Ιούλιος - Αύγουστος 2010 - Τεύχος 121 - €6,00
Διμηνιαία έκδοση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων - Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων
• Γκασταρμπάιτερ ή αλλιώς ‘φιλοξενούμενος εργάτης’
• Στέλλα Γκρέκα: Ένας θρύλος των 78 στροφών • Σαρτανά: Το ελληνικό χωριό της Κριμαίας
• Ρεμιέ: Ελληνοτουρκικός έρωτας εναντίον όλων
• Μ. Βεληβασάκης: Στις κορυφές των υψηλότερων κτιρίων του κόσμου
• Οι Έλληνες ‘desaparecidos’ της Χούντας του Βιντέλα • Ο Κόσμος της Κύπρου
περιεχόμενα
10
16
Τα πέτρινα χρόνια της ελληνικής μετανάστευσης στη Γερμανία..................... 3
Φύτεψε τις Ρίζες σου στην Ελλάδα
Πράσινη αναβίωση σε όλη τη χώρα.......................................................................................................... 6
Διαμαντοπούλου - Ταμβάκης για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση............... 8
Μ. Βεληβασάκης: Στις κορυφές των υψηλότερων κτιρίων
του κόσμου............................................................................................................................................................................ 10
Φως στην υπόθεση των Ελλήνων ‘desaparecidos’ της χούντας
του Βιντέλα στην Αργεντινή........................................................................................................................... 12
Το Δίκτυο Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης
στην Τιφλίδα......................................................................................................................................................................... 14
Στέλλα Γκρέκα: Ένας θρύλος των 78 στροφών.................................................................. 16
Eδρα Νεοελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του
Simon Fraser......................................................................................................................................................................... 18
Π. Καρούσος: Ένας κλασικός συνθέτης στη Βόρεια Αμερική...................... 20
Το ελληνικό χωριό Σαρτανά στην Κριμαία.............................................................................. 22
Ο Αργεντίνος που ‘πάντρεψε’ το μπουζούκι με το τάνγκο............................. 24
Ρεμιέ: Ελληνοτουρκικός έρωτας εναντίον όλων................................................................ 25
Μ. Γιαμαλάκης: Tαξίδι στο ντοκιμαντέρ της Αλήθειας.............................................. 26
Δρ. Κ. Χαρβάτη: Tιμητική διάκριση από την Αμερικανική Ένωση
για την Πρόοδο της Επιστήμης................................................................................................................. 27
Ομογενειακά νέα.......................................................................................................................................................... 28
Ανταποκρίσεις................................................................................................................................................................ 30
Βουλή των Ελλήνων.................................................................................................................................................. 32
Το κρασί της Kύπρου, από τα καλύτερα στον κόσμο............................................. 34
Οίκαδε: Φιλοξενία από την Τράπεζα Κύπρου..................................................................... 36
Κυπριακή Χειροτεχνία......................................................................................................................................... 38
20
Ο Κόσμος της Κύπρου
Ιστορική επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου XVI στην Κύπρο.......................... 40
Eπίσημη επίσκεψη του Εμίρη του Κατάρ στην Κύπρο............................................ 41
Eπίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Κύπρου στο Οικουμενικό
Πατριαρχείο - Προσκύνημα του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου
στα Μοναστήρια Απ. Ανδρέα και Απ. Βαρνάβα................................................................... 42
Η Κύπρος πολύ κοντά στους ευρωπαϊκούς στόχους Νέο, ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς στην κυπριακή ναυτιλία....................... 43
Eνημέρωση της Αντιπροσωπείας ΑΧΕΠΑ Βορείου Αμερικής Βραβείο στον Ευθύβουλο Παρασκευαΐδη.................................................................................. 44
Το 38ο Συνέδριο της Κυπριακής Ομοσπονδίας Αμερικής............................... 45
Eγκαίνια για την επιδιόρθωση του δρόμου Κάτω Πύργου-Λιμνίτη Εκδήλωση ‘Ωρα της Γης’ στο Προεδρικό Μέγαρο......................................................... 46
Ημερίδα για το παγκόσμιο Πρόγραμμα Globe-Κύπρου Διάκριση στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου........................................... 47
Πανεπιστήμιο Κύπρου: Ηγετικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα.......................................... 48
Περιφέρεια
Η ‘πράσινη ανάπτυξη’ της Ηπείρου................................................................................................... 50
Τουρισμός
Μύκονος: Καινοτομίες στην Τουριστική Προβολή...................................................... 51
Τα Δωδεκάνησα στην Hermes Expo................................................................................................ 52
Οικονομία
EΣΠΑ - Ενισχύσεις σε 7.400 επιχειρήσεις από το Πρόγραμμα
για Μεταποίηση-Εμπόριο-Τουρισμό-Υπηρεσίες................................................................. 54
Γ. Προβόπουλος: Η κατάσταση και οι προοπτικές
της ελληνικής οικονομίας.................................................................................................................................... 56
Eνημέρωση............................................................................................................................................................................ 59
Εξώφυλλο: Το «Ναυάγιο» της Ζακύνθου
ΕΚΔΟΣΗ
Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Λιάνα Αλεξανδρή
ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Διαμαντένια Ριμπά
Σ’ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ:
Διμηνιαία έκδοση για την Ελληνική Ομογένεια
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010, ΤΕΥΧΟΣ 121
2
Θ. Αυγερινός,
Μ. Κουζινοπούλου, Α. Κούρκουλας,
Κ. Πάππας, Ο. Τσίπηρα,
Α. Φωτοπούλου, Σ. Χατζημανώλης
ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ - MARKETING ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ
Βασιλική Θεοτοκάτου ([email protected])
Βαγγέλης Πάλλας ([email protected])
LAY-OUT - ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Μαυρογένης Α.Ε.
Ολύμπου 3, Καλοχώρι, Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 700 770 - Fax: 2310 700 767
e-mail: [email protected]
Ελληνική Διασπορά
Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Κουντουριώτου 11 - 546 25 Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 244 101 (10 γραμμές) • Fax: 2310 244 100 & 105
e-mail: [email protected] • www.ana-mpa.gr
Τα πέτρινα χρόνια της ελληνικής
μετανάστευσης στη Γερμανία
της Διαμαντένιας Ριμπά
Δ
ύσκολα τα μεταπολεμικά χρόνια στη χώρα μας, με τα χωριά
να ερημώνουν από την εσωτερική μετανάστευση προς τις μεγαλουπόλεις, λόγω της φτώχειας και της ανεργίας. Αλλά κι εκεί, λύση δεν υπήρχε.
Η Ελλάδα δεν μπορούσε να θρέψει τα παιδιά της. Έτσι, η υπογραφή της
ελληνογερμανικής Σύμβασης, αποτέλεσε μία «μεγάλη ευκαιρία» για χιλιάδες
Έλληνες και Ελληνίδες, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, που παρά την τρομερή
εμπειρία της γερμανικής κατοχής και τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων του
Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα, ξεκίνησαν για τη Γερμανία, αναζητώντας το νέο, το καλύτερο, το αναγκαίο.
Στην ουσία, πολλοί εξ αυτών δεν γνώριζαν καν τι υπογράφουν, έπαιρναν τις απαραίτητες οδηγίες και με τη σφραγίδα στο διαβατήριο έφευγαν
για τη χώρα, που τούς υπόσχονταν ένα καλύτερο μέλλον από αυτό που
τους επιφύλασσε η πατρίδα. Τελικά, ήταν μία μετανάστευση «άγρια», όπως
τονίζουν πολλοί από τους πρώτους Έλληνες, που πήραν τον δρόμο για τα
ξένα. Χωρίς προοπτικές. Οι Γερμανοί τούς θεωρούσαν τότε προσωρινούς,
φιλοξενούμενους εργάτες, «τεμάχια», όπως τους χαρακτήριζαν τα γερμανικά εργοστάσια και τα ανθρακωρυχεία, όταν ζητούσαν εργατικά χέρια από
την Ελλάδα και αλλού.
Gastarbeiter (φιλοξενούμενος εργαζόμενος) τους αποκαλούσαν ή
Katzelmacher, όπως υποτιμητικά χαρακτήριζαν στη Βαυαρία τους μετανάστες που προέρχονταν από τις νότιες χώρες. Σκληρά τα πρώτα χρόνια και
όπως διαπίστωσαν οι μετανάστες η Γερμανία δεν ήταν… Αμερική, όπως
την ονειρεύονταν κάποιοι.
‘Γκασταρμπάιτερ’
ή αλλιώς
‘φιλοξενούμενος
εργάτης’
«Σύμβαση Περί Επιλογής
και Τοποθετήσεως Ελλήνων
εργατών εις γερμανικάς
επιχειρήσεις», 30 Μαρτίου
του 1960. Αυτό ήταν το
ξεκίνημα της πιο έντονης
μετανάστευσης των Ελλήνων,
που βιώθηκε όσο καμία
άλλη. Ήταν η κορύφωση
και το τέλος του μαζικού
ξενιτεμού των Ελλήνων προς
τη Γερμανία, την Αμερική, την
Αυστραλία, την Αφρική, τον
20ο αιώνα.
(α΄ μέρος)
Gastarbeiter
Ειδικά στο ξεκίνημα, η στέγαση των μεταναστών εργατών γινόταν σε
παραπήγματα, τα οποία, εν μέρει, προέρχονταν από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως αναφέρεται στα αρχεία του Κέντρου Τεκμηρίωσης και
του Μουσείου DOMiD, της Κολωνίας. Κάθε εργάτης είχε στη διάθεσή του
ένα κρεβάτι σε κουκέτα, ένα ντουλάπι που κλείδωνε, μια θέση στο τραπέζι
του φαγητού και μια καρέκλα ανά άτομο. Οι εστίες, χωρισμένες ανά φύλο
(αν υπήρχαν αντρόγυνα έπρεπε να χωρίσουν), συχνά αποτελούσαν τμήμα
των εργοστασιακών εγκαταστάσεων.
Αν με κάτι είχαν να αντιπαλέψουν, με όλες τους τις δυνάμεις, οι μετανάστες από την αρχή, αυτό ήταν το «ακόρντ» (πλαφόν στην παραγωγικότητα),
που όσοι προσπαθούσαν να το ξεπεράσουν για να πάρουν πριμ, κατέληγαν,
σε πολλές περιπτώσεις, με σοβαρά προβλήματα υγείας. Ταυτόχρονα, προκαλούσαν την αντιπάθεια των Γερμανών συναδέλφων τους, που έμειναν πίσω,
καθώς τα «ακόρντ» ανέβαιναν συνεχώς εξαιτίας των Gastarbeiter.
Δεν ήταν, βέβαια, το όνειρο του γρήγορου χρήματος που τούς ωθούσε
στα άκρα, αλλά η προοπτική να τα βγάλει πέρα η οικογένεια στην Ελλάδα,
με τα εμβάσματα που έστελναν. Κι αν ήταν δυνατόν, να χτίσουν ένα σπίτι
στην πατρίδα, ν’ ανοίξουν ένα μαγαζί και έτσι να προετοιμάσουν την επιστροφή τους.
Η προσωρινότητα έγινε, τελικά, μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα. Σε
μια χώρα, όπου η σημερινή γενιά των Ελλήνων είναι πλήρως ενταγμένη
στην τοπική κοινωνία, γεγονός που αναγνωρίζεται απ΄ όλους. Ξεπερνούν
το 1,5 εκ. οι Έλληνες που πέρασαν συνολικά από τη Γερμανία. Σύμφωνα με
επίσημα στοιχεία, έως το 1973, όταν η Γερμανία πάγωσε μονόπλευρα όλες
Το πλοίο «Κολοκοτρώνης», με το οποίο έφευγαν οι Έλληνες μετανάστες για τη Γερμανία.
Αρχείο Μουσείο DOMiD, Κολωνία.
3
Έλληνες μετανάστες στο τρένο «Ακρόπολη» για τη Γερμανία.
Αρχείο Μουσείο DOMiD, Κολωνία.
Έλληνας μετανάστης στη Γερμανία. Αρχείο Μουσείο DOMiD, Κολωνία.
τις συμβάσεις πρόσληψης αλλοδαπών, μετανάστευσαν περίπου 600.000
Έλληνες εργάτες. Σήμερα, σε όλη τη Γερμανία, οι Έλληνες υπολογίζονται
στις 350.000.
Πολλοί από τους πρώτους Έλληνες μετανάστες, έχοντας συνταξιοδοτηθεί, επέστρεψαν στα χωριά τους. Δεν είναι λίγοι, όμως, εκείνοι που έμειναν
στη Γερμανία, για να είναι κοντά στα παιδιά και τα εγγόνια τους, στη δεύτερη
πια πατρίδα. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια ανώνυμου μετανάστη: «Τώρα
που την πήρες την πολυπόθητη σύνταξή σου γιατί δεν επιστρέφεις στην
πατρίδα, την Ελλάδα; Τότε που ήθελα δεν μπορούσα. Τώρα που μπορώ,
δεν θέλω. Η νοσταλγία μου αρκεί».
Τα «Πέτρινα Χρόνια»
«Ευλογία του Θεού», αποκάλεσαν πολλοί τη μετανάστευση στη Γερμανία, καθώς δεν έβλεπαν άλλη διέξοδο. Άλλοι την ονόμασαν «κατάρα του
Θεού» και «σύγχρονο σκλαβοπάζαρο». Αυτή ήταν η μεγάλη «έξοδος», με
μία μόνο βαλίτσα στο χέρι, γεμάτη «όνειρα και ελπίδες», για μία καλύτερη
τύχη, για ένα νέο μέλλον. «Ήταν η εποχή που λέγαμε ότι: η Ελλάδα παράγει πέτρες και Γκάσταρμπαϊτερ. Μήπως, όμως, αυτό ήταν το σύνθημα της
παρηγοριάς;», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο επετειακό βιβλίο της
Ελληνικής Κοινότητας στη Νυρεμβέργη.
Ζητούσαν «τεμάχια»
Με την υπογραφή της σύμβασης άνοιξαν στην Αθήνα (επί της οδού
Βίκτωρος Ουγκώ) και στη Θεσσαλονίκη (επί της οδού Δωδεκανήσου) οι
εν Ελλάδι Γερμανικές Επιτροπές, που ενέκριναν την πρόσληψη των Ελλήνων
εργατών, εξετάζοντας εξονυχιστικά την καταλληλότητά τους, από άποψη
υγείας και ειδικών γνώσεων, ενώ οργάνωναν και το ταξίδι τους. Η τακτική
προσέλκυσης την εποχή εκείνη θύμιζε «σύγχρονο σκλαβοπάζαρο», όπως
έχει παραδεχτεί και ένας πρώην διευθυντής της Γερμανικής Επιτροπής
στην Αθήνα.
Ο Χανς Γιοργκ Έκχαρντ, που εργάστηκε στο Γραφείο Θεσσαλονίκης
από το 1965 έως το 1967, μας εξιστορεί, πως οι ιατρικές εξετάσεις ήταν
4
πολύ αυστηρές: μετρήσεις μυών, ακτινογραφίες θώρακος, οδοντιατρικές
εξετάσεις κ.ά.
« Έπρεπε να επιλέξουμε καλό ανθρώπινο υλικό, αυτή ήταν η εντολή.
Από Γερμανία μας λέγανε ‘στείλτε μας τόσα τεμάχια’, και αυτό πιστέψτε
με, με πονούσε πολύ, καθώς αντίκριζα καθημερινά νέους ανθρώπους να
ψάχνουν για ελπίδα, ένα καλύτερο αύριο», δηλώνει στην «Ε.Δ.», από τη
Στουτγκάρδη, ο 67χρονος σήμερα Χανς Γιοργκ Έκχαρντ.
Και συνεχίζει: «Οι εργοδότες ήθελαν να προσλάβουν μόνο νέους, υγιείς
ανθρώπους, με γερά χέρια και πόδια, για να εργαστούν στη βιομηχανία. Η
Ελλάδα ήταν και η πρώτη χώρα που έστειλε στη Γερμανία γυναίκες χωρίς
τους συζύγους. Μπορείτε να φανταστείτε το δράμα αυτών των γυναικών, που
πήγαιναν σε ένα ξένο τόπο, αφήνοντας συζύγους, παιδιά, χωρίς να ξέρουν
ούτε μία λέξη γερμανική. Οι γυναίκες προτιμούνταν από τις φάμπρικες της
κλωστοϋφαντουργίας, αλλά και στη βιομηχανία ηλεκτρικών ειδών, καθώς
τα χέρια τους ήταν πιο λεπτά και επιδέξια, απ΄ αυτά των ανδρών. Ποτέ
δεν θα ξεχάσω τις εικόνες στο σταθμό του τρένου, στη Θεσσαλονίκη, με
τους άνδρες να αποχαιρετούν με δάκρυα στα μάτια τις συζύγους τους,
κρατώντας μωρά παιδιά στην αγκαλιά τους. Και εκείνες, με απόγνωση, να
προσπαθούν να τούς δώσουν κουράγιο».
Το πρώτο συμβόλαιο, όπως αναφέρει ο κ. Έκχαρντ είχε συνήθως διάρκεια ενός έτους, και δεν ήταν καλά πληρωμένο. Αν όλα πήγαιναν καλά, οι
γυναίκες είχαν, μετά, το δικαίωμα να αλλάξουν δουλειά, πόλη και να κάνουν
πρόσκληση, με συναίνεση του εργοδότη, στο σύντροφό τους. Αν, όμως,
δεν ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις του εργοδότη, έχαναν το δικαίωμα
να εργαστούν στη Γερμανία.
Ο κ. Έκχαρντ, που έρχεται συχνά στην Ελλάδα, και δη στη βόρεια- «ο
ωραιότερος προορισμός», όπως λέει- μιλάει με σεβασμό για τους Έλληνες
της Γερμανίας, που κατάφεραν να ενσωματωθούν καλύτερα από όλους τους
αλλοδαπούς. Φρόντισαν τη μόρφωση των παιδιών τους, τα οποία σήμερα
έχουν καταλάβει καίριες θέσεις στη Γερμανία σε πολλούς τομείς, ενώ κρατούν την παράδοση και τον πολιτισμό τους. Όσο για την «Μπιλντ» και το
«Φόκους» τονίζει πως, όσα γράφονται δεν αντικατοπτρίζουν τα αισθήματα
των περισσοτέρων Γερμανών.
«Γραμμή της Ελπίδας»
Αν, λοιπόν, ήταν τυχεροί οι υποψήφιοι μετανάστες, που κατέκλυζαν
καθημερινά τις Γερμανικές Επιτροπές, έπαιρναν την πολυπόθητη «πράσινη κάρτα» εργασίας. Γι’ αυτούς που έκαναν αίτηση στην Αθήνα, το ταξίδι
ξεκινούσε συνήθως από τον Πειραιά, με το θρυλικό φέριμποτ «Κολοκοτρώνης», για να φτάσουν στο Μπρίντεζι της Ιταλίας και στη συνέχεια, με
τρένο, για τη Γερμανία. Από τη Θεσσαλονίκη ταξίδευαν προς το Μόναχο, με
ειδικές αμαξοστοιχίες, που ήταν συνήθως υπερπλήρεις, καθώς μετέφεραν,
σε πολλές περιπτώσεις, πάνω από 1.000 άτομα. Τα μαζικά αυτά ταξίδια, τα
οποία η γερμανική διοίκηση μέχρι το 1972 τα ονόμαζε «μεταφορές», έχουν
χαραχτεί βαθιά στη μνήμη των μεταναστών.
Στο ταξίδι από Θεσσαλονίκη προς Μόναχο πολλοί κάθονταν πάνω
στη βαλίτσα τους, κατά τη διάρκεια όλου του ταξιδιού, που κρατούσε
δυόμισι μέρες. Ειδικοί συνοδοί διενεργούσαν ελέγχους μέσα στο τρένο
και υποδείκνυαν στους ταξιδιώτες πώς να χρησιμοποιούν τις τουαλέτες,
τούς εφιστούσαν την προσοχή στην καθαριότητα και τούς απαγόρευαν
να πετούν σκουπίδια από το παράθυρο. Κανείς από τους μετανάστες δεν
συνειδητοποιούσε τότε ότι, οι «παραβάσεις των ορίων» θα αποτελούσαν
τα θεμέλια της μελλοντικής τους ζωής.
Στο Μόναχο, τα τρένα έφθαναν στη γραμμή 11, την οποία οι Ιταλοί είχαν βαφτίσει «Γραμμή της Ελπίδας». Από εκεί, τούς οδηγούσαν στο πρώην
αεροπορικό καταφύγιο, κάτω από το σιδηροδρομικό σταθμό, που είχε
διαμορφωθεί σε αίθουσα αναμονής. Από την πρωτεύουσα της Βαυαρίας,
οι μετανάστες προωθούνταν κυρίως στη μεταλλουργική βιομηχανία, στα
εργοστάσια κατασκευής ηλεκτρολογικών και ηλεκτρονικών ειδών, αλλά
και στις χημικές βιομηχανίες, από τη Νυρεμβέργη έως τη Στουτγάρδη, την
Κολωνία και το Ντίσελντορφ, το Αμβούργο και το Βερολίνο.
«Φωνάξαμε εργάτες και ήρθαν άνθρωποι»
Ένας από τους Έλληνες που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τους μετανάστες, είναι ο Γρηγόρης Ζαρκάδας, από τη Φρανκφούρτη, όπου ζει από
το 1964. Ο ίδιος εργάστηκε, επί 30 χρόνια, ως κοινωνικός λειτουργός, στο
Κέντρο Μεταναστών Φρανκφούρτης, πρώτα με τους Έλληνες και αργότερα
με άλλης εθνικότητας μετανάστες. Από το 1997 μέχρι σήμερα, εκλέγεται
δημοτικός σύμβουλος στον κεντρικό δήμο της Φρανκφούρτης, έχοντας
διατελέσει πρόεδρος της Επιτροπής Αλλοδαπών, από την ίδρυσή της, το
1992, έως το 1997.
Μιλώντας στην «Ε.Δ.», ο κ. Ζαρκάδας σημειώνει ότι, η απαρχή «προμήθειας» εργατικού δυναμικού στη Γερμανία, με συμβάσεις εργασίας, έγινε με
την Ιταλία και συνέχισε με την Ελλάδα, την Ισπανία, την Τουρκία, το Μαρόκο,
την Πορτογαλία, την Τυνησία και τη Γιουγκοσλαβία. Οι συμβάσεις αυτές, στο
σύνολο τους, κατοχύρωναν πλήρως τα εργασιακά- ασφαλιστικά δικαιώματα
των εργατών. Και αυτό γιατί τα ανανεωμένα γερμανικά συνδικάτα (DGB),
φρόντισαν να μην χρησιμοποιηθούν οι ξένοι εργάτες ως μοχλός πίεσης
μισθών και ημερομισθίων. Παρ΄ όλα αυτά προβλήματα υπήρχαν.
«Η απέλαση από την Γερμανία ήταν το πιο εύκολο που μπορούσε να
συμβεί με απόφαση κάθε τοπικής υπηρεσίας- αστυνομίας, αλλοδαπών.
Μπορούσαν τα κρατίδια να εκδώσουν τις δικές τους διατάξεις, που ήταν
δεσμευτικές για την πολιτική των δήμων. Η βασική φιλοσοφία πίσω από
τις διατάξεις καταστολής, θα έλεγε κανείς, είναι ότι ο αλλοδαπός είναι
επικίνδυνος για την τοπική κοινωνία και πρέπει να εξασφαλίσουμε τα
συμφέροντα της. Το ότι δεν συνέβησαν έκτροπα οφείλεται στα γερμανικά
συνδικάτα και τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις της Γερμανίας», υποστηρίζει ο κ. Ζαρκάδας.
Έλληνες εργάτες σε ορυχείο της Γερμανίας. Αρχείο Μουσείο DOMiD, Κολωνία.
Ο Γρηγόρης Ζαρκάδας.
Αποδιοπομπαίοι τράγοι
Συγκροτημένη ομοσπονδιακή πολιτική ενσωμάτωσης, τα χρόνια εκείνα,
δεν υπήρχε, οπότε τα κρατίδια και οι Δήμοι, ανάλογα με την πίεση και το
ποσοστό των αλλοδαπών, αλλά και την επίδραση προοδευτικών πολιτικών
δυνάμεων, εφάρμοζαν μέτρα, που θεωρούσαν σωστά για την κοινωνική
ενσωμάτωση αλλοδαπών. «Το 1967 παρατηρήθηκε η πρώτη μικρή οικονομική κρίση στη Γερμανία και φούντωσε η συζήτηση για μαζική απέλαση
των αλλοδαπών. Για όλα τα προβλήματα ανεργίας, εγκληματικότητας κλπ. οι
αλλοδαποί ήταν ο αποδιοπομπαίος τράγος», θυμάται ο κ. Ζαρκάδας.
«Ακροδεξιά, νεοναζιστικά στοιχεία, εμφανίστηκαν και μπήκαν και σε
δημοτικά συμβούλια. Σε αυτό το κλίμα, άρχισε να συνειδητοποιεί η πολιτική
ηγεσία της Γερμανίας ότι το πολιτικό κενό, που βασίζονταν στην προσωρινότητα των μεταναστών, ήταν λάθος επιλογή. Ο συγγραφέας Μαξ Φριτς
είπε τότε το περίφημο, ‘φωνάξαμε εργάτες και ήρθαν άνθρωποι’».
Μόλις το 1973, όταν η Γερμανία πάγωσε μονόπλευρα όλες τις συμβάσεις
πρόσληψης αλλοδαπών, δειλά-δειλά άρχισαν να αναγνωρίζονται οι μετανάστες, ως αναπόσπαστο κομμάτι της γερμανικής κοινωνίας.
Ενσωμάτωση
Ένας τρίτος σταθμός στην πορεία του μεταναστευτικού κινήματος
στη Γερμανία είναι η προσπάθεια του φιλελεύθερου σοσιαλδημοκρατικού
συνασπισμού να προχωρήσει σε θεσμοθετημένη πολιτική ενσωμάτωσης
των μεταναστών.
«Το πρώτο βήμα ήταν η θεσμοθέτηση ομοσπονδιακού επιτετραμμένου
για θέματα μεταναστών και ο διορισμός του πρώην πρωθυπουργού της
Ρηνανίας - Βεστφαλίας, Χάιντς Κουν, το 1978. Ένα χρόνο μετά, συντάχθηκε
η πρώτη έκθεση για την κατάσταση των μεταναστών και τις προτάσεις για
την πορεία της ενσωμάτωσής τους στη γερμανική κοινωνία. Παράλληλα,
θεσμοθετείται και η «ένωση γλώσσας» (Sprachverband), με σκοπό τη χρηματοδότηση της εκμάθησης της γερμανικής σε όλα τα επίπεδα. Την οργάνωση
ανέλαβαν τα κατά τόπους λαϊκά πανεπιστήμια, τα φιλανθρωπικά ιδρύματα,
αλλά και πρωτοβουλίες πολιτών», αναφέρει ο κ. Ζαρκάδας.
Οι προτάσεις Κουν περιλάμβαναν τη διευκόλυνση απόκτησης της
γερμανικής υπηκοότητας στους ηλικιωμένους, τη χορήγησή της σε όλα τα
νεογέννητα αλλοδαπά παιδιά, τη χορήγηση του δικαιώματος του εκλέγειν
και του εκλέγεσθαι στην τοπική αυτοδιοίκηση, την άμεση εκπαίδευση αλλοδαπών νηπιαγωγών και δασκάλων.
«Η νέα εποχή για τους μετανάστες στη Γερμανία αρχίζει μετά το 1998,
με τη συνεργασία των πρασίνων και των σοσιαλδημοκρατών στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση», επισημαίνει ο κ. Ζαρκάδας, σημειώνοντας: «Αμέσως
αναγνωρίζεται, θεσμοθετημένα πλέον, η Γερμανία ως χώρα μετανάστευσης.
Άμεσα προωθήθηκε η αλλαγή του νόμου για την απόκτηση της υπηκοότητας και αναγνωρίστηκε το δικαίωμα στη γερμανική υπηκοότητα, με αρχή
τον τόπο γέννησης και όχι τη φυλετική προέλευση, που ίσχυε ως τότε. Ο
νόμος τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2000. Ήταν η χρονιά
που άρχισαν να εκλέγονται και οι πρώτοι Έλληνες σε δημοτικά συμβούλια
διαφόρων κρατιδίων στη Γερμανία».
■
5
Φύτεψε τις Ρίζες σου στην Ελλάδα
Πράσινη
αναβίωση
σε όλη
τη χώρα
Ιδιαίτερη επιτυχία είχε το
πειραματικό πρόγραμμα
δενδροφύτευσης με τη
συμμετοχή σχολείων και
πολιτιστικών Συλλόγων
στην Αλεξανδρούπολη, που
οργάνωσε το Ίδρυμα «Φύτεψε
τις Ρίζες Σου στην Ελλάδα» για
την τρέχουσα περίοδο.
Ε
μπνευστής του προγράμματος είναι ο Σταύρος Κιορογλανίδης,
πρόεδρος του Συλλόγου «Εθελοντισμός» Αλεξανδρούπολης. Σε συνεργασία με το Δήμο Αλεξανδρούπολης οργανώθηκαν δενδροφυτεύσεις
σε σχολεία και πολιτιστικά κέντρα στα οποία δραστηροποιούνται μαθητές
στο Δήμο Αλεξανδρούπολης πιλοτικά για το έτος 2010. Στις δράσεις αυτές
συμμετείχαν ο Σύλλογος Καππαδόκων Ν. Έβρου, ο Σύλλογος Ατόμων με
Ειδικές Ανάγκες Ν. Έβρου, ο Σύλλογος Πλατανοτοπιτών Αλεξανδρούπολης
και σχολεία του Δήμου Αλεξανδρούπολης.
Σε μία προσπάθεια αναβίωσης του περιβάλλοντος της αρχαιότητας
έγιναν δύο δενδροφυτεύσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής Κοζάνης
(http://www.mouseioaianis.gr) και στο Δυτικό Αρχαιολογικό Τομέα της
Ελεύθερνας όπου βρίσκεται το μοναδικό νεκροταφείο της Ορθής Πέτρας
της εποχής του Σιδήρου με ανασκαφέα τον Δρ. Νικόλαο Σταμπολίδη. Η
αρχαιολόγος και προϊσταμένη της Λ΄ ΕΠΚΑ Δρ. Γεωργία Καραμήτρου
υπέβαλε σχετική μελέτη των Βασιλείου Λιόλιου, BSc, MSc Ανθοκομίας και
6
Χρύσας Μπερνιδάκη, Αρχιτέκτονα. Η φύτευση στον περιβάλλοντα χώρο
του Μουσείου της Αιανής πραγματοποιήθηκε στα τέλη Μαίου 2010.
Οι εργασίες εξωραϊσμού του Αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Ελεύθερνας έγιναν με πρωτοβουλία του Καθηγητή Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Adelphi Δρ. Αναγνώστη Αγελαράκη. Τις εργασίες επέβλεψαν ο
Αρχαιολόγος Νικόλαος Μαραγκουδάκης σε συνεργασία με τον Πρόεδρο
της Κοινότητας και Δημοτικό Σύμβουλο Νικόλαο Πετρακάκη.
Η κύρια προσπάθεια ανάδειξης έγινε στη θέση «Λιβάδα», στο χώρο
Ν-ΝΔ του φυλακείου του αρχαιολογικού χώρου της Ορθής Πέτρας, ο οποίος χρησίμευε άλλοτε ως αγροκήπιο των δημοτικών σχολείων της Ελεύθερνας
και της Αρχαίας Ελεύθερνας. Πρόκειται για ένα χώρο τριγωνικής κατόψεως
(πλευρές 100 Χ 150 Χ 100μ), ο οποίος ορίζεται από Δ και Ν από τμήματα
του διεθνούς μονοπατιού Ε4 και από Α από την πλατεία του φυλακείου.
Είναι κατάφυτος από πολύ ψηλά δέντρα (κυπαρίσσια, ευκαλύπτους, πεύκα,
πλατάνους), πολλά από τα οποία φύτεψε ο παλαιός δάσκαλος του χωριού
Ε. Νικολουδάκης ήδη από την δεκαετία του 1930.
Ρόδος, Λιτόχωρο, Ταϋγετος
Δενδροφύτευση πραγματοποιήθηκε και στην Αρχαία Κάμειρο της
Ρόδου με πρωτοβουλία του προέδρου του ιδρύματος «Παιδεία» κ. Ηλία
Τομάζου. Η Αρχαία Κάμειρος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία
στην Ελλάδα και κατά την αρχαιότητα ήταν μία από τις σπουδαιότερες και
πιο οργανωμένες πόλεις. Δυστυχώς, η μεγάλη πυρκαγιά στις 3/12/2008 κατέστρεψε σχεδόν ολοσχερώς το δάσος το οποίο περιβάλει τον Αρχαιολογικό
χώρο καθώς και τις γύρω εγκαταστάσεις. Η δενδροφύτευση στην Αρχαία
Κάμειρο πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Δήμο Καμείρου.
Τέλος, πραγματοποιήθηκε και η πρώτη φάση δενδροφύτευσης στο
Αλεξανδρούπολη.
Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής.
Αλεξάνδρειο Ίδρυμα που ίδρυσαν οι Παμμακεδονικές Ενώσεις στο Λιτόχωρο σε συνεργασία με το Νομάρχη Πιερίας.
Η δράση του ιδρύματος συνεχίζεται στην ευρύτερη περιοχή του Ταϋγέτου. Το Ίδρυμα ξεκίνησε αίτημα συλλογής υπογραφών (petition) στο
διαδίκτυο με σκοπό να κλείσει οριστικά η Χωματερή του Μαραθόλακα που
βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μέτρα και απόσταση 9 χλμ από την Καλαμάτα.
Η χωματερή Μαραθόλακα λειτουργεί παράνομα από το 2005 που ήταν και
το έτος λήξεως της άδειας λειτουργίας της. Με εντολή της Ευρωπαικής
Ένωσης το Δ.Σ. της Καλαμάτας αποφάσισε να την κλείσει στις 31.12.2008.
Επειδή αυτό δεν επετεύχθη πολλοί κάτοικοι προσέφυγαν σε δικαστικό
αγώνα τον οποίο κέρδισαν 2 φορές. Η ποινή που επέβαλε στο Δήμο Καλαμάτας το Δικαστήριο και ισχύει από την 29.4.2010 είναι 5.900 ευρώ την
ημέρα. Δυστυχώς, η χωματερή του Μαραθόλακα εξακολουθεί να λειτουργεί
με κίνδυνο να προκληθεί φωτιά και να ξαναζήσουμε τους εφιάλτες του
1998 και 2007. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος να μολυνθεί ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας από τον οποίο υδρεύεται η Καλαμάτα. Οι ενδιαφερόμενοι
μπορούν να υπογράψουν στο ακόλουθο link:
http://www.gopetition.com/petitions/no-more-garbage-on-taygetos/
signatures.html
Γκράφιτι για το περιβάλλον
Ο 25χρονος Κώστας Λούζης που κατάγεται από τα Καλλιανέϊκα της
Αβίας συνεχίζει με τα οικολογικά γκράφιτι -τη δημιουργία των οποίων υποστηρίζει το Ίδρυμα «Φύτεψε τις Ρίζες Σου στην Ελλάδα»- να περνά μηνύματα
για το περιβάλλον στους Μεσσήνιους και όλους τους περαστικούς.
“Σκοπός μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες και κυρίως τους
νέους σε θέματα οικολογίας, προστασίας και φροντίδας του περιβάλλοντος” λέει το μέλος του ΔΣ του ιδρύματος Παναγιώτης Αλεξέας. “Είμαστε
τυχεροί που ανακαλύψαμε τον Κώστα. Ο Κώστας έχει πάθος και αγάπη
τόσο για τη φύση όσο και για την τέχνη στην οποία είναι αυτοδίδακτος.
Κάθε εβδομάδα μας στέλνει φωτογραφίες από τα νέα γκράφιτι. Είμαστε
αποφασισμένοι να φθάσουμε μέχρι και τη Σπάρτη…”.
«Το ίδρυμά μας συμπληρώνει εφέτος δέκα χρόνια παρουσίας συμβάλλοντας με τις δραστηριότητες που ανέπτυξε στη διοργάνωση δενδροφυτεύσεων πολλών περιοχών στη γενέτειρα, στη δωρεά οχημάτων
πυρόσβεσης, ποτίσματος και σχετικού εξοπλισμού και στην αφύπνιση
πολλών συμπατριωτών μας σε θέματα περιβάλλοντος και εθελοντισμού»,
λέει ο πρόεδρος του Ιδρύματος κ. Θ. Γ. Σπυρόπουλος. «Η μεγαλύτερη χαρά
μας όμως είναι η μεγάλη συμμετοχή παιδιών στις δενδροφυτεύσεις μας! Τα
δάση αποτελούν την πληρέστερη μορφή οικοσυστήματος με μεγάλη επίδραση στο φυσικό περιβάλλον. Το περιβάλλον, η προστασία και συνειδητή
συμβολή στη διατήρηση και φροντίδα του είναι μέλημα του Έλληνα από τα
βάθη της αρχαιότητας. Κάθε δένδρο συμβάλλει στην αναζωογόνηση του
περιβάλλοντος και αποτελεί έναν ακόμη πνεύμονα οξυγόνου. Θα ήθελα να
απευθύνω ένα μεγάλο ‘ευχαριστώ’ σε όλους τους ομογενείς αλλά και Αμερικανούς φιλέλληνες διότι χωρίς τη συμβολή και υποστήριξή τους το έργο
του Ιδρύματος δεν θα μπορούσε να καταστεί εφικτό. Με τις δωρεές τους
αποδεικνύουν έμπρακτα το ξεχωριστό ενδιαφέρον και την ευαισθησία τους
για το περιβάλλον και για την Ελλάδα. Όλοι μαζί, μπορούμε να συμβάλλουμε
σε ένα καλύτερο κόσμο. Σε ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας».
Η ιστοσελίδα του «Φύτεψε τις Ρίζες Σου στην Ελλάδα» (http://www.
plantyourrootsingreece.org) έχει εμπλουτισθεί με φωτογραφίες και video
από τις πρόσφατες δενδροφυτεύσεις, ενώ παρουσιάζει σε ebook τη συνολική δράση του ιδρύματος από το 1999. (http://www.plantyourrootsingreece.
org/images/stories/pdf/Ebook_May_2010.pdf).
Email: [email protected] ■
7
ΣΑΕ
Διαμαντοπούλου - Ταμβάκης
Για την
ελληνόγλωσση
εκπαίδευση
Θ
έματα που αφορούν στην ελληνόγλωσση εκπαίδευση των ελ-
ληνοπαίδων του εξωτερικού, τέθηκαν στη συνάντηση που είχε στις
14 Ιουνίου ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ),
Στέφανος Π. Ταμβάκης με την Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και
Θρησκευμάτων, Άννα Διαμαντοπούλου.
Η Υπουργός ενημέρωσε τον κ. Ταμβάκη για την εφαρμογή ολοκληρωμένης πολιτικής για την ελληνική γλώσσα και τη μεγάλη προσπάθεια
που ξεκινάει το Υπουργείο για την προώθηση, υποστήριξη και προβολή
της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό, που έχει τεθεί υπό την αιγίδα του
Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια. Στο πλαίσιο αυτό, όπως
τόνισε η κ.Διαμαντοπούλου, αναλαμβάνεται πρωτοβουλία και για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε 400 πυρήνες, σε όλο τον κόσμο. Τόνισε,
επίσης, ότι πάγιο στόχο αποτελεί η επένδυση στη γλώσσα, στην ιστορία
και στον πολιτισμό, κεντρικά στοιχεία γύρω από τα οποία θα αναπτύσσεται
Ο Πρόεδρος
του Συμβουλίου
Απόδημου
Ελληνισμού ,
Στέφανος Π.
Ταμβάκης με την
Υπουργό Παιδείας,
Δια Βίου Μάθησης
και Θρησκευμάτων,
Άννα
Διαμαντοπούλου
όλο το εκπαιδευτικό κομμάτι της ομογένειας. Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του ομογενειακού εκπαιδευτικού
συστήματος, που θα οργανωθεί μετά από προσυνέδρια και συναντήσεις
με την ομογένεια. Το συνολικό θεσμικό πλαίσιο θα παρουσιαστεί τον
Οκτώβριο του 2010.
Την προσπάθεια αυτή στηρίζει ανεπιφύλακτα το ΣΑΕ, υπογράμμισε από
την πλευρά του ο κ. Ταμβάκης, εκφράζοντας την ετοιμότητα συνεργασίας
στα ευαίσθητα θέματα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό,
έχοντας ως κοινό στόχο να παρέχεται η δυνατότητα σε κάθε ελληνόπουλο
στο εξωτερικό που θέλει να μάθει ελληνικά.
Σε ό,τι αφορά στο θέμα των αποσπάσεων ελλήνων εκπαιδευτικών στο
εξωτερικό, η Υπουργός διαβεβαίωσε ότι με απόλυτο σεβασμό στο έργο των
ανθρώπων αυτών, που δουλεύουν για την ελληνική γλώσσα στα πέρατα του
κόσμου, θα υπάρξει σωστή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, με τους
πόρους που έχουμε ως χώρα, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σε καμία
περίπτωση, είπε, δεν θα περικοπούν δαπάνες, και η αναδιοργάνωση και η
υπηρεσία των εκπαιδευτικών θα είναι ανάλογη με τα παιδιά, με τα μαθήματα,
και γενικότερα με τις αντικειμενικές ανάγκες που υπάρχουν.
Ευνοϊκά εξετάζεται και το θέμα της αξιοποίησης ομογενών εκπαιδευτικών, που έθεσε στην Υπουργό ο κ. Ταμβάκης, όπως και το να υπάρξει ειδική
μέριμνα για τις παροικίες των ελλήνων της διασποράς, ειδικών συνθηκών
(χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, της Αφρικής και της Εγγύς-Μέσης
Ανατολής).
Τέλος, έγινε αναφορά και στις έδρες ελληνικών σπουδών στο εξωτερικό,
για τις οποίες θα υπάρξει συντονισμός συναρμόδιων υπουργείων και κοινωφελών ιδρυμάτων. Η κα Διαμαντοπούλου ανακοίνωσε, επίσης, την πρόθεση
του Υπουργείου να προχωρήσει στη λειτουργία ορισμένων τμημάτων ελληνικών πανεπιστημίων στο εξωτερικό. Ως παράδειγμα πιλοτικής εφαρμογής
ανέφερε τους χώρους του ελληνικού τετραγώνου στην Αλεξάνδρεια.
Ο Συντονιστής ΣΑΕ ΗΠΑ στην Αθήνα και το Φανάρι
O Θεόδωρος
Σπυρόπουλος με
τον Οικουμενικό
Πατριάρχη κ.κ.
Βαρθολομαίο στο
Φανάρι.
8
H ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην Αμερική και η στήριξή της από
την ίδια την ομογένεια, καθώς επίσης και η συμβολή της ομογένειας στην
ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, μέσω της έκδοσης ομογενειακών ομολόγων, ήταν τα βασικά θέματα που συζήτησε σε συναντήσεις που είχε με
κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα ο Συντονιστής ΣΑΕ Περιφέρειας ΗΠΑ,
κ. Θεόδωρος Γ. Σπυρόπουλος, στις αρχές Ιουνίου, στο πλαίσιο της ετήσιας
επίσκεψης του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου (ΑΗΙ), με την ιδιότητα του
μέλους του ΔΣ της ελληνοαμερικανικής οργάνωσης.
Στις συναντήσεις με τους υφυπουργούς Παιδείας, δια Βίου Μάθησης
και Θρησκευμάτων, κ.κ. Ιωάννη Πανάρετο και Εύη Χριστοφιλοπούλου, ο
κ. Σπυρόπουλος έθεσε προτάσεις για την αναβάθμιση της παρεχόμενης
ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση πόρων.
Σε συνάντηση με την υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και
Ναυτιλίας, κ. Λούκα Κατσέλη, ο κ. Σπυρόπουλος συζήτησε τρόπους με τους
οποίους η ελληνοαμερικανική κοινότητα μπορεί να στηρίξει την Ελλάδα
ΣΑΕ
στις προσπάθειές της για ανάκαμψη της οικονομίας στην κρίσιμη φάση
που περνά. Η υπουργός από την πλευρά της έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον
για την πρόταση που είχε υποβάλει ο Συντονιστής ΣΑΕ ΗΠΑ από τον περασμένο Δεκέμβριο για την έκδοση Ομογενειακών Ομολόγων που, όπως
είπε ο κ. Σπυρόπουλος, η έκδοσή τους θα ωφελήσει την Ελλάδα, αλλά και
την ομογένεια, καθώς ένα ελάχιστο ποσοστό μπορεί να επιστρέφει στην
ομογένεια για την ενίσχυση της Ελληνόγλωσσης Παιδείας στο Εξωτερικό,
για την ενίσχυση Ελληνικών Εδρών σε ξένα Πανεπιστήμια κ.ά.
Στις 3 Ιουνίου ο κ. Σπυρόπουλος επισκέφθηκε το Φανάρι, όπου μετέφερε στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο την αγάπη και τον
σεβασμό των μελών της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας. Ο Προκαθήμενος
της Ορθοδοξίας ευχαρίστησε για τη σταθερή στήριξη που παρέχει η ομογένεια. Παράλληλα, επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δραστηριότητα του
Ελληνο-αμερικανικού Ιδρύματος «Φύτεψε τις Ρίζες Σου στην Ελλάδα».
Από τη συνάντηση του Προέδρου του ΣΑΕ με την Υπουργό
Διασποράς της Αρμενίας.
Συνάντηση Προέδρου ΣΑΕ με την Υπουργό Διασποράς
της Αρμενίας
ΣΑΕ Ωκεανίας.
Για την ίδρυση, το θεσμικό και νομικό πλαίσιο, τον τρόπο λειτουργίας και
τις ανά τον κόσμο δράσεις του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, ζήτησε
να ενημερωθεί από τον Πρόεδρο της οργάνωσης, η Υπουργός Διασποράς
της Αρμενίας, κα. Hnarush Hacobian, κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα.
Στη συνάντηση με τον κ. Ταμβάκη, παρουσία στελεχών της Γενικής
Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, η Υπουργός Διασποράς της Αρμενίας,
εξέφρασε την επιθυμία της να γνωρίσει σε βάθος τα θέματα αυτά, δεδομένου ότι η κυβέρνηση της Αρμενίας προχωρά στην ίδρυση και οργάνωση
αντίστοιχου οργάνου για την αρμενική διασπορά.
Ο κ.Ταμβάκης επισκέφθηκε, στη συνέχεια, τον Γενικό Γραμματέα του
Υπουργείου Εξωτερικών, κ. Ιωάννη-Αλέξιο Ζέπο, με τον οποίο συζήτησαν
θέματα ευρύτερης συνεργασίας του ΣΑΕ και των διπλωματικών μας αρχών,
για την προώθηση και αντιμετώπιση των ζητημάτων που απασχολούν την
ομογένεια, πάντα μέσα στο πλαίσιο της άρτιας και συντονισμένης συνέργειας τους. Ο Πρόεδρος του ΣΑΕ εξέφρασε προς τον κ. Ζέπο τις θερμές
ευχαριστίες του για την άριστη συνεργασία και συμπαράσταση προς το
ΣΑΕ, που έχει επιδείξει από όλες τις θέσεις στις οποίες κατά καιρούς έχει
υπηρετήσει.
Υποσχέσεις από Αυστραλούς πολιτικούς για
τη διδασκαλία της Ελληνικής
Να συμπεριληφθεί η Ελληνική ως μία από τις επίσημες γλώσσες που
θα διδάσκονται στην Αυστραλία, στο προγραμματισμένο ενιαίο πρόγραμμα
διδασκαλίας (National Curriculum ζήτησε η Επιτροπή Ελληνικών Σπουδών
(Hellenic Studies Council) από την Υπουργό Παιδείας της Νότιας Αυστραλίας, κ. Jay Wetherill και το σκιώδη Υπουργό Παιδείας, κ. David Pisοni.
Στη διάρκεια των συζητήσεων, που έγιναν σε κλίμα εγκαρδιότητας,
υπογραμμίστηκαν και από τις δύο πλευρές η σπουδαιότητα της Ελληνικής
γλώσσας και πολιτισμού, ενώ τονίστηκε ότι η διδασκαλία της Ελληνικής
στηρίζεται ηθικά και οικονομικά από τον Ελληνισμό της Αυστραλίας και
την Ελληνική Κυβέρνηση.
Στις δυο συναντήσεις, εκτός από το Συντονιστή ΣΑΕ Ωκεανίας, Γ. Αγγελόπουλο, συμμετείχαν οι Θ. Μάρας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών
Ορθοδόξων Κοινοτήτων Αυστραλίας, Β. Ελοβάρης, Πρόεδρος της Ελληνικής
Ορθόδοξης Κοινότητας Νοτίου Αυστραλίας, ο Χ. Ιωάννου, ο Πρόεδρος
της Κυπριακής Κοινότητας Νοτίου Αυστραλίας, Μιχάλης Τσιανίκας, ο
Υπεύθυνος του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Φλίντερς και ο Ν.
Αλεξανδρίδης, Πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου AGUA.
Συνδιάσκεψη Νεολαίας Καναδά
Συνδιάσκεψη Νεολαίας πραγματοποιήθηκε στο κτήριο Hart House
(South Dining Hall) του πανεπιστημίου του Τορόντο, στις 19 Ιουνίου, με
συνδιοργανωτές το Σύλλογο Ελλήνων Φοιτητών του πανεπιστημίου του
Τορόντο (Σ.Ε.Φ.) και το Δίκτυο Νεολαίας του ΣΑΕ Περιφέρειας Καναδά.
Στόχος της Συνδιάσκεψης ήταν ο συντονισμός των τεκμηριωμένων
θέσεων των οργανισμών νεολαίας που δραστηριοποιούνται στον Καναδά,
οι προσπάθειες των οποίων, αποτελούν και την καλύτερη εγγύηση για το
μέλλον του Ελληνισμού της Διασποράς. Επίσης, η προσέλευση και συνεύρεση
νέων προκειμένου να συζητήσουν θέματα που απασχολούν την νέα γενιά
της ομογένειας, την προβολή του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό, την
εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και γενικά την προώθηση των εθνικών
θεμάτων μας παγκοσμίως.
Κατά την διάρκεια της Συνδιάσκεψης οι νέοι είχαν την ευκαιρία να
ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες, καθώς και να αναπτύξουν μια κοινή συλλογική δράση που θα εκφράζει τις ανάγκες τους.
■
9
Μανώλης Βεληβασάκης
Στις κορυφές
των υψηλότερων
κτιρίων
του κόσμου
Πολίτης το κόσμου, με τη
«σφραγίδα» του στα ψηλότερα
κτίρια του κόσμου, ο ομογενής
Μανώλης Βεληβασάκης
θεωρείται ένας από τους
κορυφαίους πολιτικούς
μηχανικούς, όχι μόνο στις ΗΠΑ,
αλλά και διεθνώς.
Δίδυμοι πύργοι «Petronas», στην Κουάλα Λουμπούρ.
της Διαμαντένιας Ριμπά
Ο
κ. Βεληβασάκης, ο οποίος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για να
τιμηθεί από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, μιλά, από
καρδιάς, στην «Ελληνική Διασπορά», για τα 40, νοσταλγικά όπως τα χαρακτηρίζει, χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, που τον καταξίωσαν ως επαγγελματία, δίνοντάς του παράλληλα την ευκαιρία να προσφέρει στα κοινά
της οργανωμένης ομογένειας.
«Το 1970, έχοντας ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο
Ηράκλειο της Κρήτης, πήγα για σπουδές στο δημόσιο πανεπιστήμιο της
Νέας Υόρκης. Η πορεία μου, είναι η πορεία του κάθε ξενιτεμένου, που
αναζήτησε καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Έτσι κι εγώ, πίστευα ότι θα πάρω
το πτυχίο μου και θα γυρίσω στην Ελλάδα. Μετά την αποφοίτησή μου
ακολούθησε το μεταπτυχιακό. Στη συνέχεια, σκέφθηκα ότι καλό θα ήταν
να εργαστώ για λίγα χρόνια, ώστε να αποκτήσω την απαραίτητη εμπειρία.
Ήρθαν οι δουλειές, άνοιξαν οι υποχρεώσεις, δημιούργησα τη δική μου
οικογένειά και μετά κατάλαβα ότι, η Αμερική δεν είναι και τόσο άσχημη
χώρα για να μείνει κανείς, αν και μού έλειπαν οι δικοί μου και η Κρήτη»,
θυμάται ο κ. Βεληβασάκης.
Ο αγώνας για την επαγγελματική καταξίωση και για την ένταξη στο
«σύστημα» φαινόταν άνισος και οι θυσίες μεγαλύτερες. Ο Μανώλης Βεληβασάκης, όμως, τα κατάφερε, με την εργατικότητα και το πείσμα που
χαρακτηρίζει τους Έλληνες, που θέλουν να προκόψουν.
Σήμερα, είναι αντιπρόεδρος και ένας από τους οκτώ κύριους μετόχους
της κολοσσιαίας αμερικανικής εταιρίας Consulting Thornton-Tomasett,
στην οποία μετέχει από το 1975, όπως και πρόεδρος της LZA Technology
Division. Παράλληλα, είναι καθηγητής στο Institute of Design & Construction,
10
ενώ για χρόνια διετέλεσε καθηγητής Μηχανικής στο New York Institute of
Technology. Η εταιρία του, με έδρα τη Νέα Υόρκη και γραφεία ανά τον κόσμο, ειδικεύεται- μεταξύ άλλων- σε απαιτητικές σε ύψος κατασκευές, μεγάλες
αθλητικές εγκαταστάσεις, νέα υλικά, στην αειφορία των κατασκευών κ.ά.
«Οι όροι της επαγγελματικής επιτυχίας, στην εποχή που η χώρα εθεωρείτο ‘Γη της Επαγγελίας’ κι έδινε ευκαιρίες, ήταν ξεκάθαροι, με προϋποθέσεις όπως σκληρή εργασία, έγνοια, ειλικρίνεια και αριστεία. Εντιμότητα
και σκληρή εργασία, λόγω του υψηλού ανταγωνισμού, αποτελεί σήμερα
τρόπο ζωής, ‘πολιτισμό’ και νοοτροπία, στην οποία πειθαρχώ πρώτα ο
ίδιος και απαιτώ το ίδιο από τους συνεργάτες, συναδέλφους και φοιτητές
μου. Η ειλικρίνεια, πρωτίστως με τον εαυτό μας, με τον συνάνθρωπο, τον
συνάδελφο και τους πελάτες είναι μονόδρομος για μία επιτυχημένη καριέρα
και ζωή», επισημαίνει.
Περήφανος για τις ρίζες του, ο κ. Βεληβασάκης τονίζει ότι, «η προσπάθεια για αριστεία-διαχρονική ελληνογενής αξία- και η διαρκής προσπάθεια
για αυτοβελτίωση» είναι ο τρόπος για να διαπρέψει κάποιος στην επαγγελματική και κοινωνική του πορεία. Αυτές τις αρχές τού δίδαξαν οι γονείς του,
που μαζί με την κρητική πολιτιστική κληρονομιά, υπήρξαν πολύτιμες για τη
δική του πορεία. Έτσι, άδραξε τις ευκαιρίες που του παρουσιάστηκαν.
«Πιστέψτε με, στην Αμερική που θεωρείται το ‘Βασίλειο του Καπιταλισμού’, δεν κυριαρχεί στις συνειδήσεις μας το δολάριο και μόνον. Υπάρχουν κοινωνικές και ανθρωπιστικές αξίες. Υπάρχει χώρος και ευκαιρίες για
όσους προσπαθούν, υπακούοντας στις παραπάνω αρχές και έχουν πάνω
από όλα ήθος, αυτοσεβασμό και σεβασμό για τον συνάνθρωπο», τονίζει
χαρακτηριστικά.
Ουρανοξύστης 1.001 μ. στη Τζέντα!
Λέξη - κλειδί, για να επιτύχει κάποιος, όπως τονίζει ο κ. Βεληβασάκης,
είναι η ομάδα εργασίας, για την οποία «ζεις και πεθαίνεις» και μέσα από
την οποία μπορείς να αναδειχτείς, σεβόμενος πάντα τους κανόνες του
παιχνιδιού. «Αν έχεις τον ζήλο και τις απαραίτητες διοικητικές ικανότητες,
μπορείς να ξεχωρίσεις, πάντα με σκληρή δουλειά, να ξέρεις όμως και να
αναλαμβάνεις το ρίσκο, κάτι που εμείς, οι Έλληνες, το έχουμε μέσα μας»,
σημειώνει ο κ. Βεληβασάκης.
Το ρίσκο, άλλωστε, ήταν αυτό που τον οδήγησε, τη δεκαετία του ΄80,
στην πρωτεύουσα της Μαλαισίας, όπου η εταιρία ανέλαβε την εκπόνηση των
μελετών για την κατασκευή των δίδυμων πύργων «Petronas», στην Κουάλα
Λουμπούρ, τα μέχρι πρότινος υψηλοτέρα κτίρια στον κόσμο.
«Αυτό ήταν και το πρώτο μεγάλο πρότζεκτ που αναλάβαμε, το 1984,
σε μία εποχή που και πάλι η Αμερική, αντιμετώπιζε προβλήματα στην
οικονομία. Η επιτυχής ολοκλήρωση του έργου αυτού, μας άνοιξε νέους
δρόμους», μας λέει.
Ακολούθησαν πολλές άλλες επαγγελματικές επιτυχίες, όπως ο σχεδιασμός και η επίβλεψη κατασκευής του Οικονομικού Κέντρου της Ταϊπέι
(Taipei 101), ύψους 451 μέτρων, η δομική ανάλυση και αναστήλωση του θόλου
του Καπιτωλίου στην Ουάσιγκτον (1990-1992), που συνεχίζει και σήμερα, με
μία νέα μελέτη. Επίσης, η μελέτη αποκατάστασης του Empire State Building
της Νέας Υόρκης, όπως και η αντισεισμική θωράκιση του αεροδρομίου
«Ατατούρκ» της Κωνσταντινούπολης, μετά το σεισμό του 1999.
Τώρα, κατασκευάζονται, υπό την επίβλεψη της εταιρίας του, ένας από
τους ψηλότερους ουρανοξύστες στη Σαγκάη της Κίνας, 126 ορόφων και
ύψους 658 μέτρων, δύο άλλα κτίρια 70 ορόφων, στην Κωνσταντινούπολη,
όπως και ένα δίδυμο ουρανοξυστών, 90 ορόφων, στη Μόσχα.
Από τη Θεσσαλονίκη, ο κ. Βεληβασάκης αναχώρησε για τη Τζέντα
της Σαουδικής Αραβίας, για να επιβλέψει τα έργα για την κατασκευή του
υψηλότερου κτιρίου στον κόσμο- ενός ουρανοξύστη, ύψους 1001 μέτρων.
«Αυτό που μού αρέσει στη δουλειά μου είναι ότι, ποτέ δεν σταματάς να
μαθαίνεις. Πάντα λέω ότι, εδώ και 35 χρόνια είναι σαν να πηγαίνω, κάθε
μέρα, στο σχολείο. Ξεπερνάμε τον εαυτό μας, καθώς καλούμαστε να υλοποιήσουμε τη φιλοδοξία των πελατών μας, που θέλουν να αποκτήσουν το
υψηλότερο κτίριο στον κόσμο, όπως τώρα, στην περίπτωση της Τζέντα. Τα
1.001 μέτρα είναι κάτι που κανείς δεν το έχει καταφέρει έως τώρα και είμαι
αισιόδοξος ότι, σε πέντε με έξι χρόνια, θα είναι έτοιμος ο ουρανοξύστης.
Η αίσθηση του ν’ ανέβεις στον τελευταίο όροφο των ψηλότερων κτιρίων
στον κόσμο, είναι σίγουρα μοναδική», τονίζει.
Μία δύσκολη στιγμή στην επαγγελματική πορεία του Μανώλη Βεληβασάκη ήταν η πλήρης αποκατάσταση του χώρου του Παγκοσμίου Κέντρου
Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, το Ground Zero, μετά τα τραγικά γεγονότα της
11ης Σεπτεμβρίου του 2001, που ανέλαβε η εταιρία του.
«Αυτή δεν ήταν δουλειά, ήταν αποστολή», τονίζει ο ομογενής μηχανικός.
«Μας είχαν θέσει χρονοδιάγραμμα ενάμισι χρόνο κι εμείς ολοκληρώσαμε
το έργο μας σε εννέα μήνες, συναισθανόμενοι ότι, έπρεπε όλοι να προσφέρουμε στην αποκατάσταση της ομαλής ζωής στην πόλη. Εργαστήκαμε
συντονισμένα και με αυταπάρνηση. Από τον τελευταίο εργάτη μέχρι τον
επικεφαλής, ήμασταν όλοι ίσοι. Καταφέραμε, επίσης, το έργο να ολοκληρωθεί, με πολύ χαμηλότερο προϋπολογισμό από τον προβλεπόμενο, με
τις λιγότερες, δυνατόν, απώλειες», προσθέτει.
Στην Ελλάδα, πάντως, κανείς δεν έχει σκεφθεί να ζητήσει τη συνδρομή
του διαπρεπούς αυτού μηχανικού, που έχει συνεργαστεί αρκετές φορές και
με τον ευφυή, όπως τον χαρακτηρίζει, αρχιτέκτονα Σαντιάγκο Καλατράβα.
Η τελευταία συνεργασία τους είναι στην κατασκευή ενός ουρανοξύστη, 150
ορόφων (2.000 πόδια), στο Σικάγο.
Ακόμη μια τιμητική διάκριση
Στις πολλές διακρίσεις που έχει λάβει ο Μανώλης Βεληβασάκης, μεταξύ
αυτών από τον Αμερικανικό Σύλλογο Πολιτικών Μιχανικών, το Αμερικανικό
Συμβούλιο Μηχανικών, το Ίδρυμα James F. Lincoln κλπ, ήρθε να προστεθεί
Οικονομικό
Κέντρο της Ταϊπέι
(Taipei 101), ύψους
451 μέτρων.
Ο μηχανικός
Μανώλης
Βεληβασάκης, με
τον Οικουμενικό
Πατριάρχη, κ.κ.
Βαρθολομαίο και
τον Αρχιεπίσκοπο
Αμερικής, κ.κ.
Δημήτριο στο
Ground Zero.
Ο Μ.
Βεληβασάκης (Δ)
παραλαμβάνει το
βραβείο του από
τον Πρόεδρο
του Τμήματος
Πολιτικών
Μηχανικών του
ΑΠΘ Χαράλαμπο
Μπανιωτόπουλο
(Α) κατά
την διάρκεια
της τελετής
βράβευσης με την
τιμητική διάκριση
«ΕΥΠΑΛΙΝΟΣ»
που
πραγματοποιήθηκε
στο αμφιθέατρο
ΤΕΕ-ΤΚΜ, το
Μάιο του 2010.
η βράβευσή του και από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, κάτι
αναπάντεχο, όπως μας είπε.
Εκδηλώσεις σαν κι αυτές- τονίζει- συμβάλλουν στη σύσφιξη σχέσεων,
αλληλοκατανόησης και αλληλεγγύης και ανοίγουν δρόμους συνεργασίας,
για το καλό του κλάδου και του Ελληνισμού.
«Είναι τιμή για μένα, ως Έλληνας του εξωτερικού, να βρίσκομαι ανάμεσα
σε εκλεκτούς συμπατριώτες συναδέλφους. Η τιμητική διάκριση ‘Ευπαλίνος’,
που έλαβα, τιμά όλους τους Ελληναμερικανούς, οι οποίοι- ο καθένας με
τον τρόπο του και τις δυνάμεις του- δεν έπαψε ποτέ να νοιάζεται και να
προσφέρει στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα στην πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική κρίση που διέρχεται σήμερα η Ελλάδα, οι Ελληνοαμερικανοί, τόσο σε
επίπεδο οργανωμένης ομογένειας όσο και ως ιδιώτες, έχουμε στραμμένη
την προσοχή μας εδώ και είμαστε πρόθυμοι να συμβάλουμε, με όποιο
τρόπο μας ζητηθεί», υπογραμμίζει ο κ. Βεληβασάκης.
Ο ίδιος, πέρα από τις εξαιρετικές επαγγελματικές δραστηριότητές του,
σε διεθνές επίπεδο, έχει ενεργή ανάμειξη και στα κοινά της ομογένειας.
Για περισσότερα από 30 χρόνια, προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Παγκρητική Ένωση Αμερικής, στην οποία διατέλεσε 25ος Πρόεδρος, όπως
και πρόεδρος του Παγκρήτιου Κληροδοτήματος για τα Πανεπιστήμια της
Κρήτης, που έχει χρηματοδοτήσει- μεταξύ άλλων- τον εκδοτικό οίκο του
πανεπιστημίου Κρήτης, το Βοτανικό Πάρκο Κρήτης, τα θερινά μαθήματα
αλλοδαπών φοιτητών στα δύο ΑΕΙ της νήσου κλπ. Διετέλεσε, επίσης, πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου. ■
11
της Διαμαντένιας Ριμπά
Η
‘Η Λίστα της Σιωπής’
Φως στην
υπόθεση
των Ελλήνων
‘desaparecidos’
της χούντας
του Βιντέλα
στην Αργεντινή
Το θέμα των Ελλήνων
«desaparecidos»,
όπως ονομάστηκαν
οι εξαφανισθέντες
κατά την περίοδο του
«βρώμικου πολέμου» στην
Αργεντινή (1976-1983) του
στρατιωτικού καθεστώτος
Βιντέλα, πραγματεύεται το
ντοκιμαντέρ «Η Λίστα της
Σιωπής», που προβλήθηκε,
σε πρώτη παγκόσμια,
στο πλαίσιο του 12ου
Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στη
Θεσσαλονίκη.
12
έρευνα και το σενάριο είναι του γνωστού δημοσιογράφου Παύλου
Νεράντζη, που μαζί με το σκηνοθέτη Νίκο Βεζυργιάννη, ταξίδεψαν
τον Αύγουστο του 2007 στην Αργεντινή. Επί ένα μήνα κατέγραψαν συγκλονιστικές μαρτυρίες ανθρώπων, που έζησαν τη φρίκη των βασανιστηρίων
και τις εκτελέσεις από τα τάγματα θανάτου: «κόλαφος» οι αφηγήσεις από
τις φυλακές κολαστήρια και βασανιστών που πετούσαν από αεροπλάνα
ζωντανούς κρατούμενους.
‘Η Λίστα της Σιωπής’ αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτούς τους
ανθρώπους που χάθηκαν την περίοδο εκείνη, μαζί με τους 30.000 και
πλέον αγνοούμενους Αργεντίνους, κυρίως μέλη αντιστασιακών οργανώσεων. Ένα θέμα άγνωστο, τρεις δεκαετίες μετά στον πολύ κόσμο, «ταμπού»
όμως για τους γνωρίζοντες. Το επίσημο ελληνικό κράτος τους αγνόησε,
οι δε ομογενείς στην Αργεντινή ακόμα και σήμερα ισχυρίζονται ότι «δεν
γνώριζαν». Και όπως λέει χαρακτηριστικά ο Παύλος Νεράντζης «είναι μια
άγνωστη σελίδα της ιστορίας του ελληνισμού, την οποία, σκόπιμα ή όχι,
κάποιοι κρατούν στα συρτάρια τους». ‘H Λίστα Της Σιωπής’ φέρνει στο
φως τα ονόματα αγνοουμένων ελληνικής καταγωγής και μαζί τους εικόνες
από μια εποχή και τα όνειρα μιας γενιάς, που κινδυνεύουν να χαθούν στη
λήθη του χρόνου.
Μετά από πολύχρονη έρευνα δημιουργήσαμε ένα ντοκιμαντέρ, ανεξάρτητη παραγωγή, για ένα θέμα που αποτελεί ακόμη «ανοικτή πληγή»
σ΄ ολόκληρο τον κόσμο», τονίζει στην «Ε.Δ.» ο Παύλος Νεράντζης. «Το
σχέδιο ‘Κόνδωρ’, που προέβλεπε την εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων,
υποστηρίχθηκε από την Καθολική Εκκλησία και τη CIA. Τριάντα χιλιάδες
είναι οι desaparecidos, οι αγνοούμενοι της χούντας του Βιντέλα. Ανάμεσά
τους Έλληνες και ελληνικής καταγωγής πολίτες της Αργεντινής. Φωνές
διαμαρτυρίας και για τη στάση της Ελλάδας, από τη σύζυγο που έχασε το
σύντροφό της, τον αδελφό που έχασε την αδελφή του, τη μάνα που αναζητά
τον εγγονό της, που ποτέ δεν γνώρισε, το φυγά που ζει με το παρελθόν
και ελπίζει στο μέλλον της Αργεντινής».
‘Ποτέ ξανά’
Τριάντα χρόνια μετά την πτώση της χούντας του Βιντέλα, η Αργεντινή
προχωρά στην αυτοκάθαρσή της και από τους 30.000 «desaparecidos»,
που υπολογίζονται από μη κυβερνητικές οργανώσεις, 9.000 ονόματα- στην
πλειοψηφία νέων ατόμων- έχουν καταγραφεί επισήμως στην έκθεση «Ποτέ
Ξανά», (Nunca Mas).
Στη χώρα του τάγκο, μόλις τώρα άρχισε να αποδίδεται δικαιοσύνη.
Τα «σταγονίδια» όμως εξακολουθούν να υπάρχουν, αφού μόλις πριν από
δύο χρόνια είχε εξαφανιστεί ένας βασικός μάρτυρας κατηγορίας κατά
ενός χουντικού, μας αναφέρει ο κ. Νεράντζης. Στα τέλη του 2009, στο
Μπουένος Άιρες, 634 άτομα του στυγνού καθεστώτος κατηγορήθηκαν για
εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τον ίδιο χρόνο πραγματοποιήθηκαν
δέκα δίκες και 28 άτομα, στρατιωτικοί και βασανιστές του καθεστώτος,
καταδικάστηκαν.
Μαρτυρίες συγγενών
Στην ταινία μιλούν συγγενείς αγνοουμένων, που βιώνουν το δικό τους
μαρτύριο. Αναφαίρετο δικαίωμά τους, να θέλουν να γνωρίζουν τι απέγιναν
τα προσφιλή τους πρόσωπα, που χάθηκαν κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο
αιματηρές και βάρβαρες δικτατορίες στη Λατινική Αμερική και επιτέλους
να αποδοθεί δικαιοσύνη. Μεταξύ αυτών η Τέτε Πινέιρο (Tete Maria Teresa
Pinero de Georgiadis), σύζυγος του Άγγελου Γεωργιάδη, από τις Σπέτσες,
υψηλόβαθμο στέλεχος των αριστερών περονιστών. Τον εκτέλεσε η χούντα,
στις 2 Φεβρουαρίου του 1977. Η Τέτε Πινέιρο, αρμόδια για τα ανθρώπινα
δικαιώματα στο Υπουργείο Εξωτερικών της Αργεντινής, έχει αναλάβει πρω-
τοβουλία για την οργάνωση των ελληνικής καταγωγής συγγενών για τη δικαίωση
τους. Η δίκη για το Γεωργιάδη θα γίνει τον Οκτώβριο, στο Μπουένος Άιρες.
Για το Μπερνάρντο Ιγνιάτσε Αλεξίου μιλάει η μητέρα του, Μαρία, πρώην
πρόεδρος της οργάνωσης «Γιαγιάδες της πλατείας Μαΐου». Η Μαρία αναζητά και τον εγγονό της για τον οποίο υπάρχουν πληροφορίες ότι υιοθετήθηκε
από στρατιωτικούς, όπως και δεκάδες άλλα παιδιά αγνοουμένων. Για την Έλενα
Σισκοπούλου, μιλάει ο αδελφός της Χόρχε (Γιώργος). Ακόμη, ο Δημήτρης Χαλκιάς, ο οποίος σώθηκε φεύγοντας κρυφά από το Μπουένος Αϊρες, καθώς τον
καταδίωκαν. Μιλούν, ακόμη, πρώην συγκρατούμενοι των αγνοουμένων, ακτιβιστές
ανθρωπιστικών οργανώσεων, δημοσιογράφοι και συγγραφείς.
Ο Παύλος Νεράντζης αναζήτησε ακόμη τον Έλληνα Κριστίνο Νικολαΐδη, ο
οποίος διετέλεσε και αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων. Ζει σε κατ’ οίκον περιορισμό στην Αργεντινή. Αρνήθηκε να μιλήσει. Η «Λίστα της Σιωπής» περιλαμβάνει,
όμως, και συνέντευξη με το διαβόητο εκτελεστή Σιλίγκο, τον άνθρωπο που έριχνε
κρατούμενους από τα αεροπλάνα…
Ύστερα από επίπονη έρευνα, που διήρκησε πάνω από δύο χρόνια, ο κ.
Νεράντζης έχει συμπεριλάβει συνολικά 23 ονόματα Ελλήνων στη «Λίστα της
Σιωπής», από τα οποία 17 περιέχονται σε στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης της Αργεντινής. Ανάμεσά
τους και πέντε μωρά, που δεν είχαν ακόμη γεννηθεί, όταν η χούντα του Βιντέλα
συνέλαβε τις μητέρες τους.
Η Μαρία Ιγνιάτσε Αλεξίου, πρώην πρόεδρος της οργάνωσης «Γιαγιάδες της
πλατείας Μαΐου».
Ελληνική πλευρά
Το ντοκιμαντέρ ‘Η Λίστα της Σιωπής’ δεν είναι μία απλή καταγραφή στοιχείων
από το παρελθόν. Αφορά και το παρόν, ενώ θέτει ερωτήματα και σε ό,τι αφορά
στη στάση των ελληνικών κυβερνήσεων.
«Το ενδιαφέρον των ελληνικών κυβερνήσεων για τους αγνοούμενους Έλληνες ή ελληνικής καταγωγής στην Αργεντινή, ήταν ανύπαρκτο, καθώς εκείνο που
ενδιαφέρει την Αθήνα είναι απλώς η διατήρηση καλών διπλωματικών σχέσεων»,
τονίζει ο κ. Νεράντζης. Και συνεχίζει: «Η υπόθεση των αγνοουμένων συνεχίζει
να καλύπτεται από ένα πέπλο σιωπής, που αγγίζει τα όρια της ‘omerta’, παρά τις
κατά καιρούς πιέσεις βουλευτών της αριστεράς (επερωτήσεις στη βουλή από
το ΚΚΕ και το Συνασπισμό) και δημοσιεύματα του Τύπου. Η διασταύρωση των
νέων στοιχείων είναι αδύνατη και δύσκολα θα περίμενε κανείς από το αρμόδιο
υπουργείο να διατάξει ένορκη διοικητική εξέταση για να διαπιστωθεί τι ακριβώς
συνέβη. Το βέβαιο είναι ότι δεν υπήρχε η πολιτική βούληση για να αποδοθεί δικαιοσύνη. Στο κενό έμειναν και οι προσπάθειές μου να ερευνήσω τα αρχεία του
υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας. Κάνει τόσα η Ελλάδα για να τιμήσει τους
Έλληνες του εξωτερικού που διαπρέπουν, γι΄ αυτούς τους ανθρώπους, όμως, που
έδωσαν τη ζωή τους, δεν λέει κανείς τίποτα».
Κι όμως η υπόλοιπη Ευρώπη, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Σουηδία και η
Γερμανία, που είχαν αγνοούμενους, ανεξάρτητα αν είχαν ή όχι την ιθαγένεια,
προσεγγίζουν το θέμα διαφορετικά, από την εποχή ακόμα που το σχέδιο «Κόνδωρ» ήταν σε εξέλιξη και οι χούντες του Βιντέλα και του Πινοσέτ εμφανίζονταν
πανίσχυρες. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άσκησαν πιέσεις προς τα δικτατορικά
καθεστώτα της Αργεντινής και της Χιλής και στη συνέχεια προς τις νόμιμες
κυβερνήσεις τους, για να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Ταυτόχρονα, στις ίδιες τις χώρες, ανεξαρτήτως της πορείας των ερευνών και
των δικών στην Αργεντινή και τη Χιλή, ασκήθηκαν διώξεις κατά των πρωταίτιων
του πραξικοπήματος και κατά βασανιστών για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Όπως αναφέρει ο κ. Νεράντζης ακόμα και σήμερα στην Ιταλία «τρέχουν» δίκες
σε βάρος υψηλόβαθμων αξιωματούχων της χούντας του Βιντέλα.
‘Η Λίστα της Σιωπής’ θα παρουσιαστεί στην Αθήνα, στο Φεστιβάλ της Πάτρας, αλλά και σε διεθνή φεστιβάλ, όπως αυτό του Άμστερνταμ, το μεγαλύτερο
της Ευρώπης, το προσεχές φθινόπωρο. Στα σχέδια είναι να προβληθεί και στην
πρωτεύουσα της Αργεντινής, το Μπουένος Άιρες.
■
Η Τέτε Πινέιρο στο χώρο της φυλακής όπου εκτελέστηκε το 1977 ο σύζυγός της
Άγγελος Γεωργιάδης, υψηλόβαθμο στέλεχος των αριστερών περονιστών.
Νίκος Βεζυργιάννης (Α), Παύλος Νεράντης (Κ) και ο Χόρχε Σισκόπουλος,
αδελφός της αγνοούμενης Ελένης Σισκοπούλου.
13
Το Δίκτυο Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης
της Ευρώπης στην Τιφλίδα
Μεταφορά
‘know how’
στην Τοπική
Αυτοδιοίκηση
Η Γεωργία, επτά χρόνια μετά τη
λεγόμενη «επανάσταση των ρόδων»,
έχοντας επουλώσει και τις πληγές
από τον πρόσφατο «πόλεμο» με τη
Ρωσία, πορεύεται στο δρόμο των
δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων,
με έντονα, όμως, τα προβλήματα
της ανεργίας και της φτώχειας.
Θέματα, στην αντιμετώπιση των
οποίων, η χώρα αυτή του Καυκάσου
αναζητεί αποτελεσματικά μοντέλα
άσκησης κοινωνικής πολιτικής από
προηγμένες χώρες της Δύσης.
Η
μεταφορά ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ είναι ευπρόσδεκτη, γι αυτό και ο δήμος της
Τιφλίδας πρόθυμα αποδέχτηκε την πρόταση του Δικτύου Ελλήνων Αιρετών
Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης για την από κοινού διοργάνωση Συνεδρίου, με θέμα
«Κοινωνική Πολιτική και Τοπική Αυτοδιοίκηση». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 10 και 11 Ιουνίου, στην πρωτεύουσα της Γεωργίας, λίγες ημέρες μετά τις
δημοκρατικές εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που αξιολογήθηκαν θετικά
από τους Ευρωπαίους παρατηρητές.
Οι παραδοσιακά καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, με κοινή θρησκεία
και ιστορικούς δεσμούς, τονίστηκαν στη συνάντηση των μελών της αντιπροσωπείας του Δικτύου με τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου της Τιφλίδας,
Ζαάλ Σαμαντασβίλι, που τους υποδέχτηκε στο ιστορικό κτήριο του δήμου, στο
κέντρο της πόλης.
Ιστορικοί δεσμοί
Απ΄ όλες τις πλευρές τονίστηκε ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην
άσκηση κοινωνικής πολιτικής, καθώς είναι ο φορέας εκείνος, που αφουγκράζεται
τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών, όπως και οι ιστορικοί δεσμοί μεταξύ
των δύο χωρών, που ενισχύονται από την παρουσία των Ελλήνων ομογενών στη
Γεωργία, αλλά και από τους παλιννοστούντες και οικονομικούς μετανάστες από
τη χώρα αυτή στην Ελλάδα.
Την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, που τέθηκε υπό την αιγίδα της ΚΕΔΚΕ, του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης,
του Υπουργείου Εξωτερικών - ΓΓΑΕ και του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού,
κήρυξε ο πρέσβης της Ελλάδας στη Γεωργία, Γεώργιος Χατζημιχελάκης.
Εγκάρδιες ευχαριστίες προς το Δίκτυο Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της
Ευρώπης για την πρωτοβουλία που ανέλαβαν οι απόδημοι ‘ Έλληνες δημοτικοί
σύμβουλοι να επισκεφθούν τη Γεωργία, ώστε να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους
από τις χώρες στις οποίες εκλέγονται, εξέφρασαν στην έναρξη των εργασιών
τόσο ο 35χρονος φιλέλληνας αντιδήμαρχος της Τιφλίδας, Μαμούκα Ακχβεντιάνι,
ο οποίος μάλιστα έχει σπουδάσει στη Θεσσαλονίκη, όσο και ο επικεφαλής του
Τμήματος Κοινωνικής Φροντίδας και Πολιτισμού, Μαμούκα Κατσαράβα.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Δικτύου Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης, Γεώργιος Κοντορίνης, δημοτικός σύμβουλος Σόλνας Σουηδίας,
τόνισε ότι, στους στόχους του Δικτύου, που αριθμεί ήδη 250 μέλη από τα Ουράλια
μέχρι τον Ατλαντικό, εντάσσεται και η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας
μεταξύ των ευρωπαϊκών τοπικών αυτοδιοικήσεων και των χωρών της πρώην
Σοβιετικής Ένωσης. Το συνέδριο της Τιφλίδας είναι το τρίτο κατά σειρά, μετά τα
επιτυχημένα συνέδρια στο Ντονιέτσκ της Ουκρανίας και το Σότσι της Ρωσίας.
Εισηγητές στο διήμερο συνέδριο, εκτός από τον κ. Κοντορίνη, ήταν η Ιωάννα
Ζαχαράκη, δημοτική σύμβουλος Solingen Γερμανίας, ο Ελευθέριος Πρεζαλής, νομαρχιακός σύμβουλος Vicenza Ιταλίας, ο Ισίδωρος Διακίδης από το δήμο Haringey
Λονδίνου Η.Β., ο Κυριάκος Παπαγεωργίου από το δήμο Ζυρίχης Ελβετίας και
ο Ιάκωβος Σαρηγιάννης, γενικός διευθυντής της Αναπτυξιακής Εταιρείας ΟΤΑ,
Ανατολική Α.Ε., ο οποίος δέχτηκε και πολλά συγχαρητήρια για την οργανωτική
υποστήριξη του συνεδρίου.
Η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων
Η αντιπροσωπεία του Δικτύου Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης
στα γραφεία της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Γεωργίας στην Τιφλίδα
14
Η επιτυχημένη διοργάνωση του συνεδρίου έκανε ιδιαίτερα υπερήφανους
τους ομογενείς της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων, με πρόεδρο το Φώτιο
Τσιτλίδη, η συμβολή των οποίων στη διοργάνωση κρίθηκε σημαντική, όπως και
το δήμαρχο της «ελληνικής» Τσάλκα και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής
του Δικτύου, Νουγκζάρ Τσαμουρλίεφ.Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η επίσκεψη
της Αντιπροσωπείας, το Σάββατο, στην Τσάλκα, όπου από τις 32.000 Έλληνες
που ζούσαν εκεί, ζουν σήμερα περίπου 1.000, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές
της περιοχής.
Σε μια μικρή γιορτή των Ελλήνων εξελίχθηκε η παρουσία της αντιπροσωπείας
στα γραφεία της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων, όπου το παιδικό χορευτικό
συγκρότημα του πολιτιστικού κέντρου «Οδυσσέας Δημητριάδης» με πρόεδρο
τη Μαντόνα Σαββίδη, υποδέχθηκε τα μέλη της αντιπροσωπείας με ελληνικούς
χορούς και τραγούδια. Δ.Ρ. ■
Στέλλα Γκρέκα
Ένας θρύλος
των 78
στροφών
Από την Αμερική έρχονται
οι ρομαντικές αναμνήσεις
μιας μεγάλης ντίβας του
ελαφρού τραγουδιού της
μεταπολεμικής Αθήνας.
Η Στέλλα Γκρέκα, που
μεσουράνησε στην
ελληνική δισκογραφία μετά
τον Πόλεμο, μετανάστευσε
στη Νέα Υόρκη το 1947,
αφήνοντας πίσω της
μια πολύ σύντομη αλλά
συνταρακτική καριέρα.
Συνέντευξη στον Κώστα Πάππα
Α
θήνα του 1945, η μεταπολεμική Αθήνα του τότε. Η Αθήνα του Εμφυλίου. Από
το ρομαντισμό του Μεσοπολέμου στη μεταπολεμική δίνη της ανασυγκρότησης,
από τα μουσικά θέατρα και τις σκηνές της αθηναϊκής επιθεώρησης στις πρώτες ταινίες
του Ελληνικού κινηματογράφου, από τους δίσκους των 78 στροφών στα στούντιο της
Ελληνικής Ραδιοφωνίας και από τη «Μάντρα» του Αττίκ στα κοσμοπολίτικα κέντρα πολυτελείας, όπου τις ρομαντικές αθηναϊκές καντάδες, τα ταγκό και τα βάλς διαδέχονται
το φοξ, η ρούμπα και η σάμπα. Μια Αθήνα αλλιώτικη από τη σημερινή μεγαλούπολη, τη
μεταμόρφωση της οποίας ζήσαμε όλοι που σήμερα έχουμε περάσει τα 60 και που έτυχε
να είμαστε Αθηναίοι εκ γενετής ή όσοι έτυχε να μετοικίσουν στην Αθήνα και να ζήσουν
εκεί. Εκεί εμφανίζεται και το λεγόμενο ελαφρό τραγουδι των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. Μια φινέτσα κοσμοπολίτικη, μέσα σε μια Αθήνα που ζούσε το αστικό της όνειρο
ύστερα από τη δίνη του πολέμου.
Τότε παρελαύνουν οι αντιπροσωπευτικότερες φωνές του ελαφρού τραγουδιού
της περιόδου, όπως η Σοφία Βέμπο, η Στέλλα Γκρέκα, η Δανάη, η Κάκια Μένδρη, η Κούλα
Νικολαΐδου, οι αδελφές Καλουτά (τα Καλουτάκια) και άλλες βεντέτες. Στο πλευρό τους οι
αντιπροσωπευτικότεροι συνθέτες του χώρου, όπως ο Αττίκ, ο Χαιρόπουλος, ο Σουγιούλ,
ο Γιαννίδης, ο Ριτσιάρδης και άλλοι μεγάλοι του είδους και μαζί τους οι στιχουργοί, όπως
ο Κοφινιώτης, ο Σακελλάριος, Γιαννακόπουλος, ο Τραιφόρος και άλλοι.
Η τελευταία μεγάλη ντίβα της ρομαντικής εκείνης εποχής, η Στέλλα Γκρέκα, μια αγέραστη καλλονή, που τα τραγούδια της αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν από εκατομμύρια
στόματα, σήμερα ζει όχι πια στην Αθήνα αλλά στην Αμερική.
Τσάρλεστον με το Χορν
Βέρα Αθηναία, Πλακιώτισσα, η Στέλλα Γκρέκα, κατά κόσμον Στέλλα Λαγκαδά, έκανε
την εμφάνισή της νεαρή στη μουσική αθηναϊκή επικαιρότητα. Το όνομά της πρωτακούσθηκε μέσα απο την εφημερίδα «Βραδυνή» από το δημοσιογράφο Βαγιάνο, όταν σε
ηλικία 8 χρόνων χόρεψε το χορό της εποχής, το τσάρλεστον μαζί με το γειτονόπουλό
της Δημήτρη Χόρν, το μετέπειτα ιερό τέρας του Εθνικού μας θεάτρου, στο σπίτι ενός
εφοπλιστή στο Παλιό Φάληρο.
Τα χρόνια κύλισαν και το 1942, μέσα στη δίνη του πολέμου, η πανέμορφη Στέλλα
παντρεύτηκε τον γνωστό σκηνοθέτη, ποιητή και στιχουργό Ορέστη Λάσκο, αδελφό του
αξέχαστου ηρωικού κυβερνήτη του θρυλικού υποβρυχίου «Κατσώνης» αντιπλοιάρχου
Βασίλη Λάσκου. Ο Λάσκος ήταν εκείνος που εμπνεύστηκε το όνομα με το οποίο η Στέλλα έγινε γνωστή.
Το πρώτο καλλιτεχνικό κάλεσμα ήρθε από το μεγάλο Σκηνοθέτη Γιώργο Τζαβέλλα
να πρωταγωνιστήσει στο φίλμ «Τα Χειροκροτήματα» το 1943 πλάι στον παιδικό της
φίλο Τάκη Χορν και στο μεγάλο Αττίκ. Ο Λάσκος την εμπόδισε τότε, όπως μου εξομολογήθηκε η ίδια και το ρόλο της στο τραγούδι έπαιξε η Ginette Lacage (Ελληνίδα με
καλιτεχνικό ψευδώνυμο). Ο Λάσκος την προόριζε για το έργο «Ραγισμένες καρδιές» που
σκηνοθετούσε ο ίδιος την ίδια εποχή και προβλήθηκε το 1945, όπου έγινε και η πρώτη
της επίσημη εμφάνιση.
Η ίδια μου αποκαλύπτει ότι πολύ μετάνιωσε που δεν δέχτηκε το κάλεσμα γιατί «θα
με ανεκάλυπτε ο Αττίκ και θα ερμήνευα το τραγούδι -Χωρίς εσένα το μυαλό μου αργείπου τόσο αγάπησα και που έκανα το δεύτερο λάθος να μην το συμπεριλάβω στο δίσκο
-Τραγούδια του Αττίκ- που ηχογράφισα το 1975...».
Το 1947 θα πρωταγωνιστήσει στη «Μαρίνα» σε σενάριο-σκηνοθεσία του Αλ. Σακελλάριου, παραγωγή της Φίνος Φίλμ που έγινε μεγάλη επιτυχία κόβοντας την εποχή εκείνη
101.000 εισιτήρια, έχοντας πλάι της το Δημήτρη Μυράτ και το Λάμπρο Κωσταντάρα. Εκεί η
Στέλλα τραγούδησε «Το Τραγούδι της Μαρίνας» («Την τρεχαντήρα μου πουλώ») του Γιαννίδη, και εκεί δόθηκε και το πρώτο φιλί σε ελληνική ταινία, μεταξύ Γκρέκα και Μυράτ. Ο ρόλος του Φίνου και του Σουγιούλ
Μια άλλη λεπτομέρεια που εξομολογείται η Στέλλα είναι το πως ξεκίνησε σαν ηθοποιός και κατέληξε να γράψει ιστορία στο ελαφρό ελληνικό τραγούδι, αποκαλύπτοντας
τους δύο εκείνους ανθρώπους που πρωτοστάτησαν. Ο ένας ήταν ο Φιλοποίμην Φίνος
(δημιουργός της Φίνος Φιλμ) και ο άλλος, ο μεγάλος συνθέτης Μιχάλης Σουγιούλ. Ο Λάσκος «ποτέ δεν με είχε δει σαν τραγουδίστρια και όταν γυρίζονταν η «Μαρίνα» ψάχναμε
να βρούμε κάποια να με ντουμπλάρει στο τραγούδι, που η φωνή της να ταιριάζει με τη
δική μου όταν μίλαγα. Σε κάποια φάση ο Φίνος, που ήταν και κουμπάρος μου (μας είχε
παντρέψει με το Λάσκο) μου λέει «Κουμπαρούλα μου, πάρε το μικρόφωνο να δούμε αν
βγαίνει η φωνή σου, βαρέθηκα να ψάχνω για τραγουδίστρια να σε ντουμπλάρω». Μόλις
έβγαλα δύο νότες, εκείνος πέταξε τ’ ακουστικά από τα αυτιά του και με αγκάλιασε.
16
Ο Σουγιούλ έπαιξε τον επόμενο ρόλο στην καριέρα μου, εκείνος με πήρε
από το χέρι και με πήγε στην Columbia να υπογράψω. Ούτε με ενδιέφερε τι
υπέγραφα. Αργότερα, παρουσιάστηκα δυο φορές στην Τηλεόραση να πω κάτι
ειδικά για κείνον το μεγάλο συνθέτη, του το χρώσταγα».
Από το 1945 και μετέπειτα οι γάργαρες μελωδίες του Χαιρόπουλου, του
Γιαννίδη, του Σουγιούλ και άλλων γέμιζαν την Αθήνα της εποχής. Τα τραγούδια
τους τραγουδούσε με πάθος όλη η Ελλάδα, ενώ οι νεαρές Ατθίδες τα έπαιζαν
στο πιάνο. Η Στέλλα Γκρέκα έγινε η αυθεντική ερμηνεύτρια των αλησμόνιτων
τραγουδιών του Χαιρόπουλου “ Όνειρο ήταν και πάει”, “Της φαντασίας το καράβι”, “Μπορεί και να μην σ’ αγαπώ”, “Τα χρυσάνθεμα που μούστειλες”, “ Έλα
για απόψε”, “Το ταγκό της Ψαροπούλας”, “Σ ευχαριστώ”, “Γεια σου”, “Τι κι’ αν
χαθείς”, “Δεν πειράζει, μη λυπάσαι” και άλλες μελωδίες. Τέσσερα τραγούδια
γράφτηκαν ειδικά για κείνη από το Χαιρόπουλο - που την αποκαλούσε «μούσα
του» - το “Με κλεισμένα τα χείλη”, “Ολα στα χρωστάω”, “Μ’ αγαπάς” και το
“Γοητεία”. Ακολουθούν “Για σένα”, “Σαν κι απόψε”, “Χτες το βράδυ” του Γιαννίδη,
“Τόσον καιρό πού ήσουνα”, “Πού νά’ σαι τώρα”, “Ας ερχόσουν για λίγο” του
Σουγιούλ και άλλα, όπως “Πάμε στο άγνωστο”, “ Ήρθες σαν την άνοιξη”, “Δυό
πράσινα μάτια”, “Δεν ζούνε τα πουλιά χωρίς τραγούδια”, “Γύρισε σε περιμένω,
γύρισε”, “Σκληρή καρδιά γιατί να σ’ αγαπήσω”, “Θα μείνω για πάντα κοντά σου”,
“Χτεσινή μου άγνωστη”, “Αν είν’ αυτό αγάπη δεν ξέρω”.
Οι μελωδίες του Αττίκ
Η Γκρέκα τραγούδησε και ξένες επιτυχίες, όπως το «Σ΄έχω πάντα στην
καρδιά μου» του Lecuona, «Η καρδιά μου σου ανήκει» του Augustin Lara, τη
«Ροζάννα», αλλά και αλησμόνητες μελωδίες του μεγάλου τροβαδούρου της
Αθήνας, του Αττίκ που συνήθως ερμήνευαν οι μαθήτριές του (Δανάη, Μένδρη,
Ζαχά, Ποζέλλι), όπως «Το παλιό το βαλσάκι», τα «Καημένα τα νιάτα» και «το
Είδα μάτια». Αυτό το τελευταίο έγραψε ο Αττίκ για τη δεύτερη γυναίκα του,
την πανέμορφη εντυπωσιακή ηθοποιό Μαρίκα Φιλιππίδου (μητέρα της Μελίνας Μερκούρη από τον επόμενο γάμο της με τον ίλαρχο Μερκούρη), η οποία
εγκατέλειψε τον Αττίκ για χάρη του πατέρα της Μελίνας. Το τραγούδι εκείνο
γρήγορα αγαπήθηκε από τον κόσμο κι έγινε μεγάλη επιτυχία.
Η Στέλλα Γκρέκα υπήρξε η αγαπημένη ερμηνεύτρια της μεγάλης μας
τραγωδού Μαρίκας Κοτοπούλη. Ο δε Βασιλιάς Παύλος, που ήταν θαυμαστής
της φωνής της και τον οποίο η Στέλλα Γκρέκα ποτέ δεν συνάντησε, όταν την
άκουσε στις ραδιοφωνικές της εκπομπές που έκανε στην Ελληνική Ραδιοφωνία
με ακομπανιατέρ το Γιαννίδη (περίοδος 1946-47), έστειλε τον υπουργό Νικόλαο
Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτο να της προσφέρει μια σειρά φωτογραφιών από
τον προσωπικό φωτογράφο του Παλατιού. Και κάτι που αξίζει να τονιστεί: Η Στέλλα Γκρέκα δημιούργησε μια πρωτιά
που πολλοί λίγοι Ελληνες από αυτούς που τη γνωρίζουν και τη θαυμάζουν το
έχουν συνηδητοποιήσει. Δημιούργησε μια ολόκληρη εποχή μόνο μέσα σε ένα
χρόνο! Απίστευτο ότι η επίσημη δισκογραφική καριέρα της κράτησε μόλις τη
σαιζόν 1946-47, ήταν, όμως, τέτοια η αρτιότητα των εκτελέσεών της, που αυτές
οι ηχογραφήσεις δεν ξεπεράστηκαν ποτέ και θα μείνουν αθάνατες για το Ελληνικό τραγούδι. Όταν τη ρώτησα, «καλά πως έγινε αυτό», η απάντηση ήρθε
ακαριαία «ούτε και γώ καταλάβαινα τι συνέβαινε γύρω μου».
Αμέσως μετά η Γκρέκα, που είχε αποτύχει στο γάμο της με το Λάσκο, διακριτικά, όπως πάντα χωρίς θορύβους και δημοσιότητες αποσύρεται στην ακμή
της καρριέρας της και το Σεπτέμβριο του 1947 φεύγει για την Αμερική, όπου
ζούσε ο αδερφός της. Εκείνη φεύγει, και γίνεται απόδημη, μα όλη η Ελλάδα
την τραγουδά και τη θυμάται. Στην Αμερική παντρεύεται τον ελληνοαμερικανό
εφοπλιστή Αυγερινό και απομακρύνεται από το ελαφρό ελληνικό τραγούδι.
Δύο πράσινα μάτια
Η Στέλλα Γκρέκα δεν εμφανίστηκε ποτέ στη σκηνή του θεάτρου, δεν τραγούδησε ποτέ σε νυκτερινά κέντρα, δεν κέρδισε χρήματα από το τραγούδι
και όμως οι δισκογραφικές εταιρίες επωφελήθηκαν από την όμορφη φωνή της
και τις επιτυχίες της, αποκομίζοντας άφθονο χρήμα χρησιμοποιώντας το όνομα, τη φήμη και την αθωότητά της. Γοήτευσε όμως το ευρύ κοινό και δικαίως
χαρακτηρίζεται η αυθεντική ερμηνεύτρια του ελαφρού ελληνικού τραγουδιού
της εποχής εκείνης, όχι πολύ μακρινής, που κυριαρχούσε η μελωδία, ο ρομαντισμός και η ευαισθησία.
Τη ρωτώ για ένα περιστατικό που τη φέρει να αρνείται αρχικά να ηχογρα-
Η Στέλλα Γκρέκα με τον ομογενή Παναγιώτη Καρούσο, συνθέτη κλασσικής μουσικής
και όπερας που τη συνοδεύει στο πιάνο στο σπίτι της-Φεβρουάριος 2010.
φήσει μια μεγάλη επιτυχία της εποχής, τα «Δυο πράσινα μάτια με μπλε βλεφαρίδες» του Κατριβάνου σε στίχους του Κώστα Κιούση και πολύς κόσμος
την κατηγορεί ότι το «σνομπάρισε». Μου λέει ότι ήταν πάντα προσεκτική στα
τραγούδια που ερμήνευε και ενίοτε αρνιόταν να τραγουδήσει κάποιο κομμάτι
με του οποίου το στίχο δεν συμφωνούσε. Της προτάθηκε να το πρωτοτραγουδήσει, αλλά εκείνη δεν δέχθηκε διότι θεώρησε το στίχο «σαχλό» αφού τότε
δεν υπήρχαν πράσινα μάτια με μπλε βλεφαρίδες! Γιατί τότε το τραγούδησε
αργότερα και έγινε επιτυχία;
«Το 1947 οι Ελληνίδες δεν συνήθιζαν να βάφουν τα μάτια τους μπλε ή κόκκινα, το τραγούδισα μετά από 27 χρόνια (1974 με τον Γιάννη Σπάρτακο στο πιάνο)
που οι Ελληνίδες ήδη έβαφαν τα μάτια τους παρδαλά», απαντά και συμπληρώνει
ότι, όπως της είχε πει τότε η Άννα Καλουτά, το τραγούδι είχε γραφτεί για την
ίδια, που είχε πράσινα μάτια. Άλλος ένας λόγος της άρνησης.
Μου εξομολογείται ότι ουσιαστικά υπήρξε μια «ντροπαλή κοπέλα» και ότι
ως γυναίκα είχε σαν πρώτιστο σκοπό τη μητρότητα και την οικογένεια.
Τα τραγούδια της Αμερικής
Στη Νέα Υόρκη όπου εγκαταστάθηκε της έγινε πρόταση από τo καλλιτεχνικό γραφείο William Morris των μεγάλων σταρ του Hollywood να παίξει
σε ένα ρόλο στο Summer and Smoke του Tennessee Williams, αλλά η Στέλλα
προτίμησε μια ήσυχη οικογενειακή ζωή κοντά στα παιδιά της. Οι εμφανίσεις
της ήταν πολύ σπάνιες, αλλά πάντα προκαλούσαν εντύπωση. Όπως μια φιλανθρωπική συναυλία στην όπερα του Σικάγου (Civic Opera House) με το Γούναρη
και κάποια γυρίσματα με την 20th Century Fox στην εντυπωσιακή έπαυλή της
στη Νέα Υόρκη. Τα τραγούδια που ηχογράφησε στις σπάνιες αυτές εμφανίσεις στην Αμερική έγιναν αργότερα ένας δίσκος που κυκλοφόρησε από την
φωνογραφική εταιρεία LYRA το 1990 με τίτλο «Τα τραγούδια της Αμερικής».
Τα καλοκαίρια επισκέπτονταν την Ελλάδα με τα παιδιά της και όπως μου είπε
απείχε από καλλιτεχνικές εμφανίσεις. Με το ιδιωτικό σκάφος της οικογενείας
χαίρονταν την ξενοιασιά των Ελληνικών νησιών.
Ποια είναι η γνώμη της για το σημερινό ελληνικό τραγούδι; «Υπάρχουν
σήμερα πολύ ωραία τραγούδια, με ωραίους στίχους και ερμηνευτές, αυτό δεν
μπορούμε να το αρνηθούμε. Το μόνο αρνητικό για μερικά από αυτά είναι ότι
είναι επηρεασμένα από τα ανατολίτικα. Στην Αμερική όταν μου ζήταγαν να
τραγουδήσω κάτι διαφορετικό από το ελαφρύ, προτιμούσα το δημοτικό που
είναι καθεαυτού Ελληνικό».
Βλέπει να επανέρχεται το παλιό τραγούδι; «Δεν ξέρω κατά πόσο συμβαίνει
αυτό, αλλά σίγουρα υπάρχει ενδιαφέρον, όπως οι προσπάθειες του Παπαδόπουλου στην εκπομπή της EΡΤ, Στην Υγειά μας».
Η Στέλλα παραχώρησε δύο τηλεοπτικές συνεντεύξεις το 1973 και το 1985
στο δημοσιογράφο Γιώργο Παπαστεφάνου της EΡT και έπειτα αποσύρθηκε διακριτικά. Σήμερα έλυσε τη σιωπή της για να μας θυμίσει μερικές άγνωστες πτυχές
της ζωής της επαληθεύοντας αυτό που είχε πει στο Γιώργο Παπαστεφάνου, ότι
«Δεν μπορεί κανείς να διαγράψει το παρελθόν. Αλλά είμαι από εκείνους τους
ανθρώπους που δεν ζουν με το παρελθόν. Προχωρώ».
■
17
Εδρα Νεοελληνικών
Σπουδών στο
πανεπιστήμιο του
Simon Fraser
Ένας σύγχρονος «Οδυσσέας»
ταξιδεύει στα πέρατα της γης, μέσω
διαδικτύου, για να διδάξει την ελληνική
γλώσσα, ακόμα και σε Κινέζους, με
«ορμητήριο» την Έδρα Νεοελληνικών
Σπουδών, στο πανεπιστήμιο του Simon
Fraser, στο Βανκούβερ του Καναδά.
Τ
ο πανεπιστήμιο, ένα από τα μεγαλύτερα της Βορείου Αμερικής,
χαρακτηριστικό δείγμα της εικόνας του Καναδά, που αποτελεί ένα
σύγχρονο χωνευτήρι των λαών, μας εντυπωσιάζει, κατά την επίσκεψή μας.
Κτισμένο σε μία καταπράσινη ειδυλλιακή τοποθεσία, περίπου 30 χιλιόμετρα
έξω από το Βανκούβερ, λόγω της φήμης του, το πανεπιστήμιο προσελκύει
εκατοντάδες φοιτητές απ΄ όλο τον κόσμο, γνωρίζοντας ότι οι σπουδές
τους θα είναι αντάξιες των απαιτήσεων της σημερινής, παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας.
Η Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών λειτουργεί από το 1996, αν και η ιδέα
ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, με πρωτοβουλία του Ελληνο-Καναδικού Κογκρέσου της Βρετανικής Κολομβίας και πρωτεργάτη τον πρόεδρό του, Νίκο
Πάνο. Χρειάστηκε αρκετός χρόνος και πολλές προσπάθειες καταβλήθηκαν
για να πειστεί η τοπική κυβέρνηση να προικοδοτήσει την έδρα, με το ποσό
των 500.000 δολαρίων. Άλλα τόσα έπρεπε να καταβάλει ο ελληνισμός του
Βανκούβερ, όπως και έγινε.
« Ήμασταν πεπεισμένοι ότι, μέσα από τις πανεπιστημιακές σπουδές,
μπορούμε να καταφέρουμε αυτό που όλοι ποθούμε - να διαδώσουμε ευ18
ρύτερα τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας, αξιοποιώντας όλα τα σύγχρονα
εργαλεία, προσελκύοντας όχι μόνο τους ομογενείς, αλλά και πολλούς φιλέλληνες, τους οποίους οι πατρίδα μας έχει ανάγκη», δηλώνει στην «Ε.Δ.»
ο κ. Πάνου.
«Σήμερα -συνεχίζει- μετά από τόσα χρόνια και τα πολλά εμπόδια
που συναντήσαμε, αισθανόμαστε δικαιωμένοι από την εξαιρετική δουλειά
που γίνεται από τον διευθυντή της έδρας, καθηγητή Ιστορίας, Ανδρέα
Γερολυμάτο».
Πλοήγηση στην Ελλάδα
Στις πρώτες εντυπώσεις από την επίσκεψή μας στο πανεπιστήμιο
έρχεται να προστεθεί η ζεστασιά, με την οποία μας υποδέχονται ο κ.
Γερολυμάτος και οι συνεργάτες του στο χώρο της Έδρας Νεοελληνικών
Σπουδών, όπου αντικρίσαμε την Ελλάδα μέσα από τις πολλές εικόνες που
τον κοσμούν, αλλά και τη δύναμη αυτών των ανθρώπων να προσφέρουν,
άοκνα, έργο σημαντικό.
«Το πρόγραμμα των Ελληνικών Σπουδών είναι διατομεακός τομέας,
που επιδιώκει την προαγωγή της γνώσης σε ζητήματα ελληνικής ιστορίας,
γλώσσας, λογοτεχνίας και πολιτισμού. Σε συνεργασία με άλλα τμήματα του
πανεπιστημίου μας, προσφέρονται μαθήματα αρχαίας ιστορίας, μυθολογίας,
βυζαντινής και σύγχρονης ιστορίας και πολιτισμού. Προσφέρονται, επίσης,
μαθήματα ελληνικής γλώσσας, σε επίπεδο αρχάριων και μέσου επιπέδου»,
υπογραμμίζει ο κ. Γερολυμάτος.
Σημαντικό κίνητρο για τους φοιτητές, οι οποίοι παρακολουθούν με
επιτυχία τα μαθήματα του προγράμματος, αποτελεί και το πιστοποιητικό
Ελληνικών Σπουδών, που τούς προσφέρεται. Το εν λόγω πιστοποιητικό,
όπως επισημαίνει ο καθηγητής, ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω ειδίκευση
των φοιτητών στην Ιστορία ή τη Γλωσσολογία. Ο κορμός των μαθημάτων
περιλαμβάνει Ιστορία (αρχαία και σύγχρονη), Λογοτεχνία, Πολιτικές Επιστήμες και Κλασσικές Σπουδές.
Πάνω από 500 φοιτητές
Στην έδρα των Νεοελληνικών Σπουδών, στον Καναδά, γράφονται κατ’
έτος περίπου 500 φοιτητές, σχεδόν όλοι Καναδοί, Κινέζοι, Ινδοί, Πακιστανοί...
Ένας αριθμός καθόλου ευκαταφρόνητος, αν αναλογιστούμε ότι, στα 2.500
πανεπιστήμια και κολέγια της Β. Αμερικής, τις ελληνικές σπουδές επιλέγουν
περίπου 1.000 άτομα, όπως μας διαβεβαιώνει ο Δημήτρης Κράλης, ο οποίος
διδάσκει Βυζαντινή Ιστορία και Λογοτεχνία στην Έδρα.
Εκτός από τον κ. Κράλη, διδάσκουν Γλωσσολογία ο καθηγητής Παναγιώτης Παππάς, Αρχαιολογία ο Geoffrey Schmalz, ενώ μάνατζερ και
συντονίστρια του προγράμματος είναι η Μαρία Χάμιλτον. Επίσης, η αποσπασμένη από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας, φιλόλογος Μαρία
Καλογεροπούλου, παρέχει μαθήματα ελληνικών, με σκοπό την απόκτηση
ικανότητας παραγωγής λόγου από τους φοιτητές.
Εκτός από τις προπτυχιακές σπουδές, προσφέρονται και μεταπτυχιακά
προγράμματα στην Ελληνική Ιστορία και Γλωσσολογία, σε επίπεδο Master
και Ph.D. Μέχρι σήμερα έχουν απονεμηθεί τίτλοι μεταπτυχιακών σπουδών
σε επτά φοιτητές, ενώ, προς το παρόν, οκτώ φοιτητές παρακολουθούν
προγράμματα μεταπτυχιακών στην Ελληνική Ιστορία.
«Οδυσσέας», ο Νοήμων Γλωσσικός Εκπαιδευτής
Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των ελληνικών σπουδών διαδραματίζει
το on line πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής, ως ξένης γλώσσας, πάνω
στο οποίο οι άνθρωποι της έδρας εργάστηκαν αρκετά τα τελευταία χρόνια.
Το εύχρηστο πρόγραμμα, που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα «Σταύρος
Νιάρχος» και ονομάστηκε «Οδυσσέας», αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε στην
πράξη, με πολύ θετικά αποτελέσματα. Απευθύνεται δε, προς το παρόν, σε
αγγλομαθείς και κινέζους. Πολύτιμη εμπειρία ήταν η «ξενάγηση» στο χώρο
του διαδικτύου και στην κινεζική και αγγλική εκδοχή του «Οδυσσέα», που
μας έκαναν η υπεύθυνη Κινέζα καθηγήτρια και ένας φιλέλληνας Καναδός
μεταπτυχιακός φοιτητής, αντίστοιχα.
Ο Νοήμων Γλωσσικός Εκπαιδευτής «Οδυσσέας» διατίθεται, σήμερα,
σε τέσσερα επίπεδα (δύο αρχαρίων και δύο μέσων επιπέδων). Το πρόγραμμα παρακολουθούν φοιτητές από πολλά μέρη του κόσμου και από
μεγάλα πανεπιστήμια της Β. Αμερικής (Harvard,Yale, San Francisco, Drexel
κ.ά.) και της Κίνας, όπως αυτό του Πεκίνου, ακόμα και η ελληνική πρεσβεία
της Κίνας στην Ελλάδα. Απόλυτα ικανοποιημένοι είναι και οι ομογενείς, που
κάνουν χρήση του προγράμματος, με πρωτοβουλία του παραρτήματος
της ΑΧΕΠΑ στον Καναδά και της Ελληνικής Κοινότητας Βανκούβερ, που
έχουν ενταχθεί σε αυτό.
«Το Πρόγραμμά μας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και στην ανάπτυξη διαδικτυακού προγράμματος για τη διδασκαλία ελληνικών σε παιδιά», τονίζει ο
κ. Γερολυμάτος και προσθέτει: «Κατ΄ αυτόν τον τρόπο θα απαντήσουμε σε
αίτημα της ελληνικής ομογενειακής κοινότητας της Βρετανικής Κολομβίας
και γενικότερα του Καναδά. Πιστεύουμε ότι, το πρόγραμμα θα βοηθήσει
τόσο τους δασκάλους και τους γονείς, όσο και τα ίδια τα παιδιά στην εκμάθηση της γλώσσας».
Οι υπεύθυνοι της έδρας προγραμματίζουν, στο άμεσο μέλλον, τη δημιουργία δύο ακόμα προγραμμάτων, σε προχωρημένο επίπεδο. Σε εξέλιξη
βρίσκεται και η σύνταξη κινεζοελληνικού και ελληνοκινεζικού λεξικού.
Νέα Προγράμματα
Το πρόγραμμα ελληνικών σπουδών του Σάιμον Φρέιζερ έχει ξεκινήσει
την προετοιμασία και ανάπτυξη και μιας σειράς διαδικτυακών μαθημάτων,
που θα αφορούν στην Ελληνική Ιστορία (Αρχαία, Βυζαντινή και Νεότερη),
τη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας σε πέντε επίπεδα, την
Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία και Μυθολογία, καθώς και την Ιστορία της
Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πέρα από τα προγράμματα σπουδών, η έδρα
διοργανώνει συμπόσια και διαλέξεις, σε ποικίλα θέματα, ελληνικού και όχι
μόνο ενδιαφέροντος, που απευθύνονται στον ακαδημαϊκό χώρο, στην
ομογένεια και ευρύτερα στην καναδική κοινωνία.
Μία άλλη ενδιαφέρουσα δράση είναι και η διοργάνωση εκπαιδευτικών
προγραμμάτων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Δασών της Βρετανικής Κολομβίας, στα οποία έλαβε μέρος αποστολή της ελληνικής πυροσβεστικής,
όπως και on line προγράμματα, τα οποία είναι στη διάθεση της πυροσβεστικής υπηρεσίας. Στο ίδιο πνεύμα, σε συνεργασία με το Ίδρυμα «Σταύρος
Νιάρχος», εντάσσεται και η διοργάνωση διημερίδας για την Αντιμετώπιση
των Πυρκαγιών και την Οικονομική Ανάπτυξη στην Ελλάδα.
Διοργάνωση μαθημάτων στην Ελλάδα
Εδώ και εννέα χρόνια, το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών διοργανώνει
θερινά μαθήματα βυζαντινών σπουδών στην Λέσβο, στα οποία πέρυσι έλαβαν μέρος 22 φοιτητές. Επίσης, σε συνεργασία με το πρόγραμμα Διεθνών
Σπουδών του Σάιμον Φρέιζερ, κάθε χρόνο οργανώνεται κύκλος μαθημάτων
στην Κεφαλλονιά, όπου οι φοιτητές παίρνουν μέρος σε αρχαιολογικές ανασκαφές και παρακολουθούν μαθήματα ελληνικής γλώσσας.
Ο καθηγητής Ανδρέας Γερολυμάτος
Παιδί μεταναστών από την Κεφαλονιά, που έφυγαν από την Ελλάδα το
1957, από τα έξι του χρόνια, ο Ανδρέας Γερολυμάτος μεγάλωσε ως Έλληνας
της διασποράς, διατηρώντας την ελληνικότητά του σαν συνείδηση και σαν
αίσθημα, όπως δηλώνει ο ίδιος. Με τον καιρό κατάλαβε ότι, «όσο μακριά και
αν βρίσκεται κανείς από την ελληνική ζωή και από τα ελληνικά γράμματα,
κάτι μέσα του διασώζεται ακέραια ελληνικό». Ειδικός σε θέματα Αρχαίας και
Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, με ειδίκευση στη Στρατιωτική και Διπλωματική
Ιστορία, καθώς και σε ζητήματα που αφορούν τη νότια Ευρώπη, ο καθηγητής
Γερολυμάτος έχει κάνει σκοπό της ζωής του, μαζί με άξιους συνεργάτες,
να κρατήσει ζωντανό το «φως» το ελληνικό. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία
και Σύγχρονη Ιστορία στο κολέγιο Loyola και στο πανεμιστήμιο McGill
του Μόντρεαλ. Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται-μεταξύ άλλων-τα
βιβλία «Guerilla warfare and espionage in Greece» και «The Balkan Wars:
war, mythology and the eternal conflict», ενώ σε συνεργασία με άλλους
ακαδημαϊκούς δασκάλους έχει δημοσιεύσει μελέτες για θέματα σχετικά
με τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, καθώς και για τη θέση της Ελλάδας στον
ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων και της Μεσογείου.
Η ιστοσελίδα της Έδρας Νεοελληνικών Σπουδών του Σάιμον Φρέιζερ
είναι: http://www.sfu.ca/hellenic-studies/. Δ.Ρ. ■
19
Παναγιώτης Καρούσος
Ένας
κλασικός Ο
συνθέτης
στη Βόρεια
Αμερική
➊
του Κώστα Πάππα
ρουσιάσθηκαν το 2007 στη Χάγη της Ολλανδίας
με τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία Gunst
με το μεράκι της δημιουργίας στο αίμα του. Το 1991 Wat’n Kunst υπό την διεύθυνση του μαέστρου
αρχίζει τις μουσικές του σπουδές στο Universite Ραφαήλ Πυλαρινού.
de Montreal (Γαλλικό Πανεπιστήμιο του ΜοντρεΑνάμεσα στις δυο αυτές όπερες ο Καρούάλ). Κατα τη διάρκεια των σπουδών του, το 1994, σος συνεργάστηκε με Καναδικές Συμφωνικές
πρωτοπαρουσιάζει κάτω από αντίξοες συνθήκες ορχήστρες παρουσιάζοντας τα έργα του. Το
την όπερά του «Προμηθεύς». Ιστορική στιγμή 2000 ο Δήμαρχος του Μόντρεαλ Pierre Bourque
που σε ένα γαλλόφωνο περιβάλλον παρουσιάζεται του παραγγέλνει μια σουϊτα, την Μοντρεαλίτικη
όπερα στα Ελληνικά. Στο ρόλο του Ωκεανού ο δι- Σουίτα, για να γιορτάσει το Millennium, και για
άσημος Καναδός βαθύφωνος, πρώην συνεργάτης την οποία και τον βραβεύει. Το έργο μαζί με
της Μαρίας Κάλλας, Joseph Rouleau.
αποσπάσματα της Τετραλογίας και τα συμφωνικά
Η όπερα κάνει εντύπωση στο κοινό και το ποιήματα Γιορτή της Δημοκρατίας και Παρθενών
1996 ξαναπαρουσιάζεται με κυβερνητική επιχο- παρουσιάστηκαν με τη Συμφωνική ορχήστρα de
ρήγηση της επαρχίας του Κεμπέκ στη Γαλλική la Monteregie υπό τη διεύθυνση του μαέστρου
γλώσσα στο μεγαλοπρεπές Place des Arts, το Luc Chaput. Ακολουθεί το Κονσέρτο για Πιάνο
μεγαλύτερο θέατρο τέχνης του Μοντρεάλ.Την και ορχήστρα αφιερωμένο στο Παγκόσμιο έτος
παράσταση προλογίζει ο Κυβερνήτης του Κεμπέκ της Ειρήνης υπό την αιγίδα της UNESCO, στην
Jacques Louis Roux.
Αρένα Maurice Richard του Μοντρεάλ σε ένα
ακροατήριο 5000 ανθρώπων.
Η «Φλόγα»
Το 2000 παρουσιάζει ένα μεγαλόπνοο συμφωΟ Προμηθέας είναι το πρώτο έργο της Ελ- νικό ποίημα για μεγάλη ορχήστρα και χορωδία, το
ληνικής Τετραλογίας, με κύριο θέμα τη «Φλόγα», Πνεύμα της Ελευθερίας. To έργο παρουσιάστηκε
που αντιπροσωπεύει το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα. πάλι στο Place des Arts, με πλήθος κόσμου και
Στον Προμηθέα η φλόγα έχει μια μυστικιστική επισήμους, αναμεσά τους ο πρώην πρωθυπουργός
μορφή. Στο δεύτερο έργο της τετραλογίας η του Καναδά Pierre Elliot Trudeau. Το ίδιο έργο ξα«Ολυμπιακή φλόγα» παρουσιάζεται με τη μορφή ναπαρουσιάστηκε την επόμενη σαιζόν επιχορηγούτου Πολιτισμού, στο τρίτο έργο το «Μεγαλέξαν- μενο από το Ελληνικό Προξενείο του Μοντρεάλ
δρο» η φλόγα αντιπροσωπεύει την εκπολιτιστική για την επέτειο της Επανάστασης του 1821.
διεύρυνση του πνεύματος και, τέλος στο τέταρτο
έργο, τον «Ιησού Χριστό» (Το Φως του Χριστια- Το «Τραγούδι των Εθνών»
νισμού) μετουσιώνεται σε καθαρτήρια φλόγα. Το
Το 2003 ο Καρούσος παρουσιάζει την Ολυδεύτερο μέρος της Τετραλογίας η «Ολυμπιακή μπιακή Συμφωνία, μελοποιώντας τους Ομηρικούς
Φλόγα», παρουσιάστηκε το 2005, με τεράστια Ύμνους στα Αρχαία Ελληνικά. Το έργο αυτό με
επιτυχία στον καθεδρικό ναό του Μοντρεάλ, τον ανάλαφρο λυρισμό και τους παραδοσιακούς
την Basilica Notre-Dame de Montreal, από την Ελληνικούς ρυθμούς εντυπωσίασε το ξενόφωνο
Ελληνική Κοινότητα, ενώ αποσπάσματά της πα- κοινό. Τον ίδιο χρόνο παρουσιάζει το «Τραγούδι
Παναγιώτης ή Peter όπως είναι γνωστός, μετανάστευσε το 1990 στο Μοντρεάλ
Σε μια εποχή που η
κλασική μουσική είναι
δύσκολα προσβάσιμη από
το ευρύ κοινό είναι λίγες
οι χώρες που μπορούν να
υποστηρίξουν οικονομικά
πολυδάπανες κλασικές
δημιουργίες. Ωστόσο
οι ΗΠΑ και ο Καναδάς
ως διαχρονικά φυτώρια
τέχνης έχουν αναδείξει
κλασικά ταλέντα από όλο
τον κόσμο, μεταξύ των
οποίων και ελληνικής
καταγωγής όπως ο
Ελληνοκαναδός συνθέτης
Παναγιώτης Καρούσος,
που διαπρέπει στον
Καναδά και έχει βραβευτεί
για την προσφορά του
στην τέχνη στη μεγάλη
αυτή και φιλόξενη χώρα,
αλλά και στις ΗΠΑ.
20
➋
➌
➍
➎
➏
➐
των Εθνών», ένα ορατόριο αφιερωμένο στον ΟΗΕ,
στο οποίο μελοποιεί με χορωδία και συμφωνική
ορχήστρα 6 ποιήματα που τραγουδιώνται στις 6
επίσημες γλώσσες που απαρτίζουν την βάση του
ΟΗΕ, από ισάριθμους καλλιτέχνες που τραγουδούσαν στη μητρική τους γλώσσα. Την παράσταση
προλόγισε ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας, του γνωστού ICAO,
που εδρεύει στο Μοντρεάλ κ. Assad Kotaite
Η Μουσική Δωματίου του Καρούσου παρουσιάστηκε, εκτός από τον Καναδά, και στο Λος
Άντζελες, στο Δημαρχιακό μέγαρο του Beverly
Hills, με την παρουσία της Γενικής Προξένου του
Καναδά Kim Cambell, η οποία είχε διατελέσει
πρωθυπουργός του Καναδά στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Το Μάρτιο του 2006 ο συνθέτης
παρουσιάζει πανηγυρικά με την Συμφωνική Ορχήστρα Αστόρια και την χορωδία Queensborough
στο Long Island υπό τη διεύθυνση του μαέστρου
Silas Huff το Πνεύμα της Ελευθερίας προς τιμήν
του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ.κ. Δημητρίου. Ο
Αμερικής Δημήτριος το χαρακτηρίζει «ένα επίτευγμα Κλασικής Μουσικής».
το «Μέγα Αλέξανδρο» στο ιστορικό θέατρο της
Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ με τη συμφωνική
ορχήστρα East Coast Philharmonic και σολίστες
υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Gilman. Η όπερα δημιούργησε εντύπωση και κατέκτησε τους
Αμερικανούς. Τον Φεβρουάριο του 2009 ο «Μέγας Αλέξανδρος» ανεβαίνει στο Τορόντο με τη
συμφωνική ορχήστρα του Πανεπιστημίου Sneak
Peek Orchestra και σολίστες υπό τη διεύθυνση
του μαέστρου Victor Cheng.
Αποσπάσματα του έργου παρουσιάζονται
στη Νέα Υόρκη το Μάρτιο του 2009, και λίγο
μετά, τον Ιούνιο, ο «Μέγας Αλέξανδρος» ανεβαίνει πανηγυρικά με κοστούμια και σκηνοθεσία
στη Νέα Υόρκη υπό τη διεύθυνση του μαέστρου
Gilman. Τον Οκτώβριο του 2009 αποσπάσματα
του έργου στα Ισπανικά παρουσιάζονται στην
αίθουσα Μπόρχες της Εθνικής Βιβλιοθήκης στο
Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Ακολουθεί «Το
Φως του Χριστιανισμού» σε αποσπάσματα με το
πανεπιστήμιο Concordia στο Μόντρεαλ.
Επιπλέον ο Καρούσος έχει μελοποιήσει και
ερμηνεύσει τα έργα του Μητροπολίτη Καναδά
κ.κ. Σωτηρίου. Το τριπλό άλμπουμ Ορθόδοξη
Στη Νέα Υόρκη
Κατήχηση κυκλοφόρησε στον Καναδά και τα
Το έργο ξαναπαρουσιάζεται στη Νέα Υόρκη έσοδά του οποίου διατέθηκαν στα ιδρύματα της
τo 2007 μαζί με το Βιολί Κονσέρτο και το Μπου- Μητρόπολης.
ζούκι Κονσέρτο σε συνεργασία με την Ελληνική
παροικία της Νέας Υόρκης σε μια συναυλία προς Και βαρύτονος
τιμήν του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου
Περιστασιακά ο Παναγιώτης Καρούσος
για τις Θρησκευτικές Ελευθερίες. Τον ίδιο χρό- τραγουδάει. Ως βαρύτονος έχει εμφανιστεί σε
νο πρωτοπαρουσιάζεται στο Μοντρεάλ η επική τηλεοπτικά κανάλια (CTV, Radio Canada, CFMB,
όπερα Μέγας Αλέξανδρος με μεγάλη επιτυχία Channel 9 New York), και διεθνή φεστιβάλ ερμηστα Γαλλικά.
νεύοντας κυρίως παραδοσιακά Ελληνικά, έντεχνα
Τον Απρίλιο του 2008 ο Παναγιώτης Καρού- τραγούδια και άριες από όπερες στα Γαλλικά και
σος ανεβάζει πανηγυρικά τον «Προμηθέα» στη Αγγλικά. Στην παρέλαση του 2008 ανάμεσα σε
Νέα Υόρκη στα Αγγλικά με πρωταγωνιστές από άλλους καλλιτέχνες τραγούδησε τρία τραγούδια
την όπερα της Νέας Υόρκης υπό την διεύθυνση στην 5η Λεωφόρο του Μανχάταν της Νέας Υόρκης
του μαέστρου Grant Gilman. Το Μάιο του 2008 σε κοινό 150.000 θεατών. Το CD του βραβεύτηη όπερα «Μέγας Αλέξανδρος» παρουσιάζεται σε κε στο Τορόντο σαν Best Classical Recording
συναυλία στα Αγγλικά με την Αμερικανική Συμφω- 2002-2003.
νική Ορχήστρα του Σικάγου υπό τη διεύθυνση
Οι εφημερίδες La Presse και Journal de
του David Stech και οι κριτικές μιλούν θετικά για Montreal χαρακτήρισαν τις συνθέσεις του postτο νέο Ελληνοκαναδό της όπερας. Το Νοέμβριο Romantic στο επίπεδο των μεγάλων κλασικών
ο «Προμηθεύς» ανεβαίνει στην Ουάσινγκτον με συνθετών, ενώ η Montreal Gazette, “prolific”
την District of Columbia Symphony Orchestra (γόνιμο), και η Beverly Hills courier Βαγκνέριο με
υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Gilman και έντονο θερμό ρομαντισμό.
σολίστες από την όπερα της Νέας Υόρκης. Toν
Μουσικά ο Παναγιώτης Καρούσος δουλεύει
Ιανουάριο του 2009 o Καρούσος παρουσιάζει ένα κράμα νεοκλασικής μορφής με στιγμές ατο-
1. Στο Chicago, μετά το πέρας της όπερας Προμηθέας.
2. Ο συνθέτης με τον ομογενή υπουργό της κυβέρνησης
του Ιλλινόις Αλέξη Γιαννούλια.
3. Στο Λος Αντζελες, με την εκεί τότε Γενική πρόξενο του
Καναδά Kim Cambell και πρώην πρωθυπουργό του Καναδά
4. Στη Νέα Υόρκη με τον νυν Δήμαρχο της πόλης Michael
Bloomberg.
5. Με το θρύλο της Ιστορίας του Καναδά, τον αείμνηστο επί
16 χρόνια πρωθυπουργό του Καναδά Pierre Elliot Trudeau,
το 2000 (λίγους μήνες πριν τον θάνατο του) στο Place des
Arts, κατά την παράσταση «Το πνεύμα της Ελευθερίας» του
Καρούσου.
6. Ο συνθέτης με το ζεύγος Πάππα. 7. Στο μεγαλοπρεπή Καθεδρικό του Μοντρεάλ την Basilica
της Notre Dame, όπου παρουσιάστηκε η επική όπερα Alexander the Great. Ο συνθέτης στο μέσον μετά το πέρας της
παράστασης.
νικότητας και έντονες διαφωνίες που λύνονται σε
μελωδικά μοτίβα. Χρησιμοποιεί μεγάλα ορχηστικά σχήματα με κύριο ενορχηστρωτικό ρόλο στα
χάλκινα πνευστά δίνοντας ένα επικό ήχο. Πιστεύει
ότι η όπερα είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την
Αρχαία Ελληνική Τραγωδία.
Ο Καρούσος έχει αξιοπιστία σε μεγάλους
οργανισμούς που θέτουν κάτω από την αρωγή
τους τα έργα του, δεδομένου ότι οι εισπράξεις
διατίθενται για φιλανθρωπικούς σκοπούς, όπως
το Children Hospital of Montreal, the Greek
Communities, the Museum of Art of Northern
Carolina,The Greek Home of the Aged in Toronto,
τα διάφορα κοινωφελή ιδρύματα του Chicago και
άλλοι οργανισμοί και φορείς Κοινής Ωφελείας.
Το έργο του «Φως του Χριστιανισμού» ξαναπαρουσιάστηκε το Μάιο του 2010 στα αγγλικά
στη Νέα Υόρκη, πριν από τη μετάβασή του στην
Ελλάδα, όπου αναμένεται η παρουσίαση του
«Προμηθέα» στο Κάστρο Χαλκίδας μέσα στο καλοκαίρι. ■
21
Το ελληνικό χωριό
Σαρτανά γιορτάζει
τα 230 χρόνια από
την ίδρυσή του
➊
«Aνθρωποι εξακόσιοι τόσοι ξεκίνησαν φτάσαν διακόσια λεοντάρια/ εξακόσιοι τόσοι νομάτοι από το Σαρτανά της Κριμαίας ξεκινήσαν/ κι όταν έφτασαν
στο τωρινό Σαρτανά διακόσιοι περίπου είχαν μείνει/ στον δρόμο οι αδύνατοι μείνανε τα λεοντάρια επιζήσανε φτάσαν/ στο Donetsk τα ασλάνια ιδρύσαν
χωριό και αυξήθηκε εγένετο μέγα/ είναι το Σαρτανά χωριό στο ντουνιά το τρανότερο της Ρωμιοσύνης/ κι έχουν πάντοτε ένα λεοντάρι εκεί των Ρωμιών
στοχαστών εμπρολάτης/ με τη βροντερή του φωνή την ζωή και τη δικαιοσύνη δοξάζει/ και το Σαρτανά κι όλους τους Ρωμιούς του Αζόβ και του κόσμου
δοξάζει/ ήταν ο λεβέντης Χονάχμπεης Λεβόνς δυνατός στο κορμί και στο πνεύμα/ βρήκε θάνατο εκείνος στα δεκαοχτώ και έπειτα άλλος Λεόντιος
γεννήθη/ τον επόμενο χρόνο στα δεκαεννέα ο Λεβόνς του Νέστιρ Κυριάκοβ/ πότισε με ιδρώτα αυτός την γή και στον πόλεμο αίμα θυσίασε/ ρίμες
έγραψε ντόμπρες ωραίες και πολλές στην πατροπαράδοτη γλώσσα/ ξέρουμε αποσταμένος ότι είσαι Λεβόν, αλλά θέλουμε κι άλλο να ζήσεις/ ώσπου άλλος
λεβέντης στο Σαρτανά να φανεί ασλανίων λεοντάρι»...
της Διαμαντένιας Ριμπά
Τ
ο ποίημα αυτό του φημισμένου Ρωμιού
ποιητή και μεταφραστή, Λεόντιου Κυριάκοφ, από
το ελληνικό χωριό Σαρτανά, που βρίσκεται λίγα μόλις
χιλιόμετρα από τη Μαριούπολη της Ουκρανίας, αποδίδει στη ρουμέικη διάλεκτο, με τον πιο ωραίο ίσως
τρόπο, τη μαζική φυγή των Ελλήνων από το Χανάτο της
Κριμαίας, πριν από 230 χρόνια, προς την Αζοφική, όπου
ίδρυσαν, εκ θεμελίων, το δικό τους χωριό. Το ονόμασαν
Σαρτανά, όπως ήταν και στην Κριμαία, φιλοδοξώντας
να γίνει «στον ντουνιά το τρανότερο της Ρωμιοσύνης»,
όπως λέει ο ποιητής. Εκεί, ρίζωσαν οι παλιοί Σαρταναίοι.
Πέρασαν πολλά, μα άντεξαν. Δημιούργησαν τις οικογένειές τους, αναπτύχθηκαν οικονομικά, ασχολήθηκαν
με τον πολιτισμό, τις Τέχνες και τα Γράμματα, μα πάνω
απ’ όλα κράτησαν την ελληνικότητά τους.
Στα χωριά της Αζοφικής
Σήμερα, ο Δήμος του Σαρτανά αναζητά τη δική
του θέση στη νέα πραγματικότητα, με δήμαρχο, εδώ
και εννέα χρόνια, τον γιο του Λεόντιου Κυριάκοφ, Βολοντιμίρ. Κάθε αποστολή επισήμων από την Ελλάδα
περιλαμβάνει απαραίτητα επίσκεψη στο Σαρτανά, το
πλέον αντιπροσωπευτικό από τα περίπου σαράντα
χωριά των Ελλήνων της Αζοφικής. Πρώτο καλωσόρισμα,
η πινακίδα που αναγράφει το όνομα του Σαρτανά και
στην ελληνική γλώσσα.
«Είμαστε ισότιμοι πολίτες της Ουκρανίας, η καρδιά
μας, όμως, χτυπάει και στην Ελλάδα, την ιστορική πατρίδα των προγόνων μας», επισημαίνει στην «Ε.Δ.» ο
Βολοντιμίρ Κυριάκοφ. «Η συντριπτική πλειοψηφία των
περίπου 10.000 κατοίκων του Σαρτανά είναι ελληνικής
καταγωγής. Πολλοί αναγκάστηκαν, λόγω της οικονομικής
κατάστασης, να αναζητήσουν δουλειά την Ελλάδα, στην
Κύπρο και αλλού, πάντα όμως επιστρέφουν εδώ, στο
τόπο μας, που όλοι θέλουμε να ανθίσει και πάλι».
Με τις οικονομίες τους, πολλοί από αυτούς, που
έφυγαν προσωρινά, όπως δηλώνουν σε όλους τους
22
τόνους, έχουν επισκευάσει, τα τελευταία χρόνια, τα
σπίτια τους, οικοδομούν νέα, ενώ ήδη έχουν «ξεφυτρώσει» και κάποιες μικροεπιχειρήσεις, κυρίως εμπορικά καταστήματα. «Αυτό που θεωρούμε πραγματικό
πλούτο, όμως, είναι τα σχολεία μας, η εκκλησία μας, το
πολιτιστικό μας κέντρο», σημειώνει ο Δήμαρχος του
Σαρτανά. «Είμαστε υπερήφανοι για το δημοτικό μας
σχολείο, που λειτουργεί πιλοτικά και στο πρόγραμμά
του έχει ενταχθεί η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας,
με αποσπασμένους από την Ελλάδα εκπαιδευτικούς.
Έχουμε, επίσης, παιδικό σταθμό, όπου τα παιδιά μαθαίνουν τα ελληνικά. Το πολιτιστικό κέντρο, που φέρει το
όνομα της αλησμόνητης Ταμάρας Κατσή, αποτελεί πόλο
έλξης για όλους τους κατοίκους του Σαρτανά και της
ευρύτερης περιοχής, αναδεικνύοντας τον πολιτισμό μας,
όπως και το πρότυπο μουσικό σχολείο. Το λαογραφικό
μουσείο του Γεώργιου Πάπου είναι η ζωντανή ιστορία
της φυλής μας».
Όνειρο ζωής η Ελλάδα
Η στοργή της πατρίδας είναι απαραίτητη γι’ αυτούς
τους ανθρώπους, όπως το χάδι της μάνας. Δυσκολίες
υπάρχουν- και μικρές και μεγάλες- τις οποίες, όμως,
αντιπαλεύουν με αισιοδοξία και αξιοπρέπεια ζηλευτή.
Και πάντα, με χαμόγελο, εύχονται: «όλα καλά και πάντα
καλά». Όνειρο του κάθε ομογενούς είναι να έρθει έστω
και μία φορά στην Ελλάδα. Οι ανταλλαγές με φορείς
της τοπικής αυτοδιοίκησης έκαναν πράξη για πολλούς
το όνειρο αυτό.
Ο κ. Κυριάκοφ ευχαριστεί «από καρδιάς» όλους
όσοι βοήθησαν και συνεχίζουν να παρέχουν στήριξη,
όπως ο Δήμος Ζωγράφου, με τον οποίο η αδελφοποίηση λειτουργεί υποδειγματικά. Κάθε χρόνο, παιδιά και
άτομα τρίτης ηλικίας από το Σαρτανά επισκέπτονται
τη χώρα μας μέσω προγραμμάτων της ΓΓΑΕ, αλλά και
δήμων της Ελλάδας. Οι ανταλλαγές νέων με την Κύπρο
είναι ένα ακόμη βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ένα
➋
➌
1. Ομογενείς του Σαρτανά, δεκαετία του ’30 (από το αρχείο του Λαογραφικού Μουσείου του Πάπους).
2. Ένα από τα νέα καταστήματα που άνοιξαν οι επαναπατρισθέντες.
3. Ο Δήμαρχος Β. Κυριάκοφ στο γραφείο του στο Δήμο του Σαρτανά.
4. Παιδιά ομογενών του Σαρτανά, σε σχολική εορτή του πρότυπου σχολείου, όπου διδάσκεται η ελληνική γλώσσα.
5. Σπίτι του χωριού Σαρτανά, στο χαρακτηριστικό στιλ, που διαφέρει από τα άλλα ελληνικά χωριά της Αζοφικής.
6. Το μουσικό σχολείο του Σαρτανά.
7. Ο Δήμαρχος Β. Κυριάκοφ, μπροστά από την εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, που ξανάχτισαν οι ομογενείς με τη
βοήθεια της Ελλάδας και επιφανών ομογενών, με πρώτο τον Ανδρέα Άθενς.
μεγάλο «ευχαριστώ» απευθύνει και στους συναδέλφους του, στο Δίκτυο Ελλήνων Αιρετών
Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ευρώπης, του οποίου είναι μέλος.
«Να μην ξεχνάτε ότι Έλληνες υπάρχουν και εκτός των συνόρων, που ξέρουν να κρατούν
ψηλά την Ελλάδα», θα μας πει ο Δήμαρχος του Σαρτανά, απευθύνοντας κάλεσμα σε όλους
να επισκεφθούν το φιλόξενο τόπο τους, να νιώσουν τη ζεστή φιλοξενία τους, «να γεμίσουν
οι καρδιές όλων μας». Για φέτος, ο Δήμος προγραμματίζει να γιορτάσει πανηγυρικά τα 230
χρόνια της ίδρυσής του Σαρτανά, ενώ το 2011 θα πραγματοποιηθεί εκεί η «Μέγα Γιουρτή»
των Ελλήνων της Ουκρανίας, που διοργανώνει με επιτυχία, εδώ και χρόνια, η Ομοσπονδία
Ελληνικών Κοινοτήτων.
➍
➎
➏
Πλούσια ιστορία και παράδοση
Οι Έλληνες του Σαρτανά, όπως και όλοι οι άλλοι που έφτασαν στην Αζοφική από την
Κριμαία, υπό την καθοδήγηση του Μητροπολίτη Ιγνάτιου, ασχολήθηκαν με τη γεωργία, την
κτηνοτροφία, και την αλιεία. Το 1821, στο Σαρτανά χτίστηκε ο ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, που δυστυχώς κατεδαφίστηκε το 1938 από το σταλινικό καθεστώς.
Οι κάτοικοι του Σαρτανά, που άοκνα πάλεψαν για να αναδιοργανώσουν τη ζωής
τους, έλαβαν μέρος στην Οκτωβριανή Επανάσταση, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην
κολεκτιβοποίηση της αγροτικής οικονομίας, στην οργάνωση των κολχόζ. Στη συνέχεια, οι
περισσότεροι στράφηκαν στις βιομηχανικές επιχειρήσεις της Μαριούπολης. Το 1935, στο
Σαρτανά ιδρύθηκε το καλλιτεχνικό συγκρότημα, τραγουδιού και χορού, των Ελλήνων του
Πριαζόβγιε (Αζοφικής), «Τα διαμάντια του Σαρτανά», το οποίο με επιτυχία έδωσε πολλές
παραστάσεις στη Μόσχα και στο Κίεβο. Σήμερα συνεχίζει να προβάλλει τον πολιτισμό
των Ελλήνων της περιοχής, λαμβάνοντας μέρος σε φεστιβάλ στην Κύπρο, στην Ελλάδα
και σε άλλες χώρες.
Ο Σαρτανάς ανέθρεψε πολλά ταλέντα. Εκεί γεννήθηκε, έζησε και δημιούργησε ο αγρότης
αντιστασιακός ποιητής Λεοντή Χανάμπέι-Μπαλντζί, ο οποίος έγραψε στη ντόπια διάλεκτο
ποιήματα για την άδικη κατάσταση των φτωχών. Εκεί γεννήθηκαν και δημιούργησαν και
άλλοι διάσημοι Έλληνες ποιητές, που έχουν φύγει από τη ζωή, όπως ο Αντώνης Σαπουρμά
και ο Δημήτριος Πάπους, ο Λεόντιος Κυριάκοφ, μέλος της Ένωσης Συγγραφέων Ουκρανίας,
ο οποίος έγραψε 18 βιβλία. Στο Σαρτανά γεννήθηκαν, επίσης, ο ακαδημαϊκός Ματσούκα,
ο οποίος διατέλεσε αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών Ουκρανίας, οι επιστήμονες
Μπουζλομάς, Μπαϊντάλ, Λαφαζάν, Τολμάτς, Τσάφκα και άλλοι.
Το 1994, στο Σαρτανά ιδρύθηκε η εθνικό-πολιτιστική λέσχη «Οι Έλληνες του Πριαζόβγιε»,
με πρωτοβουλία της οποίας ξαναχτίσθηκε, με σημαντική βοήθεια από την Ελλάδα και Ελλήνων
της διασποράς, η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Πρόεδρος της λέσχης είναι ο Ανατόλι Μπαλντζί, μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων Ουκρανίας και συντάκτης των εφημερίδων «Εβδομαδιαία Μαριούπολη» και «Έλληνες της Ουκρανίας».
■
➐
23
Χουάν Μανουέλ Ερνάντεζ Μαρτίν
O Αργεντίνος
που ‘πάντρεψε’
το μπουζούκι
με το τάνγκο
Τον ήχο του μπουζουκιού λάτρεψε ένας
Αργεντίνος μουσικός και αποφάσισε
να το «παντρέψει» με τη μουσική της
πατρίδας του, το τάνγκο. Πρόκειται για
τον 73χρονο Χουάν Μανουέλ Ερνάντεζ
Μαρτίν από το Μπουένος Άιρες, ο
οποίος, πρόσφατα, εκπλήρωσε το όνειρο
της ζωής του: να επισκεφτεί την Ελλάδα.
Και, μάλιστα, σε μουσικοχορευτική βραδιά
που διοργανώθηκε στην Αθήνα, έπαιξε
με το μπουζούκι του τάνγκο, αλλά και
ελληνική μουσική.
της Αγγέλας Φωτοπούλου
την Αργεντινή έχω πολλούς φίλους, που είναι Έλλη«Σνες
κι από αυτούς έμαθα ελληνικά. Την Ελλάδα την αγαπάω κι
εδώ και πολλά χρόνια το όνειρό μου ήταν να την επισκεφτώ. Και τώρα
αυτό το όνειρό μου έγινε πραγματικότητα χάρη στην αδελφή μου, που
είναι παντρεμένη με Ελληνοαρμένιο, ο οποίος έκανε δουλειές στην
Αργεντινή και στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα», εξηγεί
στην «Ε.Δ» ο Αργεντίνος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού.
Με τη μουσική άρχισε να ασχολείται από τα 10 του χρόνια, ξεκινώντας
με κλασική κιθάρα. Σήμερα, παίζει όλα τα είδη των έγχορδων μουσικών
οργάνων. Εκτός από μουσικός είναι συνθέτης και στιχουργός και έχει
αποσπάσει μεγάλες διακρίσεις σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Το
ρεπερτόριό του περιλαμβάνει ισπανική, ιταλική, ρωσική και ελληνική
μουσική.
Η «γνωριμία του» με το μπουζούκι έγινε πριν από 30 χρόνια, στο
Μπουένος Άιρες. Ο ήχος του, τον έκανε να το λατρέψει. «Το μπουζούκι
έχει πολύ γλυκό ήχο. Είπα, ‘θα παίξω μπουζούκι’, παρήγγειλα ένα και
άρχισα να παίζω. Έπιασα αμέσως τους ρυθμούς του χασάπικου και
του ζεϊμπέκικου. Έμαθα να το παίζω, ακούγοντας ελληνική μουσική και
τραγούδια της εποχής. Τώρα πια παίζω όλα τα είδη ελληνικής μουσικής,
μέχρι καρσιλαμάδες, συρτά και τσιφτετέλια. Παίζω ακόμη και τάνγκο
με το μπουζούκι και μάλιστα έχω παίξει τάνγκο σε χασάπικο ρυθμό.
Το μπουζούκι το αγαπώ σαν να είναι ο αδελφός μου», αναφέρει ο
Αργεντίνος μουσικός.
Αγαπημένοι του Έλληνες ερμηνευτές είναι ο
Καζαντζίδης, ο Μητροπάνος, ο Γαβαλάς, ο Διονυσίου, η Ρίτα Σακελαρίου, η Μαρινέλα και η
Χάρις Αλεξίου.
CD με χασάπικα και τάνγκο
Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει
τρία CD του Χουάν Μανουέλ Ερνάντεζ
Μαρτίν και σύντομα θα κυκλοφορήσει
και το 4ο, με ελληνική μουσική, χασάπικα
και τάνγκο. Την αγάπη του για την Ελλάδα
την έδειξε με το 3ο του CD, με τίτλο «Grecia
Canta y Bailla» (Η Ελλάδα Τραγουδά και Χορεύει), στο εξώφυλλο του οποίου απεικονίζεται ο
Παρθενώνας σε γαλάζιο φόντο.
Στο CD αυτό, το οποίο έχει κάνει μεγάλες πωλήσεις στη Λατινική
Αμερική, έχει περιλάβει μουσικά θέματα από τις ταινίες, «Ποτέ την
Κυριακή», «Ζορμπάς» και «Ζ» καθώς και δύο πολύ γνωστά τάνγκο,
το «La Cumparsita» και το «El Choclo», τα οποία παίζει «αλά ελληνικά», με μπουζούκι.
Μετά την περιοδεία του στη Βραζιλία και το Μεξικό, ήρθε στην
Ευρώπη για μια σειρά εμφανίσεων σε πόλεις της Γερμανίας. Αυτό τον
έφερε πιο κοντά στην Ελλάδα και καθώς η αδελφή του έμενε στην
Αθήνα, αποφάσισε να την επισκεφτεί. Ήρθε στην Ελλάδα στις 6 Φεβρουαρίου, γνώρισε από κοντά τους Έλληνες και τους λάτρεψε.
Στις 24 Φεβρουαρίου έπαιξε μουσική τάνγκο με μπουζούκι, συνοδευόμενος από τον κιθαρίστα Ηλία Φαχίδη στη μιλόνγκα (βραδιά
τάνγκο) «El Tropezon», η οποία διοργανώνεται κάθε Τετάρτη, σε μπαρ
στο Σύνταγμα.
«Εκείνη η βραδιά μού άρεσε πάρα πολύ. Ο χώρος ήταν γεμάτος,
είχε πολλές παρέες, ο κόσμος χόρευε, διασκέδαζε. Δεν το περίμενα
ότι θα ήταν τόσο ωραία. Χόρεψαν τάνγκο και θα πρέπει να πω ότι οι
Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι πολύ καλοί χορευτές. Χορεύουν τάνγκο,
όπως οι Αργεντίνοι. Μετά έδωσαν παραγγελιές και τους έπαιξα ζεϊμπέκικα. Εκείνη η βραδιά θα μου μείνει αξέχαστη» λέει ο Χουάν Μανουέλ
Ερνάντεζ Μαρτίν, ο οποίος αποχαιρετά την Ελλάδα, κρατώντας ζωντανή
την ελπίδα για μια νέα επίσκεψη.
■
24
Ελληνοτουρκικός
έρωτας
εναντίον όλων
Βιβλίο η ιστορία της Τουρκάλας
Ρεμιέ που αγάπησε και παντρεύτηκε
ένα Ρωμιό της Ίμβρου
Η
είδηση ότι ο Μιχάλης παντρεύεται μια Τουρκάλα, τη Ρεμιέ, έπεσε
σαν κεραυνός, πριν από εξήντα χρόνια, στο Σχοινούδι της Ίμβρου. «Μα,
να παντρευτεί την Τουρκάλα; Λίγα έχουμε πάθει από τους Τούρκους; Βαλθήκανε να μας ξεκάνουνε και εμείς συμπεθεριάζουμε. Εύκολο το ’χεις να ’ρθει
η Τουρκάλα να ριζώσει ανάμεσα στους Χριστιανούς; Ν’ ανάψει κερί και να
βάψει αυγά;», σχολίαζαν οι συγχωριανοί του Μιχάλη. «Αυτό δα μας έλειπε»,
έλεγε και η συνυφάδα της, «να μας γεννήσει το τουρκάκι και ν΄ αλλάξει το
αίμα της γενιάς μας, και μάλιστα τώρα που μέρα με τη μέρα οι πατριώτες της
ριζώνουν εδώ και ξεριζώνουν εμάς».
Η ιστορία αυτή εξελίχτηκε σε έναν ακόμη ύμνο για την αγάπη, που εμπόδια
δεν γνωρίζει αν είναι αληθινή. Μία όμορφη ιστορία αγάπης, που τελικά άντεξε
στο χρόνο, έχοντας να αντιπαλέψει με προκαταλήψεις, και από τις δύο πλευρές,
σε χρόνια δύσκολα για τους Ρωμιούς. Την ιστορία αυτή, δεμένη περίτεχνα με την
ιστορία του πολύπαθου νησιού, παρουσιάζει η πολυβραβευμένη συγγραφέας,
Ναννίνα Σακκά – Νικολακοπούλου, στο ηθογραφικό μυθιστόρημα της με τίτλο
«Ρεμιέ», που κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο «Α.Α.Λιβάνη».
«Ενώ την πολέμησαν τα πρώτα χρόνια, όταν ήταν και η μοναδική Τουρκάλα
στο νησί, όπου έμοιαζε σαν τη μύγα μες στο γάλα, τώρα είναι το πιο σεβάσμιο πρόσωπο», αναφέρει στην «Ε.Δ.» η κα Σακκά, η οποία τιμήθηκε με το
βραβείο «Πηνελόπη Δέλτα 2010», στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου
της Θεσσαλονίκης. Και συνεχίζει: «Τη γνώρισα το Πάσχα του 1999, έξω από
την εκκλησία της Αγιά Μαρίνας, στο Σχοινούδι. Είχε κόκκινα αυγά στα χέρια
και μας έλεγε Χριστός Ανέστη. Από εκεί και πέρα συνδέθηκα μαζί της και σε
κάθε μου επίσκεψη στην Ίμβρο βρισκόμαστε. Μας υποδέχεται πάντα φιλόξενα,
πάντα με αγάπη. Εκείνο που με συγκλόνισε, και δεν θα ξεχάσω ποτέ, ήταν όταν
αρρώστησε το μεγάλο μου παιδί, που τώρα πια έχει φύγει από τη ζωή. Όταν
το έμαθε ζήτησε τότε από τη γειτόνισσα σφραγίδα για να φτιάξει πρόσφορο,
που το πήγε στην εκκλησία να κάνει παράκληση. Κι ας είναι μουσουλμάνα.
Αυτή είναι η Ρεμιέ μου.».
Η γνωριμία
Όλα ξεκίνησαν σε μία δεξίωση στην ελληνική πρεσβεία της Άγκυρας, όπου
η κόρη του τούρκου κηπουρού, θαμπώνει το Μιχάλη, που είχε προσληφθεί ως
γκαρσόνι. Η Ρεμιέ δεν ήταν μόνο όμορφη, λέει η κα Σακκά, ήταν και καλλιεργημένη. Ήδη μάθαινε αγγλικά, με προσωπική φροντίδα του Γιώργου Σεφέρη,
που τότε υπηρετούσε στην ελληνική πρεσβεία, ο οποίος είχε ξεχωρίσει την
εξυπνάδα της κοπέλας.
Καμιά όμως από τις δύο οικογένειες δεν είδε με καλό μάτι το αίσθημα που
φούντωσε στις καρδιές των δύο νέων, αφηγείται η κα Σακκά. Πόλεμος ξέσπασε
να πνίξει αυτή την αγάπη. Κι έτσι ο Μιχάλης έκλεψε τη Ρεμιέ, έκαναν πολιτικό
γάμο και την έφερε στο χωριό του. Αν και όλοι ήταν εναντίον τους, εντούτοις
η πεθερά της την αγκάλιασε και την προστάτεψε. Στο πλευρό της στάθηκε και
ο δάσκαλος του χωριού, πλάι στον οποίο έμαθε γρήγορα τα ελληνικά.
« Έζησε όλα αυτά τα χρόνια αρμονικά, χωρίς να έχει πολλές επαφές με
τους ομοεθνείς της, μόνο και μόνο για να διατηρήσει τη σχέση της με τον
άντρα της και να αφομοιωθεί», τονίζει η κα Σακκά. «Μου διηγιόταν πάρα πολλά
πράγματα, ήθη έθιμα, παραδόσεις. Όλα αυτά τη συγκινούσαν όταν έφτασε
στο νησί, κοπελίτσα, τα ενστερνιζόταν. Έχει πάρα πολύ αγάπη για τον τόπο,
δεν έφυγε, έμεινε εκεί. Στο βιβλίο μου έχω δει από την πλευρά της Τουρκάλας,
τώρα, την ιστορία της Ίμβρου.».
Η Ρεμιέ άντεξε, χωρίς ποτέ να βαρυγκομήσει. Ακόμα και τους θεούς ποτέ
δεν τους ξεχώρισε. Όταν ο Μιχάλης έχει νηστεία, νηστεύει και αυτή, όταν έχει
ραμαζάνι η Ρενιέ, νηστεύει και ο Μιχάλης. Στην αρχή θέλησε να πάρει και το
όνομα Μαρία, μήπως εξευμενίσει τους συγχωριανούς, για τους οποίους ήταν
πάντα η τουρκάλα, η αλλόθρησκη. Δεν την άφησε όμως ο Μιχάλης. «Εγώ σε
αγάπησα Ρεμιέ και έτσι θέλω να μείνεις», της είπε.
«Με συγκίνησε το γεγονός ότι η Ρεμιέ κρατάει βαθιά μέσα της τη θρησκεία.
Αυτό είναι το νόημα του βιβλίου μου: η καλή γειτονία, η αγάπη των δύο λαών,
αυτό ήθελα να αναδείξω μέσα από τη Ρεμιέ μου», τονίζει η κα Σακκά.
Η τελευταία λειτουργία
Μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές στο βιβλίο είναι η περιγραφή της
τελευταίας λειτουργίας των Ελλήνων στο Σχοινούδι, πριν να φύγουν, διωγμένοι,
από το νησί, όπου η Ρεμιέ δεν μένει απαθής.
«Αρχές του Μάρτη του 1966 κι η φύση στην άνθισή της. Η ομορφιά της
χλωρασιάς στον κάμπο του κάμπου του Σχοινουδίου, οι ανθισμένες αγριαχλαδιές, οι λυγαριές κι οι αγριομυρτιές, κάνανε τις καρδιές να πονάνε περισσότερο.
Το κατάλευκο εκκλησάκι της αγίας Άννας χτύπησε πένθιμα την καμπάνα, λες και
γινότανε κηδεία. Ο ήχος ξέσχισε τις ψυχές των ανθρώπων που είχαν έρθει για
την τελευταία λειτουργία. Να πουν αντίο στην ίδια τους την ύπαρξη. Στις ρίζες
τους, στις μνήμες των πανηγυριών, στη γλύκα της απέραντης αμμουδιάς… στα
σπασμένα κομμάτια από αρχαίους αμφορείς που ξέβραζε το κύμα…
Η ψυχή της πόναγε. Θυμήθηκε πόσες φορές είχε παρακαλεστεί σ’ αυτή την
αγία των χριστιανών, που λέγαν πως βοηθάει τις γυναίκες να κάνουν παιδί…
Μέσα στη γενική θλίψη, κανείς δεν είδε τα βουρκωμένα μάτια της Ρεμιέ.
Η εξορία των εικόνων ταυτίστηκε με το δικό της ξεριζωμό. Με την απέραντη
θλίψη που μυστικά έκρυβε μέσα της. Μπήκε διακριτικά στο νάρθηκα κι άναψε
ένα κερί για το θέλημα του Θεού, που για τη Ρεμιέ ήταν ένας, κι ας τον ξεχώριζαν χριστιανοί και μουσουλμάνοι».
Η Ρεμιέ και ο Μιχάλης παιδί δεν απέκτησαν, ζουν όμως, μέχρι σήμερα, αγαπημένοι στο έρημο, πια, από Έλληνες χωριό τους, στο Σχοινούδι.
Δ.Ρ. ■
25
To ντοκιμαντέρ στην Ιστορία
Μαθιός Γιαμαλάκης
Tαξίδι στο
ντοκιμαντέρ
της Αλήθειας
‘Ένα ταξίδι χιλιάδων μιλίων αρχίζει με ένα
μόνο βήμα’. Το κινέζικο αυτό γνωμικό
αποτελεί την προμετωπίδα των απόψεων
του Μαθιού Γιαμαλάκη, ο οποίος πριν
από περίπου 50 χρόνια έκανε τα πρώτα
του βήματα στον κόσμο της Τέχνης
και της ευρωπαϊκής διανόησης, για
να ακολουθήσει ένα μεγάλο ταξίδι σε
κινηματογραφικά και εικαστικά μονοπάτια.
της Μαρίας Κουζινοπούλου
Ο
Ελληνας κινηματογραφιστής και ζωγράφος, ο οποίος ζει και
δημιουργεί στη Σουηδία, προσκλήθηκε και πρόβαλε την ταινία του «Όλα
τα δειλινά», στο 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του
αφιερώματος «Ιστορίες του Αιγαίου».
Ο Μαθιός Γιαμαλάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, από πατέρα Κρητικό και μητέρα ιταλικής καταγωγής. Δούλεψε για σύντομο χρονικό
διάστημα στην Αθήνα ως δημοσιογράφος, αλλά καθώς το ενδιαφέρον του
είχε κερδίσει ήδη η ζωγραφική, αποφάσισε να σπουδάσει στη Σχολή Καλών
Τεχνών του Όφενμπαχ, στη Γερμανία. Το 1964 αποφάσισε να μεταναστεύσει
ξανά, αυτή τη φορά στη Σουηδία. Εκείνα τα χρόνια και εν μέσω των πολιτικοκοινωνικών ανακατατάξεων σε όλο τον κόσμο, αποφάσισε να ασχοληθεί
εντατικά με τον κινηματογράφο.
«Την περίοδο της Δικτατορίας σταμάτησα να ζωγραφίζω, γιατί θεώρησα
καθήκον μου να αντιδράσω και να κάνω αγώνα ενάντια στη Χούντα με τα φιλμ
μου», λέει στην «Ε.Δ». ο κ.Γιαμαλάκης.
26
Από το 1968 και μετά δημιούργησε μια σειρά ντοκιμαντέρ για τη Δικτατορία και την Αντίσταση στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών και τη βραβευμένη από
το Σουηδικό Ινστιτούτο Φιλμ μικρού μήκους ταινία «401» (1970), που είχε
ως θέμα της τα βασανιστήρια του Περικλή Κοροβέση στο 401 Στρατιωτικό
Νοσοκομείο.
Ακολούθησαν περισσότερα από 50 ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους, πολλά από τα οποία με ιστορικά θέματα, όπως η αποτυχημένη απόβαση
της CIA στην Κούβα, το 1961 («Ανάκριση στη Χαβάνα», 1971) και το φοιτητικό
γερμανικό κίνημα («Το σοσιαλιστικό φοιτητικό γερμανικό κίνημα- SDS στο
Δ. Βερολίνο», 1968). Ιστορικό είναι και το θέμα που τον απασχολεί αυτή την
περίοδο: τα χρόνια της Κατοχής και οι Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών, που
θα γυρίσει σε συνεργασία με την ιστορικό Ευστρατία Λαουτάρη- Ντάβουντ.
«Μέσα από τα ντοκιμαντέρ θέλω να μαθαίνω όσο το δυνατόν περισσότερα
για το τι περάσαμε και τι ζήσαμε ως λαός», τονίζει.
Στις ταινίες του, ο Μαθιός Γιαμαλάκης δανείζεται συχνά στοιχεία από το
κίνημα του «Σινεμά Βεριτέ» (σ.σ.: το «Cinema Verite» ή «Σινεμά της Αλήθειας»
επικράτησε στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 και τη δεκαετία του ‘60 και συνδύαζε
τις νατουραλιστικές τεχνικές με την καταγραφή της πραγματικότητας).
«Όλα τα φιλμ μου έχουν ένα στοιχείο ερευνητικής δημοσιογραφίας. Μ’
αρέσει να μιλάω με ανθρώπους και να τους κοιτάζω στα μάτια, να γυρίζω μόνος
μου τις σκηνές, χωρίς πολλά φώτα. Έτσι πετυχαίνω την αμεσότητα», εξηγεί.
Η Σουηδική Τηλεόραση αποφάσισε να ανεβάσει τις ταινίες του Μαθιού
Γιαμαλάκη στο Διαδίκτυο, προκειμένου να είναι εύκολα προσβάσιμες από το
κοινό. «Χάρηκα με την πρωτοβουλία αυτή. Δημιουργώ όχι μόνο για μένα, αλλά
και για το κοινό. Το πνεύμα μου ανήκει σε όλους, όχι μόνο σε αυτούς που
έχουν τα χρήματα να πληρώσουν», μας λέει.
Εικαστικές αναζητήσεις
Πέρα από την κινηματογραφία, ο Μαθιός Γιαμαλάκης ασχολείται, από
το 1985 και μετά, και με την τέχνη της ζωγραφικής. Έχει εκθέσει- μεταξύ άλλων- στη Στοκχόλμη, την Πάτμο, τη Θάσο, την Αθήνα, την Κοπεγχάγη και το
Σβέτζινγκεν της Γερμανίας.
Στα έργα του εμπνέεται συχνά από τη φύση και τον έρωτα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την εικαστική του ματιά «εξπρεσιονιστική, γιατί βγάζω στους πίνακές
μου την ψυχή και τις σκέψεις μου». Επίσης, διευκρινίζει ότι αρνείται να πουλήσει
τους πίνακές του. «Θα ήθελα να αφήσω παρακαταθήκη την τέχνη μου για να
είναι προσβάσιμη στο κοινό».
Έδρα του μέχρι σήμερα παραμένει η Στοκχόλμη. Ως Έλληνας του εξωτερικού, αναφέρεται στην «πνευματική μοναξιά που βιώνουν οι Έλληνες δημιουργοί
που ζουν εκτός Ελλάδας».
«Μου λείπει φοβερά το ελληνικό πνεύμα, αλλά όπως ήταν κάποτε, γιατί
σήμερα έχει χαθεί. Υπήρχε ένα όνειρο για το παρόν και το μέλλον. Ήταν δύσκολα τα χρόνια, αλλά αγοράζαμε βιβλία έστω και με δόσεις. Νομίζω ότι πρέπει
να ξανακοιτάξουμε την Ακρόπολη, μήπως και θυμηθούμε το παρελθόν μας. Η
Ελλάδα είναι η αρχή της ζωής μου, αλλά το τέλος της είναι η ελευθερία μου,
ελευθερία από το νασιοναλισμό και τον εθνικισμό που μας γυρίζουν προς τα
πίσω».
■
Δρ. Κατερίνα Χαρβάτη
Ο
τιμητικός αυτός τίτλος της AAAS, που εκδίδει και το έγκρι-
το επιστημονικό περιοδικό «Science», απονέμεται σε αναγνώριση
της συμβολής της Κατερίνας Χαρβάτη στην Παλαιοανθρωπολογία, ιδίως
σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη και την παγκόσμια διάδοση της Τρισδιάστατης Μορφομετρίας. Η απονομή του τίτλου θα γίνει κατά τη διάρκεια
της ετήσιας συνεδρίασης της AAAS, στις 20 Φεβρουαρίου 2010, στο Σαν
Ντιέγκο των ΗΠΑ.
Σημειώνεται ότι, με την ερευνητική μέθοδο της Τρισδιάστατης Μορφομετρίας, που ανέπτυξε η διαπρεπής Ελληνίδα ερευνήτρια (σ.σ.μια τεχνική
απεικόνισης που προσφέρει νέες δυνατότητες στην ανάλυση και ερμηνεία
των ανθρωπίνων απολιθωμάτων και της ανθρώπινης εξέλιξης), αναλύθηκε
για πρώτη φορά η μορφολογία του περίφημου κρανίου Hofmeyr.
Η έρευνα αυτή της επίλεκτης, διεθνούς ομάδας γεωλόγων, αρχαιολόγων,
βιολόγων και ανθρωπολόγων, στην οποία συμμετείχε ως βασικό στέλεχος
η Δρ. Χαρβάτη, απέδειξε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος στην Ευρώπη, την
Ασία, την Αυστραλία και την Αμερική προέρχεται από την Αφρική και όχι
για παράδειγμα από τους Νεάντερταλ, όπως πίστευαν μέχρι τότε στην
Ευρώπη. Η εργασία είχε επιλεγεί από το TIME Magazine μεταξύ των TOP
10 επιστημονικών ανακαλύψεων το 2007.
Οι νομαδικές κινήσεις των Νεάντερταλ
Από τον περασμένο Οκτώβριο, η κ. Χαρβάτη κατέχει την έδρα Βιοαρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Τίμπιγκεν (Tuebingen), της Γερμανίας,
όπου αυτό τον καιρό στήνει το εργαστήριο Τρισδιάστατης Μορφομετρίας.
Το εργαστήρι, με την υποστήριξη του πανεπιστημίου, που την «κέρδισε»
από το διεθνούς φήμης γερμανικό Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας
Max Planck, όπου εργαζόταν τα τελευταία χρόνια, αποκτά εξοπλισμό αιχμής (μηχανήματα σάρωσης επιφανειών με λέιζερ, ψηφιοποίησης, αξονικό
τομογράφο κ.ά.) για την ανάλυση ανθρωπίνων απολιθωμάτων.
Παράλληλα, συνεχίζει τις συνεργασίες που έχει εδώ και χρόνια με το
Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπως και με την ελληνική Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας. Σημαντικό αποτέλεσμα της συνεργασίας αυτής
ήταν η ανάλυση των ισότοπων στροντίου ενός δοντιού, 40.000 ετών που
βρέθηκε σε αρχαιολογική ανασκαφή στην θέση Λακωνίς Γυθείου. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων, που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Archaeological
Science, έδωσαν την πρώτη άμεση μαρτυρία, σε παγκόσμιο επίπεδο, για τις
νομαδικές κινήσεις των Νεάντερταλ.
Tιμητική
διάκριση από
την Αμερικανική
Ένωση για την
Πρόοδο της
Επιστήμης
Οι έρευνές της ανατρέπουν
παγιωμένες αντιλήψεις και δίνουν την
πιο πειστική, ως σήμερα, απάντηση
στα ερωτήματα που σχετίζονται με την
εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου.
Ο λόγος, για την καθηγήτρια
Παλαιοανθρωπολογίας, Δρ. Κατερίνα
Χαρβάτη, η οποία τιμάται με τον
τίτλο «Fellow» από την Αμερικανική
Ένωση για την Πρόοδο της Επιστήμης
(American Association of the
Advancement of Science- AAAS).
Η Κατερίνα Χαρβάτη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970 από γονείς
με καταγωγή την Ήπειρο. Το 1988 πέρασε στη Νομική Αθηνών, γρήγορα
όμως αντιλήφθηκε ότι δεν είναι αυτό που ήθελε να κάνει. Τελικά, αποφασίζει να φύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου παίρνει το πρώτο της
πτυχίο στην Βιολογική Ανθρωπολογία από το Columbia University.
Συνέχισε το διδακτορικό της στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της
Νέας Υόρκης και στο Πανεπιστήμιο City University of New York. Διατέλεσε λέκτορας στα Hunter και Lehman Colleges και από το 20012004 επίκουρη καθηγήτρια στο New York University. Διετέλεσε μόνιμη
ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Max Planck, της Λειψίας έως τον Οκτώβριο
του 2009, όταν ανέλαβε την έδρα Βιοαρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο
του Τίμπιγκεν (Tuebingen), της Γερμανίας.
Στην Ελλάδα, έχει συμμετάσχει σε πολλές ανασκαφές στην Ήπειρο και
στην Πελοπόννησο, ενώ από το 2004 έως το 2006 διηύθυνε ένα ερευνητικό
πρόγραμμα στη Βόρεια Ελλάδα (Ανατολική Μακεδονία), σε συνεργασία με
την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας.
Δ.Ρ. ■
27
ομογενειακά νέα
Συνάντηση Σ. Κουβέλη με
ελληνοαμερικανούς φοιτητές
‘Οι Έλληνες του Κόσμου κάνουν
τις διακοπές τους στην Ελλάδα’
Σ
O
Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Σπύρος Κουβέλης υποδέχθηκε στις 17
Ιουνίου στο ΥΠΕΞ Ομάδα
ελληνοαμερικανών φοιτητών
που βρίσκονται στην Ελλάδα
στο πλαίσιο του προγράμματος «The Greek Cultural
Experience» του National
Hellenic Society. Η συνάντηση με τους ελληνοαμερικανούς φοιτητές, εντάσσεται
σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα
γνωριμίας τους, τόσο με
τη σύγχρονη Ελλάδα, όσο
και προσωπικότητες από
το χώρο της πολιτικής και
του πολιτισμού. Η γνωριμία
με τον ΥΦΥΠΕΞ, υπήρξε η
πρώτη συνάντηση των φοιτητών με αξιωματούχο της
σημερινής κυβέρνησης. Ο
κ. Κουβέλης υπογράμμισε
τη σημασία ανάλογων επισκέψεων, καθώς αποτελούν
κομβικό σημείο για περαιτέρω σύσφιξη των δεσμών
των Ελλήνων της διασποράς κυρίως της 3ης και 4ης
γενιάς με την Ελλάδα.
Από τη Λέσβο στην Αυστραλία
H
ιστορία της μετανάστευσης εκατοντάδων
κατοίκων της Λέσβου προς
την Αυστραλία καταγράφεται στο βιβλίο-λεύκωμα, με
τίτλο «Ταξίδια Αβεβαιότητας και Ελπίδας - Journeys
of Uncertainty and Hope»,
που εξέδωσε ο ομογενής
Βασίλης Βασίλας. Ο συγγραφέας, τα τελευταία τέσσερα χρόνια συγκεντρώνει
αρχειακό υλικό και φωτογραφίες από μετανάστες.
Το υλικό αυτό «ανεβάζει»
στην ιστοσελίδα του, www.
syndesmos.net. Πέρσι, στο
28
πλαίσιο των εκδηλώσεων
της «Λεσβιακής Εβδομάδας» είχε παρουσιάσει
φωτογραφική έκθεση με
τίτλο «Home of the Heart;
Lesvos and Migration».
«Υπάρχουν ιστορίες πλέον
των 650 μεταναστών και οι
επισκέπτες της ιστοσελίδας
μπορούν να ακολουθήσουν
βήμα-βήμα την περιπέτεια
πολλών οικογενειών από
τη Λέσβο μέχρι την εγκατάσταση και ανέλιξή τους
στη νέα πατρίδα», δήλωσε
ο κ. Βασίλας, διευκρινίζοντας πως 200 και πλέον
φωτογραφίες και κείμενα
περιγράφουν το ταξίδι
προς την Αυστραλία, αρχής
γενομένης από τον αποχαιρετισμό στο χωριό στη Λέσβο και ακολούθως, στον
Πειραιά, καθώς το πλοίο
έφευγε για τη νέα χώρα.
τα επτά εκατομμύρια
Έλληνες του εξωτερικού απευθύνεται η αφίσα
που κυκλοφόρησε ο Τομέας Απόδημου Ελληνισμού
του ΠΑΣΟΚ, με τίτλο «Οι
Έλληνες του Κόσμου κάνουν τις διακοπές τους
στην Ελλάδα». Η έκδοση
της αφίσας εντάσσεται στο
πλαίσιο των δράσεων που
έχει αναλάβει ο Τομέας
Απόδημου Ελληνισμού του
ΠΑΣΟΚ, στοχεύοντας στην
άμβλυνση της αρνητικής
εικόνας της χώρας μας το
εξωτερικό, τη συσπείρωση
των Ελλήνων της Διασποράς
και την ανάπτυξη της αλληλεγγύης μεταξύ Ελλήνων
και υπόλοιπων πολιτών στις
χώρες υποδοχής. Ο Τομέας
Απόδημου Ελληνισμού του
ΠΑΣΟΚ, με γραμματέα τον
Κωνσταντίνο Τάτση, από το
Μόναχο, επιδιώκει να πετύχει το στόχο του μέσα από
τέσσερεις δράσεις. Εκτός
από την καμπάνια «Φέτος
πάμε όλοι διακοπές στην
Ελλάδα», προγραμματίζονται
εκδηλώσεις, σε συνεργασία
με το Δίκτυο Ελλήνων Αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης, τα μέλη
της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού, το ΣΑΕ, αλλά και
με κόμματα άλλων χωρών,
με στόχο την ενίσχυση του
φιλελληνισμού. Τέλος, αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες
ενίσχυσης του ΤΑΜΕΙΟΥ
ΣΤΗΡΙΞΗΣ, αναπτύσσοντας
συνεργασίες με ομογενειακούς φορείς και φιλέλληνες.
Πρωτοβουλία για τα Γλυπτά του Παρθενώνα
Μ
ε πρωτοβουλία της
ΑΧΕΠΑ (Ελληνοαμερικανική Εκπαιδευτική Προοδευτική Οργάνωση) Νέας
Νότιας Ουαλίας και της Ελληνοαυστραλιανής Επιτροπής για την Επιστροφή των
Γλυπτών του Παρθενώνα,
ομογενείς ετοιμάζονται να
δημιουργήσουν ένα διεθνές
Ταμείο για τη συγκέντρωση
χρημάτων, με στόχο την
έναρξη δικαστικής μάχης
στη βρετανική Δικαιοσύνη, για την επιστροφή των
Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Η ιδέα ανήκει στον ομογενή νομικό Βίκτωρ Μπιζάνη, ο οποίος τυγχάνει και
πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ της
Νέας Νότιας Ουαλίας.
O ίδιος μέσω της ΑΧΕΠΑ και της Επιτροπής των
Μαρμάρων, πήρε τη σχετική
πρωτοβουλία και προτείνει
να προσεγγιστούν και κορυφαίοι ομογενείς νομικοί
ανά τον κόσμο, όπως ο
Γιώργος Μπίζος (δικηγόρος του Νέλσον Μαντέλα),
αν και κατά τη γνώμη του
κ. Μπιζάνη, η δικαστική
εκπροσώπηση της ελληνικής πλευράς θα πρέπει
να ανατεθεί στον εξαίρετο
Αυστραλό νομικό Τζέφρι
Ρόμπερτσον, ο οποίος είναι
εγκατεστημένος στο Λονδίνο και είναι αυτός που
κέρδισε μια δίκη για λογαριασμό των Αβοριγίνων της
Τασμανίας.
Ο κ. Μπιζάνης δηλώνει
αποφασισμένος μαζί με
τους συνεργάτες του να
εξαντλήσουν τη νέα νομική
προσπάθεια για την Επιστροφή των Μαρμάρων.
Το Ίδρυμα ‘Σταύρος Νιάρχος’ ενισχύει
ημερήσια ελληνοαμερικανικά σχολεία
Τ
ο Ίδρυμα «Σταύρος
Νιάρχος» συνεχίζει να
στηρίζει την ελληνική παιδεία στην Αμερική με μεγάλες προσφορές σε ημερήσια ελληνοαμερικανικά
σχολεία. Κατά τη διάρκεια
του 75ου δείπνου του Καθεδρικού Ναού της Αγίας
Τριάδας, σε εστιατόριο του
Μανχάταν, ανακοινώθηκε η
νέα δωρεά του Ιδρύματος,
που ανέρχεται σε 750.000
δολάρια για τις ανάγκες λειτουργίας του σχολείου της
κοινότητας. Μέχρι σήμερα,
το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» προσέφερε 800.000
δολάρια στο σχολείο του
Αγίου Δημητρίου στην
Αστόρια, από 500.000 δολάρια στα σχολεία του Αγίου Νικολάου στο Φλάσινγκ
και της Ζωοδόχου Πηγής
στο Μπρονξ, ενώ δωρεές
έχουν γίνει και σε εκπαι-
δευτικούς και πολιτιστικούς
φορείς τις Ομογένειας. Ο
συμπρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος, Ανδρέας
Δρακόπουλος, κατά την εκδήλωση της κοινότητας της
Αγίας Τριάδας, η οποία και
τίμησε το Ίδρυμα Νιάρχος,
αναφέρθηκε στους γενικότερους στόχους του Ιδρύματος, υπογραμμίζοντας ότι
μέχρι σήμερα έχουν γίνει
χορηγίες ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε
σχολεία, φορείς και οργανισμούς ενενήντα χωρών.
ομογενειακά νέα
DHW
Δ. Κούρος: ‘Η Γερμανία και η ομογένειά της μπορούν να γίνουν επενδυτικός
πόλος για την Βόρεια Ελλάδα’
E
κκληση να πέσουν οι
τόνοι ανάμεσα στην
Ελλάδα και τη Γερμανία, οι
οποίοι έχουν ανέβει μετά
από αρνητικά δημοσιεύματα στον γερμανικό Τύπο,
απηύθυνε ο Δημήτρης Κούρος, Γενικός Γραμματέας
του Γερμανο-Ελληνικού Επιχειρηματικού Συνδέσμου
(DHW) και Πρόεδρος
της Ένωσης Προστασίας
Ιδιοκτητών Ακινήτων Εξωτερικού στην ημερίδα του
Δημοσιογραφικού Συγκροτήματος ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ με
θέμα «Η Βόρεια Ελλάδα
σταυροδρόμι ενεργειακών δικτύων και βιώσιμης
ανάπτυξης». Χαρακτήρισε
τη Γερμανία φίλη χώρα, με
τεράστια δεξαμενή τουριστών, ενώ, αναφερόμενος
στην ισχύ του ελληνικού
ομογενειακού στοιχείου επί
γερμανικού εδάφους, τόνισε πως οι έλληνες ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες προσφέρουν
110.000 θέσεις εργασίας, παράγοντας ετήσιο τζίρο της
τάξεως των 10 δισ. ευρώ.
Σήμερα οι Έλληνες που
ζουν στη Γερμανία αριθμούν τους 350.000, αποτελώντας τον μεγαλύτερο
ελληνικό πληθυσμό στην
Ευρώπη εκτός Ελλάδος.
Ο κ. Κούρος αναφέρθηκε
επίσης στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τα
προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αλλοδαποί για την
απόκτηση ακινήτων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος, μεταξύ των οποίων η
Χαλκιδική και η Καβάλα, με
συνέπεια να αποτρέπεται η
επένδυση σε τουριστικές
κατοικίες. Σημείωσε δε πως
από τις ελληνικές επενδυτικές αρχές λείπει η ευελιξία
για συνεργασία με τους
υποψήφιους ξένους επενδυτές, τονίζοντας πως δεν
είναι σωστό να παραδεχόμαστε ενώπιον των ξένων
ότι στην Ελλάδα τα πράγματα γίνονται διαφορετικά.
Σύμφωνα με τον κ. Κούρο,
ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος στη Γερμανία
μπορεί να γίνει επενδυτικός
πόλος για την Ελλάδα.
«Πολλά λέγονται και αναφέρονται για αναμενόμενες
ή δυνητικές υπερατλαντικές επενδύσεις. Πού ήσαν
όμως αυτές τα τελευταία
χρόνια; Στα 29 δισ. άμεσες επενδύσεις από το
εξωτερικό στην περίοδο
2003-2008 μόνον ένα δις
προήλθε από τις ΗΠΑ,
σχεδόν όσο και από την
Κύπρο. Τα 25 δισ. ήταν από
κεντροευρωπαϊκές χώρες
και την Ιταλία. Η Γερμανία
κατέχει με 8 δισ. το μεγαλύτερο ποσοστό. Άρα εδώ
πρέπει να έχουμε τον νού
μας διότι υπάρχουν ακόμη
πολλές ευκαιρίες και μεγάλες προοπτικές. Εξάλλου οι
επενδυτές από την Κεντρική Ευρώπη δεν επενδύουν
μόνο για να βγάλουν γρήγορα λεφτά και να φύγουν. Οι
επενδυτές της Κεντρικής
Ευρώπης επενδύουν μακροπρόθεσμα με κοινωνική
ευθύνη, με γνώμονα πάντοτε την δημιουργία θέσεων
εργασίας, αξιοποιώντας το
επιτόπιο εργατικό δυναμικό
και σεβόμενοι πλήρως το
περιβάλλον» τόνισε ο Δημήτρης Κούρος κλείνοντας
την εισήγησή του.
Στην ημερίδα παρευρέθηκαν και έκαναν εισηγήσεις
από μέρους της Κυβέρνησης η Υπουργός Οικο-
νομίας Λούκα Κατσέλη, ο
Υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης, ο
Υφυπουργός Εσωτερικών
Γιώργος Ντόλιος, ο Υφυπουργός Υποδομών Γιάννης
Μαγκριώτης και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος
Πεταλωτής. Από τον επιχειρηματικό κόσμο συμμετείχαν ενεργά οι Πρόεδροι
των Εμποροβιομηχανικών
Επιμελητηρίων και των Συνδέσμων Βιομηχάνων Ροδόπης, Έβρου και Ξάνθης. Την
Περιφέρεια εκπροσώπησε
η Γεν. Γραμματέας Αν. Μακεδονίας-Θράκης Θεοδώρα
Κόκλα ενώ την Αξιωματική
Αντιπολίτευση ο πρώην
Υπουργός Ευριπίδης Στυλιανίδης.
ανταποκρίσεις
Ιστορική
απόφαση
για το
Ορφανοτροφείο
της Πριγκήπου
Στρασβούργο, της Ο. Τσίπηρα
Η
επανεγγραφή στο Κτηματολόγιο του Ορφανοτροφείου Αρ-
ρένων της Πριγκήπου, στο όνομα του Πατριαρχείου ζητείται από την
Τουρκία, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) που δημοσιοποιήθηκε στις 15 Ιουνίου. Το ΕΔΑΔ επιδικάζει
επίσης την καταβολή από την τουρκική κυβέρνηση προς το Πατριαρχείο,
6.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 20.000 για δικαστικά έξοδα.
Η εκτέλεση της απόφασης θα πρέπει να γίνει μέσα σε τρίμηνο, διαφορετικά στα παραπάνω ποσά θα προστεθούν οι ισχύοντες κατά την περίοδο
εκείνη τόκοι από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με την προσθήκη τριών
επί πλέον μονάδων. Η προσφυγή για την αφαίρεση των τίτλων ιδιοκτησίας
του Ορφανοτροφείου από το Πατριαρχείο, ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2008.
Τότε η Τουρκία είχε καταδικασθεί ομόφωνα για παραβίαση του άρθρου 1
του Πρωτοκόλλου (σεβασμός περιουσίας), το δε ΕΔΑΔ καλούσε τις δύο
πλευρές να επικοινωνήσουν γραπτώς εντός εξαμήνου για έναν συμβιβασμό
στο θέμα της αποζημίωσης.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο απέκτησε στην Πριγκηπόνησο την έκταση
εντός της οποίας ευρίσκετο το Ορφανοτροφείο Αρρένων, τον Ιανουάριο
του 1902 έναντι του ποσού των 353.000 ευρώ.
Το οικόπεδο έχει έκταση 23.255 τετ. μέτρα, είναι σε λόφο της νήσου
Πριγκήπου (Buyukada) στην Προποντίδα και περιέχει ένα πενταόροφο
κτίριο και ένα δεύτερο βοηθητικό διώροφο. Το 1903, η χρήση του χώρου
παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα της ορθόδοξης μειονότητας « Το Ορφανοτροφείο Αρρένων της Πριγκήπου».
Στις 13 Ιουνίου του 1935, όταν άρχισε η ισχύς του νόμου για τα ιδρύματα,
η νομική προσωπικότητα του Ορφανοτροφείου αναγνωρίσθηκε επίσημα
και το ακίνητο αναφέρθηκε στη δήλωση που κατατέθηκε το 1936. Το 1964,
για λόγους ασφάλειας, εξαιτίας πυρκαγιάς που ξέσπασε, οι τουρκικές Αρχές διέταξαν εκκένωση των χώρων του Ορφανοτροφείου. Το Πατριαρχείο
υποστηρίζει ότι την ίδια χρονιά, η ιδιοκτησία και η διαχείριση του ακινήτου
πέρασε στο τουρκικό Δημόσιο. Στις 22 Ιανουαρίου 1997, η Γενική Διεύθυνση
ιδρυμάτων εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία το Ορφανοτροφείο
χαρακτηριζόταν «ανενεργές».
Η απόφαση σημείωνε ότι το Ορφανοτροφείο είχε σταματήσει να έχει
φιλανθρωπική δραστηριότητα, το Διοικητικό του Συμβούλιο είχε ανακληθεί και η διαχείρισή του είχε περάσει στη Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων.
Το Ορφανοτροφείο προσέβαλε την ανωτέρω απόφαση τον Απρίλιο του
1997 ζητώντας ακύρωσή της, αίτημα το οποίο απερρίφθη από την τουρκική Διοίκηση.
Νικ Γκάτσιος
Νέα μέθοδος εντοπισμού
του καρκίνου του
τραχήλου της μήτρας
ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ, του Σ. Χατζημανώλη
H
πολιτειακή κυβέρνηση της Βικτώριας έδωσε το «πράσινο
φως» στην εταιρία «Χελθ Λινξ» (HealthLinx) της Μελβούρνης, να
προχωρήσει στην επόμενη φάση κλινικών δοκιμών για τον εντοπισμό του
καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Διευθύνων σύμβουλος της HealthLinx
είναι ο ομογενής Νικ Γκάτσιος, ο οποίος επισημαίνει πως τα νέα κλινικά τεστ, που θα κοστίσουν πολλά εκατομμύρια δολάρια, θα γίνουν σε
συνεργασία με το «Βασιλικό Νοσοκοµείο Γυναικών» (Royal Women’s
Hospital) της Μελβούρνης και το νοσοκομείο «Μάτερ» (Mater Hospital)
της Κουϊνσλάνδης, και με τη συνεργασία επιστημόνων από τη Βρετανία
και τη Σιγκαπούρη.
«Αισιοδοξούμε πως και οι νέες κλινικές δοκιμές θα έχουν την ίδια
επιτυχία με τις προηγούμενες», είπε ο κ. Γκάτσιος ο οποίος έσπευσε να
διευκρινίσει «πως θα πάρει καιρό έως ότου να είναι διαθέσιμη η νέα μέθοδος». Ο κ. Γκάτσιος υπενθύμισε πως η εταιρεία HealthLinx ανακάλυψε
μια αιματολογική εξέταση, με την οποία μπορεί να εντοπίζεται ο καρκί30
νος του τραχήλου της μήτρας στα πρώτα του στάδια. Πρόκειται για το
λεγόμενο OvPlex το οποίο θα βοηθάει στον εντοπισμό μορφών καρκίνου
που στο παρελθόν γίνονταν αντιληπτοί πολύ αργά. Η έγκαιρη διάγνωση
στον καρκίνο του τραχήλου σημαίνει 85% πιθανότητες, για τη γυναίκα
που τον εκδηλώνει, να επιβιώσει, όπως εξήγησε ο κ. Γκάτσιος. Η μοναδική
εξέταση για τον καρκίνο της μήτρας (CA125) εντοπίζει μόνο ένα δείκτη
και τα αποτελέσματά της είναι ακριβή μόνο σε ποσοστό 50% στα αρχικά
στάδια του καρκίνου. Αντίθετα, το OvPlex καταγράφει πέντε δείκτες στο
αίμα κι έτσι μπορεί να εντοπίσει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
στα πρώτα στάδια και συγκεκριμένα αμέσως μόλις παρουσιαστεί η πρώτη
αλλοίωση κυττάρων.
«Πρόκειται για μια μεγάλη ανακάλυψη, για την οποία εργαστήκαμε πολλά
χρόνια. Ελπίζουμε να είναι μια μεγάλη νίκη στον πόλεμο κατά του καρκίνου,
στη συγκεκριμένη περίπτωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας»,
πρόσθεσε ο ομογενής διευθύνων σύμβουλος.
ανταποκρίσεις
Θόδωρος Γιουρτσίχιν
‘Αλεξάνδρεια,
τέλος εποχής’ του
Γιώργου Κυπραίου
ΡΩΣΙΑ, του Θ. Αυγερινού
Δ
Για τρίτη φορά
στο Διάστημα
Γ
ια το τρίτο του διαστημικό ταξίδι, ξεκίνησε στις 16 Ιουνίου ο
ομογενής κοσμοναύτης Θόδωρος Γιουρτσίχιν (Γραμματικόπουλος), ως
διοικητής του ρωσικού διαστημοπλοίου Σογιούς ΤΜΑ - 19, που κατευθύνεται ολοταχώς προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η εκτόξευση έγινε
ακριβώς σύμφωνα με το πρόγραμμα από το ρωσικό κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ στο έδαφος του Καζακστάν και στο διαστημόπλοιο επιβαίνουν
επίσης οι Αμερικανοί αστροναύτες, η 45χρονη φυσικός Σένον Ουόκερ, που
πετά για πρώτη φορά και ο 50χρονος στρατιωτικός Ντάγκλας Ουίλοκ, που
πραγματοποιεί τη δεύτερη πτήση του. Έπειτα από πρόταση του ελληνικής
καταγωγής κοσμοναύτη η αποστολή του έχει πάρει το επίσημο διακριτικό
όνομα «Όλυμπος» και αναμένεται να διαρκέσει περί τους 5,5 μήνες.
Σε συνεργασία με το Μουσείο της Κοσμοναυτικής Επιστήμης, τη
Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία και το ελληνικών συμφερόντων περιοδικό
«Ελλάδα», που εκδίδεται στη Μόσχα, ο Θοδωρής Γιουρτσίχιν θα επιμεληθεί διαστημικό ιστολόγιο, στο οποίο θα απαντά στα πιο ενδιαφέροντα
ερωτήματα «παιδιών, νέων και των γονιών τους» από ολόκληρη τη Ρωσία
και τον κόσμο. Τις ερωτήσεις παιδιών από την Ελλάδα, την Κύπρο και την
ομογένεια έχει αναλάβει να μεταφράζει και να αποστέλλει στο Διάστημα
η ομάδα διαχείρισης της δικτυακής πύλης www. ellada-russia.gr, και θα
δέχεται τα ερωτήματα στη διεύθυνση [email protected].
Στα 51 του σήμερα ο Θοδωρής Γιουρτσίχιν είχε πετάξει πρώτη φορά
με το αμερικανικό διαστημικό λεωφορείο Ατλαντίς το 2002 σε σύντομη
διαστημική αποστολή και το 2007, για δεύτερη φορά, σε εξάμηνη αποστολή στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, του οποίου υπήρξε διοικητής. Ο Θ.
Γιουρτσίχιν είναι ο 98ος κοσμοναύτης στην ιστορία της Ρωσίας και είναι
μόνιμο στέλεχος της εταιρείας «Ενέργκια», που ιδρύθηκε από τον θρυλικό
κατασκευαστή πυραύλων και διαστημοπλοίων Σεργκέι Καραλιόφ.
Άδεια για την τέλεση
θείας λειτουργίας στην
Παναγία Σουμελά
ΤΟΥΡΚΙΑ, του Α. Κούρκουλα
εν την αποχαιρετάς ποτέ την Αλεξάνδρεια που χάνεις. Την κάνεις
έμπνευση και συντροφιά, και ταξίδι επιστροφής για όσους την έζησαν
και την αγάπησαν, αλλά και για όσους θα ήθελαν να την γνωρίσουν. Αυτό
έκανε ο Αλεξανδρινός Γιώργος Κυπραίος, με το βιβλίο του “Αλεξάνδρεια,
τέλος εποχής” (εκδόσεις Ίαμβος) που παρουσιάστηκε στο Πολιτιστικό
Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, αποδεικνύοντας ότι οι μνήμες που στροβιλίζονται ακόμη στα γερασμένα σοκάκια αυτής της τόσο ξεχωριστής πόλης
είναι ζωντανές και άξιες γραπτού λόγου.
Το κατέδειξε η κατάμεστη αίθουσα από παλιούς φίλους, προέδρους και
μέλη του Συνδέσμου και των Ενώσεων Αιγυπτιωτών, η παρουσία δύο πρώην
πρέσβεων της Ελλάδας στο Κάιρο, όπως ο νυν Γεν. Γραμματέας του ΥΠΕΞ
Ι. Ζέππος και ο Π. Βλασσόπουλος, καθώς και του μορφωτικού ακόλουθου
της αιγυπτιακής πρεσβείας δρα Τάρεκ Ραντουάν. Το απέδειξαν τα λόγια
των Αλεξανδρινών που παρουσίασαν το βιβλίο, του ιστορικού, καθηγητή
πανεπιστημίου Ευθ. Σουλογιάννη και του δημοσιογράφου Ν. Βουλέλη.
Εικόνες, πρόσωπα, καταστάσεις, από το αριστοκρατικό Καρτιέ Γκρεκ
μέχρι τις λαϊκές γειτονιές των Ελλήνων, από την απλή καθημερινότητά τους
μέχρι τη σχέση τους με τους ντόπιους και με τις άλλες ξένες παροικίες,
ξεδιπλώνονται με τρόπο γλαφυρό για να συνθέσουν μέσα από ξεχωριστές
αφηγήσεις τη ζωή και τη διάλυση ενός ολόκληρου κόσμου που σημάδεψε
ανελέητα η Ιστορία.
«Ο Γιώργος Κυπραίος», όπως είπε ο κ. Βουλέλης, «καταφέρνει να
μεταδώσει όχι μόνο το κλίμα μιας εποχής, αλλά και να περιγράψει χαρακτήρες με λίγες μόνο πινελιές σχεδόν πάντα αμείλικτος στις αδυναμίες,
ειρωνικός, ενίοτε σαρκαστικός. Η Αλεξάνδρεια που αναδύεται μέσα από τις
ιστορίες του είναι ένα τεράστιο χωνευτήρι λαών και θρησκειών, εθνοτήτων
και μειονοτήτων μέσα στα όρια και τις κυρίαρχες συνθήκες μιας εποχής,
επισημαίνοντας ότι ο Αιγυπτιώτης είναι σίγουρα ένα ξεχωριστό και σύνθετο φαινόμενο που δεν μπορεί να ταξινομηθεί εύκολα και συνεπώς να
περιχαρακωθεί ιστορικά, κοινωνιολογικά, πολιτιστικά».
«Η Αλεξάνδρεια ήταν πάντα η Ιθάκη μου, το βιβλίο είναι ένα διαχρονικό
οδοιπορικό με το δικό μου βλέμμα για τις ανθρώπινες περιπέτειες που
σβήνουν με την πάροδο του χρόνου και επανέρχονται στη μνημειοθήκη.
Εδώ και 20 χρόνια παρατηρώ πολλούς, Άγγλους, Γάλλους, Ιταλούς, να επανέρχονται και να αναζητούν παλιές μνήμες και αντικείμενα. Έγραψα γιατί ο
προφορικός λόγος χάνεται και ο γραπτός μένει», τόνισε ο συγγραφέας.
Α
δεια για την τέλεση θείας λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά, στην
επαρχία της Τραπεζούντας, επέδωσαν οι τουρκικές αρχές στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το σχετικό έγγραφο που κοινοποιήθηκε στο Φανάρι
προβλέπει ότι θα μπορεί κάθε χρόνο την ημέρα τη εορτής της Παναγίας,
τον δεκαπενταύγουστο, να τελείται θεία λειτουργία στην ιστορική Μονή.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, που έχει ήδη εγκαινιάσει
την παράδοση επαναλειτουργιών ιστορικών ναών της Καππαδοκίας, ζήτησε
από το υπουργείο Πολιτισμού δυνατότητα να τελεσθεί λειτουργία στη Μονή
Σουμελά, που δεν έχει λειτουργήσει ως χριστιανικός ναός, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας το 1923. Έκτοτε η Μονή
λειτουργεί ως μουσείο. Ο δήμαρχος της Μάτσκα του Πόντου, στην περιοχή
του οποίου βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι, επισκέφθηκε τον Πατριάρχη
Βαρθολομαίο γα να τον προσκαλέσει επισήμως στην πόλη του.
Ο συγγραφέας Γιώργος Κυπραίος (Δ) με το διευθυντή Σύνταξης του ΑΠΕ-ΜΠΕ
Νικόλα Βουλέλη (Α).
31
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Συνάντηση Πετσάλνικου
με Ερντογάν
Με τους
Ομογενείς
της Γερμανίας
Σ
ε εκδήλωση που διοργάνωσαν η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοι-
Τ
ον Πρωθυπουργό της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέ-
χθηκε στο Κοινοβούλιο ο Πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος. Στη συνάντηση παρέστησαν από ελληνικής πλευράς ο Αναπληρωτής
Υπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Δρούτσας και ο Πρόεδρος της Επιτροπής
Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής κ. Κωνσταντίνος Βρεττός.
Τον Τούρκο πρωθυπουργό συνόδευσαν ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Αχμέτ
Νταβούτογλου και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων
της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης κ. Μουράτ Μερτζάν.
Καλωσορίζοντας τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας ο κ. Πετσάλνικος
τόνισε, μεταξύ άλλων: «Κύριε Πρωθυπουργέ σας καλωσορίζουμε στη
Βουλή των Ελλήνων εδώ στην Αθήνα, που είναι το λίκνο της Δημοκρατίας.
Το μέρος όπου γεννήθηκε πριν από 2.500 χρόνια η Δημοκρατία. Εκφράζω
την ευχή, εκπροσωπώντας τους συναδέλφους μου βουλευτές όλων των
κομμάτων, η επίσκεψη σας αυτή να είναι ιδιαίτερα παραγωγική επ’ ωφελεία
των σχέσεων των λαών των δύο χωρών και να αποτελέσει μια νέα αρχή
στη βελτίωση, στη διεύρυνση και στην εμβάθυνση των σχέσεων ανάμεσα
στην Ελλάδα και την Τουρκία, στα πλαίσια της κατοχύρωσης της ειρήνης
και της συνεργασίας. Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που συνιστάται
και θα λειτουργήσει για πρώτη φορά, ευχόμαστε ν’ αποτελέσει ένα πολύ
χρήσιμο εργαλείο για την περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στην
Ελλάδα και την Τουρκία. Καλώς ήλθατε».
Στην αντιφώνησή του ο Πρωθυπουργός της Τουρκίαςυπογράμμισε,
μεταξύ άλλων: «Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πάρα πολλά
θέματα, πολιτικά, στρατιωτικά, οικονομικά, θέματα τουρισμού και άλλα παρεμφερή θέματα που ενδιαφέρουν τις δύο χώρες. Έχω έλθει στην Ελλάδα
συνοδευόμενος από μία αντιπροσωπεία 320 ατόμων. Έχουν ολοκληρώσει
οι συνεργάτες μου τις εργασίες τους για την υπογραφή 21 συμφωνιών. Βεβαίως, η υπογραφή αυτών των συμφωνιών αυξάνει την ιστορική σημασία
της επίσκεψης αυτής».
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η οποία διεξήχθη σε πολύ καλό
κλίμα, ο κ. Πετσάλνικος αναφέρθηκε στις δυνατότητες συνεργασίας των
δύο χωρών στον τουριστικό, οικονομικό, ενεργειακό και πολιτιστικό τομέα. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Βουλής υπογράμμισε την προσήλωση
της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και την ανάγκη η
Τουρκία να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την
ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Ο κ. Πετσάλνικος έθεσε στον κ. Ερντογάν την ανάγκη επαναλειτουργίας
της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης που αποτελεί επιθυμία ολόκληρου του
ελληνικού λαού. Πρόσθεσε την ανάγκη να συνεχιστούν οι συνομιλίες που
είχαν ξεκινήσει ανάμεσα στους κ.κ. Χριστόφια και Ταλάτ για την εξεύρεση
μιας αμοιβαίας αποδεκτής και λειτουργικής λύσης για το Κυπριακό. ■
32
νοτήτων Γερμανίας και ο Γερμανοελληνικός Επιχειρηματικός Σύνδεσμος στη Βόννη μίλησε ο Πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος.
Στην εκδήλωση, που έγινε στην αίθουσα του παλιού Ομοσπονδιακού
Κοινοβουλίου, παρευρέθησαν μέλη της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης,
της Κυβέρνησης του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας,
Βουλευτές όλων των κομμάτων της Γερμανίας, ο Μητροπολίτης Γερμανίας κ. Αυγουστίνος, εκπρόσωποι των γερμανικών συνδικάτων καθώς
και εκπρόσωποι ελληνικών συλλόγων και φιλελληνικών οργανώσεων
απ’ όλη τη Γερμανία.
Ο κ. Πετσάλνικος, στην ομιλία του, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη
διαχρονική εξέλιξη των ελληνογερμανικών σχέσεων και στη δημιουργική
παρουσία των Ελλήνων εργατών, επιστημόνων και επαγγελματιών στη
Γερμανία τα τελευταία 50 χρόνια. Παρουσίασε αναλυτικά τις αποφάσεις
που παίρνει η Κυβέρνηση και τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται για
τη σταθεροποίηση, εξυγίανση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και
τόνισε ότι η απόφαση της Ε.Ε. και η άμεση ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας είναι απαραίτητη, προκειμένου να απαλλαγεί
η χώρα μας από το βρόγχο των κερδοσκόπων της διεθνούς αγοράς
και αναγκαία για τη σταθεροποίηση της ευρωζώνης και του ευρώ που
δέχονται επίσης συνεχείς επιθέσεις τον τελευταίο καιρό.
Ο Γερμανός Υφυπουργός Εξωτερικών Werner Hoyer στο χαιρετισμό
του ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Από εδώ που βρισκόμαστε δε θα
μπορέσουμε άμεσα να συνεισφέρουμε στη διαχείριση της παρούσας
δημοσιονομικής κρίσης. Από πλευράς μου θέλω μόνο να δηλώσω ότι
θεωρώ εντελώς εσφαλμένη την ερμηνεία των βιωμάτων των τελευταίων
εβδομάδων ως «διάσταση ελληνο-γερμανικών συμφερόντων».
Αντιλαμβάνομαι βεβαίως ότι η Γερμανία δέχτηκε κριτική από πολλούς
για την υποτιθέμενη διστακτική στάση της. Ωστόσο, η Καγκελάριος, ο
ΥΠΕΞ Guido Westerwelle κι εγώ δεν αφήσαμε καμία αμφιβολία ότι θα
βρισκόμαστε στο πλευρό των Ελλήνων φίλων μας σ’ αυτή την κρίση. Συνεπώς, δεν πιστεύω ότι υπάρχει ανάγκη κάλυψης χαμένου εδάφους στο
ζήτημα της αλληλεγγύης. Επιδοκιμάζουμε τη μεγάλη αποφασιστικότητα
της ελληνικής κυβέρνησης. Τα τολμηρά μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης
του Γιώργου Παπανδρέου είχαν κατ’ αρχάς αξιοσημείωτη επιτυχία. ...
Αν γερμανικές τοποθετήσεις, σχόλια γερμανικών ΜΜΕ πλήγωσαν
τους Έλληνες φίλους μας, λυπάμαι ειλικρινά. Μάλιστα μερικά πράγματα
που διάβαζε κανείς στη Γερμανία, αποτελούν ντροπή. Τώρα έφτασε ο
καιρός να δώσουμε νέα ώθηση στην ελληνο-γερμανική φιλία. Τα 50
χρόνια μεταναστευτικού ρεύματος, των οποίων την ανασκόπηση πραγματοποιούμε σήμερα, σφραγίζονται σε μεγάλο βαθμό από εξαιρετικό
πολιτικό διάλογο. ...
Δεν πρέπει να ξεχνάμε όσα πετύχαμε εμείς, Έλληνες και Γερμανοί, τις
τελευταίες δεκαετίες. Αυτό δε σημαίνει ότι μπορούμε να επαναπαυθούμε.
Δεν μπορούμε όμως να αφήσουμε τις σχέσεις που οικοδομήθηκαν επί
χρόνια και ρίζωσαν βαθιά, να καταστραφούν από στερεότυπα. «Χρειαζόμασταν εργάτες, όμως ήρθαν άνθρωποι», διαπιστώσαμε δικαίως στην
περίπτωση των Ελλήνων μεταναστών. Αυτή είναι η ανθρώπινη διάσταση,
την οποία δεν πρέπει να ξεχνάμε. Η Ευρώπη είναι μια ανθρώπινη Ευρώπη.
Αυτό σκοπεύουμε να υποστηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις - για την
ελληνο-γερμανική φιλία και για την Ευρώπη. ■
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Με αντιπροσωπεία της
Κοινοβουλευτικής Ομάδας
SPD και CSU
Τ
ο Ελληνικό Κοινοβούλιο επισκέφτηκε αντιπροσωπεία της Κοι-
νοβουλευτικής Ομάδας του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) της
Γερμανίας και συναντήθηκε με τον Φίλιππο Πετσάλνικο. Μέλη της αποστολής ήταν οι βουλευτές της Ομοσπονδιακής Κάτω Βουλής κ.κ. Dr. Angelica
Schwall-Dueren, επικεφαλής της αποστολής και Αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του SPD, Elke Ferner, Αντιπρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Γερμανίας-Ελλάδας και Manfred Zoellmer. Στη συνάντηση παρέστησαν
επίσης ο πρέσβης της Γερμανίας στην Ελλάδα Dr. Wolfgang Schultheiss και
ο κ. Harald Berwanger, εισηγητής στην Κοινοβουλευτικής Ομάδα του SPD.
Κατά τη συνάντηση βρέθηκε στο επίκεντρο η τρέχουσα οικονομική κρίση.
Ο Πρόεδρος της Βουλής επανέλαβε ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να
ξεπεράσει την κρίση με συγκεκριμένα μέτρα και μεταρρυθμίσεις, στηριζόμενη στις δικές της δυνάμεις, υπολογίζοντας όμως πάντα στην αλληλεγγύη
των Ευρωπαίων εταίρων. Από την πλευρά της, η επικεφαλής της αποστολής
του SPD δήλωσε εντυπωσιασμένη από το εύρος και την ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων που έχουν δρομολογηθεί στη χώρα μας και διαβεβαίωσε ότι
το SPD θα κάνει όλες τις απαραίτητες κινήσεις ώστε να μην υπάρχει πλέον
κανένα εμπόδιο για το δάνειο που θα χορηγηθεί στην Ελλάδα.
Με βουλευτές της CSU Βαυαρίας
Συνάντηση με αντιπροσωπεία της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU)
του Κοινοβουλίου της Βαυαρίας είχε ο Πρόεδρος της Βουλής. Επικεφαλής
της αντιπροσωπείας ήταν ο βουλευτής Georg Winter. Κατά τη συζήτηση
που διεξήχθη σε φιλικό κλίμα, ο κ. Πετσάλνικος προέβη σε εκτενή περιγραφή των μέτρων που έχει λάβει η Κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι είναι
αποφασισμένη να τα υλοποιήσει, προκειμένου να βγει η χώρα από την
οικονομική κρίση. Μέτρα, τα οποία χαρακτήρισε «οδυνηρά για τον ελληνικό λαό, αλλά αναγκαία».
Ο κ. Πετσάλνικος επεσήμανε την ενόχληση του Ελληνικού λαού για τον
τρόπο που αντιμετωπίσθηκε η Ελλάδα το προηγούμενο χρονικό διάστημα
μέσα από δηλώσεις πολιτικών και κριτικές ΜΜΕ της Γερμανίας, τονίζοντας
ότι «με την επικριτική τους στάση πλήττουν όχι τις σχέσεις μεταξύ των
Κυβερνήσεων, οι οποίες είναι διαχρονικά άριστες, αλλά τις σχέσεις και τις
επαφές μεταξύ των δύο λαών». Τέλος, ο Πρόεδρος της Βουλής αναφέρθηκε στην πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου στο
Βερολίνο και στις προοπτικές που διανοίγονται για περαιτέρω εμβάθυνση
της συνεργασίας των δύο χωρών, ενώ υπογράμμισε την προβολή της γερμανικής γλώσσας στα ελληνικά σχολεία με την ύπαρξη 1.200 καθηγητών
γερμανικής φιλολογίας. ■
Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής
Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στη Βουλή
Μ
ε μέλη της Γαλλικής Γερουσίας με επικεφαλής τον Αντιπρόεδρο
της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων κ. Simon Sutour παρουσία
του Πρέσβη της Γαλλικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα κ. Christophe Farnaud
συναντήθηκε η Αντιπρόεδρος της Βουλής και Πρόεδρος της Επιτροπής
Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ροδούλα Ζήση.
Ο Γερουσιαστής κ. Simon Sutour εξέφρασε τη χαρά και την τιμή των
μελών της Γαλλικής Γερουσίας, επί τη ευκαιρία της υποδοχής τους από την
Αντιπρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, υπενθυμίζοντας ότι η Γαλλία δεν
ξεχνά την ιστορική συμβολή της Ελλάδας, χώρας με μεγάλη εμβέλεια σε
σχέση με το μέγεθός της, στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού και του γαλλικού, ιδιαίτερα, πολιτισμού, αναφερόμενος χαρακτηριστικά στη Μασσαλία,
δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας, ως «πόλη των Φωκαέων».
Κατά τη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε σε ιδιαιτέρως φιλικό
κλίμα, συζητήθηκαν μεταξύ άλλων οι παραδοσιακά άριστες σχέσεις μεταξύ
Γαλλίας και Ελλάδας. Συγκεκριμένη αναφορά έγινε σχετικώς στην υποστήριξη που έχει παράσχει η Γαλλία στη χώρα μας κατά την τρέχουσα δημοσιονομική κρίση, αποδεικνύοντας ότι είναι αληθινή φίλη της Ελλάδας, ενώ
ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από την Αντιπρόεδρο της Βουλής κ. Ζήση στην
ανάγκη μίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής πρωτοβουλίας για την οικονομική
διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, καθώς και για τη θεσμική και αποτελεσματική
αντιμετώπιση των φαινομένων κερδοσκοπίας, δια της καλύτερης ρύθμισης
των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών. ■
Συνάντηση Προέδρου της Βουλής
με ΠΑΔΕΕ
Μ
ε το Προεδρείο της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης
Ελληνισμού (ΠΑΔΕΕ) συναντήθηκε ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Πετσάλνικος. Παρόντες ο Πρόεδρός της και μέλος του Κοινοβουλίου της
Πολιτείας Βικτώρια της Αυστραλίας, ο Γιάννης Πανταζόπουλος, Β΄ Αντιπρόεδρος και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -εκπροσωπώντας τη
Γερμανία- ο Γιώργος Χατζημαρκάκης και ο Ταμίας της Ένωσης και μέλος
του Κοινοβουλίου της Νέας Νότιας Ουαλίας Αυστραλίας Γιώργος Σουρής.
Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής Γρηγόρης
Νιώτης και η Πρόεδρος της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς Ελπίδα Τσουρή.
Η συζήτηση διεξήχθη σε πολύ φιλικό κλίμα και επικεντρώθηκε τόσο
στα εθνικά θέματα όσο και στην τρέχουσα οικονομική κρίση. Ο Πρόεδρος
της Βουλής εξήρε το σημαντικό ρόλο της ΠΑΔΕΕ και το έργο που επιτελεί
για την προσέγγιση και τη συνεργασία των ομογενών βουλευτών μας, τόσο
μεταξύ τους όσο και με το εθνικό κέντρο. Στη συνέχεια, ο κ. Πετσάλνικος
αναφέρθηκε στο νομοθετικό έργο της τελευταίας περιόδου και στα μέτρα
που έχει ήδη λάβει η Ελληνική Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Το Προεδρείο της ΠΑΔΕΕ ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της
Βουλής για τη συνεργασία και την ενημέρωση τονίζοντας ότι σε αυτή τη
δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα ο απανταχού Ελληνισμός θα συνδράμει
τη χώρα με όλες του τις δυνάμεις σε όλα τα εθνικά θέματα και βεβαίως
στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. ■
33
ΚΥΠΡΟΣ
T
ο κρασί της Kύπρου ήταν πάντα φημισμένο, πολύ πριν από την
Tο κρασί
της Kύπρου,
από τα καλύτερα
στον κόσμο
H Ιστορία θεωρεί πατρίδα του
κρασιού την περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου αφού εδώ έφερε στο φως η
αρχαιολογική σκαπάνη τα
παλαιότερα ευρήματα καλλιέργειας
αμπελιού και παραγωγής κρασιού.
H Κύπρος κατείχε δεσπόζουσα
θέση στην περιοχή και τα κρασιά
της έχαιραν τεράστιας φήμης στον
αρχαίο κόσμο.
34
εμφάνιση της λατρείας του Διονύσου και τις ψηφιδωτές παραστάσεις με
θέμα το κρασί στην Πάφο. Στην κλασική εποχή ο Ξεναγόρας και ο Πλίνιος,
αρχαίοι γεωγράφοι, χρησιμοποιούν για την Kύπρο το όνομα «Aσπελία» το
οποίο πιστεύεται ότι πρόκειται για παραλλαγή της προσωνυμίας Aμπελία.
Η Κύπρος διατήρησε τη φήμη για την άριστη ποιότητα του κρασιού της
μέχρι και το μεσαίωνα. Ο Etienne de Lusignan εκθειάζει το κυπριακό κρασί
σε επιστολή του ως «καλύτερο του κόσμου». Eίναι επίσης γνωστή η φήμη
του γλυκού κρασιού της Kύπρου, της Kουμανδαρίας, που οι Eνετοί φρόντισαν να κάνουν γνωστό σε ολόκληρο το μεσαιωνικό κόσμο. H αρχαιολογία
απέδειξε ότι οι Kύπριοι ασχολήθηκαν από νωρίς με την αμπελοκαλλιέργεια
και την παραγωγή κρασιού, αφού κατάλοιπα τους βρέθηκαν σε διάφορους
Νεολιθικούς και Χαλκολιθικούς αρχαιολογικούς χώρους του νησιού.
H κυπριακή ύπαιθρος φιλοξενεί μέχρι τις μέρες μας σπουδαίους
αμπελώνες καθώς ο συνδυασμός μορφολογίας του εδάφους και υψομέτρου, βροχόπτωσης αλλά προπάντων ηλιοφάνειας, δημιουργούν το ιδανικό
«μικροκλίμα» για την επιτυχή παραγωγή κρασιού. Οι πιο γνωστές ντόπιες
ποικιλίες είναι το Mαύρο και το Ξυνιστέρι, το Όφθαλμο, το Mαραθεύτικο
και η Λευκάδα. Aπό τις ξένες ποικιλίες καλλιεργούνται ήδη αρκετές, όπως
η Carignan, η Cabernet Sauvignon, η Shiraz, η Mataro κ.ά.
O Kυπριακός Oργανισμός Tουρισμού, ξέροντας καλά να διακρίνει και να
συστηματοποιεί καινούριους τουριστικούς προορισμούς, έχει δημιουργήσει
8 θεματικές διαδρομές, που μέσα από τους δρόμους της οινικής παράδοσης
του νησιού και σε συνδυασμό με τον αγροτουρισμό, ο επισκέπτης έχει τη
να δοκιμάσει το ντόπιο κρασί και τα εδέσματα που παράγονται από αυτό,
όπως σουτζούκο παλουζέ και έψιμα σε διάφορες οινοπαραγωγές περιοχές
και τα οινοποιεία τους, να συνομιλήσει με τους ντόπιους αλλά και να απολαύσει πολλά άλλα σημεία αρχαιολογικού, λαογραφικού, περιβαλλοντικού
και πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Μπορεί επίσης να πάρει μέρος στη πασίγνωστη γιορτή του κρασιού
που γίνεται κάθε χρόνο στη Λεμεσό, ή στα διάφορα τοπικά φεστιβάλ που
γίνονται στην ύπαιθρο για να γιορτάσουν και να μεθύσουν με το γλυκό
ποτό του Διονύσου. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαδρομή της
Kουμανδαρίας. Εδώ, σας δίνεται η ευκαιρία αρχικά να ταξιδεύσετε στα
χρόνια των ιπποτών και να δείτε από κοντά το κέντρο διοίκησης της
Commanderie, το γοητευτικό κάστρο του Kολοσσιού. Oλόκληρη η γύρω
περιοχή απoτελούσε στο μεσαίωνα φέουδο της οικογένειας Cornaro και
της Aικατερίνης, της τελευταίας βασίλισσας της Kύπρου.
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην επίσημη ιστοσελίδα του
ΚΟΤ www.visitcyprus.com. ■
00
ΚΥΠΡΟΣ
Φιλοξενία από την Τράπεζα Κύπρου
Οίκαδε
Μαθητές και
εκπαιδευτικοί
στην Αθήνα
Δεκαεννιά μαθητές
δημοτικών σχολείων
και 26 εκπαιδευτικούς
και αξιωματούχους του
Υπουργείου Παιδείας και
Πολιτισμού φιλοξένησε στην
Αθήνα η Τράπεζα Κύπρου,
στα πλαίσια του εκπαιδευτικού
της προγράμματος Οίκαδε,
τον περασμένο Απρίλιο.
36
Ο
ι μαθητές προέρχονται από τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου
που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και έλαβαν μέρος σε διαγωνισμό
ζωγραφικής για το περιβάλλον, με θέμα «Ο Βυθός μέσα από τη μάσκα
μου». Ο διαγωνισμός οργανώθηκε από το Οίκαδε και την περιβαλλοντική
μη κυβερνητική οργάνωση «Δίκτυο Μεσόγειος SOS», ανάμεσα σε σχολεία
της Κύπρου και της Ελλάδας.
Η βράβευση των παιδιών έγινε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που
πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 17 Απριλίου, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων
του Μετρό στο Σύνταγμα, στην Αθήνα. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και
μίλησε εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ο Διευθυντής
Δημοτικής Εκπαίδευσης κ. Αλέξανδρος Κουράτος, ενώ εκ μέρους του
Υπουργείου Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ο Διευθυντής
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Κώστας Παπαχρήστος.
Την προηγουμένη οι φιλοξενούμενοι της Τράπεζας Κύπρου είχαν
ξεναγηθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης και την επομένη απόλαυσαν τη
μοναδική θεατρική, παιδική παράσταση «Ομήρου Ιλιάδα-Τρωικός Πόλεμος»,
σε κείμενο και σκηνοθεσία της Κάρμεν Ρουγγέρη.
Μαθητές και εκπαιδευτικοί δήλωσαν κατενθουσιασμένοι από το τριήμερο που πέρασαν στην Αθήνα με την Τράπεζα Κύπρου και εξέφρασαν τις
θερμές τους ευχαριστίες για τη φιλοξενία. Ο κ. Κουράτος σε δηλώσεις του
ευχαρίστησε την Τράπεζα για τη συμβολή της στην εφαρμογή του Οίκαδε
για 11 συνεχή χρόνια στα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, της Ελλάδας και του
απόδημου Ελληνισμού. Συνεχάρη, επίσης, τους διοργανωτές της εκδήλωσης
και ανέφερε πως όσοι συμμετείχαν στο διαγωνισμό και παρευρέθηκαν στην
Αθήνα είχαν την ευκαιρία να ζήσουν μοναδικές εμπειρίες με το όφελος για
την παιδεία του τόπου μας να είναι πολύ μεγάλο.
ΚΥΠΡΟΣ
Αποσπάσματα από τις επιστολές
που έστειλαν τα παιδιά στην Τράπεζα
Τ
α 19 παιδιά που φιλοξενήθηκαν στην Αθήνα πέρασαν μονα-
δικές και αξέχαστες στιγμές. Πιο κάτω, παρατίθενται αποσπάσματα
από τις επιστολές που έστειλαν τα παιδιά, με την επιστροφή τους στην
Κύπρο. Συγκινητικά λόγια, που παρακινούν την Τράπεζα Κύπρου να συνεχίσει την προσφορά της στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά και στην
Παιδεία γενικότερα.
«Χαίρομαι που συμμετέχω στο Οίκαδε και μου δόθηκε αυτή η μοναδική
ευκαιρία να ταξιδέψω με άλλα παιδιά στην Ελλάδα. Πέρασα υπέροχα κατά
την παραμονή μου στην Αθήνα και έκανα πολλούς καινούριους φίλους.
Ευχαριστώ για όλα»
Δήμητρα Δημητρίου, Δ΄1
ΙΑ΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου
«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη μοναδική ευκαιρία που μου δώσατε
να ταξιδέψω στην Αθήνα, στα πλαίσια του Οίκαδε. Νομίζω ότι πρέπει να
συνεχίσετε να οργανώνετε τέτοιες εκδηλώσεις και προγράμματα για να
έχουν κι άλλα παιδιά ευκαιρία για μοναδικές εμπειρίες»
Νίκη Μιχαήλ
Δημοτικό Σχολείο Ίνειας
«Ευχαριστούμε θερμά την Τράπεζα Κύπρου και το Οίκαδε που μας πρόσφερε μια αξέχαστη εμπειρία σε ένα τόσο μοναδικό και ωραίο ταξίδι»
Κωνσταντίνος Δημητρίου
Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Καλού Χωριού Λεμεσού
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Τράπεζα Κύπρου που μέσα από το
πρόγραμμα Οίκαδε μου έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψω στην Αθήνα.
Πέρασα υπέροχα, γνώρισα άλλα παιδιά και διασκέδασα. Σας ευχαριστώ
πάρα πολύ!»
Αγγελίνα Πέππου
Δημοτικό Σχολείο Λυμπιών
«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη χορηγία που προσφέρετε στο
πρόγραμμα Οίκαδε, για την ευκαιρία που μου δώσατε να συμμετάσχω
στο διαγωνισμό ζωγραφικής και ιδιαίτερα για το βραβείο στο διαγωνισμό
αυτό που ήταν το υπέροχο ταξίδι και η φιλοξενία που είχα μαζί με τη
δασκάλα μου στην Αθήνα. Έζησα ανεπανάληπτες στιγμές και απέκτησα
ωραίες εμπειρίες»
Ελίνα Τσιοπανή
Δημοτικό Σχολείο Μάμμαρι
«Όλα θα μου μείνουν αξέχαστα και θα είμαι πάντα ευγνώμων σε σας γι’
αυτή την ευκαιρία που είχα να δω από κοντά πράγματα για τα οποία διάβαζα στα βιβλία του σχολείου μου. Λοιπόν, σας ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό το
ταξίδι και για την ευκαιρία που δώσατε σε ‘μενα και σε τόσα άλλα παιδιά, να
γνωριστούν μεταξύ τους αλλά και να γνωρίσουν ένα κομμάτι της ιστορίας
τους και της καταγωγής τους.
Ελπίζω να συνεχίσετε μέσα απ’ τα προγράμματα αυτά να προσφέρετε στα
παιδιά τόσο σπουδαία δώρα ζωής!»
Νίκος Δημητρίου
Β΄ Δημοτικό Ορμήδειας
«Εγώ πήγα πρώτη φορά στην Αθήνα και μου άρεσε πάρα πολύ. Το ταξίδι
μου στην Αθήνα μαζί με τη δασκάλα μου, η συμμετοχή μου στην τελετή
βράβευσης στο Μετρό Αθηνών, οι επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο,
η παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης «Ομήρου Ιλιάδα» αλλά και
η φιλοξενία γενικότερα που μας προσφέρατε όλες τις μέρες που ήμασταν
στην Αθήνα ήταν εξαιρετική! Ελπίζω το πρόγραμμα να συνεχιστεί και να
δώσει και σε άλλα παιδιά τόσο καταπληκτικές εμπειρίες»
Νεόφυτος Γεωργίου
Δημοτικό Σχολείο Παρεκκλησιάς
«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε για να
ζήσω αυτή την αξέχαστη εκδρομή στην Αθήνα! Ήταν μια θαυμάσια εμπειρία
για εμάς τα παιδιά. Σας ευχαριστώ, μέσα από την καρδιά μου. Εύχομαι να
συνεχίσετε να δίνετε τέτοιες ευκαιρίες σ’ εμάς τα παιδιά!».
■
37
ΚΥΠΡΟΣ
Κυπριακή Χειροτεχνία
Η
γεωγραφική θέση της Κύπρου, στο σταυροδρόμι της Ανατολής και της Δύσης, έχει
συμβάλει στη διαμόρφωση ιδιότυπης λαϊκής τέχνης και χειροτεχνίας. Η κυπριακή λαϊκή
τέχνη έχει ασφαλώς υποστεί επιδράσεις από τους αλλεπάλληλους κατακτητές. Αλλά, όπως και
στην τέχνη όλων των εποχών του νησιού, αφομοίωσε τα ξένα στοιχεία και διατήρησε τον παραδοσιακό της χαρακτήρα.
Μια από τις μεγαλύτερες απώλειες της Κύπρου από την τουρκική εισβολή το 1974 ήταν η
καταστροφή του χειροτεχνικού πολιτισμού στις περιοχές που είναι σήμερα κατεχόμενες. Για
το λόγο αυτό τόσο οι ιδιωτικές όσο και οι δημόσιες συλλογές που βρίσκονται στις ελεύθερες
περιοχές του νησιού, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.
Σήμερα, όλο και περισσότερες χώρες συνδέουν τη λαϊκή τέχνη με τη χειροτεχνία. Δημιουργούν
σύγχρονη χειροτεχνία, βασισμένη στη λαϊκή τέχνη του τόπου. Γίνεται με τον τρόπο αυτό η αναβίωση της λαϊκής τέχνης σε σύγχρονα αντικείμενα τα οποία, όμως, συγκεντρώνουν τα κυριότερα
χαρακτηριστικά κάθε τόπου. ΄Ετσι, η σύγχρονη χειροτεχνία βασίζεται στην παραδοσιακή λαϊκή
τέχνη αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί και μέσα στη σύγχρονη ζωή. Είναι πρωτότυπη, έχει ποιότητα,
χρησιμοποιείται από σύγχρονους ανθρώπους και είναι εμπορικά προσιτή.
Η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας (YKX) ιδρύθηκε μετά την τουρκική εισβολή, για
να εργοδοτήσει πρόσφυγες από τις κατεχόμενες περιοχές που είχαν μακρά ειδίκευση στους
διάφορους κλάδους της κυπριακής χειροτεχνίας και λαϊκής τέχνης. Στόχος της Υπηρεσίας που
ανήκει στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού είναι η οργανωμένη αναβίωση της
παραδοσιακής λαϊκής τέχνης πάνω στη βάση σύγχρονης χειροτεχνίας.
Η ΥΚΧ στεγάζεται στο Κέντρο Κυπριακής Χειροτεχνίας στη Λεωφόρο Αθαλάσσας στη Λευκωσία. Στο Κέντρο υπάρχουν πειραματικά εργαστήρια στους τομείς της Κεντητικής, Υφαντικής,
Ταπισερί, Ξυλογλυπτικής, Κεραμικής, Μεταλλοτεχνίας, Ψαθοπλεκτικής και Γενικής Χειροτεχνίας,
Δερματοτεχνίας και Ενδυματολογίας. Καθημερινά τα επισκέπτονται πολλοί ξένοι τουρίστες και
ντόπιοι, γιατί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και κρατούν ζωντανή την παράδοσή μας.
Στην ΥΚΧ γίνεται σήμερα μια σημαντική εργασία τόσο για τη συντήρηση και προβολή του
παραδοσιακού μας πολιτισμού όσο και για τη σύγχρονη αναβίωσή του.
Cyprus Handicraft
T
he geographical position of Cyprus, at the crossroads of East and West, has
contributed to the formation of a different kind of folk art and handicrafts. Cyprus folk art
has of course been influenced by successive conquerors. However, like the art of all eras of the
island it absorbed foreign elements and preserved its traditional character.
One of Cyprus΄ largest losses as a result of the Turkish invasion in 1974 was the destruction
of our handicraft culture in the areas which are now occupied. For this reason the private as well
as the public collections which are in the free areas of the island gain special importance.
Today more and more countries associate folk art with handicraft.They create contemporary
handicrafts based on the folk art of the country. In this way folk art is revived into modern items
which, however, contain the main characteristics of each area. So modern handicrafts are based
on traditional folk art but at the same time are functional in modern life. They are original, of
good quality, are used by modern people and have commercial value.
The Cyprus Handicraft Service was set up after the Turkish invasion in order to provide
employment for refugees from the occupied areas who had much experience in the various
branches of Cypriot handicrafts and folk art. The aim of the Service, which is attached to the
Ministry of Commerce, Industry and Tourism, was the systematic revival of traditional folk art
on the basis of modern handicrafts.
The Cyprus Handicraft Service is housed at the Handicraft Centre on Athalassa Avenue in
Lefkosia.Where there are experimental workshops in the fields of embroidery, weaving, tapestry,
wood-work, pottery, metal works and general handicrafts, leather works and costume making.
Every day many tourists and locals visit the workshops because they are of special interest and
keep our heritage alive.
In the Cyprus Handicraft Service important work is being done for the maintenance and
promotion of our traditional culture as well as its revival. ■
38
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
‘Ενοιωσα τη θλιβερή διαίρεση της Κύπρου’
Ιστορική
επίσκεψη
του Πάπα
Βενέδικτου XVI
στην Κύπρο
Ι
στορική τριήμερη επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο πραγματοποίησε
ο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας Πάπας Βενέδικτος XVI, από
τις 4 έως 6 Ιουνίου. Μια επίσκεψη που αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την Κυπριακή Δημοκρατία και το λαό της, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι
η Κύπρος, ανέκαθεν, λόγω γεωγραφικού χώρου, ήταν σημείο αναφοράς λαών,
πολιτισμών και θρησκειών, πράγμα που καταδεικνύεται, εξάλλου, και από τα
πολλά μνημεία και άλλα μοναδικής αξίας δείγματα της ανεκτίμητης πολιτιστικής
και θρησκευτικής μας κληρονομιάς.
Ο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αφίχθη στο διεθνές
αεροδρόμιο Πάφου την Παρασκευή 4 Ιουνίου, όπου και τον υποδέχθηκε ο
40
Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας και η σύζυγός του, Έλση.
Στη συνέχεια, ο Ποντίφικας μετέβη στην Κάτω Πάφο και στην Εκκλησία της
Αγίας Κυριακής Χρυσοπολίτισσας, όπου παρέστη σε Οικουμενική Ιερουργία,
κατά την έναρξη της οποίας ο προκαθήμενος της Κυπριακής Εκκλησίας Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β’ απηύθυνε χαιρετισμό στον Άγιο Πατέρα.
Το Σάββατο 5 Ιουνίου, ο Πάπας Βενέδικτος μετέβη το πρωΐ στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου τον υποδέχθηκε ο Πρόεδρος Χριστόφιας και η Πρώτη
Κυρία. Ο Ποντίφικας και ο Πρόεδρος Χριστόφιας αντάλλαξαν δώρα και
ακολούθησε κατ’ ιδίαν συνάντηση. Ακολούθως, ο Πάπας υπέγραψε το βιβλίο
επισκεπτών του Προεδρικού Μεγάρου και ακολούθησε παρουσίαση των αντιπροσωπειών της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αγίας Έδρας. Στη συνέχεια
ο Πρόεδρος Χριστόφιας και ο Ποντίφικας μίλησαν σε σύναξη αξιωματούχων
της κυπριακής πολιτείας και του διπλωματικού σώματος στους κήπους του
Προεδρικού Μεγάρου και αμέσως μετά ο Πάπας Βενέδικτος μετέβη στο
σχολείο του Αγίου Μάρωνα, όπου έγιναν αποκαλυπτήρια ειδικής αναμνηστικής πλακέτας για την παπική επίσκεψη στην Κύπρο. Ο Αρχιεπίσκοπος των
Μαρωνιτών Γιούσεφ Σουέιφ απηύθυνε χαιρετισμό, τον οποίο ακολούθησε
λειτουργία, καλλιτεχνικό πρόγραμμα από παιδιά του σχολείου, ενώ χαιρετισμό
απηύθυνε και ο Βενέδικτος XVI.
Το μεσημέρι ο Ποντίφικας μετέβη στην Ιερά Αρχιεπισκοπή, όπου τον
υποδέχθηκε ο Κύπρου Χρυσόστομος και μέλη της Ιεράς Συνόδου της κυπριακής Εκκλησίας, ενώ υπήρξε κατ’ ιδίαν συνάντηση. Ακολούθως, ο Ποντίφικας επισκέφθηκε το άγαλμα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, καθώς και
τον καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη και το Μουσείο Βυζαντινών Εικόνων.
Αργότερα ο Πάπας παρακάθισε σε γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν του στην
Αρχιεπισκοπή ο Κύπρου Χρυσόστομος, ενώ ακολούθησε ανταλλαγή δώρων.
Το απόγευμα ο Πάπας Βενέδικτος μετέβη πεζός από την Αποστολική Νουντσιατούρα στην Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, όπου έγινε Θεία Λειτουργία
με Ιερείς, Μοναστές, Μοναχές, Διακόνους, Κατηχητές και Καθολικά Εκκλησιαστικά Κινήματα της Κύπρου.
Την Κυριακή το πρωΐ, ο Πάπας Βενέδικτος μετέβη στο Στάδιο Ελευθερία, όπου έγινε ανοικτή Θεία Λειτουργία. Ο Βενέδικτος μετά την απαγγελία
του Angelus, παρέδωσε αντίγραφο του Κειμένου Εργασίας (Instrumentum
Laboris) σε κάθε ένα από τα μέλη της Ειδικής Συνέλευσης της Συνόδου των
Επισκόπων.
Το μεσημέρι ο Πάπας Βενέδικτος παρακάθισε σε γεύμα με τους Πατριάρχες και Επισκόπους του Ειδικού Συμβουλίου της Συνόδου των Επισκόπων, τον
Κύπρου Χρυσόστομο και μέλη της παπικής συνοδείας, ενώ το ίδιο απόγευμα
επισκέφθηκε την μαρωνίτικη εκκλησία της Παναγίας των Χαρίτων στη Λευκωσία,
όπου τον υποδέχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Σουέιφ και έγινε σύντομη προσευχή.
Αργότερα ο Πάπας Βενέδικτος μετέβη στο Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας
απ’ όπου και αναχώρησε από το νησί. Στο αεροδρόμιο πραγματοποιήθηκε
αποχαιρετιστήρια τελετή στην οποία μίλησε ο Πρόεδρος Χριστόφιας και
ανταπάντησε ο Ποντίφικας.
Στην προσφώνησή του ο κ. Χριστόφιας ανέφερε πως η Κύπρος, «υπήρξε
ανέκαθεν, ως εκ της γεωγραφικής της θέσης, σημείο συνεύρεσης πολλών λαών
και πολιτισμών. Στο νησί μας, εδώ και αιώνες, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ζουν
αρμονικά με τις καθολικές και μουσουλμανικές κοινότητες». Η παρακαταθήκη
αυτή και ο πλούτος αυτής της συνύπαρξης, πρόσθεσε, «δεικνύει ότι η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει γέφυρα που ενώνει κόσμους διαφορετικούς». Ο
Πρόεδρος Χριστόφιας διαβεβαίωσε τον Πάπα για την επιθυμία της Κύπρου
να εμβαθύνει περαιτέρω τη συνεργασία με την Αγία Έδρα στον τομέα της
αναπτυξιακής βοήθειας.
Εξάλλου σε δηλώσεις του πριν από την αναχώρησή του, ο Πάπας Βενέδικτος είπε ότι η διαμονή του τις τελευταίες νύχτες στην Αποστολική Νουντσιατούρα εντός της υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών γραμμής κατάπαυσης
του πυρός, τον έκανε να νοιώσει και ο ίδιος κάτι από τη θλιβερή, όπως τη
χαρακτήρισε, διαίρεση της Κύπρου, αλλά και να ενημερωθεί για την καταστροφή
ενός σημαντικού μέρους της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα. Παράλληλα, ο Προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας επανέλαβε
την ευχή όπως μαζί οι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι να γίνουν το προζύμι
για την ειρήνη και τη συμφιλίωση μεταξύ των Κυπρίων, χρησιμεύοντας, όπως
σημείωσε, και ως παράδειγμα για τους λαούς άλλων χωρών.
■
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Επίσημη επίσκεψη του Εμίρη του Κατάρ στην Κύπρο
Σημαντικές
συμφωνίες
και μνημόνια
συναντίληψης
Σ
ύντομη σε διάρκεια αλλά πολύ σημαντική, σε ό,τι αφορά τα
αποτελέσματά της, επίσημη επίσκεψη πραγματοποίησε στην Κύπρο ο
Εμίρης του Κατάρ, τoν Απρίλιο. Μια επίσκεψη που σηματοδοτεί τη ραγδαία
ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Κατάρ, ιδιαίτερα
στον τομέα της οικονομίας και υπόσχεται πολλά για το μέλλον, την πρόοδο
και την ευημερία των δύο χωρών.
Συγκεκριμένα, δύο Συμφωνίες και τέσσερα Μνημόνια Συναντίληψης
σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων υπογράφηκαν μεταξύ της Κύπρου
και του Κατάρ, κατά τη διάρκεια των επίσημων συνομιλιών μεταξύ αντιπροσωπειών των δύο χωρών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη
Χριστόφια και τον Εμίρη του Κατάρ Χαμάντ Μπιν Χαλιφά Αλ Θανί. Τόσο οι
συνομιλίες όσο και η υπογραφή των συμφωνιών και των μνημονίων πραγματοποιήθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο κατά τη διάρκεια της σύντομης
επίσημης επίσκεψης του Εμίρη του Κατάρ στην Κύπρο.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον Εμίρη του Κατάρ, είχαν στην
αρχή σύντομη κατ’ ιδίαν συνάντηση, την οποία ακολούθησαν διευρυμένες
συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο χωρών και υπογραφή
διμερών Συμφωνιών και Μνημονίων Συναντίληψης. Μιλώντας μετά την υπογραφή των συμφωνιών και των Μνημονίων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
τόνισε την ιδιαίτερη σημασία της επίσκεψης του Εμίρη στην Κύπρο, καθώς
πρόκειται για την πρώτη του επίσκεψη στο νησί.
Ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεσμεύτηκε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία
θα εργαστεί για να αναπτύξει και να διευρύνει περαιτέρω τις σχέσεις
των δύο χώρων και προς την κατεύθυνση αυτή, είπε, «ευελπιστούμε να
συνεχίσουμε τις ανταλλαγές επισκέψεων κρατικών αξιωματούχων με πιο
εντατικό ρυθμό».
Από την πλευρά του, ο Εμίρης του Κατάρ είπε: «Θέλω να αναφερθώ
και εγώ με τη σειρά μου στις διμερείς σχέσεις που στηρίζονται σε μια γερή
βάση και προσπαθούμε πάντοτε να τις διευρύνουμε και να βελτιώνουμε
αυτές τις φιλικές σχέσεις». Εξέφρασε στη συνέχεια τη στήριξή του στις
προσπάθειες του Προέδρου Χριστόφια για λύση του Κυπριακού, το οποίο
όπως είπε, έχει χρονίσει. «Επισημαίνουμε ότι η λύση πρέπει να στηρίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και να είναι προς όφελος των
δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Είμαστε σίγουροι ότι και η Τουρκία επιθυμεί
την επίλυση του Κυπριακού και θα συμβάλει προς την κατεύθυνση της
εξεύρεσης μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του κυπριακού
προβλήματος», σημείωσε.
Σε δηλώσεις του στο περιθώριο της συνάντησης και της υπογραφής
των συμφωνιών, ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Ομίλου εταιρειών Qatari
Diar, Mohmmed Bin Ali Hedfa, αναφέρθηκε στο έργο οικοδόμησης που θα
περιλαμβάνει ξενοδοχείο πέντε αστέρων, εμπορικό κέντρο, γραφεία και
διαμερίσματα, λέγοντας πως θα ολοκληρωθεί σε δύο φάσεις, συνολικού
κόστους, όπως είπε περίπου 150 εκατομμυρίων δολαρίων. Η πρώτη φάση
θα περιλαμβάνει το ξενοδοχείο και θα ολοκληρωθεί σε 30 μήνες από την
ημέρα έναρξης του, η οποία τοποθετείται χρονικά με την ολοκλήρωση της
εγκαθίδρυσης της Κοινοπραξίας. «Το ξενοδοχείο θα αποτελείται από τουλάχιστον 220 δωμάτια και θα είναι κατηγορίας πολυτελείας. Η Κοινοπραξία
για την οικοδόμηση του έργου περιλαμβάνει την Κυπριακή Δημοκρατία
και την εταιρεία Qatari Diar, και στο έργο η κάθε πλευρά θα συμμετέχει
από κοινού, με 50% έκαστη. Ερωτηθείς ποιος θα έχει τη διαχείριση του
έργου, είπε πως και αυτή θα είναι 50-50 μεταξύ των εταίρων», επεσήμανε
ο κ. ALi Hedfa.
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Χαρίλαος Σταυράκης χαρακτήρισε την απόφαση του Κατάρ να
επενδύσει στην Κύπρο ως ψήφο εμπιστοσύνης στην κυπριακή οικονομία
και δείχνει την αξιοπιστία που έχει σε ξένους επενδυτές.
Υπογραφή σημαντικών συμφωνιών
Σημαντικές συμφωνίες οικονομικής φύσεως που σφραγίζουν τη σύσφιξη
των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών υπογράφηκαν κατά τη διάρκεια της
επίσκεψης του Εμίρη του Κατάρ. Πιο συγκεκριμένα, υπογράφηκε Αεροπορική Συμφωνία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών και Συμφωνία
για τη σύσταση Κοινοπραξίας για εφαρμογή και εκτέλεση μεγαλεπήβολου
έργου που θα περιλαμβάνει ξενοδοχείο πέντε αστέρων, εμπορικό κέντρο,
γραφεία και διαμερίσματα, μεταξύ της Κυβέρνησης και της Εταιρείας Qatari
Diar Cyprus Ltd. Από κυπριακής πλευράς, οι συμφωνίες υπογράφηκαν από
την Υπουργό Συγκοινωνιών και Εργων Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή και τον
Υπουργό Οικονομικών Χαρίλαο Σταυράκη και από πλευράς Κατάρ από τον
Υπουργό Διεθνούς Συνεργασίας και Αναπληρωτή Υπουργό Εμπορίου και
Ενέργειας Κχαλίτ Μοχάμεντ Αλ Αττιγιά, και τον Ανώτερο Διευθυντή του
Ομίλου Εταιρειών Qatari Diar Cyprus Ltd.
Επίσης, υπογράφηκαν τέσσερα Μνημόνια Συναντίληψης. Το πρώτο
αφορά στη Συνεργασία σε Εργατικά Θέματα, και υπογράφηκε από την
Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Σωτηρούλα Χαραλάμπους
και τον Υπουργό Διεθνούς Συνεργασίας του Κατάρ.
Το δεύτερο Μνημόνιο αφορά στη συνεργασία στον τομέα των Προτύπων και Τυποποίησης μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων, και υπογράφηκε από
τον Υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Αντώνη Πασχαλίδη και
τον Υπουργό Διεθνούς Συνεργασίας του Κατάρ.
Το τρίτο Μνημόνιο Συναντίληψης αφορά στη συνεργασία μεταξύ
του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ) και
του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου του Κατάρ. Το Μνημόνιο
υπογράφηκε από τον Πρόεδρο του ΚΕΒΕ Μάνθο Μαυρομμάτη και τον
Πρέσβη του Κατάρ στην Κύπρο Μουμπάρακ Αλ Νάσσερ.
Το τέταρτο Μνημόνιο υπογράφηκε μεταξύ του Ινστιτούτου Νευρολογίας
και Γενετικής και της Ανώτατης Αρχής Υγείας του Κατάρ, και αφορά στη
συνεργασία για παροχή υπηρεσιών, έρευνας και εκπαίδευσης στους τομείς
της νευρολογίας, της γενετικής και των βιοϊατρικών επιστημών. Το Μνημόνιο
υπογράφηκε από τον Πρόεδρο του ΔΣ του Ινστιτούτου Χρίστο Φυλακτού
και τον Πρέσβη του Κατάρ στην Κύπρο.
■
41
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Επίσημη επίσκεψη
του Αρχιεπισκόπου
Κύπρου στο Οικουμενικό
Πατριαρχείο
Σ
το λόφο της ελπίδας, στο νησί της Χάλκης, το τρίτο των Πριγκι-
ποννήσων, όπου βρίσκεται η κλειστή εδώ και 39 χρόνια Θεολογική
Σχολή, βρέθηκε τον Απρίλιο ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’,
μετά τις διμερείς συνομιλίες με την αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι. Η πρώτη επίσκεψη Προκαθημένου της Κυπριακής
Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη ήταν και η πρώτη στην Θεολογική Σχολή, απ’ όπου αποφοίτησαν παλαιότερα και πολλοί Κύπριοι Ιεράρχες, όπως
ανέφερε και ο Μητροπολίτης Μοσχονησίων και Ηγούμενος της Σχολής,
Απόστολος, καλωσορίζοντας τον Αρχιεπίσκοπο στο Συνοδικό της Μονής,
Προσκύνημα του
Αρχιεπισκόπου
Χρυσοστόμου στα
Μοναστήρια Απ. Ανδρέα
και Απ. Βαρνάβα
Γ
ια πρώτη φορά, τριάντα έξι χρόνια μετά την εισβολή, ο Αρχιεπίσκο-
πος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ προσκύνησε με συγκίνηση την εικόνα
του Αποστόλου Ανδρέα και ευχήθηκε όπως οι εργασίες αναστήλωσης του
Μοναστηριού αρχίσουν το συντομότερο δυνατό.
Επισκεπτόμενος την ιστορική Μονή του Αποστόλου Ανδρέα, στις
42
όπου γινόταν οι τελετές έναρξης και λήξης των σχολικών ετών.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ξενάγησε τον Αρχιεπίσκοπο στη Σχολή, κάνοντας περίπατο στους κήπους, τον περίβολο της
σχολής και της Μονής, καθώς στο σημερινό κτίριο συστεγάζονται η Ιερά
Θεολογική Σχολή και η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της
Αγίας Τριάδος.
Καλωσορίζοντας τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, με αισθήματα σεβασμού,
τιμής και αγάπης, ο Μοσχονησίων Απόστολος είπε ότι αποτελεί χαρά η
επίσκεψή του στη Σχολή, χαρακτηρίζοντάς την παράλληλα ιστορική, καθώς
είναι η πρώτη επίσκεψη, τουλάχιστον τα τελευταία 100 χρόνια, και μάλιστα
την μεταπασχαλινή περίοδο, «πηγή χαράς και αγαλλιάσεως διότι έρχεστε
ως άγγελος ειρήνης και καταλλαγής».
Από την πλευρά του, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου τόνισε ότι όταν ανηφόριζε στη θεολογική σχολή θεωρούσε την παρουσία του εκεί ως χρεωστική
για να ανταποδώσει τη μεγάλη προσφορά της Θεολογικής Σχολής προς
την εκκλησία της Κύπρου, καθώς και έως σήμερα πολλοί απόφοιτοί της
προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, απευθύνοντας ένα μεγάλο ευχαριστώ και
ευχόμενος το συντομότερο δυνατό η Σχολή να ανοίξει, θεωρώντας κάτι
τέτοιο ευλογία Θεού.
Νωρίτερα, στον Ιερό Ναό της Αγιας Τριάδος και οι δύο αντιπροσωπείες
έψαλαν το Χριστός Ανέστη σε κλίμα κατάνυξης, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος προσκύνησε την εικόνα της παυσόλυπου Παναγίας που είναι αμφιπρόσωπος, με
εικόνα στο μπροστινό και πίσω μέρος, η μοναδική στον κόσμο. Στο μπροστινό μέρος εικογραφούνται η Παναγία και ο Χριστός, καθώς και διάφορες
φάσεις από τη ζωή του Χριστού, ενώ στο πίσω μέρος είναι η Σταύρωσις. Η
εικόνα είναι 720 χρόνων και πριν 6 χρόνια είχε φιλοξενηθεί σε έκθεση για
το Βυζάντιο στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Το βράδυ ο
Αρχιεπίσκοπος παρακάθισε σε επίσημο δείπνο που έδωσε προς τιμή του
ο Πρόξενος της Ελλάδας στην Πόλη, Βασίλης Μπορνόβας.
■
22 Μαρτίου, ο Προκαθήμενος στης Εκκλησίας της Κύπρου είπε, ότι ήταν
το πιο ονομαστό θρησκευτικό προσκύνημα της Κύπρου και ευχήθηκε
να αναβιώσει, ανατέλλοντας καλύτερες ημέρες για την εκκλησία και την
πατρίδα μας. «Να έρθουν εκείνες οι όμορφες ημέρες που ήμεθα μαζί και
συνεργαζόμεθα και ζούσαμε ευτυχισμένοι. Από εμάς εξαρτάται, από όλους.
Εάν εργαστούμε όλοι με αγαθή προαίρεση, είμαι σίγουρος ότι η ημέρα
της επανένωσης της πατρίδας μας θα είναι σύντομη για το καλό όλων των
κατοίκων, Ελλήνων και Τούρκων».
Η Κύπρος, συνέχισε, θα είναι ένα μικρό κράτος, όπως είμαστε, φιλικό
με την Τουρκία, τις χώρες της ΕΕ, αλλά και της χώρες της Μέσης Ανατολής
γιατί η περιοχή μας επιθυμεί την ειρήνη και πρέπει να συμβάλλουμε όλοι,
ώστε αυτή σε αυτή την πολυπόθητη ειρήνη «που είναι ευχή του ίδιου του
Θεού». Ευχήθηκε όπως δώσει ο Θεός και δούμε πολύ σύντομα την έναρξη
των εργασιών συντήρησης της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα «που θα
είναι προς όφελος της Τουρκίας, ως δημοκρατικής χώρας, αλλά και των
Τουρκοκυπρίων ότι με πολλή αγάπη βλέπουν τα μνημεία, που ανήκουν σε
όλο τον πολιτισμένο κόσμο και θα είναι προς όφελος όλων όταν συντηρηθεί
το μοναστήρι και τα άλλα μνημεία στην περιοχή»
Την προηγούμενη, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, επισκέφθηκε την Ιερά Μονή
Αποστόλου Βαρνάβα συνοδευόμενος από τον Μητροπολίτη Καρπασίας Χριστόφορο και προσκύνησε τον Τάφο του Ιδρυτή της Εκκλησίας της Κύπρου, με
την ευχή για γρήγορη απελευθέρωση και επανένωση του νησιού μας. Φανερή
ήταν η συγκίνηση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου καθώς προσήλθε στην
Μονή αλλά κι όταν βρέθηκε εντός της εκκλησίας για να προσκυνήσει τις άγιες
εικόνες. Τον Μακαριότατο καλωσόρισε στην Μονή ο λεγόμενος υπουργός
τουρισμού Ερσάν Τσιανέρ, ο οποίος τον φιλοξένησε στο καφενείο, στο
προαύλιο της Μονής, όπου συνομίλησαν για λίγο. Στην συνομιλία του με τον
λεγόμενο υπουργό τουρισμού, ο Μακαριότατος του διηγήθηκε ότι όταν ήταν
παιδί έπαιζε με άλλα Τουρκοκυπριόπουλα από γειτονικό χωριό. ‘Ευχόμεθα να
ξανάρθουν εκείνες οι ημέρες που περνούσαμε όλοι αγαπημένα και χαρούμενα’,
είπε ο Κύπρου Χρυσόστομος.
■
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Δημιουργικό το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Η Κύπρος πολύ κοντά
στους ευρωπαϊκούς
στόχους
Δ
ημιουργικό χαρακτήρισε το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο
Πρόεδρος Χριστόφιας, ο οποίος εκπροσώπησε την Κύπρο. Μιλώντας
για τα αποτελέσματά του σε συνέντευξη Τύπου, στις 27 Μαρτίου, είπε ότι
«η νέα στρατηγική θα επικεντρωθεί σε βασικούς τομείς όπου χρειάζεται
δράση : γνώση και καινοτομία, περισσότερο βιώσιμη οικονομία, υψηλό
ποσοστό απασχόλησης, μείωση της φτώχειας και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού».
Πρόσθεσε ότι «εμείς ως Κύπρος σε γενικές γραμμές βρισκόμαστε στα
πλαίσια των δυνατοτήτων επίτευξης των στρατηγικών στόχων, δηλαδή για
εμάς είναι γενικά βατοί αυτοί οι 5 στόχοι». Ο Πρόεδρος ανέφερε ότι είμαστε πολύ κοντά στο στόχο να ανέλθει στο 75% το ποσοστό απασχόλησης
του πληθυσμού ηλικίας 20-64 ετών.
Σε ό,τι αφορά το στόχο να ανέλθουν στο 3% του ΑΕΠ οι επενδύσεις για
την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, ο κ. Χριστόφιας υπογράμμισε
ότι «εδώ εμείς έχουμε κάποιο πρόβλημα». Αυτό που χρειάζεται να γίνει,
είπε, είναι «να δώσουμε περισσότερη ώθηση και στις ιδιωτικές επενδύσεις
πάνω σε αυτό το ζήτημα».
Οσον αφορά τη μείωση των ποσοστών εγκατάλειψης του σχολείου
με αύξηση του μεριδίου του πληθυσμού που ολοκληρώνει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, είπε ότι στον τομέα αυτό «εμείς είμαστε πολύ καλά διότι
οι στόχοι που τίθενται από την ΕΕ θα έλεγα ότι για μας είναι χαμηλοί,
νοουμένου ότι μόνο το 9% των παιδιών εγκαταλείπουν το σχολείο και το
ποσοστό των παιδιών που ολοκληρώνουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση
ανέρχεται στο 70-75%».
Για τη μείωση της ανεργίας είπε ότι πέραν από τις επιδοτήσεις σε
επιχειρήσεις για να κρατήσουν κόσμο στη δουλειά είπε ότι προωθούνται
ευρωπαϊκά προγράμματα για επανακατάρτιση εργαζομένων ούτως ώστε να
μπορέσουν να εργαστούν σε τομείς που υπάρχει ζήτηση.
Για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού,
ανέφερε ότι στην Κύπρο ήδη εφαρμόζονται μέτρα για να μειωθεί το
ποσοστό των ανθρώπων που ζουν στο μέσο όρο της φτώχειας και ότι
βρισκόμαστε λίγο πιο κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ. Σε ό,τι αφορά τις
κλιματικές αλλαγές, επεσήμανε ότι «παραμένει ο αισιόδοξος στόχος της ΕΕ
για να υπάρξει νομική δέσμευση σε ότι αφορά στα δεδομένα που έχουν
συζητηθεί στην Κοπεγχάγη».
Ο κ. Χριστόφιας χαρακτήρισε ως θετικό γεγονός την έγκριση από τους
16 ηγέτες των χωρών της ευρωζώνης της συμφωνίας που επιτεύχθηκε χθες
μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσον
αφορά στο μηχανισμό για πιθανή στήριξη της ελληνικής οικονομίας. «Οι 16
αποφάσισαν να μην αφήσουν την Ελλάδα στην τύχη της, ούτε και αποκλειστικά στα χέρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου», είπε και πρόσθεσε
ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πρόθυμη να συμβάλει στην οικονομική
στήριξη της Ελλάδας, αν χρειαστεί.
■
Νέο, ευνοϊκό
φορολογικό καθεστώς
στην κυπριακή
ναυτιλία
Π
εραιτέρω ώθηση στην κυπριακή αλλά και στην ευρωπαϊκή
ναυτιλία αναμένεται να δώσει το νέο φορολογικό πλαίσιο για την κυπριακή εμπορική ναυτιλία, το οποίο εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,
εκτιμά το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Εργων και η κυπριακή ναυτιλιακή
βιομηχανία. Το νέο φορολογικό πλαίσιο, διάρκειας μέχρι το 2019 με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα δέκα χρόνια, καθιστά το φόρο χωρητικότητας,
που θεωρείται πιο ανταγωνιστικός από τον παραδοσιακό εταιρικό φόρο,
ως συμβατό με το κοινοτικό κεκτημένο.
Βασικό πλεονέκτημα του συστήματος αυτού είναι ότι οι πλοιοκτήτες
διαθέτουν ένα σταθερό σύστημα φορολόγησης αναλόγως της χωρητικότητας των πλοίων τους εν αντιθέσει με το εταιρικό φόρο που επιβάλλεται
αναλόγως της κερδοφορίας μιας επιχείρησης, ενώ στο φορολογικό αυτό
καθεστώς εντάσσονται, πλέον με την σφραγίδα της Κομισιόν, η πλοιοδιαχείριση και η ναύλωση πλοίων.
‘’Το νέο αυτό φορολογικό πλαίσιο, το οποίο έχει εγκριθεί από την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μια δεκαετία, δηλαδή μέχρι τον Δεκέμβριο του
2019 και με δυνατότητα παράτασης για άλλα 10 χρόνια, αναμένεται να συμβάλει στην σταθερότητα και περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας
της κυπριακής ναυτιλιακής βιομηχανίας και να εισάξει κίνητρα για νέες
ναυτιλιακές δραστηριότητες, ενώ παράλληλα θα διευρύνει την εφαρμογή
της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής πολιτικής πέρα από τα σύνορα της ΕΕ’’, ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου η Υπουργός Συγκοινωνιών και Εργων Ερατώ
Κοζάκου Μαρκουλλή.
Η Κύπρος κατέχει αυτή τη στιγμή την 3η θέση στην ΕΕ (πίσω από
Ελλάδα και Μάλτα) και την 10η στον κόσμο, με την κυπριακή σημαία να
κυματίζει σε πέραν των 1.000 ποντοπόρων πλοίων ολικής χωρητικότητας
20 εκατομμυρίων τόνων, ενώ η συνεισφορά της ναυτιλίας στην κυπριακή
οικονομία αγγίζει το 5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της
Κεντρικής Τράπεζας.
Τα κυριότητα χαρακτηριστικά του νέου φορολογικού συστήματος
είναι ότι εγκρίνεται για πρώτη φορά για κράτος μέλος της ΕΕ, και μάλιστα
για κράτος με ανοικτό νηολόγιο, το σύστημα του απλοποιημένου φόρου
χωρητικότητας, το οποίο διαφέρει από όλα τα άλλα εγκεκριμένα συστήματα
κρατών μελών, τα οποία έχουν ως βάση την έννοια του θεωρητικού κέρδους
ανά μονάδα χωρητικότητας, το οποίο φορολογείται με τον κανονικό εταιρικό
φορολογικό συντελεστή.
■
43
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
βρίσκονται στην ατζέντα των απευΕνημέρωση της Τθείας συνομιλιών βρέθηκαν στοπουεπίκεντρο
της συνάντησης που είχε ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας με αντιπροσωπεία της
Αντιπροσωπείας ΑΧΕΠΑ ομογενειακής Οργάνωσης ΑΧΕΠΑ Βορείου Αμερικής, με επικεφαλής τον
Πρόεδρο της Οργάνωσης, Νικόλα Καρακώστα.
Βορείου Αμερικής ΥπατοΕξερχόμενος
του Προεδρικού, ο κ. Καρακώστας δήλωσε πως κατά τη
ο Κυπριακό και τα θέματα
ΑΧΕΠΑ
διάρκεια της συνάντησης ο Πρόεδρος Χριστόφιας ενημέρωσε την αντιπροσωπεία για το Κυπριακό, την οικονομία, τα θέματα που συζητούνται στις
απευθείας συνομιλίες αλλά και αναφορικά με το ρόλο της ομογένειας σε ΗΠΑ
και Καναδά. Ο κ. Καρακώστας ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη συνάντηση και το χρόνο που αφιέρωσε στην αντιπροσωπεία και
εξέφρασε τέλος την ελπίδα, «όλα να πάνε καλά και να δούμε μια ελεύθερη
Κύπρο».
■
Βραβείο στον
Ευθύβουλο Παρασκευαΐδη
Τ
ο 2010 AHEPA Achievement Award in Business επέδωσε στον Ευθύβουλο
Παρασκευαΐδη οΥπατος Πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ της Αμερικής, Νίκος Α.
Καρακώστας, με τριανταμελή αντιπροσωπεία.
Ευχαριστώντας για την τιμητική διάκριση, ο κ. Παρασκευαϊδης την χαρακτήρισε σαν εκδήλωση τιμής και εκτίμησης προς τη μνήμη του πατέρα του
Γεώργιου Παρασκευαϊδη, που έζησε σύμφωνα με τις αρχές των ΑΧΕΠΑ και
ήταν “ο άνθρωπος ο οποίος τον ενέπνευσε, ο καλύτερος πατέρας, καθοδηγητής
και δάσκαλος που θα μπορούσε ο οποιοσδήποτε να ευχόταν να έχει”.
Σε ειδική τελετή που έγινε στη Λευκωσία παρέστησαν η Πρώτη Κυρία Ελση
Χριστόφια, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Αρχιεπίσκοπος
Κύπρου Χρυσόστομος, ο Επίτιμος Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης,
αρχηγοί και εκπρόσωποι κομμάτων, ο Πρέσβης της Ελλάδος Βασίλης Παπαϊωάννου, ο επιτετραμμένος των ΗΠΑ Jonathan Cohen, ο Υπουργός Οικονομικών
Χαρίλαος Σταυράκης, ο πρώην ευρωβουλευτής Γιαννάκης Μάτσης, ο Πρόεδρος
του ΚΕΒΕ Μάνθος Μαυρομμάτης και άλλοι φίλοι και εκτιμητές του έργου του
κ. Παρασκευαϊδη.
■
44
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
38ο Συνέδριο
της Κυπριακής
Ομοσπονδίας
Αμερικής
Σ
το συνέδριο παρευρέθηκε και απηύθυνε χαιρετισμό ο Αρχιεπίσκο-
πος Αμερικής Δημήτριος, ενώ την κυπριακή κυβέρνηση εκπροσώπησε
ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών Νίκος Αιμιλίου.
Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Εξωτερικών
Σπύρος Κουβέλης, ενώ παρευρέθηκαν οι αντιπρόσωποι του ελληνικού
κοινοβουλίου Ελπίδα Τσουρή, Χρύσα Αράπογλου, Ιωάννης Διαμαντίδης,
Ιωάννης Τραγάκης, Σπύρος Ταλιαδούρος, Κυριάκος Βελόπουλος και Γρηγόρης Ψαριανός και οι Πρέσβεις της Ελλάδας και της Κύπρου στις ΗΠΑ.
Στη διάρκεια του συνεδρίου, τιμήθηκαν από την ΚΟΑ ο αιωνόβιος Κύπριος
και ιδρυτικό μέλος του σωματείου Λάμπουσας Αρης Δημητρίου (από τον
Καραβά) και ο παλαίμαχος Ασγατίτης και επί σειρά ετών ταμίας της ομοσπονδίας Νίκος Νεοκλέους.
Ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Σπύρος Κουβέλης ανέφερε ότι
«το κυπριακό ζήτημα είναι σε μια πολύ κρίσιμη καμπή. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός ο κ. Παπανδρέου έχει επανειλημμένα διακηρύξει τη σημασία που
ο ίδιος δίδει και η κυβέρνηση , σ’ αυτό το θέμα. Στην πρόσφατη επίσκεψη
του στην Κύπρο πριν από μερικές μέρες στην συνάντηση που είχε με τον
Πρόεδρο Χριστόφια ξαναείπε για πολλοστή φορά ότι η Ελλάδα στηρίζει
με όλες της τις δυνάμεις τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Πρόεδρος
Χριστόφιας και η Κυπριακή Κυβέρνηση για δίκαιη λύση, βιώσιμη και λειτουργική... Η λύση του Κυπριακού είναι προφανές ότι πρέπει να είναι στην
βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ και πρέπει να
βασίζεται στις αρχές και στις αξίες της ΕΕ και στην πλήρη εφαρμογή του
ευρωπαϊκού κεκτημένου. Αυτό είναι ένα μήνυμα που πρέπει να επαναλαμβάνομε και να γίνεται ξεκάθαρο σε κάθε ευκαιρία και με κάθε δυνατότητα
γιατί το κυπριακό δεν είναι ένα διμερές ζήτημα αλλά διεθνές, διεθνούς
δικαίου, ένα ζήτημα κατοχής», ανέφερε.
Για τις τελευταίες εξελίξεις, είπε πως «η πρόοδος που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στις συνομιλίες δεν είναι αυτή που θα επιθυμούσαμε.
Υπάρχει πολλή περιθώριο να καλυφθεί πολύ περισσότερο έδαφος και σε
αυτό χρειάζεται επιμονή, χρειάζεται υπομονή, χρειάζεται ρεαλισμός και
χρειάζεται να μην ξεχνάμε ποιος είναι ο τελικός στόχος». Για την Τουρκία,
ανέφερε ότι «μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και είναι και στο δικό της
χέρι να εξασφαλίσει και η ίδια την δική της πορεία προς την ΕΕ, γιατί αυτά
τα πράγματα συνδέονται μεταξύ τους». Ο κ. Κουβέλης διαβεβαίωσε για τη
στενή συνεργασία της ελληνικής Κυβέρνησης με την Κυπριακή Δημοκρατία
σε όλα τα επίπεδα και είπε ότι «η Ελλάδα παρά τις δυσκολίες που περνάει
σήμερα, θέλει και θα είναι πάντα στο πλευρό της Κύπρου για να μπορέσει
υποστηρίξει αυτόν το αγώνα.
Χαιρετίζοντας εκ μέρους όλων των παρισταμένων μελών του ελληνικού κοινοβουλίου, ο βουλευτής της ΝΔ Ιωάννης Τραγάκης, ανέφερε ότι
«οι προσπάθειες όλων μας θα πρέπει να είναι για να στηρίξουμε την επίσημη θέση της Κυπριακής κυβέρνησης, η οποία είναι ελπίζω και πιστεύω
σκέψεις και θέσεις όλων των Ελλήνων, όπου και αν βρίσκονται». Ο Γενικός
Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών Νίκος Αιμιλίου αναφερόμενος στις
τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό είπε ότι αυτή την στιγμή υπάρχει μια
αναστολή στην διαπραγματευτική διαδικασία λόγω των λεγόμενων εκλογών
στα κατεχόμενα. Η τελευταία συνάντηση από τις 68 που έχουν γίνει, είπε,
και η οποία έλαβε χώρα την 30η Μαρτίου ολοκληρώθηκε με την έκδοση
Η θετική πορεία και
το υψηλό κύρος που
απολαμβάνει η Κυπριακή
Ομοσπονδία Αμερικής
στην Ελληνοαμερικανική
Κοινότητα, την Κύπρο,
την Ελλάδα και τα
κέντρα αποφάσεων στην
Ουάσιγκτον, επισημάνθηκαν
το Σάββατο, στις εργασίες
του 38ου Ετήσιου
Συνέδριου της οργάνωσης,
που πραγματοποιήθηκε στη
Νέα Υόρκη.
O Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας
κοινής δήλωσης που εκφράζει την πολιτική δέσμευση των δύο ηγετών να
εργαστούν για την λύση του Κυπριακού.
Επεσήμανε ότι η δήλωση δεν συνιστά ενδιάμεση συμφωνία αλά παραμένει απλά η διακήρυξη της πολιτικής βούλησης των δύο ηγετών να εξαντλήσουν κάθε προσπάθεια για λύση. Και πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας έχει πολλές φορές διακηρύξει ότι δεν θα φεισθεί προσπαθειών
για την επίλυση του Κυπριακού.
■
45
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Βήμα επαναπροσέγγισης και
βελτίωσης του κλίματος
Π
Εγκαίνια εργασιών
για την επιδιόρθωση
του δρόμου Κάτω
Πύργου - Λιμνίτη
ολύ σημαντική ημερομηνία χαρακτήρισαν ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης
Μεχμέτ Αλί Ταλάτ την 29η Μαρτίου, τελώντας τα εγκαίνια των εργασιών
για την επιδιόρθωση του δρόμου Κάτω Πύργου - Λιμνίτη που θα οδηγήσει
στη διάνοιξη του οδοφράγματος. Τα εγκαίνια τελέστηκαν σε σημείο εντός
της νεκρής ζώνης, παρουσία των ηγετών των δύο κοινοτήτων, του Ειδικού
Σύμβουλου του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο, του Ειδικού Αντιπροσώπου
του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, του Πρέσβη των ΗΠΑ, του Αναπληρωτή
Διευθυντή της Διεύθυνσης Γενικών Υποθέσεων και Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κοινοταρχών και κατοίκων του Κάτω Πύργου και
του κατεχόμενου Λιμνίτη. Ο δρόμος περιλαμβάνει ένα κομμάτι μήκους
2.2 χλμ εντός της νεκρής ζώνης και 4.5 χλμ εκτός αυτής. Το έργο ανέλαβε
κοινοπραξία ε/κ και τ/κ εταιρειών υπό την ονομασία FAP – TARMAC.
Μιλώντας ο Πρόεδρος της Κύπρου είπε ότι ημέρα αυτή είναι πολύ
σημαντική για τους κατοίκους του Πύργου και του Λιμνίτη, αλλά και της
ευρύτερης περιοχής, αφού μετά από πολλούς μήνες συζητήσεων αρχίζουν
οι εργασίες του δρόμου. Απηύθυνε ιδιαίτερο – όπως είπε – χαιρετισμό στις
κοινοτικές αρχές και τους κατοίκους του Κάτω Πύργου και του κατεχόμενου Λιμνίτη, εκφράζοντας τη λύπη του και αποτίνοντας φόρο τιμής στον
κοινοτάρχη του κατεχόμενου Λιμνίτη, Γκιοκσέλ Καπαράν ο οποίος έφυγε
από τη ζωή και τον οποίο – όπως είπε – είχε συναντήσει πολλές φορές
στο γραφείο του μαζί με τον νυν κοινοτάρχη του κατεχόμενου Λιμνίτη, τον
κοινοτάρχη Κάτω Πύργου και την ομάδα πρωτοβουλίας για τη διάνοιξη
Συμμετοχή όλων για βιώσιμο περιβάλλον
Εκδήλωση
‘Ωρα της Γης’
στο Προεδρικό
Μέγαρο
Η
αποτροπή της κλιματικής αλλαγής είναι η μόνη βιώσιμη λύση
για το περιβάλλον, την οικονομία και την ανθρωπότητα, υπογράμμισε
ο Πρόεδρος της Κύπρου ανακοινώνοντας την έναρξη διαπραγματεύσεων
με τη Γραμματεία της Σύμβασης - Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις
Κλιματικές Αλλαγές για συμπερίληψη της Κύπρου στο Παράρτημα Ι της
Σύμβασης αυτής. Η ομιλία του Προέδρου στο πλαίσιο της διεθνούς εκδήλωση ‘Ωρα της Γης’ που πραγματοποιήθηκε στις 27 Μαρτίου στο Προεδρικό
Μέγαρο με συμβολική συσκότιση για εξοικονόμηση ενέργειας.
Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί προϋπόθεση αειφορίας,
46
του οδοφράγματος. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχαρίστησε τα ΗΕ,
την ΕΕ, την κυβέρνηση των ΗΠΑ που μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία
και την τ/κ πλευρά συνέβαλαν στην επίτευξη αυτού του έργου. Ευχήθηκε
δε σύντομα να μην χρειάζονται σημεία διέλευσης, να είμαστε σε μια κοινή,
ενωμένη πατρίδα.
Στήριξη Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει θερμά κάθε προσπάθεια που θα
οδηγήσει στην ενωμένη Κύπρο, δήλωσε ο Αναπληρωτής Διευθυντής της
Διεύθυνσης Γενικών Υποθέσεων και Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Αξελ Γουόλντεν. Απευθύνοντας χαιρετισμό στην τελετή εγκαινίων των έργων
για την ανακατασκευή του δρόμου Κάτω Πύργου - Λιμνίτη, ο κ. Γουόλντεν είπε
ότι κάθε νέο σημείο διέλευσης σημαίνει και περισσότερες επαφές μεταξύ
των ανθρώπων. ‘’Εξυπηρετεί την ειρήνη και τη συμφιλίωση και διευκολύνει
τη ζωή των Κυπρίων και από τις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής και
δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τους τομείς του τουρισμού και της οικονομίας’’.
Η ΕΕ έχει χρηματοδοτήσει τη μελέτη που έγινε για το κατασκευαστικό έργο
και συνέβαλε με ποσό 2,5 εκ ευρώ για την αναβάθμιση του δρόμου μήκους
5,7 χιλιομέτρων, χρήματα που προέρχονται από το πρόγραμμα στήριξης
της τ/κ κοινότητας, πρόσθεσε. Επεσήμανε ότι η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως τη
διάνοιξη οδοφραγμάτων ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης και είναι ο
κύριος συμβαλλόμενος, μεταξύ άλλων, για το έργο της αποναρκοθέτησης
της νεκρής ζώνης που θα ολοκληρωθεί το 2011.
■
ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστόφιας λέγοντας ότι χρειάζεται να επενδύσουμε
σ’ ολόκληρο τον κόσμο, σε μια νέα οικονομία με απόλυτο σεβασμό στο
περιβάλλον. ‘’Μια καθαρή και πράσινη οικονομία, σε όλους τους τομείς’’.
Για την Κύπρο, τόνισε, το περιβάλλον, ο φυσικός πλούτος, η βιοποικιλότητα
συνθέτουν ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο. Από το 2008, συνέχισε, η κυβέρνηση
εφαρμόζει συγκροτημένη στρατηγική που συνδυάζει την ανάπτυξη με την
προστασία του περιβάλλοντος. ‘’Συγκροτήσαμε και εφαρμόζουμε συνεκτικό
σχέδιο για τη χωροταξία, την ανακύκλωση, τον περιορισμό της εκπομπής
αερίων του θερμοκηπίου, τη διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων, την
προστασία των υδάτινων πόρων, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και
την προώθηση πιο καθαρών μεταφορικών μέσων. Η προσπάθεια για ένα
βιώσιμο περιβάλλον απαιτεί την ενεργό συμμετοχή όλων μας. Από αυτήν
την προσπάθεια δεν μπορεί να απουσιάζει κανείς είτε είναι πολίτης, είτε
επιχειρηματίας, ούτε φυσικά η πολιτεία’’. Είναι κάτι που το χρωστάμε στις
επόμενες γενιές, το οφείλουμε στα παιδιά μας, κατέληξε ο Πρόεδρος.
Μιλώντας στην ίδια εκδήλωση ο Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων
και Περιβάλλοντος, Δημήτρης Ηλιάδης επεσήμανε ότι οι επιπτώσεις από
την κλιµατική αλλαγή αποτελούν χωρίς αμφιβολία µία από τις μεγαλύτερες
περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές αλλά και πολιτικές απειλές που
αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Η κυπριακή Κυβέρνηση, σημείωσε, εφαρμόζει, στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας, μια συγκροτημένη
στρατηγική πράσινης ανάπτυξης, μια περιβαλλοντική πολιτική. Ανταποκρίνεται, πρόσθεσε, στις υποχρεώσεις της, που απορρέουν από τις Διεθνείς
Συμβάσεις καθώς και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. ‘’Κι αυτό, όχι μόνο γιατί
είναι υποχρέωσή μας, στο πλαίσιο των διεθνών μας δεσμεύσεων, αλλά και
γιατί είναι καθήκον μας, απέναντι στην κοινωνία, απέναντι στο σήμερα και
το αύριο, απέναντι στη σημερινή και τις αυριανές γενιές’’.
■
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Ημερίδα για
το παγκόσμιο
Πρόγραμμα
Globe-Κύπρου
H πρώτη Εκπαιδευτική Μαθητική Ημερίδα
Globe Κύπρο πραγματοποιήθηκε στις
27 Απριλίου, στο Λύκειο Αγίου Γεωργίου
Λακατάμειας, με την παρουσία του
Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού
Ανδρέα Δημητρίου και του Πρέσβη των
Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο, Φρανκ
Ούρμπαντσικ.
H
πρώτη Εκπαιδευτική Μαθητική Ημερίδα Globe Κύπρο πραγ-
ματοποιήθηκε στις 27 Απριλίου, στο Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας, με την παρουσία του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Ανδρέα
Δημητρίου και του Πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο, Φράνκ
Ούρμπαντσικ.
Σε δηλώσεις του στο περιθώριο της Ημερίδας, ο Υπουργός Παιδείας
είπε πως το πρόγραμμα Globe είναι ένα οικουμενικό πρόγραμμα, «όπου
κάπου στα 23 χιλιάδες σχολεία μετέχουν στην έρευνα της ατμόσφαιρας
και των αλλαγών του κλίματος, στέλνουν σε ένα ερευνητικό κέντρο στην
Αμερική, στη ΝΑΣΑ τα δεδομένα και τους τα επιστρέφουν πίσω».
Σκοπός του προγράμματος, όπως εξήγησε ο κ. Δημητρίου, είναι να
αναπτύξει την περιβαλλοντική συνείδηση, να κάνει τους μαθητές να κατανοήσουν ότι οι αλλαγές που συμβαίνουν σε ένα μέρος της γης επηρεάζουν
και εξαρτώνται από αλλαγές σε άλλα μέρη της γης, και επίσης τους κάνει να
κατανοήσουν ότι η μελέτη των αλλαγών είναι μια οικουμενική, παγκόσμια
διαδικασία στην οποία μπορούν να μετέχουν, δίδοντας και παίρνοντας
δεδομένα για να λύνουν προβλήματα του τόπου τους. «Επομένως», υπογράμμισε, «ενισχύουμε τα σχολεία μας να μετέχουν διότι θέλουμε να τους
Ευρωπαϊκή διάκριση
στη Βιβλιοθήκη
του Πανεπιστημίου
Κύπρου
Μ
ε ειδική εκδήλωση και απονομή τιμητικών πλακετών και διπλωμάτων, τίμησε το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Διευθυντή και το προσωπικό της Βιβλιοθήκης του, η οποία εξασφάλισε πρόσφατα τη διάκριση
του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διοίκησης Ποιότητας EFQM, ‘’Αναγνώριση
για Αριστεία’’ με τρία αστέρια. Πρόκειται για την πρώτη βιβλιοθήκη στον
ευρύτερο ελληνικό χώρο που πετυχαίνει αυτήν τη διάκριση, η οποία αποτελεί
το δεύτερο από τα τρία επίπεδα διακρίσεων που απονέμονται.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης Φίλιππος Τσιμπόγλου μίλησε για την πορεία της Βιβλιοθήκης, η οποία κατάφερε
να περάσει από διάφορα στάδια, να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί σε μία
Βιβλιοθήκη ευρωπαϊκών πλέον προδιαγραφών. Ο κ. Τσιμπόγλου τόνισε
ότι με στρατηγικές συμμαχίες που εδραίωσε εντός και εκτός Κύπρου, με
ενεργό συμμετοχή σε διεθνείς ενώσεις βιβλιοθηκών και ευρωπαϊκά προγράμματα, με συνεχή επιμόρφωση του προσωπικού, διαρκή επικοινωνία με
τους χρήστες και αποδοτική αξιοποίηση των οικονομικών πόρων ανέλαβε
δείξουμε την οικουμενική διάσταση των προβλημάτων και την οικουμενική
διάσταση της επιστήμης και ότι παρά το μικρό μας μέγεθος μπορούμε να
παίξουμε σημαντικό ρόλο».
Από την πλευρά του, στο χαιρετισμό του στην Ημερίδα ο Αμερικανός Πρέσβης τόνισε το πρόγραμμα αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα
συνεργασίας της Κύπρου με τις ΗΠΑ στον τομέα του περιβάλλοντος και
τόνισε την ανάγκη ευρύτερης συνεργασίας μεταξύ ιδιωτών, Κυβερνήσεων
και επιχειρήσεων. Αναφερόμενος στο κάλεσμα που είχε απευθύνει ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα στους πολίτες να πάρουν μέτρα στο
σπίτι τους, στη γειτονιά τους και στις δουλειές τους για αντιμετώπιση των
κλιματικών αλλαγών, ο Πρέσβης των ΗΠΑ είπε ότι απευθύνει το ίδιο κάλεσμα και στους Κύπριους. «Απευθύνω το ίδιο κάλεσμα στους Κύπριους. Η
πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι η ίδια. Αυτό που μπορούμε
να κάνουμε για να βελτιώσουμε την κατάσταση είναι να τόσο απλό όσο να
παίρνουμε το λεωφορείο, να κάνουμε τα σπίτια μας πιο αποδοτικά στον
τομέα της ενέργειας. Στο τέλος, εξαρτάται από όλους μας να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση μαζί», επεσήμανε.
Στο επιστημονικό μέρος της Ημερίδας, το ρόλο της επιστήμης στη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων και στην προστασία του περιβάλλοντος στην Κύπρο, ανέπτυξε ο Δρ στο Ινστιτούτο Κύπρου Manfred Lange.
Επίσης, η Δρ Ελένη Κύζα, του ΤΕΠΑΚ, μίλησε για την αειφόρο ανάπτυξη και
την περιβαλλοντική εκπαίδευση.
■
τον κομβικό ρόλο για την εξέλιξη όλων των συνεργαζόμενων κυπριακών
βιβλιοθηκών. Ανέφερε, επίσης, ότι η Βιβλιοθήκη διαθέτει για όλη την επιστημονική κοινότητα της Κύπρου συλλογές με πέραν των 300.000 βιβλίων,
3.000 περιοδικών, 150 βάσεων δεδομένων, 20.000 τίτλων ηλεκτρονικών
περιοδικών και 25.000 ηλεκτρονικών βιβλίων.
Ο κ. Τσιμπόγλου ευχαρίστησε το προσωπικό, στην αφοσίωση και την
εργασία του οποίου οφείλεται ουσιαστικά, όπως ανέφερε, η επιτυχία αυτή
και διαβεβαίωσε ότι η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου θα συνεχίσει να βελτιώνεται και να διακρίνεται με κύριο στόχο της την καλύτερη
εξυπηρέτηση των πολιτών.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου, Καθηγητής Σταύρος Ζένιος, συνεχάρη
το Διευθυντή και το προσωπικό της Βιβλιοθήκης και τους ευχαρίστησε για
τη συμβολή τους στην επιτυχία αυτή, η οποία αντανακλά, όπως είπε, στο
Πανεπιστήμιο Κύπρου και το κατατάσσει στους Οργανισμούς που έχουν
φιλόδοξα οράματα και μακροχρόνιους στόχους, τους οποίους επιδιώκουν
συνεχώς να υλοποιούν, χωρίς να επαναπαύονται. Σε ένδειξη εκτίμησης για
την επαγγελματική επάρκεια, την ευαισθησία και τις δεξιότητές τους, ο
Πρύτανης παρέδωσε στο Διευθυντή της Βιβλιοθήκης και στους συνεργάτες
του τιμητικές πλακέτες. Τιμητικά διπλώματα απονεμήθηκαν και σε όλο το
προσωπικό της Βιβλιοθήκης.
Στην εκδήλωση παρευρέθει και ο Αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων
Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης Γιώργος Γλωσσιώτης,
ο οποίος ανέγνωσε χαιρετισμό της Προέδρου της Ενωσης Χριστίνας Κυρικοπούλου. ■
47
ΚΥΠΡΟΣ
Πανεπιστήμιο Κύπρου
Hγετικό
Εκπαιδευτικό
Ίδρυμα
Τ
ο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Π.Κ.) ιδρύθηκε το 1989 ως το πρώτο
δημόσιο πανεπιστήμιο της Κύπρου, και δέχθηκε τους πρώτους του
φοιτητές το 1992. Παρόλο που μετρά σχετικά λίγα χρόνια λειτουργίας, το
Π.Κ. έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να μετατραπεί στο ηγετικό εκπαιδευτικό
ίδρυμα της Κύπρου και σε ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα
της Μεσογείου, φιλοξενώντας περισσότερους από 6000 φοιτητές. Την ίδια
στιγμή, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο για την πορεία του προς την αριστεία,
τόσο σε διδακτικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο. Το Π.Κ. αποτελείται
από 6 Σχολές:
Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών
Τμήμα Αγγλικών Σπουδών , Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών,
Τμήμα Γαλλικών Σπουδών και Σύγχρονων Γλωσσών
Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών
Τμήμα Βιολογικών Επιστημών, Τμήμα Χημείας, Τμήμα Πληροφορικής, Τμήμα
Μαθηματικών και Στατιστικής, Τμήμα Φυσικής
Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής
Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Τμήμα Νομικής, Τμήμα Ψυχολογίας, Τμήμα
Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης
Τμήμα Οικονομικών, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Πολυτεχνική Σχολή
Τμήμα Αρχιτεκτονικής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών,
Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής 48
Φιλοσοφική Σχολή
Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών, Τμήμα Κλασικών Σπουδών
και Φιλοσοφίας
Συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα
Όλα τα ακαδημαϊκά τμήματα προσφέρουν 31 προπτυχιακά προγράμματα,
43 προγράμματα σε επίπεδο μάστερ (από τα οποία τα τρία προσφέρονται
και στα Αγγλικά όπως το MBA και το MSc in Economic Analysis) και 33
προγράμματα σε επίπεδο διδακτορικού (τα περισσότερα από τα οποία
επίσης προσφέρονται στην αγγλική γλώσσα). Η Αριστεία στη διδασκαλία
και την έρευνα υποστηρίζεται και από τις νέες υποδομές του Π.Κ. Το καινούριο πανεπιστήμιο προσφέρει τάξεις διδασκαλίας με τις πιο σύγχρονες
προδιαγραφές, εργαστήρια τα οποία είναι επαγγελματικά εξοπλισμένα με
την τελευταία τεχνολογία, και αίθουσες διαλέξεων σχεδιασμένες για μέγιστη απόδοση σε ήχο και εικόνα. Το πανεπιστήμιο διαθέτει επίσης ξενώνες
φιλοξενίας των φοιτητών εντός της Πανεπιστημιούπολης, ενώ η Βιβλιοθήκη
του έχει βραβευτεί με τη διάκριση EFQM Award of Excellence.
Την ίδια στιγμή το Π.Κ. έχει αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να
υποστηρίζει ένα διαπολιτισμικό φοιτητικό σώμα. Λαμβάνει μέρος ενεργά
στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ERASMUS από το 1998-99, όπως επίσης και
σε άλλα προγράμματα ανταλλαγών και τοποθετήσεων, όπως το Leonardo,
το Campus Europae κ.α. Μόνο κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους
2008-2009, 95 φοιτητές από Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια ήρθαν στο Π.Κ.,
ενώ 116 φοιτητές του Π.Κ. επισκέφθηκαν Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια μέσα
στο πλαίσιο του Προγράμματος ERASMUS.
Η ακαδημαϊκή αριστεία υποστηρίζεται επίσης από την ενεργό συμμετοχή του Π.Κ. σε περισσότερα από 30 πανεπιστημιακά δίκτυα και οργανισμούς διεθνώς, κατέχοντας την Προεδρία του UNICA (Network of
Universities from the Capitals of Europe), του EAEC (European Association
of Erasmus Coordinators), καθώς και την Αντιπροεδρία του HUMANE
(Heads of University Management and Administration Network in Europe).
Το Π.Κ. έχει αναπτύξει ένα διεθνές προφίλ στη διδασκαλία και την έρευνα,
με τις προτεραιότητες του να στρέφονται προς τη δημιουργικότητα και
την καινοτομία. ■
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
H ‘πράσινη
ανάπτυξη’
της Ηπείρου
Η Περιφέρεια Ηπείρου, κάνοντας
καθημερινά πράξη τη δέσμευση
της κυβέρνησης για «πράσινη
ανάπτυξη», φιλοδοξεί μέσα από
την αναδιάταξη του αναπτυξιακού
της σχεδιασμού να επιτύχει
την αύξηση των αναπτυξιακών
δεικτών, ώστε να πάψει να είναι
ουραγός, συγκρινόμενη με
αντίστοιχες Περιφέρειες της
Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της
ίδιας της χώρας μας.
της Γενικής Γραμματέως
Περιφέρειας Ηπείρου, Δήμητρας
Γεωργακοπούλου-Μπάστα
50
Σ
ε στενή συνεργασία με τους φορείς και τους πολίτες της Ηπείρου,
θέτουμε τις βάσεις για την ενίσχυση της περιφερειακής παραγωγικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και τη διασφάλιση
της κοινωνικής συνοχής και το θετικό είναι, ότι οι πολίτες της Ηπείρου,
έχουν πειστεί, ότι η «πράσινη ανάπτυξη» αποτελεί σήμερα την καλύτερη
διέξοδο από την παρατεταμένη οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο
και τη χώρα.
Ήδη έχουμε δρομολογήσει σειρά δράσεων σε τομείς, όπως η διαχείριση και η προστασία του περιβάλλοντος, η ορθολογική διαχείριση των
ενεργειακών πόρων, η αξιοποίηση του πλούσιου πολιτιστικού υπόβαθρου
της Ηπείρου, σε συνδυασμό με τις τεράστιες δυνατότητες της τουριστικής αξιοποίησης αλλά και του μοναδικού πλούτου εναλλακτικών μορφών
τουρισμού που μπορεί κανείς να συναντήσει στην περιοχή.
Επίσης, προτεραιότητα δίνουμε στην ανασυγκρότηση του πρωτογενή
τομέα, των μεταποιήσεων και εν γένει της επιχειρηματικότητας, στη στήριξη
του εισοδήματος και στην καταπολέμηση της ανεργίας και στους τέσσερις
νομούς ευθύνης μας.
Eξασφαλίσαμε χρήματα για την πληρωμή επιχορηγήσεων για επενδύσεις που έχουν υπαχθεί στον Αναπτυξιακό Νόμο, ενώ ήδη δόθηκε η
έγκριση για υλοποίηση έργων Ειδικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων σε
περιοχές της Ηπείρου, ενώ σημαντική ήταν η απόφαση της Περιφέρειας
να αξιοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερα κονδύλια στο πλαίσιο της
4ης προγραμματικής περιόδου για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηπείρου.
Με εστίαση την προώθηση της «πράσινης ανάπτυξης», δόθηκε στους
επενδυτές το «πράσινο φως» για την εγκατάσταση των πρώτων μορφών
Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ήπειρο, ενισχύοντας με αυτόν τον
τρόπο την εθνική προσπάθεια, στο πλαίσιο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή
Ένωση.
Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε και το κάναμε με επιτυχία, τις σοβαρότατες ευθύνες της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας της Περιφέρειας στο
θέμα της ορθολογικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην Ήπειρο
και προς την κατεύθυνση αυτή, έχουμε ήδη δρομολογήσει τις διαδικασίες
για την κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας στερεών αποβλήτων.
Θέτοντας σε διαβούλευση το σχέδιο του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος για την περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου, η Περιφέρεια Ηπείρου,
κάνει πράξη τις δεσμεύσεις του Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και
της κυβέρνησης για την προστασία και τη σωστή διαχείριση του ευαίσθητου
οικοσυστήματος της περιοχής.
Επίσης, για την προώθηση της βιοποικιλότητας και της φυσικής προστασίας των νομών της Ηπείρου, υπάρχει ανοιχτή πρόσκληση από την
Περιφέρεια για Σχέδια διαχείρισης περιοχών με ειδικό οικολογικό ενδιαφέρον, όπως είναι το λιμναίο οικοσύστημα της Παμβώτιδας και το ποτάμιο
οικοσύστημα του Καλαμά.
Με γνώμονα την αντιπυρική θωράκιση της Ηπείρου, πραγματοποιήσαμε
πρόσφατα στα Ιωάννινα ευρεία Σύσκεψη με διασυνοριακό ενδιαφέρον, καθώς από κοινού με τους Περιφερειάρχες και τους αρμόδιους Υπηρεσιακούς
παράγοντες της Αλβανικής πλευράς, δεσμευτήκαμε φέτος το καλοκαίρι να
συνεργαστούμε αποτελεσματικά, ώστε μην καεί -αν είναι δυνατόν- ούτε
ένα στρέμμα δασικής έκτασης.
Τέλος, εργαζόμαστε μεθοδικά με στόχο να ενισχυθεί ποιοτικά το
υπάρχον τουριστικό προϊόν αλλά και να δημιουργηθούν οι συνθήκες για
νέες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ενώ και στον τομέα των ανθρώπινων πόρων υποστηρίχθηκε σημαντικά η βιωσιμότητα κοινωνικών δομών,
μέσα από τη λειτουργία των οποίων ωφελούνται καθημερινά ευπαθείς
κοινωνικές ομάδες.
Η Ήπειρος σήμερα προχωρά, έχοντας ως γνώμονα ένα σύγχρονο, ρεαλιστικό και αποτελεσματικό αναπτυξιακό μοντέλο, γι’ αυτό και είμαστε πεπεισμένοι για ένα καλύτερο μέλλον με ανάπτυξη και ευημερία.
■
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Μύκονος
Καινοτομίες
στην Τουριστική
Προβολή
Οι συντελεστές της
ταινίας «The Kings of
Myconos» στα δρομάκια της Μυκόνου.
του Δημάρχου Μυκόνου Αθανασίου Κουθασανά-Μέγα
Τ
ην πεποίθησή του ότι η Κρίση δημιουργεί ευκαιρίες και ότι η
Μύκονος, αντίθετα με τους περισσότερους τουριστικούς προορισμούς,
διατηρεί τις δυνάμεις της, εκφράζει ο Δήμαρχος του νησιού Αθ. ΚουθασανάςΜέγας, αναφερόμενος ταυτόχρονα στην προβολή του νησιού μέσα από την
ταινία «The Kings of Myconos». Πως απαντά όμως γενικότερα η Μύκονος
στις δυσμενείς συνθήκες που δημιουργεί η οικονομική κρίση;
«Είμαστε αισιόδοξοι πως η Μύκονος θα διατηρήσει τις δυνάμεις της
και θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής. Κάνουμε λόγο για «προκλήσεις» και όχι για «δυσκολίες» καθώς οι πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις
στην Ελλάδα αλλά και οι αλλαγές που υφίσταται η διεθνής οικονομία είναι
δυνατόν να δημιουργήσουν τις ιδανικές προϋποθέσεις για νέες ευκαιρίες
και να αναδείξουν τους προορισμούς που θωρακίζονται κατάλληλα. Πρόσφατη έρευνα ικανοποίησης των επισκεπτών και τουριστών της Μυκόνου
που διενέργησε, για λογαριασμό του Δήμου, η εταιρία MTC GROUP με το
Πολυτεχνείο Κρήτης κάνει λόγο για ένα πολυδιάστατο τουριστικό προϊόν
που προσφέρεται τόσο για χαλάρωση όσο και για διασκέδαση σε όλους
τους επισκέπτες και για τον λόγο αυτό είναι πιο δύσκολο να υποκατασταθεί
με άλλους προορισμούς. Τόσο η γενική αίσθηση της αγοράς όσο και οι
ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις της Ένωσης Ξενοδόχων αποδεικνύουν του
λόγου το αληθές. Σύμφωνα με τις σχετικές μετρήσεις, η Μύκονος ανήκει
στις σπάνιες περιπτώσεις προορισμών– ίσως να είναι και η μοναδική – στον
Ελλαδικό χώρο, που φαίνεται να διατηρεί, σε μεγάλο βαθμό, το ενδιαφέρον
των επισκεπτών της για την τρέχουσα τουριστική περίοδο. Χωρίς αμφιβολία η κρίση επηρεάζει όλη την Ελλάδα. Δεν υποστηρίζουμε ότι βρήκαμε το
αντίδοτο κατά της κρίσης όμως καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για
την καλύτερη διαχείριση της. Σε αυτό το πλαίσιο υλοποιούνται αναπτυξιακά
έργα για την ουσιαστική βελτίωση του νησιού. Ο ΧΥΤΑ, σε επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας, ο βιολογικός καθαρισμός και τα έργα στη Μαρίνα
και το παλιό λιμάνι που θα ολοκληρωθούν σύντομα, είναι, κατά την άποψή
μου, τα κυριότερα αναπτυξιακά έργα που μακροπρόθεσμα θα βοηθήσουν
στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών σε επίπεδο υποδομών.
Τουριστικό μάρκετινγκ
«Πέρα, όμως, από τα θέματα της ανάπτυξης, ο Δήμος Μυκόνου οφείλει
να ανταποκρίνεται στην σύγχρονη επιταγή της Τουριστικής προβολής .
Αν και καθιερωμένος προορισμός, ο Δήμος Μυκόνου δεν έπαψε ποτέ να
ενδιαφέρεται για τις σύγχρονες μεθόδους προβολής που μπορούν να
αναδείξουν τα καλά του προορισμού στις επιθυμητές ομάδες στόχους.
Το χτίσιμο στρατηγικής, η έγκαιρη και εύστοχη διαφημιστική καμπάνια,
οι ενέργειες δημοσιότητας, τα ταξίδια δημοσιογράφων και τουριστικών
πρακτόρων από το εξωτερικό και η συμμετοχή σε τουριστικές εκθέσεις αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια ενός σύνθετου προγράμματος προβολής που αναπτύσσεται, αξιολογείται και επαναπροσαρμόζεται στα νέα
δεδομένα με τη βοήθεια των Ειδικών Συμβούλων Τουριστικού Μάρκετινγκ
με τους οποίους συνεργάζεται ο Δήμος. Πέρα από αυτά, δεν «κλείνουμε»
ποτέ τα μάτια μας σε ευκαιρίες που παρουσιάζονται για την πρωτότυπη
προβολή του προορισμού. Η ταινία «The kings of Mykonos», της οποίας
την Πανευρωπαϊκή πρεμιέρα φιλοξένησε η Μύκονος το Σάββατο 29 Μαΐου αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα. Τα γυρίσματα διήρκεσαν δύο
μήνες, 80 άτομα -Έλληνες και Αυστραλοί- εργάστηκαν πυρετωδώς για την
επιτυχία της ταινίας που στοίχισε συνολικά πολλά εκατομμύρια ευρώ. Μια
κινηματογραφική δημιουργία, απέναντι στην οποία ο Δήμος Μυκόνου δήλωσε ‘παρών’, γνωρίζοντας ότι η επιλογή αυτή αποτελεί την πιο σύγχρονη,
δυναμική και αποτελεσματική, μορφή τουριστικής προβολής και επικοινωνίας
ενός προορισμού. Αρκεί να αναφερθεί η τεράστια απήχηση της ταινίας στην
αγορά της Αυστραλίας με 350.000 εισιτήρια την πρώτη κιόλας εβδομάδα,
ενώ πολύ αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις για την πορεία της σε όλη την
Ευρώπη. Είμαστε σίγουροι, ότι αυτή η ταινία θα αποτελέσει προοίμιο άλλων μελλοντικών συνεργασιών διεθνούς εμβέλειας, που εμείς ως Δήμος θα
συνεχίσουμε να στηρίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις.
«Τέλος αυτό που θεωρώ αναπόσπαστο κομμάτι του Τουριστικού
προϊόντος της Μυκόνου είναι η αγάπη των φίλων του νησιού και οι προσπάθειες των Μυκονιατών που, με αίσθημα ευθύνης και τουριστική συνείδηση,
θέτουν αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές στην παροχή των τουριστικών
υπηρεσιών. Εάν λοιπόν θα έπρεπε να σχολιάσω το πρόσφατο άρθρο της
γνωστής Βρετανικής εφημερίδας, περί «ξεπουλήματος» της Ελλάδας και
της Μυκόνου θα απαντούσα απλά πως αν τίθεται θέμα «ξεπουλήματος»
τότε εξυπακούεται πως είμαι εναντίον. ■
Η Μύκονος παραμένει σταθερή αξία στις απαιτήσεις
των επισκεπτών της
Το 86,5% φθάνει ο συνολικός μέσος δείκτης ικανοποίησης τουριστών από τις διακοπές τους στη Μύκονο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που διενέργησε για λογαριασμό του Δήμου η
εταιρία συμβούλων MTC GROUP σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο
Κρήτης.
Συγκεκριμένα, οι Έλληνες επισκέπτες του νησιού, που καλύπτουν
το 30% των αφίξεων, δηλώνουν ικανοποιημένοι σε ποσοστό 83,5%
και δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο κριτήριο της διασκέδασης και
ψυχαγωγίας και μικρότερη στα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του τουριστικού προϊόντος. Από την άλλη πλευρά, οι αλλοδαποί τουρίστες
εμφανίζονται ικανοποιημένοι σε ποσοστό 88% και δίνουν μεγάλη
βαρύτητα στο κριτήριο της φυσικής ομορφιάς, του κλίματος και της
αίσθησης της χαλάρωσης και σε δεύτερο βαθμό στη διασκέδαση
και τη ψυχαγωγία.
51
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Τα Δωδεκάνησα
στην Hermes Expo
Τιμήθηκε η μνήμη του Κασιώτη Ν. Μαυράκη
Στη Νέα Υόρκη μετέβη ο Έπαρχος
Καρπάθου-Κάσου, Μιχάλης Ερωτόκριτος,
προκειμένου να αντιπροσωπεύσει τη
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δωδεκανήσου
και το Δωδεκανησιακό Οργανισμό
Τουρισμού (Δ.Ο.Τ.) στη 19η Διεθνή
Εμπορική Έκθεση Ερμής (Hermes Expo
International - Νέα Υόρκη, Φιλαδέλφεια,
Ατλάντικ Σίτυ, Βαλτιμόρη-Ουάσιγκτον, 2225 Απριλίου 2010).
Σ
κοπός της έκθεσης, την οποία επισκέπτονται χιλιάδες ομογενείς
και άλλοι Αμερικάνοι, είναι να προβάλει τα Ελληνικά προϊόντα και να
προσελκύσει επενδυτές στην Ελλάδα. Φέτος έγινε ιδιαίτερη προβολή της
Δωδεκανήσου και ιδιαίτερα της Καρπάθου και Κάσου.
Παράλληλα, ο κ. Eρωτόκριτος ήλθε σε επαφή με τους Δωδεκανησίους
της Αμερικής και ειδικότερα με τους Καρπάθιους και Κασιώτες για να
ακούσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ερχόμενοι στην Ελλάδα και τα
διάφορα έργα που γίνονται στα νησιά. Ο κ. Έπαρχος συναντήθηκε με τους
ομογενείς στο «Καρπάθικο Σπίτι» στο Union, NJ και με τους Κασιώτες στο
«Κασιώτικο Σπίτι» στο Bronx, NY. Στο Κασιώτικο Σπίτι παρευρέθη και η
πρόεδρος της Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας Ματίνα Κουτσού με το ΔΣ
και τα προεδρεία των άλλων Δωδεκανησιακών συλλόγων. Με την ευκαιρία
της επίσκεψής του ο κ. Ερωτόκριτος παρέδωσε αναμνηστικά ψηφίσματα
του Επαρχείου Καρπάθου-Κάσου προς τιμήν του Καρπάθιου και Κασιώτη
μετανάστη. Επίσης εκ μέρους του Επαρχείου έδωσε στη Δωδεκανησιακή
Ομοσπονδία και στο Σύλλογο Κασιωτών από ένα αντίτυπο της σημαίας
που χρησιμοποίησαν οι Κασιώτες στην Επανάσταση του 1821.
Κατά το διάστημα της παραμονής του στη Νέα Υόρκη του δόθηκε η
ευκαιρία να έλθει σε επαφή και με τα ομογενειακά ΜΜΕ. Συνοδευόμενος
από τους Μανώλη Κασσώτη και Δημήτρη Ζανάκη επισκέφθηκε και έδωσε
συνεντεύξεις στον Εθνικό Κήρυκα της Νέας Υόρκης, στο Greek News
TV του Δημήτρη Καστανά και στο ραδιοφωνικό πρόγραμμα Cosmos FM.
Σ’ αυτές τις συνεντεύξεις δεν περιορίστηκε σε θέματα που αφορούν τα
Δωδεκάνησα και ειδικά την Κάρπαθο και Κάσο αλλά επεκτάθηκε και στα
οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και την επίδραση που
έχουν στα Δωδεκάνησα.
Τιμή στον Κασιώτη καπετάνιο
Η επίσκεψη του κ. Ερωτόκριτου στις ΗΠΑ είχε και ένα ξεχωριστό σκοπό. Στις 29 Απριλίου πήγε στον Παναμά για να τιμήσει την μνήμη του Νικήτα
Μαυράκη, ενός Κασιώτη ναυτικού, που το όνομα του είναι συνδεδεμένο
με την χώρα αυτή της Κεντρικής Αμερικής και την Διώρυγα του Παναμά.
Όταν το 1881, οι Γάλλοι άρχισαν το άνοιγμα της Διώρυγας πήραν μαζί τους
πολλούς εργάτες που δούλεψαν στην διώρυγα του Σουέζ, μεταξύ αυτών
και αρκετούς Κασιώτες. Οι Γάλλοι απέτυχαν στην προσπάθεια τους επειδή
πολλοί εργάτες αρρώσταιναν και πέθαναν από ελονοσία. Όσοι επέζησαν
γύρισαν στην πατρίδα τους ή μετακόμισαν στην Αμερική. Ορισμένοι από
αυτούς, μεταξύ των οποίων και Κασιώτες, επέστρεψαν στον Παναμά, όταν,
το 1904, οι Αμερικάνοι ανέλαβαν την διάνοιξη της Διώρυγας. Στις 15 Αυγούστου 1914 τελείωσε η σύνδεση του Ατλαντικού με τον Ειρηνικό ωκεανό και
οι Αμερικάνοι διάλεξαν για τα εγκαίνια το ατμόπλοιο Ancon με καπετάνιο
τον Νικήτα Μαυράκη. Ο Μαυράκης γεννήθηκε το 1859 στην Κάσο, αλλά
άλλαξε το όνομα του σε John Constantine, γιατί οι Αμερικανοί δεν ήθελαν
να παραπέμπει η τιμή σε άλλη χώρα, μετά από τόσες προσπάθειες που
κατέβαλαν. Σήμερα η προτομή του Νικήτα Μαυράκη βρίσκεται στην λέσχη
των πιλότων της Διώρυγας του Παναμά.
Όπως επισημαίνει ο Μανώλης Κασσώτης: «Όταν στην διετία 1960-62,
υπηρετούσα με τον Αμερικανικό στρατό στην τότε Panama Canal Zone,
γνώρισα το μεγαλοεπιχειρηματία Ταγαρόπουλο και άμισθο πρόξενο της
Ελλάδας στον Παναμά, από την Κύμη της Ευβοίας. Ο Ταγαρόπουλος έφτασε
στον Παναμά την εποχή που οι Αμερικάνοι είχαν πια αναλάβει την διάνοιξη
της Διώρυγας και όπως μου διηγούταν ήταν παρών στα εγκαίνια, είχε προσωπική γνώση του περιστατικού και γνώρισε τον Μαυράκη».
■
52
OIKONOMIA
ΕΣΠΑ
Eνισχύσεις σε 7.400
επιχειρήσεις από το
Πρόγραμμα για ΜεταποίησηΕμπόριο-Τουρισμό-Υπηρεσίες
Προωθούνται συνολικά 11 προγράμματα,
προϋπολογισμού 1,823 δις ευρώ
Μ
ε ταχείς ρυθμούς προωθούνται οι δράσεις του ΕΣΠΑ για τη
στήριξη της επιχειρηματικότητας και την αναθέρμανση της αναπτυξιακής διαδικασίας.Σε ό,τι αφορά την προκήρυξη για την ενίσχυση μικρών
και πολύ μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς
Μεταποίησης – Τουρισμού – Εμπορίου και Υπηρεσιών, στο πλαίσιο των
ΠΕΠ του ΕΣΠΑ 2007-2010, ανακοινώνεται ότι ολοκληρώθηκε η διαδικασία
αξιολόγησης από τη Δευτεροβάθμια Επιτροπή Αξιολόγησης, μετά και την
αύξηση του αρχικά διατιθέμενου προϋπολογισμού κατά 150 εκατ. ευρώ (σε
650 εκατ. ευρώ συνολικά), για τις θεματικές ενότητες του τουρισμού, του
εμπορίου και των υπηρεσιών.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης έχουν διαβιβαστεί στους αρμόδιους
Γενικούς Γραμματείς των Περιφερειών και τους αρμόδιους Ενδιάμεσους
Φορείς Διαχείρισης (χρηματοπιστωτικά ιδρύματα), προκείμενου να ενημερωθούν οι επενδυτές, σύμφωνα και με τα όσα ορίζονται στις σχετικές
κανονιστικές αποφάσεις.
54
Από την εν λόγω προκήρυξη ενισχύονται περί τις 7.400 μικρές και πολύ
μικρές επιχειρήσεις του συνόλου της παραγωγικής βάσης της χώρας, οι
οποίες θα κληθούν άμεσα να υπογράψουν τις σχετικές συμβάσεις για την
υλοποίηση των αντίστοιχων επενδύσεων. Υπενθυμίζεται ότι το ποσοστό
ενίσχυσης κυμαίνεται από 55-65% με την υποχρέωση διατήρησης ή/και
δημιουργίας θέσεων εργασίας, καθώς το πρόγραμμα χαρακτηριζόταν από
ένταση απασχόλησης.
Σημειώνεται ότι συνολικά προωθούνται αυτή την περίοδο 11
προγράμματα άμεσης ενίσχυσης επιχειρήσεων, με προϋπολογισμό
1,823 δις. ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα τα τελευταία στοιχεία των υπηρεσιών του
ΥΠΟΙΑΝ,
● Σε στάδιο υλοποίησης βρίσκονται σήμερα τα Προγράμματα για την
Ενίσχυση Επιχειρήσεων του Τριτογενούς Τομέα – Εμπόριο, Υπηρεσίες
OIKONOMIA
Ενισχύονται περί τις 7.400 μικρές
και πολύ μικρές επιχειρήσεις του
συνόλου της παραγωγικής βάσης
της χώρας, οι οποίες θα κληθούν
άμεσα να υπογράψουν τις σχετικές
συμβάσεις για την υλοποίηση των
αντίστοιχων επενδύσεων...
και για την Ενίσχυση Ελευθέρων Επαγγελματιών, προϋπολογισμού 668
και 70 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, από τα οποία ενισχύονται συνολικά 22.581
επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Σε στάδιο υλοποίησης βρίσκεται και το
πρόγραμμα e-Security (Ψηφιακή Σύγκλιση), προϋπολογισμού 30 εκατ.
ευρώ, από το οποίο ενισχύονται 3.000 επιχειρήσεις.
● Στο στάδιο της συμβασιοποίησης βρίσκεται το Πρόγραμμα Γυναικείας
και Νεανικής Επιχειρηματικότητας, προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ, από
το οποίο θα λάβουν ενισχύσεις περίπου 1.800 επιχειρήσεις.
● Σε στάδιο υποβολής προτάσεων (μέχρι τις 23/7/2010) βρίσκονται ήδη
τα νέα προγράμματα Πράσινη Επιχείρηση και Πράσινες Υποδομές, με
προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ το καθένα. Μέχρι τις 15/9/2010 θα υποβάλλονται επενδυτικές προτάσεις για το νέο πρόγραμμα Μεταποίηση
στις Νέες Συνθήκες, προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, από το οποίο
ενισχύονται περίπου 4.500 επιχειρήσεις. Μέχρι τις 24/8/2010 θα υποβάλλονται προτάσεις για το πρόγραμμα Ένδυση και Υπόδηση – Νέες
Προοπτικές, προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ. Μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2010 θα υποβληθούν προτάσεις για τα δύο προγράμματα
Πράσινος και Εναλλακτικός Τουρισμός, με προϋπολογισμό 30 εκατ.
ευρώ το καθένα, από τα οποία θα ενισχυθούν συνολικά περίπου 1.000
τουριστικές επιχειρήσεις. Τον Αύγουστο προκηρύσσονται οι δράσεις
του προγράμματος Ενίσχυση Εξωστρέφειας, προϋπολογισμού 30 εκατ.
ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τη διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρών και πολύ
μικρών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση και την εξασφάλιση της περαιτέρω ανάπτυξης τους, είναι ήδη ανοικτά δύο προγράμματα του Ταμείου
Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων για παροχή κρατικών
εγγυήσεων συνολικού ύψους έως 1,5 δις. ευρώ, προκειμένου να χορηγηθούν
δάνεια για την εξόφληση υποχρεώσεων στις εφορίες, τα ασφαλιστικά ταμεία
και τους προμηθευτές. ■
55
OIKONOMIA
Ομιλία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γεώργιου
Προβόπουλου στην Ετήσια Γενική Συνέλευση των Μετόχων
Η κατάσταση και
οι προοπτικές
της ελληνικής
οικονομίας
Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει
σήμερα μια βαθιά, δομική και πολύπλευρη
κρίση. Γι’ αυτό και η έξοδος από αυτή την
κρίση προϋποθέτει πολυετή, επίμονη και
συστηματική προσπάθεια. Απαιτεί ρήξη
με το παρελθόν.
Κ
ύρια χαρακτηριστικά της κρίσης είναι το μεγάλο δημοσιονομικό
έλλειμμα, το τεράστιο χρέος και η συνεχής διάβρωση της ανταγωνιστικής
θέσης της χώρας. Τα προβλήματα αυτά προϋπήρχαν της διεθνούς κρίσης του
2008 και ήταν αναπόφευκτο, χωρίς τολμηρές και αποφασιστικές παρεμβάσεις,
να οδηγήσουν, αργά ή γρήγορα, σε αδιέξοδο. Καθώς οι παρεμβάσεις αυτές δεν
έγιναν, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Παράλληλα, η διεθνής κρίση μεγέθυνε τις
συσσωρευμένες επιπτώσεις των χρόνιων αδυναμιών και επιτάχυνε την πτωτική
πορεία της οικονομίας. Αποτέλεσμα είναι η σημερινή κατάσταση που αποτυπώνεται στα δίδυμα ελλείμματα και στα δίδυμα χρέη, στη στενή διασύνδεση
του δημόσιου ελλείμματος και χρέους με το εξωτερικό έλλειμμα και χρέος.
Η σημερινή κρίση δεν αντανακλά απλώς μια παροδική, πτωτική, φάση του
οικονομικού κύκλου. Και βέβαια δεν αποτυπώνεται μόνο στο δημόσιο τομέα
και στο ανησυχητικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Αφορά το σύνολο της οικονομίας, τις δομές της, τις αντιλήψεις και συμπεριφορές που κυριάρχησαν επί
σειρά ετών, το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήσαμε. Αυτό σημαίνει
ότι η η κρίση δεν επιδέχεται βραχυχρόνιες θεραπείες. Προϋποθέτει, αντίθετα,
επίμονη και συστηματική προσπάθεια: μια προσπάθεια μακρά, συντεταγμένη
και ρηξικέλευθη. Μακρά, γιατί η αλλαγή των δομών που μας οδήγησαν εδώ
θα είναι ένα έργο επίπονο που δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί σύντομα.
Συντεταγμένη, για να εξασφαλίσουμε την ομαλή συνέχεια, με ελαχιστοποίηση
των κραδασμών. Ρηξικέλευθη, γιατί δεν μπορούμε να λύσουμε τα σημερινά
προβλήματα, αν συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο που σκεφτόμασταν όταν τα δημιουργούσαμε. Η υπέρβαση της κρίσης προϋποθέτει,
με άλλα λόγια, ρήξη με το παρελθόν.
Η Τράπεζα της Ελλάδος είχε προειδοποιήσει εγκαίρως για τη σοβαρότητα
της κατάστασης. Στις εκθέσεις της τονιζόταν ότι οι μακροοικονομικές ανισορροπίες θα διογκώνονταν όσο χειροτέρευε η διεθνής συγκυρία. Διατυπωνόταν,
επίσης, σαφής προειδοποίηση για το ενδεχόμενο της διόγκωσης του κόστους
δανεισμού. Ταυτόχρονα, υπογραμμιζόταν ότι έπρεπε να μεταδοθεί με σαφήνεια στις αγορές το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει
ένα πολυετές σχέδιο ουσιαστικής δημοσιονομικής εξυγίανσης και τολμηρών
διαρθρωτικών αλλαγών.
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν επιβεβαίωσαν τις δυσοίωνες προβλέψεις.
56
Η οικονομία έχει εισέλθει σε φαύλο κύκλο και δημιουργήθηκε πρωτοφανής
αβεβαιότητα, που προκάλεσε μια σειρά υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής
ικανότητας της χώρας. Αυτές οδήγησαν σε μεγάλη διεύρυνση των περιθωρίων επιτοκίου, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση του κόστους δανεισμού και
εξυπηρέτησης του χρέους του Δημοσίου. Η κατάσταση αυτή, στο βαθμό που
παρατείνεται, επιδεινώνει τη δημοσιονομική θέση της χώρας, δυσχεραίνει
ακόμη περισσότερο τη δημοσιονομική προσαρμογή, έχει σοβαρές επιπτώσεις
στην πραγματική οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα και ανατροφοδοτεί
το κλίμα αβεβαιότητας, ασκώντας μια γενικότερη παραλυτική επίδραση. Μοναδική διέξοδος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, με τη δραστική
μείωση του ελλείμματος και του χρέους και την ανάκτηση της απωλεσθείσας
ανταγωνιστικότητας.
Η κρίση της ελληνικής οικονομίας εξελίσσεται σε ένα διεθνές περιβάλλον
που χαρακτηρίζεται από υψηλή αβεβαιότητα, παρά τις ενδείξεις ανάκαμψης
που υπάρχουν. Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, που διακρίνεται μέχρι
στιγμής από ασταθή βηματισμό, έχει στηριχθεί αφενός στην άσκηση διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής και αφετέρου σε επεκτατικές δημοσιονομικές
πολιτικές, οι οποίες όμως τώρα επαυξάνουν τους κινδύνους για τη βιωσιμότητα
των δημόσιων οικονομικών.
Οι κίνδυνοι αυτοί στις ανεπτυγμένες οικονομίες επιτείνονται από: (α) τη
μεγάλη αύξηση των δημόσιων ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, (β) τις
δυσμενείς δημογραφικές προοπτικές λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και
(γ) τις εκτιμήσεις ότι δεν πρέπει να αναμένεται σύντομα επάνοδος της δυνητικής παραγωγής και της απασχόλησης στα προ της κρίσης επίπεδα. Πρόσθετους κινδύνους συνεπάγεται και το γεγονός ότι τα δημόσια οικονομικά είναι
εκτεθειμένα σε διαταραχές που πηγάζουν από τις αγορές. Η αβεβαιότητα για
τη χρονική κλιμάκωση και την ένταση των “πολιτικών εξόδου” από τα μέτρα
δημοσιονομικής ώθησης πιέζει ανοδικά τα περιθώρια επιτοκίου των κρατικών
ομολόγων. Αναμένεται λοιπόν ότι στις ανεπτυγμένες χώρες τα επιτόκια χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους θα αυξηθούν, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης
θα είναι χαμηλότερος απ’ ό,τι πριν από την κρίση. Όσο μεγαλύτερη είναι η
διαφορά μεταξύ των επιτοκίων αυτών και του ρυθμού ανάπτυξης, τόσο μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή θα απαιτηθεί για να ανακοπεί η ανοδική
τάση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ. Γι’ αυτό απαιτείται να
γίνουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ενισχυθεί ο δυνητικός
ρυθμός ανάπτυξης. Όπως είναι φανερό, όλες αυτές οι επισημάνσεις ισχύουν
κατά μείζονα λόγο για την Ελλάδα.
Πορεία επιδείνωσης
Η κρίση που διέρχεται σήμερα η ελληνική οικονομία αποτυπώνεται στη
ραγδαία υποχώρηση των βασικών οικονομικών μεγεθών και στην επιδείνωση
των προοπτικών.
1ον. Αφετηρία των ιδιαίτερα δυσμενών εξελίξεων ήταν ο εκτροχιασμός των
δημοσιονομικών μεγεθών. Το 2008 και το 2009 η κατάσταση χειροτέρευσε και
το 2009 το έλλειμμα, όπως εγκαίρως είχε προειδοποιήσει η Τράπεζα της Ελλάδος, διαμορφώθηκε σε διψήφιο ποσοστό του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα τελευταία
αναθεωρημένα στοιχεία, το έλλειμμα του 2009 φθάνει το 13,6% του ΑΕΠ.
2ον. Το Δημόσιο χρέος διαμορφώθηκε το 2009 στο 115,1% του ΑΕΠ, το
υψηλότερο στη ζώνη του ευρώ μετά από εκείνο της Ιταλίας. Σύμφωνα δε με
προβολές βάσει εύλογων παραδοχών, η άνοδος θα συνεχιστεί και ο λόγος
χρέους προς ΑΕΠ θα τείνει να σταθεροποιηθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα (130%)
μόλις το 2014. Αν μάλιστα το χρέος του 2009 τελικά αναθεωρηθεί στο 120%
ή 122% του ΑΕΠ – ενδεχόμενο που αναφέρει η Eurostat – θα πρέπει αυτή η
προβολή να αναθεωρηθεί επί το δυσμενέστερο.
Τα δημόσια ελλείμματα και το χρέος είναι βεβαίως υψηλά και σε άλλες
χώρες του κόσμου, στις οποίες όμως, σε αντίθεση με την Ελλάδα, χρηματοδοτούνται κυρίως από την εγχώρια αποταμίευση. Στην Ελλάδα η ακαθάριστη
εθνική αποταμίευση, δημόσια και ιδιωτική μαζί, μόλις ξεπερνούσε το 5% του
ΑΕΠ το 2009. Η υστέρηση της εθνικής αποταμίευσης οφείλεται κατά κύριο
λόγο στα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, αλλά και στην ταχεία αύξηση της
ιδιωτικής κατανάλωσης τα τελευταία χρόνια.
Η χαμηλή αποταμίευση δεν επαρκεί για να χρηματοδοτηθεί το δημόσιο
χρέος από εγχώριες πηγές, με αποτέλεσμα να διογκώνονται το έλλειμμα του
ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και το εξωτερικό χρέος. Έτσι, το δημοσι-
OIKONOMIA
ονομικό πρόβλημα συμπλέκεται με εκείνο του εξωτερικού ελλείμματος και
χρέους και τα «δίδυμα» ελλείμματα αναδεικνύονται ως η κύρια πηγή που
τροφοδοτεί έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο.
3ον. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 2008 έφθασε το
14,6% του ΑΕΠ και, μετά από παροδική υποχώρηση το 2009 στο 11,2% του
ΑΕΠ, το πρώτο δίμηνο του 2010 έχει αρχίσει να διευρύνεται και πάλι. Το υψηλό εμπορικό έλλειμμα οφείλεται άμεσα στην απώλεια ανταγωνιστικότητας, η
οποία από το 2001 μέχρι σήμερα έχει υπερβεί το 20%. Εκτιμάται εξάλλου ότι,
με βάση τις σχετικές τιμές καταναλωτή αλλά και με βάση το σχετικό κόστος
εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, η μείωση της ανταγωνιστικότητας είναι πιθανό να συνεχιστεί και το 2010.
4ον. Η πραγματική οικονομία έχει εισέλθει από το 2009 σε ύφεση. Το ΑΕΠ
συρρικνώθηκε πέρυσι κατά 2%, επηρεαζόμενο κυρίως από τη μεγάλη πτώση
των επενδύσεων, αλλά και της ιδιωτικής κατανάλωσης και των εξαγωγών. Στην
τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική,
το Μάρτιο, είχε εκτιμηθεί ότι η μείωση του ΑΕΠ θα είναι εφέτος της τάξεως
του 2%. Η πρόβλεψη αυτή υπό τις παρούσες συνθήκες υπόκειται σε μεγάλο
βαθμό αβεβαιότητας, ενώ ισχυρές εμφανίζονται οι πιθανότητες για ακόμη
μεγαλύτερη υποχώρηση.
5ον. Η ύφεση επεκτάθηκε το 2009 σε όλους τους παραγωγικούς τομείς,
επηρέασε αρνητικά την απασχόληση και διεύρυνε την ανεργία. Η συνολική
απασχόληση μειώθηκε κατά 1,1%, ο αριθμός των απασχολούμενων μισθωτών
μειώθηκε κατά 1,6% και το ποσοστό ανεργίας αναρριχήθηκε στο 9,5%. Για
το 2010 προβλέπεται περαιτέρω πτώση της απασχόλησης, ενώ το ποσοστό
ανεργίας θα προσεγγίσει το 11%.
6ον. Οι δυσμενείς εξελίξεις, κυρίως στα δημοσιονομικά μεγέθη, και ο κλονισμός
της εμπιστοσύνης των αγορών επιβάρυναν εν τέλει και το τραπεζικό σύστημα.
Ενώ σε πολλές άλλες χώρες η κρίση εκδηλώθηκε αρχικά στο χρηματοπιστωτικό
σύστημα και από εκεί μεταφέρθηκε στην πραγματική οικονομία, στην Ελλάδα
η φορά ήταν αντίθετη. Το τραπεζικό σύστημα κατέληξε να αντιμετωπίζει δυσχέρειες ρευστότητας, όταν η δημοσιονομική κρίση οδήγησε στην υποβάθμιση
της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, συνακόλουθα και των τραπεζών,
περιορίζοντας την πρόσβασή τους στις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Παράλληλα,
η επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου των καταθέσεων, λόγω και της ύφεσης,
επηρέασε την εγχώρια προσφορά δανειακών κεφαλαίων. Είναι αξιοσημείωτο
ότι, παρά τα προβλήματα αυτά, ο ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς
τον ιδιωτικό τομέα παρέμεινε θετικός καθ’ όλη τη διάρκεια του 2009, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στη ζώνη του ευρώ, όπου υπήρξαν και περίοδοι αρνητικής
μεταβολής. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα επέδειξε ισχυρές αντοχές στην
διάρκεια της διεθνούς κρίσης, γεγονός στο οποίο συνετέλεσε και η παροχή
άφθονης ρευστότητας από το Ευρωσύστημα με χαμηλό κόστος. Προϋπόθεση
όμως για να διατηρήσει ο τραπεζικός τομέας αυτή την ανθεκτικότητά του και
στο μέλλον, ιδιαίτερα εν όψει της σταδιακής απόσυρσης των έκτακτων μέτρων
παροχής ρευστότητας, είναι η αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης, η
οποία επηρεάζει τις λειτουργίες του, και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης
των αγορών στο μέλλον της οικονομίας.
Αναμόρφωση του εποπτικού πλαισίου
Ακόμη και τότε όμως, οι νέες συνθήκες που θα προκύψουν θα είναι πολύ
διαφορετικές από εκείνες στις οποίες λειτουργούσαν οι τράπεζες στο παρελθόν. Η αξιοποίηση των μέχρι σήμερα διδαγμάτων της κρίσης θα οδηγήσει σε
αναμόρφωση του εποπτικού πλαισίου, την οποία επεξεργάζεται η Επιτροπή
της Βασιλείας. Οφείλουν λοιπόν οι ελληνικές τράπεζες να προσαρμοστούν στα
νέα δεδομένα με διορατικότητα, λαμβάνοντας υπόψη και τις κυοφορούμενες
αυτές αλλαγές. Στην παρούσα φάση επιβάλλονται:
● η διατήρηση σημαντικών περιθωρίων κεφαλαίου, πάνω από τα ελάχιστα που
καθορίζουν οι εποπτικοί κανόνες,
● ο σχηματισμός επαρκών προβλέψεων για την κάλυψη του πιστωτικού
κινδύνου,
● ο εξορθολογισμός των λειτουργικών εξόδων,
● η ευέλικτη και συνετή διαχείριση των διαθέσιμων πηγών χρηματοδότησης
● και κυρίως η διαμόρφωση μιας μεσοπρόθεσμης στρατηγικής που θα
προβλέπει, με ρεαλισμό και προνοητικότητα, συνεργασίες και συνενώσεις
δυνάμεων.
Τα υγιή χρηματοοικονομικά μεγέθη, η αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και η δημιουργία μεγαλύτερων και πιο εύρωστων σχημάτων αποτελούν
βασικές προϋποθέσεις για την ισχυροποίηση της ανθεκτικότητας των τραπεζών
στις πιθανές αναταράξεις και την ομαλή πρόσβαση στις πηγές χρηματοδότησης.
Θεωρώ ότι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα η αναδιάταξη του τραπεζικού τομέα
είναι αναπόφευκτη. Η Τράπεζα της Ελλάδος, από την πλευρά της, θα συνεχίσει
να παρακολουθεί στενά και να παρεμβαίνει στις εξελίξεις, ώστε τα επόμενα
δύσκολα βήματα να γίνουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Η οικονομική πολιτική
Η οικονομική πολιτική μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις προσανατολίστηκε σε αποφάσεις οι οποίες, αν εφαρμοστούν αποτελεσματικά και εμπλουτιστούν με τολμηρές διαρθρωτικές αλλαγές, θα θέσουν τις στέρεες βάσεις για
τη σοβαρή και μακρά προσπάθεια που απαιτείται.
Οι μέχρι στιγμής αποφάσεις στοχεύουν κυρίως στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών
στο μέλλον της οικονομίας. Όσον αφορά τον πρώτο στόχο, τα συμπληρωματικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν στις αρχές Μαρτίου βρίσκονται στη σωστή
κατεύθυνση και κρίθηκαν θετικά από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η αβεβαιότητα
όμως και μετά την εξαγγελία των πρόσθετων μέτρων παρέμεινε ισχυρή. Οι
αγορές εξακολούθησαν να τηρούν στάση αναμονής και επιφυλακτικότητας,
όπως υποδηλώνει η μετέπειτα συνεχής άνοδος των περιθωρίων επιτοκίων.
Η στάση αυτή των αγορών οφείλεται κατά βάση στο μεγάλο έλλειμμα
εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η ελληνική
οικονομία. Σ’ αυτό όμως προστίθενται οι ανησυχίες ως προς την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, δύο παραμέτρους από τις
οποίες θα εξαρτηθεί η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους στο
μέλλον. Με άλλα λόγια, οι αγορές εξακολουθούν να εστιάζουν την προσοχή
τους στην δυναμική του χρέους.
Με δεδομένες τις συνθήκες αυτές είναι ιδιαίτερα θετικό ότι η ελληνική
κυβέρνηση ζήτησε την ενεργοποίηση του μηχανισμού χρηματοδοτικής στήριξης. Εκτιμάται ότι η χρήση του μηχανισμού αυτού θα παίξει σημαντικό θετικό
ρόλο στην υπέρβαση της κρίσης για τους ακόλουθους λόγους:
1ον. Βραχυχρόνια, εξασφαλίζει δανειακά κεφάλαια με σχετικά χαμηλό κόστος,
αμβλύνει τις πιέσεις των αγορών και συμβάλλει στην εξομάλυνση των συνθηκών
ρευστότητας και του τραπεζικού συστήματος.
2ον. Μεσοπρόθεσμα, η λειτουργία του μηχανισμού με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ επιβάλλει αυστηρότερη πειθαρχία
στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, προσφέρει πολύτιμη τεχνογνωσία
στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής και ενισχύει την
εμπιστοσύνη των αγορών.
3ον. Μακροπρόθεσμα, το σχετικά χαμηλότερο κόστος δανεισμού μειώνει το
ύψος των τόκων που θα επιβαρύνουν τις δημόσιες δαπάνες, διευκολύνοντας
έτσι τη δημοσιονομική προσαρμογή.
Στόχος του μηχανισμού στήριξης είναι να διευκολύνει και να εξασφαλίσει
την πραγματοποίηση δομικών αλλαγών, οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες
57
OIKONOMIA
κότητα και, δεύτερον, τον εξαγωγικό προσανατολισμό.
● Η ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών προϊόντων και εργασίας, ώστε
αφενός η εξέλιξη στο κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος να υποστηρίζει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας
και αφετέρου το κόστος αυτό να μη μεταφέρεται αδικαιολόγητα στις τελικές
τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών.
● Η βελτίωση του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ασκείται η επιχειρηματική
δραστηριότητα με την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, την εξάλειψη της διαφθοράς και τον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης.
● Η ταχεία και αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων
του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς.
● Η προώθηση της καθαρής ή «πράσινης» ανάπτυξης και η αλλαγή του σημερινού προτύπου παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.
● Η αναβάθμιση της παιδείας και η ενθάρρυνση της καινοτομίας, της έρευνας
και της επιχειρηματικότητας.
Η έξοδος από την κρίση
και θα έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Σε καμία
περίπτωση όμως δεν πρέπει η ύπαρξη του μηχανισμού να οδηγήσει σε εφησυχασμό και χαλάρωση των προσπαθειών. Το κύριο βάρος παραμένει στην
πολιτεία, που έχει ακέραιη την ευθύνη να πείσει ότι η οικονομία έχει εισέλθει
αμετάκλητα σε νέα τροχιά. Η συντεταγμένη και συνεπής εφαρμογή των όσων
έχουν εξαγγελθεί θα συμβάλει στη σταδιακή βελτίωση του κλίματος.
Για να αντιστρέψουμε οριστικά τις δυσμενείς τάσεις, πρέπει να υπερβούμε
τον εαυτό μας και να εκπλήξουμε θετικά τις αγορές επιτυγχάνοντας βελτιώσεις μεγαλύτερες και από αυτές που έχουν προβλεφθεί. Συγκεκριμένα, θα
έχει μεγάλη σημασία για το γενικότερο οικονομικό κλίμα, αν η δημοσιονομική
εξυγίανση στο σκέλος των δαπανών προχωρήσει ακόμη περισσότερο από
ό,τι μέχρι στιγμής προγραμματίζεται, ώστε να επιτευχθεί εφέτος μείωση του
ελλείμματος μεγαλύτερη και του 5% του ΑΕΠ, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι
το έλλειμμα του 2009 αναθεωρήθηκε σε 13,6% και μπορεί να αναθεωρηθεί
περαιτέρω. Η προσαρμογή αυτή είναι εφικτή αν επιδιωχθούν, με μεγαλύτερη
αποφασιστικότητα και ταχύτερο βηματισμό, ο περιορισμός της σπατάλης
και η συγχώνευση ή και κατάργηση φορέων του δημόσιου τομέα, που δεν
προσφέρουν πραγματικό έργο. Η μείωση των δαπανών είναι άλλωστε η αρμόζουσα επιλογή για την επίτευξη των φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων
και για τα επόμενα δύο έτη, δεδομένου ότι ενδεχόμενη περαιτέρω αύξηση
των φορολογικών συντελεστών θα είχε δυσμενέστατες συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα. Θα πετύχαινε δηλαδή αποτελέσματα αντίθετα από τα
επιθυμητά: συρρίκνωση αντί αύξησης των εσόδων.
Η προτεινόμενη επιτάχυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής ήδη από
εφέτος, με περικοπή των δαπανών και εξορθολογισμό της λειτουργίας του
δημόσιου τομέα θα εκπλήξει όντως θετικά τις αγορές και θα συμβάλει στην
ταχύτερη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Αυτό θα βοηθήσει να μειωθεί
περαιτέρω το κόστος δανεισμού του Δημοσίου, με αλυσιδωτές ευνοϊκές
επιδράσεις στο κόστος δανεισμού των τραπεζών και κατ’ επέκταση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να εισέλθει το
συντομότερο δυνατόν σ’ ένα νέο ενάρετο κύκλο διαρκείας.
Σήμερα, η δημοσιονομική εξυγίανση είναι το πρώτο και σημαντικότερο
όπλο για την ανάπτυξη. Αλλά μόνη της δεν αρκεί. Η απάντησή μας στην κρίση
πρέπει να έχει δίδυμη στόχευση, όπως δίδυμες ήταν και οι αιτίες που μας
οδήγησαν εδώ. Η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει δηλαδή να συνοδευθεί από
μια συστηματική προσπάθεια για την ανάκτηση της απωλεσθείσας ανταγωνιστικότητας, με την επιδίωξη συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων ετησίως. Στις
παρούσες εξάλλου συνθήκες, το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας δεν μπορεί
να βασιστεί στην κατανάλωση, ιδιωτική και δημόσια, όπως έγινε δυστυχώς στο
παρελθόν. Πρέπει, αντίθετα, να στηριχθεί στις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Η
ελληνική οικονομία, από τις πιο εσωστρεφείς στην Ευρώπη, πρέπει τώρα να
ενισχύσει την εξωστρέφειά της. Αυτό όμως θα είναι αδύνατο αν δεν υπάρξει
ουσιαστική αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, με τολμηρές διαρθρωτικές
αλλαγές. Στόχοι των αλλαγών αυτών πρέπει να είναι:
● Ο αναπροσανατολισμός του παραγωγικού προτύπου με έμφαση σε δυο
αλληλένδετα στοιχεία: πρώτον, τις επενδύσεις που αυξάνουν την παραγωγι58
Οι αλλαγές που απαιτούνται είναι εξαιρετικά επείγουσες. Τα μεγάλα
προβλήματα που επί τόσα χρόνια διστάσαμε να αντιμετωπίσουμε βρίσκονται
τώρα μπροστά μας. Γι’ αυτό είναι ιστορικές οι ευθύνες που οφείλουμε όλοι να
αναλάβουμε μπροστά στη μεγάλη πρόκληση. Ο δρόμος για την έξοδο από
την κρίση θα είναι μακρύς και δύσβατος. Θα χρειαστούν λοιπόν περισσότερες
και μεγαλύτερης διάρκειας προσπάθειες από όλους. Η πορεία των επόμενων
χρόνων θα προσδιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από το στόχο που θα επιλέξουμε
και από την προσήλωσή μας σ’ αυτόν. Θέλουμε μια Ελλάδα εγκλωβισμένη σε
μια ισορροπία χαμηλών δυνατοτήτων ή μια Ελλάδα σύγχρονη και δυναμική; Και
επειδή ασφαλώς θέλουμε το δεύτερο, είναι βέβαιο ότι δεν μπορούμε πλέον
να πορευθούμε με τις συνταγές του παρελθόντος, δηλαδή:
● με μυωπική επιλογή του παρόντος εις βάρος του μέλλοντος,
● με καταναλωτική συμπεριφορά, στα όρια του ευδαιμονισμού, που υπερβαίνει
κατά πολύ τις παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας,
● με επιλεκτική και κατά το δοκούν εφαρμογή των θεσμών και των νόμων,
● με μετάθεση των ευθυνών στους άλλους,
● με άρνηση κάθε προσπάθειας για οικοδόμηση συναίνεσης,
● με ιδεοληπτικές ερμηνείες της πραγματικότητας,
● με την απαίτηση της διατήρησης κεκτημένων που αντιστρατεύονται το
συμφέρον της κοινωνίας στο σύνολό της,
● με κοντόφθαλμη επιδίωξη του εύκολου κέρδους στο βραχύτερο χρονικό
διάστημα.
Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν, αν θέλουμε να ξεπεράσουμε την παρούσα
βαθιά κρίση. Πρέπει τώρα να μετατοπίσουμε την έμφαση στο μέλλον και να
πραγματοποιήσουμε με γρήγορο βηματισμό τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Η
σημερινή κρίση δεν μοιάζει σε τίποτα με όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, τουλάχιστον στη μεταπολεμική μας ιστορία. Και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με
λογικές άλλων εποχών. Η συνειδητοποίηση του μεγέθους των προβλημάτων
από όλους μας θα συμβάλει στην οικοδόμηση της κοινωνικής συναίνεσης, που
είναι αναγκαία στη δύσκολη πορεία που έχουμε μπροστά μας. Μια πορεία που
θα στηρίξει τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας, διασφαλίζοντας έτσι
την κοινωνική συνοχή.
Εδώ αναδεικνύεται ο σύνθετος ρόλος που αναλαμβάνει σήμερα η κυβέρνηση, η οποία καλείται, με επιμονή και αποτελεσματικότητα, να υπερβεί
εμπόδια, να κάμψει αγκυλώσεις του παρελθόντος, να ανοίξει νέους δρόμους
και να καταδείξει με πειστικότητα ότι το τελικό όφελος από τη μακρά προσπάθεια θα υπερβεί κατά πολύ το κόστος που καλούμεθα να καταβάλουμε
στη διαδρομή.
Οι μέχρι σήμερα αποφάσεις της είναι ελπιδοφόρες, καθώς η οικονομική
πολιτική στρέφεται σταδιακά προς αυτές τις κατευθύνσεις και επιχειρεί να
χαράξει μια νέα πορεία. Στην πορεία αυτή θα πρέπει να έχει την υποστήριξη
όλων.
Η διαδρομή θα είναι μακρά και επίπονη. Δεν υπάρχει όμως άλλη επιλογή.
Έχουμε ιστορικό καθήκον να τη διανύσουμε έως το τέλος, επιστρατεύοντας
δυνάμεις, ικανότητες και χαρίσματα που υπάρχουν σ’ αυτή τη χώρα και έχουν
αναδειχθεί σε άλλες περιόδους κρίσης στο παρελθόν, με θαυμαστά αποτελέσματα. ■
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη
‘Η Φονική Κρίση
και η Ελληνική
Τραγωδία’
Εκδόσεις Λιβάνη και
Ίδρύματος Δελιβάνη
Ο
κεντρικός στόχος του νέου αυτού βιβλίου της Μαρίας Νεγρε-
πόντη-Δελιβάνη είναι η διαπίστωση και η ανάλυση των πραγματικών
αιτίων της τρέχουσας φονικής κρίσης που βύθισε την ανθρωπότητα στην
απόγνωση και την καταστροφή. Θεωρώντας συνέπειες και όχι κυρίαρχα αίτια
της κρίσης τις ακρότητες και υπερβολές των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων,
ανά την υφήλιο, η συγγραφέας υποδεικνύει ως πρωταρχικούς ενόχους τους
φανατικούς νεοφιλελεύθερους της υφηλίου, που κατάφεραν, στη δεκαετία
του ’80 να επιβάλουν την επικίνδυνη ιδεολογία τους, πλαισιωμένη από τον
υπερκαπιταλισμό και την συνωμοτικής υφής παγκοσμιοποίηση.
Το συνδυασμένο αυτό οιονεί σύστημα με τις εμμονές του περί δήθεν
αυτορρυθμιζόμενων αγορών, περί της ανάγκης περιορισμού του δημόσιου
τομέα και κατεδάφισης του κοινωνικού κράτους, εξάλειψης του παρεμβατσμού, ενθάρρυνσης της επιδίωξης του μέγιστου κέρδους με οποιοδήποτε
μέσο, ελαχιστοποίησης των φόρων κ.ο.κ. κατέλυσε κάθε έννοια ηθικής στην
οικονομία. Τα σάπια φρούτα του συστήματος κατέληξαν στον απαράδεκτο
διαχωρισμό εργατικής αμοιβής και παραγωγικότητάς της, περιορίζοντας έτσι
το μερίδιο του μισθού στο παγκόσμιο ΑΕΠ, κατά 10 περίπου ποσοστιαίες
μονάδες. Το αδιέξοδο των σύγχρονων οικονομιών, που ξέσπασε με την
τρέχουσα κρίση, οφείλεται στην κορύφωση των ανισορροπιών ανάμεσα
στην πραγματική και την εικονική οικονομία. Η ελαχιστοποίηση της πραγματικής οικονομίας, σε σύγκριση με την καζινοποιημένη αποπροσανατολίζει
τη ζήτηση, την κατανάλωση, την παραγωγή και την επένδυση, προκαλώντας
συνεχείς χρηματιστηριακές φούσκες, που οδηγούν στις κρίσεις.
Ο πανικός των νεοφιλελεύθερων, εξαιτίας της κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος, τους ανάγκασε να προσφύγουν στη βοήθεια του,
κατεξοχήν για την κοσμοθεωρία τους, μισητού-διεφθαρμένου και αναποτελεσματικού κράτους, που με τα χρήματα των φορολογουμένων κατόρθωσε
να διασώσει τους τραπεζίτες.
Παρότι αρκετοί από τους πρωτεργάτες αυτού του θλιβερού νεοφιλελεύθερου συνονθυλεύματος αναγνώρισαν έντρομοι τα σφάλματά τους και
έδειξαν να μεταμελούνται γι’ αυτά, ωστόσο πολύ γρήγορα και με τα πρώτα
ανασφαλή συμπτώματα ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας επανήλθε η
αλαζονεία τους. Έτσι, και δεδομένου ότι, σε πείσμα των τραγικών συνεπειών
αυτής της κοσμοθεωρίας, οι υπεύθυνοι της καταστροφής διατηρήθηκαν,
γενικά, στις θέσεις-κλειδιά τους, τα κίνητρα για την αναθέρμανση των οικονομιών έδωσαν, αδικαιολόγητα γρήγορα, τη θέση τους στην εφαρμογή
αντιπληθωριστικών μηχανισμών, στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το
δημόσιο χρέος. Ήδη η επιλογή των μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής, που
ανήκει και πάλι στο σκληρό νεοφιλελεύθερο οπλοστάσιο προμηνύει νέα
δεινά για την υφήλιο και πλήρη κατάρρευση για την ελληνική οικονομία.
Νίκος Α. Κατσάνης
Η ιστορία των Βλάχων
‘Ο
ι Βλάχοι. Σελίδες από την ιστορία, τη γλώσσα
και την παράδοση’, του Νίκου Α. Κατσάνη, είναι
η νέα έκδοση του University Studio Press. Πρόκειται
για συλλογή άρθρων του συγγραφέα που κατά καιρούς
υπήρξαν πυρήνες ανακοινώσεων και διαλέξεων σε συνέδρια γύρω από την ιστορία, τη γλώσσα και την παράδοση
των Βλάχων. Μέχρι τις μέρες μας δεν είχε καταγραφεί
η ιστορία των Βλάχων στις λεπτομέρειές της και αυτό
οφείλεται στο γεγονός ότι από τα μέσα του 19ου αι. η
ύπαρξή τους χρησιμοποιήθηκε εκ μέρους της Ρουμανίας
ως διεκδικητικό όχημα για την εκπλήρωση των πολιτικών
της επιδιώξεων.
Σήμερα, στις αρχές του 21ου αι. ο ιστορικός ρόλος
των Βλάχων οδεύει οριστικά προς το τέρμα του και τα
πάθη των Βαλκανικών λαών φαίνεται, μέσα στις σύγχρονες συγκυρίες, να καταλαγιάζουν. Η μακρόχρονη ύπαρξη
των Βλάχων εδώ και 1.500 χρόνια αναχωνεύεται μέσα στη
μήτρα που την κυοφόρησε, αφήνοντας στο σώμα του
ελληνισμού τις υποθήκες ενός λαμπρού φαινομένου που
συνετέλεσε στη διαμόρφωση της ιστορίας της Βαλκανικής
και του Νέου Ελληνισμού.
Ο συγγραφέας του βιβλίου είναι καθηγητής Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Ασχολείται με τη Νεοελληνική Διαλεκτολογία (Το γλωσσικό
ιδίωμα της Σαμοθράκης, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)
και τις Ρωμανικές (Νεολατινικές) γλώσσες. Ιδιαίτερα
ενδιαφέρεται για τους Βλάχους και τη Βλάχικη γλώσσα
(Γραμματική της Κοινής Κουτσοβλαχικής, + Κ. Ντίνας,
Ονομαστικό Νυμφαίου, 1990, Οι Βλάχοι του Πάικου,
1990, Οι Βλάχοι του Νομού Σερρών και της Ανατολικής
Μακεδονίας, 2008). Είναι εκδότης του περιοδικού «Ελληνική Διαλεκτολογία».
‘Ελληνική Διεθνής Γλώσσα’
Κ
υκλοφόρησε το νέο τεύχος 1 (78) του περιοδικού Ελληνική Διεθνής Γλώσσα του Οργανισμού για τη Διά-
δοση της Ελληνικής Γλώσσας Αθηνών. Περιλαμβάνονται άρθρα για την Αρχαιομάθεια ως πύλη για την ευκολότερη
εκμάθηση της Νεοελληνικής Γλώσσας, τους Έλληνες Υπουργούς στο Περού, τον 9ο Διαγωνισμό Αρχαίων Ελληνικών,
τους Πρεσβευτές Ελληνισμού 2010, τις Κλασικές Σπουδές στα Κανάρια Νησιά καθώς και διάφορα άλλα άρθρα για την
Ελληνική Γλώσσα στον κόσμο.
Πολύ ενδιαφέρον είναι και το άρθρο της κ. Στόινα Πορομάνσκα, Καθηγήτριας στο Νέο Βουλγαρικό Πανεπιστήμιο της
Σόφιας με θέμα «Οι αιώνιες λέξεις και η διδασκαλία της Νέας Ελληνικής».
Το περιοδικό διανέμεται δωρεάν σε χιλιάδες παραλήπτες σε 76 Χώρες (Πανεπιστήμια και Σχολεία στα οποία διδάσκεται
η Ελληνική, Ομογενειακούς Συλλόγους κ.λπ.).
59
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Ξ.Δ.
Mainalon Resort
Vasilitsa Resort
Ξ
Τ
Mainalon Resort: Πλατεία Άρεως - Τρίπολη, Τηλ. 2710 230 300, Fax: 2710
230 327, E-mail: [email protected], Web: www.mainalonhotel.gr
Vasilitsa Resort: 33o χλμ. Γρεβενών -Βασιλίτσας, Τηλ. 24620 83555
Fax: 24620 83533, E-mail: [email protected], Web: www.e-vasilitsa.gr
Σύνθεση μοντέρνας αρχιτεκτονικής, Φιλοξενία χειμώνα
παράδοσης και γαστρονομίας
και καλοκαίρι
εκινώντας την πορεία του το 1936, το Mainalon Resort (Ξενοδο-
χείο Μαίναλον) έκλεισε αισίως πάνω από 5 χρόνια λειτουργίας μετά την
τελευταία ανακαίνιση του, την άνοιξη του 2004. Mοντέρνα αρχιτεκτονική,
αφαιρετική τέχνη, κλασικά κομμάτια - αντίκα και design παρενθέσεις συνθέτουν την πρώτη εικόνα. Στα πλήρως ανακαινισμένα 30 δωμάτια, τις πρώτες
εντυπώσεις κλέβουν τα μασίφ δρύινα κουφώματα και οι ντουλάπες, καθώς
το ανοιχτό και ξεκούραστο χρώμα της βελανιδιάς φωτίζει την υπόλοιπη
επένδυση, με έμπνευση από σκούρες γήινες πινελιές. Στα κέφια τους, τα
δερμάτινα πόμολα και οι περίτεχνες απλίκες που φτιάχνουν ατμόσφαιρα.
Σεβόμενο τις ανάγκες του σύγχρονου επαγγελματία , διαθέτει αίθουσα
συνεδρίων, εκδηλώσεων και συναντήσεων, από 10 έως 100 άτομα. Απολαυστικό σουφλέ σοκολάτας, μηλόπιτα και πολλά άλλα πεντανόστιμα σπιτικά
γλυκά παρασκευάζονται εντός του ξενοδοχείου, ενώ η κουζίνα, που λειτουργεί κατόπιν παραγγελίας, δημιουργεί γεύσεις που ενθουσιάζουν ακόμα
και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους.
Ωστόσο, και το καινούργιο απόκτημα της εταιρείας, μετά την πλήρη
εξαγορά του Arcadia Hotel, υπόσχεται να ανοίξει τις πύλες του στην καινούργια τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.
Bella Toumpa
Με οδηγό τις λίμνες... στους
πρόποδες του Καϊμάκτσαλαν
Τ
ο ξενοδοχείο Bella Toumpa βρίσκεται στον Άγιο Παντελεή-
μονα Φλώρινας, στους πρόποδες του όρους Καϊμάκτσαλαν, ανάμεσα
στις λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών. Χάρη στην προνομιακή του τοποθεσία
χαρίζει στον επισκέπτη εξαιρετική θέα προς τις δύο λίμνες, τον οικισμό
και τα βουνά. Ένα αρχοντικό από πέτρα και ξύλο, σύμφωνα με την τοπική
παραδοσιακή αρχιτεκτοντική, σας προσφέρει φιλοξενία και θαλπωρή.
Δραστηριότητες στο βουνό & στη λίμνη:
Ski, Snowboard, Mountain bike, Διαδρομές 4x4, Ορειβασία, Πεζοπορία, Ιππασία, Κανό, Ιστιοπλοοία, Jet ski, Wind serf, Kite serf, Βαρκάδα, Ψάρεμα
Bella Toumpa: Άγιος Παντελεήμονας Φλώρινας, Τηλ: 23860 61270
Fax: 23860 61325, Ε-mail: [email protected]
60
ο ξενοδοχείο Vasilitsa Resort βρίσκεται σε ένα πανέμορφο
δάσος από έλατα και μαυρόπευκα στο δρόμο για το ομώνυμο χιονοδρομικό κέντρο. Η όμορφη θέα εναρμονίστηκε με την αυθεντική διακόσμηση και τις σύγχρονες ανέσεις έτσι ώστε να προσφέρει ιδανικές συνθήκες
για μια ευχάριστη διαμονή. Τα 30 δωμάτια, πλήρως εξοπλισμένα, 20 δίκλινα
και 10 σουίτες, είναι ιδανικά για οικογένειες αλλά και ζευγάρια.
Το ξενοδοχείο διαθέτει εστιατόριο, δύο μπαρ, υπηρεσία δωματίου, παιδικά
κρεβατάκια, παιδότοπο, αίθουσα ψυχαγωγίας με μπιλιάρδο-ποδοσφαιράκι,
spa με εσωτερική θερμαινόμενη πισίνα, σάουνα, jacuzzi, αίθουσα περιποίησης
και μασάζ για τους χειμερινούς μήνες και εξωτερική πισίνα με υδρομασάζ
και pool -bar για τους καλοκαιρινούς μήνες. Επίσης υπάρχει αίθουσα γυμναστηρίου, γήπεδα τέννις , χώρος συνεδρίων και χώρος στάθμευσης.
Η περιοχή της Βασιλίτσας περιλαμβάνεται στον εθνικό κατάλογο των
προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000. Το χιονοδρομικό
της κέντρο είναι ένα από τα ομορφότερα στην Ελλάδα που κρατά χιόνι
ως την άνοιξη. Η περιοχή ενδείκνεται επίσης για πεζοπορικές εκδρομές,
περιηγήσεις με 4x4, επισκέψεις στα γεφύρια και τα χωριά της περιοχής ή
σε ιστορικά μνημεία.
Ξ.Δ. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Evilion Village
Προτάσεις φιλοξενίας και
διασκέδασης
Hydraiki
Μονοήμερη απόδραση
στις Β. Σποράδες
Κ
αθημερινή ολοήμερη κρουαζιέρα στις Β. Σποράδες (Σκιά-
θο, Σκόπελο) με αφετηρία τα Μουδανιά Χαλκιδικής, δρομολόγησε η
Hydraiki. Πρόκειται για 14ωρο ταξίδι με έξοδο στα δυο πανέμορφα νησιά
των Σποράδων, γεύμα στο σκάφος και ζωντανή ορχήστρα στην επιστροή.
Το κρουαζιερόπλοιο, δυναμικότητας 500 επιβατών διαθέτει πολλαπλά
εσωτερικά και εξωτερικά σαλόνια, μπαρ, τραπεζαρία, καταστήματα, deck για
ηλιοθεραπεία, και στοχεύει, εκτός των Ελλήνων επιβατών και στους ξένους
τουρίστες που διαμένουν στα ξενοδοχειακά καταλύματα όλης της Χαλκιδικής. Οι κρατήσεις γίνονται τηλεφωνικά (210 /3230100) και ηλεκτρονικά
([email protected]).
Ξ
εχωριστές προτάσεις φιλοξενίας, διασκέδασης και ανάπαυσης
προσφέρει το τουριστικό συγκρότημα Evilion Village στο Καρπενήσι.
Το συγκρότημα βρίσκεται στο 2ο χιλ. στο δρόμο Καρπενησίου - Προυσού, μέσα σε ένα πανέμορφο περιβάλλοντα χώρο, πνιγμένο στα χρώματα
της Eυρυτανικής φύσης με τις προτάσεις διαμονής στις 5 αυτόνομες και
ανεξάρτητες βίλλες Ιοκάστη, Άλκηστη, Νιόβη, Κλειώ και Νεφέλη, με τον
πολυχώρο Evilion Village music bar - café και τους οργανωμένους παιδότοπους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, έρχεται να συμπληρώσει επάξια
τις τουριστικές υποδομές και τις προτάσεις διασκέδασης και αναψυχής
της ευρύτερης περιοχής. Με τις παροχές στα καταλύματα και τις υψηλού
επιπέδου υπηρεσίες στους χώρους αναψυχής, ο επισκέπτης έχει κάθε
κίνητρο να επιλέξει τo Evilion Village για τη διαμονή του στην Ευρυτανία
και φυσικά στο Καρπενήσι.
Τo Evilion Village σας καλωσορίζει στον ιστότοπό του, προσφέροντάς
σας μια ολοκληρωμένη πρόταση φιλοξενίας και ένα τουλάχιστον επί πλέον
λόγο να επιλέξετε την Ευρυτανία για τουριστικό προορισμό σας .
Evilion Village: 2ο χιλ. Καρπενησίου - Προυσού, Τηλ.: 22370 25555
Fax: 22370 25557, E-mail: [email protected], Web: evilion-village.gr
5o G-Hotels Culture Events
Τ
α G-Hotels, συνεχίζουν την αξιόλογη προσπάθεια που άρχισαν
πριν από 5 χρόνια για την συνύπαρξη και προώθηση της Τέχνης και
του Τουρισμού μέσα από εικαστικές προτάσεις και καλλιτεχνικές διαδρομές στον τόπο των διακοπών, με την ανάδειξη και προαγωγή ελληνικών
καλλιτεχνικών τάσεων στις εγκαταστάσεις των Ξενοδοχείων Athos Palace,
Pallini Beach και Theophano Imperial Palace.
Το 2010 στις δύο ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες Τέχνης των ξενοδοχείων Athos Palace & Pallini Beach φιλοξενούνται 23 ατομικές και 2 ομαδικές εκθέσεις, δύο θεατρικές παραστάσεις σε συνεργασία με τη Θεατρική
Ομάδα της Διεθνούς Εταιρίας Λόγου και Τέχνης, μουσικό δρώμενο με το
σχήμα Big Sleep Acoustic, προβολή video art, beach party με τον DJ Leoni
και τους Tribal Sax και ένα δρώμενο χορού. Οι εικαστικοί που μετέχουν
είναι οι: Β.Βαριαντζά, Κ.Ζαφειριάδου, Χρ. Χριστοφορίδης, Δ.Λαπούσης, Κ.
Παπαθανασίου, Η.Δούκας, Β.Βαλάσης, Λ.Δημητρίου, Δ.Ησαϊδου, Κ. Κώσταινα,
Χρ. Χρυσοστομίδου, Ι.Σακελλαρίου, Ει.Βασιλακοπούλου, Anastis, Λ.Αραμπατζής, Α. Βουζαξάκη, Δ. Λελέκης, Π.Σανοζίδης, Α.Τσιβδάρη, Δ.Ευθυμίου,
Ι. Βασιλειάδη και Α.Ντιώνια.
61
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
ΣΒΒΕ
ΕΒΕΘ
Τ
Ρ
Προτάσεις για το νέο
Αναπτυξιακό Νόμο
ις νέες βασικές αρχές με τις θέσεις του για το νέο Αναπτυξιακό
Νόμο οριοθέτησε με επιστολή του στο υπουργείο Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος. Όπως
επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, με βάση την τρέχουσα οικονομική συγκυρία
ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα πρέπει να διέπεται από τέσσερις αρχές, και
συγκεκριμένα από: α) διαφάνεια, β) απλούστευση διαδικασιών, γ) σαφήνεια
διατάξεων, και, δ) αποτελεσματική εφαρμογή.
Παράλληλα, θα πρέπει απαραίτητα να λάβει υπόψη του τα προβλήματα
εφαρμογής των παλαιοτέρων νόμων και κυρίως να επιλύει το μεγαλύτερο
από αυτά που ήταν το ζήτημα των πάσης φύσεως καθυστερήσεων. Οι
καθυστερήσεις είναι τριών ειδών:
- στη διαδικασία αξιολόγησης του φακέλου του επενδυτικού σχεδίου, αλλά
και στις εκδόσεις των αποφάσεων υπαγωγής,
- στις διαδικασίες ελέγχου ολοκλήρωσης μέρους ή του συνόλου των πραγματοποιούμενων επενδύσεων, και,
- στις πληρωμές και στις εκταμιεύσεις των οφειλόμενων ποσών προς τις
επιχειρήσεις
και όλες αναδεικνύουν την αναξιοπιστία του κράτους, τόσο σε διοικητικό
όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Στην παρούσα χρονική συγκυρία οι 3.438 προτάσεις επενδυτικών
σχεδίων που αναμένουν την αξιολόγησή τους και τα 700 εκ. € που οφείλονται στις επιχειρήσεις από επενδύσεις που ολοκληρώθηκαν μέσω του
αναπτυξιακού νόμου, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη καθυστέρησης των
διαδικασιών εφαρμογής του νόμου.
Επίσης, με τον 3299/04 ουσιαστικά ο επιχειρηματικός κόσμος της
Βόρειας Ελλάδας βίωσε την ισοπέδωση των κριτηρίων, αφού οι επιχειρήσεις του Βορειοελλαδικού Τόξου με έδρα τις παραμεθόριες περιοχές
ετύγχαναν της ίδιας αντιμετώπισης με αυτές που απείχαν λίγα μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της πρωτεύουσας της χώρας. Κατά συνέπεια, και
με αφορμή αυτή τη διαπίστωση, ο ΣΒΒΕ προτείνει να υιοθετηθεί η λογική
των στοχευμένων επενδύσεων, τόσο με κριτήρια τομέα ή κλάδου, όσο και
με κριτήρια χωρικά.
Γι΄ αυτό ο επιχειρηματικός κόσμος της Βόρειας Ελλάδας πιστεύει
ότι αποτελεί χρυσή ευκαιρία η συνένωση των δυο Υπουργείων που μέχρι
πρότινος χειρίζονταν τα θέματα, δηλαδή του πρώην Οικονομίας και Οικονομικών και του πρώην Ανάπτυξης. Μόνον η απόφαση αυτή μπορεί να
επιλύσει ένα από τα κυριότερα γραφειοκρατικά εμπόδια για την αποτελεσματική λειτουργία του νόμου.
1ο Φεστιβάλ Καινοτομίας
στη Θεσσαλονίκη
αντεβού στη Θεσσαλονίκη έδωσαν το Μάιο διακεκριμένοι
επιστήμονες και επιχειρηματίες, οι οποίοι έχουν διακριθεί διεθνώς ή
έχουν πρωταγωνιστήσει στο χώρο τους με τις καινοτόμες ιδέες τους, στο
1ο Φεστιβάλ Καινοτομίας Θεσσαλονίκης που γεννιέται με πρωτοβουλία
του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ)
και της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) ΑΕ. «Θεσσαλονίκη, πόλη
του μέλλοντος» είναι το μήνυμα που πέρασε η πρώτη διοργάνωση, παράλληλα με την ανάδειξη της καινοτομίας και της δημιουργικότητας ως μοχλού
ανάπτυξης της οικονομίας και της κοινωνίας.
Το Φεστιβάλ αναπτύχθηκε σε δύο βασικούς άξονες: την ψηφιακή
ανάπτυξη και την πράσινη ανάπτυξη - ενεργειακή οικονομία. Η κεντρική
εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Βασιλικό Θέατρο, με τη συμμετοχή
του MIT και κορυφαίων προσκεκλημένων, οι οποίοι παρουσίασαν «διεθνείς πρακτικές και ελληνικές πρωτοπορίες στην ψηφιακή και πράσινη
ανάπτυξη». Επιπλέον οι διοργανωτές βράβευσαν πρωτοπόρους Έλληνες
και ξένους καλεσμένους, οι οποίοι έχουν διακριθεί επιχειρηματικά και καινοτομικά τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, όπως η πρωτοπόρος στον
χρηματοοικονομικό τομέα Έλενα Αμβροσιάδου, ο Γεώργιος Σακελλάρης
της Ameresco, ο καθηγητής του Χάρβαρντ, Νικόλαος Χρηστάκης και ο
διευθυντής σχεδιασμού της Ferrari για τη Formula 1, Νίκος Τομπάζης. Για
τα επιτεύγματά τους μίλησαν, επίσης, ο Κάρλο Ράττι του ΜΙΤ Senseable
City Lab από τις ΗΠΑ, ο Αντόνιο Καμάρα, πρωτοπόρος σε καινοτομίες
νέων τεχνολογιών από την Πορτογαλία (σε Augmented Reality), ο Κάρλο
Μπιόντο της GOOGLE, ο Ρομπ Γουόρεν της Science Gallery και ο Χόρχε
Πέρεζ του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Design της Βαρκελώνης.
Το Φεστιβάλ πλαισίωσαν, άλλες δύο ενημερωτικές εκδηλώσεις, μία
μεγάλη Έκθεση που περιελάμβανε και διαδραστικές εφαρμογές καθώς
και πολλές πρωτοποριακές δράσεις. Η Έκθεση πραγματοποίηθηκε στην
Αποθήκη Δ στο λιμάνι και πρόβαλε νέα προϊόντα (όπως η ηλιακή στάση
λεωφορείου από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Design της Βαρκελώνης, εφαρμογές του ΜΙΤ, ιδιαίτερες κατασκευές από το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της
Δανίας, καινοτομίες του ΑΠΘ, οικολογικά και ενεργειακά οικονομικά προϊόντα) που αποτελούν επιτυχημένα παραδείγματα καινοτομίας, κάποια από
τα οποία έχουν βραβευθεί από καταξιωμένους οργανισμούς στην Ευρώπη.
Επίσης, στους χώρους του Λιμανιού, λειτούργησε διαδραστικός χώρος (Idea
Factory), όπου οι επισκέπτες μπορούσαν να πειραματιστούν. Παράλληλα,
σε όλη την πόλη πραγματοποιήθηκανν πρωτότυπες ενέργειες όπως το
Πράσινο Σπίτι, το Πράσινο Λεωφορείο και τα Innovation Café.
Δημήτρης Βαλασίδης
‘Η Ναπολεόντειος Στρατηγική
στις Επιχειρήσεις’
O κ. Παναγιώτης Κοκκόρης - Επιθεωρητής Υπουργείου Οικονομικών -Πρόεδρος Τομέα Δημ.
Διοίκησης ΕΑΔΕ, ο κ. Δημήτριος Ξουρής- Καθηγητής Management, τ. Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ο κ. Δημήτριος Τσολάκης- Πρόεδρος πλοιοκτητών Β.Ε.
62
Τ
η νέα έκδοσή της με τίτλο «Η Ναπολεόντειος Στρατηγική στις
Επιχειρήσεις», του Δημήτρη Βαλασίδη, Γεν. Γραμματέα της ΕΑΔΕ και
Αντιπροέδρου του Κολλεγίου Athens GSM, παρουσίασε η Ελληνική Ακαδημία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΑΔΕ), σε εκδήλωση, στο συνεδριακό κέντρο
του Κολλεγίου Athens GSM. Μίλησαν οι Δρ Δημήτριος Ξουρής- Καθηγητής
Management, τ. Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Παναγιώτης
Κοκκόρης- Επιθεωρητής Υπουργείου Οικονομικών – Πρόεδρος Τομέα
Δημ. Διοίκησης ΕΑΔΕ καθώς και ο Δημήτριος Τσολάκης- Πρόεδρος πλοιοκτητών Β.Ε..
Με το βιβλίο του αυτό, ο Δημήτρης Βαλασίδης (ΒΑ, ΒSc, MBA, M.HABA)
επιχειρεί ένα επιστημονικά δομημένο ταξίδι στο παρελθόν και τη σοφία του
Ναπολέοντα, αντλώντας από το έργο του απαντήσεις σε ερωτήματα που
ισχύουν μέχρι σήμερα, σε μία προσπάθεια να δώσει λύσεις σε ζητήματα
που σχετίζονται με το αύριο της επιχείρησης.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Στο Λονδίνο ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού
Ελληνική παραλία στον Τάμεση
Εισηγητική ομιλία
του ΓΓ Τουρισμού
προς τα ρωσικά ΜΜΕ
Σ
Σ
υνέντευξη Τύπου σε εκπροσώπους των ρωσικών ΜΜΕ παραχώρησε ο Γενικός Γραμματέας Τουρισμού κ. Γιώργος Πουσσαίος, στο
πλαίσιο της επίσκεψής του στη Μόσχα. Στην εισαγωγική του ομιλία του ο κ.
Πουσσαίος απευθυνόμενος στους Ρώσους δημοσιογράφους τόνισε, μεταξύ
άλλων: «Η επίσκεψή μας στη χώρα σας γίνεται σε μια περίοδο αρκετά δύσκολη για την Ελλάδα. Όμως αυτό το πλαίσιο συνεργασίας έχει ξεκινήσει από
το 1993 που υπεγράφη για πρώτη φορά πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ
Ελλάδος και Ρωσίας και επαναλήφθηκε με το πρωτόκολλο της συνεργασίας με την ελληνο-ρωσική μεικτή επιτροπή για τον Τουρισμό το 2007. Το
ε εκδηλώσεις προβολής του ελληνικού τουριστικού προϊόντος
συμμετείχε στο Λονδίνο o Υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού
Γιώργος Νικητιάδης και είχε επαφές με εκπροσώπους μεγάλων διεθνών
ταξιδιωτικών οργανισμών για την ενίσχυση των κρατήσεων της «τελευταίας στιγμής» προς τη χώρα μας, το φετινό καλοκαίρι. Για την προβολή του
ελληνικού τουρισμού και την προσέλκυση επισκεπτών στην Ελλάδα δημιουργήθηκε «ελληνική παραλία» στην όχθη του Τάμεση, όπου καθημερινά
υπήρχαν διάφορες δραστηριότητες για μικρούς και μεγάλους (εκθέσεις,
διαγωνισμοί με έπαθλα ταξίδια στην Ελλάδα, τοπικά ελληνικά προϊόντα,
beach volley, beach soccer, ρακέτες, face painting κ.α)
Για την «παραλία» που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του Λονδίνου
(Coin Street, μπροστά από το Εθνικό Βρετανικό Θέατρο), μεταφέρθηκαν
550 τόνοι άμμου, τοποθετήθηκαν ξαπλώστρες και ομπρέλες, beach bar με
ελληνικά προϊόντα και στήθηκε γιγαντοοθόνη που πρόβαλε προωθητικά
video, ενώ η εκδήλωση πλαισιώθηκε με ελληνική μουσική.
Τα εγκαίνια της τεχνητής παραλίας πραγματοποίησε ο κ. Νικητιάδης,
ο οποίος επισκέφθηκε τα κιόσκια και είχε συναντήσεις με ταξιδιωτικούς
πράκτορες, διοργανωτές συνεδρίων και άλλους παράγοντες της τουριστικής
αγοράς. Την επομένη ο Υφυπουργός έδωσε συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους του γραπτού και ηλεκτρονικού τύπου, ενώ είχε συναντήσεις με τους
επικεφαλείς μεγάλων ταξιδιωτικών οργανισμών (TUI, THOMAS COOK).
Κική Εμμανουηλίδου
Παράδοση
στη
γαστρονομία
Τ
ο νέο βιβλίο μαγειρικής με τίτλο «Ελληνική πίτα» της Κικής
Εμμανουηλίδου εξέδωσε πρόσφατα ο εκδοτικός Οργανισμός Μαλλιάρης-Παιδεία. Το βιβλίο περιλαμβάνει χρήσιμες συμβουλές για την
παρασκευή της ζύμης και το άνοιγμα των φύλλων, ενώ υπάρχει εκτενής
παρουσίαση παραδοσιακών τεχνοτροπιών όπως είναι: τα «πιτάκια», ο
«ήλιος», το «παραδοσιακό φύλλο», οι «γιοχάδες» ή τα «φυλλωτά» κτλ.
Συνολικά παρουσιάζονται 80 παραδοσιακές και σύγχρονες πίτες, από τη
στριφτή τυρόπιτα Μακεδονίας ως το ποντιακό περέκ, τη ρυζόπιτα Σερρών,
τη βλάχικη κρεατόπιτα με πράσο, τη μελιτζανόπιτα Βέροιας, την κρεατόπιτα
Θεσσαλίας με αρνίσια συκωταριά, τη χορτόπιτα Κρήτης με άγρια χόρτα και
ελιές, τον πλαστό Θεσσαλίας, την πρασόπιτα Νάουσας, την παραδοσιακή
χορτόπιτα Φλώρινας, τη μανιταρόπιτα Γρεβενών, την μπακαλιαρόπιτα, τα
κυπριακά χαλουμοπιτάκια, τα καλτσούνια Κρήτης, τα πιροσκί με πατάτες,
τις φλογέρες με παστουρμά και αβγά και πολλές άλλες.
πρωτόκολλο το οποίο υπογράψαμε αφορά στη συνεργασία των αρμοδίων
αρχών προκειμένου να διευκολυνθεί όσο γίνεται περισσότερο η τουριστική
κίνηση. Πέραν αυτής, συνεργασία επιδιώκεται και μεταξύ των τουριστικών
γραφείων με σκοπό την προώθηση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης,
την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, όπως είναι ο πολιτιστικός, ο θρησκευτικός, ο τουρισμός της υπαίθρου, υγείας, ευεξίας, αθλητικός κλπ.
Εκδηλώσαμε την πρόθεσή μας για τη δυνατότητα ανταλλαγών Δημοσιογράφων Ταξιδιωτικού ρεπορτάζ, διοργάνωσης ταξιδιών εξοικείωσης και
διοργανώσεις ταξιδιών με πράκτορες και δημοσιογράφους και στις δύο χώρες αντίστοιχα. Επίσης συμπεριλάβαμε και τον τομέα της εκπαίδευσης, όπου
ήδη έχουν ξεκινήσει προγράμματα εκπαίδευσης και υποδοχής μαθητών και
φοιτητών από τη Ρωσία στην Ελλάδα. Πρόκειται για προγράμματα τρίμηνης
πρακτικής εξάσκησης στα οποία μάλιστα έχουν και την δυνατότητα οι
φοιτητές να εισπράττουν ένα ποσό 350 ευρώ το μήνα κατά τη διάρκεια
της εκπαίδευσής τους στην Ελλάδα. Διατυπώθηκε επίσης και η συνεργασία
μας με διεθνείς οργανισμούς όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού καθώς επίσης και η συνεργασία μας με τον Οργανισμό Οικονομικής
Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ). Τέλος, πάρα πολύ σημαντικό
είναι και το κεφάλαιο των επενδύσεων στον τουριστικό τομέα. Και εδώ θα
πρέπει να κάνουμε μια ειδική αναφορά στη συνέχεια, για τις δυνατότητες
που παρέχονται στην επενδυτικό τομέα, στην Ελλάδα σήμερα».
63
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Επίσκεψη Παγκινεζικής Ένωσης
Δημοσιογράφων στο ΚΕΓ
O
κταμελής αντιπροσωπεία της Παγκινεζικής Ένωσης Δημοσι-
ογράφων επισκέφτηκε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας προκειμένου
να ενημερωθεί για τις δράσεις και το έργο του. Η αντιπροσωπεία απαρτιζόταν από διακεκριμένους δημοσιογράφους της Κίνας, ως επί το πλείστον
διευθυντές έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, οι οποίοι έδειξαν μεγάλο
ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες του Κέντρου.
Η αποστολή της Παγκινεζικής Ένωσης Δημοσιογράφων στην Ελλάδα
εντάσσεται στο πλαίσιο της επ’ αμοιβαιότητι φιλοξενίας δημοσιογράφων
που διοργανώνουν οι Γενικές Γραμματείες Επικοινωνίας και Ενημέρωσης,
κατά το χρονικό διάστημα 14 με 21 Μαΐου 2010, για τρίτη συνεχή χρονιά
φέτος. Στόχος της επίσκεψης είναι η πραγματοποίηση επαφών με την πολιτική ηγεσία και ενημερωτικών συναντήσεων με εκπροσώπους φορέων
της πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής καθώς και η ευρύτερη
ενημέρωσή τους για την Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην Κίνα λειτουργούν δύο εστίες διδασκαλίας της νέας ελληνικής γλώσσας, στο Πεκίνο και στη Σαγκάη αντίστοιχα
και ότι το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας έχει ορίσει την Ελληνική Πρεσβεία
Πεκίνου και συγκεκριμένα το Γραφείο Ακολούθου Άμυνας, ως επίσημο
εξεταστικό κέντρο για τη διεξαγωγή των εξετάσεων πιστοποίησης επάρκειας της ελληνομάθειας.
Νέο Δ.Σ. στο Ελληνοαμερικανικό
Εθνικό Συμβούλιο HANC
Μ
ε τη συμμετοχή 18 Ομοσπονδιών-Μελών, 42 Αντιπροσώπων, 8
πρώην προέδρων και 5 πατρατηρητών πραγματοποιήθηκε το 23ο Συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου στο Wyndham Hotel
στο Mount Laurel, NJ με την συνεργασία της τοπικής Ομοσπονδίας Nιου
Τζέρσεϊ. Μετά τους χαιρετισμούς και τις τακτικές εργασίες του Συνεδρίου
διεξήχθησαν οι εκλογές για εφορευτική Επιτροπή ατην οποία εξελέγησαν
οι δικηγόροι και πρόεδροι των ομοσπονδιών Nιου Τζέρσεϊ, Φιλαδέλφειας
και Νέας Υόρκης αντίστοιχα, Τάσσος Ευστρατιάδης, Esq., Γιώργος Χωριάτης,
Esq., και Δημήτρης Καλαμαρά, Esq. Οι εκλογές ανέδειξαν το Νέο Διοικητικό
Συμβούλιο του HANC που απαρτίζεται από τους: Παύλος Κοτρότσιος,
Πρόεδρος, Δημήτρης Ροζανίτης, Α΄ Αντιπρόεδρος, Χρήστος Χρηστάκης,
Β΄ Αντιπρόεδρος, Κώστας Κουτράκος, Γ΄ Αντιπρόεδρος, Ανδριάννα Φιλιώτη,
Γραμματεύς, Στέλλα Κοκόλη, Β΄ Γραματεύς, Βασίλης Ματαράγκας, Ταμίας,
Κώστας Χατζηστεφανίδης, Β΄ Ταμίας.
“Άμεση προτεραιότητά μας είναι η διεύρυνση της οργάνωσης με νέα
μέλη (Ομοσπονδία Ιατρών, Δικηγόρων και άλλων οργανισμών), η αναδιοργάνωσή μας, ο συντονισμός, η στελέχωση των διαφόρων Επιτροπών με
καθαρούς στόχους και η ενημέρωση πρώτα των μελών και Φορέων αλλά
και του κοινού για τα προβλήματα και τα κοινά θέματα του Ελληνισμού”,
δήλωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Παύλος Κοτρότσιος. Στη συνέχεια ζήτησε την συνεργασία όλων, τονίζοντας ότι “όλοι μας ενδιαφερόμαστε για
τα κοινά μας θέματα, όλοι μπορουμε να προσφέρουμε αν αξιοποιήσουμε
σωστά τους πόρους που διαθέτει η Ελληνοαμερικανική κοινότητα. Όλοι
χωρούν στο Ελληνοαμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο, δεν μας περισσεύει
κανείς”, κατέληξε.
64
Με πρωτοβουλία του Ελληνικού Κέντρου Επικοινωνίας
Οι ‘Μαγεμένες της Θεσσαλονίκης’
επιστρέφουν...
Τ
α οκτώ περίφημα αγάλματα «Οι Μαγεμένες της Θεσσαλονί-
κης» παρουσιάστηκαν σε μεγάλες ψηφιακές απεικονίσεις ύψους 2,50
μέτρων, σε ειδικό εκθεσιακό χώρο πίσω από το Βασιλικό Θέατρο της συμπρωτεύουσας, με κεντρικό τίτλο της έκθεσης «Η Θεσσαλονίκη λιγότερη
όμορφη χωρίς τις Μαγεμένες». Την οργάνωση της Έκθεσης ανέλαβε το
Ελληνικό Κέντρο Επικοινωνίας στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 3ης Συνάντησης Πολιτιστικών Φορέων και Σωματείων του Κέντρου Πολιτισμού
της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης.
Το θέμα της επιστροφής από το Μουσείο του Λούβρου των περίτεχνων
και εξαιρετικής ομορφιάς οκτώ αγαλμάτων των «Μαγεμένων της Θεσσαλονίκης» επιστρέφει και πάλι στην επικαιρότητα, με πρωτοβουλία αυτή τη
φορά , του νεοσύστατου μη κερδοσκοπικού σωματείου της Θεσσαλονίκης
«Ελληνικό Κέντρο Επικοινωνίας» που υιοθέτησε την ιδέα και σκοπεύει να
προσπαθήσει εκ νέου τον επαναπατρισμό των Μαγεμένων με την υποστήριξη της ελληνικής πολιτείας, διακεκριμένων προσωπικοτήτων του εξωτερικού
και ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών απ’ όλη την Ελλάδα.
Στο περίπτερο του ΕΛ.Κ.Ε. οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να υπογράψουν σε ειδικό βιβλίο για το αίτημα της επιστροφής των «Μαγεμένων»,
να ενημερωθούν καλύτερα για το θέμα και να αποκτήσουν τις καταπληκτικές
γκραβούρες των αγαλμάτων σε 8 καλαίσθητες καρτ-ποστάλ, που είναι μια
ειδική έκδοση του Ελληνικού Κέντρου Επικοινωνίας.
Τα αγάλματα αυτά που ονομάζονταν “Είδωλα” ή “Las Incantadas” στα
σεφαραδίτικα (διάλεκτος των Ισπανοεβραίων), που σημαίνει “Οι Μαγεμένες”, ήταν 8 και παρίσταναν τον θεό Διόνυσο με πάνθηρα, μια Μαινάδα με
διπλό φλάουτο, την Αριάδνη, την Λήδα με κύκνο, τον Γανυμήδη με τον Δία
μεταμορφωμένο σε αετό, έναν Διόσκουρο με προτομή αλόγου στα πόδια,
την Αύρα και τη Νίκη. Στόλιζαν μια δίτονη κιονοστοιχία με 5 κολώνες που
ήταν φτιαγμένες από λείο μάρμαρο και κατέληγαν σε κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού. Τοποθετήθηκαν περίπου το 2ο αιώνα στο ύψος της Αρχαίας
Αγοράς στην Εγνατία, δίπλα στα Λουτρά Παράδεισος. Το 1864 τα αγάλματα μεταφέρθηκαν στη Γαλλία, με άδεια των οθωμανικών αρχών, από τον
Γάλλο παλαιογράφο Εμμανουέλ Μίλλερ. Μέχρι το 1917 στην περιοχή δίπλα
στα Λουτρά Παράδεισος στο ύψος της Εγνατίας, τα κατάλοιπα αυτής της
κιονοστοιχίας βρίσκονταν στην αυλή του σπιτιού του Λιάτσι Αρδίτη, ενός
πλούσιου Εβραίου υφασματέμπορου. Όπως έλεγε η τελευταία αυτόπτης
μάρτυρας των “Μαγεμένων” Ζεντίλ Κοέν, πριν από την πυρκαγιά του 1917
ένα μέρος από τα έργα τέχνης, που είχε στην κατοχή της η πλούσια οικογένεια του Εβραίου υφασματέμπορα, πουλήθηκε στους Άγγλους.
Την εκδήλωση των εγκαινίων του χώρου συνόδεψε ομιλία - αφήγηση
της φιλολόγου, δημοσιογράφου και εκδότριας κ. Αγγελικής Τριαρίδου με
θέμα «Οι Μαγεμένες της Θεσσαλονίκης - από τη Στοά των Ειδώλων, στις
Καλοκυράδες της Αγοράς».

αντισεισμικος πύλώνας η ιδιώτικη ασφαλιση

Τεύχος 53 - Αδελφότης Φιλιωτών Καλαβρυτινών

PDF - Asfalistiko marketing

Απρίλιος 2012 - Ιερά Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και

Η συμβολή του Κ. Καλαντζή στη διαμόρφωση των

Έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης Ακαδημαϊκό έτος 2011-2012

ΕΠΕΤΕΙΟΣ - Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών

οδηγιες για την κατασκευη φυτολογιου