ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Τίτλος έργου: Διαχείριση της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της Άνδρου με σκοπό την επίτευξη ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης 4 ειδών πτηνών προτεραιότητας. Στόχοι του προγράμματος: Το παρόν έργο στοχεύει στην εφαρμογή μέτρων διατήρησης για την άμεση προστασία 4 ειδών πτηνών προτεραιότητας στην ΖΕΠ της Άνδρου. Ο γενικός στόχος είναι να προταθεί, να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει δοκιμαστικά σε επιχειρησιακή κλίμακα, ένα καλά δομημένο, αποτελεσματικό, κοινωνικά αποδεκτό και οικονομικά βιώσιμο Σύστημα Διαχείρισης της ΖΕΠ. Το Σύστημα αυτό πρέπει να είναι ικανό να συντονίζει τις δραστηριότητες των αρμόδιων αρχών στο χώρο της ΖΕΠ και να υλοποιήσει τα βασικά μέτρα διαχείρισης, δηλαδή τα μέτρα που θεωρούνται απολύτως αναγκαία για την επίτευξη της ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των ειδών προτεραιότητας στην ΖΕΠ. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα, διάρκειας 48 μηνών έχει ως πρωταρχικό στόχο να παράγει βασικά εργαλεία διαχείρισης και υποδομής της ΖΕΠ, με πρώτο από αυτά το Σχέδιο Διαχείρισης της ΖΕΠ που θα προδιαγράψει το καθεστώς διαχείρισής της και τα αναγκαία διαχειριστικά μέτρα που πρέπει να υλοποιηθούν σε ορίζοντα πενταετίας. Με βάση το Σχέδιο Διαχείρισης θα εφαρμοστούν στοχευμένες δράσεις για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση της ΖΕΠ της Άνδρου, και την άμεση προστασία του Μαυροπετρίτη (Falco eleonorae *), του σπιζαετού (Hieraaetus fasciatus *), του αιγαιόγλαρου (Larus audouinii *) και του Θαλασσοκόρακα (Phalacrocorax aristotelis desmarestii *). Τα αποτελέσματα αυτών των δράσεων αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των 4 ειδών προτεραιότητας στη ΖΕΠ της Άνδρου. Οι δράσεις που θα εφαρμοστούν θα επικεντρωθούν στις πλέον άμεσες απειλές που αντιμετωπίζουν τα είδη προτεραιότητας στα ενδιαιτήματα αναπαραγωγής και τροφοληψίας τους. Οι δράσεις που προβλέπονται είναι σύμφωνες με τις κατευθυντήριες γραμμές και προτεραιότητες που καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Birdlife International, στα Διεθνή Σχέδια Δράσης Ειδών για τα 4 είδη‐στόχους. Μια εκτεταμένη εκστρατεία ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού και των εμπλεκόμενων φορέων προβλέπεται να ακολουθήσει τις δράσεις διαχείρισης, για τη διάδοση της προσέγγισης του έργου και των αποτελεσμάτων στην τοπική κοινωνία, τους επισκέπτες και το ευρύ κοινό. Περιοχή του έργου είναι η πρόσφατα συσταθείσα ΖΕΠ, "Άνδρος: Κεντρικό και νότιο τμήμα, γύρω νησίδες και παράκτια Θαλάσσια Ζώνη», που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR4220028, η οποία περιλαμβάνει χερσαίους και παράκτιους οικοτόπους καθώς και παράκτιες θαλάσσιες περιοχές της Άνδρου και των γύρω νησίδων. Η ΖΕΠ φιλοξενεί 182 αναπαραγωγικά ζευγάρια μαυροπετρίτη, 2‐3 ζευγάρια σπιζαετού, πάνω από 60 ζευγάρια θαλασσοκόρακα και 25‐30 ζευγάρια αιγαιόγλαρου. Οι στοχευμένες δράσεις διατήρησης για τη βελτίωση των ενδιατημάτων αναπαραγωγής και τροφοληψίας των ειδών αυτών που θα υλοποιηθούν από το πρόγραμμα, σε συνδυασμό με το Σχέδιο Διαχείρισης της ΖΕΠ, θα δημιουργήσουν άμεσα και έμμεσα καθώς και μακροπρόθεσμα οφέλη στους τοπικούς [1] πληθυσμών των ειδών‐στόχων. Παράλληλα, η ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς και η εκστρατεία επικοινωνίας θα έχουν θετική επίδραση στο σύνολο του πληθυσμού τους και στους βιοτόπους τους στην περιοχή του έργου. Το έργο θα υλοποιηθεί από το Δήμο Άνδρου, σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και την εταιρεία συμβούλων περιβαλλοντικού σχεδιασμού NCC.ΕΠΕ. Το έργο αποτελεί το προϊόν τριετούς προσπάθειας και σχεδιασμού για τη διατήρηση του τόπου. Στα προηγούμενα 2 έτη, η πρόταση υποβλήθηκε στην Επιτροπή και κρίθηκε ως μη επιλέξιμη για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Life, λόγω του ότι ο τόπος δεν είχε ακόμη θεσμοθετηθεί ως ΖΕΠ. Tο εμπόδιο αυτό ξεπεράστηκε στις αρχές του 2010, με την επίσημη θεσμοθέτηση της ΖΕΠ της Άνδρου. Υπάρχει μεγάλη τοπική υποστήριξη του έργου και υψηλές προσδοκίες για την υλοποίηση των προβλεπόμενων δράσεων διατήρησης των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους. Οι συμπράττοντες φορείς διαθέτουν ιδιαίτερα σημαντική εμπειρία και τεχνογνωσία που θα χρησιμοποιηθεί για την υλοποίηση των δράσεων διατήρησης και προστασίας των ειδών στόχων του προγράμματος Life. Αυτή η εμπειρία θα χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπίσει τα ακόλουθα προβλήματα διατήρησης: 1. Την μέχρι σήμερα έλλειψη σχεδιασμού για τη διαχείριση της ΖΕΠ, καθώς και μιας ενιαίας προσέγγισης σε ότι αφορά τη διατήρηση ης περιοχής 2. Τη θηρευτική πίεση ειδών εισβολέων όπως ο μαύρος αρουραίος (Rattus rattus) στα αυγά και τους νεοσσούς των ειδών στόχων στις θέσεις αναπαραγωγής τους στις νησίδες της ΖΕΠ. 3. Την πίεση που ασκεί στους τοπικούς πληθυσμούς του αιγαιόγλαρου και του θαλασσοκόρακα, ο Ασημόγλαρος (Larus michahellis), ανθρωπόφιλο είδος που έχει αυξηθεί σημαντικά στην χώρα μας αλλά και στην περιοχή της Άνδρου, τρεφόμενο κυρίως σε ανοικτούς σκουπιδότοπους. Η πίεση αυτή ασκείται τόσο μέσω της θήρευσης των αυγών και νεοσσών των προστατευόμενων ειδών, όσο και εξαιτίας του ανταγωνισμού τους με τον ασημόγλαρο για τροφικούς πόρους. 4. Την έλλειψη επαρκών και κατάλληλων βιοτόπων φωλιάσματος για τα είδη που αναπαράγονται στις νησίδες. 5. Τη μείωση και εγκατάλειψη των παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών σε περιθωριακές εκτάσεις και αναβαθμίδες, καθώς και την υποβάθμιση των παράκτιων υγροτόπων της Άνδρου, απειλές που προκαλούν μείωση στη διαθεσιμότητα των εντόμων και την γενικότερη υποβάθμιση του βιοτόπου τροφοληψίας του μαυροπετρίτη. 6. Την έλλειψη προστασίας και διαχείρισης των περιοχών αναπαραγωγής και τροφοληψίας του σπιζαετού, πρόβλημα που επιτείνεται από τη μειωμένη διαθεσιμότητα των βασικών θηράματων του, της πέρδικας και των περιστεριών. 7. Τη κλιματική αλλαγή που απειλεί τη διαθεσιμότητα τροφής και την ποιότητα των ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του μαυροπετρίτη και του σπιζαετού. 8. Την υποβάθμιση της κύριων περιοχών τροφοληψίας των θαλασσοπουλιών, λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως η παράνομη αλιεία και η ανεξέλεγκτη αγκυροβόληση σκαφών, που οδηγούν σε καταστροφή των λιβαδιών Ποσιδωνίας, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ποικιλία και αφθονία των θηραμάτων των θαλασσοπουλιών. 9. Η έλλειψη ενημέρωσης ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τις απειλές και τη διατήρηση των ειδών στόχων και των βιοτόπων τους καθώς για τη σημασία του [2] δικτύου Natura 2000, έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη δημόσιας υποστήριξης και συμμετοχής στις δράσεις διατήρηση τους. Οι απειλές και τα προβλήματα που περιγράφηκαν ανωτέρω, θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε μια σειρά δράσεων που υλοποιούνται από την συνεργασία των εταίρων στα πλαίσια του προγράμματος. Οι δράσεις και τα μέσα που προβλέπονται στο έργο 9 Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείρισης της ΖΕΠ, επιχειρησιακού σχεδίου δράσης και τεχνικών μελετών για τις προβλεπόμενες διαχειριστικές δράσεις διατήρησης. Περιλαμβάνονται τα σχέδια δράσης των ειδών στόχων, σχέδια παρακολούθησης, σχέδια επιτήρησης ‐ φύλαξης και σχέδια διάχυσης αποτελεσμάτων, χαρτογράφηση ευαισθησίας, δημιουργία επιθυμητών τιμών αναφοράς για τους πληθυσμούς των 4 ειδών στόχων στην ΖΕΠ, προκειμένου να επιτευχθεί ικανοποιητική κατάσταση διατήρησής τους. 9 Παραγωγή μελέτης σκοπιμότητας για τη διαχείριση της ΖΕΠ, που θα προσδιορίσει τις βασικές παραμέτρους για τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα του προτεινόμενου σχεδίου διαχείρισης της ΖΕΠ, και να προτείνει ρεαλιστικά σενάρια εξεύρεσης των απαραίτητων ανθρώπινων και οικονομικών πόρων για την υλοποίηση του Σχεδίου Διαχείρισης. 9 Διαχείριση των ενδιαιτημάτων αναπαραγωγής για τα είδη πτηνών που φωλιάζουν σε νησίδες, καθώς επίσης και εξάλειψη αρουραίων σε επιλεγμένες αποικίες του Μαυροπετρίτη, του Αιγαιόγλαρου και του θαλασσοκόρακα, καθώς και έλεγχο του τοπικού πληθυσμού του Ασημόγλαρου για τον μετριασμό της θήρευσης των αυγών / νεοσσών και τον ανταγωνισμό για τροφή, ώστε να αυξηθεί η αναπαραγωγική επιτυχία των ειδών στόχων. 9 Τοποθέτηση συστάδων αυτοφυούς θαμνώδους βλάστησης και δημιουργία τεχνητών φωλιών για τα είδη πουλιών που αναπαράγονται στις νησίδες, για να αυξηθεί η φέρουσα ικανότητα του συγκεκριμένου βιοτόπου και να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε αυτόν. 9 Εντοπισμός, διαχείριση και προστασία των κύριων ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα και εγκατάσταση σημαδούρων αγκυροβόλησης σκαφών που δεν βλάπτουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας. 9 Αναγνώριση των σημαντικών χερσαίων περιοχών αναζήτησης τροφής του μαυροπετρίτη, αναζωογόνηση των γεωργικών πρακτικών σε εγκαταλειμμένους αγρούς που θα νοικιαστούν από τον Δήμο Άνδρου στο πλαίσιο του προγράμματος, για την αύξηση της αφθονίας των εντόμων, δημιουργία μικρών υδατοσυλλογών και περιορισμένης κλίμακας παρεμβάσεις προστασίας‐ αποκατάστασης των παράκτιων υγροτόπων, για την αύξηση της διαθεσιμότητας νερού και της ποιότητας των ενδιαιτημάτων των εντόμων που αποτελούν τροφή του Μαυροπετρίτη. 9 Διαχείριση των πληθυσμών της νησιωτικής πέρδικας (Alectoris chukar) και των περιστεριών (Columba spp.) μέσω της καλλιέργειας εγκαταλειμμένων αγρών, παρεμβάσεων βελτίωσης του βιοτόπου τους και αναζωογόνησης των παραδοσιακών περιστερώνων για την αύξηση της διαθεσιμότητας της τροφής του σπιζαετού. 9 Εγκατάσταση και πιλοτική λειτουργία στο πλαίσιο του προγράμματος της Επιτροπής Διαχείρισης ΖΕΠ, η οποία θα αποτελείται από εκπροσώπους του Δήμου [3] 9
9
9
9
9
Άνδρου και τοπικών φορέων και υπηρεσιών και θα υποστηρίζεται σε θέματα λειτουργίας από το πρόγραμμα. Πιλοτική διετής λειτουργία του προγράμματος επιτήρησης‐φύλαξης της ΖΕΠ, με τεχνικά μέσα (εξοπλισμένο πολυεστερικό σκάφος και αυτοκίνητο 4x4) και προσωπικό του προγράμματος. Υλοποίηση μιας εκτεταμένης και καλά εστιασμένης εκστρατείας ευαισθητοποίησης του κοινού, με βάση σχέδιο επικοινωνίας που θα εστιάζεται σε διάφορες κοινωνικές ομάδες στόχους, για τη διατήρηση των ειδών προτεραιότητας καθώς και για την προώθηση του δικτύου Natura 2000 και των προστατευόμενων περιοχών της Άνδρου. Η εκστρατεία θα περιλαμβάνει δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ειδικές εκδόσεις, ντοκιμαντέρ, μόνιμο χώρο ενημέρωσης, συναντήσεις των ενδιαφερομένων, προώθηση του προγράμματος σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, συναντήσεις σε διεθνές, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ενημερωτικές τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων, και εκτεταμένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο διαδίκτυο. Οργάνωση συναντήσεων εργασίας και συνεδρίου που αφορούν συγκεκριμένες δράσεις διατήρησης και διαχείρισης της ΖΕΠ. Η συνολική λειτουργία του έργου θα διευκολυνθεί με την προσεκτική και αυστηρή διαχείριση του έργου, και την τακτική λειτουργία της Ομάδας Διοίκησης Έργου που θα συσταθεί από τον Δήμο Άνδρου και τους εταίρους του έργου, για τον συντονισμό και την παρακολούθηση των δράσεων του προγράμματος. Πρόγραμμα επιστημονικής παρακολούθησης που θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων στους πληθυσμούς και τα ενδιαιτήματα των ειδών στόχων και θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των δράσεων του έργου. Αναμενόμενα αποτελέσματα: 9 Καλά δομημένη και αποτελεσματική διαχείριση του έργου για να εξασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία και εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης. 9 Παραγωγή του Σχεδίου Διαχείρισης ΖΕΠ, σχεδίων δράσης για τα 4 είδη στόχους, σχεδίου παρακολούθησης, σχεδίου επιτήρησης ‐ φύλαξης, σχεδίου επικοινωνίας, καθώς και γεωγραφικής βάσης δεδομένων με πληροφορίες για τα 4 είδη, τους βιοτόπους τους και τη ΖΕΠ, συμβατής με τα συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών. 9 Ίδρυση και πιλοτική λειτουργία της Επιτροπής Διαχείρισης της ΖΕΠ και του προγράμματος επιτήρησης ‐ φύλαξης. 9 Ολοκληρωτική εξάλειψη των ειδών εισβολέων (αρουραίων), από τουλάχιστον 5 αποικίες του Μαυροπετρίτη, του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα. 9 Έλεγχος του πληθυσμού του ασημόγλαρου σε τουλάχιστον 3 αποικίες του σε νησίδες γύρω από την Άνδρο που επηρεάζουν τον Αιγαιόγλαρο. 9 Κατασκευή τουλάχιστον 200 τεχνητών φωλιών και φύτευση 100 ενδημικών θάμνων για την βελτίωση της διαθεσιμότητας περιοχών φωλιάσματος του Μαυροπετρίτη και του Θαλασσοκόρακα. 9 Αναζωογόνηση των καλλιεργειών σε τουλάχιστον 10 εκτάρια (ha), σε χώρους με αναβαθμίδες και εγκαταλειμμένες καλλιέργειες, που θα νοικιαστούν από τον Δήμο Άνδρου, καλλιέργεια παραδοσιακών τοπικών ποικιλιών και ανακαίνιση‐
εγκατάσταση 3 περιστερώνων για την αύξηση της διαθεσιμότητας της τροφής του μαυροπετρίτη και του σπιζαετού. 9 Δημιουργία τοπικού κέντρου πρώτων βοηθειών για την άγρια ζωή, σε συνεργασία με την περιβαλλοντική οργάνωση ΑΝΙΜΑ. [4] 9 Δημιουργία 15 μικρών υδατοσυλλογών για την άγρια ζωή, και παρεμβάσεις αποκατάστασης ‐διαχείρισης 5 εκταρίων παράκτιων υγροτόπων για να αυξηθεί η αφθονία της τροφής των δύο αρπακτικών ειδών πτηνών. 9 Εγκατάσταση και προώθηση της χρήσης σημαδούρων αγκυροβόλησης που δεν βλάπτουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας και οριοθέτηση των περιοχών εποχιακής ρύθμισης της αλιείας. 9 Συνολική βελτίωση της ευαισθητοποίησης του κοινού μεταξύ των κατοίκων, των επισκεπτών και των διαφόρων ομάδων ενδιαφέροντος και φορέων για τη διατήρηση των 4 ειδών πτηνών στην περιοχή της ΖΕΠ Άνδρου. [5] ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΡΑΣΗ Α.1: Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείρισης της ΖΕΠ ΔΡΑΣΗ Α.2: Εκπόνηση τεχνικών μελετών για τις διαχειριστικές δράσεις του έργου ΔΡΑΣΗ Α.3: Εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για τη Διαχείριση της ΖΕΠ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ/ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΓΗΣ ΔΡΑΣΗ B.1: Μίσθωση γεωργικών εκτάσεων ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΡΑΣΗ C.1: Διαχείριση οικοτόπων φωλιάσματος στις νησίδες: δράσεις για την εξάλειψη αρουραίων από αποικίες ΔΡΑΣΗ C.2: Διαχείριση οικοτόπων φωλιάσματος στις νησίδες: έλεγχος του πληθυσμού ασημόγλαρου σε επιλεγμένες νησίδες ΔΡΑΣΗ C.3: Διαχείριση οικοτόπων φωλιάσματος στις νησίδες: Βελτίωση της διαθεσιμότητας των θέσεων φωλιάσματος ΔΡΑΣΗ C.4: Διαχείριση ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του Μαυροπετρίτη ( Falco eleonorae) και του Σπιζαετού (Hieraatus fasciatus): Καλλιέργεια εγκαταλειμμένων αναβαθμίδων και δράσεις για αύξηση των πληθυσμών πέρδικας και περιστεριών ΔΡΑΣΗ C.5: Διαχείριση ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του Μαυροπετρίτη: Αποκατάσταση παράκτιων υγροτόπων της Άνδρου ΔΡΑΣΗ C.6: Διαχείριση ενδιαιτημάτων τροφοληψίας των θαλασσοπουλιών: Πιλοτική εγκατάσταση σημαδούρων αγκυροβόλησης που δεν βλάπτουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας σε σημαντικές για τα θαλασσοπούλια περιοχές τροφοληψίας. ΔΡΑΣΗ C.7: Εκπόνηση διαχειριστικών δράσεων από την εθελοντική Τοπική Ομάδα Διατήρησης ΔΡΑΣΗ C.8: Σύσταση και Λειτουργία του Διαχειριστικού Σχήματος για τη ΖΕΠ ΔΡΑΣΗ C.9: Έναρξη λειτουργίας του συστήματος εποπτείας και περιπολίας της ΖΕΠ [6] ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΡΑΣΗ D.1: Παραγωγή φυλλαδίων και λευκώματος ΔΡΑΣΗ D.2: Παραγωγή ντοκιμαντέρ για το πρόγραμμα ΔΡΑΣΗ D.3: Παραγωγή Ιστοσελίδας του προγράμματος ΔΡΑΣΗ D.4: Λειτουργία χώρου ενημέρωσης ‐εκθεσιακού χώρου για το πρόγραμμα, στο Κόρθι ΔΡΑΣΗ D.5: Παραγωγή υλικού και υλοποίηση εκστρατείας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ΔΡΑΣΗ D.6: Συναντήσεις φορέων για την προώθηση του προγράμματος ΔΡΑΣΗ D.7: Προώθηση του προγράμματος στα ΜΜΕ και Δελτία Τύπου ΔΡΑΣΗ D.8: Τελική Διάσκεψη του προγράμματος LIFE+ Φύση ΔΡΑΣΗ D.9: Παραγωγή και τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων για την προώθηση του προγράμματος ΔΡΑΣΗ D.10: Εκπόνηση εκλαϊκευμένης αναφοράς για το πρόγραμμα ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΡΑΣΗ E.1: Συνολική Διαχείριση/Συντονισμός του Προγράμματος ΔΡΑΣΗ E.2: Παρακολούθηση της προόδου του προγράμματος ΔΡΑΣΗ E.3: Δικτύωση ΔΡΑΣΗ E.4: Σχεδιασμός για μετά το πρόγραμμα LIFE / Το «Μετά το πρόγραμμα ‐ Σχέδιο Διατήρησης» [7] Α. Προπαρασκευαστικές Δράσεις
Δράση Α.1: Εκπόνηση του Σχεδίου Διαχείρισης της ΖΕΠ Περιγραφή: Η δράση αυτή είναι το σημείο εκκίνησης για μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική διαχείριση της ΖΕΠ. Θα παράσχει τα έγγραφα σχεδιασμού για την ανάλυση της πληθυσμιακής κατάστασης των ειδών, τη διασπορά τους, τις απαιτήσεις των ενδιαιτημάτων και την κατάσταση διατήρησης για τα είδη προτεραιότητας και θα παρέχει λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές των κατάλληλων ενεργειών διαχείρισης για την επίτευξη ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης τους. Στο Σχέδιο Διαχείρισης θα ενσωματωθούν τοπικά Σχέδια Δράσης για κάθε είδος προτεραιότητας, το Σχέδιο Επικοινωνίας του προγράμματος για να προσεγγίσει τους ενδιαφερόμενους που εμπλέκονται στη διαχείριση της ΖΕΠ, το Σχέδιο Παρακολούθησης της ΖΕΠ, το Σχέδιο Επιτήρησης – φύλαξης της ΖΕΠ και μια πρόταση για την οργάνωση και λειτουργία του Συστήματος Διαχείρισης της ΖΕΠ που θα αναλάβει τον συντονισμό και τη διαχείριση των δραστηριοτήτων εντός του χώρου της ΖΕΠ. Επίσης, μια γεωγραφική βάση δεδομένων, που θα συμπεριλαμβάνει τα πρωτόκολλα παρακολούθησης της ΖΕΠ, τους χάρτες κατανομής και τα κρίσιμα ενδιαιτήματα για κάθε είδος προτεραιότητας καθώς και άλλες χωρικές πληροφορίες που σχετίζονται με τη διαχείριση της ΖΕΠ, θα εκπονηθούν και θα παραδοθούν στα πλαίσια της παρούσας δράσης. Η εκπόνηση του Διαχειριστικού Σχεδίου θα περιλαμβάνει 2 φάσεις, η πρώτη διάρκειας 12 μηνών και η δεύτερη τους ακόλουθους 6 μήνες. Η πρώτη φάση θα περιλαμβάνει την τεχνική προετοιμασία των εγγράφων σχεδιασμού και θα περιλαμβάνει επίσης επί τόπου έρευνες, για να καλυφθούν τα υφιστάμενα κενά γνώσεων, για τους πρώτους 12 μήνες. Η δεύτερη φάση θα περιλαμβάνει μια εκτενή διαδικασία διαβουλεύσεων, με τις δημόσιες αρχές και τους τοπικούς παράγοντες, για την παραγωγή κοινώς αποδεκτών και ρεαλιστικών σχεδιασμών. Οι άλλες 2 προπαρασκευαστικές δράσεις του έργου (Δράσεις Α2 και Α3) πρόκειται να εφαρμοστούν παράλληλα και σε στενή σχέση με την παρούσα δράση. Το σύνολο των διαχειριστικών δράσεων του έργου, καθώς και οι δράσεις προώθησης σχετίζονται με την παρούσα δράση Α1, όσον αφορά το λειτουργικό και διαχειριστικό πλαίσιο της ΖΕΠ. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Επιστημονικό Συντονιστή του έργου (7 ανθρωπο‐μήνες [PM]) σε συνεργασία με τον Συντονιστή Έργου (4 PM), το Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας (2 PM), τον ειδικο Ορνιθολόγο του προγράμματος (1 PM), τον υπέυθυνο διαχείρισης δεδομένων (6 PM),τους ερευνητές πεδίου της Ελληνικής Ορνιθολογικής (1,5 PM), τον Φροντιστή Πεδίου (2 PM) και εξωτερική ερευνητών πεδίου που θα συνεργαστούν με ΕΟE και NCC. Επίσης θα συμμετάσχουν εξωτερικοί εμπειρογνώμονες (ζωολόγος, γεωπόνος) στην προετοιμασία των τεχνικών εγγράφων και κατά τη φάση της διαβούλευσης. [8] Η μεταφορά των ομάδων πεδίου και του εξοπλισμού θα γίνει με το σκάφος παντός καιρού και το 4x4 όχημα του προγράμματος. Όλος ο υπόλοιπος εξοπλισμός που απαιτείται για την υλοποίηση της δράσης (π.χ. οπτική και τηλεμετρία εξοπλισμού, GPS, δειγματοληπτικό εξοπλισμό και εξοπλισμό δακτυλίωσης και αναλώσιμα) που θα αποκτηθούν στο πλαίσιο της παρούσας δράσης. Οι λεπτομέρειες για την παρούσα δράση που αναφέρονται παρακάτω: Η δράση παρουσιάζει ένα προπαρασκευαστικό στάδιο για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση της ΖΕΠ της Άνδρου και προπαρασκευαστικές εργασίες για την υλοποίηση των διαχειριστικών δράσεων διατήρησης του έργου. Πιο συγκεκριμένα, η δράση περιλαμβάνει (a) τη εκπόνηση του σχεδίου διαχείρισης του προγράμματος της ΖΕΠ, (b) τον καθορισμό των επιθυμητών τιμών αναφοράς για κάθε ένα από τα 4 είδη‐
στόχους (Μαυροπετρίτη, Σπιζαετό, Αιγαιόγλαρο και τον Θαλασσοκόρακα), (c) την εκπόνηση των σχεδίων δράσεως για τα 4 είδη στόχους για τη ΖΕΠ, (d) τη χαρτογράφηση ευαισθησίας και μια πρόταση για τις δημιουργία ζωνών ευαισθησίας για τις περιοχές φωλιάσματος, αναζήτηση τροφής και κουρνιάσματος για τα 4 είδη στόχους σε σχέση με τις σημαντικές απειλές, (e) τη παραγωγή ενός Σχεδίου Παρακολούθησης της ΖΕΠ, ενός Σχεδίου Επιτήρησης, Σχεδίου Προώθησης, και μια Βάση Γεωγραφικών Δεδομένων με θεματικούς χάρτες και τα πρωτόκολλα για την επιστημονική παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων του προγράμματος, και (f) την παραγωγή μιας λεπτομερούς πρότασης για τη καθίδρυση του Διαχειριστικού Σχήματος Διαχείρισης της ΖΕΠ, που θα συμπεριλαμβάνει τη περιγραφής της δομής και της λειτουργίας της, τις οργανωτικές απαιτήσεις, το αρχικό και λειτουργικό κόστος, καθώς και των εν δυνάμει οικονομικών πόρων για να την υποστηρίξει σε μακροπρόθεσμη βάση. Το αρχικό στάδιο της εφαρμογής της παρούσας δράσης θα αποτελείται από την βιβλιογραφική συλλογή των διαθέσιμων στοιχείων για την κατανομή των περιοχών φωλιάσματος και αναζήτησης τροφής για τα είδη στόχους καθώς επίσης και της οικολογίας που υπάρχει στην περιοχή του έργου και την εφαρμογή των πρόσθετων ερευνών πεδίου για να καλυφθούν τα κενά στην υπάρχουσα γνώση όσον αφορά:
(a) τη σοβαρότητα των σημαντικών απειλών για τα είδη προτεραιότητας στη περιοχή ΖΕΠ του έργου. (b) τη κατανομή των περιοχών φωλιάσματος και των πληθυσμών των ειδών‐στόχων (Μαυροπετρίτη, Σπιζαετό, Αιγαιόγλαρο και τον Θαλασσοκόρακα) στην περιοχή του έργου, (c) την αναπαραγωγική επιτυχία των ειδών‐στόχων και οι επιπτώσεις της θήρευσης από τους αρουραίους και της θήρευσης/ ανταγωνισμού από τον Ασημόγλαρο στην αναπαραγωγική επιτυχία. (d) την αφθονία και την κατανομή των κύριων θηραμάτων του Σπιζαετού όπως η πέρδικα και τα περιστέρια. (e) ην παρουσία, την αφθονία και την οικολογία των αρουραίων στα νησιά στην περιοχή του έργου [9] (f) τη κατανομή αναπαραγωγής και την αφθονία των Ασημόγλαρων στην περιοχή του έργου (g) τη παρουσία και την αφθονία των άλλων ειδών της χλωρίδας και πανίδας στα οποία τα οι διαχειριστικές δράσεις διατήρησης μπορεί να έχουν επίδραση (h) την κατανομή των περιοχών αναζήτησης τροφής και τις δραστηριότητες του Μαυροπετρίτη και του Σπιζαετού στο νησί της Άνδρου (i) την κατανομή των θαλάσσιων περιοχών αναζήτησης τροφής και κουρνιάσματος του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του έργου (j) τη τοπογραφική απεικόνιση, βλάστηση και τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των περιοχών αναπαραγωγής και αναζήτησης τροφής (k) τη κατανομή και την έκταση των κυριότερων ενδιαιτημάτων αναζήτησης τροφής για τα είδη‐στόχους με ειδική αναφορά στη γεωργική γη και τους παράκτιους υγροτόπους για το Μαυροπετρίτη και στην ξηρά για το Σπιζαετό (l) τις κύριες χρήσεις γης και τους βασικούς φορείς που εμπλέκονται στα θέματα διαχείρισης της ΖΕΠ (m) τις αρμόδιες αρχές και τις δημόσιες υπηρεσίες που εμπλέκονται στα θέματα διαχείρισης της ΖΕΠ (n) οι ισχύουσες νομικές, διοικητικές και επιχειρησιακές ευκαιρίες που θα χρησιμοποιηθούν για την αποτελεσματική διατήρηση της περιοχής. Τα παραπάνω στοιχεία θα συλλέγονται μέσα από τις επιτόπιες επισκέψεις πεδίου (επιπτώσεις των σημαντικών απειλών στην αναπαραγωγή, την αναζήτηση τροφής και την κατανομή των ειδών‐στόχων, των περιοχών αναπαραγωγής και φωλιάσματος των ειδών στόχων, τη κατανομή των περιοχών φωλιάσματος, συλλογή δεδομένων σχετικά με τους αρουραίους και τους Ασημόγλαρους καθώς και άλλα χαρακτηριστικά ενδιαιτημάτων χλωρίδας και πανίδας), την οπτική παρατήρηση από στεριά και θάλασσα για την αξιολόγηση της κατανομής αναζήτησης τροφής / κουρνιάσματος και των τεσσάρων ειδών‐
στόχων (σημειακές μετρήσεις και γραμμικές καταγραφές για το Μαυροπετρίτη και το Σπιζαετό στην ξηρά, καθώς και μια απογραφή από παράκτιες μετρήσεις με σημείο αναφοράς τη ξηρά και τη θάλασσα για την κατανομή των περιοχών αναζήτησης τροφής του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα). Επιπλέον, συστήματα ραδιοεντοπισμού θα χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση της ακτίνας αναζήτησης τροφής και της συμπεριφοράς των ειδών στόχων. Η συλλογή δεδομένων σχετικά με οπτικές ορνιθολογικές έρευνες (σημειακές μετρήσεις και γραμμικές καταγραφές στην ξηρά, καθώς και παράκτιες απογραφές της ESAS (European Seabirds at Sea) στη θάλασσα), των ειδών‐στόχων και του Ασημόγλαρου θα πραγματοποιηθεί από τον ορνιθολόγο του προγράμματος και τους ερευνητές πεδίου της Ελληνικής Ορνιθολογικής. Οι έρευνες πεδίου συμπεριλαμβανομένης της εκτίμησης των νησιωτικών αποικιών, των περιοχών αναζήτησης τροφής και της αναπαραγωγικής επιτυχίας θα εφαρμοστεί από τον Επιστημονικό Συντονιστή, τον Υπεύθυνο Πεδίου, τον γεωπόνο, τον ζωολόγο, με τη βοήθεια των ερευνητών πεδίου της NCC που θα προσληφθούν για το σκοπό αυτό. Οπτικές παρατηρήσεις θα πραγματοποιηθούν από τηλεσκόπια και κιάλια που θα αγοραστούν για την παρούσα δράση. [10] Με βάση τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ένα Σχέδιο Διαχείρισης της ΖΕΠ θα παραχθεί που θα παρέχει το βασικό εργαλείο και τις κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή μιας βιώσιμης, αποτελεσματικής και μακροπρόθεσμης διαχείρισης της ΖΕΠ του έργου από τις αρμόδιες κρατικές αρχές και την τοπική αυτοδιοίκηση, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς. Το Σχέδιο Διαχείρισης θα περιλαμβάνει: (a) Περιγραφή των ειδών υπό απειλή της ΖΕΠ και των συσχετιζόμενων κρίσιμων ενδιαιτημάτων τους, (b) Την αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης και των απειλών των απειλούμενων ειδών και ενδιαιτημάτων, (c) Την εκπόνηση των διαχειριστικών στόχων και δράσεων, (d) Την εκπόνηση του Σχεδίου Επιτήρησης για την αποτελεσματική εποπτεία της ΖΕΠ, (e) Την εκπόνηση του Σχεδίου Παρακολούθησης της ΖΕΠ για την αξιολόγηση της προόδου της διαχείρισης και των αποτελεσμάτων, και (f) Την εκπόνηση του Σχεδίου Προώθησης της ΖΕΠ για τη διάδοση των πληροφοριών, των επιστημονικών δεδομένων και εργαλείων. Θα παραχθούν χάρτες ευαισθησίας για σημαντικές απειλές όσον αφορά την υποβάθμιση των περιοχών αναπαραγωγής, αναζήτησης τροφής και κουρνιάσματος και την άμεση θνησιμότητα των ειδών‐στόχων στην περιοχή του έργου. Οι χάρτες θα εντοπίσουν τα κρίσιμα ενδιαιτήματα για τα είδη στόχους και την ευαισθησία τους στις πιθανές απειλές (π.χ. διαταραχή από τον τουρισμό, την ανάπτυξη, το κυνήγι, άμεση θνησιμότητα από την πιθανή πτώση τους στις γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος και στα αιολικά πάρκα, εισαγωγή υπεραφθονίας ξενικών και ανταγωνιστικών ειδών, υποβάθμιση των κρίσιμων ενδιαιτημάτων αναπαραγωγής, αναζήτησης τροφής και κουρνιάσματος). Αυτοί οι χάρτες ευαισθησίας θα εφαρμοστούν άμεσα για την αποτελεσματική εκτίμηση των περιοχών όπου διαχειριστικές δράσεις διατήρησης θα υλοποιηθούν. Οι παραπάνω χάρτες ευαισθησίας θα χρησιμοποιηθούν για την κατάρτιση των προδιαγραφών για την αειφόρο χρήση της γης στην ΖΕΠ του έργου που θα συμπεριληφθούν στο Σχέδιο Διαχείρισης της ΖΕΠ. Πέρα από το γενικό Σχέδιο Διαχείρισης της ΖΕΠ, θα παραχθούν τα Σχέδια Δράσης για το Μαυροπετρίτη, το Σπιζαετό, τον Αιγαιόγλαρο και τον Θαλασσοκόρακα, για να γίνει περαιτέρω εκτίμηση των μέτρων διαχείρισης που απαιτούνται για την αποτελεσματική προστασία των ειδών στόχων στη ΖΕΠ του έργου. Τα σχέδια δράσης για τα είδη θα αποτελούνται από: (a) βασικές πληροφορίες για κάθε είδος, συμπεριλαμβανομένης και της χωρικής κατανομής, του πληθυσμού και της οικολογίας του με ειδική αναφορά στις επιθυμητές τιμές αναφοράς για τα 4 είδη στόχοι του έργου, (b) εκτίμηση των απειλών και των περιοριστικών παραγόντων (c) τους στόχους όσον αφορά την πολιτική και τη νομοθεσία, τα είδη στόχοι και τη διατήρηση των ενδιαιτημάτων τους, την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων και την ευαισθητοποίηση του κοινού (d) λεπτομερές σχέδιο των ενεργειών που απαιτούνται για την επίτευξη της επιθυμητής κατάστασης διατήρησης των ειδών στόχων και των κρίσιμων ενδιαιτημάτων. [11] Οι επιθυμητές τιμές αναφοράς για τα είδη‐στόχους και των κρίσιμων ενδιαιτημάτων τους θα συσταθεί με βάση της ορνιθολογικής μελέτης, τη μελέτη τηλεμετρίας και τη χαρτογράφηση που περιγράφονται παραπάνω. Μια γεωγραφική βάση δεδομένων της ΖΕΠ σε συνδυασμό με χάρτες σε περιβάλλον ΓΣΠ θα αναπτυχθούν για να παρέχουν σε συνεργασία με το Σχέδιο Διαχείρισης ΖΕΠ τα βασικά εργαλεία για τον καθορισμό προτεραιοτήτων, το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων διαχείρισης της ΖΕΠ. Εκτός από όλα τα βασικά χαρακτηριστικά (κατανομή ειδών προτεραιότητας της ΖΕΠ, την οικολογία, τις οικολογικές απαιτήσεις, κρίσιμα ενδιαιτήματα, τις απειλές και τους σχετικούς χάρτες ευαισθησίας, τους στόχους και τις δράσεις διαχείρισης, καθώς και τη διαχείριση / παρακολούθηση / πρωτόκολλα επιτήρησης), που θέτονται από τα σχέδια Διαχείρισης, Παρακολούθησης, Επιτήρησης και τα σχέδια Δράσης για τα είδη της ΖΕΠ, τη βάση γεωγραφικών δεδομένων, θα επιτρέψει στον τωρινό και τον μελλοντικό υπεύθυνο διαχείρισης της ΖΕΠ να ενημερωθεί με νέες πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν μέσω της διατήρησης, την παρακολούθηση και την επιτήρηση των δραστηριοτήτων που υλοποιούνται στη ΖΕΠ της Άνδρου μέσα από το παρόν έργο και στο μέλλον. Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: Η NCC θα είναι υπεύθυνη για τη δράση η οποία θα υλοποιηθεί από την NCC, τον δήμο της Άνδρου και την Ελληνική Ορνιθολογική. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Μια σειρά τεχνικών εγγράφων και ένα σχέδιο διαχείρισης για την περιοχή ΖΕΠ, που θα περιγράφει ένα ολοκληρωμένο, τεχνικά και κοινωνικο‐
οικονομικά υγιή και αποτελεσματικό πλαίσιο για την εφαρμογή της μακροπρόθεσμης διαχείρισης της ΖΕΠ. Τα έγγραφα αυτά περιλαμβάνουν: 1. Σχέδιο Διαχείρισης της ΖΕΠ, 2. τοπικά σχέδια δράσης για τα 4 είδη προτεραιότητας, καθώς και επιθυμητές τιμές αναφοράς για κάθε είδος 3. Σχεδίου Παρακολούθησης της ΖΕΠ, 4. Σχέδιο Επιτήρησης της ΖΕΠ, 5. Γεωγραφική βάση δεδομένων, 6. χαρτογράφηση ευαισθησίας της ΖΕΠ σε σχέση με τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των 4 ειδών, 7. το σχέδιο για τη προώθηση και διάδοση των διαχειριστικών δραστηριοτήτων 8. μια λεπτομερή πρόταση για τη δημιουργία του διαχειριστικού σχήματος της ΖΕΠ, επεξεργάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης σκοπιμότητας της ΖΕΠ (Δράση Α.3) για να παρέχουν τη βάση για μια αποτελεσματική και μακροπρόθεσμη διαχείριση της ΖΕΠ του προγράμματος. Το σχέδιο θα προσδιορίζει με σαφήνεια τους στόχους και τις ενέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη επιθυμητής κατάστασης προστασίας των κρίσιμων ειδών του προγράμματος. Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα και τα προϊόντα, ένα επιχειρησιακό σχέδιο και οι τεχνικές προετοιμασίες θα πρέπει να γίνουν για να εξασφαλιστεί η επιτυχής και αποτελεσματική υλοποίηση των συγκεκριμένων δράσεων διατήρησης του έργου (Δράση Α.2) [12] Δράση Α.2: Εκπόνηση των επιχειρησιακών σχεδίων και των προαπαιτούμενων τεχνικών εγγράφων για διαχειριστικές δράσεις διατήρησης Περιγραφή: Η δράση αυτή θα παράγει τα επιχειρησιακά σχέδια και λεπτομερείς προδιαγραφές για όλες τις διαχειριστικές δράσεις του έργου και τα τεχνικά σχέδια και έγγραφα για την εφαρμογή της εξάλειψης του αρουραίου και τον έλεγχο του πληθυσμού του γλάρου (Δράσεις C1 και C2), τη δημιουργία τεχνητών χώρων φωλιάσματος για τα είδη προτεραιότητας (Δράση C.3), για τη δημιουργία μικρών λιμνών (Δράση C.4), για την αποκατάσταση υγροτόπων (δράση C.5) και για την εγκατάσταση σημαδούρων αγκυροβόλησης (Δράση C.6). Τα αποτελέσματα της παρούσας δράσης, σε συνδυασμό με τις ενέργειες Α1 και Α3 θα προσφέρουν ένα άρτιο τεχνικά και διαχειριστικά πλαίσιο για την έναρξη της ολοκληρωμένης διαχείρισης της ΖΕΠ. Η δράση θα διαρκέσει για 6 μήνες και θα υλοποιηθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του πρώτου έτους του έργου, από τον Επιστημονικό Συντονιστή του έργου (7 ανθρωπο‐μήνες [PM]), σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο του Έργου (2 PM), τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Νησίδων (4 PM), τον ορνιθολόγο του προγράμματος (1 PM), τον Φροντιστή Πεδίου (1 PM), τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Δεδομένων / ΓΣΠ (1 PM) και τον Υπεύθυνο Παρακολούθησης (1 PM). Οι ερευνητές της Ελληνικής Ορνιθολογικής και της NCC, καθώς και εξωτερικοί σύμβουλοι θα συμμετάσχουν στην προετοιμασία των τεχνικών εγγράφων (οικολόγος υγροτόπων, μηχανικός υγροτόπων, αρμόδιος για το σχεδιασμό τοπίου, δασολόγος, οικολόγος εδάφους, οικολόγος φυτών). Τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν κατά τη διάρκεια των ερευνών του Σχεδίου Διαχείρισης, θα τροφοδοτήσουν την προετοιμασία των σχεδίων και των εγγράφων της παρούσας δράσης. (a) Οι πληροφορίες για την αναπαραγωγική κατανομή, το μέγεθος του πληθυσμού και την αναπαραγωγική επιτυχία του Μαυροπετρίτη, του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα, η αφθονία των αρουραίων και των Ασημόγλαρων και η επίδρασή τους στην αναπαραγωγική επιτυχία των ειδών στόχων, καθώς και η βλάστηση, η πανίδα τα γεωγραφικά και τοπογραφικά χαρακτηριστικά των νησίδων και η ευαισθησία της περιοχής στην αναπαραγωγική υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων στην περιοχή του προγράμματος θα χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση κόστους‐
οφέλους για τον προσδιορισμό των τόπων και μεθόδων, κάτι το οποίο θα δημιουργήσει μεγαλύτερο τελικό όφελος όσον αφορά τη διατήρηση για δεδομένο κόστος, και το επιχειρησιακό σχέδιο για την εφαρμογή της εξάλειψης των αρουραίων (δράση C.1) και τον έλεγχου του πληθυσμού του Ασημόγλαρου (Δράση C.2), καθώς και τη βελτίωση της διαθεσιμότητας των ενδιαιτημάτων φωλιάσματος με τεχνητές φωλιές και φύτευση με ενδημική βλάστηση τις διαθέσιμες περιοχές φωλιάσματος του Μαυροπετρίτη, του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα (δράση C.3) και τον έλεγχο της πρόσβασης στις περιοχές φωλιάσματος του Σπιζαετού. Η αγορά του απαιτούμενου εξοπλισμού και υλικών, καθώς και την απόκτηση των αδειών που απαιτούνται για την εφαρμογή των δράσεων, θα διεξαχθούν στο πλαίσιο της παρούσας δράσης. (b) Οι πληροφορίες για την τροφική οικολογία και τις πρωτοβάθμιες περιοχές αναζήτησης τροφής του Μαυροπετρίτη και του Σπιζαετού και την ευαισθησία των ενδιαιτημάτων στην υποβάθμιση θα χρησιμοποιηθούν για να καθοριστούν οι [13] περιοχές και οι μέθοδοι που θα εφαρμοστούν για την αναζωογόνηση των εγκαταλελειμμένων γεωργικών εκτάσεων, τη διαχείριση της υδροδότησης και των παραδοσιακών πρακτικών καλλιέργειας, καθώς και τη διαχείριση του πληθυσμού της πέρδικας και του περιστεριού (δράση C.4). Πιθανές τοποθεσίες για την αναζωογόνηση των παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών και των περιστερώνων θα αξιολογηθούν και θα δοθεί προτεραιότητα, προκειμένου να μισθωθούν (δράση B.1) οι περιοχές εκείνες όπου η αναζωογόνηση των γεωργικών καλλιεργειών και των περιστερώνων θα υλοποιηθούν (δράση C.4). Με βάση τις πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν στα κύρια ενδιαιτήματα αναζήτησης τροφής του Μαυροπετρίτη και του Σπιζαετού καθώς και η αφθονία των ειδών θηραμάτων τους (πέρδικα, περιστέρι, έντομα), το πιο κατάλληλο σοδειές θα επιλεγούν για καλλιέργεια (δράση C.4). Η ποιότητα και ο βαθμός της υποβάθμισης των βασικών περιοχών αναζήτησης τροφής του Μαυροπετρίτη στους παράκτιους υγροτόπους των (Βιτάλι, Ατένι, Λεύκα, Βόρι, Ρόζος, Αχλιά, Διποτάματα και Κρεμμύδες) θα αξιολογηθούν προκειμένου να καθοριστούν οι περιοχές και οι παρεμβάσεις για την αποκατάσταση των παράκτιων υγροτόπων (δράση C.5). (c) Οι πληροφορίες για την τροφική οικολογία και τα παράκτια θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας, κύριες περιοχές αναζήτησης τροφής του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα, οι οποίες είναι ευαίσθητες στην υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, θα χρησιμοποιηθούν για να προσδιοριστούν οι τόποι και οι μέθοδοι που θα εφαρμοστούν για την κατασκευή σημαδούρων αγκυροβόλησης, φιλικές προς τη θαλάσσια βλάστηση, για να αποτραπεί η υποβάθμιση των θαλάσσιων λιβαδιών κατά την αγκυροβόληση σκαφών (δράση C.6). Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: Η NCC θα είναι υπεύθυνη για τη δράση η οποία θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική και τον δήμο της Άνδρου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Μια σειρά από επιχειρησιακά και τεχνικά σχέδια καθώς και έγγραφα για τις διαχειριστικές δράσεις του προγράμματος. Επιχειρησιακά Σχέδια θα πρέπει να δημιουργηθούν για όλες τις δράσεις C. Τεχνικά έγγραφα και σχέδια για τις δράσεις C3, C4 και C5. Δράση Α.3: Εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για την διαχείριση της ΖΕΠ Περιγραφή: Παράλληλα με την υλοποίηση της δράσης Α1, κατά το δεύτερο εξάμηνο του πρώτου έτους του προγράμματος, μια μελέτη σκοπιμότητας για τη διαχείριση της ΖΕΠ θα εκπονηθεί από τον Επιστημονικό Συντονιστή (2 ανθρωπο‐μήνες [PM]) σε συνεργασία με ειδικούς σε θέματα οικονομικής του περιβάλλοντος, τη διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, σχεδιασμό οικοτουριστικών δραστηριοτήτων και την κοινωνικοοικονομική έρευνα σε αγροτικές περιοχές. Η μελέτη θα διαρκέσει 6 μήνες και θα εκτιμήσει το κόστος για το στήσιμο και την τακτική λειτουργία του Σχεδίου Διαχείρισης ΖΕΠ, που περιγράφεται από τη δράση Α1. Η μελέτη θα αναλύσει τις τοπικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και θα προτείνει κατευθυντήριες γραμμές και τους τρόπους χρηματοδότησης του Διαχειριστικού Σχήματος, μετά τα 2 πρώτα χρόνια λειτουργίας. Θα περιγράφει επίσης τις προδιαγραφές ενός ειδικού ταμείου, που θα ιδρυθεί για να αυξήσει τους πόρους για το Σχήμα. Μεταξύ άλλων η μελέτη θα αξιολογήσει τη σκοπιμότητα της δημιουργίας συνεργασιών με επιχειρησιακά και «Πράσινης Ανάπτυξης» [14] τραπεζικά προϊόντα για την υποστήριξη του Σχήματος. Η χρήση των ευκαιριών εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την άντληση κεφαλαίων, η δυνατότητα οικοτουρισμού της περιοχής, καθώς και η χρήση των αγρο‐περιβαλλοντικών προγραμμάτων για να καλυφθεί μέρος του κόστους της διαχείρισης θα πρέπει επίσης να εξεταστεί. Προτάσεις για δημοσιονομικές μεταβιβάσεις για τη χρηματοδότηση της διαχείρισης της ΖΕΠ και για δημόσιου‐ιδιωτικού τομέα επίσης θα αξιολογηθούν. Η μελέτη θα παράσχει ένα λεπτομερές δημοσιονομικό σχέδιο για το Διαχειριστικό Σχήμα (Δράση C.8), και ένα σχέδιο δράσης για αύξηση της χρηματοδότησης να υποστηρίζει τον πυρήνα της διαχείρισης της ΖΕΠ (βασική λειτουργία του Σχήματος, του προγράμματος επιτήρησης‐περιπολίας και του προγράμματος παρακολούθησης των ειδών) σε μακροπρόθεσμη βάση. Τα αποτελέσματα της μελέτης θα παρουσιαστούν στις δημόσιες αρχές και τους ενδιαφερομένους, κατά τη φάση της διαβούλευσης του Σχεδίου Διαχείρισης. Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: NCC Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Μια μελέτη σκοπιμότητας που θα περιλαμβάνει επιχειρησιακό σχέδιο για το Διαχειριστικό Σχήμα της ΖΕΠ και ένα Σχέδιο Δράσης για τη συγκέντρωση επαρκών κεφαλαίων για την υποστήριξη του πυρήνα των δραστηριοτήτων διαχείρισης της Προστατευόμενης Περιοχής σε μακροπρόθεσμη βάση [15] Δράσεις Β: Αγορά/μίσθωση της γης ή/και αποζημίωση των πληρωμών για τα
δικαιώματα χρήσης
Δράση Β.1: Μίσθωση γης της γεωργικής γης Περιγραφή: Συνολικά 10 εκτάρια (ha) εγκαταλελειμμένων γεωργικών εκτάσεων θα μισθωθούν από το Δήμο Άνδρου εντός των ορίων του δήμου και της ΖΕΠ του προγράμματος. Οι αγροτικές περιοχές θα χρησιμοποιηθούν για την αναζωογόνηση των παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών, τη καλλιέργεια των παραδοσιακών ποικιλιών και την κατασκευή υδατοσυλλογών άγριας ζωής (δράση C.4). Ο Δήμος Άνδρου θα κάνει συμβάσεις με τους ιδιοκτήτες γης για τη μακροχρόνια μίσθωση της γης ξεκινώντας από τον 1ο χρόνο του προγράμματος. Οι προκαταρκτικές διαβουλεύσεις με τον ιδιοκτήτη της γης έχουν ήδη λάβει χώρα και συμφωνούν επί της αρχής. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Υπεύθυνο Έργου (1 PM) και το προσωπικό διαχείρισης του έργου. Στην απίθανη περίπτωση που δεν θα επιτευχθεί μίσθωση της γεωργικής γης, θα καταβληθούν προσπάθειες με τους τοπικούς ιδιοκτήτες γης για τη διαπραγμάτευση των δικαιωμάτων για την αναζωογόνηση της γης σε εθελοντική βάση, για διάρκεια 20 ετών. Όσον αφορά την προϋποθέσεις για τη μίσθωση γης, ανατρέξτε στο σχολιασμό της καθεμιάς στις ακόλουθες γραμμές: 1. Η αγορά γης πρέπει να συνδέεται σαφώς με τους στόχους του προγράμματος. Σχετίζεται με τη δράση C4, η οποία με τη σειρά της σχετίζεται με τη διαχείριση ΖΕΠ για αύξηση της διαθεσιμότητας των θηραμάτων για τα είδη‐στόχους. 2. Η αγορά της γης πρέπει κανονικά να περιορίζεται σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ενός υπάρχοντος δικτύου Natura 2000 (βλ. παρακάτω, ενότητα "Τοποθεσία δράσεις που σχετίζονται με τη διατήρηση έξω από τον τόπο Natura 2000" για τις πιθανές εξαιρέσεις). Η γη που μισθώνεται είναι εντός των ορίων της ΖΕΠ. 3. Η αγορά εκτάσεων θα συμβάλει στη διατήρηση ή την αποκατάσταση της ακεραιότητας μιας περιοχής Natura 2000. Η γη που θα μισθωθεί θα χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση γεωργικών καλλιεργειών, προς όφελος των ειδών προτεραιότητας της ΖΕΠ. 4. Η αγορά είναι ο μόνος ή ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος διατήρησης. Η μίσθωση της γης αποφασίστηκε ως πιλοτικό μέτρο. Εάν επιτύχει, η αγορά γης θα μπορούσε να εξεταστεί ως μια μελλοντική λύση μετά το έργο. 5. Η αγοραζόμενη γη εξασφαλίζεται, μακροπρόθεσμα για χρήσεις που συνάδουν με την εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ για τα πτηνά και τα ενδιαιτήματα. Οι δικαιούχοι πρέπει να διασφαλίζουν ότι η σύμβαση πώλησης ή / και η εγγραφή στο κτηματολόγιο περιλαμβάνει εγγύηση ότι η γη έχει εκχωρηθεί οριστικά (χωρίς περιορισμό χρόνου) για τους σκοπούς διατήρησης της φύσης οι οποίοι είναι συνεπείς με τους στόχους της ΕΕ για τα πτηνά και τους οικοτόπους. Όταν υπάρχουν δύο δυνατότητες (σύμβαση πώλησης γης και καταχώρηση μητρώου), οι δικαιούχοι πρέπει να χρησιμοποιούν αυτό που προσφέρει την ισχυρότερη μακροπρόθεσμη προστασία. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την τελική έκθεση, οι δικαιούχοι θα πρέπει να υποβάλουν αντίγραφο της σύμβασης πώλησης ή/και την εγγραφή στο [16] 6.
7.
8.
9.
10.
11.
κτηματολόγιο, συμπεριλαμβανομένης της ανωτέρω εγγύησης. Σε περίπτωση που δεν παρέχουν τα έγγραφα αυτά, το αντίστοιχο κόστος αγοράς γης και συναφείς δαπάνες θα θεωρηθούν μη επιλέξιμες. Για τις χώρες όπου θα ήταν παράνομο να συμπεριληφθεί η εν λόγω εγγύηση τόσο στο κτηματολόγιο όσο και στη σύμβαση πώλησης, η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί μια ισοδύναμη εγγύηση, με την προϋπόθεση ότι θα παρέχει το ίδιο νομικό επίπεδο προστασίας σε μακροπρόθεσμη βάση και θα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που περιέχονται στο παράρτημα Ι του κανονισμού LIFE+. Κάτι τέτοιο δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωσή μας. Η συγκεκριμένη γη θα αποκτηθεί, μέσα από μια διαδικασία μακροχρόνιας μίσθωσης. Ωστόσο, ο χαρακτήρας της γης δεν θα αλλάξει μετά το έργο. Η γη θα πρέπει να αγοραστεί από έναν από τους επίσημους εταίρους του προγράμματος που είναι είτε ένας καλά εδραιωμένος ιδιωτικός οργανισμός (π.χ. ΜΚΟ που σχετίζεται με την προστασία της φύσης ή άλλος οργανισμός) είτε από δημόσιο οργανισμό με τα καθήκοντα που σχετίζονται με τη διατήρησης της φύσης, και πρέπει να παραμείνει στην κυριότητα του μετά το τέλος του έργου . Η γη θα μισθωθεί από το Δήμο της Άνδρου. Η πρόταση πρέπει να επιδείξει ότι κάθε εταίρος που θα πραγματοποιήσει την αγορά γης διαθέτει την απαραίτητη ικανότητα και εμπειρία στην αγορά γης για θέματα και δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διατήρηση της φύσης, και ότι ο προβλεπόμενος στόχος είναι ρεαλιστικός, μέσα στα χρονικά στο πλαίσια του προγράμματος. Ο δήμος της Άνδρου έχει αποδείξει την ικανότητα του στο χειρισμό της γης και στην ενεργή δράση του ως προς την επιδίωξη στόχων για τη διατήρησης της φύσης. Εάν ο φορέας που θα εξαγοράσει τη γη είναι ιδιωτικός οργανισμός, το καταστατικό του θα πρέπει να περιλαμβάνει μια διάταξη η οποία, σε περίπτωση διάλυσης του, η εξαγορασμένη γη θα μεταφερθεί σε άλλο νομικό πρόσωπο που είναι ενεργό στον τομέα της διατήρησης της φύσης (π.χ. άλλη ΜΚΟ διατήρησης ή κατάλληλο δημόσιο οργανισμό). Κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωσή μας. Τα στοιχεία που θα πρέπει να περιέχονται στην πρόταση είναι ότι η τιμή αγοράς θα είναι σύμφωνη με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς για τον τύπο του εδάφους και της εκάστοτε περιοχής. Σχετικές αποδείξεις έχουν συμπεριληφθεί στα παραρτήματα. Τα στοιχεία πρέπει να προϋποθέτουν ότι η αγοραζόμενη γη ήταν κάτω από καθεστώς ιδιωτικής ιδιοκτησίας πριν από την ημερομηνία έναρξης του προγράμματος (οι εξαιρέσεις είναι δυνατές μόνο εφόσον δικαιολογείται δεόντως και γίνει αποδεκτή από την Επιτροπή). Η αγορά γης που έχει πρόσφατα μεταφερθεί από δημόσιο σε ιδιωτικό ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν θα είναι επιλέξιμη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η γη που θα μισθωθεί είναι ιδιωτική ιδιοκτησία εδώ και πολλές δεκαετίες. Η γη που θα αγοραστεί θα πρέπει να είναι το αντικείμενο συγκεκριμένων ενεργειών αποκατάστασης ή/και ενεργής διαχείρισης ή περιορισμών χρήσης σε βαθμό μεγαλύτερο από αυτό των υφιστάμενων περιορισμών. Η αγορά γης που βρίσκεται σε άριστη κατάσταση διατήρησης (δηλαδή που δεν απαιτεί την αποκατάσταση ή ειδική διαχείριση ή περιορισμοί χρήσης) είναι επιλέξιμες μόνο εάν εξυπηρετούν στρατηγικούς στόχους του προγράμματος. Η γη που θα μισθωθεί αποτελείται από εγκαταλελειμμένες γεωργικές εκτάσεις σε αναβαθμίδες. Η αξία διατήρησης τους είναι πολύ χαμηλότερη τώρα σε σύγκριση με την αρχική χρήση τους και το έργο θα προσπαθήσει να αναζωογονήσει αυτή την αρχική τους χρήση, προς όφελος των ειδών προτεραιότητας. [17] Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: Δήμος Άνδρου Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Τουλάχιστον 10 εκτάρια (ha) των εγκαταλελειμμένων γεωργικών εκτάσεων στην Άνδρο θα μισθωθούν για μακροχρόνια εφαρμογή των διαχειριστικών δράσεων διατήρησης για τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων αναζήτησης τροφής του Μαυροπετρίτη και του Σπιζαετού. [18] C. Διαχειριστικές Δράσεις
Δράση C.1: Διαχείριση νησιωτικών ενδιαιτημάτων φωλιάσματος: Εργασίες εξάλειψης αρουραίων Περιγραφή: Οι εργασίες εξάλειψης αρουραίων θα εφαρμοστούν σε όλα τα μεγάλα συμπλέγματα νησίδων στη ΖΕΠ του προγράμματος, που θα συμπεριλαμβάνουν τουλάχιστον 5 αποικίες από τον Μαυροπετρίτη, το Θαλασσοκόρακα και τον Αιγαιόγλαρο για να αυξηθεί η αναπαραγωγική επιτυχία του είδους στόχου. Η τελική επιλογή του νησιού και των μεθόδων που θα χρησιμοποιηθούν για την εξάλειψη των αρουραίων θα βασίζεται στα αποτελέσματα που θα αποκτηθούν κατά την αξιολόγηση του νησιού (Δράση A.2) και θα περιλαμβάνει αποικίες όπου οι εργασίες εξάλειψης του αρουραίου είναι εφικτή και θα επιφέρει μεγαλύτερο όφελος για τα είδη στόχους. Τα ευεργετικά αποτελέσματα στην αναπαραγωγική επίδοση των ειδών στόχων θα παρακολουθείται μέσω της επιστημονικής παρακολούθησης του προγράμματος στη Δράση E.2. θα εφαρμοστούν επιχειρήσεις εξάλειψης του αρουραίου και ελέγχου του πληθυσμού του γλάρου για μια περίοδο 3 ετών (2ο, 3ο και 4ο έτος του προγράμματος), χρησιμοποιώντας τις ίδιες μεθόδους και εξειδικευμένο προσωπικό που έχουν εξασφαλίσει την επιτυχία των δράσεων εξάλειψης αρουραίων για τη βελτίωση της αναπαραγωγικής επιτυχίας του Μαυροπετρίτη σε προηγούμενο πρόγραμμα LIFE Nature που συνδέονται με ενέργειες εξάλειψης αρουραίων στην Ελλάδα για τη βελτίωση της αναπαραγωγικής επιτυχίας του Μαυροπετρίτη, του Θαλασσοκόρακα και του Αιγαιόγλαρου. Στην περίπτωση που καθυστερήσουν οι προπαρασκευαστικές δραστηριότητες για την εξάλειψη των αρουραίων, η περίοδος εφαρμογής των 3 ετών της παρούσας δράσης διασφαλίζει ότι η δράση αυτή θα υλοποιηθεί, θα ολοκληρωθεί στην ώρα της και θα επιτευχθούν όλοι οι στόχοι της. Οι εργασίες εξάλειψης αρουραίων θα αποτελούνται από 2 στάδια: (1)του δολώματος και (2) της παρακολούθησης μετά την τοποθέτηση του δολώματος. Και τα δύο στάδια είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή περάτωση της εξάλειψης. Ο σχεδιασμός και οι προετοιμασίες για την υλοποίηση της δράσης εξάλειψης (π.χ. προσδιορισμός της βέλτιστης περιόδου και του βέλτιστου τρόπου δολώματος και την προετοιμασία που απαιτείται για το στάδιο της τοποθέτησης του δολώματος και το στάδιο της παρακολούθησης) θα εφαρμοστούν κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο του έργου από τη δράση Α.2. Η χρήση δολώματος σε επιλεγμένες αποικίες του είδους‐στόχου θα εφαρμόζουν παρόμοιες μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν στα προαναφερθέντα έργα. Για παράδειγμα, δόλωμα με δηλητήριο ειδικά για αρουραίους θα χρησιμοποιηθούν, το οποίο θα τοποθετηθεί χειρωνακτικά ή μέσω παγίδων , ανάλογα με την περίπτωση. Η μέθοδος αυτή δεν ενέχει κανένα κίνδυνο δηλητηρίασης για τα είδη‐στόχους, καθώς αυτά δεν τρέφονται με το δόλωμα αλλά ούτε με δηλητηριασμένα ποντίκια. Επιπλέον, με βάση την εμπειρία από προηγούμενες υλοποιημένες επιχειρήσεις, ο κίνδυνος για τα είδη που δεν συγκαταλέγονται σε αυτά του προγράμματος είναι ελάχιστος εάν τοποθετηθεί το κατάλληλο δόλωμα, ενώ έχει επιλεχθεί η περίοδος και η μέθοδος του δολώματος. Η δράση Α.2 θα επικεντρωθεί επίσης στην ανίχνευση και ταυτοποίηση των ενδημικών θηλαστικών και ερπετών που δεν πρέπει να εκτίθενται στον κίνδυνο της δηλητηρίασης. [19] Για να αποφευχθεί η διατάραξη της αναπαραγωγής των πτηνών, οι εργασίες τοποθέτησης δολώματος στις αποικίες του είδους στόχου θα εφαρμοστούν από τα τέλη του φθινοπώρου μέχρι τις αρχές της άνοιξης του 2ο και 3ο έτους του προγράμματος, κατά την αναπαραγωγή των ειδών‐στόχων έχουν ήδη εγκαταλείψει τις αποικίες τους. Οι νησίδες θα παρακολουθούνται εντατικά μετά τη διαδικασία τοποθέτησης του δολώματος προκειμένου να αρθούν τυχόν πτώματα από αρουραίους και για να μειωθεί ο κίνδυνος δευτερογενούς δηλητηρίασης για τα μη στοχευόμενα είδη πανίδας, καθώς επίσης και για τον προσδιορισμό της αποτελεσματικότητας των δολώματος μέσω της παρακολούθησης της παρουσίας και των δραστηριοτήτων των αρουραίων. Η τοποθέτηση δολώματος θα ακολουθείται από εντατική παρακολούθηση για να εξασφαλίζεται η ασφαλής πορεία της δράσης εξάλειψης, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του έργου κατά το τέταρτο έτος. Ο λόγος είναι, ότι προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι όλα τα ποντίκια έχουν απομακρυνθεί από τις συγκεκριμένες νησίδες, αυτές πρέπει να μην έχουν αρουραίους για τουλάχιστον μία αναπαραγωγική περίοδο των αρουραίων, που σημαίνει 12 μήνες. Το στάδιο παρακολούθησης μετά την τοποθέτηση δολώματος θα πρέπει να ακολουθείται από την παρακολούθηση των επιδόσεων αναπαραγωγής του είδους‐
στόχου και τα γενικά αποτελέσματα και οφέλη για το οικοσύστημα (Δράση Ε.2). Στo νησιωτικό σύμπλεγμα της όπου προγραμματίζεται να υλοποιηθούν ενέργειες εξάλειψης του αρουραίου, δεν υπάρχουν προστατευόμενα είδη θηλαστικών και ερπετών (πηγή: Κόκκινο Βιβλίο, Λίστα Δεδομένων των απειλούμενων ζώων στην Ελλάδα, Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, 2009). Επιπρόσθετα, κανένα από τα υπόλοιπα είδη της ενδημικής πανίδας δεν αναμένεται ή έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν να είναι σε κίνδυνο από τις μεθόδους εξάλειψης των αρουραίων που έχουν εφαρμοστεί στη Ελλάδα έως τώρα. Η πιο πρόσφατη μέθοδος εξάλειψης αρουραίων που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα σήμερα, έχει εφαρμοστεί με επιτυχία σε 6 νησιωτικά συμπλέγματα (11 νησίδες), στο πλαίσιο των έργων LIFE Nature LIFE03 NAT/GR/000091 και LIFE07 NAT/GR/000285 χωρίς αρνητικές επιπτώσεις σε μη στοχευόμενα είδη χλωρίδας και πανίδας, όπως επιβεβαιώνεται και από την παρακολούθηση μετά το στάδιο της εξάλειψης σε όλα αυτά τα έργα. Οι μέθοδοι είναι ουσιαστικά οι ίδιες με εκείνες που αρχικά εφαρμόστηκαν στη Νέα Ζηλανδία και χρησιμοποιούνται ευρέως με μεγάλη επιτυχία σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων αρκετών ευρωπαϊκών χωρών (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία, Ισπανία, Μάλτα και Ιταλία) από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, πολλές από αυτές μέσα από τα έργα LIFE‐
Nature. Η μέθοδος περιλαμβάνει την εφαρμογή της 2ης γενιάς τρωκτικοκτόνου Brodifacoum υπό τη μορφή δημητριακού / κεριού. Το Brodifacoum είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο τρωκτικοκτόνο για την εξάλειψη των αρουραίων σε νησιά, σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι υλοποίησης της μεθόδου εξάλειψης, οι οποίες αποτρέπουν τους κινδύνους για μη στοχευόμενα είδη, όπως (α) η χρήση των δολωματικών σταθμών για την τοποθέτηση του δολώματος προκειμένου να περιορίσει την πρόσβαση σε αρουραίους μόνο, (Β), το δόλωμα αφαιρείται από τους δολωματικούς σταθμούς και τις νησίδες στόχους μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της εξάλειψης, (Γ) τα δολώματα είναι χρώματος μπλε για να μην προσελκύουν τα πουλιά, (Δ) τα δολώματα περιέχουν μια εξαιρετικά πικρή ουσία, την Bitrex η οποία δεν επηρεάζει την αποδοχή της από τα [20] τρωκτικά, αλλά απωθεί τα άλλα είδη (E), το δόλωμα τοποθετείται σε αποστάσεις 50‐100μ που καλύπτουν το φάσμα των αρουραίων, αλλά όχι το φάσμα των μικρότερων ειδών ζώων, (F) κατά τη διαδικασία εξάλειψης ολόκληρη η περιοχή των νησίδων είναι υπό στενή παρακολούθηση κάτι το οποίο επιτρέπει την τροποποίηση και βελτίωση της μεθόδου εξάλειψης, εάν αυτό χρειάζεται. Το στάδιο της τοποθέτησης και της παρακολούθησης σε κάθε νησί θα επιβλέπεται από τον Επιστημονικό Συντονιστή (5 PM) και τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Νησίδων (9 PM) και θα υλοποιηθούν σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Έργου (1 PM), τον Ορνιθολόγο του Προγράμματος (3 PM), τον Φροντιστή Πεδίου (2 PM), τον Υπεύθυνο Διαχείρισης περιοχής, τον Υπεύθυνο προγράμματος Παρακολούθησης, 2 ερευνητές πεδίου και ως 8 εργάτες που θα προσληφθούν για τις συγκεκριμένες δράσεις. Ο εξοπλισμός, το δόλωμα, άλλα υλικά και προσωπικό θα μεταφερθούν με σκάφος και το όχημα του προγράμματος, το οποίο θα αγοραστεί στα πλαίσια του έργου. Καλά εκπαιδευμένο προσωπικό και παντός καιρού μεταφορικά μέσα είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή και απρόσκοπτη εφαρμογή των 2 σταδίων (τοποθέτηση δολώματος, παρακολούθηση), τα οποία, αν δεν εφαρμοστούν σωστά, θα μπορούσαν να προκαλέσουν την αποτυχία της δράσης. Η συνολική διάρκεια της δράσης εκτιμάται σε 3 χρόνια (2ο, 3ο και 4ο έτος του έργου). Η υλοποίηση των ενεργειών είναι προγραμματισμένη να αρχίσει με την απόκτηση των απαιτούμενων αδειών, την αγορά δολωμάτων και του εξοπλισμού και την κατασκευή των δολωματικών σταθμών την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2ου έτους του σχεδίου. Η τοποθέτηση των δολωματικών σταθμών και του τρωκτικοκτόνο δολώματος έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα του 2012‐2013 και θα συνοδεύεται από καθημερινή παρακολούθηση της κατανάλωσης δολώματος και την πρόοδο στην εξάλειψη αρουραίων. Το όχημα 4x4 και το σκάφος του προγράμματος θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση της δράσης. Πάνω από 1 με 1 ½ μήνες θα χρειαστούν για να τοποθετηθεί το δόλωμα σε κάθε ένα από τα επιλεγμένα νησιά. Η τακτική και συστηματική παρακολούθηση μετά την τοποθέτηση του δολώματος που θα ακολουθεί τη φάση της εξάλειψης για να εκτιμήσει την πρόοδο και την επιτυχία της διαδικασίας εξάλειψης των αρουραίων θα αποτελείται από 12 επισκέψεις πεδίου σε κάθε νησί για μια περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών μετά τη τοποθέτηση του δολώματος (1‐1.5 χρόνο μετά την έναρξη της κάθε επιχείρηση εξάλειψης). Ως εκ τούτου, αν η δράση τεθεί σε εφαρμογή χωρίς καθυστερήσεις, θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του 3ου έτους του προγράμματος. Κατά τον τελευταίο (4ο) έτος οι νησίδες όπου έχουν υλοποιηθεί επιχειρήσεις εξάλειψης θα πρέπει να παρακολουθούνται για την ύπαρξη μακροπρόθεσμων επιπτώσεων. Στην απίθανη περίπτωση καθυστέρησης υλοποίησης της δράσης, οι επιχειρήσεις αυτές θα αποζημιωθούν κατά τη διάρκεια του 4ου έτους του προγράμματος. Το κόστος των δολωμάτων, των δολωματικών σταθμών και του σχετικού εξοπλισμού πεδίου συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό κόστος της παρούσας δράσης. Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: Η NCC θα είναι υπεύθυνη για τη δράση η οποία θα υλοποιηθεί από την NCC, την Ελληνική Ορνιθολογική και τον δήμο της Άνδρου. [21] Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι τα εξής: η υλοποίηση των επιτυχημένων επιχειρήσεων εξάλειψης αρουραίων σε τουλάχιστον 2 νησιωτικά συμπλέγματα που καλύπτουν συνολική επιφάνεια έως και 100 εκτάρια και φιλοξενούν αποικίες του Μαυροπετρίτη, του Αιγαιόγλαρου και του Θαλασσοκόρακα. Η δράση αυτή αναμένεται να έχει αντίκτυπο στις επιδόσεις αναπαραγωγής τουλάχιστον στο 20% του αναπαραγωγικού πληθυσμού της ΖΕΠ του Μαυροπετρίτη, το 100% του αναπαραγωγικού πληθυσμού του Αιγαιόγλαρου και το 10% του αναπαραγωγικού πληθυσμού του Θαλασσοκόρακα στην περιοχή του προγράμματος. Δράση C.2: Διαχείριση νησιωτικών ενδιαιτημάτων φωλιάσματος: Έλεγχος του πληθυσμού του Ασημόγλαρου Περιγραφή: Η δράση αφορά τον έλεγχο του τοπικού πληθυσμού του Ασημόγλαρου (Larus michahellis). Η δράση θα υλοποιηθεί προκειμένου να βελτιωθεί η αναπαραγωγική επιτυχία στις νησίδες φωλιάσματος των ειδών στόχων. Οι εργασίες εξάλειψης αρουραίων θα εφαρμοστούν σε όλα τα μεγάλα συμπλέγματα νησίδων στη ΖΕΠ του προγράμματος. Η τελική επιλογή των νησιών και των μεθόδων που θα χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο του πληθυσμού του γλάρου θα βασίζεται στα αποτελέσματα που αποκτήθηκαν μέσω της Δράσης A.2 και θα περιλαμβάνει αποικίες όπου ο έλεγχος του πληθυσμού του γλάρου είναι εφικτός και θα επιφέρει το μεγαλύτερο όφελος για τα είδη. Τα ευεργετικά αποτελέσματα για τις επιδόσεις αναπαραγωγής του είδους‐στόχου, θα παρακολουθούνται στη Δράση E.2. Τουλάχιστον 3 νησίδες θα επιλεγούν για τη επιχείρηση ελέγχου των αποικιών του Ασημόγλαρου στην περιοχή του έργου με τη δράση να υλοποιείται κατά τη διάρκεια του 2ου και 3ου έτους του προγράμματος. Η πιο πιθανή υποψήφια τοποθεσία για την υλοποίηση της δράσης είναι το σύμπλεγμα των Γαϊδαρονήσων όπου φιλοξενεί πάνω από το 40% του τοπικού πληθυσμού του Ασημόγλαρου. Αν όμως εκτιμηθεί κατά τη δράση Α.2 ότι ο έλεγχος του πληθυσμού του Ασημόγλαρου θα είναι επωφελής για το πρόγραμμα εάν υλοποιηθεί και σε άλλες τοποθεσίες, αυτές θα συμπεριληφθούν επίσης στον έλεγχο του πληθυσμού του γλάρου. Επομένως, η δράση θα έχει επιπτώσεις σε ένα σημαντικό ποσοστό του συνολικού πληθυσμού των ειδών‐στόχων στην περιοχή του έργου. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των διαθέσιμων μεθόδων ελέγχου του γλάρου και την αποτελεσματικότητά τους οι πιο πιθανές μέθοδοι για τον έλεγχο του πληθυσμού του γλάρου είναι το λάδωμα του κελύφους των αυγών και η αφαίρεση των αυγών, ωστόσο η τελική απόφαση σχετικά με τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους θα ληφθεί μετά την αξιολόγηση της καταλληλότητας των μεθόδων για την κάθε αποικία γλάρου ξεχωριστά. Στην περίπτωση που οι προπαρασκευαστικές δραστηριότητες για τον έλεγχο του πληθυσμού των γλάρων καθυστερήσουν, τα 2 έτη εφαρμογής (2ο και 3ο έτος του σχεδίου) της παρούσας δράσης μπορεί να επεκταθεί στο τελευταίο (4ο έτος του προγράμματος). Γ δράση θα αποτελείται από 2 στάδια: 1. Εφαρμογή του ελέγχου του πληθυσμού του γλάρου: Ανάμεσα στις διάφορες μεθόδους που υπάρχουν, η πιο κατάλληλη θα επιλεγεί (δράση Α.2) και θα εφαρμοστεί στο παρόν έργο. Οι διαθέσιμες τεχνικές, είτε στοχεύουν στον περιορισμό των ενηλίκων και νεαρών ατόμων, ή στον έλεγχο του πληθυσμού μέσω [22] αφαίρεσης του αυγού ή του νεοσσού. Το να περιοριστεί ο πληθυσμός των ενήλικων ατόμων περιλαμβάνει την εξάλειψη των πουλιών (παγίδευση, χρήση δολώματος), φυσική αποτροπή (χρήση πλεγμάτων για την πρόληψη του φωλιάσματος), ή τροποποίηση των ενδιαιτημάτων (κυρίως των αναπαραγωγικών). Από την άλλη πλευρά, ο έλεγχος κατά το στάδιο της εκκόλαψης συνεπάγεται την αφαίρεση των αυγών, αντικατάσταση, ή στείρωση. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην πιθανή διαταραχή ή στο κίνδυνο που θα μπορούσε να προκληθεί από οποιαδήποτε από αυτές τις τεχνικές σε άλλα είδη πτηνών, καθώς και στα σπονδυλωτά γενικότερα. 2. Παρακολούθηση μετά τον έλεγχο του πληθυσμού του γλάρου: Η παρακολούθηση των επιπτώσεων της δράσης για τον Ασημόγλαρο μέσα από τη συστηματική παρακολούθηση των επιδόσεων αναπαραγωγής τους και το μέγεθος του πληθυσμού. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον ορνιθολόγο του προγράμματος (3 PM) και τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Νησίδων(8 PM) σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Έργου (1 PM), τον Επιστημονικό Συντονιστή (1 PM), τον Φροντιστή Πεδίου (1 PM), τον Υπεύθυνο Διαχείριση (2 PM), τον Υπεύθυνο Παρακολούθησης (1 PM), 2 ερευνητές πεδίου της Ελληνικής Ορνιθολογικής και μέχρι 4 εργάτες θα προσληφθούν για το σκοπό αυτό κατά το 2ο, 3ο και 4ο έτος του έργου. Το όχημα του έργου και το σκάφος που θα αγοραστεί από το Δήμο Άνδρου θα χρησιμοποιηθούν κατά την υλοποίηση της δράσης. Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: Η NCC θα είναι υπεύθυνη για τη δράση η οποία θα υλοποιηθεί από την NCC, την Ελληνική Ορνιθολογική και τον δήμο της Άνδρου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι τα εξής: η εφαρμογή τουλάχιστον τριών ενεργειών ελέγχου Ασημόγλαρου, να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα και άμεσες επιπτώσεις στο 80‐100% του πληθυσμού του Αιγαιόγλαρου στην περιοχή. Δράση C.3: Διαχείριση νησιωτικών ενδιαιτημάτων φωλιάσματος: Βελτίωση της διαθεσιμότητας των ενδιαιτημάτων φωλιάσματος Περιγραφή: Η παρούσα δράση έχει ως στόχο την εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων διατήρησης για τη βελτίωση της εκτροφής των ενδιαιτημάτων των τριών ειδών στόχων που φωλιάζουν σε νησίδες Κατασκευή τεχνητών φωλιών για το μαυροπετρίτη Τεχνητές φωλιές από φυσικά υλικά, όπως πέτρα και ξύλο, θα κατασκευαστούν σε επιλεγμένη αποικία(/ες) του μαυροπετρίτη που θα εντοπιστούν μέσω της δράσης Α.2, όπως η έλλειψη φωλιών για το είδος. Φωλιές με τις διαστάσεις των φυσικών τόπων φωλιάσματος (50cm x 40cm x 35 cm) κάτω από πέτρες, βλάστηση ή σε σχισμές θα πρέπει να κατασκευάζονται έτσι ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των διαθέσιμων, καλής ποιότητας θέσεων φωλιάσματος σε κάθε περιοχή αναπαραγωγής ζευγαριού με το φυσικό μέσο όρο 2 ‐ 3 θέσεις φωλιάσματος. Οι τεχνητές φωλιές θα κατασκευαστούν και θα τοποθετηθούν στις υπάρχουσες αποικίες του Μαυροπετρίτη στην Άνδρο. Η κύρια προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μεγαλύτερη αποικία που βρίσκεται στη ΒΑ πλευρά της Άνδρου, αλλά επιπλέον τεχνητές φωλιές σχεδιάζεται να κατασκευαστούν και σε άλλες προσβάσιμες [23] αποικίες στη νότια, δυτική, και νοτιοανατολική πλευρά της Άνδρου. Μέσα στις αποικίες οι τεχνητές φωλιές θα πρέπει να τοποθετηθούν σε περιοχές που δεν διαθέτουν τις βασικές προδιαγραφές ενός καλής ποιότητας χώρου φωλιάσματος όσον αφορά την προστασία από τον άνεμο και το ηλιακό φως. Οι φωλιές θα είναι τοποθετημένες έτσι ώστε να παρέχουν επαρκή ηλιακή ακτινοβολία κατά τις πρωινές ώρες και, από την άλλη πλευρά, να προστατεύουν τις φωλιές από την έντονη ηλιακή ακτινοβολία και τα μελτέμια. Φωλιές θα κατασκευαστούν σε προσπελάσιμα μέρη της αποικίας, προκειμένου να αποφευχθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος για την ασφάλεια των εργατών στον πεδίο και να καταστεί δυνατή η εύκολη παρακολούθηση της χρήσης τους (Δράση Ε.2). Συνολικά, έως και 200 φωλιές θα κατασκευαστούν. Η κατασκευή των φωλιών θα υλοποιηθεί κατά τη μη αναπαραγωγική περίοδο (τέλη του φθινοπώρου‐αρχές της άνοιξης), του 2ου και 3ου έτους του έργου για να αποφευχθεί η διατάραξη του γερακιού. Κάμερες θα εγκατασταθούν στις φωλιές για την παρακολούθηση της κατοίκησης και χρήσης τεχνητών φωλιών. Φύτευση ενδημικών θάμνων για το φώλιασμα του Μαυροπετρίτη και του Θαλασσοκόρακα Αειθαλείς θάμνοι, κυρίως τα είδη σχίνος (Pistacia lentiscus), και κάππαρη (Capparis spinosa) θα φυτευτούν σε επιλεγμένα σημεία αναπαραγωγής του Μαυροπετρίτη, προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των κατάλληλων φωλιών στις αποικίες τους. Η επιλογή των τόπων και οι τεχνικές λεπτομέρειες για τη φύτευση θα καθοριστεί μέσω των προπαρασκευαστικών ενεργειών (δράση Α.2). Έως 100 μοσχεύματα σχίνων (μέχρι 5 μοσχεύματα ανά περιοχή για κάθε αναπαραγωγικό ζεύγος) θα φυτευτούν στο βιότοπο αναπαραγωγής του Μαυροπετρίτη. Η φύτευση θα λάβει χώρα από το φθινόπωρο έως τις αρχές της άνοιξης του 2ου και του 3ου έτους του προγράμματος, κατά τη διάρκεια της μη αναπαραγωγικής περιόδου για τα είδη‐στόχους για να αποφευχθεί η διαταραχή τους. Όλα τα μοσχεύματα που δεν θα ευδοκιμήσουν θα αντικατασταθούν. Ένας απλός εξοπλισμός ποτίσματος, που θα αποτελείται από ένα μεγάλο δοχείο νερού, και μια μάνικα που συνδέεται με μια αντλία νερού, θα χρησιμοποιηθεί για την εξασφάλιση επαρκούς παροχής νερού κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης των θάμνων. Τα μοσχεύματα θα ποτίζονται εβδομαδιαίως κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών. Αναμένεται να περάσει μία περίοδος καλλιέργειας να υπάρχει απόδειξη της επιτυχημένης ανάπτυξης των μοσχευμάτων Pistacia στις νησίδες του προγράμματος. Στη δεύτερη αυξητική περίοδο ένας έλεγχος και η αντικατάσταση των ανεπιτυχών μοσχευμάτων θα πραγματοποιηθούν, όπου αυτό απαιτείται. Η κάππαρη (Capparis spinosa) είναι ένα πρωτοποριακό είδος θάμνου, προσαρμοσμένο σε φτωχά εδάφη και σε βραχώδη ενδιαιτήματα. Πρόκειται για ένα αυτοφυές είδος που μπορεί εύκολα να αναπτυχθεί σε βραχονησίδες. Μπορεί να φυτρώσει από τους σπόρους και δεν θα χρειαστεί περισσότερες από μία αυξητικήπερίοδο για να μεγαλώσει. Όπως συμβαίνει και με το σχίνο (Pistacia lentiscus), κατά το δεύτερο έτος πρόσθετη προσπάθεια θα είναι αφιερωμένη σε περιπτώσεις όπου ανεπιτυχή εγκατάσταση του θάμνου έχει εντοπιστεί. Τα θετικά αποτελέσματα της δράσης αναμένεται να λάβουν χώρα από το τρίτο έτος του έργου και μετά. Σε περίπτωση που η ανάπτυξη και εξάπλωση του σχίνου (Pistacia lentiscus) αποδεικνύεται ότι είναι μικρότερη από την αναμενόμενη, τότε τα επόμενα χρόνια (3ο και 4ο [24] έτος του προγράμματος), η προσπάθεια θα επικεντρωθεί κυρίως στην κάππαρη που ως πρωτοπόρο είδος αναμένεται να έχει καλύτερη επιβίωση στις δριμείς περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν . Η δράση θα υλοποιηθεί κατά το 2ο και το 3ο έτος του προγράμματος από τον Επιστημονικό Συντονιστή (3 PM) και τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Νησίδων (5 PM) σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Έργου (2 PM), τον Φροντιστή Πεδίου (4 PM), τον Υπεύθυνο Διαχείρισης, και μέχρι και 4 εργάτες πεδίου καθώς επίσης και την εξωτερική βοήθεια για την κατασκευή τεχνητών φωλιών που θα προσληφθεί για το σκοπό αυτό. Η μεταφορά του προσωπικού, του εξοπλισμού και του υλικού θα πραγματοποιηθεί με το αυτοκίνητό του έργου και σκάφος. Στην απίθανη περίπτωση, που καθυστερήσουν ότι οι προπαρασκευαστικές δραστηριότητες για την τοποθέτηση τεχνητών φωλιών και των φυτειών από θάμνους (Δράση Α.2), τα 2 έτη εφαρμογής (2ο και 3ο έτος του σχεδίου) της παρούσας δράσης μπορεί να επεκταθούν στο τελευταίο (4ο έτος του έργου). Εταίρος υπεύθυνος για την εφαρμογή: Η NCC θα είναι υπεύθυνη για τη δράση η οποία θα υλοποιηθεί από την NCC και τον δήμο της Άνδρου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Έως και 200 τεχνητές φωλιές θα κατασκευαστούν για να αυξηθεί ο αριθμός των κατάλληλων φωλιών για έως και 50 ζευγάρια του Μαυροπετρίτη έως 100 μοσχεύματα μαστίχας θα φυτευτούν σε τουλάχιστον 2 αποικίες του Μαυροπετρίτη και του Θαλασσοκόρακα που αναμένεται να έχει συνέπειες για τουλάχιστον 100 ζεύγη αναπαραγωγής του είδους‐στόχου. Δράση C.4: Διαχείριση ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του Μαυροπετρίτη (Falco eleonorae) και του Σπιζαετού (Hieraatus fasciatus): Παραδοσιακές καλλιέργειες και ενίσχυση των πληθυσμών πέρδικας και περιστεριών Περιγραφή: Η δράση στοχεύει στη βελτίωση των ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του μαυροπετρίτη και του σπιζαετού μέσω: • της αναζωογόνησης των παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών, της καλλιέργεια παραδοσιακών ποικιλιών και γεωργικών πρακτικών φιλικών προς τα πουλιά, προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα θηράματα για τον μαυροπετρίτη (έντομα και μεταναστευτικά πουλιά) και τον σπιζαετό (πέρδικες). • της αναζωογόνησης της λειτουργίας τουλάχιστον 3 παραδοσιακούς περιστερώνων για την αύξηση θηράματος‐περιστεριών του σπιζαετού. • της κατασκευής μικρών λιμνίων άγριας ζωής για τη αύξηση της διαθεσιμότητας του νερού για τα είδη θηραμάτων του μαυροπετρίτη και του σπιζαετού, καθώς και τη βελτίωση της παροχής νερού για πόση και κολύμβηση για τον μαυροπετρίτη. Με βάση το επιχειρησιακό σχέδιο (δράση Α.1) στο Δήμο της Άνδρου θα πρέπει να εφαρμοστεί πιλοτικά η αναζωογόνηση των παραδοσιακών καλλιεργειών σε αναβαθμίδες με τοπικές ποικιλίες ώστε να αυξηθεί η αφθονία των μεγάλων εντόμων, της πέρδικας και των αποδημητικών πουλιών, παρέχοντας προμήθειες σιτηρών και αυξάνοντας έτσι τη διαθεσιμότητα θηραμάτων για τον μαυροπετρίτη (Falco eleonorae) και τον σπιζαετό [25] (Hieraaetus fasciatus). Μέχρι 10 εκτάρια έρημης γης στην περιοχή δικαιοδοσίας του Δήμου Άνδρου θα καλλιεργηθούν με τοπικές ποικιλίες, σε γη που θα μισθωθεί από το Δήμο (Δράση Β.1) σε περιοχές που χρησιμοποιούνται από γεράκια και αετούς για αναζήτηση τροφής. Στην ίδια περιοχή, τουλάχιστον 10 υδατοσυλλογές (λιμνία) άγριας ζωής θα κατασκευαστούν, θα λειτουργούν και θα διατηρηθούν, για την παροχή νερού στα έντομα, τα αποδημητικά πτηνά και τις πέρδικες καθώς και για το πότισμα και κολύμβηση του μαυροπετρίτη. Για τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων διατήρησης και οφελών για τον μαυροπετρίτη και τον σπιζαετό, θα χρησιμοποιηθεί η εμπειρία από προηγούμενα προγράμματα LIFE. Για να αποτραπεί η πρόσβαση των αιγοπροβάτων στις καλλέργειες και τις υδατοσυλλογές, ολόκληρη η περιοχή θα πρέπει να προστατεύεται με ένα ηλιακό ηλεκτρικό σύστημα περίφραξης. Ένα μικρό τρακτέρ, που θα μπορεί να δουλεύει σε αναβαθμίδες και απότομες πλαγιές, θα αγοραστεί από το Δήμο για να χρησιμοποιηθεί στις καλλιέργειες. Η πλειοψηφία των πολυάριθμων παραδοσιακά περιστερώνων στην Άνδρο είναι εγκαταλελειμμένα. Μετά την καταγραφή των κύριων περιοχών τροφοληψίας του σπιζαετού στην Άνδρο, τουλάχιστον τρεις περιστερώνες εντός της περιοχής αυτής, θα επισκευαστούν και θα τεθούν σε λειτουργία. Τα περιστέρια θα αγοραστούν και θα εισαχθούν στους περιστερώνες για την παροχή παραδοσιακής πηγής τροφής για τους σπιζαετούς, τροφή η οποία έχει μειωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Οι ανακαινισμένοι περιστερώνες θα βρίσκεται στις προαναφερθείσες περιοχές απαραδοσιακών καλλιεργειών και υδατοσυλλογών, ώστε να παρέχονται σ τα περιστέρια η απαιτούμενη τροφή και νερό. Η συνέχιση της παραδοσιακής γεωργίας και η λειτουργία των μικρών λιμνίων μετά το τέλος του προγράμματος, θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη παροχή τροφής και νερού στα περιστέρια, με αποτέλεσμα την μακροπρόθεσμη λειτουργία των περιστερώνων. Τα διαχειριστικά μέτρα που υλοποιούνται στα πλαίσια της παρούσας δράσης δεν θα επηρεαστούν από την κλιματική αλλαγή. Η καλλιέργεια των παραδοσιακών καλλιεργειών σιτηρών δεν απαιτεί νερό άρδευσης, καθώς βασίζεται αποκλειστικά σε τοπικές βροχοπτώσεις. Οι υδατοσυλλογές θα κατασκευαστούν κοντά σε εποχικά ρέματα γλυκού νερού της περιοχής. Στο νησί υπάρχουν αρκετά ρέματα τα οποία ξεραίνονται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η δημιουργία υδατοσυλλογών θα δώσει τη δυνατότητα αποθήκευσης γλυκού νερού για τουλάχιστον 2 μήνες κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου του καλοκαιριού, προσφέροντας έτσι σημαντικό ενδιαίτημα για τα έντομα, τα αμφίβια και τα πουλιά. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Υπεύθυνο Έργου (2,5 μήνες) σε συνεργασία με τον Επιστημονικό Συντονιστή (4 μήνες), τον Φροντιστή πεδίου (2 μήνες), τον Υπεύθυνο Διχαείρισης της περιοχής (2 μήνες) και των 2 εργατών που θα προσληφθούν για το σκοπό αυτό. Οι σπόροι και τα υλικά που απαιτούνται για την κατασκευή των υδατοσυλλογών, θα αγοραστούν και ο γεωργικός εξοπλισμός θα ενοικιαστεί ή/και αγοραστεί. Όλες οι μετακινήσεις του προσωπικού και οι μεταφορές του εξοπλισμού και των υλικών θα [26] πραγματοποιούνται με το με το 4x4 όχημα του προγράμματος και τον γεωργικό εξοπλισμό που θα ενοικιαστεί ή αγοραστεί γι’ αυτόν τον σκοπό. Το 4x4 όχημα του προγράμματος που θα αγοραστεί για τη δράση αυτή θα χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά των ομάδων πεδίου, του εξοπλισμού και των υλικών για όλες τις δραστηριότητες πεδίου όλων των δράσεων του προγράμματος. Η δράση θα υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια του 2ου, 3ου και 4ου έτους του προγράμματος. Στην απίθανη περίπτωση, που υπάρξουν καθυστερήσεις στις προπαρασκευαστικές δραστηριότητες (δράση Α.2) ή μίσθωση γης (δράση Β.1), τα 3 έτη της εφαρμογής της παρούσας δράσης διασφαλίζουν ότι η δράση αυτή θα υλοποιηθεί και θα ολοκληρωθεί στην ώρα της επιτυγχάνοντας όλους τους στόχους της. Η παρακολούθηση της εφαρμογής της δράσης καθώς και τα αποτελέσματά της για τα είδη‐
στόχους θα πραγματοποιηθεί μέσω της δράσης Ε.2. Δεδομένου ότι η αναζωογόνηση καλλιεργειών, οι περιστερώνες, τα ηλεκτρικά συστήματα φράχτη και οι υδατοσυλλογές θα έχουν ήδη εφαρμοστεί/κατασκευαστεί και θα λειτουργούν μέσω του προγράμματος LIFE‐Φύση, περιορίζοντας τις δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας, ο Δήμος Άνδρου θα συνεχίσει την καλλιέργεια, συντήρηση και λειτουργία των παραπάνω εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων μετά τη λήξη του προγράμματος, ως μέρος των βασικών δραστηριοτήτων του Δήμου, με την υποστήριξη της εθελοντικής Τοπικής Ομάδας Συντήρησης (δράση C.7). Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Μέχρι 10 εκτάρια εγκαταλελειμμένων αναβαθμίδων θα ξαναχρησιμοποιηθούν για καλλιέργειες. Τουλάχιστον 10 μικρές υδατοσυλλογές για την άγρια ζωή θα κατασκευαστούν θα λειτουργήσουν και θα συντηρούνται. Τουλάχιστον 3 περιστερώνες θα επισκευαστούν και θα λειτουργήσουν. Τουλάχιστον 2 χλμ. ηλεκτρο‐
περίφραξη θα δημιουργηθούν στα όρια των γεωργικών εκτάσεων που θα χρησιμοποιηθούν στο πρόγραμμα, ώστε να αποκλειστούν οι κατσίκες και τα άλλα ζώα. Ο αριθμός των γερακιών και των αετών από τις γειτονικές αποικίες που χρησιμοποιούν τα διαχειριζόμενα από το πρόγραμμα ενδιαιτήματα τροφοληψίας, αναμένεται να αυξηθεί, μειώνοντας την ενέργεια και το χρόνο που δαπανάται για την αναζήτηση νερού και θηραμάτων, με αποτέλεσμα την βελτίωση των δυνατοτήτων τους στην αναπαραγωγή και μετανάστευση. Δράση C.5: Διαχείριση ενδιαιτημάτων τροφοληψίας του Μαυροπετρίτη: Αποκατάσταση παράκτιων υγροτόπων Περιγραφή: Η Άνδρος φιλοξενεί μερικούς από τους πιο σημαντικούς παράκτιους υγροτόπους του Αιγαίου, αλλά, δυστυχώς, έχουν υποστεί σοβαρή υποβάθμιση εξαιτίας της υπερβόσκησης, των υδρολογικών μεταβολών και των κατοικιών που έχουν χτιστεί. Με βάση το Σχέδιο Αποκατάστασης των Υγροτόπων της δράσης Α.2, το οποίο θα αξιολογεί τις δυνατότητες αποκατάστασης των παράκτιων υγροτόπων στο Βιτάλι, το Ατένι, τη Λεύκα, τη Βόρη, τον Ρόζο, την ‘Αχλα, τα Διποτάματα και τις Κρεμμύδες, η παρούσα δράση θα προβεί [27] σε παρεμβάσεις αποκατάστασης υγροτόπων (χωματουργικές εργασίες, εγκατάσταση υδατοφρακτών και άλλων δομών ελέγχου του νερού, δημιουργία χερσαίων φραγμάτων και αναχώματων), ώστε να ενισχυθεί η ικανότητα διατήρησης του γλυκού νερού στις επιλεγμένες περιοχές και να αποκαταστήσει η υδροπερίοδός τους. Οι υγρότοποι θα είναι επίσημα οριοθετημένοι και θα τοποθετηθούν πινακίδες για το μαρκάρισμα των ορίων τους. Η δράση αποσκοπεί στην αύξηση της αφθονίας και της διαθεσιμότητας θηραμάτων για τον μαυροπετρίτη (Falco eleonorae), κατά τη διάρκεια της γέννησης των αυγών και των περιόδων επώασης, με την αποκατάσταση εδαφών όπου αναπαράγονται τα ιπτάμενα? έντομα (aerial insects breeding grounds) στο νησί. Οι στόχοι των προσπαθειών αποκατάστασης θα είναι: (Α) η αύξηση του ποσού και τη διάρκειας εισχώρησης του φρέσκου νερού στους υγροτόπους κατά τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού, μέσω της κατασκευής μιας σειράς αναχωμάτων και απλών υδατοφρακτών που θα ρυθμίζουν τη ροή των γλυκών υδάτων προς τη θάλασσα (Β) Αύξηση της ανοικτής υδάτινης επιφάνειας, με την αποκατάσταση των υφιστάμενων και δημιουργία νέων ενδιαιτημάτων υγροτόπων βάθους 1‐1.5μ. Το χώμα που θα αφαιρεθεί θα χρησιμοποιηθεί για την δημιουργία επιχωμάτων (Γ) Δημιουργία τεχνητών υδατοσυλλογών άγριας ζωής, κατά μήκος των κεντρικών εποχιακών ρεμάτων της ανατολικής ακτής, προκειμένου να αυξηθούν οι περιοχές για πόση και κολύμβηση του μαυροπετρίτη (F. eleonorae) Οι εργασίες αποκατάστασης θα πραγματοποιηθούν σe δημόσιες εκτάσεις. Στην Ελλάδα, οι περισσότερες από τις δασικές εκτάσεις, θαμνώδεις εκτάσεις και υγρότοποι είναι δημόσιες και το ίδιο ισχύει και για την Άνδρο. Η δράση θα πραγματοποιηθεί στoυς παράκτιους υγροτόπους της βορειοανατολικής Άνδρου, μέσα στην περιοχή ΖΕΠ. Οι πιο κατάλληλες περιοχές για την αποκατάσταση θα αξιολογηθούν κατά τη διάρκεια των προπαρασκευαστικών δράσεων από τους υγρότοπους σε Βιτάλι, Ατένι, Λεύκα, Βόρη, Ρόζος, Άχλα, Διποτάματα και Κρεμμύδες. Η επέκταση των περιοχών που θα αποκατασταθεί θα είναι περίπου 5 εκτάρια. Η υλοποίηση της δράσης περιλαμβάνει τις ακόλουθες δραστηριότητες: 1. χωματουργικές εργασίες, 2. εγκατάσταση υδατοφρακτών και άλλων δομών ελέγχου του νερού, 3. δημιουργία φραγμάτων και αναχωμάτων 4. δημιουργία και ενίσχυση ενδιαιτημάτων στις περιοχές που αποκαταστάθηκαν Οι εν λόγω δραστηριότητες περιλαμβάνονται στην κατηγορία εξωτερικών συνεργατών του προϋπολογισμού, καθώς πρόκειται να υλοποιηθούν από υπεργολάβους. [28] Η εκτίμηση του κόστους για τις παραπάνω δραστηριότητες έγινε με βάση την εκτίμηση των ποσών των χωματουργικών εργασιών, των υλικών και της εργασίας και θα αναλυθούν περαιτέρω μέσω της προπαρασκευαστικής δράσης Α2, όπου θα εκπονηθούν αναλυτικές τεχνικές μελέτες και θα προσαρμοστούν στις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας για τεχνικά έργα και περιβαλλοντικά προγράμματα. Οι επίσημες τιμές κατάσταση του κόστους ανά μονάδα εργασίας έχουν χρησιμοποιηθεί για αυτές τις εκτιμήσεις, καθώς αυτός είναι ο μόνος τρόπος που ένας Δήμος στην Ελλάδα μπορεί να συνάψει σύμβαση υπεργολαβίας για τέτοιες δραστηριότητες. Οι τιμές ανά μονάδα κόστους έχουν σταθερή και ίδια αξία που έχει διαμορφωθεί από τις κρατικές υπηρεσίες σύμφωνα με τις τιμές αγοράς των υλικών και της εργασίας. Κατά τη διαδικασία της προσφοράς, οι υπεργολάβοι μπορεί να προσφέρουν έκπτωση σε αυτές τις σταθερές τιμές δίνοντας έτσι μια καλύτερη οικονομική πρόταση. Η κατανομή του κόστους για τις δραστηριότητες αυτές έχει ως εξής: 1. Οι χωματουργικές εργασίες έχουν προσωρινά εκτιμηθεί ότι θα είναι 40.000 m3 (κατά μέσο όρο 0,8 m από ανασκαφές) με κόστος μονάδας 1,15 ευρώ ανά m3, συνολικού ύψους 46.000€. 2. Η εγκατάσταση υδατοφρακτών, σωλήνων νερού και δομών ελέγχου νερού έχει εκτιμηθεί ότι στα 20.000 € (για 1000 m πλαστικών σωλήνων διαμέτρου 200 mm με κόστος μονάδας 12,5 ευρώ / m και 10 υδατοφράκτες (μοναδιαίο κόστος των 750 ευρώ)). 3. Η δημιουργία φραγμάτων και αναχωμάτων έχει εκτιμηθεί προσωρινά στα 24.000 € (για 15.000 m3, με κόστος μονάδας 1,6 ευρώ/m3). 4. Η δημιουργία ενδιαιτημάτων (κυρίως φύτευση ‐ ενίσχυση των αυτοφυών φυτών των υγροτόπων) έχει ένα προσωρινό κόστος των 10.000 € (2 ευρώ/m2). Η δράση θα υλοποιηθεί κατά το 2ο και το 3ο έτος του προγράμματος υπό την εποπτεία του Υπεύθυνου Έργου (3 μήνες ) σε στενή συνεργασία με τον Επιστημονικό Συντονιστή (2 μήνες) και με την υποστήριξη του Φροντιστή πεδίου (2 μήνες) και του Υπεύθυνου Διαχείρισης (2 μήνες). Οι χωματουργικές εργασίες, θα ανατεθούν σε εξωτερικούς υπεργολάβους, αλλά θα πρέπει να εποπτεύονται από το προσωπικό του προγράμματος. Στην απίθανη περίπτωση, καθυστερήσεων των προπαρασκευαστικών εργασιών για την αποκατάσταση των παράκτιων υγροτόπων (Δράση Α.2), τα 2 έτη εφαρμογής (2ο και 3ο έτος προγράμματος) της παρούσας δράσης, μπορεί να επεκταθεί μέχρι το τελευταίο (4ο έτος). Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η δράση θα αποκαταστήσει / δημιουργήσει τουλάχιστον 5 εκτάρια παράκτιων υγροτόπων και θα δημιουργήσει τουλάχιστον 5 υδατοσυλλογές για την άγρια ζωή σε συνδυασμό με τα εποχιακά ρέματα της ΖΕΠ. Λόγω της μεγάλης κινητικότητας του μαυροπετρίτη (F. eleonorae) και των θηραμάτων του, εκτιμάται ότι τα οφέλη της δράσης θα επηρεάσουν τουλάχιστον το 80% του πληθυσμού του F. eleonorae στη ΖΕΠ. Η [29] δράση αποκατάστασης υγροτόπων αναμένεται να εφαρμοστεί σε τουλάχιστον 3 από τους υγροτόπους της ΖΕΠ Άνδρου. Η συνολική έκταση των υγροτόπων της Άνδρου έχει εκτιμηθεί ότι φτάνει περίπου τα 20 εκτάρια. Τουλάχιστον η μισή από αυτή την έκταση έχει υποβαθμιστεί κατά το παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι η συνολική βελτίωση μετά την εφαρμογή της δράσης C5 θα είναι πολύ σημαντική για ολόκληρο το νησί, επιδρώντας σε περισσότερο από το 50% των υποβαθμισμένων περιοχών. Δράση C.6: Διαχείριση ενδιαιτημάτων τροφοληψίας των θαλασσοπουλιών: Πιλοτική εγκατάσταση σημαδούρων αγκυροβόλησης που δεν βλάπτουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας σε σημαντικές για τα θαλασσοπούλια περιοχές τροφοληψίας. Περιγραφή: Σημαδούρες αγκυροβόλησης που δεν βλάπτουν τα λιβάδια ποσειδωνίας θα τοποθετηθούν σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως σημαντικές περιοχές τροφοληψίας για τα είδη αιγαιόγλαρου ( L. audouinii) και θαλασσοκόρακα (P.aristotelis) (δράση Α.2) και επιπλέον δέχονται πίεση από την πρόσδεση και αγκυροβόληση σκαφών. Η επιλογή των περιοχών θα βασιστεί στην αξία/ποιότητά τους ως περιοχές τροφοληψίας και στις πιέσεις που ασκούνται από τα σκάφη. Οι σημαδούρες αγκυροβόλησης που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι σύμφωνες με τις οδηγίες της ΕΕ και την εθνική νομοθεσία. Θα εγκατασταθούν τουλάχιστον 20 σημαδούρες οι οποίες θα λειτουργούν στις σημαντικές περιοχές τροφοληψίας των λιβαδιών ποσειδωνίας στην περιοχή μελέτης του προγράμματος, ωστόσο ο ακριβής αριθμός και η θέση τους θα καθοριστεί μετά την αρχική μελέτη. Το σκάφος του προγράμματος θα χρησιμοποιείται για τη μεταφορά της ομάδας πεδίου και του εξοπλισμού. Η δράση θα υλοποιηθεί από το Δήμο Άνδρου, σε συνεργασία με εξωτερικούς υπεργολάβους και την NCC κατά τον 3ο και 4ο έτος του προγράμματος υπό την επίβλεψη του Υπεύθυνου Έργου (3 μήνες) και του Επιστημονικού Συντονιστή (4 μήνες) σεσυνεργασία με τον Φροντιστή πεδίου (2 μήνες), και τον Διευθυντής διαχείρισης (2 μήνες). Η μεταφορά των ομάδων πεδίου, του εξοπλισμού και των υλικών που θα πρέπει να μεταφερθούν θα πραγματοποιούνται με το αυτοκίνητο και το σκάφος του προγράμματος. Στην απίθανη περίπτωση καθυστέρησης κατασκευής και εγκατάστασης των σημαδούρων κατά τη διάρκεια του 3ου έτους του προγράμματος, η καθυστέρηση μπορεί να αντισταθμιστεί κατά το τελευταίο (4ο) έτος του έργου, με πλήρη επίτευξη των στόχων της δράσης. Οι σημαδούρες αγκυροβόλησης θα διατηρηθούν και μετά το τέλος του προγράμματος από τον Δήμο της Άνδρου, ως μέρος των βασικών δραστηριοτήτων του. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Θα εγκατασταθούν τουλάχιστον 20 σημαδούρες αγκυροβόλησης σε τουλάχιστον 3 περιοχές τροφοληψίας θαλασσοπουλιών σε λιβάδια ποσειδωνίας, με εντατική αγκυροβόληση και πιέσεις από την πρόσδεση σκαφών. Η ποιότητα και ο κατακερματισμός των λιβαδιών ποσειδωνίας αναμένεται να βελτιωθεί. Ο [30] οικότοπος που θα επηρεαστεί από τη δράση αυτή θα υπερβαίνει τα 20 εκτάρια. Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες γνώσεις σχετικά με τη χρήση των ενδιαιτημάτων και κατακερματισμό των δύο ειδών‐στόχων της ΖΕΠ Άνδρου, αναμένεται ότι η προτεινόμενη δράση θα επηρεάσει τουλάχιστον 20 ζεύγη θαλασσοκόρακα (P. aristotelis), και το σύνολο του αναπαραγωγικού πληθυσμού του αιγαιόγλαρου (L . audouinii). Για το πρώτο είδος, το οποίο χρησιμοποιεί περιοχές τροφοληψίας που γειτνιάζουν με τους τόπους αναπαραγωγής, η δράση αναμένεται να έχει άμεσο αντίκτυπο (5‐10% βελτίωση) στην αναπαραγωγική επιτυχία των ζευγαριών που βρίσκονται σε ακτίνα 3‐5 χιλιομέτρων από τα λιβάδια ποσειδωνίας που επηρεάζονται (η εκτίμηση για τα 20 ζεύγη βασίζεται σε αυτή την υπόθεση). Για τον αιγαιόγλαρο (L. audouinii) που χρησιμοποιεί πιο διαφοροποιημένες και μεγαλύτερες περιοχές τροφοληψίας, οι επιπτώσεις θα είναι λιγότερο καλά καθορισμένες, αλλά θα είναι επίσης θετικές, συμβάλλοντας στη βελτίωση των επιδόσεων αναπαραγωγής του είδους. Σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες ευαισθητοποίησης του κοινού, μια συνολική αύξηση της χρήσης των επιλεγμένων περιοχών τροφοληψίας τουλάχιστον κατά 20%, αναμένεται για τα δύο είδη, ιδιαίτερα κατά την κρίσιμη περίοδο της αναπαραγωγής. Δράση C.7: Εκπόνηση διαχειριστικών δράσεων από την εθελοντική Τοπική Ομάδα Διατήρησης Περιγραφή: Μια Τοπική Ομάδα Διατήρησης (ΤΟΔ) θα συσταθεί στην Άνδρο προκειμένου να εφαρμόζει διαχειριστικές παρεμβάσεις μικρής κλίμακας στη ΖΕΠ, να ασχοληθεί με την επέκταση και τη διατήρηση των διαχειριστικών παρεμβάσεων στις νησίδες και στο κύριο νησί και να αυξήσει την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινότητας για τη ΖΕΠ και τη διατήρηση των ειδών‐στόχων. Πρόκειται για μια ομάδα εθελοντών στο πλαίσιο του Δικτύου Εθελοντών που έχει αναλάβει να παρακολουθεί την κατάσταση των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΠΕ), το οποίο έχει ήδη δημιουργηθεί από το 2003 στην Ελλάδα, από την ΕΟΕ. Τον συντονισμό της ΤΟΔ θα αναλάβει ο Συντονιστής Εθελοντών της ΕΟΕ που θα αφιερώσει συνολικά 6 μήνες για τη δράση και θα υποστηριχθεί από τον Φροντιστή πεδίου, τον Ειδικό ορνιθολόγο και την ΕΟΕ συνολικά σε όποια θέματα μπορεί να βοηθήσει (πολιτικής, νομικά, ειδικών επιστημονικά, πρακτικά). Η ΤΟΔ θα δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του προγράμματος και θα μείνει ενεργή καθ’ όλη τη διάρκειά του, ενώ η λειτουργία της θα συνεχίσει και μετά το τέλος του προγράμματος σαν μια από τις βασικές δραστηριότητες της ΕΟΕ. Η ΤΟΔ θα εκπαιδευτεί για την παρακολούθηση του της ΖΕΠ Άνδρου, τα είδη πουλιών‐
στόχους και τις απειλές τους, μέσω της συμμετοχής τους στο Δίκτυο Εθελοντών ΣΠΠΕ (συμπεριλαμβανομένων των ετήσιων σεμιναρίων, σεμιναρίων αναγνώρισης πουλιών, συμμετοχής στη λίστα επικοινωνίας του Δικτύου Εθελοντών ΣΠΠΕ), καθώς και με τη συμμετοχή τους ως εθελοντές στις διαχειριστικές δράσεις και συγκεκριμένα τη φύτευση ενδημικών φυτών και θάμνων, την κατασκευή τεχνητών φωλιών (δράση C.3), την εποπτεία της ΖΕΠ (δράση C.7), και τα ειδικά εκπαιδευτικά σεμινάρια οργανώνονται στην Άνδρο από [31] την ΕΟΕ (τουλάχιστον ένα σεμινάριο κάθε χρόνο σχετικά με τη διαχείριση και την παρακολούθηση των πουλιών και των ενδιαιτημάτων). Θα υπάρξει έτσι η ευκαιρία να δημιουργηθεί μια ομάδα από τον ντόπιο πληθυσμό, η οποία θα είναι σε θέση να συνεχίσει τις δράσεις διατήρησης και την παρακολούθηση και μετά τη λήξη του προγράμματος. Η ΤΟΔ θα ενημερώνει επίσης την ΕΟΕ για τις απειλές στην περιοχή, προκειμένου η ΕΟΕ να είναι σε θέση να ενεργήσει έγκαιρα. Στο πλαίσιο παρούσας δράσης, η ΤΟΔ θα εφαρμόσει σε εθελοντική βάση, συγκεκριμένες διαχειριστικές παρεμβάσεις στην περιοχή μελέτης του προγράμματος και θα υποστηρίξει άλλες δράσεις μέσω της κατασκευής τεχνητών φωλιών για τα είδη πουλιών‐στόχους, της τοποθέτησης ενημερωτικών πινακίδων, της φύτευση ενδημικών φυτών και θάμνων. Η ΤΟΔ θα συμμετάσχει επίσης στην καθημερινή λειτουργία του τοπικού σταθμού αποκατάστασης πουλιών, ένα μικρό Κέντρο Πρώτων Βοηθειών Άγριας Ζωής στο Κόρθι, το οποίο θα παρέχει τις πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένα και ορφανά πουλιά. Η δράση θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την ΑΝΙΜΑ, Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, στην Αθήνα. Ένας κατάλληλος χώρος θα ενοικιαστεί για να φιλοξενήσει το Κέντρο και θα εξοπλιστεί κατάλληλα για την παροχή των πρώτων βοηθειών σε τραυματισμένα πουλιά και το μεγάλωμα ορφανών νεοσσών των ειδών‐στόχων. Ειδικά σχεδιασμένο κλουβιά θα αγοραστούν / κατασκευαστούν για το μεγάλωμα των ορφανών νεοσσών, ώσπου να είναι έτοιμα να πετάξουν και να απελευθερωθούν. Αυτά τα κλουβιά θα χρησιμοποιούνται επίσης για τα πουλιά με ελαφρά τραύματα. Τα πουλιά με σοβαρά τραύματα θα στέλνονται στο Κέντρο Αποκατάστασης της ΑΝΙΜΑ για περαιτέρω περίθαλψη μέχρι να ανακάμψουν και να ελευθερωθούν και πάλι στην Άνδρο. Η ANIMA θα είναι επίσης υπεύθυνη για την εκπαίδευση του προσωπικού του Δήμου που θα εργαστεί στο πρόγραμμα και την ΤΟΔ στην παροχή πρώτων βοηθειών σε πουλιά και στη λειτουργία του Κέντρου. Η επίβλεψη από κτηνίατρο είναι υποχρεωτική για όλες τις εγκαταστάσεις αποκατάστασης άγριας φύσης στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου κτηνίατρος του κέντρου αποκατάστασης ANIMA, θα επιβλέπει και θα βοηθά στην παροχή πρώτων βοηθειών και στις δραστηριότητες μεγαλώματος σε αιχμαλωσία ατόμων Falco eleonorae (μαυροπετρίτη) στο Κέντρο Πρώτων Βοηθειών. Οι σχετικές δαπάνες περιλαμβάνονται στο " κόστος Εξωτερικών Συνεργατών", υπό τον τίτλο "βοήθεια ειδικών επιστημόνων για την αποκατάσταση Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ)". Η δοκιμαστική λειτουργία του Κέντρου Πρώτων Βοηθειών βοήθειας θα πραγματοποιηθεί από τον Φροντιστή πεδίου (2 μήνες) και τους εθελοντές από την ΤΟΔ υπό την εποπτεία του Υπεύθυνου Έργου. Όλο το προσωπικό πεδίου του προγράμματος και τα μέλη της Τοπικής Ομάδας Διατήρησης καθώς και οποιοιδήποτε άλλοι ντόπιοι εθελοντές (π.χ. μαθητές και σπουδαστές) θα εκπαιδευτούν στις πρώτες βοήθειες για τα πουλιά σε ένα ειδικό σεμινάριο που θα διοργανωθεί από την ΑΝΙΜΑ σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου στην Άνδρο κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του προγράμματος. Το Κέντρο Πρώτων Βοηθειών θα συσταθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του προγράμματος, όταν θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Η ΤΟΔ θα είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία του Κέντρου μετά το τέλος του προγράμματος, και θα υποστηρίζεται οικονομικά και τεχνικά από το Δήμο. [32] Η δράση της ΤΟΔ θα υλοποιηθεί από την Συντονιστή Εθελοντών της ΕΟΕ (6 μήνες) σε συνεργασία με τον Επιστημονικό Συντονιστή και τον Ειδικό ορνιθολόγο(2 μήνες) καθ 'όλη τη διάρκεια του έργου. Ο Δήμος θα αγοράσει κιάλια που θα δανείσει στα μέλη της ΤΟΔ για τις δράσεις παρακολούθησης στην περιοχή μελέτης του προγράμματος. Μετά το τέλος του προγράμματος, ο συντονισμός και η λειτουργία της Τοπικής Ομάδας Διατήρησης (ΤΟΔ) θα πραγματοποιείται από την ΕΟΕ, ως μέρος της δραστηριότητας του Δικτύου Εθελοντών της. Κατά τον ίδιο τρόπο, η λειτουργία και η χρηματοδότηση του Κέντρου Πρώτων Βοηθειών Άγριας Ζωής θα αποτελεί μέρος των βασικών δραστηριοτήτων του Διαχειριστικού Σχήματος (δράση C.8), και θα υποστηρίζεται και από την ΤΟΔ. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι η ΕΟΕ και θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου και την NCC, αλλά και την ΑΝΙΜΑ ως εξωτερικό υπεργολάβο. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ο σχηματισμός μιας ομάδας, που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον 10 ντόπιους εθελοντές οι οποίοι θα εφαρμόσουν συγκεκριμένες διαχειριστικές παρεμβάσεις, εστιάζοντας στα πουλιά και την ΖΕΠ και αναλαμβάνοντας το πρόγραμμα παρακολούθησης της κατάστασης – πιέσεων‐ αποκρίσεών τους, σύμφωνα με το πλαίσιο παρακολούθησης ΣΠΠ που προτείνεται από το Birdlife International. Οι εθελοντές θα διαβιβάζουν στην ΕΟΕ ετήσια έκθεση για την κατάσταση της ΖΕΠ και θα ενημερώνουν έγκαιρα την ΕΟΕ για οποιαδήποτε απειλή. Επίσης, η ΤΟΔ θα αναλάβει την παρακολούθηση πουλιών, χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία που θα αναπτυχθεί σε αυτό το πρόγραμμα, και θα επισκέπτεται τουλάχιστον μια φορά ανά τρίμηνο συγκεκριμένες περιοχές. Η ΤΟΔ θα συμμετέχει στις διαχειριστικές δράσεις του προγράμματος και θα προσφέρει επιπλέον βοήθεια όπου χρειάζεται. Οι εθελοντές θα συνεχίσουν τις δράσεις για τη διατήρηση των ειδών‐στόχων και των οικοτόπων τους στο μέλλον. Η ομάδα θα οργανώνει 3 επισκέψεις στο πεδίο ετησίως ανοιχτές για το ευρύ κοινό. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα για το Κέντρο Πρώτων Βοηθειών περιλαμβάνει την εγκατάσταση και λειτουργία ενός επαρκώς εξοπλισμένο κέντρου, για την παροχή πρώτων βοηθειών σε όλα τα τραυματισμένα πουλιά, τη θεραπεία ελαφρά τραυματισμένων πουλιών και το μεγάλωμα ορφανών νεοσσών πριν από την εκ νέου επιστροφή τους στη φύση. Αναμένεται επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας για τη διατήρηση της ΖΕΠ μέσω της συμμετοχής τους στις δραστηριότητες του Κέντρου. Δράση C.8: Σύσταση και λειτουργία του Διαχειριστικού Σχήματος ΖΕΠ Περιγραφή: Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης σκοπιμότητας ΖΕΠ (Δράση Α3) και του Σχεδίου Διαχείρισης (Δράση Α1), η συντονιστική ομάδα του προγράμματος θα ξεκινήσει από την αρχή του δεύτερου έτους, διαβουλεύσεις με τις τοπικές αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, για τη δημιουργία ενός τοπικού Διαχειριστικού Σχήματος (ΔΣ) για τη ΖΕΠ, που θα αναλάβει τον συντονισμό της εφαρμογής της διαχείρισης της περιοχής. [33] Το Διαχειριστικό Σχήμα θα είναι ένα ιδιωτικό, μη κερδοσκοπικό νομικό πρόσωπο, με σαφή και αποκλειστικό στόχο τον συντονισμό διαχείρισης της ΖΕΠ, έτσι ώστε να επιτευχθεί η Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης των ειδών προτεραιότητας και των οικοτόπων τους, κατά τρόπο συμβατό με τις τοπικές κοινωνικο‐ οικονομικές συνθήκες. Το ΔΣ θα διοικείται από μια Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ), την Επιτροπή Διαχείρισης ΖΕΠ, με την συμμετοχή εκπροσώπων από τις αρμόδιες αρχές (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Υπουργείο Γεωργίας, Δασική Υπηρεσία, Λιμενικό), από τοπικούς φορείς (αγρότες, κτηνοτρόφοι, αλιείς, τουριστικές ενώσεις), και ΜΚΟ (περιβαλλοντικές και πολιτιστικές). Ένα ειδικό ταμείο, που είναι αφιερωμένο στη διατήρηση της ΖΕΠ θα συσταθεί παράλληλα με το ΔΣ, για να υποστηρίξει οικονομικά την υλοποίηση των δράσεων διατήρησης σε μακροπρόθεσμη βάση, καθώς αναμένεται να επωφεληθεί από την τοπική παράδοση δωρεών σε δράσεις πολιτιστικού και δημοσίου συμφέροντος. Η διαβούλευση για το ΔΣ θα διαρκέσει ολόκληρο το δεύτερο έτος του έργου, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή τοπική συναίνεση. Όλες οι απαραίτητες διοικητικές και νομικές προπαρασκευαστικές ενέργειες για τη δημιουργία του ΔΣ θα διενεργηθούν από την ομάδα συντονισμού του προγράμματος. Από την αρχή του τρίτου έτους, το νομικό πρόσωπο (ΔΣ) θα συσταθεί και θα ξεκινήσει η λειτουργία του στα γραφεία του Συντονιστή του προγράμματος. Ένας Υπεύθυνος Διαχείρισης, με αποδεδειγμένο ενδιαφέρον και δεξιότητες για τη διαχείριση και την εργασία πεδίου θα προσληφθεί για 24 μήνες, για να αναλάβει τις καθημερινές εργασίες του ΔΣ και να συμμετάσχει ενεργά στην υλοποίηση των διαχειριστικών δράσεων του προγράμματος (Δράσεις C) και κυρίως στη δράση εποπτείας της ΖΕΠ. Οι δράσεις διατήρησης θα αρχίσουν αμέσως για να γίνει σαφές στην τοπική κοινωνία και τις δημόσιες αρχές ότι πραγματοποιείται μια σημαντική αλλαγή στη διαχείριση της περιοχής. Οι πόροι του προγράμματος και ο εξοπλισμός θα χρησιμοποιηθούν άμεσα καθώς και δραστηριότητες, όπως η τοποθέτηση πινακίδων σε ευαίσθητες περιοχές, όπως οι περιοχές γύρω από τις φωλιές του σπιζαετού, που θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την τοπική δασική υπηρεσία. Προβλέπεται επίσης ενεργός συμμετοχή στην υλοποίηση δράσεων διατήρησης του προγράμματος. Δράσεις του προγράμματος, όπως η εποπτεία της ΖΕΠ, η αποκατάσταση των υγροτόπων και ο έλεγχος ξενικών και επιβλαβών ειδών θα συνεχιστεί μετά το τέλος του προγράμματος από το ΔΣ καθώς και η συντήρηση και παρεμβάσεις όταν χρειάζονται , σε συνεργασία με την ομάδα του προγράμματος και τις τοπικές αρχές. Για το λόγο αυτό, ο Υπεύθυνος Διαχείρισης μέλη θα συμμετέχει στην υλοποίηση των αντίστοιχων δράσεων και θα εκπαιδευτεί από το προσωπικό του προγράμματος για τις απαραίτητες ενέργειες μετά τη λήξη του προγράμματος. Επιπλέον, οι επαναλαμβανόμενες διαχειριστικές δράσεις, όπως η παροχή νεκρών κουνελιών κοντά στις φωλιές σπιζαετού για την αύξηση της επιβίωσης των νεοσσών, θα πραγματοποιηθούν από το ΔΣ. Επίσης μεταξύ των καθηκόντων του ΔΣ θα είναι η άσκηση πίεσης προς τις αρμόδιες αρχές για θέματα που σχετίζονται με τη διατήρηση της ΖΕΠ και [34] τις σχετικές τοπικές κοινωνικο‐οικονομικές συνθήκες, όπως η ανάπτυξη των αγρο‐
περιβαλλοντικών σχημάτων για την αναζωογόνηση παραδοσιακών καλλιεργειών σε αναβαθμίδες. Το ΔΣ θα βοηθήσει τον Δήμο και τις τοπικές αρχές στις δράσεις τους που σχετίζονται με τη διαχείριση και προστασία της ΖΕΠ, παρέχοντας οδηγίες και συμβουλές για την εφαρμογή των δράσεων στα πλαίσια της ΖΕΠ. Θα βοηθήσει επίσης τις τοπικές αρχές στην αιτιολόγηση των περιβαλλοντικών αδειών. Αλλά το πρωταρχικό καθήκον του ΔΣ θα είναι η προώθηση της ενεργού συμμετοχής των τοπικών φορέων και αρχών στη διαχείριση της περιοχής, μέσω συναντήσεων, διαβουλεύσεων και συμμετοχικών διαδικασιών. Το ΔΣ θα λειτουργεί πλήρως μετά το 2ο έτος του προγράμματος και μέχρι τη λήξη του. Το τελευταίο έτος και μετά τη λήξη του προγράμματος, θα λειτουργεί με δικούς του πόρους και την υποστήριξη του Δήμου και των άλλων εταίρων, των αρμόδιων εθνικών και τοπικών αρχών και των βασικών ενδιαφερομένων. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Υπεύθυνο Έργου ο οποίος θα αφιερώσει 12 μήνες στη λειτουργία του ΔΣ, σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Διαχείρισης (12 ανθρωπομήνες) και τον Επιστημονικό Συντονιστή (3 μήνες). Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου σε συνεργασία με την ΕΟΕ και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ένα χαμηλού κόστους, αλλά πλήρως λειτουργικό τοπικό Διαχειριστικό Σχήμα, που θα ασχολείται με τη διαχείριση των ΖΕΠ σε μακροπρόθεσμη βάση, και θα διευθύνεται από μια επιτροπή εκπροσώπων των αρχών και των ενδιαφερομένων. Δράση C.9: Έναρξη του συστήματος εποπτείας και περιπολίας της ΖΕΠ Περιγραφή: Η δράση περιλαμβάνει το στάδιο έναρξης της εφαρμογής εποπτείας και περιπολίας της ΖΕΠ, όπως ορίζεται στο Διαχειριστικό Σχέδιο ΖΕΠ και το Σχέδιο Εποπτείας ΖΕΠ (Δράση Α.1). Η δράση θα περιλαμβάνει συστηματική και τακτική περιπολία και επιτήρηση ολόκληρης της περιοχής ΖΕΠ (στην ξηρά και στη θάλασσα) με έμφαση στα ενδιαιτήματα αναπαραγωγής, κουρνιάσματος και τροφοληψίας των βασικών ειδών στόχων [(μαυροπετρίτης (F. eleonorae), σπιζαετός (Η. fasciatus), αιγαιόγλαρος (L. audouinii) και θαλασσοκόρακας (P.aristotelis)]. Η ομάδα εποπτείας που θα αποτελείται από τον Φροντιστή πεδίου και τον Υπεύθυνο Διαχείρισης της περιοχής θα καταγράφουν όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες και παρεμβάσεις στην ΖΕΠ με ειδική αναφορά στις επικίνδυνες και παράνομες δραστηριότητες. Η ομάδα επιτήρησης (α) θα ενημερώνει τους χρήστες ξηράς / θάλασσας για τη σημασία των περιοχών αυτών και τις δράσεις του προγράμματος και θα παρέχει οδηγίες ορθής συμπεριφοράς , (β) θα καταγράφει και θα αναφέρει στις τοπικές αρμόδιες αρχές, π.χ στο Λιμενικό και τη Διεύθυνση Δασών, τυχόν παράνομες ή επιβλαβείς δραστηριότητες και (γ) θα παρακολουθεί την κατάσταση των οικοτόπων με στόχο την καταγραφή αποτελεσμάτων στα είδη και οικοτόπους‐στόχους από την εφαρμογή των διαχειριστικών δράσεων. Το ραντάρ του σκάφος θα χρησιμοποιηθεί επίσης για να [35] ενισχυθεί η οπτική παρακολούθηση όλων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις διαχειριζόμενες περιοχές. Η δράση θα υλοποιηθεί από το 3ο τρίμηνο του 2013 (1 Σεπτεμβρίου 2013) μέχρι το τέλος του προγράμματος από την ομάδα παρακολούθησης που αποτελείται από τον Φροντιστή πεδίου (24 ανθρωπομήνες) και τον Υπεύθυνο Διαχείρισης της περιοχής (12 μήνες), που θα εποπτεύονται από τον Υπεύθυνο Έργου (6 μήνες) και θα υποστηρίζονται από τον Επιστημονικό Συντονιστή (3 μήνες). Η εποπτεία και η μεταφορά των ομάδων εργασίας πεδίου θα πραγματοποιηθούν με τη συμβολή του σκάφους και του οχήματος του προγράμματος αλλά και του εξοπλισμού που θα αποκτηθούν στα πλαίσια της παρούσας δράσης. Το σκάφος και ο εξοπλισμός του, θα αγοραστούν στα πλαίσια αυτής της δράσης και θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά των ομάδων πεδίου, του εξοπλισμού και των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν σε κάθε δράση του προγράμματος στην οποία θα περιλαμβάνονται εργασίες στις νησίδες και τη θάλασσα. Αν και η υλοποίηση της δράσης θα ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του 3ου τριμήνου του 2013, ο εξοπλισμός πεδίου, συμπεριλαμβανομένου του σκάφους, θα αγοραστεί κατά τη διάρκεια του 1ου εξαμήνου του προγράμματος. Το σκάφος αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση όλων των ενεργειών που σχετίζονται με το θαλάσσιο περιβάλλον και τις νησίδες, και συγκεκριμένα τις δράσεις Α.1, Α.2, C.1, C.2, C.3, C.6, C.9 , Ε.2. Από αυτές, οι δράσεις Α.1 και Α.2 έχουν προγραμματιστεί να αρχίσουν με την έναρξη του προγράμματος, ενώ οι υπόλοιπες εντός του 2ου εξαμήνου του προγράμματος. Συνεπώς, η αγορά του σκάφους πρέπει να γίνει με την έναρξη του προγράμματος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αγορά του σκάφους και του εξοπλισμού του, καθώς και τοποθέτηση όλου του εξοπλισμού για την επίτευξη της μέγιστης λειτουργικής του ικανότητας αποτελεί χρονοβόρα διαδικασία, παρόλα αυτά όμως, θα πρέπει να αρχίσει αμέσως μετά την έναρξη του προγράμματος. Μετά το τέλος του προγράμματος, ο συντονισμός, η λειτουργία και η χρηματοδότηση της εποπτείας της ΖΕΠ θα είναι μία από τις βασικές δραστηριότητες του Διαχειριστικού Σχήματος ΖΕΠ, με την υποστήριξη των εταίρων του προγράμματος, αλλά και των αρμόδιων εθνικών και τοπικών αρχών και των βασικών ενδιαφερομένων. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου, την ΕΟΕ και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η δράση έχει ως στόχο τη σύσταση και λειτουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος εποπτείας και περιπολίας για τη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση της ΖΕΠ. Η ομάδα παρακολούθησης θα εκτελεί τουλάχιστον 2 επιτόπιες επισκέψεις την εβδομάδα κατά τη διάρκεια του 3ου και 4ου έτους του προγράμματος, καλύπτοντας το σύνολο της χερσαίας και θαλάσσιας περιοχής που περιλαμβάνει η ΖΕΠ. [36] D. Ευαισθητοποίηση του κοινού και διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου
Δράση D.1: Παραγωγή φυλλαδίων και λευκώματος Περιγραφή: Μια σειρά από επικοινωνιακό υλικό θα παραχθεί με στόχο την ενημέρωση για τους στόχους του έργου και των δράσεων, τα προβλήματα διατήρησης των ειδών‐στόχων καθώς και τον ρόλο του δικτύου Natura 2000 για το ευρύ κοινό, ειδικές κοινωνικές ομάδες και τους τοπικούς παράγοντες. Το υλικό θα περιλαμβάνει: Φυλλάδια που θα παρέχουν συνοπτικές πληροφορίες για τα είδη/οικοτόπους προτεραιότητας της περιοχής μελέτης του έργου, στο οποίο θα εμφανίζονται τα λογότυπα του LIFE και Natura 2000. Θα προωθούνται οι στόχοι διατήρησης του προγράμματος και θα διανέμονται από το Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου που θα φιλοξενεί και την Έκθεση του προγράμματος. Τα φυλλάδια θα διανεμηθούν σε σχετικές εκδηλώσεις / εκθέσεις στις οποίες θα συμμετέχει το προσωπικό του προγράμματος και στους υπεύθυνους ξενοδοχείων καθώς και τις ναυτιλιακές εταιρείες για τη διανομή στα πλοία που επισκέπτονται την Άνδρο και άλλες οργανωμένες ομάδες. Εκτιμώμενη ποσότητα: 10.000 στα ελληνικά και αγγλικά. Ένα βιβλίο‐λεύκωμα γραμμένο στα ελληνικά και αγγλικά που θα περιέχει περίπου 60 σελίδες με κείμενα και φωτογραφικό υλικό και θα παρέχει περιγραφή των στόχων του έργου και των δράσεων, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα είδη και τους τύπους οικοτόπων της περιοχής του έργου, εστιάζοντας στα είδη‐στόχους του έργου. Αντίγραφα θα διανέμονται στο Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου, τις περιφερειακές και εθνικές αρχές, τις τοπικές κοινότητες, τις σχολικές βιβλιοθήκες, τους υπεύθυνους των ξενοδοχείων, κλπ. Εκτιμώμενη ποσότητα: 2.000 αντίτυπα στα ελληνικά και αγγλικά. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Συντονιστή Ενημέρωσης (6 ανθρωπομήνες) με την υποστήριξη του Υπεύθυνου του Έργου (1 ανθρωπομήνας) και του Επιστημονικού Συντονιστή. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Τα αναμενόμενα αποτελέσματα περιλαμβάνουν την ευρεία διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου σε διάφορες μορφές, την αύξηση της ευαισθητοποίησης των ενδιαφερόμενων φορέων για το φυσικό περιβάλλον της Άνδρου και το δίκτυο Natura 2000, την δημοσίευση επιστημονικών δεδομένων που αφορούν την περιοχή μελέτης του έργου καθώς και αναλυτικές πληροφορίες για τα είδη και τους οικοτόπους προτεραιότητας, καθώς και τις προσπάθειες διατήρησης τους. Θα παραχθεί ελκυστικό, ολοκληρωμένο και καλά δομημένο ενημερωτικό υλικό του έργου, συμπεριλαμβανομένων 10.000 αντίτυπων του φυλλαδίου, 2.000 αντίτυπων του βιβλίου, των αφισών και της εκλαϊκευμένης έκθεσης, για την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού με πολλαπλές θετικές συνέπειες για τη διατήρηση των ειδών‐στόχων. [37] Δράση D.2: Παραγωγή ντοκιμαντέρ Ένα δίγλωσσο (ελληνικά και αγγλικά) 25λεπτό DVD του προγράμματος LIFE+ Φύση θα παραχθεί για να: (i) παρουσιάσει τα είδη και τους τύπους οικοτόπων της περιοχής του έργου, (ii) προωθήσει τους στόχους διατήρησης του προγράμματος μέσα από την παρουσίαση των δράσεων του προγράμματος που εφαρμόζονται προς όφελος των ειδών‐
στόχων και (iii) να εξηγήσει τον χαρακτήρα του δικτύου Natura 2000, που δημιουργήθηκε ως απόρροια της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Από την 25λεπτη ταινία, θα παραχθούν δύο σύντομες δίγλωσσες περίπου 10λεπτες σε διάρκεια εκδόσεις, για χρήση τους στη δράση των ΜΜΕ. Εκτιμώμενη ποσότητα: 2.000 αντίτυπα του 25λεπτου DVD και 1.000 αντίτυπα του καθενός από τα δύο 10λεπτα DVD. Η μεγάλη ταινία θα υποβληθεί (i) στο ετήσιο Ελληνικό Φεστιβάλ ECOFILMS, καθώς και σε άλλα διεθνή φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους, (ii) σε ελληνικούς και άλλους ευρωπαϊκές τηλεοπτικούς σταθμούς στη ζώνη των ντοκιμαντέρ μαζί με ένα δελτίο τύπου του προγράμαματος LIFE + Φύση, και (iii) στα ελληνικά σχολεία, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της περιοχής μελέτης του έργου, για την παρουσίαση στις τάξεις υπό την έγκριση των διευθυντών των σχολείων. Η μεγάλη ταινία θα παρουσιάζεται επίσης καθημερινά στο Κέντρο Επισκεπτών Δήμου Κορθίου. Ένα τρέιλερ της ταινίας θα αναρτηθεί στο YouTube.com και θα προωθείται μέσω της ιστοσελίδας, το blog του προγράμματος και κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το Twitter. Η μικρού μήκους ταινία θα διανεμηθεί σε (α) δημοσιογράφους του τύπου και του ραδιοφώνου για να διευκολυνθεί η προετοιμασία/υποβολή ενός άρθρου από το προσωπικό του προγράμματος ή η δημοσίευσή του στα μέσα ενημέρωσης από έναν δημοσιογράφο ή ο προγραμματισμός των ραδιοφωνικών συνεντεύξεων, (β) τηλεοπτικούς δημοσιογράφους με περιορισμένο χρόνο στον αέρα, (γ) επισκέπτες που εκπροσωπούν δημόσιες αρχές, (δ), κυβερνητικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σε εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές όπου υπάγεται η περιοχή μελέτης του έργου, και (ε) σε οικοτουριστικούς φορείς. Για να μειωθεί σημαντικά το κόστος παραγωγής, τα περισσότερα από τα πλάνα θα γίνει από το προσωπικό του έργου, κατά τη διάρκεια υλοποίησης των διαχειριστικών δράσεων. Για το λόγο αυτό, θα αγοραστεί μια υψηλής ανάλυσης ημί‐επαγγελματική βιντεοκάμερα με φακούς εστίασης, το προσωπικό πεδίου θα ενημερωθεί σχετικά με τη χρήση της κάμερας και θα δημιουργηθεί μία βάση δεδομένων πολυμέσων από τον Συντονιστή Ενημέρωσης όπου θα αποθηκεύονται βίντεο, φωτογραφίες και ηχητικό υλικό. Κατά το δεύτερο έτος του προγράμματος ένας εξωτερικός συνεργάτης θα προσληφθεί για την παραγωγή του ντοκιμαντέρ, χρησιμοποιώντας το υλικό της βάσης δεδομένων πολυμέσων. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Συντονιστή Ενημέρωσης (1 ανθρωπομήνας) με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου και του Επιστημονικού Συντονιστή. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. [38] Αναμενόμενα αποτελέσματα: Το ντοκιμαντέρ του προγράμματος σε 3 εκδόσεις‐μορφές: μια μεγάλη (25λεπτη) σε 2000 αντίγραφα και 2 μικρές (10λεπτες) 1000 αντίγραφα η καθεμιά. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα περιλαμβάνουν κυρίως: (1) τη βελτίωση της κατανόησης των ενδιαφερομένων ως προς την αξία της βιοποικιλότητας και των φυσικών πόρων της περιοχής, (2) την ενημέρωση και επεξήγηση πιθανών μέτρων που μπορούν να ληφθούν από τους ενδιαφερόμενους φορείς και τις εκλεγμένες αρχές για τη βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος από το οποίο όλοι εξαρτώνται για τα τρόφιμα, τον τουρισμό, την αναψυχή, τον πολιτισμό και τις μεταφορές και (3) την κατανόηση από τους ενδιαφερόμενους φορείς των κοινωνικοοικονομικού οφέλους από αυτό το πρόγραμμα και τα αντίστοιχα μελλοντικά προγράμματα διαχείρισης και διατήρησης. Ένα σημαντικό μήνυμα που αναμένεται να προκύψει από την ταινία είναι ότι η φροντίδα του φυσικού περιβάλλοντος εξυπηρετεί, μεταξύ άλλων, την προώθηση της προοπτικής για ανάπτυξη μιας βιώσιμης τουριστικής δραστηριότητας στην περιοχή. Ένα άλλο προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι ότι το κοινό θα ενημερωθεί ότι η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό ζήτημα για τις τοπικές αρχές και θα πρέπει να ενσωματωθεί στην κυβερνητική πολιτική διαδικασία λήψης αποφάσεων, από όπου μπορεί να προκύψουν περισσότερες επαγγελματικές επιλογές σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, η παραγωγή, η διαφήμιση και η διανομή του ντοκιμαντέρ, αναμένεται να αυξήσει την γνώση των ευρωπαίων σχετικά με τις περιοχές Natura 2000 της Άνδρου, η οποία ελκύει χιλιάδες ευρωπαίους που επισκέπτες, που μέχρι σήμερα δεν έχουν γνώση της σημασίας της περιοχής ή του σκοπού της Ζώνης Ειδικής Προστασίας. Η εξοικείωση των ευρωπαίων και άλλων επισκεπτών της περιοχής του έργου, διευκολύνει την προώθηση του προγράμματος, καθώς θα ήταν λιγότερο ενδιαφέρον για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αν η περιοχή του έργου ήταν σε μια άγνωστη ή λιγότερο επισκέψιμη περιοχή. Δράση D.3: Παραγωγή της ιστοσελίδας του προγράμματος Περιγραφή: Εντός των πρώτων 3 μηνών από την έναρξη του έργου, θα αναπτυχθεί η ιστοσελίδα στα Ελληνικά και Αγγλικά, όπου θα περιέχεται πλήρης παρουσίαση των συμμετεχόντων και των συγχρηματοδοτών του έργου, οι στόχοι, οι δράσεις και τα επιστημονικά ευρήματα του προγράμματος, καθώς και τα αναμενόμενα οφέλη και η αξίας του για τους φορείς και το ευρύ κοινό. Θα ενισχυθεί με φωτογραφίες, βίντεο, και παρουσιάσεις ενώ θα περιλαμβάνει και ιστολόγιο (blog), όπου θα αναφέρονται σε τακτική βάση ειδήσεις σχετικές με το έργο και τους στόχους του. Οι υπηρεσίες του Facebook και Twitter (κοινωνικά δίκτυα) θα χρησιμοποιηθούν για την διατήρηση της άμεσης, αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ της συντονιστικής ομάδας του προγράμματος και των επισκεπτών της σελίδας, και την ενημέρωσή τους για τα νέα και τις εκδηλώσεις του προγράμματος. Επίσης στην ιστοσελίδα θα υπάρχει επιλογή αναζήτησης που θα οδηγεί τους επισκέπτες σε άλλα προγράμματα LIFE και διεθνή Ινστιτούτα με κοινούς στόχους για τη διατήρηση του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Συντονιστή Επικοινωνίας (3 μήνες) με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου και του Επιστημονικού Συντονιστή. [39] Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Δήμος Άνδρου Αναμενόμενα αποτελέσματα: Αναμένεται ότι μόνιμοι κάτοικοι και μη θα αποκτήσουν καλύτερη γνώση για τις δράσεις του προγράμματος και τα οφέλη που θα προκύψουν, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών οφελών από την αύξηση του οικοτουρισμού που ο Δήμος Άνδρου προωθεί με επιτυχία για περισσότερα από 10 χρόνια. Η ιστοσελίδα αναμένεται να προσελκύσει επισκέπτες και ενδιαφερόμενους φορείς που επιθυμούν να μάθουν περισσότερα για τους φυσικούς πόρους της περιοχής μελέτης και το εύρος των οικολογικά βιώσιμων δραστηριοτήτων στις οποίες οι επισκέπτες μπορούν να συμμετέχουν (π.χ. πεζοπορίες στη φύση, παρατήρηση πουλιών, κολύμβηση). Η ιστοσελίδα θα χρησιμεύσει επίσης ως σημαντική πηγή πληροφοριών για τις δημόσιες υπηρεσίες που θα μπορούν να ανατρέχουν στην ιστοσελίδα για συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικές με την ΖΕΠ. Οι μαθητές θα επωφεληθούν από επιστημονικά ερευνητικά δεδομένα του προγράμματος που θα δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα για την προετοιμασία των εργασιών τους ενώ οι φορείς με οικοτουριστικές δραστηριότητες, αλλά και οι τουρίστες και εν δυνάμει επισκέπτες της περιοχής αναμένεται να μάθουν περισσότερα για την περιοχή μελέτης και, σε πολλές περιπτώσεις, μπορούν να συνδράμουν τις κοινότητες που επενδύουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η ιστοσελίδα, επίσης, αναμένεται να δώσει χώρο και πληροφορίες για το έργο στους δημοσιογράφους που θα ασχοληθούν με την παρουσίαση του προγράμματος στα μέσα. Δράση D.4: Έκθεση προγράμματος στο Δημοτικό Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου Περιγραφή: Η δημιουργία μιας Έκθεσης του προγράμματος στο Δημοτικό Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου όπου θα υπάρχουν μεγάλα, μόνιμα τοποθετημένα πλαίσια με πληροφορίες για το πρόγραμμα που θα συνοδεύονται από εικόνες. Τα ενημερωτικά αυτά πλαίσια/πινακίδες θα παρουσιάζουν φωτογραφίες και πληροφορίες για (i) τα είδη‐στόχους του προγράμματος, (ii) τη βιοποικιλότητα, τους τύπους οικοτόπων και των οικοσυστημάτων του νησιού, και (iii) τους στόχους του έργου, τις δράσεις και τα οφέλη. Στα πλαίσια αυτά θα υπάρχουν και μόνιμες θέσεις για τη διανομή στους επισκέπτες φυλλαδίων, οδηγών για το πεδίο, άρθρων σε περιοδικά που σχετίζονται με το πρόγραμμα ή περιβαλλοντικές δράσεις στην περιοχή, καθώς και εκπαιδευτικών πληροφοριών που παρέχονται από τους εταίρους, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και άλλους διαπιστευμένους οργανισμούς. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας (8 μήνες) με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου και του Επιστημονικού Συντονιστή (1 μήνα). Εξωτερικοί υπεργολάβοι και οι εργάτες θα προσληφθούν για τη δημιουργία του εκθεσιακού υλικού. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ο αναμενόμενος αριθμός επισκεπτών της έκθεσης υπολογίζεται σε 2.000 άτομα ανά έτος. Η Έκθεση αναμένεται να παρέχει χώρο για την παρουσίαση πληροφοριών και εκπαιδευτικού υλικού σχετικά με τα είδη‐στόχους του προγράμματος καθώς και τους τύπους οικοτόπων, τις δράσεις, το φυσικό περιβάλλον της [40] περιοχής μελέτης του προγράμματος και σχετικές πληροφορίες διατήρησής του. Η Έκθεση αναμένεται επίσης να προσφέρει χώρο για συζητήσεις με του έλληνες, ευρωπαίους και άλλους επισκέπτες σχετικά με τους στόχους/δράσεις του έργου, των δράσεων διατήρησης περιβάλλοντος της περιοχής, τη συμμετοχή του κοινού στην αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και τη σημασία του προγράμματος για το σημερινό στόχο της αειφόρου ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή του έργου. Δράση D.5: Παραγωγή υλικού περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και υλοποίηση εκστρατείας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Περιγραφή: Θα σχεδιαστεί και θα παραχθεί το εκπαιδευτικό υλικό το οποίο θα εστιάζει στις απειλές και τη διατήρηση των 4 ειδών προτεραιότητας και την ΖΕΠ, τις χρήσεις γης εντός της ΖΕΠ και την αντίθεσή τους με τα μέτρα διατήρησης. Το εκπαιδευτικό αυτό υλικό θα περιέχει κατευθυντήριες γραμμές για καθηγητές και μαθητές για τις προτεινόμενες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, φυλλάδια και πρωτόκολλα για τις δραστηριότητες αυτές και ένα CD‐ROM που θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά και την οικολογία των ειδών‐στόχων, καθώς και άλλα στοιχεία για την βιοποικιλότητα της προστατευόμενης περιοχής, τον σημαντικό ρόλο των ειδών στα οικοσυστήματα του νησιού και γενικά τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τις αλληλεπιδράσεις τους με τους ανθρώπους, τις απειλές που δέχονται και την κατάλληλη συμπεριφορά ώστε να εκτιμήσουν και να προστατεύσουν τα πουλιά και το περιβάλλον τους. Το εκπαιδευτικό υλικό θα είναι ειδικά προσαρμοσμένο στις ανάγκες της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και την διατήρηση των ειδών‐στόχων στην περιοχή μελέτης του έργου. Το εκπαιδευτικό αυτό πακέτο θα παραχθεί σε 150 αντίτυπα και θα είναι επίσης διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του προγράμματος, ενώ μετά την παραγωγή του, θα χρησιμοποιείται από το Δημοτικό Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Κόρθι και θα διανεμηθεί στα σχολεία της περιοχής. Το Δημοτικό Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου κάθε χρόνο φιλοξενεί μέχρι και 1.470 μαθητές από 3 νησιωτικά σχολεία και 39 μη‐νησιωτικά σχολεία, καθώς και 80 επαγγελματίες καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που εγγράφονται στα σεμινάρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Αποτελεί λοιπόν σημαντικό χώρο για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με το πρόγραμμα σε αυτούς τους μαθητές και εκπαιδευτικούς, χρησιμοποιώντας το υλικό που θα προκύψει από αυτή τη δράση (και τις δράσεις D.2 [ντοκιμαντέρ], D.3 [Ιστοσελίδα προγράμματος], και D.4 [Έκθεση του προγράμματος στο Δημοτικό Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου]). Οι πληροφορίες και τα αποτελέσματα του προγράμματος θα μεταδίδονται στους μαθητές, σε συνδυασμό με τα σχετικά μαθήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα μια ολοκληρωμένη επίδραση στον ακροατή/αναγνώστη/θεατή. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το συγκεκριμένο πακέτο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης θα προωθηθεί και θα εφαρμοστεί σε συνδυασμό με 2 ακόμη πακέτα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που έχουν παραχθεί στα πλαίσια προηγούμενου προγράμματος LIFE και αφορούν τα είδη‐στόχους (ΕΟΕ προγράμματα διατήρησης για τον μαυροπετρίτη (Falco [41] eleonorae) και τα θαλασσοπούλια), και θα διαδραματίσει συμπληρωματικό ρόλο καλύπτοντας θέματα και δραστηριότητες που δεν έχουν καλυφθεί από τα προηγούμενα. Το υλικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης θα παραχθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του προγράμματος από την NCC, καθώς και το ειδικό προσωπικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης της ΕΟΕ σε συνεργασία με το προσωπικό του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου και εξωτερικούς ειδικούς επιστήμονες. Την εφαρμογή του υλικού περιβαλλοντικής εκπαίδευσης θα αναλάβει το προσωπικό του Κέντρου, σε συνεργασία με τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας του προγράμματος. Θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του έργου. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι η NCC και η δράση θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου και την ΕΟΕ. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Παραγωγή 150 αντιτύπων ενός καλά σχεδιασμένου και αποτελεσματικού πακέτου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που θα συνοδεύεται από ένα CD‐
ROM το οποίο θα διανεμηθεί σε σχολεία της Άνδρου και της ευρύτερης περιοχής, μέσω του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου. Το υλικό αυτό θα είναι διαθέσιμο και μέσω της ιστοσελίδας του προγράμματος. Αναμένεται ότι θα συμμετέχουν στην εφαρμογή του υλικού περιβαλλοντικής εκπαίδευσης περισσότεροι από 3000 μαθητές από την Άνδρο αλλά και εκτός του νησιού. Δράση D.6: Συναντήσεις ενδιαφερομένων για τη διάδοση πληροφοριών σχετικών με το πρόγραμμα Περιγραφή: Θα υπάρχουν δύο κατηγορίες συναντήσεων των ενδιαφερομένων: (1) συναντήσεις των ενδιαφερομένων φορέων της περιοχής μελέτης του νησιού και (2) συναντήσεις των ενδιαφερομένων μαθητών. Συναντήσεις με ενδιαφερόμενους φορείς της Άνδρου: Το γραφείο συντονισμού του προγράμματος θα διαδώσει πληροφορίες για το έργο στους ενδιαφερόμενους φορείς ώστε να κερδίσουν τη μέγιστη υποστήριξη για τους στόχους και τις δράσεις του έργου. Ως εκ τούτου, κατά το 2ο, 3ο και 4ο έτος του προγράμματος, θα πραγματοποιηθεί συνάντηση των ενδιαφερομένων μερών με εκπροσώπους του Συντονιστή και των υπόλοιπων εταίρων του προγράμματος στην Άνδρο. Η πρώτη συνεδρίαση θα αφιερωθεί στη διαδικασίας διαβούλευσης του διαχειριστικού σχεδίου ΖΕΠ, παρουσιάζοντας το σχέδιο και τα συνοδευτικά έγγραφα, στην πρόταση για το Διαχειριστικό Σχήμα ΖΕΠ και την ενημέρωση για τις διαχειριστικές δράσεις που προτείνονται. Η δεύτερη και η τρίτη συνάντηση θα εστιάσει στην πρόοδο και τα αποτελέσματα των δράσεων του προγράμματος, καθώς και στα προβλήματα διαχείρισης των ΖΕΠ. [42] Η ατζέντα της συνάντησης θα περιλαμβάνει μια παρουσίαση του πληροφοριακού υλικού του έργου, τους στόχους, τις δράσεις και τα οφέλη του με χρόνο για συζήτηση και τυχόν ερωτήσεις μετά την παρουσίαση. Για κάθε συνεδρίαση θα επιλέγεται η πιο βολική κεντρική τοποθεσία για την μεγιστοποίηση της προσέλευσης του κοινού. Στους προσκεκλημένους συμμετέχοντες θα περιλαμβάνονται, τα τοπικά μέλη της Ένωσης των Ψαράδων του Νοτίου Αιγαίου, τους δημοτικούς υπαλλήλους και το προσωπικό, το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας των Κυκλάδων, τις τοπικές λιμενικές αρχές, μέλη των τοπικών πολιτιστικών και επαγγελματικών ενώσεων, το προσωπικό και τους μαθητές των τοπικών σχολείων, τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, τους κατοίκους και τους δημοσιογράφους. Ο αριθμός των συμμετεχόντων σε κάθε συνάντηση αναμένεται να είναι περίπου 50 άτομα. Συναντήσεις των ενδιαφερομένων μαθητών: Σε καθένα από τα έτη 2, 3 και 4 του προγράμματος θα υπάρξει μια παρουσίαση των στόχων του προγράμματος, των δράσεων και των οφελών του για τους μαθητές καθενός από τα τρία δημοτικά σχολεία της Άνδρου. Κάθε παρουσίαση θα διεξάγεται στο Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου από το προσωπικό του προγράμματος και τυχόν επισκέπτες επιστήμονες του προγράμματος, υπό την επίβλεψη των εκπαιδευτικών ή του διευθυντή του κάθε σχολείου. Σε κάθε παρουσίαση, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν 25‐30 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων των διδασκόντων και συνοδών. Η δράση θα διοργανωθεί από τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας (2 μήνες) με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου (1 μήνα) και του Επιστημονικού Συντονιστή (1 μήνα). Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου, την ΕΟΕ και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τις συναντήσεις συναντήσεων είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης των ενδιαφερομένων και της γνώση για το πρόγραμμα και τους στόχους του, και η υποστήριξη του έργου από πολλούς από τους ενδιαφερόμενους φορείς. Ένα άλλο αποτέλεσμα που αναμένεται από τις συναντήσεων με τους ενδιαφερόμενους φορείς οι οποίοι διαθέτουν διαφορετικό βαθμό προσωπικού και επαγγελματικού ενδιαφέροντος για τη διατήρηση των ειδών‐στόχων είναι η προώθηση ανάλογα με το προσωπικό και επαγγελματικό τους ενδιαφέρον για τη διατήρηση των ειδών‐στόχων από την πλευρά αυτών των φορέων για τη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και του φυσικών πόρων του νησιού από την τοπική κοινότητα αλλά και την πολιτεία συνολικά στο μέλλον, να εξετάσει το ενδεχόμενο υποστήριξη ή συμμετοχή στις εύλογα μέτρα διατήρησης, και ίσως, για κάποιους συμμετέχοντες ενδιαφερομένων φοιτητών, να εξετάσει το ενδεχόμενο θαλάσσιας ή / και την προστασία του περιβάλλοντος τα επαγγέλματα που σχετίζονται. Τουλάχιστον 150 εκπροσώπων των ενδιαφερόμενων φορέων και ατόμων και 100 σπουδαστές θα ενημερωθούν μέσω αυτών των συναντήσεων. Δράση D.7: Προώθηση του προγράμματος στα ΜΜΕ και Δελτία Τύπου Περιγραφή: Το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, οι εφημερίδες, τα περιοδικά και το διαδίκτυο, αποτελούν επιπλέον μέσα για την προώθηση των στόχων, των δράσεων και τα οφελών του [43] προγράμματος από το προσωπικό. Το προσωπικό του προγράμματος θα γράφει τακτικά δελτία τύπου και άρθρα σε ελληνικές και ευρωπαϊκές εφημερίδες, περιοδικά και δικτυακά μέσα. Το προσωπικό θα μεριμνήσει επίσης για προώθηση του προγράμματος μέσω ραδιοφωνικών συνεντεύξεων και τηλεοπτικών εκπομπών. Η δράση θα υλοποιηθεί από το Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας (6 μήνες) με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου και του Επιστημονικού Συντονιστή. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Δήμος Άνδρου Αναμενόμενα αποτελέσματα: Τα ελληνικά, ευρωπαϊκά αλλά και διεθνή ΜΜΕ θα βοηθήσουν τους ακροατές, αναγνώστες και τηλεθεατές να γνωρίσουν τους στόχους, τις δράσεις, τα είδη‐στόχους και τους τύπους φυσικών οικοτόπων, καθώς και τα αναμενόμενα οφέλη του προγράμματος για την περιοχή. Αναμένεται επίσης να υπάρξει καλύτερη πληροφόρηση του κοινού για τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ των ακόλουθων θεμάτων: την διατήρηση της άγριας ζωής, την κοινωνικο‐οικονομική ευημερία των ενδιαφερομένων που σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τους φυσικούς πόρους για τον τουρισμό, τη γεωργία, την αναψυχή και τον πολιτισμό, τις τρέχουσες απειλές για τα είδη/οικότοπους, την ανάπτυξη ενός σχεδίου βιώσιμης διαχείρισης ΖΕΠ και την υγεία/ευεξία των κοινοτήτων της περιοχής μελέτης. Θα παραχθούν τέλος, τουλάχιστον 15 δελτία τύπου και 5 άρθρα σε τοπικό και εθνικό τύπο, κατά την περίοδο υλοποίησης του έργου. Δράση D.8: Τελική Διάσκεψη Προγράμματος LIFE+ Φύση Περιγραφή: Εκπρόσωποι του Δήμου Άνδρου και των άλλων εταίρων, ο Υπεύθυνος Έργου και ο Συντονιστής Δράσεων Επικοινωνίας θα διοργανώσουν διάσκεψη όπου θα παρουσιάσουν την ιδέα του προγράμματος, τους στόχους, τις δράσεις, τα αποτελέσματα και τα οφέλη του. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τοπικές και εθνικές αρχές καθώς και μέλη του ευρωπαϊκού και ελληνικού κοινοβουλίου θα κληθούν να μιλήσουν για τη σημασία και τα οφέλη της ενσωμάτωσης των πολιτικών διαχείρισης περιβάλλοντος στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές διοικητικές αποφάσεις, τη συμβολή του Δήμου Άνδρου με την προ‐ και μετά το πρόγραμμα‐ στήριξη των δράσεων διατήρησης του περιβάλλοντος που παράγουν απτά οφέλη για την κοινότητα Άνδρου. Στο συνέδριο αυτό θα παρουσιαστεί και θα συζητηθεί και η πρόταση του χαμηλού κόστους και τοπικά και οικονομικά βιώσιμου Διαχειριστικού Σχήματος ΖΕΠ, ως ένας εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων διαχείρισης αρκετών περιοχών Natura 2000. Θα παρουσιαστούν επίσης οι προπαρασκευαστικές και διαχειριστικές δράσεις του προγράμματος που υλοποιούνται την επιστημονική ομάδα του προγράμματος εταίρους, η ανάλυση και τα αποτελέσματα αυτών των δράσεων, η εφαρμογή της γνώσης για μελλοντικές δράσεις, τα οφέλη του προγράμματος στην περιοχή μελέτης και τη συμβολή του στην επιστημονική βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στους προσκεκλημένους συμμετέχοντες θα περιλαμβάνονται επίσης θεολόγοι, εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων και πολιτιστικών ομάδων. Θα παρουσιαστεί επίσης το ντοκιμαντέρ του προγράμματος και θα διανεμηθεί ενημερωτικό υλικό. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα [44] προσκληθούν επίσης να παρακολουθήσουν το συνέδριο, ενώ θα γραφτεί από το προσωπικό του προγράμματος ένα άρθρο για το έργο και την τελική διάσκεψη με φωτογραφίες από την εκδήλωση, για να διανεμηθεί στους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης που ενδιαφέρονται για την προβολή του συνεδρίου, αλλά αδυνατούσαν να παρευρεθούν. Το συνέδριο θα διοργανωθεί από τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας (1 μήνα) και τον Υπεύθυνο Έργου (1 μήνα), σε συνεργασία με τον Επιστημονικό Συντονιστή (1 μήνα) και τον Ειδικό Ορνιθολόγο (1 μήνα). Προκειμένου να διευκολυνθεί το φορτωμένο πρόγραμμα των προσκεκλημένων ομιλητών (όπως κυβερνητικά στελέχη, μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου και βουλευτές, διευθυντές συλλόγων και οργανισμών, κλπ.) οι οποίοι έχουν πολύ περιορισμένο χρόνο και διαμένουν σε τόπους μακριά από την Άνδρο, και προκειμένου να υπάρξει όσο το δυνατόν ευρύτερη κάλυψη από τα ΜΜΕ (συμπεριλαμβανομένης της τηλεόρασης, εφημερίδων, περιοδικών και του ραδιοφώνου),η Ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα και όχι στην Άνδρο, καθώς στη διάρκεια του ταξιδιού των ομιλητών και των δημοσιογράφων θα προστεθούν 1‐2 ημέρες αν το συνέδριο πραγματοποιηθεί στο Κόρθι. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου, την ΕΟΕ και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ένα αποτελεσματικό συνέδριο μέσω του οποίου θα προωθηθεί ο μεγαλύτερος στόχος της ΕΕ να αποδείξει τη συμβατότητα των μέτρων διατήρησης με κοινωνικο‐οικονομικές δραστηριότητες μέσα και γύρω από τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 στο νησί. Η περιοχή μελέτης του προγράμματος που σχετίζεται με τον τουρισμό, το συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, η μοναδική σύνθεση των συμμετέχων στο πρόγραμμα και το ολοένα και πιο σημαντικό θέμα του συνεδρίου συμβάλλει στο αναμενόμενο ενδιαφέρον από μέρους του κοινού και την κάλυψη από τα ΜΜΕ αυτού του συνεδρίου, που θα εξηγήσει την ιδέα του προγράμματος, την εφαρμογή του σε άλλες ευρωπαϊκές κοινότητες και τη σημασία του για τις κυβερνητικές αποφάσεις. Η αναμενόμενη προσέλευση υπολογίζεται στα 400 άτομα. Δράση D.9: Παραγωγή ενημερωτικών πινακίδων Περιγραφή: Παραγωγή πινακίδων ενημέρωσης (70 cm x 90 cm) με στρογγυλεμένες γωνίες από αλουμίνιο 1 mm και επιφάνεια καλυμμένη από ειδικό βερνίκι για προστασία από UV όπου θα περιγράφονται οι στόχοι του προγράμματος και τοποθέτησή τους σε στρατηγικά σημεία, προσιτά για την εύκολη και μέγιστη προβολή από τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Στις πινακίδες αυτές θα περιγράφεται το πρόγραμμα και θα εμφανίζονται και τα λογότυπα του LIFE, του δικτύου Natura 2000 και του προγράμματος. Θα αναρτηθούν από τον Δήμο Άνδρου στο λιμάνι της, στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Κόρθι και σε άλλα κεντρικά σημεία του νησιού. Εκτιμώμενη ποσότητα: 10 στα ελληνικά και αγγλικά. [45] Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου και του Επιστημονικός Συντονιστή. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Τα αναμενόμενα αποτελέσματα περιλαμβάνουν την ευρύτερη διάδοση πληροφοριών σχετικά με το πρόγραμμα, την αύξηση της ευαισθητοποίησης των ενδιαφερόμενων φορέων για το φυσικό περιβάλλον του νησιού και το δίκτυο Natura 2000, την ευκαιρία για δημοσίευση επιστημονικών δεδομένων που αφορούν την περιοχής μελέτης του προγράμματος, καθώς και αναλυτικές πληροφορίες για τα είδη/οικότοπους προτεραιότητας και τις προσπάθειες διατήρησής τους. Καλαίσθητες, και επεξηγηματικές ενημερωτικές πινακίδες για την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για τη διατήρηση των ειδών‐στόχων. Δράση D.10: Εκλαϊκευμένη αναφορά προγράμματος Περιγραφή: Η αναφορά αυτή θα πρέπει να παρουσιαστεί σε χαρτί και σε ηλεκτρονική μορφή στα ελληνικά και τα αγγλικά, στο τέλος του προγράμματος. Στην αναφορά αυτή θα περιγράφονται το πρόγραμμα, οι στόχοι, οι δράσεις και τα αποτελέσματά του στο ευρύ κοινό. Εκτιμώμενη ποσότητα εντύπων: 200. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας με την υποστήριξη του Υπεύθυνου Έργου και του Επιστημονικού Συντονιστή. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η ευρεία διάδοση πληροφοριών σχετικά με το πρόγραμμα, η αύξηση της ευαισθητοποίησης των ενδιαφερόμενων φορέων για το περιβάλλον του νησιού και του δικτύου Natura 2000, η ευκαιρία για δημοσίευση επιστημονικών δεδομένων που αφορούν την περιοχής μελέτης του προγράμματος, καθώς και αναλυτικές πληροφορίες για τα είδη/οικότοπους προτεραιότητας και τις προσπάθειες διατήρησής τους. Επεξηγηματική και καλά δομημένη εκλαϊκευμένη αναφορά του προγράμματος, με στόχο την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για τη διατήρηση των ειδών‐στόχων.
[46] Ε. Συνολική λειτουργία και παρακολούθηση του έργου Δράση E.1: Συνολική διαχείριση/συντονισμός του προγράμματος Περιγραφή: Η συνολική διοίκηση ‐συντονισμός του έργου και η διαχείριση των δράσεων του Δήμου θα πραγματοποιηθούν από το γραφείο του προγράμματος στο Κόρθι. Οι τρεις δικαιούχοι (εταίροι) θα συνεργαστούν στενά για να διασφαλιστεί η έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση του έργου, σύμφωνα με την εγκεκριμένη πρόταση (συμφωνία επιδότησης), το χρονοδιάγραμμα του έργου, τον ευρωπαϊκό κανονισμό Life και τις τυποποιημένες κοινές διατάξεις 2010 των προγραμμάτων Life. Ο συντονιστής δικαιούχος (Δήμος Άνδρου) θα είναι υπεύθυνος για τη συνολική διαχείριση του έργου, και η εταιρεία NCC θα είναι υπεύθυνη για το επιστημονικό‐τεχνικό συντονισμό των δράσεων του έργου. Η ομάδα υλοποίησης του έργου για λογαριασμό του Δήμου θα αποτελείται από 3 συνεργάτες που θα προσληφθούν ειδικά για το έργο, με σχετικές συμβάσεις. Ο συντονισμός του έργου θα είναι καθήκον του Συντονιστή Έργου (συνολική απασχόληση στο έργο 38,4 ανθρωπομήνες με προβλεπόμενο κόστος 117.132 €), ο οποίος θα υποστηρίζεται από τον Συντονιστή Δράσεων Επικοινωνίας (συνολική απασχόληση στο έργο 24 ανθρωπομήνες με προβλεπόμενο κόστος 63.957 €) και τον Φροντιστή πεδίου (συνολική απασχόληση στο έργο 48 ανθρωπομήνες με προβλεπόμενο κόστος 105.600 €). Οι συνεργάτες αυτοί θα επικουρούνται από τον Υπεύθυνο Διαχείρισης της ΖΕΠ (εξωτερικός συνεργάτης που θα προσληφθεί για ισοδύναμο 24 ανθρωπομηνών με προβλεπόμενο κόστος 57.600 €) και βοηθητικό διοικητικό προσωπικό του Δήμου (συνολική απασχόληση στο έργο 6,7 ανθρωπομήνες με προβλεπόμενο κόστος 10.752 €). Ένας ανεξάρτητος ορκωτός λογιστής που θα επιλεγεί από το Δήμο Άνδρου θα ελέγξει την τελική οικονομική αναφορά του έργου που θα σταλεί στις αντίστοιχες υπηρεσίες της Επιτροπής με την τελική έκθεση του έργου. Ο Συντονιστής Έργου, θα είναι ένα πρόσωπο με προηγούμενη εμπειρία σε προγράμματα LIFE Φύση, κατά προτίμηση σε πρόγραμμα LIFE‐Φύση για τη Διατήρηση και Διαχείριση νησιωτικών ΖΕΠ και πρόθυμος να εργαστεί με βάση το Κόρθι, για τα 4 χρόνια υλοποίησης του έργου. Αυτός/αυτή θα είναι υπεύθυνος/η για το συντονισμό της υλοποίησης των δράσεων του προγράμματος, την τήρηση των συμφωνιών τόσο από μέρους του Συντονιστή δικαιούχου όσο και των συμπραττόντων δικαιούχων, όσον αφορά τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα των επιμέρους δράσεων, τη διασφάλιση της έγκαιρης προετοιμασίας και υποβολής των αναφορών του έργου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη διεξαγωγή των συναντήσεων μεταξύ του συντονιστή, των εταίρων και του προσωπικού του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένης και της Ομάδας Διοίκησης του Έργου (ΟΔΕ), την επίλυση προβλημάτων και τα εμπόδια που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια του έργου με την ενεργό υποστήριξη όλων των εταίρων και συμμετεχόντων στο έργο, την επιλογή και την προμήθεια του εξοπλισμού του έργου. Επίσης θα συμβάλλει άμεσα στην υλοποίηση των δράσεων του έργου και θα είναι υπεύθυνος/η για την τακτική επικοινωνία με την ελληνικές [47] αρμόδιες αρχές όπου υπάγεται η περιοχή του έργου (π.χ. Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Λιμενικό Σώμα, λιμενικές αρχές, κ.λπ.), τη διασφάλιση της προόδου των δράσεων του έργου, την παροχή πληροφοριών και την προώθηση των δράσεων προς όφελος του έργου. Θα είναι τέλος, υπεύθυνος για την επικοινωνία του Συντονιστή δικαιούχου με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. (Βλ. επίσης το συνημμένο Οργανόγραμμα.) Ο Συντονιστής Επικοινωνίας, θα είναι ένα άτομο με προηγούμενη εμπειρία σε προγράμματα Life, κατά προτίμηση σε πρόγραμμα LIFE‐Φύση σχετικό με την προστασία και διαχείριση του νησιωτικών ΖΕΠ. Αυτός / αυτή, θα είναι υπεύθυνος/η για το συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων διάχυσης αποτελεσμάτων του έργου με τα ακόλουθα καθήκοντα: να συμβάλει στην έγκαιρη προετοιμασία των αναφορών του έργου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να επιβλέπει την έγκαιρη υλοποίηση των δράσεων διάδοσης των αποτελεσμάτων του έργου και την τήρηση του προϋπολογισμού με τη συνεργασία του προσωπικού όλων των εταίρων, την προετοιμασία της ιστοσελίδας του έργου που θα περιλαμβάνει τη συλλογή και επεξεργασία των άρθρων της επιστημονικής ομάδας των εταίρων σχετικά με τα είδη‐στόχους, τους οικοτόπους τους, τις παρούσες απειλές, τις δράσεις διατήρησης του έργου και τα αναμενόμενα οφέλη καθώς και τις φωτογραφίες που θα τα συνοδεύουν , το blog (ιστολόγιο) του προγράμματος, πληροφορίες σχετικά με τους εταίρους, σχετικά βίντεο και συνδέσμους. Επίσης θα είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία και τη γραφή / επιλογή άρθρων για το blog του προγράμματος, τη χρήση κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook και το Twitter για την προώθηση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με το πρόγραμμα και τους στόχους του, τη διεξαγωγή έρευνας και τη συγγραφή άρθρων προώθησης του προγράμματος, καθώς και ενημερώσεων για δημοσιεύσεις σε περιοδικά, εφημερίδες, στο διαδίκτυο, το blog και την ιστοσελίδα του προγράμματος. Επίσης θα είναι το πρόσωπο που θα συντονίζει τη συλλογή και διάδοση των φωτογραφιών του προγράμματος, την προώθηση και διαφήμιση της ιστοσελίδας του έργου, τους διακανονισμούς για το DVD (ταινία) του προγράμματος και την υποβολή του σε «οικολογικά» φεστιβάλ κινηματογράφου. Θα πρέπει ακόμα να ανταποκρίνεται σε όλες τις ερωτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων συζητήσεων, και να βρίσκεται σε επικοινωνία με τα άλλα ευρωπαϊκά σχετικά προγράμματα, τους οργανισμούς της ΕΕ, τους διοικητικούς υπάλληλοι και τα θεσμικά όργανα. Επίσης θα έχει εβδομαδιαίες ενημερώσεις/ συζητήσεις για την πρόοδο του έργου με τον Συντονιστή Έργου, θα συντονίζει τη διάδοση αποτελεσμάτων του έργου και την προώθησή του σε Ελληνικά και Ευρωπαϊκά ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, εφημερίδες, περιοδικά και στο διαδίκτυο. Θα είναι τέλος επιφορτισμένος με το έργο των δημοσίων σχέσεων, την ίδρυση και λειτουργία της Έκθεσης του προγράμματος στο Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου, την οργάνωση, συμπεριλαμβανομένων των λογιστικών, όλων των συναντήσεων, την προετοιμασία και τη διατήρηση αρχείου για το πρόγραμμα και αντίγραφων όλων των σχετικών άρθρων και δελτίων τύπου. Ο Φροντιστής Πεδίου (ΦΠ) θα είναι υπεύθυνος για: τη λειτουργία, τη συντήρηση και επισκευή όλου του εξοπλισμού πεδίου, συμπεριλαμβανομένων των οχημάτων και του σκάφους, υπό τη διεύθυνση του Συντονιστή Έργου. Θα είναι το άτομο του προγράμματος που θα βρίσκεται στην περιοχή και θα είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση των εργασιών [48] πεδίου των διαχειριστικών δράσεων του Δήμου, καθώς και για την επιτήρηση – εποπτεία της ΖΕΠ. Ο ΦΠ θα συνεργάζεται επίσης με τις ομάδες πεδίου των άλλων εταίρων και θα τους βοηθά στις μετακινήσεις τους. Ο Υπεύθυνος Διαχείρισης της ΖΕΠ (ΥΔΖ) θα προσληφθεί για περίοδο 24 μηνών από το Δήμο κατά το δεύτερο έτος του έργου για να βοηθήσει στις δράσεις περιπολίας ΖΕΠ και στην καθημερινή λειτουργία του Συστήματος Διαχείρισης ΖΕΠ. Το άτομο αυτό θα βοηθήσει επίσης στην υλοποίηση των δράσεων πεδίου για τα διαχειριστικά μέτρα. Το διοικητικό προσωπικό του Δήμου που θα απασχοληθεί στο έργο στη βάση μερικής απασχόλησης θα είναι υπεύθυνο για (1) τη διατήρηση, σύμφωνα με τις γενικά αποδεκτές λογιστικές αρχές και σε ηλεκτρονική μορφή όλων των οικονομικών βιβλίων και αρχείων του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά (α) αρχείων για το προσωπικό του έργου σχετικά με φόρους/εισφορές κοινωνικής ασφάλισης/πληρωμές μισθών, (β) αρχείων που αφορούν τις εκταμιεύσεις χρηματοδότησης του έργου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους συγχρηματοδότες, και (γ) αρχείων για το σύνολο των δαπανών του προγράμματος, όπως τα αναλώσιμα, έπιπλα/εξοπλισμός γραφείου, δράσεις διάχυσης αποτελεσμάτων, τροφοδοσίας/ επισκευής του σκάφους, κλπ και (2) την υποβολή όλων των τρέχοντων οικονομικών αρχείων στον δημοσιονομικό ελεγκτή που ορίζεται από το Δήμο Άνδρου για άμεση εξέταση και τελική πιστοποίηση των οικονομικών στοιχείων στο τέλος του έργου. Ο τεχνικός και επιστημονικός συντονισμός του έργου θα είναι το έργο του Επιστημονικού Συντονιστής (ΕΣ), ενός ανώτερου στελέχους της NCC, με μακροχρόνια εμπειρία στην υλοποίηση ορνιθολογικών μελετών και δράσεων για τη διατήρηση των οικοτόπων μέσα από προγράμματα LIFE (συνολική απασχόληση στο έργο 24 ανθρωπομήνες με προβλεπόμενο κόστος 71.982 €). Ο ΕΣ θα είναι υπεύθυνος για τις τεχνικές μελέτες και επιχειρησιακά σχέδια των διαχειριστικών δράσεων και για την υλοποίηση του Σχεδίου διαχείρισης ΖΕΠ, καθώς και για την τεχνική επίβλεψη της διαχείρισης ειδών και οικοτόπων και των δράσεων αποκατάστασης. Ο συντονισμός και οι αναφορές για τις δράσεις στις οποίες συμμετέχει η NCC θα είναι επίσης έργο του ΕΣ. Η υλοποίηση των διαχειριστικών δράσεων για τις νησίδες θα είναι η ευθύνη του Υπεύθυνου Διαχείρισης Νησίδων (ΥΔΝ), ενός συνεργάτη της NCC ‐ έμπειρου στον έλεγχο των ξενικών ειδών και την αποκατάσταση οικοτόπων σε νησίδες, που θα εργαστεί για το πρόγραμμα συνολικά 31 μήνες με κόστος 80.591 €. Ο ΥΔΝ θα είναι έμπειρος ερευνητής, με γνώσεις στον σχεδιασμό εφαρμογών και συντονισμό γενικών και ειδικών ορνιθολογικών μελετών, π.χ. τηλεμετρία και εξειδικευμένες διαχειριστικές μετρήσεις, π.χ. εξάλειψης αρουραίων. Ο ΥΔΝ θα συμμετέχει στο σχεδιασμό και θα είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση των ερευνών της NCC και των διαχειριστικών δράσεων (δράσεις Α.1, C.1, C.2, C.3, C.7) και θα υποστηρίζει τις εργασίες πεδίου του Δήμου Ανδρου και της ΕΟΕ. Οι ορνιθολόγοι πεδίου θα απασχολούνται από την NCC για να βοηθήσουν στην υλοποίηση των διαχειριστικών δράσεων στις νησίδες και της δράσης Παρακολούθησης του έργου (Δράση Ε2) Ο Υπέυθυνος Διαχείρισης Δεδομένων/ ΓΣΠ (GIS), με εμπειρία στη διαχείριση δεδομένων και GIS, θα προσληφθεί με σύμβαση μερικής απασχόλησης για τη διαχείριση των [49] δεδομένων από τις έρευνες πεδίου και το Διαχειριστικό Σχέδιο ΖΕΠ καθώς και για την παραγωγή βάσης γεωγραφικών δεδομένων (geodatabase) της ΖΕΠ Άνδρου (δράσεις Α.1‐2). Το άτομο αυτό θα παρέχει επίσης δεδομένα GIS και χάρτες για τις έρευνες πεδίου, αφιερώνοντας 7 μήνες του χρόνο του/της στο έργο με κόστος 15.401 €. Εξωτερικοί ειδικοί επιστήμονες (δασολόγος, οικολόγος τοπίου, ειδικοί στους υγροτόπους, βοτανικός, ζωολόγος, οικονομολόγοι) θα προσληφθούν από την NCC ως σύμβουλοι για τη διαμόρφωση των τεχνικών μελετών και των υπόλοιπων προπαρασκευαστικών δράσεων του προγράμματος. Ο Ειδικό Ορνιθολόγος (ΕΟ) θα είναι μέλος του επιστημονικού προσωπικού της ΕΟΕ και θα εργαστεί για το πρόγραμμα 17 μήνες συνολικά με κόστος 56.100 €. Θα είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση των δράσεων της ΕΟΕ, κυρίως όσον αφορά στις ορνιθολογικές μελέτες και τις ερευνητικές δράσεις του έργου. Επίσης, θα είναι ο συντονιστής για λογαριασμό της ΕΟΕ, υπεύθυνος για τον συντονισμό και τις αναφορές των δράσεων του προγράμματος στις οποίες συμμετέχει η ΕΟΕ. Ο Υπεύθυνος Προγράμματος Παρακολούθησης της ΕΟΕ θα είναι ένας έμπειρος ερευνητής, κυρίως όσον αφορά στις ορνιθολογικές μελέτες και την παρακολούθηση των πουλιών και των οικοτόπων (συνολική απασχόληση στο έργο 11,5 ανθρωπομήνες με προβλεπόμενο κόστος 29.897 €). Θα συμμετάσχει στο σχεδιασμό των εργασιών πεδίου και των δράσεων παρακολούθησης, και θα είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση της επιστημονικής παρακολούθησης του προγράμματος, σε συνεργασία με τον ορνιθολόγο πεδίου της NCC (Δράση Ε.2). Οι εργασίες πεδίου της ΕΟΕ θα πραγματοποιηθούν από μια ομάδα ερευνητών πεδίου, μέλη του προσωπικού της ΕΟΕ καθώς και εξωτερικοί συνεργάτες. Συνολικά θα αφιερώσουν 10,5 ανθρωπομήνες στο έργο. Ο Υπεύθυνος Δικτύου Εθελοντών θα είναι μόνιμο στέλεχος της ΕΟΕ, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για τη σύσταση και λειτουργία της Τοπικής Ομάδας Διατήρησης (ΤΟΔ) (δράση C.5) και θα αφιερώσει 6 μήνες από το χρόνο του/της στο έργο. Ο Συντονιστής Έργου, ο Συντονιστής Επικοινωνίας, ο Επιστημονικός Συντονιστής και ο Ειδικός Ορνιθολόγος του Προγράμματος θα αποτελέσουν την Διοικούσα Επιτροπή του Έργου (ΔΕΕ), ένα εκτελεστικό όργανο, που θα οργανώνει, συντονίζει, εποπτεύει και παρακολουθεί τις δράσεις του έργου. Η Διοικούσα Επιτροπή θα διασφαλίσει τη συνεχή λειτουργία του έργου σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και την επίτευξη των στόχων του. Η ΔΕΕ θα επανεξετάζει περιοδικά και θα παρακολουθεί την πρόοδο των δράσεων του έργου, και θα έχει την δυνατότητα να προτείνει λύσεις στα ζητήματα που μπορεί να προκύψουν. Στην πράξη, τα καθήκοντα της ΔΕΕ σχετίζονται με τα παρακάτω: ‐ Έλεγχος της προόδου και του χρονοδιαγράμματος των δράσεων του έργου. ‐ Παροχή βοήθειας προς τους συμμετέχοντες στο έργο, όταν απαιτείται. ‐ Διασφάλιση ότι τα αποτελέσματα του προγράμματος συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις του της συμφωνίας επιδότησης. [50] -
Επίλυση τυχόν διενέξεων ή διαφορών που μπορεί να προκύψει μεταξύ των δικαιούχων συμπεριλαμβανομένων συμβιβασμών διαφορετικών απόψεων ή τρόπου προσέγγισης. -
Διευθέτηση, εξισορρόπηση οποιωνδήποτε αντικρουόμενων προτεραιοτήτων. -
Εξέταση των ιδεών και ζητημάτων που προκύπτουν. -
Διευκόλυνση της επικοινωνίας εκτός της επιτροπής όσον αφορά την πρόοδο και τα αποτελέσματα του έργου. Η ΔΕΕ θα συνεδριάζει δύο φορές το χρόνο δια ζώσης στο γραφείο του προγράμματος LIFE Φύση στον Δήμο Άνδρου και θα είναι διαθέσιμη για τις συναντήσεις που μπορεί να προγραμματιστούν με τους εκπροσώπους της ΕΕ και την εξωτερική ομάδα παρακολούθησης του έργου. Η λειτουργία του Συστήματος Διαχείρισης της ΖΕΠ θα είναι ευθύνη του Συντονιστή Έργου ο οποίος θα αφιερώσει σε αυτή τη δραστηριότητα 12 ανθρωπομήνες κατά τη διάρκεια του 2ου και 3ου έτους του έργου. Ο Υπεύθυνος Διαχείρισης και ο Επιστημονικός Συντονιστής θα αφιερώσουν 12 και 3 ανθρωπομήνες αντίστοιχα για την ίδια ενέργεια. Η δράση εποπτείας του έργου θα υλοποιηθεί από τον Φροντιστή πεδίου (24 μήνες), σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Διαχείρισης της ΖΕΠ (12 μήνες) και τον Συντονιστή Έργου (6 μήνες) υποστηριζόμενοι και από τον Επιστημονικό Συντονιστή, τον Υπεύθυνο Παρακολούθησης και τον Ειδικό Ορνιθολόγο του Προγράμματος. Ο οικονομικός έλεγχος του έργου, θα ανατεθεί σε εξωτερικό ορκωτό λογιστή, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για την επανεξέταση των οικονομικών αρχείων και την πιστοποίηση ότι όλα τα στοιχεία είναι αληθή και ορθά και σε μια μορφή σύμφωνη με τις γενικά αποδεκτές λογιστικές αρχές και τις Κοινές διατάξεις του LIFE + για την υποβολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την Τελική Έκθεση του προγράμματος. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του έργου, θα αποκτηθεί ο εξοπλισμός του έργου από το Δήμο Άνδρου. Ο εξοπλισμός θα αγοραστεί με κριτήριο την καλύτερη σε σχέση με την αξία, τιμή, λαμβάνοντας υπόψη τις εγγυήσεις κατασκευαστών για τη διάρκεια του έργου. Η αγορά του εξοπλισμού θα περιλαμβάνει, εφόσον είναι διαθέσιμη, εκτεταμένη εγγύηση με συμφωνίες για την πλήρη κάλυψη τυχαία ζημιών και μετέπειτα υποστήριξη των τελικών χρηστών ή παρόμοιες διατάξεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η άμεση επισκευή ή αντικατάσταση εξοπλισμού και για την αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση των καθυστερήσεων του έργου. Ο εξοπλισμός θα χρησιμοποιείται από το προσωπικό του προγράμματος για τη διαχείριση του έργου, τη διάδοση των αποτελεσμάτων των δράσεων, καθώς και άλλων συναφών δράσεων του προγράμματος που θα υλοποιηθούν από τον Δήμο Άνδρου, συμπεριλαμβανομένων, χωρίς περιορισμό, των δράσεων επιστημονικής δικτύωσης, παρακολούθησης/ επιτήρησης στην περιοχή του έργου, καθώς και της μεταφοράς των επιστημόνων/τεχνικών εμπειρογνωμόνων και του τεχνικού εξοπλισμού προς και εντός της περιοχής μελέτης του έργου. Ο Συντονιστής δικαιούχος, θα έχει την οικονομική ευθύνη για τη λειτουργία, συντήρηση και επισκευή του συνόλου του εξοπλισμού του έργου, συμπεριλαμβανομένου του σκάφους. Το προσωπικό του προγράμματος θα πρέπει να έχει την ευθύνη για τη λειτουργία του εξοπλισμού κατά τη διάρκεια του προγράμματος. [51] Ο Συντονιστής δικαιούχος, θα πρέπει επίσης να διαθέτει τον εξοπλισμό των του προγράμματος για όλες τις δράσεις που σχετίζονται με τη μελέτη και την προστασία των ειδών‐στόχων και μετά τη λήξη του προγράμματος. Παρά τα όσα τυχόν περιέχονται στην παρούσα αίτηση, η διάταξη αυτή θα εφαρμοστεί με τη λήξη ή πριν τη λήξη του έργου. [52] ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ Υπεύθυνος Έργου
ΔΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΓΟΥ (ΔΕΕ) Συντονιστής Δράσεων Επικοινωνίας Επιστημονικός Συντονιστής
Ειδικός Ορνιθολόγος
(Συντονιστής NCC)
(Συντονιστής EOE) Δήμος Άνδρου NCC
ΕΟΕ Υπεύθυνος Διαχείρισης περιοχής Υπεύθυνος Διαχείρισης Νησίδων Ερευνητές πεδίου Φροντιστής Πεδίου Υπεύθυνος Διαχείρισης Δεδομένων/GIS Υπεύθυνος προγράμματος Παρακολούθησης Συντονιστής Εθελοντών Γραμματεία Λογιστηρίου Λογιστήριο Διοικητικό Προσωπικό Εργάτες Εξωτερικοί ειδικοί επιστήμονες Ειδικός Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ειδικός Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ορνιθολόγοι και Ερευνητές πεδίου Εργάτες Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Ο Δήμος Άνδρου θα είναι υπεύθυνος για τη συνολική διαχείριση του έργου, η ΕΟΕ και η NCC θα είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων στους τομείς τους. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ο αποτελεσματικός και καλά δομημένος γενικός συντονισμός του έργου. [53] Δράση E.2: Συνολική διαχείριση του προγράμματος Περιγραφή: Η παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων του προγράμματος θα περιλαμβάνει την παρακολούθηση της προόδου και των αποτελεσμάτων των δράσεων του προγράμματος καθώς και την εκτίμηση και την αξιολόγηση της επίδρασης στα είδη και οικοτόπους στόχους, σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές πριν την έναρξη του προγράμματος (δράση Α.2) και τις τιμές της Ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης, όπως αυτές καθορίζονται στη δράση Α.1. Οι δείκτες παρακολούθησης και οι τρόποι επαλήθευσης της πρότασης, παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Τα πρωτόκολλα παρακολούθησης θα συσταθούν με βάση το Σχέδιο παρακολούθησης πρωτοκόλλων ΖΕΠ (μέρος του διαχειριστικού σχεδίου της δράσης Α.1). Κάθε τρεις μήνες, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα, θα εκπονούνται αναφορές, που θα ελέγχουν την πρόοδο του έργου. Η ένταση και η εποχικότητα της χρήσης των οικοτόπων για αναζήτηση τροφής θα αξιολογηθεί πριν και μετά την υλοποίηση της δράσης, με άμεσες μελέτες πεδίου. Η αύξηση κάλυψης από το είδος Ποσειδωνία (Posidonia) μετά την υλοποίηση της δράσης θα πρέπει επίσης να αξιολογηθεί μέσω της καταγραφής της έκτασης του συγκεκριμένου οικοτόπου, πριν και μετά την υλοποίηση της δράσης. Η αναπαραγωγική επιτυχία των δύο ειδών‐στόχων θα παρακολουθείται από ορνιθολόγους πεδίου, για να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση, παρότι η κρίσιμη αυτή παράμετρος μπορεί να επηρεάζεται και από διάφορους άλλους παράγοντες. Ένα λεπτομερές σχέδιο παρακολούθησης, βασιζόμενο στο Σχέδιο Παρακολούθησης ΖΕΠ (Δράση Α.1) θα συνταχθεί από τον Επιστημονικό Συντονιστή και τον Υπεύθυνο προγράμματος Παρακολούθησης, εντοπίζοντας τα βασικά σημεία παρακολούθησης (στόχους, μεθόδους, χρονοδιάγραμμα, περιοδικότητα, απαιτούμενη ανθρώπινη προσπάθεια) και παρουσιάζοντας το συγκεκριμένο πρωτόκολλο παρακολούθησης για να χρησιμοποιηθεί πριν από την έναρξη των εργασιών πεδίου. Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Υπεύθυνο προγράμματος Παρακολούθησης (8 μήνες) και τον Ορνιθολόγο Πεδίου της NCC σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Έργου (6μήνες), τον Επιστημονικό Συντονιστή (1 μήνα), τον Φροντιστή πεδίου (3 μήνες), τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Νησίδων (5 μήνες) και τον Ειδικό Ορνιθολόγο (4 μήνες). Για τη δράση αυτή θα χρησιμοποιηθούν το σκάφος και το όχημα του προγράμματος. Δράση Δείκτης Παρακολούθησης A.1, A.2 Ορνιθολογικές μελέτες: αριθμός αποικιών που μελετήθηκαν, ESAS και παράκτια καταμέτρηση, αποτελέσματα μελέτης Αναφορές προόδου, και αναφορές επιτόπιων επισκέψεων A.1 Διαχειριστικό Σχέδιο ΖΕΠ, Σχέδιο Παρακολούθησης ΖΕΠ, Σχέδιο Εποπτείας ΖΕΠ, Σχέδιο Ενημέρωσης ΖΕΠ, Βάση γεωγραφικών Δεδομένων ΖΕΠ Άνδρου Αναφορές προόδου, παραδοτέα έργου, βάση δεδομένων A.3 Οικονομοτεχνική Μελέτη Διαχείρισης ΖΕΠ Αναφορές [54] Τρόπος επαλήθευσης B.1 Ενοικίαση γης Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις C.1 Αριθμός νησίδων και έκταση όπου εξαλείφθηκαν οι αρουραίοι, % ειδών‐στόχων που μολύνθηκαν Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις C.2 Αριθμός ασημόγλαρων (Larus michahellis) που μολύνθηκαν και % ειδών‐στόχων που μολύνθηκαν Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις C.3 Αρ. τεχνητών φωλιών που κατασκευάστηκαν, αρ. θάμνων που φυτεύτηκαν, % ειδών‐στόχων που μολύνθηκαν Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις C.4 Έκταση αναζωογονημένων γεωργικών εκτάσεων, αριθμός τεχνητών υδατοσυλλογών, αριθμός γερακιών και αετών που τρέφονται στην περιοχή μελέτης C.5 Έκταση υγροτόπων που αποκαταστάθηκαν, αριθμός γερακιών που τρέφονται στην περιοχή Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις C.6 Αρ. σημαδούρων αγκυροβόλησης που κατασκευάστηκαν, % των οχημάτων που χρησιμοποιούν τις σημαδούρες. Αναφορές C.7 Αρ. μελών της Τοπικής Ομάδας Διατήρησης, αριθμός αναφορών πεδίου C.8 Λειτουργία του Διαχειριστικού Σχήματος C.9 Αρ. ταξιδιών, αρ. πρωτοκόλλων εποπτείας που συμπληρώθηκαν, αρ. αναφορών για παράνομη ή επικίνδυνη δραστηριότητα που υποβλήθηκε στις αρχές, % της ΖΕΠ που καλύφθηκε D.1 Παραγωγή ειδικών εκδόσεων, αριθμός αντιτύπων Ειδικές εκδόσεις που υποβλήθηκαν και αναφορά προόδου D.2 Παραγωγή ντοκιμαντέρ Ντοκιμαντέρ που υποβλήθηκε και αναφορά προόδου D.3 Λειτουργία ιστοσελίδας του προγράμματος, αριθμός επισκεπτών Ιστοσελίδα του προγράμματος και τακτικές ενημερώσεις D.4 Αρ. επισκεπτών στο Κέντρο Ενημέρωσης στο Κόρθι Αναφορές D.5 Παραγωγή υλικού περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Αναφορές D.6 Αριθμός συναντήσεων, αρ. συμμετεχόντων στις δημόσιες εκδηλώσεις Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις D.7 Αρ. συνεντεύξεων και άρθρων στα τοπικά μέσα. Progress reports, hardcopy submitted D.8 Αρ. συμμετεχόντων στα συνέδρια Αναφορές E.1 Αναφορές Προόδου, τακτική επικοινωνία με την εξωτερική ομάδα παρακολούθησης και την ΕΕ Αναφορές που υποβλήθηκαν και επιτόπιες επισκέψεις [55] Αναφορές και επιτόπιες επισκέψεις Αναφορές Αναφορές Αναφορές E.2 Αποτελέσματα των διαχειριστικών δράσεων E.3 Αρ. προγραμμάτων, οργανισμών, φορέων διαχείρισης με τους οποίους επικοινωνήσαμε E.4 Σχέδιο Διατήρησης μετά το Πρόγραμμα LIFE Αναφορές Αναφορές Τελική Αναφορά, Σχέδιο Διατήρησης μετά το Πρόγραμμα LIFE Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνη για τη δράση θα είναι η NCC και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Tα αναμενόμενα αποτελέσματα της δράσης είναι η ευέλικτη επεξεργασία όλων των διοικητικών, τεχνικών και επιστημονικών θεμάτων και η έγκαιρη εκπόνηση όλων των δράσεων. Δράση E.3: Δικτύωση Περιγραφή: Η δράση αφορά τη δικτύωση με άλλα προγράμματα LIFE (π.χ. LIFE III ‐ «Τήλος: διατήρηση της ΖΕΠ του νησιού ") και άλλα προγράμματα εκτός LIFE. Επίσης περιλαμβάνει δικτύωση με εμπειρογνώμονες και τους φορείς διαχείρισης των περιοχών NATURA 2000 σε εθνικό και διεθνές επίπεδο για τη βέλτιστη ανταλλαγή πληροφοριών και εργαλείων διαχείρισης με το στόχο να διευκολύνουν την υπάρχουσα γνώση και εμπειρία στη διαχείριση των ΖΕΠ και την υλοποίηση της δράσης διαχείρισης και διατήρησης και της διάδοσης πληροφοριών, γνώσης, εμπειρίας και των εργαλείων που θα παραχθούν από το παρόν έργο. Εκτός από την άμεση επικοινωνία μέσω της ιστοσελίδας του προγράμματος και η τελική Διάσκεψη θα ενισχύσει περαιτέρω τη δικτύωση. Η δικτύωση του έργου θα αναπτυχθεί κυρίως μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των εργαλείων του δικτύου για τη μείωση τόσο του κόστους του έργου όσο και του αποτυπώματος του διοξειδίου του άνθρακα. Επίσης θα πρέπει να γίνουν ενέργειες προσέγγισης και ανταλλαγής πληροφοριών με έναν αριθμό σχετικών έργων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Μεταξύ άλλων, θα προσεγγιστούν οι εταίροι του BirdLife στην Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, που υλοποιούν ή έχουν ήδη υλοποιήσει προγράμματα LIFE για τον θαλασσοκόρακα, τον αιγαιόγλαρο, τον μαυροπετρίτη, τον σπιζαετό και την ταυτοποίηση θαλάσσιων ΙΒΑ (Σημαντικών Περιοχών για Πουλιά). Η Βασιλική Εταιρεία για την Προστασία των Πτηνών (Birdlife) με μακροχρόνια εμπειρία στη διατήρηση και διαχείριση ειδών και ΖΕΠ θα προσεγγιστούν. Εν εξελίξει προγράμματα LIFE στην Ελλάδα, όπως και της ΕΟΕ για τον θαλασσοκόρακα και τον αιγαιόγλαρο, και το SKYROSBIODIVERSITY θα προσεγγιστούν επίσης. [56] Η δράση θα υλοποιηθεί από τον Υπεύθυνο Έργου (1,6 ανθρωπομήνες]) σε συνεργασία με τον Επιστημονικό Συντονιστή (0,5 ανθρωπομήνες) και τον Ορνιθολόγο του προγράμματος. Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Ο Δήμος Άνδρου θα είναι υπεύθυνος για τη δράση που θα υλοποιηθεί από το Δήμο Άνδρου την ΕΟΕ και την NCC Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η δράση αυτή αναμένεται να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την υφιστάμενη γνώση και εμπειρία που υπάρχει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την βελτιστοποίηση της υλοποίησης του προγράμματος. Μαζί με τις δράσεις για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, αναμένεται να αυξήσει τη διάδοση των αποτελεσμάτων του προγράμματος. Δράση E.4: Σχεδιασμός για μετά το πρόγραμμα LIFE / Το «Μετά το πρόγραμμα ‐ Σχέδιο Διατήρησης» (After‐LIFE Conservation Plan) Περιγραφή: Το «Μετά το Πρόγραμμα LIFE Σχέδιο Διατήρησης» θα πρέπει να αναπτυχθεί και να παρουσιαστεί ως ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της τελικής έκθεσης. Θα υποβληθεί σε έντυπη και σε ηλεκτρονική μορφή. Στο σχέδιο αυτό θα καθορίζονται το χρονοδιάγραμμα των δράσεων, οι πηγές χρηματοδότησής του και οι υπεύθυνοι φορείς που θα εξασφαλίσουν τη συνέχιση των δράσεων διατήρησης των ειδών των πουλιών και των οικοτόπων που ξεκίνησαν στο πρόγραμμα LIFE και μετά τη λήξη του. Η δράση αυτή έχει μηδενικό προϋπολογισμό. Για την προώθηση των εν εξελίξει δράσεων διατήρησης της άγρια ζωής και των οικοτόπων της Άνδρου, ο Δήμος Άνδρου διευκόλυνε την ανάπτυξη της BLUEnature, μιας μη κερδοσκοπικής, μη κυβερνητικής οργάνωσης, που αποσκοπεί στην εφαρμογή δράσεων διατήρησης της άγριας ζωής, καθώς και στον οικοτουρισμό, τη βιώσιμη αλιεία και την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην περιοχή. Η BLUEnature σήμερα αριθμεί περισσότερους από 4.000 εγγεγραμμένους υποστηρικτές και την περίοδο συγγραφής της πρότασης, αναμένει την παραλαβή των αποδεικτικών στοιχείων της επίσημης εγγραφής της στα αρχεία του ελληνικού κράτους. Η φιλοσοφία της BLUEnature βασίζεται στο δεδομένο ότι οι φυσικοί πόροι αποτελούν κύριο στοιχείο που μπορεί να προσφέρει χρηματικά οφέλη στους ενδιαφερόμενους φορείς και πρέπει, ως εκ τούτου, να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί, προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη απόδοση. Αυτό, με τη σειρά του, αποτελεί κίνητρο για κοινότητες στην Άνδρο να προστατεύσουν τα είδη της άγριας ζωής και των οικοτόπων τους με στόχο την ανάπτυξη του οικοτουρισμού, και των παράκτιων χώρων αναψυχής από τα οποία εξαρτώνται κατά κύριο λόγο ο νησιωτικές κοινότητες. Για να διευκολυνθούν οι στόχοι της BLUEnature για τις περιοχές Natura 2000 της Άνδρου, στις οποίες περιλαμβάνεται και η περιοχή μελέτης του έργου, η BLUEnature έχει ρητά εξασφαλίσει και ήδη ξεκίνησε την παροχή κονδυλίων από δραστηριότητες της οργάνωσης που πραγματοποιούνται αποκλειστικά προς όφελος των δράσεων διατήρησης των οικοτόπων και της άγριας ζωής των περιοχών Natura στην Άνδρο, όπως αποδεικνύεται και [57] από τη δέσμευση του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης. Οι πόροι αυτοί συγκεντρώνονται σε έναν ξεχωριστό τραπεζικό λογαριασμό της BLUEnature που σχεδιάστηκε για να παρέχει έναν μηχανισμό με τον οποίο το οι πόροι από το δημόσιο θα διατίθενται αποκλειστικά και εγγυημένα για τη συνέχιση των δράσεων διατήρησης των ειδών της άγριας ζωής και του των ενδιαιτημάτων στις περιοχές Natura 2000 στην Άνδρο μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, όπως το πρόγραμμα LIFE‐Φύση της ΕΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί η συνέχιση απόδοσης κεφαλαίου από τις αρχικές επενδύσεις του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος. Η απαγόρευση της «ανάμειξης» των εν λόγω δημόσιων πόρων με οποιουσδήποτε άλλους πόρους ή περιουσιακά στοιχεία της BLUEnature εγγυάται ότι, εφόσον χρειαστεί, τα κεφάλαια αυτά θα είναι πάντα διαθέσιμα για την προοριζόμενη χρήση τους. Η BLUEnature μαζί με το Δήμο Άνδρου θα συμμετέχουν και θα συμβάλουν στην εφαρμογή του Διαχειριστικού Σχεδίου ΖΕΠ Άνδρου SPA Διαχείρισης που θα αναπτυχθεί σε αυτό το πρόγραμμα LIFE‐Nature. Εκτός από τους πόρους που θα διαθέσει η BLUEnature προς όφελος των περιοχών Natura 2000 της Άνδρου, η συμβολή της BLUEnature θα περιλαμβάνει και τη διάθεση προσωπικού και/ή του εξοπλισμού της αν χρειαστεί. Ο Δήμος Άνδρου θα συμβάλει επίσης στην υλοποίηση του Σχεδίου Διαχείρισης ΖΕΠ με τη διάθεση όλου του εξοπλισμού που προμηθεύεται ο Δήμος από το πρόγραμμα, καθώς και κάθε άλλη διάθεση πόρων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων πόρων. Ο ρόλος της BLUEnature στην υποστήριξη της συνέχισης της διαχείρισης των ΖΕΠ, και ιδίως της συνέχισης του Διαχειριστικού Σχήματος ΖΕΠ και του πυρήνα των διαχειριστικών δράσεων στην περιοχή, θα εξεταστούν με περισσότερες λεπτομέρειες κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του «Μετ το Πρόγραμμα LIFE‐ Σχέδιο Διατήρησης». Υπεύθυνος για την υλοποίηση: Υπεύθυνος για τη δράση θα είναι ο Δήμος Άνδρου και η δράση θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Άνδρου και την NCC. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ο μελλοντικός σχεδιασμός και τα αναγκαία επόμενα βήματα διατήρησης που προέκυψαν από στις δράσεις και τα αποτελέσματα του έργου αυτού θα παρουσιαστούν σε ένα έγγραφο που βασίζεται σε επιστημονικές συμβουλές και προτάσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής ανάπτυξη των δράσεων διατήρησης στην Άνδρο. [58] ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Κωδικός σχετιζόμενης δράσης Προθεσμία Πρώτη Φάση του Διαχειριστικού Σχεδίου ΖΕΠ και των Σχεδίων Δράσης για τα Είδη A.1 31/08/2012 Βάση δεδομένων ΖΕΠ A.1 31/12/2012 Δεύτερη Φάση του Διαχειριστικού Σχεδίου ΖΕΠ A1 28/02/2013 Επιχειρησιακά σχέδια για τις δράσεις C.1‐C.6 A.2 31/03/2012 Οικονομοτεχνική μελέτη Διαχείρισης ΖΕΠ A.3 28/02/2013 Ολοκλήρωση της κατασκευής τεχνητών φωλιών και φύτευσης θάμνων C.3 31/08/2014 C.4 31/08/2015 Αποκατάσταση παράκτιων υγροτόπων C.5 31/08/2014 Εγκατάσταση σημαδούρων αγκυροβόλησης C.6 31/08/2015 Σύσταση και Λειτουργία Κέντρου Πρώτων Βοηθειών Άγριας Ζωής C.7 31/08/2012 31/08/2015 D.1, D.9 31/08/2012 Ντοκιμαντέρ προγράμματος και 10λεπτες ταινίες D.2 31/08/2014 Ιστοσελίδα D.3 31‐10‐2011 Προετοιμασία και λειτουργία εκθεσιακού χώρου D.4 01/04/2012 Υλικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης D.5 31/08/2012 Αναφορές για τις συναντήσεις των φορέων D.6 31/08/2015 Αναφορά για την τελική διάσκεψη D.8 31/08/2015 Ειδικές εκδόσεις και εκλαϊκευμένη αναφορά του προγράμματος [59] D.10 28/02/2015 Ονομασία παραδοτέου Αναζωογόνηση παραδοσιακών καλλιεργειών σε αναβαθμίδες Κατασκευή και λειτουργία υδατοσυλλογών άγριας ζωής Αποκατάσταση και λειτουργία περιστερώνων Εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων ηλεκτρικού φράχτη Αναφορές για την εποπτεία Φυλλάδια και ενημερωτικές πινακίδες του προγράμματος ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΜΠΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Κωδικός σχετιζόμενης δράσης Προθεσμία E.1 01/11/2011 Οι επιμέρους ομάδες υλοποίησης των δράσεων έχουν σχηματιστεί και ο εξοπλισμός του προγράμματος έχει αποκτηθεί A.1‐2 31/12/2011 Ξεκινούν οι εργασίες πεδίου για τις προπαρασκευαστικές δράσεις A.1‐2 01/01/2012 Η ιστοσελίδα του προγράμματος είναι έτοιμη και λειτουργική D.3 31/10/2011 Ο εκθεσιακός χώρος του προγράμματος είναι έτοιμος και λειτουργεί D.4 01/04/2012 Ξεκινά η δράση εξάλειψης των αρουραίων C.1 01/09/2012 Ξεκινά η δράση ελέγχου των πληθυσμών γλάρων C.2 01/09/2012 Ξεκινούν η κατασκευή των τεχνητών φωλιών και η φύτευση θάμνων C.3 01/09/2012 Ξεκινούν οι δράσεις για την αναζωογόνηση των γεωργικών καλλιεργειών και την κατασκευή υδατοσυλλογών για την άγρια ζωή C.4 01/09/2012 Ξεκινούν οι παρεμβάσεις στους υγροτόπους C.5 01/09/2012 Ξεκινά η κατασκευή και τοποθέτηση σημαντήρων ελλιμενισμού C.6 01/09/2012 Σύσταση και Λειτουργία της Τοπικής Ομάδας Προστασίας Άγριας Ζωής και Πρώτων Βοηθειών C.7 01/10/2012 Σύσταση και λειτουργία του Διαχειριστικού Σχήματος ΖΕΠ C.8 01/09/2012 Ολοκλήρωση του Διαχειριστικού Σχεδίου ΖΕΠ A.1 28/02/2013 Ξεκινά η εποπτεία της ΖΕΠ C.9 01/09/2013 Οργάνωση της τελικής διάσκεψης D.8 01/07/2015 Ονομασία σημείου καμπής Η Οργανωτική Επιτροπή έχει οριστεί και λειτουργεί [60] ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΠΡΟΟΔΟΥ
Τύπος αναφοράς
Εισαγωγική αναφορά
31/05/2012 Ενδιάμεση αναφορά με αίτημα καταβολής ενδιάμεσης πληρωμής
Ετήσια αναφορά προόδου no 1
31/05/2013 31/06/2014 Τελική αναφορά με αίτημα καταβολής τελικής πληρωμής
[61] Προθεσμία
31/11/2015 ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Δράση 2011 2012
2013
2014 2015
Σεπ. IV I
II III IV I
II III IV I
II III IV A. Προπαρασκευαστικές δράσεις, εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων και/ή σχεδίων δράσης: I
II
III
A.1 Εκπόνηση του Διαχειριστικού Σχεδίου για την ΖΕΠ A.2 Λειτουργία και τεχνικός σχεδιασμός των διαχειριστικών δράσεων A.3 Μελέτη Σκοπιμότητας του Διαχειριστικού Σχεδίου για τη ΖΕΠ B. Αγορά/ μίσθωση γης και/ή δικαιώματα χρήσης γης: μακράς διάρκειας μίσθωση γης (20 χρόνια) B.1 Εκμίσθωση γεωργικής έκτασης C. Διαχειριστικές δράσεις : C.1 Εξάλειψη αρουραίων C.2 Έλεγχος των πληθυσμών γλάρων C.3 Βελτίωση της διαθεσιμότητας των θέσεων φωλιάσματος C.4 Αποκατάσταση τεχνικών παραδοσιακής γεωργίας, βελτίωση των πληθυσμών πέρδικας και περιστεριών C.5 Αποκατάσταση των παράκτιων υγροτόπων C.6 Διαχείριση των οικοτόπων που χρησιμοποιούν τα θαλασσοπούλια για αναζήτηση τροφής C.7 Σύσταση και Λειτουργία της Τοπικής Ομάδας Προστασίας Άγριας Ζωής και Πρώτων Βοηθειών [62] C.8 Λειτουργία του Διαχειριστικού Σχήματος ΖΕΠ C.9 Έναρξη λειτουργίας του συστήματος εποπτέιας –
περιπολίας της ΖΕΠ D. Δράσεις ενημέρωσης –ευαισθητοποίησης κοινού και διάχυσης αποτελεσμάτων: D.1 Παραγωγή ενημερωτικού υλικού (φυλλάδια, αφίσες, κλπ) D.2 Παραγωγή ντοκιμαντέρ του προγράμματος D.3 Ιστοσελίδα προγράμματος D.4 Έκθεση προγράμματος στο Κέντρο Επισκεπτών Κορθίου D.5 Περιβαλλοντική Εκπαίδευση D.6 Συναντήσεις φορέων για την προώθηση του προγράμματος D.7 Προώθηση του προγράμματος σε ΜΜΕ και Δελτία Τύπου D.8 Τελική διάσκεψη του προγράμματος LIFE+ Φύση E. Συνολικός συντονισμός–παρακολούθηση έργου: E.1 Συνολικός συντονισμός του προγράμματος E.2 Παρακολούθηση του προγράμματος E.3 Δικτύωση του προγράμματος E.4 Σχεδιασμός για μετά το πρόγραμμα (After –Life conservation plan) [63] 

PDF

Έκθεση Επικ/μένης Εσ/κής Αξιολόγησης 2012

Untitled - Trekking Andros & Outdoor Activities

∆ιακοπές Γιό ∆ιακοπές Γιόγκα στην Άνδρο

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ OPTIMIST ΓΙΑ ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ

ΒΙΟΣΥΡ: Η καταδίκη του Συνεταιρισμού Αυλαία για

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ - Νοσοκομείο Λαμίας

Περισκόπιο των Ναυτίλων No10

ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

Οι επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα και τα ενδιαιτήματά της από την

εδώ

Πόσοι κρύβονται

Σχολείο 21ου Αιώνα

Χριστιανισμός Ιανουάριος 2014 - Αποστολική Εκκλησία Λευκωσίας

Σχέδιο νόμου - biodiversity.gr