Project «Διατροφή μέσω των αιώνων» ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΝΑ ΤΟΠΟΥΣ Γραπτά κείμενα σχετικά με τη διατροφή των Ελλήνων στο πέρασμα των αιώνων από τα Ομηρικά χρόνια περιγράφουν με εντυπωσιακές λεπτομέρειες τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα. Τα είδη και σχήματα των δοχείων, σκευών και μαγειρικών εργαλείων που φέρνουν έρχονται στο φως από τις αρχαιολογικές ανασκαφές μαρτυρούν μια ιδιαίτερα προηγμένη και υγιεινή κουζίνα. Το πιό ενδιαφέρον στοιχείο αυτών των αρχαιολογικών ανασκαφών όμως είναι ότι βρέθηκε μέσω της αρχαιολογικής χημείας ,η οποία είναι μια επιστήμη που βοηθάει στο να ανακαλύπτουμε πολλά πράγματα για τον αρχαίο κόσμο, το ακριβές περιεχόμενο ενός μινωικού μαγειρικού αγγείου που ήταν ένα κοινό μαγειρικό σκεύος και βεβαιωμένα περιείχε κρασί με επεξεργασμένη ρητίνη πεύκου!Επίσεις επιβεβαιώθηκε η παρουσία υδρομελιού,μπύρας και κρασιού σε ξεχωριστά αγγεία και θεωρήθηκε πιθανή η ύπαρξη ενός ανάμικτου ποτού που παραγόταν με ζύμωση.Μια άλλη έρευνα που έγινε στον Ταφικό Κύκλο Α' των Μυκηνών απέδειξε οτι οι άνθρωποι της συγκεκριμένης εποχής τόσο στην Κρήτη όσο και στις Μυκήνες ακολουθούσαν μια δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες ενώ η θεωρία οτι έτρωγαν κρέας μόνο στις γιορτές και τις αργίες καταρρίφθηκε.Το κύριο πρόβλημα όμως του "μοριακού αρχαιολόγου" είναι η συσχέτιση των αγγείων με τα φυτά και τα ζώα απο τα οποία παρεχόταν η τροφή στην Αρχαία Ελλάδα επειδή υπάρχουν ελάχιστες ενώσεις που περιέχονται αποκλειστικά σε μια βιολογική πηγή και πολλές που βρήσκονται σε βοτανικά ή ζωολογικά είδη.Συμπεραίνουμε έτσι οτι ο προσδιορισμός των διατροφικών συνηθειών στα μινωικά και μυκηναϊκά χρόνια στην Ελλάδα μέσω χημικών αναλύσεων σε σκεύη μαγειρικής είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος επειδή τα μαγειρικά σκεύη που μελετώνται είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνταν καθημερινά ,φέροντας διαφορετικό περιεχόμενο καθε φορά. Με τις αρχαιολογικές ανασκαφές ,βρέθηκαν τα οστά ζώων που μας δίνουν πληροφορίες για τα είδη που χρησιμοποιούσαν οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι.Την χρήση τους ως πηγή κρέατος την επιβεβαιώνουν τα σημάδια κοπής ενώ ο διαμελισμός ,η απομάκρυνση του ψαχνού κρέατος απο τα οστά ,το γδάρσιμο και το σπάσιμο των οστών για την εξαγωγή του μεδουλιού ,άφηναν χαρακτηριστικά ίχνη στα οστά και έτσι μας βοηθούν να αναγνωρίσουμε τέτοιου είδους πρακτικές.Επιπλέον το κάψημο ορισμένων οστών ,σε συγκεκριμένα σημεία αποτελεί αξιόπιστη ένδειξη μαγειρέματος στη σχάρα ή την σούβλα.Απο όλες τις προαναφερόμενες πληροφορίες ,καταλήγουμε στο συμπέρασμα οτι οι ανασκαφές και οι χημικές μαρτυρίες έχουν προσθέσει αρκετά στις γνώσεις μας για την τροφή και τα ποτά των Ελλήνων στους προκλασικούς καιρούς,τα οποία έχουν μείνει εντυπωσιακά αναλλοίωτα σε διάστημα αρκετών χιλιάδων χρόνων. Από την Οδύσσεια συλλέγουμε στοιχεία για τις γαστρονομικές προτιμήσεις των Eλλήνων της εποχής του 8 πΧ αι. Όσο και αν μας φανεί περίεργο οι Έλληνες της Ομηρικής Εποχής στήριζαν την διατροφή τους κυρίως στο κρέας: ωμά εντόσθια, δαμάλια, κοπαδίσια αρνιά, κατσίκια, μοσχάρια κυρίως μηρούς, γίδες όλο πάχος, ενώ από τα βόδια προτιμούσαν τα παχιά ψημένα πάκια. Τα κρέατα τα έτρωγαν ψητά στη θράκα. Ψωμιά έφτιαχναν από σιτάρι και κριθάρι και μάλιστα συνήθιζαν να έχουν ποικιλία ψωμιών τα οποία ήταν σαν τις σημερινές πίτες. Καλλιεργούσαν Project «Διατροφή μέσω των αιώνων» ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΝΑ ΤΟΠΟΥΣ Γραπτά κείμενα σχετικά με τη διατροφή των Ελλήνων στο πέρασμα των αιώνων από τα Ομηρικά χρόνια περιγράφουν με εντυπωσιακές λεπτομέρειες τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα. Τα είδη και σχήματα των δοχείων, σκευών και μαγειρικών εργαλείων που φέρνουν έρχονται στο φως από τις αρχαιολογικές ανασκαφές μαρτυρούν μια ιδιαίτερα προηγμένη και υγιεινή κουζίνα. Το πιό ενδιαφέρον στοιχείο αυτών των αρχαιολογικών ανασκαφών όμως είναι ότι βρέθηκε μέσω της αρχαιολογικής χημείας ,η οποία είναι μια επιστήμη που βοηθάει στο να ανακαλύπτουμε πολλά πράγματα για τον αρχαίο κόσμο, το ακριβές περιεχόμενο ενός μινωικού μαγειρικού αγγείου που ήταν ένα κοινό μαγειρικό σκεύος και βεβαιωμένα περιείχε κρασί με επεξεργασμένη ρητίνη πεύκου!Επίσεις επιβεβαιώθηκε η παρουσία υδρομελιού,μπύρας και κρασιού σε ξεχωριστά αγγεία και θεωρήθηκε πιθανή η ύπαρξη ενός ανάμικτου ποτού που παραγόταν με ζύμωση.Μια άλλη έρευνα που έγινε στον Ταφικό Κύκλο Α' των Μυκηνών απέδειξε οτι οι άνθρωποι της συγκεκριμένης εποχής τόσο στην Κρήτη όσο και στις Μυκήνες ακολουθούσαν μια δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες ενώ η θεωρία οτι έτρωγαν κρέας μόνο στις γιορτές και τις αργίες καταρρίφθηκε.Το κύριο πρόβλημα όμως του "μοριακού αρχαιολόγου" είναι η συσχέτιση των αγγείων με τα φυτά και τα ζώα απο τα οποία παρεχόταν η τροφή στην Αρχαία Ελλάδα επειδή υπάρχουν ελάχιστες ενώσεις που περιέχονται αποκλειστικά σε μια βιολογική πηγή και πολλές που βρήσκονται σε βοτανικά ή ζωολογικά είδη.Συμπεραίνουμε έτσι οτι ο προσδιορισμός των διατροφικών συνηθειών στα μινωικά και μυκηναϊκά χρόνια στην Ελλάδα μέσω χημικών αναλύσεων σε σκεύη μαγειρικής είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος επειδή τα μαγειρικά σκεύη που μελετώνται είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνταν καθημερινά ,φέροντας διαφορετικό περιεχόμενο καθε φορά. Με τις αρχαιολογικές ανασκαφές ,βρέθηκαν τα οστά ζώων που μας δίνουν πληροφορίες για τα είδη που χρησιμοποιούσαν οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι.Την χρήση τους ως πηγή κρέατος την επιβεβαιώνουν τα σημάδια κοπής ενώ ο διαμελισμός ,η απομάκρυνση του ψαχνού κρέατος απο τα οστά ,το γδάρσιμο και το σπάσιμο των οστών για την εξαγωγή του μεδουλιού ,άφηναν χαρακτηριστικά ίχνη στα οστά και έτσι μας βοηθούν να αναγνωρίσουμε τέτοιου είδους πρακτικές.Επιπλέον το κάψημο ορισμένων οστών ,σε συγκεκριμένα σημεία αποτελεί αξιόπιστη ένδειξη μαγειρέματος στη σχάρα ή την σούβλα.Απο όλες τις προαναφερόμενες πληροφορίες ,καταλήγουμε στο συμπέρασμα οτι οι ανασκαφές και οι χημικές μαρτυρίες έχουν προσθέσει αρκετά στις γνώσεις μας για την τροφή και τα ποτά των Ελλήνων στους προκλασικούς καιρούς,τα οποία έχουν μείνει εντυπωσιακά αναλλοίωτα σε διάστημα αρκετών χιλιάδων χρόνων. Από την Οδύσσεια συλλέγουμε στοιχεία για τις γαστρονομικές προτιμήσεις των Eλλήνων της εποχής του 8 πΧ αι. Όσο και αν μας φανεί περίεργο οι Έλληνες της Ομηρικής Εποχής στήριζαν την διατροφή τους κυρίως στο κρέας: ωμά εντόσθια, δαμάλια, κοπαδίσια αρνιά, κατσίκια, μοσχάρια κυρίως μηρούς, γίδες όλο πάχος, ενώ από τα βόδια προτιμούσαν τα παχιά ψημένα πάκια. Τα κρέατα τα έτρωγαν ψητά στη θράκα. Ψωμιά έφτιαχναν από σιτάρι και κριθάρι και μάλιστα συνήθιζαν να έχουν ποικιλία ψωμιών τα οποία ήταν σαν τις σημερινές πίτες. Καλλιεργούσαν επίσης βίκο, τριφύλλι και κάπαρη. Είχαν ανεπτυγμένη τυροκομία, έπιναν γάλα, έφτιαχναν τυρόγαλο και τυριά. Το κρασί ήταν απαραίτητο συνοδευτικό των γευμάτων. Στην Οδύσσεια γίνεται αναφορά για: ξανθό κρασί, κόκκινο νεχτάρι, μαύρο κρασί και μαύρο γλυκόπιοτο κρασί. Το κρασί τους το έπιναν νερωμένο και πριν το βάλουν στο στόμα έσταζαν μερικές σταγόνες στο δάπεδο προσφορά στους θεούς. Υπήρχε βέβαια και το ελαιόλαδο, αλλά τότε είχε κυρίως άλλη χρήση... άλειφαν με αυτό τα κορμιά τους μετά το μπάνιο! Δεν περιφρονούσαν φυσικά και τα φρούτα. O Αθήναιος, ο συγγραφέας των Δειπνοσοφιστών, που έζησε τον 3ο μ.Χ. αιώνα, περιγράφει ένα δείπνο που έδωσε ο εύπορος Κάρανος επ' ευκαιρία των γάμων του: Στην αρχή, λέει, προσφέρθηκε σε κάθε συνδαιτημόνα από ένα ασημένιο ποτήρι και ένα χρυσό διάδημα. Μετά, άρχισαν να έρχονται οι ασημένιοι και χάλκινοι δίσκοι με τα εδέσματα: Κοτόπουλα, πάπιες και χήνες ψητές, κατσικάκια, λαγοί, περιστέρια, τρυγόνια και πέρδικες. Ακολούθησε ένα διάλειμμα για να παίξουν οι μουσικοί και οι αυλητρίδες. Δεύτερο μέρος με ψητό γουρουνόπουλο ξαπλωμένο ανάσκελα πάνω σε ασημένιο δίσκο. Την κοιλιά του την είχαν γεμίσει με ψητές τσίχλες και συκοφάγους, στρείδια και χτένια σκεπασμένα με κρόκους αβγών... Οι Μυκηναίοι, απο τον 15ο και 14ο αιώνα π.Χ., είχαν ως βασική τροφή τα δημητριακά και χρησιμοποιούσαν τις λέξεις "σίτος" και "κριθή". Επίσης, έτρωγαν πολλά σύκα, μέλι και τυριά ενώ χρησιμοποιούσαν μια μεγάλη ποικιλία από καρυκεύματα για το κυνήγι, πολλά κρεμμύδια, αγουρέλαιο αρωματισμένο με μέντα ή θυμάρι, έφτιαχναν γλυκίσματα από ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι και μελωμένο κρασί!Επίσεις ξέρουμε ότι οι αρχαίοι έτρωγαν τα ραπανάκια μαζί με το ψωμί για πρωινό! Οι Σπαρτιάτες τώρα ,είχαν τα σπαρτιατικά συσσίτια που αποτελούνταν από το μέλανα ζωμό - που περιείχε μεταξύ άλλων χοιρινό ,αίμα ,ξίδι και αλάτι - ,βραστό χοιρινό, κρασί, πίτα γλυκιά και ψωμί από βρώμη. Οι Κρητικοί σε γενικές γραμμές καταναλώνανε εποχιακά τρόφιμα που υφίστανται ελάχιστη ή και καθόλου επεξεργασία, τα οποία ήταν προϊόντα της ευρύτερης περιοχής.Φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, όσπρια, λαχανικά, ενδημικά άγρια χόρτα και αρωματικά φυτά, μη επεξεργασμένα δημητριακά και ξηροί καρποί, των οποίων την καλλιέργεια ευνοούσε το κλίμα της περιοχής, καταναλώνονταν σε αφθονία και αποτελούσαν τη βάση της διατροφής των Κρητικών την περίοδο αυτή. Γαλακτοκομικά προϊόντα καταναλώνονταν καθημερινά σε χαμηλές έως μέτριες ποσότητες. Πουλερικά και ψάρια καταναλώνονταν σε εβδομαδιαία βάση σε μέτριες ποσότητες, ενώ αντίθετα το κόκκινο κρέας καταναλωνόταν μόνο λίγες φορές μέσα στο μήνα. Τη βασική πηγή λίπους στη διατροφή αποτελούσε το ελαιόλαδο, το οποίο χρησιμοποιούνταν τόσο στις σαλάτες, όσο και στην παρασκευή των φαγητών, σε αντίθεση με τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης στις οποίες καταναλώνονταν κυρίως ζωικά λίπη. Ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό της διατροφής της Κρήτης το 1960 ήταν η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως με τη μορφή του κόκκινου κρασιού που συνόδευε τα γεύματα. Τέλος, σύνηθες καθημερινό επιδόρπιο αποτελούσαν τα φρέσκα φρούτα, ενώ διάφορα παραδοσιακά γλυκά με βάση το μέλι καταναλώνονταν λίγες φορές μέσα στην εβδομάδα. Απο την άλλη έχουμε πολλές γραπτές πηγές που μας δίνουν πολλές πληροφορίες για τη διατροφή των Βυζαντινών. Βασική επιδίωξη ήταν η αυτάρκεια του νοικοκυριού και γι' αυτό κάθε οικογένεια καλλιεργούσε τα βασικά λαχανικά και εξέθρεφε κάποια ζώα (κυρίως πουλερικά).Τα κύρια γεύματα των Βυζαντινών ήταν το πρόγευμα ή πρόφαγον, το άριστον ή μεσημβρινόν (γεύμα), καθώς και ο δείπνος. Έτρωγαν χρησιμοποιώντας κυρίως τα χέρια, αφού το πηρούνι ήταν άγνωστο μέχρι το 10ο αιώνα και η χρήση του σπάνια στους επόμενους αιώνες. Χρησιμοποιούσαν επίσης κοχλιάρια ή κουτάλια και μαχαίρια. Πριν και μετά το φαγητό έπλεναν τα χέρια τους, χρησιμοποιώντας το χέρνιβ(ι)ον (πήλινο ή μεταλλικό αγγείο).Τα κυριότερα είδη διατροφής ήταν το ψωμί, το λάδι, οι ελιές και το τυρί. Η ποιότητα του ψωμιού παρουσίαζε ποικιλία και ήταν ανάλογη με τις οικονομικές δυνατότητες του καταναλωτή. Έτσι καλύτερος και ακριβότερος άρτος ήταν ο καθαρός άρτος ή ο σεμίδαλις. Φτιαγμένος από καθαρό ψιλοκοσκινισμένο σιτάρι ή από σιμιγδάλι, τον απολάμβαναν οι πλουσιότερες ομάδες του πληθυσμού. Οι υπόλοιποι αρκούνταν σε έναν υποδεέστερο τύπο ψωμιού, το μεσοκάθαρον ή της μέσης ή ακόμη και στους ρυπαρούς ή κυβαρούς άρτους, ζυμωμένους από άλλα, χαμηλής ποιότητας δημητριακά, και συνυφασμένους με τη φτώχεια. Ένδειξη απόλυτης φτώχεια ς ήταν η κατανάλωση ψωμιού από πίτουρα (πιτεράτον). Αντίστοιχες διακυμάνσεις στην ποιότητα υπάρχουν και στα είδη τυριού, το αγαπημένο προσφάγι(ο)ν των Βυζαντινών. Εκλεκτά τυριά θεωρούνταν το βλάχικο και το κρητικό. Γνωστά επίσης ήταν το ανθότυρο (απότυρον) και η μυζήθρα, ενώ το κακής ποιότητας τυρί το ονόμαζαν ασβεοτότυρον. Η φθηνότερη και πιο διαδεδομένη τροφή για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν τα λαχανικά και τα όσπρια. Με δεδομένες δε τις μεγάλες περιόδους νηστείας που προβλέπει η Εκκλησία, και τις οποίες φαίνεται ότι τηρούσαν με αρκετή ευλάβεια οι Βυζαντινοί, οι τροφές αυτές καταναλώνονταν για μακρύ χρονικό διάστημα από το σύνολο του πληθυσμού. Μεγάλη κατανάλωση είχαν τα λάχανα, τα πράσα, τα κρεμμύδια, τα τεύτλα, τα μαρούλια, τα ραδίκια, το καρότο, ο αρακάς, η ρόκα ενώ από τα όσπρια συναντάμε τα φασόλια, τις φακές, τα ρεβίθια, τα κουκιά, τα λούπινα. Τη διατροφή των Βυζαντινών συμπλήρωναν τα ψάρια και τα θαλασσινά ,βέβαια, στις μεγάλες πόλεις τα μεγάλα και ακριβά ψάρια (κεφάλα, συναγρίδες, μπαρμπούνια, λαβράκια, λυθρίνια, καλκάνια) ήταν προνόμιο των λίγων, ενώ οι υπόλοιποι περιορίζονταν στα μικρά ψάρια (σαρδέλες, παλαμίδες, σκουμπριά, τσίρους) και κυρίως στα παστά. Η ίδια διάκριση ισχύει και για την κατανάλωση του κρέατος. Τα ζώα της οικογένειας εκτρέφονταν κυρίως για τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Η κατανάλωση κρέατος, ακόμη και του παστού, ήταν μια σπάνια πολυτέλεια για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Αντίθετα, στα τραπέζια των πλουσίων έβρισκαν συχνότερα τη θέση τους αρνιά, κατσίκια, κότες, πουλερικά, καθώς και κυνήγια. Σε ιδιαίτερη εκτίμηση είχαν τα χοιρινά κρέατα. Τα εντόσθια θεωρούνταν υποδεέστερη τροφή, κατασκεύαζαν όμως με αυτά φαγητά που θυμίζουν το σημερινό κοκορέτσι (πλεκτήν) και τη γαρδούμπα (γαρδούμιον).Βασικό συμπλήρωμα της διατροφής ήταν τα φρούτα (μήλα, αχλάδια, σύκα ξερά και φρέσκα, κεράσια, σταφύλια, πεπόνια κ.ά.), καθώς και οι ξηροί καρποί (καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια). Τέλος, ως επιδόρπια (επίδειπνα ή δούλκια) είχαν διάφορα γλυκίσματα. Κύριο γλυκαντικό μέσο ήταν το μέλι. Γνωστά γλυκίσματα της εποχής είναι ο σησαμούς (παστέλι), η μουστόπιτα (μουσταλευριά), το κυδωνάτον (κυδωνόπαστο), διάφορα γλυκά κουταλιού, καθώς και είδος τηγανίτας (το λάγανον ή λαλλάγγι). Ένα γλύκισμα (κοπτοπλακούς) με φύλλα ζύμης, αμύγδαλα, καρύδια και μέλι μοιάζει να είναι ο πρόγονος του μπακλαβά. Κύρια μέσα παρασκευής των φαγητών ήταν το ελαιόλαδο και τα ζωικά λίπη.Για να προσδώσουν γεύση στο φαγητό πρόσθεταν διάφορα αρτύματα (ηδύσματα), όπως σάλτσες (που σερβίρονταν και σε ειδικά σκεύη, τα σαλτσάρια), αρωματικά φυτά (άνηθο, μαραθο, δενδρολίβανο, ρίγανη, κάπαρη) ακόμη και μπαχαρικά. Η πιο διαδεδομένη σάλτσα που χρησιμοποιούσαν στη βυζαντινή κουζίνα ήταν το γάρον ή ο γάρος. Γνωστό από την αρχαιότητα, το γάρον φτιαχνόταν από εντόσθια ψαριών και μικρά ψάρια, τα οποία αφού αλάτιζαν και πιθανώς ανακάτευαν με κρασί, τα άφηναν στον ήλιο για δύο έως τρεις μήνες ή τα έβραζαν για αρκετές ώρες. Το υγρό αυτό χρησιμοποιούσαν σε διάφορες παραλλαγές (ανακατεμένο με νερό, κρασί, λάδι ή ξύδι) για να αρτύσουν όλων των ειδών τα φαγητά, λαχανικά, κρέατα, ψάρια. Τα μπαχαρικά (πιπέρι, κανέλα, γαρίφαλο, κάρδαμο) εισάγονταν από την Ανατολή και φυσικά η τιμή τους ήταν απαγορευτική για το συνηθισμένο βυζαντινό τραπέζι.Επείσεις είναι γνωστή η συνταγή του κατσικιού που γεμιστό με σκόρδα, πράσα και κρεμμύδια και περιχυμένο με γάρον, έστειλε ως εκλεκτό δώρο ο Νικηφόρος Φωκάς στον Λιουτπράνδο της Κρεμόνας και το οποίο δεν εκτίμησε καθόλου ο πικρόχολος αυτός άνθρωπος από την «καθυστερημένη» Δύση. ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΩΝ ΖΩΗΣ Kαθημερινά συνειδητοποιούμε πως η διατροφή μας αλλάζει, δυστυχώς εις βάρος της υγείας μας, καθώς φεύγουμε από παραδοσιακούς τρόπους ζωής και εμπλεκόμαστε στους ρυθμούς που μας επιβάλλει η σύγχρονη εποχή με το γρήγορο και έτοιμο φαγητό από βιομηχανοποιημένα τρόφιμα.Επιστημονικές έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην ελληνική παραδοσιακή διατροφή, η οποία προστατεύει την υγεία μας αφού είναι πλούσια σε λαχανικά, όσπρια, φρούτα, δημητριακά και με βασική πηγή λίπους το ελαιόλαδο, συντελεί στη διατήρηση της καλής υγείας και τη μακροζωία. Τα κύρια στοιχεία της παραδοσιακής διατροφής είναι η ποικιλία των φαγητών όπου δεσπόζουν τα όσπρια, τα δημητριακά, τα άγρια χόρτα, το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά. Αντίθετα συνιστάται μικρή κατανάλωση κόκκινων κρεάτων και περιορισμένη ποσότητα γαλακτοκομικών. Στη διαμόρφωση της τοπικής κουζίνας ρόλο παίζουν οι τοπικές συνθήκες, όπως ο φυσικός πλούτος της κάθε περιοχής, το κλίμα της αλλά και οι επιρροές που δέχτηκε η κάθε περιοχή από άλλους λαούς και άλλες παραδόσεις. Η ελληνική κουζίνα έχει επηρεαστεί από την τουρκική, και αυτό φαίνεται σήμερα σε πιάτα ορεκτικών όπως το τζατζίκι, το ιμάμ μπαϊλντί, το σουβλάκι και ο μουσακάς, αλλά και από την ενετική, ιδιαίτερα στις περιοχές των νησιών του Ιονίου όπου οι Ενετοί ως κατακτητές έζησαν για πολλά χρόνια μεταδίδοντας στους κατοίκους των Ιονίων νησιών την αγάπη για τα ζυμαρικά και τις διάφορες πίτες. Κορυφαίο δείγμα της ελληνικής κουζίνας σήμερα είναι η γνωστή χωριάτικη ή ελληνική σαλάτα, που αποτελείται από αγγούρι, τομάτες, κρεμμύδια, φέτα τυρί, ελιές και ρίγανη, όλα διανθισμένα με το περίφημο ελληνικό λάδι. Το ελαιόλαδο με την υψηλή διαθρεπτική του αξία αποτελεί τη βάση της ελληνικής μαγειρικής. Χαρακτηριστικό του ελληνικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων, όπου κανένα δεν μονοπωλεί τη γεύση αλλά όλα μαζί συνθέτουν ένα λαχταριστό σύνολο. Οι μεζέδες (μικρά πιατάκια με διαφορετικά εδέσματα) είναι πολλοί και αραδιασμένοι όλοι μαζί στο τραπέζι μοιάζουν με ένα πολύχρωμο πίνακα. Τα υπέροχα λαχανικά και χόρτα, τα όσπρια με χαρακτηριστικά τα κουκιά και τη φάβα, τα φρεσκότατα και με μοναδική γεύση ψάρια και θαλασσινά των ελληνικών θαλασσών, τα ζουμερά φρούτα, το καλής ποιότητας κρέας, τα τυριά, το δροσερό ελληνικό γιαούρτι και το πυκνό και αρωματικό μέλι θυμαριού ή ανθέων, όλα προϊόντα της ελληνικής γης αφθονούν στη χώρα με το ήπιο μεσογειακό κλίμα και την καλή ποιότητα εδάφους. Στο ελληνικό τραπέζι το φαγητό συνοδεύεται και με εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό ψωμί (χωριάτικο με προζύμι). Στα παλαιότερα χρόνια αλλά ακόμη και σήμερα σε κάποιες επαρχίες της χώρας το ζύμωμα του ψωμιού, διαδικασία ιερή, γινόταν με προγραμματισμό μια φορά την εβδομάδα και απαιτούσε ιδιαίτερη σοβαρότητα και σεβασμό. Σε πολλά ελληνικά χωριά το ψωμί ψήνεται ακόμη σε φούρνους χτιστούς που τους ανάβουν με ξύλα και όπου εκτός από ψωμί φτιάχνουν και κουλούρες, τυρόπιτες, λαδοκούλουρα και μικρές πίτες με μέλι και κανελογαρίφαλο. Πρωταγωνιστής στο ελληνικό τραπέζι ήταν από την αρχαιότητα και συνεχίζει να είναι το ιερό υγρό του θεού Διονύσου, το κρασί. Με αμπέλια να καλλιεργούνται σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας, τα ελληνικά κρασιά θεωρούνται από τα καλύτερα παγκοσμίως. Όσο για γλυκά, το κλασικό γλυκό που προσφέρεται στα χωριά και τις πόλεις είναι το πατροπαράδοτο ελληνικό γλυκό του κουταλιού. Πρόκειται για διατηρημένα σε ζάχαρη φρούτα της κάθε εποχής τα οποία πρέπει να είναι άριστης ποιότητας (κυδώνι, σύκο, πορτοκάλι, κάστανο, βερίκοκο, κεράσι). Παραδοσιακά είναι επίσης και τα σιροπιαστά γλυκίσματα με βάση κυρίως τους ξηρούς καρπούς (καρύδια, φουντούκια, αμύγδαλα, φυστίκια), το σπιτικό φύλλο, τα διάφορα ξερά φρούτα και τέλος το μέλι που δίνει στα γλυκά αυτά χαρακτηριστικό άρωμα αλλά και υψηλή διαθρεπτική αξία. Γνωστά γλυκά είναι το γαλατομπούρεκο, ο μπακλαβάς, το κανταΐφι, τα μελομακάρονα, ο σιμιγδαλένιος χαλβάς, το ραβανί, το σάμαλι. Ομάδα 3η «Κίνδυνοι» Γιάννης Τριφύλλης, Θεοδώρα Λάριζα, Μυρτώ Παπαπέτρου, Ανθή Καρνάρου, Αρετή Καραμπίνα. Καθε τί έχει κινδύνους.Έτσι και οι διατροφικές μας συνήθειες κρύβουν κινδύνους που μπορει να αποτελέσουν αίτιο αρρώστιας ή ακόμα και θανάτου..Παράδειγμα τα προσθετικά τροφίμων, τα φυτοφάρμακα, τα μεταλλαγμένα, οι εθιστικές τροφές, οι κακές διατροφικές συνήθειες, οι διατροφικές διαταραχές και λανθασμένοι τρόποι αντιμετώπισής τους (πχ, γρήγορες διαιτες). Τα προσθετικά τροφίμων ή αλλιώς τα γνωστά σε όλους Ε (έψιλον), χαρακτηρίζουν γενικά διάφορες ουσίες οι οποίες προστίθενται στις τροφές αλλά και σε ποτά και αναψυκτικά τα οποία χρησιμοποιούνται (τα Ε) ως χρωστικές, συντηριτικές, αντιοξειδοτικές ή ακόμα και ενισχυτικές ουσίες. Πολλά σνακς, ζαχαροειδή, γλυκίσματα και αναψυκτικά που κυκλοφορούν σήμερα περιέχουν σε μεγάλο βαθμό τέτοιες ουσίες. Τα Ε χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: Τα συνθετικά και τα φυτικά. Παρόλο που τα Εψιλον κάνουν κακό στην υγεία μας,είναι απαραίτητα σε πολλά φαγητά καθώς τα συντηρούν και συνειφέρουν σε πολλά άλλα χαρακτηριστικά τους. Αυτό είναι κάτι το οποίο ανησυχεί τους επιστήμονες. Η αρντηική πλευρά είναι οτι μπορούν να δημιουργήσουν πολλές ασθένεις, κρίσεις, αλλεργίες κ. α γι’ αυτό είναι απαραίτητο στο περιτύλιγμα του προϊόντος να γράφονται τα Έψιλον. Έτσι μπορούν να αποφευχθούν πολλές κρίσεις, ασθένειες, αλλεργίες, διαταραχές, όπως καρκίνος (από τσίχλες, ενεργητικά ποτά, ζελεδάκια κ.ο.κ.) , εντερικές διαταραχές, νευρολογικές διαταραχές, άσθμα, καρδιακές παθήσεις, αρθρίτιδες κ.α. Φυτοφάρμακα είναι μια σειρά από φάρμακα, χημικές ουσίες που φτιάχνονται για την αποτελεσματική καταπολέμηση των εχθρών των φυτών. Είναι δυνατά δηλητήρια, προϊόντα υψηλής τεχνολογίας που δρουν και σκοτώνουν ζωικούς (πχ, έντομα, μύκητες) και φυτικούς οργανισμούς (πχ, ζιζάνια) τα οποία βλάπτουν τις καλλιέργειες. Το 1942 ο Ελβετός Muller ανακαλύπτει το DDT, ενώ το 1946 η εταιρία φαρμάκων Bayer κατασκευάζει το παραθείο προσφορά ήταν μεγάλη καθώς τα φυτοφάρμακα προστάτεψαν την δημόσια υγεία αφού καταπολέμησαν πολλά έντομα που είχαν φέρει διάφορες ασθένειες . Μετά από λίγα χρόνια διατυπώθηκαν κάποιες ανησυχίες οι οποίες επαληθεύτηκαν και έτσι αποσύρθηκαν μερικά φυτοφάρμακα. Υπάρχουν τρείς κατηγορίες φυτοφαρμάκων: -Τα ζιζανιοκτόνα, τα οποία καταπολεμούν φυτικούς οργανισμούς -Τα εντομοκτόνα, τα οποία καταπολεμούν ζωικούς οργανισμούς και -Τα παρασιτοκτόνα, τα οποία καταπολεμούν φυτικούς & ζωικούς οργανισμούς. Οι συνέπειες των φυτοφαρμάκων στην υγεία είναι σημαντικές, μακροχρόνιες οι περισσότερες αλλά και σε μερικές περιπτώσεις άμεσες. Οι άμεσες συνέπειες προέρχονται κυρίως από ατυχήματα δηλητηριάσεων με φυτοφάρμακα λόγω κακής χρήσης, φύλαξης ή άγνοιας και επιφέρουν ανεπανόρθωτες βλάβες ή ακόμα και θάνατο . Αυτές βέβαια οι επιπτώσεις γίνονται πιο ορατές και πιο άμεσες όταν γίνεται αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων, όταν δεν υπάρχει έλεγχος όσον αφορά την ποιότητα, τη ποσότητα και τη χρονική διάρκεια χρήσης τους. Στην σύγχρονη κοινωνία καταναλώνουμε διάφορες τροφές χωρίς να δείχνουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην προέλευση ή τον τρόπο παραγωγής των βρώσιμων προϊόντων , που όπως αναφέραμε παραπάνω μπορεί να έχουν επικίνδυνη προέλευση. Πρέπει όμως να υπάρχει ενδιαφέρον από τους καταναλωτές για το τι τροφές καταναλώνουν, πρέπει να γίνουν ποιο συνειδητοποιημένοι και να καταλάβουν τους κίνδυνους ή και τα οφέλη ακόμα από όλες τις τροφές. Στο παρακάτω θέμα θα αναλύσουμε τις επικίνδυνες, τις μεταλλαγμένες και τις δηλητηριώδης τροφές.: Μανιτάρια Τα γνωστά σε όλους μανιτάρια είναι μια κατηγορία βρώσιμων μυκήτων. Αποφάσισα να αναφερθώ σε αυτό το είδος δηλητηριωδών τροφών μιας και είναι ποιο διαδεδομένο. Δεν είναι όλα δηλητηριώδη αλλά σίγουρα όχι και όλα άκακα. Στην συνέχεια θα παρουσιάσουμε μια λίστα μανιταριών που θα πρέπει σαφώς να αποφύγουμε σε όλη την διάρκεια της ζωής μας. Αμανίτα βιρόσα Είναι ολόλευκος με μεγάλη βόλβα, έχει ένα κορμό Αμανίτα φαλοϊνης με επικαθίσματα και μια κεφαλή με διάμετρο ως 12 Έχει μια κεφαλή χρώματος πράσινου της ελιάς και εκ. Φυτρώνει στις δασώδεις εκτάσεις, το καλοκαίρι διάμετρο ως 12 εκ. Ο κορμός του έχει λιγότερο και το φθινόπωρο. Έχει μια γλυκιά και παράλληλα έντονο χρώμα, μια μεγάλη βόλβα , λευκά βράγχια αηδιαστική μυρωδιά και είναι ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟΣ. Οι και σάρκα. Συνήθως φυτρώνει στις δασώδεις νεαροί βλαστοί μοιάζουν με τους αντίστοιχους του εκτάσεις, εκεί που κυρίως υπάρχουν οξιές και Αγκάρικους. βελανιδιές. Είναι το πιο ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ είδος. Εντόλομα σινονάτοιμ Έχει μια θαμπή, γκριζωπή, πολύ κυρτή κεφαλή Ινότσιπι πατονιλάρντι. διαμέτρου ως 15 εκ., με κιτρινωπά βράγχια, που Στους νεαρούς μύκητες η κεφαλή, διαμέτρου ως 7 αργότερα γίνονται ροζ, και σκληρό λευκό κρέας εκ.. έχει λευκό χρώμα, αργότερα όμως κιτρινίζει, που μυρίζει χοντράλευρο, πικραμύγδαλο και ενώ συχνά παρουσιάζει ανοίγματα στην ραπανάκι. Φυτρώνει σε συστάδες, σε χλοερές περιφέρεια. Τα βράγχια του είναι λευκά, που περιοχές και σε δάση, κυρίως εκεί που υπάρχουν αργότερα γίνονται πράσινα και όταν τα πιέσετε οξιές και βελανιδιές, το καλοκαίρι και το δημιουργούνται κόκκινες κηλίδες. Φυτρώνουν σε φθινόπωρο. Το δηλητήριο του μπορεί να φέρει το δασώδης εκτάσεις, ιδιαίτερα εκεί που υπάρχουν ΘΑΝΑΤΟ. Μπορεί να τον μπερδέψετε μ' έναν οξιές, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Οι νεαροί αγκάρικους, όμως αυτός δεν έχει δαχτυλίδι πάνω βλαστοί μπορεί να μπερδευτούν με την κατηγορία στον κορμό του. των αγκάρικους. Είναι ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟΙ. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗΣ Στους Λμανίτα βιρόζα και Αμανίτα φαλοίντες τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την πάροδο αρκετού χρόνου, 8-24 ημέρες απ' το γεύμα. Τα συμπτώματα είναι εμετός, υπερβολική δίψα. εφίδρωση και σπασμοί. Υπάρχει φαινομενική βελτίωση του οργανισμού μετά από ένα εικοσιτετράωρο, αλλά αργότερα υποτροπιάζει και στο 90% των περιπτώσεων επέρχεται ο θάνατος, μέσα σε 2-10 ημέρες από ηπατική ανεπάρκεια. . Ο Ινότσιπε πατουιλάρντι κι οι συναφείς μύκητες προκαλούν ιλίγγους, τύφλωση, εφίδρωση, υποθερμία, μεγάλη διαστολή της κόρης του οφθαλμού και στις χειρότερες περιπτώσεις παραμιλητό και θάνατο. Ο κατάλογος των 10 επικίνδυνων τροφών 1. Φυλλώδη πράσινα λαχανικά: 363 εξάρσεις, με 13.568 αναφερθέντα περιστατικά νόσου 2. Αυγά: περιστατικά νόσου 3. Τόνος: περιστατικά νόσου 4. Στρείδια: περιστατικά νόσου 5. Πατάτες: περιστατικά νόσου 6. Τυρί: περιστατικά νόσου 7. Παγωτό: περιστατικά νόσου 8. Τομάτες: περιστατικά νόσου 9. Ρίζες: περιστατικά νόσου 10. Φράουλες και μούρα: νόσου 352 εξάρσεις, με 11.163 αναφερθέντα 268 εξάρσεις, με 2.341 αναφερθέντα 132 εξάρσεις, με 3.409 αναφερθέντα 108 εξάρσεις, με 3.659 αναφερθέντα 83 εξάρσεις, με 2.761 αναφερθέντα 74 εξάρσεις, με 2.594 αναφερθέντα 31 εξάρσεις, με 3.292 αναφερθέντα 31 εξάρσεις, με 2.022 αναφερθέντα 25 εξάρσεις, με 3.397 αναφερθέντα περιστατικά Μεταλλαγμένα Σήμερα οι επιστήμονες, οι γεωπόνοι και οι γενετιστές έχουν προχωρήσει τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, ένα βήμα μπροστά: Να βελτιώσουν της διατροφής μας από μέσα προς τα έξω. Αν και πολλοί, έχουν αντίθετη άποψη για την χρήση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, με βασικότερο επιχείρημα την μακροπρόθεσμη επίπτωση που μπορούν να έχουν στην υγεία μας, όλο και περισσότερα τρόφιμα, τροποποιούνται γενετικά. 1. Αντικαρκινικές Μοβ Ντομάτες Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι με την έγχυση των γονιδίων από τα λουλούδια snapdragon (σκυλάκια) στις κανονικές κόκκινες ντομάτες, οι τελευταίες παράγουν μια αυξημένη ποσότητα της ανθοκράμβης χρωστικής ουσίας. Εκτός από την προσθήκη του κοκκινωπού και γαλαζωπού χρώματος στα φρούτα, όπως τα βατόμουρα, η ανθοκυάνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που υπόσχεται να παρεμποδίσει την αύξηση των καρκινικών κυττάρων, να διευκολύνει τα συμπτώματα του διαβήτη και να προσφέρει ανακούφιση σε διάφορες παθήσεις για ηλικιωμένους. 2. Υποαλλεργικές Ντομάτες Η αλλεργία στις ντομάτες, είναι πιο συνηθισμένο από ότι νομίζετε. Περίπου το 16 τοις εκατό των ανθρώπων είναι ευαίσθητοι στις ντομάτες. Δεν είναι οι ίδιες οι ντομάτες που είναι υπεύθυνες, αλλά μια μικρή πρωτεΐνη που ονομάζεται Profilin. Με την απενεργοποίηση δύο γονιδίων που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή Profilin στις ντομάτες, οι επιστήμονες μπορούν να δημιουργήσουν μη αλλεργιογόνα φρούτα που δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα κανονικά ούτε στην γεύση, την υφή και την εμφάνιση. 3. Υγιέστερες Παπάγιες Οι μισές, από όλες τις εμπορικές παπάγιες, καλλιεργούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχουν τροποποιηθεί γενετικά για να αντισταθεί στον ιό "Ring Virus". Χάρις σε αυτήν την τροποποίηση, έχει σωθεί η αμερικανική βιομηχανία παπάγιας, που σχεδόν είχε εκλείψει λόγο του ιού στη δεκαετία του '90. Γενετικά τροποποιημένη παπάγια δεν επιτρέπεται στην Ιαπωνία, τη μεγαλύτερη αγορά εξαγωγών. Μόνο μη γενετικά τροποποιημένοι καρποί πωλούνται στην στην Ιαπωνία. Οι υπόλοιποι, πωλούνται στην εγχώρια αγορά. 4. Χρυσό Ρύζι Ένα γονίδιο που παράγει την βιταμίνη Α, δίνει στο ρύζι το κίτρινο χρώμα και υπόσχεται να κρατήσει υγιή τα μάτια σας. Ο πρόδρομος στη βιταμίνη Α είναι η βήτα-καροτίνη που βρίσκεται στα κίτρινα και πορτοκαλί λαχανικά όπως την κολοκύνθη και τα καρότα. Έχει υπολογίσει ότι η διαδεδομένη κατανάλωση χρυσού ρυζιού, που θα διατεθεί στους αγρότες το 2011, θα αποτρέψει την τύφλωση σε τουλάχιστον 500.000 παιδιά. 5. Γενετικά Τροποποιημένες Μπανάνες. Ευτυχώς, ακόμα δεν έχουμε. Υπάρχει ένας αγώνας δρόμου - και αν τον χάσουμε, θα χάσουμε και τις μπανάνες μας. Ο ένοχος είναι η "Panama Disease" (ασθένεια του Παναμά), μια αθεράπευτη ασθένεια που επιφέρει την σήψη και εμφανίστηκε στις ασιατικές φυτείες μπανάνας και είναι έτοιμη να χτυπήσει πέρα από τον ωκεανό, στη Λατινική Αμερική. Η αρχική μπανάνα εξαγωγής, γνωστή ως "Α Mike", εξαλείφθηκε και οι καλλιεργητές την αντικατέστησαν με την ανθεκτικότερη ποικιλία Cavendish που δημιουργήθηκε στο Βιετνάμ. Τώρα μια νέα παραλλαγή της ασθένειας του Παναμά έχει κάνει την εμφάνιση της και η ποικιλία Cavendish, είναι ο στόχος της... εκτός και εάν οι επιστήμονες μπορέσουν να "κατασκευάσουν" μπανάνες που θα μπορέσουν να αντισταθούν στην ασθένεια. Με αυτό το στόχο, οι ερευνητές εξετάζουν τα γονίδια από μια ινδονησιακή άγρια μπανάνα από την Ινδονησία που είναι ανθεκτική και μπορεί να προσφέρει τα γονίδια που χρειάζονται οι εμπορικές μπανάνες. (Τα γονίδια εμφυτεύονται αρχικά σε έναν τύπο βακτηριδίων που χρησιμοποιείται για να μολύνει τις εγκαταστάσεις μπανανών). 6.Ψαρίσιες Φράουλες. 1. Οι επιστήμονες ήδη πειραματίζονται με το λεγόμενο "anti-freeze genes" που βρίσκεται σε κρύο νερό, όπως στα ψάρια στην "Sea Flounder" και Arctic Char. Όταν το γονίδιο εμφυτεύεται σε φρούτα και λαχανικά, όπως πατάτες, ντομάτες και φράουλες, το γονίδιο κάνει τα φρούτα αυτά, πιο ανθεκτικά στην κατάψυξη και σε κακές καιρικές συνθήκες. 7. Πολυβιταμινούχο Καλαμπόκι Οι επιστήμονες από την Ισπανία και τη Γερμανία χρησιμοποίησαν τις τεχνικές γενετικής εφαρμοσμένης μηχανικής, για να αναγκάσουν στη νοτιοαφρικανική ελίτ, το άσπρο καλαμπόκι, να παραγάγει τρεις τύπους βιταμινών (βιταμίνη Α, βιταμίνη C και φολικό οξύ) μέσα στον πυρήνα του. Η βήτακαροτίνη, βρήκε φυσικά στα καρότα και τη κολοκύνθη και βάφει τους πυρήνες με μια περίεργη απόχρωση του πορτοκαλιού. 8. Υγιέστερα Κολοκυθάκια Οι μελέτες που πραγματοποιούνται στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, έχουν αποκαλύψει έναν νέο τρόπο για τη γενετική εφαρμοσμένη μηχανική. Σε μια περίπτωση, η επιρρεπής σε μόλυνση κολοκυθιά, ήταν σε θέση όχι μόνο να επιζήσει, αλλά και να αναπτυχθεί χάρις σε ένα γονίδιο που λήφθηκε από τον ιό που προσβάλει τα κολοκύθια και εμφυτεύτηκε στις κολοκυθιές. Η προσθήκη ενός και μόνο ενιαίου γονιδίου από τον ιό, έκανε τεράστια διαφορά, όπως φαίνεται και από την φωτογραφία. 'Ενα σημαντικό μέρος στους κινδύνους είναι επίσης ο εθισμός που μας προκαλούν κάποιες τροφές . Εθισμό μπορούμε να έχουμε στα γλυκά, στην καφεϊνη , στα junk food όπως επίσης και στα ανθρακούχα αναψυκτικά. εθισμό στα γλυκά παρουσιάζουν χιλιάδες άνθρωποι ανα τον κόσμο . Η λατρεία για ζάχαρη ωστόσο μπορεί να αποδειχτεί καμπανάκι για προβλήματα υγείας . Όσο απίστευτο και αν φαίνετται η μυκητίαση μπορεί να αυξήσει την όρεξη μας για γλυκό. Όσοι δυσκολεύονται να περάσουν τη μέρα χωρίς να φάνε οπωσδήποτε κάτι γλυκό , ενώ παράλληλα παρουσιάζουν προβλήματα στ έντερο , ενδέχεται να υποφερουν απο μύκητες . Όσο περισσότερα γλυκά καταναλώνει κάποιος σε αυτή την περίπτωση , τόσο ευκολότερα πολλαπλασιάζεται το βακτήριο , με αποτέλεσμα ο οργανισμός να απαιτεί ακόμη περισσότερη ζάχαρη. Άλλο είναι ο εθισμός , που ορίζεται απο συγκεκριμένες παραμέτρους και συμπτώματα και άλλο η .... αγαπημένη συνήθεια! Σε ό,τι αφορά στο θέμα της καφεϊνης που αποτελεί βασικό συστατικό του καφε και του τσαγιού και πρόσθετο συστατικό των αναψυκτικών τύπου κόλα , τα πράγματα είναι απλά : όταν καταναλώνεται με μέτρο λειτουργεί ως ένα ήπιο διεργετικό του κεντρικού νευρικού συστήματος , το οποίο όμως , έχει παροδική επίδραση . Κυκλοφορούν διάφορες φήμες για την καφεϊνη . για κάποιους είναι το καλό ξεκίνημα μιάς μέρας , ενώ άλλοι την χαρακτηρίζουν ως ναρκωτικό. Τελικά τι ακριβώς είναι η καφεϊνη και ποιά η δράση της ; Η καφεϊνη προέρχεται απο το καφεόδεντρο οπου η χημική αυτή ουσία βρίσκεται στα φύλλα του . Η καφεϊνη επηρεάζει τον εγκέφαλο με δύο κυρίως τρόπους .Εμποδίζει την αδενοσύνη να δράσει . Η αδενοσύνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στον εγκέφαλο όταν κουραζόμαστε . Η καφεϊνη την εμποδίζει να δράσει και έτσι μας κρατά ξύπνιους περισσότερη ώρα . Παράλληλα αυξάνει μια άλλη ουσία στον εγκέφαλο , την ντοπαμίνη , η οποία μας κάνει να νιώθουμε καλά και είναι αυτή που προκαλεί εθισμό. Η καφεϊνη είναι όντως ενα ναρκωτικό , διότι προκαλεί εθισμό , όχι όμως τόσο σοβαρό όσο τα άλλα νακρωτικά όπως είναι η ηρωϊνη , κοκαϊνη και άλλα . Γι'αυτό , όσοι στερούνται την καθημερινή τους δόση σε καφέ , που είναι άλλωστε ο πιο κοινός τρόπος πρόσληψης καφε'ί'νης , συνήθως έχουν πονοκέφαλο , στομαχόπονους , νιώθουν νυσταγμένοι και είναι κγρινιάριδες . Άλλες επιδράσεις της καφε'ί'νης στον οργανισμό είναι : Μικρή αύξηση της πίεσης και του παλμού Καθυστερεί την έναρξη του ύπνου , γι'αυτό ένας καφές ή ένα αναψυκτικό δεν είναι καθόλου καλή ιδέα αφού οδηγεί σε α'υ'πνία . Προκαλεί συστολή των αγγείων , δηλαδή μικραίνουν τα αγγεία κάτω απο το δέρμα με αποτέλεσμα να έχουμε κρύα χέρια. Για τα παιδιά η καφε'ί'νη δεν συστήνεται καθόλου , ούτε σε καφέ αλλά ούτε και σε αναψυκτικά λόγω του οτι προκαλεί υπερδιέγερση , δυσκολία στο να αποκοιμηθούν οπως επίσης μείωση της πρόσληψης ασβεστίου στον οργανισμό. Τα άτομα που είναι εθισμένα στην καφεϊνη , όταν δεν πάρουν τη δόση τους , είναι δυνατόν να παρουσιάσουν τα ακόλουθα συμπτώματα που είναι σημεία στέρησης καφαεϊνης. πονοκέφαλος κούραση δυσκολίες ναυτία , εμετό μείωση του επιπέδου παραγωγικότητας και αποδοτικότητας κατάθληψη Σε έρευνες με εθισμένους στην καφεϊνη , φάνηκε οτι όταν δεν παίρνουν τον πρωϊνό τους καφέ , 50% παρουσιάζουν πονοκεφάλους ενώ 13% είναι τόσο άσχημα που τους κάνει να χάνουν χρόνο απο την εργασία τους. Η ανάγκη του οργανισμού για υψιλότερες δόσεις καφε'ί'νης είναι δείκτης εξάρτησης! Όπως προείπα εθισμό μπορεί να έχουμε ακόμα και στα λεγόμενα junk food δηλαδη τα πρόχειρα φαγητά μαζί και στα ανθρακούχα αναψυκτικά. Βουλιμία είναι το αίσθημα εντονότατης πείνας που απαιτεί άμεση ικανοποίηση . Πρόκειται για μια ακατάσχετη πείνα που οφείλεται σε ψυχοπαθολογικά αίτια . Η παχυσαρκία οφείλεται σε μια κατηγορία ό,που ονομάζεται και επίσημα στην αμερική junk food δηλαδή σκουπιδοτροφή και εκπροσωπείται επάξια απο χαμπουρκγερ αλλα και άλλες ετοιμες και φτηνές τροφές , πλούσιες σε λιπαρά και σε λιγότερο βλαβερές , χημικές ουσίες . Όλα αυτά θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ώς σκουπιδοτροφή με προορισμό τα παιδιά και τουσς εφήβους , υπάρχει άφθονη για κάθε ηλικία και αυτή η τροφή , κάποτε προοριζόταν για τις χαμηλές , τώρα καταναλώνεται και απο τις μεσαίες τάξεις . Προκαλεί σίγουρα κατάπληξη οτι η ίδια μας η διατροφή μπορεί να προκαλέσει εθισμό , βλεποντας όμως και στη χώρα χιλιάδες παχύσαρκους ή επιεικώς υπέρβαρους . Γρήγοροι ρυθμοί ζωής, μεγάλη ένταση , ελάχιστος ελεύθερος χρόνος . Αυτές οι λέξεις σκιαγραφούν την καθημερινότητα των περισσότερων και πολύ συχνά η έτοιμη και κακής ποιότητας τροφή φανταζει ως πολύ καλη λύση . Δέν είναι όμως , αυτές οι τροφές δημιουργούν ενα φαύλο κύκλο παχυσαρκίας , αφού προκαλούν εθισμό για αυξημένη πρόσληψη θερμίδων , σύμφωνα με ειδικούς ενδοκρινολόγους . π.χ Στο πλαίσιο μιας μελέτης , οι ειδικοί τάισαν αρουραίους με τυπικά αμερικάνικα γεύματα , τα οποία είναι πλούσια σε λιπαρά με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη , με αποτέλεσμα μέσα σε τρείς ημέρες τα ποντίκια να καταναλώνουν διπλάσια ποσότητα θερμίδων . τα πειραματόζωα αναζητούσαν συνεχώς junk food , χωρίς να αισθάνονται κορεσμό απο την κατανάλωσή του . Έτσι οδηγήθηκαν στην εξάρτηση και φυσικά στην παχυσαρκία . Όταν οι ερευνητές άρχισαν να τους χορηγούν υγιεινές τροφές τα πειραματόζωα αρχικά αρνήθηκαν και χρειάστηκε αρκετός χρόνος ώστε να επανελθουν σε φυσιολογικές συνήθειες . Ο διατροφικός εθισμός έχει αποδειχθεί επίσης οτι οδηγεί σε περισσότερο απο το 50% των περιπτώσεων σε φαινόμενα στέρησης . Δηλαδή άν προσπαθήσει κάποιος που έχει εθιστεί στο junk food να μην το καταναλώσει για ένα διάστημα , είναι πολύ πιθανό αυτό να του δημιουργήσει έντονα φαινομενα στέρησης με όλα τα συνεπακόλουθα ψυχολογικά συμπτώματα . Όσοι ζούν με φαγητά απο fast food και οτιδήποτε άλλο περιέχει πολλά λίπη , αλάτι και ζάχαρη , συχνά λένε οτι θα ήθελαν να ήταν αλλιώς τα πράγματα , αλλά τους είναι εντελώς αδύνατον να αντισταθούν σε ένα χάμπουργκερ , στο μπέικον , στις τηγανητές πατάτες ή σε μια λαχταριστή σοκολατίνα . Μια μελέτη υποδηλώνει οτι όντως δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Όπως για παράδειγμα δύσκολα μπορεί να αντισταθεί κανείς στον πειρασμό να φάει μόνο ένα πατατάκι και συχνά καταλήγει να καταναλώσει όλη τη σακούλα με τα τσιπς . Τα πατατάκια και οι τηγανητές πατάτες " πυροδοτούν " στο σώμα την παραγωγή ουσιών , των ενδοκαναβινοειδών που μοιάζουν πολύ με αυτές που περιέχονται στη μαριχουάνα και προκαλούν εθισμό . Σύμφωνα με τους ερευνητές , το λίπος στο έντερο , που προέρχεται απο την κατανάλωση των τσιπς , προκαλεί την απελευθέρωση των ενδοκαναβινοειδών , στον εγκέφαλο . Τις ίδιες ουσίες , που μοιάζουν με τη μαριχουάνα παράγει τον ανθρώπινο δέρμα , καθώς το προστατεύουν απο τον άνεμο και τον ήλιο. Όπως αναφέρθηκε, λοιπόν,στις προηγούμενες παραγράφους, αποτέλεσμα των γρήγορων φαγητών ειναι η παχυσαρκία.. Παχύσαρκο χαρακτηρίζεται ένα άτομο που εχει αυξημένο σωματικό βάρος απ'αυτό που θα έπρεπε να έχει σύμφωνα με το φύλο, την ηλικία και το ύψος του. Φυσικά το αυξημένο βάρος μπορεί να αφορά αθλητές που εχουν μύς, οστά και υγρα. Ως παχύσαρκο,λοιπόν θεωρούμε το άτομο που έχει μεγάλη συσσώρευση λίπους στο σώμα του. Αιτίες της παχυσαρκίας ειναι οι γενετικοί/ψυχολογικοί παράγοντες,η μειωμένη φυσική δραστηριότητα και ο υπερθυρεοειδισμός. Πιο αναλυτικά: Γενετικοί παράγοντες: Τα μέλη μιας οικογένειας ζουν μαζί,μοιράζονται τον τρόπο ζωής τους και κατ'επέκταση τις διατροφικές τους συνήθειες.Έτσι,μπορεί ένα παιδί να μεγαλώνει αντιγράφοντας τις λάθος συνήθειες των γονιών του.Αργότερα,περνά αυτες τις λάθος διατροφικές συνήθειες και στα δικά του παιδιά κ.ο.κ Ψυχολογικοί παράγοντες: Στο άγχος,στο στρές,στη λύπη και γενικότερα στα αρνητικά συναισθήματα οι άνθρωποι τρώνε αντιδραστικά.Έρευνες έδειξαν πως το 65-70% των ανθρώπων,οταν έχει άγχος,βρίσκει ως λύση το ψυγείο. Υπερθυρεοειδισμός:Οι θυροειδικές ορμόνες χρησιμεύουν στον οργανισμό μας κυρίως για τη ρύθμιση του μεταβολισμού,έτσι υπερθυρεοειδισμός είναι η πάθηση κατα την οποία έχουμε υπερβολική παραγωγή θυροειδικών ορμωνών με αποτέλεσμα την αύξηση βάρους.Σε σοβαρές περιπτώσεις, το άτομο παραπονείται για νευρικότητα, μυϊκή αδυναμία και εύκολη κόπωση, αϋπνίες, ταχυκαρδία,εύκολο λαχάνιασμα ή καρδιακές αρρυθμίες.Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί για μεγάλο χρονικό διάστημανα μην προκαλεί κανένα σύπτωμα ή να προκαλέι ελαφρά συμπτώματα που δεν γίνονται αντιληπτά απο τον ασθενή. Στην Ελλάδα,δυστυχώς,δεν έχουμε την απαραίτητη ενημέρωση σε ότι αφορά την επιλογή τροφίμων,παρότι η μεσογειακή διατροφή συνήσταται από διατροφολόγους σε πολλές πολιτισμένες χώρες.Επιπλεον, λόγω της έλλειψης τροφής στην κατοχή,τώρα 'πέσαμε' κυριολεκτικά στο φαγητο,η κατάσταση αυτή είναι γνωστή και ως "κατοχικό σύνδρομο".Τέλος,οι Έλληνες δεν εχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει πως η παχυσαρκία είναι νόσος γι'αυτό και είμαστε η δεύτερη κατα σειρά χώρα με παχύσαρκα άτομα και ειδικά παιδιά. Τα παιδιά,συνήθως,αντιγράφουν τις διατροφικές συνήθειες των γονέων,έτσι το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας είναι ζήτημα που αφορά όλη την οικογένεια.Πολλοί γονείς χρησιμοποιούν μερικά είδη τροφής,όπως τα γλυκά,ως 'δόλωμα' ή ώς επιβράβευση για τα παιδια.Όσην ώρα εγω μιλώ για την παιδική παχυσαρκία,εσείς σχηματήσατε την εικόνα ενός πολύ παχιού παιδιού.Επειδή η εικόνα ενός παχύσαρκου παιδιού ταυτίζεται με αυτή του 'χοντρού' παιδιού,πολλοί άνθρωποι συνειδητοποιούν την σοβαρότητα της κατάστασης αρκετά αργα.Ένα παχύσαρκο παιδί αισθάνεται διαφορετικό απο τους συνομιλήκους του και,συχνά,δεν επιτυγχάνει στα παιχνίδια και στα αθλήματα,δυσανασχετόντας,και συγκρίνει τις επιδόσεις του με αυτές των πιό αδύνατων φίλων του.Κάτι παρόμοιο συναντάται και στις σχέσεις των παχύσαρκων ατόμων με το αντίθετο φύλο.Ο παχύσαρκος έφηβος ντρέπεται για το σώμα του και δεν τολμά να διεκδικήσει την προσοχή του άλλου φύλου. Τρόποι αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι κατα κύριο λόγο δύο: α) Η αλλαγή διατροφικών συνηθειών,διατηρόντας το κανονικό σωματικό βάρος απλά τρώγοντας υγιεινές τροφές,και β) Η σωματική άσκηση. Ο συνδυασμός των δύο αυτών συνηθειών μπορούν να βοηθήσουν κατα πολύ ένα άτομο να χάσει το περιττό βάρος. Βέβαια υπάρχει και ο 'γρήγορος' τρόπος που,όμως,είναι επικύνδινος,τα χάπια διαίτης. Στο άλλο άκρο απο αυτό της παχυσαρκίας βρίσκουμε την ανορεξία.Η ανορεξία δεν είναι κατάσταση,είναι ασθένεια που συμβαίνει συνήθως σε γυναίκες και κορίτσια ηλικίας 13-20 ετών. Στην ψυχογενή ανορεξία,τα άτομα θεωρούν τον εαυτό τους χοντρό είτε ειναι στην πραγματικότητα είτε όχι.Αρνούνται την τροφή θέλοντας να φτάσουν το ιδανικό για εκείνες βάρος,αντί γι αυτό όμως συνεχίζουν τις δίαιτες σε σημείο που φτάνουν να τρώνε ένα μήλο την ημέρα ή και καθόλου,θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την ίδια τους την ζωή. Κύριοι παράγοντες της ανορεξίας είναι: Η κοινωνική ανασφάλεια,που δημιουργεί μέσα μας την ανάγκη να αρέσουμε στους γύρω μας.Ενα κακόβουλο σχόλιο για το βάρος κάποιου μπορεί να αποτελέσει την αιτία για την νευρική ανορεξία. Ο σημαντικότερος παράγοντας,όμως,είναι τα είδωλα που προβάλονται και η κουλτούρα της δίαιτας και του λεπτού σώματος.Στην δυτική κοινωνία η ψυχογενής ανορεξία άρχισε να ανθεί όταν τα καλλίγραμμα κορμιά των μοντέλων συσχετίστηκαν με το ωραίο,όταν δηλαδή τα μοντέλα και τα άτομα που ασχολούνται με τον αθλητισμό,γίνονταν όλο και πιο λεπτά έτσι ώστε να χαρακτηρίζεται κανείς όμορφος μόνο όταν είναι λεπτός. Συμπτώματα: Τα άτομα που πάσχουν απο αυτή την ψυχική ασθένεια αρχικά έχουν όρεξη και την καταπολεμούν,αργότερα όμως αρχίζουν να μισούν το φαγητό,να αρνούνται την πείνα,να αποφεύγουν τα γεύματα και να ασκούνται συνεχώς με πολύ έντονους ρυθμούς προσπαθόντας να χάσουν ακόμη κι εκείνα τα λίγα που έφαγαν.Στα πιο προχωρημένα στάδια,τα άτομα αυτά,μετά απο κάθε γεύμα,προκαλούν εμμετό για να μην πάρουν τις θερμίδες της τροφής που μόλις έφαγαν,έχουν συχνά πονοκεφάλους,κρυώνουν,τα νύχια αδυνατίζουν,τα μαλλιά αρχίζουν να πέφτουν και σε κάποιο στάδιο αρχίζουν να παθαίνουν βλάβες στο συκώτι και στην καρδιά. Οι ομολογίες ατόμων που έπασχαν απο νευρική ανορεξία μπορούν να σας βοηθήσουν να καταλάβετε την σοβαρότητα του θέματος: -" Έβλεπα τον εαυτό μου στον καθρέυτη και έλεγα οτι δεν είναι δυνατόν να πάθω αυτά που κοροϊδευω.Με κλάματα και πείσμα έβαλα μπροστά μου ένα πιάτο φαί και ανάγκασα τον εαυτό μου να φάει.Έκλαιγα που δεν κατέβενε η μπουκιά αλλα το πάλεψα και νίκησα!" Μ. 22 ετών -"Δεν άργησε να φανεί το πρόβλημα.Στην τετραήμερη ήμουν ήδη πολύ αδύνατη.1,70 ύψος και 45 κιλά.Ολοι μου έλεγαν ότι είμαι σκελετός και μένα με κολάκευε να το ακούω.Την πρώτη μέρα με έπιασε κάτι σαν κρίση,ζαλίστηκα,άρχισα να τρέμω,μούδιασε το κεφάλι μου και δεν έβλεπα καλά.Το αποκορύφωμα ήρθε το βράδυ του γυρισμού.Δεν μπορούσα να σταθώ στα πόδια μου,ζαλιζόμουνα,μούδιαζα συνέχεια.Με έπιασαν τα κλάμματα και απόφασισα να σταματήσω τις βλακείες" Ε. 16 ετών -"Απο την τριτη γυμνασιου (τωρα ειμαι τριτη λυκειου), έκανα εμετο καθε φορα που έτρωγα λιγο παραπανω.Έτρωγα ας πουμε, μιση τουρτα μονη μου χωρις να πειναω, για να βρω μια δικαιολογια να κανω εμετο. Και μετα, οταν έβλεπα τον εαυτο μου να πέφτει στα 46 κιλά, να φτυνω αιμα επειδη γρατσουνάω το λαιμο μου για να προκαλέσω εμμετό,ένιωθα μια ευχαριστηση ανακατεμενη με ενοχες.Έκανα 2-3 φορες την εβδομαδα εμετο, οταν ήμουν σε εξαρση." Σ. 17 ετών Σε άρθρο της μία ψυχολόγος δήλωσε: "Δεν έχει νόημα να ζηλεύεις άλλα άτομα με διατροφικές διαταραχές. Είναι πιο όμορφες, μάλλον, πιο αδύνατες, αλλά εντελώς μονόχνοτες. Το μόνο που μπορούν να σκεφτούν είναι πόσα μαρουλόφυλλα θα φάνε και πόσα εκατοστά είναι η περιφέρεια τους. Εσύ μπορείς να σκεφτεί χιλιάδες άλλα πράγματα και πρέπει να είσαι περήφανη για αυτό, εσύ είσαι ανώτερή τους, όχι αυτές" Το πιο δύσκολο στάδιο της θεραπείας είναι να φτάσει το ίδιο το άτομο να παραδεχτεί οτι έχει πρόβλημα.Απο κεί και πέρα χρειάζεται να σταματήσει να βλέπει το φαγητό σαν εχθρό και να το δεί σαν συνεργό.Φυσικά,για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση,έναρξη θεραπείας και χορήγηση αντικαταθληπτικών χαπιών σε περίπτωη που η κατάσταση ειναι ακραία.Για να καταφέρει ένα άτομο να μεταβεί πάλι στο φυσιολογικό βάρος χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη απο κάποιον είδικο αλλα κυρίως απο τους δικούς του ανθρώπους. Στατιστικά στοιχεία: -Το 40% των περιπτώσεων ψυχογενούς ανορεξίας αφορά νέα κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών -Μόλις το 1/3 των περιπτώσεων ανορεξίας λαμβάνει οποιασδήποτε μορφής ψυχολογική φροντίδα . -Τα περισσότερα μοντέλα είναι πιο αδύνατα από το 98% των γυναικών. Όλοι οι άνθρωποι με περιττά κιλά έχουν μπει στον πειρασμό να βρουν και να ακολουθήσουν μια δίαιτα γρήγορη κι εύκολη ή να καταφύγουν σε διάφορα σκευάσματα ,χάπια, συμπληρώματα διατροφής κτλ. Μία ειδική κοινωνική περίσταση είναι συχνά μια καλή αφορμή για προσπάθεια απώλειας κιλών και πόντων για να φορέσουμε ένα όμορφο ρούχο ή να δείχνουμε λίγο πιο αδύνατοι. Τι πετυχαίνουμε όμως με τέτοιες επιλογές? Καταρχήν οι χημικές δίαιτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ειδικές και μόνο περιπτώσεις όπου απαιτείται μια γρήγορη αποτοξίνωση του οργανισμού. Παράδειγμα είναι η προετοιμασία του ασθενούς πριν από μια χειρουργική επέμβαση. Κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να συστήσει μια τέτοια δίαιτα απλώς για απώλεια βάρους. Από την άλλη με μια ματιά σε έντυπα η το διαδίκτυο βρίσκονται πολλές δίαιτες που υπόσχονται απώλεια συγκεκριμένων κιλών σε συγκεκριμένες ημέρες. «Χάστε 4 κιλά σε 3 μέρες» , «Δίαιτα των 3 ημερών» και ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό.. Μια απορία που πρέπει να σας έρθει στο μυαλό : ας πούμε ότι έχουμε 2 γυναίκες με περιττά κιλά και πολύ διαφορετική σωματική δομή : μια ψηλή εύσωμη γυναίκα 90 κιλών και μια μικροκαμωμένη 60 κιλών , έστω με τον ίδιο δείκτη μάζας σώματος. Πόσο λογικό ακούγεται να ακολουθήσουν την ίδια δίαιτα και να έχουν την ίδια απώλεια στο ίδιο χρονικό διάστημα;To ερώτημα είναι ρητορικό και καταδεικνύει την έλλειψη σοβαρότητας αυτών που διαφημίζουν τέτοιες μαγικές δίαιτες. Αυτές οι περίφημες δίαιτες express αποτελούν κίνδυνο για την υγεία μας. Το σώμα μας αποθηκεύει ενέργεια με δύο τρόπους-μορφές. Ο γνωστότερος και πιο ευδιάκριτος από τους δύο είναι το λίπος, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά η απλούστερη μορφή συμπυκνωμένης ενέργειας. Το σώμα αποθηκεύει ενέργεια με αυτόν τον τρόπο για να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει σε περιόδους κατά τις οποίες δεν λαμβάνεται επαρκής ποσότητα ενέργειας από τις τροφές, για να καλυφθούν οι ανάγκες του οργανισμού. Μόνο που ο οργανισμός δεν γνωρίζει πότε θα υπάρξει ανάγκη για ενέργεια, για να υπολογίσει πόση ακριβώς πρέπει να αποθηκεύσει. Δηλαδή όποτε του δίνουμε περισσότερη ενέργεια μέσω των τροφών, δηλαδή περισσότερες θερμίδες απ’ όσες έχει ανάγκη, η παραπανίσια αυτή ενέργεια αποθηκεύεται στο σώμα, κυρίως υποδόρια, με τη μορφή λίπους, για να χρησιμοποιηθεί όποτε χρειαστεί. Ας μη ξεχνάτε ότι πριν από χιλιάδες χρόνια που ο άνθρωπος ζούσε από το κυνήγι, πότε έβρισκε τροφή και πότε όχι. Οπότε η συσσώρευση του λίπος ήταν πολύ χρήσιμη. Κι ακόμη και σήμερα που δεν υπάρχει πια τέτοιο πρόβλημα ο ανθρώπινος οργανισμός λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Η δεύτερη μορφή αποθηκευμένης ενέργειας που υπάρχει στο σώμα είναι το γλυκογόνο, μια σύνθετη μορφή υδατάνθρακα. Αν αναλύσουμε ετυμολογικά τη λέξη, συντίθεται από τις λέξεις ύδωρ (νερό) και άνθρακας (υδατ-άνθρακας). Είναι δηλαδή μια ένωση που περιέχει νερό και άνθρακες. Η ζάχαρη αποτελεί μια από τις απλούστερες μορφές υδατάνθρακα. Όταν λοιπόν μιλάμε για γλυκογόνο, το μυαλό σας θα πρέπει να πηγαίνει σε μια μορφή αποθήκευσης ενέργειας, όπως το λίπος. Το λίπος αποθηκεύεται κυρίως κάτω από το δέρμα και γύρω από τα βασικά μας όργανα, όπως η καρδιά και το συκώτι, ενώ το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στους μυς του σώματος. Η διαφορά τους είναι ότι το γλυκογόνο είναι «ταχείας καύσεως ενέργειỨ, ενώ το λίπος ενέργεια «αργής καύσεως». Υποθέστε τώρα ότι βρίσκεστε σ’ ένα έρημο μέρος μαζί με τους φίλους σας, π.χ. στο δάσος, όπου δεν υπάρχει άμεση επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο, και ξαφνικά κάποιος χρειάζεται άμεση ιατρική βοήθεια, αλλά είναι αδύνατο να μεταφερθεί. Ποιος πιστεύετε ότι θα φτάσει πρώτος στο πλησιέστερο σημείο όπου μπορεί να υπάρξει βοήθεια; Μα, ασφαλώς, ο πιο γρήγορος της παρέας. Κάπως έτσι συμβαίνει με τον οργανισμό. Όταν αποφασίζετε ξαφνικά να κάνετε δίαιτα τότε αυτός επιστρατεύει τους διάφορους μηχανισμούς προστασίας που έχει για να αντισταθμίσει τις απότομες αλλαγές που καλείται να αντιμετωπίσει. Μειώνοντας την τροφή, μειώνεται ταυτόχρονα και το ποσό της ενέργειας που εισέρχεται στον οργανισμό. Να υπενθυμίσουμε εδώ πως όταν λέμε ότι η τάδε τροφή έχει τόσες θερμίδες εννοούμε την ενέργεια που παίρνει ο οργανισμός από τη συγκεκριμένη τροφή όταν αυτή καταναλωθεί. Το πρώτο πράγμα, λοιπόν, που εξαντλείται όταν ακολουθούμε μια υποθερμιδική δίαιτα είναι η ταχείας καύσεως ενέργεια που περιέχει κάθε οργανισμός, δηλαδή το γλυκογόνο. Η κατανομή του βάρους του στον ανθρώπινο σώμα κυμαίνεται ανάλογα με τη σύσταση και τα προσωπικά χαρακτηριστικά του σώματος κάθε ανθρώπου. Ήλθε, λοιπόν, η στιγμή να καταλάβετε τι είναι επιτέλους αυτά τα υγρά που χάνετε στην αρχή κάθε δίαιτας. Φανταστείτε ότι το γλυκογόνο αποτελείται από πολλές μικρές κόκκινες σφαιρικές «μπάλες» (μόρια). Για να αποθηκευτεί, όμως, μια και μόνο κόκκινη «μπάλα» στο σώμα, έχει την ιδιότητα να θέλει για παρέα 4 άσπρες «μπάλες» μαζί της. Γιατί, όπως είπαμε, το γλυκογόνο είναι μια σύνθετη μορφή «υδατ-άνθρακα», δηλαδή περιέχει και νερό. Για να αποθηκευτεί λοιπόν, ένα μόριο (κόκκινη μπάλα) γλυκογόνου στο σώμα μας, χρειάζεται απαραίτητα 4 μόρια (άσπρες μπάλες) νερό. Για θυμηθείτε, πόσα περίπου κιλά χάνετε ή πόσα σας υπόσχονται ότι θα χάσετε την πρώτη εβδομάδα που ξεκινάτε μια δίαιτα. Μήπως είναι από 3 έως 5 κιλά; Και γιατί, άραγε, δεν συνεχίζετε να χάνετε βάρος με τον ίδιο ρυθμό τη δεύτερη ή την τρίτη βδομάδα; Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζετε είναι πως θαύματα δεν συμβαίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη και πως η φύση έχει προνοήσει πολύ πριν από εμάς να εφαρμόζονται οι νόμοι που τη διέπουν. Για να εξαντληθούν τα επίπεδα του γλυκογόνου από το σώμα μας απαιτείται χρονική διάρκεια 5 έως 7 ημερών. Το συνολικό βάρος που χάνουμε μπορεί εύκολα να υπολογιστεί, αρκεί να κάνουμε την απλή πρόσθεση: 1kg γλυκογόνο + 4kg νερό = 5kg βάρος σώματος Αυτά είναι λοιπόν, τα περιβόητα υγρά, για τα οποία έχουν σχεδιαστεί ένα σωρό περίτεχνα σχέδια για το πόσο γρήγορα μπορούν να χαθούν. Αλλά, προσέξτε εδώ κάτι πολύ σημαντικό. Όπως το λέει και η ίδια η λέξη είναι υγρά και όχι λίπος, που είναι ο απώτερος στόχος κάθε σοβαρής δίαιτας. Αυτό το άτιμο περιμένει πότε θα αδειάσει ο οργανισμός από το γλυκογόνο και τα υγρά του και μόνο τότε φιλοτιμείται να αρχίσει να αδειάζει και αυτό από τις αποθήκες του, δηλαδή εκεί όπου είναι συσσωρευμένα τα περιττά παχάκια. Θα έχετε παρατηρήσει, άλλωστε, ότι όσες δίαιτες χαρακτηρίζονται «γρήγορες» σας συνιστούν να τις εφαρμόσετε από 7 έως, πολύ σπάνια, 10 ημέρες, ακριβώς δηλαδή, όσο απαιτείται για να εξαντληθούν πλήρως τα αποθέματα γλυκογόνου και των υγρών που τα συνοδεύουν. Στη συνέχεια, ό,τι και να κάνετε, η ασφαλέστερη ποσότητα βάρους που μπορείτε να χάνετε σε διάστημα ενός μήνα είναι τα 4 με 5 κιλά. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, όπου έχουμε άτομα με βάρος άνω των 100 κιλών και μόνο για τα συγκεκριμένα άτομα, μπορούμε να πετύχουμε λίγο μεγαλύτερη απώλεια βάρους, αλλά τότε συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες που κι αυτοί, όμως, είναι πάντοτε απολύτως προκαθορισμένοι από τους νόμους της φύσης. Για παράδειγμα, όταν σε μια δίαιτα σας συνιστούν την πλήρη αποχή από το αλάτι, τότε στον οργανισμό δημιουργείται μία ανακατανομή της ισορροπίας των μετάλλων, με συνέπεια να υπερλειτουργούν τα νεφρά και να αποβάλλουν μεγάλες ποσότητες ούρων, οπότε εμφανίζεται αυτή η απώλεια ως απώλεια βάρους. Ένα πολύ σημαντικό σημείο που πρέπει να προσέξετε είναι η απειλή που παραμονεύει την καλαίσθητη εμφάνιση του σώματός σας. Επειδή το γλυκογόνο, όπως είπαμε, είναι αποθηκευμένο κυρίως στους μυς και μαζί και το νερό, όταν από το σώμα χάνουμε πολλά υγρά, παρουσιάζεται μια χαλάρωση στους μυς, με συνέπεια την ανεπανόρθωτη εμφάνιση ραγάδων στο σώμα. Έτσι, σε κάθε μορφή δίαιτας, ο οργανισμός μας χρειάζεται τουλάχιστον 6 με 8 ποτήρια υγρά την ημέρα, προκειμένου να αναπληρώνει μέρος του νερού που χάνεται, ώστε να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ραγάδων στο σώμα. (Το 90% των περιπτώσεων εμφάνισης ραγάδων, κυρίως στα πόδια και στο στήθος, παρουσιάστηκε ύστερα από εξαντλητικές δίαιτες, κατά τις οποίες χάθηκαν απότομα πάρα πολλά κιλά). Κάτι πολύ σημαντικό, που πρέπει να πούμε εδώ είναι ότι, επειδή ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί για ενέργεια μόνο υδατάνθρακες, αν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα πέσουν πολύ χαμηλά, λόγω εξάντλησης του γλυκογόνου, τότε παρατηρούνται ζαλάδες, αίσθημα κόπωσης, μειωμένη μνήμη και γενική εξασθένηση του οργανισμού. Ένας ακόμη λόγος, λοιπόν, που δεν πρέπει να εφαρμόζονται αυτές οι δίαιτες για πολύ καιρό είναι διότι προκαλείται κατάπτωση του οργανισμού, ενώ ταυτόχρονα στερείστε πλήθος θρεπτικών συστατικών, καθώς και οι δίαιτες αυτές αποκλείουν κάθε τροφή που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες όπως πατάτες, ψωμί, ρύζι, όσπρια, καλαμπόκι, και πολύ συχνά γάλα και φρούτα. Οι δίαιτες αυτές είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη και λίπη, αλλά δεν περιέχουν καθόλου υδατάνθρακες για όλους τους παραπάνω λόγους. Έστω λοιπόν, ότι πετύχατε να χάσετε τα 4 ή 5 κιλά στις λίγες αυτές μέρες. Ξέρετε τι θα συμβεί αν, μετά φάτε έστω και ένα γλυκό πλούσιο σε ζάχαρη, όπως μια πάστα; Τότε ο οργανισμός απορροφά ταχύτατα τους πολύτιμους γι’ αυτόν, υδατάνθρακες, ξαναγεμίζοντας γρήγορα τις αποθήκες του με γλυκογόνο, και μαζί μ’ αυτό και όλο το νερό που του χρειάζεται για να πραγματοποιήσει αυτή τη διαδικασία. Και όσο μεγαλύτερη ήταν η στέρηση που του έγινε, τόσο περισσότερο εξασφαλίζει τα αποθέματά του. Γι’ αυτό, να μην παραξενεύεστε πλέον, όταν τα κιλά που ξαναπαίρνετε είναι συνολικά περισσότερα από αυτά που χάσατε, με αποτέλεσμα το βάρος σας μετά τη δίαιτα να είναι τελικά μεγαλύτερο από αυτό που είχατε πριν! Η πραγματική δίαιτα ξεκινάει, λοιπόν, μετά την πρώτη εβδομάδα, και τότε είναι που πρέπει να ισχυροποιήσετε τη θέλησή σας για να πετύχετε τους πραγματικούς σας στόχους, που είναι το λίπος και όχι τα υγρά που, έτσι κι αλλιώς, θα χαθούνε, άλλοτε λιγότερα και άλλοτε περισσότερα. Μερικά από τα συχνότερα προβλήματα που παρατηρούνται από μη ισορροπημένες δίαιτες είναι: • Κακοδιαθεσία – κατάθλιψη • Άγχος • Πονοκέφαλοι • Ξηροδερμία – τριχόπτωση • Ορμονικά προβλήματα – διατάραξη θυρεοειδούς αδένα • Διακοπή για πολλούς μήνες της περιόδου, ιδιαίτερα σε νεαρές κοπέλες • Πρόωρη εμμηνόπαυση • Στειρότητα • Έντονες ζαλάδες και γενική αδιαθεσία • Μειωμένη αντοχή στο κρύο • Υπογλυκαιμία • Αναιμία • Πεπτικές διαταραχές • Εύθραυστα οστά • Ανεξέλεγκτη διάθεση για φαγητό μετά το τέλος της δίαιτας • Βουλιμία • Διατάραξη του νευρικού συστήματος, με συνέπεια έντονα και πολλά νεύρα ή ακόμα και αϋπνία • Αδυναμία συγκέντρωσης – χαμηλή πνευματική επίδοση • Αυξομειώσεις βάρους – παχυσαρκία • Χαμηλή αυτοπεποίθηση • Αρνητική εικόνα σώματος • Ταχύτατη επαναφορά στο αρχικό βάρος • Περισσότερα κιλά από αυτά που είχαμε πριν αρχίσουμε τη δίαιτα • Καμία άλλη προσπάθεια είτε της γυμναστικής ή της αισθητικής δεν θα φέρει μόνιμο αποτέλεσμα όταν κάποιος έχει κακές διατροφικές συνήθειες Στον αγώνα της απώλειας βάρους ωστόσο πολλοί είναι και αυτοί που στρέφονται σε πιο... ταχείες λύσεις. Μια από αυτές είναι και τα χάπια αδυνατίσματος. Το βασικό στοιχείο που προβάλλεται ως πλεονέκτημα των χαπιών αδυνατίσματος είναι το μικρό χρονικό διάστημα που απαιτείται για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, δηλαδή την απώλεια βάρους. Έτσι, όταν οι περισσότερες δίαιτες απαιτούν κόπο και χρόνο, τα χάπια προβάλλονται ως ένας «γρήγορος» τρόπος που «γλιτώνει» το υπέρβαρο άτομο από μια κουραστική για αυτό διαδικασία. Εκείνο, ωστόσο, που δεν είναι ίσως γνωστό στο ευρύ κοινό, είναι πως μια «γρήγορη» δίαιτα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι και υγιεινή, καθώς είναι βέβαιο πως επιταχύνει φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Ως αποτέλεσμα το άτομο χάνει κιλά σε βάρος του συνολικού οργανισμού του, κάτι που πολλές φορές μπορεί να αποβεί και ολέθριο. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους: Τον Ιούλιο του 2002 στην Ιαπωνία 4 άτομα έχασαν τη ζωή τους και άλλα 408 ασθένησαν σοβαρά εξαιτίας της χρήσης χαπιών αδυνατίσματος, ενώ σε μία περίπτωση χρειάστηκε επίσης μεταμόσχευση ήπατος προκειμένου να περισωθεί η ζωή μιας ασθενούς. Σε άλλες περιπτώσεις που εντοπίστηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεγάλος αριθμός ατόμων παρουσίασε σοβαρές βλάβες στο θυρεοειδή αδένα και την καρδιά. Η πλειονότητα, δε, των σκευασμάτων προερχόταν από την Κίνα και οι διαφημιστικές καταχωρήσεις που τα συνόδευαν έκαναν λόγω για «προϊόντα παρασκευασμένα από φυτικά βότανα και τσάι». Οι έρευνες έχουν καταδείξει πως η σύσταση των χαπιών αδυνατίσματος αμφίβολης προέλευσης χωρίζεται βασικά σε δύο κατηγορίες ουσιών: - Η πρώτη είναι η 'φενφλουραμίνη', μια ουσία που καταστέλλει την όρεξη. Στις ΗΠΑ έχει απαγορευτεί από το 1997 επειδή αποδείχθηκε ότι όταν λαμβάνεται σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα αδυνατίσματος, προκαλεί βλάβες στις βαλβίδες της καρδιάς. - Η δεύτερη κατηγορία είναι ορμόνες του θυρεοειδούς αδένα, οι οποίες αυξάνουν το μεταβολισμό και ενισχύουν με τον τρόπο αυτό την απώλεια σωματικού βάρους. Αν ληφθούν δίχως την επίβλεψη κάποιου ειδικού δύνανται να προκαλέσουν μεγάλα και πολλές φορές χρόνια οργανικά προβλήματα. Άλλες ουσίες Πέρα από τις προαναφερόμενες ουσίες, τελευταία έχει διαπιστωθεί και η χρήση σκευασμάτων αδυνατίσματος, αποτελούμενων από ουσίες όπως η εφεδρίνη και η κρεατίνη. Αποδέκτες είναι κυρίως αθλητές, αρκετοί από τους οποίους έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας στον εαυτό τους ή έχουν οδηγηθεί ακόμη και στο θάνατο. Η εφεδρίνη υποστηρίζεται ότι αυξάνει την ενεργητικότητα των αθλητών και ενισχύει την απώλεια βάρους. Εξαιτίας της ιδιότητάς της να επενεργεί στο νευρικό σύστημα προκαλεί νευρικότητα, τρόμο και αϋπνία. Άλλες δυνητικές παρενέργειες είναι ταχυκαρδία, υπέρταση, ακόμα και έμφραγμα σε ορισμένες περιπτώσεις. Το φαινόμενο επιτείνεται ιδίως κατά τους θερινούς μήνες, αφού η εφεδρίνη αυξάνει την κεντρική θερμοκρασία του σώματος και ελαττώνει την εφίδρωση, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται συχνά κρούσματα θερμοπληξίας που μπορούν να οδηγήσουν το άτομο ακόμη και στο θάνατο. Η κρεατίνη αξιοποιείται από τους αθλητές με στόχο την απόκτηση μυϊκού όγκου και την ενίσχυση της ενεργητικότητάς τους. Η δραστικότητά της στον οργανισμό προκαλεί επίσης την απώλεια βάρους, ωστόσο έχουν εντοπιστεί συχνά κρούσματα διάρροιας, μυϊκών κραμπών θερμοπληξίας. Τέλος, θυμηθείτε ότι τα χάπια αδυνατίσματος δεν θα πρέπει να αποτελούν τη βασική μέθοδο στην προσπάθειά σας να χάσετε βάρος αλλά μια υποβοηθητική διαδικασία στην περίπτωση που κριθεί απαραίτητη. Η υιοθέτηση μιας πιο υγιεινής διατροφής με παράλληλη σωματική άσκηση είναι ο ιδανικότερος τρόπος απόκτησης μιας λεπτής σιλουέτας. Εισαγωγή: Η ομάδα μας είναι η 2η κατά σειρά ομάδα της ερευνητικής εργασίας « η διατροφή μέσω των αιώνων». Ασχοληθήκαμε με το θέμα της διατροφής στο παρόν. Ενότητες του θέματος μας είναι πρώτον οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής. Σε αυτή την ενότητα εξετάσαμε τα αίτια τους και τις επιπτώσειςαρνητικές και θετικές. Δεύτερη ενότητα της ομάδας μας είναι η χορτοφαγία. Υποενότητες της είναι: Ο ορισμός της χορτοφαγίας, οι Πυθαγόρειοι, ορολογίες και κατηγορίες, κίνητρα και διάσημοι χορτοφάγοι. Τρίτη ενότητα είναι η διατροφή και οι κοινωνικές ομάδες. Χωρίζεται σε υποενότητες ανάλογα με το κοινωνικο-οικονομικό αλλά και μορφωτικό επίπεδο, και στο τέλος αναφέρονται τα συμπεράσματα. Τέταρτη ενότητα είναι η διατροφή σε λαούς του κόσμου, η οποία επικεντρώνεται στην διατροφή στην ήπειρο της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής, της Αυστραλίας και της Αμερικής. Επίσης, συμβουλευτήκαμε την διατροφολόγο Παπαϊωάννου Ευσταθία για να μας δώσει ενδεικτικό πρόγραμμα χορτοφαγίας για παιδιά της ηλικίας μας. Τέλος, φτιάξαμε το δικό μας ερωτηματολόγιο θέλοντας να μάθουμε τις διατροφικές συνήθειες των εφήβων. Στόχοι: Να μάθουμε: i. Για την χορτοφαγία. ii. Για τα αίτια που οδήγησαν σε αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες και ποιες είναι οι θετικές και οι αρνητικές επιπτώσεις τους. iii. Για την διατροφή ανάλογα με τις κοινωνικές ομάδες στις μέρες μας. iv. Για τη διατροφή σε άλλους λαούς της γης σήμερα. v. Για τις διατροφικές συνήθειες των νέων. Μεθοδολογία: Βρήκαμε όλοι οι μαθητές τα επιμέρους θέματα της διατροφής με τα οποία θέλαμε να ασχοληθούμε και τα ομαδοποιήσαμε. Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκαν και οι ομάδες. Όταν όλοι βρήκαμε τον ρόλο μας στην ομάδα, μοιράσαμε τις ατομικές εργασίες και τις μελετήσαμε. Ο καθένας μας βρήκε, ένωσε τις πληροφορίες για την ατομική εργασία του και τελικά την τελειοποίησε. Όταν όλες οι ατομικές εργασίες ήταν έτοιμες τις ενοποιήσαμε. Προετοιμάσαμε την παρουσίαση. Συνθέσαμε την Έκθεση (Κατά την διάρκεια όλης της ερευνητικής εργασίας ο κάθε μαθητής ενημέρωνε το ημερολόγιό του ενώ ταυτόχρονα, κάθε μέρα ενημερωνόταν και το ομαδικό ημερολόγιο.) Συλλογή Δεδομένων: Αλλαγές στον τρόπο διατροφής Η "ΜΑΛΘΟΥΣΙΑΝΗ ΠΑΓΙΔΑ" Η θεώρηση του Thomas Robert Malthus σχετικά με την οικονομική μεγέθυνση στηρίζεται σε μια φυσική διαδικασία που προκύπτει από τους νόμους της οικονομικής θεωρίας. Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση του πληθυσμού και η απασχόλησή του στον χαμηλής παραγωγικότητας αγροτικό τομέα θα μείωναν την κατά κεφαλήν προσφορά αγροτικών προϊόντων με αποτέλεσμα τη μείωση του πληθυσμού λόγω του υποσιτισμού. Για την αύξηση της προσφοράς αγροτικών προϊόντων, δεδομένης της χαμηλής παραγωγικότητας της εργασίας στον αγροτικό τομέα, θα πρέπει όλα τα άτομα να απασχολούνται σε αυτόν οδηγώντας την οικονομία στην μαλθουσιανή παγίδα. Αίτια: Από τα αρχαία χρόνια μέχρι και πριν 2-3 δεκαετίες οι διατροφικές συνήθειες των ελλήνων δεν είχαν αλλάξει πολύ. Στη διατροφή τους προστέθηκαν βέβαια νέα προϊόντα που ήρθαν από άλλες χώρες της Ευρώπης ή της Ανατολής όπως η πατάτα, η ντομάτα , το καλαμπόκι και το λεμόνι. Παρ’ όλα αυτά οι βασικές διατροφικές συνήθειες παρέμειναν ίδιες. Όπως μαρτυρούν οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έφεραν στο φως μαγειρικά σκεύη και εργαλεία καθώς και οι γραπτές πηγές, βάση της ελληνικής διατροφής είναι τα δημητριακά, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα, τα θαλασσινά και οι ξηροί καρποί. Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια η κατανάλωση κρέατος για τους έλληνες βρισκόταν στον πάτο της διατροφικής πυραμίδας. Σ’ αυτό βοήθησαν και οι νηστείες που συνιστά η Ορθόδοξη Εκκλησία. Δυστυχώς όμως σήμερα καθημερινά συνειδητοποιούμε ότι η διατροφή μας αλλάζει εις βάρος της υγείας μας, καθώς απομακρυνόμαστε από τους παραδοσιακούς τρόπους ζωής και εμπλεκόμαστε στους ρυθμούς που μας επιβάλλει η σύγχρονη εποχή. Μετά το 1960 η κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών αυξήθηκε κατά 100-130% ενώ η κατανάλωση δημητριακών και οσπρίων σημείωσε σημαντική μείωση. Εκτός από την αλλαγή στον τρόπο ζωής που ακολουθούν οι νεοέλληνες σε σχέση με το παρελθόν, άλλα αίτια που συντέλεσαν στο να υιοθετήσουμε διαφορετικές διατροφικές συνήθειες είναι: 1. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Από τα αρχαία χρόνια η κατανάλωση κρέατος ήταν συνδεδεμένη με την οικονομικής ευρωστίας κάθε οικογένειας. Όσο πιο πλούσιος ήταν κάποιος τόσο συχνότερα μπορούσε να καταναλώνει οποιοδήποτε είδος κρεάτων. 2.Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Τα παλαιότερα χρόνια κάθε οικογένεια κατανάλωνε αυτά που μπορούσε να παράγει η ίδια και να συντηρήσει με αγνό και παραδοσιακό τρόπο. Σήμερα, η τεχνολογική ανάπτυξη έχει οδηγήσει στην εκβιομηχάνιση των τροφών και την παραγωγή τυποποιημένων προϊόντων. Ακόμα, η τηλεόραση αποτελεί σημαντικό παράγοντα και επηρεάζει τις διατροφικές μας επιλογές στρέφοντας μας στην κατανάλωση λιπαρών και ανθυγιεινών τροφών, όπως πατατάκια και αναψυκτικά. 3.Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Από την μια μεριά μας έσωσε από διάφορες ανίατες και μεταδιδόμενες ασθένειες, από την αλλά όμως βοήθησε την βιομηχανία να παρέμβει με διάφορες ουσίες στη βελτίωση και στην αύξηση της παραγωγής και στη βελτίωση της γεύσης των τροφών για μεγάλο χρονικό διάστημα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση καινούργιων ασθενειών. 4.ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ. Παλαιότερα, η συμβολή της γυναίκας ήταν διαφορετική απ’ ότι σήμερα. Η φροντίδα για την παρασκευή του φαγητού που θα κατανάλωνε η οικογένεια ήταν δική της αρμοδιότητα. Από τότε που η γυναίκα απουσιάζει από το σπίτι συμμετέχοντας στις παραγωγικές διαδικασίες, η προετοιμασία του φαγητού δεν γίνεται μέσα στο σπίτι με αποτέλεσμα τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι ακατάλληλα και κακής ποιότητας. Αν τώρα σ’ αυτό προσθέσουμε τους γρήγορους ρυθμούς ζωής που δεν μας επιτρέπουν πια να να συγκεντρωνόμαστε σε καθημερινή βάση στο οικογενειακό τραπέζι για να φάμε, αλλά επίσης τρώμε στο δρόμο ή στο γραφείο αγοράζοντας οτιδήποτε μας προσφέρουν σε προσιτή τιμή. Φαντάζεστε πόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να νοσήσουμε σύντομα από τις καινούργιες ασθένειες της εποχή μας. 5.Τα πρότυπα που προβάλλονται από τα Μ.Μ.Ε και τον τύπο. Τέτοιου είδους πρότυπα οδηγούν τους ανθρώπους σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από ακραία συναισθήματα σχετικά με το βάρος και την εικόνα τους σώματός τους. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ορμονικοί και νευροβιολογικοί παράγοντες πιθανών να συμβάλλουν στην εξέλιξη των διαταραχών αυτών που αφορούν την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Ακόμα, η δομή της οικογένειας., τα στοιχεία της προσωπικότητας του ατόμου, το στρες και διάφοροι κοινωνικο-πολιτισμικοί παράγοντες θεωρούνται επιβαρυντικοί ώστε να αρρωστήσει ένα άτομο από ψυχογενή ανορεξία ή βουλιμία. Συμπερασματικά, καταλήγουμε ότι η ισορροπημένη διατροφή από την παιδική ηλικία, η σωστή ενημέρωση του ατόμου καθώς και η αλλαγή στον τρόπο ζωής των κοινωνιών και η επιλογή, όσο είναι δυνατόν, των τροφίμων που μπαίνουν στο σπίτι μας είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής μας υγείας. Παραθέτονται οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής μας: ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ: Το άτομο για να διατηρήσει την υγεία του σε όλη του τη διάρκεια της ζωής του πρέπει να ακολουθεί , εκτός των άλλων , και μια σωστή διατροφή που στις μέρες μας δεν μοιάζει καθόλου εύκολο. Είναι γνωστό ότι στα περισσότερα τρόφιμα υπάρχουν . Εκ των οποίων τα περισσότερα είναι βλαβερά για τον οργανισμό .Κάποια αναγράφονται στα συστατικά των συσκευασιών ενώ κάποια αλλά όχι . Έτσι στα περισσότερα καταναλωτικά αγαθά που αγοράζουμε υπάρχει προσθήκη ζάχαρης κάτι για το οποίο ο περισσότερος κόσμος είτε δεν είναι ενημερωμένος , είτε το παραβλέπει γιατί μπορεί να το θεωρεί μη άξιο προσοχής . Κατά συνέπεια η μεγάλη κατανάλωση αυτών των προϊόντων συνεπάγεται σταδιακή αύξηση βάρους και τελικώς . Αντιθέτως , όπως αναφέραμε και πριν , τα Μ.Μ.Ε. ασκούν μεγάλη επίδραση στους ανθρώπους και κυρίως τους νέους , προβάλλοντας μοντέλα και έναν μη υγιεινό τρόπο διατροφής . Επιπλέον, ο συνεχείς ''πυροβολισμός'' του οργανισμού από συντηρητικά όπως αλάτι , ζάχαρη , χρωστικές ουσίες , αρωματικές ύλες , τα E και κάθε άλλο μέσο συντηρήσεις δεν αφήνει τον οργανισμό να αποβάλει τις άχρηστες ουσίες και έτσι να επιτευχθεί μια φυσική . Γίνεται το αντίθετο παραμένουν και συσσωρεύονται , προκαλώντας μακροπρόθεσμα προβλήματα . Επίσης η μη λήψη χρήσιμων ν είναι ένας σοβαρός λόγος που μπορεί να εμφανίσει . Ακόμα οι ρυθμοί τις καθημερινότητας δεν μας αφήνουν να έχουμε την επιλογή ενός υγιεινού τρόπου διατροφής καθώς να διαθέσουμε για να ελέγξουμε τα τρόφιμα που καταναλώνουμε και επίσης δεν έχουμε την διάθεση να ασχοληθούμε με το γεύμα μας , έτσι καταλήγουμε να τρώμε ότι μας πλασάρουν και ότι βρίσκετε μπροστά μας σε χρόνο μηδέν χωρίς να απολαμβάνουμε τις γεύσεις και τις μυρωδιές του γεύματος μας . Τέλος , ένας ακόμα λόγος που συμβάλλει στην αλλαγή της διατροφής είναι ότι δεν καταναλώνουν διότι εμφανίστηκαν στην αγορά τα τελευταία χρόνια , ο κόσμος δεν εμπιστεύεται την ποιότητα τους και είναι ακριβότερα από τα αλλά προϊόντα . ΘΕΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ: Για μια σωστή και υγιεινή διατροφή δεν αρκεί μόνο να προσέχουμε τι τρώμε αλλά και πώς, πόσο ,πότε τρώμε. Οι κανόνες διατροφής που είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι αλλά ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν μας αφήνει συχνά να τους ακολουθήσουμε για αυτό καταφεύγουμε σε συμπληρώματα διατροφής. Συμπλήρωμα διατροφής δεν είναι μόνο οι βιταμίνες, αλλά μια πιο ευρεία κατηγορία που σκοπό έχει τη διατήρηση ή την αποκατάσταση της υγείας, όπως μέταλλα, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικά, απαραίτητα λιπαρά οξέα ( π.χ. ω-3) πεπτικά ένζυμα, φυτικά εκχυλίσματα . Είναι συμπυκνωμένα θρεπτικά στοιχεία που σκοπό έχουν να συμπληρώσουν την ελλειπή καθημερινή μας διατροφή, να τονώσουν τον οργανισμό αλλά και να τον αποτοξινώσουν από τα διάφορα δηλητήρια του περιβάλλοντος και του σύγχρονου τρόπου ζωής, να ενισχύσουν την άμυνα του, να ενδυναμώσουν την ομαλή κυτταρική λειτουργία και να προστατεύσουν τα κύτταρα από πρόωρη φθορά, αλλά και να βοηθήσουν στην επαναφορά της ισορροπίας των διαφόρων λειτουργιών του σώματος. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι σκευάσματα σε μορφή ταμπλέτας, κάψουλας, σκόνης ή υγρού, τα οποία περιέχουν θρεπτικά συστατικά και άλλα πρόσθετα έκδοχα, είναι προϊόντα τα οποία λαμβάνονται παράλληλα με το σύνηθες καθημερινό γεύμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις η φυσική μορφή απορροφάται και μεταβολίζεται πιο αποτελεσματικά. Τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής είναι τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα και τα σκευάσματα που περιέχουν ένα εύρος βιταμινών και μετάλλων. Ακολουθούν οι κατηγορίες προϊόντων με μεμονωμένες βιταμίνες (όπως βιταμίνες C και Ε) και μέταλλα . Με την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης υπάρχουν πλήθος ειδικοτήτων σε γιατρούς οι οποίοι είναι σε θέση να διαγνώσουν και να βοηθήσουν τους ανθρώπους για την διάγνωση ασθενειών όπως χοληστερίνη με υγιεινή διατροφή. Η προσπάθεια των ανθρώπων για σωστή ,διατροφή έχει φέρει ανταγωνισμό στο θέμα τροφών. Έτσι η μεγάλη ζήτηση τροφών έχει επιφέρει μείωση των τιμών των τροφίμων. Περισσότεροι άνθρωποι πια είναι σε θέση να ακολουθήσουν ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής χωρίς μεγάλο κόστος. Χορτοφαγία! Χορτοφαγία είναι η πρακτική της μη κατανάλωσης κρέατος, συμπεριλαμβανομένων του βοδινού, πουλερικών, ψαριού και των υποπροϊόντων τους, με ή χωρίς τη χρήση γαλακτοκομικών προϊόντων ή αυγών και συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που προέρχονται από ζώα, όπως λαρδί(κομμάτι ζωικού λίπους, κυρίως χοιρινό, που διατηρείται και καταναλώνεται παστό ή καπνιστό), ζωικό λίπος, ζελατίνη και κοχενίλλη. Ενώ οι περισσότεροι χορτοφάγοι καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα, η αυστηρή χορτοφαγία (veganism) είναι μια ιδιαίτερη μορφή χορτοφαγίας που αποκλείει τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, το μέλι, και οποιαδήποτε άλλα τρόφιμα που περιέχουν αυτά ή άλλα ζωικά προϊόντα. Ιστορία Οι Πυθαγόρειοι Χορτοφάγοι στην Ευρώπη ακόμα και μετά τα αρχαία χρόνια ονομάζονταν «Πυθαγόρειοι» λόγω του μαθηματικού και φιλοσόφου Πυθαγόρα, ο οποίος μαζί με τους ακολούθους του απείχε από το κρέας κατά τον 6ο αιώνα π. Χ. Οι Πυθαγόρειοι πιθανόν να επινόησαν εναλλακτικές λύσεις για τις θυσίες ζώων, μέσω κατασκευής ομοιωμάτων από φυτικές ύλες. Αυτοί οι άνθρωποι ακολουθούσαν χορτοφάγο διατροφή για θρεπτικούς λόγους, για να κρατήσουν τις τέσσερις ιδιοσυγκρασίες του σώματος σε ισορροπία και για λόγους ηθικής. Κατά το Ρωμαίο ποιητή Οβίδιο, ο Πυθαγόρας είχε πει: «Εφ' όσον συνεχίζει να είναι το άτομο άσπλαχνος καταστροφέας των κατώτερων ζωντανών όντων δεν θα γνωρίσει ποτέ υγεία ή ειρήνη. Για όσο κατασφάζουν οι άνθρωποι τα ζώα, θα σκοτώνουν ο ένας τον άλλο. Πράγματι, αυτός που σπέρνει το σπόρο της δολοφονίας και του πόνου δεν μπορεί να θερίσει χαρά και αγάπη.» Ο Πυθαγόρας απέφευγε επίσης την κατανάλωση οσπρίων, θεωρώντας ότι επηρεάζουν την σκέψη. Ορολογίες και κατηγορίες χορτοφαγίας Γαλακτο-χορτοφαγία - Οι γαλακτο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας ή αυγά αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Γαλακτο-αυγο-χορτοφαγία - Οι γαλακτο-αυγο-χορτοφάγοι δεν τρώνε κρέας αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά. Αυτή αποτελεί προς το παρόν την πιο κοινή κατηγορία χορτοφάγων στο δυτικό κόσμο. Αυστηρή χορτοφαγία - Οι αυστηρά χορτοφάγοι (γνωστοί ως vegans στην αγγλική γλώσσα) δεν καταναλώνουν κανένα ζωικό προϊόν (όπως είναι τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, το μέλι κλπ), δεν φορούν γούνες, δέρμα και μαλλί και δεν χρησιμοποιούν προϊόντα που κάνουν τεστ σε ζώα(Φυσική υγιεινή ). Οι εξής είναι λιγότερο κοινές πρακτικές της χορτοφαγίας: Η Φρουτοφαγία είναι διατροφή που αποτελείται μόνο από φρούτα, καρύδια, σπόρους, και άλλων φυτικών προϊόντων που μπορούν να μαζευτούν χωρίς βλάβη των φυτών. Μερικοί φρουτοφάγοι τρώνε μόνο φυτικά προϊόντα που έχουν ήδη «πέσει» από φυτά. Κατά συνέπεια, ένας φρουτοφάγος μπορεί να φάει φασόλια, ντομάτες, αγγούρια, κολοκύθες, και παρόμοια, αλλά θα αρνηθεί να φάει πατάτες ή σπανάκι. Η Διατροφή ακατέργαστων τροφίμων περιλαμβάνει μόνο τρόφιμα, συνήθως αυστηρής χορτοφαγίας, τα οποία δεν θερμαίνονται πάνω από 46.7 °C. Μπορεί να θερμανθούν ελαφρώς ή να μείνουν ακατέργαστα, αλλά ποτέ να μαγειρευτούν. Υποστηρικτές της πρακτικής υποστηρίζουν ότι το μαγείρεμα καταστρέφει τα ένζυμα ή/και μέρη των θρεπτικών ουσιών. Εντούτοις, άλλοι υποστηρικτές θεωρούν ότι ορισμένα τρόφιμα γίνονται πιο θρεπτικά όταν καταναλωθούν αφού έχουν θερμανθεί ελαφρώς. Άλλοι, βράζουν τα τρόφιμα στο νερό για λίγο προτού την κατανάλωση διότι θεωρούν ότι με αυτό το τρόπο ενεργοποιούν τα ένζυμα. Η Μακροβιοτική διατροφή είναι μια διατροφή που αποτελείται συνήθως από προϊόντα ολικής αλέσεως και φασόλια. Οι ακόλουθες παρόμοια ονομασμένες διατροφές θεωρούνται ποικιλίες ημι-χορτοφαγίας: 1) Θαλασσινο/πουλερικό χορτοφαγία - Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν να αποφύγουν ορισμένους τύπους κρεάτων για περίπου τους ίδιους λόγους που ώθησαν άλλους στη χορτοφαγία: υγεία, ηθικές πεποιθήσεις, κλπ Παραδείγματος χάριν, μερικοί άνθρωποι δεν τρώνε το «κόκκινο κρέας» ενώ καταναλώνουν πουλερικά και θαλασσινά. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως προσωρινή διατροφή από άτομα που είναι σε μια πορεία να γίνουν πλήρως χορτοφάγα. 2) Γαλακτο/αυγο/θαλασσινο χορτοφαγία - Αυτή αναφέρεται σε ανθρώπους που καταναλώνουν γαλακτοκομικά, αυγά, ψάρια και ενδεχομένως οστρακόδερμα, αλλά κανέναν άλλο τύπο κρέατος. Αυτή η διατροφή είναι δημοφιλής στην Ιαπωνία όπου αναφέρεται ως διατροφή Οκινάουα (Okinawa). 3) Ευκαμπτο-χορτοφαγία Οι ευκαμπτο-χορτοφάγοι εμμένουν σε μια διατροφή που είναι συνήθως χορτοφαγική αλλά περιστασιακά καταναλώνουν κρέας. 4) Ελευθερο-χορτοφαγία - Οι ελευθερο-χορτοφάγοι ακολουθούν έναν τρόπος ζωής βασισμένο στις ανησυχίες για την εκμετάλλευση των ζώων, της γης, και των ανθρώπινων όντων κατά την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών. Πολλοί τείνουν προς την αυστηρή χορτοφαγία, αλλά αυτό δεν είναι απόλυτο. Εκείνοι που τρώνε κρέας υποστηρίζουν γενικά τα επιχειρήματα για τη χορτοφαγία, αλλά δεδομένου ότι η ελευθερο-χορτοφαγία ανησυχεί για τα απόβλητα, κάποιοι ελευθερο-χορτοφαγία προτιμούν να χρησιμοποιούν προϊόντα χαμηλής ζήτησης από το να τα αφήσουν να καταλήξουν απόβλητα. Κίνητρα Θρησκευτικά Η πλειοψηφία των χορτοφάγων στη γη, σύμφωνα με την Κοινωνία των Ηθικών και Θρησκευτικών Χορτοφάγων ακολουθεί την πρακτική για θρησκευτικούς λόγους. Πολλές θρησκείες, συμπεριλαμβανομένου του Ινδουισμού, του βουδισμού, του Ταοϊσμού, της πίστης Μπαχάι (Bahá'í), του Σικχισμού (Sikhism), και του ζαϊνισμού, διδάσκουν ότι ιδανικά, η ζωή πρέπει πάντα να εκτιμάται και να μην καταστρέφεται εκούσια. (Ουμανιστική χορτοφαγία) Διατροφικά Οι περισσότεροι διατροφολόγοι δηλώνουν ότι μια διατροφή πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά αλλά χαμηλή σε ζωικό λίπος και κόκκινο κρέας προσφέρει πολυάριθμα οφέλη υγείας, συμπεριλαμβανομένου ενός σημαντικά χαμηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, νεφρικής ανεπάρκειά και καρδιακής προσβολής. Οι χορτοφάγοι έχουν αναφερθεί να έχουν ποσοστιαία χαμηλότερο βάρος σώματος από μη-χορτοφάγους, καθώς επίσης και χαμηλότερα ποσοστά θανάτων από ισχαιμικές καρδιακές παθήσεις. Οι χορτοφάγοι παρουσιάζουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης αίματος, χαμηλότερη πίεση αίματος και χαμηλότερα ποσοστά υπέρτασης, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο του κολικού και προστάτη, χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και σακχαρώδη διαβήτη. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι το μητρικό γάλα μιας χορτοφάγου μητέρας έχει σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα υπολείμματος φυτοφαρμάκων από μιας μηχορτοφάγου. Ηθικά Πολλοί χορτοφάγοι θεωρούν την εκμετάλλευση των ζώων, τη θανάτωσή τους και την κατανάλωση κρέατος ή ζωικών προϊόντων ως ανήθικη διαδικασία. Οι λόγοι για αυτό είναι ποικίλοι και μπορούν να περιλάβουν πεποιθήσεις για τα δικαιώματα των ζώων, ή μια αποστροφή στην επιβολή του πόνου ή της ζημιάς σε άλλα ζωντανά πλάσματα. Η πεποίθηση υπάρχει επίσης μεταξύ κάποιων χορτοφάγων ότι άλλες ζωές δεν πρέπει να σταματάνε για την συνέχιση των δικών τους. Σε αναπτυγμένες χώρες, η ηθική χορτοφαγία έχει γίνει δημοφιλής, ιδιαίτερα μετά από τη διάδοση της εργοστασιακής κτηνοτροφίας, η οποία έχει μειώσει την αίσθηση της κτηνοτροφίας που υπήρχε και οδήγησε τα ζώα να θεωρούνται προϊόντα και είδη προς εκμετάλλευση. Πολλοί θεωρούν ότι η μεταχείριση στην οποία τα ζώα υποβάλλονται κατά την παραγωγή κρέατος και ζωικών προϊόντων τους υποχρεώνει να μη φάνε ποτέ κρέας ή να χρησιμοποιήσουν ζωικά προϊόντα (όπως ρούχα από ζωικές πρώτες ύλες, δέρμα και μαλλί αλλά και προϊόντα που έχουν πειραματιστεί πάνω σε ζώα σε εργαστήρια). Περιβαλλοντικά Η περιβαλλοντική χορτοφαγία είναι η πεποίθηση ότι η παραγωγή του κρέατος και των ζωικών προϊόντων σε τρέχον και πιθανό μελλοντικό επίπεδο είναι περιβαλλοντικά απαράδεκτη. Η εκβιομηχάνιση έχει οδηγήσει εντατικές. πρακτικές καλλιέργειας και διατροφής υψηλής σε ζωική πρωτεΐνη, πρώτιστα στα αναπτυγμένα κράτη. Όλες οι σύγχρονες, εντατικές πρακτικές καλλιέργειας καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα και υδάτινους πόρους και έχουν οδηγήσει στην εκπομπή επιβλαβών αερίων και χημικών ουσιών. Ο βιότοπος για την ανάπτυξη άγριας ζωής που παρέχεται από τα μεγάλα βιομηχανικά αγροκτήματα μονοκαλλιέργειας είναι πολύ φτωχός και η σύγχρονη βιομηχανική γεωργία είναι μια απειλή στη βιοποικιλότητα έναντι σε σύγκριση με πρακτικές καλλιέργειας όπως η οργανική καλλιέργεια, το «permaculture», η ποιμενική και βρόχινη αγροτική καλλιέργεια. Φυσιολογίας Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι ταιριάζουν λόγω φυσιολογίας καλύτερα σε μια χορτοφάγο ή ημι-χορτοφάγο διατροφή. Μερικές χορτοφαγικές πεποιθήσεις (όπως του Κρίσνα) προτείνουν ότι τα ανθρώπινα οντά «έχουν ως σκοπό» να καταναλώνουν φυτική ύλη παρά κρέας. Οι λόγοι συνδέονται κυρίως με τις διαφορές μεταξύ των αρπακτικών και φυτοφάγων ζώων. Άλλοι χορτοφάγοι βεβαιώνουν ότι τα ανθρώπινα δόντια, τα νύχια και το μήκος των εντέρων είναι περισσότερο κοντά στα χορτοφάγα ζώα παρά στα σαρκοφάγα ή οι άνθρωποι απορροφούν το νερό όπως τα φυτοφάγα παρά το περιτυλίγουν με τη γλώσσα τους όπως τα περισσότερα αρπακτικά ζώα όπως τα σκυλιά και τα αιλουροειδή. Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι έχουν συγκριτικά απλό σύστημα πέψης με έντερα μέτριου μήκους. Αντίθετα από τα πραγματικά φυτοφάγα οι άνθρωποι δεν έχουν όργανα που μπορούν να αφομοιώσουν το κύριο συστατικό των φυτών, την κυτταρίνη. Ψυχολογικά Πολλοί χορτοφάγοι επιλέγουν αυτόν τον τρόπο ζωής εν μέρει επειδή βρίσκουν το κρέας και τα προϊόντα κρέατος αισθητικά απεχθή. Υπερασπιστές της ιδέας λένε ότι τα ανθρώπινα όντα δεν προσελκύονται ενστικτωδώς στην κατανάλωση του ζωντανού ή νεκρού κρέατος στη φύση. Παραδείγματος χάριν, το σφάγιο, πτώμα, μιας αγελάδας που βρίσκεται σε ένα δάσος θα προσέλκυε ένα πραγματικό σαρκοφάγο όπως έναν λύκο ή μια λεοπάρδαλη, αλλά θα αποστρέφονταν οι περισσότεροι άνθρωποι. Η μεταφορά από τον ποιητή Ντάγκλας Νταν (Douglas Dunn) είναι ότι όταν κάποιος δίνει σε ένα μικρό παιδί ένα μήλο και ένα κουνελάκι, το παιδί παίζει ενστικτωδώς με το κουνελάκι και τρώει το μήλο, ενώ εάν σε μια γάτα παρουσιάζονταν οι ίδιες επιλογές, η φυσική ώθησή της θα ήταν το αντίθετο. Ασφάλεια τροφίμων Οι διάφοροι φόβοι ασφάλειας ζωικών τροφίμων κατά τη διάρκεια των πρόσφατων ετών έχουν οδηγήσει ανθρώπους προς την ημι-χορτοφαγία ή τη χορτοφαγία. Αυτές οι φοβίες έχουν περιλάβει την λεγόμενη "γρίπη των χοίρων", την λεγόμενη "νόσο των τρελών αγελάδων", την αναφερόμενη στα πτηνά "γρίπη των πουλερικών", τον αφθώδη στα πρόβατα, τις σαλμονέλας στα αυγά, PCB στον εκτρεφόμενο σολομό και τα υψηλά επίπεδα διοξινών στα ζωικά προϊόντα. Κοινωνικά Μερικοί άνθρωποι είναι χορτοφάγοι επειδή μεγάλωσαν σε μια χορτοφάγο οικογένεια. Άλλοι μπορεί να είχαν γίνει χορτοφάγοι λόγω ενός χορτοφάγου συντρόφου, μέλους της οικογένειας, ή ενός φίλου. Μερικοί άνθρωποι ζουν σε μια κυρίως χορτοφάγο κοινωνία (όπως η Ινδία) και υιοθετούν έτσι αυτήν την πρακτική ώστε να αποφύγουν τον εξοστρακισμό ή επειδή είναι σπάνια η πώληση και κυκλοφορία του κρέατος. Άλλες φορές λόγω οικονομικής ανάγκης. Πνευματικά Μερικοί υποστηρικτές των ανατολικών θρησκειών, όπως ο Μαχάτμα Γκάντι, υποστηρίζουν ότι η πνευματική συνειδητότητα και εμπειρίες ενισχύονται πολύ σε μια χορτοφάγο διατροφή. Χορτοφαγική κουζίνα Αυτό γενικά σημαίνει τρόφιμα που αποκλείουν συστατικά για την παραγωγή των οποίων ένα ζώο έπρεπε να έχει πεθάνει, όπως κρέας, ζωμό κρέατος, ζωικό τυρί, ζελατίνη (από ζωικό δέρμα και συνδετικό ιστό) και για τους αυστηρότερους, ακόμα και μερικά ήδη ζάχαρης που έχουν λευκανθεί με άνθρακα κόκαλου (πχ ζάχαρη καλάμου, αλλά όχι ζάχαρη από τεύτλα) και οινόπνευμα επεξεργασμένο με ζελατίνη ή συνθλιμμένο οστρακόδερμο και οξύρρυγχος. Χορτοφαγία ανά χώρα Ελλάδα Η χορτοφαγία στην Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει αποκτήσει πολύ μεγάλη απήχηση, αλλά υπάρχει κίνηση χορτοφαγίας. Τουλάχιστον στην Αθήνα (η οποία φιλοξενεί τον μισό πληθυσμό της χώρας), λειτουργούν καταστήματα που πουλάνε αποκλειστικά φυτικά προϊόντα, «πράσινες» τροφές, βιολογικά λαχανικά και χορτοφαγικά προϊόντα. Η ελληνική κουζίνα περιέχει πολλά παραδοσιακά χορτοφαγικά πιάτα, όπως γεμιστά, μπάμιες, αγκινάρες, χορτόσουπες, φακές, φασόλια, κουκιά, διάφορα ζυμαρικά και πίτσες, άγρια χόρτα και άλλα. Συνεπώς, στα εστιατόρια και ταβέρνες είναι εύκολο να βρεθούν πιάτα που θα ικανοποιούσαν κάθε χορτοφάγο. Προς το παρόν δεν υποχρεούνται οι παραγωγοί να μαρκάρουν τα προϊόντα ως χορτοφαγικά ή μη. Ωστόσο ιδρύεται για πρώτη φορά Χορτοφαγική Ένωση στην Ελλάδα με το όνομα ΜΚΟ Χορτοφαγίας: Στάση Ζωής ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών. Ινδία Η χορτοφαγία στην Ινδία είναι συνήθως συνώνυμη με τη γαλακτοχορτοφαγία, αν και η γαλακτο-αυγο-χορτοφαγία ασκείται επίσης. Το 40% των Ινδών υπολογίζεται ότι είναι χορτοφάγοι και τα χορτοφάγα εστιατόρια (σχεδόν πάντα γαλακτο-χορτοφαγίας) αφθονούν. Υπάρχουν συνήθως πολλές χορτοφαγικές επιλογές διαθέσιμες σε όλα τα εστιατόρια. Η Ινδία έχει επινοήσει ένα σύστημα να μαρκάρει κάθε εδώδιμο προϊόν με μία πράσινο βούλα σε ένα πράσινο τετράγωνο για να δηλώσει ότι μόνο χορτοφαγικά συστατικά χρησιμοποιήθηκαν και ότι κανένα «κρυμμένο» συστατικό κρέατος δεν χρησιμοποιήθηκε. Ένα κόκκινο σημείο σε ένα κόκκινο τετράγωνο προορίζεται για να μεταβιβάζει ότι ένα ή περισσότερα συστατικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι μη-χορτοφαγικά ή "κρυμμένων" συστατικών κρέατος όπως η ζελατίνη, το λαρδί, ή το απόθεμα κρέατος. Ηνωμένες Πολιτείες Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η χορτοφαγία είναι συνώνυμος συνήθως με τη γαλακτο-αυγο-χορτοφαγία. Επιπλέον, η χορτοφαγία στις Ηνωμένες Πολιτείες απεικονίζει γενικά τις περιφερειακές πολιτιστικές διαφορές. Είναι δυσκολότερο να βρεθούν χορτοφαγικές επιλογές στα επαρχιακά εστιατόρια απ' ό ,τι στα αστικά. Το ίδιο πράγμα ισχύει για τα μεσοδυτικά ή νότια εστιατόρια πόλεων σε σχέση με της δυτικής ακτής εστιατόρια. Αυτό φαίνεται να αλλάζει αργά δεδομένου ότι οι χορτοφαγικές καινοτομίες της αγοράς (όπως τα χορτοφάγα μπέργκερς) επιτυγχάνουν ευρύτερη αποδοχή, ζήτηση και διανομή. Μεγάλης απήχησης αρχίζει να είναι το κίνημα των αυστηρά χορτοφάγων (vegans), οι πιέσεις των οποίων έχουν καταφέρει την ειδική σήμανση των προϊόντων με τέτοια χαρακτηριστικά. Ηνωμένο Βασίλειο Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το εθελοντικό μαρκάρισμα των χορτοφαγικών τροφίμων είναι διαδεδομένο. 5% των κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου υπολογίζεται ότι είναι χορτοφάγοι. Η βρετανική Κοινότητα Χορτοφάγων θεωρεί ένα προϊόν ως χορτοφαγικό εάν δεν περιέχει κρέας, κρέας πτηνών, ψάρι, οστρακόδερμα, λίπη κρέατος ή κοκάλων, ζώων ή σφαγίων, ζελατίνη, «aspic» ή οποιοδήποτε άλλο συστατικό που είναι αποτέλεσμα σφαγής. Όπου τα αυγά χρησιμοποιούνται, πρέπει να είναι ελευθέρας βοσκής και το προϊόν δεν πρέπει να έχει προέλθει κατόπιν εργαστηριακών δοκιμών σε ζώα. Σχεδόν όλα τα εστιατόρια και καφέ παρέχουν μια λογική επιλογή χορτοφαγικών πιάτων και συνήθως μαρκάρονται χορτοφάγα. Ιρλανδία Στην Ιρλανδία είναι σε ισχύ σύστημα μαρκαρίσματος των τροφίμων. Η χορτοφαγία δεν είναι τόσο κοινή όσο στη Μεγάλη Βρετανία αλλά το δείπνο είναι εύκολο για τους χορτοφάγους τουρίστες. Ισπανία, Γαλλία Στην Ισπανία, τα περισσότερα χορτοφαγικά γεύματα θα εξυπηρετηθούν με αυγό, ή ακόμα και με τόνο. Ζωμός χρησιμοποιείται στις φυτικές σούπες και πολλές σάλτσες. Πέρα από τις μεγαλύτερες πόλεις ή τις περιοχές τουριστών, τα περισσότερα εστιατόρια έχουν μόνο αρχικά πιάτα για χορτοφάγους, με σχεδόν όλες τα κύρια πιάτα να αποτελούνται από κρέας ή ψάρι. Γερμανία, Αυστραλία Στη Γερμανία οι χορτοφάγοι είναι περίπου το 7,3 με 9% του πληθυσμού. Δεν απαιτείται μαρκάρισμα των τροφίμων. Νορβηγία Στη Νορβηγία, η κατάσταση είναι παρόμοια με τη Γερμανία, εκτός από την πουλερικο-χορτοφαγία, είναι κατά ένα μεγάλο μέρος άγνωστη και τα καταστήματα οργανικών τροφίμων λιγότερο ευρέως διαδεδομένα. Οι αυγο-γαλακτο-χορτοφάγοι είναι περίπου το 1 με 2% του πληθυσμού και τα τρόφιμα που προορίζονται για χορτοφάγους πωλούνται κυρίως στα καταστήματα και τις υπεραγορές υγιεινής διατροφής που εστιάζουν στην ποικιλία. Πολλά εστιατόρια έχουν μια ή ίσως δύο χορτοφαγικές καταχωρήσεις στους καταλόγους τους ή τουλάχιστον μαγειρεύουν κάτι αν ζητηθεί. Ελβετία Στην Ελβετία, οι όροι και οι συνήθειες εξαρτώνται κατά μεγάλο μέρος από τη γλωσσική περιοχή και την ισχυρή πολιτιστική επιρροή των γειτονικών χωρών στον γαλλόφωνο, γερμανόφωνο και ιταλόφονο Ελβετό. Δανία Στη Δανία υπάρχουν μερικά χορτοφαγικά εστιατόρια (συνήθως σε αστικές περιοχές) αλλά τα περισσότερα εστιατόρια θα είναι σε θέση μόνο κατόπιν παραγγελίας να παραγάγουν ένα πιάτο δίχως κρέας. Ιταλία Στην Ιταλία η σταθερή χορτοφαγία είναι ασυνήθιστη. Εντούτοις η κουζίνα είναι φιλική στη χορτοφαγία δεδομένου ότι η πρώτη σειρά πιάτων είναι συνήθως ζυμαρικά, ριζότο ή τρόφιμα βασισμένα στη πολέντα, ενώ η δεύτερη σειρά πιάτων είναι απλά μια περικοπή του κρέατος ή των ψαριών. Οι περισσότεροι χορτοφάγοι ζητούν από τα εστιατόρια να παρέχουν μια μεγαλύτερη πρώτη σειρά πιάτων και αποφεύγουν την σειρά πιάτων κρέατος. Τουρκία Στην Τουρκία, αν και υπάρχουν αρκετές επιλογές στην Τούρκικη κουζίνα που είναι από μόνες τους χορτοφαγικές, τα καταστήματα για χορτοφάγους είναι ελάχιστα και κυρίως συναντώνται στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, αφού στη Τουρκία το κρέας είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της Τουρκικής κουζίνας. Η πλειοψηφία των χορτοφάγων στην Τουρκία είναι φοιτητές και μαθητές. Χαρακτηριστικά χορτοφαγικά πιάτα της κουζίνας της Τουρκίας, είναι οι ντολμάδες, το αΐράν, ο μπακλαβάς και αρκετά άλλα. Το καλοκαίρι ακόμη και οι μη χορτοφάγοι καταναλώνουν τηγανιτά λαχανικά με γιαούρτι. Ενώσεις χορτοφαγίας (εκτός από την Ινδία): Οι πρώτες κοινωνίες ήταν: 1847 - Ηνωμένο Βασίλειο 1850 - Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής 1867 - Γερμανία 1880 - Γαλλία 1886 - Αυστραλία 1889 - Ινδία 1890 - Ιρλανδία 1893 - Ελβετία 1894 - Κάτω Χώρες 1895 - Σουηδία 1896 - Δανία 1896 - Ουγγαρία 1899 - Βέλγιο 1900 - Αυστρία Η Διεθνής Ένωση Χορτοφαγίας (International Vegetarian Union), μια ένωση όλων των εθνικών κοινωνιών, ιδρύθηκε το 1908. Διάσημοι χορτοφάγοι Μερικοί από τους πιο διάσημους χορτοφάγους της ιστορίας : Άλμπερτ Αϊνστάιν Τζορτζ Μπέρναρντ Σο Άλμπερτ Σβάϊτσερ Δαλάι Λάμα (ΧΙV) Ισαάκ Νεύτωνας Μπέντζαμιν Φράνκλιν Τόμας Έντισον Νίκολα Τέσλα Τζέιν Γκούνταλ Καρλ Λούης Κάρολος Δαρβίνος Διογένης Πλάτωνας Πυθαγόρας Σωκράτης Βολτέρος Λίο Τολστόι Πλούταρχος ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΑΥΓΟΓΑΛΑΚΤΟΦΑΓΩΝ ΠΡΩΙΝΟ: ΔΕΥΤΕΡΑ-ΤΕΤΑΡΤΗ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ1 ποτήρι γάλα με 1 φλιτζάνι δημητριακά, μία ή 1 ποτήρι χυμό, 2 φέτες ψωμί με βούτυρο(από ελαιόλαδο) με μαρμελάδα. ΚΥΡΙΑΚΗ: κούπα καφέ μέλι ή ΤΡΙΤΗ-ΠΕΜΠΤΗ-ΣΑΒΒΑΤΟ: 1 ποτήρι καφέ,1 φλιτζάνι τσάι ή 1 ποτήρι χυμό, 2 φέτες ψωμί και 1 ομελέτα με μανιτάρια και τυρί. ΠΡΟΓΕΥΜΑ: ΔΕΥΤΕΡΑ: γιαούρτι με φρούτα ή δημητριακά ΤΡΙΤΗ: Ψωμί ολικής αλέσεως με ντομάτα ,πιπεριά και τυρί φέτα. ΤΕΤΑΡΤΗ: Ένα smoothie της προτιμήσεώς σας. ΠΕΜΠΤΗ:2 φέτες ψωμί με μαργαρίνη και λαχανικά. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Χυμός Σκανδιναβίας. ΣΑΒΒΑΤΟ: Φρέσκα φρούτα με μπισκότα. ΚΥΡΙΑΚΗ: Ψωμάκια με τυρί σε φέτες και λαχανικά. πορτοκάλι και φρυγανιές ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ: ΔΕΥΤΕΡΑ: Σουφλέ με κολοκυθάκια και ρύζι. ΤΡΙΤΗ: Πατατοσαλάτα με σος γιαουρτιού. ΤΕΤΑΡΤΗ: Μακαρόνια νε σάλτσα ντομάτας και μανιτάρια + σαλάτα εποχής. ΠΕΜΠΤΗ: Μπρόκολο με κουκουνάρι ,πατάτες χέρτσογκιν με κέτσαπ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Όσπρια + τυρί, σαλάτα εποχής και 1 φέτα τυρί. ΣΑΒΒΑΤΟ: Σουφλέ λαζάνια (χωρίς μπέικον) και σαλάτα εποχής. ΚΥΡΙΑΚΗ: Λαχανικά κατσαρόλας (τουρλού). ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ: ΔΕΥΤΕΡΑ: 1 καφέ. κρουασάν απλό με μια κούπα ΤΡΙΤΗ: 1 φλιτζάνι τσάι με μπισκότα. ΤΕΤΑΡΤΗ: Βάφλες (με ότι φρούτα θέλετε) και μια κούπα καφέ, γάλα ή τσάι. ΠΕΜΠΤΗ: Κομπόστα φρούτων +μπισκότα. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 1 ψωμάκι με μαργαρίνη και μαλακό τυρί. ΣΑΒΒΑΤΟ: Σοκολατούχο γάλα + μπισκότα. ΚΥΡΙΑΚΗ: 2 κομμάτια τάρτας + 1 κούπα καφέ. ΔΕΙΠΝΟ: ΔΕΥΤΕΡΑ: Πιατέλα λαχανικών + ποικιλία τυριών και ψωμί. ΤΡΙΤΗ: Πράσα ογκρατέν + 1 φρέσκο φρούτο. ΤΕΤΑΡΤΗ: Χωριάτικη σαλάτα + 2 φέτες ψωμί σικάλεως με μαργαρίνη. ΠΕΜΠΤΗ: Σαλάτα με Σέλερι και ντομάτα + 2 φέτες ψωμί και τυρί. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Μπατανίες και ποικιλία τυριών. ΣΑΒΒΑΤΟ: Πατατοσαλάτα με αγγούρι και ντομάτα + κομπόστα. ΚΥΡΙΑΚΗ: Σούπα βελουτέ με λαχανικά και 2 φέτες ψωμί. ΠΡΟ ΥΠΝΟΥ 1 ποτήρι γάλα ή 1 γιαούρτι σκέτο ή με φρούτα. Διατροφή και κοινωνικές ομάδες Ο άνθρωπος δεν τρέφεται μόνο για να ζήσει. Η διατροφική του συμπεριφορά επηρεάζεται και διαμορφώνεται από το περιβάλλον που ζει. Έτσι σε κάθε κοινωνία και κάθε εποχή απ’ την αρχή της ανθρωπότητας οι διατροφικές συνήθειες ποικίλου από κοινωνική ομάδα σε κοινωνική ομάδα. Για παράδειγμα οι πιο εύποροι άνθρωποι πάντα συνήθιζαν να τρέφονται πιο πλούσια, όπως με κρέας, προνόμιο που δεν είχαν πάντα οι κατώτερες τάξεις. Η δική μας εποχή δεν αποτελεί εξαίρεση αυτού του φαινομένου, μόνο που οι συνήθειες έχουν αλλάξει αρκετά. Οι διατροφικές συνήθειες, λοιπόν, αλλάζουν ανάλογα με το κοινωνικόοικονομικό αλλά και μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων. Ειδικότερα: Μεγάλο ποσοστό της μεσαίας και κατώτερης τάξης της σημερινής κοινω-νίας, φαίνεται πως αντί να προτιμά υγιεινές τροφές -όπως φρούτα και λα-χανικά εποχής, όσπρια, άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα κ. α- που είναι πιο οικονομικά, καταφεύγει στο «γρήγορο», «φθηνό» και «έτοιμο» φαγητό. Αυτό συμβαίνει λόγω του συχνά χαμηλού μορφωτικού επιπέδου (κυρίως στα κα-τώτερα στρώματα). Αντίθετα με τη λιγοστή εκπαίδευση των ατόμων αυτών, οι πιο μορφωμένοι , σίγουρα, έχουν καλύτερη πρόσβαση στη σωστή ενημέ-ρωση και τη δυνατότητα να χειριστούν σωστά τις πληροφορίες που αφορούν στη διατροφή και στην υγειά τους. Επίσης, τα άτομα με ανώτερη εκπαίδευση, έχουν καλύτερη αντίληψη για τους κινδύνους που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, ενώ έχουν, επιπλέον, μεγαλύτερο αυτοέλεγχο και σταθερότητα στις προτιμήσεις τους. Ακόμα ως λόγος του φαινομένου αυτού μπορεί να θεωρη-θεί, ο αγχωτικός τρόπος ζωής (των μεσαίων στρωμάτων), και η πίεση του χρόνου που αναστατώνουν την ψυχική ισορροπία των ατόμων και δεν τους αφήνουν να δώσουν βάση στη διατροφή τους, κάτι, κυριολεκτικά, ζωτικής σημασίας. Τέλος, σημαντικός παράγοντας της κακής διατροφής σε αυτές τις τάξεις και κυρίως στους νέους είναι η επίδραση της τηλεόρασης. Και αυτό όχι μόνο λόγω της καθιστικής ζωής που αυτή συνεπάγεται, δηλαδή την έλλειψη άσκησης και του γνωστού «τσιμπολογήματος», αλλά και των διαφημίσεων που με τα δελεαστικά μηνύματα τους, μας οδηγούν υποσυνείδητα στη συνε-χή αγορά ανθυγιεινών προϊόντων και τελικά στην υπερκατανάλωση. Συμπληρωματικά, ένας ανορθόδοξος αλλά και υπαρκτός λόγος που οδηγεί τους ανθρώπους της μεσαίας τάξης στην υπερκατανάλωση τροφών, είναι και η τάση πολλών να προτιμούν «πλούσιες» και πιο «γκουρμέ» μερίδες! Αυτό, σύμφωνα με Γάλλους επιστήμονες συνδέεται με την επιθυμία τέτοιων ανθρώπων να δείχνουν πιο εύποροι απ’ ότι είναι. Αν και η διατροφή στη μέση και κατώτερη τάξη, έχει εξελιχθεί μέσα στους αιώνες με σχετικά αρνητικό τρόπο, υπάρχει ,σύμφωνα με μία διαφορετική άποψη, και η θετική πλευρά. Αντίθετα ,λοιπόν, με τους ανθρώπους που κατέ-χουν υψηλή θέση στην κοινωνία και δουλεύουν σε μεγάλες θέσεις και πολλές ώρες, οι πολύ κατώτερες οικονομικά τάξεις έχουν πολύ περισσότερο χρόνο για να τραφούν σωστότερα, με φαγητά μαγειρευτά και όχι συσκευασμένα. Σήμερα, οι διατροφικές συνήθειες των υψηλών κοινωνικά, οικονομικά και μορφωτικά στρωμάτων διαφέρουν πολύ από εκείνες στους προηγούμενους αιώνες. Παλαιότερα, ήδη από τα αρχαία χρόνια, τα πιο πλούσια και ακριβά γεύματα σήμαιναν οικονομική δύναμη και κύρος, πράγμα που δεν ισχύει πια. Σήμερα η ανάπτυ-ξη των επιστημών που έχουν να κάνουν με τη διατροφή και την υγεία του αν-θρώπου, έχουν ανατρέψει πλήρως αυτές τις απόψεις, και τα άτομα των υψηλότερων τάξεων έχουν χωριστεί σε δύο κατηγορίες: Αρχικά, είναι αυτοί οι οποίοι, γνώστες των ευεργετικών ιδιοτήτων της σω-στή διατροφής , είτε παίρνοντας συμβουλές από διατροφολόγους είτε χρησι-μοποιώντας το δικό τους πρόγραμμα και ειδικούς μάγειρες, τρέφονται σω-στά. Έτσι άτομα που φαίνεται γενικά να εμφανίζονται με χαμηλότερο σω-ματικό βάρος, είναι κυρίως οι γυναίκες των τάξεων αυτών ,πράγμα που οφεί-λεται στην αυξημένη ανησυχία τους για κομψή σιλουέτα. Επίσης και τα παι-διά παρουσιάζουν πολύ καλύτερες διατροφικές συνήθειες –τρώνε μικρά γεύματα, πρωινό κ.α.-, ενώ γυμνάζονται τακτικά και επίσης επιλέγουν πιο υγιεινά σνακ. Γενικά, το πρόγραμμα αυτών των ατόμων, αποτελείται συνή-θως από πολλά και μικρά γεύματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, και πε-ριλαμβάνει φαγητά απ’ όλες τις διατροφικές ομάδες στις ποσότητες που πρέπει. Ακόμα πρέπει να αναφερθούμε και στο συνδυασμό της διατροφής αυτής με τη σωματική άσκηση. Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτή των ατόμων ,των υψηλότερων στρωμάτων, οι οποίοι δεν τρέφονται τόσο σωστά όσο θα έπρεπε. Ο κύριος λόγος του φαινομένου είναι η έλλειψη χρόνου. Οι άνθρωποι αυτοί για επαγγελματικούς λόγους, δηλαδή εξαιτίας της υψηλής θέσης που κατέχουν σε διάφορες εταιρίες και το πλήθος των υποχρεώσεων που έχουν, όχι μόνο δε βρίσκουν χρόνο για σωστή διατροφή, αλλά πολλές φορές, ούτε καν που σκέφτονται κάτι τέτοιο. Έτσι καταφεύγουν στο έτοιμο φαγητό -ή όπως λέγεται στα αγγλικά “convenient food”(=βολικό φαγητό)- στο εστιατόριο ή την καφετέρια της δουλειάς. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες για να εξαλείφει αυτή η πολύ κακή συνήθεια. Πολλοί διατροφολόγοι, για παράδειγμα, συνιστούν οι σκληρά εργαζόμενοι να φτιάχνουν και να παίρνουν μαζί τους στη δουλειά φαγητά από το σπίτι τους, όπως σάντουιτς, φρούτα, γιαούρτι μπάρες δημη-τριακών κ. α. Με αυτόν τον τρόπο, δε χρειάζεται να αγοράζουν έτοιμα φα-γητά και να επιβαρύνουν την υγεία τους, αφού έχουν οικονομήσει γι’ αυτό απ’ το σπίτι. Συμπεραίνουμε ,λοιπόν, πως στις μέρες μας οι διατροφικές συνήθειες ανά κοινωνικό στρώμα σίγουρα έχουν αλλάξει. Τα υψηλότερα κοινωνικοοικο-νομικά και μορφωτικά στρώματα έχουν ίσως σωστότερες διατροφικές συ-νήθειες, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι αποκλειστικά και μόνο άτομα αυτών των τάξεων τρέφονται υγιεινά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, πρωταρχικό ρόλο στη διαμόρφωση των συνηθειών διατροφής του ανθρώπου παίζει η οικογένειά του, ενώ και άλλοι παράγοντες όπως ο τόπος και ο πολιτισμός, οι επιδράσεις που δέχεται απ’ τον περίγυρό του ή ακόμη και μία πάθηση (π. χ. Σακχαρώδης διαβήτης) μπορεί να είναι καθο-ριστικοί για τον τρόπο διατροφής τους. Διατροφή σε λαούς του κόσμου Ευρώπη Ελλάδα: Οι Έλληνες άμεσα επηρεασμένοι από την μεσογειακή κουζίνα χρησιμοποιούν στο καθημερινό τους γεύμα, γεωργικά προϊόντα και προϊόντα ολικής αλέσεως. Παραδοσιακά ελληνικά τρόφιμα, όπως τα σκούρα φυλλώδη λαχανικά, τα φρέσκα φρούτα, και τα φασόλια που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι φακές, τα δημητριακά, το ελαιόλαδο, και τα ω3- λιπαρά οξέα που βρίσκονται σε πολλά ψάρια ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η χώρα μας λοιπόν έχει πλούτο τροφίμων που περιορίζουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού, καρδιοπάθειας και ορισμένες μορφές καρκίνου. Ιταλία: Αυτό που κάνει πραγματικά να ξεχωρίζει την ιταλική κουζίνα είναι τα συστατικά της όπως ντομάτα, ελαιόλαδο, σκόρδο, ρίγανη, μαϊντανός και βασιλικός. Αυτά βοηθούν στην προστασία των γυναικών από καρκίνο του μαστού .Το ελαιόλαδο συγκεκριμένα βοηθά στη μείωση της χοληστερόλης και την καταπολέμηση των ασθενειών που σχετίζονται με την καρδιά. Επιπλέον οι Ιταλοί συνηθίζουν να τρώνε αργά και να συζητούν με φίλους κατά την διάρκεια του γεύματος, κάτι το οποίο βοηθά στην χώνευση διότι ο οργανισμός επεξεργάζεται την τροφή πιο εύκολα και αποτελεσματικά όταν είναι ήρεμος. Ασία Κίνα: Οι παραδοσιακή κινέζικη διατροφή αποτελείται κυρίως από λαχανικά , φρούτα και προϊόντα ολικής αλέσεως. Ιαπωνία: Η παραδοσιακή Ιαπωνική κουζίνα είναι πάρα πολύ υγιεινή. Δεν είναι μόνο μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά που καταπολεμούν τον καρκίνο, αλλά σημαντικό ρόλο παίζει και η προετοιμασία του φαγητού που γίνεται με ένα πιο υγιεινό τρόπο, όπως στον ατμό ή με ένα πολύ 'γρήγορο ανακάτεμα', το stir-fry. Επίσης προσπαθούν να εφαρμόσουν το 'Hara Hachi Bu' που σημαίνει: 'φάτε έως ότου είστε κατά 80% πλήρεις'. Αυτοί οι απλοί κανόνες διατροφής μπορούν να εξηγήσουν γιατί οι άνθρωποι στην Ιαπωνία έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρκίνο του μαστού ή του παχέος εντέρου. Επίσης πολύ γνωστό είναι το sushi που φτιάχνεται από ένα συνηθισμένο για τους Ιάπωνες υλικό τα φύκια. Αφρική Οι χώρες αυτές παρουσιάζουν μεγάλες διατροφικές ελλείψεις που δεν περιορίζονται μόνο στα φρούτα και στα λαχανικά, αλλά στο σύνολο της προσλαμβανόμενης τροφής, με αποτέλεσμα ο υποσιτισμός να απειλεί όχι μόνο την υγεία αλλά και τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Τρέφονται όμως με κρέας, καρπούς, ρίζες, φρούτα, μανιτάρια, έντομα και μέλι. Αμερική Η Αμερική έχει πολύ διαφορετικές γαστρονομικές συνήθειες. Η παραδοσιακή διατροφή της ηπείρου περιλαμβάνει κατανάλωση φρούτων και λαχανικών (συμπεριλαμβανομένων των οσπρίων) μαζί με δημητριακά. Στην πραγματικότητα, ένα τυπικό γεύμα της Αμερικής που αποτελείτε από ρύζι και φασόλια δημιουργεί ένα τέλειο γεύμα πλούσιο σε πρωτεΐνη. Ενώ ορισμένα μέρη της Αμερικής είναι διάσημα για την τεράστια μπριζόλα τους, μια πιο υγιεινή επιλογή είναι το ceviche. Αυτό το μίγμα φρέσκων θαλασσινών παρέχει μια ποικιλία υγιεινών συστατικών και μπαχαρικών, όπως το κόλιαντρο, τα καυτερά πιπέρια τη ντομάτα και το κρεμμύδι. Αυστραλία Οι Αυστραλοί όντας εθισμένοι στο junk food τείνουν να επηρεάζονται από την μεσογειακή διατροφή με την πάροδο του χρόνου. Ερωτηματολόγιο Υγιεινή διατροφή ,ξέρουμε τι τρώμε? Φύλο: α. αγόρι β. κορίτσι Ύψος : α. 1,50 - 1,60 β. 1,60 -1.70 γ. 1,70 - 1.80 δ. 1,80 - 1.90 Κιλά: α. 40-50 β. 50-60 γ. 60-70 δ. 70-80 ε.80-90 στ.90+ 1)Τρως: α. κάθε φορά που πεινάς, μέχρι να χορτάσεις. β. συγκεκριμένη ποσότητα φαγητού σε συγκεκριμένες ώρες. 2) Ποιά από τα παρακάτω γεύματα τρώτε καθημερινά; (πολλαπλές απαντήσεις.) α. πρωινό β. μεσημεριανό γ. βραδινό δ. ενδιάμεσα (δεκατιανό ,απογευματινό) 3)Κατά τη διάρκεια της ημέρας τρώτε σνακ - junk food; α. ναι β. όχι γ. πολύ σπάνια 4)Πόσες φορές την εβδομάδα τρώτε φρούτα; α.1 με 2 β.3 με 4 γ.5 με 7 δ. καθόλου 5)Πόσες φορές την εβδομάδα τρώτε λαχανικά; α.1 με 2 β.3 με 4 γ.5 με 7 δ. καθόλου 6) Πόσες φορές την εβδομάδα τρώτε όσπρια; α.1 με 2 β. 3 με 4 γ. 5 με 7 δ. καθόλου 7) Πόσες φορές την εβδομάδα τρως κρέας ή ψάρι; α.1 με 2 β.3 με 4 γ.5 με 7 δ. καθόλου 8)Πόσες φορές την εβδομάδα τρως δημητριακά; α.1 με 2 β.3 με 4 γ.5 με 7 δ. καθόλου 9)Πόσες φορές την εβδομάδα τρως ζυμαρικά; α. 1 με 2 β.3 με 4 γ.5 με 7 δ. καθόλου 10) Κάνεις κάποιο άθλημα; α. ναι, συστηματικά β. μερικές φορές γ. όχι Φύλο συμμετεχόντων κορίτσια 28 Αποτελέσματα αγόρια 35 Ύψος συμμετεχόντων αγόρια 1,80-1,90 0 8 4 1,70-1,80 21 20 1,60-1,70 1,50-1,60 5 Κιλά συμμετεχόντων αγόρια 90+ 0 80-90 0 4 1 κορίτσια 2 1 70-80 0 11 60-70 6 50-60 6 40-50 0 κορίτσια 15 12 10 Συχνότητα κατανάλωσης φαγητού αγόρια Προτίμηση γεύματος κορίτσια αγόρια 16 13 βραδινό 29 24 μεσημεριανό 16 κάθε φορά που πεινάς, μέχρι να χορτάσεις 16 16 ενδιάμεσα (δεκατιανό, απογευματινό) 12 συγκεκριμένη ποσότητα φαγητού σε συγκεκριμένες ώρες κορίτσια 19 32 12 πρωινό 20 Συχνότητα κατανάλωσης junk food αγόρια κορίτσια 12 πολύ σπάνια 14 4 όχι 6 12 ναι 15 Συχνότητα κατανάλωσης φρούτων αγόρια κορίτσια 14 5-7 11 6 3-4 8 6 1-2 καθόλου 10 2 6 Συχνότητα κατανάλωσης λαχανικών αγόρια 5-7 κορίτσια 3 6 15 3-4 11 7 1-2 καθόλου 15 3 3 Συχνότητα κατανάλωσης κρέατος ή ψαριού Συχνότητα κατανάλωσης οσπρίων αγόρια 5-7 κορίτσια αγόρια 0 0 3-4 9 10 3-4 19 1-2 καθόλου 5 5 5-7 7 24 καθόλου 18 11 1-2 2 2 κορίτσια 12 2 0 Συχνότητα κατανάλωσης δημητριακών αγόρια κορίτσια 7 5-7 13 9 3-4 1-2 3 καθόλου 3 11 8 9 Συχνότητα κατανάλωσης ζυμαρικών αγόρια 3 5-7 5 9 3-4 19 14 1-2 καθόλου 11 2 0 Ενασχόληση με άθλημα αγόρια όχι ναι, συστηματικά κορίτσια 13 5 10 μερικές φορές κορίτσια 12 5 18 Συμπεράσματα: Η εντριβή μας με θέματα της διατροφής στις μέρες μας είχε ως αποτέλεσμα την ενημέρωση μας γύρω από τις διάφορες πτυχές της. Υιοθετήσαμε καλύτερες και πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, πληροφορηθήκαμε για νέες τάσεις, μάθαμε τρόπους πρόληψης, γνωρίσαμε διατροφικές συνήθειες άλλων λαών και τέλος τις διαφορές ανάμεσα στα κοινωνικά στρώματα. Αναστοχασμός: Η ομάδα μας ήταν δεμένη και όλοι βοηθήσαμε στο να βγει η εργασία μας καλή. Με μεγάλη χαρά ο καθένας ολοκλήρωσε επιτυχώς τον τομέα του και σαν σύνολο, παραδώσαμε την εργασία μας σε συγκεκριμένο χρονικό διά-στημα. Αν και αντιμετωπίσαμε μια σχετική δυσκολία στην εύρεση πληροφο-ριών για κάποια θέματα, καταφέραμε να ξεπεράσουμε όλα τα εμπόδια και να βρούμε επαρκής πληροφορίες για όλα τα πλαίσια. Πιστεύουμε πως αν και έ-χουμε λίγο χρόνο στην διάθεση μας για την παρουσίαση το αποτέλεσμα θα είναι αρκετά ικανοποιητικό. Το ευχαριστηθήκαμε και κάναμε μια καλή εισα-γωγή και μια πρώτη επαφή με το project. Θα είμαστε έτοιμοι για τα επόμενα! Βιβλιογραφία : Διαδίκτυο: www.intolife.gr www.wikipedia.com / http://en.wikipedia.org/wiki/Peasant_foods www.corfudiet.com www.vancouversun.com / http://www.vancouversun.com/health/Rich+people+poor+diet/4591574/st ory.html www.mednutrition Άλλες πηγές: Το ΒΗΜΑ, 24/10/11 Περιοδικό Forma, Οκτώβριος 2011 Διατροφολόγος Παπαϊωάννου Ευσταθία ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΟΜΑΔΑ Α2΄ : ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ : Π.ΦΩΤΗ , Ι. ΖΑΧΑΡΑΚΗ ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ : Ν.ΣΤΑΜΑΤΗ (ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ) Ν.ΧΡΙΣΤΑΚΗ (ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ) Μ.ΤΣΑΜΠΑ (ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ) Α. ΓΚΙΟΚΑ . ΕΤΟΣ 2011 -2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : 1. Πρόλογος –Εισαγωγή ………………………………………………..3 2. Μεσογειακή Διατροφή……………………………………………….4 3. Βασικά χαρακτηριστικά της Μ.Δ…………….………………….5 4. Βιολογικά Προϊόντα ………………………………………………….13 5. Ερωτήματα για τα βιολογικά προϊόντα………………………14 6. Βότανα ,τροφές φάρμακα ………………………………………..20 7. Είδη των βοτάνων……………………………………………………..22 8. Βότανα και συστήματα………………………………………………23 9. Γενικό πλάνο διατροφής …………………………………………..24 10. Αναστοχασμός………………………………………………………….26 11. Βιβλιογραφία…………………………………………………………….27 ΠΡΟΛΟΓΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Καθημερινά ο καθένας από εμάς έρχεται αντιμέτωπος με κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τη διατροφή του .Μερικά από αυτά είναι τα εξής : Γιατί η μεσογειακή διατροφή είναι πιο διάσημη σε όλο τον κόσμο ; Τι ισχύει τελικά για τα βιολογικά προϊόντα ; Πώς μπορεί να είναι κάποιος βέβαιος ότι το προϊόν το οποίο αγοράζει είναι βιολογικό ; Πώς θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε έναν πόνο ή μια ίωση χωρίς την χρήση φαρμάκων ; Ποιά διατροφή θα πρέπει να ακολουθήσω με σκοπό να διατηρήσω έναν υγιή οργανισμό ; Έτσι λοιπόν με την εργασία μας « σωστή διατροφή » θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εγκυρότητα τα παραπάνω ερωτήματα βοηθώντας τον κάθε αναγνώστη να βρει λύσεις και απαντήσεις στις απορίες του ! ΣΤΟΧΟΙ : *ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ : 1. Εξερεύνηση των βασικών χαρακτηριστικών της μεσογειακής διατροφής 2. Αναζήτηση της μοναδικότητας της . 3. Αναγνώριση και εξακρίβωση των πλεονεκτημάτων της . * ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ : 1. Σκοποί της βιολογικής γεωργίας 2. Τρόποι αναγνώρισης του βιολογικού προϊόντος 3. Έρευνα της ανάπτυξής τους στη χώρα μας και στο εξωτερικό. 4. Λόγοι των υψηλών τιμών τους . *ΒΟΤΑΝΑ , ΤΡΟΦΕΣ – ΦΑΡΜΑΚΑ 1 . Αναζήτηση της ολιστικής προσέγγισης των βοτάνων 2. Εύρεση των δράσεών τους σε λαιμό ,αυτιά , μύτη , μάτια και πρόσωπο * ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΕΦΗΒΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Όλα τα μέλη της ομάδας «Σωστή διατροφή » με σκοπό την αναζήτηση έγκυρων πληροφοριών ακολούθησαν τα εξής βήματα : 1.Συνεχόμενες συζητήσεις με όλα τα μέλη και τις υπεύθυνες καθηγήτριες. 2. Εύρεση πληροφοριών στο διαδίκτυο , στη βιβλιοθήκη , και μέσω της συνέντευξης την οποία μας παραχώρησε η κα Χ. Μινώτου. 3. Δόμηση της εργασίας σε ψηφιακή μορφή ( power point ) 4.Συνεργασία των μελών για την ολοκλήρωση της εργασίας . Μεσογειακή Διατροφή Ο όρος «μεσογειακή διατροφή» επανήλθε δυναμικά, διεθνώς, στο προσκήνιο, κατακτώντας την κορυφή των προτεινόμενων διατροφικών μοντέλων, αφού αποδείχθηκε η «ανωτερότητά» του ως πρότυπο ισορροπημένης διατροφής κι η καθοριστική συμβολή του στο ζητούμενο μιας υγιεινής και μακροχρόνιας ζωής. Τι εννοούμε, όμως, όταν λέμε «μεσογειακή διατροφή» και γιατί οι ειδικοί μας προτρέπουν να υιοθετήσουμε αυτό το διατροφικό μοντέλο; Ως μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται η διατροφή που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και βιταμίνες και φτωχή σε κατανάλωση λίπους και κορεσμένων λιπαρών οξέων. Μια τέτοιου είδους διατροφή περιλαμβάνει δημητριακά, μαύρο ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, φρούτα, λαχανικά, χόρτα, όσπρια, ωμό ελαιόλαδο, ανάλατους κι ωμούς ξηρούς καρπούς, αγνό μέλι, κόκκινο κρασί, ψάρια κ.α. Πολυετείς ιατρικές έρευνες έχουν τονίσει τις ευεργετικές της ιδιότητες, καθώς προφυλάσσει από εμφράγματα του μυοκαρδίου κι από διάφορες μορφές καρκίνου, είναι φτωχή σε θερμίδες, τονώνει τον οργανισμό και βοηθάει στην καλή λειτουργία του εντέρου. Μελέτες έχουν δείξει ότι, οι κάτοικοι των Μεσογειακών χωρών, που ακολουθούν αυτήν την διατροφή, ζουν περισσότερο κι εμφανίζουν, σπανιότερα, καρκίνο εντέρου & στήθους σε σχέση με τους Αμερικάνους & τους ΒορειοΕυρωπαίους. Έγκριτα νοσοκομεία, ινστιτούτα κι ιατρικοί σύλλογοι, από όλο τον κόσμο, αναφέρονται, όλο και περισσότερο, στην αξία της Μεσογειακής διατροφής, τονίζουν την αξία των συστατικών της στον ανθρώπινο οργανισμό και την συνιστούν μαζί με την καθημερινή άσκηση & γυμναστική ως τις απαιτούμενες συνταγές για μακροζωία, υγεία και ομορφιά. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 1)Αφθονία τροφών φ υ τ ι κ ή ς προέλευσης 2)Ε λ α ι ό λ α δ ο ως βασικό έλαιο 3)Καθημερινή λήψη μικρών ποσοτήτων γαλακτοκομικών προϊόντων, 4)Κατανάλωση ψ α ρ ι ο ύ και πουλερικών 5)Αυγά 6)Κατανάλωση ζάχαρης 7)"Κόκκινο" κρέας Τα βασικά της χαρακτηριστικά απεικονίζονται σχηματικά με την αντίστοιχη Διατροφική Πυραμίδα. Πρόκειται για μια γραφική αναπαράσταση των ποσοτήτων των διαφόρων συστατικών της δίαιτας με τη μορφή πυραμίδας. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής χωρίζεται σε τρία επίπεδα βάσει της συχνότητας κατανάλωσης των τροφίμων που απεικονίζει (σε μηνιαία, εβδομαδιαία και καθημερινή βάση). Η πυραμίδα έχει στη βάση της τα τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά και σε σημαντικές ποσότητες, ενώ αντίθετα στην κορυφή της βρίσκονται οι τροφές που πρέπει να καταναλώνονται αραιά και σε μικρότερες ποσότητες. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι ότι είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και λίγο επεξεργασμένα δημητριακά (ολικής αλέσεως). Περιλαμβάνει την καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και τη χρήση του ελαιολάδου ως το κύριο λίπος της δίαιτας. Ακόμα, περιλαμβάνει την κατανάλωση ψαριών, πουλερικών και οσπρίων σε εβδομαδιαία βάση, ενώ προτείνει τον περιορισμό στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Πρωταρχικός στόχος των διατροφικών οδηγιών που βασίζονται στη Μεσογειακή δίαιτα είναι η διατήρηση του βάρους του κάθε ατόμου σε υγιή επίπεδα. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο η ποικιλία όσο και η ποσότητα κατανάλωσης των διαφόρων τροφών. Στην πυραμίδα δίνεται έμφαση στις συχνότητες κατανάλωσης και όχι στις ακριβείς ποσότητές τους σε γραμμάρια. Έτσι, ο αριθμός των μικρομερίδων που αναγράφονται σε αυτή είναι ενδεικτικός και αντιστοιχεί στον μέσο άνθρωπο. Η βάση της πυραμίδας αποτελείται από τροφές όπως είναι τα δημητριακά και τα προϊόντα τους (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, κ.ά), που πρέπει να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση, καθώς μας παρέχουν ενέργεια μέσω των υδατανθράκων που περιέχουν. Τα τρόφιμα αυτά είναι από τη φύση τους χαμηλά σε λίπος. Όταν μάλιστα είναι ολικής αλέσεως, τότε παρέχουν και αρκετές φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου και στη μείωση της χοληστερόλης. Η ομάδα των φρούτων και των λαχανικών αποτελεί καλή πηγή αντιοξειδωτικών και άλλων βιταμινών (βιταμίνες A, C, βιταμίνες συμπλέγματος Β, κ.λπ.), ανόργανων στοιχείων, άλλων αντιοξειδωτικών ουσιών και φυτικών ινών. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών δρα προστατευτικά όσον αφορά στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαφόρων μορφών καρκίνου. Βασικό συστατικό της Μεσογειακής Διατροφής είναι το ελαιόλαδο. Πλήθος ερευνών έχουν δείξει ότι το ελαιόλαδο, που είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε αντιοξειδωτικές ουσίες, παρέχει προστασία κατά της στεφανιαίας νόσου και μειώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης, ενώ παράλληλα αυξάνει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης. ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ: αποτελούν πηγή τόσο ανόργανων στοιχείων και βιταμινών, με πιο γνωστό το ασβέστιο, όσο και πρωτεϊνών υψηλής διατροφικής αξίας. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο όχι μόνο για το κτίσιμο γερών οστών κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του σώματος, αλλά και για τη διατήρηση της οστικής μάζας κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής. Επίσης, μία διατροφή πλούσια σε ασβέστιο μειώνει τον κίνδυνο φθοράς των οστών στις μεγαλύτερες ηλικίες και κυρίως στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης και μετά από αυτή. Η κατανάλωση χαμηλών σε λιπαρά γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να έχει πλεονεκτήματα για την υγεία, αφού τα τρόφιμα αυτά περιέχουν μεν τα ευεργετικά συστατικά των γαλακτοκομικών, αλλά παράλληλα έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά (τα οποία έχουν συσχετισθεί με καρδιοαγγειακά και άλλα νοσήματα). ΤΑ ΨΑΡΙΑ : και κυρίως τα λιπαρά, περιέχουν μεγάλες ποσότητες ω3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, τα οποία θεωρείται ότι μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Επιπλέον, περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και διάφορα ανόργανα στοιχεία. Τα πουλερικά παρέχουν στον οργανισμό πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας και σίδηρο, εύκολα αφομοιώσιμο από τον οργανισμό. Τα αβγά είναι τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία. ΤΑ ΟΣΠΡΙΑ : οι ξηροί καρποί και οι ελιές αποτελούν μαζί μια ομάδα τροφίμων. Τα όσπρια δίνουν ενέργεια, έχουν χαμηλά λιπαρά, πολλές φυτικές ίνες, και είναι πολύ πλούσια σε πρωτεΐνες (χαμηλότερης όμως βιολογικής αξίας από αυτές του κρέατος και των γαλακτοκομικών) και σε σίδηρο (όχι όμως τόσο απορροφήσιμης μορφής όσο του κρέατος). Είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες και βιταμίνες (π.χ. Ε), αλλά πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωσή τους σε μεγάλες ποσότητες, γιατί περιέχουν πολλές θερμίδες. Οι πατάτες παρέχουν ενέργεια και αποτελούν σχετικά καλή πηγή βιταμίνης C. Έχουν όμως υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, αφού μετατρέπονται γρήγορα σε γλυκόζη, όπως και το λευκό ψωμί ή τα περισσότερα γλυκά, και έτσι η μεγάλη κατανάλωσή τους έχει συσχετιστεί θετικά με κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. ΤΑ ΓΛΥΚΑ : περιέχουν συνήθως ζάχαρη, της οποία η κατανάλωση έχει συσχετισθεί με εμφάνιση τερηδόνας. Καλό είναι η κατανάλωσή τους να γίνεται με μέτρο. Ενδεικτικές ποσότητες τροφίμων που αντιστοιχούν σε μια μικρομερίδα των τροφίμων που απεικονίζονται στην πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής. ΨΑΡΙ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Λίγα λόγια για τα ποιο βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Διατροφής! ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ : Το ψάρι δίνει στον οργανισμό πρωτεΐνες, υψηλής βιολογικής αξίας, απαραίτητη για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους. Τα ψάρια περιέχουν επίσης από όλα τα είδη των λιπών (μονοακόρεστα, πολυακόρεστα και κορεσμένα). Είναι επίσης πηγή πολλών βιταμινών, όπως είναι οι λιποδιαλυτές βιταμίνες (A,D,E,K), αλλά και οι υδροδιαλυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως Β1, Β2, νιασίνη και Β12, που είναι σημαντικές για το μεταβολισμό των βασικών διατροφικών στοιχείων αλλά και την υγεία των νευρικών ιστών και των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Τέλος, προσφέρουν πολύτιμα μεταλλικά στοιχεία όπως είναι το ασβέστιο (ειδικά από όσα μικρά ψαράκια τρώμε και τα κόκαλα π.χ. γαύρος και μαρίδα) και φώσφορος, που και τα δύο μαζί με τη βιταμίνη D, βοηθούν στην καλύτερη δόμηση των δοντιών και οστών, σελήνιο αλλά και ιώδιο. Το πιο τελευταίο, αλλά πολύ σημαντικό συστατικό των ψαριών είναι τα ω-3 λιπαρά οξέα, που έχουν θετική δράση σε πολλά διαφορετικά συστήματα του οργανισμού μας, όπως είναι μείωση της χοληστερίνης και των γλυκεριδίων. Βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια όπως σκουμπρί, σαρδέλα, γαύρο, Σολωμό, τόνο, πέστροφα κ.ά. (αλλά και τα θαλασσινά, όσο και αυτό φαίνεται περίεργο), που θα βρούμε στις ελληνικές θάλασσες. ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ Είναι η κύρια πηγή του λίπους της μεσογειακής διατροφής και πρέπει να αποτελεί το 15% της συνολικής ενέργειας που λαμβάνουμε. Σε μερικές περιοχές μάλιστα, όπως η Κρήτη, το ποσοστό αυτό ανεβαίνει αρκετά και φτάνει μέχρι και το 27%, στοιχείο το οποίο συνδέεται άμεσα και με την αυξημένη παχυσαρκία στη χώρα μας. Τα παραδοσιακά πιάτα και γεύματα της Μεσογειακής διατροφής είναι παρασκευασμένα με παράγωγα του ελαιολάδου. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, έχουν τις εξής ιδιότητες: ελαττώνουν τα τριγλυκερίδια στο αίμα, μειώνουν την ολική χοληστερίνη του αίματος και ελαττώνουν τα επίπεδα της LDL χοληστερίνης (κακής χοληστερίνης) στο αίμα, διατηρούν τα επίπεδα της HDL (καλή χοληστερίνη) στο αίμα, ενώ βελτιώνουν την αναλογία της καλής προς την κακή χοληστερίνη. Έτσι, πολλοί είναι εκείνοι σήμερα που ισχυρίζονται πως δεν έχει σημασία η ποσότητα του διαιτητικού λίπους, αλλά το είδος του. ΤΑ ΦΡΟΥΤΑ & ΛΑΧΑΝΙΚΑ Τα φρούτα και λαχανικά πρακτικά δεν περιέχουν λίπος, έχουν χαμηλές ποσότητες αλάτων και είναι πηγές ινών. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα φυτικά συστατικά των φρούτων και λαχανικών, βοηθάνε στην προστασία 7 βασικών οργάνων μεταξύ των οποίων η καρδιά, τα μάτια, το συκώτι, νεφρά, το δέρμα. Περιέχουν επίσης μεγάλες ποσότητες αντιοξειδωτικών. Τα αντιοξειδωτικά μας προστατεύουν από τις διάφορες ελεύθερες ρίζες που μπορούν να βλάψουν τις κυτταρικές μεμβράνες. Επίσης τονώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, δυναμώνουν τους μύες, καθώς και τα οστά. Δυστυχώς οι μισοί και παραπάνω Έλληνες 'ξεχνάνε' να φάνε φρούτα σε μια ημέρα. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Τα πλεονεκτήματα της μεσογειακής διατροφής, οι θετικές της επιπτώσεις στην υγεία και τη μακροζωία, η επιστημονική ομοφωνία, οι συνεχεις αναφορες στον παγκοσμιο τυπο γι΄ αυτην και η φημη που απέκτησε σε όλο τον κόσμο προκάλεσαν αύξηση της ζήτησης των μεσογειακών προϊόντων σε όλες τις χώρες. Οι μελέτες έδειξαν ότι τα οφέλη στην υγεία του ανθρώπου από τη Μεσογειακή Διατροφή προέρχονται από το μεσογειακό διαιτολόγιο ως σύνολο, και όχι από κάποιο μεμονωμένο συστατικό του. Αυτό που καθιστά το μεσογειακό διαιτολόγιο τόσο ευεργετικό είναι ο συνδυασμός των τροφών και πιθανότατα οι χημικές αλληλεπιδράσεις των συστατικών τους.Τα προϊόντα αυτά αποτελούν επιλεγμένα brands, υγιεινών αγροτικών προϊόντων, ή τροφίμων μικρής μεταποίησης από την Ελλάδα και μπορούν να υποστηρίξουν μια ολοκληρωμένη πρόταση μεσογειακής διατροφής, από την μεριά ενός καταστήματος τροφίμων προς τους πελάτες του. Περιλαμβάνονται ελαιόλαδα, ελιές, τυριά, φρούτα, λαχανικά, νωπά και αποξηραμένα, όσπρια, κοτόπουλα, σάλτσες ντομάτας, σαλάτες λαχανικών και λιχουδιές από ελιά και ντομάτα, κρασί και μέλι. ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΟ Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ; Με τη Μεσογειακή Διατροφή μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα καρδιοαγγειακών παθήσεων και κατά συνέπεια της στεφανιαίας νόσου της καρδιάς, αφού το λίπος προέρχεται κυρίως από το ελαιόλαδο και το ψάρι. Ερευνητές από τη Νέα Ορλεάνη ανακοίνωσαν ότι, η κατάλληλη διατροφή για τους ανθρώπους που έχουν υποστεί έμφραγμα ή άλλο οξύ καρδιακό, είναι η Μεσογειακή Διατροφή. Η Μεσογειακή Διατροφή μειώνει τον κίνδυνο της αρτηριοσκλήρυνσης, λόγω του ότι ελαττώνει τη συγκέντρωση της γλυκόζης, της ινσουλίνης και της κακής χοληστερόλης Το ελαιόλαδο, βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής ασκεί ευεργετική δράση για ορισμένους τύπους καρκίνου, όπως του μαστού και του προστάτη. Μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αποδεικνύει ότι το ελαιόλαδο μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι θετικές επιπτώσεις του λίπους που προέρχεται από το ελαιόλαδο και τα ψάρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο του σωματικού βάρους, με την προϋπόθεση ότι θα μειωθεί η συνολική ημερήσια κατανάλωση θερμίδων Μεσογειακή Διατροφή, προστατεύει από την πτώση των εγκεφαλικών λειτουργιών, την απώλεια μνήμης και ασθένειες που σχετίζονται με το γήρας. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑ: Πολλά ακούγονται αλλά τελικά τι ισχύει ; Μετά από την συνέντευξη την οποία μας παραχώρησε η κα Χ. Μινώτου (εκπρόσωπος των βιολογικών προϊόντων) και τη έρευνα σχετικά με τα βιολογικά προϊόντα είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας παρουσιάσουμε αναλυτικά τα αποτελέσματα της δίνοντας σας την ευκαιρία να διαμορφώσετε μια ολοκληρωμένη άποψη γύρω από αυτή την πολυσυζητημένη έννοια, τα ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ . ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ: Νέα μορφή γεωργίας στην οποία ασκούνται φιλοπεριβαλλοντικές μέθοδοι και ελέγχονται οι εισροές που χρησιμοποιούνται κατά την εφαρμογή της .Oι σκοποί της είναι οι εξής : α) η προστασία του περιβάλλοντος και β) η παραγωγή καθαρών προϊόντων ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ. Στη ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ εξασφαλίζεται ότι τα ζώα εκτρέφονται κάτω από φυσιολογικές συνθήκες χωρίς :α) αυξητικούς παράγοντες ,β)ορμόνες , γ) αντιβιοτικά ,δ) ζωτικά προϊόντα ,ε) τροφές που περιέχουν φυτοφάρμακα και στ) μεταλλαγμένους σπόρους. Ο σκοπός της είναι ο καταναλωτής να επιλέγει τρόφιμα ασφαλή, ποιοτικά ,υψηλής θρεπτικής αξίας. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΪΟΝ Β. ΓΕΩΡΓΙΑΣ ; Ορίζεται κάθε προϊόν που παράγεται συμφωνά με τον κανονισμό βιολογικής γεωργίας για διάστημα μεγαλύτερο των δυο χρόνων. Φέρει σήμα και κωδικό πιστοποίησης από εγκεκριμένο Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης .Απαιτούνται τρία χρόνια ώστε ένα προϊόν να αποκτήσει το σήμα του βιολογικού προϊόντος .Τον πρώτο χρόνο είναι σε καθεστώς ελέγχου και τα επόμενα δυο χρόνια σε μεταβατικό στάδιο .Μετά το πέρας τριών ετών θεωρείται ότι το προϊόν είναι πλέον ¨ καθαρό ¨ και μπορεί να έχει την σήμανση του βιολογικού. ΤΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ; Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ΕΚ 967/ 2008 σε κάθε πιστοποιημένο προϊόν θα πρέπει να αναγράφεται η επωνυμία της επιχείρησης που παράγει , συσκευάζει ή εμπορεύεται , ο κωδικός πιστοποίησης .ο κωδικός του φορέα πιστοποίησης και το σήμα του και τέλος το ενιαίο ευρωπαϊκό λογότυπο. ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ; Τα βιολογικά προϊόντα δεν έχουν χημικά λιπάσματα και οι καλλιεργητικές μέθοδοι ακολουθούν τις αρχές της αειφορίας με σεβασμό στο περιβάλλον , στους φυσικούς πόρους . Είναι πιο υγιεινά τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τον παραγωγό που δεν επιβαρύνει την υγειά του με επιβλαβείς χημικές ουσίες κατά την καλλιέργεια του προϊόντος .Εξασφαλίζεται η ισορροπία των οικοσυστημάτων και των ειδών που υπάρχουν σε κάθε περιοχή. ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΚΡΙΒΑ ; Η διαφορά στην τιμή των βιολογικών σε σχέση με τα συμβατικά οφείλεται: α. στη μεγαλύτερη απαίτηση σε χρόνο της καλλιέργειας πχ καταπολέμηση ζιζανίων, β. σε ενδεχόμενη μικρή μείωση της απόδοσης, γ. σε μεγαλύτερη πιθανότητα να παρατηρηθούν προβλήματα στην καλλιέργεια που μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή και να είναι δυσκολότερη η αντιμετώπισή τους, δ. στην αυξημένη τιμή που έχουν οι εισροές που χρησιμοποιούνται στη βιολογική γεωργία, ε. στην μεγαλύτερη διατροφική αξία που έχουν τα βιολογικά προϊόντα ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΓΕΥΣΗ ; Οι διαφορές στη γεύση δεν οφείλονται συνήθως στον τρόπο της καλλιέργειας αλλά στην ποικιλία που καλλιεργείται. Υπάρχουν και συμβατικά προϊόντα τα οποία είναι ιδιαίτερα γευστικά. Συνήθως όμως το ότι τα βιολογικά είναι πιο γευστικά οφείλεται στο ότι οι βιοκαλλιέργειες επιλέγουν παραδοσιακές ποικιλίες να καλλιεργήσουν οι οποίες συνήθως προσαρμόζονται καλύτερα στα εδαφοκλιματικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Επίσης τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν χαμηλότερα ποσοστά υγρασίας και μεγαλύτερες συγκεντρώσεις βιταμινών και μετάλλων, με αποτέλεσμα να απαιτούν περισσότερο χρόνο μαγειρέματος, γεγονός που οδηγεί σε καλύτερη γεύση. ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΓΕΝΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ; Στα βιολογικά προϊόντα απαγορεύεται η χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα δε θα προέκυπταν ποτέ στη φύση δια της φυσικής επιλογής αλλά είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης. Οποιοδήποτε τρόφιμο περιέχει, αποτελείται ή παράγεται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, απαγορεύεται να χαρακτηριστεί ως βιολογικό σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ΕΚ 834/2007. ΑΠΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΟΥΜΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ; Τα βιολογικά προϊόντα μπορούμε να τα προμηθευτούμε από πιστοποιημένα καταστήματα βιολογικών, από μεγάλα πολυκαταστήματα πχ Βασιλόπουλος, Μαρινόπουλος, Βερόπουλος, κα, από τις πιστοποιημένες λαϊκές βιολογικών προϊόντων που γίνονται σε ολόκληρη την Ελλάδα. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ . ΠΟΙΑ Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΕ ΠΟΙΟ ΒΑΘΜΟ; ΠΟΙΑ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ; Distribuzione % operatori bio certificati, 2008 (Fonte: MOAN 2010) Spain 16% Other Med EU 3% Turkey 11% Greece 18% France 15% Med non EU 14% Tunisia 1% Other SEM 1% EA 1% Italy 34% ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΛΕΧΤΗΚΕ Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ; Επιλέχτηκε η βιολογική γεωργία διότι με αυτήν επιτυγχάνεται η προστασία του περιβάλλοντος , διατηρείται η βιοποικιλότητα , προστατεύεται η υγεία των των αγροτών-καταναλωτών και διατηρείται η παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ; Αρχές της βιολογικής γεωργίας σύμφωνα με την IFOAM είναι οι εξής : 1. Η αρχή της ισοτιμίας (the principle of fairness) σύμφωνα με την οποία η ΒΓ πρέπει να επενδύει σε σχέσεις που εξασφαλίζουν την ισοτιμία, με σεβασμό στις κοινές ευκαιρίες της ζωής και του περιβάλλοντος . 2.Η αρχή της φροντίδας (the principle of care) σύμφωνα με την οποία η ΒΓ πρέπει να διαχειρίζεται με πρόνοια και με υπευθυνότητα την προστασία της υγείας και την ευζωία των τωρινών και μελλοντικών γενεών καθώς και του περιβάλλοντος . 3.Η αρχή της υγείας (the principle of health) , σύμφωνα με την οποία η Βιολογική Γεωργία πρέπει να διατηρεί και ενδυναμώνει την υγεία του εδάφους, των φυτών, των ζώων, των ανθρώπων και του πλανήτη σαν ένα αδιαίρετο σύνολο. 4.Η αρχή της οικολογίας (the principle of ecology) σύμφωνα με την οποία η ΒΓ πρέπει να στηρίζεται σε ζωντανά οικολογικά συστήματα και κύκλους , να «συνεργάζεται» μαζί τους, να τα μιμείται και να συντελεί στη διατήρησή τους. ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ; Τομείς στους οποίους συμβάλλει η Βιολογική Γεωργία είναι οι εξής : 1.Ο καινοτόμος χαρακτήρας . 2.Η βιώσιμη και ποιοτική ανάπτυξη των περιοχών . 3.Η εξασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών . 4.Η βελτίωση της κοινωνικής δομής . 5.Η αύξηση του αγροτικού εισοδήματος . 6. Ανάπτυξη οικοτουρισμού, αγροτουρισμού. ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Με τον όρο οικοτουρισμός εννοείται το ταξίδι στη φύση, το οποίο συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αειφόρο ανάπτυξη (The ecotourism society) . ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Με τον όρο αγροτουρισμός εννοείται ο τουρισμός με στόχο την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και την προβολή της αγροτικής ζωής και των προϊόντων στους επισκέπτες . ΒΟΤΑΝΑ , ΤΡΟΦΕΣ -ΦΑΡΜΑΚΑ Ο ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Ο Ιπποκράτης έζησε στις αρχές μιας εποχής που ο κόσμος ήταν ακόμα επηρεασμένος βαθιά από μαγείες κα δεισιδαιμονίες , έτσι αυτός ο αρχαίος γιατρός κατάφερε να ανακαλύψει τις θεραπευτικές ιδιότητες των τροφών που είναι δυνατόν να αλλάξουν τη ζωή μας . Η σοφία του Ιπποκράτη υπήρξε ένας πυρσός λογικής που έλαμπε κατά τη διάρκεια των αιώνων . Ο Ιπποκράτης είναι γνωστός ,τόσο για την σοφία του, όσο για την σοφία του να εκθέτει λογικά πολλές από τις βασικές γνώσεις της εποχής του και να τις παρουσιάζει συγκροτημένα . Το γεγονός ότι γνώριζε τη θεραπευτική κρίση ,δηλαδή το σημείο της πάθησης κατά το οποίο τα συμπτώματα επαναλαμβάνονται στην πορεία προς τη θεραπεία , τον καθιστά έναν προχωρημένο και διορατικό γιατρό ,όχι μονάχα για την εποχή του αλλά και για τη σημερινή Ο Ιπποκράτης γνώριζε ότι πολλά πράγματα συντελούν στην ασθένεια – η ατμόσφαιρα (το κλίμα , η ζέστη , το κρύο , η υγρασία, η ξηρασία )η μη ισορροπημένη διατροφή , οι διατροφικές ανεπάρκειες και το υπερβολικό φαγητό . Βότανα είναι ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια ενός ολιστικού θεραπευτή , ο οποίος εργάζεται με τη ζωτική δύναμη και το ενιαίο όλο του σώματος . Επίσης τα βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά για τη φροντίδα των συμπτωμάτων , μια τέτοια προσέγγιση είναι μια μορφή της φαρμακοθεραπείας. Στην ολιστική προσέγγιση της θεραπείας , μπορούμε να δούμε πώς ‘’όλες οι ασθένειες είναι το αποτέλεσμα μιας ‘’αναστολής ‘’ της ψυχικής κατάστασης , και ότι αυτό ισχύει για όλες τις μορφές σε όλα τα βασιλεία . Η τέχνη του θεραπευτή συνιστάται στην απελευθέρωση της ψυχής ,έτσι ώστε η ζωή να μπορέσει να ρεύσει μέσα από τη μορφή .Κάθε νόσος είναι η εκδήλωση μιας ‘’διαταραχής’’ στο ενιαίο σύνολο του όντος . Τα βότανα χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τη δράση τους. Λειτουργούν συνεργιστικά και προσφέρουν στον οργανισμό την πιο κατάλληλη βοήθεια για την αντιμετώπιση των ασθενειών . Αρχικά για να καταλήξουμε στο σωστό βότανο και στην σωστή χρήση τους είναι απαραίτητη μια ομοιόμορφη προσέγγιση του προβλήματος και ποιες δράσεις είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση τους .Τα βότανα μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα και με πλήρη ασφάλεια σαν μέρος του τρόπου ζωής του ατόμου , χωρίς να θεωρούνται φάρμακα .Για ειδικές ανάγκες υγείας η καλύτερη χρήση είναι προληπτική , για να προλαμβάνουν δηλαδή την εμφάνιση προβλημάτων. Υπάρχουν συγκεκριμένα βότανα που δυναμώνουν και ενισχύουν συγκεκριμένα όργανα και συστήματα .Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περιπτώσεις όπου το άτομο γνωρίζει ότι παρουσιάζει μια τάση προς κάποια πάθηση , χωρίς αυτή να υπάρχει .Με την χρήση των βοτάνων είναι δυνατό να ξεπεραστεί κάθε αδυναμία …Κάθε άτομο θα πρέπει να βρει το δικό του ‘’βότανο - σύμμαχο ‘’. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ ΑΓΡΙΑΔΑ : είναι ένα φυσικό αντιβιοτικό και το πιο φημισμένο διουρητικό . Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ψαμμίασης και πέτρας στο νεφρό . Περιέχει αγροπυρίνη η οποία είναι ένα φυσικό αντιβιοτικό και μαλακτικό . Το έγχυμα της ρίζας της συνιστάται για τον καρκίνο του ύπατος , την ολιγουρία αλλά και τα νεφρά ΒΑΛΕΡΙΑΝΑ :Χρησιμοποιείται αντί για ηρεμιστικό χάπι , όπως και για νευρασθένειες , νευρώσεις , υστερία , εξάψεις , νευρικούς σπασμούς , υπερδιέγερση και γενικά σε περιπτώσεις που χρειάζεται καταπράυνση των νεύρων .Έχει την ικανότητα να ηρεμεί το νευρικό σύστημα και να ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο. ΒΑΛΣΑΜΟ :Γιατρεύει το έλκος στομάχου , καταπραΰνει τις πνευμονικές ενοχλήσεις . Επίσης εμμηναγωγεί και ρυθμίζει τα διουρητικά προβλήματα της κύστης και του ουροποιητικού συστήματος . ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ: Πρώτη ύλη για το ελιξίριο της νεότητας . Είναι εξαιρετικά τονωτικό και διεγερτικό . Πολύτιμο σε σωματική και πνευματική υπερκόπωση που συνοδεύεται από αμνησία και υπόταση .Αντιδιαρροϊκο με σημαντική επίδραση σε εντερικές διαταραχές , σε κολίτιδα ,σε διάρροια αλλά και σε συγκέντρωση αερίων στο στομάχι και τα έντερα ΔΥΟΣΜΟΣ – ΜΕΝΤΑ :Τα φυσικά αφροδισιακά καταπολεμούν τους πόνους των ρευματισμών και σταματούν τους πονοκεφάλους . Το τσάι τους συνιστάται σε περιπτώσεις δυσπεψίας και διάρροιας, ακόμα ηρεμεί τα διάφορα επακόλουθα των νεύρων (αϋπνίες, κράμπες, νευρικό ξερόβηχα , λόξυγκα ) ΘΥΜΑΡΙ : Σταματάει την τριχόπτωση και εξασφαλίζει διαύγεια πνεύματος . Είναι πολύτιμο για την σωματική και πνευματική (ατονία) , το άγχος την κατάθλιψη αλλά και την ημικρανία . Ακόμα τονώνει τα νεύρα και είναι απαραίτητο για τους υποτασικούς καθώς και για τα αναιμικά παιδιά ΜΕΛΛΙΣΟΧΟΡΤΟ : Διώχνει την υπέρταση και τα γηρατειά . Είναι διεγερτικό σωματικό και πνευμονικό ( στοιχείο μακροζωίας ). Είναι τονωτικό για την καρδιά , τον εγκέφαλο , το πεπτικό σύστημα , τη μήτρα και την αναιμία ΠΟΛΥΚΟΜΠΟ : Σταματάει τις αιμορραγίες, έχει στυτικές ιδιότητες .Απομακρύνει τις πέτρες από τα νεφρά και το αφέψημά του σκοτώνει τα σκουλήκια και τα παράσιτα των εντέρων.Σταματάει την αιμορραγία της μύτης , των αιμορροΐδων και κάθε αιμορραγία . Τέλος , είναι επουλωτικό σε πληγές και έλκη . ΤΙΛΙΟ: Είναι ιδανικό για τα νεύρα , τους ρευματισμούς και τα αρθριτικά αφέψημα των φύλλων διαλύει τις πέτρες των νεφρών και διώχνει τις ημικρανίες. Είναι αντιβηχικό , εφιδρωτικό και σπασμολυτικό . ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ : Ένα λαϊκό φάρμακο με απίθανες ιδιότητες. Είναι αντιδιαβητικό και διουρητικό διότι διαλύει το ουρικό οξύ .Είναι πολύτιμο σε νευρίτιδα , κυστίτιδα και πέτρες στην χολή .Είναι αιμοστατικό σε αιμορραγίες , αιμοπτύσεις , φυματίωση και αιματουρία. ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ :Τα διεγερτικά βότανα που μπορούν να βοηθήσουν το παραπάνω σύστημα είναι το κοκκορέλι , η πριμούλα , η μαργαρίτα , το πολύγαλα , το σαπουνόχορτο ,η σκίλλα και η θούγια , ενώ κάποια χαλαρωτικά βότανα για το αναπνευστικό σύστημα είναι η γρινδέλια , ο ύσσωπος , το πλαντάκο , η δροσέρα , το θυμάρι και το αγριομάρουλο . ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ : νευρωτονικά βότανα όπως η σκουτελλάρια, η βαρβένα και η μπετόνικα. Απ’αυτά το πιο αποτελεσματικό , ιδιαίτερα για προβλήματα που σχετίζονται με το στρες , είναι η σκουτελλάρια και η βαλεριάνα .Όσον αφορά την κατάθλιψη , βότανα όπως η κόλα , η νταμιάνα , η λεβάντα , η βρώμη και το δεντρολίβανο είναι ιδανικά . ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ , ΒΟΤΑΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΔΕΝΕΣ : Η κατάλληλη ομάδα των βοτάνων, Ιδιαίτερα για την αγωγή των αδένων , είναι τα πικρά βότανα όπως για παράδειγμα το άρκτιο, το γάλιο ,η αρτεμισία και η αχιλλέα ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΟΡΘΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ : ΠΡΩΙΝΟ (διαλέγεται ένα από τα παρακάτω) 1. Ένα ποτήρι γάλα-μια φρυγανιά-ένα κομμάτι τυρί 2. Μισό ποτήρι γάλα-μια φρυγανιά-ένα κομμάτι τυρί και ένα φρούτο 3. Μισό ποτήρι γάλα-3κουταλιές δημητριακά και ένα φρούτο 4. Μισό ποτήρι χυμό-ένα τοστ ή μια τυρόπιτα (μέχρι 3φορές την εβδομάδα ΚΥΡΙΟ ΓΕΥΜΑ : 1. Μία φορά την εβδομάδα ένα λαδερό φαγητό με μια φέτα ψωμί και ένα κομμάτι τυρί 2. Δύο φορές την εβδομάδα μια μερίδα ψάρι ή κοτόπουλο με ένα πιάτο σαλάτα ή ένα πιάτο σαλάτα με μια μερίδα θαλασσινά 3.Μια φορά την εβδομάδα μια μερίδα κρέας ή δυο μπιφτέκια με ένα πιάτο σαλάτα 4. Μια φορά την εβδομάδα όση θέλετε-μια φέτα ψωμί-ένα κομμάτι τυρί ή ένα αυγό 5.Δυο φορές την εβδομάδα ένα ελεύθερο γεύμα ΒΡΑΔΙΝΟ : 1.Ένα γιαούρτι και ένα φρούτο 2. Ένα κομμάτι πίτα ή ένα τοστ ή ένα σουβλάκι με πίτα ή 3καλαμάκια ή μια φέτα ψωμί(μέχρι 4φορές το πολύ την εβδομάδα) 3.Ένα φλιτζάνι σαλάτα με μια μερίδα ψάρι ή κοτόπουλο ή άπαχο κρέας 4. Ένα μέτριο πιάτο πιλάφι ή μακαρόνια με λίγο τριμμένο τυρί 5. Ένα πιάτο σαλάτα με μια φέτα ψωμί ή ένα κομμάτι τυρί 6.Δυο φρούτα με μια φρυγανιά-μια λεπτή φέτα τυρί ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ ΓΕΥΜΑ : 1. Μια φρυγανιά-μια λεπτή φέτα τυρί 2. Ένα γιαούρτι ή ένα ποτήρι γάλα 3. Μέχρι 1το πολύ φορά την εβδομάδα γλυκό 4. Ένα φρούτο. ΣΥΜΒΟΥΛΗ : ΚΑΛΟ ΘΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟ ΝΑ ΣΥΝΔΙΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΛΗΣΗ. ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ : Λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλα τα στάδια της εργασίας και των δυσκολιών στην εύρεση, σύνθεση πληροφοριών μπορούμε να υποστηρίξουμε αναμφισβήτητα ότι καταφέραμε να ολοκληρώσουμε και να τελειοποιήσουμε την εργασία μας . Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν να προσφέρουμε ένα έγκυρο υλικό σους αναγνώστες. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ. ΤΡΟΦΕΣ ΦΑΡΜΑΚΑΒΟΤΑΝΑ. 1.www.sakkouli.gr 1.biotrofos .gr 1.Βιβλ.100 βότανα 1000 θεραπείες , οδηγός βοτανοθεραπείας 2.mesogeiaki ,gr 2.συνεντευξη από την κα Μινώτου 2.infouids.gr 3.biotrofos .gr 3.messagiamo.com
© Copyright 2024 Paperzz
