή χαμηλότερων δασμών σε μεταποιημένα
προϊόντα.
Ε. Τελειοποίηση προς Επανεξαγωγή (Ενεργητική Τελειοποίηση).
Σχετικές Διατάξεις.
288
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
-
Άρθρα 114 - 129 του ΚΤΚ
-
Άρθρα 536 – 550 των ΔΕΚΤΚ.
Το καθεστώς της Τελειοποίησης προς Επανεξαγωγή (Ενεργητική Τελειοποίηση) αποτελεί ανασταλτικό καθεστώς, που
έχει σκοπό την ενίσχυση και προώθηση των εξαγωγών σε τρίτες χώρες, καθώς και τη διατήρηση και τη βελτίωση της
ανταγωνιστικότητας της κοινοτικής μεταποιητικής βιομηχανίας σε διεθνές επίπεδο.
Είναι το τελωνειακό καθεστώς με το οποίο εισάγονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας προϊόντα τρίτων χωρών,
τα οποία απαλλάσσονται από δασμούς και λοιπούς φόρους με σκοπό αφού υποστούν μια ή περισσότερες εργασίες
τελειοποίησης, επανεξάγονται ως παράγωγα προϊόντα σε τρίτες χώρες.
Ο όρος τελειοποίηση (μεταποίηση) προβλέπει οποιοδήποτε
μεταποιητική δραστηριότητα, από την απλή
επανασυσκευασία προϊόντων ως την πλέον σύνθετη μεταποιητική δραστηριότητα (άρθρο 114 παρ.2 του ΚΤΚ)
Το καθεστώς απευθύνεται σε πρόσωπα ή εταιρείες εγκαταστημένες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης χρήση των
διατάξεων του καθεστώτος μπορούν να κάνουν πρόσωπα ή εταιρείες, οι οποίες ευρίσκονται εκτός Κοινότητας, με την
προϋπόθεση ότι τα υπό μεταποίηση εμπορεύματα δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα.
Η υπαγωγή των εμπορευμάτων στο καθεστώς της Τελειοποίησης προς Επανεξαγωγή προϋποθέτει την έκδοση σχετικής
άδειας, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου προς την αρμόδια τελωνειακή αρχή. Αίτηση μπορεί να υποβάλλει κάθε
πρόσωπο που πραγματοποιεί μεταποίηση ή το πρόσωπο εκείνο που έχει αναλάβει να εκτελέσει εργασίες τελειοποίησης,
για λογαριασμό ενός τρίτου. Απαραίτητη προϋπόθεση κατά
την υποβολή της αίτησης είναι να συνυποβάλλονται
αποδεικτικά στοιχεία που να δικαιολογούν, οικονομικούς λόγους της μεταποιητικής δραστηριότητας. Αρμόδια τελωνειακή
αρχή για την έκδοση της άδειας είναι η χωρικά αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια.
Η αρμόδια τελωνειακή αρχή θα πρέπει μέσα στις προβλεπόμενες εκ του νόμου προθεσμίες να εγκρίνει ή να απορρίψει
την αίτηση εξετάζοντας αν η εν λόγω εισαγωγή συμφέρει την Ε.Ε. Βασική προϋπόθεση για την χορήγηση της άδειας
είναι ότι ο αιτών προτίθεται να επανεξαγάγει τα παράγωγα προϊόντα. Το καθεστώς εκκαθαρίζεται όταν επανεξαχθούν ή
λάβουν ένα αποδεκτό τελωνειακό προορισμό.
Η προθεσμία για την επανεξαγωγή των μεταποιημένων προϊόντων είναι ανάλογη του χρόνου που απαιτείται για την
πραγματοποίηση των εργασιών τελειοποίησης και τη διάθεση των παράγωγων προϊόντων η οποία δεν μπορεί να υπερβεί
τα τρία έτη. Για τα γεωργικά προϊόντα η προθεσμία επανεξαγωγής είναι έξη μήνες και για τα γαλακτοκομικά τέσσερεις
μήνες.
Με αίτηση μπορεί να ζητηθεί Ενιαία Άδεια από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές για την έκδοση μεταποιητικής διαδικασίας
που να καλύπτει περισσότερα από μία κοινοτικές χώρες. Πληροφορίες για την Ενιαία Άδεια παρέχονται στην ιστοσελίδα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
http://ec.europa.eu/taxation_customs/customs/procedural_aspects/general/singleauthorisation/intex_en.htm
ΣΤ. Τελειοποίηση προς Επανεισαγωγή (Παθητική Τελειοποίηση).
Το καθεστώς της Τελειοποίησης προς Επανεισαγωγή (Παθητική Τελειοποίηση) είναι το τελωνειακό καθεστώς βάσει των
διατάξεων του οποίου επιτρέπεται, εφόσον συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις, η προσωρινή εξαγωγή Κοινοτικών
εμπορευμάτων – πρώτων υλών σε τρίτες προς την Ε.Ε. χώρες για τελειοποίηση και επανεισαγωγή των παράγωγων
προϊόντων, με μερική ή ολική απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς.
Οι διατάξεις που διέπουν το καθεστώς αυτό είναι:
289
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
-
Άρθρα 145 – 160 του ΚΤΚ
-
Άρθρα 585 – 592 των ΔΕΚΤΚ.
Για διευκρίνηση του θέματος έχουν εκδοθεί οι αρ. Δ.898/25/Γ.0018/Φ.Π. Τελ/σης/25-6-2001 και Δ.225/11/18Γ/Φ.Π.
Τελειοπ./12-2-2004 ΕΔΥΟ.
Το καθεστώς επιτρέπει στους δικαιούχους να επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος εργασίας, που ενδέχεται να
υπάρχει στις χώρες εκτός Ε.Ε. και να ενθαρρύνει τη χρήση Κοινοτικών πρώτων υλών για τη παραγωγή τελικών
προϊόντων.
Τα πρόσωπα που δικαιούνται να υπαχθούν στο καθεστώς πρέπει να έχουν την μόνιμη κατοικία τους ή την έδρα τους
στο έδαφος της Ε.Ε. Η υπαγωγή στο καθεστώς γίνεται με έκδοση, κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης του
ενδιαφερομένου, σχετικής Έγκρισης – Άδειας από την κατά τόπο αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια. Χορηγείται δε με την
εξέταση της προϋπόθεσης ότι δεν βλάπτονται τα κοινοτικά συμφέροντα. Η Άδεια έχει ισχύ τριών ετών με δυνατότητα
παράτασης. Η Άδεια εκδίδεται πριν την προσωρινή εξαγωγή των πρώτων υλών. Είναι δυνατή, υπό ορισμένες
προϋποθέσεις, η έκδοση αναδρομικής Άδειας. Στην Άδεια αναφέρονται τόσο οι τελωνειακές αρχές υπαγωγής στο
καθεστώς (τελωνεία προσωρινής εξαγωγής) όσο και αυτές λήξης του καθεστώτος (τελωνεία επανεισαγωγής).
Κατά την προσωρινή εξαγωγή κοινοτικών εμπορευμάτων προτιμησιακής καταγωγής κοινότητας εκδίδεται πιστοποιητικό
καταγωγής EUR1.
Όταν κατά την διαδικασία προσωρινής εξαγωγής των πρώτων υλών ή και της επανεισαγωγής των παράγωγων προϊόντων
εμπλέκονται περισσότερες της μίας τελωνειακές διοικήσεις, δηλαδή συμμετέχουν περισσότερα του ενός Κ-Μ της
Κοινότητας, είναι απαραίτητη η έκδοση Ενιαίας Άδειας.
Στα πλαίσια του καθεστώτος μπορεί να εφαρμοσθεί και το σύστημα τυποποιημένων (σταθερών) ανταλλαγών, που
συνίσταται στην προσωρινή εξαγωγή κοινοτικών εμπορευμάτων με την δυνατότητα να εισαχθούν αντί των παράγωγων
προϊόντων άλλα εμπορεύματα (υποκατάστατα). Η εισαγωγή των υποκατάστατων εμπορευμάτων μπορεί να προηγηθεί
χρονολογικά μέχρι και δύο μήνες, με δυνατότητα επιμήκυνσης του χρονικού περιθωρίου, της προσωρινής εξαγωγής των
κοινοτικών εμπορευμάτων (προκαταβολική εισαγωγή).
Ακόμα, στα πλαίσια του καθεστώτος, είναι δυνατόν να εξαχθούν προσωρινά εμπορεύματα για επιδιόρθωση και τα οποία
στην συνέχεια θα επανεισαχθούν.
Δασμοφορολόγηση επανεισαγόμενων παράγωγων εμπορευμάτων.
Όταν τα εξαχθέντα προσωρινά εμπορεύματα δεν υφίστανται στην τρίτη χώρα όπου μεταποιούνται επαρκή επεξεργασία
προκειμένου να αποκτήσουν την προτιμησιακή καταγωγή της χώρας αυτής, τότε τα παράγωγα εμπορεύματα που
επανεισάγονται οφείλουν τις δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις που αναλογούν στην αξία που έχει προστεθεί στην τρίτη
χώρα όπου μεταποιήθηκαν.
Παθητική Τελειοποίηση και τριγωνικές συναλλαγές.
Προκειμένου να μειώνεται το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων αλλά και να απλουστεύονται οι τελωνειακές και
φορολογικές διαδικασίες, δίνεται η δυνατότητα στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις να εξάγουν προσωρινά σε τρίτες χώρες
τα προς μεταποίηση εμπορεύματα και στην συνέχεια να επανεισάγουν τα παράγωγα προϊόντα σε άλλη χώρα της
Κοινότητας και όχι σε αυτήν από την οποία εξήχθησαν προσωρινά τα προς μεταποίηση εμπορεύματα.
προϋποθέσεις για την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής είναι:

Η ύπαρξη Ενιαίας Άδειας.

Η έκδοση από το τελωνείο προσωρινής εξαγωγής του πληροφοριακού δελτίου INF2.

Η τήρηση των προβλεπόμενων φορολογικών διαδικασιών.
290
Βασικές
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Λόγω της γειτνίασης της Βόρειας Ελλάδας με τρίτες χώρες, το καθεστώς Παθητικής Τελειοποίησης χρησιμοποιούνταν
ευρύτατα από ελληνικές επιχειρήσεις του χώρου αυτού. Όμως με την είσοδο από 1-1-2007 της Βουλγαρίας και της
Ρουμανίας στην Ε.Ε. αλλά και λόγω των πρόσφατων δυσμενών οικονομικών συνθηκών και της κρίσης ιδίως σε
ορισμένους κλάδους της οικονομίας, η οικονομική δραστηριότητα αυτή παρουσιάζει κατακόρυφη πτωτική τάση.
Ενδεικτικά, η έκδοση των Αδειών υπαγωγής στο καθεστώς αυτό από την Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης, που
είναι κατά τόπο αρμόδια για τις 11 Περιφερειακές Ενότητες των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας,
παρουσιάζει κατά την τελευταία δεκαετία πτώση της τάξης του 93% περίπου (Εκδοθείσες Άδειες της Τελωνειακής
Περιφέρειας Θεσσαλονίκης: έτος 2003 περίπου 2.150, έτος 2013 περίπου 150).
Ζ. Φορολογική Αποθήκη προϊόντων ΕΦΚ – ΕΤΚ.
Ισχύουν οι διατάξεις:
-
Άρθρα 63 και 64 του ΕΤΚ,
-
ΑΥΟ Φ.883/530/16-9-1999 (ΦΕΚ 1872 Β) και
-
ΑΥΟ Φ.639/447/14-8-2002 (ΦΕΚ 1109 Β).
Τα προϊόντα ΕΦΚ που αποθηκεύονται στην Αποθήκη αυτή τελούν σε φορολογικό «καθεστώς αναστολής» ΕΦΚ και ΦΠΑ.
Περισσότερα στο σημείο 3.6.1.15.
Η. Φορολογική Αποθήκη άλλη από αυτή του ΕΤΚ – Κώδικας ΦΠΑ.
Στην Αποθήκη αυτή αποθηκεύονται εμπορεύματα που τελούν υπό καθεστώς αναστολής ΦΠΑ, σύμφωνα με τα οριζόμενα
του άρθρου 26 του Κώδικα ΦΠΑ και της ΠΟΛ.1004/97.
Επιτρέπεται η αποθήκευση συγκεκριμένων αγαθών που αναφέρονται στο Παράρτημα VI του Κώδικα ΦΠΑ.
Για τη χορήγηση της Άδειας εκμετάλλευσης και λειτουργίας φορολογικής αποθήκης υποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο
στην αρμόδια ΔΟΥ σχετική αίτηση. Στην αίτηση αυτή αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του ενδιαφερόμενου
εκμεταλλευτή της φορολογικής αποθήκης, τα είδη της αποθήκευσης, η διεύθυνση καθώς και πλήρης περιγραφή της
φορολογικής αποθήκης.
Αρμόδιος για την παραλαβή των αιτήσεων ορίζεται ο Προϊστάμενος της ΔΟΥ:
α) Της περιφέρειας στην οποία ευρίσκεται η έδρα της ημεδαπής επιχείρησης.
β) Της περιφέρειας στην οποία ευρίσκεται η κύρια "μόνιμη εγκατάσταση" στην Ελλάδα της αλλοδαπής επιχείρησης ή η
φορολογική αποθήκη, εφόσον η αλλοδαπή επιχείρηση δεν διατηρεί, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, "μόνιμη
εγκατάσταση" στην Ελλάδα. Στην περίπτωση αλλοδαπής επιχείρησης η αίτηση υποβάλλεται απευθείας από την ίδια
ή από τον εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό της - τα πλήρη στοιχεία του οποίου αναφέρονται στην αίτηση - ή από τον
νομίμως ορισθέντα φορολογικό αντιπρόσωπό της.
Με την αίτηση της ο αιτών θα πρέπει να συνυποβάλει:

Βεβαίωση από το οικείο Επιμελητήριο, για την εγγραφή του σ` αυτό.

Θεωρημένο αντίγραφο του νομίμως δημοσιευθέντος καταστατικού, όπως αυτό ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της
αίτησης, εφόσον πρόκειται για νομικό πρόσωπο.

Τοπογραφικό διάγραμμα του χώρου, στον οποίο σημειώνονται οι είσοδοι και έξοδοι καθώς και το είδος της
περίφραξης.
291
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Κάτοψη ή και τομή, εφόσον πρόκειται για στεγασμένο χώρο.

Βεβαίωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας για την επάρκεια και καταλληλότητα των πυροσβεστικών μέσων που
διατίθενται για την πυρασφάλεια του χώρου.

Τίτλο κυριότητας ή συμφωνητικό μίσθωσης ή παραχώρησης της νομής κ.λπ. του ακινήτου.

Τυχόν άλλα συμπληρωματικά στοιχεία που θα ζητηθούν από την αρμόδια ΔΟΥ.
Ο κατά τα ανωτέρω αρμόδιος Προϊστάμενος της ΔΟΥ καταχωρεί την αίτηση σε ειδικό βιβλίο αφού διαπιστώσει ότι ο
αιτών είναι φορολογικά ενήμερος. Στη συνέχεια και εντός δέκα πέντε (15) ημερών αφού εξετάσει την πληρότητα και
ορθότητα των δικαιολογητικών και ότι ο συγκεκριμένος χώρος πληροί τους κατά περίπτωση κανόνες ασφάλειας και
συντήρησης των αγαθών προς αποθήκευση, συντάσσει πρακτικό εις τριπλούν με σχετική εισήγηση για τη χορήγηση ή
μη της άδειας λειτουργίας της φορολογικής αποθήκης. Κατόπιν αποστέλλει την αίτηση με το πρακτικό περί χορήγησης
ή μη άδειας λειτουργίας φορολογικής αποθήκης και όλα τα σχετικά δικαιολογητικά στη 14η Δ/νση για την τελική έγκριση
ή απόρριψη της εν λόγω αίτησης. Σε περίπτωση που υποβάλλονται ελλιπή δικαιολογητικά ή από την αυτοψία που θα
πραγματοποιηθεί στους αποθηκευτικούς χώρους του ενδιαφερόμενου διαπιστωθεί μη επάρκεια μέτρων ασφαλείας ή
τυχόν άλλες ελλείψεις που θα καθιστούσαν δυσχερή τη λειτουργία ή τον έλεγχο των αποθηκών, ο αρμόδιος
προϊστάμενος της ΔΟΥ αναστέλλει αιτιολογημένα τη λήψη απόφασης και γνωστοποιεί στον ενδιαφερόμενο τις κατά τη
γνώμη του περαιτέρω ενέργειες που ο ενδιαφερόμενος οφείλει να προβεί, καθώς και το χρόνο μέσα στον οποίο θα
πρέπει να επανέλθει ο ενδιαφερόμενος προκειμένου να λάβει τη σχετική άδεια. Ο ενδιαφερόμενος, αφού προβεί στη
συμπλήρωση όλων των ατελειών και ελλείψεων που του γνωστοποιήθηκαν, υποβάλλει συμπληρωματική αίτηση. Με
βάση την αίτηση αυτή ο προϊστάμενος της ΔΟΥ συντάσσει τελικό πρακτικό με πλήρη αιτιολογία περί της έγκρισης ή μη
λειτουργίας της φορολογικής αποθήκης και μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες κοινοποιεί ένα αντίγραφο αυτού με
πλήρη σειρά των δικαιολογητικών της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού καθώς και των συμπληρωματικών στοιχείων
που τυχόν ζητήθηκε η υποβολή τους, στη Δ/νση 14η ΦΠΑ του Υπουργείου Οικονομικών, για την τελική έγκριση ή μη
της σχετικής άδειας λειτουργίας φορολογικής αποθήκης.
Η 14η Δ/νση εντός 5ημέρου από τη λήψη των ανωτέρω δικαιολογητικών εγκρίνει ή απορρίπτει τη σχετική αίτηση και
χορηγεί τον αριθμό μητρώου φορολογικής αποθήκης από το ηλεκτρονικό αρχείο που τηρεί για το σκοπό αυτό. Στη
συνέχεια κοινοποιεί την άδεια λειτουργίας φορολογικής αποθήκης, εφόσον εγκρίνει αυτήν, τόσο στους προϊσταμένους
των αρμοδίων ΔΟΥ (έδρας και υποκαταστήματος όπου συντρέχει περίπτωση) όσο και στον ενδιαφερόμενο εκμεταλλευτή
της φορολογικής αποθήκης συναποστέλλοντας και όλα τα δικαιολογητικά στην αρμόδια ΔΟΥ της χωρικής αρμοδιότητας
λειτουργίας της φορολογικής αποθήκης. Εφόσον από την αρμόδια για την έγκριση αρχή ήθελε κριθεί ότι απαιτείται η
τοποθέτηση φοροτεχνικού οργάνου σαν φύλακα - ελεγκτή της διακίνησης των αγαθών από και προς την αποθήκη,
γίνεται ρητή αναφορά της υποχρέωσης αυτής στην αναφερόμενη στην παράγραφο 4 "άδεια λειτουργίας φορολογικής
αποθήκης".
Η χορηγούμενη άδεια παύει να ισχύει με ανακλητική απόφαση της 14ης Δ/νσης μετά από σχετική εισήγηση, πλήρως
αιτιολογημένης, του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ της χωρικής αρμοδιότητας της λειτουργίας της φορολογικής
αποθήκης. Η εισήγηση αυτή, που εκτός των άλλων αναφέρει ότι ο ενδιαφερόμενος έχει εκπληρώσει τις φορολογικές του
υποχρεώσεις, γνωστοποιείται άμεσα στη 14η Δ/νση Φ.Π.Α. του Υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να προβεί στην
ανάκληση της σχετικής άδειας λειτουργίας της φορολογικής αποθήκης
Σε περίπτωση που ο αιτών διατηρεί ήδη "αποθήκη υπό τελωνειακή επίβλεψη", για εισαγόμενα αγαθά μπορεί, εφόσον το
επιθυμεί να λειτουργεί παράλληλα στον ίδιο χώρο και "φορολογική αποθήκη" με την προϋπόθεση ότι:

Ο χώρος είναι κατάλληλα διασκευασμένος, ώστε να είναι εφικτός κάθε φορολογικός έλεγχος
292
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τα αγαθά που θα φυλάσσονται στην "αποθήκη υπό τελωνειακή επίβλεψη" θα είναι προέλευσης τρίτων χωρών που
δεν έχουν λάβει κοινοτικό χαρακτήρα ή αγαθά που υπάγονται σε Ε.Φ.Κ., ή αγροτικά προϊόντα που επιδοτούνται
σύμφωνα με την κοινή αγροτική πολιτική της Κοινότητας.

Να τηρεί τα βιβλία και στοιχεία όπως ορίζονται στην παρούσα απόφαση.
Μετά την έγκριση της άδειας λειτουργίας φορολογικής αποθήκης και πριν την υποβολή της σχετικής "δήλωσης
μεταβολών" κατατίθεται εγγύηση το ύψος και η μορφή της οποίας έχει ορισθεί στη "βεβαίωση άδειας λειτουργίας". Η
παρεχόμενη εγγύηση μπορεί να είναι χρηματική ή τραπεζική ή ασφαλιστήριο συμβόλαιο ή εμπράγματη ασφάλεια ή
αξιόχρεη επιστολή τρίτου προσώπου.
Για την υπαγωγή και είσοδο εγχωρίων αγαθών στο καθεστώς φορολογικής αποθήκευσης, ο ενδιαφερόμενος
εκμεταλλευτής φορολογικής αποθήκης ή ο νόμιμος εκπρόσωπος του, υποβάλλει, στον Προϊστάμενο της εποπτεύουσας
τη φορολογική αποθήκη ΔΟΥ "Δήλωση εισόδου αγαθών σε φορολογική αποθήκη" εις τριπλούν. Η δήλωση αυτή επέχει
θέση παραστατικού αποθήκευσης.
Η είσοδος αγαθών σε χώρους φορολογικής αποθήκης πραγματοποιείται πάντοτε παρουσία, νομίμως ορισθέντος
ελεγκτικού φορολογικού οργάνου της Δ.Ο.Υ. λειτουργίας της φορολογικής αποθήκης.
Ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών που τίθενται σε φορολογική αποθήκευση.
Για την απαλλαγή από Φ.Π.Α. των ενδοκοινοτικώς αποκτώμενων αγαθών που προορίζονται να τεθούν στο καθεστώς
της φορολογικής αποθήκευσης ο εκμεταλλευτής των αγαθών που πραγματοποιεί την ενδοκοινοτική απόκτηση,
υποχρεούται να ενημερώσει τον Προϊστάμενο της καθ` ύλη αρμόδιας, για τον έλεγχο της φορολογικής αποθήκης Δ.Ο.Υ.
για το χρόνο της παραλαβής και εισόδου των αγαθών στη φορολογική αποθήκη.
Ο εκμεταλλευτής της φορολογικής αποθήκης υποχρεούται μέσα σε δέκα (10) μέρες από τη λήψη του τιμολογίου του
προμηθευτή οίκου, να αποστείλει, με απόδειξη, στον ως άνω προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. φωτοαντίγραφο του σχετικού
τιμολογίου του προμηθευτή, προκειμένου να το συσχετίσει με τον οικείο φάκελο που τηρείται στη Δ.Ο.Υ.
Τα αγαθά που εναποθηκεύονται θα πρέπει να παραμένουν στην κατάσταση που βρίσκονταν κατά το χρόνο εισόδου τους
στην αποθήκη. Στα εναποθηκευμένα αγαθά επιτρέπεται να εκτελούνται οι συνήθεις εργασίες που σχετίζονται με τη
συσκευασία και την εξωτερική εμφάνιση του αγαθού και που αποσκοπούν στη συντήρηση και βελτίωση της ποιότητας
του καθώς και στην προετοιμασία για διανομή ή μεταπώληση, όπως, συσκευασία, ανασυσκευασία, επεξεργασία,
εξευγενισμός, τοποθέτηση σημάτων ή ετικετών, αερισμός, καθάρισμα, γυάλισμα, ψύξη, κατάψυξη, βαφή, στίλβωση,
συναρμολόγηση κ.λπ. Εξαιρετικά στους χώρους της φορολογικής αποθήκης δύνανται μετά από ειδική άδεια, που
χορηγείται από την 14η Δ/νση ΦΠΑ, να πραγματοποιούνται και εργασίες παραγωγής, κατασκευής ή συναρμολόγησης
κοινοτικών και εγχώριων προϊόντων, εφόσον δεν έχουν προορισμό τη διάθεσή τους στο εσωτερικό της χώρας.
Τα αποθηκευμένα αγαθά μπορούν να εξέλθουν από τους χώρους της φορολογικής αποθήκης με προορισμό:

Να εξαχθούν σε μη κοινοτική χώρα.

Να αποτελέσουν αντικείμενο ενδοκοινοτικής παράδοσης.

Να τεθούν σε ανάλωση στο εσωτερικό της χώρας.

Να μεταφερθούν σε άλλη φορολογική αποθήκη του ίδιου ή άλλου εκμεταλλευτή.

Να επιστραφούν στον προμηθευτή λόγω αποδεδειγμένου ελαττώματος που το καθιστούν ακατάλληλο για το σκοπό
που προορίζεται και

Να καταστραφούν λόγω αλλοιώσεως ή φθοράς που έχουν υποστεί και έχουν καταστεί ακατάλληλα προς χρήση ή
έχουν καταστεί επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία ή ασφάλεια.
293
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Να τους παρασχεθούν, αναγκαίες εργασίες που από τη φύση τους είναι αδύνατο να παρασχεθούν στους χώρους

της φορολογικής αποθήκης.
Για την έξοδο των αγαθών από τη φορολογική αποθήκη υποβάλλεται, από τον υπόχρεο, στην εποπτεύουσα την αποθήκη
Δ.Ο.Υ. "ΑΙΤΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ ΕΞΟΔΟΥ ΑΓΑΘΩΝ".
Η έξοδος των αγαθών από τη φορολογική αποθήκη, με σκοπό να λάβουν ένα από τους προορισμούς της προηγούμενης
παραγράφου, πραγματοποιείται παρουσία φορολογικού ελεγκτή, που ορίζεται για το σκοπό αυτό με εντολή του
Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ.
Το φορολογικό όργανο, παρουσία του οποίου πραγματοποιείται η έξοδος των αγαθών από τους χώρους της φορολογικής
αποθήκης, ενεργεί σχετική πράξη επί του κατά περίπτωση εκδιδόμενου, κατά τις διατάξεις του ΚΦΑΣ, φορολογικού
στοιχείου διακίνησης, αντίγραφο του οποίου λαμβάνει για να τεθεί στον οικείο φάκελο που τηρείται στη Δ.Ο.Υ.
Όταν αποθηκευμένα αγαθά εξέρχονται από το καθεστώς της φορολογικής αποθήκευσης με προορισμό την άμεση
εξαγωγή τους σε μη κοινοτική χώρα, υποβάλλεται από τον εξαγωγέα σχετική αίτηση – δήλωση. Για την εξαγωγή των
αγαθών εφαρμόζονται οι τελωνειακές διατυπώσεις που ισχύουν για την εξαγωγή των αγαθών, καθώς και οι λοιπές
διατάξεις. Στο παραστατικό της εξαγωγής, μετά από υπεύθυνη δήλωση αίτηση του Ν. 1599/86 του εξαγωγέα,
αναγράφεται η ένδειξη "ΑΠΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ".
Για την οριστικοποίηση της απαλλαγής αυτής, απαιτούνται τα δικαιολογητικά που προβλέπονται από τις διατάξεις του
άρθρου 1 της ΠΟΛ. 1262/93, όπως αυτή ισχύει κάθε φορά. Τα δικαιολογητικά αυτά τίθενται στη διάθεση του
προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή του φορολογικού ελέγχου, εφόσον ήθελαν ζητηθεί.
3.6.2.34.Διαδικασία εξαγωγών ειδών με πρόδρομες ουσίες, διττής χρήσης και
αγροτικών με επιδότηση κατά την εξαγωγή (προϋποθέσεις, διαδικασία,
αρμόδιες υπηρεσίες).
Α. Εξαγωγή Πρόδρομων Ουσιών.
Πρόδρομες ουσίες είναι οι διαβαθμισμένες χημικές ουσίες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την παράνομη παρασκευή
ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών. Στις ουσίες αυτές συμπεριλαμβάνονται και τα φυσικά προϊόντα που περιέχουν
τέτοιες ουσίες, εξαιρουμένων των φαρμάκων, των φαρμακευτικών παρασκευασμάτων που περιέχουν διαβαθμισμένες
ουσίες συνδυασμένες με τέτοιον τρόπο ώστε οι ουσίες αυτές να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν εύκολα ή να εξαχθούν
με εύχρηστα ή οικονομικά πρόσφορα μέσα. Διαχωρίζονται σε τέσσερις (4) κατηγορίες, όπως περιγράφονται στα
συνημμένα Παραρτήματα των παρακάτω αναφερόμενων Κανονισμών.
Βασικές διατάξεις.
-
Καν (ΕΚ) 273/2004.
-
Καν (ΕΚ) 111/2005.
-
ΚΥΑ Ε2589/960/Β0034/2005 (ΦΕΚ 1157 Β).
-
ΕΔΥΟ Δ33Β 5042842 ΕΞ2013/16-12-13 (ΑΔΑ: ΒΛΓΕΗ-99Ι).
-
ΕΔΥΟ Δ33Β 5042841 ΕΞ2013/16-12-13 (ΑΔΑ: ΒΛΓΕΗ-ΓΙ3).
Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε δραστηριότητες εξαγωγής, εισαγωγής, διαμετακόμισης, παραγωγής, παρασκευής,
προμήθειας, αποθήκευσης, κατοχής, πώλησης, διάθεσης και διανομής των πρόδρομων ουσιών καθώς και τα
απασχολούμενα με αυτές πρόσωπα υπόκεινται στον έλεγχο του κράτους. Ως αρμόδια Αρχή ελέγχου θεωρείται για το
294
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
σκοπό αυτό η Τελωνειακή υπηρεσία με τη συνδρομή συναρμόδιων αρχών κατά περίπτωση.
Για τις ουσίες της
κατηγορίας 1 συναρμόδια αρχή είναι ο Ε.Ο.Φ. και για τις κατηγορίες 2, 3 και 4 το Γενικό Χημείο του Κράτους.
Οι επιχειρήσεις που διενεργούν εξαγωγές πρόδρομων ουσιών έχουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις ανάλογα δηλαδή με
την κατηγορία στην οποία δραστηριοποιούνται και οφείλουν να τηρούν την παρακάτω διαδικασία:
Επί της κατηγορίας 1:
Έκδοση έγκρισης από την 33η Διεύθυνση Ελέγχου Τελωνείων του Υπουργείου Οικονομικών, μετά από κατάθεση αίτησης
του νομίμου εκπροσώπου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, τήρηση βιβλίου προδρόμων ουσιών, έκδοση Αδείας
εξαγωγής από την ως άνω Αρχή, κατόπιν σχετικής αίτησης του ενδιαφερομένου. Σε όλες τις περιπτώσεις εξαγωγής
ουσιών της κατηγορίας αυτής πραγματοποιείται γνωστοποίηση πριν την εξαγωγή στη χώρα προορισμού.
Επί των κατηγοριών 2, 3 και 4:
Όλοι οι επιχειρηματίες που συμμετέχουν σε δραστηριότητες εξαγωγής των πρόδρομων ουσιών της κατηγορίας 2 ή 3
ΚΑΤΑΧΩΡΟΥΝΤΑΙ σε μηχανογραφημένο αρχείο της 33 ης Δ/νσης Ελέγχου Τελωνείων καταθέτοντας τα σχετικά
δικαιολογητικά.
Όλοι οι επιχειρηματίες τηρούν τα στοιχεία κίνησης των πρόδρομων ουσιών των κατηγοριών αυτών σε θεωρημένο βιβλίο
από το Γενικό Χημείο του Κράτους και την αρμόδια χωρικά Τελωνειακή Αρχή.
Για την εξαγωγή των ειδών αυτών απαιτείται έκδοση Αδείας εξαγωγής από την 33η Δ/νση Ελέγχου Τελωνείων , μετά
από αίτηση του ενδιαφερομένου.
Για τις εξαγωγές των ουσιών της κατηγορίας 4 πριν την εξαγωγή πρέπει να έχει προηγηθεί γνωστοποίηση στη χώρα
προορισμού και να έχει εκδοθεί άδεια εξαγωγής πρόδρομων ουσιών.
Αρμόδια Αρχή για την αποστολή γνωστοποίησης πριν την εξαγωγή και την έκδοση της αδείας εξαγωγής είναι η 33η
Δ/νση Ελέγχου Τελωνείων .
Για τις ουσίες που περιλαμβάνονται στην κατηγορία αυτή ( 4 ) δεν απαιτείται η κατοχή έγκρισης ή τεκμηρίωση και
επισήμανση και η τήρηση βιβλίου προδρόμων ουσιών ναρκωτικών.
Για τις εξαγωγές οξικού ανυδρίτη, υπερμαγγανικού καλίου και φαινυλοξικού οξέος της κατηγορίας 2
απαιτείται
γνωστοποίηση πριν την εξαγωγή σε όλες τις περιπτώσεις ενώ για τις υπόλοιπες ουσίες της ιδίας κατηγορίας απαιτείται
γνωστοποίηση πριν την εξαγωγή για ορισμένες μόνο χώρες προορισμού (Καν.1277/05)
Δεν απαιτείται έκδοση αδείας εξαγωγής για τις ουσίες της κατηγορίας 3 παρά μόνο για τις χώρες που περιλαμβάνονται
στο παράρτημα IV του καν.1277/05, απαιτείται όμως γνωστοποίηση στην
χώρα προορισμού όταν η εξαγωγή
περιλαμβάνει διαβαθμισμένες ουσίες (άρθρο 12 της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών).
Εξαγωγές των πρόδρομων ουσιών, πραγματοποιούνται από τα Τελωνεία Α΄ τάξης. Στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης αρμόδιο
είναι το Α΄ Τελωνείο , για δε την Νομαρχία Πειραιά αρμόδιο είναι το Ε΄ Τελωνείο.
Επί παραβάσεων επιβάλλονται οι ποινές που προβλέπονται από τον ΕΤΚ.
Β. Εξαγωγή ειδών Διττής ή Διπλής Χρήσης (Dual Use).
Προϊόντα διττής χρήσης είναι αγαθά, λογισμικό και τεχνολογία, τα οποία δύνανται να χρησιμοποιούνται τόσο για
πολιτική όσο και για στρατιωτική χρήση. Δηλαδή δεν πρόκειται για όπλα αλλά για είδη-υλικά, μέσα παραγωγής,
295
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
τεχνολογία εξαρτήματα κλπ, που χρησιμοποιούνται για πολιτικούς σκοπούς αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα ή
έμμεσα και για στρατιωτικούς σκοπούς.
Ο Καν (ΕΚ) 428/09 αποτελεί το νομικό υπόβαθρο επί του οποίου βασίζεται το κοινοτικό σύστημα ελέγχου των εξαγωγών,
της μεταφοράς. της μεσιτείας και της διαμετακόμισης (διέλευσης) των ειδών διττής χρήσης.
Τα είδη αυτά απαριθμούνται αναλυτικά στο παράρτημα Ι του Καν (ΕΕ) 388/12 που τροποποίησε τον Καν (ΕΚ) 428/09.
Σχετικές με το θέμα είναι και:
-
Η ΑΥΟ 121837/Ε3/21837/28-9-2009 (ΦΕΚ 2182 Β).
-
Η ΕΔΥΟ Δ19Α 5027171 ΕΞ2010/24-06-10 και
-
Η ΕΔΥΟ Δ19Γ 5041848 ΕΞ2012/6-11-12.
Οι εξαγωγές, η μεταφορά, η μεσιτεία και η διαμετακόμιση (διέλευση) των ειδών αυτών πραγματοποιούνται μόνο κατόπιν
χορήγησης σχετικής εγκριτικής αδείας των αρμοδίων αρχών (Δ/νση Καθεστώτων Εισαγωγών, Εξαγωγών και Εμπορικής
Άμυνας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας).
Εξαγωγή θεωρείται και η διαβίβαση λογισμικού ή τεχνολογίας με ηλεκτρονικά μέσα, μεταξύ άλλων: Με φαξ, τηλέφωνο,
ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή άλλους ηλεκτρονικούς τρόπους προς εξωκοινοτικό προορισμό, περιλαμβάνει τη διάθεση σε
ηλεκτρονική μορφή του σχετικού λογισμικού και τεχνολογίας, σε νομικά και φυσικά πρόσωπα και εταιρικές σχέσεις εκτός
κοινότητας, καθώς επίσης την εξαγωγή αφορά και η προφορική διαβίβαση τεχνολογίας όταν η τεχνολογία περιγράφεται
τηλεφωνικώς (Καν. ΕΚ 428/09).
Όταν το δικαίωμα διάθεσης του είδους διττής χρήσης το έχει πρόσωπο εγκατεστημένο έξω από την κοινότητα σύμφωνα
με τη σύμβαση βάσει της οποίας γίνεται η εξαγωγή, ως εξαγωγέας λογίζεται ο εγκατεστημένος στην κοινότητα
αντισυμβαλλόμενος (Καν. ΕΚ 428/09).
Κατά τη διεκπεραίωση των διατυπώσεων για την εξαγωγή, επανεξαγωγή, διαμετακόμιση των ειδών διπλής χρήσης ο
ενδιαφερόμενος προσκομίζει στο Τελωνείο που είναι αρμόδιο για την αποδοχή των ως άνω παραστατικών αποδεικτικό
ότι έχει λάβει κάθε αναγκαία άδεια εξαγωγής, επανεξαγωγής ή διαμετακόμισης.
Είδη Αδειών Εξαγωγής
Τα είδη αδειών, η διαδικασία έκδοσης τους και οι σχετικές υποχρεώσεις των εξαγωγέων, ρυθμίζονται με την ΑΥΟΟ
121837/Ε3/21837/09. Οι άδειες εκδίδονται από τις αρμόδιες του Κράτους Μέλους όπου είναι εγκατεστημένος ο
εξαγωγέας (Δ/νση Καθεστώτων Εισαγωγών, Εξαγωγών και Εμπορικής Άμυνας του Υπουργείου Ανάπτυξης και
Ανταγωνιστικότητας για τη χώρα μας).
Α. Άδειες εξαγωγής εξατομικευμένες: Χορηγείται επί ειδικού εντύπου, ισχύει για όλη την Ε.Ε., είναι μη μεταβιβάσιμη,
διάρκειας δύο μηνών, αφορά συγκεκριμένη ποσότητα και είδη και συγκεκριμένο παραλήπτη ή τελικό χρήστη.
Β. Άδειες εξαγωγής απλοποιημένων διαδικασιών (μέρος ΙΙ, σημεία 2 και 3 της ανωτέρω ΑΥΟ): Για λόγους διευκόλυνσης
των εξαγωγών και απλοποίησης των διαδικασιών, πέραν της ανωτέρω εξατομικευμένης αδείας έχουν θεσπισθεί τα
ακόλουθα είδη αδειών, για συγκεκριμένους προορισμούς ή εμπορεύματα (με εξαίρεση αυτά που κατονομάζονται στο
μέρος 2 του παραρτήματος ΙΙ του καν.428/09):
296
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
α) Εθνική γενική άδεια εξαγωγής: Χορηγείται απευθείας προς όλους τους Έλληνες εξαγωγείς και καλύπτει τα είδη
διττής χρήσης, όταν αυτά προορίζονται μόνο για συγκεκριμένες χώρες. (ΑΥΟ 145915/Ε3/25915/2006 όπως
τροποποιήθηκε και ισχύει).
β) Γενική άδεια εξαγωγής για συγκεκριμένο εξαγωγέα: Χορηγείται σε μεμονωμένους εξαγωγείς, για συγκεκριμένα
εμπορεύματα ή κατηγορίες εμπορευμάτων και συγκεκριμένους προορισμούς που κατονομάζονται ρητά. Χορηγείται
επί ειδικού εντύπου (παράρτημα ΙΙΙα της ΑΥΟ) και ισχύει για ένα έτος με λήξη την 31 η Δεκεμβρίου κάθε
ημερολογιακού έτους και για συγκεκριμένο πάντα Τελωνείο εξαγωγής. Ο εξαγωγέας εφοδιάζεται με τόσα αντίτυπα
του εντύπου της αδείας όσα είναι και τα τελωνεία στα οποία έχει δηλώσει ότι θα διενεργήσει διατυπώσεις εξαγωγής.
Σε περίπτωση που η Γενική άδεια αφορά περισσότερους του ενός παραλήπτες, για τις χώρες που αναφέρονται στη
συγκεκριμένη άδεια, επισυνάπτεται σε αυτή κατάσταση παραληπτών θεωρημένη από την εκδίδουσα αρχή (ΔΥΟ
124278/Ε3/4278/02).
Σε κάθε περίπτωση από τις ανωτέρω (α) και (β) άδειες ο εξαγωγέας υποχρεούται να αναγράφει σε όλα τα εμπορικά
παραστατικά ότι τα εξαγόμενα εμπορεύματα υπόκεινται σε έλεγχο κατά την εξαγωγή τους από την Ε.Ε. βάσει του καν.
428/09 και ότι εξάγονται βάσει της συγκεκριμένης γενικής αδείας.
Γ. Ενωσιακές Γενικές Άδειες Εξαγωγής: Με τον Καν.1232/11 η Ε.Ε. θεσπίζει νέες ενωσιακές άδειες με αριθμούς EU001,
EU002, EU003, EU004, EU005, EU006.Τα κριτήρια διαχωρισμού των εν λόγω αδειών είναι ποικίλα και αφορούν, κατά
περίπτωση, στα είδη προς εξαγωγή, στις χώρες προορισμού και στο σκοπό της εξαγωγής (παράρτημα ΙΙα έως ΙΙστ του
ως άνω Κανονισμού).
Οι Ενωσιακές Γενικές Άδειες χορηγούνται απευθείας προς όλους τους κοινοτικούς εξαγωγείς , δεν έχουν έντυπη μορφή
και συνεπώς δεν προσκομίζονται στο Τελωνείο εξαγωγής. Οι εξαγωγής οφείλουν να διευκρινίζουν ότι τα είδη εξάγονται
βάσει ενωσιακής γενικής αδείας συμπληρώνοντας τον αριθμό τους στη θέση 44 του ΕΔΕ εξαγωγής. Δεν επιτρέπεται η
εξαγωγή ειδών εφόσον ο εξαγωγέας έχει ενημερωθεί από τις αρχές του Κ-Μ ή γνωρίζει ότι τα προς εξαγωγή είδη
προορίζονται ή μπορεί να προορίζονται για χρήση σχετική με χημικά, βιολογικά ή πυρηνικά όπλα ή για στρατιωτική
χρήση ή εφόσον η αγοράστρια χώρα ή η χώρα προορισμού υπόκειται σε εμπάργκο όπλων.
Αρμόδια Αρχή για την έκδοση Αδειών και γενικά για την παρακολούθηση και διαχείριση του θέματος των ειδών διττής
χρήσης είναι η Διεύθυνση Καθεστώτων Εισαγωγών – Εξαγωγών και Εμπορικής Άμυνας της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνούς
Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας , Υποδομών και Δικτύων, Τμήμα Γ΄ Ερμού και
Κορνάρου 1, ΤΚ 10563 Αθήνα, τηλ. 2103286021-23 και 2103286051, FAX 2103286094.
Αρμόδια αρχή για την τήρηση των διατυπώσεων και διαδικασιών κατά την εισαγωγή και εξαγωγή ειδών διττής χρήσης
είναι η τελωνειακή υπηρεσία. Αρμόδια αρχή στο Υπουργείο Οικονομικών είναι η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και ΕΦΚ,
Διεύθυνση 19η –Τελωνειακών Διαδικασιών, Τμήμα Γ, Καρ. Σερβίας 10, ΤΚ 10184 Αθήνα, τηλ. 2106987444, FAX
2106987450.
Γ. Εξαγωγή Επιδοτούμενων Αγροτικών Προϊόντων.
Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων συνιστούν μια σημαντική πηγή εσόδων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των
σχετικών μεταποιητικών επιχειρήσεων.
Κάθε πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) που εξάγει αγροτικά προϊόντα για τα οποία αιτείται επιστροφής οφείλει:
α) Να καταθέσει διασάφηση εξαγωγής στο αρμόδιο τελωνείο όπου θα φορτωθούν τα προϊόντα για την μεταφορά τους
προς εξαγωγή (Γενικές διατάξεις περί εξαγωγών -άρθρα 787 έως 796 των ΔΕΚΤΚ).
297
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
β) Να ενημερώνει το εν λόγω τελωνείο τουλάχιστον 24ώρες πριν από την έναρξη των εργασιών φόρτωσης και να
αναφέρει την εικαζόμενη διάρκεια των εργασιών φόρτωσης. Μπορεί από τις Αρμόδιες αρχές να αποφασιστεί άλλη
προθεσμία αντί της προθεσμίας των 24ωρών. (άρθρο 5 καν. ΕΚ 612/09). Η ενημέρωση γίνεται από τον
ενδιαφερόμενο με ηλεκτρονική αποστολή μηνύματος προενημέρωσης στο αρμόδιο για την εξαγωγή τελωνείο (ΕΔΥΟ
Δ19Α 5012006 ΕΞ2012 /12-03-12).
Αρμόδια τελωνειακή αρχή ελέγχου.
Τελωνείο εξαγωγής είναι αυτό στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου τα εμπορεύματα συσκευάζονται ή φορτώνονται για
τη μεταφορά τους προς εξαγωγή (άρθρο 5 καν. ΕΚ 612/09).
Τελωνείο εξόδου είναι αυτό από το οποίο θα εξέλθουν τα εμπορεύματα από τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, το
οποίο διενεργεί έλεγχο υποκατάστασης με τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 2 του καν. ΕΚ 1276/08.
Τελωνείο προορισμού του αντιτύπου ελέγχου Τ5 είναι το τελωνείο προορισμού που αναφέρεται στο άρθρο 912γ των
ΔΕΚΤΚ. Εάν το τελωνείο εξόδου και το τελωνείο προορισμού του Τ5 δεν είναι τα ίδια ο έλεγχος υποκατάστασης γίνεται
από το τελωνείο προορισμού του Τ5.
Απαιτούμενα έγγραφα.

Πιστοποιητικό εξαγωγής AGREX που περιλαμβάνει προκαθορισμό της επιστροφής και εκδίδεται από τον Οργανισμό
πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ και υποβάλλεται στο τελωνείο.

Δεν χρειάζεται πιστοποιητικό εξαγωγής AGREX στις περιπτώσεις που εμπίπτουν στο μέρος ΙΙ παράρτημα ΙΙ του καν.
ΕΚ 376/08, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει (μικροποσότητες), καθώς και την περίπτωση των εμπορευμάτων εκτός
παραρτήματος Ι που διέπονται από τον καν. ΕΚ 578/10 για ποσό επιστροφής ως 100.000 ευρώ συνολικά ανά
εξαγωγέα και ανά έτος.

Τιμολόγιο, φορτωτική, κιβωτολόγιο, δήλωση της κοινοτικής καταγωγής των προϊόντων σύμφωνα με το άρθρο 12
του καν. ΕΚ 612/09, δελτίο χημικής ανάλυσης -εφόσον απαιτείται, πιστοποιητικό ελέγχου- εφόσον απαιτείται.

Στην περίπτωση εξαγωγής εμπορευμάτων εκτός παραρτήματος Ι του καν. ΕΚ 578/10, υπεύθυνη δήλωση του
εξαγωγέα όπου δηλώνονται αναλυτικά τα προϊόντα βάσεως που έχουν χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή των
εμπορευμάτων για τα οποία θα ζητηθεί η επιστροφή.

Έκδοση αντιτύπου ελέγχου Τ5 από το αρμόδιο τελωνείο.
Ακολουθούμενη διαδικασία.
Μετά την υποβολή της διασάφησης εξαγωγής επιλέγεται από το σύστημα το είδος ελέγχου. Εφόσον επιλεγεί φυσικός
έλεγχος των εμπορευμάτων, αυτός πραγματοποιείται σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 6 του καν. ΕΚ 1276/08.
Εκδίδεται το Συνοδευτικό έγγραφο εξαγωγής και αποστέλλεται μήνυμα στο τελωνείο εξόδου των εμπορευμάτων.
Προϋποθέσεις πληρωμής.
298
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Η πληρωμή της επιστροφής εξαρτάται από την προσκόμιση της απόδειξης ότι τα προϊόντα για τα οποία έγινε αποδεκτή
η διασάφηση εξαγωγής εγκατέλειψαν ως έχουν το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας σε προθεσμία 60 ημερών (άρθρο
7 του καν. ΕΚ 612/09) από την αποδοχή της διασάφησης εξαγωγής.
Για κάθε εξαγωγή μετά από αίτηση του εξαγωγέα και μετά την ολοκλήρωση της εξαγωγής αποστέλλονται απευθείας από
το τελωνείο εξαγωγής στον ΟΠΕΚΕΠΕ όλα τα τελωνειακά παραστατικά και τα συνημμένα σε αυτά έγγραφα και
δικαιολογητικά που απαιτούνται για την πληρωμή της εξαγωγικής επιστροφής.
3.6.2.35.Διεθνείς οδικές κυρίως μεταφορές με τρίτες χώρες.
Α. Διεθνείς οδικές μεταφορές στα πλαίσια διμερών συμφωνιών.
Οι διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές από Κοινοτική χώρα προς τρίτες χώρες και αντίστροφα με φορτηγά
οχήματα διακρίνονται σε Διμερείς, Τράνζιτ και Τριγωνικές, καθορίζονται από Διμερείς (μεταξύ δύο χωρών) Συμφωνίες
και διενεργούνται στα πλαίσια των Συμφωνιών αυτών.
Οι μεταφορές αυτές διενεργούνται με έντυπο ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ (ατελής ή με καταβολή τελών) για διμερή, τράνζιτ ή
τριγωνική μεταφορά όταν αυτό απαιτείται από τη Διμερή Συμφωνία.
Τριγωνική μεταφορά, είναι η μεταφορά που διενεργείται μεταξύ δύο χωρών αλλά από αυτοκίνητο που είναι
καταγεγραμμένο σε τρίτη χώρα (π.χ. Ελληνικό φορτηγό όχημα φορτώνει από Ουκρανία με προορισμό τη Ρωσία), η
οποία μπορεί να διενεργηθεί: α) με τη χρήση άδειας τριγωνικής μεταφοράς ή β) με άδεια Ε.Δ.Υ.Μ.
Η άδεια διέλευσης είναι προσωπική (εκδίδεται στο όνομα της μεταφορικής επιχείρησης) και δεν μεταβιβάζεται σε τρίτους,
ισχύει για ένα πλήρες ταξίδι με επιστροφή, δηλαδή η χρονική διάρκεια ισχύος της άδειας είναι τόση όση χρειάζεται για
την πραγματοποίηση μιας μεταφοράς, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην άδεια.
Ο Έλληνας μεταφορέας για να διενεργήσει μια διεθνή εμπορευματική μεταφορά σε μια άλλη χώρα εφοδιάζεται με την
σχετική άδεια από τα τελωνεία εξόδου της χώρας μας.
Η χώρα μας έχει υπογράψει συμφωνίες και πρωτόκολλα οδικών μεταφορών με τις παρακάτω χώρες:

Αζερμπαϊτζάν, Αλβανία, Αρμενία, Αίγυπτο, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Γεωργία, Ελβετία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα,
Ιορδανία, Ισραήλ, Καζακστάν, Κουβέιτ, Κροατία, Κιργιζία, Μαυροβούνιο, Μαρόκο, Μολδαβία, Ουκρανία,
Ουζμπεκιστάν, Ρωσία, Σερβία, Συρία, Τουρκία, Τυνησία.

Με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν έχει υπογραφεί συμφωνία και οι διμερείς και τράνζιτ
μεταφορές διενεργούνται χωρίς άδειες. Οι τριγωνικές μεταφορές απαγορεύονται, εκτός εάν το φορτηγό δημόσιας
χρήσης διαθέτει άδεια ΕΔΥΜ.

Με το Λίβανο και το Ιράκ έχουν υπογραφεί συμφωνίες, αλλά δεν έχουν υπογραφεί πρωτόκολλα μεταφορών και οι
μεταφορές διενεργούνται χωρίς έντυπο αδείας.

Με τη Λευκορωσία δεν έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία αλλά ανταλλάσσονται άδειες.

Οι μεταφορές από και προς το Κοσσυφοπέδιο μπορούν να πραγματοποιηθούν με:
o
Φορτηγά που φέρουν ελληνικές πινακίδες κυκλοφορίας χωρίς έντυπο αδείας.
o
Φορτηγά που φέρουν πινακίδες Κοσσυφοπεδίου χωρίς έντυπο αδείας .
o
Φορτηγά με πινακίδες κυκλοφορίας Σερβίας εφόσον διαθέτουν διμερή άδεια.
Χορήγηση αδειών διέλευσης
299
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σύμφωνα με το αρ. πρωτ. Β-1952/13-11-2013 έγγραφο του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων – Τμήμα
Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, οι άδειες διέλευσης χορηγούνται στους Έλληνες μεταφορείς κυρίως από τα χερσαία
συνοριακά τελωνεία της χώρας. Συγκεκριμένα για την Βόρεια Ελλάδα χορηγούνται ως εξής:.

Από τα συνοριακά Τελωνεία Ευζώνων, Δοϊράνης, Νίκης, Κρυσταλλοπηγής, Κακκαβιάς, Μαυροματίου, Μέρτζιανης και
Κήπων, ανάλογα με τον προορισμό του φορτίου.

Κατά περίπτωση χορηγούνται άδειες διέλευσης Τουρκίας από τις κατά τόπο Διευθύνσεις Μεταφορών της
Περιφέρειας, π.χ. Θεσσαλονίκης, Κομοτηνής, Λέσβου και Χίου.

Σε ειδικές περιπτώσεις χορηγούνται άδειες διέλευσης από εσωτερικά Τελωνεία, π.χ. Καβάλας και Ορεστιάδας.
Σήμερα οι άδειες διέλευσης χορηγούνται αποκλειστικά από τα προαναφερόμενα συνοριακά τελωνεία.
Για τις μεταφορές – εξαγωγές με διέλευση από την Βουλγαρία, δημιουργείται σχετικό πρόβλημα, καθώς οι μεταφορείς,
προκειμένου να λάβουν τις σχετικές άδειες διέλευσης, πρέπει να μεταβούν πρώτα στο συνοριακό τελωνείο Ευζώνων ή
Δοϊράνης, έχοντας μαζί τους όλα τα απαραίτητα έγγραφα.
Αρμόδιες υπηρεσίες σχετικά με τις άδειες διέλευσης είναι:

Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων – Γενική Δ/νση Μεταφορών – Δ/νση Εμπορευματικών Μεταφορών
– Τμήμα Οδικών Μεταφορών, τηλ. 2106508475, 2131388475, FAX 2106508411.

Υπουργείο Οικονομικών- Γενική Δ/νση Τελωνείων & ΕΦΚ - Δ/νση 19η –Τμήμα Β΄, τηλ. 2106987462.

Τα αναφερόμενα παραπάνω συνοριακά Τελωνεία.
Β. Διεθνείς οδικές μεταφορές στα πλαίσια στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Υπουργών Μεταφορών
(ΕΔΥΜ- CEMT- ECMT).
Για τη διενέργεια διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών με τρίτες χώρες, δίνεται η δυνατότητα σε μεταφορείς
χωρών που είναι ενταγμένες στην Ε.Δ.Υ.Μ. να διενεργούν μεταφορές βάσει αυτής.
Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών (Ε.Δ.Υ.Μ.) είναι διεθνής διακυβερνητικός οργανισμός κρατών μελών
της Ε.Δ.Υ.Μ.( CEMT –ECMT) και ιδρύθηκε το έτος 1953 αποσκοπώντας στη διευκόλυνση των διεθνών μεταφορών.
Κ-Μ της ΕΔΥΜ είναι:
Αγγλία, Αυστρία, Αλβανία, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία , Λευκορωσία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Κροατία, Τσεχία,
Γερμανία, Εσθονία, Φιλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Δανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία ,Ιταλία, Λετονία, Λιχτενστάιν,
Λιθουανία , Λουξεμβούργο, FYROM, Μάλτα, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Ολλανδία,Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρωσία,
Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Τουρκία και Ουκρανία.
Η διενέργεια διεθνούς οδικής εμπορευματικής μεταφοράς με ΑΔΕΙΑ ΕΔΥΜ προϋποθέτει την ύπαρξη επί του ΦΔΧ
αυτοκινήτου, κατά την διάρκεια του ταξιδιού, του εντύπου ΑΔΕΙΑΣ ΕΔΥΜ και ΒΙΒΛΙΟΥ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΩΝ , τα οποία έχουν
χορηγηθεί στον ίδιο μεταφορέα, επιδεικνύονται όταν ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ελέγχου και έχουν συμπληρωθεί
ανάλογα από τον μεταφορέα.
Οι άδειες
ΕΔΥΜ – πολυμερείς άδειες- παρέχουν το δικαίωμα για τη διενέργεια διεθνών οδικών εμπορευματικών
μεταφορών όλων των ειδών, δηλαδή διμερών, τράνζιτ ή τριγωνικών, με την προϋπόθεση ότι οι χώρες αναχώρησης,
προορισμού, τράνζιτ διέλευσης αλλά και ταξινόμησης του οχήματος είναι μέλη της ΕΔΥΜ.
Οι Άδειες ΕΔΥΜ.:
300
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
α) Δεν παρέχουν δικαίωμα για διενέργεια εμπορευματικών μεταφορών μέσα στην επικράτεια των Κ-Μ της ΕΔΥΜ ,
δηλαδή μεταφορών στις οποίες τα σημεία φόρτωσης και εκφόρτωσης βρίσκονται μέσα στο ίδιο Κ-Μ .
β) Είναι προσωπικές (εκδίδονται στο όνομα του δικαιούχου μεταφοράς), αμεταβίβαστες και μπορούν να
χρησιμοποιηθούν από όλα τα οχήματα της μεταφορικής επιχείρησης, για όλη όμως τη μεταφορά που διενεργείται
με το φορτηγό όχημα ή συρμό (ρυμουλκό και ρυμουλκούμενο ή επικαθήμενο).
Οι άδειες ΕΔΥΜ εκδίδονται από τη γραμματεία της ΕΔΥΜ για όλα τα κράτη μέλη της, έχουν ανώτερη ισχύ όχι ανώτερη
από ένα ημερολογιακό έτος, διανέμονται από τα κράτη μέλη και ισχύουν για ορισμένο αριθμό ταξιδιών.
Τα συνοδευτικά βιβλία των αδειών ΕΔΥΜ εκδίδονται από το κάθε κράτος μέλος.
Ισχύς και ανάκληση των Αδειών ΕΔΥΜ
Οι άδειες θεωρούνται ανίσχυρες εφόσον δεν έχουν συμπληρωθεί με ανεξίτηλο τρόπο τα ακόλουθα υποχρεωτικά
στοιχεία:

Ονοματεπώνυμο ή επωνυμία και πλήρης διεύθυνση του μεταφορέα.

Υπογραφή και σφραγίδα της υπηρεσίας που την εκδίδει.

Ημερομηνίες έναρξης και λήξης ισχύος.

Ημερομηνία έκδοσης της αδείας.
Άδειες που έχουν δηλωθεί ως απολεσθείσες και έχουν αντικατασταθεί, αλλά έχουν βρεθεί αργότερα, δεν ισχύουν πλέον.
Η χρήση τέτοιων αδειών, παράλληλα με την άδεια αντικατάστασης, τιμωρείται και με την ανάκληση αμφοτέρων των
αδειών από την Αρμόδια Αρχή.
Άδειες που δεν συνοδεύονται από νόμιμα συμπληρωμένο ημερολόγιο και από ισχύοντα πιστοποιητικά περί της
συμμόρφωσης με τον τύπο της χρησιμοποιούμενης αδείας, π.χ. για φορτηγά τύπου EURO III safe, EURO IV safe ή
EURO V safe, θεωρούνται ανίσχυρες.
Φορτηγά ανώτερης κατηγορίας (όπως EURO IV safe) επιτρέπεται να χρησιμοποιούν άδειες κατώτερης κατηγορίας (όπως
EURO III safe) το οποίο ΔΕΝ είναι δυνατό σε αντίστροφη περίπτωση.
Οι άδειες, εάν από επιτόπιο έλεγχο προκύψει ότι δεν πληρούνται οι απαιτήσεις εκπομπής καυσαερίων ή ασφάλειας που
ορίζονται για τους αντίστοιχους τύπους φορτηγά, θεωρούνται ανίσχυρες.
Οι άδειες ανακαλούνται από τις εκδούσες Αρχές σε περίπτωση σοβαρών ή επανειλημμένων παραβάσεων των όρων
χρήσης των ή κοινωνικών ή κυκλοφοριακών κανόνων, καθώς και σε περίπτωση ανεπαρκούς χρήσης ή χρήσης για
επαναλαμβανόμενες μεταφορές.
Σε περίπτωση χρήσης αδείας που έχει δηλωθεί ως απολεσθείσα ή κλαπείσα και εφόσον χρησιμοποιείται από άλλον
μεταφορέα από εκείνον στον οποίο παραδόθηκε, ή σε περίπτωση πλαστογραφημένης ή ληγμένης άδειας
ή
πλαστογραφημένου πιστοποιητικού, η άδεια ή το πιστοποιητικό ανακαλούνται άμεσα. Αντίγραφο ή – εφόσον δεν
απαιτείται σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες - η πρωτότυπη άδεια ή το πρωτότυπο πιστοποιητικό και οι απαραίτητες
πληροφορίες αποστέλλονται άμεσα (εντός 30 ημερών ) στην αρμόδια Αρχή της χώρα εγκατάστασης του μεταφορέα.
Σε περίπτωση που κάποιος μεταφορέας, ο οποίος κατέχει πολυμερή άδεια ΕΔΥΜ, έχει προβεί σε επανειλημμένες
παραβάσεις ή έχει πλαστογραφήσει οποιοδήποτε έγγραφο που σχετίζεται με τη χρήση των αδειών, του αφαιρείται
άδεια για τουλάχιστον δύο χρόνια.
Αμοιβαία Συνδρομή.
301
η
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τα Κράτη – Μέλη οφείλουν να παρέχουν μεταξύ αλλήλων αμοιβαία συνδρομή
ενημερώνοντας παράλληλα και τη
Γραμματεία εντός τριών μηνών από τη συντέλεση της παράβασης κατά την εφαρμογή των όρων που διέπουν τη χρήση
των αδειών, την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους όρους και την καταστολή οποιασδήποτε παράβασης.
Σε περίπτωση επανειλημμένων παραβάσεων σε οποιοδήποτε Κράτος Μέλος της ΕΔΥΜ πρέπει να συντάσσεται αναφορά
από τις καταγγέλλουσες Αρχές και να αποστέλλεται στη Γραμματεία ΕΔΥΜ, οπότε επιλαμβάνεται η Ομάδα Οδικών
Μεταφορών ή το Διοικητικό Συμβούλιο Μεταφορών και αποφασίζει ανάλογα (αν δηλαδή οι άδειες που κατανεμήθηκαν
στην ενδιαφερόμενη χώρα πρέπει να ανασταλούν ή ανακληθούν).
Γ. Λοιπά συναφή θέματα.
Κοινοτική Άδεια
Ο κάτοχος Κοινοτικής Άδειας μπορεί να διενεργεί οδικές εμπορευματικές μεταφορές μέσα στην Κοινότητα, οι οποίες
έχουν ως σημείο αναχώρησης ή προορισμού το έδαφος κράτους μέλους ή διέρχονται από το έδαφος ενός ή
περισσοτέρων κρατών μελών.
Οι όροι και οι προϋποθέσεις έκδοσης και χορήγησης των Αδειών αυτών καθώς και η χρήση τους βασίζονται στον Καν
(ΕΟΚ) 881/92 (L 095/92).
Σύμβαση CMR
Οι μεταφορείς που διενεργούν διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές πρέπει να συμμορφώνονται με την
Σύμβαση CMR που καθορίζει την ευθύνη του μεταφορέα και η οποία εφαρμόζεται σε όλες τις μεταφορές μεταξύ δύο
διαφορετικών χωρών, όταν μία τουλάχιστον συμμετέχει στη Σύμβαση CMR. Για την διεθνή μεταφορά με ΦΙΧ δεν
απαιτείται η συμπλήρωση του εντύπου CMR.
Οι οδικοί μεταφορείς που διενεργούν διεθνείς μεταφορές, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης CMR πρέπει να
συμπληρώνουν ειδικό δελτίο παράδοσης ( διεθνής φορτωτική της Σύμβασης CMR).
Το έντυπο αυτό συμπληρώνεται σε τρία αντίτυπα που υπογράφονται από τον μεταφορέα και τον αποστολέα
εμπορευμάτων.
Η Διεθνής Σύμβαση CMR υπογράφηκε στη Γενεύη το έτος 1956 και κυρώθηκε στη χώρα μας με το ν. 559/77.
Σύμβαση TIR
Περιγράφεται στο σημείο 3.6.2.19.
Συμφωνία ADR.
Οι μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων (καύσιμα κλπ) υπάγονται στη Συμφωνία ADR, (Ευρωπαϊκή Συμφωνία, Γενεύη
1954, για τις διεθνείς μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων, που
τέθηκε σε ισχύ το 1968) και μπορούν να
διενεργούνται μόνο με φορτηγά αυτοκίνητα που διαθέτουν ισχύον πιστοποιητικό ADR του οχήματος και ο οδηγός πρέπει
να φέρει το αντίστοιχο πιστοποιητικό ADR οδηγού.
Καμποτάζ ή ενδομεταφορές (CABOTAGE).
Κάθε κοινοτικός μεταφορέας, κάτοχος κοινοτικής άδειας, μπορεί να εκτελεί προσωρινά εθνικές μεταφορές σε άλλο
Κράτος – Μέλος, χωρίς να διαθέτει σε αυτό έδρα ή εγκατάσταση .
302
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Κάθε όχημα που καλύπτεται από κοινοτική άδεια μπορεί να εκτελεί ενδομεταφορές σε άλλο Κ-Μ της Κοινότητας για
συνολικό χρονικό διάστημα μέχρι 10 ημέρες ανά ημερολογιακό μήνα. Τα πραγματοποιούμενα δρομολόγια δεν μπορεί να
είναι διαδοχικά, μετά το πέρας δηλαδή του πρώτου δρομολογίου πρέπει να ακολουθεί διακοπή τουλάχιστον μιας ημέρας
μέχρι την έναρξη του επόμενου δρομολογίου.
3.6.2.36.Ταχυδρομική διακίνηση εξαγομένων εμπ/των.
Οι εξαγωγές αντικειμένων και εμπορευμάτων μέσω της ταχυδρομικής οδού υπόκεινται σε τελωνειακή επιτήρηση και
διατυπώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 4 και 91 παρ. 2 περ. στ΄του ΚΤΚ και τα άρθρα 182(3), 235, 237-238 και
462α των ΔΕΚΤΚ.
Κατά την εξαγωγή απαλλάσσονται των τελωνειακών διατυπώσεων οι κάρτες και οι επιστολές.
Οι προσωπικές αποστολές (από ιδιώτη σε ιδιώτη) χωρίς εμπορικό χαρακτήρα υπόκεινται μόνο σε τελωνειακή δήλωση
CN22/23 υπό τον όρο ότι δεν υπερβαίνουν σε αξία τα 1.000 ευρώ και δεν υπόκεινται σε απαγορεύσεις ή περιορισμούς.
Σε αντίθετη περίπτωση (αξία άνω των 1.000 ευρώ, περιορισμοί ή απαγορεύσεις), ο αποστολέας πρέπει να υποβάλλει
κανονική τελωνειακή διασάφηση στο αρμόδιο τελωνείο εξαγωγής.
Οι εμπορευματικές αποστολές μέχρι 1.000 ευρώ υπόκεινται σε απλουστευμένη τελωνειακή διαδικασία (ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ.)
και οι αποστολές άνω των 1.000 ευρώ σε κανονική τελωνειακή διασάφηση. Ανεξάρτητα από την αξία της αποστολής
στις περιπτώσεις περιορισμών ή απαγορεύσεων ή προηγούμενου ανασταλτικού καθεστώτος, απαιτείται υποβολή
κανονικής τελωνειακής διασάφησης.
Η βεβαίωση εξόδου των ανωτέρω εξαγόμενων αποστολών για σκοπούς απαλλαγής ΦΠΑ ή και για άλλους φορολογικούς
ή διοικητικούς σκοπούς, παρέχεται σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία (αντίτυπο 3 του ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ ή
επικυρωμένο μήνυμα επιβεβαίωσης εξόδου.
Η πώληση αντικειμένων ή εμπορευμάτων μέσω διαδικτύου και η αποστολή των μέσω της ταχυδρομικής οδού δεν
απαλλάσσει τον αποστολέα από την τήρηση των τελωνειακών διατυπώσεων εξαγωγής.
3.6.2.37.Επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθείσας τελωνειακής οφειλής και ρυθμίσεις –
συμψηφισμός οφειλών (τελωνειακών και φορολογικών).
Επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθείσας τελωνειακής οφειλής.
Νομικό πλαίσιο:
-
Άρθρα 235-242 του ΚΤΚ.
-
Άρθρα 877-909 των ΔΕΚΤΚ.
-
Άρθρο 32 του ΕΤΚ.
-
Άρθρα 90-93 ν. 2362/95 (ΦΕΚ 247 Α) «Κώδικας Δημοσίου Λογιστικού».
Οι εισπραχθείσες δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις θεωρούνται αχρεωστήτως εισπραχθείσες όταν αυτές κατά τη στιγμή
της καταβολής τους από τον οφειλέτη αυτών δεν οφειλόταν νομίμως.
Η διαπίστωση του αχρεώστητου της καταβολής γίνεται είτε από το πρόσωπο που κατέβαλε τις εν λόγω
δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις είτε από την Τελωνειακή Υπηρεσία.
303
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η αχρεώστητη καταβολή δύναται επίσης να αναγνωριστεί και να βεβαιωθεί με απόφαση του αρμόδιου Διοικ. Δικαστηρίου
(Διοικ. Πρωτοδικείο, Εφετείο, Σ.τ.Ε., Δικαστήρια των Ευρ. Κοινοτήτων), μετά από άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων
μέσων από πλευράς του αιτούντα για την επιστροφή ποσών.
Η αίτηση για την επιστροφή των αχρεωστήτως εισπραχθέντων δασμοφ/κών επιβαρύνσεων μπορεί να υποβληθεί από
τον δικαιούχο, το πρόσωπο που έχει καταβάλει αυτές ή τον νόμιμο αντιπρόσωπο του, σε ανατρεπτική προθεσμία τριών
(3) ετών, από την ημερομηνία βεβαίωσης των εν λόγω επιβαρύνσεων.
Η αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή επισυνάπτοντας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (αντίγραφα των
οικείων τελωνειακών παραστατικών και τα οικεία πρωτότυπα αποδεικτικά είσπραξης).
Εάν η διαπίστωση της αχρεώστητης είσπραξης έγινε από την Τελωνειακή Υπηρεσία καλείται από αυτή ο δικαιούχος να
υποβάλλει σχετική αίτηση περί επιστροφής με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, μέσα στην ως άνω προθεσμία.
Εάν δικαστική απόφαση αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου αναγνωρίζει ή βεβαιώνει αχρεώστητη είσπραξη, εφόσον
υπάρχει σε αυτήν γίνεται σχετική αναφορά περί αχρεώστητης καταβολής, ο δικαιούχος πρέπει μέσα σε ένα (1) έτος από
τη δημοσίευση της απόφασης να υποβάλλει σχετική αίτηση περί επιστροφής στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή με τα
απαιτούμενα δικαιολογητικά και να ζητήσει την επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού, είτε η εν λόγω
απόφαση διατάσσει την επιστροφή είτε όχι .
Η εκτός των προθεσμιών υποβολή αίτησης για επιστροφή των αχρεωστήτως εισπραχθέντων επιβαρύνσεων από τον
δικαιούχο ή τον αντιπρόσωπο αυτού συνεπάγεται την παραγραφή της απαίτησης για επιστροφή των εν λόγω ποσών.
Η επιστροφή των αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών πραγματοποιείται άτοκα.
Έντoκη επιστροφή πραγματοποιείται εάν και εφόσον η σχετική αίτηση περί επιστροφής υποβληθεί μέσα σε ανατρεπτική
προθεσμία έξι (6) μηνών, που αρχίζει από την πρώτη του επόμενου μήνα κατά τον οποίο κοινοποιήθηκε στην Τελωνειακή
Αρχή η απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου και εφόσον η επιστροφή δεν εκτελέστηκε στην προθεσμία αυτή με
υπαιτιότητα της αρμόδιας Τελωνειακής Αρχής . Εφόσον η μη εκτέλεση της επιστροφής οφείλεται σε υπαιτιότητα του
ενδιαφερομένου, το έντοκο της επιστροφής λογίζεται από την λήξη του ανωτέρω εξαμήνου έως και τον χρόνο έκδοσης
της σχετικής απόφασης επιστροφής (εξυπακούεται ότι αυτή πραγματοποιήθηκε μετά τη λήξη του εν λόγω εξαμήνου
και ότι αυτή κοινοποιήθηκε στον ενδιαφερόμενο, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί επιδόσεων).
Η μη υποβολή αίτησης επιστροφής στην ανωτέρω προθεσμία συνεπάγεται την παραγραφή του δικαιώματος έντοκης
επιστροφής .
Ο τόκος υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου τρίμηνης διάρκειας.
Η επιστροφή πραγματοποιείται με έκδοση σχετικής προς τούτο απόφασης της αρμόδιας Τελωνειακής Αρχής. (Τελωνείο
ή Τελωνειακή Περιφέρεια).
Η χρηματική αυτή απαίτηση, που απορρέει από την εν λόγω απόφαση της αρμόδιας Τελωνειακής Αρχής, παραγράφεται,
μετά παρέλευση προθεσμίας ενός (1) έτους, από την κοινοποίηση της, στον δικαιούχο ή τον αντιπρόσωπο αυτού.
Ρυθμίσεις – Συμψηφισμός Οφειλών (Τελωνειακών και Φορολογικών).
Σύμφωνα με το άρθρο 83 του
Ν.Δ. 356/74 «περί Κ.Ε.Δ.Ε.»,
το άρθρο 11 ν.3943/11 και την ΠΟΛ 1022/12 οι
φορολογικές αρχές μπορούν να συμψηφίζουν, ακόμα και αυτεπάγγελτα, ποσά που δικαιούνται να εισπράξουν οφειλέτες
από το Δημόσιο, με βεβαιωμένες οφειλές τους, ακόμα και αν δεν έχει παρέλθει η καταληκτική ημερομηνία πληρωμής
τους.
Συγκεκριμένα στην παρ. 2.α.1. της ανωτέρω ΠΟΛ προβλέπεται:
304
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
«Προτείνονται σε συμψηφισμό ή συμψηφίζονται αυτεπάγγελτα τα χρέη που είναι βεβαιωμένα στο εν στενή έννοια
Δημόσιο (σε κωδικό εντός ή εκτός προϋπολογισμού π.χ. 0111, ΚΑΧΚΕΕΔ κ.λπ.) με απαιτήσεις του οφειλέτη που
προέρχονται από το εν στενή έννοια Δημόσιο (π.χ. Υπουργείο, 401 - Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών, 424 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσ/νίκης κ.λπ.),ε φόσον υφίστανται κατά τον ίδιο χρόνο.
Συνεπώς, δεν συμψηφίζονται σε καμία περίπτωση απαιτήσεις κατά του Δημοσίου με οφειλές που είναι βεβαιωμένες στις
Δ.Ο.Υ υπέρ τρίτων (π.χ. υπέρ ΝΑΤ, ΝΠΔΔ, Τράπεζας, κ.λπ.).
Επίσης δεν συμψηφίζονται οφειλές προς το Δημόσιο με απαιτήσεις του οφειλέτη κατά Ο.Τ.Α. (Δήμοι, Περιφέρειες),
ΝΠΔΔ, ΟΠΑΔ, Δημοσίων Επιχειρήσεων, Νοσοκομείων που έχουν μορφή Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ. καθόσον δεν υφίσταται
αμοιβαιότητα».
Σε συμψηφισμό υπόκεινται:
α) Οι βεβαιωμένες οφειλές, είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι.
β) Οι βεβαιωμένες οφειλές που τελούν σε δικαστική ή διοικητική αναστολή , σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου
6 του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε.
γ) Οι βεβαιωμένες οφειλές που για οποιοδήποτε λόγω καταβάλλονται τμηματικά.
δ) είτε με διευκόλυνση τμηματικής καταβολής είτε με νομοθετική ρύθμιση, είτε με διοικητική πράξη. Οι
παραγεγραμμένες οφειλές, οι οποίες αντιτάσσονται σε συμψηφισμό για μια τριετία από τη συμπλήρωση της
παραγραφής τους.
Για την υλοποίηση του συμψηφισμού υφίστανται ορισμένα προβλήματα «τεχνικής» φύσης, όπως:
α) Μη ύπαρξη ηλεκτρονικής διασύνδεσης μεταξύ των υπηρεσιών, μέχρι σήμερα τουλάχιστον (Τελωνείο με Τελωνεία
– Τελωνεία με Δ.Ο.Υ. κλπ).
β) Μη ύπαρξη δυνατότητας συμψηφισμού οφειλής με απαιτήσεις του οφειλέτη από το Δημόσιο. Π.χ. εξαγωγέας έχει
απαίτηση επιστροφής ποσού από το Δημόσιο, το ποσό αυτό δεν μπορεί να το συμψηφίσει με οφειλή που προκύπτει
από εισαγωγή εμπορευμάτων που πραγματοποιεί σε τελωνείο.
γ) Μη ύπαρξη δυνατότητας συμψηφισμού ποσών προερχομένων από διαφορετικούς κωδικούς είσπραξης Δημοσίων
εσόδων. Π.χ. ΦΠΑ εισαγωγών τρίτων χωρών , ΦΠΑ ενδοκοινοτικών συναλλαγών, τέλος ταξινόμησης οχημάτων,
Ε.Φ.Κ. πετρελαιοειδών, δασμούς εισαγομένων εμπορευμάτων με Φ.Π.Α. εξαγομένων εμπορευμάτων κλπ.
Τα ανωτέρω «τεχνικά» προβλήματα είναι εύκολο άμεσα να διευθετηθούν ή να παρακαμφθούν. Το ουσιαστικό είναι ότι,
παρά τις συνεχείς εξαγγελίες περί άμεσης εφαρμογής των συμψηφισμών, στην πράξη αυτή δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί
στο βαθμό που θα εξυπηρετήσει ουσιαστικά και απόλυτα και τις επιχειρήσεις ως προς τη ρευστότητά τους και το δημόσιο
και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
3.6.2.38.Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων.
Για το παρόν θέμα ο όρος «εξαγωγή» περιλαμβάνει κάθε αποστολή εμπορεύματος ή παροχή υπηρεσιών από μια χώρα
προς χώρα Κ-Μ της Ε.Ε. ή τρίτη προς την Ε.Ε. χώρα.
Ως «ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων» νοείται το ασφαλιστικό προϊόν με το οποίο ο ασφαλιστής παρέχει ασφάλιση
έναντι των εμπορικών και πολιτικών κινδύνων που συνδέονται με τις υποχρεώσεις πληρωμής σε μια εξαγωγική
συναλλαγή.
Η ασφάλιση των εξαγωγικών πιστώσεων αποτελεί και ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για τους εξαγωγείς, καθώς αυτοί
μπορούν με την κατάθεση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες κλπ) να
χρηματοδοτηθούν, τουλάχιστον ως προς ένα μεγάλο ποσοστό του ποσού που αναφέρεται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
305
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ως «εμπορεύσιμοι κίνδυνοι» νοούνται οι εμπορικοί και πολιτικοί κίνδυνοι με μέγιστη περίοδο κινδύνου μικρότερη των
δύο ετών, για κρατικούς και μη κρατικούς αγοραστές. Όλοι οι άλλοι κίνδυνοι θεωρούνται μη εμπορεύσιμοι. Σύμφωνα
με την 52013XC1219/01 ανακοίνωση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη της Ε.Ε., για το ημερολογιακό έτος 2014 και
όσον αφορά τις βραχυπρόθεσμες εξαγωγικές πιστώσεις, χώρες με εμπορεύσιμους κινδύνους είναι όλα τα κράτη μέλη
της Ε.Ε. εκτός από την Ελλάδα, η Αυστραλία, ο Καναδάς, Ισλανδία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία, η Ελβετία
και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Η ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων λειτουργεί υπό την δεσμευτική νομοθεσία του Ο.Ο.Σ.Α. και της Ε.Ε.
Εισαγωγές στην Ελλάδα.
Από τις χώρες εξαγωγής υπάρχει, αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης της χώρας μας, απροθυμία ασφάλισης όχι
μόνον από τις ιδιωτικές αλλά και τις κρατικές εταιρείες ασφάλισης και ουσιαστικά οι Έλληνες εισαγωγείς είναι
υποχρεωμένοι στις περισσότερες περιπτώσεις να εξοφλούν προκαταβολικά τους προμηθευτές τους.
Εξαγωγές από την Ελλάδα.
Οι ασφαλίσεις εξαγωγικών πιστώσεων παρέχονται:
α) από τον Οργανισμό Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ). Ο ΟΑΕΠ ιδρύθηκε με τον ν. 1796/88, είναι Νομικό
Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, εποπτευόμενο από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Στην ιστοσελίδα
του ΟΑΕΠ: http://oaep.gr ο ενδιαφερόμενος εξαγωγέας μπορεί να αντλήσει κάθε χρήσιμη πληροφορία, όπως την
ισχύουσα νομοθεσία, τα προγράμματα ασφάλισης κλπ. Η διεύθυνση των Κεντρικών Γραφείων είναι Πανεπιστημίου
37, Αθήνα 10564, τηλ.2119966200,
fax 2103244074 και email: [email protected] Η διεύθυνση των
Γραφείων
Θεσσαλονίκης είναι Πολυτεχνείου 51 και Β. Ουγκώ, Θεσσαλονίκη 54625, τηλ.2310548718, fax 2310548762 και
email: [email protected]
β) Στον τομέα αυτόν η παρουσία των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών είναι πολύ περιορισμένη. Συγκεκριμένα στην
Ελλάδα δραστηριοποιούνται δύο ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες:
β.1) ATRADIUS CREDIT INSURANCE N.V, Λεωφ. Κηφισίας 97, 11523, Αθήνα, Τηλ.2107259179, 2107259184, Φαξ
2107259129, Email: info@[email protected], http://www.atradius.gr/
β.2) ΕULER HERMES EMPORIKI A.E., Λαοδικείας 16 & Νυμφαίου 1-3, 11528, Αθήνα,
Τηλ.
2106900000,
Φαξ
2106900001, Email: [email protected], www.eulerhermes.gr. Στο Yποκατάστημα Θεσσαλονίκης
τα στοιχεία είναι: Δωδεκανήσου 21, 54626, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310226241.
Τα Προγράμματα Ασφάλισης Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων που προσφέρει ο ΟΑΕΠ είναι δύο: Α.
«Μεμονωμένων Φορτώσεων» και Β. «Καθολικής Ασφάλισης Εξαγωγών GLOBAL». Το Πρόγραμμα «Μεμονωμένων
Φορτώσεων» αφορά ασφάλιση συγκεκριμένων φορτώσεων με προορισμό συγκεκριμένο πελάτη ή πελάτες, σε
συγκεκριμένη χώρα ή χώρες, ενώ το Πρόγραμμα «GLOBAL» προσφέρεται με συμβόλαιο ασφάλισης ετήσιας διάρκειας
και αφορά όλες ανεξαιρέτως τις φορτώσεις που πραγματοποιεί ο ασφαλισμένος εξαγωγέας μέσα στο χρόνο, προς όλους
τους πελάτες του, προς όλες τις χώρες που αυτοί βρίσκονται. Οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες προσφέρουν επίσης
προγράμματα ασφάλισης, global ή με υποχρεωτικό minimum τζίρο και δεν ασφαλίζουν πολιτικούς κινδύνους.
306
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
3.7. Περιορισμοί, Αντικίνητρα και λοιπά εμπόδια.
Για να προσδιορισθεί ως συμφέρουσα μία αγορά – στόχος, θα πρέπει να εξετασθεί και να συνυπολογισθεί ένα πλήθος
παραγόντων, στα πλαίσια πάντα της υφιστάμενης διεθνούς οικονομικής κατάστασης. Ως τέτοιοι παράγοντες θα
μπορούσαν να αναφερθούν:

Η τρέχουσα οικονομική κατάσταση, οι τρέχουσες ανάγκες, και ο πληθυσμός κάθε πιθανής αγοράς - στόχου.

Το ισχύον νομικό – θεσμικό πλαίσιο στην αγορά – στόχο.

Το κόστος αγοράς πρώτων υλών ή έτοιμων προϊόντων.

Το κόστος επεξεργασίας – μεταποίησης στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες.

Το γενικό λειτουργικό κόστος των Ελληνικών επιχειρήσεων.

Η τεχνογνωσία, ο εξοπλισμός και η παραγωγική δυναμικότητα των Ελληνικών επιχειρήσεων.

Το κόστος μεταφοράς των ενσώματων αγαθών (γεωγραφικός παράγοντας).
Διευκρινίζεται ότι στο παρόν ο όρος «εξαγωγές» εκλαμβάνεται με την ευρεία του έννοια και περιλαμβάνει κάθε πώληση
- αποστολή από την Ελλάδα προς οποιαδήποτε άλλη χώρα, Κοινοτική ή μη, και όχι με την στενή τελωνειακή έννοια όπου
ο όρος αυτός χρησιμοποιείται μόνο για πωλήσεις - αποστολές προς τρίτες προς την Κοινότητα χώρες.
Τα στατιστικά στοιχεία εξαγωγών των προηγούμενων ετών, όπως αναλύονται παραπάνω, θα πρέπει να αποτελέσουν
απλά μία βάση διερεύνησης για πιθανή επέκταση των εξαγωγών στις κυριότερες αγορές – στόχους, χωρίς αυτό να
σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη εμμονή για την διατήρηση ή και επέκταση των εξαγωγών σε αυτές τις αγορές
- στόχους.
Για τις εξαγωγές που πραγματοποιούνται σε Κ-Μ της Κοινότητας δεν υφίστανται περιορισμοί ή αντικίνητρα από πλευράς
νομικού – θεσμικού πλαισίου. Βεβαίως πρέπει να συνυπολογίζονται όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες που αναφέρονται
παραπάνω στην ενότητα 3.6.1.
Από τα προαναφερθέντα στατιστικά στοιχεία των εξαγωγών της διασυνοριακής περιοχής προκύπτουν τα παρακάτω:
Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα είναι:

Βιομηχανικά προϊόντα

Γεωργικά προϊόντα, νωπά ή μεταποιημένα.

Είδη ένδυσης – υπόδησης και πρώτες ύλες.
Κυριότεροι εξαγωγικοί προορισμοί είναι:

Κοινοτικές χώρες (Γερμανία, Βουλγαρία, Ιταλία, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ρουμανία) αλλά και

Τρίτες χώρες (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Τουρκία, Ρωσία, Σερβία, Αλβανία, αλλά και
ορισμένες χώρες της Άπω Ανατολής).
Ως περιορισμοί, αντικίνητρα και τα λοιπά εμπόδια ανά εξαγωγικό κλάδο της περιοχής για κάθε αγορά στόχο
μπορούν να θεωρηθούν τα παρακάτω:
1. Δασμοί.
Στον τομέα αυτό δεν υφίστανται προβλήματα – δυσκολίες όταν ο εξαγωγικός προορισμός είναι χώρα της Κοινότητας,
καθώς όλες οι Κοινοτικές χώρες εφαρμόζουν υποχρεωτικά τις ισχύουσες κοινοτικές διατάξεις. Όσον αφορά τις τρίτες
307
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
προς την Κοινότητα χώρες, πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξετάζεται η σχέση της χώρας αυτής με την Κοινότητα.
Συγκεκριμένα:
α) πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Σερβία, Αλβανία και Τουρκία.
Η Κοινότητα έχει συνάψει διμερείς προτιμησιακές συμφωνίες με:

την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ( Απόφαση 2004/239/ΕΚ – L84),

την Σερβία (Απόφαση 2010/36/ΕΚ -L28) και

την Αλβανία (Αποφάσεις 2009/331, 330 και 332/ΕΚ – L107).
Επίσης η Κοινότητα έχει συνάψει διμερή συμφωνία και τελεί σε Τελωνειακή Ένωση με την Τουρκία (Απόφαση 1/95 –
L035/96, Απόφαση 1/2006 – 2006/646/ΕΚ - L265).
Με τις παραπάνω συμφωνίες – αποφάσεις, καταργήθηκαν ή καταργούνται σταδιακά οι εισαγωγικοί δασμοί για την
πλειοψηφία των προϊόντων καταγωγής Κοινότητας που εισάγονται στις παραπάνω τρίτες χώρες και αντίστροφα.
Εν τούτοις για ένα πολύ μικρό αριθμό προϊόντων, κυρίως γεωργικών, επιβάλλονται εισαγωγικοί δασμοί για τα ελληνικής
ή κοινοτικής καταγωγής προϊόντα, κατά την εισαγωγή τους στις χώρες αυτές και αντίστροφα.
Λεπτομερείς πληροφορίες αναφέρονται στις διμερείς συμφωνίες της Κοινότητας με τις ανωτέρω χώρες, καθώς επίσης
και στο Taric, στις παρακάτω ιστοσελίδες:

Ιστοσελίδα Τελωνειακής Υπηρεσίας https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet. Εδώ ο κάθε ενδιαφερόμενος
μπορεί να βρει την συνολική σχετική με τις ανωτέρω συμφωνίες νομοθεσία , καθώς επίσης να επισκεφθεί το TaricΥποσύστημα Διαχείρισης Δασμολογίου και να ανακτήσει όλες τις δασμολογικές και λοιπές πληροφορίες για κάθε
προϊόν και για κάθε χώρα εξαγωγής ή εισαγωγής.

Ιστοσελίδα Ε.Ε. http://eur-lex.europa.eu/el/index.htm
για εύρεση της Κοινοτικής νομοθεσίας και των διεθνών
συμφωνιών.

Ιστοσελίδα Ε.Ε. «ΔιαβούλευσηTaric»
http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=el
Εξυπακούεται ότι όλα τα ανωτέρω αναφερόμενα ισχύουν και για όλες τις τρίτες προς την Κοινότητα χώρες, με τις οποίες
η Κοινότητα έχει συνάψει διμερείς (προτιμησιακές) συμφωνίες, κατά την εξέτασή τους ως πιθανές αγορές – στόχους.
Βεβαίως σε κάθε περίπτωση πρώτα από όλα εξετάζεται η συγκεκριμένη για κάθε τρίτη χώρα διμερής συμφωνία.
β) Ρωσία – τρίτες χώρες που δεν έχουν συνάψει διμερείς (προτιμησιακές) συμφωνίες με την Κοινότητα.
Πληροφορίες για την δασμολογική μεταχείριση των προϊόντων κατά την εισαγωγή τους στις χώρες αυτές μπορούν να
αναζητηθούν:

Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών http://agora.mfa.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=1 ή
στις ιστοσελίδες των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) των Πρεσβειών / Προξενείων της
Ελλάδας στις υπό εξέταση τρίτες χώρες.

Ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) – World Trade Organization (WTO) http://www.wto.org

Στις οικείες επίσημες ιστοσελίδες των τρίτων χωρών που εξετάζονται ως αγορές - στόχοι.
Συγκεκριμένα για την Ρωσία, από τις ιστοσελίδες
http://www.russian-customs-tariff.com και http://www.agora.mfa.gr/agora/images/docs προκύπτει ότι όλα σχεδόν τα
προϊόντα που εισάγονται στην Ρωσία υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς σε ποσοστά 5-25% επί της αξίας των.
308
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Σε γενικές γραμμές οι τρίτες χώρες με τις οποίες η Κοινότητα δεν έχει συνάψει διμερείς προτιμησιακές συμφωνίες
επιβάλλουν εισαγωγικούς δασμούς σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα.
2. Κόστος μεταφοράς
Το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων αποτελεί σημαντικό παράγοντα για να προσδιορισθεί μία εξαγωγή ως
συμφέρουσα ή όχι. Εξετάζεται λοιπόν η γεωγραφική θέση της αγοράς - στόχου σε σχέση με το μεταφορικό μέσο, ως
παρακάτω:
o
Αεροπορική μεταφορά.
Οι αεροπορικές εξαγωγές
της διασυνοριακής περιοχής εξυπηρετούνται μέσω του αερολιμένα Θεσσαλονίκης
«ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» και μέσω του αερολιμένα «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ». Κυρίως αφορούν μεταφορές προϊόντων μικρού
όγκου/βάρους ή μεγάλης αξίας, που μεταφέρονται κυρίως σε μακρινούς ή σχετικά μακρινούς προορισμούς.
Από τον αερολιμένα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» εξυπηρετούνται κυρίως εξαγωγές προς Ρωσία, Τουρκία, Γερμανία.
o
Θαλάσσια μεταφορά.
Οι θαλάσσιες μεταφορές προς τις αγορές – στόχους, εξυπηρετούνται από τον λιμένα Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ). Σε γενικές
γραμμές εξυπηρετούνται μαζικές μεταφορές κυρίως προς Ιταλία, Γαλλία, Μ. Βρετανία και χώρες της Άπω Ανατολής.
Επίσης σημαντική είναι η συμβολή στις εξαγωγές του λιμένα Σταυρού Θεσσαλονίκης από το οποίο εξάγονται
εμπορεύματα κυρίως προς Τουρκία αλλά και προς άλλες Μεσογειακές χώρες.
Οι θαλάσσιες μεταφορές θεωρούνται οικονομικά συμφέρουσες.
o
Οδική μεταφορά.
Θεωρείται κυρίαρχη μεταφορά προς πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Τουρκία, Αλβανία, Σερβία,
Βουλγαρία, Ρωσία αλλά και προς Γερμανία και Ρουμανία, καθώς συνδυάζει το σχετικά χαμηλό κόστος και την «γρήγορη»
παράδοση των εμπορευμάτων.
o
Σιδηροδρομική μεταφορά.
Από της πλευράς αυτής η εξυπηρέτηση των εξαγωγών της διασυνοριακής περιοχής θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως
«υποτυπώδης», καθώς:
 Εξυπηρετούνται υποτυπωδώς οι εξαγωγές προς όμορες χώρες όπως η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας, Βουλγαρία και Τουρκία.
 Δεν εξυπηρετούνται ουσιαστικά λόγω έλλειψης δικτύου ή λόγω πολύ αργών ρυθμών εξυπηρέτησης άλλοι χερσαίοι
προορισμοί, όπως Αλβανία, Σερβία, Ρουμανία, Ιταλία, Γερμανία.
Η αδυναμία αυτή της σιδηροδρομικής εξυπηρέτησης των εξαγωγών οφείλεται στην έλλειψη σύγχρονων δικτύων τόσο
στην Ελλάδα όσο και στις όμορες χώρες αλλά και στην ακολουθούμενη πολιτική εταιρειών σιδηροδρόμων των χωρών
αυτών (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας). Ως αποτέλεσμα της αδυναμίας αυτής προκύπτει αφ’ ενός μεν η
δημιουργία προβλημάτων στην λειτουργία του λιμένα Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), αφετέρου δε η αναγκαστική επιλογή από
πλευράς εξαγωγέων του εναπομένοντος μέσου χερσαίας μεταφοράς (οδικό) με τα γνωστά επακόλουθα (αυξημένο
κόστος μεταφοράς, επιβάρυνση οδικών αξόνων κ.λ.π.).
3. Διαδικασίες στην χώρα εισαγωγής
Σημαντικός παράγοντας για τον προσδιορισμό μιας χώρας ως αγοράς - στόχου μπορούν να θεωρηθούν οι διαδικαστικές
δυσκολίες κατά την εισαγωγή των προϊόντων στην χώρα αυτή.
309
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Όταν η χώρα εισαγωγής είναι Κοινοτική χώρα, οι διαδικασίες εισαγωγής είναι ξεκάθαρα θεσμοθετημένες από τις
ισχύουσες Κοινοτικές διατάξεις. Παρ’ όλα αυτά αρκετοί διατείνονται ότι οι διαδικασίες αυτές είναι ιδιαίτερα
γραφειοκρατικές, χρονοβόρες και κοστοβόρες. Όμως δίνεται η δυνατότητα στον Έλληνα εξαγωγέα της διασυνοριακής
περιοχής, τουλάχιστον να γνωρίζει ποιες είναι οι διαδικασίες αυτές και πόσο κοστίζουν.
Όταν η χώρα εισαγωγής είναι τρίτη προς την Κοινότητα χώρα ο ενδιαφερόμενος εξαγωγέας της διασυνοριακής περιοχής
θα πρέπει να αντλήσει πληροφορίες από κάθε διαθέσιμη πηγή, είτε από το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είτε από
μέσα της χώρας προορισμού.
Ως κίνητρα ή αντικίνητρα για τον προσδιορισμό μιας χώρας ως αγοράς – στόχου θα μπορούσαν να εκληφθούν και
διάφοροι άλλοι παράγοντες, όπως:

Οι διμερείς συμφωνίες Ελλάδας με άλλες χώρες για την αποφυγή διπλής φορολογίας. Από τις προαναφερθείσες
χώρες – κύριους εξαγωγικούς προορισμούς η Ελλάδα έχει συνάψει σχετική συμφωνία με όλες τις χώρες εκτός της
πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. http://www.gsis.gr/gsis/info/gsis_site/ddos/b.html

Ο χαρακτηρισμός χώρας ως μη συνεργάσιμου κράτους. Από τις προαναφερθείσες αγορές – στόχους μόνο η πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αναφέρεται στην σχετική λίστα των μη συνεργάσιμων κρατών.
310
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΕΙΔΙΚΕΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
ΤΩΝ
ΩΣ
ΠΡΟΣ
ΒΑΣΙΚΩΝ
ΤΗΝ
ΕΞΑΓΩΓΗ
ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
ΚΛΑΔΩΝ
ΤΗΣ
ΔΙΑΣΥΝΟΡIΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Στην ενότητα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι ειδικές διαδικασίες που αφορούν το εξαγωγικό εμπόριο προϊόντων των
εξαγωγικών κλάδων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο εξαγωγικό ενδιαφέρον, με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε σε
προηγούμενα στάδια της παρούσας μελέτης.
Η ανάλυση αφορά τους παρακάτω κλάδους:
CN2
Περιγραφή Προϊόντος
27
Ορυκτά καύσιμα, ορυκτά λάδια και προϊόντα απόσταξης αυτών. Κεριά, ασφαλτούχες ύλες.
61
Ενδύματα, συμπληρώματα ενδυμάτων. Πλεκτά.
20
Παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών και φρούτων ή άλλων μερών φυτών.
08
Καρποί και φρούτα βρώσιμα, φλούδες εσπεριδοειδών – πεπονιών.
76
Αργίλιο και τεχνουργήματα από αργίλιο.
39
Πλαστικές ύλες και τεχνουργήματα αυτών.
Διευκρινίζεται ότι ο όρος «εξαγωγή» χρησιμοποιείται στην παρούσα μελέτη με την ευρεία του έννοια και περιλαμβάνει
κάθε αποστολή αγαθών ή παροχή υπηρεσιών από την Ελλάδα προς οποιαδήποτε άλλη χώρα είτε η χώρα αυτή είναι
Κοινοτική (ενδοκοινοτική παράδοση) είτε είναι χώρα τρίτη προς την Κοινότητα.
Οι εξαγωγές προς χώρες της Κοινότητας διενεργούνται με την τήρηση φορολογικών κυρίως διαδικασιών, με εξαίρεση
τα προϊόντα ΕΦΚ όπως θα αναφερθούν παρακάτω. Οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες διενεργούνται με την τήρηση τόσο
των φορολογικών όσο και των τελωνειακών διαδικασιών.
Για την εξαγωγή / ενδοκοινοτική παράδοση των ανωτέρω
κυριότερων εξαγόμενων προϊόντων της περιοχής
εφαρμόζονται όλες οι προβλεπόμενες βασικές φορολογικές και τελωνειακές διαδικασίες, μεταξύ των οποίων
περιλαμβάνεται και η πιστοποίηση της καταγωγής όταν τα προϊόντα εξάγονται προς τρίτες χώρες με τις οποίες η
Κοινότητα έχει συνάψει διμερή προτιμησιακή συμφωνία.
Ειδικές διαδικασίες εφαρμόζονται στις παρακάτω περιπτώσεις εξαγωγής 13:
Εξαγωγή ενεργειακών προϊόντων του Κλάδου (CN2) 27.
Πρόκειται για προϊόντα διύλισης αργού πετρελαίου (έτοιμα πετρελαιοειδή) πού υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης
και τελούν σε φορολογικό καθεστώς αναστολής.
Κατά την εξαγωγή τους σε τρίτες χώρες ή την ενδοκοινοτική παράδοση, πέραν των γενικών προβλεπόμενων
φορολογικών και τελωνειακών διαδικασιών, προβλέπονται και τηρούνται και διαδικασίες εποπτείας και ελέγχου της
διακίνησής τους από την εγκατάσταση του αποστολέα / εξαγωγέα έως την έξοδό τους από το έδαφος της Κοινότητας ή
την παραλαβή τους από Κοινοτικό παραλήπτη.
13
οι λεπτομέρειες και η σχετική νομοθεσία αναφέρονται στο Κεφάλαιο 3 της παρούσης μελέτης με τίτλο «Καταγραφή νομικού –θεσμικού πλαισίου
στον εμποροοικονομικό τομέα
311
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο της τήρησης των διαδικασιών αυτών είναι οι τελωνειακές αρχές.
Συνοπτικά προβλέπεται η ηλεκτρονική υποβολή εκ μέρους του αποστολέα του Συνοδευτικού Διοικητικού Εγγράφου
(ΣΔΕ – eΔΕ) και η ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων μεταξύ αποστολέα, παραλήπτη και αρμόδιων τελωνείων έως
την λήξη του καθεστώτος και την πίστωση της Φορολογικής Αποθήκης του αποστολέα / εξαγωγέα.
Σημειώνεται ότι η παραπάνω διαδικασία εποπτείας και ελέγχου της διακίνησης δεν εφαρμόζεται στην Ελλάδα όταν
προορισμός του εμπορεύματος είναι ένα καθεστώς εξομοιούμενο με την εξαγωγή σε τρίτες χώρες (π.χ. εφοδιασμοί
πλοίων ή αεροσκαφών). Στις περιπτώσεις αυτές η διακίνηση των εμπορευμάτων ελέγχεται μέσω της υποβληθείσας
Διασάφησης Εξαγωγής.
Εξαγωγή γεωργικών προϊόντων των Κλάδων (CN2) 08 και 20.
Πρόκειται για γεωργικά προϊόντα και παρασκευάσματά των.
Σε κάθε περίπτωση εξαγωγής ή ενδοκοινοτικής παράδοσης των προϊόντων αυτών εκδίδεται το ανάλογο πιστοποιητικό
φυτοϋγιειονομικού ελέγχου.
Όταν πρόκειται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες είναι απαραίτητη η επισύναψη του πιστοποιητικού αυτού στην διασάφηση
εξαγωγής. Ο κάτοχος άδειας Εγκεκριμένου Εμπόρου νωπών οπωροκηπευτικών έχει την δυνατότητα να εκδίδει ο ίδιος
το σχετικό πιστοποιητικό.
Όσον αφορά την εξαγωγή (σε τρίτες χώρες) ή τις εξομοιούμενες με εξαγωγή πράξεις (π.χ. εφοδιασμοί πλοίων και
αεροσκαφών) επιδοτούμενων γεωργικών προϊόντων από την μελετώμενη περιοχή, παρατηρείται ότι σταδιακά
οι
περιπτώσεις αυτές μειώνονται δραματικά. Κύριος λόγος της μείωσης αυτής είναι η ακολουθούμενη εκ μέρους της Ε.Ε.
αγροτικής –εμπορικής πολιτικής, όπως αποτυπώνεται στους σχετικούς Κανονισμούς.
Ο έλεγχος της επιδότησης ή όχι της εξαγωγής ενός γεωργικού προϊόντος μπορεί να γίνει εύκολα μέσω της ιστοσελίδας
«Διαβούλευση Taric» http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=el
Προσωρινή εξαγωγή (σε τρίτες χώρες), στα πλαίσια του καθεστώτος Παθητικής Τελειοποίησης (Τελειοποίηση προς
Επανεισαγωγή), προϊόντων των Κλάδων (CN2) 08, 20 και 61.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της προσωρινής εξαγωγής είναι η ύπαρξη σχετικής έγκρισης από την
αρμόδια τελωνειακή αρχή, που για την υπό μελέτη περιοχή είναι η Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης / Διεύθυνση
Τελωνείων Θεσσαλονίκης.
Η έγκριση αυτή χορηγείται μετά από εξέταση της αίτησης του ενδιαφερόμενου φορέα και εφόσον η συγκεκριμένη
μεταποιητική πράξη που θα πραγματοποιηθεί εκτός τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας δεν επιφέρει βλάβη σε βάρος
των Κοινοτικών συμφερόντων.
Για την διαδικασία της εξαγωγής αυτής ενδέχεται το τελωνείο εξαγωγής να απαιτεί σε κάθε εξαγωγή την λήψη δείγματος
και την έκδοση Δελτίου Χημικής Ανάλυσης από το ΓΧΚ, προκειμένου να υπάρχουν σαφή δεδομένα κατά την
επανεισαγωγή των παράγωγων προϊόντων.
Σχετικές οι εγκύκλιες διαταγές: Δ.898/25/Γ0018/25-6-2001 και Δ.225/11/18Γ/12-2-2004.
312
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Επανεξαγωγή (σε τρίτες χώρες) στα πλαίσια του καθεστώτος Ενεργητικής Τελειοποίησης (Τελειοποίηση προς
Επανεξαγωγή) προϊόντων των Κλάδων (NC2) 20 και 61.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της επανεξαγωγής είναι η ύπαρξη σχετικής Άδειας από την αρμόδια
τελωνειακή αρχή, που για την υπό μελέτη περιοχή είναι η Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης / Διεύθυνση Τελωνείων
Θεσσαλονίκης.
Η Άδεια αυτή χορηγείται κυρίως σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα εγκαταστημένα στο έδαφος της Ε.Ε. πριν την εισαγωγή
των προϊόντων που πρόκειται να μεταποιηθούν στο έδαφος της Ε.Ε.. Για την έκδοση της Άδειας αυτής εξετάζονται οι
λόγοι που θα δικαιολογούσαν την εισαγωγή αυτή (οικονομικοί όροι).
Με την εξαγωγή αυτή επανεξάγονται σε τρίτες χώρες τα παράγωγα της μεταποίησης προϊόντα.
Κατά την επανεξαγωγή των εμπορευμάτων εκδίδεται Δελτίο Χημικής Ανάλυσης των προϊόντων από το ΓΧΚ.
Σχετικές εθνικές διατάξεις και εγκύκλιοι: ΑΥΟ Δ. 1354/94/10-12-1994 (ΦΕΚ 975 Β) και ΕΔΥΟ Δ.895/23/18Γ/25-6-2001.
313
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΚΑΙ
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ
ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ
ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
ΠΟΥ
ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
5.1. Εισαγωγή
Στο παρόν κεφάλαιο αναλύονται οι βέλτιστες πρακτικές εξαγωγών που εφαρμόζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, με ιδιαίτερη
έμφαση στη Γερμανία (πάνω από το 40% του ΑΕΠ προέρχεται από τις εξαγωγές), την Ολλανδία (πάνω από το 80% του
ΑΕΠ προέρχεται από τις εξαγωγές), και την Ισπανία (έχει να επιδείξει θεαματική αύξηση των εξαγωγών της τα τελευταία
χρόνια ιδιαίτερα εν μέσω κρίσης).
Το κεφάλαιο αναφέρεται σε επίπεδο θεσμικού πλαισίου, εξηγώντας την πολύ μικρή δυνατότητα παρέμβασης στην
προώθηση των εξαγωγών εντός ΕΕ λόγω των Συμφωνιών (ιδιαίτερα της συνθήκης Σένγκεν) και γίνεται παρουσίαση της
δομής δύο πολύ ισχυρών εξαγωγικών δυνάμεων, της Γερμανίας ως παράδειγμα αποκεντρωμένης δομής και του
Ηνωμένου Βασιλείου ως παράδειγμα επιτυχημένης Κεντρικής δομής.
Τέλος, παρουσιάζονται οι βέλτιστες πρακτικές σε επίπεδο Εθνικής Στρατηγικής Εξαγωγών, οι οποίες περιλαμβάνουν το
Ομόσπονδο κρατίδιο της Βαυαρίας, καθώς και την Ολλανδία, και οι βέλτιστες πρακτικές προώθησης – προβολής και
country branding, οι οποίες περιλαμβάνουν εκ νέου τη Βαυαρία καθώς και την έκπληξη της Ευρώπης της κρίσης, την
Ισπανία.
5.2. Θεσμικές παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση των εξαγωγών
Η προσπάθεια για τη διευκόλυνση διεθνών οικονομικών δραστηριοτήτων των εταιριών μιας χώρας μέσω κυβερνητικής
θεσμικής παρέμβασης αναφέρεται σε προγράμματα που σχεδιάζονται για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον αρκετών
εταιριών όσον αφορά τις εξαγωγές, προσφέροντας βοήθεια στην ταυτοποίηση και ανάπτυξη των αγορών και των
προϊόντων, τη χρηματοδότηση, την εκπαίδευση, τη διοργάνωση εμπορικών εκθέσεων, συναντήσεων, παρουσιάσεων
κλπ. Τα κυριότερα προγράμματα χωρίζονται σε:
1. Οικονομικά Εργαλεία: Πιστώσεις και Ασφαλίσεις για τη διευκόλυνση των εξαγωγών
2. Λειτουργικά Εργαλεία:
α) Χτίσιμο Εικόνας της χώρας μέσω διαφήμισης, προωθητικών ενεργειών κλπ
β) Υποστηρικτικές ενέργειες για την ενίσχυση των εξαγωγών όπως εκπαίδευση, τεχνική υποστήριξη, ενίσχυση των
επιχειρηματικών ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της πληροφόρησης για τη νέα αγορά, logistics,
πληροφόρηση σχετικά με τις τελωνειακές συμβάσεις, τιμολόγηση κλπ
γ) Μάρκετινγκ
δ) Έρευνα αγοράς
H ΕΕ έχει κοινή εμπορική πολιτική που διαμορφώνεται βάσει ενιαίων αρχών, ιδίως όσον αφορά τις μεταβολές
δασμολογικών συντελεστών, τη σύναψη δασμολογικών και εμπορικών συμφωνιών σχετικά με τις ανταλλαγές
εμπορευμάτων και υπηρεσιών, και τις εμπορικές πτυχές της διανοητικής ιδιοκτησίας, τις άμεσες ξένες επενδύσεις, την
ενοποίηση των μέτρων ελευθέρωσης, την πολιτική των εξαγωγών και τα μέτρα εμπορικής άμυνας, στα οποία
περιλαμβάνονται τα μέτρα που λαμβάνονται σε περιπτώσεις dumping και επιδοτήσεων (άρθρο 207 Συνθήκης για τη
λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης-ΣΛΕΕ και πρώην άρθρο 133 ΣΕΚ). Aπό αυτά φαίνεται ότι η κοινή εμπορική
πολιτική υπάγεται στην αρμοδιότητα της Ένωσης. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα είναι εκείνα που καθορίζουν και
τροποποιούν το κοινό τελωνειακό δασμολόγιο, που διαπραγματεύονται και συνάπτουν τις τελωνειακές και τις εμπορικές
314
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
συμφωνίες, που εναρμονίζουν τα μέτρα ελευθέρωσης των εμπορικών συναλλαγών με τρίτες χώρες, που επεξεργάζονται
την πολιτική για τις εξαγωγές και που παίρνουν μέτρα εμπορικής άμυνας, ιδίως για να εμποδίσουν αθέμιτες εμπορικές
πρακτικές.
Το κοινό νομικό πλαίσιο για την Διευκόλυνση των Εξαγωγών για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ καθορίζεται από τους
κανονισμούς:

Του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ)

Της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ)

Του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι όλες οι χώρες της ΕΕ έχουν το ίδιο πλαίσιο οικονομικών σχέσεων με τρίτες χώρες. Ακόμα
όμως και σε αυτό το σφιχτό πλαίσιο μπορούμε να διακρίνουμε οργανωτικές διαφορές μεταξύ των εθνικών
δραστηριοτήτων Διευκόλυνσης των Εξαγωγών.
Η περίπτωση της Γερμανίας:
Η Γερμανική Οικονομία είναι παραδοσιακά υψηλά εξαρτημένη από τις εξαγωγές. Οι εξαγωγές στη Γερμανία αποτελούν
τον κύριο πυλώνα της οικονομικής προόδου στη χώρα:

Οι εξαγωγές αποτελούν περίπου το 50% του εθνικό ΑΕΠ

Η Γερμανία αποτελούσε το Νο. 1 εξαγωγέα στην ΕΕ για το 2009

Κάθε 3ο € οφείλεται στις εξαγωγές

Κάθε 5η θέση εργασίας εξαρτάται από τις εξαγωγές
Η θεσμική διευκόλυνση των Εξαγωγών στη Γερμανία κυριαρχείται από Κυβερνητικούς και ημι-Κυβερνητικούς
οργανισμούς. Εξαιτίας της Ομοσπονδιακής δομής, η θεσμική διευκόλυνση είναι αρκετά κατακερματισμένη. Κάθε
Ομόσπονδο κρατίδιο διαθέτει τα δικά του προγράμματα, επιπλέον των εθνικών προγραμμάτων ενίσχυσης των εξαγωγών.
Επίσης, η Γερμανία διαθέτει πάνω από 300 ιδιωτικούς οργανισμούς για την ενίσχυση των εξαγωγών, ωστόσο κατά γενική
ομολογία οι 3 πυλώνες των εξαγωγών στη χώρα είναι οι ακόλουθοι:
Ομοσπονδιακό
Υπουργείο Οικονομίας
και Τεχνολογίας
• Συντονίζει τις δραστηριότητες
προώθησης των εξαγωγών για
όλους τους ομοσπονδιακούς
συντελεστές
• Ελέγχει την “Germany Trade &
Invest GmbH
• Προγράμματα για ΜΜΕ
Ομοσπονδιακό
Υπουργείο Εξωτερικών
• Χτίσιμο Εικόνας της χώρας
• Έρευνα σχετικά με το πολιτικό
και οικονομικό περιβάλλον της
χώρας-στόχου
Γερμανικό Εμπορικό
ΕΠιμελητήριο
• Μάρκετινγκ
• Χτίσιμο Εικόνας της Χώρας στο
εξωτερικό
• Έρευνα σχετικά με το πολιτικό
και οικονομικό περιβάλλον της
χώρας-στόχου
• Υποστηρικτικές υπηρεσίες
εξαγωγών
Οι 3 αυτοί πυλώνες σε συνάρτηση με τα προγράμματα κάθε Ομόσπονδου κρατιδίου (παρακάτω παρατίθεται ως βέλτιστη
πρακτική το παράδειγμα της Βαυαρίας) ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την εξαιρετική πορεία των γερμανικών
εξαγωγών, ειδικά στην παρούσα περίοδο.
315
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η περίπτωση της Μεγάλης Βρετανίας
Η Οικονομία της Βρετανίας είναι λιγότερο εξαρτημένη από τις εξαγωγές σε σχέση με της Γερμανίας. Οι εξαγωγές της
Βρετανίας αποτελούν περίπου το 1/3 του ΑΕΠ ενώ η Βρετανία κατείχε την 11 η θέση μεταξύ των εξαγωγών χωρών για
το 2011. Εξαιτίας της κεντρικής κρατικής δομής, οι δραστηριότητες για την προώθηση των εξαγωγών παραδοσιακά
κατατάσσονται σε εθνικό επίπεδο. Υπάρχουν και αναπτυξιακά γραφεία μέσα στις Αγγλικές περιφέρειες, ωστόσο
καθοδηγούνται και συντονίζονται από την κεντρική κυβέρνηση.
Οι υπόλοιποι οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των Εμπορικών Επιμελητηρίων κατέχουν μόνο υποδεέστερους ρόλους.
Ωστόσο, το σύγχρονο αυτό μοντέλο ανακηρύχτηκε ως το πιο επιτυχημένο μοντέλο προώθησης των εξαγωγών στον
κόσμο για το 2010, με ιδιαίτερη στόχευση σε αναδυόμενες αγορές.
5.3. Εθνική Στρατηγική Εξαγωγών
Στη Γερμανία, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας συνεργάζονται, ώστε η διεθνοποίηση περισσότερων
επιχειρήσεων να μην αφήνεται στην τύχη. Το επιμελητήριο της Βαυαρίας, σε συνεργασία με το Κέντρο
Εξωστρέφειας και το υπουργείο Οικονομίας, δημιούργησαν το πρόγραμμα "Go International", δεκαετούς διάρκειας, με
μέγιστο χρόνο συμμετοχής κάθε επιχείρησης τη διετία. Το πρόγραμμα προσφέρει οικονομική ενίσχυση σε ΜΜΕ που δεν
316
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
διαθέτουν εμπειρία εξαγωγών, ώστε να την αποκτήσουν, επιδοτώντας το 25% των επιλέξιμων δαπανών έως 10.000
ευρώ. Η στρατηγική χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από το Βαυαρικό Υπουργείο Οικονομίας.
Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα δίνει στις επιχειρήσεις τα οικονομικά "καύσιμα" για να εξετάσουν τη δυνατότητα
συμμετοχής τους σε διεθνείς εκθέσεις, προγράμματα μάρκετινγκ και ειδικά web-site, να κάνουν έρευνες για να
διαπιστώσουν ποιες είναι οι προϋποθέσεις εξωστρέφειας και αν τις πληρούν, να συνεργαστούν με ειδικό σύμβουλο, αλλά
και να πιστοποιήσουν προϊόντα.
Για να συμμετάσχει μια επιχείρηση, αποκτά... προπονητή ("coach"), δηλαδή τον ειδικό για τον κλάδο της εταιρίας
σύμβουλο, που τον επιλέγει το Επιμελητήριο της Βαυαρίας. Ο "προπονητής" αναλαμβάνει να μελετήσει αν η επιχείρηση
πληροί τις προϋποθέσεις για να μπει στο πρόγραμμα και προτείνει μέτρα και δράσεις. Ο ίδιος θα συντάξει ακολούθως
μελέτη ανάπτυξης εξωστρέφειας, που υποβάλλεται στο Κέντρο Εξωστρέφειας. Ακολουθεί η επιλογή και έγκριση της
επιχορήγησης των επιχειρήσεων, υπό την προϋπόθεση ότι θα δεσμευτούν να λάβουν μέτρα (πχ, διατήρηση του
συμβούλου επί διετία ή κατασκευή ξενόγλωσσου site).
Δυνατότητες που προσφέρει το πρόγραμμα στις επιχειρήσεις (κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών)

Διεξαγωγή εξατομικευμένης εμπεριστατωμένης έρευνας των προϋποθέσεων για την εξωστρέφειά τους

Εξέταση της δυνατότητας συμμετοχής σε διεθνείς εκθέσεις

Εξέταση της δυνατότητας συμμετοχής σε προγράμματα μάρκετινγκ και στρατηγικής εξωστρέφειας (πχ καταχωρίσεις
και διαφημίσεις σε κλαδικά περιοδικά αλλά και σε ειδικά web-sites).

Υποστήριξη και συνεργασία με έναν ειδικό σύμβουλο του κλάδου που ανήκει

Συμμετοχή του προσωπικού της σε ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα

Πιστοποίηση των προϊόντων της
Διαδικασία συμμετοχής

Εξετάζεται αν υπάρχουν οι βασικές προϋποθέσεις ανάπτυξης εξωστρέφειάς των επιχειρήσεων που αιτούνται

Επιλογή από το Συλλογικό Φορέα (ΕΒΕ) του κατάλληλου συμβούλου (coach) για την επιχείρηση

Ο Σύμβουλος συντάσσει μελέτη ανάπτυξης εξωστρέφειας που περιέχει τα απαραίτητα μέτρα και ενέργειες

Υποβολή της μελέτης, των ενεργειών και των αντίστοιχων δαπανών στο Κέντρο εξωστρέφειας

Επιλογή και έγκριση επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις που δεσμεύονται να αναλάβουν κάποια μέτρα (π.χ. Συνέχιση
των υπηρεσιών του συμβούλου για 2 χρόνια, πρώτη συμμετοχή σε εκθέσεις, κατασκευή ξενόγλωσσου webite,
εκπαίδευση προσωπικού, πιστοποίηση προϊόντων, καταχώριση διαφημίσεων σε ξένα περιοδικά κλπ)
Η τραπεζική χρηματοδότηση για τη στήριξη της εθνικής στρατηγικής εξαγωγών στη Βαυαρία γίνεται από την τράπεζα
επενδύσεων LfA Förderbank Bayern. Η εν λόγω τράπεζα διευκολύνει τις ΜΜΕ στα παρακάτω (για Max. ασφαλιζόμενου
κινδύνου: €5 εκατ.):

Κόστος προσφοράς, προκαταβολής, παράδοσης και εκτέλεσης παραγγελιών από το εξωτερικό, εκπλήρωση
υποχρεώσεων σύμβασης.

Εγγυήσεις δανείων για εμπρόθεσμη εκτέλεση παραγγελιών και για χρηματικές προκαταβολές εκτέλεσης παραγγελιών
από εσωτερικό και εξωτερικό
317
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Στην Ολλανδία, η υπόθεση "εξαγωγές" προωθείται μέσα από γεωγραφικώς στοχευμένα προγράμματα,
αλλά και από ειδικό πρόγραμμα στήριξης των "αρχάριων" εξαγωγέων. Ο κανονισμός στήριξης
"Prepare2Start" στηρίζει ΜΜΕ με ελάχιστη ή καθόλου εξαγωγική εμπειρία, για την επέκτασή τους σε
νέες αγορές, δίνοντας συμβουλές και καθοδήγηση για το επιχειρηματικό τους σχέδιο, αλλά και συνδράμοντας στο κόστος
μέρους των ενεργειών του.
Στην τόνωση των διεπιχειρησιακών (business-to-business) συναλλαγών στις αγορές Αφρικής, Ασίας, Λ. Αμερικής,
Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, στοχεύει το πρόγραμμα PSI, με επιδότηση που κυμαίνεται στο 50%-60% αναλόγως
χώρας-στόχου. Με το πρόγραμμα «επιχορήγησης 2xplore» εξετάζονται οι δυνατότητες επιτυχίας σε αναπτυσσόμενες
αγορές. Συμμετέχουν κοινοπραξίες με τουλάχιστον δύο ολλανδικές εξαγωγικές επιχειρήσεις ή/και επενδυτικές ΜΜΕ.
Το "Package4Growth" κοιτάζει προς Ασία. Πρόκειται για κυβερνητικό πρόγραμμα επιχορήγησης για τις ολλανδικές
επιχειρήσεις, που αποφασίζουν να εξάγουν ή να επενδύσουν σε Κίνα και Ινδία. Άλλο πρόγραμμα είναι το "Development
Cooperation Matchmaking Facility": φέρνει ολλανδικές επιχειρήσεις σε επαφή με αντίστοιχες εταιρίες αναπτυσσόμενων
χωρών. Εάν υπάρξει ενδιαφέρον, η ξένη επιχείρηση μπορεί με 5.000 ευρώ να προσλάβει Ολλανδό σύμβουλο, που θα
αναλάβει να "μορφοποιήσει" τη συνεργασία!
Τα προγράμματα «IPC-CROSS» αποτελούν Αναπτυξιακά Προγράμματα Διεθνούς Δημόσιας Συνεργασίας για ενδυνάμωση
των σχέσεων μεταξύ ολλανδικών κυβερνητικών οργάνων και των κυβερνήσεων άλλων χωρών. Μεταξύ των χωρών
στόχων των εν λόγω προγραμμάτων περιλαμβάνονται οι: Αλγερία, Λευκορωσία, Βοσνία, Βουλγαρία, Κροατία, Γεωργία,
Καζακστάν, Κόσσοβο, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Μαρόκο, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία, Τουρκία, Ουκρανία, Βιετνάμ.
Επίσης, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ολλανδικού ΥΠΕΞ «MATRA» απευθύνεται στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής
ΕΕ, και σε κάποιες νότιες γειτονικές χώρες της ΕΕ για τη ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων μεταξύ της Ολλανδίας και
των χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Τέλος, το Ταμείο Ανερχόμενων Αγορών (FOM) συμμετέχει στην Τόνωση των επενδύσεων των ολλανδικών επιχειρήσεων
με μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις σε τοπικές θυγατρικές εταιρίες ή joint ventures ολλανδικών
επιχειρήσεων. Οι λοιπές τραπεζικές διευκολύνσεις που παρέχονται περιλαμβάνουν:
Εγγύηση πιστώσεων προς ΜΜΕ για μέρος της πίστωσης
Παροχή εγγύησης από το κράτος (50% του δανειζόμενου κεφαλαίου) για επενδύσεις υψηλού ρίσκου.
Παροχή εγγύησης από το κράτος για χρηματοδότηση ΜΜΕ σε τραπεζικά δάνεια €1,5 εκατ.- €50 εκατ.
Επανασφάλιση, από το Κράτος, των εξαγωγών που προορίζονται για χώρες υψηλού κινδύνου (για μεμονωμένες
εξαγωγικές συναλλαγές). Προϋπόθεση: οι εξαγωγές να διασφαλίζουν ολλανδικά συμφέροντα.
5.4. Προώθηση – Προβολή – Country Branding
Το πρόγραμμα συμμετοχής σε εμπορικές εκθέσεις του Υπουργείου Οικονομίας της Βαυαρίας προσφέρει στις
βαυαρικές ΜΜΕ την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους μέσα από ένα βαυαρικό κοινό περίπτερο,
σε εμπορικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Υπάρχει μια επιλογή από περίπου 50 εκθέσεις σε 30 χώρες σε όλο τον κόσμο
- κάθε χρόνο.
Η συμμετοχή χρηματοδοτείται εν μέρει από το Υπουργείο Οικονομίας της Βαυαρίας. Η οργάνωση του προγράμματος
μεριμνείται με τη συμμετοχή της εταιρίας «Bayern International GmbH» σε συνεργασία με οικονομικούς οργανισμούς,
όπως εμπορικά επιμελητήρια και επαγγελματικές ενώσεις.
Το πρόγραμμα για τη συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις είναι ένα σημαντικό μέσο προώθησης των εξαγωγών.
Διευκολύνει τη διείσδυση σε νέες αγορές στο εξωτερικό. Οι έρευνες δείχνουν ότι το 10% των εκθετών συμμετέχουν για
318
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
πρώτη φορά σε μια εμπορική έκθεση στο εξωτερικό. 80% των εκθετών δεν θα είχαν συμμετάσχει στην έκθεση χωρίς
την υποστήριξη από το πρόγραμμα.
Η οργάνωση επιχειρηματικών ταξιδιών και επιχειρηματικών συναντήσεων στο εξωτερικό μπορεί να βοηθήσει τους
επιχειρηματίες της Βαυαρίας στην διείσδυση σε νέες αγορές στο εξωτερικό. Υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι του Βαυαρικού
Υπουργείου Οικονομίας εκπροσωπούν τα συμφέροντα των ΜΜΕ στο εξωτερικό. Συνοδευόμενος από τον υπουργό
Οικονομίας της Βαυαρίας ή τον Υφυπουργό Οικονομικών Υποθέσεων της Βαυαρίας, επιχειρηματίες ταξιδεύουν σε πολλά
υποσχόμενες ξένες αγορές και να δημιουργήσουν νέες επιχειρηματικές επαφές στο εξωτερικό. Τα προγράμματα των
επιχειρηματικών ταξιδιών περιλαμβάνουν επισκέψεις σε επιχειρήσεις, ενώσεις, υπουργεία, οργανισμούς ή εξειδικευμένες
εκθέσεις. Αυτό επιτρέπει στους Βαυαρίας επιχειρηματίες να λαμβάνουν μια εικόνα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
και των συνθηκών στη χώρα-στόχο τους. Οι εξατομικευμένες εκδηλώσεις δικτύωσης των επιχειρήσεων μπορούν να
παρέχουν επίσης πολύ ελπιδοφόρες επαφές.
Το Ισπανικό Ινστιτούτο Εξωτερικού Εμπορίου ( ICEX ) ( ισπανικά: Instituto Español de Comercio Exterior
) είναι ένας οργανισμός του ισπανικού Υπουργείου Βιομηχανίας, Τουρισμού και Εμπορίου ( Ministerio de
Industria , Turismo y Comercio ) που βοηθά τις ισπανικές εταιρείες στην προώθηση των εξαγωγών τους και διευκολύνει
τη διεθνή τους επέκταση . Για το σκοπό αυτό , διαθέτει ξεχωριστούς οικονομικούς, τεχνικούς και ανθρώπινους πόρους.
Το Ινστιτούτο δρα κυρίως στους ακόλουθους τομείς :

Σχεδιάζει και πραγματοποιεί την εμπορική προώθηση και επενδυτικά προγράμματα σε ξένες αγορές

Προετοιμάζει και παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις διεθνείς αγορές και τα ισπανικά προϊόντα και

Προωθεί τη διδασκαλία τεχνικών δεξιοτήτων σε άτομα του επιχειρηματικού κόσμου και την κατάρτιση των
επαγγελματιών στο διεθνές εμπόριο.
Οι Ισπανοί επιχειρηματίες των ΜΜΕ της χώρας μπορούν να επωφεληθούν από τα προγράμματα του Ινστιτούτου σε ένα
ή συνδυασμό από τα ακόλουθα:

Ανάληψη κόστους καταχώρησης εμπορικών σημάτων.

Ανάληψη κόστους πιστοποίησης.

Κάλυψη κόστους επικοινωνίας, δημοσίων σχέσεων & άλλων εξόδων προβολής προϊόντων στο εξωτερικό.

Επιδότηση κόστους για επίσημη συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις/ συνέδρια (ενοικίαση χώρου, βασικό εξοπλισμό
εκθεσιακού χώρου, κόστους μεταφοράς για ευαίσθητα προϊόντα).

Συνολική κάλυψη εξόδων ταξιδιού: max 10% της συνολικής επιδότησης ανά εκδήλωση.

Κάλυψη κόστους οργάνωσης εκδηλώσεων, προβολής & προώθησης ισπανικών προϊόντων στο εξωτερικό.

Προμήθεια προωθητικού υλικού: κατάλογοι, cd, dvd, σελίδες web (εφόσον απευθύνονται αποκλειστικά στο
εξωτερικό).

Κάλυψη κόστους εξωτερικών συνεργατών (κατά περίπτωση).
319
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
6.1. Εισαγωγή
Στο παρόν κεφάλαιο αναλύεται η υφιστάμενη κατάσταση αναφορικά με τις συναλλαγές της Ελλάδας με την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Παρουσιάζεται το νομικό πλαίσιο που διέπει αυτές τις συναλλαγές όπως
διαμορφώνεται από την Προτιμησιακή συμφωνία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με την
Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ αναλύονται ειδικές απαιτήσεις, δυσκολίες και αντικίνητρα σχετικά με τις εμπορικές συναλλαγές.
Σε επίπεδο θεσμικού πλαισίου αναλύονται οι διμερείς συμφωνίες της Ελλάδας με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας, σε σχέση με τις διμερείς συμφωνίες με άλλες χώρες, ιδίως κοινοτικές, όπως συμβάσεις αποφυγής διπλής
φορολογίας και μεταφορών, το φορολογικό καθεστώς αναγνώρισης δαπανών που αφορούν τις συναλλαγές με την
πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, αλλά και δυσκολίες στις καθημερινές επιχειρηματικές διαδικασίες,
όπως ωράρια και καθυστερήσεις στους εμπορικούς σταθμούς.
Τέλος, παρουσιάζονται τα κυριότερα δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια των συναλλαγών των δύο χωρών, καθώς
και οι ελληνικές εξαγωγές υπηρεσιών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ένας κλάδος ιδιαίτερα
σημαντικός στο σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της Ελλάδος στη συγκεκριμένη χώρα.
6.2. Προτιμησιακή συμφωνία Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας,
δασμολόγιο, κατάταξη και καταγωγή εμπορευμάτων
Με την σύναψη (προτιμησιακής) συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ της Ε.Ε. και μίας τρίτης χώρας
επιτυγχάνεται η κατάργηση
ή η ποσοστιαία ή σταδιακή μείωση των
εισαγωγικών δασμών κατά την εισαγωγή
εμπορευμάτων καταγωγής του ενός συμβαλλόμενου μέρους στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος. Η κατάργηση ή μείωση
των εισαγωγικών δασμών προβλέπεται λεπτομερώς στα συνημμένα στην συμφωνία Πρωτόκολλα.
Ακόμα, με την σύναψη προτιμησιακής συμφωνίας, η τρίτη χώρα προσαρμόζεται και εφαρμόζει την κοινοτική νομοθεσία
στα θέματα που αφορούν
το δασμολόγιο, την κατάταξη καθώς και την ονοματολογία και την καταγωγή των
εμπορευμάτων.
Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει συνάψει προτιμησιακή συμφωνία με την Ε.Ε., που τελεί ήδη
σε πλήρη ισχύ, σύμφωνα με την παρακάτω αναφερόμενη νομοθεσία της Ε.Ε.:

2004/239/ΕΚ (EL 084/2004),Ευρατόμ: Απόφαση του Συμβουλίου και της Επιτροπής, της 23ης Φεβρουαρίου 2004,
σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των
κρατών μελών τους, αφενός, και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, αφετέρου.

Απόφαση 1/2007 (L 25/2008) του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΚ-Πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας, της 20ής Δεκεμβρίου 2007 , για την τροποποίηση του πρωτοκόλλου 2 (για τα προϊόντα
χάλυβα) του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΚ-Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

2008/273/ΕΚ: Απόφαση του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2008 , για την υπογραφή του πρωτοκόλλου της
συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους,
αφενός, και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η
προσχώρηση της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως περιγράφεται και
στις παρακάτω εγκύκλιες διαταγές του Υπουργείου Οικονομικών:

Η αρ. Δ.1096/657/23-7-2004 Ε.Δ.Υ.Ο.
320
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR

Η αρ. Δ.268/194/11-2-2008 Ε.Δ.Υ.Ο.

Η αρ.Β.917/275/26-9-2008 Ε.Δ.Υ.Ο.
Με την Απόφαση του Συμβουλίου και της Επιτροπής της 23ης Φεβρουαρίου 2004 (2004/239/ΕΚ) συνδέονται:

Η Συμφωνία υπό μορφή ανταλλαγής επιστολών.

Το Πρωτόκολλο 1 για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη ένδυσης

Το Πρωτόκολλο 2 για τα προϊόντα χάλυβα

Το Πρωτόκολλο 3 για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
και της Κοινότητας στον τομέα των μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων

Το Πρωτόκολλο 4 για τον καθορισμό της έννοιας «καταγόμενα προϊόντα ή προϊόντα καταγωγής» και τις μεθόδους
διοικητικής συνεργασίας

Το Πρωτόκολλο 5 για την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε τελωνειακά ζητήματα &

Η τελική Πράξη.
Περισσότερες πληροφορίες:
Διαδικτυακή πύλη Ελληνικής Τελωνειακής Υπηρεσίας http://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet
Διαβούλευση Taric http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=el
6.3. Ειδικές απαιτήσεις, δυσκολίες και αντικίνητρα σε θεσμικό επίπεδο. – Διμερείς συμφωνίες
Ελλάδας πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
6.3.1.Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας, σε σχέση και με διμερείς συμφωνίες που
υπάρχουν με άλλες κοινοτικές ιδίως χώρες
Οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας είναι διμερείς συμβάσεις μεταξύ δύο χωρών και αποβλέπουν στην αποφυγή
της φορολογίας εισοδήματος φυσικών ή νομικών προσώπων και στις δύο συμβεβλημένες χώρες (χώρα συνήθους
κατοικίας / έδρα – χώρα απόκτησης εισοδήματος) και στην αποτροπή της φοροδιαφυγής.
Θεωρούνται δε φόροι εισοδήματος όλοι οι φόροι που επιβάλλονται στο συνολικό εισόδημα ή σε στοιχεία του
εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων των φόρων που επιβάλλονται στην ωφέλεια που προκύπτει από την εκποίηση
κινητής ή ακίνητης περιουσίας, καθώς και των φόρων στην υπεραξία που προκύπτει από την ανατίμηση του κεφαλαίου.
Η Ελλάδα έχει συνάψει συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας με άλλες 58 χώρες, κοινοτικές και μη, μεταξύ των
οποίων δεν συμπεριλαμβάνεται η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Οι ανωτέρω 58 συμφωνίες είναι καταγεγραμμένες στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του
Υπουργείου Οικονομικών http://www.gsis.gr/gsis/info/gsis_site/ddos/b.html.
Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει συνάψει συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας με τις
παρακάτω σαράντα μία (41) χώρες:
Αυστρία, Αλβανία, Βέλγιο, Λευκορωσία, Βουλγαρία, Τρ. Βρετανία, Γερμανία, Δανία, Αίγυπτο, Εσθονία, Ιράν, Ιρλανδία,
Ιταλία, Κατάρ, Κίνα, Κοσσυφοπέδιο, Κουβέιτ, Λετονία, Λιθουανία, Μαρόκο, Μολδαβία, Νορβηγία, Πολωνία, Ρουμανία,
321
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Ρωσία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ταϊβάν, Τουρκία, Ουκρανία, Ουγγαρία, Φινλανδία, Γαλλία, Ολλανδία, Κροατία, Τσεχία,
Ελβετία, Σουηδία, Ισπανία, Σερβία, Μαυροβούνιο.
6.3.2.Συμβάσεις μεταφορών, σε σχέση και με διμερείς συμφωνίες που υπάρχουν με άλλες
κοινοτικές ιδίως χώρες
Οι διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές με οχήματα (Φ.Δ.Χ.) της χώρας μας προς τρίτες χώρες (και αντίστροφα),
είτε προς αυτές (Διμερείς), είτε μέσω αυτών (Τράνζιτ), είτε τριγωνικές, καθορίζονται από Διμερείς (μεταξύ δύο χωρών)
Συμβάσεις και διενεργούνται στα πλαίσια των Συμβάσεων αυτών. Οι μεταφορές αυτές διενεργούνται με έντυπο Άδειας
Διέλευσης ( ατελής άδεια ή με καταβολή τελών) για διμερή, transit ή τριγωνική μεταφορά. Τριγωνική μεταφορά, είναι η
μεταφορά που διενεργείται μεταξύ δύο χωρών αλλά από αυτοκίνητο που είναι καταγεγραμμένο σε τρίτη χώρα , π.χ.
Ελληνικό φορτηγό όχημα φορτώνει από Ουκρανία με προορισμό τη Ρωσία.
Η Ελλάδα έχει συνάψει Διμερείς Συμβάσεις ή/και πρωτόκολλα μεταφορών με τριάντα δύο χώρες (Ευρωπαϊκές, Ασιατικές
και Αφρικανικές). Με την πλειοψηφία των χωρών ανταλλάσει κάθε έτος Άδειες Διέλευσης.
Η Ελλάδα δεν έχει συνάψει Διμερή Σύμβαση με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και δεν
ανταλλάσσονται Άδειες Διέλευσης. ΟΙ διμερείς και τράνζιτ μεταφορές διενεργούνται χωρίς Άδειες Διέλευσης, στα πλαίσια
του υπογραφέντος (Αθήνα, 20-10-1995) Πρωτοκόλλου για τις μεταφορές και τις επικοινωνίες. Ακόμα, στο άρθρο 57
παρ. 1 της Απόφασης 2004/239/ΕΚ (προτιμησιακή συμφωνία) προβλέπεται ότι: «Στον τομέα των χερσαίων μεταφορών,
η σχέση μεταξύ των μερών διέπεται από τη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας για τις μεταφορές που τέθηκε σε ισχύ στις 28 Νοεμβρίου 1997».
Τριγωνικές μεταφορές μπορούν να διενεργούνται και με την χρήση Άδειας ΕΔΥΜ – ECMT (Ευρωπαϊκή Διάσκεψη
Υπουργών Μεταφορών). Στην ΕΔΥΜ συμμετέχουν 43 ευρωπαϊκές χώρες, κοινοτικές και μη.
Η Ελλάδα και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας συμμετέχουν στην ΕΔΥΜ. Συνεπώς, μεταφορείς
εγκαταστημένοι σε μία από τις δύο χώρες μπορούν να διενεργούν τριγωνικές μεταφορές, υπό την προϋπόθεση ότι
διαθέτουν την σχετική Άδεια.
Οι μεταφορές από την Ελλάδα προς άλλα Κ-Μ της Κοινότητας και αντίστροφα, διενεργούνται με την χρήση της
Κοινοτικής Άδειας.
6.3.3.Φορολογικό καθεστώς αναγνώρισης δαπανών που αφορούν τις συναλλαγές της Ελλάδας με
την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Για την αναγνώριση των δαπανών αυτών ισχύ έχουν οι εθνικές διατάξεις των άρθρων 51Α
και 51Β ν.2238/94 (ΦΕΚ
151 Α) «Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος- ΚΦΕ».
Συγκεκριμένα στο άρθρο 51Β του ΚΦΕ ορίζεται ότι:
«1.Οι δαπάνες … που καταβάλλονται ή οφείλονται από πρόσωπο που είναι σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 101 του
παρόντος Κώδικα υποκείμενο φόρου και το οποίο είναι κάτοικος ή έχει την έδρα του ή διατηρεί μόνιμη εγκατάσταση
κατά την έννοια του άρθρου 100 στην Ελλάδα, προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, που είναι κάτοικος
ή έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα ή είναι εγκατεστημένος σε κράτος μη συνεργάσιμο, δεν αναγνωρίζονται ως
δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά του ή από το φορολογητέο εισόδημά τους, εκτός αν ο ενδιαφερόμενος
322
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη
μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίου με σκοπό τη φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή.
Οι δαπάνες του προηγούμενου εδαφίου δεν αναγνωρίζονται και όταν η πληρωμή διενεργείται άμεσα ή έμμεσα σε
οποιασδήποτε μορφής χρηματοπιστωτικό οργανισμό που είναι εγκατεστημένος σε ένα από τα κράτη που
περιλαμβάνονται στον κατάλογο της παραγράφου 5 του προηγούμενου άρθρου (51Β).
Εξαιρετικά οι δαπάνες αγοράς αγαθών, λήψης υπηρεσιών, καθώς και κάθε άλλη κατηγορία δαπάνης η οποία προβλέπεται
στο προηγούμενο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, από εταιρείες με έδρα σε μη συνεργάσιμα κράτη ή κράτη με
προνομιακό φορολογικό καθεστώς δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω διατάξεις όταν καταβάλλονται σε συνδεδεμένες
επιχειρήσεις τους στην αλλοδαπή, για τις οποίες προβλέπεται η τήρηση ειδικών φακέλων τεκμηρίωσης των ενδοομιλικών
συναλλαγών.
2. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται και όταν καταβάλλονται ή οφείλονται ποσά προς φυσικό
ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, που είναι κάτοικος ή έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα ή είναι
εγκατεστημένος σε κράτος που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, εκτός αν ο ενδιαφερόμενος αποδείξει
ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών
ή εισοδημάτων ή κεφαλαίου με σκοπό τη φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή.
3. Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων εφαρμόζονται και όταν οι σχετικές δαπάνες οφείλονται ή καταβάλλονται
σε αντιπρόσωπο ή υπεργολάβο και το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα που αντιπροσωπεύεται ή για
λογαριασμό της οποίας ασκείται η υπεργολαβία αν συναλλασσόταν απευθείας θα υπαγόταν στις διατάξεις των
προηγούμενων παραγράφων».
Η έννοια του όρου μη συνεργάσιμο κράτος δίνεται στις παρ. 4 και 5 του άρθρου 51Α του ΚΦΕ. (βλέπε σχετικό κατάλογο
για το 2013 στην ΑΥΟ ΔΟΣ Α/1053151/ΕΞ2013/13 -ΦΕΚ 807 Β/8-4-2013). Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας περιλαμβάνεται στον κατάλογο των μη συνεργάσιμων χωρών.
Η έννοια του όρου κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς δίνεται στην παρ. 7 του άρθρου 51Β του ΚΦΕ. Με βάση
την διάταξη αυτή και τους ισχύοντες φορολογικούς συντελεστές στη Ελλάδα και στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας , η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι κράτος που
υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Σχετικός κατάλογος θα εκδίδεται από το Ελληνικό Υπουργείο
Οικονομικών, από το έτος 2014.
Σύμφωνα με τα παραπάνω οι δαπάνες πάσης φύσεως, που αφορούν συναλλαγές Ελλάδας – πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας, και οφείλονται ή καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, που
είναι κάτοικος ή έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα ή είναι εγκατεστημένος στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας, δεν αναγνωρίζονται ως δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά του ή από το
φορολογητέο εισόδημά τους, εκτός αν αποδεδειγμένα συντρέχουν ιδιαίτερες συνθήκες ή υπάρχουν αποδείξεις ότι οι
δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές.
6.3.4.Δυσκολίες στην καθημερινή επιχειρηματική διαδικασία
Ένας σημαντικός παράγοντας, προκειμένου να υλοποιηθεί μία εξαγωγή και να είναι οικονομικά συμφέρουσα, είναι η
γρήγορη και με μικρό κόστος διεκπεραίωση των σχετικών διαδικασιών, καθώς επίσης και το χαμηλό κόστος μεταφοράς.
323
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Στην πράξη ο Έλληνας εξαγωγέας γενικότερα και ειδικότερα αυτός που εξάγει στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας, αντιμετωπίζει σωρεία προβλημάτων, τελωνειακού ή συναφούς ενδιαφέροντος, όπως:

Οι προβλεπόμενες από κοινοτικές και εθνικές διατάξεις διαδικασίες εξαγωγής είναι αρκετά πολύπλοκες και
χρονοβόρες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν επιδέχονται βελτίωσης ή απλοποίησης.

To Υπουργείο Οικονομικών, με την έναρξη λειτουργίας του ICISnet (στις εξαγωγές τον Απρίλιο του 2012 και σε όλα
τα άλλα υποσυστήματα από τον Δεκέμβριο του 2013), ευαγγελίζονταν ένα περιβάλλον χωρίς χαρτί και χωρίς την
φυσική παρουσία των συναλλασσομένων στα Τελωνεία. Είναι αλήθεια ότι το Υποσύστημα προσφέρει σημαντική
βοήθεια στην απλοποίηση των διαδικασιών, πλην όμως η Ελληνική τελωνειακή διοίκηση έχει διατηρήσει κάποιες
διαδικασίες που καθιστούν υποχρεωτική την φυσική παρουσία των οικονομικών φορέων στα Τελωνεία. Ζητούμενο
επίσης παραμένει ο περιορισμός της προσκόμισης των εμπορευμάτων στο τελωνείο για τη διεκπεραίωση των
διαδικασιών εξαγωγής.

Τα Ελληνικά τελωνεία λειτουργούν με σοβαρή έλλειψη προσωπικού, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες
φορές να μην εξυπηρετούνται οι συναλλασσόμενοι στον σωστό – ζητούμενο χρόνο.

Το ωράριο λειτουργίας των εσωτερικών τελωνείων είναι αυτό των δημοσίων υπηρεσιών. Βεβαίως, με αίτηση του
ενδιαφερόμενου οικονομικού φορέα, οι προϊστάμενοι των τελωνείων μπορούν να επιτρέπουν την διεξαγωγή
τελωνειακών εργασιών, κυρίως αυτών της εξαγωγής, οποιαδήποτε ημέρα ή ώρα. Όμως αυτή η δυνατότητα είναι
σημαντικά περιορισμένη λόγω της προαναφερθείσης έλλειψης προσωπικού στα τελωνεία.

Τα χερσαία συνοριακά τελωνεία (Ευζώνων, Δοϊράνης και Νίκης) λειτουργούν σε 24ωρη βάση. Σύμφωνα με διμερείς
συμφωνίες Ελλάδας – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, υπάρχουν περιορισμοί στην διέλευση
των προϊόντων ΕΦΚ.
Συγκεκριμένα τα προϊόντα αυτά διακινούνται μόνο μέσω του Τελωνείου Ευζώνων και μόνο
κατά τις ώρες 07.00-21.00.
Στο τελωνείο αυτό, λόγω και της μεγάλης εμπορευματικής κίνησης, δημιουργούνται
τεράστιες ουρές φορτηγών και φυσικά υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις. Καθυστερήσεις παρατηρούνται και στο
αντίστοιχο των Ευζώνων τελωνείο της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (Gevgelija).

Υπάρχουν επίσης σημαντικά προβλήματα χρόνου και κόστους όταν για την διενέργεια εξαγωγών και λόγω του είδους
των προς εξαγωγή εμπορευμάτων, είναι απαραίτητη η έκδοση διαφόρων πιστοποιητικών, αδειών ή άλλων
εγγράφων, από διάφορες μη τελωνειακές υπηρεσίες, π.χ. το πιστοποιητικό φυτοϋγιειονομικού ελέγχου.

Οι οδικές μεταφορές, από πλευράς μεταφορέων, λειτουργούν αρκετά ικανοποιητικά. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές
θα μπορούσαν να βελτιωθούν, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας,
ώστε να μειωθεί το κόστος και ο χρόνος διακίνησης.
Οι προτεινόμενες λύσεις για τα παραπάνω αναφερόμενα προβλήματα θα μπορούσε να ήταν:

Η απλοποίηση ή και κατάργηση ορισμένων εθνικών ή και κοινοτικών διαδικασιών και η πλήρης και ουσιαστική
εφαρμογή του ηλεκτρονικού τελωνείου σε διαλειτουργικότητα με άλλα συναφή με τις εξαγωγές συστήματα (Single
Window for Exports) και το Τaxisnet.

Η ενίσχυση των πάσης φύσεως υποδομών των τελωνειακών αρχών (εσωτερικών και συνοριακών) και άλλων
συναφών με τις εξαγωγές αρχών και η διεύρυνση του επίσημου ωραρίου λειτουργίας τους.

Η διεύρυνση και διευκρίνιση των αρμοδιοτήτων (κατά τόπο και καθ’ ύλη) των τελωνείων και η δυνατότητα
απρόσκοπτης διέλευσης χωρίς καθυστερήσεις όλων ανεξαρτήτως των προϊόντων από τα συνοριακά τελωνεία καθ’
όλο το 24ωρο.
324
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ιδιαίτερα για τους εξαγωγείς προτείνεται – σε συνδυασμό με την προσπάθεια των τελωνειακών αρχών για απλούστευση
και συντόμευση των σχετικών διαδικασιών - η επιδίωξη λήψης κάθε Άδειας, με την χρήση της οποίας επιτυγχάνονται
διάφορες απλουστεύσεις – απλοποιήσεις τόσο από πλευράς τήρησης διαδικασιών, όσο και από πλευράς διεξαγωγής
ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τέτοιες Άδειες- Πιστοποιητικά είναι:

Πιστοποιητικό Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα (Authorized Economic Operator - ΑΕΟ). Παρέχει στον κάτοχό του
την δυνατότητα, σε όλη την Ε.Ε., να επωφελείται τόσο σε επίπεδο απλουστεύσεων που προβλέπονται από την
τελωνειακή νομοθεσία όσο και σε επίπεδο τελωνειακών διευκολύνσεων όσον αφορά του τελωνειακούς ελέγχους.

Άδεια Απλουστευμένων διαδικασιών Εξαγωγής. Παρέχει στον κάτοχό της την δυνατότητα χρήσης απλουστευμένης
διασάφησης και την δυνατότητα εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εξαγωγέα τόπο.

Άδεια Εγκεκριμένου Εξαγωγέα. Ο κάτοχός της έχει δυνατότητα στα πλαίσια της προβλεπόμενης απλοποιημένης
διαδικασίας:
o
να πιστοποιεί ο ίδιος την προτιμησιακή καταγωγή με δήλωσή του στο τιμολόγιο ή σε άλλο εμπορικό έγγραφο,
αντί της έκδοσης πιστοποιητικών EUR.-1 ή EUR – MED από την αρμόδια τελωνειακή αρχή.
o
να πιστοποιεί την ελεύθερη κυκλοφορία εκδίδοντας ο ίδιος το πιστοποιητικό A.TR (για εξαγωγές στην Τουρκία),
χωρίς να προσκομίζει το πιστοποιητικό αυτό για θεώρηση στο τελωνείο κατά τον χρόνο της εξαγωγής.

Άδεια Εγκεκριμένου Εμπόρου (νωπών οπωροκηπευτικών). Παρέχει την δυνατότητα στον κάτοχό της να εκδίδει ο
ίδιος Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης, που είναι απαραίτητο προσαρτώμενο έγγραφο στην διασάφηση εξαγωγής των
προϊόντων αυτών ( Σχετική νομοθεσία για τον Εγκεκριμένο Έμπορο: Καν (ΕΕ) 543/11, ΚΥΑ 2533/63997/2013 και
Εγκυκλ. 4453/116157/ 2013 ΥΠΑΑΤ).
6.4. Δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια
Παρακάτω αναλύονται τα δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια, τα οποία υφίστανται για τα ελληνικά προϊόντα κατά
την εισαγωγή τους στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, αλλά και για τις υπηρεσίες ελληνικών
επιχειρήσεων προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
6.4.1.Δασμολογικά εμπόδια
Με την σύναψη της προτιμησιακής συμφωνίας Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, έχουν
καταργηθεί και από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη οι εισαγωγικοί δασμοί για την πλειοψηφία των προϊόντων. Εν τούτοις
για ορισμένα νωπά φρούτα και λαχανικά, μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα, ή προϊόντα ζωικής προέλευσης, υφίστανται
εισαγωγικοί δασμοί. Τα ισχύοντα με το θέμα αυτό αποτυπώνονται λεπτομερώς στα Πρωτόκολλα και Παραρτήματα της
προτιμησιακής συμφωνίας Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (Απόφαση 2004/239/ΕΚ).
Επίσης, ως δασμολογικό εμπόδιο, που οφείλεται στην νομοθεσία της Ε.Ε. και ισχύει για όλες τις τρίτες χώρες με τις
οποίες η Ε.Ε. έχει συνάψει προτιμησιακή συμφωνία, μπορεί να θεωρηθεί η περίπτωση του παρακάτω παραδείγματος:
Εμπόρευμα ελληνικής καταγωγής εξάγεται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στα πλαίσια του
τελωνειακού καθεστώτος παθητικής τελειοποίησης. Εκεί υπόκειται σε μεταποίηση – επεξεργασία, που όμως δεν είναι
επαρκής για να προσδώσει στο μεταποιημένο – παράγωγο προϊόν την καταγωγή της πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας και συνεπώς το ανεπαρκώς μεταποιημένο προϊόν συνεχίζει να διατηρεί την ελληνική
καταγωγή. Σημειώνεται ότι από την κοινοτική νομοθεσία δεν προβλέπεται απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς για
προϊόντα κοινοτικής καταγωγής. Κατά την επανεισαγωγή του παράγωγου προϊόντος στην Ελλάδα εισπράττεται
325
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
εισαγωγικός δασμός (και ο αναλογούν ΦΠΑ) για την προστιθέμενη αξία (εργασία κλπ) που ενσωματώθηκε στο προϊόν
κατά την επεξεργασία του στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ενώ αν το προϊόν είχε υποστεί
επαρκή κατεργασία και είχε αποκτήσει καταγωγή της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας δεν θα
όφειλε κατά την επανεισαγωγή του στην Ελλάδα εισαγωγικούς δασμούς. (άρθρα 145-159 Καν(ΕΟΚ) 2913/92 και άρθρα
585-592 Καν (ΕΟΚ) 2454/93).
6.4.2.Μη δασμολογικά εμπόδια
Τα τελευταία χρόνια το θεσμικό – νομικό και φορολογικό πλαίσιο της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας εναρμονίζεται σταδιακά με τα κοινοτικά και διεθνή δεδομένα. Εν τούτοις, το πλαίσιο αυτό παραμένει
ευμετάβλητο, ασταθές και εν τέλει ανεπαρκές, γεγονός που προσθέτει δυσκολίες στην επιχειρηματική δραστηριότητα
προς ή στην χώρα αυτή. Ενδεικτικά ως μη δασμολογικά εμπόδια για τις εξαγωγές θα μπορούσαν να αναφερθούν και
τα παρακάτω, όσον αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας:

Δεν είναι μέλος του ΟΟΣΑ (http://wwww.minagric.gr/greek/agro_pol/OECD.htm). και περιλαμβάνεται στην λίστα
των μη συνεργάσιμων χωρών, γεγονός που προσθέτει δυσκολίες στην αναγνώριση φορολογικών δαπανών.

Δεν έχει συνάψει με την Ελλάδα σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας.

Δεν έχει συνάψει με την Ελλάδα διμερή σύμβαση δικαστικής συνεργασίας σε αστικά και ποινικά θέματα
(http://www.ministryofjustice.gr/site/el /Ευρωπαϊκή και Διεθνής Συνεργασία).

Υπάρχει μειωμένη προστασία του ιδιοκτησιακού δικαιώματος (φυσικού και πνευματικού).

Υπάρχει εκτεταμένη γραφειοκρατία στις αρμόδιες υπηρεσίες.
6.4.3.Ελληνικές εξαγωγές υπηρεσιών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Οι εξαγωγές υπηρεσιών αποτελούν μία σημαντική και
αυξανόμενη επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι Ελληνικές
εξαγωγές υπηρεσιών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι σχεδόν ίσης αξίας με τις εξαγωγές
προϊόντων και είναι αλματωδώς αυξανόμενες.
Στο άρθρο 55 παρ. 1 της Απόφασης 2004/239/ΕΚ (προτιμησιακή συμφωνία Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας
της Μακεδονίας) προβλέπονται τα παρακάτω:
«Τα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση, σύμφωνα με τις ακόλουθες διατάξεις, να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να
επιτρέψουν, προοδευτικά, την παροχή υπηρεσιών εκ μέρους εταιρειών ή υπηκόων της Κοινότητας ή της Πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, εγκατεστημένων στο έδαφος μέρους άλλου από αυτό του αποδέκτη των
υπηρεσιών».
Στην ίδια απόφαση περιέχονται και άλλες διατάξεις για το εμπόριο υπηρεσιών μεταξύ Ε.Ε. – πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας, κυρίως για τις μεταφορές, με έμφαση στην μελλοντική και προοδευτική λήψη των
αναγκαίων μέτρων για την υποβοήθηση του εμπορίου αυτού.
Σήμερα το νομικό πλαίσιο των εξαγωγών υπηρεσιών ουσιαστικά στηρίζεται στις ισχύουσες γενικές τελωνειακές και
φορολογικές διατάξεις (κοινοτικές και εθνικές των δύο χωρών). Τα εμπόδια, δασμολογικά και μη, για την εξαγωγή
υπηρεσιών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι παρόμοια με αυτά που αναφέρονται
παραπάνω για την εξαγωγή προϊόντων
326
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Λεπτομερείς πληροφορίες για τους τρόπους και τις κατηγορίες του εμπορίου υπηρεσιών αναφέρονται στη μελέτη –
έρευνα με τίτλο «Οι Ελληνικές εξαγωγές υπηρεσιών» , που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο 2009 από το Κέντρο Εξαγωγικών
Ερευνών και Μελετών (http://www.agora.mfa.gr/appdata/biblio.pdf ).
Γενικές πληροφορίες περί των διμερών σχέσεων Ελλάδας – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας :
Ιστοσελίδα
Υπουργείου
Εξωτερικών
http://www.mfa.gr/blog/dimereis-sheseis-tis-ellados/pgdm
.
Λεπτομερείς
πληροφορίες για τα ισχύοντα στον εμπορικοοικονομικό τομέα δίνονται στην σχετική Έκθεση έτους 2012 (Ιούλιος 2013)
του
Γραφείου
Οικονομικών
και
Εμπορικών
Υποθέσεων
(ΟΕΥ)
της
Ελλάδας
στα
http://www.agora.mfa.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=7&xcc=mk&mid=103.
327
Σκόπια,
ιστοσελίδα
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
7.1. Εισαγωγή
Μέσα στην τελευταία δεκαετία δεκάδες ελληνικές επιχειρήσεις αποφάσισαν τη δραστηριοποίησή τους στην αγορά της
πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, επωφελούμενες από τη γεωγραφική γειτνίαση με την Ελλάδα, το
ευνοϊκό φορολογικό σύστημα και το φθηνό εργατικό δυναμικό.
Σε γενικές γραμμές, οι περισσότερες επιχειρήσεις κατάφεραν όλα αυτά τα χρόνια να επιβιώσουν και να εδραιωθούν στην
εδώ αγορά. Η σημασία της ύπαρξής τους για την οικονομία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
προκύπτει κυρίως από το γεγονός της εξασφάλισης περίπου 20.000 θέσεων εργασίας αλλά και τη σημαντική τους
συνδρομή στην ανάπτυξη της χώρας και στον κρατικό προϋπολογισμό, εφ’ όσον καταβάλλουν τους φόρους που τους
αντιστοιχούν, ενώ σημαντική είναι και η μεταφορά τεχνογνωσίας στην ανάληψη υλοποίησης μεγάλων έργων υποδομής
από μεγάλες ελληνικές εταιρίες, όπως η ΑΚΤΩΡ, με άμεσα και έμμεσα οφέλη στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας
Οι συνθήκες λειτουργίας των ξένων επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών, δεν είναι πάντα εύκολες
και απαιτείται απόλυτη συμμόρφωση στους νόμους της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας,
προκειμένου να αποφευχθούν οποιεσδήποτε αντιπαραθέσεις με τις αρχές της χώρας, ενώ σημαντική είναι και η τήρηση
της φορολογικής νομοθεσίας, δεδομένου ότι οι κυρώσεις που επιβάλλονται στους παραβάτες είναι εξαιρετικά αυστηρές
Ενώ θεωρείται ότι το νομικό καθεστώς έχει εναρμονισθεί σε μεγάλο βαθμό με το ευρωπαϊκό, στην εφαρμογή των νόμων
και στον τρόπο λειτουργίας της δικαστικής εξουσίας ανακύπτουν πολλές δυσχέρειες, που συχνά δυσκολεύουν την
απρόσκοπτη οικονομική δραστηριότητα των Ελλήνων επιχειρηματιών.
Στις ενότητες που ακολουθούν γίνεται αναφορά στις επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται
στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είτε επενδυτικά, είτε εμπορικά με μόνιμη παρουσία, είτε
παραγωγικά, μεταξύ άλλων, αξιοποιώντας το καθεστώς παθητικής τελειοποίησης. Αρχικά αναλύεται το ύψος των
ελληνικών επενδύσεων, εντοπίζονται οι κύριοι τομείς δραστηριότητας ενώ παρουσιάζονται και αντιπροσωπευτικά
παραδείγματα
της
ελληνικής
επιχειρηματικότητας.
Επίσης, εντοπίζονται και παρουσιάζονται
τα
συγκριτικά
πλεονεκτήματα και αντικίνητρα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως προς την προσέλκυση
ξένων επενδύσεων.
Στη συνέχεια του κεφαλαίου εντοπίζονται και καταγράφονται οι φορείς της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας που ασχολούνται με το διεθνές εμπόριο και θα μπορούσαν να διευκολύνουν τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ
των 2 χωρών. Οι φορείς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν αρχές όπως Υπουργεία, Εμπορικά και Βιομηχανικά επιμελητήρια,
Τράπεζες, φορείς προσέλκυσης επενδύσεων κλπ.
7.2. Επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Οι επενδύσεις στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας παρέμεναν πολύ περιορισμένες έως το 1998.
Στη συνέχεια σημείωσαν αύξηση, σε μεγάλο βαθμό λόγω των ιδιωτικοποιήσεων κρατικών εταιρειών και τραπεζών και
όχι τόσο χάριν σε πρωτογενείς επενδυτικές δράσεις. Εξ άλλου, διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αποτελούν
σημαντικούς μετόχους εταιρειών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, το σύνολο των
άμεσων ξένων επενδύσεων στην χώρα (εκτιμωμένων σε προσθετική βάση ανά έτος, αρχής γενομένης από το 1997 και
έως το 2011, και συμπεριλαμβανομένων τόσο του μετοχικού κεφαλαίου όσο και των επανεπενδυμένων κερδών)
328
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ανέρχεται σε περίπου €3,649.42 δισ. με σημαντικότερες επενδύτριες χώρες τις: Ολλανδία (€744,99 εκατ. και ποσοστό
20,41% επί του συνόλου), Αυστρία (€416,76 εκατ. και ποσοστό 11,42%) Σλοβενία (€405,66 εκατ. και ποσοστό
11,12%), Ελλάδα (€390,48 εκατ. και ποσοστό 10,70%), Ουγγαρία (€346,57 εκατ. και ποσοστό 9,50%) κ.ά.
Ωστόσο, βάσει στοιχείων από τις ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας, μόνον οι 40 μεγαλύτερες εξ αυτών έχουν επενδύσει στη χώρα αρχικά κεφάλαια άνω των
550 εκατ. ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένων των επανεπενδυμένων κερδών. Εάν ληφθούν υπ' όψιν τα επανεπενδεδυμένα
κέρδη αυτών, καθώς και τις επενδύσεις των λοιπών (άνω των 200) ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και οι μεταβιβάσεις
ελληνικών κεφαλαίων μέσω άλλων χωρών (όπως Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Κύπρος κ.ά.), η Ελλάδα στην
πραγματικότητα κατέχει την πρώτη θέση στη χώρα, με συνολικό ύψος επενδύσεων περί τα €900 εκατ. - €1 δισ.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι ΑΞΕ στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για την περίοδο
2003 – 2011. Για την περίοδο αυτή, οι εισροές ξένων επενδύσεων στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας ανά έτος (μη συμπεριλαμβανομένων των επανεπενδυμένων κερδών) και η αντίστοιχη θέση των ελληνικών
επενδύσεων, έχουν ως εξής:
Έτος
Σύνολο Α=Ε
Ελληνικές επενδύσεις
Ποσοστό % ελληνικών
(σε εκατ. ευρώ)
(σε εκατ. ευρώ)
επενδύσεων επί του συνόλου
2012
132,21
-2,47*
2011
303,50
1,84
0,60%
2010
159,06
14,64
9,20%
2009
144,97
-76,88**
2008
586,95
6,72
1,14%
2007
699,09
61,16
8,74%
2006
344,78
40,67
11,79%
2005
96,99
21,80
22,47%
2004
323,02
49,73
15,39%
2003
100,41
8,76
8,72%
2.890,98
125,97
4,35%
Σύνολο :
-
-
Πηγή: Γραφείο ΟΕΥ πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας 2012
*Το 2012 επωλήθη η ελληνικών συμφερόντων γαλακτοβιομηχανία KRI-KRI στην ΠΓΔΜ
**Το 2009 υπήρξε ελληνική αποεπένδυση κυρίως λόγω της πώλησης της εταιρίας Cosmofon, στο ποσό των 190 εκατ. ευρώ, σε σλοβενική εταιρία
τηλεπικοινωνιών.
Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, οι εισροές των ΑΞΕ στη χώρα το
2012 παρουσίασαν μείωση κατά περιττού 65% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας δραστηριοποιούνται περί τις 200 επιχειρήσεις ελληνικών
συμφερόντων (βλ. Παράρτημα), οι δέκα μεγαλύτερες εκ των οποίων έχουν διαχρονικά επενδύσει περίπου €800 εκατ.
Οι εν λόγω επιχειρήσεις, σε μια χώρα με υψηλότατα επίπεδα ανεργίας, παρέχουν απασχόληση σε περίπου 20.000
εργαζόμενους, ενώ πολλές ακόμα θέσεις εργασίας δημιουργούνται δευτερογενώς. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός
329
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αυτός δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί και πιθανόν να είναι και διπλάσιος, σύμφωνα με την εκτίμηση πολλών Ελλήνων
επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στη χώρα.
Πολλές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων συγκαταλέγονται μεταξύ των 200 σημαντικότερων (μεγαλυτέρων ή πιο
επιτυχημένων) εταιρειών της χώρας, όπως οι ακόλουθες:

OKTA AD-SKOPJE, Skopje (ΕΛ.Π.ΕΤ. ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε. – ΕΛ.ΠΕ.)

CEMENTARNICA USJE (TITAN)

VEROPOULOS DOOEL, Skopje

PIVARA SKOPJE AD, Skopje

DOJRAN STIL DOO, Dojran

ZITO LUKS AD, Skopje

MERMEREN KOMBINAT AD, Prilep

MAKKAR-SKOPJE

VEMED

G.S. TEKSTIL

STRUMICA TABAK AD, Strumica

SARANTIS-SKOPJE DOO, Skopje
Οι κύριοι τομείς δραστηριότητας στους οποίους συγκεντρώνονται οι ελληνικές επενδύσεις είναι οι τράπεζες, τα
πετρελαιοειδή, ο τομέας της μεταποίησης και δη της κλωστοϋφαντουργίας, η εξόρυξη και τα λατομεία, το εμπόριο
τροφίμων/ποτών, επενδύσεις στον αγροτικό τομέα (καπνά, μανιτάρια, ντομάτες, σπαράγγια κ.ά.) και διάφορες άλλες
επενδύσεις. Οι περιοχές που επιλέγουν είναι κυρίως τα Μπίτολα (Μοναστήρι), η Στρούμνιστα, η Ντοϊράν (Δοϊράνη), η
Γεύγελη κ.ά..
Σημειώνεται ότι σε απόλυτο επίπεδο το ελληνικό επενδυμένο κεφάλαιο στη χώρα είναι σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με
τα ελληνικά κεφάλαια που έχουν επενδυθεί σε άλλες Βαλκανικές χώρες (Ρουμανία, Βουλγαρία). Εάν όμως συγκριθεί σε
αναλογία με το μέγεθος και τον πληθυσμό της χώρας, είναι αρκετά υψηλότερο.
Παρά το δυσμενές διμερές πολιτικό κλίμα και τις εγγενείς δυσχέρειες που συνεπάγεται για τον ξένο επενδυτή η
πραγματικότητα της χώρας, υπάρχει ακόμα και σήμερα ενδιαφέρον από πλευράς ελληνικών επιχειρήσεων να επενδύσουν
στη χώρα ή να επαυξήσουν το κεφάλαιό τους, αλλά και ενδιαφέρον από την Κυβέρνησης της πρώην Γιουγκοσλαβικής
Δημοκρατίας της Μακεδονίας να προσελκύσει ελληνικές επενδύσεις. Εξ άλλου, η οικονομική κρίση στη χώρα οδηγεί
πολλές ελληνικές επιχειρήσεις στην αναζήτηση διεξόδων και, στο πλαίσιο αυτό, εξετάζουν τις δυνατότητες
δραστηριοποίησής τους στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η
αλυσίδα Αφοί Βερόπουλου με ύψος επένδυσης επιπλέον 38 εκατ. ευρώ στη διετία 2009-2010 για την κατασκευή νέου
εμπορικού κέντρου, εξακολουθεί δε να διευρύνει to δίκτυο καταστημάτων εντός της χώρας, με το άνοιγμα, το 2012,
νέου καταστήματος super market στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, καθώς και καταστήματος
Jumbo εντός του καταστήματος Vero στο Μοναστήρι (Bitola). Ακόμη, η εταιρία Carrefour -Μαρινόπουλος προέβη το
2012 σε επένδυση που αφορά στη λειτουργία καταστήματος εντός νέου εμπορικού κέντρου.
Από τότε που εμφανίσθηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση σημειώνεται περιστολή στις δραστηριότητες ελληνικών
επιχειρήσεων, κυρίως στην βιομηχανία ετοίμου ενδύματος, λόγω της εξάρτησής τους από την ζήτηση από άλλες χώρες
της Ευρώπης, αλλά και εταιρειών που ασκούν δραστηριότητες «φασόν» σε άλλους τομείς, με τελικό παραλήπτη τις ίδιες
επιχειρήσεις στην Ελλάδα.
330
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τέλος, παρά το γεγονός ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελεί μικρού μεγέθους αγορά, με
εμφανείς διαρθρωτικές αδυναμίες, η χώρα παρουσιάζει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα για τους Έλληνες
επιχειρηματίες, και την Ελλάδα γενικότερα, και ευκαιρίες ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, κατόπιν της απελευθέρωσης
της αγοράς και διαμόρφωσης νέων σχημάτων εκμετάλλευσης (πετρελαίου - φυσικού αερίου), καθώς και στους τομείς
γεωργίας, τροφίμων, κατασκευών, περιβαλλοντικής μέριμνας και ανάπτυξης, υπηρεσιών συμβούλων, ασφαλειών, κ.α.
Εν τούτοις, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, τόσο για λόγους που συνδέονται με το διμερές πολιτικό πρόβλημα με την
πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας όσο και λόγω των εγγενών αδυναμιών του συστήματος στη χώρα,
οι Έλληνες επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν ορισμένες φορές σοβαρότατα προβλήματα, σε επίπεδο φορολογικής,
τελωνειακής δικαστικής και γενικότερης διοικητικής μεταχείρισης.
Συγκριτικά πλεονεκτήματα

Περιορισμένη φορολόγηση των επιχειρήσεων στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στο επίπεδο
του 10%, έναντι 45% στην Ελλάδα. Ο φορολογικός συντελεστής για τα αδιανέμητα κέρδη και τα επανεπενδεδυμένα
είναι 0%.

Μείωση των κοινωνικών εισφορών κατά την περίοδο 2009-2011 από 31% σε 22%.

Ανταγωνιστικό εργατικό δυναμικό χαμηλού κόστους.

Ταχεία εγγραφή των εταιρειών στο εμπορικό μητρώο της χώρας (απαιτούμενος χρόνος μίας ημέρας) καθώς επίσης
και την ηλεκτρονική υποβολή αίτησής τους για τη λήψη των απαιτούμενων αδειών.

Πλεονέκτημα εξαγωγής προϊόντων παραγομένων στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και
εξαγομένων στις χώρες με τις οποίες η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει συμφωνίες
ελευθέρων συναλλαγών -ελεύθερη πρόσβαση σε αγορά άνω των 650 εκατ. καταναλωτών από τα κράτη μέλη της
ΕΕ, τις χώρες EFTA και CEFTA, την Τουρκία και την Ουκρανία μέσω πολυμερών και διμερών συμφωνιών ελευθέρου
εμπορίου. Ελληνικές επιχειρήσεις με δυσκολία πρόσβασης σε αγορές εκτός ΕΕ, μπορούν να διεισδύσουν στις
ανωτέρω αγορές με τον ακόλουθο τρόπο: τα προϊόντα τους μπορούν να εισαχθούν στην ΠΓΔΜ προκειμένου να
αποκτήσουν εγχώρια προστιθέμενη αξία, η οποία θα οδηγήσει σε μεταβολή της δασμολογικής κλάσης και θα
επιτρέψει την ελεύθερη πρόσβασή τους στις εν λόγω διευρυμένες αγορές.

Εκτεταμένη γλωσσομάθεια - ευρεία χρήση της αγγλικής γλώσσας και άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών της περιοχής.

Σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία του δηναρίου σε σχέση με το ευρώ.

Ευνοϊκή γεωγραφική θέση - προοπτική ολοκλήρωσης των δύο πανευρωπαϊκών οδικών αξόνων Διαδρόμου 10
(Βορράς - Νότος) και Διαδρόμου 8 (Ανατολή -Δύση).

Κατάταξη της χώρας στην 25η θέση σε σύνολο 189 χωρών ως προς τις πραγματοποιηθείσες μεταρρυθμίσεις
σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας «Doing Business 2013».

Υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ και το NATO.

Δυνατότητα των ξένων επενδυτών να μεταφέρουν τα κέρδη τους από την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας χωρίς περιορισμούς
Αντικίνητρα
Ωστόσο τα παραπάνω πλεονεκτήματα σε ένα βαθμό ανατρέπονται από ορισμένα μειονεκτήματα όπως το μη επαρκώς
εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, η χαμηλή παραγωγικότητα, το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς, τα διοικητικά
331
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
εμπόδια και οι χαμηλού επιπέδου υπηρεσίες logistics που συνεπάγονται μεγαλύτερες δαπάνες προκειμένου να
μεταφερθούν τα παραγόμενα αγαθά.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες και προβλήματα, όπως: ρευστή πολιτική κατάσταση, έλλειψη σαφούς νομοθετικού
πλαισίου οικονομικής δραστηριότητος, ασαφές καθεστώς ιδιοκτησίας γης και ακινήτων, ανεπαρκές σύστημα απονομής
δικαιοσύνης, διαφθορά και γραφειοκρατία, χαμηλός βαθμός ανάπτυξης του χρηματοοικονομικού συστήματος,
καθυστερήσεις στα τελωνεία, επιβολή αυξημένων διοδίων και τελών διέλευσης στα σύνορα, μείωση της αγοραστικής
δύναμης των κατοίκων λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.
Τα παραπάνω συγκριτικά πλεονεκτήματα ανατρέπονται εν μέρει από τις πολλές δυσκολίες και προβλήματα που
αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Τα πλέον συνήθη προβλήματα του επιχειρηματικού κόσμου στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας -συμπεριλαμβανομένων και αυτών των ελληνικών επιχειρήσεων στη χώρα, για τις οποίες,
λόγω της ελληνικής προέλευσής τους είναι, ενίοτε, αυξημένα, συνοψίζονται ως εξής:

Ιδιοκτησιακό καθεστώς: Παρά τη θέσπιση ειδικού νόμου περί μεταφοράς ακίνητης ιδιοκτησίας από το κράτος σε
ιδιώτες, οι ασάφειες των όρων κτήσης ακινήτων, η δυνατότητα προβολής αυθαίρετων διεκδικήσεων (λόγω μη
πλήρους ενεργοποίησης του κτηματολογίου) και οι μακρές καθυστερήσεις στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων
δημιουργούν προβλήματα στους ξένους επενδυτές.

Επενδυτικό πλαίσιο: Η διαφθορά, οι συχνές μεταβολές στο περιεχόμενο των νομοθετικών προσπαθειών, η ασάφεια
του νομοθετικού πλαισίου και η ελλιπής ή ατελής εφαρμογή της νομοθεσίας αλλά και το ενδεχόμενο πολιτικής
αστάθειας στο μέλλον, δυσχεραίνουν οποιαδήποτε προσπάθεια προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.

Δικαστική εξουσία - Εφαρμογή νομοθεσίας: To σοβαρό έλλειμμα ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας και ο
επηρεασμός της συχνά από πολιτικές προτεραιότητες της κεντρικής διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι
οποίες εκπορεύονται από πελατειακές και φιλικές σχέσεις, αποτελεί το σπουδαιότερο εμπόδιο για την άσκηση
επιχειρηματικότητας στη χώρα. Η λήψη αποφάσεων είναι βραδεία, ενώ πολλές φορές, ιδίως στα πρωτοδικεία,
λαμβάνονται αυθαίρετες, ακόμα και αντίθετες προς τη νομοθεσία, αποφάσεις με σκοπό την εξυπηρέτηση
συγκεκριμένων συμφερόντων.

Γραφειοκρατία: Υφίστανται υπερβολικές καθυστερήσεις, των οποίων η ανάγκη αντιμετώπισης από τους
ενδιαφερόμενους (επιχειρηματίες, εμπορευόμενους κλπ) τροφοδοτεί πλειστάκις φαινόμενα εκτεταμένης διαφθοράς.
Σοβαρό εμπόδιο αποτελεί και η απουσία εξυπηρέτησης λόγω έλλειψης συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών.
Διαπιστώνεται συχνά, επίσης, ότι οι διοικητικές πράξεις είναι προσωπικές αποφάσεις λειτουργών χωρίς καμία νομική
θεμελίωση, αλλά απαντώνται και περιπτώσεις για τις οποίες αδυνατεί η διοίκηση να λάβει αποφάσεις λόγω
ευθυνοφοβίας των υπαλλήλων, ιδίως εάν οι τελευταίοι φοβούνται πιθανό στιγματισμό τους εάν εξυπηρετήσουν
ελληνικές επιχειρήσεις

Τελωνεία: Έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις στις τελωνειακές υπηρεσίες της χώρας, με την παράλληλη μείωση
καταγγελιών και περιστατικών σε βάρος Ελλήνων μεταφορέων. Εκ μέρους της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων
καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες για την εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο. Επιδιώκεται ηλεκτρονική
δικτύωση με τα τελωνεία των χωρών μελών της ΕΕ μέσα από την εφαρμογή σχετικού προγράμματος.

Ζητήματα απασχόλησης: Υπήρξαν περιπτώσεις επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων οι οποίες δεν είχαν τη
δυνατότητα απόλυσης υπεράριθμου προσωπικού (downsizing), ενώ δεν υπάρχει και η ουσιαστική δυνατότητα της
προσωρινής πρόσληψης υπαλλήλων με στόχο την εκπαίδευση.

Νομοθετικό πλαίσιο κρατικών προμηθειών: Οι διαγωνισμοί δεν διεξάγονται πάντα σύμφωνα με τη νομοθεσία περί
δημοσίων προμηθειών, ενώ, πολλές φορές, ειδικά κατά το παρελθόν, παρά τις διατάξεις των προκηρύξεών τους, οι
332
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
κατακυρώσεις γίνονταν με αυθαίρετα κριτήρια. Έχουν σημειωθεί παράνομοι αποκλεισμοί ή και ακυρώσεις
διαγωνισμών με σκοπό τον αποκλεισμό των προερχομένων από την Ελλάδα συμμετεχόντων, με προσχηματικές
δικαιολογίες.

Φορολογία: Έχουν ανακύψει περιπτώσεις εμφάνισης παλαιών φορολογικών χρεών εις βάρος ελληνικών
επιχειρήσεων, τα οποία χρονολογούνται προ της αλλαγής ιδιοκτησίας της επιχείρησης και αγοράς της από ελληνικά
συμφέροντα. Οι ελληνικές εταιρείες αναγκάστηκαν, εκβιαστικά, μέσω αποκλεισμού τραπεζικών λογαριασμών τους,
να καταβάλουν, αχρεωστήτως, τους σχετικούς φόρους και δυσβάστακτα πρόστιμα.

Αυθαιρεσία ελέγχων: Ελληνικές εταιρείες έχουν καταγγείλει πολλάκις ελέγχους και από φορολογικούς, εργασιακούς
και αγορανομικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, οι οποίοι προσπαθούν επισταμένως να ανακαλύψουν παραβάσεις που
συνεπάγονται επιβολή προστίμων, οι οποίες, κατόπιν, θα χρησιμοποιηθούν από τους ελεγκτές είτε για ίδιο όφελος,
είτε για την άσκηση πιέσεων.

Πνευματική και βιομηχανική ιδιοκτησία: Απαντάται ευρεία παραβίαση των σχετικών κανόνων και δεοντολογίας με
συνέπεια τη σχεδόν ανεμπόδιστη κυκλοφορία κλεψίτυπων προϊόντων. Απαιτείται εναρμόνιση προς το κοινοτικό
κεκτημένο και υιοθέτηση κανόνων δευτερογενούς δικαίου.

Καθυστερήσεις στην επιστροφή ΦΠΑ: Καταγγέλλεται από μέρους πολλών επιχειρηματιών η καθυστέρηση εκ μέρους
των αρμοδίων αρχών στην επιστροφή του ΦΠΑ, γεγονός που εντείνει τα προβλήματα έλλειψης ρευστότητας των
επιχειρήσεων. (Πηγή: Ετήσια Έκθεση 2012 για την Οικονομία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας και τις
Διμερείς Οικονομικές Σχέσεις της με την Ελλάδα, Ιούλιος 2013).
Παρακάτω γίνεται μια αναφορά στην δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων στους τομείς με μεγαλύτερη επίδραση
στην οικονομία και την ανάπτυξη της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
7.3. Τράπεζες
Στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας παρατηρείται υψηλή συγκέντρωση τραπεζών αλλοδαπών
συμφερόντων, ενώ εξαιρετικά σημαντική είναι και η παρουσία των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες σύμφωνα με
εκτιμήσεις του 2012 κατέχουν μερίδιο αγοράς άνω του 40%. Η παρουσία των ελληνικών τραπεζών την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας κρίνεται πρωτεύουσας στρατηγικής σημασίας, από τη μία πλευρά την ίδια
τη χώρα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη στήριξη του χρηματοπιστωτικού τομέα και τη σταθερότητα της οικονομίας,
αλλά και από την άλλη πλευρά για την απρόσκοπτη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων που ασκούν δραστηριότητα
στην περιοχή, την παροχή βασικών υπηρεσιών στο χρηματοπιστωτικό, τουριστικό και ασφαλιστικό τομέα και στην
εντατικοποίηση και αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζει η ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
Κυρίαρχη θέση στην τραπεζική αγορά της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας έχει η Εθνική Τράπεζα
της Ελλάδος, μετά την εξαγορά του 68,4% της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας, Stopanska Banka Skopje,
τον Απρίλιο 2000 έναντι 60 εκ. ευρώ, ενώ σήμερα εκτιμάται ότι ελέγχει κοντά στο 95% των μετοχών. Το 2011 η Εθνική
Τράπεζα είχε σύνολο ενεργητικού κοντά στα 1,2 δις ευρώ, 798 εκ. ευρώ σε χορηγήσεις, πάνω από 900 εκ. ευρώ σε
καταθέσεις και ένα δίκτυο 64 καταστημάτων και 101 ΑΤΜ, απασχολεί πάνω από 1.000 άτομα προσωπικό, ενώ την ίδια
χρονιά σημείωσε κέρδη ύψους 12,9 εκ. ευρώ.
Η Aplha Bank εισήλθε στην τραπεζική αγορά της ΠΓΔΜ το 1999 με την εξαγορά της Kredinta Banka, που αργότερα
μετονόμασε σε Aplha Bank Skopje. Το 2011, η Aplha Bank Skopje είχε σύνολο ενεργητικού 108 εκ. ευρώ, 72 εκ. ευρώ
σε χορηγήσεις και 64 εκ. ευρώ σε καταθέσεις, διατηρώντας 24 καταστήματα και 276 άτομα προσωπικό.
333
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Πίνακας 57: Η παρουσία των ελληνικών τραπεζών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος – Stopanska Banka Skopje
Alpha Bank Skopje
1.147
108
Χορηγήσεις
798
72
Καταθέσεις
922
64
64/101
24/23
1.021
276
12,9
-3,4
Σύνολο ενεργητικού (εκ. €)
Δίκτυο καταστημάτων / ΑΤΜ
Απασχολούμενο προσωπικό
Κέρδη (προ φόρων)
Πηγή: Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα το 2011 και το 2012, ελληνική ένωση τραπεζών, Ιανουάριος 2013
7.4. Ενέργεια
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ – ΕΛ.ΠΕ.
Μέσω της Διεύθυνσης Διεθνούς Εμπορίας, το εποπτικό όργανο των θυγατρικών εταιριών εμπορίας του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ στο εξωτερικό, ο Όμιλος συντονίζει τη διαμόρφωση και εφαρμογή των στρατηγικών επενδύσεων και του
επιχειρησιακού σχεδίου για τις θυγατρικές εταιρείες εμπορίας του Ομίλου στο εξωτερικό, προωθεί τις συνέργιες και την
ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των διεθνών και τοπικών εταιρειών εμπορίας και παρακολουθεί την πορεία των
θυγατρικών στο εξωτερικό και συντάσσει εκθέσεις λειτουργικών και οικονομικών αποτελεσμάτων, σύμφωνα με το
χρονοδιάγραμμα και τη δομή του Ομίλου.
Η Εταιρία με την επωνυμία ΕΛ.Π.ΕΤ. – ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε., ΑΝΩΝΥΜOΣ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ, ΕΜΠOΡΙΑΣ ΚΑΙ
ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ και διακριτικό τίτλο ΕΛ.Π.ΕΤ. – ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε. συστάθηκε το 1999 με σκοπό τη σύσταση κοινοπραξίας,
στην οποία θα συμμετέχει και εταιρία ή άλλος φορέας, που θα υποδειχθεί από την κυβέρνηση της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και η οποία θα έχει ως αντικείμενο την κατασκευή και λειτουργία αγωγού
αργού πετρελαίου από τη Θεσσαλονίκη μέχρι τα Σκόπια, καθώς και την άσκηση πάσης φύσεως εμπορικής, βιομηχανικής
και εν γένει επενδυτικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την αγορά, πώληση, εισαγωγή, εξαγωγή, διάθεση προϊόντων
πετρελαίου είτε στην Ελλάδα είτε στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, καθώς και παροχή πάσης
φύσεως υπηρεσιών που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τα ανωτέρω.
Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας στις 31.12.2009 ανήρχετο σε 96,3 εκατ. ευρώ και είναι διαιρεμένο σε 3.282.787
ονομαστικές μετοχές ονομαστικής αξίας 29,35 ευρώ έκαστη. Μέτοχοι στην εταιρία είναι η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.
με ποσοστό 63% και η ΑPE Commercial Property Κτηματική Τουριστική και Αναπτυξιακή ΑΕ με ποσοστό 37%. Η εταιρία
αυτή ανήκει στις Τράπεζες Alpha, Πειραιώς και Εμπορική, πιστώτριες τράπεζες του προηγούμενου μετόχου ΑΕΓΕΚ, ο
οποίος μεταβίβασε το ποσοστό της συμμετοχής του την 7.7. 2006.
Συγκεκριμένα στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας η ΕΛ.Π.ΕΤ. – ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε. συμμετέχει στην
εταιρία του Ρωσικής τεχνολογίας διυλιστηρίου της ΟΚΤΑ, η οποία δημιουργήθηκε το 1980 στα πλαίσια της πρώην
Γιουγκοσλαβίας με αποστολή την τροφοδοσία μίας ευρείας περιοχής, που περιελάμβανε την σημερινή πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Κοσσυφοπέδιο και την νότιο Σερβία στην περιοχή του Πρέσεβο. Η
αντίστοιχη εταιρία ιδρύθηκε το 1980 με την επωνυμία OKTA CRUDE OIL REFINERY A.D., με έδρα τα Σκόπια, με σκοπό
τη διύλιση αργού πετρελαίου, καθώς και την εισαγωγή και εμπορία πετρελαιοειδών.
334
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στην ΕΛΠΕΤ – ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε. ανήκει το 81,51% της μετοχικής σύνθεσης της εταιρίας OKTA CRUDE OIL REFINERY
A.D., σύμφωνα με στοιχεία του 2007, ενώ το υπόλοιπο 18,49% κατέχουν οι εργαζόμενοι, το Ίδρυμα Κοινωνικών
Ασφαλίσεων και ο Οργανισμός Ιδιωτικοποίησης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Η εταιρία
διαθέτει διυλιστήριο δυναμικότητας 2,5 εκατ. μετρικών τόνων ανά έτος. Τα κύρια προϊόντα που παράγει είναι υγραέριο,
μολυβδωμένη και αμόλυβδη βενζίνη, καύσιμα αεροσκαφών, πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης καθώς και βαρύ καύσιμο
(μαζούτ). Τα προϊόντα της εταιρίας καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης στην εσωτερική αγορά και εξάγονται
σημαντικές ποσότητες προϊόντων στο Κοσσυφοπέδιο. Τέλος, η εταιρία λειτουργεί δίκτυο 36 ιδιόκτητων πρατηρίων.
Πέρα από τα πετρελαιοειδή, η εταιρία ΕΛΠΕΤ – ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε. είναι ενεργή και με την άσκηση πάσης φύσεως
δραστηριότητας που σχετίζεται με την παραγωγή και διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας στην πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας αλλά και στον ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων, με τη μελέτη, επίβλεψη και εκτέλεση
τεχνικών έργων και την παροχή υπηρεσιών όπως η έρευνα, ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός και η παροχή
τεχνογνωσίας, που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τα ανωτέρω είτε στην Ελλάδα είτε γενικότερα στο χώρο των
Βαλκανίων.
Επιπλέον παρέχει υπηρεσίες σε διοικητικό-οικονομικά και τεχνικά θέματα, σε θέματα εμπορίας στην Ελλάδα ή γενικότερα
στο χώρο των Βαλκανίων, ενώ προωθεί και την εν γένει επενδυτική της δραστηριότητα στον ευρύτερο χώρο των
Βαλκανίων, σε τομείς συναφείς με τους παραπάνω.
Τον Αύγουστο του 2002 ιδρύθηκε η Ελληνική Επιχείρηση Πετρελαιαγωγού, με την επωνυμία ΕΛΕΠ Α.Ε., όπου μετά από
τροποποίηση του καταστατικού μετονομάστηκε σε «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑΓΩΓΟΥ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ-ΣΚΟΠΙΑ –BAΡΔΑΞ
ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ» με διακριτικό τίτλο «ΒΑΡΔΑΞ Α.Ε.». Σκοπός της εταιρίας είναι η λειτουργία του πετρελαιαγωγού
που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τα Σκόπια και για το λόγο αυτό, τα στοιχεία του ενεργητικού του πετρελαιαγωγού
μεταφέρθηκαν από την «ΕΛ.Π.ΕΤ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε.» στην «ΒΑΡΔΑΞ Α.Ε.»
Η μετοχική σύνθεση της εταιρίας στις 31.12.2009 ήταν η εξής καλυπτόταν από την ΕΛΠΕΤ – ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ Α.Ε. κατά
80%, με την Κυβέρνηση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας συμμετέχει με ποσοστό 20%, ενώ
το μετοχικό της κεφάλαιο ανέρχεται στα 52,99 εκατ. ευρώ.
7.5. Ελληνικές συμμετοχές στην κατασκευή έργων υποδομής
Εντός του 2012 ελληνικές εταιρίες συμμετείχαν στην κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής, σημαντικών για την
ανάπτυξη της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, μέσω των διαδικασιών διεθνών διαγωνισμών. Οι
σημαντικότερες από αυτές είναι:
SIEMENS ΕΑΛΑΔΟΣ - TERNA
Εντός του 2012 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού που προκήρυξε η κρατική εταιρία ηλεκτρικής
ενέργειας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ELEM και αφορά στην παράδοση, τη μεταφορά, τη
συναρμολόγηση, τη θέση σε εφαρμογή και τη συντήρηση 16 ανεμογεννητριών στο αιολικό πάρκο στην περιοχή
Bogdanci κοντά στην Γευγελή. To έργο κατοχυρώθηκε σε κοινοπραξία, αποτελούμενη από τις Siemens Ελλάδος - Δανίας
(Siemens Wind) και τη την TERNA Ενεργειακή Α.Β.Ε.Τ.Ε.
Πρόκειται για την κατασκευή του πρώτου αιολικό πάρκου στη χώρα. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του διαγωνισμού,
η εγκατεστημένη ισχύς κάθε ανεμογεννήτριας θα είναι 2,3 MW, οι πυλώνες θα έχουν ύψος 84 μέτρα και οι έλικες θα
είναι διαμέτρου 93 μέτρων. Η συνολική παραγόμενη ισχύς στο εν λόγω πάρκο, το οποίο θα ξεκινήσει τη λειτουργία του
το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους θα είναι 36,8 MW και με ετήσια παραγωγή ενέργειας 100 GWh. Η ενέργεια
αυτή θα καλύπτει τις ανάγκες 15.000 νοικοκυριών που αντιστοιχούν σε περίπου 60.000 κατοίκους της περιοχής
335
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Bogdanci. Η αξία του έργου ανέρχεται στα 41,1 εκατ. ευρώ, τα οποία η ELEM παρέχει από ίδιους πόρους καθώς και
μέσω δανείου που έλαβε από τη γερμανική τράπεζα KFB.
Η TERNA-SIEMENS Ελλάδος αναλαμβάνουν την υλοποίηση του τμήματος 2 (Lot 2) του διεθνούς διαγωνισμού για την
κατασκευή του εν λόγω αιολικού πάρκου. To συγκεκριμένο τμήμα περιλαμβάνει την κατασκευή οδικής πρόσβασης και
υποσταθμού μετασχηματισμού, καθώς και τη σύνδεση της παραγόμενης στο αιολικό πάρκο ενέργειας με το σύστημα
μετάδοσης ενέργειας της χώρας. Οι κατασκευαστικές εργασίες, οι οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει (εντός του 2013),
αναμένεται να διαρκέσουν 13 μήνες.
ΑΚΤΩΡ
Η ελληνική κατασκευαστική εταιρία «ΑΚΤΩΡ» επελέγη, μέσω διεθνούς διαγωνισμού, για την κατασκευή του οδικού
τμήματος Demir Kapija - Smokvica κατά μήκος του Διαδρόμου Χ. To εν λόγω τμήμα του Διαδρόμου X, ιδιαιτέρως υψηλών
προδιαγραφών, παρουσιάζει και το υψηλότερο, έως τώρα, κόστος κατασκευής αυτοκινητοδρόμου στη χώρα (270 εκατ.
ευρώ), ενώ επίσης θα πρέπει να τονιστεί ότι αποτελεί το μεγαλύτερο επενδυτικό έργο στην ιστορία της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
Βάσει των όρων της συμφωνίας, η ελληνική εταιρία αναλαμβάνει να ολοκληρώσει τις κατασκευαστικές εργασίες (οι
οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει) σε διάστημα 48 μηνών, υποχρεούται δε να παράσχει εγγύηση καλής εκτέλεσης έργου
διάρκειας δύο ετών. Περαιτέρω, θα πρέπει να κατασκευαστούν συνολικά 28,2 χλμ. αυτοκινητοδρόμου, δύο σήραγγες
μήκους 1.300 μ., έξι γέφυρες, πέντε υπέργεια και επτά υπόγεια οδικά τμήματα.
Οι χρηματοδότες του προγράμματος είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη που
συμμετέχει με το ποσό των 107 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 17 εκατ. ευρώ προορίζονται για τις εγκαταστάσεις
σταθμών διοδίων κατά μήκος ολόκληρου του Διαδρόμου X, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία συνεισφέρει το
ποσό των 130 εκατ. ευρώ, η ΕΕ μέσω του προγράμματος ΙΡΑ, η οποία συμβάλλει με το ποσό των 45 εκατ. ευρώ, και
τέλος το κράτος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας που διαθέτει το ποσό των 6 εκατ. ευρώ από
χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού. Η επιλογή έγινε βάσει της καλύτερης προσφοράς σε διαγωνισμό όπου
συμμετείχαν 15 κοινοπραξίες.
Αναφέρουμε συμπληρωματικά ως προς τον Διάδρομο X ότι η κρατική Υπηρεσία Εθνικών Οδών της πρώην
Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας δημοσίευσε εντός του 2012 πρόσκληση για υποβολή προσφορών για την
κατασκευή και εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος συλλογής διοδίων κατά μήκος του εν λόγω οδικού Διαδρόμου.
INTRASOFT
Η ελληνική εταιρία Intrasoft αναδείχθηκε νικήτρια στο διαγωνισμό που προκηρύχθηκε από τη Γενική Διεύθυνση
Τελωνείων της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας με αντικείμενο την αναβάθμιση της
μηχανοργάνωσής της, τη σύνδεσή της με την Κεντρική Υπηρεσία Τελωνείων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, τον συντονισμό σε
δασμολογικά θέματα κλπ.
Η υλοποίηση του έργου, το οποίο ανέρχεται σε αξία στα 3 εκατ. ευρώ και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για πιο
μακροχρόνια συνεργασία ως προς το συγκεκριμένο αντικείμενο μεταξύ της ελληνικής πλευράς και της πλευράς της
πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, έχει ήδη ξεκινήσει.
336
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
7.6. Αρχές και φορείς της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας που ασχολούνται με
το διεθνές εμπόριο
Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι κυριότερες αρχές και φορείς της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
που ασχολούνται με το διεθνές εμπόριο.
1. Ελληνικές Αρχές
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΞΕΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ
Borka Taleski 6, 1000 Skopje, Τηλ. 003892-3219.260 – Φαξ: 003892-3130.419
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΞΕΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
Tomaki Dimitroski 39, 7000 Bitola, Τηλ. 0038947-237.340, 237.350 – Φαξ: 0038947-220.310
ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (Ο.Ε.Υ.) ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ
Borka Taleski 6, 1000 Skopje,
Τηλ. 003892-3129.456, 3129.458 – Φαξ: 003892-3129.441
e-mail: [email protected]
web: www.agora.mfa.gr
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ
Borka Taleski 6, 1000 Skopje, Τηλ. 003892-3213.514 – Φαξ: 003892-3213.501
ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ
Partizanski Odredi 17, 1000 Skopje, Τηλ. 003892-3130.953 – Φαξ: 003892-3129.209
2. Αρχές της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
KEΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (NATIONAL BANK,
SKOPJE)
Kompleks Banki b.b. 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3108.108 - Φαξ: +389.2.3108.357
Web: http://www.nbrm.gov.mk/
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ (CUSTOMS ADMINISTRATION)
Str. Lazar Licenoski 13, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3224.342 - Φαξ: +389.2.3237.832
Web: www.customs.gov.mk
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Jurij Gagarin 15, 1000 Skopje, Τηλ. 003892-3093.408 – Φαξ: 03892.308.4472
337
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Web: http://www.economy.gov.mk
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Mito Hadzivasilev Jasmin bb, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3117.288 - Φαξ: +389.2.3106.779
Web: http://www.finance.gov.mk
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Plostad Crvena Skopska Opstina 4, 1000 Skopje, Τηλ. 00389.2.3123.292; 3145 497 – Φαξ: 00389.2.3126.228
Web: http://mtc.gov.mk
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Filip Vtori M. 7, 1000 Skopje, Τηλ. 00389.2.3115.266– Φαξ: 00389.2.3115.790
Web: http://www.mfa.gov.mk
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Dame Gruev 14, 1000 Skopje, Τηλ. 00389.2.3106.212 – Φαξ: 00389.2-3220.408
Web: http://www.mtsp.gov.mk/
ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
(STATISTICS OFFICE)
Str. Dame Gruev 4, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3295.600 - Φαξ: +389.2.3111.336
Web: http://www.stat.gov.mk
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Str.Nikola Vapcarov 7, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3120.132 – Φαξ: +389.2.3135.494
Web: http://www.apprm.gov.mk
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ
Str. 11 Oktomvri No.25, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3103 601– Φαξ: +389.2.3137.149
3. Εμπορικά & Βιομηχανικά Επιμελητήρια
OIKONOMIKO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ECONOMIC
CHAMBER)
338
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Str. Dimitrije Cupovski 13, 1000 Skopje, Τηλ: +389.2.150.15 / +389.2. 3244.000- Φαξ: +389.2.3244.088
E-mail: [email protected]
Web: www.mchamber.mk
ΕΝΩΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ (ASSOCIATION OF CHAMBERS OF COMMERCE)
Str. Praska 23, 1000 Skopje, Τηλ.: +389.2.3091.440 - Φαξ: +389.2.3091.440
E-mail: [email protected]
Web: http://www.sojuzkomori.org.mk
OIKONOMIKO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ Β.Δ. ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
(NORTH-WEST ECONOMIC CHAMBER)
Str. Dimitrije Cupovski 13, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3239.252 - Φαξ: +389.2. 3226 388
E-mail: [email protected]
Web: http://oemvp.org
ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ (REGIONAL CHAMBER OF COMMERCE IN BITOLA)
Str.1 Maj bb, 7000 Bitola, Τηλ. +389.47.225.088 - Φαξ: +389.47.202.614
E-mail: [email protected]
ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ (I.C.I.) (International Council of Investors)
Str. Franklin Roosevelt 5a, Local 10 - 1000 Skopje, Τηλ. / Φαξ: 00389.2.3090.170
E-mail: [email protected]
Web: http://www.ici.com.mk/en_gb/
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ – ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
Pelagonka II-5/2, Bitola – Τηλ. / Φαξ: +389 47 237 370
4. Τράπεζες
Εταιρία Ελληνικών Συμφερόντων
STOPANSKA BANKA AD (ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ)
Mr. Theodoulos Skordis
Str. 11 Oktomvri 7, 1000 Skopje, P.O. BOX 582, Τηλ.: 00389.2.3296.761 - Φαξ: 00389.2.3163.577
E-mail: [email protected]
Web: http:// www.stb.com.mk
339
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εταιρία Ελληνικών Συμφερόντων
ALPHA BANK AD
General Director: Mr. Andreas Galatoulas
Str. Dimitrie Cupovski 2, 1000 Skopje, Τηλ.: 00389.2.3251 901 - Φαξ: 3135.206,
E-mail: [email protected],
Web: www.alphabank.com.mk
KOMERCIJALNA BANKA A.D.
Kej Dimitar Vlahov 4, P.O. Box 563, 1000 Skopje
Tel. (+389 2) 3107-107
Web: http://www.kb.com.mk
NLB TUTUNSKA BANKA A. D.
Str. Vodnjanska br. 1, 1000 Skopje
Τηλ.: (+389 2) 310 56 74, Φαξ: (+389 2) 310 56 81
Web: www.nlbtb.com.mk
OHRIDSKA BANKA AD OHRID
Blvd. Partizanski odredi 101, Karpos/Leptokarija, 1000 Skopje
Τηλ.: +389 2 365227, Φαξ: +389 2 365343
Web: www.ob.com.mk/en/index.asp
PROCREDIT BANK
Jane Sandanski 109a, 1000 Skopje
Τηλ: +389 2 321 99 00, Φαξ: + 389 2 321 99 01
Web: http://www.procreditbank.com.mk/default-en.asp
5. Φορείς προσέλκυσης επενδύσεων
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (AGENCY FOR FOREIGN INVESTMENTS)
Nikola Vapcarov 7, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3100.111 - Φαξ: +389.2.3122-098
E-mail: [email protected]
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
(Ministry of Economy in the former Yugoslav Republic of Macedonia - Department for Attracting FDI)
Jurij Gagarin 15, 1000 Skopje, Τηλ. +3892-3093.488 - Φαξ: +3892-3093.502
6. Δικηγόροι - νομικές υπηρεσίες
340
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Str. Dame Gruev 3-5/8, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3165.409 - Φαξ: +389.2.3212.452
ΕΝΩΣΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΩΝ
Str. Dame Gruev 28/V, 1000 Skopje, Τηλ. +389.2.3115.816 - Φαξ: +389.2.3239.150
Εταιρία Ελληνικών Συμφερόντων
IKPR ROKAS & PARTNERS
Str. Marshal Tito 53/1, 1000 Skopje, Τηλ.: 00389.2.3298.280, Φαξ: 3225.089
E-mail: [email protected]
Web: www.rokas.com
Mr. Trajce Kitanovski & Mr. Vlatko Kitanovski
Aminta III 4/2, 1000 Skopje, Τηλ./Φαξ: +389.2.3225.362
E-mail: [email protected]
Mr. Petro Janura
Str.Orce Nikolov 94/I-8, 1000 Skopje, Τηλ./Φαξ: +389.2.3223.214
E-mail: [email protected]
Mr. Kristijan Polenak
Str. Orce Nikolov 98, 1000 Skopje, Τηλ. +389 2 3114 737 - Φαξ: +389 2 3120 420
E-mail: [email protected]
Mrs. Dijana Mijovik
Blvd. Nikola Vapcarov 2/4-VI-3, 1000 Skopje
Τηλ. +389 70 231 307
E-mail: [email protected]
7. Μεταφορικές εταιρείες
Εταιρία Ελληνικών Συμφερόντων
FORSPED LOGISTICS
50ta Divizija 34/8, 1000 Skopje , Τηλ. +389.2. 3176881, - Φαξ: +389.2.3109715
E-mail: [email protected]
341
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εταιρία Ελληνικών Συμφερόντων
GLOBAL LOGISTICS LTD.
Str. Industriska b.b. 1040, Skopje, Τηλ. +389.2.2550.240, +389.2.2550.984 - Φαξ: +389.2.2550.624
E-mail: [email protected]
Εταιρία Ελληνικών Συμφερόντων
ORBIT LTD.
Industriska bb, 1040 Skopje, Τηλ.: +389.2.2550661, Φαξ: +389.2.2551550
E-mail: [email protected]
8. Γραφείο εκτελωνιστών
SKOPJESPED
Manager: Mr. Gligor Debnikovski
Str. 164 br.46, 1000 Skopje
Τηλ. +389.2.3134.560, Φαξ: +389.2.3134.530 - Κινητό: +389.70.217.199 - E-mail: [email protected]
Web: http://www.skopjesped.com/
9. Εταιρία διαμεσολάβησης πρόσληψης προσωπικού
VRABOTUVANJE
Manager: Mr. D. Velkovski
Ul. Vasil Gjorgov 24/1-5, 1000 Skopje
Τηλ/Φαξ. +389.2.3230091
E-mail: [email protected]
Web: www.vrabotuvanje.com.mk
342
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΓΟΡΩΝ
Από τη γενικότερη εικόνα των στοιχείων των Περιφερειακών Ενοτήτων που εξετάστηκαν στο κεφάλαιο 2, προκύπτει μια
υπάρχουσα εξαγωγική δυναμική, σε συγκεκριμένους εξαγωγικούς κλάδους και με μια ικανοποιητική ζήτηση από
συγκεκριμένες αγορές, οι οποίες αποτελούν και τους κυριότερους εξαγωγικούς στόχους των περιοχών. Στο επίπεδο της
παραγωγής όμως, στη συνολική εικόνα της χώρας παρατηρείται η σχετική κυριαρχία των μη διεθνώς εμπορεύσιμων
κλάδων, κυρίως του λιανικού και χονδρικού εμπορίου και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, κάτι που συνθέτει την
προβληματική εικόνα του βασικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, βασισμένου στην εσωτερική κατανάλωση και τη
χρήση του δανεισμό για τον ισοσκελισμό του εμπορικού ισοζυγίου. Παράλληλα, φαίνεται μια σημαντική δυναμική
διεθνώς εμπορεύσιμων κλάδων, όπως η μεταποίηση και η βιομηχανία τροφίμων, κυρίως σε επίπεδο Π.Ε., η οποία
δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια αυξημένη φέρουσα εξαγωγική ικανότητα των περιοχών αυτών στους
συγκεκριμένους εξαγωγικούς κλάδους, όπως είναι τα Φαρμακευτικά προϊόντα, το Αργίλιο και τα τεχνουργήματά του, τα
γεωργικά παράγωγα και τα παρασκευάσματα αυτών.
8.1. Ανάδειξη ευνοϊκών αγορών – Προτάσεις και συμβουλές εισόδου
Από την καταγραφή των αγορών - στόχων που παρουσιάστηκε στα παραπάνω κεφάλαια, αναφορικά με τα εξαγώγιμα
προϊόντα του γεωργικού τομέα και της βιομηχανίας τροφίμων, προκύπτει ότι η διείσδυση της Ελλάδος στις κεντρικές
ευρωπαϊκές αγορές είναι πολύ χαμηλή, με μερίδιο κάτω από το 2%, όταν η Ιταλία και η Ισπανία έχουν περίπου 10% και
13% αντίστοιχα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η χώρα δεν έχει μία ολοκληρωμένη και σαφή εξαγωγική στρατηγική,
είτε συνολικά είτε για το κάθε προϊόν ξεχωριστά. Οι εισροές εργασίας και η παραγωγικότητα της γης υπολείπονται
σημαντικά των περισσότερων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, ενώ η κατακερματισμένη παραγωγή υπολείπεται σε διεθνή
ανταγωνιστικότητα.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες για τη διείσδυση των ελληνικών επιχειρήσεων στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης
αποτελεί η υιοθέτηση μεθόδων και τεχνικών για την παραγωγή προϊόντων ποιότητας με έμφαση στη βιολογική γεωργία
και κτηνοτροφία καθώς και στη διαφοροποίηση των παραγόμενων προϊόντων με εξειδίκευση ανά περιοχή, γεγονός που
θα έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή ενός ευρέως φάσματος προϊόντων υψηλής ποιότητας. Ιδιαίτερης σημασίας
αποτελεί ο προσανατολισμός των επιχειρήσεων στην παραγωγή πιστοποιημένων προϊόντων ποιότητας, όπως προϊόντων
ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προελεύσεως) είτε ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη). Βασική προϋπόθεση
για τις επιδιωκόμενες παρεμβάσεις αποτελεί η έρευνα, αποτύπωση και καταγραφή ανά περιοχή των Περιφερειακών
Ενοτήτων της ποιότητας και του τύπου των εδαφών (με την χαρτογράφηση της Γης Υψηλής Παραγωγικότητας) και των
φυσικών χαρακτηριστικών κάθε περιοχής, έτσι ώστε να προσδιοριστεί η κατάλληλη καλλιέργεια στην οποία μπορεί να
εξειδικεύεται η κάθε αγροτική περιοχή ( με την καθιέρωση Ζωνών Αγροτικής Ανάπτυξης).
Για την αύξηση του βαθμού διείσδυσης των ελληνικών επιχειρήσεων στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης απαιτείται να
ληφθούν σοβαρά υπόψη οι ακόλουθοι παράγοντες:

Η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων

Οι διαθέσιμοι ανθρώπινοι πόροι των επιχειρήσεων

Η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων

Οι προσδοκίες και οι στόχοι
Προκειμένου επίσης να ερευνηθεί με ασφαλή τρόπο η θέση των προϊόντων στις ξένες αγορές πρέπει να ληφθούν υπόψη
παράγοντες όπως:
343
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ποιοι είναι οι πιθανοί πελάτες-στόχος

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά προϊόντων

Ποια η παραγωγική δυναμικότητα των επιχειρήσεων
Επισημαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις η επιλογή εξαγωγής κάποιου προϊόντος συνοδεύεται και από αναγκαίες
τροποποιήσεις στο ίδιο το προϊόν. Οι μέθοδοι και τεχνικές ελέγχου της εξαγωγικής καταλληλότητας ενός προϊόντος
καλύπτουν ένα πολύ μεγάλο φάσμα διαδικασιών αρχίζοντας από τις πολύ στοιχειώδεις, γρήγορες και ανέξοδες τεχνικές,
μέχρι εκείνες που προϋποθέτουν περίπλοκες, πολυδάπανες και χρονοβόρες διαδικασίες. Ειδικότερα μπορεί να απαιτηθεί
να ακολουθηθεί ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει έρευνα και συγκεκριμένα να αφορά:
1) Μελέτη και καταγραφή των ανταγωνιστικών προϊόντων
α) Τεχνικά χαρακτηριστικά: πρώτες ύλες, μορφή προϊόντος, ποικιλία, τύπος, μεγέθη, σήματα, χρώματα,
τροποποιήσεις, βελτιώσεις, ανθεκτικότητα
β) Εκτίμηση της ποιότητας: αντοχή, ικανότητα, απόδοση, εμφάνιση, καταλληλότητα και ευκολία χειρισμού
γ) Νομική κατοχύρωση: σχέδιο (μορφή του προϊόντος, δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, εγκρίσεις, πιστοποίηση)
2) Συσκευασία/Παρουσίαση
α) Τεχνικά χαρακτηριστικά: σχεδιασμός, σχήμα, υλικά κατασκευής, αντοχή στις κλιματολογικές συνθήκες, ευκολία
και σταθερότητα στις διαδικασίες φόρτωσης και εκφόρτωσης, διακίνησης, αποθήκευσης και έκθεσης,
προσαρμογής στους επίσημους κανόνες και νομοθετικές ρυθμίσεις.
β) Ελκυστικότητα: μέγεθος, σχήμα, κατάλληλος χρωματισμός, σφραγίδα ποιότητας και σχεδιασμός ετικέτας
(επιγραφής).
γ) Στοιχεία ταυτότητας: σχήμα, χρώμα, ετικέτα σήμα κατατεθέν
δ) Πληροφορίες: περιγραφή προϊόντος, σύνθεση περιεχομένου, οδηγίες χρήσης
ε) Παροχή υπηρεσιών: το είδος των υπηρεσιών που προσφέρονται από τα ανταγωνιστικά προϊόντα - παράδοση,
εγκατάσταση, προετοιμασία, κύρια μέρη και εξαρτήματα, εκπαίδευση για τη χρήση, επισκευές, ανταποδοτικά
αγαθά.
3) Ανταγωνιστικές Τιμές
α) Τιμές καταναλωτή: κατάλογος βασικών τιμών – συνήθεις τιμές πώλησης – φόροι (προστιθέμενης αξίας,
κοινοτικός ή δημοτικός) – εκπτώσεις (λόγω ποσότητα ή πληρωμής μετρητοίς) – τρόπος πληρωμής (μετρητοίς,
πίστωση, δόσεις) – εκπτώσεις λόγω κατεστραμμένων εμπορευμάτων – ποικιλία προϊόντων, τομείς αγοράς και
τύπος πώλησης (πρατήρια και καταστήματα).
β) Τιμές για το εμπόριο: διαφορετικές τιμές – εκπτώσεις – όροι πληρωμής – ειδικές εκπτώσεις για τους εισαγωγείς
χονδρεμπόρους και λιανοπωλητές, λόγω προϊόντων, τομέων, μεγέθους παραγγελίας, είδος εμπόρων.
4) Αποδοχή προϊόντος
Θα πρέπει ο εξαγωγέας να γνωρίσει το προϊόν του στους ενδεχόμενους εισαγωγείς και να συζητήσει μαζί τους για τις
συνθήκες στην πώληση και διακίνηση παρεμφερών προϊόντων. Έτσι θα μπορέσει να έχει μια πρώτη ένδειξη και θα
μπορέσει να προχωρήσει σε προσθήκες ή αλλαγές του προϊόντος του όπου αυτό είναι αναγκαίο να γίνει. Το επόμενο
βήμα θα πρέπει να είναι η παρουσίαση του προϊόντος σε μια ομάδα χονδρεμπόρων και λιανοπωλητών, έτσι ώστε να
344
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
πάρει τη γνώμη τους και να συνεχίσει στη λήψη αποφάσεων. Μπορεί επίσης να ζητήσει πληροφορίες απευθείας από
τους καταναλωτές. Επίσης θα πρέπει να εξετασθεί:
α) το μέγεθος και οι διαστάσεις που θα πρέπει να έχει το προϊόν
β) ο τύπος του εξωτερικού περιβλήματος, στο οποίο θα πρέπει να συσκευαστεί
γ) ο τρόπος, που θα πρέπει να είναι συσκευασμένο, ώστε να υπάρχει ευκολία για τη διακίνησή του μέσα στην
αποθήκη
δ) η ευκολία που θα παρέχει η συσκευασία για εύκολη τοποθέτηση σε ψύξη αν χρειαστεί
ε) το θέμα της τιμής πώλησης και η ευκολία ανάλογων παροχών
Η πολιτική τιμολόγησης των προϊόντων που εξάγονται αποτελεί ιδιαίτερης σημασίας διαδικασία καθώς λαμβάνονται
υπόψη, εκτός από παράγοντες κόστους παραγωγής, και άλλοι που αφορούν τη μεταφορά και παράδοση των
εμπορευμάτων στις ξένες αγορές.
Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι:

Οι διαφορές στις ισοτιμίες νομισμάτων

Η μεταφορά των εμπορευμάτων

Η ειδική συσκευασία των εξαγόμενων προϊόντων

Η ασφάλιση εμπορευμάτων

Οι προμήθειες και άλλες χρεώσεις που αφορούν τους ενδιάμεσους κλπ.
Η ζήτηση του προϊόντος, όπως και στις τοπικές αγορές, είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση των τιμών. Για
τα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα το κατά κεφαλήν εισόδημα αποτελεί ένα δείκτη δυναμικής της αγοράς, ενώ λίγα
θεωρείται ότι είναι τα προϊόντα για τα οποία η ζήτηση είναι τόσο μεγάλη που δεν επηρεάζεται από το χαμηλό κατά
κεφαλήν εισόδημα των καταναλωτών.
Ο ανταγωνισμός, όπως και στις τοπικές αγορές, επηρεάζει οπωσδήποτε τις τιμές πώλησης των προϊόντων. Ένα νέο
προϊόν σε μια καινούρια αγορά μπορεί να έχει υψηλή τιμή, ενώ η εισαγωγή ενός προϊόντος σε μία ιδιαίτερα ανταγωνιστική
αγορά μπορεί να απαιτεί μειωμένη τιμή προκειμένου να κερδισθεί άμεσα μερίδιο αγοράς.
Για τον προσδιορισμό των τιμών όμως λαμβάνονται υπόψη και οι στόχοι των εξαγωγών σε κάθε αγορά. Τέτοιοι στόχοι
μπορεί να είναι η γρήγορη εξάπλωση στην αγορά, η αντικατάσταση υπαρχόντων προϊόντων, η αργή αλλά σταθερή
διείσδυση κ.ά. Οι στόχοι αυτοί και η συνολική στρατηγική τιμολόγησης επηρεάζονται και από τη φάση ανάπτυξης της
αγοράς-στόχου και το κατά κεφαλήν εισόδημα των πιθανών καταναλωτών.
Αναφορικά με τα μέσα προώθησης των προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού αφορούν σε γενικές γραμμές στα ίδια με
τις αγορές του εσωτερικού και περιλαμβάνουν:

Διαφήμιση: ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή των κατάλληλων μέσων που θα έχουν αντίκτυπο στον
πιθανό καταναλωτή

Προωθητικό υλικό: υλικό που έχει αναπτυχθεί και διανέμεται στην τοπική αγορά πιθανόν να πρέπει να τροποποιηθεί
τόσο σε ό,τι αφορά στο σχεδιασμό του όσο και τα κείμενα που περιέχονται σε αυτό.

Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: η αποστολή μηνυμάτων απευθείας σε πιθανούς πελάτες-στόχο μπορεί να
γίνει μόνο μετά από εμπειρία στη συγκεκριμένη αγορά και αποτελεσματική έρευνα αγοράς.

Προσωπικές επισκέψεις: οι προσωπικές επαφές με πιθανούς πελάτες αποτελεί πιθανόν τον καλύτερο τρόπο
προώθησης. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό εξαρτάται και από την επιχειρηματική κουλτούρα της αγοράς-στόχου
345
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Συμμετοχή σε εκθέσεις: η συμμετοχή σε εκθέσεις, εκτός από την προώθηση των προϊόντων και της επιχείρησης,
συμβάλλει και στην γνωριμία με την αγορά και τους ανταγωνιστές. Σε περίπτωση που η συμμετοχή σε μια έκθεση
είναι δύσκολη, αρκεί μόνο η επίσκεψη του επιχειρηματία στην έκθεση.

Ιστοσελίδα της επιχείρησης: κάθε εξαγωγική επιχείρηση οφείλει να έχει ιστοσελίδα για λόγους διαφημιστικούς και
για να συμβάλλει στην εξυπηρέτηση των πελατών εξωτερικού. Απαραίτητη όμως είναι η παρακολούθηση και συνεχής
ανατροφοδότησή της, ώστε οι πληροφορίες που περιέχονται να είναι επικαιροποιημένες. Στόχος δεν είναι η απλή
ύπαρξη δικτυακού τόπου αλλά και η συχνή ενημέρωσή του καθώς μια ιστοσελίδα με μη επίκαιρα στοιχεία
περισσότερο μπορεί να βλάψει παρά να ωφελήσει μια επιχείρηση.
Τέλος οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την μέθοδο διείσδυσης στις αγορές – στόχου αποτελούν:

Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού και οι πιθανοί κίνδυνοι.

Η χρηματοοικονομική δυναμική των επιχειρήσεων.

Οι περιορισμοί και τα εμπόδια που πιθανόν θα συναντήσουν οι επιχειρήσεις.

Το είδος των προϊόντων που θα εξαχθούν.

Οι ιδιαιτερότητες της κάθε αγοράς
Σε γενικές γραμμές, οι μέθοδοι εισαγωγής ενός προϊόντος σε μια αγορά του εξωτερικού μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι
οι:
1) απευθείας εξαγωγές
2) εξαγωγές μέσω τρίτων
3) σύναψη συνεργασίας με επιχειρήσεις του εσωτερικού ή του εξωτερικού.
Οι απευθείας εξαγωγές αφορούν στην πώληση των προϊόντων απευθείας από την επιχείρηση στον τελικό πελάτη. Τα
κύρια πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής αφορούν στην εξασφάλιση μεγαλύτερου περιθωρίου κέρδους λόγω της
απουσίας ενδιαμέσων, τη δυνατότητα καθορισμού χαμηλών τιμών και την άμεση επαφή και γνώση των τελικών
πελατών/ καταναλωτών των προϊόντων της επιχείρησης. Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα που εντοπίζονται στο ότι η
επιχείρηση πρέπει να έχει άριστη γνώση της αγοράς ενώ η αναγνωρισιμότητα του προϊόντος και της επιχείρησης απαιτεί
μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι εξαγωγές μέσω τρίτων αφορούν την πώληση των προϊόντων της επιχείρησης σε κάποιον ενδιάμεσο, που μπορεί να
είναι χονδρέμπορος ή διανομέας. Η επιχείρηση μπορεί επίσης να έχει κάποιον αντιπρόσωπο που δεν αγοράζει τα προϊόντα
της αλλά τα αντιπροσωπεύει στη συγκεκριμένη αγορά.
Η σύναψη συνεργασίας με άλλη επιχείρηση για τη διενέργεια εξαγωγών μπορεί να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα
όπως μεταφορά τεχνογνωσίας, καταμερισμό του ρίσκου, ισόποση συμβολή στα απαιτούμενα κεφάλαια, ταυτόχρονη
διείσδυση σε διάφορες αγορές στόχο κλπ. Η σύναψη στρατηγικής συνεργασίας με επιχείρηση της αγοράς-στόχου μπορεί
επίσης να αποβεί εξαιρετικά ωφέλιμη καθώς επιλέγονται συνήθως επιχειρήσεις με συμπληρωματικά προϊόντα και
αξιοποιούνται τα υφιστάμενα δίκτυα διανομής και μέσα προώθησης.
Παρά το ότι οι απευθείας εξαγωγές μπορεί να φαίνονται περισσότερο κερδοφόρες για την επιχείρηση, η ύπαρξη
ενδιαμέσων μπορεί να σημαίνει σημαντική εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος για την επιχείρηση.
Μία μορφή εισαγωγής στην αγορά στόχο είναι μέσω αντιπροσώπων, που συνήθως εκπροσωπούν μια συγκεκριμένη
αγορά και πωλούν και συμπληρωματικά προϊόντα. Είναι εξουσιοδοτημένοι να συνάπτουν συμφωνίες πωλήσεων για τις
επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν και πληρώνονται με προμήθεια μόνο όταν πραγματοποιήσουν πωλήσεις. Μια
συμφωνία με ένα αντιπρόσωπο σε αγορά του εξωτερικού βοηθά στο να έχει άμεσα η επιχείρηση ή το προϊόν παρουσία
346
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
στην αγορά αυτή. Συνήθως έχει μικρότερο κόστος από τις απευθείας εξαγωγές, ενώ η επιχείρηση διατηρεί τον έλεγχο
του προϊόντος και της τιμής πώλησής του. Οι τοπικοί αντιπρόσωποι μπορούν να βοηθήσουν την επιχείρηση και στην
υλοποίηση ερευνών αγοράς, στην παροχή συμβουλών για θέματα μεταφοράς εμπορευμάτων, στη διείσδυση σε
συγκεκριμένες κατηγορίες πελατών και στην παροχή πληροφοριών για νομικά, οικονομικά και διαδικαστικά θέματα.
Μία δεύτερη επιλογή του επιχειρηματία αφορά την πώληση σε αγορές του εξωτερικού μέσω χονδρεμπόρων, που σε
κάποιες περιπτώσεις αγοράζουν και μεταπωλούν τα προϊόντα και σε κάποιες άλλες πωλούν με προμήθεια. Συνήθως
εξειδικεύονται σε συγκεκριμένα προϊόντα ή κατηγορίες προϊόντων. Σε πολλές περιπτώσεις αναλαμβάνουν δράσεις
προώθησης των προϊόντων στην εκάστοτε αγορά, μέσω διαφήμισης, συμμετοχής σε εκθέσεις, προσωπικών πωλήσεων
κλπ.
Χρειάζεται επίσης να αναφερθεί και η ύπαρξη των διανομέων, οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τα μεταπωλούν σε
πελάτες της αγοράς του εξωτερικού. Συνήθως οι ίδιοι καθορίζουν τις τιμές πώλησης και αναλαμβάνουν την
παρακολούθηση της πορείας του προϊόντος στην αγορά. Το μειονέκτημα της πώλησης μέσω διανομέων έγκειται στη
μείωση του περιθωρίου κέρδους για τον εξαγωγέα και στο μειωμένο έλεγχο της θέσης του προϊόντος και της τιμής του.
Για την επιλογή του ενδιάμεσου με τον οποίο θα συνεργαστεί η επιχείρηση για να εξάγει, πρέπει να ληφθούν υπόψη
διάφοροι παράγοντες, καθώς η απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική και οι επιλογές πιθανόν να είναι πολλές. Κάποιοι από
τους παράγοντες αυτούς μπορεί να είναι:

Το δίκτυο πωλήσεων του ενδιάμεσου, ο βαθμός ανάπτυξης και εξάπλωσής του με την πάροδο του χρόνου κλπ.

Το τμήμα της αγοράς στόχου που καλύπτει και η σχέση αυτού με τους στόχους της επιχείρησης, η ύπαρξη
υποκαταστημάτων ή τοπικών γραφείων στην αγορά στόχο

Η ποικιλία και το μίγμα των προϊόντων που αντιπροσωπεύει ή πουλά, η σχέση τους με τα προϊόντα της επιχείρησης,
η αντιπροσώπευση άλλων προϊόντων από την ελληνική αγορά, οι ελάχιστες πωλήσεις που μπορεί να εξασφαλίσει, η
αποτελεσματικότητά του από πωλήσεις συμπληρωματικών ή σχετικών προϊόντων

Η μέθοδος αποθήκευσης ή αποθεματοποίησης των προϊόντων, η ευκολία επικοινωνίας μαζί του, η οργάνωση της
επιχείρησης, οι υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει στον τελικό πελάτη κλπ.

Η μέθοδος πωλήσεων που ακολουθεί, ο τρόπος παρακολούθησης της πορείας των πωλήσεων, ο τρόπος εκπαίδευσης
του προσωπικού πωλήσεων

Τα χαρακτηριστικά των πελατών του, ποιοι και πόσοι είναι οι κυριότεροι πελάτες του

Η παροχή τεχνικής βοήθειας στη διενέργεια έρευνας αγοράς, τα μέσα προώθησης που χρησιμοποιεί, τα ποσά που
επενδύει σε διαφήμιση και άλλες δράσεις προώθησης, η πρόθεση να μοιραστεί το κόστος διαφήμισης, η ύπαρξη
ιστοσελίδας και η προβολή των προϊόντων των επιχειρήσεων που αντιπροσωπεύει μέσω αυτής.
8.2. Ανάδειξη αγορών αυξημένου βαθμού δυσκολίας – Προτάσεις προσέγγισης
Στα νέα παγκόσμια οικονομικά δεδομένα όλο και μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των επιχειρήσεων (αντίθετα με το
παρελθόν) που ανοίγονται σε περιοχές με διαφορετικό οικονομικό, πολιτιστικό και πολιτικό σύστημα. Οι αγορές αυτές
παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων της περιοχής παρέμβασης αλλά παράλληλα
χαρακτηρίζονται από αυξημένο βαθμό δυσκολίας διείσδυσης. Από τις αγορές αυτές οι μεγαλύτερες ευκαιρίες για
διείσδυση παρουσιάζονται στις ακόλουθες:
347
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ αποτελούν την ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο με ΑΕΠ 15,3 τρισ. δολάρια και τη μεγαλύτερη εισαγωγική
οικονομία στον κόσμο με εισαγωγές 2,2 τρισ. δολάρια.. Οι Αμερικανοί καταναλωτές αδυνατούν να συνδέσουν την
Ελλάδα, με συγκεκριμένα προϊόντα όπως για παράδειγμα γίνεται με την Ιταλία και την Ισπανία. Επιπροσθέτως στη
συγκεκριμένη αγορά οι αμερικανικές εταιρίες αποσπούν σημαντικά μερίδια εκμεταλλευόμενες ελληνοκεντρικά στοιχεία
στην προώθηση προβολή. Για την ενίσχυση των εξαγωγών σημαντικές είναι οι ενέργειες όπως:

Προώθηση του branding των ελληνικών προϊόντων

Δυναμικότερη και οργανωμένη παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων αξιοποιώντας τις δυνατότητες των
σύγχρονων τεχνικών marketing.

Ενημέρωση των επιχειρήσεων των ΠΕ για τις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης αγοράς, τις βασικές απαιτήσεις
συσκευασίας και αποστολής, τις σημάνσεις, τους τεχνικούς κανονισμούς, τα πρότυπα, την εφαρμογή μέτρων υγείας
και Φυτοϋγείας, τις απαιτήσεις ετικέτας, σήμανσης κ.ά.
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Τα Η.Α.Ε. είναι Ομοσπονδία επτά Εμιράτων (Abu Dhabi, Dubai, Sharjah, Ajman, Ras Al Khaimah, Umm Al Qwain, Fujai
rah), καθένα από τα οποία έχει την δική του τοπική Κυβέρνηση , που λειτουργεί υπό τις οδηγίες του αντίστοιχου
Ηγεμόνα. Σε Ομοσπονδιακό επίπεδο λειτουργεί η κεντρική Κυβέρνηση της χώρας , τα μέλη της οποίας προέρχονται κατά
πληθυσμιακή αναλογία από όλα τα Εμιράτα. Για την είσοδο στην αγορά απαραίτητη προϋπόθεση συνεργασία με εγχώρια
εταιρία ή Εμιρατινό πολίτη είτε ως εισαγωγέα ή αντιπρόσωπο (για εξαγωγές) είτε ως εταίρο (με ποσοστό 51% για τη
σύσταση εταιρίας) στις μη ελεύθερες εμπορικές ζώνες. Στα Η.Α.Ε. λειτουργούν δεκάδες Ελεύθερες ζώνες με προνόμια
αλλά και περιορισμούς. Οι εξαγωγείς πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ετικετοποίησης της Εμιρατινής
Αρχής. Σημαντική προϋπόθεση για την υλοποίηση εμπορικών συναλλαγών είναι και η γνώση της αραβικής κουλτούρας,
η σημασία των διαπροσωπικών σχέσεων και κατ’ ιδίαν συναντήσεων σύμφωνα με τα Ισλαμικά ήθη και παραδόσεις.
Σημαντική κρίνεται η Συμμετοχή σε διεθνείς εμπορικές εκθέσεις και οι δημοσιεύσεις στον εγχώριο εμποροοικονομικό
τύπο.
Κίνα
Οι εμπορικές σχέσεις Ελλάδας και Κίνας ακολουθούν σταθερά θετική τροχιά το τελευταίο διάστημα. Το 2012 οι εξαγωγές
προς την Κίνα αυξήθηκαν σε ποσοστό που άγγιξε το 50%, τοποθετώντας την ασιατική χώρα μεταξύ των 20 καλύτερων
αγορών για τα ελληνικά προϊόντα. Ελληνικά προϊόντα όπως μάρμαρα, κρασί και λάδι, έχουν πολύ καλό όνομα στην
κινεζική αγορά και οι συναλλαγές των δύο χωρών μπορούν να αυξηθούν με εξαγωγές από τη χώρα μας υψηλού επιπέδου
προϊόντων, ενώ και η επίσκεψη Κινέζων τουριστών στη χώρα μας είναι ψηλά στη λίστα ενδιαφέροντός τους και, επίσης,
είναι ένας τομέας που μπορεί να βελτιωθεί. Ωστόσο είναι δύσκολη η διείσδυση στη συγκεκριμένη αγορά. Η εσωτερική
ζήτηση αφορά σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, ποιοτικά και ανταγωνιστικά και όχι ποσότητες προϊόντων. Για
την επίτευξη της διείσδυσης απαιτούνται συνέργειες και συνεργασίες με διεθνείς εταίρους και προσαρμογή των
προϊόντων στις απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς. Η κατοχύρωση εμπορικού σήματος αποτελεί σημαντική προϋπόθεση
και οι ενέργειες προώθησης θα πρέπει να αξιοποιήσουν τα κινέζικα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να αξιοποιηθεί το
διαδίκτυο για την πραγματοποίηση πωλήσεων στην κινεζική αγορά.
348
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ρωσία
Πρόκειται για την έκτη ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο με ΑΕΠ πάνω από 2,4 τρισ. δολάρια, ενώ το κατά κεφαλήν
ΑΕΠ κυμαίνεται στα 17.000 δολάρια. Τα συναλλαγματικά διαθέσιμά της, τα τέταρτα υψηλότερα παγκοσμίως, είναι 500
δισ., ενώ ετησίως εισάγει προϊόντα αξίας πάνω από 320 δισ. δολάρια. Η ελληνικές εξαγωγές τροφίμων στη Ρωσία είναι
πάρα πολύ χαμηλές αφού κυμαίνονται μόλις στα 250 εκ. δολάρια. Οι ΠΕ θα μπορούσαν να καταλάβουν μεγαλύτερο
κομμάτι από το συγκεκριμένο μερίδιο της αγορά εξαγωγών επικεντρώνοντας στις εξαγωγές τροφίμων στη Ρωσική
Ομοσπονδία. Η αγορά αυτή ευνοεί τις εξαγωγές φρέσκων και κονσερβοποιημένων φρούτων και ελαιολάδου. Οι
δυνατότητες που παρουσιάζονται είναι σημαντικές δεδομένου ότι η συγκεκριμένη αγορά είναι φίλα προσκείμενη στην
Ελλάδα αφού αυξάνεται συνεχώς οι επισκεψιμότητα των Ρώσων.
Βασικά προβλήματα είναι η μη οργανωμένη εξαγωγική δραστηριότητα από μέρους της χώρας μας που δεν λαμβάνει
υπόψη της τις ιδιαιτερότητες που έχει η συγκεκριμένη αφορά και δεν επενδύουμε στις κατάλληλες προωθητικές ενέργειες
σε μια αγορά που το 75% των κατοίκων της έχει μεταφερθεί στα αστικά κέντρα. Ένα άλλο βασικό πρόβλημα είναι το
υψηλό μεταφορικό κόστος. Για την ενίσχυση της διείσδυσης στη συγκεκριμένη αγορά απαιτούνται: η οργανωμένη
μεταφορά ευπαθών ελληνικών προϊόντων με ψυγεία κοντέινερ και η βέλτιστη αξιοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου,
η τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας των προϊόντων που απαιτούνται από τη συγκεκριμένη χώρα. Η
κατοχύρωση προϊόντων ΠΟΠ μπορεί να δώσει ώθηση στις συγκεκριμένες εξαγωγές όπως δημιουργία και εκμετάλλευση
της επωνυμίας (brand name) των ΠΕ και η οργάνωση μεθοδευμένων και δυναμικών προωθητικών Ενεργειών.
Τουρκία
Η Τουρκία είναι μία από τις πιο ισχυρές οικονομίες στη Μέση Ανατολή, 17η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, σύμφωνα
με την Παγκόσμια Τράπεζα, και μέλος του G20. Έχει χαρακτηριστεί ως αναδυόμενη οικονομία από το ΔΝΤ και σε διεθνείς
οικονομικούς οργανισμούς συγκαταλέγεται στις προσφάτως βιομηχανοποιημένες χώρες. Tο 2012 παρατηρήθηκε
σημαντική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών στην Τουρκία, η οποία, βάσει των στοιχείων της Τουρκικής Στατιστικής
Υπηρεσίας ανήλθε σε 50% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2,74 δισ. ευρώ το 2012 έναντι 1,88 δισ. ευρώ το 2011,
βλ.αναλυτικό πίνακα, με σκιασμένες τις 6 κυριότερες κατηγορίες εξαγωγικών αγαθών). Tο μεγαλύτερο μέρος των
εξαγωγών ωστόσο καλύπτουν τα πετρελαιοειδή (ορυκτά καύσιμα, ορυκτά λάδια και προϊόντα της απόσταξης αυτών).
Οι τάσεις της αγοράς και της οργάνωσης των δικτύων διανομής ακολουθούν τις καταναλωτικές τάσεις που
αναπτύσσονται λόγω της έντονης αστικοποίησης. Συγκεκριμένα, παρατηρείται έντονη τάση συνένωσης των τοπικών
αλυσίδων αλλά και ισχυροποίηση των μεγάλων αλυσίδων, τόσο πολυεθνικών όσο και εγχωρίων. Οι αλυσίδες αυτές
διαθέτουν κυρίως τρόφιμα, είδη σπιτιού και ρούχα. Δεν έχουν εκλείψει ωστόσο και τα «καταστήματα της γειτονιάς», τα
οποία πλέον περιορίζονται στο λιανεμπόριο τροφίμων (παντοπωλεία) και τα οποία διαθέτουν σε μεγάλο βαθμό τοπικάπαραδοσιακά προϊόντα. Ειδικότερα, στον τομέα των τροφίμων, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η συνακόλουθη
τάση αναζήτησης προϊόντων υψηλής ποιότητας και θρεπτικής αξίας έχει οδηγήσει στη δημιουργία delicatessen
καταστημάτων και boutique pastry shops, όπου μπορεί κανείς να βρει μικρότερες μεν ποσότητες πιο εξεζητημένων
ωστόσο και υψηλότερης ποιότητας (και τιμής) προϊόντων.
Ένα αποτελεσματικό βήμα για την προσέγγιση της τουρκικής αγοράς θεωρείται, σε πρώτη φάση, η προσωπική επαφή
του Έλληνα με τον Τούρκο επιχειρηματία. Στη συνέχεια, η ανεύρεση ενός έμπειρου Τούρκου συνεργάτη (αντιπροσώπου,
διανομέα κ.ά.), ο οποίος θα γνωρίζει τους νόμους και τους κανόνες, θα έχει επαφές και θα μπορεί να συνεννοηθεί στην
τουρκική και θα μπορούσε να βοηθήσει την ελληνική επιχείρηση να εισέλθει στην αγορά και να προωθήσει τα προϊόντα
της. Το γεγονός ότι το ποσοστό γλωσσομάθειας στην Τουρκία είναι χαμηλό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι
γραφειοκρατικές διαδικασίες δεν είναι πάντα απλές, καθιστούν την ανεύρεση αξιόπιστου συνεργάτη σημαντική. Όσον
349
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αφορά το εξαγωγικό εμπόριο, σκόπιμη είναι η ανεύρεση ενός αξιόπιστου και έμπειρου εισαγωγέα ή (στη συνέχεια)
αντιπροσώπου. Προκειμένου να έλθει κανείς σε στενότερη επαφή με την τουρκική πραγματικότητα μπορεί να
συμμετάσχει ή να επισκεφθεί κάποια διεθνή έκθεση ή να επιδιώξει τη συμμετοχή του σε κάποια επιχειρηματική
αποστολή.
Τα περισσότερα δίκτυα διανομής στην Τουρκία έχουν ως βάση τους την ευρύτερη περιοχή του Μαρμαρά, ενώ
εξαπλώνονται σε όλη την Τουρκία, συχνά και σε γειτονικές χώρες. Σε συγκεκριμένες περιοχές πιθανόν να διαθέτουν
δίκτυα τοπικών αντιπροσώπων. Σε περίπτωση που η εταιρία συνεργάζεται με κάποιον Τούρκο αντιπρόσωπου θα πρέπει
να υπάρχει τακτική προσωπική επαφή, (στοιχείο που είναι απαραίτητο στην αγορά της Τουρκίας) συχνά μέσω
επισκέψεων. Ένας τρόπος πρώθησης και γνωριμίας με την τοπική αγορά και τον ανταγωνισμό είναι η συμμετοχή ή και
η επίσκεψη σε κάποια διεθνή έκθεση, ή άλλες διοργανώσεις. Πριν τη συνεργασία με κάποια τουρκική εταιρία, ιδίως σε
περιπτώσεις που η «γνωριμία» γίνεται μέσω διαδικτύου, θα πρέπει να προηγηθεί σχετική έρευνα για την αξιοπιστία της
εταιρίας αυτής.
350
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
8.3. Ανάδειξη μη - κοινοτικών αγορών - στόχων με βάση την αξία των βασικότερων εξαγώγιμων
προϊόντων
Στην ενότητα που ακολουθεί γίνεται μια προσέγγιση των κυριότερων αγορών στόχων της ελληνικής διασυνοριακής
περιοχής, με βάση τις εξαγωγές των βασικότερων εξαγώγιμων προϊόντων τους. Αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής είναι
η ανάδειξη μη-κοινοτικών αγορών – στόχων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με βάση την αξία των εξαγωγών
ανά εξαγώγιμο προϊόν, ενώ στη συνέχεια γίνεται μια αναφορά των ειδικών απαιτήσεων και διαδικασιών σχετικά με τα
συγκεκριμένα προϊόντα (κατά δασμολογική κλάση – CN4) και την εισαγωγή τους στις αγορές αυτές.
Επιπρόσθετα με βάση τα στατιστικά στοιχεία της εξαγωγικής αξίας των εμπορευμάτων ανά χώρα του Διεθνές Κέντρου
Εμπορίου (International Trade Center) γίνεται μια αξιολόγηση του διεθνούς ανταγωνισμού για τα προϊόντα που έχουν
αναγνωριστεί ανά περιοχή, αναφορικά με τη θέση της χώρας στις παγκόσμιες εξαγωγές του κάθε προϊόντος, καθώς και
αναφορικά με τη θέση της χώρας στην σημαντικοτερη αγορά στόχο, όπως έχει αναγνωριστεί για κάθε Π.Ε.
8.3.1.Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Από τα δεδομένα του κατωτέρω πίνακα παρατηρείται ότι τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης κατά
το έτος 2013 αποτελούν τα «Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (κωδ. 2710)» με αξία 676.613.907 €, το
«Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» με αξία 145.867.957 €, τα «Πολυμερή του προπυλενίου ή
άλλων ολεφινών, σε αρχικές μορφές (κωδ. 3902)» με αξία 125.311.706 €, οι «Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ,
πλεκτές, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και φανελάκια) (κωδ. 6106)» με αξία 123.866.399 € και τα «Φάρμακα
(κωδ. 3004)» με αξία 115.978.929 €.
Από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα μεγαλύτερη συμμετοχή εμφανίζει η κατηγορία «Λάδια από πετρέλαιο ή από
ασφαλτούχα ορυκτά (κωδ. 2710)» καταλαμβάνοντας το 21,74% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Θεσσαλονίκης.
Πίνακας 58: Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
ΚΩΔΙΚΟΣ CN4
ΑΞΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
2710'
347.390.548
676.613.907
5201'
1.398.897
145.867.957
3902'
38.560.549
125.311.706
6106'
61.685.543
123.866.399
3004'
5.781.447
115.978.929
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.
351
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 69: Ποσοστιαία κατανομή των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε.
Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
21,74%
4,69%
2710'
5201'
4,03%
3,98%
3,73%
3902'
6106'
3004'
Κωδικός προϊόντος
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Σημαντικό ρόλο ως χώρες προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης φαίνεται να
διαδραματίζει η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με ποσοστό 14,32% επί του συνολικής αξίας των
εξαγωγών, με τις Τουρκία, Γερμανία και Κόσσοβο να ακολουθούν. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει η Αλγερία με
ποσοστό της τάξεως του 0,66%
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών
Γράφημα 70: Κύριοι εξαγώγιμοι προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
14,32%
5,95%
4,17%
2,01%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ
ΜΑΚE
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΚΟΣΟΒΟ
1,78%
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
1,36%
1,14%
0,90%
0,80%
0,66%
ΙΣΡΑΗΛ
ΕΦΟΔ.ΠΛΟΙΩΝ
ΜΕ ΧΩΡΕΣ ΕΕ.
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ
ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΑΛΓΕΡΙΑ
Χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Με βάση την αξία εξαγωγών των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης διαμορφώνονται οι πέντε
κύριες μη-κοινοτικές αγορές – στόχοι της περιοχής παρέμβασης ανά εξαγώγιμο προϊόν. Ειδικότερα κυρίαρχη μη κοινοτική
χώρα προορισμού της κατηγορίας «Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (κωδ. 2710)» είναι η πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με ποσοστό 14,25% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων
προϊόντων και ακολουθούν το Κόσσοβο, το Ισραήλ και η Αίγυπτος με αντίστοιχα ποσοστά 2,01%, 1,36% και 0,69%.
Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η Αλγερία όπου και συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα με ποσοστό της τάξεως του
0,66%.
352
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 71: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα
ορυκτά (κωδ. 2710)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 2710
14,25%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
2,01%
1,36%
0,69%
0,66%
ΚΟΣΟΒΟ
ΙΣΡΑΗΛ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΑΛΓΕΡΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» είναι
η Τουρκία με ποσοστό 2,04% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με μικρότερα ποσοστά
ακολουθούν η Αίγυπτος, η Κίνα και η Ινδονησία. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται το Πακιστάν όπου και συμπληρώνει
την πρώτη πεντάδα με ποσοστό της τάξεως μόλις του 0,21%.
Γράφημα 72: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο
(κωδ. 5201)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 5201
2,04%
1,09%
0,55%
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΚΙΝΑ
0,24%
0,21%
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ
ΠΑΚΙΣΤΑΝ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Πολυμερή του προπυλενίου ή άλλων ολεφινών, σε αρχικές
μορφές (κωδ. 3902)» είναι η Τουρκία με ποσοστό 3,69% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων
ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά ακολουθούν η Αλβανία, η Αρμενία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της
Μακεδονίας. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται το Σερβία με πολύ χαμηλή συμμετοχή όπου και συμπληρώνει την πρώτη
πεντάδα.
353
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 73: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Πολυμερή του προπυλενίου ή άλλων
ολεφινών, σε αρχικές μορφές (κωδ. 3902)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 3902
3,69%
ΤΟΥΡΚΙΑ
0,01%
0,01%
0,00%
0,00%
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΑΡΜΕΝΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΣΕΡΒΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Κύρια μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτές, για γυναίκες
ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και φανελάκια) (κωδ. 6106)» είναι το Μεξικό με ποσοστό μόλις το 0,06% επί της συνολικής
αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων.
Γράφημα 74: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ,
πλεκτές, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και φανελάκια) (κωδ. 6106)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 6106
0,06%
0,04%
0,04%
0,04%
0,01%
ΜΕΞΙΚΟ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΕΛΒΕΤΙΑ
ΗΠΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Κύρια μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Φάρμακα (κωδ. 3004)» είναι η πρώην Γιουγκοσλαβική
Δημοκρατία της Μακεδονίας με ποσοστό μόλις το 0,02% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων.
354
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 75: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Φάρμακα (κωδ. 3004)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης
(έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 3004
0,02%
0,01%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
0,01%
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΚΑΝΑΔΑΣ
0,00%
0,00%
ΚΟΣΟΒΟ
ΑΛΒΑΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Αναφορικά με το διεθνή ανταγωνισμό των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης και ειδικότερα της
κατηγορίας «Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (κωδ. 2710)» σύμφωνα με την συνολική αξία των
εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει οι ΗΠΑ με ποσοστό της τάξεως του 14,42% του συνόλου
των εξαγωγών και ακολουθούν η Ρωσία, η Σιγκαπούρη, η Ολλανδία και η Νότια Κορέα με αντίστοιχα ποσοστά 14,08%,
8,94%, 8,92% και 6,57%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 16η θέση με ποσοστό 1,76%.
Γράφημα 76: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Λάδια από
πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (κωδ. 2710)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 2710
14,42%
14,08%
8,94%
8,92%
6,57%
1,76%
United States of
America
Russian Federation
Singapore
Netherlands
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
355
Korea, Republic of
Greece
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 77: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (κωδ. 2710)»
της Π.Ε. Θεσσαλονίκης στην πρώην Γιουγκολασβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (έτος 2012)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Ανάλογα στην κατηγορία «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» σύμφωνα με την συνολική αξία των
εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει οι ΗΠΑ με ποσοστό της τάξεως του 52,02% του συνόλου
των εξαγωγών και ακολουθούν η Αυστραλία, η Βραζιλία, η Ελλάδα και το Μπενίν με αντίστοιχα ποσοστά 22,92%,
10,30%, 4,65% και 2,16%.
Γράφημα 78: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Βαμβάκι,
μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 5201
52,02%
22,92%
10,30%
4,65%
United States of America
Australia
Brazil
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
356
2,16%
Benin
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 79: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» της
Π.Ε. Θεσσαλονίκης στην Τουρκία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Πολυμερή του προπυλενίου ή άλλων ολεφινών, σε αρχικές μορφές (κωδ. 3902)» σύμφωνα με την
συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει το Βέλγιο με ποσοστό της τάξεως του
13,92% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Νότιο Κορέα, οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Σιγκαπούρη με αντίστοιχα
ποσοστά 13,36%, 10,64%, 9,84% και 9,40%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 25η θέση με ποσοστό 0,71%.
Γράφημα 80: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Πολυμερή
του προπυλενίου ή άλλων ολεφινών, σε αρχικές μορφές (κωδ. 3902)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 3902
13,92%
13,36%
10,64%
9,84%
9,40%
0,71%
Belgium
Korea, Republic of
United States of
America
Germany
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
357
Singapore
Greece
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 81: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Πολυμερή του προπυλενίου ή άλλων ολεφινών, σε αρχικές
μορφές (κωδ. 3902)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης προς την Τουρκία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτές, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και
φανελάκια) (κωδ. 6106)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση
καταλαμβάνει η Κίνα με ποσοστό της τάξεως του 15,71% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Τουρκία, η
Γουατεμάλα, η Γερμανία και η Ινδονησία με αντίστοιχα ποσοστά 12,73%, 11,01%, 5,30% και 4,97%. Η Ελλάδα
κατατάσσεται στην 7η θέση με ποσοστό 4,39%.
Γράφημα 82: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Μπλούζες
και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτές, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και φανελάκια) (κωδ. 6106)»
της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 6106
15,71%
12,73%
11,01%
China
Turkey
Guatemala
5,30%
4,97%
4,39%
Germany
Indonesia
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στη συγκεκριμένη κατηγορία, παρ’ όλο που ο νούμερο 1 προορισμός έιναι το Μεξικό, σημαντική θέση στον παγκόσμιο
ανταγωνισμό η Ελλάδα κατέχει στην αγορά της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, όπως φαίνεται
και στο παρακάτω διάγραμμα.
358
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 83: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτές, για
γυναίκες ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και φανελάκια) (κωδ. 6106)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης προς την πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (έτος 2012)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Τέλος στην κατηγορία «Φάρμακα (κωδ. 3004)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την
πρώτη θέση καταλαμβάνει η Γερμανία με ποσοστό της τάξεως του 15,57% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν
η Ελβετία, το Βέλγιο, η Γαλλία και οι ΗΠΑ με αντίστοιχα ποσοστά 10,42%, 9,73%, 8,93% και 7,43%. Η Ελλάδα
κατατάσσεται στην 24η θέση με ποσοστό 0,41%.
Γράφημα 84: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Φάρμακα
(κωδ. 3004)» της Π.Ε. Θεσσαλονίκης (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 3004
15,57%
10,42%
9,73%
8,93%
7,43%
0,41%
Germany
Switzerland
Belgium
France
United States of
America
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Αναφορικά και με το διεθνή ανταγωνισμό στις μη-κοινοτικές αγορές στόχους των προϊόντων της κατηγορίας CN4 η θέση
της χώρας είναι αντίστοιχα χαμηλά, μιας και τα συγκεκριμένα προϊόντα, κυρίως από την Π.Ε. Θεσσαλονίκης απευθύνονται
στις κοινοτικές αγορές (Γερμανία, Γαλλία & Ηνωμένο Βασίλειο).
359
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
8.3.2.Π.Ε. Κιλκίς
Από τα δεδομένα του κατωτέρω πίνακα παρατηρείται ότι τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Κιλκίς κατά το έτος
2013 αποτελούν οι «Μηχανές και συσκευές για την ανύψωση, τη φόρτωση, την εκφόρτωση ή τη μετακίνηση, π.χ.
ανελκυστήρες, κυλιόμενες σκάλες, ιμάντες συνεχούς μεταφοράς και εναέριοι σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» με αξία
47.071.795 €, οι «Κατασκευές και μέρη κατασκευών (κωδ. 7610)» με αξία 31.943.514 €, τα «Μέρη που αναγνωρίζονται
ότι προορίζονται αποκλειστικά ή κυρίως για τις μηχανές και συσκευές των κλάσεων 8425 έως 8430, π.δ.κ.α. (κωδ.
8431)» με αξία 19.245.477 €, οι «Ράβδοι και είδη με καθορισμένη μορφή, από αργίλιο, π.δ.κ.α. (κωδ. 7604)» με αξία
17.722.146 € και το «Αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή (κωδ. 7601)» με αξία 13.374.308 €.
Από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα μεγαλύτερη συμμετοχή εμφανίζει η κατηγορία «Μηχανές και συσκευές για την
ανύψωση, τη φόρτωση, την εκφόρτωση ή τη μετακίνηση, π.χ. ανελκυστήρες, κυλιόμενες σκάλες, ιμάντες συνεχούς
μεταφοράς και εναέριοι σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» καταλαμβάνοντας το 21,18% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε.
Κιλκίς ενώ σημαντική παρουσία εμφανίζουν οι «Κατασκευές και μέρη κατασκευών (κωδ. 7610)» με ποσοστό 14,37.
Πίνακας 59: Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα στην Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
ΚΩΔΙΚΟΣ CN4
ΑΞΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
8428'
588.297
47.071.795
7610'
229.141
31.943.514
8431'
9.478.256
19.245.477
7604'
226.883
17.722.146
7601'
8.985.449
13.374.308
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
Γράφημα 85: Ποσοστιαία κατανομή των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε.
Κιλκίς (έτος 2013)
21,18%
14,37%
8,66%
7,97%
6,02%
8428'
7610'
8431'
Κωδικός προϊόντος
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
360
7604'
7601'
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Σημαντικό ρόλο ως χώρες προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς φαίνεται να διαδραματίζουν
οι Σερβία και η Ρωσία, με ποσοστό 5,48% με τις Τουρκία, Γαλλία και Γερμανία να ακολουθούν. Την πρώτη δεκάδα
συμπληρώνει η Βουλγαρία με ποσοστό της τάξεως του 2,45%.
Γράφημα 86: Κύριοι εξαγώγιμοι προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
5,48%
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών
5,48%
5,16%
4,47%
3,91%
3,89%
3,81%
2,85%
ΣΕΡΒΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΓΑΛΛΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΗΝΩΜΕΝΟ
ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΑΛΒΑΝΙΑ
2,72%
ΠΟΛΩΝΙΑ
2,45%
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Με βάση την αξία εξαγωγών των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς διαμορφώνονται οι πέντε κύριες μηκοινοτικές αγορές – στόχοι της περιοχής παρέμβασης ανά εξαγώγιμο προϊόν. Ειδικότερα κυρίαρχη μη κοινοτική χώρα
προορισμού της κατηγορίας «Μηχανές και συσκευές για την ανύψωση, τη φόρτωση, την εκφόρτωση ή τη μετακίνηση,
π.χ. ανελκυστήρες, κυλιόμενες σκάλες, ιμάντες συνεχούς μεταφοράς και εναέριοι σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» είναι η
Ρωσία με ποσοστό 5,44% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων και ακολουθούν η Αυστραλία, η
Σιγκαπούρη και η Ελβετία με αντίστοιχα ποσοστά 1,34%, 0,44% και 0,40%. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η
Τουρκία όπου και συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα με ποσοστό της τάξεως του 1,37%.
Γράφημα 87: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Μηχανές και συσκευές για την ανύψωση, τη
φόρτωση, την εκφόρτωση ή τη μετακίνηση, π.χ. ανελκυστήρες, κυλιόμενες σκάλες, ιμάντες συνεχούς μεταφοράς και
εναέριοι σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» της Π.Ε. Κιλκις
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 8428
5,44%
1,34%
ΡΩΣΙΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
0,44%
0,40%
0,37%
ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ
ΕΛΒΕΤΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
361
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Κατασκευές και μέρη κατασκευών (κωδ. 7610)» είναι η Κροατία
με ποσοστό μόλις το 0,01% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά
ακολουθούν ο Καναδάς, η Σερβία και η Αγκόλα.
Γράφημα 88: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Κατασκευές και μέρη κατασκευών (κωδ.
7610)» της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
CN4: 7610
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
0,01%
0,01%
0,00%
0,00%
0,00%
ΚΡΟΑΤΙΑ
ΚΑΝΑΔΑΣ
ΣΕΡΒΙΑ
ΑΓΓΟΛΑ
ΣΛΟΒΕΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της «Μέρη που αναγνωρίζονται ότι προορίζονται αποκλειστικά ή κυρίως για τις
μηχανές και συσκευές των κλάσεων 8425 έως 8430, π.δ.κ.α. (κωδ. 8431)» είναι η Τουρκία με ποσοστό 2,31% επί της
συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά ακολουθούν η Σερβία, η Αυστραλία
και το Ιράν.
Γράφημα 89: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Μέρη που αναγνωρίζονται ότι προορίζονται
αποκλειστικά ή κυρίως για τις μηχανές και συσκευές των κλάσεων 8425 έως 8430, π.δ.κ.α. (κωδ. 8431)» της Π.Ε.
Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 8431
2,31%
0,77%
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
0,20%
0,17%
0,12%
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΙΡΑΝ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Ράβδοι και είδη με καθορισμένη μορφή, από αργίλιο, π.δ.κ.α.
(κωδ. 7604)» είναι η Τουρκία με ποσοστό 2,49% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με
πολύ χαμηλά ποσοστά ακολουθούν η Σερβία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Αλβανία.
362
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 90: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Ράβδοι και είδη με καθορισμένη μορφή, από
αργίλιο, π.δ.κ.α. (κωδ. 7604)» της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 7604
2,49%
1,06%
0,53%
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
0,37%
0,23%
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΑΡΜΕΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της «Αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή (κωδ. 7601)» είναι η Σερβία με ποσοστό
3,59% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά ακολουθούν η
Αλβανία και η Βοσνία Ερζεγοβίνη.
Γράφημα 91: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού της κατηγορίας «Αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή (κωδ. 7601)»
της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 7601
3,59%
2,35%
0,07%
ΣΕΡΒΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΒΟΣΝΙΑ-ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Αναφορικά με το διεθνή ανταγωνισμό των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Κιλκίς και ειδικότερα της κατηγορίας
«Μηχανές και συσκευές για την ανύψωση, τη φόρτωση, την εκφόρτωση ή τη μετακίνηση, π.χ. ανελκυστήρες, κυλιόμενες
σκάλες, ιμάντες συνεχούς μεταφοράς και εναέριοι σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» σύμφωνα με την συνολική αξία των
εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Γερμανία με ποσοστό της τάξεως του 16,92% του
συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Ιταλία και η Ολλανδία με αντίστοιχα ποσοστά 15,65%, 7,68%,
7,07% και 4,82%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 31η θέση με ποσοστό 0,35%.
363
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 92: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Μηχανές
και συσκευές για την ανύψωση, τη φόρτωση, την εκφόρτωση ή τη μετακίνηση, π.χ. ανελκυστήρες, κυλιόμενες σκάλες,
ιμάντες συνεχούς μεταφοράς και εναέριοι σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 8428
16,99%
15,65%
7,68%
7,07%
4,82%
0,35%
Germany
China
United States of
America
Italy
Netherlands
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Συγκεκριμένα στην αγορά της Ρωσσίας, η θέση της χώρας είναι σαφώς καλύτερη αλλά παραμένει αρκετά χαμηλά.
Γράφημα 93: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Μηχανές και συσκευές για την ανύψωση, τη φόρτωση, την
εκφόρτωση ή τη μετακίνηση, π.χ. ανελκυστήρες, κυλιόμενες σκάλες, ιμάντες συνεχούς μεταφοράς και εναέριοι
σιδηρόδρομοι (κωδ. 8428)» προς την Ρωσσία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Κατασκευές και μέρη κατασκευών (κωδ. 7610)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους
το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Κίνα με ποσοστό της τάξεως του 24,51% του συνόλου των εξαγωγών
και ακολουθούν η Γερμανία, η Ταϋλάνδη, οι ΗΠΑ και η Ιταλία με αντίστοιχα ποσοστά 17,05%, 5,01%, 4,86% και 3,92%.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 26η θέση με ποσοστό 0,72%.
364
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 94: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Κατασκευές
και μέρη κατασκευών (κωδ. 7610)» (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 7610
24,51%
17,05%
5,01%
4,86%
3,92%
0,72%
China
Germany
Thailand
United States of
America
Italy
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Συγκεκριμένα στην αγορά της Κροατίας η θέση της χώρας στον παγκόσμιο ανταγωνισμό των συγκεκριμένων προϊόντων
είναι ακόμα χαμηλότερη, όπως φαίνεται και στο παρακάτω γράφημα.
Γράφημα 95: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Κατασκευές και μέρη κατασκευών (κωδ. 7610)» προς την
Ρωσσία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Μέρη που αναγνωρίζονται ότι προορίζονται αποκλειστικά ή κυρίως για τις μηχανές και συσκευές των
κλάσεων 8425 έως 8430, π.δ.κ.α. (κωδ. 8431)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την
πρώτη θέση καταλαμβάνει οι ΗΠΑ με ποσοστό της τάξεως του 17,79% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η
Κίνα, η Γερμανία, η Σιγκαπούρη και η Ιταλία με αντίστοιχα ποσοστά 10,63%, 8,69%, 8,57% και 4,51%. Η Ελλάδα
κατατάσσεται στην 42η θέση με ποσοστό 0,10%.
365
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 96: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Μέρη που
αναγνωρίζονται ότι προορίζονται αποκλειστικά ή κυρίως για τις μηχανές και συσκευές των κλάσεων 8425 έως 8430,
π.δ.κ.α. (κωδ. 8431)» της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 8431
17,79%
10,63%
8,69%
8,57%
4,51%
0,10%
United States of
America
China
Germany
Singapore
Italy
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Παρακάτω φαίνεται ο αντίστοιχος ανταγωνισμός στην αγορά της Τουρκίας.
Γράφημα 97: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Μέρη που αναγνωρίζονται ότι προορίζονται αποκλειστικά ή
κυρίως για τις μηχανές και συσκευές των κλάσεων 8425 έως 8430, π.δ.κ.α. (κωδ. 8431)» προς την Τουρκία (έτος
2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Ράβδοι και είδη με καθορισμένη μορφή, από αργίλιο, π.δ.κ.α. (κωδ. 7604)» σύμφωνα με την συνολική
αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Κίνα με ποσοστό της τάξεως του 16,40% του
συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Γερμανία, οι ΗΠΑ, η Ισπανία και η Ιταλία με αντίστοιχα ποσοστά 11,73%,
7,58%, 6,25% και 5,94%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 19η θέση με ποσοστό 1,44%.
366
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 98: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Ράβδοι και
είδη με καθορισμένη μορφή, από αργίλιο, π.δ.κ.α. (κωδ. 7604)» της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 7604
16,40%
11,73%
7,58%
6,25%
5,94%
1,44%
China
Germany
United States of
America
Spain
Italy
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Σε αντίθεση με την εικόνα των παγκόσμιων εξαγωγών, στην αγορά της Τουρκίας η Ελλάδα κατέχει σημαντικό ποσοστό
των εξαγωγών αυτής της κατηγορίας.
Γράφημα 99: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Ράβδοι και είδη με καθορισμένη μορφή, από αργίλιο, π.δ.κ.α.
(κωδ. 7604)» προς την Τουρκία (έτος 2013)
Τέλος στην κατηγορία «Αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή (κωδ. 7601)»σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών
τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Ρωσία με ποσοστό της τάξεως του 16,56% του συνόλου των
εξαγωγών και ακολουθούν ο Καναδάς, η Ολλανδία, η Αυστραλία και η Νορβηγία με αντίστοιχα ποσοστά 15,15%,
11,78%, 9,19% και 7,96%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 23η θέση με ποσοστό 0,78%.
367
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 100: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Αργίλιο
σε ακατέργαστη μορφή (κωδ. 7601)» της Π.Ε. Κιλκίς (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 7601
16,56%
15,15%
11,78%
9,19%
7,96%
0,78%
Russian Federation
Canada
Netherlands
Australia
Norway
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Επίσης, στην αγορά της Σερβίας, η χώρα κατέχει αρκετά σημαντικότερο ποσοστό, με τη Ρωσσική ομοσπονδία να είναι
όμως ακόμη πιο ισχυρή.
Γράφημα 101: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή (κωδ. 7601)» προς τη Σερβία
(έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
8.3.3.Π.Ε. Πέλλας
Από τα δεδομένα του κατωτέρω πίνακα παρατηρείται ότι τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Πέλλας κατά το
έτος 2013 αποτελούν οι «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή
χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» με αξία 108.041.612 €, τα «Βερίκοκα, κεράσια,
ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα brugnons και nectarines, δαμάσκηνα και αγριοδαμάσκηνα, νωπά (κωδ.
0809)» με αξία 37.626.770 €, οι «Καρποί και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα,
έστω και με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών (κωδ. 0811)» με αξία 33.761.549 €, οι «Φράουλες, σμέουρα,
βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κάθε είδους, λαγοκέρασα και άλλοι καρποί και φρούτα βρώσιμα, νωπά (κωδ. 0810)» με
αξία 29.204.470 € και τα «Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά (κωδ. 0805)» με αξία 26.744.557 €.
368
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα μεγαλύτερη συμμετοχή εμφανίζει η κατηγορία «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα
μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ.
2008)» καταλαμβάνοντας το 34,42% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Πέλλας.
Πίνακας 60: Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα στην Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
ΚΩΔΙΚΟΣ CN4
ΑΞΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
2008'
2.562.527
108.041.612
0809'
21.668
37.626.770
0811'
765.550
33.761.549
0810'
33.582
29.204.470
0805'
2.409.330
26.744.557
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Γράφημα 102: Ποσοστιαία κατανομή των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε.
Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
34,42%
11,99%
2008'
0809'
10,76%
0811'
9,30%
8,52%
0810'
0805'
Κωδικός προϊόντος
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Σημαντικό ρόλο ως χώρες προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης φαίνεται να
διαδραματίζει η Γερμανία με ποσοστό 14,32%, με τις Ρωσία, Ρουμανία και Πολωνία να ακολουθούν. Την πρώτη δεκάδα
συμπληρώνει η Δημοκρατία της Τσεχίας με ποσοστό της τάξεως του 1,84%.
369
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 103: Κύριοι εξαγώγιμοι προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών
16,22%
10,78%
4,78%
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΡΩΣΙΑ
3,83%
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΠΟΛΩΝΙΑ
3,69%
ΗΠΑ
2,98%
ΓΑΛΛΙΑ
2,84%
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
2,25%
1,99%
1,84%
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
ΣΕΡΒΙΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ
Χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Με βάση την αξία εξαγωγών των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Πέλλας διαμορφώνονται οι πέντε κύριες μηκοινοτικές αγορές – στόχοι της περιοχής παρέμβασης ανά εξαγώγιμο προϊόν. Ειδικότερα κυρίαρχη μη κοινοτική χώρα
προορισμού της κατηγορίας «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή
χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» είναι η Ταϋλάνδη με ποσοστό 2,60% επί της
συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων και ακολουθούν οι ΗΠΑ, το Μεξικό και το Περού με αντίστοιχα
ποσοστά 2,13%, 0,89% και 0,81%. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται ο Καναδάς όπου και συμπληρώνει την πρώτη
πεντάδα με ποσοστό της τάξεως του 0,66%.
Γράφημα 104: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Καρποί
και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων
γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 2008
2,60%
2,13%
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
ΗΠΑ
0,89%
0,81%
ΜΕΞΙΚΟ
ΠΕΡΟΥ
0,66%
ΚΑΝΑΔΑΣ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και
τα brugnons και nectarines, δαμάσκηνα και αγριοδαμάσκηνα, νωπά (κωδ. 0809)» είναι η Ρωσία με ποσοστό 5,17% επί
της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η Μολδαβία, η
Σερβία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η Αίγυπτος με
ποσοστό μόλις 0,13% όπου και συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα.
370
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 105: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα brugnons και nectarines, δαμάσκηνα και
αγριοδαμάσκηνα, νωπά (κωδ. 0809)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 0809
5,17%
0,66%
ΡΩΣΙΑ
ΜΟΛΔΑΒΙΑ
0,36%
0,23%
0,13%
ΣΕΡΒΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Καρποί και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα
στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών (κωδ. 0811)» είναι οι ΗΠΑ με ποσοστό
μόλις 1,56% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά ακολουθούν η
Ρωσία, η Ελβετία και η Ταϋλάνδη. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η Αίγυπτος.
Γράφημα 106: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Καρποί
και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων
γλυκαντικών (κωδ. 0811)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 0811
1,56%
0,34%
ΗΠΑ
ΡΩΣΙΑ
0,27%
0,24%
0,20%
ΕΛΒΕΤΙΑ
ΤΑΙΛΑΝΔΗ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Φράουλες, σμέουρα, βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κάθε είδους,
λαγοκέρασα και άλλοι καρποί και φρούτα βρώσιμα, νωπά (κωδ. 0810)» είναι η Ρωσία με ποσοστό 3,86% επί της
συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά ακολουθούν η Σερβία, η πρώην
Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Μολδαβία. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η Ιορδανία.
371
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 107: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Φράουλες, σμέουρα, βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κάθε είδους, λαγοκέρασα και άλλοι καρποί και φρούτα βρώσιμα,
νωπά (κωδ. 0810)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 0810
3,86%
0,70%
ΡΩΣΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
0,60%
0,51%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΜΟΛΔΑΒΙΑ
0,10%
ΙΟΡΔΑΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά (κωδ. 0805)» είναι η Σερβία με
ποσοστό μόλις 0,88% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ χαμηλά ποσοστά
ακολουθούν η Ρωσία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Μολδαβία. Στην τελευταία θέση
κατατάσσεται η Αλβανία.
Γράφημα 108: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά (κωδ. 0805)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 0805
0,88%
0,79%
0,49%
0,39%
0,09%
ΣΕΡΒΙΑ
ΡΩΣΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΜΟΛΔΑΒΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Αναφορικά με το διεθνή ανταγωνισμό των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Πέλλας και ειδικότερα της
κατηγορίας «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη
ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος
2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Κίνα με ποσοστό της τάξεως του 22,17% του συνόλου των εξαγωγών και
ακολουθούν οι ΗΠΑ, η Ταϋλάνδη, η Γερμανία και η Τουρκία με αντίστοιχα ποσοστά 11,95%, 7,34%, 6,27% και 6,02%.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση με ποσοστό 3,71%.
372
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 109: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Καρποί
και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων
γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 2008
22,17%
11,95%
7,34%
6,27%
6,02%
3,71%
China
United States of
America
Thailand
Germany
Turkey
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα brugnons και nectarines, δαμάσκηνα
και αγριοδαμάσκηνα, νωπά (κωδ. 0809)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη
θέση καταλαμβάνει η Ισπανία με ποσοστό της τάξεως του 24,48% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν οι ΗΠΑ,
η Χιλή, η Ιταλία και η Γαλλία με αντίστοιχα ποσοστά 14,19%, 13,56%, 10,66% και 5,09%. Η Ελλάδα κατατάσσεται
στην 7η θέση με ποσοστό 3,67%.
Γράφημα 110: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Βερίκοκα,
κεράσια, ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα brugnons και nectarines, δαμάσκηνα και αγριοδαμάσκηνα,
νωπά (κωδ. 0809)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 0809
26,48%
14,19%
13,56%
10,66%
5,09%
Spain
United States of
America
Chile
Italy
France
3,67%
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Καρποί και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με
προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών (κωδ. 0811)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος
2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Πολωνία με ποσοστό της τάξεως του 14,77% του συνόλου των εξαγωγών και
373
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ακολουθούν η Χιλή, η Σερβία, ο Καναδάς και η Κίνα με αντίστοιχα ποσοστά 9,07%, 8,61%, 8,23% και 7,59%. Η Ελλάδα
κατατάσσεται στην 14η θέση με ποσοστό 1,45%.
Γράφημα 111: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Καρποί
και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων
γλυκαντικών (κωδ. 0811)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 0811
14,77%
9,07%
8,61%
8,23%
7,59%
1,45%
Poland
Chile
Serbia
Canada
China
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Φράουλες, σμέουρα, βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κάθε είδους, λαγοκέρασα και άλλοι καρποί και
φρούτα βρώσιμα, νωπά (κωδ. 0810)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη
θέση καταλαμβάνει η Ισπανία με ποσοστό της τάξεως του 18,27% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν οι ΗΠΑ,
η Χιλή, η Νέα Ζηλανδία και η Ολλανδία με αντίστοιχα ποσοστά 12,61%, 8,42%, 8,21% και 8,20%. Η Ελλάδα
κατατάσσεται στην 12η θέση με ποσοστό 1,99%.
Γράφημα 112: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Φράουλες,
σμέουρα, βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κάθε είδους, λαγοκέρασα και άλλοι καρποί και φρούτα βρώσιμα, νωπά (κωδ.
0810)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 0810
18,27%
12,61%
8,42%
8,21%
8,20%
1,99%
Spain
United States of
America
Chile
New Zealand
Netherlands
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Τέλος στην κατηγορία «Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά (κωδ. 0805)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους
το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Ισπανία με ποσοστό της τάξεως του 18,27% του συνόλου των εξαγωγών
374
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
και ακολουθούν η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Νότια Αφρική και η Τουρκία με αντίστοιχα ποσοστά 10,43%, 9,75%, 8,60% και
8,42%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 8η θέση με ποσοστό 2,24%.
Γράφημα 113: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά (κωδ. 0805)» της Π.Ε. Πέλλας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 0805
34,72%
10,43%
9,75%
8,60%
8,42%
2,24%
Spain
China
United States of
America
South Africa
Turkey
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Σε αντίθεση με την χαμηλή ανταγωνιστικότητα που εμφανίζει η χώρα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό των συγκεκριμένων
προϊόντωνκαι με την εξαίρεση των ΗΠΑ, στις συγκεκριμένες αγορές στόχους της Π.Ε. Πέλλας η χώρα φαίνεται να κατέχει
μια από τις πρώτες θέσεις στις παγκόσμιες αγορές, κάτι που σε μεγάλο ποσοστό οφείλεται στις εξαγωγές των
συγκεκριμένων προϊόντων της Π.Ε. Πέλλας, ενώ πρόκειται κυρίως για προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα.
Γράφημα 114: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών,
παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» προς
τη Ταϊλανδη (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
375
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 115: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, στα οποία περιλαμβάνονται και
τα brugnons και nectarines, δαμάσκηνα και αγριοδαμάσκηνα, νωπά (κωδ. 0809)» προς τη Ρωσσία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 116: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Καρποί και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα
στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών (κωδ. 0811)» προς τις ΗΠΑ (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
376
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράφημα 117: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Φράουλες, σμέουρα, βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κάθε
είδους, λαγοκέρασα και άλλοι καρποί και φρούτα βρώσιμα, νωπά (κωδ. 0810)» προς τη Ρωσσία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Γράφημα 118: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Εσπεριδοειδή, νωπά ή ξερά (κωδ. 0805)» προς τη Σερβία
(έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
8.3.4.Π.Ε. Σερρών
Από τα δεδομένα του κατωτέρω πίνακα παρατηρείται ότι τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Σερρών κατά το
έτος 2013 αποτελούν το «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» με αξία 9.243.914 €, τα «Μαλλιά από
σκουριές υψικαμίνων, μαλλιά από πετρώματα και παρόμοια ορυκτά μαλλιά (κωδ. 6806)» με αξία 7.975.965 €, το
«Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, γιαούρτι, κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες που έχουν υποστεί
ζύμωση ή έχουν καταστεί όξινα, έστω και συμπυκνωμένα ή αρωματισμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης, άλλων
γλυκαντικών, φρούτων, καρυδιών ή κακάου (κωδ. 0403)» με αξία 6.894.687 €, τα «Λαχανικά, καρποί και φρούτα και
άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι ή οξικό οξύ (κωδ. 2001)» με αξία 4.971.299 € και
τα «Παρασκευάσματα διατροφής π.δ.κ.α. (κωδ. 2106)» με αξία 4.453.902 €.
377
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα μεγαλύτερη συμμετοχή εμφανίζει η κατηγορία «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε
χτενισμένο (κωδ. 5201)» καταλαμβάνοντας το 14,18% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Σερρών.
Πίνακας 61: Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα στην Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
ΚΩΔΙΚΟΣ CN4
ΑΞΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
5201'
5.334
9.243.914
6806'
60.603
7.975.965
0403'
87.635
6.894.687
2001'
0
4.971.299
2106'
905.410
4.453.902
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Γράφημα 119: Ποσοστιαία κατανομή των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε.
Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
14,18%
12,24%
10,58%
7,63%
5201'
6806'
0403'
2001'
6,83%
2106'
Κωδικός προϊόντος
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Σημαντικό ρόλο ως χώρες προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Σερρών φαίνεται να διαδραματίζει
η Ιταλία με ποσοστό 10,81%, με τις Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία να ακολουθούν. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει
η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με ποσοστό της τάξεως του 1,84%.
378
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών
Γράφημα 120: Κύριοι εξαγώγιμοι προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
10,81%
9,84%
8,81%
3,93%
3,92%
3,82%
1,89%
ΙΤΑΛΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΔΑΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
1,36%
1,35%
1,09%
ΙΑΠΩΝΙΑ
ΚΥΠΡΟΣ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ
ΜΑΚE
Χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Με βάση την αξία εξαγωγών των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Σερρών διαμορφώνονται οι πέντε κύριες μηκοινοτικές αγορές – στόχοι της περιοχής παρέμβασης ανά εξαγώγιμο προϊόν. Ειδικότερα κυρίαρχη μη κοινοτική χώρα
προορισμού της κατηγορίας «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» είναι η Τουρκία με ποσοστό
5,51% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων και ακολουθούν η Ιαπωνία, η Ινδονησία και η Σερβία
με αντίστοιχα ποσοστά 1,36%, 1,04% και 0,90%. Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η Νότια Κορέα όπου και
συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα με ποσοστό της τάξεως του 0,41%.
Γράφημα 121: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 5201
5,51%
1,36%
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΙΑΠΩΝΙΑ
1,04%
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ
0,90%
ΣΕΡΒΙΑ
0,41%
ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Μαλλιά από σκουριές υψικαμίνων, μαλλιά από πετρώματα και
παρόμοια ορυκτά μαλλιά (κωδ. 6806)» είναι η Σερβία με ποσοστό μόλις στο 0,99% επί της συνολικής αξίας των βασικών
εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η Αλβανία, η Τουρκία και το Κόσσοβο.
379
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 122: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Μαλλιά
από σκουριές υψικαμίνων, μαλλιά από πετρώματα και παρόμοια ορυκτά μαλλιά (κωδ. 6806)» της Π.Ε. Σερρών (έτος
2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 6806
0,99%
ΣΕΡΒΙΑ
0,20%
0,18%
0,16%
0,14%
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΚΟΣΟΒΟ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, γιαούρτι,
κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες που έχουν υποστεί ζύμωση ή έχουν καταστεί όξινα, έστω και συμπυκνωμένα ή
αρωματισμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης, άλλων γλυκαντικών, φρούτων, καρυδιών ή κακάου (κωδ. 0403)» είναι
η Τουρκία με πολύ χαμηλό ποσοστό 0,04% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ
μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και το Ιράκ.
Γράφημα 123: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, γιαούρτι, κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες που έχουν υποστεί
ζύμωση ή έχουν καταστεί όξινα, έστω και συμπυκνωμένα ή αρωματισμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης, άλλων
γλυκαντικών, φρούτων, καρυδιών ή κακάου (κωδ. 0403)»της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
CN4: 0403
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
0,04%
0,03%
0,00%
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΙΡΑΚ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Λαχανικά, καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι
ή οξικό οξύ (κωδ. 2001)» δεν υπάρχουν μη κοινοτικές χώρες προορισμού.
380
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Παρασκευάσματα διατροφής π.δ.κ.α. (κωδ. 2106)» είναι η
Τουρκία με ποσοστό 4,10% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ μικρότερα
ποσοστά ακολουθούν η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Ιράκ και η Αλβανία.
Γράφημα 124: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Παρασκευάσματα διατροφής π.δ.κ.α. (κωδ. 2106)» της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 2106
4,10%
0,92%
0,38%
ΤΟΥΡΚΙΑ
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ
ΜΑΚE
0,01%
ΙΡΑΚ
ΑΛΒΑΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Αναφορικά με το διεθνή ανταγωνισμό των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Σερρών και ειδικότερα της
κατηγορίας «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών
τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει οι ΗΠΑ με ποσοστό της τάξεως του 52,02% του συνόλου των
εξαγωγών και ακολουθούν η Αυστραλία, η Βραζιλία, η Ελλάδα και το Μπενίν με αντίστοιχα ποσοστά 22,92%, 10,30%,
4,65% και 2,16%.
Γράφημα 125: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Βαμβάκι,
μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 5201
52,02%
22,92%
10,30%
4,65%
United States of America
Australia
Brazil
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
381
2,16%
Benin
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, στα προϊόντα της κατηγορίας 5201 στην αγορά της Τουρκίας η Ελλάδα κατέχει
σημαντικό ποσοστό στις διεθνείς εξαγωγές.
Γράφημα 126: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο (κωδ. 5201)» της
Π.Ε. Θεσσαλονίκης στην Τουρκία (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Αντίθετα, στις υπόλοιπες κατηγορίες, το ποσοστό της χώρας στις παγκόσμιες εξαγωγές σε τρίτες χώρες είναι αμελητέο,
όπως φαίνεται και από τις εξαγωγές της Π.Ε. Σερρών, οι οποίες κατευθύνονται κυρίως σε κοινοτικές χώρες.
Στην κατηγορία «Μαλλιά από σκουριές υψικαμίνων, μαλλιά από πετρώματα και παρόμοια ορυκτά μαλλιά (κωδ. 6806)»
σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Γερμανία με ποσοστό
της τάξεως του 15,97% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Πολωνία με
αντίστοιχα ποσοστά 8,96%, 8,83%, 6,99% και 6,98%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 34η θέση με ποσοστό 0,30%.
Γράφημα 127: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Μαλλιά
από σκουριές υψικαμίνων, μαλλιά από πετρώματα και παρόμοια ορυκτά μαλλιά (κωδ. 6806)» της Π.Ε. Σερρών (έτος
2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 6806
15,97%
8,96%
8,83%
6,99%
6,98%
0,30%
Germany
China
United States of
America
Japan
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
382
Poland
Greece
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Στην κατηγορία «Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, γιαούρτι, κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες που
έχουν υποστεί ζύμωση ή έχουν καταστεί όξινα, έστω και συμπυκνωμένα ή αρωματισμένα, έστω και με προσθήκη
ζάχαρης, άλλων γλυκαντικών, φρούτων, καρυδιών ή κακάου (κωδ. 0403)» σύμφωνα με την συνολική αξία των
εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Γερμανία με ποσοστό της τάξεως του 22,87% του
συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Γαλλία, το Βέλγιο, η Αυστρία και η Ισπανία με αντίστοιχα ποσοστά 18,64%,
6,83%, 4,72% και 4,40%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 9η θέση με ποσοστό 2,56%.
Γράφημα 128: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Βουτυρόγαλα, πηγμένο γάλα και πηγμένη κρέμα, γιαούρτι, κεφίρ και άλλα γάλατα και κρέμες που έχουν υποστεί
ζύμωση ή έχουν καταστεί όξινα, έστω και συμπυκνωμένα ή αρωματισμένα, έστω και με προσθήκη ζάχαρης, άλλων
γλυκαντικών, φρούτων, καρυδιών ή κακάου (κωδ. 0403)» της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 0403
22,87%
18,64%
6,83%
4,72%
4,40%
2,56%
Germany
France
Belgium
Austria
Spain
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Λαχανικά, καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι
ή οξικό οξύ (κωδ. 2001)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση
καταλαμβάνει η Τουρκία με ποσοστό της τάξεως του 15,34% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Γερμανία,
το Μεξικό, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα με αντίστοιχα ποσοστά 13,31%, 9,86%, 8,75% και 6,83%.
Γράφημα 129: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Λαχανικά,
καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι ή οξικό οξύ (κωδ. 2001)»
της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 2001
15,34%
13,31%
9,86%
8,75%
6,63%
Turkey
Germany
Mexico
United States of America
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
383
Greece
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Τέλος στην κατηγορία «Παρασκευάσματα διατροφής π.δ.κ.α. (κωδ. 2106)» σύμφωνα με την συνολική αξία των
εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει οι ΗΠΑ με ποσοστό της τάξεως του 17,19% του συνόλου
των εξαγωγών και ακολουθούν η Γερμανία, η Ολλανδία, η Γαλλία και η Δανία με αντίστοιχα ποσοστά 9,94%, 8,47%,
5,36% και 4,79%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 35η θέση με ποσοστό 0,50%.
Γράφημα 130: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας
«Παρασκευάσματα διατροφής π.δ.κ.α. (κωδ. 2106)» της Π.Ε. Σερρών (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 2106
17,19%
9,94%
8,47%
5,36%
4,79%
0,50%
United States of
America
Germany
Netherlands
France
Denmark
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
8.3.5.Π.Ε. Φλώρινας
Από τα δεδομένα του κατωτέρω πίνακα παρατηρείται ότι τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Φλώρινας κατά το
έτος 2013 αποτελούν οι «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή
χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» με αξία 1.530.573 €, τα «Κρασιά από νωπά
σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά (κωδ. 2204)» με αξία 909.480 €, η
«Σοκολάτα και άλλα παρασκευάσματα διατροφής που περιέχουν κακάο (κωδ. 1806)» με αξία 669.171 €, το «Χαρτί και
χαρτόνια συναρμολογημένα επίπεδα με συγκόλληση, χωρίς επίχριση ή επάλειψη στην επιφάνεια ούτε εμποτισμένα (κωδ.
4807)» με αξία 335.713 € και οι «Σκούπες, ψήκτρες και πινέλα (ό. συμπ. εκείνα που αποτελούν μέρη μηχανών, συσκευών
ή οχημάτων), μηχανικές σκούπες για χρήση με το χέρι, χωρίς κινητήρα, σφουγγαρόπανα και ξεσκονιστήρια από φτερά
(κωδ. 9603)» με αξία 300.896€.
Από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα μεγαλύτερη συμμετοχή εμφανίζει η κατηγορία «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα
μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ.
2008)» καταλαμβάνοντας το 33,40% του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε. Φλώρινας.
Πίνακας 62: Κύρια εξαγώγιμα προϊόντα στην Π.Ε. Φλώρινας (έτος 2013)
ΚΩΔΙΚΟΣ CN4
ΑΞΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
ΑΞΙΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
2008'
0
1.530.573
2204'
2.808
909.480
1806'
0
669.171
4807'
0
335.713
9603'
0
300.896
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.
384
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
Γράφημα 131: Ποσοστιαία κατανομή των κυριότερων εξαγώγιμων προϊόντων του συνόλου των εξαγωγών της Π.Ε.
Φλώρινας (έτος 2013)
33,40%
19,84%
14,60%
2710'
5201'
3902'
7,32%
6,57%
6106'
3004'
Κωδικός προϊόντος
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Σημαντικό ρόλο ως χώρες προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Φλώρινας φαίνεται να διαδραματίζει
η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με ποσοστό 43,55%, με τις Ισπανία, Γερμανία και Κίνα να
ακολουθούν. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει η Κύπρος με ποσοστό της τάξεως του 1,66%.
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών
Γράφημα 132: Κύριοι εξαγώγιμοι προορισμοί των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Φλώρινας (έτος 2013)
43,55%
5,74%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ
ΜΑΚE
ΙΣΠΑΝΙΑ
4,62%
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
3,39%
3,08%
2,07%
2,00%
1,91%
1,67%
1,66%
ΚΙΝΑ
ΗΠΑ
ΣΑΟΥΔΙΚΗ
ΑΡΑΒΙΑ
ΕΝΩΜΕΝΑ
ΑΡΑΒΙΚΑ
ΕΜΙΡΑΤΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΒΕΛΓΙΟ
ΚΥΠΡΟΣ
Χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Με βάση την αξία εξαγωγών των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Φλώρινας διαμορφώνονται οι πέντε κύριες
μη-κοινοτικές αγορές – στόχοι της περιοχής παρέμβασης ανά εξαγώγιμο προϊόν. Ειδικότερα κυρίαρχη μη κοινοτική χώρα
προορισμού της κατηγορίας «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή
χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» είναι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας με ποσοστό 29,84% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων και ακολουθούν οι
385
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Λιβύη, τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αλβανία με αντίστοιχα ποσοστά 1,66%, 0,67% και 0,61%. Στην τελευταία
θέση κατατάσσεται ο μαυρίκιος όπου και συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα με ποσοστό της τάξεως του 0,48%.
Γράφημα 133: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Καρποί
και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων
γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» της Π.Ε. Φλώρινας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 2008
29,84%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
1,66%
0,67%
0,61%
0,48%
ΛΙΒΥΗ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ
ΕΜΙΡΑΤΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας «Κρασιά από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα
εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά (κωδ. 2204)» είναι οι ΗΠΑ με ποσοστό 3,08% επί της συνολικής αξίας των βασικών
εξαγώγιμων προϊόντων και Κίνα με ποσοστό 3,03% ενώ με πολύ μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η Αυστραλία, ο
Καναδάς και η Ελβετία.
Γράφημα 134: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Κρασιά
από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά (κωδ. 2204)» της Π.Ε.
Φλώρινας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 2204
3,08%
3,03%
1,91%
0,84%
0,47%
ΗΠΑ
ΚΙΝΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΚΑΝΑΔΑΣ
ΕΛΒΕΤΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας η «Σοκολάτα και άλλα παρασκευάσματα διατροφής που περιέχουν
κακάο (κωδ. 1806)» είναι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με ποσοστό 6,38% επί της συνολικής
αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ με πολύ μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η Σαουδική Αραβία, το Μαγιότ
και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα.
386
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 135: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας η
«Σοκολάτα και άλλα παρασκευάσματα διατροφής που περιέχουν κακάο (κωδ. 1806)» της Π.Ε. Φλώρινας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 1806
6,38%
2,07%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ
1,42%
1,34%
1,11%
ΜΑΓΙΟΤ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ
ΕΜΙΡΑΤΑ
ΟΜΑΝ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας η «Χαρτί και χαρτόνια συναρμολογημένα επίπεδα με συγκόλληση,
χωρίς επίχριση ή επάλειψη στην επιφάνεια ούτε εμποτισμένα (κωδ. 4807)» είναι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας με ποσοστό 7,32% επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων.
Βασική μη κοινοτική χώρα προορισμού της κατηγορίας η «Σκούπες, ψήκτρες και πινέλα (ό. συμπ. εκείνα που αποτελούν
μέρη μηχανών, συσκευών ή οχημάτων), μηχανικές σκούπες για χρήση με το χέρι, χωρίς κινητήρα, σφουγγαρόπανα και
ξεσκονιστήρια από φτερά (κωδ. 9603)» είναι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με ποσοστό 13,66%
επί της συνολικής αξίας των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων ενώ ακολουθούν η Αυστραλία, ο Καναδάς, το Κόσσοβο και
η Αλβανία.
Γράφημα 136: Κύριες μη κοινοτικές χώρες προορισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας η
«Σκούπες, ψήκτρες και πινέλα (ό. συμπ. εκείνα που αποτελούν μέρη μηχανών, συσκευών ή οχημάτων), μηχανικές
σκούπες για χρήση με το χέρι, χωρίς κινητήρα, σφουγγαρόπανα και ξεσκονιστήρια από φτερά (κωδ. 9603)» της Π.Ε.
Φλώρινας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των
εξαγωγών
CN4: 9603
13,66%
9,66%
ΕΔΑΦ ΠΡΩΗΝ
ΓΙΟΥΓΚ.ΔΗΜ ΜΑΚE
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
8,85%
ΚΑΝΑΔΑΣ
2,46%
1,81%
ΚΟΣΟΒΟ
ΑΛΒΑΝΙΑ
Μη κοινοτικές αγορές - στόχοι
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ./Ιδία επεξεργασία
Αναφορικά με το διεθνή ανταγωνισμό των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της Π.Ε. Φλώρινας και ειδικότερα της
κατηγορίας «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη
ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος
2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Κίνα με ποσοστό της τάξεως του 22,17% του συνόλου των εξαγωγών και
387
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
ακολουθούν οι ΗΠΑ, η Ταϋλάνδη, η Γερμανία και η Τουρκία με αντίστοιχα ποσοστά 11,95%, 7,34%, 6,27% και 6,02%.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση με ποσοστό 3,71%.
Γράφημα 137: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Καρποί
και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων
γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» της Π.Ε. Φλώρινας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 2008
22,17%
11,95%
7,34%
6,27%
6,02%
3,71%
China
United States of
America
Thailand
Germany
Turkey
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση της Π.Ε. Πέλλας, έτσι κι εδώ στην νούμερο 1 αγορά στόχο για την Π.Ε. Φλώρινας,
η θέση της χώρας σε σχέση με το διεθνή ανταγωνισμό είναι εμφανώς καλύτερη, με τη χώρα να κατέχει τη 2 η θέση μετά
την Τουρκία (2012)
Γράφημα 138: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών,
παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης (κωδ. 2008)» προς
την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (έτος 2012)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Κρασιά από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά
(κωδ. 2204)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Γαλλία
με ποσοστό της τάξεως του 30,97% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Ιταλία, η Ισπανία, η Χιλή και η
388
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αυστραλία με αντίστοιχα ποσοστά 20,01%, 10,25%, 5,65% και 5,36%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 22 η θέση με
ποσοστό 0,24%.
Γράφημα 139: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Κρασιά
από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά (κωδ. 2204)» της Π.Ε.
Φλώρινας (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Και στην κυριότερη αγορά στόχο της Π.Ε. Φλώρινας η θέση στις διεθνείς εξαγωγές είναι εξ’ ίσου χαμηλή.
Γράφημα 140: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Κρασιά από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και
τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά (κωδ. 2204)» προς τις ΗΠΑ (έτος 2013)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην κατηγορία «Σοκολάτα και άλλα παρασκευάσματα διατροφής που περιέχουν κακάο (κωδ. 1806)» σύμφωνα με την
συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Γερμανία με ποσοστό της τάξεως του
17,68% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ιταλία και η Γαλλία με αντίστοιχα ποσοστά
11,33%, 6,83%, 6,72% και 6,45%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 42η θέση με ποσοστό 0,13%.
389
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 141: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Σοκολάτα
και άλλα παρασκευάσματα διατροφής που περιέχουν κακάο (κωδ. 1806)» της Π.Ε. Φλώρινας (έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 1806
17,68%
11,33%
6,83%
6,72%
6,45%
0,13%
Germany
Belgium
Netherlands
Italy
France
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Επίσης χαμηλό είναι και το ποσοστό συμμετοχής της Π.Ε. Φλώρινας σε σχέση με τον διεθνή ανταγωνισμό και στην
αγορά της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
Γράφημα 142: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Σοκολάτα και άλλα παρασκευάσματα διατροφής που
περιέχουν κακάο (κωδ. 1806)» προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (έτος 2012)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Τέλος στην κατηγορία «Σκούπες, ψήκτρες και πινέλα (ό. συμπ. εκείνα που αποτελούν μέρη μηχανών, συσκευών ή
οχημάτων), μηχανικές σκούπες για χρήση με το χέρι, χωρίς κινητήρα, σφουγγαρόπανα και ξεσκονιστήρια από φτερά
(κωδ. 9603)» σύμφωνα με την συνολική αξία των εξαγωγών τους το έτος 2013, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Κίνα
με ποσοστό της τάξεως του 46,17% του συνόλου των εξαγωγών και ακολουθούν η Γερμανία, οι ΗΠΑ, η Ιταλία και το
Μεξικό με αντίστοιχα ποσοστά 12,36%, 5,26%, 3,29% και 2,95%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 48 η θέση με ποσοστό
0,04%.
390
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Γράφημα 143: Κύριες χώρες διεθνούς ανταγωνισμού των βασικών εξαγώγιμων προϊόντων της κατηγορίας «Σκούπες,
ψήκτρες και πινέλα (ό. συμπ. εκείνα που αποτελούν μέρη μηχανών, συσκευών ή οχημάτων), μηχανικές σκούπες για
χρήση με το χέρι, χωρίς κινητήρα, σφουγγαρόπανα και ξεσκονιστήρια από φτερά (κωδ. 9603)» της Π.Ε. Φλώρινας
(έτος 2013)
% στο σύνολο της αξίας των εξαγωγών το
2013
CN4: 9603
46,17%
12,26%
5,26%
China
Germany
United States of
America
3,29%
2,95%
Italy
Mexico
0,04%
Greece
Χώρες διεθνούς ανταγωνισμού
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
Στην αγορά της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας η Ελλάδα κατέχει σημαντικό ποσοστό των διεθνών
εξαγωγών, αισθητά χαμηλότερο όμως σε σχέση με τις πρώτες χώρες παγκοσμίως στην συγκεκριμένη κατηγορία, όπως
φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα.
Γράφημα 144: Κύριες χώρες εξαγωγής της κατηγορίας «Σκούπες, ψήκτρες και πινέλα (ό. συμπ. εκείνα που αποτελούν
μέρη μηχανών, συσκευών ή οχημάτων), μηχανικές σκούπες για χρήση με το χέρι, χωρίς κινητήρα, σφουγγαρόπανα
και ξεσκονιστήρια από φτερά (κωδ. 9603)» προς την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (έτος 2012)
Πηγή: ITC/Ιδία επεξεργασία
391
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
8.4. Ειδικές απαιτήσεις για προϊόντα που εξάγονται από τη διασυνοριακή περιοχή, κατά την εισαγωγή
τους σε τρίτες χώρες
Την παρούσα ενότητα αναφέρονται οι ειδικές απαιτήσεις – προϋποθέσεις που υφίστανται σε τρίτες προς την Ε.Ε. χώρες,
οι οποίες πρέπει να πληρούνται, προκειμένου να είναι δυνατή η εισαγωγή στις χώρες αυτές των προϊόντων που εξάγονται
από την διασυνοριακή περιοχή.
Επισημαίνεται ότι για την εισαγωγή προϊόντων σε κάθε χώρα, υφίστανται ορισμένες κοινές γενικές απαιτήσεις που
προβλέπονται από το διεθνές ή και κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο. Αναφέρονται κυρίως σε
έγγραφα που πρέπει να
συμπληρωθούν ή και να επικυρωθούν στην χώρα εξαγωγής και τα οποία θα χρησιμοποιηθούν κατά την διαδικασία
εκτελωνισμού στην χώρα εισαγωγής. Τα βασικότερα αυτά έγγραφα είναι:

Εμπορικό τιμολόγιο και σε ορισμένες περιπτώσεις και προτιμολόγιο.

Κατάλογος συσκευασίας.

Πιστοποιητικό Κυκλοφορίας (EUR.1) ή άλλο αποδεικτικό έγγραφο ή εγγραφή για θέματα προτιμησιακής καταγωγής.

Πιστοποιητικό προέλευσης (Certificate of Origin), που απαιτείται ορισμένες φορές από τον εισαγωγέα για εμπορικούς
κυρίως σκοπούς και όχι για την απόδειξη της καταγωγής. Δεν είναι απαραίτητο όταν υπάρχει έγγραφο ή εγγραφή
που αποδεικνύουν την προτιμησιακή καταγωγή.

Φορτωτική ανάλογα με το μεταφορικό μέσο.
Ακόμα, στις περισσότερες χώρες υφίστανται ορισμένες γενικές απαιτήσεις για ύπαρξη ή υποβολή ορισμένων εγγράφων
που συντάσσονται ή υποβάλλονται στην χώρα εισαγωγής, όπως:

Η συνοπτική δήλωση. Είναι ένα έγγραφο που συνοψίζει όλα τα στοιχεία για την ταυτοποίηση των εισαγομένων
εμπορευμάτων.

Η τελωνειακή δήλωση εισαγωγής (Διασάφηση).

Η δήλωση της φορολογητέας αξίας.

Έγγραφα νομιμοποίησης του εισαγωγέα.
Ειδικές απαιτήσεις κατά την εισαγωγή ορισμένων προϊόντων σε τρίτες προς την Ε.Ε. χώρες.
Οι ειδικές αυτές απαιτήσεις προβλέπονται κυρίως από διεθνές και κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο αλλά και από το εθνικό
δίκαιο της συγκεκριμένης τρίτης χώρας όπου εισάγεται το προϊόν.
Όπως αναφέρεται και στο σημείο 3.6.2.10 της παρούσας μελέτης, ο εξαγωγέας της διασυνοριακής περιοχής, προκειμένου
να προετοιμασθεί για την εξαγωγή συγκεκριμένου προϊόντος σε συγκεκριμένη τρίτη χώρα, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να
γνωρίζει και τις ειδικές απαιτήσεις που υφίστανται στην τρίτη χώρα όπου θα εξαχθεί το προϊόν.
Οι κυριότερες πηγές άντλησης των πληροφοριών αυτών είναι:

Η ιστοσελίδα της Ε.Ε. http://madb.europa.eu/madb/indexPubli.htm (Market Access) /Export from EU / Procedures
and Formalities / Επιλογή χώρας και κωδικού προϊόντος (4 ή 6 ψηφία).

Η ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών
http://www.agora.mfa.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=1.
Μέσω της ιστοσελίδας αυτής ο εξαγωγέας μπορεί να οδηγηθεί στις ιστοσελίδες των Γραφείων Εμπορικών και
Οικονομικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) που λειτουργούν στις Πρεσβείες ή τα Προξενικά Γραφεία της Ελλάδας σε τρίτες
χώρες.
392
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οι ιστοσελίδες των Υπουργείων Οικονομικών ή των οικονομικών οργανισμών των τρίτων αυτών χωρών.
Ειδικές απατήσεις μπορεί να είναι:

Αιτήσεις ή ενημερώσεις των εισαγωγέων ή εξαγωγέων προς τους αρμόδιους φορείς της χώρας εισαγωγής ή
εξαγωγής.

Έγγραφα και Πιστοποιητικά, που εκδίδονται ή χορηγούνται ή θεωρούνται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας
εισαγωγής ή εξαγωγής.

Διαδικασίες, που πρέπει να τηρούνται από τους εισαγωγείς ή εξαγωγείς στις αντίστοιχες χώρες.
Παρακάτω αναφέρονται, πολύ συνοπτικά, οι ειδικές απαιτήσεις που υφίστανται σε ορισμένες τρίτες χώρες, για τα δέκα
(10) κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής. Τα στοιχεία αυτά αντλήθηκαν από την
προαναφερόμενη ιστοσελίδα της Ε.Ε. http://madb.europa.eu/madb/indexPubli.htm.
Η πλειοψηφία των ειδικών
απαιτήσεων αυτών είναι κοινές για τις περισσότερες χώρες. Για περισσότερες πληροφορίες (λεπτομέρειες, έντυπα κλπ.)
οι εξαγωγείς μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα αυτή.
8.5. Καταγραφή ειδικών απαιτήσεων ανά Δασμολογική κλάση για τις κυριότερες αγορές στόχους
(τρίτες χώρες)
Παρακάτω αναφέρονται, πολύ συνοπτικά, οι ειδικές απαιτήσεις που υφίστανται σε ορισμένες τρίτες χώρες, για τα δέκα
(10) κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της διασυνοριακής περιοχής. Τα στοιχεία αυτά αντλήθηκαν από την
προαναφερόμενη ιστοσελίδα της Ε.Ε. http://madb.europa.eu/madb/indexPubli.htm.
Η πλειοψηφία των ειδικών
απαιτήσεων αυτών είναι κοινές για τις περισσότερες χώρες. Για περισσότερες πληροφορίες (λεπτομέρειες, έντυπα κλπ.)
οι εξαγωγείς μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα αυτή.
8.5.1.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 2710
Πρόκειται για τα πετρελαιοειδή προϊόντα και διάφορα σχετικά παρασκευάσματα, όπως λεπτομερώς περιγράφονται στην
Δασμολογική Κλάση (CN4) 2710.
Κυριότερες χώρες προορισμού είναι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Κόσσοβο και το Ισραήλ,
με τον κύριο όγκο των εξαγωγών της διασυνοριακής περιοχής να προέρχεται από τις Π.Ε. Θεσσαλονίκης και Κιλκίς.
Άδεια για εισαγωγή αποβλήτων.
Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των κωδ. Σ.Ο. 2710.91 (χρησιμοποιημένα λάδια που περιέχουν PCB, PCT ή PBB) και
2710.99 (Χρησιμοποιημένα λάδια, άλλα). Η άδεια χορηγείται στον εισαγωγέα από το αρμόδιο Υπουργείο της χώρας
εισαγωγής.
Κοινοποίηση για διασυνοριακή διακίνηση επικίνδυνων αποβλήτων.
Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των κωδ. Σ.Ο. 2710.19 (μεσαία λάδια), 2710.20 (λάδια από πετρέλαιο κλπ., που
περιέχουν βιοντίζελ), 2710.91 , 2710.99 , αλλά μόνο αν πρόκειται για επικίνδυνα απόβλητα. Εκδίδεται, μετά την υποβολή
σχετικών αιτημάτων των ενδιαφερομένων στις αρμόδιες υπηρεσίες των χωρών εισαγωγής και εξαγωγής.
Γνωστοποίηση εξαγωγής για εμπορεύματα που εισάγονται στο πλαίσιο της Σύμβασης του Ρότερνταμ.
Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των κωδ. Σ.Ο. 2710.12, 2710.19 , 2710.20 , 2710.91 μόνο αν εισάγονται στο πλαίσιο
της Σύμβασης του Ρότερνταμ (εισαγωγές και εξαγωγές απαγορευμένων ή αυστηρά ελεγχόμενων χημικών προϊόντων και
εξαιρετικά επικίνδυνων φυτοφαρμάκων).
393
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Το έγγραφο αυτό εκδίδεται στην χώρα εξαγωγής, κοινοποιείται για έγκριση στην χώρα εισαγωγής και χρησιμοποιείται
κατά τον εκτελωνισμό στην χώρα εισαγωγής.
Έγγραφο μεταφοράς για διασυνοριακές μεταφορές επικίνδυνων αποβλήτων.
Απαιτείται μόνο για προϊόντα των κωδ. Σ.Ο. 2710.19 , 2710.20 , 2710.91 , 2710.99 , εάν πρόκειται επικίνδυνα απόβλητα.
Εκδίδεται στην χώρα εξαγωγής.
Έγγραφο Δεδομένων Ασφαλείας Υλικού.
Απαιτείται μόνο για προϊόντα των κωδ. Σ.Ο. 2710.12, 2710.19, 2710.20, 2710.91 αν εισάγονται στο πλαίσιο της
Σύμβασης του Ρότερνταμ. Περιέχει τις λεπτομέρειες των χημικών ουσιών ή προϊόντων σε σχέση με τους πιθανούς
κινδύνους, καθώς και οδηγίες για το χειρισμό των εμπορευμάτων. Μπορεί να απαιτείται για τον εκτελωνισμό και την
πρόσβαση στην αγορά. Συντάσσεται από τον κατασκευαστή, τον προμηθευτή ή τον εισαγωγέα στην αγγλική γλώσσα.
Απαγορευμένες Εισαγωγές.
Απαγορεύεται η εισαγωγή των προϊόντων των δασμολογικών διακρίσεων 2710.12.41, 2710.12.51, 2710.12.59,
2710.19.46, 2710.19.47, 2710.19.48, 2710.19.68, 2710.20.15, 2710.20.17, 2710.20.19, 2710.20.39, 2710.20.90.
Πρόκειται κυρίως για έτοιμα πετρελαιοειδή που είτε έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θείο είτε, προκειμένου για βενζίνες,
έχουν χαμηλό αριθμό οκτανίων. Ισχύει μόνο για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Άδεια εισαγωγής και διάθεσης πετρελαιοειδών (Απαιτείται από το Κόσσοβο).
Απαιτείται για την εισαγωγή και διάθεση όλων των έτοιμων προς χρήση πετρελαιοειδών προϊόντων (βενζίνες, πετρέλαιο,
μαζούτ, υγραέριο). Χορηγείται στον εισαγωγέα από το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας του Κοσσόβου.
8.5.2. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 3902
Πρόκειται για προϊόντα: «Πολυμερή του προπυλενίου ή άλλων ολεφινών, σε αρχικές μορφές».
Κυριότερη χώρα προορισμού η Τουρκία, από την Π.Ε. Κιλκίς.
Πιστοποιητικό ελέγχου για την εισαγωγή των προϊόντων που επηρεάζουν την υγεία και την ασφάλεια εργασίας των
εργαζομένων.
Δεν απαιτείται, εάν το προϊόν ευρίσκεται σε στερεά κατάσταση. Πιστοποιεί ότι η εισαγωγή των προϊόντων τα οποία
επηρεάζουν την υγεία των εργαζομένων και την ασφάλεια εργασίας έχει εγκριθεί. Απαιτείται για τον εκτελωνισμό. Το
πιστοποιητικό αυτό πρέπει να ζητείται από τον εισαγωγέα στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων της
Τουρκίας
Πιστοποιητικό Ανάλυσης.
Πιστοποιεί ότι οι μικροβιολογικές και φυσικές / χημικές δοκιμές έχουν διεξαχθεί από το κατάλληλο εργαστήριο στη χώρα
προέλευσης.
Απαιτείται για τον εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά.
Οι τουρκικές αρχές αποδέχονται τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από ένα κατάλληλο και διαπιστευμένο εργαστήριο της
χώρας προέλευσης, αν όλες οι απαιτούμενες πληροφορίες παρέχονται.
Το πιστοποιητικό αυτό πρέπει να παρασκευάζεται σε τουρκικά ή αγγλικά.
Φύλλο Δεδομένων Ασφαλείας Υλικού.
Δεν απαιτείται, εάν το προϊόν ευρίσκεται σε στερεά κατάσταση. Περιέχει τις λεπτομέρειες των χημικών ουσιών ή
προϊόντων σε σχέση με τους πιθανούς κινδύνους, καθώς και οδηγίες για το χειρισμό των εμπορευμάτων. Απαιτείται για
394
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
τον εκτελωνισμό. Το φύλλο δεδομένων θα πρέπει να ετοιμάζεται από τον κατασκευαστή, τον προμηθευτή ή τον
εισαγωγέα στην τουρκική. Αν συντάσσεται σε άλλη γλώσσα, μια μετάφραση από ορκωτό μεταφραστή στην τουρκική
απαιτείται.
8.5.3. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 5201
Πρόκειται για προϊόντα «Βαμβάκι μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο».
Κυριότερες χώρες προορισμού είναι η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Κίνα, ενώ το συγκεκριμένο προϊόν αποτελεί βασικό
εξαγώγιμο των Π.Ε. Θεσσαλονίκης και Σερρών.
Εγγραφή Εισαγωγέα Κλωστοϋφαντουργικών Προϊόντων.
Διενεργείται στο Υπουργείο Οικονομικών της χώρας και είναι απαραίτητη για την εισαγωγή και τον εκτελωνισμό
κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων άνω των 50 Kg μικτού βάρους.
Εγγραφή Εξαγωγέα Κλωστοϋφαντουργικών Προϊόντων.
Είναι έγγραφο που πιστοποιεί ότι ένας εξαγωγέας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών ένδυσης έχει καταχωρηθεί
σε ένα κέντρο καταγραφής
του Υπουργείου Οικονομίας (της Τουρκίας). Το έγγραφο αποτελεί προϋπόθεση για την
καταχώριση των Εισαγωγέων Κλωστοϋφαντουργικών Προϊόντων και απαιτείται για τον εκτελωνισμό.
Πιστοποιητικό συμμόρφωσης για τα γεωργικά προϊόντα.
Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα της διάκρισης Σ.Ο. 5201.00.90 (άλλο από το υδρόφιλο ή λευκασμένο βαμβάκι).
Πρόκειται ουσιαστικά για έγκριση εισαγωγής, που χορηγείται στον εισαγωγέα από το Υπουργείο Τροφίμων , Γεωργίας
και Κτηνοτροφίας της χώρας εισαγωγής.
Άδεια Εισαγωγής Φυτών.
Απαιτείται μόνο για προϊόντα της διάκρισης Σ.Ο. 5201.00.90 (άλλο από το υδρόφιλο ή λευκασμένο βαμβάκι). Χορηγείται
στον εισαγωγέα από το Υπουργείο Τροφίμων , Γεωργίας και Κτηνοτροφίας της χώρας εισαγωγής.
Πιστοποιητικό Φυτοϋγιειονομικού Ελέγχου.
Απαιτείται μόνο για την διάκριση Σ.Ο. 5201.00.90 (άλλο από το υδρόφιλο ή λευκασμένο βαμβάκι). Βεβαιώνει ότι τα
φυτά και τα φυτικά προϊόντα που πρόκειται να εισαχθούν έχουν ελεγχθεί σύμφωνα με κατάλληλες διαδικασίες, είναι
απαλλαγμένα από επιβλαβείς οργανισμούς, πρακτικά είναι απαλλαγμένα από άλλα επιβλαβή παράσιτα και θεωρούνται
σύμφωνα με τους ισχύοντες φυτοϋγειονομικούς κανονισμούς της χώρας εισαγωγής .
Απαιτείταιι για τον εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά .
Εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές για την υγεία των φυτών της χώρας προέλευσης . Οι φυτοϋγειονομικές αρχές της
χώρας εισαγωγής αποδέχονται τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από την αρμόδια αρχή του κάθε κράτους μέλους της
Ε.Ε., εάν παρέχονται όλες οι σχετικές πληροφορίες ( π.χ. σφραγίδα , ημερομηνία , όνομα και υπογραφή της αρμόδιας
αρχής της χώρας εξαγωγής ) .
8.5.4. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 0809
Πρόκειται για τα προϊόντα: «Βερίκοκα, Κεράσια, Ροδάκινα (στα οποία περιλαμβάνονται και τα burgons και nectarines),
Δαμάσκηνα και Αγριοδαμάσκηνα, νωπά».
Κυριότερες χώρες προορισμού η Ρωσία, η Μολδαβία και η Σερβία, με το συγκεκριμένο προϊόν να αποτελεί ένα από τα
σημαντικότερα της Π.Ε. Πέλλας.
395
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Άδεια Εισαγωγής.
Επιτρέπει την εισαγωγή αυτών των προϊόντων που υπόκεινται σε φυτοϋγειονομικό έλεγχο. Απαιτείται για τον
εκτελωνισμό. Χορηγείται στον εισαγωγέα από τους τοπικούς φορείς της χώρας εισαγωγής.
Δήλωση Συμμόρφωσης.
Δηλώνει ότι τα εισαγόμενα προϊόντα συμμορφώνονται με τα πρότυπα της χώρας εισαγωγής. Μπορεί να απαιτείται για
τον εκτελωνισμό. Συντάσσεται από τον αιτούντα εισαγωγέα και υποβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία της χώρας
εισαγωγής.
Πιστοποιητικό Φυτοϋγιειονομικού Ελέγχου.
Βεβαιώνει ότι τα φυτά και τα φυτικά προϊόντα που πρόκειται να εισαχθούν έχουν ελεγχθεί σύμφωνα με κατάλληλες
διαδικασίες, είναι απαλλαγμένα από επιβλαβείς οργανισμούς, πρακτικά είναι απαλλαγμένα από άλλα επιβλαβή παράσιτα
και θεωρούνται σύμφωνα με τους ισχύοντες φυτοϋγειονομικούς κανονισμούς της χώρας εισαγωγής .
Απαιτούνται για τον εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά .
Εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές για την υγεία των φυτών και φυτικών προϊόντων της χώρας προέλευσης . Οι
φυτοϋγειονομικές αρχές της χώρας εισαγωγής αποδέχονται τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από την αρμόδια αρχή του
κάθε κράτους μέλους της Ε.Ε., εάν παρέχονται όλες οι σχετικές πληροφορίες ( π.χ. σφραγίδα , ημερομηνία , όνομα και
υπογραφή της αρμόδιας αρχής της χώρας εξαγωγής ) .
Επιπλέον για την Μολδαβία.
Καταχώρηση νέων προϊόντων διατροφής.
Εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας αυτής και αποδεικνύει ότι επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία τους στην
χώρα αυτή.
Άδεια για την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.
Απαιτείται μόνο για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ή τα προϊόντα που τις περιέχουν. Απαιτείται για τον
εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά. Χορηγείται στον εισαγωγέα από τις αρμόδιες αρχές της Μολδαβίας.
Επιπλέον για την Σερβία.
Έγγραφο Επιθεώρησης Ασφάλειας των Τροφίμων.
Απαιτείται μόνο για τους κωδικούς ή διακρίσεις Σ.Ο.
0809.10 , 0.809.21 , 0.809.29 , 0809.30.10, 0809.30.90 ,
0809.40.05 , 0809.40.90
Απαιτείται κατά την άφιξη των τροφίμων και των ζωοτροφών φυτικής προέλευσης και μικτών στο τελωνείο εισόδου.
Απαιτείται για τον εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά. Χορηγείται στον εισαγωγέα από τις αρμόδιες αρχές της
Σερβίας.
8.5.5. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 0810
Πρόκειται για τα προϊόντα «Άλλοι καρποί και φρούτα νωπά».
Κυριότερες χώρες προορισμού η Ρωσία, η Σερβία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με τα
προϊόντα της συγκεκριμένης κλάσης να αποτελούν σημαντικά εξαγώγιμα της Π.Ε. Πέλλας.
Σε γενικές γραμμές υφίστανται οι ίδιες ειδικές απαιτήσεις που αναφέρονται παραπάνω στο σημείο 2.4.
396
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
TRAWBOR
Επιπλέον για την Σερβία.
Εγγραφή Εισαγωγέων φυτών και φυτικών προϊόντων.
Απαιτείται μόνο για
τα προϊόντα των κωδικών ή διακρίσεων Σ.Ο. 0810.10, 0810.20.10, 0810.20.90, 0810.30.10,
0810.30.30, 0810.30.90, 0810.40.10, 0810.40.30, 0810.40.50, 0810.40.90, 0810.50, 0810.60, 0810.70, 0810.90.20,
0810.90.75.
Πιστοποιεί ότι κομιστής του έχει εγγραφεί στο μητρώο των χονδρεμπόρων και εισαγωγέων φυτών και φυτικών
προϊόντων .
Απαιτείται για τον εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά .
Η εγγραφή γίνεται κατόπιν σχετικής αίτησης του εισαγωγέα στο Υπουργείο Γεωργίας , Δασών και Διαχείρισης Υδάτων
της Δημοκρατίας της Σερβίας.
Άδεια CITES.
Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των κωδικών ή διακρίσεων Σ.Ο. 0810.10 , 0810.20.10 , 0810.20.90 , 0810.40.30 ,
0810.90.75, εάν αυτά υπόκειται σε ελέγχους – περιορισμούς CITES.
Επιτρέπει την εισαγωγή των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών, που υπόκεινται σε CITES, στη Σερβία .
Απαιτείται για τον εκτελωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά .
Χορηγείται στο εισαγωγέα από το Τμήμα Προστασίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Ενέργειας , Ανάπτυξης και
Προστασίας του Περιβάλλοντος της Σερβίας.
8.5.6. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 2008
Πρόκειται για τα προϊόντα «Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, αλλιώς παρασκευασμένα ή διατηρημένα,
με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης, που δεν κατονομάζονται ούτε περιλαμβάνονται αλλού».
Κυριότεροι προορισμοί η Ταϊλάνδη, το Μεξικό και το Περού και ο Καναδάς. Το συγκεκριμένο προϊόν εξάγεται κυρίως από
τις Π.Ε. Πέλλας και Φλώρινας.
Για την Ταϊλάνδη.
Για την εισαγωγή στην χώρα αυτή απαιτούνται:

Εγγραφή του τύπου τροφίμων.

Άδεια εισαγωγής τροφίμων.

Άδεια εισαγωγής βιομηχανικών προϊόντων, μόνο για τον κωδικό Σ.Ο. 2008.20 (ανανάς σε κονσέρβες).

Δήλωση εγγραφής τροφίμων. Απαιτείται μόνον όταν η τυποποιημένη τροφή πρέπει να φέρει μία τυποποιημένη
ετικέτα.

Ταξινόμηση προϊόντων για την υγεία – τρόφιμα.

Πιστοποιητικό Ανάλυσης

Πιστοποιητικό ελεύθερης πώλησης στην χώρα προέλευσης.

Πιστοποιητικό Ορθής Βιομηχανικής Πρακτικής. Πιστοποιεί ότι ο χώρος παρασκευής και οι μέθοδοι παρασκευής
συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της Ορθής Βιομηχανικής Πρακτικής.
Τα τελευταία τρία έγγραφα εκδίδονται στην χώρα προέλευσης. Τα υπόλοιπα από τις αρμόδιες αρχές της Ταϊλάνδης.
397
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Για το Μεξικό.
Δεν υπάρχουν καταχωρημένες ειδικές απαιτήσεις.
Για το Περού.
Τα παρακάτω έγγραφα απαιτούνται μόνο για τους κωδικούς ή διακρίσεις Σ.Ο. 2008.11.10, 2008.11.90, 2008.19.10,
2008.19.20, 2008.19.90, 2008.20.10, 2008.20.90, 2008.30, 2008.40, 2008.50, 2008.60.10, 2008.60.90, 2008.70.20,
2008.70.90, 2008.80, 2008.91, 2008.93, 2008.97, 2008.99.20, 2008.99.30, 2008.99.90

Υγειονομική Εγγραφή Τροφίμων και Ποτών. Διενεργείται στις αρμόδιες αρχές του Περού.

Πιστοποιητικό Ανάλυσης. Εκδίδεται στην χώρα προέλευσης.

Πιστοποιητικό ελεύθερης πώλησης στην χώρα προέλευσης. Εκδίδεται στην χώρα προέλευσης.
Για τον Καναδά.

Δήλωση κατά την εισαγωγή ορισμένων γεωργικών βασικών προϊόντων. Περιέχει τις λεπτομέρειες μιας αποστολής
που αποτελείται από ορισμένα γεωργικά προϊόντα.

Αίτηση για έγκριση τελωνειακής απελευθέρωσης.

Σύστημα αξιολόγησης πριν την άφιξη.
Όλα τα ανωτέρω έγγραφα / διαδικασίες εκδίδονται / διεκπεραιώνονται στον Καναδά.
8.5.7. Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 8428
Πρόκειται για τα προϊόντα: «Άλλες μηχανές και συσκευές για την ανύψωση, τη φόρτωση, εκφόρτωση ή τη μετακίνηση
(π.χ. ανελκυστήρες, μηχανικές σκάλες, εναέριοι σιδηρόδρομοι)».
Κυριότεροι προορισμοί Ρωσία και Αυστραλία, κυρίως από την Π.Ε. Κιλκίς.
Για τη Ρωσία.

Για τα είδη της διάκρισης Σ.Ο. 8428.90.90 (άλλες μηχανές και συσκευές – άλλα), αν χαρακτηρίζονται ως διπλής
χρήσης, απαιτούνται:
o
Άδεια για την εισαγωγή αγαθών διπλής χρήσης. Εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές της Ρωσίας.
o
Επαλήθευση παράδοσης για τα είδη διπλής χρήσης. Πιστοποιεί ότι τα αγαθά διπλής χρήσης έχουν πράγματι
εισαχθεί στη Ρωσία. Μπορεί να απαιτείται από τις κρατικές αρχές της χώρας εξαγωγής.
o
Πιστοποιητικό Τελικού Χρήστη για τα είδη διπλής χρήσης. Πιστοποιεί ότι τα προϊόντα διπλής χρήσης έχουν
πράγματι παραδοθεί στον τελικό χρήστη. Μπορεί να απαιτείται από τις κρατικές αρχές της χώρας εξαγωγής.
o
Πιστοποιητικό εισαγωγής για τα είδη διπλής χρήσης. Πιστοποιεί ότι η πραγματική εισαγωγή των αγαθών διπλής
χρήσης έχει επιτραπεί από τις ρωσικές αρχές. Εκδίδεται από την αρμόδια αρχή της Ρωσίας.

Πιστοποιητικό συμμόρφωσης. Μπορεί να εκδοθεί από τον εισαγωγέα, εξαγωγέα ή τον κατασκευαστή.

Πιστοποιητικό Πυρασφάλειας. Απαιτείται μόνο για προϊόντα της διάκρισης Σ.Ο. 8428.90.90. Μπορεί να εκδοθεί από
τον εισαγωγέα, τον εξαγωγέα ή τον κατασκευαστή.
398
TRAWBOR

Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Δήλωση Συμμόρφωσης. Ισχύει μόνο για την επεξεργασία του πετρελαίου , τις μεταφορές ή τον σιδηροδρομικό
εξοπλισμό. Εκδίδεται από την αρμόδια αρχή της Ρωσίας.
Για την Αυστραλία.

Άδεια εισαγωγής για γεωργικά προϊόντα. Ισχύει μόνο όταν πρόκειται για εισαγωγή μεταχειρισμένων μηχανημάτων
της Δ.Κλ. 8428. Μεταχειρισμένα μηχανήματα που πρόκειται να εισαχθούν θα πρέπει να παρουσιάζονται σε καθαρή
κατάσταση . Σε αντίθετη περίπτωση, ο εισαγωγέας μπορεί να επιβαρύνεται με επιπλέον κόστος καθαρισμού και
επιβαρύνσεις επιθεώρησης καραντίνας ή το μηχάνημα ενδέχεται να αποκλειστεί για εισαγωγή στην Αυστραλία.
Εκδίδεται από την αρμόδια αρχή της Αυστραλίας.

Δήλωση κατασκευαστή. Για τα χρησιμοποιημένα μηχανήματα της Δ. Κλ. 8428, που υπόκεινται σε καραντίνα, είναι
υποχρεωτική η υποβολή δήλωσης του κατασκευαστή που επιβεβαιώνει ότι τα εν λόγω προϊόντα είναι σύμφωνα με
τα αυστραλιανά πρότυπα.
8.5.8.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 7601
Πρόκειται για τα προϊόντα «Αργίλιο σε ακατέργαστη μορφή».
Κυριότεροι προορισμοί η Σερβία, η Αλβανία και η Βοσνία – Ερζεγοβίνη, με το προϊόν αυτό να είναι ιδιαίτερα σημαντικό
για τις εξαγωγές της Π.Ε. Κιλκίς.
Για την Σερβία.

Καταχώρηση των εμπόρων όπλων, στρατιωτικού εξοπλισμού και αγαθών διπλής χρήσης. Απαιτείται μόνο για τα
προϊόντα της διάκρισης Σ.Ο. 7601.20.20 και 7601.20.80. Διενεργείται στην αρμόδια αρχή της Σερβίας.

Άδεια για την εισαγωγή αγαθών διπλής χρήσης. Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. 7601.20.20
και 7601.20.80. Χορηγείται από την αρμόδια αρχή της Σερβίας.

Άδεια για εισαγωγή ελεγχομένων αγαθών. Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. 7601.20.20 και
7601.20.80. Χορηγείται από την αρμόδια αρχή της Σερβίας.

Δήλωση του Τελικού Χρήστη. Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. 7601.20.20 και 7601.20.80.
Βεβαιώνει ότι ο τελικός χρήστης έχει την υποχρέωση να εισαγάγει όπλα, πυρομαχικά ή εκρηκτικά, στην τιμή και
την ποσότητα που αναφέρεται. Επιπλέον βεβαιώνει ότι ο τελικός χρήστης θα χρησιμοποιεί τα εν λόγω αγαθά μόνο
για το σκοπό που αναφέρεται και όχι για άλλους σκοπούς. Μπορεί να απαιτείται για την έγκριση εξαγωγής. Η δήλωση
αυτή πρέπει να υποβάλλεται από τον εισαγωγέα ή τον προμηθευτή στην αρμόδια αρχή της Σερβίας..
Για την Αλβανία.
Παρόμοια περίπου, όπως παραπάνω για την Σερβία.
Για την Βοσνία – Ερζεγοβίνη.
Δεν υπάρχουν καταχωρημένες ειδικές απαιτήσεις.
399
TRAWBOR
Π.3.1.1. ΜΕΛΕΤΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
8.5.9.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 7604
Πρόκειται για τα προϊόντα: «Ράβδοι και είδη καθορισμένης μορφής από αργίλιο»
Κυριότεροι προορισμοί η Τουρκία, η Σερβία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Όπως και τα
προϊόντα της κλάσης 7601, έτσι και της 7604 αποτελούν από τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Π.Ε. Κιλκίς.
Τουρκία.
Δεν υπάρχουν καταχωρημένες ειδικές απαιτήσεις.
Σερβία.
Υφίστανται οι ίδιες ειδικές απαιτήσεις που αναφέρονται παραπάνω για την ίδια χώρα και για την Δ. Κλ. (CN4) 7601 και
μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. 7604.29.10 και 7604.29.90.
Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Άδεια εισαγωγής αγαθών διπλής χρήσης. Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. 7604.29.10 και
7604.29.90 και εκδίδεται από την αρμόδια αρχή της χώρας αυτής.
8.5.10.Προϊόντα Δασμολογικής Κλάσης (CN4) 0811
Πρόκειται για τα προϊόντα: «Καρποί και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα, έστω
και με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών».
Κυριότεροι προορισμοί οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και η Ρωσία, κυρίως από την Π.Ε. Πέλλας.
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Εγγραφή διευκόλυνσης για τρόφιμα. Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. ή των κωδικών Taric
0811.10.00.20, 0811.10.00.50, 0811.10.00.60, 0811.10.00.70, 0811.20.20.25, 0811.20.20.35, 0811.20.20.40,
0811.20.40.30, 0811.20.40.90, 0811.90.10, 0811.90.20.24, 0811.90.20.28, 0811.90.22, 0811.90.25, 0811.90.30,
0811.90.35, 0811.90.40, 0811.90.50, 0811.90.52, 0811.90.55, 0811.90.80.40, 0811.90.80.60, 0811.90.80.80.
Πιστοποιεί ότι μια εγκατάσταση που ασχολείται με την παραγωγή, τη μεταποίηση, τη συσκευασία ή την αποθήκευση
τροφίμων για ανθρώπινη ή ζωική κατανάλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει καταχωρηθεί στην Υπηρεσία Τροφίμων
και Φαρμάκων των ΗΠΑ.

Άδεια Εισαγωγής άδεια για φυτά και φυτικά προϊόντα. Χορηγείται από την αρμόδια υπηρεσία των ΗΠΑ.

Προενημέρωση για την εισαγωγή τροφίμων. Απαιτείται μόνο για τα προϊόντα των διακρίσεων Σ.Ο. ή των κωδικών
Taric 0811.10.00.20, 0811.10.00.50, 0811.10.00.60, 0811.10.00.70, 0811.20.20.25, 0811.20.20.35, 0811.20.20.40,
0811.20.40.30, 0811.20.40.90, 0811.90.10, 0811.90.20.24, 0811.90.20.28, 0811.90.22

GR - Trawbor

ενημερωτικο δελτιο

και τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδας και Σλοβενίας

ΕΞΥΠΝΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Γενική Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων για το Erasmus+

ΜΑΙΟΣ 2014

Πεπραγμένα 2011 - 2012

εργο: ερευνα στις επιχειρησεις για την προβλεψη των μεταβολων στα

™¯€‰ÈÔ 1

ENSCO SA

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Σύνθεση Διοικητικού Συμβουλίου

EDRATEC ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε.

Αρχείο .pdf [ 221 KB ]

ελληνικό κείμενο - Economist Conferences

ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα (Ε.Α.Π.) 2012

Τεύχος προκήρυξης

Χαιρετισμός του Υπουργού Ενέργειας κ. Γιώργου Λακκοτρύπη στο

Νέες διαδικασίες κατά την είσοδο και έξοδο των εμπορευμάτων, προς

κατεβάστε το σχέδιο Νόμου

Νεοκλής Συλικιώτης - Economist Conferences