1. Εισαγωγή...................................................................................................5 2. Διαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. – Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008...............................................................................5 3. Σκοπός του Προγράμματος...........................................................................6 4. Κατηγορίες Υποψηφίων που Γίνονται Δεκτοί στο Πρόγραμμα Τρόπος Ένταξης............................................................................................8 5. Το Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης..................................................................8 6. Χρονική Διάρκεια και Κόστος Φοίτησης..........................................................9 7. Προαπαιτούμενα....................................................................................9 8. Δομή και Τρόπος Παρουσίασης Μαθημάτων..................................................9 9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος...................................................10 10.Επιστημονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk)........................................10 11. Τρόπος Εξέτασης και Βαθμολόγησης..........................................................10 12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευόμενων-Προϋποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού............................................................................................11 13. Συγγραφείς του Εκπαιδευτικού Υλικού.....................................................12 14. Ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος........................................................................12 15. Πως Διαμορφώνεται η Ύλη του Προγράμματος............................................12 16.Υπόδειγμα Χορηγούμενου Πιστοποιητικού...............................................17 4 1. Εισαγωγή Το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας καλωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στο εκπαιδευτικό αντικείμενο “Θέματα Ψυχικής Υγείας και Παρέμβαση στην Κρίση”. Η ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελματικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σχεδιασμό των πρωτοποριακών αυτών Προγραμμάτων Κατάρτισης, με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Η ανάπτυξη των προγραμμάτων στηρίχτηκε κυρίως: στην εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράμματα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία των Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης, στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, στην πρακτική εμπειρία ειδικευμένων επιστημόνων διεθνούς κύρους, στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Ιδρύματος. Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουμε αναλυτικά το πρόγραμμα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείμενο “Θέματα Ψυχικής Υγείας και Παρέμβαση στην Κρίση”, τις προϋποθέσεις συμμετοχής σας σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμες, για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα του προγράμματος. 2. Διαπιστεύσεις: πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. – πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι πιστοποιημένο (Κ.Π. 12151701) από τον επίσημο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο του 2001. Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαμβάνει σε ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης. Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον Ιούλιο του 2008, και μετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.), διαθέτει Πιστοποίηση Διαχείρισης Συστήματος Ποιότητας, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση τεκμηριώνει με αντικειμενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανισμού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέπεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως, την ικανοποίηση των απαιτήσεων του καταρτιζόμενου. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος, μεριμνά για την τήρηση επιμέρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συμμόρφωσή του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. 5 3. Σκοπός του προγράμματος Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( Π.Ο.Υ.) έχει αναγνωρίσει την σπουδαιότητα της ψυχικής υγείας, από την ίδρυσή του, και αυτό αντικατοπτρίζεται στον ορισμό της υγείας που υπάρχει στο καταστατικό του, και ο οποίος αναφέρει ότι η υγεία δεν είναι « απλώς η απουσία νόσου ή ασθένειας», αλλά «μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας» (Έκθεση για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 2001). Η έννοια της Ψυχικής Υγείας δεν είναι εύκολο να ορισθεί με σαφήνεια. Δεν υπάρχουν απόλυτα διαχωριστικά και διαγνωστικά κριτήρια μεταξύ ψυχικής υγείας και ψυχοπαθολογίας. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, ο όρος ψυχική υγεία χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση της συναισθηματικής ευεξίας, όπου το άτομο μπορεί να ζει και να εργάζεται με άνεση μέσα στην κοινότητα και να ικανοποιείται από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά επιτεύγματα. Στον ορισμό αυτό, σκόπιμα δίνεται έμφαση στη λειτουργικότητα του ατόμου μέσα στα πλαίσια της κοινότητας. Τονίζεται έτσι, ότι το άτομο δεν ζει μόνο του, αλλά σε έναν ευρύτερο κοινωνικό χώρο, σε συμβίωση και συνλειτουργία με άλλους συνανθρώπους του και ότι η ψυχική του υγεία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το πώς σχετίζεται με τους άλλους. Από την άλλη πλευρά, η Ψυχική Διαταραχή είναι ένας όρος, που χρησιμοποιείται ευρύτατα για να περιγράψει ένα φάσμα συμπτωμάτων και εμπειριών που προκαλούν προβλήματα στη σκέψη, στο συναίσθημα και στη συμπεριφορά του ανθρώπου αλλά και στην επικοινωνία και την αλληλεπίδρασή του με τους άλλους. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι ψυχικές διαταραχές δεν είναι αποκλειστικότητα μιας πληθυσμιακής ομάδας. Αντίθετα, προσβάλλουν ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλλου, ηλικίας, τόπου διαμονής, οικονομικού και κοινωνικού ή μορφωτικού επιπέδου. Σήμερα, εκτιμάται ότι περίπου 450 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από ψυχικές ή νευρολογικές διαταραχές ή από ψυχοκοινωνικά προβλήματα που σχετίζονται με την κατάχρηση αλκοόλ ή τοξικών ουσιών. Οι ψυχικές διαταραχές είναι στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίσιμες, εφόσον, όμως γίνεται σωστή χρήση των διαθέσιμων θεραπειών. Ωστόσο, η αντιμετώπιση καθίσταται δύσκολη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν γίνεται σωστή διάγνωση της σοβαρότητας της διαταραχής ή δεν κατανοούνται σωστά τα οφέλη που προκύπτουν από τις υπηρεσίες θεραπείας των ψυχικών ασθενειών. Έτσι, αν και αποτελούν αρκετά συχνό πρόβλημα, σύμφωνα με έρευνες, το 60-65% των Ευρωπαίων που υποφέρουν από κάποια ψυχική δυσκολία δεν λαμβάνουν ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία, ενώ το 73,9% των Ελλήνων, που έχει διαγνωστεί με τουλάχιστον μια ψυχική διαταραχή, δεν λαμβάνει κάποια θεραπεία για τη ψυχική του υγεία. Βασικός σκοπός του προγράμματος είναι η πλήρης κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευομένων σε θέματα ψυχικής υγείας και η απόκτηση όλων των απαραίτητων εφοδίων που θα τους οδηγήσουν στη σωστή διάγνωση και την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Με τον όρο ψυχολογική κρίση ορίζουμε μια κατάσταση αποδιοργάνωσης κατά την οποία οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ματαίωση σε σημαντικούς στόχους ζωής ή βαθιά διαταραχή στον κύκλο ζωής τους και στις μεθόδους αντιμετώπισης στρεσσογόνων παραγόντων. Αυτό που χαρακτηρίζει την κρίση είναι ότι το άτομο δε γνωρίζει πως να ανταποκριθεί για να αντιμετωπίσει μια κατάσταση. Η Παρέμβαση στην Κρίση ορίζεται ως η παροχή επείγουσας ψυχολογικής βοήθειας σε θύματα κρίσης έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επιστροφή τους σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο λειτουργικότητας και να εμποδιστεί ή να μειωθεί η πιθανή αρνητική επίδραση του ψυχολογικού τραύματος. Στο παρόν εκπαιδευτικό πρόγραμμα, μελετούμε το φαινόμενο της ψυχολογικής κρίσης, τις σημαντικότερες πλευρές της ενώ γίνεται εκτενής αναφορά σε τρόπους και στρατηγικές παρέμβασης σε αυτήν. 6 Σκοπός του Προγράμματος E-learning «Ψυχική Υγεία- Ψυχικές Διαταραχές και Παρέμβαση στην Κρίση» είναι η παροχή υψηλού επιπέδου επιμόρφωσης και κατάρτισης τόσο σε επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας ( ψυχιάτρους, παιδοψυχίατρους, ψυχολόγους, παιδοψυχολόγους, συμβούλους ψυχικής υγείας) , όσο και σε επαγγελματίες στο χώρο της Εκπαίδευσης, με στόχο την προαγωγή της γνώσης και την παροχή κατάλληλων θεωρητικών εφοδίων στους νέους επιστήμονες προς δραστηριοποίηση στο πλαίσιο ανάπτυξης του συστήματος Ψυχικής Υγείας της χώρας μας. Οι εκπαιδευόμενοι του προγράμματος, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών και την επιτυχή τους εξέταση θα είναι σε θέση: Να έχουν πλήρεις και ολοκληρωμένες θεωρητικές γνώσεις πάνω σε βασικά θέματα ψυχικής υγείας. Να έχουν ολοκληρωμένες γνώσεις σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές, προκειμένου να οδηγούνται στη σωστή διάγνωση και την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Να γνωρίζουν τους βασικούς τρόπους και τις στρατηγικές παρέμβασης στην κρίση. Να έχουν ολοκληρωμένες θεωρητικές γνώσεις σχετικά με ενδεχόμενα προβλήματα-δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει η κάθε ηλικιακή ομάδα στη σημερινή κοινωνία. Να προσεγγίζουν επιστημονικά και ολιστικά το άτομο που αντιμετωπίζει ψυχικές δυσκολίες και να του προσφέρουν ουσιαστική υποστήριξη και βοήθεια. Να κρίνουν και να αξιολογούν το επίπεδο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τα άτομα με ψυχικές δυσκολίες στα πλαίσια ομάδων-δομών. Να αναζητούν διαρκώς νέους τρόπους βελτίωσης των υπηρεσιών που προσφέρουν σε επιστημονικό επίπεδο. Να συμβάλλουν στην ενημέρωση με στόχο την πρόληψη νοσογόνων καταστάσεων. Να αυτενεργούν και να επιδεικνύουν πρωτοτυπία στην επίλυση επιστημονικών προβλημάτων. Να σχεδιάζουν προγράμματα παρέμβασης προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων, που αυτή απευθύνεται. Να δρουν αυτόνομα σε επαγγελματικό επίπεδο. Να διαθέτουν γνώσεις, ικανότητες και υλικό τόσο για ερευνητική επισκόπηση και διαμόρφωση θεωρητικού πλαισίου στο σχεδιασμό επιστημονικού έργου όσο και για αξιοποίηση των αποτελεσμάτων επιστημονικών μελετών. Ειδικά για τους Εκπαιδευτικούς: Το εκπαιδευτικό πλαίσιο, αποτελεί, μετά την οικογένεια, τον δεύτερο σημαντικό σταθμό στην εξελικτική πορεία του παιδιού. Εκτός από γραμματικές γνώσεις που του παρέχει, σφυρηλατεί τον χαρακτήρα του, συνεισφέρει στην εκμάθηση κοινωνικών κανόνων και προετοιμάζει το μαθητή για την ένταξή του στην ευρύτερη κοινωνική ζωή. Αναμφίβολα, ο βασικός στόχος της εκπαίδευσης είναι να δώσει στο νέο άτομο τα απαραίτητα εφόδια και να αναπτύξει τις δυνατότητές του προκειμένου να αποκτήσει την ικανότητα να ζήσει όσο το δυνατόν πιο αυτόνομα και ανεξάρτητα μέσα στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται μαζί με τον εκπαιδευτικό τους ρόλο να χειριστούν πολλές φορές και δυσκολίες που προκύπτουν στα πλαίσια του σχολείου. Γι’ αυτό το λόγο είναι ιδιάζουσας σημασίας να συνεργάζονται στενά με τους γονείς και τους ειδικούς ψυχικής υγείας προς όφελος του παιδιού. Επομένως, ο ρόλος του εκπαιδευτικού δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στην ειδική κατάρτιση στο γνωστικό του αντικείμενο αλλά εξίσου σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση και η πληροφόρησή του για θέματα ψυχικής υγείας του παιδιού, ώστε να αντιλαμβάνεται τυχόν δυσκολίες, να μπορεί να παραπέμψει σωστά τους γονείς και να τις χειριστεί πιο αποτελεσματικά. Ο εκπαιδευτικός που διαθέτει την κατάρτιση αυτή, είναι σε θέση να διακρίνει ένα πρόβλημα στη συμπεριφορά του παιδιού και να συμβάλλει στην ομαλή του προσαρμογή στο εκπαιδευτικό σύστημα, στη βελτίωση της προσωπικότητάς του και στην περαιτέρω 7 ομαλή ανάπτυξη της υγείας του. Μέσα από τη πρωτοβουλία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ) για τη δημιουργία του τρέχοντος εκπαιδευτικού προγράμματος Ε-learning, επιδιώκεται η πλήρης επιμόρφωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου. Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας αποτελεί δομή-πρότυπο για την οργάνωση υπηρεσιών υγείας που αφορούν την εφηβική ηλικία. Στα ειδικά τμήματα της Μ.Ε.Υ. συμμετέχουν επιστήμονες με σημαντική γνώση και εμπειρία σε θέματα Ψυχικής Υγείας παιδιού και εφήβου, οι οποίοι έχουν εξειδικευτεί στην πρόληψη και αντιμετώπιση θεμάτων που αφορούν αυτή την ηλικιακή ομάδα σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής. 4. Κατηγορίες υποψηφίων που γίινονται δεκτοί στο πρόγραμμα - τρόπος ένταξης Η έναρξη του Προγράμματος γίνεται με δημόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο Διαδίκτυο), όπου καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόμενου στο Πρόγραμμα. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν: απόφοιτοι ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων συμμετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια επιλογής υποψηφίων. Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων Βαθμός πτυχίου ή Απολυτηρίου Λυκείου Επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας Επιπρόσθετές γνώσεις και ικανότητες (γνώσεις Η/Υ, συμμετοχή σε σεμινάρια, εργασιακή εμπειρία) Η αίτηση συμμετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας http://elearn.elke.uoa.gr. Η αποδοχή ή η απόρριψή της αίτησης συμμετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόμενο ατομικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 5. Το Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης Η επιτυχής ολοκλήρωση των τεσσάρων (4) μαθημάτων που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης στο γνωστικό αντικείμενο «Θέματα Ψυχικής Υγείας και Παρέμβαση στην Κρίση». Παρακάτω, παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευομένων. 8 6. Χρονική διάρκεια και κόστος φοίτησης Η χρονική διάρκεια του Προγράμματος είναι τέσσερις (4) μήνες, ενώ ο απαιτούμενος “χρόνος διδασκαλίας” εκτιμάται στις 110 ώρες. Η οργάνωση της δομής του προγράμματος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών ενοτήτων. Η εκτίμηση του απαιτούμενου “χρόνου διδασκαλίας” αποσκοπεί στην διευκόλυνση των ενδιαφερομένων αναφορικά με τον υπολογισμό του χρόνου ενασχόλησής τους με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθμό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού, επί την αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα με τον γνωστικό όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιμώμενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίμηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευομένου, υπόκειται σε υποκειμενικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το προηγούμενο γνωστικό του επίπεδο και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων. Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι 850 ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασμό και εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του μετέχοντα. 7. Προαπαιτούμενα Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι: Πρόσβαση στο Διαδίκτυο Κατοχή προσωπικού e-mail Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών 8. Δομή και τρόπος παρουσίασης μαθημάτων Το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος που βρίσκεται στο Διαδίκτυο αφορά στα κύρια σημεία της θεωρίας και είναι εμπλουτισμένο κυρίως με τα εξής: παραδείγματα λυμένες ασκήσεις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης μελέτες περιπτώσεων πάνω σε πραγματικά δεδομένα πρόσθετη βιβλιογραφία Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των μαθημάτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση της θεωρίας με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο απ’ ότι σε ένα “παραδοσιακού” τύπου έντυπο. Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να: καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του, προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το μαθησιακό υλικό, επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες, αξιολογεί και ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του, εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών. 9 9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος Η διδασκαλία στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του Κέντρου Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης διεξάγεται μέσω του διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο «αυτονομία», δηλαδή δυνατότητα μελέτης ανεξαρτήτως περιοριστικών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε μαθήματος αναρτώνται σε σχετικό link οι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως: Το Χρονοδιάγραμμα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες διάθεσης των ενοτήτων και τις προθεσμίες υποβολής των αντίστοιχων tests, Ο Οδηγός Μελέτης ανά Διδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της μελέτης του εκπαιδευόμενου, Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση του μαθήματος (εφόσον το απαιτεί η φύση του μαθήματος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης. Ο εκπαιδευόμενος, αφού ολοκληρώσει τη μελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να υποβάλει ηλεκτρονικά, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload, όπου ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του. Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδομένου ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να απευθύνεται ηλεκτρονικά (για το διάστημα που διαρκεί το εκάστοτε μάθημα) στον ορισμένο εκπαιδευτή του, μέσω ενσωματωμένου στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού συστήματος επικοινωνίας, για την άμεση επίλυση αποριών σχετιζόμενων με τα μαθήματα και τις ασκήσεις αξιολόγησης. Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική μορφή (e-book), προκειμένου να διευκολυνθούν οι εκπαιδευόμενοι σε περιπτώσεις που προτιμούν την έντυπη έκδοσή του. 10. Επιστημονικό γραφείο υποστήριξης (ΗelpDesk) Μέσω του ενσωματωμένου στην εκπαιδευτική πλατφόρμα συστήματος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόμενος έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην Διοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράμματος, ανάλογα με τη φύση του ζητήματος που τον απασχολεί. 11. Τρόπος εξέτασης και βαθμολόγησης Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθμολογία προηγούμενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο πριν την προθεσμία υποβολής του τεστ της επόμενης ενότητας. Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθμολογία κάθε μαθήματος 10 προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τελική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριμένου μαθήματος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού. Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης πραγματοποιείται, όταν ο εκπαιδευόμενος λάβει σε όλα τα μαθήματα βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία ενός ή περισσοτέρων μαθημάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των μαθημάτων αυτών μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράμματος. Η βαθμολογία που θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω μαθήματα, με την προϋπόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθμολογία. 12. Λοιπές υποχρεώσεις εκπαιδευομένων προϋποθέσεις χορήγησης πιστοποιητικού Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής: Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Η διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί τηλεφωνικώς με ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμετείχαν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, εάν αντιμετώπισαν προβλήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό, την επικοινωνία με τον ορισμένο εκπαιδευτή τους, καθώς και με τη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφωνική επικοινωνία διεξάγεται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος, ενώ η μέση χρονική διάρκειά της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά. Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης, εφόσον κληθεί, ή μη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν η βαθμολογία που έχει συγκεντρώσει ο εγγεγραμμένος στο πρόγραμμα είναι προβιβάσιμη. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου http://elearn.elke.uoa.gr/eval, όπου ο μετέχων μπορεί να δει σύντομη περιγραφή των εν λόγω προγραμμάτων, καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρμα ταξινόμησής τους, με βάση το βαθμό προτίμησης που τους αποδίδει. Στοχεύει δε, στη μελέτη και τον σχεδιασμό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Προγράμματος E-learning του ΕΚΠΑ. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου http://elearn.elke.uoa.gr/evalprograms από τον εκπαιδευόμενο μετά την περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διενέργεια της μαθησιακής 11 διαδικασίας και αφορούν την εκπαιδευτική, γραμματειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη μελέτη και το σχεδιασμό ενεργειών προς την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης του Προγράμματος e-learning του ΕΚΠΑ, μέσω της ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσματικότερη αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, καθώς και στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής αυτών, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. Αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να μην έχει οικονομικής φύσεως εκκρεμότητες. Σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραμματείας, για εύλογο χρονικό διάστημα και μέχρι την κάλυψη της εκκρεμότητας. 13. Συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι μέλη ΔΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ή και ειδικοί εμπειρογνώμονες με ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βασικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος. Συγγράφουν τα βασικά κείμενα και αναλαμβάνουν την επιστημονική ευθύνη για την μετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning μορφή. 14. Ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος H Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη του Προγράμματος είναι η Λέκτορας της Εφηβικής Παιδιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Τσίτσικα Αρτεμησία, η οποία έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδημαϊκής διαδικασίας για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 15. Πως διαμορφώνεται η ύλη του προγράμματος ΜΑΘΗΜΑ : Θέματα Ψυχικής Υγείας – Ψυχικές Διαταραχές Παιδιών και Εφήβων Διδακτική Ενότητα 1. Φυσιολογική Ανάπτυξη Παιδιού και Εφήβου Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των βασικών θεωριών που έχουν αναπτυχθεί, από ποικίλες οπτικές, σχετικά με τη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, από τη γέννηση έως την ενηλικίωσή του και η σημασία αυτής για τη μετέπειτα διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Στο τέλος της ενότητας, γίνεται εκτενής αναφορά στην εφηβεία και περιγράφονται οι αναπτυξιακές μεταβολές, τα επιτεύγματα και οι πρωταρχικοί στόχοι του ηλικιακού αυτού φάσματος. Διδακτική Ενότητα 2. Διαταραχές που διαγιγνώσκονται για πρώτη φορά κατά τη βρεφική ή παιδική ηλικία Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη ορισμένων διαταραχών οι οποίες, σύμφωνα με το διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM- IV, διαγιγνώσκονται για πρώτη φορά στη βρεφική ή παιδική ηλικία. Συγκεκριμένα, μελετώνται η Αλλοτριοφαγία και ο Μηρυκασμός του βρέφους, που ανήκουν στις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στη βρεφονηπιακή ηλικία, το σύνδρομο Tourette που ανήκει στις Διαταραχές Μυοσπασμάτων και τέλος, οι Διαταραχές της Απέκκρισης. Περιγράφονται λεπτομερώς η κλινική εμφάνιση κάθε διαταραχής, τα διαγνωστικά κριτήρια, η συχνότητα εμφάνισης, οι αιτιολογικοί παράγοντες και η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. 12 Διδακτική Ενότητα 3. Αντιδραστική Διαταραχή του Δεσμού - Διαταραχή Άγχους Αποχωρισμού Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη δύο διαταραχών που σχετίζονται άμεσα με τις πρώιμες εμπειρίες του παιδιού με τους γονείς του ή τα άτομα που το φροντίζουν. Αρχικά, ορίζεται η Αντιδραστική Διαταραχή του Δεσμού, παρατίθενται τα διαγνωστικά κριτήρια της διαταραχής και ο τρόπος αντιμετώπισης της ενώ αναλύεται διεξοδικά η έννοια του Δεσμού και η σημασία του στη φυσιολογική ανάπτυξη του βρέφους. Περαιτέρω, η ενότητα αποσκοπεί στην αναλυτική παρουσίαση της Διαταραχής Άγχους Αποχωρισμού. Περιγράφονται τα κλινικά συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η διαταραχή και η πιθανή αιτιοπαθογένιας της νόσου ενώ τέλος, παρατίθενται τα ερευνητικά στοιχεία και προσδιορίζεται η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση. Διδακτική Ενότητα 4. Αναπτυξιακές Διαταραχές Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη δύο βασικών αναπτυξιακών διαταραχών, της Νοητικής Υστέρησης και των Διαταραχών Αυτιστικού Φάσματος. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τη Νοητική Καθυστέρηση παρουσιάζονται λεπτομερώς τα κλινικά χαρακτηριστικά των ατόμων που εμφανίζουν τη διαταραχή, τα διαγνωστικά κριτήρια και ο τρόπο αξιολόγησής της. Περαιτέρω, αναλύεται η αιτιοπαθογένεια και παρατίθενται οι στόχοι της ειδικής εκπαίδευσης. Τέλος, προσδιορίζονται οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος και γίνεται μια εκτενής αναφορά στην κλινική εικόνα και τα κλινικά χαρακτηριστικά των ατόμων με αυτισμό. Διδακτική Ενότητα 5. Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των Ειδικών Αναπτυξιακών Διαταραχών. Πρωτίστως, παρουσιάζονται αναλυτικά οι Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές, που αφορούν τις δυσκολίες στη μάθηση και πιο συγκεκριμένα την επεξεργασία του συμβολικού λόγου. Περαιτέρω, περιγράφονται οι Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές του Λόγου και της Ομιλίας, που αφορούν στην ικανότητα του παιδιού να προσλαμβάνει, να επεξεργάζεται, να οργανώνει και να εκφέρει το λόγο. Σκοπός της ενότητας είναι η αναλυτική παρουσίαση των δυσκολιών και των ελλειμμάτων που παρουσιάζονται σε κάθε διαταραχή, τα διαγνωστικά κριτήρια αυτών, ο επιπολασμός και οι αιτιολογικοί παράγοντες που ευθύνονται για την έναρξη τους. Διδακτική Ενότητα 6. Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Στην ενότητα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα κλινικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ καθώς και στο πώς αυτά εξελίσσονται και αλλάζουν ανάλογα με την ηλικιακή φάση του ατόμου. Επιπλέον, περιγράφεται αναλυτικά η διαγνωστική διαδικασία της διαταραχής, αναφέρονται πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία και προσδιορίζεται η πιθανή αιτιολογία. Περαιτέρω, στην ενότητα υπογραμμίζεται η σημασία των ψυχολογικών παρεμβάσεων για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ και περιγράφονται εκτενώς τα εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν τόσο τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς. Διδακτική Ενότητα 7. Διαταραχή Ταυτότητας Φύλου Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη της Διαταραχής Ταυτότητας του Φύλου. Αρχικά, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο διαμόρφωσης της ταυτότητας του φύλου, παρατίθενται στοιχεία σχετικά με την κλινική εμφάνιση της διαταραχής ενώ παράλληλα καταγράφονται λεπτομερώς τα διαγνωστικά κριτήρια της νόσου. Επιπλέον, η ενότητα αποσκοπεί στην αναλυτική περιγραφή των συνοδών προβληματικών συμπεριφορών της διαταραχής ανάλογα με την ηλικιακή φάση και στον προσδιορισμό των καταστάσεων εκείνων που είναι απαραίτητη η διαφορική διάγνωση. Περαιτέρω στην ενότητα προσδιορίζονται οι πιθανοί βιολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση της νόσου και προτείνεται η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση 13 Διδακτική Ενότητα 8. Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) σε εφήβους και παιδιά. Στην ενότητα, πρωτίστως, περιγράφονται τα κλινικά χαρακτηριστικά με τα οποία εμφανίζεται κάθε διαταραχή καθώς και τα κριτήρια βάσει των οποίων τίθενται η διάγνωσή τους. Στη συνέχεια, αναφέρονται στοιχεία σύγχρονων ερευνητικών μελετών που αφορούν στην επιδημιολογία και στην πρόγνωση κάθε διαταραχής και παρουσιάζονται λεπτομερώς οι συχνότερες ιατρικές επιπλοκές που ενδέχεται να προκύψουν. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις μεθόδους θεραπευτικής αντιμετώπισης και στην αποτελεσματικότητα κάθε μίας. ΜΑΘΗΜΑ 2: Θέματα Ψυχικής Υγείας - Ψυχικές Διαταραχές Ενηλίκων Διδακτική Ενότητα 1. ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των αγχωδών διαταραχών, στις οποίες περιλαμβάνονται η Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους, η Διαταραχή Πανικού, η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, η Κοινωνική Φοβία και οι Ειδικές Φοβίες. Η ενότητα, πρωτίστως, αποσκοπεί στην αναλυτική περιγραφή της κλινικής εικόνας κάθε διαταραχής. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζονται λεπτομερώς τα κλινικά χαρακτηριστικά και τα συμπτώματα, με τα οποία εμφανίζεται κάθε διαταραχή καθώς και τα κριτήρια βάσει των οποίων γίνεται η διάγνωση. Περαιτέρω, αξιολογούνται οι μέθοδοι θεραπευτικής αντιμετώπισης, προσδιορίζονται οι πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες ενώ, τέλος, αναφέρονται επιδημιολογικά στοιχεία σύγχρονων ερευνητικών μελετών. Διδακτική Ενότητα 2. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των δύο βασικών διαταραχών της διάθεσης, τη μείζων καταθλιπτική και τη διπολική διαταραχή. Η ενότητα, πρωτίστως, αποσκοπεί στην αναλυτική παρουσίαση της κλινικής εμφάνισης κάθε διαταραχής, περιγράφοντας λεπτομερώς τα κλινικά χαρακτηριστικά των περιοδικών επεισοδίων με τα οποία εμφανίζεται κάθε μία και καταγράφοντας αναλυτικά τις λοιπές κλινικές τους εκδηλώσεις. Περαιτέρω, παρατίθενται στοιχεία που αφορούν στην επιδημιολογία και τη συνοσηρότητα, προσδιορίζονται οι πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες και αναλύονται ειδικά θέματα που προκύπτουν για κάθε διαταραχή. Τέλος, στην ενότητα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη φαρμακευτική θεραπεία και τις τυχόν παρενέργειες. Διδακτική Ενότητα 3. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των Διαταραχών της Προσωπικότητας. Οι διαταραχές της προσωπικότητας ομαδοποιούνται σε τρεις κατηγορίες με βάση κοινά χαρακτηριστικά τους. Συγκεκριμένα, στην πρώτη ομάδα συναντάμε την παρανοειδή, τη σχιζοειδή και τη σχιζότυπη διαταραχή, στην δεύτερη ομάδα την αντικοινωνική, την ιστριονική, την ναρκισσιστική και την οριακή διαταραχή και στην τρίτη ομάδα, την αποφευκτική, την εξαρτητική και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας. Στην ενότητα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην περιγραφή της κλινικής εμφάνισης της διαταραχής και στην αναλυτική παρουσίαση των ειδικών διαγνωστικών ιδιαιτεροτήτων του κάθε τύπου. Διδακτική Ενότητα 4. ΨΥΧΩΣΕΙΣ Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των ψυχώσεων. Συγκεκριμένα, η ενότητα αποσκοπεί στην εξοικείωση του εκπαιδευομένου με τα διαγνωστικά κριτήρια και τις κλινικές εκδηλώσεις κάθε συνδρόμου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σχιζοφρένεια, περιγράφονται αναλυτικά και κατηγοριοποιούνται τα συμπτώματα της διαταραχής και παρατίθενται ερευνητικά και στατιστικά δεδομένα σύγχρονων μελετών που αφορούν στην επιδημιολογία, τη θνησιμότητα και τη λειτουργικότητα των σχιζοφρενών ασθενών. Η ενότητα στοχεύει επιπλέον, στην αναλυτική περιγραφή της φαρμακευτικής αντιμετώπισης της σχιζοφρένειας ενώ προσπαθεί να καταστήσει εμφανή τη τεράστια σημασία της συμμόρφωσης στην αγωγή ως μείζων παράγοντα για την πρόληψη των υποτροπών. 14 Διδακτική Ενότητα 5. ΧΡΗΣΗ ΨΥΧΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη του φαινομένου της χρήσης των ψυχοδραστικών ουσιών. Αρχικά, η ενότητα αποσκοπεί στην κατηγοριοποίηση και στην αναλυτική παρουσίαση των ψυχοδραστικών ουσιών, στον τρόπο λειτουργίας και στις κλινικές επιδράσεις κάθε μίας. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται τα βασικότερα μοντέλα που προσπαθούν να εντοπίσουν τους αιτιολογικούς παράγοντες που οδηγούν ένα άτομο στη χρήση και τον εθισμό στις εξαρτησιογόνες ουσίες και καταγράφονται αναλυτικά οι μηχανισμοί άμυνας που χρησιμοποιούν τόσο οι εξαρτημένοι από τις ουσίες όσο και τα συνεξαρτημένα μέλη της οικογένειάς τους. Περαιτέρω, η ενότητα στοχεύει στην περιγραφή των θεραπευτικών προσεγγίσεων που αφορούν τις εξαρτήσεις και στην καταγραφή σύγχρονων επιδημιολογικών δεδομένων. Διδακτική Ενότητα 6. ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ Πρωταρχικός στόχος της διδακτικής ενότητας είναι η εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τις μορφές διαταρακτικής συμπεριφοράς και με τα συχνότερα ψυχιατρικά συμπτώματα που συναντώνται σε ασθενείς με άνοια. Επιπλέον, η ενότητα αποσκοπεί στον προσδιορισμό των πιθανών αιτιολογικών παραγόντων που συμβάλλουν στην εμφάνιση των διαταραχών συμπεριφοράς και των ψυχιατρικών συμπτωμάτων, στην αναλυτική περιγραφή του τρόπου αξιολόγησης και των πιθανών επιδράσεών τους τόσο όσον αφορά στους ίδιους τους ασθενείς όσο και στους φροντιστές τους καθώς και στην λεπτομερή παρουσίαση της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης. ΜΑΘΗΜΑ: Παρέμβαση στην Κρίση Διδακτική Ενότητα 1. Ψυχολογική Κρίση - Σύγχρονοι Τρόποι και Στρατηγικές Παρέμβασης Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη του φαινομένου της ψυχολογικής κρίσης. Σε πρώτη φάση, ορίζεται λεπτομερώς η ψυχολογική κρίση και περιγράφονται τα είδη και οι μορφές που μπορεί να λάβει. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι σύγχρονοι τρόποι παρέμβασης στην κρίση και τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Περιγράφονται επίσης, επιλεγμένες τεχνικές-στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν σε διάφορα είδη σχέσεων όπου ζητούμενο είναι η παροχή βοήθειας, όπως στην περίπτωση παρέμβασης στην κρίση καθώς και οι βασικές δεξιότητες που πρέπει να κατέχει ο ειδικός προκειμένου να οδηγηθεί σε μια αποτελεσματική παρέμβαση. Διδακτική Ενότητα 2. Μετατραυματική Διαταραχή Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η αναλυτική παρουσίαση και μελέτη της Μετατραυματικής από στρες διαταραχής. Αρχικά, αναφέρονται ιστορικά στοιχεία και στοιχεία μελετών σχετικά με τον επιπολασμό της διαταραχής. Στην συνέχεια, περιγράφεται λεπτομερώς η κλινική εικόνα της ΜΤΣΔ, σύμφωνα με το διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM IV-TR. Επιπλέον, αναφέρονται οι μορφές θεραπείας καθώς και οι πιθανές δυσκολίες που ενδέχεται να παρουσιαστούν κατά τη πορεία αυτών. Τέλος, μελετάται ο τρόπος παρέμβασης στα παιδιά και οι δύο κατηγορίες παιδικού τραύματος. Διδακτική Ενότητα 3. Σεξουαλική Κακοποίηση Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη του φαινομένου της σεξουαλικής κακοποίησης. Αρχικά, περιγράφονται οι μορφές σεξουαλικής κακοποίησης, δίνεται ο ορισμός και τα χαρακτηριστικά τους και προτείνεται η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Επιπλέον, δίνονται επιδημιολογικά στοιχεία επίσημων μελετών για κάθε μία μορφή και προσδιορίζεται η πιθανή αιτιολογία. Στη συνέχεια, περιγράφονται οι στόχοι και οι σκοποί των θεραπευτικών παρεμβάσεων, τόσο όσον αφορά τους ίδιους τους σεξουαλικούς δράστες αλλά και όσον αφορά τα θύματα αυτών. 15 Διδακτική Ενότητα 4. Αυτοκτονία Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη του φαινομένου της αυτοκτονίας. Αρχικά, αναφέρονται στατιστικά και επιδημιολογικά στοιχεία, περιγράφονται οι βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις που προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο και παρατίθενται οι ‘’μύθοι’’ σχετικά με την αυτοκτονία. Ακόμα, η ενότητα αποσκοπεί στην περιγραφή των παραγόντων υψηλού κινδύνου, των ενδείξεων και των στοιχείων που ωθούν κάποιον στην αυτοκτονία , στην ανάλυση και το σκοπό της τεχνικής της ψυχολογικής αυτοψίας του Shneidman καθώς και στη λεπτομερή παρουσίαση τoυ ρόλου του ειδικού που παρεμβαίνει στην κρίση. Προτείνεται, τέλος, θεραπευτική αντιμετώπιση και παρέμβαση στο οικογενειακό περιβάλλον του εκλιπόντα. ΜΑΘΗΜΑ 4: Mελέτη Ειδικών Θεμάτων Διδακτική Ενότητα 1. ΜΟΡΦΕΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη του διαχρονικού και παγκοσμίως γνωστού φαινομένου της παιδικής κακοποίησης. Πρόκειται για ένα ζήτημα, οι συνέπειες του οποίου έχουν διάρκεια και επηρεάζουν και τη μετέπειτα ζωή του παιδιού, μετατρέποντάς το σε έναν ενήλικα που αντιμετωπίζει δυσκολίες σε διάφορες σημαντικές πτυχές της ζωής του. Η ενότητα στοχεύει στην εξοικείωση του εκπαιδευομένου με τις διάφορες μορφές που εκείνη μπορεί να λάβει (σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική) προκειμένου να οδηγείται με ακρίβεια και εγκυρότητα στην αναγνώριση της. Συγκεκριμένα, περιγράφονται αναλυτικά τα χαρακτηριστικά των μορφών παιδικής κακοποίησης, τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των ατόμων-δραστών και οι σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στο παιδί ενώ τέλος, παρατίθενται επιδημιολογικά δεδομένα σύγχρονων μελετών. Διδακτική Ενότητα 2. ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΩΝ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Τα παιδιά με χρόνια σωματικά νοσήματα, εκτός από τα οργανικά και λειτουργικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και χρήζουν συνεχή ιατρική παρακολούθηση, επιβαρύνονται δευτερογενώς και με ψυχολογικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά προβλήματα, τα οποία επιδρούν επίσης, αρνητικά τόσο στο ίδιο το παιδί όσο και στην οικογένεια του. Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η μελέτη των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων και η αντιμετώπισή τους μέσα από ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρέμβασης που εστιάζεται τόσο στο παιδί όσο και στο οικογενειακό και εκπαιδευτικό πλαίσιο. Διδακτική Ενότητα 3. Συμπεριφορές Υψηλού Κινδύνου στην Εφηβεία - Κατάχρηση Διαδικτύου Σκοπός της ενότητας είναι η μελέτη θεμάτων που αφορούν την εφηβική ηλικία. Αρχικά, παρουσιάζονται οι μορφές συμπεριφοράς υψηλού κινδύνου στην εφηβεία, η συχνότητα εμφάνισής τους και οι επιπτώσεις τους στην υγεία, και στη συνέχεια σκιαγραφείται το προφίλ των εφήβων με συμπεριφορά υψηλού κινδύνου. Ακόμα, η ενότητα αποσκοπεί στη μελέτη του πρόσφατου για τα ελληνικά δεδομένα φαινομένου «εξάρτησης» από το διαδίκτυο. Παρουσιάζονται τα κριτήρια για τη διάγνωση του «εθισμού» στο διαδίκτυο στους εφήβους, και παρατίθενται αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών στους Έλληνες εφήβους. Τέλος, γίνεται λόγος για το φαινόμενο της κυβερνοαυτοκτονίας και τη σχέση μεταξύ εφηβικής αυτοκτονίας και ηλεκτρονικών μέσων. Διδακτική Ενότητα 4. Επιπτώσεις Οικονομικής Κρίσης στην Ψυχική Υγεία - Ανεργία και Κατάθλιψη Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι, αρχικά, η μελέτη του φαινομένου της οικονομικής κρίσης και οι επιπτώσεις της στην ψυχική υγεία των ατόμων. Επιπλέον, μελετώνται ιδιαίτερα, οι παράγοντες εκείνοι που λειτουργούν επιβαρυντικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, καθώς και οι δυνατότητες πρόληψης και αντιμετώπισης. Ακολούθως, η ενότητα αποσκοπεί στη μελέτη της σχέσης μεταξύ 16 ανεργίας και κατάθλιψης. Παρουσιάζονται αναλυτικά οι τρεις βασικές συνέπειες της ανεργίας που ενέχονται στην πρόκληση κατάθλιψης και καταγράφονται οι ομάδες υψηλού κινδύνου. Τέλος, περιγράφονται οι επιπτώσεις της ανεργίας στην υγεία, ο διαφορετικός τρόπος αντιμετώπισης των δύο φύλων και οι επιδράσεις της στις ανθρώπινες σχέσεις. 16. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ «Θέματα Ψυχικής Υγείας και Παρέμβαση στην Κρίση» 17