-1-
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ
(Τ.Ε.Ι.) ΑΘΗΝΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
Έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης
Ακαδημαϊκό έτος 2011-2012
ΑΘΗΝΑ
ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
-2-
Πίνακας περιεχομένων
Πρόλογος ................................................................................................................. - 3 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης ......................................................... - 5 2. Παρουσίαση του Τμήματος ………………………………..…………………9
3. Πρόγραμμα Σπουδών ........................................................................................ - 25 4. Διδακτικό έργο ................................................................................................... - 40 5. Ερευνητικό έργο .................................................................................................... 52
6. Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς .................. 58
7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης .................................................................... 63
8. Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές ..................................................................... 67
9. Συμπεράσματα ....................................................................................................... 81
10. Σχέδια βελτίωσης ................................................................................................. 86
-3-
Πρόλογος
Η παρούσα Εσωτερική Αξιολόγηση είναι η πρώτη προσπάθεια που κάνει το Τμήμα
Προσχολικής Αγωγής για να αξιολογήσει το έργο του.
Σκοπός της Εσωτερικής Αξιολόγησης είναι να διαμορφώσει και να διατυπώσει το Τμήμα
κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου έργου του με βάση αντικειμενικά
κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής, σύμφωνα με τους
ακόλουθους στόχους:
1. Την τεκμηριωμένη ανάδειξη των επιτευγμάτων του Τμήματος
2. Την επισήμανση σημείων που χρήζουν βελτίωσης
3. Τον προσδιορισμό ενεργειών βελτίωσης
4. Τον καθορισμό ενός σχεδίου στρατηγικής βελτίωσης
Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαδικασία αυτοαξιολόγησης, που σηματοδοτεί την ίδια
την ταυτότητα του Τμήματος, καθώς αποτυπώνει και αναδεικνύει όλα τα
χαρακτηριστικά της λειτουργίας του, θετικά και αρνητικά, και
καταγράφει τις
φιλοδοξίες του. Κατά τη διάρκεια της Εσωτερικής Αξιολόγησης καταγράφονται τα
σημαντικότερα πορίσματα που προκύπτουν από τη σύνθεση των στοιχείων, τα οποία
συγκεντρώθηκαν με τη συμμετοχή όλων των μελών του Τμήματος, αναφορικά με το
υφιστάμενο και το επιθυμητό επίπεδο ποιότητας και τους τρόπους επίτευξής του.
Η διαδικασία Εσωτερικής Αξιολόγησης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη της Έκθεσης
Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΕΕΑ), η οποία εγκρίνεται από το Τμήμα και ακολούθως
διαβιβάζεται, μέσω της ΜΟΔΙΠ, στην ΑΔΙΠ, προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία
Εξωτερικής Αξιολόγησης. Υπεύθυνη για τη σύνταξη της Έκθεσης Εσωτερικής
Αξιολόγησης είναι η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ), που ορίζεται από το
Τμήμα για τη διάρκεια της Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης.
Η ΕΕΑ βασίστηκε στο πρότυπο σχήμα δομής και περιεχομένων που αντιστοιχεί πλήρως
στις βασικές ενότητες των κριτηρίων που ορίσθηκαν στο έντυπο της ΑΔΙΠ με τίτλο
«Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης
Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα:2007
Οι ενότητες που ακολουθούν είναι: Η παρουσίαση του Τμήματος , τα προγράμματα
σπουδών,
το διδακτικό έργο, το ερευνητικό έργο, η στρατηγική ακαδημαϊκής
-4ανάπτυξης, οι σχέσεις με κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς, οι
διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές. Πέρα από τα ανωτέρω, περιλαμβάνεται στην ΕΕΑ
συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της ίδιας της διαδικασίας της εσωτερικής
αξιολόγησης μέσα στο Τμήμα, καθώς και τα συμπεράσματα και τα σχέδια βελτίωσης της
ποιότητας του Τμήματος.
Είναι ευνόητο ότι η σύνταξη της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης σύμφωνα με το
προτεινόμενο Πρότυπο Σχήμα και η συμπλήρωση των Πινάκων που την συνοδεύουν (βλ.
κατωτέρω, σελ. 112 κ.ε.) προϋποθέτει την σύνθεση στοιχείων που καταγράφονται από
όλα τα μέλη του Τμήματος στα ειδικά απογραφικά δελτία (βλ. Απογραφικό Δελτίο
Εξαμηνιαίου Μαθήματος και Ατομικό Απογραφικό Δελτίο Μέλους Εκπαιδευτικού
Προσωπικού, στο έντυπο της ΑΔΙΠ με τίτλο «Απογραφικά Δελτία και Ερωτηματολόγιο
Μαθήματος/Διδάσκοντος για τους Φοιτητές», Έκδοση 1.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα),
και παράλληλα αξιοποιεί τις απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτει το τεύχος
«Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης
Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα.
Η χρήση του προτεινόμενου ενιαίου Πρότυπου Σχήματος υοθετήθηκε από την ΟΜΕΑ
λόγω της ανάγκης αναγωγής των στοιχείων και των συμπερασμάτων που αφορούν τα
επί μέρους Τμήματα στο επίπεδο του οικείου Ιδρύματος (Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ) και,
τελικά, σε εθνικό επίπεδο. Εύλογο είναι, ιδίως κατά την τρέχουσα, πρώτη εφαρμογή του
συστήματος διασφάλισης ποιότητας, ότι δεν ήταν δυνατή η κάλυψη όλων των σημείων
της έκθεσης. Η κοινότητα του Τμήματος κατέβαλε κάθε προσπαθεια προκειμένου να
τοποθετηθεί επί όσο το δυνατό περισσότερων από τα σημεία της έκθεσης.
-51. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης
1.1.
Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο
Τμήμα.
1.1.1. Η σύνθεση της ΟΜΕΑ.
Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος (1/27.2.2008) έχει οριστεί η Ομάδα
Εσωτερικής Αξιολόγησης του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής του ΤΕΙ Αθήνας η οποία
αποτελείται από τους παρακάτω εκπαιδευτικούς:
1. Αντωνιάδη Στυλιανό, Καθηγητή1
2. Παπαπροκοπίου Αναστασία, Επικ. Καθηγήτρια π.θ2
3. Ράλλη Ασημίνα, Επικ. Καθηγήτρια3
4. Σιδηροπούλου – Κανέλλου Τρυφαίνη, Επικ. Καθηγήτρια, και
έναν εκπρόσωπο των σπουδαστών
(σύμφωνα με την υπ΄αρ. 473/26.2.2008), τον
Βαρούχα Ζαχαρία4
Στην ανωτέρω επιτροπή υπήρξε τροποποίηση της σύνθεσης της με την 6/09.09.2009
απόφαση της ΓΣ του Τμήματος. Με την απόφαση της αυτή η Γ΄Σ. αντικατέστησε την κα
Ράλλη Ασημίνα επειδή παραιτήθηκε από μέλος της ΟΜΕΑ εξαιτίας του διορισμού της
σε θέση Λέκτορα στο Τμήμα Φ.Π.Ψ. του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έτσι τη θέση αυτή
κατέλαβε ο καθηγητής του Τμήματος Κάκουρος Ευθύμιος.
Επίσης σύμφωνα με το πρακτικό της Γεν. Συνέλευσης 9/05.12.2011, η σύνθεση ης
ΟΜΕΑ έχει ως εξής:
1. Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
2. Παπαπροκοπίου Αναστασία, Αναπλ. Καθηγήτρια
3. Ζακοπούλου Αγνή, Αναπλ. Καθηγήτρια, π.θ.
4. Σιδηροπούλου – Κανέλλου Τρυφαίνη, Επικ. Καθηγήτρια και
5. Ατσικνούδα Δέσποινα, σπουδάστρια, (σύμφωνα με την υπ΄αρ. 2010/29-11-11,
απόφαση του σπουδαστικού συλλόγου της ΣΕΥΠ).
Τέλος, σύμφωνα με το πρακτικό της Γεν. Συνέλευσης 10/14-12-2011 η κα Ζακοπούλου
Αγνή, αντικαταστάθηκε από την κα Τσαούλα Κων/να.
1
Συνταξιοδοτήθηκε στις 31.08.2011
Κατέχει μόνιμη τακτική θέση Αναπληρωτή Καθηγητή από 09.09.2008
3
Παραιτήθηκε λόγω διορισμού 08.01.2009
4
Είναι πτυχιούχος από 25.01.2010
2
-61.1.2. Το πλαίσιο συνεργασίας της ΟΜΕΑ για τη διαμόρφωση της έκθεσης
αξιολόγησης.
Για τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος
Προσχολικής Αγωγής
εργάστηκαν
όλα τα
μέλη ΕΠ της Ομάδας Εσωτερικής
Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) καθώς και η Καθ. Εφαρμογών κ. Ειρήνη Ρουφίδου και το μέλος
ΕΤΠ κ. Μαρία Ζέρβα. Μεγάλο μέρος των απαραίτητων στοιχείων χορηγήθηκαν από
τη Γραμματεία του Τμήματος δηλαδή της Υπεύθυνης της Γραμματείας κ. Γεωργίας
Βογιατζή-Σφενδύλη και της διοικητικής υπαλλήλου κ. Μαρίας Σχινά. Η κωδικοποίηση
και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που συμπλήρωσαν οι φοιτητές έγινε από τα
μέλη ΕΠ της Ομάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης Στην προσπάθεια αυτή ήταν σημαντική
επίσης η συνδρομή των φοιτητών του Τμήματος και ιδιαίτερα των Μαυρομάτη
Ευφροσύνης, Μπογδάνου Μόνικας, Ντέκα Ευαγγελίας και Χατζηδημητρίου Αντωνίας.
1.1.3. Πηγές και διαδικασίες οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση
πληροφοριών.
Για την άντληση πληροφοριών η επιτροπή ανέτρεξε στις παρακάτω πηγές:
1. Tα αρχεία του Τμήματος που αφορούν σε στατιστικά στοιχεία, βαθμολογίες
2. Αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων και Συμβουλίων του Τμήματος.
3. Τα απογραφικά δελτία όλων των μαθημάτων των δύο εξαμήνων στα οποία βασίστηκε
η συλλογή δεδομένων.
4. Τα ατομικά απογραφικά δελτία όλων των διδασκόντων των συγκεκριμένων εξαμήνων
μελών ΕΠ καθώς Επιστημονικών και Εργαστηριακών Συνεργατών.
5. Τα ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν οι σπουδαστές με τις απόψεις τους για την
μορφή και τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων των παραπάνω εξαμήνων.
Η διαδικασία της αξιολόγησης ξεκίνησε με την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης
1/27.02.2008 προκειμένου να ενημερωθούν τα μέλη της για την αναγκαιότητα της
αξιολόγησης και τον ρόλο της στην βελτίωση της εκπαιδευτικής
και οργανωτικής
διαδικασίας του Τμήματος. Μετά τον ορισμό της ομάδας αποφασίσθηκε να:

ενημερωθούν διεξοδικά οι σπουδαστές και οι εργαστηριακοί συνεργάτες για την
συλλογή δεδομένων μέσω των ερωτηματολογίων

συντάξουν οι διδάσκοντες τα ατομικά τους απογραφικά δελτία.
-7
συμπληρωθούν τα ερωτηματολόγια από τους σπουδαστές
Λόγω της έλλειψης προσωπικού του τμήματος, η επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη
συνδρομή των φοιτητών του Τμήματος στη διαδικασία της συλλογής των δεδομένων
και της ενημέρωσης των.
1.1.4. Η διαδικασία και η έκταση της συζήτησης της έκθεσης στο εσωτερικό
του Τμήματος.
Τo υλικό το οποίο συλλέχθηκε και συντάχθηκε διανεμήθηκε στα μέλη της γενικής
συνέλευσης και στους εκπροσώπους των φοιτητών για σχολιασμό και αποσαφήνιση
θεμάτων που τέθηκαν σε συζήτηση. Η γενική συνέλευση οριστικοποίησε και
αποσαφήνισε την τελική έκθεση.
1.2.
Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν
κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης.
Τα θετικά σημεία
Η πρώτη καταγραφή βασικών στοιχείων της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αποτελεί
ουσιαστικό κομμάτι μιας διαδικασίας αξιολόγησης.
Η διερεύνηση των δυνατοτήτων του Τμήματος αναδεικνύει αδυναμίες, ελλείψεις αλλά
και το παιδαγωγικό έργο που συντελείται.
Η ενεργοποίηση των σπουδαστών ως σημαντικό μέλος μιας τέτοιας προσπάθειας.
Το Τμήμα μας ήταν μεταξύ των πρώτων που ανταποκρίθηκε θετικά στη διαδικασία της
Εσωτερικής Αξιολόγησης. Στη διάρκεια της πρώτης χρονικής περιόδου αξιολόγησης, η
ΟΜΕΑ κατέθεσε στον αντιπρόεδρο του ΤΕΙ Αθήνας Γ. Χάλαρη τα πρώτα στοιχεία
καθώς και έκθεση της πορείας αξιολόγησης του Τμήματος.
Τα αρνητικά σημεία
Η έλλειψη προηγούμενης εμπειρίας αξιολόγησης, ανάγκασε την ΟΜΕΑ να κινηθεί με
σχετικά αργούς ρυθμούς εργασίας, όσον αφορά στο συντονισμό των ενεργειών.
Η περιορισμένη συμμετοχή των φοιτητών σε ορισμένα θεωρητικά μαθήματα οδήγησε σε
μικρό αριθμό συμπληρωμένων ερωτηματολογίων.
Η σταδιακή μείωση του προσωπικού κυρίως του ΕΠ, είχε ως αποτέλεσμα τον αυξημένο
φόρτο εργασίας των μελών της ΟΜΕΑ με διοικητικό και άλλο έργο του Τμήματος.
-8-
1.3.
Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας.
H διεξαγωγή της συλλογής δεδομένων και της συγγραφής της πρώτης έκθεσης
εσωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος ανέδειξε τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία στην
σύνταξη της τελικής έκθεσης. Εκτιμάται ότι η μελλοντική συλλογή και σύνταξη της
δεύτερης εσωτερικής αξιολόγησης θα βελτιωθεί εφόσον:
1. Ορισθεί εκ των προτέρων κατανομή εργασιών σε μέλη του ΕΠ με συγκεκριμένο
χρονοδιάγραμμα που προτείνεται από την ΟΜΕΑ και εγκρίνεται από την Γενική
Συνέλευση του Τμήματος.
2. Συγκεκριμενοποιηθεί και ζητηθεί έγκαιρα η υποστήριξη της γραμματείας του
Τμήματος
3. Ενημερωθούν διεξοδικά όλα τα μέλη ΕΠ και το έκτακτο εκπαιδευτικό
προσωπικό για την μορφή το χρονοδιάγραμμα και την προσωπική τους
συμμετοχή στην διαδικασία της αξιολόγησης.
4. Αρχειοθετηθούν ψηφιακά τα δεδομένα για ταχύτερη επεξεργασία, πληροφόρηση
και αντικειμενική τους ανάλυση, μηχανοργάνωση και εισαγωγή δεδομένων σε
ηλεκτρονικό πρόγραμμα.
5. Συστηματοποιηθεί η συζήτηση –αναστοχαστικού τύπου ανάμεσα στην πρώτη
και την δεύτερη αξιολόγηση με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και θεματικές
ενότητες με στόχο την ενσωμάτωση βασικών διαπιστώσεων στην εκπαιδευτική
διαδικασία
-92. Παρουσίαση του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής
Η Ενότητα αυτή παρουσιάζει συνοπτικά το Τμήμα και τις κύριες παραμέτρους
λειτουργίας του.
2.1 Γεωγραφική θέση του Τμήματος
Το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής (Πρώην Βρεφονηπιοκομίας) στεγάζεται εντός των
κτιριακών εγκαταστάσεων του Κέντρου Βρεφών «Η ΜΗΤΕΡΑ», και η διεύθυνση του
είναι: Λεωφόρος Δημοκρατίας 65, Ίλιον.
2.2 Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος
Το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής αποτελεί συνέχεια της Σχολής Βρεφοκόμων
«Πριγκίπισσα Σοφία» η οποία ιδρύθηκε το 1955 συγχρόνως με την έναρξη λειτουργίας
του Κέντρου Βρεφών «Η ΜΗΤΕΡΑ». Από τότε μέχρι σήμερα η Σχολή στεγάζεται σε
εγκαταστάσεις του Κέντρου Βρεφών «Η ΜΗΤΕΡΑ» και συνεργάζεται στενά με αυτό.
Όταν ιδρύθηκε η Σχολή, σ΄ αυτήν μπορούσαν να εγγραφούν φοιτήτριες κατόπιν γραπτών
και προφορικών εξετάσεων, μετά την αποφοίτησή τους από το τότε εξατάξιο Γυμνάσιο.
Η φοίτηση στο Τμήμα τότε ήταν τριετής (συνεχής σε 12μηνη βάση) και περιελάμβανε
υποχρεωτική θεωρητική φοίτηση και πρακτική άσκηση με παιδιά 0 έως 6 χρόνων και οι
φοιτήτριες διέμεναν στο χώρο της Σχολής. Το 1977 η Σχολή μετονομάσθηκε σε
- 10 Ανωτέρα Σχολή Νηπιοβρεφοκόμων ενώ συνέχισε να υπάγεται στο Κέντρο Βρεφών «Η
ΜΗΤΕΡΑ» (το οποίο ήταν Ν.Π.Ι.Δ. εποπτευόμενο και επιχορηγούμενο από το Κράτος).
Παρέμεινε έτσι έως το 1984 οπότε εντάχθηκε χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στο δυναμικό
της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας του ΤΕΙ Αθήνας. Σύμφωνα με τις
διατάξεις του Ν. 1404/83, το 2007, το Τμήμα "Βρεφονηπιοκομίας" μετονομάζεται σε
"Τμήμα Προσχολικής Αγωγής". Συνολικά έως το 1984 αποφοίτησαν από τη Σχολή χίλιοι
είκοσι τέσσερις (1024) πτυχιούχοι. Αξίζει να αναφερθεί ότι πολλοί άξιοι επιστήμονες
δίδαξαν εδώ σ' αυτό το διάστημα. Ορισμένοι από αυτούς ήταν οι Σπ. Δοξιάδης, Λ.
Αλεξανδράκη, Ν. Χαρβάτη, Ε. Φαναριώτη, Ε. Δρυγιαννάκη, Ν. Ζίας, Δ. Μαζαράκη, Κ.
Χάκας, Ν. Διβάρη, Ο. Μαράτου, Η. Μπεζεβέγκης, Μ. Κυνηγού-Φλάμπουρα, Α.
Καραγγέλη, Μ. Νασιάκου, Π. Λαγός και Φρ. Μόττη.
Από το 1965 η Σχολή
λειτουργούσε με Διευθύνουσα την Ιωάννα Ραβάνη και ομάδα μονίμων διδασκουσών η
οποία στην τελευταία φάση λειτουργίας της αποτελείτο από τις Δ. Παπαγεωργοπούλου,
Ε. Καλατζή, Ε. Κοτζαμπάση οι οποίες στη συνέχεια εντάχθηκαν στο εκπαιδευτικό
προσωπικό του Τμήματος Βρεφονηπιοκομίας του ΤΕΙ Αθήνας το 1984.
2.2.1 Η στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό
προσωπικό κατά την τελευταία πενταετία.
Αναλυτικά, στο Τμήμα σήμερα υπηρετούν τα παρακάτω έξι μέλη μόνιμου
Εκπαιδευτικού Προσωπικού:
Ι. Μόνιμος Καθηγητής
1. Δρ. Κάκουρος Ευθύμιος με γνωστικό αντικείμενο: Ψυχολογία του παιδιού με
έμφαση στην Προσχολική Ηλικία.
Στις 31/8/2011 συνταξιοδοτήθηκε ο Δρ. Στυλιανός Αντωνιάδης, Μόνιμος Καθηγητής
του Τμήματος Προσχολικής Αγωγή, ο οποίος υπηρετούσε στο Τμήμα.
- 11 ΙΙ. Αναπληρωτές Καθηγητές:
2.
Δρ. Παπαπροκοπίου Αναστασία με γνωστικό αντικείμενο: Παιδαγωγικά με
εξειδίκευση στην Αγωγή, Διδακτική Παιδικής Λογοτεχνίας και Τεχνικά
Εποπτικά Μέσα της Προσχολικής Αγωγής.
3.
Δρ. Ζακοπούλου Αγνή, (Π.Θ.) με γνωστικό αντικείμενο: Ψυχοπαιδαγωγική
Προσχολικής και Σχολικής Ηλικίας
ΙΙΙ. Επίκουρη Καθηγήτρια
4.
Δρ. Σιδηροπούλου Τρυφαίνη, με γνωστικό αντικείμενο: Ψυχοπαιδαγωγική
Προσχολικής Ηλικίας
Στις 25/10/2010 συνταξιοδοτήθηκε η Κάρεν Σιώτη – Γόλφ, Επίκουρη Καθηγήτρια
του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής, η οποία υπηρετούσε στο Τμήμα μας.
Στις 8/1/2009 παραιτήθηκε η Ράλλη Ασημίνα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος
Προσχολικής Αγωγής, η οποία υπηρετούσε στο Τμήμα μας, διότι διορίστηκε στο
Φ.Π.Ψ Αθηνών ως Λέκτορας.
IV. Καθηγήτριες Εφαρμογών
5.
Ρουφίδου Ειρήνη, με γνωστικό αντικείμενο: Βρεφονηπιοκομία με εξειδίκευση
στην Αγωγή Μικρού Παιδιού
6.
Τσαούλα Κωνσταντίνα, (Π.Θ.) με γνωστικό αντικείμενο: Παιδαγωγικά –
Τεχνικά Εποπτικά Μέσα Βρεφονηπιακής Ηλικίας
Στο Τμήμα εργάζονται δύο (2) μέλη Διοικητικού Προσωπικού:
1. Βογιατζή-Σφενδύλη Γεωργία Προϊσταμένη της Γραμματείας του Τμήματος
από 04/1990 σε θέση γραμματέως και από 1/5/2007 μέχρι
προϊσταμένη (μετά την συνταξιοδότηση της κας Κατσαρού Ευγενίας),
2. Σχινά Μαρία, γραμματεία του Τμήματος από 1/9/2007 έως σήμερα
και ένα (1) Mέλος Eιδικού Τεχνικού Προσωπικού (ΕΤΠ):
Ζέρβα Μαρία, Βρεφονηπιοκόμος από 2/9/2002 έως σήμερα.
σήμερα, ως
και
- 12 2.2.2 Ο αριθμός και η κατανομή των προπτυχιακών φοιτητών τα τελευταία επτά
έτη.
Ο αριθμός των εγγεγραμμένων σπουδαστών σε προπτυχιακό επίπεδο από το 2004 έως το
2011 κυμαίνεται μεταξύ 650-850. Ο αριθμός αυτός είναι αρκετά μεγάλος επειδή η
έκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων είναι περιορισμένη και ο αριθμός των μελών Ε.Π.
είναι εξαιρετικά μικρός. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα μας δεν διαθέτει την
απαραίτητη υποδομή ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες τόσοο μεγάλου αριθμού
σπουδαστών. Από το σύνολο των σπουδαστών το 40% υπερβαίνει τα 4 έτη φοίτησης.
Ο αριθμός εισακτέων στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής καθορίζεται κάθε χρόνο με
απόφαση του Υπουργείου Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και τα τα
τελευταία χρόνια ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 85 σπουδαστές, στους οποίους
προστίθενται ετησίως περίπου 70 ακόμη
από τις Ειδικές κατηγορίες (δηλαδή, τις
μετεγγραφές, τις κατατακτήριες, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, τους αλλοδαπούς κ.α).
Έτσι λοιπόν ο τελικός αριθμός των εισακτέων σπουδαστών στο Τμήμα μας τα τελευταία
7 χρόνια διαπιστώθηκε ότι διαμορφώνεται τελικά στους 116 – 180. Η στασιμότητα
πρόσληψης νέων εκπαιδευτικών, εκτιμάται ότι μπορεί να αποτελέσει στο άμεσο μέλλον
τροχοπέδη για τη ανάπτυξη και βελτίωση του Τμήματος.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως στις εγκαταστάσεις του Τμήματος διατίθεται μόνο
μία μεγαλύτερη αίθουσα διδασκαλίας η οποία έχει χωρητικότητα 80 περίπου φοιτητών
και η οποία μας παραχωρείται από το ‘Ιδρυμα διότι βάσει της σύμβασης του ενοικίου η
αίθουσα αυτή παραμένει στην λειτουργία του Κέντρου Βρεφών Μητέρα) ενώ όλες οι
υπόλοιπες έχουν μέγιστη χωρητικότητα 35 ατόμων.
Σημαντικό θεωρούμε επίσης το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των φοιτητών
είναι γυναίκες ενώ το τελευταίο έτος αυξήθηκε ελάχιστα ο αριθμός των αλλοδαπών
φοιτητών. (Βλέπε Παράρτημα Πίνακες: 1, 2,3)
- 13 -
2.3 Σκοπός και στόχοι του Τμήματος
2.3.1. Οι στόχοι και σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ της Ίδρυσής του:
Σκοπός του Τμήματος είναι να καταρτίσει επιστημονικά παιδαγωγούς που θα αναλάβουν
την αγωγή και φροντίδα παιδιών από τη γέννησή τους μέχρι τα έξι τους χρόνια, δηλαδή
μέχρι την εισαγωγή τους στο Δημοτικό.
Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της
εφαρμογής γνώσεων και μεθόδων που αφορούν την αγωγή και φροντίδα παιδιών
προσχολικής ηλικίας (0-6 ετών).
Το Τμήμα έχει ως αποστολή να προάγει την ανάπτυξη και τη μετάδοση των γνώσεων
στις επιστήμες της αγωγής παιδιών προσχολικής ηλικίας με τη διδασκαλία και την
εφαρμοσμένη έρευνα και να παρέχει στους σπουδαστές τα απαραίτητα εφόδια που
εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για την επιστημονική και επαγγελματική τους
σταδιοδρομία και εξέλιξη.
Στα πλαίσια της αποστολής του αυτής το Τμήμα:
Α. Παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις στον επιστημονικό και εκπαιδευτικό τομέα,
Β. Αναπτύσσει διεθνείς συνεργασίες με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και
του εξωτερικού
Γ. Συνεργάζεται με Βρεφονηπιακούς σταθμούς και άλλους φορείς οι οποίοι σχετίζονται
με το γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος,
Δ. Χρησιμοποιεί τις σύγχρονες τεχνολογίες στην εκπαίδευση,
Ε. Διεξάγει έρευνα
ΣΤ. Διευκολύνει τους σπουδαστές στην ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων που θα
τους καταστήσουν ικανούς να είναι ανταγωνιστικοί σε εθνικό, και διεθνές περιβάλλον.
Ζ. Προετοιμάζεται για να είναι δεκτικό σε αλλαγές σύμφωνα με τις μεταβαλλόμενες
εκπαιδευτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες σε περιφερειακό, εθνικό και
διεθνές περιβάλλον.
- 14 Η. Προετοιμάζεται για τη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας στο Τμήμα.
Περιγραφή του πτυχιούχου του Τμήματος
Οι πτυχιούχοι του Τμήματος κατέχουν τις απαραίτητες επιστημονικές γνώσεις
και δεξιότητες στην εφαρμογή μεθόδων που τους δίνουν τη δυνατότητα να ασχολούνται,
είτε αυτοδύναμα είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες:

με τη μελέτη, οργάνωση και λειτουργία χώρων για παιδιά προσχολικής ηλικίας
καθώς επίσης και με την αγωγή των παιδιών αυτής της ηλικίας.

με τη θεωρητική και εφαρμοσμένη διδασκαλία μαθημάτων παιδαγωγικής που
αφορούν παιδιά προσχολικής ηλικίας, σε άτομα εκπαιδευόμενα στο επάγγελμα.

με ερευνητικά προγράμματα που αφορούν στην εξέλιξη και εφαρμογή
καινοτομιών στην αγωγή παιδιών προσχολικής ηλικίας.
 με κάθε άλλη δραστηριότητα που εναρμονίζεται με το αντικείμενο της
ειδικότητάς τους ως απόρροια της εξέλιξης της παιδαγωγικής επιστήμης και
ειδικότερα των εφαρμογών της στην αγωγή και φροντίδα παιδιών προσχολικής
ηλικίας.
Η δομή των σπουδών στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής
Η διάρκεια των σπουδών στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής είναι οκτώ (8) εξάμηνα.
Κατά τη διάρκεια των επτά (7) πρώτων εξαμήνων οι σπουδές περιλαμβάνουν θεωρητική
διδασκαλία, εργαστηριακές ασκήσεις, επισκέψεις σε χώρους εφαρμογής γνώσεων και
μεθόδων που αφορούν στην αγωγή παιδιών προσχολικής ηλικίας και εκπόνηση
εργασιών (βιβλιογραφικών και εφαρμοσμένων ερευνητικών) που σχετίζονται με το
αντικείμενο σπουδών.
Οι εργαστηριακές ασκήσεις ως εφαρμογές της θεωρίας, δηλώνονται στο θεωρητικό
μέρος του μαθήματος και από τη φύση τους προϋποθέτουν την ενεργό συμμετοχή των
σπουδαστών καθ΄ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου.
Ειδική βαρύτητα δίνεται στην ανάπτυξη των προσωπικών ικανοτήτων του σπουδαστή,
περιλαμβανομένης της ανάπτυξης πρωτοβουλιών, της κριτικής σκέψης, της έρευνας και
της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων.
Το πρόγραμμα σπουδών δομείται με βάση το φόρτο εργασίας που απαιτεί το κάθε
μάθημα, ενώ εισάγονται και οι διδακτικές μονάδες ECTS σε όλα τα εξάμηνα (Βλέπε
Παράρτημα).
- 15 Στα βασικά γνωστικά αντικείμενα του Τμήματος περιλαμβάνονται:
• Μαθήματα γενικής υποδομής από τις επιστήμες της Παιδαγωγικής της Ψυχολογίας και
της Ιατρικής, όπως η Εισαγωγή στις Παιδαγωγικές Επιστήμες, Βασικές αρχές
Ψυχολογίας, Παιδιατρική ΙΙ, η Μεθοδολογία Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής, κ.α..

Μαθήματα ειδικής υποδομής που παρέχουν βασικές γνώσεις σχετικές με το
αντικείμενο της ειδικότητάς τους και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μαθήματα
όπως: η Μουσικοκινητική αγωγή, Αναπτυξιακή Ψυχολογία, Αναπτυξιακή
Ψυχοπαθολογία, Παιδιατρική ΙΙ, Θεατρικό Παιχνίδι, Προσχολική Αγωγή και
Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές,

Μαθήματα ειδικότητας που προσφέρουν τις απαραίτητες για την πρακτική
εφαρμογή του επαγγέλματος γνώσεις και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων
μαθήματα, όπως: Αγωγή Βρέφους, Το Παιχνίδι στην Προσχολική Ηλικία, Αρχές
Οργάνωσης της Παιδαγωγικής Πράξης, Ημερήσια Αγωγή και Φροντίδα,
Σύγχρονες Τάσεις στην Προσχολική Αγωγή.

Μαθήματα διοίκησης, διαχείρισης και νομοθεσίας και ανθρωπιστικών σπουδών
που είναι απαραίτητα για την οργάνωση και διοίκηση των χώρων εργασίας που
σχετίζονται με την ειδικότητα και που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν μαθήματα,
όπως: Οργάνωση και Διοίκηση Βρεφονηπιακών Σταθμών, Στοιχεία Οικολογίας –
Περιβαλλοντική αγωγή, και Διαπολιτισμική Αγωγή.
Το όγδοο εξάμηνο σπουδών περιλαμβάνει την πρακτική άσκηση στο επάγγελμα και την
εκπόνηση πτυχιακής εργασίας που εξασφαλίζει την εμβάθυνση, εκ μέρους του
τελειοφοίτου του Τμήματος, σε ένα σοβαρό επίκαιρο θέμα εφαρμοσμένης έρευνας ή σε
αντικείμενο που έχει άμεση σχέση με την ειδικότητα σπουδών.
Η Πρακτική Άσκηση στο επάγγελμα διαρκεί έξι (6) ημερολογιακούς μήνες. Είναι
καθοδηγούμενη και αξιολογούμενη και πραγματοποιείται σε συνεργαζόμενους με το
Τμήμα, Βρεφονηπιακούς Σταθμούς.
Για τη συμμετοχή στην πρακτική άσκηση θα πρέπει ο φοιτητής να έχει παρακολουθήσει
επιτυχώς όλα τα μαθήματα ειδικότητας θεωρητικά και εργαστηριακά. Η επιτυχής
παρακολούθηση των εργαστηριακών μαθημάτων συμβάλλει στην ομαλή διεξαγωγή της
Πρακτικής Άσκησης που πραγματοποιείται στις ίδιες δομές
πραγματοποιούνται τα περισσότερα
με αυτές
όπου
των εργαστηριακά μαθήματα (σηλ. Στους
Βρεφονηπιακούς σταθμούς). Ο σκοπός της πρακτικής άσκησης είναι να αποκτήσουν οι
- 16 φοιτητές εμπειρία στην εφαρμογή μεθόδων και γνώσεων που αφορούν στο μελλοντικό
τους επάγγελμα. Οι φοιτητές επιλέγουν και ασκούνται έξι μήνες σε χώρους της
μελλοντικής επαγγελματικής απασχόλησης τους. Η άσκηση των φοιτητών υλοποιείται
υποχρεωτικά και σε χώρους όπου υπάρχουν βρέφη (τρεις μήνες) και σε χώρους όπου
υπάρχουν νήπια (τρεις μήνες). Χώροι Πρακτικής Άσκησης Επαγγέλματος ορίζονται: οι
Δημοτικοί Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, οι χώροι που με υπουργική ανακοίνωση - ΦΕΚ
χαρακτηρίζονται
«Κέντρα
Επαγγελματικής
Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, σε ΔΕΚΟ, ΟΕΕ κ.λ.π. -
Πρακτικής
Άσκησης», Ιδιωτικοί
Βρεφοκομεία: Κέντρο Βρεφών
ΜΗΤΕΡΑ κ.λ.π. Η πρακτική άσκηση αποτελεί πραγματική «μύηση» στις συνθήκες
εργασίας που θα αντιμετωπίσουν αργότερα, ακολουθώντας το ωράριο των εργαζομένων
στους αντίστοιχους χώρους και αναλαμβάνοντας ευθύνες όμοιες με αυτές των
εργαζομένων. Οι φοιτητές εποπτεύονται από τον Υπεύθυνο Πρακτικής Άσκησης που
ορίζεται στο χώρο της πρακτικής άσκησης (ο εποπτεύων είναι κατά κανόνα απόφοιτος
του τμήματος Βρεφονηπιοκομίας ή Προσχολικής Αγωγής απόφοιτος Τμήματος ΤΕΙ) σε
συνεργασία με τα μέλη της τριμελούς Επιτροπής Πρακτικής Άσκησης του Τμήματος.
Επίσης από την τριμελή επιτροπή οργανώνονται τρεις καθορισμένες συναντήσεις στο
τμήμα Προσχολικής Αγωγής που στοχεύουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων και
δυσλειτουργιών καθώς και στη διασφάλιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της
παιδαγωγικής παρέμβασης των φοιτητών.
Καταλήγοντας, όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος θεωρούν ότι, οι
στόχοι και οι σκοποί του είναι σημαντικοί και συμβάλουν ο καθένας χωριστά στην
επίτευξή τους και στην δημιουργία προϋποθέσεων για συνεχή αναβάθμιση των
προγραμμάτων σπουδών και τεχνικών υποστήριξης και πλαισίωσης των σπουδαστών.
Η διεπιστημονικότητα των μελών Ε.Π. δίνει την δυνατότητα στην προσπάθεια για
ολόπλευρη κατάρτιση των σπουδαστών και την προώθηση της συνθετικής ικανότητας
γνώσεων και δεξιοτήτων.
2.3.1. Υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης)
στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει
να επιδιώκει;
Δεν υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων στόχων του Τμήματος από εκείνους
που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει.
Προκειμένου όμως να
προσαρμόζεται κάθε φορά στις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις και τις ανάγκες των
παιδιών γίνεται προσπάθεια ώστε να εκσυγχρονίζεται τόσο η δομή όσο και το
- 17 περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της προσπάθειας τα
τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν γίνει πολύ σημαντικές αλλαγές στο πρόγραμμα και το
περιεχόμενο των σπουδών. Αυτές οι αλλαγές στο σύνολό τους σχετίζονται με την
ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται πια στον Παιδαγωγικό ρόλο του Τμήματος και των
αποφοίτων του.
2.3.2 Πως αντιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους
και τους σκοπούς του Τμήματος
Τα μέλη του ΕΠ μετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση και διατύπωση των στόχων και των
σκοπών του Τμήματος.. Μελετούν συνεχώς τις δυνατότητες ενσωμάτωσης καινοτομιών
και καλών πρακτικών στις δομές προσχολικής αγωγής όπου διεξάγονται εργαστηριακά
μαθήματα. Ανατροφοδοτούν και ρυθμίζουν συχνά τη διδασκαλία
των θεωρητικών
μαθημάτων και την πλαισίωση των εργαστηριακών μαθημάτων για την προώθηση των
σκοπών του Τμήματος.
2.3.3. Υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων
του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να
επιδιώκει.
Στα 56 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την ίδρυση του Τμήματός μας, έχουν
διαφοροποιηθεί σημαντικά οι αντιλήψεις ως προς το ρόλο και το αντικείμενο των
επαγγελματικών δραστηριοτήτων των αποφοίτων του Τμήματος. Το γεγονός αυτό, είχε
ως αποτέλεσμα η προσέγγιση του προγράμματος σπουδών να εστιάσει στην
αναγκαιότητα του παιδαγωγικού του χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό έχει εκσυγχρονισθεί
και εναρμονισθεί το πρόγραμμα σπουδών ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες
ανάγκες της κοινωνίας μας καθώς επίσης και στις νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις. Στο
πλαίσιο αυτών των προσπαθειών κρίθηκε αναγκαίο να αλλάξει και η ονομασία του
Τμήματος ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στη σημερινή πραγματικότητα. Έτσι
λοιπόν το Τμήμα μας μετονομάσθηκε πριν από τέσσερα χρόνια από Τμήμα
Βρεφονηπιοκομίας σε Τμήμα Προσχολικής Αγωγής.
2.3.4 Επιτυγχάνονται
οι στόχοι που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να
επιδιώκει; Αν όχι ποιοι παράγοντες δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην
προσπάθεια αυτή;
- 18 Οι βασικοί στόχοι του Τμήματος επιτυγχάνονται μέσα από τις συνεχείς προσπάθειες
αναπροσαρμογής του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών. Η υλοποίηση όμως του
εκάστοτε προγράμματος σπουδών απαιτεί το ανάλογο ανθρώπινο δυναμικό και τις
απαραίτητες κτιριακές εγκαταστάσεις. Το Τμήμα μας χρησιμοποιεί τις ίδιες κτιριακές
εγκαταστάσεις όλα αυτά τα 56 χρόνια λειτουργίας του. Διαχρονικά όμως ο πληθυσμός
των φοιτητών και του εκπαιδευτικού προσωπικού διαφοροποιείται σημαντικά. Επειδή
όμως οι όποιες αποφάσεις αφορούν στον αριθμό των εισακτέων φοιτητών ή στον αριθμό
των μελών Ε.Π. λαμβάνονται από την Κεντρική εξουσία (δηλαδή από το υπουργείο) οι
δυνατότητες παρέμβασης της ακαδημαϊκής κοινότητας σε βασικά ζητήματα που την
αφορούν είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να
καλείται το εξαμελές πλέον μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό του Τμήματος με τη
συμβολή έκτακτου προσωπικού να ικανοποιήσει τις ανάγκες εκπαίδευσης 130 – 150
σπουδαστών σε κτιριακές εγκαταστάσεις οι οποίες στην καλύτερη περίπτωση θα
μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες 40 σπουδαστών σε κάθε εξάμηνο σπουδών.
Οι παραπάνω ελλείψεις σε κτιριακές υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό θεωρούνται
πολύ σημαντικοί παράγοντες, οι οποίοι δρουν αποτρεπτικά στις προσπάθειες
συντήρησης ή και βελτίωσης της ποιότητας των σπουδών.
Για τους παραπάνω λόγους εκτιμούμε πως με τις σημερινές συνθήκες οι οποίες
επικρατούν στη χώρα μας και τις προσφερόμενες δυνατότητες θα ήταν ιδιαίτερα
σημαντικό να περιοριστεί ο αριθμός του συνόλου των εισακτέων σπουδαστών στο
Τμήμα μας στους 40 για κάθε έτος. Αυτό θα βοηθούσε σημαντικά στην αναβάθμιση των
υπηρεσιών μας.
2.3.2. Θεωρείτε ότι συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων
(στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος;
Θεωρούμε ότι οι επίσημα διατυπωμένοι στόχοι του Τμήματός μας είναι σύμφωνοι τόσο
με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις όσο και με τις σημερινές ανάγκες της
κοινωνίας μας και γι΄ αυτό σήμερα δεν συντρέχει λόγος αναθεώρησης των στόχων του
Τμήματος. Παρακολουθούμε συστηματικά τις εξελίξεις στο χώρο της Προσχολικής
Αγωγής και εφόσον μελλοντικά προκύψουν νέα δεδομένα τότε θα επαναδιατυπωθούν οι
στόχοι του Τμήματος.
2.4. Διοίκηση του Τμήματος.
Τα όργανα του Τμήματος είναι :
- 19 Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
Στην Γενική Συνέλευση του Τμήματος συμμετέχουν όλα τα μέλη του Εκπαιδευτικού
Προσωπικού και εκπρόσωποι των σπουδαστών σε ποσοστό 40% του συνόλου των μελών Ε.Π.
Επίσης συμμετέχει εκπρόσωπος του Ε.Τ.Π.
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
Στο Συμβούλιο του Τμήματος μετέχουν η Προϊσταμένη του Τμήματος Δρ. Παπαπροκοπίου
Αναστασία, Αναπλ. Καθηγήτρια, η οποία είναι και Πρόεδρος και ως Μέλη: 1) ο Υπεύθυνος
Α΄ Τομέα Βρεφονηπιοκομίας- Ψυχολογίας κ. Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
με
αναπληρώτρια την κα Ρουφίδου Ειρήνη, Καθ. Εφαρμογών, 2) η Υπεύθυνη Β' Τομέα
Ιατροπαιδαγωγικών Μαθημάτων, κ. Σιδηροπούλου με αναπληρώτρια την κα. Ζακοπούλου
Αγνή, Αν.Καθηγήτρια (Π.Θ.), 3) η εκπρόσωπος των σπουδαστών Ατσικνούδα Δέσποινα
καθώς επίσης και η εκπρόσωπος Ε.Τ.Π. εφόσον συζητούνται θέματα που αφορούν το Ε.Τ.Π. Τα
πρακτικά τηρεί η Γραμματέας του Συμβουλίου του Τμήματος κα. Βογιατζή-Σφενδύλη
Γεωργία (Προϊσταμένη Γραμματείας του Τμήματος)
2.4.1. Επιτροπές οι οποίες θεσμοθετήθηκαν και λειτουργούν στο Τμήμα.
Θεσμοθετημένες επιτροπές δεν υπάρχουν στο Τμήμα. Οι επιτροπές του Τμήματος ορίζονται με
απόφαση του Προϊσταμένου του Τμήματος. Για την εύρυθμη λειτουργία του τμήματος η
Γ.Σ.8/11-10-10 είχε ορίσει τις παρακάτω Τριμελείς Επιτροπές για το ακαδ. έτος 2010-2011, οι
οποίες επικαιροποιούνται κάθε Ακαδημαϊκό Έτος ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν.
1. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ:
-
Σιδηροπούλου-Κανέλλου Τρυφαίνη, Επίκουρη Καθηγήτρια
-
Τσαούλα Κων/να, Καθηγήτρια Εφαρμογών, π.θ.
-
Ρουφίδου Ειρήνη, Καθηγήτρια Εφαρμογών
2.ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΕΤΕΓΓΡΑΦΩΝ:
-
Ζακοπούλου Αγνή, Αναπλ. Καθηγήτρια, π.θ.
-
Αντωνιάδης Στυλιανός, Kαθηγητής
-
Σιδηροπούλου- Κανέλλου Τρυφαίνη, Επίκ. Καθηγήτρια
Η συγκεκριμένη επιτροπή το Ακαδημαϊκό Έτος 2011-2012 έχει μετονομαστεί σε Επιτροπή
Ελέγχου Δικαιολογητικών Εγγραφής Εισαγομένων με τις Ειδικές Κατηγορίες δεδομένων
- 20 των αλλαγών που έγιναν στον τομέα των μετεγγραφών από το Υ.Π.Δ.Β.Μ.&Θ και την θέση
του κ. Αντωνιάδη Στυλιανού που συνταξιοδοτήθηκε στις 31/8/2011 πήρε ο κ. Κάκουρος
Ευθύμιος
3. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑΤΑΞΕΩΝ
-
Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
-
Αντωνιάδης Στυλιανός, Καθηγητής
-
Ζακοπούλου Αγνή, Αναπλ. Καθηγήτρια, π.θ.
-
Παπαπροκοπίου Αναστασία, Αναπλ. Καθηγήτρια
-
Σιδηροπούλου-Κανέλλου Τρυφ., Επίκουρη Καθηγήτρια
Το
Ακαδημαϊκό
Έτος
2011-2012
τη
θέση
του
κ.Αντωνιάδη
Στυλιανού
που
συνταξιοδοτήθηκε πήρε η κα. Ρουφίδου Ειρήνη, Καθηγήτρια Εφαρμογών του Τμήματος
4.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ &
ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
-
Τσαούλα Κων/να, Καθηγήτρια εφαρμογών π.θ.
-
Ρουφίδου Ειρήνη, Καθηγήτρια Εφαρμογών
-
Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
5. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ
- Ζακοπούλου Αγνή, Αναπλ. Καθηγήτρια, π.θ.
-
Αντωνιάδης Στυλιανός, Καθηγητής
-
Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
6. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ
- Τσαούλα Κων/να, Καθηγήτρια εφαρμογών π.θ.
- Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
- Ρουφίδου Ειρήνη, Καθηγήτρια Εφαρμογών
- Σιδηροπούλου-Κανέλλου Τρυφ., Επίκουρη Καθηγήτρια, Αναπλ. Μέλος
Η συγκεκριμένη επιτροπή το Ακαδ. Έτος 2011-2012 τροποποιήθηκε ως εξής:
- Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής, Πρόεδρος
- Τσαούλα Κων/να, Καθηγήτρια εφαρμογών π.θ, Μέλος
- Ζέρβα Μαρία, Ε.Τ.Π. Μέλος
- 21 - Σιδηροπούλου-Κανέλλου Τρυφ., Επίκουρη Καθηγήτρια, Αναπλ. Μέλος
7. ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
-
Υπεύθυνος Εργαστηρίων του Α΄ Τομέα Μαθημάτων ορίζεται η κα Ρουφίδου Ειρήνη
Καθηγήτρια Εφαρμογών.
-
Υπεύθυνος Εργαστηρίων του Β΄ Τομέα Μαθημάτων ορίζεται η κα Τσαούλα Κων/να,
Καθηγήτρια Εφαρμογών, π.θ.
8. ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ «ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ»
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
Υπεύθυνη Πυρασφάλειας Εργαστηρίων ορίζεται η κα. Ζέρβα Μαρία, Ε.Τ.Π., με αναπληρώτρια
την κα. Σχινά Μαρία, Δ.Π.
9. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ.
-
Τσαούλα Κων/να, Καθηγήτρια Εφαρμογών, π.θ.
10. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
- Σχινά Μαρία (Διοικητικό Στέλεχος της Γραμματείας του Τμήματος)
11. ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ Β/ΘΜΙΑΣ
ΕΚΠ/ΣΗΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ.
12.
-
Ρουφίδου Ειρήνη, Καθ. Εφαρμογών
-
Τσαούλα Κων/να, Καθ. Εφαρμογών , αναπληρώτρια
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ
ΓΙΑ
ΤΟ
ΤΜΗΜΑ
ΣΤΑ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
- Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος για το πρόγραμμα Leonardo είναι η κα. Αναστασία Παπαπροκοπίου,
Προϊσταμένη του Τμήματος.
- 22 - Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος για το πρόγραμμα ERASMUS είναι η κα. Αναστασία
Παπαπροκοπίου, Προϊσταμένη του Τμήματος.
13.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
- Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
- Ζακοπούλου Αγνή, Αναπλ. Καθηγήτρια
- Σιδηροπούλου Τρυφαίνη, Επικ. Καθηγήτρια
14. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ 10 ΚΑΛΥΤΕΡΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
- Αντωνιάδης Στυλιανός, Καθηγητής
- Σιδηροπούλου Τρυφαίνη. Επικ. Καθηγήτρια
- Τσαούλα Κωνσταντίνα, Καθ. Εφαρμογών
15. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
- Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής
- Ζακοπούλου Αγνή, Αναπλ. Καθηγήτρια
- Παπαγεωργίου Ευάγγελος, Καθηγητής του Γενικό Τμήμα Βασικών Ιατρικών Μαθημάτων
2.4.2 Εσωτερικοί κανονισμοί που υπάρχουν στο Τμήμα
Το Τμήμα λειτουργεί με βάση τον εσωτερικό κανονισμό σπουδών του ΤΕΙ Αθήνας.
2.4.3. Η διάρθρωση του Τμήματος σε Τομείς και ο βαθμός ανταπόκρισης της
στη σημερινή αντίληψη του Τμήματος για την αποστολή του.
Το Τμήμα είναι διαρθρωμένο σε δύο Τομείς:
Α. Τον Α΄ Τομέα μαθημάτων ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ στον οποίο
ανήκουν τα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα:
1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ
2. ΠΡΩΊΜΕΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ
3. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Ι & ΙΙ
4. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
5. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
6. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ
ΚΑΙ
- 23 7. ΑΓΩΓΗ ΒΡΕΦΟΥΣ Ι & ΙΙ
8. ΑΓΩΓΗ ΜΙΚΡΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι & ΙΙ
9. ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Ι & ΙΙ
10. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
11. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Β.Ν.Σ.
12. ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟΝ
Β.Ν.Σ.
Από τις
25/10/2010 οπότε συνταξιοδοτήθηκε η Κάρεν Σιώτη – Γόλφ, Επίκουρη
Καθηγήτρια του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής, ο Α΄ Τομέας μαθημάτων έχει περιέλθει
σε αδράνεια.
Β. Τον Β΄ Τομέα ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ στον οποίο ανήκουν τα
παρακάτω γνωστικά αντικείμενα:
1. ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Ι, ΙΙ & ΙΙΙ
2. ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
3. ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι & ΙΙ
4. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
5. ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
6. ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Ι & ΙΙ
7. ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΒΡΕΦΩΝ & ΝΗΠΙΩΝ
8. ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
9. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
10. ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
11. ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
12. ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ
13. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι & ΙΙ
14. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
15. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
16. ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟ
17. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
18. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ
ΕΝΝΟΙΕΣ
ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
19. ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ – ΟΡΟΛΟΓΙΑ
20. ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
ΚΑΙ
ΦΥΣΙΚΕΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
ΣΤΗΝ
- 24 21. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ-ΥΓΙΕΙΝΗ
22. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
23. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
- 25 -
3. Προγράμματα Σπουδών
Βαθμός ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του
Τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας.
3.1.1 Οι διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης στους στόχους του Τμήματος και
στις απαιτήσεις της κοινωνίας.
Το Tμήμα Προσχολικής Αγωγής λειτουργεί από το 2010 με νέο πρόγραμμα σπουδών. Η
εφαρμογή του ξεκίνησε το εαρινό του ακαδημαϊκού έτους 2009-2010. Είναι ένα
πρόγραµµα οκτώ εξαµήνων, το οποίο έχει αναθεωρηθεί μερικώς, προκειμένου να
συμβαδίζει με τις σύγχρονες απαιτήσεις του επαγγέλματος και τα επαγγελματικά
δικαιώματα .
Στο νέο πρόγραµµα σπουδών έγινε ανακατανοµή κάποιων µαθηµάτων στα εξάµηνα
σπουδών, συγχώνευση µαθηµάτων, επικαιροποίηση και προσθήκη νέων µαθηµάτων
λόγω των προβληµάτων που είχαν επισηµανθεί κατά την εφαρµογή του παλαιότερου
ΠΠΣ. (Βλέπε Παράρτημα Πίνακες 7,8,11)
Αν και δεν υπάρχει θεσµοθετηµένη διαδικασία ελέγχου της ανταπόκρισης του ΠΠΣ
στους στόχους του Τµήµατος και στις ανάγκες της κοινωνίας, ελέγχεται αυτή η
ανταπόκριση µε την υψηλή ζήτηση που καταγράφει το Τµήµα στις προτιµήσεις των
αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και την κάλυψη όλων των θέσεων που
διατίθενται για νεοεισαχθέντες φοιτητές, µε αρκετά υψηλή
βαθμολογία ως
βάση
εισαγωγής και με το υψηλό ποσοστό επαγγελματικής αποκατάστασης που έχουν οι
απόφοιτοι του Τμήματος. (Σύμφωνα με την μελέτη παρακολούθησης των αποφοίτων του
ΤΕΙ Αθήνα).
Επιπλέον κριτήριο θετικής ανταπόκρισης είναι το αίτημα πολλών ιδιωτικών παιδικών
σταθμών και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου
για πραγματοποίηση της
πρακτικής άσκησης φοιτητών στους χώρους τους καθώς και τα ευμενή σχόλια που
εκφράζονται από αυτούς για την συνέχιση της συνεργασίας μας μαζί τους.
- 26 3.1.2. Υπάρχουν διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράµµατος
Σπουδών; Πόσο αποτελεσματικές είναι;
Πριν από έντεκα χρόνια έγινε ριζική αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών του
Τμήματος. Προκειμένου να γίνει τότε η αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών στα
πλαίσια του έργου ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ έγινε μια συστηματική προσπάθεια ώστε να
καταγραφούν οι τρέχουσες ανάγκες και σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις στο χώρο της
Προσχολικής Αγωγής. Είχαν διεξαχθεί μια σειρά από έρευνες μέσα από τις οποίες είχαν
καταγραφεί οι σύγχρονες ανάγκες στο χώρο της προσχολικής αγωγής ενώ παράλληλα
είχαν γίνει αρκετές συνεργασίες με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού τα
οποία έχουν αντίστοιχα προγράμματα σπουδών. Οδηγηθήκαμε έτσι στη ριζική
αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών το οποίο εκτός από το περιεχόμενο του
προσαρμόστηκε και στη νέα φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος της τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης με τη εισαγωγή του συστήματος ECTS και του Φόρτου Εργασίας. Με την
αναθεώρηση αυτή μειώθηκε σημαντικά ο αριθμός των μαθημάτων και οι συνολικές
διδακτικές ώρες ανά βδομάδα και έγιναν πολύ σημαντικές αλλαγές ως προς τη δομή και
το περιεχόμενο των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. Το Τμήμα απομακρύνθηκε
σημαντικά από την ως τότε ιατροκεντρική προσέγγιση την οποία υιοθετούσε
προκειμένου να προσανατολισθεί σε πιο σύγχρονη προσέγγιση που είναι η
ψυχοπαιδαγωγική.
Από τότε δεν έχει γίνει άλλη φορά κάποια εκτεταμένη αναθεώρηση του προγράμματος
σπουδών. Μια ήπια αναθεώρηση έχει γίνει πριν από δύο χρόνια και στη φάση που
διανύουμε ξεκίνησε η συζήτηση για μια ακόμη αναθεώρηση περιορισμένης έκτασης.
Στη φάση αυτή εκτιμούμε πως θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να μελετηθεί ο βαθμός και το
είδος της απασχόλησης των αποφοίτων και να εντοπιστούν κατά πόσο η εκπαίδευση
είναι συμβατή με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Επιπλέον θα ήταν χρήσιμο να
διερευνηθούν νέοι τομείς απασχόλησης που μελλοντικά όχι μόνον θα διευρύνουν τα
επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων, αλλά θα δημιουργήσουν νέες θέσεις
εργασίας και θα καταπολεμήσουν την πιθανή αύξηση της ανεργίας λόγω της
οικονομικής ρευστότητας και της συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα.
- 27 -
3.1.3 Δημοσιοποίηση του Προγράμματος Σπουδών;
Το Πρόγραμμα Σπουδών του Προπτυχιακού Προγράμματος παρουσιάζεται σε
ηλεκτρονική
μορφή
στον
ιστότοπο
του
Τμήματος
Προσχολικής
Αγωγής.
http://www.teiath.gr/seyp/early_childhood_education/articles.php?mid=5558&lang=e
3.1.4. Υπάρχει αποτελεσματική διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελµατικής
εξέλιξης των αποφοίτων;
Το γραφείο διασύνδεσης
του ΤΕΙ Αθήνας έχει εκπονήσει μελέτη (1997-2001)
παρακολούθησης των αποφοίτων του.
Η μελέτη αυτή αποσκοπούσε
στο να
δημιουργήσει ένα σύστημα παρακολούθησης της πορείας των αποφοίτων από την
ημέρα λήψης του πτυχίου τους και σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής.
Ωστόσο τα δεδομένα αυτά είναι παλαιά και δεν υπάρχουν άλλες μελέτες για την
παρακολούθηση της επαγγελµατικής εξέλιξης των αποφοίτων.
3.2. Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του
Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών;
3.2.1 Ποσοστό των μαθημάτων Κορμού, Ειδίκευσης, Κατευθύνσεων στο σύνολο
μαθημάτων.
Τα μαθήματα κορμού (Μαθήματα Γενικής Υποδομής – ΜΓΥ & Μαθήματα Ειδικής
Υποδομής – ΜΕΥ ) είναι 24 (είκοσι τέσσερα) και αποτελούν το 54,5% του συνόλου των
μαθημάτων. Τα μαθήματα ειδίκευσης (ΜΕ) είναι 15 και αποτελούν το 34% του
συνολικού των μαθημάτων ενώ δεν υπάρχουν μαθήματα κατευθύνσεων.
3.2.2 Πόσα μαθήματα ελεύθερης επιλογής (προαιρετικά) προσφέρονται;
Δεν προσφέρονται μαθήματα ελεύθερης επιλογής.
3.2.3 Ποιο είναι το ποσοστό των υποχρεωτικών μαθημάτων / μαθημάτων
υποχρεωτικής επιλογής / μαθημάτων ελεύθερης επιλογής στο σύνολο των
μαθημάτων:
- 28 -
Τα µαθήµατα του Π.Π.Σ. για την απόκτηση πτυχίου είναι 40. Οι πιστωτικές µονάδες του
προγράµµατος σπουδών σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό Σύστηµα Συσσώρευσης και
Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) είναι 240.
Στο ισχύον πρόγραμμα σπουδών δεν υπάρχουν μαθήματα ελεύθερης επιλογής αλλά μόνο
μαθήματα κατ΄ επιλογήν υποχρεωτικά.
3.2.4 Ποσοστιαία
σχέση
μεταξύ
Μαθημάτων
Γενικής Υποδομής (ΜΓΥ),
Μαθημάτων Ειδικής Υποδομής (ΜΕΥ), Μαθημάτων Ειδικότητας (ΜΕ) και
Μαθημάτων Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών Σπουδών
(ΔΟΝΑ):
Τα μαθήματα Γ.Υ. αποτελούν το 20% των μαθημάτων, τα μαθήματα Ε.Υ. αποτελούν το
34% και τα μαθήματα ΜΕ αποτελούν το 35% επί του συνόλου των μαθημάτων. Τα
μαθήματα ΔΟΝΑ αποτελούν το 11% των μαθημάτων.
3.2.5 Πως κατανέμεται ο χρόνος μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων,
εργαστηρίων και άλλων δραστηριοτήτων ;
Το σύνολο των μαθημάτων αποτελείται από: α) θεωρητικά και μικτά (θεωρητικά και
εργαστηριακά) μαθήματα. Τα μεν θεωρητικά κατανέμουν τον χρόνο διδασκαλίας από
δύο έως τρεις ώρες. Ενώ στα μικτά μαθήματα ο χρόνος διδασκαλίας κατανέμεται σε δύο
έως τρεις ώρες θεωρίας και δύο έως τέσσερεις ώρες εργαστηριακών ασκήσεων
εβδομαδιαίως.
3.2.6 Πως οργανώνεται και συντονίζεται η ύλη μεταξύ των μαθημάτων;
Παρατηρείται επικάλυψη ύλης μεταξύ των μαθημάτων; Υπάρχουν κενά ύλης; Είναι
ορθολογική η έκταση της ύλης των μαθημάτων; Υπάρχει διαδικασία επανεκτίμησης,
αναπροσαρμογής και επικαιροποίησης της ύλης των μαθημάτων;
Η οργάνωση και ο συντονισμός της ύλης μεταξύ των μαθημάτων συζητείται
περιστασιακά στους Τομείς και στις Γενικές Συνελεύσεις. Η μερική αναθεώρηση του
προγράμματος σπουδών του 2010 έδωσε την ευκαιρία να αναπτυχθούν συζητήσεις για
επενεκτίμιση και αναπροσαρμογή της ύλης των μαθημάτων. Όσον αφορά στις
- 29 επικαλύψεις και τα κενά της ύλης γίνεται προσπάθεια να μειωθούν στο μέτρο του
δυνατού.
Θεωρούμε ωστόσο ότι αυτός ο διάλογος πρέπει να συνεχισθεί για την
ορθολογική έκταση της ύλης και την προσαρμογή της στις απαιτήσεις του επαγγέλματος
των αποφοίτων.
3.2.7 Εφαρμόζεται σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων; Πόσο λειτουργικό είναι;
Ποιο είναι το ποσοστό των μαθημάτων που εντάσσονται στο σύστημα:
Στο Τμήμα εφαρμόζεται σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων. Θεωρούμε ότι ο
θεσμός βοηθά στην ορθολογική αφομοίωση των γνώσεων από τους φοιτητές.
Έτσι, ορισμένα μαθήματα οργανώνονται σε αλληλουχίες, οι οποίες δηλώνουν την
ουσιαστική σχέση εξάρτησης των γνώσεων που παρέχονται σε ένα μάθημα και
αποτελούν προϋπόθεση επιτυχούς παρακολούθησης του άλλου μαθήματος. Στις
περιπτώσεις αυτές, το πρώτο μάθημα χαρακτηρίζεται ως προαπαιτούμενο του δεύτερου,
ενώ το δεύτερο χαρακτηρίζεται ως εξαρτώμενο. Οι φοιτητές δεν επιτρέπεται να
δηλώνουν
εξαρτώμενο
μάθημα
εφόσον
δεν
έχουν
εξεταστεί
επιτυχώς
στο
προαπαιτούμενό του..
Στις αλυσίδες προαπαιτούμενων και εξαρτωμένων μαθημάτων αφορούν 12 μαθήματα
και αποτελούν το 27% του συνόλου των μαθημάτων του ΠΠΣ.
Για την πραγματοποίηση της πρακτικής άσκησης πρέπει ο σπουδαστής να έχει
ολοκληρώσει με επιτυχία τα 15 μαθήματα ειδικότητας με ποσοστό 34% επί του συνόλου
των μαθημάτων.
3.2.8 Πόσα μαθήματα προσφέρονται από άλλα και πόσα σε άλλα προγράμματα
σπουδών: Ποια είναι αυτά:
Το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής έχει την ευθύνη για την κάλυψη των διδακτικών
αναγκών για δύο μαθήματα του Τμήματος Μαιευτικής, (το μάθημα «Παιδιατρική» και
το μάθημα «Νεογνολογία»). Επίσης, καλύπτει διδακτικές ανάγκες στα Τμήματα
Νοσηλευτικής Α’ και Β’ για το μάθημα «Παιδιατρική» και τέλος στο Τμήμα Ιατρικών
Εργαστηρίων για το μάθημα «Παιδαγωγική».
Παράλληλα,
άλλα Τμήματα του ΤΕΙ Αθήνας εξασφαλίζουν στο Τμήμα μας τη
διδασκαλία των παρακάτω μαθημάτων:
- 30 ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ-ΥΓΙΕΙΝΗ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΩΝ
ΣΤΑΘΜΩΝ
ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ-ΟΡΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Ι
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΙΙ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΒΑΣΙΚΩΝ
ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ
ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
3.2.9 Ποιες ξένες γλώσσες διδάσκονται στο Τμήμα; Είναι υποχρεωτικό το σχετικό
μάθημα;
Στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών υπάρχει ένα υποχρεωτικό μάθημα «ΞΕΝΗ
ΓΛΩΣΣΑ-ΟΡΟΛΟΓΙΑ».
3.3 Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα;
Το ισχύον εξεταστικό σύστημα για τις περιπτώσεις των θεωρητικών μαθημάτων
περιορίζεται στις τελικές εξετάσεις οι οποίες είναι κατά κανόνα γραπτές. Πρόκειται
ουσιαστικά για μια τυπική μορφή αξιολόγησης. Εκτιμούμε πως το εξεταστικό σύστημα
θα πρέπει να αναμορφωθεί ώστε η αξιολόγηση να γίνει πιο ουσιαστική.
3.3.1 Εφαρμόζονται και σε ποια έκταση, πολλαπλοί (σε είδος και χρόνο ) τρόποι
αξιολόγησης των φοιτητών. Ποιοι συγκεκριμένοι;
Εκτός από την υποχρεωτική τυπική μορφή αξιολόγησης των εξετάσεων, συγκεκριμένα
μαθήματα χρησιμοποιούν και άλλους τρόπους υλοποίησης του μαθήματος και
αξιολόγησης. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τα μαθήματα:
-στο Α΄ εξαμήνου: «Εισαγωγή στις Παιδαγωγικές Επιστήμες», γίνεται συμπαρουσίαση
της εβδομαδιαίας ύλης του μαθήματος από τον διδάσκοντα και ομάδα εργασίας
φοιτητών.
-στο Β΄ εξάμηνο: «Το Παιχνίδι στην Προσχολική Ηλικία», σε εβδομαδιαία βάση μια
άσκηση εμπέδωσης και διεύρυνσης της διδαγμένης ύλης με αναφορά-αφετηρία στοιχεία
όπως: χώρος, βιβλίο, διαδίκτυο, κινηματογράφος κλπ
- 31 -στο Δ΄ εξάμηνο: «Μουσειακή Αγωγή», με ειδικά ερωτηματολόγια και πρωτόκολλα
παρατήρησης σε χώρους πολιτισμού και τέχνης. Η αξιολόγηση του εργαστηριακού
μέρους του μαθήματος γίνεται με την εισαγωγή από τον διδάσκοντα του εργαλείου
αυθεντικής αξιολόγησης – ατομικό portfolio του φοιτητή. Η μορφή του portfolio είναι
ηλεκτρονική, συμβατική ή μεικτή.
-στο Ε΄ εξάμηνο: «Αισθητική Αγωγή» η
αξιολόγηση του εργαστηριακού μέρους του
μαθήματος γίνεται με την εισαγωγή από τον διδάσκοντα του εργαλείου αυθεντικής
αξιολόγησης - ατομικό portfolio του φοιτητή. Η μορφή του portfolio είναι ηλεκτρονική,
συμβατική ή μεικτή.
-στο Ε ΄εξάμηνο: «Σύγχρονες Τάσεις στην Προσχολική Αγωγή Ι», η αξιολόγηση των
φοιτητών και του εργαστηριακού μαθήματος γίνεται με αναστοχαστική πρακτική σε
πρωτόκολλα προετοιμασίας και υλοποίησης ψυχοπαιδαγωγικού προγράμματος. Τα
πρωτόκολλα έχουν κατασκευαστεί από τον καθηγητή του θεωρητικού μαθήματος και
επικαιροποιούνται συστηματικά. Εκτός της παραπάνω αξιολόγησης που έχει ατομικό
χαρακτήρα οι φοιτητές συνθέτοντας μικρές ομάδες, ανά χώρο εργαστηριακής άσκησης
παρουσιάζουν στο σύνολο των συμφοιτητών τους σε ανοιχτές διαδικασίες, το
σημαντικότερο κατά τη γνώμη τους
σημείο της παιδαγωγικής παρέμβασης του
εξαμήνου σε μορφή επιστημονικής αναρτημένης ανακοίνωσης-posters.
-στο Στ΄ εξάμηνο: «Μεθοδολογία Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής», σε εβδομαδιαία
βάση μια άσκηση εμπέδωσης και διεύρυνσης της διδαχθείσας ύλης με αφετηρία
στοιχεία από εξειδικευμένη βιβλιογραφία και διαδίκτυο.
Την τελευταία δεκαετία γίνεται προσπάθεια δημοσιοποίησης και λογοδοσίας για τους
καινοτόμους τρόπους αξιολόγησης (πρωτόκολλα, portfolio, posters) στη διάρκεια της
ετήσιας ημερίδας με τίτλο «Ανοιχτά Εργαστήρια στο Τμήμα Προσχολικής αγωγής».
3.3.2 Πώς κρίνετε τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών;
Θεωρούμε ότι ένα μεγάλο μέρος των διδακτικών αντικειμένων συμβαδίζει με πολλά
προγράμματα σπουδων διεθνών Πανεπιστημιακών Τμημάτων με αντικείμενο τις
Επιστήμες της Αγωγής.
3.4 Η Πρακτική Ασκηση στο Επάγγελμα
Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 24 του Ν 1404/83 για τη «δομή και λειτουργία του
ΤΕΙ» το 8ο εξάμηνο σπουδών περιλαμβάνει με υποχρεωτικό χαρακτήρα την Πρακτική
Άσκηση στο Επάγγελμα και την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας
- 32 Το ενδιαφέρον βιώνεται, με την εμπειρία των φοιτητών που αποκτούν μέσα από το
θεσμό της Πρακτικής Άσκησης, ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όταν αναζητούν
απασχόληση μετά την αποφοίτηση τους. Αυτό το γεγονός μεταφέρεται ως «ακαδημαϊκή
κουλτούρα» στις επόμενες γενιές φοιτητών και ενισχύεται από το όχι σπάνιο φαινόμενο
της πρόσληψης των αποφοίτων σε θέση εργαζομένων στον ίδιο χώρο όπου
πραγματοποίησαν την Πρακτική τους Άσκηση.
Το Τμήμα έχει ορίσει Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης η οποία αναλαμβάνει
1. Τη διατύπωση και επικαιροποίηση του εσωτερικού κανονισμού, ο οποίος
συμπληρώνει το γενικό θεσμικό πλαίσιο Πρακτικής Άσκησης των ΤΕΙ.
2. Την ανάπτυξη δικτύου διασύνδεσης του Τμήματος με την Τοπική Αυτοδιοίκηση,
κοινωνικούς, πολιτιστικούς φορείς και ιδρύματα με σκοπό την Πρακτική Άσκηση
των φοιτητών.
3. Την εξασφάλιση θέσεων Πρακτικής Άσκησης με έμφαση την στοχευμένη
απασχόληση σύμφωνα με το περιεχόμενο της Πρακτικής Άσκησης των
φοιτητών.
4. Την διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας και επαφής μεταξύ των εκπαιδευτικώνεποπτών του Τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της
Πρακτικής Άσκησης.
5. Την ενημέρωση των φοιτητών, την καθοδήγηση τους και την αντιμετώπιση τυχόν
δυσκολιών τους καθ΄ όλη τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης.
Γενικές πληροφορίες που αφορούν την πρακτική άσκηση:
Η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται εφόσον ο φοιτητής:
α) διανύει το 8ο (ή μεταγενέστερο) εξάμηνο των σπουδών του,
β) έχει παρακολουθήσει επιτυχώς τα 10 από τα 12 μαθήματα ειδικότητας και
γ) έχει παρακολουθήσει με επιτυχία τα 2/3 του συνόλου των μαθημάτων του
προγράμματος σπουδών.
Οι φοιτητές μετά τη δήλωση προτίμησής τους, τοποθετούνται σε πλαίσιο πρακτικής
άσκης με ευθύνη της Επιτροπής Πρακτικής Άσκησης και την έγγραφη συναίνεση του
φορέα πρακτικής άσκησης.
Η διάρκεια της πρακτικής άσκησης στο επάγγελμα ορίζεται από το νόμο και είναι
εξάμηνη (1 Οκτωβρίου έως 31 Μαρτίου,
1 Απριλίου έως 30 Οκτωβρίου εκάστου
ακαδημαϊκού έτους). Ο καθορισμός των δυο αυτών περιόδων κρίνεται, αναγκαίος, για
λόγους καλύτερου προγραμματισμού και οργάνωσης της πρακτικής άσκησης. Ωστόσο
εάν συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι και με απόφαση της επιτροπής πρακτικής άσκησης
- 33 μπορεί να μην ισχύουν τα προηγούμενα χρονικά πλαίσια. Αυτό αφορά μόνο τον ιδιωτικό
φορέα και εφόσον η θέση εξασφαλίζεται από τον ενδιαφερόμενο.
Οι ασκούμενοι έχουν πλήρες ωράριο απασχόλησης και αμείβονται
άσκησης ή το ΤΕΙ-Α.
Κατά τη διάρκεια της πρακτικής, οι
από το φορέα
φοιτητές οφείλουν
καθημερινά να καταγράφουν τις δραστηριότητες τους σε ειδικό βιβλίο πρακτικής
άσκησης, το οποίο ελέγχεται από τον επόπτη επαγγελματία του φορέα πρακτικής και
αξιολογείται από την Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης, μετά το πέρας της πρακτικής.
Η πρακτική άσκηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε:
ιδιωτικές επιχειρήσεις,
δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς καθώς και Ν.Π.Δ.Δ. Η επιλογή του φορέα μπορεί
να γίνει και από τον ίδιο το φοιτητή. Βέβαια η επιλογή αυτή θα πρέπει να εγκριθεί από
την επιτροπή πρακτικής άσκησης.
Οι φορείς που επιθυμούν να απασχολήσουν φοιτητές του τμήματος στα πλαίσια
της πρακτικής άσκησης, στέλνουν στο τμήμα σχετική ανακοίνωση προσφοράς θέσεων
εργασίας η οποία περιέχει το αντικείμενο εργασιών του φορέα, τον αριθμό των θέσεων
που προσφέρει καθώς και το (τα) αντικείμενο (-να) με το οποίο θα ασχοληθούν οι
φοιτητές.
Διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ο φοιτητής:
Κάθε φοιτητής που πρόκειται να πραγματοποιήσει πρακτική άσκηση, υποβάλλει σχετική
αίτηση στο τμήμα, δηλαδή στην επιτροπή πρακτικής άσκησης. Η αίτηση του αυτή
εγκρίνεται εφόσον ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση πρακτικής
άσκησης. Ο φοιτητής σε συνεργασία με τα μέλη της Επιτροπής Πρακτικής Άσκησης
επικοινωνεί και έρχεται σε επαφή με τον ενδιαφερόμενο φορέα. Μέσα από τη διαδικασία
των συνεντεύξεων οι φορείς επιλέγουν το φοιτητή, πιστοποιούν την πρόθεσή τους να
απασχολήσουν το συγκεκριμένο φοιτητή στα πλαίσια του θεσμού της πρακτικής
άσκησης (αναφέροντας συγκεκριμένες ημερομηνίες), προσδιορίζουν το αντικείμενο
απασχόλησής του και ορίζουν έναν υπεύθυνο να επιβλέπει τις εργασίες και τις επιδόσεις
του ασκούμενου. Ο φοιτητής, από την επιτροπή πρακτικής άσκησης, προμηθεύεται τα
παρακάτω δικαιολογητικά και τα προσκομίζει στο φορέα που θα απασχοληθεί:
1. Βεβαίωση με τα στοιχεία του φοιτητή, για το ότι δικαιούται να πραγματοποιήσει
την πρακτική του άσκηση και γνωστοποίησης της τοποθέτησης του φοιτητή για
πρακτική άσκηση στο συγκεκριμένο φορέα.
2. Το βιβλίο πρακτικής άσκησης.
3. Ειδική σύμβαση εργασίας (εις τριπλούν).
- 34 Τα τρία αντίγραφα της ειδικής σύμβασης εφόσον υπογραφούν και σφραγιστούν από το
φορέα απασχόλησης επιστρέφονται στη γραμματεία του τμήματος όπου και
υπογράφονται από τον προϊστάμενο του τμήματος. Στη συνέχεια δύο αντίγραφα της
σύμβασης θα πρέπει να προσκομιστούν στο φορέα απασχόλησης. Αφού περατωθεί η
πρακτική άσκηση, ο φοιτητής επιστρέφει συμπληρωμένο το βιβλίο της πρακτικής
άσκησης στη γραμματεία του τμήματος και καταθέτει μια βεβαίωση από το φορέα
απασχόλησής του η οποία αφού, αναφέρει τις ημερομηνίες έναρξης και περάτωσης της
πρακτικής άσκησης καθώς και το αντικείμενο απασχόλησής του, θα πιστοποιεί ότι ο
συγκεκριμένος φοιτητής περάτωσε με επιτυχία την πρακτική του άσκηση.
3.5. Πώς κρίνετε την Πρακτική Ασκηση των φοιτητών;
Η Πρακτική Άσκηση των φοιτητών κρίνεται ως απολύτως απαραίτητο επιστέγασμα
της βασικής κατάρτισης των σπουδών. Η επιτροπή πρακτικής άσκησης, με
συνείδηση της σοβαρότητας της Πρακτικής Άσκησης στο Επάγγελμα, επί χρόνια
έχει θεσπίσει πρόγραμμα πολλαπλής αξιολόγησής της. Έτσι πέρα από τις τυπικές
μορφές παρακολούθησης, θέσπισε συναντήσεις υποχρεωτικού χαρακτήρα με τους
φοιτητές για ενδιάμεση αξιολόγηση. Επιπλέον, διαπιστώνοντας τις ελλείψεις του
βιβλίου πρακτικής άσκησης, εισήγαγε την υλοποίηση ηλεκτρονικού ατομικού
portfolio του παιδαγωγού με αναστοχαστική πρακτική και συμμετοχική αξιολόγηση.
Σημειώνουμε ότι η επιτροπή πρακτικής άσκησης δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην
πραγματοποίηση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε όλες τις ηλικιακές
ομάδες.παιδιών (υποχρεωτική τρίμηνη παραμονή τόσο σε βρεφικά όσο και σε
νηπιακά τμήματα).
3.5.1. Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που
αντιμετωπίζει το Τμήμα στην
οργάνωση της Πρακτικής Ασκησης των φοιτητών;
Ο μικρός αριθμός μελών ΕΠ καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την παροχή συμβουλευτικής
προς τους φοιτητές για την κατάλληλη επιλογή του φορέα απασχόλησης με καλή
ποιότητα και με βάση τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις μελλοντικές τους επιδιώξεις.
Αυξημένος φόρτος εργασίας για το εκπαιδευτικό προσωπικό της Επιτροπής Πρακτικής
Άσκησης. Επίσης, δύσκολη καθίσταται και η άμεση παρακολούθηση και εποπτεία των
φοιτητών και της συνεργασίας τους με το φορέα απασχόλησης κατά τη διάρκεια της
πρακτικής τους άσκησης δεδομένου ότι διατίθεται ανεπαρκής υποδομή (ακατάλληλος
- 35 χώρος Γραφείου Πρακτικής Άσκησης, μη διαθέσιμη υπεραστική τηλεφωνική γραμμή για
επικοινωνία με φορείς εκτός πρωτευούσης, μη διαθέσιμο φαξ).
3.5.2. Σε ποιες ικανότητες εφαρμογής γνώσεων στοχεύει η πρακτική άσκηση; Πόσο
ικανοποιητικά κρίνετε τα αποτελέσματα; Πόσο επιτυχής είναι η εξοικείωση των
ασκουμένων με το περιβάλλον του φορέα εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης;
Ο θεσμός της πρακτικής άσκησης αποσκοπεί:
Στην ενημέρωση των ασκουμένων για τη διάρθρωση και λειτουργία των μονάδων
υπηρεσιών, για τους κοινωνικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς παράγοντες που
επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας, καθώς και στην ενεργό συμμετοχή των ασκουμένων
στις διαδικασίες και μεθόδους παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών.
Στο συσχετισμό των θεωρητικών και εργαστηριακών γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά
τη διάρκεια των σπουδών με τα προβλήματα των χώρων εφαρμογής.
Στην επαφή των σχολών του Τ.Ε.Ι. με τους χώρους παραγωγής και εφαρμοσμένης
έρευνας για τη δημιουργία αμφίδρομης σχέσης μεταξύ τους.
Συνήθως, επιτυγχάνεται η εξοικείωση των ασκουμένων με το περιβάλλον του φορέα
εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης και ο χρόνος της άσκησής τους αποβαίνει ιδιαίτερα
εποικοδομητικός. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις οι ασκούμενοι δεν απασχολούνται
στο αντικείμενο για το οποίο έχουν προσληφθεί ή δεν απασχολούνται ουσιαστικά και
εποικοδομητικά. Γι’ αυτό, ο εποπτικός ρόλος του Τμήματος είναι ιδιαίτερα σημαντικός
και πρέπει να ασκείται ουσιαστικά.
3.5.3. Συνδέεται το αντικείμενο απασχόλησης κατά την πρακτική άσκηση με την
εκπόνηση πτυχιακής / διπλωματικής εργασίας;
Δεν αποτελεί για το Τμήμα στόχο να υπάρχει τέτοια σύνδεση καθόσον ο σκοπός της
Πρακτικής Άσκησης είναι διαφορετικός από αυτόν της εκπόνησης της πτυχιακής
εργασίας.
Μερικές φορές και εφόσον το επιδιώξουν οι φοιτητές, το αντικείμενο απασχόλησής κατά
την πρακτική άσκηση σχετίζεται με την εκπόνηση πτυχιακής / διπλωματικής εργασίας.
Το σύνολο των πτυχιακών εργασιών στο Τμήμα μας, είναι ερευνητικού χαρακτήρα και
ένα μεγάλο μέρος των εργασιών αυτών έχουν ως ερευνητικό πεδίο το χώρο Πρακτικής
Άσκησης.
- 36 -
3.5.4. Δημιουργούνται με την πρακτική άσκηση ευκαιρίες για μελλοντική
απασχόληση των πτυχιούχων;
Πάρα πολύ συχνά οι φοιτητές παραμένουν και εργάζονται επαγγελματικά στο χώρο
όπου εργάστηκαν κατά τη διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης. Το Τμήμα όμως δεν
διαθέτει σχετικά στατιστικά στοιχεία.
3.5.5. Έχει αναπτυχθεί δίκτυο διασύνδεσης του Τμήματος με κοινωνικούς,
πολιτιστικούς ή παραγωγικούς φορείς με σκοπό την πρακτική άσκηση των
φοιτητών;
Στο πλαίσιο συγκεκριμένων ερευνητικών προγραμμάτων (ΑΘΗΝΑ 2004 και ΘΑΛΗΣ)
υπήρξε σημαντικός στόχος η δημιουργία δικτύου Βρεφονηπιακών Σταθμών αλλά και
πολιτιστικών φορέων για την διερεύνηση της ανταλλαγής εμπειριών στην αποδοχή της
εφαρμογής της θεωρητικής κατάρτισης με αποτέλεσμα την καλύτερη προετοιμασία των
φοιτητών για το επάγγελμα.
3.5.6. Ποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνει το Τμήμα προκειμένου να δημιουργηθούν
θέσεις απασχόλησης φοιτητών (σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο) ;
Έργο της Επιτροπής Πρακτικής Άσκησης είναι και η επικοινωνία με φοιτητές,
απόφοιτους, φορείς και εταιρίες για τον καλύτερο προσδιορισμό των αναγκών και των
ευκαιριών απορρόφησης αποφοίτων.
3.5.7. Υπάρχει στενή συνεργασία και επαφή μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών
του Τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της Πρακτικής Άσκησης;
Γίνεται προσπάθεια η συνεργασία και επαφή μεταξύ των εκπαιδευτικών του Τμήματος
και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της Πρακτικής Άσκησης να είναι
ουσιαστική. Όμως, ο μικρός αριθμός μελών ΕΠ και ο μεγάλος αριθμός φοιτητών
καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη αυτή την προσπάθεια και όχι αποδοτική σε αρκετές
περιπτώσεις.
Υπολογίζοντας ιδιαίτερα, το Τμήμα για εκπαιδευτικούς λόγους στην αμφίδρομη σχέση
Ακαδημαϊκού χώρου και φορέα έχει αναπτύξει συνεργασίες σε πλαίσιο ερευνητικών
- 37 προγραμμάτων και ημερίδων. Επίσης σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται να σημειώνεται για
τους εργαζόμενους παιδαγωγούς μια άτυπη μορφή επιμόρφωσης ιδιαίτερα επιθυμητή.
3.5.8. Υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και απαιτήσεις για τη συνεργασία του
Τμήματος με τους φορείς εκτέλεσης της πρακτικής άσκησης; Ποιες;
Η καταλληλότητα χώρου πρακτικής άσκησης
αλλά και του αντικειμένου
δραστηριότητας ελέγχονται από την επιτροπή παρακολούθησης της Πρακτικής
Άσκησης.
3.5.9. Πώς παρακολουθούνται και υποστηρίζονται οι ασκούμενοι φοιτητές;
Το πλαίσιο επικοινωνίας της Επιτροπής Πρακτικής Άσκησης με τους
φοιτητές
ακολουθεί την παρακάτω σειρά:
Προετοιμασία Πρακτικής Επαγγέλματος: Μία πρώτη συνάντηση φοιτητών και των μελών
της επιτροπής Πρακτικής Άσκησης στο τμήμα όπου οι φοιτητές ενημερώνονται και
καθοδηγούνται για την αναζήτηση και επιλογή του χώρου Πρακτικής Άσκησης.
Δεύτερη συνάντηση όπου κάθε φοιτητής προσωπικά ελέγχεται για την προετοιμασία του
και την καταλληλότητα της επιλογής του. Ακολουθούν οι τυπικές διαδικασίες
(συμβάσεις κ.λ.π.).
Υλοποίηση της Πρακτικής Άσκησης στο Επάγγελμα: Οι φοιτητές καθημερινά υλοποιούν
Ψυχοπαιδαγωγικό Πρόγραμμα ακολουθώντας τα επίπεδα σχεδιασμού - υλοποίησης αξιολόγησης τα οποία καταγράφονται στο βιβλίο Πρακτικής Άσκησης Επαγγέλματος με
κάποιες προσαρμογές που έχουμε συναποφασίσει και με παιδαγωγικό λόγο.
Στη μέση της συνολικής διάρκειας της Πρακτικής Άσκησης πραγματοποιείται τρίτη
συνάντηση στο τμήμα με τη συμμετοχή των φοιτητών και καθηγητών της επιτροπής
Πρακτικής Άσκησης με στόχο την εποπτεία, την εμψύχωση και κυρίως την αξιολόγηση αυτοαξιολόγηση ώστε όπου κρίνεται αναγκαίο να επαναπροσδιοριστούν οι στόχοι της
Πρακτικής Άσκησης του Επαγγέλματος.
Αξιολόγηση της Πρακτικής Άσκησης στο Επάγγελμα: Με το τέλος της Πρακτικής
Άσκησης προσωπικά (τέταρτη συνάντηση) ο κάθε φοιτητής παρουσιάζει το βιβλίο
Πρακτικής Άσκησης,
το οποίο συμπληρώνεται από τον ίδιο κατά τη διάρκεια της
απασχόλησής του καθώς επίσης και από τον υπεύθυνο του φορέα όπου διεξάγεται η
πρακτική άσκηση. Τότε τα μέλη της επιτροπής παράλληλα με τις τυπικές διαδικασίες οι
οποίες ελέγχονται (παρουσίες κ.λ.π.) αξιολογείται και σχολιάζεται το παιδαγωγικό έργο
του κάθε φοιτητή.
- 38 Σε μια προσπάθεια βελτίωσης της Πρακτικής Άσκησης στο Επάγγελμα η επιτροπή
εισήγαγε ως καινοτομία την δημιουργία του “e-portfolio του παιδαγωγού” ( υποχρεωτική
εργασία των φοιτητών). Στον επαγγελματικό τομέα το portfolio είναι ένα αποδεκτό
εργαλείο προβολής του έργου ενός επαγγελματία. Στην εκπαίδευση ξεκίνησε ως
εργαλείο εναλλακτικής αξιολόγησης του μαθητή τόσο στην προσχολική Αγωγή όσο και
στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με έμφαση στα εργαστηριακά μαθήματα, στην υλοποίησή
τους και στην αξιολόγηση από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη της εκπαιδευτικής
διαδικασίας. Δημιουργώντας ο φοιτητής μελλοντικός- παιδαγωγός το portfolio του
πρέπει να προσπαθήσει να έχει ακριβείς προσδοκίες από το έργο που θα κάνει και για το
σκοπό που το θέλει. Δικαιούται όμως να ορίσει ο ίδιος τις προτεραιότητες του, τον
αριθμό-ποσότητα δράσεων και τον τρόπο υλοποίησης τους. Το προσωπικό στοιχείο
εισβάλει δυναμικά στην ομοιογενή επαγγελματική δεοντολογία και νομιμοποιεί τον
μελλοντικό- παιδαγωγό να επιλέξει προσωπικά στοιχεία που θα τον ωθήσουν να
εξελιχθεί επαγγελματικά. Σύμφωνα με τον επικρατέστερο ορισμό το portfolio του
παιδαγωγού (εν ενεργεία ή μελλοντικού) είναι «μια δομημένη συλλογή από τα καλλίτερα
έργα του που αποδεικνύει τους λόγους επιλογής, τον αναστοχασμό και τη συνεργασία.
Είναι η μαρτυρία της δουλειάς που οικοδομείται μέσα στο χρόνο και σε διαφορετικά
πλαίσια και περιλαμβάνει προγραμματισμό, υλοποίηση και αξιολόγηση». Σημειώνουμε
ότι η ηλεκτρονική μορφή που επιβάλαμε εκτός από την εξοικείωση του φοιτητή στη
χρήση της τεχνολογίας στο έργο του κερδίζει προς το παρόν έδαφος χάρη στις
δυνατότητες που έχει να λύνει προβλήματα χώρου, γρήγορης επικοινωνίας, εξ΄
αποστάσεως επικοινωνία και λειτουργικότητα σε μεγάλη ποσότητα υλικού.
Το Τμήμα ενδιαφέρεται για την επανατροφοδότηση του έργου τόσο των φοιτητών κατά
/ μετά την πρακτική τους άσκηση όσο και των πτυχιούχων μετά την ένταξή τους στην
παραγωγή. Τα μέλη της Επιτροπής Πρακτικής Άσκησης είναι συχνά σε επαφή με τους
φοιτητές και τους Βρεφονηπιακούς σταθμούς
ώστε να
ενημερώνονται για τυχόν
προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης.
Επίσης, η Επιτροπή Πρακτικής
Άσκησης προωθεί τη διαδικασία αξιολόγησης της
πρακτικής άσκησης μέσω της συμπλήρωσης και επεξεργασίας
αξιολόγησης / βαθμολόγησης της Πρακτικής άσκησης.
ερωτηματολογίων
- 39 Αξιολόγηση-δημοσιοποίηση του έργου Πρακτικής Επαγγέλματος του Τμήματος
Ερευνητικά Προγράμματα που υλοποιήθηκαν (-ουνται) και αναφέρονται στο πλαίσιο
Πρακτικής Άσκησης στο Επάγγελμα
1. Επιχειρησιακό - ερευνητικό πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ, του ΤΕΙ-ΑΘΗΝΑΣ τα έτη
1998, 1999. Υπεύθυνος έργου » η κ. Παπαπροκοπίου Α. στο Επιχειρησιακό
Πρόγραμμα εκπαίδευσης και Αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης (ΕΠΕΑΕΚ) με
τίτλο «Πιλοτικό πρόγραμμα αναδιοργάνωσης της Άσκησης στο επάγγελμα των
σπουδαστών του Τμήματος Βρεφονηπιοκομίας
2. Ερευνητικό Πρόγραμμα «ΑΘΗΝΑ 2004» του Τ.Ε.Ι. – ΑΘΗΝΑΣ. Υποέργο:
«Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του Βρεφονηπιακού σταθμού μέσα στο πλαίσιο
εργαστηριακών αναγκών του τμήματος Βρεφονηπιοκομίας» 2004-2006 Υπεύθυνος
έργου » η κ. Σιδηροπούλου.
3. Ερευνητικό Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης «ΘΑΛΗΣ» του Τ.Ε.Ι. –
ΑΘΗΝΑΣ. Υποέργο: «Μη τυπικές μορφές αξιολόγησης σε ακαδημαϊκό και
εργασιακό χώρο» 2008-9, 2009-10 Υπεύθυνος έργου » η κ. Σιδηροπούλου.
4. Πιλοτικό
διετές
ερευνητικό
πρόγραμμα
τμήματος
Βρεφονηπιοκομίας
«Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του Βρεφονηπιακού σταθμού μέσα στο πλαίσιο
εργαστηριακών αναγκών του τμήματος Βρεφονηπιοκομίας» – (ΤΕΙ-Α) αρ.
3\6.3.2002)
5. «Πρακτική Άσκηση Τμήματος Προσχολικής Αγωγής» Υπεύθυνος έργου
η κ.
Σιδηροπούλου στο χρηματοδοτούμενο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης
και Δια Βίου Μάθησης Υπουργείο Παιδείας, και Θρησκευμάτων σε συνεργασία
με την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑΣ 5:
Αναβάθμιση των συστημάτων αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης και
επαγγελματικής εκπαίδευσης και σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά
εργασίας
στις
3
περιφέρειες
Σταδιακής
Εξόδου.
Διάρκεια:
2010-
2013. Ιδρυματικός Υπεύθυνος της Πράξης «Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ-ΑΘΗΝΑΣ»
ο κ. Μ. Μπρατάκος.
- 40 4. Διδακτικό έργο
4.1.
Πώς κρίνεται η αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού.
Σύμφωνα με τα απογραφικά δελτία που συμπληρώθηκαν από τους διδάσκοντες
αλλά και τους σπουδαστές
διαμορφώνεται μία γενική εντύπωση σχετικά με την
αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού. Συγκεκριμένα
η εντύπωση αυτή
δημιουργείται αφενός από το ερευνητικό και διδακτικό έργο των διδασκόντων και
αφετέρου από την αξιολόγηση της διδασκαλίας από τους φοιτητές. (Βλέπε Παράρτημα
Πίνακες 13, 15).
Θα πρέπει επίσης να τονισθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των διδασκόντων με δική του
πρωτοβουλία προωθεί την αυτό-αξιολόγησή του
μέσα από τεχνικές ανίχνευσης
εκπαιδευτικών αναγκών τις οποίες εισάγει στην αρχή του εξαμήνου και τελικής
αξιολόγησης με την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών. Οι
αξιολογήσεις προωθούν
συνεχόμενες ρυθμίσεις της διδακτέας ύλης αλλά και της μορφής της διδασκαλίας από
εξάμηνο σε εξάμηνο.
Επίσης, η αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού αντανακλάται στον βαθμό
ένταξης και προτίμησης των αποφοίτων μας στους ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς
σταθμούς. Το δεδομένο αυτό, το διαθέτουμε από τις αιτήσεις που κάνουν οι εργοδότες
προς το Τμήμα, μετά το πέρας της πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε αυτούς.
Εκτιμούμε ωστόσο ότι η διαδικασία αξιολόγησης του διδακτικού προσωπικού, θα
πρέπει να γίνει πιο συστηματική, σε τακτά χρονικά διαστήματα, με διαφανή και
αντικειμενικά κριτήρια και με την αξιοποίηση της κριτικής των φοιτητών. Η διαδικασία
αυτή θα προωθήσει την εξοικείωση όλων των μελών ΕΠ με εργαλεία και ποικίλες
μορφές αξιολόγησης, ώστε να αποτελέσουν βασικό ρυθμιστή για την αύξηση
αποτελεσματικότητας του διδακτικού έργου και την
αναβάθμιση του ρόλου του
διδάσκοντα.
Η εκτίμηση των φοιτητών για την ποιότητα των θεωρητικών μαθημάτων κατά το εαρινό
εξάμηνο του 2008, κινήθηκε ανάμεσα στο χαρακτηρισμό «καλά» και «πολύ καλά» (3-5)
και με τη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων να έχει ανοδική εικόνα (4-5). Στην
απεικόνιση των αποτελεσμάτων,
τα
θεωρητικά
μαθήματα εμφανίζουν ισοδύναμη
εικόνα. Μπορούμε να πούμε ότι το ερωτηματολόγιο προσέφερε την ευκαιρία στους
φοιτητές να παρουσιάσουν μία θετική εικόνα για τα θεωρητικά μαθήματα σε σχέση με
τον διδάσκοντα, το περιεχόμενο του μαθήματος και την εμπλοκή του φοιτητή στο
μάθημα (Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 1).
- 41 Η εκτίμηση των φοιτητών για την ποιότητα των εργαστηριακών μαθημάτων κατά το
εαρινό εξάμηνο του 2008, κινήθηκε ανάμεσα στο χαρακτηρισμό «καλά» και «πολύ
καλά» (3-5) και με τη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων να έχει ανοδική εικόνα
(4-5). Στην απεικόνιση των αποτελεσμάτων τα εργαστηριακά
μαθήματα εμφανίζουν
ισοδύναμη εικόνα. Σχετικά με τα θεωρητικά μαθήματα η εικόνα που έχουν οι φοιτητές
για τον ρόλο του διδάσκοντα , το περιεχόμενο του , καθώς και για την εμπλοκή τους
στο μάθημα είναι θετική (Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 2)
Η εκτίμηση των φοιτητών για την ποιότητα των θεωρητικών και εργαστηριακών
μαθημάτων κατά το εαρινό εξάμηνο του 2008, κινήθηκε ανάμεσα στο χαρακτηρισμό
«καλά» και «πολύ καλά» (3-5) και με τη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων να
έχει ανοδική εικόνα (4-5). Στην απεικόνιση των αποτελεσμάτων τόσο τα θεωρητικά όσο
και τα εργαστηριακά μαθήματα εμφανίζουν ισοδύναμη εικόνα. Επομένως, το
ερωτηματολόγιο προσέφερε την ευκαιρία στον φοιτητή να δώσει μια σχηματοποιημένη
εικόνα της ισότιμης στάσης του απέναντι σε θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα
(Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 3).
Η εκτίμηση των φοιτητών για την ποιότητα των θεωρητικών μαθημάτων κατά το
χειμερινό εξάμηνο του 2009, κινήθηκε ανάμεσα στο χαρακτηρισμό «καλά» και «πολύ
καλά» (3-5) και με τη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων να έχει ανοδική εικόνα
(4-5). Στην απεικόνιση των αποτελεσμάτων τα θεωρητικά μαθήματα εμφανίζουν
ισοδύναμη εικόνα. Μπορούμε να πούμε ότι το ερωτηματολόγιο προσέφερε την ευκαιρία
στους φοιτητές να παρουσιάσουν μία θετική εικόνα για τα θεωρητικά μαθήματα σε
σχέση με τον διδάσκοντα, το περιεχόμενο του μαθήματος και την εμπλοκή του φοιτητή
στο μάθημα. (Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 4)
- 42 Η εκτίμηση των φοιτητών για την ποιότητα των εργαστηριακών μαθημάτων κατά το
χειμερινό εξάμηνο του 2009, κινήθηκε ανάμεσα στο χαρακτηρισμό «καλά» και «πολύ
καλά» (3-5) και με τη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων να έχει ανοδική εικόνα
(4-5). Στην απεικόνιση των αποτελεσμάτων τα εργαστηριακά μαθήματα εμφανίζουν
ισοδύναμη εικόνα. Μπορούμε να πούμε ότι το ερωτηματολόγιο προσέφερε την ευκαιρία
στους φοιτητές να παρουσιάσουν μία θετική εικόνα για τα εργαστηριακά μαθήματα σε
σχέση με τον διδάσκοντα, το περιεχόμενο του μαθήματος και την εμπλοκή του φοιτητή
στο μάθημα. (Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 5).
Η εκτίμηση των φοιτητών για την ποιότητα των θεωρητικών και εργαστηριακών
μαθημάτων κατά το χειμερινό εξάμηνο του 2009, κινήθηκε ανάμεσα στο χαρακτηρισμό
«καλά» και «πολύ καλά» (3-5) και με τη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων να
έχει ανοδική εικόνα (4-5). Στην απεικόνιση των αποτελεσμάτων τόσο τα θεωρητικά όσο
και τα εργαστηριακά μαθήματα εμφανίζουν ισοδύναμη εικόνα. Επομένως, το
ερωτηματολόγιο προσέφερε την ευκαιρία στον φοιτητή να δώσει μια σχηματοποιημένη
εικόνα της ισότιμης στάσης του απέναντι σε θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα
(Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 6).
Στην ακριβή αποτύπωση των διαφορών στην αξιολόγηση των θεωρητικών και
εργαστηριακών μαθημάτων, διαπιστώνουμε ότι τα θεωρητικά μαθήματα παρουσιάζουν
διαφορά μεταξύ των δυο μετρήσεων
πανομοιότυπη εικόνα.
(0,2 μονάδες) ενώ τα εργαστηριακά δίνουν
Μπορούμε να πούμε ότι τόσο
τα θεωρητικά όσο και τα
εργαστηριακά μαθήματα αξιολογούνται από τους φοιτητές ως θετικά σε σχέση με τον
διδάσκοντα, το περιεχόμενο του μαθήματος και την στάση του ίδιου του φοιτητή σε
αυτά (Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 7 & 8).
.
Αν και υπάρχουν διαφοροποιήσεις σχετικά με τον αριθμό των φοιτητών που
συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο ανά διδακτικό αντικείμενο, (διαφορά ανάμεσα στο
χειμερινό και το εαρινό εξάμηνο) και σχετικά με τον αριθμό των μαθημάτων που
συμπεριελήφθησαν στην αξιολόγηση. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι διαφοροποιήσεις
είναι αποτέλεσμα μίας σειράς παραγόντων που είναι δυνατόν να επηρεάζουν τη
διαφορετική εικόνα που δίνουν τα εργαστηριακά από τα θεωρητικά μαθήματα. Στα
εργαστηριακά απαντούν όλοι οι εγγεγραμμένοι φοιτητές ενώ στα θεωρητικά παρίσταται
ένας πολύ μικρότερος αριθμός. Επισημαίνεται ότι ενώ στα εργαστηριακά μαθήματα τα
- 43 ερωτηματολόγια δόθηκαν σε συμφωνημένο χρόνο, τα θεωρητικά υπήρξαν αποκλίσεις ως
προς το χρόνο και τον τρόπο (Βλέπε Παράρτημα, Γράφημα 9).
4.1.5 Θεσμοθέτηση από το Τμήμα υποτροφιών και βραβείων διδασκαλίας.
Δεν έχουν θεσμοθετηθεί από το Τμήμα υποτροφίες / βραβεία διδασκαλίας γιατί δεν
υπάρχουν οι ανάλογοι πόροι αλλά ούτε παραχωρήθηκε τέτοια αρμοδιότητα στα
Τμήματα. Υποτροφίες και βραβεία παρέχονται από το Ι.Κ.Υ.
4.2. Αξιολόγηση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας της διδακτικής
διαδικασίας.
Σύμφωνα με τα απογραφικά δελτία αξιολόγησης, η διδασκαλία του συνόλου σχεδόν των
διδασκόντων κρίνεται από πολύ ικανοποιητική ως πολύ καλή. Τα σχόλια των φοιτητών
είναι εποικοδομητικά και θετικά ως πολύ θετικά. Η συλλογή δεδομένων από την
συμπλήρωση νέων ερωτηματολογίων και η μεγαλύτερη επεξεργασία τους μπορεί να
προσφέρει στοιχεία για διαρθρωτικές παρεμβάσεις σχετικά με το περιεχόμενο, την
μορφή διδασκαλία και τη εμπλοκή των φοιτητών στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Η οργάνωση του διδακτικού έργου στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής διαφοροποιείται
ανάμεσα στα Θεωρητικά και Μικτά (Θεωρητικά και Εργαστηριακά) μαθήματα.
Τα θεωρητικά μαθήματα διεξάγονται με την μορφή εισηγήσεων με την βοήθεια οπτικόακουστικών μέσων. Σε αρκετά μαθήματα η διδασκαλία οργανώνεται ομαδοκεντρικά με
σχεδιασμένες ασκήσεις και βιωματικά παιχνίδια.
μικρές
Σε μερικά προτείνονται-εθελοντικά-
ομαδικές ή ατομικές εργασίες, κάποιες εκ των οποίων παρουσιάζονται και
σχολιάζονται κατά την διάρκεια του μαθήματος. Αναμφίβολα, το έργο των διδασκόντων
δυσχεραίνεται από το γεγονός ότι οι πρωτοετείς φοιτητές οι οποίοι εγγράφονται με
εισαγωγικές εξετάσεις έχουν συνηθίσει σε έναν άλλο τρόπο εκμάθησης (βλέπε
αποστήθιση) και συνήθως δεν έχουν αποκτήσει δεξιότητες που αφορούν στην κριτική,
συνθετική και δημιουργική σκέψη. Βάσει αυτών των δεδομένων, το θέμα της
προσαρμογής των φοιτητών θα πρέπει να προβληματίσει το Τμήμα και να μεριμνήσει
έτσι, ώστε οι καινούργιοι φοιτητές να υποστηρίζονται και να υποβοηθούνται ακόμα
περισσότερο, προκειμένου να αντεπεξέρχονται αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις του
προγράμματος σπουδών και να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος.
Εκτιμούμε ότι η
ομαδοκεντρική μορφή διδασκαλίας και η βιωματική προσέγγιση πρέπει να διευρυνθεί σε
όλα τα διδακτικά θεωρητικά αντικείμενα.
Με τον τρόπο αυτό, θα αυξηθεί η
- 44 ενεργοποίηση των φοιτητών τόσο σε αριθμό παρακολουθήσεων στα θεωρητικά
μαθήματα όσο και σε παρεμβάσεις και αναστοχασμούς κατά τη διάρκεια της
διδασκαλίας
4.2.2. Διαδικασία επικαιροποίησης του περιεχομένου των μαθημάτων και των
διδακτικών μεθόδων.
Η επικαιροποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων και των διδακτικών μονάδων
υλοποιείται από την Επιτροπή Αξιολόγησης και Αναθεώρησης του Προγράμματος
Σπουδών σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η διαδικασία επικαιροποίησης ενεργοποιείται
από την αρμόδια Επιτροπή, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο και όποτε εντοπιστεί
ανάγκη.
4.2.3. Το ποσοστό των φοιτητών που συμμετέχουν στις εξετάσεις.
Το ποσοστό αυτό μπορεί να υπολογιστεί για κάθε μάθημα ξεχωριστά σε κάθε μια
εξεταστική περίοδο ανά εξάμηνο. Ο σχετικός Πίνακας εμπεριέχει τα συγκεντρωτικά
στοιχεία για τα θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα του χειμερινού εξαμήνου του
ακαδημαϊκού έτους 2010-2011. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι το ποσοστά των
σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις των θεωρητικών μαθημάτων κατά μέσο
όρο αγγίζει το 70% - 80% ενώ για τα εργαστηριακά μαθήματα το αντίστοιχο ποσοστό
είναι κοντά στο 100% (δηλαδή αγγίζει στην συντριπτική του πλειοψηφία τον αριθμό
των εγγεγραμμένων φοιτητών. Οι αποκλίσεις είναι ελάχιστές και δεν ξεπερνούν το
10%). (Βλέπε Παράρτημα, Πίνακας 8).
Στον
Πίνακα 16 (Βλέπε Παράρτημα) εμπεριέχονται τα ποσοστά συμμετοχής στις
τελικές εξετάσεις του χειμερινού εξαμήνου σπουδών 2010-2011. Επειδή στο εαρινό
εξάμηνο δεν υπάρχει Α’ Εξάμηνο επιλέξαμε να παρουσιάσουμε το χειμερινό εξάμηνο
για να υπάρχει μια πληρέστερη εικόνα.
Τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής που παρατηρούνται στα εργαστηριακά μαθήματα,
μπορούν να αιτιολογηθούν από το γεγονός ότι αυτά έχουν υποχρεωτική παρακολούθηση
και η αποτυχία σε αυτά δημιουργεί καθυστέρηση στις σπουδές των σπουδαστών, με
αποτέλεσμα να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα σε αυτά.
4.2.4 Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας των φοιτητών
Από τα στοιχεία του Πίνακα 9 (Βλέπε Παράρτημα) προκύπτει ότι το ποσοστά των
σπουδαστών που συμμετέχουν στις εξετάσεις των θεωρητικών μαθημάτων κατά μέσο
όρο αγγίζει το 70% - 80% ενώ για τα εργαστηριακά μαθήματα το αντίστοιχο ποσοστό
- 45 αγγίζει έως και το 100%. Τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής που παρατηρούνται στα
εργαστηριακά μαθήματα, μπορούν να αιτιολογηθούν από το γεγονός ότι αυτά έχουν
υποχρεωτική παρακολούθηση και η αποτυχία σε αυτά δημιουργεί καθυστέρηση στις
σπουδές των σπουδαστών, με αποτέλεσμα να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα σε αυτά.
4.2.5 Ο μέσος βαθμός πτυχίου.
Στον Πίνακα 9, παρουσιάζεται η κατανομή βαθμολογίας και ο μέσος βαθμός πτυχίου
των αποφοίτων του Τμήματος από το 2001 έως σήμερα. Την τελευταία δεκαετία και
ιδιαίτερα έπειτα από την μετονομασία του Τμήματος μας από Τμήμα Βρεφονηπιοκομίας
σε Τμήμα Προσχολικής Αγωγής το έτος 2007 παρατηρείται άνοδος της βάσης εισαγωγής
ενώ παράλληλα διαπιστώνεται ελαφρά μείωση του μέσου όρου βαθμολογίας των
αποφοίτων του Τμήματος. Το παράδοξο αυτό εκτιμούμε ότι οφείλεται στα αυστηρότερα
κριτήρια αξιολόγησης των επιδόσεων των σπουδαστών, τα οποία έχουν υιοθετηθεί τόσο
για τις τελικές εξετάσεις όσο και για την πτυχιακή εργασία. Εκτιμάται παρόλα αυτά ότι
γενικότερα ο μέσος βαθμός πτυχίου είναι σχετικά υψηλός. Το ζήτημα της αξιολόγησης
της επίδοσης γενικότερα των σπουδαστών διερευνάται διότι διαπιστώνεται ότι σε πολλά
μαθήματα και ιδιαίτερα σε εργαστηριακά μαθήματα ο μέσος όρος επίδοσης των
σπουδαστών του Τμήματος είναι ιδιαίτερα υψηλός.
4.2.6. Ποια είναι η μέση διάρκεια σπουδών για την λήψη πτυχίου.
Στον
Πίνακα 10 (Βλέπε Παράρτημα) παρουσιάζεται η εξέλιξη του αριθμού των
αποφοίτων του Τμήματος σε σχέση με τη διάρκεια φοίτησής τους.
4.3.
Πώς αξιολογείται η οργάνωση και εφαρμογή του διδακτικού έργου.
Σχετικά με τα μικτά μαθήματα, ο υπεύθυνος του μαθήματος που διδάσκει το θεωρητικό
μάθημα συνεργάζεται στενά με τους επόπτες καθηγητές των εργαστηριακών μαθημάτων.
Συχνά, υπάρχει ανατροφοδότηση από τις εμπειρίες των φοιτητών στους βρεφονηπιακούς
σταθμούς και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προσαρμόζεται το θεωρητικό μάθημα με
τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνει την εκπαιδευτική διαδικασία Στην περίπτωση αυτή, η
διδασκαλία του θεωρητικού μαθήματος βασίζεται στις ερωτήσεις και τις ανάγκες των
φοιτητών να διαχειρισθούν θέματα που αντιμετωπίζουν κατά την διάρκεια των
εργαστηριακών μαθημάτων τους.
- 46 Την περυσινή χρονιά έγινε μία προσπάθεια για την προώθηση ενός
εκπαιδευτικού
σχεδιασμού με σαφείς μαθησιακούς στόχους και κριτήρια αξιολόγησης.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η συστηματική εσωτερική αξιολόγηση θα επηρεάσει σε
μεγάλο βαθμό την εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού σχεδιασμού σε όλα τα διδακτικά
αντικείμενα και θα γίνει αποδεκτή από όλους τους διδάσκοντες.
Ωστόσο η αποτελεσματικότητα των μικτών μαθημάτων επηρεάζεται σημαντικά από τις
συνθήκες μέσα στις οποίες διεξάγονται αυτά. Βασικότερος παράγοντας είναι ο
περιορισμένος αριθμός εποπτών ανά εργαστηριακή ομάδα
που για φέτος ειδικά
κυμαίνεται από 1:18 έως 1: 29. Το έργο των εποπτών καθηγητών γίνεται ακόμα πιο
δύσκολο στην περίπτωση των εργαστηριακών μαθημάτων που διεξάγονται στους
βρεφονηπιακούς σταθμούς. Δεδομένης της απόστασης των μονάδων μεταξύ τους και
δεδομένου του ελάχιστου αριθμού φοιτητών που μπορεί να δεχθεί η κάθε μονάδα
παιδικού σταθμού, οι επόπτες δεν μπορούν να εποπτεύσουν περισσότερους από 2-8
φοιτητές την κάθε μέρα. Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα, σε κάθε επόπτη
ημερησίως αντιστοιχούν
από 5 έως 10 βρεφονηπιακοί σταθμοί στους οποίους
διεξάγονται οι εργαστηριακές ασκήσεις. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζουν οι συνεχείς
αλλαγές και οι νέες αναθέσεις εργαστηριακών συνεργατών ανά έτος, με αποτέλεσμα
ώσπου να προσαρμοσθεί κάποιος εργαστηριακός συνεργάτης να λήγει και η σύμβασή
του. Πολύ συχνά συμβαίνει να δυσκολεύεται η εποπτεία από το γεγονός ότι ο επόπτηςεργαστηριακός συνεργάτης δεν προλαμβαίνει να
κατανοήσει τους στόχους του
μαθήματος και την «κουλτούρα» των εργαστηρίων.
Επιπλέον, τις περισσότερες φορές η ανάθεση των ωρών διδασκαλίας, ταυτίζεται
χρονικά με την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους.
4.3.1.Πώς γνωστοποιείται στους φοιτητές η ύλη των μαθημάτων στην αρχή του
εξαμήνου.
Αρκετοί διδάσκοντες με την έναρξη του εξαμήνου μοιράζουν στους φοιτητές
ολοκληρωμένα «syllabus» που περιλαμβάνουν το περιεχόμενο, τους σκοπούς, τη
βιβλιογραφία, τον τρόπο εξέτασης του μαθήματος καθώς και φωτοτυπίες άρθρων από
βιβλία και περιοδικά προκειμένου να συμπληρωθεί η ύλη των διδακτικών βοηθημάτων.
Ορισμένοι από τους διδάσκοντες στο «syllabus» καταγράφουν ανά εβδομάδα το
περιεχόμενο των μαθημάτων τους με τη σχετική βιβλιογραφία.
Αυτή τη στιγμή
- 47 τέσσερεις καθηγητές αναρτούν εκαπιδευτικό υλικό και πληροφορίες για τα μαθήματα
που διδάσκουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-class. Εκτιμούμε ότι η προσπάθεια αυτή
διευκολύνει σημαντικά την εκπαιδευτική διαδικασία καθώς επίσης και τη συστηματική
αμφίδρομη επικοινωνία καθηγητών και φοιτητών. Η πλατφόρμα αυτή διευκλύνει την
άμεση πρόσβαση των φοιτητών σε εκπαιδευτικό υλικό το οποίο εμπλουτίζεται και
ανανεώνεται συστηματικά από τους εκπαιδευτικούς. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα στους
φοιτητές για άμεση επικοινωνία με τον διδάσκοντα, σε περίπτωση μη φυσικής
παρουσίας του στον χώρο του Τμήματος. Ακόμη, και σε όλη τη διάρκεια του εξαμήνου,
οι φοιτητές μπορούν να ενημερωθούν ανά πάσα στιγμή για το μάθημα, ιδιαίτερα σε
περίπτωση απουσίας τους.
4.3.2. Οι μαθησιακοί στόχοι
των μαθημάτων
και τα προσδοκώμενα
αποτελέσματα.
Το παραπάνω κριτήριο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της περιγραφής των μαθημάτων.
Οι φοιτητές ενημερώνονται από τους καθηγητές των θεωρητικών και εργαστηριακών
μαθημάτων. Σε πολλά μαθήματα τα προσδοκώμενα αποτελέσματα
του μαθήματος
αναλύονται διεξοδικά και υπενθυμίζονται κατά την διάρκεια του εργαστηρίου. Σε
κάποια, τα προσδοκώμενα αποτελέσματα σχετίζονται και με συγκεκριμένη επιμέρους
βαθμολόγηση.
Οι εκπαιδευτικοί στόχοι
προσδιορίζουν το πλαίσιο της μάθησης, βοηθούν στην
επικοινωνία με τους φοιτητές, υποστηρίζουν τους διδάσκοντες, κυρίως αυτούς που είναι
υπεύθυνοι
για
τα
εργαστηριακά
μαθήματα
και
προωθούν
τη
διαμόρφωση
αποτελεσματικών πρακτικών.
4.3.3. Διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των
μαθημάτων.
Η μέτρηση των μαθησιακών στόχων σε μερικά μαθήματα γίνεται μέσω:
Των ειδικών εντύπων που οργανώνει ο διδάσκων,
Τις εργασίες των φοιτητών
Την παρακολούθηση των φοιτητών
Την αυτοαξιολόγησή τους.
Την προφορική εξέταση (σε εργαστηριακό μάθημα)
- 48 4.3.4. Σε ποιο βαθμό τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων.
Το ωρολόγιο πρόγραμμα διαμορφώνεται στην αρχή του εξαμήνου από ένα μέλος ΕΠ και
μελετάται από την επιτροπή προγράμματος. Η μελέτη έχει σαν βασικό κριτήριο την
ομαλή λειτουργία των μαθημάτων, τον περιορισμό των μεγάλων κενών ανάμεσα στα
μαθήματα για το ίδιο εξάμηνο και το σωστό καταμερισμό των αιθουσών.
Το τελικό και επικυρωμένο ωρολόγιο πρόγραμμα αναρτάται στον ιστότοπο του
Τμήματος και γίνεται προσπάθεια να τηρηθεί πλήρως, δεδομένων του μεγάλου αριθμού
έκτακτων καθηγητών και του περιορισμένου αριθμού των αιθουσών. Μεγάλη δυσκολία
διαπιστώνουμε επίσης στο γεγονός ότι οι προσλήψεις και αναθέσεις μαθημάτων στο
έκτακτο Ε.Π. γίνονται σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη των μαθημάτων με αποτέλεσμα
μερικές φορές να γίνονται αλλαγές την τελευταία στιγμή, ώστε να μπορέσουν να γίνουν
οι αναθέσεις σε επιστημονικούς και εργαστηριακούς συνεργάτες.
Τα τελευταία έτη, η εξοικείωση των φοιτητών και των διδασκόντων με την ηλεκτρονική
επικοινωνία συνέβαλε σημαντικά ώστε να ενημερώνονται όλοι, για τυχόν έκτακτες
αλλαγές.
4.3.5. Οργάνωση και δομή του ωρολογίου προγράμματος μαθημάτων.
Το ωρολόγιο πρόγραμμα έχει ως προτεραιότητα την αποφυγή αλληλοεπικάλυψης
θεωρητικών κα εργαστηριακών μαθημάτων του ιδίου ή και γειτονικών εξαμήνων για μη
μην αποκλείονται φοιτητές από την παρακολούθηση μαθημάτων. Γίνεται προσπάθεια
να διδαχθούν τα θεωρητικά μαθήματα κατά την πρωινή ζώνη ενώ τα εργαστηριακά να
οργανώνονται πρωί και απόγευμα για να εξυπηρετούν τους φοιτητές. Επιπλέον γίνεται
προσπάθεια να μην υπάρχουν μεγάλα κενά διδασκαλίας στο ημερήσιο πρόγραμμα κάθε
εξαμήνου ώστε να επιτυγχάνεται η κατά το δυνατό συνεχής παρακολούθηση εκ μέρους
των φοιτητών.
Ωστόσο, η πρόσληψη ενός μεγάλου αριθμού συνεργατών, που είναι δημόσιοι υπάλληλοι,
(οι οποίοι προηγούνται κατά πολύ σε προσόντα από τους υπόλοιπους) συχνά αναγκάζει
να μετακινηθούν πολλά θεωρητικά μαθήματα στην απογευματινή ζώνη.
Πόσα (και ποια) από τα βασικά εισαγωγικά Μαθήματα διδάσκονται από μέλη
Ε.Π. των ανωτέρων βαθμίδων.
- 49 Κάκουρος Ευθύμιος, Καθηγητής, Διδάσκει το βασικό εισαγωγικό μάθημα 1. «Βασικές
Αρχές Ψυχολογίας»,
4.3.7. Μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του τμήματος τα οποία διδάσκουν
μαθήματα που δεν εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό τους πεδίο.
Όλα τα μέλη Ε.Π. διδάσκουν μαθήματα που εμπίπτουν στο στενό ή ευρύτερο γνωστικό
τους πεδίο.
4.4.
Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών βοηθημάτων.
4.4.1. Είδη και αριθμός βοηθημάτων.
Τα βοηθήματα προτείνονται από τον Τομέα μαθημάτων στο Συμβούλιο του Τμήματος
μετά από πρόταση των καθηγητών. Βασικό κριτήριο είναι να ανταποκρίνονται όσον το
δυνατόν περισσότερο στην ύλη του μαθήματος. Το μαθησιακό υλικό περιλαμβάνει:
1. Βιβλία που επιλέγονται ως βασικά συγγράμματα.
2. Προτεινόμενα βιβλία από την βιβλιοθήκη.
3. Σημειώσεις διδασκόντων σε έντυπη μορφή
4. Διαφάνειες διαλέξεων
5. Έντυπα ασκήσεων
6. Ηλεκτρονικές διευθύνσεις
7. Φωτοτυπίες
8. Ντοσιέ καλών πρακτικών
9. Βιντεοσκοπημένες παιδαγωγικές καινοτομίες.
Σε κάποια μαθήματα οργανώνονται εκπαιδευτικές επισκέψεις σχετικές με τα αντικείμενα
που διδάσκονται.
Σε πολλά επιστημονικά πεδία υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία η οποία βοηθά τον
διδάσκοντα στην προσπάθειά του. Ωστόσο διαπιστώνεται ότι σε ορισμένα μαθήματα, η
ελληνική βιβλιογραφία είναι ελλιπής έως ανύπαρκτη για την κάλυψη των αναγκών των
μαθημάτων. Στις περιπτώσεις αυτές ο διδάσκων καλείται να εξεύρει λύσεις ώστε το
καλυφτεί το κενό που παρουσιάζει η ελληνική βιβλιογραφία. Σε άλλες περιπτώσεις,
μεταφράσεις αγγλόφωνων βιβλίων παρουσιάζουν προβλήματα ως προς την σωστή
διατύπωση των όρων και των ορολογιών.
- 50 -
4.4.2. Διαδικασία επικαιροποίησης των βοηθημάτων.
Στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους συνεδριάζουν οι τομείς και αποφασίζουν για την
τελική επιλογή των
διανεμόμενων συγγραμμάτων και έντυπων σημειώσεων.
Παροτρύνονται και λαμβάνονται σοβαρά υπόψη- εκτός από τις προτάσεις των μελών
ΕΠ - και οι προτάσεις όλων των Επιστημονικών και Εργαστηριακών Συνεργατών που
διδάσκουν τα αντίστοιχα μαθήματα
4.4.3. Πως και πότε συγκεκριμένα διατίθενται τα βοηθήματα.
Μέχρι το ακαδημαϊκό έτος 2008-09 τα επίσημα εκπαιδευτικά βοηθήματα διανέμονταν
με μεγάλη καθυστέρηση από την αντίστοιχη υπηρεσία του ΤΕΙ. Από το 2009-10 που
εφαρμόζεται το πρόγραμμα ΕΥΔΟΞΟΣ
οι φοιτητές
αποκτούν τα βιβλία έγκαιρα
Ωστόσο την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, παρουσιάζονται προβλήματα από την
έγκριση ενός μόνο συγγράμματος ανά μικτό μάθημα (με Θεωρητικό και Εργαστηριακό
μέρος).
4.4.4.Ποιο ποσοστό της διδασκόμενης ύλης καλύπτεται από τα βοηθήματα;
Ανάλογα πάντα με το μάθημα, εκτιμάται πως το ποσοστό της διδασκόμενης ύλης το
οποίο καλύπτεται από τα εκπαιδευτικά βοηθήματα κυμαίνεται μεταξύ 65% και 90%.
4.4.5.
Παροχή
βιβλιογραφικής
υποστήριξης
πέραν
των
διανεμόμενων
συγγραμμάτων.
Όλο το ΕΠ έχει ως θέση ότι η συμμετοχή των φοιτητών στην επιλογή και την σύνθεση
γνώσεων δε θα πρέπει να αντλείται και να περιορίζεται στο ένα βιβλίο το οποίο
χορηγείται δωρεάν στους σπουδαστές. Αν και ένα μεγάλο ποσοστό της ύλης του
μαθήματος μπορεί να καλύπτεται από αυτό θεωρούμε ότι η σύνθεση των γνώσεων, η
οποία και απαιτείται στις τελικές εξετάσεις, ξεπερνάει την ανάγνωση του συγκεκριμένου
βοηθήματος. Γίνεται μια προσπάθεια να κατανοήσουν οι σπουδαστές την έννοια του
«Φόρτου Εργασίας» ανά μάθημα για αυτό και ζητείται σε πολλά μαθήματα η
προαιρετική διεξαγωγή εργασιών ή και η μελέτη βιβλίων αξιοποιώντας την προσωπική
βιβλιοθήκη που έχουν ήδη αποκτήσει κατά την διάρκεια των σπουδών τους. Δυσκολία
δημιουργήθηκε ωστόσο με την αξιοποίηση της βιβλιοθήκης-αναγνωστηρίου του
- 51 Τμήματος, η οποία λειτούργησε μόνο για δύο εξάμηνα με την παρουσία ενός φοιτητή
του Τμήματος
Βιβλιοθηκονομίας
ο οποίος
αποσπάσθηκε
Βιβλιοθήκη για την εξάμηνη πρακτική του άσκηση.
από την κεντρική
Αυτή την εποχή μελετάμε την
δυνατότητα λειτουργίας της ως αναγνωστήριο, με την εποπτεία του ΕΠ και την
εθελοντική συμμετοχή φοιτητών και συνταξιούχων καθηγητών.
Επίσης, σε ορισμένα μαθήματα χρησιμοποιείται η ηλεκτρονική πλατφόρμα e-class για
την βιβλιογραφική υποστήριξη των φοιτητών.
4.5. & 4.6.
Αξιολόγηση των διαθέσιμων μέσων και υποδομών και η αξιοποίηση
των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.
Γενικά, τα μέλη του Τμήματος κάνουν χρήση των δυνατοτήτων της πληροφορικής. Το
ΤΕΙ Αθήνας παρέχει στα μέλη ΕΠ σύγχρονο υπολογιστικό εξοπλισμό. Όλα τα γραφεία
μελών ΕΠ είναι εξοπλισμένα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εκτυπωτές, τηλεφωνικές
συσκευές και αρκετά από αυτά έχουν σαρωτές και συσκευές τηλεομοιοτυπίας. Τα μέλη
ΕΠ κάνουν χρήση των ατομικών ηλεκτρονικών υπολογιστών και χρησιμοποιούν τακτικά
τα λογισμικά, καθώς επίσης και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για την επικοινωνία τους
με τους ερευνητικούς εταίρους και τους φοιτητές τους. Εκτός όμως από τη χρήση αυτή,
ορισμένοι διδάσκοντες χρησιμοποιούν το διαθέσιμο ηλεκτρονικό εξοπλισμό για τις
τακτικές διαλέξεις των μαθημάτων και για την ανάρτηση της ύλης των μαθημάτων και
ανακοινώσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-class η οποία
λειτουργεί στο TEI
Αθήνας. Επίσης, πολλοί καθηγητές του Τμήματος μας χρησιμοποιούν για τη διδασκαλία
των μαθημάτων τους σύγχρονες εφαρμογές πολυμέσων.
Συχνά οι αίθουσες αξιοποιούνται για τη προβολή ντοκιμαντέρ και ταινιών. Γίνεται μία
προσπάθεια για ανανέωση των υπολογιστών μέσω του κονδυλίου που αφορά τον μόνιμο
εξοπλισμό του Τμήματος και συντήρηση των παλαιών.
4.7.
Η αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και η μεταξύ τους συνεργασία.
Η αναλογία των διδασκόντων /διδασκομένων είναι πολύ μεγάλη , φτάνει το 1:130 και
γι΄αυτό δεν εξασφαλίζονται πάντα οι απαραίτητες προυποθέσεις για μία στενή και
αποτελεσματική υποστήριξη των φοιτητών. Ώστόσο οι διδάσκοντες βρίσκονται κοντά
στους φοιτητές για την επίλυση τόσο των ακαδημαϊκών όσο και των προσωπικών τους
- 52 προβλημάτων. Δέχονται τους φοιτητές κατά την διάρκεια των «ωρών γραφείου» αλλά
και μέσω προηγούμενης συνεννοήσεως. Επισημαίνεται ότι οι διδάσκοντες κάνουν
κατάτμηση των ωρών γραφείου σε δύο διαφορετικές ημέρες της εβδομάδας ώστε να
παρέχουν κάθε δυνατή βοήθεια στους φοιτητές.
4.8.
Βαθμός σύνδεσης της διδασκαλίας με την έρευνα.
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει γαλουχήσει τους φοιτητές στην λογική της
«αποστήθισης» . Έτσι, οι νεοεισερχόμενοι φοιτητές έρχονται στο Τμήμα μυημένοι σε
μεθόδους που δεν ευνοούν την κριτική σκέψη. Γίνεται προσπάθεια με την ανάθεση
εργασιών να εξοικειωθούν με την έρευνα. Όλα τα μέλη ΕΠ ενθαρρύνουν συνεχώς τους
φοιτητές να ασχοληθούν με εργασίες και ασκήσεις. Εκτιμούμε ότι η πτυχιακή εργασία
βοηθά τους φοιτητές να εξοικειωθούν περισσότερο με τις τεχνικές της έρευνας. Η
εκπόνηση πτυχιακής εργασίας είναι υποχρεωτική στο τελευταίο εξάμηνο σπουδών .
4.9.
Συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού
και με το κοινωνικό σύνολο.
Το Τμήμα είναι ενταγμένο στο πρόγραμμα ανταλλαγών ΕRASMUS με το Πολυτεχνικό
Ίδρυμα της πόλης του Πόρτο της Πορτογαλίας και με το Πανεπιστήμιο PETCS της
Ουγγαρίας.
4.10. Αξιολόγηση της κινητικότητας του διδακτικού προσωπικού και των
φοιτητών.5
Η ζήτηση για κινητικότητα των φοιτητών αυξάνει τα τελευταία έτη, ιδιαίτερα αυτών που
θέλουν να επισκεφθούν ευρωπαϊκές χώρες, για να υλοποιήσουν την πρακτική τους
άσκηση. Ελάχιστη έως μηδενική είναι η κινητικότητα των συναδέλφων του Τμήματος.
Εκτιμούμε ότι η κινητικότητα των φοιτητών μπορεί να αυξηθεί εάν αυξηθεί και ο
αριθμός του μόνιμου προσωπικού. Δεδομένων των συνθηκών η παρακολούθηση και η
συνεργασία με επιπλέον Ευρωπαϊκά Ιδρύματα θα παραμείνει περιορισμένη.
5
Συμπληρώστε, στην Ενότητα 11, τον Πίνακα 11-8
- 53 -
5. Ερευνητικό έργο
5.1.
Η προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος.
Η προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τμήματος εξαντλείται βασικά μέσα από
ατομικές προσπάθειες και μεμονωμένες συνεργασίες των μόνιμων μελών Ε.Π. του
Τμήματος καθώς επίσης και μέσα από τη διεξαγωγή πτυχιακών εργασιών των
σπουδαστών του Τμήματος. Άλλες οργανωμένες ερευνητικές προσπάθειες οι οποίες να
τυγχάνουν παράλληλα της χρηματοδότησης κάποιου φορέα και στις οποίες να
συμμετέχουν ομαδικά περισσότερα μέλη Ε.Π. του Τμήματος μέχρι σήμερα ήταν
περιορισμένες.
Στο Τμήμα μας δεν έχει διαμορφωθεί καμία συγκεκριμένη πολιτική για την προαγωγή
της έρευνας από το Ε.Π. του Τμήματος. Έχει καθιερωθεί όμως εδώ και περισσότερα από
δεκαπέντε χρόνια, η απαίτηση οι πτυχιακές εργασίες των σπουδαστών του Τμήματος να
στηρίζονται αποκλειστικά στην έρευνα. Η καθιέρωση του θεσμού της διεξαγωγής
επιστημονικής έρευνας από το σύνολο των σπουδαστών του Τμήματος έχει συμβάλει σε
πολύ μεγάλο βαθμό στην παραγωγή σημαντικού ερευνητικού έργου, το οποίο σε πολλές
περιπτώσεις έχει παρουσιαστεί σε επιστημονικά συνέδρια και έχει δημοσιευθεί σε
επιστημονικά περιοδικά.
Παρά το τεράστιο φόρτο εργασίας τον οποίο υποχρεώνονται να επωμισθούν τα λιγοστά
μόνιμα μέλη Ε.Π. του Τμήματος, δεν σταμάτησαν ποτέ να δραστηριοποιούνται στο χώρο
της έρευνας και έχουν επιδείξει μέχρι σήμερα πολύ σημαντικό επιστημονικό έργο το
οποίο έχει αναγνωρισθεί διεθνώς. Επίσης, είχαν υποβληθεί από το Ε.Π. του Τμήματος
ερευνητικές προτάσεις στις οποίες προωθούνταν η συνεργασία και με άλλα ιδρύματα
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ελλάδας και του εξωτερικού (όπως για παράδειγμα το
πρόγραμμα «ΘΑΛΗΣ» στα πλαίσια του ΕΣΠΑ) τα οποία δεν είχαν εγκριθεί και χωρίς να
έχουμε μάθει πια ήταν τα κριτήρια της αξιολόγησης τους.
5.2.
Αξιολόγηση των ερευνητικών προγραμμάτων και έργων που εκτελούνται
στο Τμήμα.
5.2.1. Ερευνητικά προγράμματα που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη την
τελευταία πενταετία.
Το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής έχει συμμετάσχει στα παρακάτω ερευνητικά
προγράμματα:
- 54 -
1. «Διερεύνηση νέων μορφών πλαισίωσης και υποστήριξης των εργαστηριακών
μαθημάτων. Μία αξιολογική έρευνα.» Το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα έχει
διεξαχθεί στα πλαίσια του προγράμματος «ΑΘΗΝΑ 2004» με Επιστημονική
υπεύθυνη την Αν. καθηγήτρια Παπαπροκοπίου Αναστασία.
2. «Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του Βρεφονηπιακού σταθμού μέσα στο πλαίσιο
εργαστηριακών αναγκών του τμήματος Βρεφονηπιοκομίας» Το ερευνητικό αυτό
πρόγραμμα έχει διεξαχθεί στα πλαίσια του προγράμματος «ΑΘΗΝΑ 2004» με
Επιστημονική υπεύθυνη την Επικ. καθηγήτρια Σιδηροπούλου Τρυφαίνη.
3. «Μη τυπικές μορφές αξιολόγησης σε ακαδημαϊκό και εργασιακό χώρο». Το
ερευνητικό αυτό πρόγραμμα έχει διεξαχθεί στα πλαίσια του ερευνητικού
προγράμματος «ΘΑΛΗΣ» με Επιστημονική υπεύθυνη την Επικ. καθηγήτρια
Σιδηροπούλου Τρυφαίνη.
4. «Πρακτική Άσκηση Τμήματος Προσχολικής Αγωγής». Το ερευνητικό αυτό
πρόγραμμα διεξάγεται στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος
Εκπαίδευσης
και
Δια
Βίου
Μάθησης
του
Υπουργείο
Παιδείας,
και
Θρησκευμάτων σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του
ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5: Αναβάθμιση των συστημάτων αρχικής
επαγγελματικής κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης και σύνδεση της
εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας στις 3 περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου.
Επιστημονική υπεύθυνη του υποέργου είναι η Επίκ. Καθηγήτρια Σιδηροπούλου
Τρυφαίνη.
5.2.2. Ποσοστό των μελών Ε.Π. του Τμήματος που αναλαμβάνει ερευνητικές
πρωτοβουλίες.
Το ποσοστό των μελών Ε.Π. του τμήματος το οποίο αναλαμβάνει συνήθως
πρωτοβουλίες σε ερευνητικά προγράμματα κυμαίνεται περίπου στο 35%.
- 55 5.3.
Αξιολόγηση των διαθέσιμων ερευνητικών υποδομών.
Το Τμήμα μας δε διαθέτει ειδικές υποδομές οι οποίες να προορίζονται για την κάλυψη
αναγκών ερευνητικών προγραμμάτων. Με τις συνθήκες οι οποίες επικρατούν σήμερα
στο Τμήμα και εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των σπουδαστών και του μικρού αριθμού
των μελών ΕΠ, οι προσπάθειες που γίνονται εξαντλούνται συνήθως στην ικανοποίηση
των εκπαιδευτικών αναγκών του Τμήματος. Για το λόγο αυτό η όποια εργαστηριακή
υποδομή διατίθεται στο Τμήμα μας και αυτή είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες
διεξαγωγής των εργαστηριακών μαθημάτων του προγράμματος σπουδών.
5.4.
Αξιολόγηση των επιστημονικών δημοσιεύσεων του διδακτικού προσωπικού
του Τμήματος κατά την τελευταία επταετία.
Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις σύμφωνα με τις δηλώσεις των έξι μελών Ε.Π. του
Τμήματος παρουσιάζονται στον πίνακα 17 (Βλέπε Παράρτημα). Σημειώνεται ότι εδώ δεν
αναφέρεται η επιστημονική δραστηριότητα του έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού
του Τμήματος γιατί εξαιτίας της σχέσης εργασίας τους με το Τμήμα η εδώ παρουσία
τους θεωρείται πάντα προσωρινή. Ανεξάρτητα όμως από το γεγονός αυτό ορισμένα από
τα μέλη του έκτακτου Ε.Π. του Τμήματος έχουν να επιδείξουν πολύ σημαντικό
ερευνητικό και συγγραφικό έργο.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα μόνιμα μέλη Ε.Π. του Τμήματος: α) είναι
ελάχιστα, δηλαδή συνολικά έξι, β) ο φόρτος εργασίας τον οποίο επωμίζονται εξαιτίας
του μεγάλου αριθμού των σπουδαστών και των αυξημένων διοικητικών τους
υποχρεώσεων, και γ) της σχεδόν ανύπαρκτης διοικητικής και οικονομικής στήριξης, με
μια πρώτη ματιά εύκολα θα διαπιστώναμε πως το παραγόμενο από αυτούς επιστημονικό
έργο είναι τεράστιο. Ειδικότερα, αυτά τα έξι μέλη ΕΠ του Τμήματος μας στο διάστημα
της τελευταίας επταετίας έχει συγγράψει 6 βιβλία ορισμένα από τα οποία
χρησιμοποιούνται ως διδακτικά συγγράμματα σε περισσότερα από είκοσι τμήματα
Ελληνικών πανεπιστημίων. Επίσης έχουν συγγράψει 12 κεφάλαια σε συλλογικούς
τόμους. Έχουν δημοσιεύσει 25 ερευνητικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με
κριτές (πολλά από τα οποία σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά τα οποία καταχωρούνται
σε πολλές βάσεις δεδομένων). Στις εργασίες αυτές έχουν γίνει περισσότερες από 150
ετεροαναφορές6 από ξένους και έλληνες ερευνητές. Επίσης, το ερευνητικό τους έργο έχει
παρουσιασθεί σε 112 Διεθνή και πανελλήνια επιστημονικά συνέδρια.
6
Ορισμένες από τις ετεροαναφορές παρουσιάζονται στο παράρτημα
- 56 5.4.1
Βιβλία και μονογραφίες Μόνιμων μελών Ε.Π. του Τμήματος
Τα μόνιμα μέλη Ε.Π. του Τμήματος έχουν συγγράψει εννέα συνολικά βιβλία.
Επισημαίνεται επίσης, ότι ορισμένα από αυτά τα βιβλία χρησιμοποιούνται ως
ακαδημαϊκά
συγγράμματα
σε
περισσότερα
από
είκοσι
Τμήματα
Πανπιστημίων και ΤΕΙ.
5.4.2
Δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες μελών Ε.Π. του Τμήματος
Τα μόνιμα μέλη Ε.Π. του Τμήματος έχουν δημοσιεύσει 45 επιστημονικές
εργασίες σε Διεθνή και Ελληνικά επιστημονικά περιοδικά. Σε πολλές από
αυτές τις εργασίες έχουν γίνει αρκετές ετεροαναφορές τόσο από Έλληνες όσο
και από ξένους ερευνητές.
5.4.3
Δημοσιευμένα κεφάλαια μελών Ε.Π. του Τμήματος σε συλλογικούς
τόμους
Τα μόνιμα μέλη Ε.Π.του Τμήματος έχουν δημοσιεύσει δέκα κεφάλαια σε
συλλογικούς τόμους τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική και Γαλλική
γλώσσα.
5.4.4 Άλλες εργασίες (π.χ. βιβλιοκρισίες) που δημοσίευσαν τα μέλη Ε.Π. του
Τμήματος
Τα μέλη Ε.Π. του Τμήματος δεν έχουν δημοσιεύσει άλλες εργασίες όπως για
παράδειγμα βιβλιοκρισίες.
5.4.5. Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια που δεν εκδίδουν πρακτικά.
Δεν έχουν γίνει ανακοινώσεις σε συνέδρια που δεν εκδίδουν πρακτικά.
5. 5 Βαθμός αναγνώρισης της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα από τρίτους.
5.5.1 Ετεροαναφορές (citations) οι οποίες υπάρχουν σε δημοσιεύσεις μελών Ε.Π.
του Τμήματος
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει περισσότερες από 100 ετεροαναφορές στο
δημοσιευμένο επιστημονικό έργο μελών Ε.Π. του Τμήματος. Οι περισσότερες από
αυτές έχουν εντοπισθεί σε δημοσιεύσεις ερευνητών οι οποίες έχουν γίνει σε διεθνή
επιστημονικά περιοδικά. Όπως είναι γνωστό οι ετεροαναφορές σε ελληνικά
επιστημονικά περιοδικά είναι δύσκολο να εντοπισθούν επειδή δεν υπάρχουν
- 57 ελληνικές βάσεις δεδομένων όπου να καταχωρούνται επιστημονικές εργασίες οι
οποίες έχουν δημοσιευθεί στα ελληνικά. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν
έγινε συστηματική αναζήτηση προκειμένου να εντοπισθούν στο σύνολό τους οι
σχετικές ετεροαναφορές. Στο παράρτημα παρουσιάζονται ενδεικτικά ορισμένες
από αυτές και στοιχεία αναγράφονται στον Πίνακα 18.
5.5.2. Αναφορές του ειδικού ή επιστημονικού τύπου οι οποίες έγιναν σε ερευνητικά
αποτελέσματα μελών Ε.Π. του Τμήματος.
Δεν υπάρχουν αναφορές του ειδικού ή του επιστημονικού τύπου σε ερευνητικά
αποτελέσματα του Τμήματος στο διάστημα της τελευταίας πενταετίας
5.5.3. Βιβλιοκρισίες για βιβλία μελών Ε.Π. του Τμήματος που έχουν δημοσιευθεί σε
επιστημονικά περιοδικά.
Δεν αναφέρονται
5.5.4. Συμμετοχές μελών ΕΠ του Τμήματος σε επιτροπές επιστημονικών συνεδρίων
κατά την τελευταία επταετία.
Μέλη Ε.Π. του Τμήματος συμμετείχαν στην επιστημονική επιτροπή διοργάνωσης
δεκατριών διεθνών και πανελλήνιων επιστημονικών συνεδρίων
5..5.5 Συμμετοχές μελών Ε.Π. του Τμήματος σε συντακτικές επιτροπές
επιστημονικών περιοδικών
Υπάρχει μια συμμετοχή σε συντακτική επιτροπή περιοδικού
5.5.6. Προσκλήσεις μελών Ε.Π. από ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς για
διαλέξεις παρουσιάσεις κλπ.
Μέλη Ε.Π. του Τμήματος στο διάστημα των τελευταίων επτά χρόνων
συμμετείχαν σε επτά περιπτώσεις ως προσκεκλημένοι ομιλητές σε επιστημονικές
εκδηλώσεις.
5.6.
Αξιολόγηση των ερευνητικών συνεργασιών του Τμήματος.
Δεν αναφέρονται ερευνητικές συνεργασίες με άλλους φορείς
5.7.
Διακρίσεις και βραβεία για το ερευνητικό έργο μελών Ε.Π. του Τμήματος.
Δεν έχουν απονεμηθεί βραβεία ή διακρίσεις στο Ε.Π. του Τμήματός μας
για το ερευνητικό του έργο.
- 58 -
5.8. Επιστημονικό έργο του μέλους ΕΤΠ.
Το μέλος ΕΤΠ του Τμήματος έχει κάνει πέντε δημοσιεύσεις σε επιστημονικά
περιοδικά και έχει συμμετάσχει στη συγγραφή δεκατριών κεφαλαίων σε
συλλογικούς τόμους (Βλέπε Παράρτημα).
5.9.
Βαθμός συμμετοχής των φοιτητών/σπουδαστών στην έρευνα.
Επειδή το Τμήμα μας έχει καθιερώσει εδώ και πολλά χρόνια την διεξαγωγή της
επιστημονικής έρευνας ως βασική προϋπόθεση για την εκπόνηση της πτυχιακής
εργασίας αυτό οδηγεί όλους τους σπουδαστές του Τμήματος σε εμπλοκή με το
ερευνητικό έργο. Το εκπαιδευτικό προσωπικό του τμήματος δίνει ιδιαίτερη
έμφαση στην έρευνα που γίνεται από τους φοιτητές στα πλαίσια της πτυχιακής
τους εργασίας και για το λόγο αυτό προκειμένου να βελτιωθεί το επίπεδο των
πτυχιακών εργασιών έχουν συντάξει ένα οδηγό, ο οποίος διευκολύνει τους
σπουδαστές στην ερευνητική τους προσπάθεια. Ο οδηγός αυτός αναφέρεται στους
βασικούς κανόνες συγγραφής ενός επιστημονικού κειμένου και είναι αναρτημένος
στην ιστοσελίδα του τμήματος ώστε να είναι προσβάσιμος από τους σπουδαστές.
Επίσης, έχουν θεσπισθεί συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία αποτελούν τη βάση για
την αξιολόγηση των πτυχιακών εργασιών οι οποίες εκπονούνται από του
σπουδαστές του Τμήματος.
Το πολύ υψηλό επίπεδο του παραγόμενου ερευνητικού έργου μέσω αρκετών
πτυχιακών εργασιών εξασφαλίζει τη δυνατότητα ώστε αυτές να παρουσιάζονται σε
πολλές περιπτώσεις τόσο σε διεθνή όσο και σε πανελλήνια επιστημονικά συνέδρια.
6. Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς
6.1.
Συνεργασίες του Τμήματος με ΚΠΠ φορείς;
Το Τμήμα βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία - συνεργασία
με άλλους φορείς και
στοχεύει συστηματικά στην επικοινωνία με τους επαγγελματίες των συγκεκριμένων
χώρων (βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθμοί) ώστε οι φοιτητές τόσο κατά τη διάρκεια
εργαστηριακών μαθημάτων (ενδιάμεσα εξάμηνα σπουδών) όσο και κατά την πρακτική
- 59 άσκηση στο επάγγελμα (Η΄ εξάμηνο σπουδών) να επωφελούνται της συνεργασίας . Οι
συνεργασίες αφορούν:
- τους οργανισμούς Βρεφονηπιακών Σταθμών, και Παιδικών Σταθμών (νομικά πρόσωπα
ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου) στην Αθήνα και την επαρχία, και
- το Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα»
Από το 2000 έχει οικοδομηθεί συνεργασία με χώρους τέχνης και πολιτισμού για τις
ανάγκες
θεωρητικών
και
εργαστηριακών
μαθημάτων:
Παιδί
–
Χώρος-
Δημιουργικότητα, Αισθητική Αγωγή και Μουσειακή Αγωγή. Αυτή η συνεργασία έχει
σταθερή βάση (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης) ή συμπληρωματική – ευκαιριακή για μια
σειρά χώρων (Εθνική Πινακοθήκη, Συλλογή Εμφιεντζόγλου, Μουσείο Μπενάκη, Ίδρυμα
Θεοχαράκη). Η συνεργασία περιλαμβάνει δανεισμό μουσειακού υλικού, δωρεάν
χορήγηση εκπαιδευτικού υλικού και επισκέψεις που πραγματοποιούνται σε οργανωμένο
πλαίσιο, στη διάρκεια των οποίων οι υπεύθυνοι των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των
χώρων αυτών παρουσιάζουν τις μόνιμες ή περιοδικές συλλογές και εκθέσεις τους. Εδώ
οι φοιτητές, πέρα από την ενημέρωση για τις δραστηριότητες των σύγχρονων
πολιτιστικών χώρων και για το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων,
υλοποιούν δράσεις παρατήρησης, καταγραφής, συλλογής πληροφοριακού υλικού και
τελικής επεξεργασίας και αξιολόγησης στους χώρους του Τμήματος.
Παράλληλα επί σειρά ετών οι φοιτητές του Τμήματος διοργάνωναν το ετήσιο Παιδικό
Φεστιβάλ, σε υπαίθριους χώρους δήμων στην περιοχή της Αττικής. Ο στόχος του
ετήσιου Παιδικού Φεστιβάλ ήταν η εμπλοκή των φοιτητών σε καινοτόμες δράσεις και η
έμμεση ενημέρωση της κοινότητας για
το έργο που επιτελείται στο συγκεκριμένο
Τμήμα του ΤΕΙ-Α. Το φεστιβάλ ξεκίνησε με την υποστήριξη επιτροπής μονίμων μελών
ΕΠ και συνεχίστηκε
και με την
πραγματοποιούνταν σε άμεση
εμπλοκή
του μέλους ΕΤΠ.
Η διοργάνωση
συνεργασία με υπηρεσίες του ΤΕΙ Αθήνας (Τμήμα
Δημοσίων Σχέσεων, Τεχνική Υπηρεσία), τους δήμους –συνεργάτες που παραχωρούσαν
υπαίθριο χώρο και μέρος της απαιτούμενης υλικοτεχνικής υποδομής (καθαριότητα,
φωτισμός, φύλαξη εξοπλισμού) και τοπικούς φορείς-συλλόγους. Οι φοιτητές σχεδίαζαν,
οργάνωναν και υλοποιούσαν δράσεις που απευθύνονταν σε μικρά παιδιά και τις
οικογένειές τους.
Επίσης κάθε χρόνο την τελευταία δεκαετία προς το τέλος του χειμερινού εξαμήνου
στους χώρους του Τμήματος, διοργανώνεται,
από μέλη ΕΠ και ΕΤΠ και με την
ενεργοποίηση επιστημονικών και εργαστηριακών συνεργατών του Τμήματος, ημερίδα
Ανοιχτών Εργαστηρίων. Οι στόχοι της ημερίδας των Ανοιχτών Εργαστηρίων, όπως
αναγράφονται στην ιστοσελίδα του Τμήματος είναι:
- 60 
Συμπλήρωση και ανατροφοδότηση του κάθε εργαστηρίου

Ευαισθητοποίηση και υπευθυνότητα των φοιτητών σε παρόμοιες δραστηριότητες
(Παιδικό Φεστιβάλ, Γιορτές σε παιδικούς σταθμούς…).

Επανασύνδεση με τους φοιτητές της Πρακτικής Άσκησης στο επάγγελμα.

Ευκαιρία σύνδεσης και αλληλεπίδρασης με τον εργασιακό χώρο των Βρεφονηπιακών
Σταθμών.

Κίνητρα αξιολόγησης και σύνδεσης των Εργαστηριακών Μαθημάτων.

Επικοινωνία και αλληλεπίδραση όλων των φοιτητών

Βιωματική προσέγγιση των φοιτητών στο Παιδαγωγικό θεωρητικό πλαίσιο (ανοιχτές
τάξεις, projects, παράλληλα εργαστήρια…).

Σύνδεση θεωρίας και πράξης με την παρουσίαση εφαρμοσμένων παραδειγμάτων.

Γνωριμία και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών.

Ευκαιρία «φιλοξενίας» κάποιων κοινωνικών συνεργατών με εξειδίκευση σε έναν
γνωστικό τομέα.

Την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των φοιτητών και την υποδοχή των πρωτοετών
στα δρώμενα και τη φιλοσοφία του Τμήματος μας.

Ευκαιρία στους φοιτητές αξιοποίησης σύγχρονων τεχνολογικών μέσων ως παιδαγωγικό
εργαλείο.

Διαδραστικότητα μεταξύ όλων των εργαστηρίων.
(μικρά και μεγαλύτερα εξάμηνα).
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ Τ., ΤΣΑΟΥΛΑ Ν., & ΖΕΡΒΑ Μ.
Οι διδάσκοντες των εργαστηριακών μαθημάτων για μια μέρα συμμετέχουν εθελοντικά
με μια πρόταση, εισήγηση, παρέμβαση, παρουσίαση ή εμψυχώνουν παιδαγωγικές
δράσεις.
Αρκετές φορές καλούνται εξωτερικοί συνεργάτες και οι φοιτητές όπως και
άλλοι επισκέπτες
συμμετέχουν σε βιωματικά εργαστήρια ή παρακολουθούν άλλα
δρώμενα που στόχο έχουν την επικοινωνία, τη συνεργασία, τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ
των μελών της κοινότητας του Τμήματος (φοιτητές, ΕΠ, ΕΤΠ, ΔΠ, εξωτερικοί
συνεργάτες).
Σε συνεργασία με την ΕΛΕΠΕΠΑ (Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Προσχολικής
Αγωγής ) πραγματοποιήθηκαν στο αμφιθέατρο του Τμήματος, κύκλοι σεμιναρίων με
τίτλο «Οι ειδικοί μας ενημερώνουν» που απευθύνονταν σε φοιτητές , πτυχιούχους αλλά
- 61 και στο ΕΠ του Τμήματος. Όπως επίσης και «Εικαστικές Ημερίδες» ή «Εικαστικοί
περίπατοι» σε χώρους τέχνης με στόχο την ευαισθητοποίηση των φοιτητών (Μουσείο
Μπενάκη, Εθνική Πινακοθήκη, Ίδρυμα Θεοχαράκη).
Το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής έχει συνεργασθεί με την Μη Κυβερνητική Οργάνωση
ΕΑΔΑΠ βλέπε www.eadap.gr στα πλαίσια του Προγράμματος ΑΘΗΝΑ 2004 με τίτλο
«Διερεύνηση νέων μορφών πλαισίωσης και υποστήριξης των εργαστηριακών μαθημάτων.
Μία αξιολογική έρευνα».Το Τμήμα μας συνεργάστηκε με την ΕΑΔΑΠ για την πιλοτική
εφαρμογή τεχνικών
ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης
Synergy στην συνοδεία των
φοιτητών στο εργαστηριακό μάθημα. «Αξιολόγηση της Παιδαγωγικής Πράξης».
Το Τμήμα επίσης, έχει συνεργαστεί με το ‘ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ’ - Ελληνικό Κέντρο για
την Ψυχική Υγεία και Θεραπεία του Παιδιού και της Οικογένειας, στο πλαίσιο του
Προγράμματος ΑΘΗΝΑ 2004 με τίτλο: «Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του
βρεφονηπιακού
σταθμού
στο
πλαίσιο
εργαστηριακών
αναγκών
του
τμήματος
Βρεφοκομίας». Επίσης το Τμήμα έχει συνεργαστεί με τα τμήματα εκπαιδευτικών
προγραμμάτων των μουσείων Κυκλαδικής Τέχνη,
Μπενάκη και
Συλλογής
Εμφιετζόγλου στο πλαίσιο του Ερευνητικού Προγράμματος ΘΑΛΗΣ με τίτλο: «Μη
τυπικές μορφές αξιολόγησης σε ακαδημαικό και εργασιακό χώρο».
Μέλη Ε.Π. του Τμήματος επί σειρά ετών συμμετέχουν συστηματικά σε εκπαιδευτικά
σεμινάρια, ημερίδες
και πανελλήνια συνέδρια τα οποία διοργανώνει ο ΠΑ.ΣΥ.ΒΝ
(Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βρεφονηπιαγωγών) και απευθύνονται σε επαγγελματίες του
χώρου και στοχεύουν στην επιστημονική ενημέρωση των αποφοίτων του Τμήματός μας.
6.2.
Η αξιολόγηση της δυναμικής του Τμήματος για ανάπτυξη συνεργασιών με
ΚΠΠ φορείς;
Αποτελεί πάγια τακτική των μελών Ε.Π. του Τμήματος να αναπτύσσουν, να καλλιεργούν
και να διατηρούν συνεργασίες με ΚΠΠ εταίρους.
Η καλή συνεργασία με χώρους
εργαστηριακής και πρακτικής άσκησης, η ποιότητα των σχέσεων και η διάρκεια στην
επικοινωνία
αντανακλούν στον τρόπο υποδοχής των φοιτητών από τους φορείς-τα
τμήματα - τους εργαζόμενους και επομένως στην ποιότητα των εργαστηριακών
μαθημάτων.
Οι εταίροι μέσα από μια μακροχρόνια σχέση και διαρκή επικοινωνία έχουν αναπτύξει
εποικοδομητική συνεργασία με
τους επόπτες καθηγητές. Η
εμπιστοσύνη προς το
περιεχόμενο των μαθημάτων όσο και τα πρόσωπα των εποπτών, εξασφαλίζει για το
- 62 Τμήμα αγαστή συνεργασία. Αρκετές φορές, μάλιστα η πλευρά του εταίρου επιδιώκει τη
συνεργασία με το ΤΕΙ διότι θεωρούν
ότι
οι φοιτητές και το έργο τους είναι
παράγον ενίσχυσης και προβολής του παιδαγωγικού τους έργου
6.3.
Δραστηριότητες του Τμήματος προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και
ενίσχυσης συνεργασιών με ΚΠΠ φορείς.
Σημαντικός αριθμός επιτευγμάτων από τις συνεργασίες του Τμήματος γίνεται φανερός
μέσα από τις ανακοινώσεις σε σεμινάρια, πανελλήνια και διεθνή συνέδρια και τη
συγγραφή επιστημονικών εργασιών (άρθρα, βιβλία).
6.4.
Ο βαθμός σύνδεσης της συνεργασίας με ΚΠΠ φορείς με την εκπαιδευτική
διαδικασία.
Η εκπαιδευτική διαδικασία συνδέεται με τους ΚΠΠ φορείς σε σημαντικό βαθμό τόσο
μέσα από τη διεξαγωγή των εργαστηριακών μαθημάτων και της Πρακτικής Άσκησης
Επαγγέλματος στους ΒΝΣ και ΠΣ όσο και τη συμμετοχή του διδακτικού προσωπικού
Τμήματος σε επιστημονικές εκδηλώσεις. Με τους περισσότερους συνεργαζόμενους
φορείς υπάρχει θετική και διαρκής συνεργασία η οποία στηρίζεται στην κυρίως στις
καλές διαπροσωπικές σχέσεις. Γενικά η επικοινωνία είναι ο παράγοντας που συμβάλει
στις σταθερές και μακροχρόνιες συνεργασίες του Τμήματος.
6.5.
Η συμβολή του Τμήματος στην τοπική, περιφερειακή και εθνική ανάπτυξη.
Το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής του ΤΕΙ – Α, είναι ένα από τα τρία τμήματα στη χώρα
μας που έχουν αντικείμενο σπουδών την αγωγή και φροντίδα των πολύ μικρών παιδιών
και ιδίως των βρεφών. Οι απόφοιτοι των παραπάνω Τμημάτων στελεχώνουν ένα μεγάλο
μέρος των βρεφονηπιακών σταθμών της χώρας (κυρίως όσων υπάγονται σε δημόσιους
φορείς - ΟΤΑ) και με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στην αγωγή και ανάπτυξη του μικρού
παιδιού. Θα άξιζε να σημειώσουμε επίσης, ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη στήριξης
της ελληνικής οικογένειας, (ιδίως αυτών που ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα) για
δυνατότητα πρόσβασης σε δημόσιους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες αγωγής και
φροντίδας για το πολύ μικρό παιδί,
κατάλληλα και
οι οποίες μάλιστα θα χαρακτηρίζονται από
ποιοτικά προγράμματα σύμφωνα με τις σύγχρονες παιδαγωγικές
κατευθύνσεις.
Δημοσιοποίηση και αξιολόγηση του παραπάνω έργου έχει γίνει μέσα από παρουσίαση
εισηγήσεων σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια και έχει καταχωρηθεί μετά από κρίση
στα αντίστοιχα βιβλία πρακτικών.
- 63 7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης
7. 1. Αξιολόγηση της στρατηγικής ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος
Η στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής - αν και δεν
είχε μέχρι τώρα θεσμοθετημένο χαρακτήρα- εκφράζεται με:
 περιοδικές συζητήσεις κατά την διάρκεια γενικών συνελεύσεων,
 εισηγήσεις μελών που συμμετέχουν σε διάφορες επιτροπές σχετικά με την ισοτιμία των
πτυχίων
 την προώθηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων
 επιστημονικές δημοσιεύσεις των μελών του Τμήματος
Οι θεματικοί άξονες αφορούν:
α) στον ρόλο του Τμήματος στην ακαδημαϊκή κοινότητα
β) στην στοχοθεσία και στα κριτήρια αξιολόγησης των διδακτικών αντικειμένων
γ) στις σχέσεις ανάμεσα στην εκπαίδευση, την έρευνα και τις καινοτομίες που σχετίζονται
με τους βρεφονηπιακούς σταθμούς.
δ) στην ενδυνάμωση της σχέσης ανάμεσα στο Τμήμα και στα επίσημα Νομικά Πρόσωπα
των Βρεφονηπιακών σταθμών.
ε) στην ενίσχυση της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο περιεχόμενο των διδακτικών
αντικειμένων και των καινοτομιών που γεννιούνται στους χώρους πρακτικής άσκησης.
«πρακτική και θεωρία».
στ) στην αύξηση των μελών Ε.Π. με νέες προκηρύξεις και προώθησης της ενεργοποίησης
των κενών οργανικών θέσεων λόγω συνταξιοδότησης μελών ΕΠ
ζ’) στην ανανέωση των χώρων διδασκαλίας και εργαστηρίων καθώς και την εξεύρεση
λύσης για την σίτιση των φοιτητών .
7.1.2. Η στρατηγική ανάπτυξης του τμήματος για το μέλλον:
Η ρευστότητα η οποία χαρακτηρίζει αυτή την στιγμή την ακαδημαϊκή κοινότητα, μας
δυσκολεύει
να οριοθετήσομε μία
στρατηγική που μπορεί να εξασφαλίσει την
μακροβιότητα της.
Τα μέλη του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής παρακολουθούν
τις εξελίξεις και τις
πολιτικές του ΥΠΕΠΘ και προετοιμάζονται για συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες θα
καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την μελλοντική επιβίωση και ανάπτυξη του Τμήματος. Σε
- 64 θεσμικό επίπεδο η πρόταση του Τμήματος έχει εκφρασθεί στην διαβούλευση για την
Παιδεία. Με την πρόταση αυτή εκφράζουμε την θέση μας για ένταξη του Τμήματός μας σε
Παιδαγωγική Σχολή. (Βλέπε Παράρτημα)
Σύμφωνα λοιπόν με τα μέχρι τώρα δεδομένα μπορούμε να ορίσουμε τους
βασικούς
άξονες δράσης ενός πενταετούς προγράμματος του Τμήματος. Αυτοί αφορούν:
α) στην συνεχή παρακολούθηση της συμβατότητας του Προγράμματος Σπουδών με τους
στόχους του Τμήματος, τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων και τις ανάγκες της
αγοράς.
Οι διεθνείς εξελίξεις των Επιστημών Αγωγής και οι σημερινές ανάγκες για ποιοτική
υποδοχή των βρεφών και των μικρών παιδιών στην Ελλάδα, θα ληφθούν υπόψη για τη
διαμόρφωση και συνεχή προσαρμογή των γνωστικών αντικειμένων του Προγράμματος
Σπουδών τα οποία πρέπει να συμβαδίζουν και να αντικατοπτρίζονται στα επαγγελματικά
δικαιώματα των αποφοίτων.
β ) στην δημιουργία μηχανισμού διαρκούς αξιολόγησης του προγράμματος σπουδών και της
εκπαιδευτικής διαδικασίας σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Το Τμήμα να μπορεί να σχεδιάζει την δική του συλλογική εσωτερική αξιολόγηση,
εμπλουτίζοντας τους δείκτες και τα κριτήρια της ΑΔΙΠ τα οποία σε κάποια σημεία δεν
μπορούν να παρουσιάσουν την πλήρη εικόνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θεωρούμε
ότι η επεξεργασία πρόσθετων ερωτηματολογίων και άλλων μορφών αξιολόγησης όπως
και οι συναντήσεις ανάλυσης (meeting of analysis) και τα focus groups σε επιμέρους
διδακτικά αντικείμενα με την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών μπορούν να αναδείξουν
κρυφά
ή ιδιαίτερα σημεία στην λειτουργία του Τμήματος και να προσδιορίσουν με
περισσότερη σαφήνεια την ταυτότητα του.
γ) στην συμβολή για την προώθηση των εναλλακτικών μορφών υποδοχής των βρεφών και
των μικρών παιδιών για την καταπολέμηση της ανεργίας των αποφοίτων.
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, εμφανίζονται αυθόρμητα από πρωτοβουλίες τόσο των
αποφοίτων μας όσο και ιδιωτών και συλλόγων γονέων, νέες
μορφές υποδοχής για την
βρεφική και παιδική ηλικία που δεν έχουν ακόμα μελετηθεί ή θεσμοθετηθεί. Οι ανάγκες
- 65 αυτές αυξάνουν ιδιαίτερα, για τα παιδιά που είναι κάτω των δύο ετών, δεδομένου του
μικρού αριθμού θέσεων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς καθώς και της προώθησης της
γυναικείας απασχόλησης. Η τοποθέτηση φοιτητών
σε αυτές τις δομές υποδοχής θα
ενδυναμώσει την ιδέα της θεσμοθέτησης ποιοτικής παροχής νέων υπηρεσιών για την
προσχολική ηλικία. Επιπλέον, θα δώσει την δυνατότητα στους απόφοιτους
απορροφηθούν σε νέες θέσεις εργασίας που θα περιορίσουν την
να
ανεργία η οποία
προβλέπεται να αυξηθεί δεδομένης της συρρίκνωσης του Δημόσιου τομέα7.
δ )στην προώθηση ενός μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών
Μελετώντας τις ανάγκες που έχει η σημερινή οικογένεια στην Ελλάδα, για εναλλακτικές
δομές υποδοχής βρεφών και μικρών παιδιών,
θα προωθήσουμε την ίδρυση ενός
μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών που θα δώσει την δυνατότητα στους αποφοίτους
μας να εμβαθύνουν σε γνώσεις και ερευνητικές προσεγγίσεις σε θέματα που αφορούν
στην βρεφική ηλικία και στην ποιότητα των υπηρεσιών σε δομές υποδοχής.
ε) στην αύξηση του Ε.Π. του Τμήματος.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την άμεση ανταπόκριση στα αιτήματα του Ιδρύματος είναι ο
μικρός αριθμός ΕΠ ο οποίος επωμίζεται ένα μεγάλο μέρος του διοικητικού έργου και της
υποστήριξης των φοιτητών του Τμήματος. Η
δημιουργήθηκαν λόγω συνταξιοδότησης
κάλυψη των οργανικών
θέσεων που
μελών του Τμήματος και η προώθηση δύο
τουλάχιστον νέων θέσεων θα συμβάλει καθοριστικά στην αναβάθμιση της εκπαιδευτικής
διαδικασίας του Τμήματος.
στ) στην ενίσχυση την ποιοτικής
πλαισίωσης και συνοδείας των φοιτητών στους
βρεφονηπιακούς σταθμούς και η γενικότερη αναβάθμιση της πρακτικής άσκησης. .
Η εστίαση σε συνεργασίες με Νομικά πρόσωπα που προσπαθούν να βελτιώσουν την
ποιότητα υποδοχής μικρών παιδιών θα ενισχύσει την τριγωνική σχέση φοιτητή
επαγγελματία και επόπτη και θα αναβαθμίσει την ποιότητα των εργαστηριακών
μαθημάτων και την πρακτικής άσκηση. Απώτερος στόχος αυτής της συνεργασίας είναι η
υιοθέτηση κοινών κριτηρίων για την απόκτηση δεξιοτήτων που θα ανταποκρίνονται τόσο
στις απαιτήσεις της Παιδαγωγικής Επιστήμης και όσο και στις ανάγκες της αγοράς.
7
Τονίζεται ότι σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του ΤΕΙ Αθήνας με θέμα: «Μελέτη παρακολούθησης των
αποφοίτων του ΤΕΙ Αθήνας» οι απόφοιτοι του Τμήματός μας απασχολούνται στην συντριπτική τους
πλειονότητα (περίπου 88%) στον Δημόσιο Τομέα.
- 66 -
ζ) στο άνοιγμα του Τμήματος

προς τους φορείς και τα δίκτυα που έχουν θεσμοθετηθεί με πρόσφατα διατάγματα και
αφορούν την προώθηση των δικαιωμάτων των παιδιών

προς τους άλλους κοινωνικούς εταίρους με διιδρυματικές προτάσεις για έρευνες και
κατάρτιση αξιοποιώντας τα προγράμματα ΕΣΠΑ και τα ιδρυματικά προγράμματα Δια
Βίου Μάθησης

προς τους αποφοίτους του Τμήματος με την ενίσχυση της δικτύωσης και της ανταλλαγής
απόψεων

με την δημιουργία ημερίδων στο Τμήμα με θέματα που αφορούν σε σύγχρονες
προσεγγίσεις στην προσχολική αγωγή, σε καλές πρακτικές και σε εναλλακτικές μορφές
υποδοχής των μικρών παιδιών.

με την επένδυση στην πληροφόρηση και στην επικοινωνία καθηγητών-φοιτητών με τη
δημιουργία των e- classs στα περισσότερα διδακτικά αντικείμενα.
ι) στην αξιοποίηση της βιβλιοθήκης του Τμήματος Προσχολικής Ηλικίας.
Το πενταετές σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής θα
εκπονηθεί σε συνεργασία και την συμμετοχή όλης της κοινότητας του Τμήματος. Τα νέα
θεσμικά δεδομένα, οι Γενικές Συνελεύσεις και η παρακολούθηση της εσωτερικής
αξιολόγησης που θα διεξάγεται συστηματικά κατά την διάρκεια του έτους με ευθύνη της
ΟΜΕΑ, θα δώσει την δυνατότητα για την διαμόρφωση, την ρύθμιση και τους νέους
σχεδιασμούς που θα αναβαθμίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία του Τμήματος.
Γενικές Διαπιστώσεις – Συμπεράσματα
Τα μέλη του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής πιστεύουν ότι η υποστήριξη του Ιδρύματος
και οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι πρέπει να διασφαλίζουν ένα περιβάλλον λειτουργίας
μέσα από το οποίο θα μπορούν να επιτευχθούν οι εκπαιδευτικοί στόχοι του Τμήματος. Η
άμεση παρουσία ενός επαρκούς αριθμού μελών ΕΠ παραμένει μία αντικειμενική
βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της διαμόρφωσης της γενικής στρατηγικής του
Tμήματος.
- 67 -
8. Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές
8.1.
Αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών του
Τμήματος
8.1.1. Στελέχωση και οργάνωση της Γραμματείας και των Τομέων του Τμήματος.
Η Γραμματεία του Τμήματος στελεχώνεται από τα παρακάτω δύο μέλη Διοικητικού
Προσωπικού:

Βογιατζή-Σφενδύλη Γεωργία: Προϊσταμένη Γραμματείας

Σχινά Μαρία: Γραμματέας.
Γραμματειακή υποστήριξη των δύο υπαρχόντων Τομέων δεν υπάρχει εξαιτίας της
έλλειψης Διοικητικού Προσωπικού, ενώ ο Α΄ Τομέας μαθημάτων του Τμήματος έχει
περιέλθει σε αδράνεια επειδή σε αυτόν ανήκουν μόνο δύο μέλη Ε.Π. του Τμήματος. Έτσι
λοιπόν το όποιο διοικητικό έργο αναλογεί στους Τομείς διεκπεραιώνεται από το υπάρχον
εκπαιδευτικό προσωπικό ή σε ορισμένες περιπτώσεις διευκολύνεται από τα δύο μέλη της
γραμματείας του Τμήματος.
Σύμφωνα με τα πιο πάνω δεδομένα θεωρείται επιβεβλημένη η αύξηση του Διοικητικού
Προσωπικού από άτομα εκπαιδευμένα στις νέες τεχνολογίες. Συγκεκριμένα για την
άμεση κάλυψη των αναγκών του Τμήματος απαιτούνται τουλάχιστον 1 ακόμη μέλος
Δ.Π. για την στελέχωση και την υποστήριξη της Γραμματείας και επιπλέον 1
τουλάχιστον άτομο για την Γραμματειακή υποστήριξη των Τομέων.
8.1.2. Η αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και το ωράριο
λειτουργίας της Γραμματείας του Τμήματος και των Τομέων για την εξυπηρέτηση
των αναγκών του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών.
Όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω στη Γραμματεία του Τμήματος εργάζονται μόνο δύο
μέλη Διοικητικού Προσωπικού τα οποία καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες 6 μόνιμων
μελών Ε.Π., 42
Επιστημονικών και Εργαστηριακών Συνεργατών και 785
εγγεγραμμένων φοιτητών. Παρά τον τεράστιο φόρτο εργασίας ο οποίος αναλογεί στα
δύο μέλη Δ.Π. του Τμήματος καταφέρνουν να ικανοποιήσουν τις βασικές ανάγκες του
Τμήματος εξαιτίας της εργατικότητας και της αφοσίωσής τους σε αυτή την προσπάθεια.
Παρόλα αυτά όμως με το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό δεν είναι δυνατό να συνεχίσει τη
- 68 λειτουργία του το Τμήμα. Γι΄ αυτό είναι σημαντικό να ενισχυθεί έτσι ώστε να μπορεί να
ανταποκριθεί με μεγαλύτερη άνεση και αποτελεσματικότητα στο ρόλο του.
Οι ώρες λειτουργίας της Γραμματείας για την εξυπηρέτηση των φοιτητών καθορίζονται
από την κεντρική διοίκηση του Ιδρύματος και
διαμορφώνονται ως εξής: Δευτέρα-
Τετάρτη- Παρασκευή 11:00-13:00. Λαμβάνοντας υπόψη τον πολύ μεγάλο αριθμό των
εγγεγραμμένων φοιτητών διαπιστώνεται ότι οι ώρες αυτές δεν είναι αρκετές για να
εξυπηρετηθούν πάντα έγκαιρα όλες οι ανάγκες και καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια
ώστε να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες.
8.1.3 Η αποτελεσματικότητα της συνεργασίας των διοικητικών υπηρεσιών του
Τμήματος με εκείνες της Κεντρικής Διοίκησης.
Σε ποιο βαθμό ικανοποιούνται οι ανάγκες του Τμήματος σε ότι αφορά (α) την
οργάνωση και το ωράριο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης και (β) των
Υπηρεσιών Πληροφόρησης.
Η συνεργασία των διοικητικών υπηρεσιών του Τμήματος με εκείνες της Κεντρικής
Διοίκησης παρά το γεγονός της μεγάλης απόστασης που τις χωρίζει, χαρακτηρίζεται ως
πολύ καλή και αποτελεσματική.
(α) η οργάνωση και το ωράριο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης.
Η οργάνωση της κεντρικής Βιβλιοθήκης θεωρείται ικανοποιητική με τη σημείωση ότι η
ιδιαιτερότητα του γνωστικού αντικειμένου του Τμήματος που διαφοροποιείται σε
μεγάλο βαθμό από τα άλλα Τμήματα του Ιδρύματος δεν καλύπτει τις ανάγκες του
Τμήματός. Το βασικό όμως πρόβλημα του Τμήματος προκύπτει από το γεγονός ότι το
τμήμα μας στεγάζεται σε εγκαταστάσεις οι οποίες βρίσκονται πολύ μακριά από τον χώρο
όπου στεγάζονται οι κεντρικές εγκαταστάσεις του ΤΕΙ και της Κεντρικής του
Βιβλιοθήκης. Για τους λόγους αυτούς η κεντρική βιβλιοθήκη δεν μπορεί εύκολα να
ικανοποιήσει τις ανάγκες των φοιτητών του Τμήματός και γι΄ αυτό σχετικά πρόσφατα
έγιναν προσπάθειες ώστε να δημιουργηθεί στις εγκαταστάσεις του Τμήματός μας μια
βιβλιοθήκη.
(β) Υπηρεσίες Πληροφόρησης:
Οι υπηρεσίες πληροφόρησης κρίνονται ικανοποιητικές. Η ύπαρξη του διαδικτυακού
τόπου του Τμήματος παρέχει πληροφορίες τόσο στους φοιτητές όσο και σε οποιοδήποτε
άλλο ενδιαφερόμενο. Οι πληροφορίες που παρέχει ο ιστότοπος του τμήματος αφορούν
στο πρόγραμμα σπουδών, την οργάνωση του Τμήματος, το ΕΠ, πληροφορίες για
- 69 φοιτητικά θέματα (ανακοινώσεις, πληροφορίες εκπόνησης πτυχιακής, ωρολόγιο
πρόγραμμα, κλπ.). Οι υπηρεσίες πληροφόρησης βελτίωσαν την παροχή πληροφορίας και
την αμεσότητα της παροχής της με την εφαρμογή και τη λειτουργία του νέου
συστήματος μηχανοργάνωσης των Γραμματειών των Τμημάτων. Με το νέο αυτό
σύστημα ο φοιτητής έχει
αμεσότερη και γρηγορότερη
πρόσβαση σε θέματα
πληροφόρησης που τον αφορούν, όπως δήλωση μαθημάτων, αναλυτική βαθμολογία,
αιτήσεις για διάφορα φοιτητικά θέματα.
8.1.4. Στελέχωση και οργάνωση Εργαστηρίων και Σπουδαστηρίων του Τμήματος.
Στο Τμήμα δεν υπάρχουν σπουδαστήρια λόγω έλλειψης χώρων. Όσον αφορά στα
εργαστήρια, αυτά στελεχώνονται από τα μόνιμα μέλη του ΕΠ τους Τμήματος και από
τους Εργαστηριακούς Συνεργάτες. Η φροντίδα και η ανανέωση του υλικού και του
εργαστηριακού εξοπλισμού γίνεται από την Επιτροπή Υλικού η οποία απαρτίζεται από
μέλη του ΕΠ και υποστηρίζεται από το ΕΤΠ του Τμήματος. Η γραμματειακή και
διοικητική υποστήριξη των εργαστηρίων πραγματοποιείται από το ΕΤΠ που ανήκει στον
Α΄ Τομέα Μαθημάτων.
8.1.5. Υποστήριξη και αποτελεσματικότητα των υποδομών και υπηρεσιών
πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών του Τμήματος.
Οι υποδομές καθώς και οι υπηρεσίες πληροφορικής του Τμήματος υποστηρίζονται από
το Κέντρο Διαχείρισης Δικτύου (ΚΔΔ) του ΤΕΙ. Οι υπηρεσίες δικτύου και πληροφορικής
κρίνονται πολύ ικανοποιητικές. Οι καθυστερήσεις στην αποκατάσταση τυχόν
προβλημάτων και βλαβών οφείλονται κυρίως στην απόσταση του Τμήματος από τις
κεντρικές υπηρεσίες του ιδρύματος.
8.2. Υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας.
Οι υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας οργανώνονται και καλύπτονται επαρκώς από την
Κεντρική Υπηρεσία του ΤΕΙ Αθήνας και από την Σπουδαστική Λέσχη. Η φοιτητική
μέριμνα διασφαλίζεται σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό από το ΤΕΙ Αθήνας με τις
ακόλουθες παροχές:
Στέγαση: Το ΤΕΙ δεν διαθέτει φοιτητική εστία Η στέγαση των φοιτητών παρέχεται στους
δικαιούχους α) με τη μορφή μισθωμένων ξενοδοχείων και β) μέσω της επιδότησης
- 70 ενοικίου που ανέρχεται στο ποσό των 1000 ευρώ ετησίως. Στο διαδικτυακό τόπο του
ΤΕΙ (http://www.teiath.gr/merimna) παρέχονται πληροφορίες που αφορούν στις
προϋποθέσεις και τις δυνατότητες της παροχής στέγασης.
Σίτιση: Όπως αναφέρεται στο ιστότοπο του ιδρύματος (http://www.teiath.gr/merimna)
δωρεάν σίτιση δικαιούνται οι:

Ημεδαποί φοιτητές

Κύπριοι φοιτητές

Φοιτητές τέκνα ομογενών

Φοιτητές που προέρχονται από διμερείς συμφωνίες επιστημονικής συνεργασίας
του ΤΕΙ Αθήνας με αντίστοιχα Ιδρύματα άλλων χωρών

Αλλοδαποί φοιτητές πολιτικοί πρόσφυγες

Αλλοδαποί-αλλογενείς φοιτητές με υποτροφίες κινητικότητας στο πλαίσιο
προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αλλοδαποί-αλλογενείς φοιτητές

Μεταπτυχιακοί φοιτητές
Φοιτητικά Δάνεια: Το ΤΕΙ Αθήνας χορηγεί άτοκα δάνεια σε φοιτητές που τα έχουν
ανάγκη για τη συνέχιση των σπουδών τους ή τη διεκπεραίωση οικονομικών τους
υποθέσεων. Στο διαδικτυακό τόπο του ΤΕΙ (http://www.teiath.gr/merimna) παρέχονται
πληροφορίες που αφορούν στις προϋποθέσεις των άτοκων αυτών φοιτητικών δανείων.
Ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη: Στην περίπτωση που ο φοιτητής δεν
είναι ασφαλισμένος σε κάποιον δημόσιο φορέα, δικαιούται Ιατροφαρμακευτικής και
νοσοκομειακής περίθαλψης από την εγγραφή του μέχρι τον προβλεπόμενο χρόνο
σπουδών
προσαυξημένο
κατά
το
μισό.
Στο
διαδικτυακό
τόπο
(http://www.teiath.gr/merimna) παρέχονται πληροφορίες που αφορούν στις
του
ΤΕΙ
παροχές
αλλά και τις προϋποθέσεις που αφορούν στο δικαίωμα της Ιατροφαρμακευτικής και
νοσοκομειακής περίθαλψης του μη ασφαλισμένου φοιτητή.
Ταμείο Αρωγής: Το ΤΕΙ Αθήνας προβλέπει ένα σύνολο μέτρων υλικών, ηθικών και
οικονομικών
για
τους
άπορους
(http://www.teiath.gr/merimna)
φοιτητές.
παρέχονται
Στο
διαδικτυακό
πληροφορίες
προϋποθέσεις και τις δυνατότητες του Ταμείου Αρωγής.
που
τόπο
του
αφορούν
ΤΕΙ
στις
- 71 Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασθενείας: Ειδικά για το εξωτερικό και όσον αφορά στην διαμονή του
φοιτητή σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Νορβηγία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν
και την Ελβετία παρέχεται η ειδική
ασφάλειας για περίπτωση ασθένειας
(http://www.teiath.gr/merimna).
8.2.1. Εφαρμογή του θεσμού του Συμβούλου Καθηγητή.
Ο θεσμός του Συμβούλου Καθηγητή δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή και δεν λειτουργεί στο
Τμήμα. Ο περιορισμένος αριθμός των μονίμων μελών ΕΠ (6 ) και ο πολύ μεγάλος
αριθμός των εγγεγραμμένων φοιτητών (785) οδηγούν σε μια αναλογία καθηγητήσπουδαστών 1:130 που κάνει απαγορευτική και αδύνατη την εφαρμογή του θεσμού
αυτού. Παρόλα αυτά το ΕΠ είναι προσβάσιμο και διαθέσιμο για οποιαδήποτε θέματα
ζητήσουν οι φοιτητές την συμβουλή και την συμβολή του. Επίσης, όλα τα μέλη ΕΠ του
Τμήματος διαθέτουν συγκεκριμένες ώρες κάθε βδομάδα προκειμένου να δέχονται τους
φοιτητές για θέματα που τους απασχολούν.
8.2.2. Πρόσβαση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών
Πληροφορικής και Επικοινωνιών.
Η πρόσβαση
των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χρήση Τεχνολογιών
Πληροφορικής και Επικοινωνιών διαφοροποιείται όσον αφορά στα μέλη ΕΠ, ΔΠ και
στους φοιτητές. Στην περίπτωση των μέλη ΕΠ και του ΔΠ είναι επαρκής με μερικά
προβλήματα στην παροχή υπηρεσιών για αναβάθμιση και υποστήριξη που οφείλονται
στην στέγαση του τμήματος σε χώρο μακριά από την κεντρική υπηρεσία του ΤΕΙ. Στην
περίπτωση των φοιτητών η πρόσβαση εξασφαλίζεται μόνο μέσω της υποδομής των
οπτικών ινών, στην περίπτωση των φοιτητών που διαθέτουν προσωπικό εξοπλισμό
(laptop). Σε άλλη περίπτωση, η πρόσβαση είναι ανεπαρκής λόγω έλλειψης σχετικού
εξοπλισμού και χώρου όπου οι φοιτητές θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση από τις
εγκαταστάσεις του Τμήματος. Στην αίθουσα Η/Υ και της βιβλιοθήκης παρέχεται αυτή οι
δυνατότητα αλλά η διαθεσιμότητα αυτών των χώρων είναι περιορισμένη.
8.2.3. Υπηρεσία υποστήριξης των εργαζομένων φοιτητών.
Στο Τμήμα μας δεν υπάρχει υπηρεσία υποστήριξης των εργαζομένων φοιτητών. Παρόλα
αυτά οι διδάσκοντες προσπαθούν να υποστηρίξουν τους εργαζόμενους φοιτητές κυρίως
- 72 μέσω της άμεσης επικοινωνίας μεταξύ των και μέσα στις δυνατότητες που μπορεί να
υπάρξουν στο πλαίσιο του ωρολογίου προγράμματος. Στην περίπτωση των φοιτητών
που εργάζονται σε χώρους όπου λειτουργούν και ως χώροι διεξαγωγής εργαστηριακών
μαθημάτων (Βρεφονηπιακοί σταθμοί), υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα και ευελιξία να
διευκολυνθούν οι συγκεκριμένοι φοιτητές. Η διαδικασία διευκόλυνσης λειτουργεί άτυπα
μεν αλλά μέσα από τους Τομείς και απόφαση Γενική Συνέλευση του Τμήματος.
8.2.4. Υπηρεσία υποστήριξης των περισσότερο αδύναμων φοιτητών εκείνων που δεν
ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους.
Στο Τμήμα δεν υπάρχει οργανωμένη υπηρεσία για την υποστήριξη των αδύναμων
φοιτητών ή αυτών που δεν ολοκληρώνουν εμπρόθεσμα τις σπουδές τους. Σε αυτές τις
περιπτώσεις η υποστήριξη γίνεται με την προσωπική επαφή των φοιτητών με τα μέλη
του ΕΠ.
8.2.5. Παροχή υποτροφιών σε άριστους φοιτητές ή σε ειδικές κατηγορίες φοιτητών
(πέραν των υποτροφιών του ΙΚΥ).
Οι υποτροφίες που παρέχονται είναι μόνο αυτές του ΙΚΥ.
8.2.6. Πολιτική του Τμήματος για την ομαλή ένταξη των νεοεισερχομένων στο
Τμήμα φοιτητών.
Στην αρχή κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς (παλαιότερα κάθε εξαμήνου) οργανώνεται
υποδοχή των νεοεισερχομένων φοιτητών από τον προϊστάμενο του Τμήματος και την
Προϊσταμένη της Γραμματείας. Οι φοιτητές στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας
ενημερώνονται για το Τμήμα, το Πρόγραμμα σπουδών και άλλα θέματα που αφορούν τη
λειτουργία του τμήματος και την εκπαιδευτική διαδικασία. Με την αλλαγή του
προγράμματος σπουδών και την εφαρμογή του από το εαρινό εξάμηνο σπουδών του
ακαδημαϊκού έτους 2009-2010 δε διανέμεται οδηγός σπουδών. Στην ομαλή ένταξη
σπουδών συντελούν επίσης και οι διδάσκοντες στο πρώτο εξάμηνο σπουδών, μέσω της
προσωπικής τους επαφής με τους πρωτοετείς φοιτητές.
- 73 8.2.7. Συμμετοχή των φοιτητών στη ζωή του Τμήματος και του Ιδρύματος
γενικότερα.
Οι φοιτητές εκπροσωπούνται και συμμετέχουν σε όλα τα όργανα του Τμήματος όπου
λαμβάνονται αποφάσεις και χαράσσεται η πολιτική του Τμήματος. Στους Τομείς
μαθημάτων, στο Συμβούλιο Τμήματος και στις αρχαιρεσίες ανάδειξης οργάνων του
Τμήματος, της Σχολής και του ΤΕΙ συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου και στη διαδικασία
των εκλεκτορικών με έκφραση γνώμης. Επιπλέον συμμετέχουν με ενεργή εμπλοκή σε
δράσεις που οργανώνονται στο Τμήμα όπως τα ανοιχτά εργαστήρια και παλαιότερα τα
Παιδικά φεστιβάλ.
8.2.8. Υποστήριξη αλλοδαπών φοιτητών που μετακινούνται προς το Τμήμα.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη υπηρεσία ή πρόγραμμα υποστήριξης για τους αλλοδαπούς
φοιτητές και υποστηρίζονται από το ΤΕΙ με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που υποστηρίζονται
και οι ημεδαποί φοιτητές.
8.3. Αξιολόγηση των πάσης φύσεως υποδομών του Τμήματος.
8.3.1. Επάρκεια και ποιότητα των τεκμηρίων της βιβλιοθήκης.
Το Τμήμα εξυπηρετείται από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ Αθήνας καθώς και την
νεοσύστατη βιβλιοθήκη του Τμήματος. Όσον αφορά στη Κεντρική Βιβλιοθήκη παρόλο
που είναι καλά εξοπλισμένη με σύγχρονα μέσα, εκπαιδευμένο προσωπικό και καλά
οργανωμένη,
εξαιτίας της διαφορετικότητας του γνωστικού αντικειμένου και
επιστημονικού πεδίου του Τμήματος μας δεν καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες φοιτητές του
δικού μας τμήματος. Στην κεντρική βιβλιοθήκη υπάρχουν πολύ λίγα ελληνόγλωσσα και
ξενόγλωσσα βιβλία που να άπτονται του γνωστικού αντικειμένου του Τμήματος.
Ωστόσο λόγω του ότι το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής στεγάζεται σε περιοχή
απομακρυσμένη από τις κεντρικές εγκαταστάσεις του ΤΕΙ Αθήνας και διαπιστώθηκε
ανάγκη λειτουργίας δανειστική βιβλιοθήκης.
Για πολλά έτη και για τη στοιχειώδη κάλυψη των αναγκών δανεισμού βιβλίων σε
σπουδαστές με δική της πρωτοβουλία η Αν. Καθηγήτρια του Τμήματος Αγνή
Ζακοπούλου δημιούργησε στο γραφείο της μια υποτυπώδη βιβλιοθήκη, η οποία όμως
καλύπτει μέχρι σήμερα σημαντικές ανάγκες των σπουδαστών. Η προσπάθεια αυτή
- 74 ικανοποιεί τις ανάγκες βιβλιογραφικής ενημέρωσης των σπουδαστών στο μάθημα της
«Παιδικής Λογοτεχνίας» και όχι μόνο και δημιουργήθηκε με προσωπική της δαπάνη
Με πρωτοβουλία ομάδας μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού, μεθοδεύτηκαν τα στάδια
ίδρυσης εξοπλισμού και λειτουργίας.της νέας βιβλιοθήκης του Τμήματος Προσχολικής
Αγωγή. Η ίδρυση οφείλεται στην αποτελεσματική απάντηση της διοίκησης η οποία
τροποποίησε το χώρο και εγκατέστησε την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή. Ο
εξοπλισμός σε βιβλία και έντυπο υλικό δημιουργήθηκε από α) τα ελληνόγλωσσα και
ξενόγλωσσα βιβλία που προήλθαν από το ερευνητικό πρόγραμμα ΑΘΗΝΑ 2004 με
τίτλο «Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του βρεφονηπιακού σταθμού στο πλαίσιο
εργαστηριακών αναγκών του τμήματος Βρεφοκομίας.»
Β) την προϋπάρχουσα βιβλιοθήκη της σχολής Βρεφονηπιοκόμων
Γ) προσφορές καθηγητών, φοιτητών και κοινωνικών συνεργατών και
Δ) δωρεές εκδοτών.
Η λειτουργία, για διάστημα περίπου δύο εξαμήνων, οφείλεται στην ενεργή ανταπόκριση
της υπεύθυνης της κεντρικής βιβλιοθήκης με εξασφάλιση θέσεων Πρακτικής Άσκησης
στο Επάγγελμα του Τμήματος Βιβλιοθηκονομίας και Τεκμηρίωσης. Σήμερα η
βιβλιοθήκη, ελλείψει προσωπικού, δεν λειτουργεί και το ζήτημα επαναλειτουργίας είναι
πολύ σοβαρό, για όλους τους συντελεστές του Τμήματος. Η γενική συνέλευση,
αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του θέματος, έχει ορίσει επιτροπή βιβλιοθήκης.
Όσον αφορά στη νεοσύστατη βιβλιοθήκη που υπάρχει στο Τμήμα θα πρέπει να
διευκρινισθεί πως παρά τις πολλές προσπάθειες οι οποίες έχουν γίνει αυτή ουσιαστικά
υπολειτουργεί εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού.
.
Οι σπουδαστές του Τμήματος μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν μέσω διαδικτύου
ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων στις οποίες είναι συνδρομητής το ΤΕΙ Αθήνας. Οι
βάσεις αυτές καλύπτουν αρκετούς τομείς ενδιαφερόντων των σπουδαστών του
Τμήματος. Γι΄ αυτό κρίνεται σημαντικό να συνεχιστεί η καταβολή των συνδρομών ώστε
να εξασφαλίζεται και στο μέλλον η πρόσβαση αυτή στην επιστημονική πληροφόρηση.
Επίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εμπλουτισθεί τόσο η βιβλιοθήκη του Τμήματος
καθώς και η κεντρική βιβλιοθήκη, με νέες εκδόσεις βιβλίων σχετικών με το αντικείμενο
της προσχολικής αγωγής.
- 75 -
8.3.2. Επάρκεια και ποιότητα κοινόχρηστου τεχνικού εξοπλισμού.
Κοινόχρηστος Τεχνικός εξοπλισμός που να χρησιμοποιείται και από άλλα τμήματα του
ΤΕΙ δεν υπάρχει, δεδομένου ότι κάθε τμήμα διαθέτει τον δικό του τεχνολογικό
εξοπλισμό που καλύπτει τις ανάγκες του.
Οι χώροι του Τμήματος και ο τεχνικός εξοπλισμός που βρίσκεται σε αυτούς
αξιοποιείται τόσο από εργαστηριακά όσο και από θεωρητικά μαθήματα όταν αυτό είναι
απαραίτητο. Ο εκάστοτε προϊστάμενος, οι διδάσκοντες του Τμήματος και το μέλος ΕΤΠ
μεριμνούν για την καλή κατάσταση, συντήρηση του εξοπλισμού και την αξιοποίηση του
Πχ στην αίθουσα 6 του Τμήματος υλοποιούνται το εργαστηριακό μέρος των μαθημάτων
«Κουκλοθέατρο», «Αισθητική Αγωγή», «Μουσειακή Αγωγή» και ευθύνη φέρουν όλοι οι
διδάσκοντες που εμπλέκονται με το συγκεκριμένο χώρο.
Επιπλέον η μεγαλύτερη αίθουσα του Τμήματος (αιθ. 1) και ο εκεί τεχνικός εξοπλισμός
αξιοποιείται από μεγάλο αριθμό διδασκόντων και για πολλές ώρες καθημερινά.
Το τμήμα πρόσφατα απέκτησε ένα φωτοτυπικό μηχάνημα για χρήση από τους φοιτητές
του Τμήματος και την κάλυψη των αναγκών τους.
8.3.3. Επάρκεια και ποιότητα χώρων και εξοπλισμού σπουδαστηρίων.
Το Τμήμα δεν διαθέτει χώρους σπουδαστηρίων.
8.3.4. Επάρκεια και ποιότητα γραφείων διδασκόντων.
Το Τμήμα διαθέτει 5 γραφεία για τα μόνιμα μέλη του ΕΠ του Τμήματος και ένα γραφείο
για το έκτατο εκπαιδευτικό προσωπικό του Τμήματος. Από τα γραφεία αυτά το ένα
γραφείο το μοιράζονται τρία μέλη ΕΠ και στα υπόλοιπα κάνουν χρήση οι υπόλοιποι
διδάσκοντες.
.
Πέρα από το γεγονός ότι οι χώροι των γραφείων είναι πολύ μικροί θεωρούμε ότι οι
συνθήκες είναι καλές με φυσικό φως και αερισμό και συνθήκες ψύξης και θέρμανσης.
Επίσης, σε όλους τους χώρους των γραφείων υπάρχει σχετικά καλής ποιότητας
πρόσβαση στο διαδίκτυο.
- 76 -
8.3.5. Επάρκεια και ποιότητα χώρων της Γραμματείας και των Τομέων.
Το Τμήμα διαθέτει για χρήση της Γραμματείας έναν χώρο για χρήση γραφείου και
άλλους τρεις χώρους για τις ανάγκες αρχειοθέτησης εγγράφων.
Στο χώρο γραφείου της Γραμματείας οι συνθήκες κρίνονται καλές τόσο όσον αφορά
στον φωτισμό, τον αερισμό, όσο και στην ψύξη και στη θέρμανση του χώρου.
Το Τμήμα δεν διαθέτει χώρους συνεδριάσεων και οι συνεδριάσεις γίνονται συνήθως
στην βιβλιοθήκη, στην αίθουσα των Η/Υ ή σε ένα γραφείο Ε.Π. το οποίο είναι σχετικά
μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα.
Επίσης μετά τη δημιουργία χώρου για τη σίτιση των φοιτητών όπου για την κάλυψη των
αναγκών τους χρησιμοποιήθηκε και ο χώρος του γραφείου του ΕΤΠ έχει ως αποτέλεσμα
το ΕΤΠ να μη διαθέτει δικό του γραφείο. Μέχρι την ανεύρεση χώρου το ΕΤΠ
χρησιμοποιεί το χώρο της Γραμματείας και το Γραφείο της Προϊσταμένης.
8.3.6. Επάρκεια και ποιότητα χώρων συνεδριάσεων.
Το Τμήμα δε διαθέτει ξεχωριστούς χώρους συνεδριάσεων και όπως αναφέρθηκε και
παραπάνω οι συνεδριάσεις πραγματοποιούνται στη βιβλιοθήκη, στην αίθουσα των Η/Υ
και στο μεγαλύτερο γραφείο των μελών του ΕΠ. Επίσης στις περιπτώσεις που απαιτείται
μεγαλύτερος χώρος, αξιοποιείται η μεγαλύτερη αίθουσα του κτιρίου (αιθ.1)
8.3.7. Επάρκεια και ποιότητα άλλων χώρων (διδασκαλεία, πειραματικά σχολεία,
μουσεία, αρχεία, αγροκτήματα, εκθεσιακοί χώροι κλπ).
Το Τμήμα για την πραγματοποίηση ορισμένων εργαστηριακών μαθημάτων χρησιμοποιεί
και χώρους έξω από αυτό. Οι χώροι αυτοί είναι Δημοτικοί και Ιδιωτικοί Βρεφονηπιακοί
σταθμοί καθώς και το Κέντρο Βρεφών «η Μητέρα», που λειτουργούν ως χώροι
υποδοχής και διεξαγωγής των εργαστηριακών μαθημάτων. Από όλους τους διδάσκοντες
του Τμήματος γίνεται προσπάθεια για την επάρκεια των χώρων αυτών. Εξαιτίας του
μεγάλου αριθμού των φοιτητών και της ιδιαιτερότητας των χώρων υποδοχής και
διεξαγωγής των εργαστηριακών μαθημάτων είναι πολύ δύσκολο να επιλεχθούν πάντοτε
οι καλύτεροι με την υψηλότερη ποιότητα, παρόλο αυτά καταβάλλονται μεγάλες
- 77 προσπάθειες και για το λόγο αυτό αξιοποιείται τόσο η εμπειρία των εποπτών καθηγητών
όσο και η εμπειρία των φοιτητών.
8.3.8. Επάρκεια και ποιότητα υποδομών ΑΜΕΑ.
Εξαιτίας της φύσης των σπουδών του Τμήματος εδώ δεν γίνονται δεκτά άτομα ΑΜΕΑ.
Για το λόγο αυτό δεν έχει γίνει πρόβλεψη ώστε οι εγκαταστάσεις του Τμήματος να είναι
προσβάσιμες από ΑΜΕΑ.
8.3.9. Συμμετοχή των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στις υποδομές και τον
εξοπλισμό του Ιδρύματος.
Η συμμετοχή των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας σε υποδομές και εξοπλισμό του
Ιδρύματος
εξασφαλίζεται με την επικοινωνία και τη συνεννόηση με τις κεντρικές
υπηρεσίες για να ελεγχθεί η διαθεσιμότητα. Το Τμήμα κάνει χρήση του χώρου
Εργαστηρίου Πρώτων Βοηθειών (ΕΡΓΑΣ) και της αίθουσας τηλεδιάσκεψης.
8.4. Λειτουργίες του Τμήματος οι οποίες υποστηρίζονται από ΤΠΕ.
Οι λειτουργίες του Τμήματος που υποστηρίζονται από ΤΠΕ είναι διοικητικές και
σπουδαστικές.
Η Γραμματεία χρησιμοποιεί ΤΠΕ μέσω της σύνδεσής της με το δίκτυο του ΤΕΙ
συγκεκριμένα:

Ηλεκτρονική δήλωση πρότασης και διανομής συγγραμμάτων.

Ηλεκτρονική δήλωση και υποβολή στοιχείων για την έκδοση του φοιτητικού
δελτίου ταυτότητας (passo).

Ηλεκτρονική δήλωση μαθημάτων, ηλεκτρονική ανανέωση εγγραφής σε κάθε
εξάμηνο από κάθε φοιτητή και με την χρήση προσωπικού κωδικού πρόσβασης.

Ηλεκτρονικές αιτήσεις προς τη Γραμματεία για θέματα που αφορούν τους
φοιτητές όπως: α) βεβαίωση σπουδών χωρίς τη φυσική παρουσία του φοιτητή
στη Γραμματεία, η εφαρμογή αυτή αποσυμφόρησε την Γραμματεία και επιτάχυνε
τη διαδικασία, β) δήλωση θεμάτων πτυχιακής εργασίας, κλπ.

Ενημέρωση για φοιτητικά θέματα όπως: α) ωρολόγιο πρόγραμμα, β) πρόγραμμα
εξετάσεων και γ) κάθε πληροφορία και ανακοίνωση που αφορά τους φοιτητές.
- 78 
Επεξεργασία της προσωπικής καρτέλας του κάθε φοιτητή (βαθμολογία
μαθημάτων, βαθμός πτυχίου κλπ).

Στατιστικά στοιχεία.
8.4.2. Ποιες από αυτές και ποσό χρησιμοποιούνται από τις διοικητικές υπηρεσίες,
τους φοιτητές και από το ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος.

Λειτουργίες της Γραμματείας υποστηρίζονται από μηχανογραφικό ηλεκτρονικό
σύστημα γραμματειακής υποστήριξης (υποβολή αίτησης βεβαίωσης σπουδών,
κατάθεση βαθμολογιών από τους διδάσκοντες κλπ).

Επικοινωνία της Γραμματείας με τους διδάσκοντες του Τμήματος.

Η δήλωση μαθημάτων και ανανέωση εγγραφής των φοιτητών σε όλα τα εξάμηνα
γίνονται μέσω διαδικτύου και διαδικτυακής εφαρμογής.

Η χρήση του διαδικτύου από το ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος μέσω του
προσωπικού ηλεκτρονικού υπολογιστή που διαθέτει το κάθε μέλος ΕΠ στο
γραφείο του. Το έκτακτο προσωπικό του Τμήματος μπορεί να κάνει χρήση του
διαδικτύου μέσω του ηλεκτρονικό υπολογιστή που βρίσκεται στο γραφείου του
Εκτάκτου προσωπικού.
8.4.3. Προσωπικές ιστοσελίδες μελών Ε.Π. του Τμήματος.
Τα μέλη του Τμήματος δεν διαθέτουν προσωπική ιστοσελίδα στο διαδίκτυο.
8.4.4. Πόσο συχνά ανανεώνεται ο ισότοπος του Τμήματος.
Ο ιστότοπος του Τμήματος ενημερώνεται σχεδόν καθημερινά. Υπεύθυνος για την
ενημέρωση της ιστοσελίδας είναι η κ. Σχινά Μαρία μέλος Δ.Π. της Γραμματείας. Η
καθημερινή ενημέρωση πραγματοποιείται από την κ. Σχινά σε συνεργασία με το Κέντρο
Διαχείρισης Δικτύου του ΤΕΙ.
- 79 8.5. Διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στη χρήση των υποδομών και του
εξοπλισμού.
8.5.1. Διασφάλιση της ορθολογικής χρήσης των διαθέσιμων υποδομών του
Τμήματος.
Οι υποδομές του Τμήματος
είναι ικανοποιητικές
και κρίνουμε ότι γίνεται άκρως
ορθολογική χρήση και αξιοποιούνται πλήρως και σε καθημερινή βάση. Για την κάλυψη
των αναγκών της διδασκαλίας των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών του
Τμήματος γίνεται καθημερινή χρήση όλων των διαθέσιμων χώρων του Τμήματος.
8.5.2. Διασφάλιση της ορθολογικής χρήσης του διαθέσιμου εξοπλισμού του
Τμήματος.
Κρίνουμε ότι γίνεται ορθολογική χρήση και αξιοποίηση του διαθέσιμου εξοπλισμού του
Τμήματος και αυτό επιτυγχάνεται με την ευθύνη του προϊσταμένου, των διδασκόντων
και του ΕΤΠ.
8.6. Διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση οικονομικών πόρων.
8.6.1. Προβλέπεται διαδικασία σύνταξης και εκτέλεσης προϋπολογισμού του
Τμήματος; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζεται;
Το Τμήμα μας δεν έχει ξεχωριστό δικό του προϋπολογισμό. Από την διοίκηση του
Ιδρύματος παρέχεται σε ετήσια βάση προϋπολογισμός για την δυνατότητα εξοπλισμού
αναλωσίμων, εκπαιδευτικού εξοπλισμού και εξοπλισμού πληροφορικής.
Στο τέλος του ημερολογιακού έτους τα μέλη της επιτροπής αναλωσίμων και μόνιμου
εξοπλισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των δύο τομέων μαθημάτων καθώς και τις
γενικότερες ανάγκες του Τμήματος συντάσσουν προϋπολογισμό αναγκών του Τμήματος
και τον καταθέτουν στο Συμβούλιο του Τμήματος και αφού εγκριθεί, προωθείται στις
κεντρικές υπηρεσίες του ΤΕΙ για περαιτέρω ενέργειες.
8.6.2.
Προβλέπεται
εφαρμόζεται;
διαδικασία
κατανομής
πόρων;
Πόσο
αποτελεσματικά
- 80 Η κατανομή πόρων για την προμήθεια αναλωσίμων μεταξύ των τμημάτων της ΣΕΥΠ
πραγματοποιείται βάση ενός αλγορίθμου ο οποίος λαμβάνει υπόψη την δυναμικότητα
του τμήματος, του αριθμού των φοιτητών και άλλους δείκτες που σχετίζονται με τις
ανάγκες του κάθε τμήματος σε αναλώσιμα. Τα κονδύλια που κατανέμονται στο Τμήμα,
διατίθενται για αγορά του απαραίτητου υλικού σύμφωνα με τις ανάγκες που έχουν
διατυπωθεί από το διδακτικό προσωπικό και τις έχουν συγκεντρώσει οι υπεύθυνοι
εργαστηρίων των δύο τομέων και το μέλος ΕΤΠ του Τμήματος. Αξίζει να σημειώσουμε
ότι μέρος των εργαστηριακών μαθημάτων εμπλουτίζει την εκπαιδευτική διαδικασία
πέρα από το αναλώσιμο υλικό και με υλικό δεύτερης και τρίτης χρήσης (ή άχρηστο
υλικό) πχ. εφημερίδες, χαρτί περιτυλίγματος, υφάσματα, κορδέλες, υλικό από τη φύση
(βότσαλα, κοχύλια, φύλλα). Το παραπάνω υλικό συγκεντρώνεται, φυλάσσεται και
διατίθεται με ευθύνη των διδασκόντων και του μέλους ΕΤΠ.
8.6.3. Προβλέπεται διαδικασία απολογισμού; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζεται;
Οι ανάγκες του Τμήματος είναι ενταγμένες και κατηγοριοποιημένες σύμφωνα με τον
τρόπο λειτουργίας του ΤΕΙ Αθήνας. Δηλαδή ξεχωριστές κατηγορίες για αναλώσιμα
υλικά, μόνιμο εξοπλισμό, εξοπλισμό που αφορά Η/Υ. Η επιτροπή αναλωσίμων και
μόνιμου εξοπλισμού διατηρεί βάση δεδομένων με τις πάγιες ανάγκες του Τμήματος και
αναλόγως του ύψους των κονδυλίων, καλύπτονται οι πάγιες και έκτακτες ανάγκες. Από
τον
Προϊστάμενο
του
Τμήματος
εφαρμόζεται
σχετική
διαδικασία
για
την
αποτελεσματικότητα και την διαφάνεια διάθεσης των σχετικών πόρων που δίνονται από
την κεντρική διοίκηση ετησίως. Τα κονδύλια που διατίθενται στο Τμήμα απορροφώνται
100%.
- 81 -
9. Συμπεράσματα
9.1. Ποια, κατά την γνώμη σας, είναι τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του
Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθες ΕσωτερικήςΑξιολόγησης;
Θετικά:
1. Η διαδικασία αξιολόγησης.
Το πλαίσιο της αξιολόγησης έδωσε την δυνατότητα για να ενεργοποιηθεί όλο το
ΕΠ, το ΕΤΠ και το διοικητικό προσωπικό για τη συλλογή δεδομένων και
την
έναρξη
συζητήσεων που αφορούν σε βασικά ζητήματα της λειτουργίας του.
Η έκθεση δημιούργησε συνθήκες διαλόγου, προώθησε συμφωνίες και
αξιόπιστα δεδομένα για ολοκληρωμένες προτάσεις
βελτίωσης
δημιούργησε
της
υπάρχουσας
λειτουργίας.
2. Οργάνωση και λειτουργία του Τμήματος.
Με την ευκαιρία της έκθεσης
συζητήθηκαν θέματα, αναδύθηκαν και
αποσαφηνίσθηκαν σημεία στην λειτουργία που διευκολύνουν ή παρεμποδίζουν το έργο
του Τμήματος και ανέδειξαν τον τρόπο του καταμερισμού των αρμοδιοτήτων.
Επιβεβαιώθηκε ο βασικός σκοπός και οι στόχοι του
σημεία που χρειάζεται να επικαιροποιηθούν για να
Τμήματος
καθώς
και
τα
συμβαδίζει με τις εξελίξεις των
σύγχρονων ερευνητικών δεδομένων.
3. Το πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών
Το Τμήμα διαθέτει ένα Πρόγραμμα Σπουδών που μπορεί να συμβαδίσει με τα
ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα σπουδών στην Προσχολική Αγωγή. Η καθιέρωση του
Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς και συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων (ECTS)
ανοίγει το δρόμο για μία ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση προσόντων των
αποφοίτων του Τμήματος. Η παρουσία των φοιτητών στους Βρεφονηπιακούς σταθμούς
αποτελεί πηγή μίας άτυπης μορφής συνεχούς επιμόρφωσης και προώθησης καινοτομιών
στους Βρεφονηπιακούς σταθμούς.
4. Το Διδακτικό έργο

Η επικαιροποίηση των θεμάτων που εμπλουτίζουν την ύλη των μαθημάτων, οι μορφές
διδασκαλίες δεν περιορίζονται μόνο στην
οργανώνονται σε ομαδοκεντρικά σχήματα.
διδασκαλία με μορφή διαλέξεων αλλά
- 82 
Η υποκίνηση των φοιτητών μέσα από εθελοντικές εργασίες τις οποίες και τις
παρουσιάζουν ως μέρος των εισηγήσεων των θεωρητικών μαθημάτων.

Η καθιέρωση της συνεργασίας και της στενής σχέσης φοιτητή–καθηγητή σε
προγραμματισμένες συναντήσεις.

Εμπλουτισμός του διδακτικού υλικού με νέα εποπτικά μέσα και ιδιαίτερα με την χρήση
του διαδικτύου και της πληροφορικής.

Η έναρξη των e-class
σε κάποια μαθήματα που
επιτρέπει την
ολοκληρωμένη
πληροφόρηση και την ταχύτερη επικοινωνία με όλους τους φοιτητές που έχουν δηλώσει το
μάθημα.

Η νέα μορφή πτυχιακής εργασίας που δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές και τους
καθηγητές να οργανώνουν συστηματικά την όλη πορεία της έρευνητικής εργασίας και της
έγκυρης συγγραφής της.
5.
Το Επιστημονικό έργο
 Η συμμετοχή της πλειονότητας του ΕΠ και των Επιστημονικών και Εργαστηριακών
συνεργατών σε έρευνες, συνέδρια και συγγραφή άρθρων και κειμένων.

Η αξιοποίηση των ερευνητικών δεδομένων στο μετασχηματισμό της μορφής της
διδασκαλίας, της πλαισίωσης και της υποστήριξης των εργαστηριακών μαθημάτων και της
πρακτικής άσκησης

Η αναγνώριση του επιστημονικού έργου των διδασκόντων από φορείς του εσωτερικού
και του εξωτερικού
με την πρόσκληση για συμμετοχή σε έρευνες, σε συνέδρια και σε
επιτροπές θεσμικού χαρακτήρα για την ποιοτική παροχή υπηρεσιών σε δομές που
απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Η διάχυση των ερευνητικών δεδομένων των ερευνητικών πεδίων που συμμετέχουν οι
διδάσκοντες του Τμήματος σε εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή συνέδρια αλλά και η
δημοσιοποίηση τους σε περιοδικά επιστημονικά.
6.
Το διοικητικό έργο
Η σημαντική
και αδιάκοπη συμβολή της γραμματείας του Τμήματος
υποστήριξη και την ολοκλήρωση
διοικητικού
στην
έργου του Τμήματος. Επιπλέον η
αξιοποίηση των υποστηρικτικών λειτουργιών που παρέχει το Ίδρυμα για την παροχή
πληροφοριών τους φοιτητές.
7.
Σχέσεις με τους ΚΚΠ
- 83 Η αναγνώριση της παρουσίας του Τμήματος από φορείς που ενσωματώνουν και
αξιοποιούν καλές πρακτικές που προσφέρονται από το Τμήμα. Ταυτόχρονα η διάχυση της
γνώσης που παρέχουν οι φοιτητές στους Βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Τα αρνητικά:
1.
Η οργάνωση και η λειτουργία

Η αυξημένη γραφειοκρατία σε όλες σχεδόν τις διαδικασίες που επιβάλλει το θεσμικό
πλαίσιο επιφέροντας επιβράδυνση των λειτουργιών του Τμήματος.

Ο υπερβολικός φόρτος εργασίας των μελών ΕΠ σε θέματα διοικητικά, συντονιστικά και
διαχειριστικά που αφορούν στη συνολική λειτουργία του Τμήματος

Ο άνισος καταμερισμός αρμοδιοτήτων και η καθυστέρηση της ολοκλήρωσης του έργου
των επιτροπών

Η έλλειψη χρόνου προετοιμασίας των τοποθετήσεων των φοιτητών στους
εργαστηριακούς χώρους λόγω της χρονικής ταύτισης της έναρξης των εργαστηρίων με
την ανάθεση σε ώρες από το έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό.
2. Το ανθρώπινο δυναμικό

Ο ελάχιστος αριθμός των μελών ΕΠ. που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του
διοικητικού μη διδακτικού έργου των ίδιων των μελών. Η αναλογία φοιτητών ανά ΕΠ
είναι 1 προς 130.

Ο μεγάλος αριθμός φοιτητών σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις των γνωστικών
αντικειμένων του Τμήματος.
προβλήματα
ιδιαίτερα,
στα
Η επικοινωνία φοιτητών –εκπαιδευτικών παρουσιάζει
εργαστηριακά
μαθήματα
που
διεξάγονται
στους
βρεφονηπιακούς σταθμούς λόγω του μεγάλου αριθμού φοιτητών ανά εργαστηριακή ομάδα
και λόγω της ιδιαιτερότητας των βρεφονηπιακών σταθμών που είναι μικρές μονάδες
διάσπαρτες στην Αττική και με δυνατότητες υποδοχής μικρού αριθμού φοιτητών (από
ένα έως πέντε φοιτητές ανά μονάδα).

Η συχνή αλλαγή στις αναθέσεις Εργαστηριακών και Επιστημονικών Συνεργατών η
οποία έχει σοβαρή επίπτωση στην εκπαιδευτική διαδικασία
λόγω του θεσμού των
συμβάσεων περιορισμένου χρόνου.
2.
Η υλικοτεχνική υποδομή

Ο περιορισμένος χώρος σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών που παρακολουθούν
θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα στις εγκαταστάσεις του Τμήματος.
- 84 
Οι περιορισμένες δυνατότητες για μεγαλύτερες παρεμβάσεις στους χώρους λόγω του
θεσμικού πλαισίου του Ιδρύματος «ΜΗΤΈΡΑ».
3.
Το Πρόγραμμα Σπουδών

Η χρονοβόρα αναθεώρηση του.

Οι δυσκολίες στις ρυθμίσεις εγγραφών των φοιτητών που πρέπει να συμπληρώσουν το
πρόγραμμα τους λόγω της μετακίνησης διδακτικών αντικειμένων σε διαφορετικά εξάμηνα.

Η μη ύπαρξη μαθημάτων που διδάσκονται στην Αγγλική που εμποδίζει την προσέλκυση
των φοιτητών από άλλες χώρες με τις ανταλλαγές του Erasmus.
4.
Άλλα αρνητικά σημεία:

Η απομόνωση του Τμήματος από το κεντρικό Ίδρυμα

Ο μεγάλος αριθμός των φοιτητών οι οποίοι προέρχονται από μεταγραφές άλλων ΤΕΙ. To
ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 30 έως 60% επί του συνόλου των εισακτέων.

H περιορισμένη έκφραση των φοιτητών για προτάσεις επί της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Μικρή συμμετοχή των φοιτητών στα Ευρωπαϊκά Προγράμματα.

Ενώ το Τμήμα μας έχει τεράστιες ελλείψεις Εκπαιδευτικού προσωπικού ταυτόχρονα σε
αυτό «απασχολούνται» δύο άτομα με καθήκοντα φύλακα τα που συμβάλουν ελάχιστα
στην λειτουργία του.

Η δυσκολία εφαρμογής της διδαχθείσας θεωρητικής γνώσης σε ένα μεγάλο τμήμα των
βρεφονηπιακών σταθμών.
9.2. Διακρίνετε ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενους
κινδύνους απτό τα αρνητικά σημεία;
Η διαδικασία της παρούσας αξιολόγησης βοήθησε την κοινότητα του Τμήματος να
προσδώσει αξία στα θετικά σημεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας
και να συμφωνήσει
στα αρνητικά σημεία. καθώς και στις προτεραιότητες για μελλοντικές βελτιώσεις. Ο
βασικότερος κίνδυνος
από τα αρνητικά σημεία είναι η μη έγκαιρη ανταπόκριση όλων
των μελών ΕΠ στις απαιτήσεις κυρίως γραφειοκρατικού τύπου και η έλλειψη υποκίνησης
όλης της κοινότητας του Τμήματος για συνέργειες και άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών
που θα ρυθμίζουν και θα βελτιώνουν συνεχώς την εκπαιδευτική διαδικασία στο βαθμό που
αυτό είναι δυνατό.
- 85 10. Σχέδια βελτίωσης
10.1. Περιγράψτε το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των
αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων.
Το βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης αφορά τα πρώτα δύο έτη μετά την κατάθεση της
έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης και αφορά:
1.
Eκπαίδευση

Η αναβάθμιση του χαρακτήρα των Τομέων και της Γενικής Συνέλευσης. Ο ρόλος του
Τομέα θα πρέπει να εστιάσει περισσότερο σε συζητήσεις και προτάσεις που σχετίζονται
με την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και να ξεφύγει από τον τυποποιημένο
χαρακτήρα του. Θα πρέπει να ενισχυθεί ο
αφορούν στην
γόνιμος διάλογος και οι συμφωνίες που
επικαιροποίηση των θεωρητικών ενοτήτων, στον
καταμερισμό της
διδακτέας ύλης, και στα κριτήρια βαθμολόγησης. Επιβάλλεται ο καταμερισμός των
διδακτικών αντικειμένων που θα ενεργοποιήσει τον μέχρι τώρα ανενεργό Τομέα Α΄ της
Βρεφονηπιοκομίας - Ψυχολογίας και θα περιορίσει τον φόρτο εργασίας του Τομέα Β΄
΄Ιατροπαιδαγωγικών μαθημάτων. Επιπλέον θα προωθηθεί :

Ο εκσυγχρονισμός του τρόπου διδασκαλίας στα θεωρητικά μαθήματα με την γενίκευση
των βιωματικών ασκήσεων και της ομαδοκεντρικής προσέγγισης της.

Ο εκσυγχρονισμός του τρόπου συνοδείας και πλαισίωσης των εργαστηριακών ασκήσεων
με σαφείς οδηγίες που αποτελούν προϊόν συζητήσεων και αξιολογήσεων για την επίτευξη
των στόχων των εργαστηρίων και της απόκτησης συγκεκριμένων δεξιοτήτων.

Η ενίσχυση της διαφανούς πληροφόρησης προς όλα τα μέλη της κοινότητας του
Τμήματος και διεξαγωγής των μαθημάτων
με την καθιέρωση των e-class
στα
περισσότερα διδακτικά αντικείμενα.

Η προώθηση σαφών αρμοδιοτήτων των μελών της κοινότητας στις επιτροπές καθώς
και των χρονοδιαγραμμάτων των δράσεων .

Η ενεργός και ουσιαστική συμμετοχή των φοιτητών σε θέματα που αφορούν στην
εκπαιδευτική διαδικασία του Τμήματος.

Η
τοποθέτηση
σε όλες τις αίθουσες διδασκαλίας μόνιμου
οπτικο- ακουστικού
εξοπλισμού.

Η τακτική- και προσαρμοσμένη στις αλλαγές
ανανέωση του αναλώσιμου υλικού.
των απαιτήσεων των μαθημάτων-
- 86 -
2. Το Πρόγραμμα σπουδών
Θα ενεργοποιηθεί η
Επιτροπή
του Προγράμματος σπουδών για προτάσεις
επιμέρους αλλαγών. Αν και έχει αναθεωρηθεί πρόσφατα, απαιτείται συνεχής ανανέωση
και επικαιροποίηση των διδακτικών αντικειμένων ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στις
πραγματικές ανάγκες των φοιτητών και μελλοντικών παιδαγωγών Προσχολικής αγωγής. η
διεξαγωγή
μίας μελέτης «Ανίχνευσης αναγκών»
των φοιτητών
και κυρίως των
αποφοίτων του Τμήματος, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για αλλαγές τόσο σε
διδακτικά αντικείμενα όσο και στη σχέση ανάμεσα στα θεωρητικά-μικτά ή ανάμεσα στα
υποχρεωτικά-μαθήματα επιλογής.
3. Επιπλέον θα προγραμματισθούν:

Η ολοκλήρωση της αναβάθμισης του εργαστηρίου Παιδαγωγικής του Βρέφους. Η
απόκτηση του εξοπλισμού που έχει ήδη προταθεί και έχει εγκριθεί θα δώσει την
δυνατότητα για λειτουργία ενός σύγχρονου Eργαστηρίου Παιδαγωγικής του Βρέφους.

Η στελέχωση και λειτουργία της Βιβλιοθήκης η οποία παραμένει ανενεργός.

Η κατάθεση πρότασης στο Ιδρυματικό Πρόγραμμα στα πλαίσιο του Προγράμματος «Δια
Βίου Μάθησης ΑΕΙ για την επικαιροποίηση Γνώσεων Αποφοίτων ΑΕΙ».

Η βελτίωση της ηλεκτρονικής σελίδας του Τμήματος
με την ανάρτηση του
περιγράμματος σπουδών ανά διδακτικό αντικείμενο, του Οδηγού Σπουδών με
ανακοινώσεις για συνέδρια και σεμινάρια , με την κινητικότητα των φοιτητών στα πλαίσια
του ΕRASMUS και με την δυνατότητα ανακοινώσεων για εύρεση εργασίας.
3. Η αύξηση συνεργασιών με άλλα Ιδρύματα ΤΕΙ και ΑΕΙ και κοινωνικούς φορείς
που το έργο τους σχετίζεται με την παιδική προστασία. Οι δυνατότητες που παρέχουν τα
ερευνητικά προγράμματα, τα προγράμματα κατάρτισης- μέσω του ΕΣΠΑ- και τα νέα
νομοθετικά πλαίσια για την προστασία του παιδιού θα συμβάλουν στην αναγνώριση της
Ταυτότητας του Τμήματος προς την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία .
- 87 10.2. Περιγράψτε το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των
αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων.
Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα αφορά τα επόμενα τρία έτη μετά το
μακροπρόθεσμο σχέδιο δράσης. Οι στόχοι και οι δράσεις που αναφέρθηκαν στην ενότητα
7 θα προωθηθούν, θα ρυθμισθούν και θα εμπλουτισθούν ανάλογα με τις εξελίξεις στην
Ανώτατη Παιδεία και τις λοιπές θεσμικές επιλογές της Πολιτείας.
Συγκεκριμένα οι στόχοι του Τμήματος θα πρέπει να εστιάσουν εστιαστούν στην:
1. Αναδιαμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών μετά από μελέτη για τις ανάγκες των
αποφοίτων και των φοιτητών.
2. Αξιοποίηση της εσωτερικής αξιολόγησης για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
3. Αύξηση του αριθμού των μελών ΕΠ
4. Ίδρυση ενός Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών σε συνεργασία με άλλα Τμήματα
της ακαδημαϊκής κοινότητας.
5. Αύξηση των φοιτητών που επισκέπτονται Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην
Ευρώπη. Η υποδοχή φοιτητών για σπουδές στο τμήμα θα υλοποιηθεί μόνον στην
περίπτωση που κάποια από τα μαθήματα του Τμήματος διεξαχθούν στα Αγγλικά.
6. Εγκαθίδρυση ενός δικτύου επικοινωνίας με τους απόφοιτους του Τμήματος. Η
θεσμοθέτηση ενός Ετήσιου Σεμιναρίου για τους αποφοίτους θα δώσει την δυνατότητα για
την εγκατάσταση μιας σταθερής επικοινωνίας μαζί τους και θα συμβάλει στην
επαγγελματική τους ανάπτυξη.
- 88 -
10.3. Διατυπώστε προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος.
1.
Υποστήριξη από την ΜΟΔΙΠ για διευκόλυνση του έργου της ΟΜΕΑ.
Η διαδικασία αξιολόγησης είναι χρονοβόρος δεδομένου του μεγάλου αριθμού
επεξεργασίας ερωτηματολογίων και των συχνών συναντήσεων που απαιτούνται για την
διεξαγωγή της. Προτείνουμε την υποστήριξη αυτής της διαδικασίας από την ΜΟΔΙΠ
μέσα από ψηφιοποίηση της επεξεργασίας των ερωτηματολογίων. Η διαδικασία αυτή θα
δώσει την δυνατότητα στις ΟΜΕΑ να έχουν στην διάθεσή τους περισσότερο χρόνο για πιο
ουσιαστικές αναλύσεις και συγκρίσεις των δεδομένων. Επιπλέον είναι σημαντικό να
προωθηθεί ένα χρονοδιάγραμμα με σαφείς ημερομηνίες κατάθεσης των επιμέρους έργων
της αξιολόγησης.
2. Προώθηση
περισσότερων μεταπτυχιακών προγραμμάτων με εξειδικεύσεις
που
ανταποκρίνονται στην αγορά εργασίας.
Τα μεταπτυχιακά προγράμματα που προωθούνται για έγκριση θα πρέπει να είναι
συμβατά με τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων και να τους προσφέρουν την
δυνατότητα να καλύψουν νέες θέσεις εργασίας που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες την
Ελληνικής κοινωνίας . Θα πρέπει επίσης να αυξηθεί ο αριθμός των αποφοίτων που θα
έχουν πρόσβαση σε μεταπτυχιακές σπουδές.
3.
Δημιουργία Κέντρου και Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Έρευνας.
Δεδομένου ότι ο αριθμός των ερευνητικών προγραμμάτων του Ιδρύματος είναι
περιορισμένος και εξαρτάται από τις προκηρύξεις που αφορούν κεντρικές δράσεις του
ΥΠΕΠΘ, θα πρέπει να βρεθούν εναλλακτικές και ευέλικτες μορφές για την ενίσχυση του
ερευνητού έργου των μελών ΕΠ. .
Η Δημιουργία ενός θεσμού που αφορά ένα Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Έρευνας θα
δώσει την δυνατότητα στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής:

να μελετηθούν οι επιμέρους παράμετροι που αφορούν στις καινοτομίες που
αναδύονται από τις εργαστηριακές ασκήσεις και την Πρακτική Άσκηση.

Να μελετηθούν οι ανάγκες σε εναλλακτικές δομές υποδοχής βρεφών και
μικρών παιδιών.

Να γενικευθούν οι αποτελεσματικές στρατηγικές ποιοτικής υποδοχής στους
Βρεφονηπιακούς σταθμούς της χώρας.
- 89 
Να προωθηθεί η ερευνητική συνεργασία
του Τμήματος με Ευρωπαϊκά
Πανεπιστήμια.
4.
Την διαφοροποίηση του διοικητικού από τον ακαδημαϊκό ρόλο των μελών ΕΠ.
Το Ίδρυμα θα πρέπει να διευκολύνει το διοικητικό έργο των μελών ΕΠ και να το
διαφοροποιεί επισήμως από το διδακτικό και ερευνητικό έργο. Θα πρέπει να διευρύνει
την θεσμοθέτηση των ωρών απασχόλησης για το διοικητικό έργο όλων των μελών ΕΠ και
την ουσιαστική υποστήριξη για την αφιέρωση του σε έρευνες και κυρίως σε έρευνες που
αφορούν το Τμήμα.
5. Την προώθηση προκηρύξεων νέων θέσεων ΕΠ σε Τμήματα που έχουν άμεση
προτεραιότητα
Η κατανομή των νέων θέσεων θα πρέπει να αποφασίζεται με βάσει τις πραγματικές
ανάγκες των τμημάτων για την βελτίωση της λειτουργίας τους.
6. . Την Πρόσληψη μόνιμου βιβλιοθηκονόμου στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής.
Το Ίδρυμα έχει ήδη επενδύσει ένα σημαντικό ποσό για την διαμόρφωση του χώρου
και την υλικοτεχνική υποδομή της βιβλιοθήκης του Τμήματος. Θα πρέπει ωστόσο να
προβλέψει την πρόσληψη ενός μόνιμου βιβλιοθηκονόμου. Η κάλυψη της θέσης με
φοιτητές που επιθυμούν να επιλέξουν την βιβλιοθήκη του Τμήματος ως χώρο πρακτική
τους άσκησης δεν εξασφαλίζει την σταθερή λειτουργία της βιβλιοθήκης.
- 90 10.4. Διατυπώστε προτάσεις προς δράση από την Πολιτεία
1.Η διατύπωση προτάσεων προς την Πολιτεία τελεί υπό αίρεση λαμβανομένου
υπόψη του θεσμικού πλαισίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Ωστόσο οι προτάσεις μας
έχουν εκφραστεί κυρίως στην Διαβούλευση για μία ενιαία Σχολή στις Επιστήμες της
Αγωγής με εξειδικεύσεις ανά βαθμίδα και ηλικία Με τον τρόπο αυτό θα προωθηθεί η
έννοια της «ενιαίας προσχολικής αγωγής» και θα ξεπερασθούν σημαντικά εμπόδια και
αντιφάσεις που σχετίζονται με τις δύο ειδικότητες δηλαδή του κλάδου νηπιαγωγών και
του κλάδου των παιδαγωγών προσχολικής αγωγής
2. Η Πολιτεία οφείλει να παρακολουθεί τα αιτήματα των οικογενειών της Ελλάδας
και να προωθεί θεσμικά μέτρα που θα διευκολύνουν την γυναικεία απασχόληση και την
ποιοτική παροχή υπηρεσιών για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά που είναι σημερινοί
πολίτες με δικαιώματα. Θα πρέπει να λάβει υπόψη του τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής
Ένωσης και τις προτάσεις διεθνών οργανισμών και να προχωρήσει στην θεσμοθέτηση:
α) Oργανισμών και εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας που εξασφαλίζουν μια
ποιοτική υποδοχή των βρεφών και των μικρών παιδιών.
β) εναλλακτικών δομών που δίνουν την δυνατότητα στην οικογένεια να επιλέγει
αυτή που είναι η καλύτερη για την ανάπτυξη του παιδιού της.
γ) στη συνεχή επιμόρφωση για τους όλους τους επαγγελματίες που δουλεύουν στους
Βρεφονηπιακούς σταθμούς. Η δια βίου μάθηση δίνει νέες δυνατότητες για την κατάρτιση
των παιδαγωγών προσχολικής Αγωγής, που είναι ιδιαίτερα περιορισμένη σε αντίθεση με
τους απόφοιτους των άλλων παιδαγωγικών τμημάτων και υλοποιείται περιστασιακά για
ένα μικρό αριθμό παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας.

Πλήρης ωριµότητα µελετών για το Πανεπιστήµιο ∆υτικής Μακεδονίας

Παράταση μέχρι ίο 2013 για τα βυτία xojpis συστήματα ABS

Εδώ

Η Παιδαγωγική της Ένταξης του παιδιού με Κινητική Αναπηρία στο Σ

Καταγραφή δράσεων και υλικού στα ελληνικά σχολεία - i-RED

Untitled

Η συμβολή του Κ. Καλαντζή στη διαμόρφωση των

προετοιμασια-επιμορφωση-αξιολογηση

Τεύχος 121 - ΑΠΕ-ΜΠΕ

εσωτερικη αξιολογηση eπκαιροποιηση – συμπληρωματικα στοιχεια

κυπριακη ομοσπονδια καλαθοσφαιρισης cyprus basketball federation

Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

Τεύχος 2 - Έρευνα στην Εκπαίδευση

Διδακτικές Προσεγγίσεις - 7 o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Τεκμηρίωση PDF - τμημα εικαστικων και εφαρμοσμενων τεχνων

Ιούνιος 2014 - Hellenic Education

Πλήρες κείμενο PDF - Περιεγχειρητική Νοσηλευτική

εκθεση εσωτερικης αξιολογησης του οικονομικου πανεπιστημιου

ΑΔΑ: Ω69Μ0-ΒΘ1 - Pamvotis Press

Η εγκύκλιος για την εισαγωγή 7.710 μαθητών και μαθητριών στις

Ετήσια Απογραφική Έκθεση Ακαδημαϊκό έτος 2009